OSAGAIAK

INGURUNE FISIKOAizaki bizidunak bizi diran lekua da.

OSAGAIAK

ORGANISMO BIZIDUNAK ETA HAREEN ARTEKO ERLAZINOAK

ekosistema baten era askotako izak bizi

dira eta ezpezietan taldetan banatzen dira.

ELIKADUREAREN ARABERAKO ERLAZINOA

EKOIZLEAK: Euren elikagaia ekoizteko gai dira.

LEHENENGO MAILAKO KONTZUMITZAILEAK: Animali bedarjaleak dira eta ekoizlez elikatzen dira.

BIGARREN MAILAKO KONTZUMITZAILEAK: Okelajaleak dira.

ORGANISMO BIZIDUNAK ETA HAREEN ARTEKO ERLAZINOAK

Ezpeziea: Ezaugarri berberak daukiezan multzoa da.

Populazinoa: Ekosistema berberan bizi diran Ezpezieko banakoen multzoa da. Komunitatea: Ekosistema bateko

populazino guztien multzoa da.

ESPEZIE BERBEREKO BANAKOEN ARTEKO ERLAZINOAK

LEHIAN: Lehian sartzen dira, janaria, bikotekidea edo argia lortzeko.

LAGUNTZA Alkartzen dira elikatzeko ugaltzeko edo babesteko.

- Errezago lortzeko elikagaia, ehizan jarduteko taldeak osotzen dabez animali batzuk

LAGUNTZAN (UGALTZEKO ETA BABESA)

Bikotekidea topatu behar dabe.Emeak ernalduta gero, ar batzuk familia

osotzen dabe, eta bezte batzuk ez.

Animali batzuek talde handitan eta Beste batzuek txikitan babesten dira.

-SALDOTAN: Zaldiak, hienak eta zebrak.-ALDRAK: Paite elaiek eta flamenkoa.-SARDAK: Sardinak, hegalaburrek eta pirañe

ESPEZIEEN ARTEKO ERLAZINOAK

HARRAPARITZAN: Espezie batek beste bati onura ateraten deutso.

LEHIAN: Espezie birentzat kaltegarria da. MUTUALISMOA: Onuragarriak dira espezie

birentzat BIZKARROITASUNEAN: Parasito bat ostiari

deitutako bezte espezie baten bizkar bizi da. KOMENTSALISMOAN: Espezie batentzat

onuragarria eta bezteari ez dutso kalte egiten.

EKOSISTEMA MOTAK

LEHOREKO EKOSISTEMAK:Era askotako lehorreko ekosistemak

bereisten dira.

URETAKO EKOSISTEMAK:Azalera osoa urez estalita dago.

LEHORREKO EKOSISTEMAK

OHIANETAN: Bero handia eta euri askoegiten dau urte osoan. BASO EPELA: Urtaro batetik bestera

tenperature eta hezotazun alde handiak daukiezan inguruen berezko ekosistema da

BASAMORTUA: Beroetan, egunez bero eta gauez hotz, eta hotzetan, beti hotz.

BEDARKARETAN: Bedar azko, eta zuhaitz gitxi.

URETAKO EKOSISTEMAK

Ur gezako ekosistemak: Aintzirak, ibaiak, eta urmaelak dira. Arrainak, landarak anfibioak eta ornobakoak bizi dira.

Ur gaziko ekosistemak: Ozeanoak eta itsasoak dira. Algak, arrainak, ugaztunak eta ornobakoak bizi dira.

GIZAKIEK ARRISKUAN JARTEN DABEZ EKOSISTEMAK

Basoetako suteek eta desforestazinoa basoak eta basoetako izaki bizidunak suntsitzen dabez.

Ezpezie arrotzak txertatzea oso kaltegarria izan daiteke aurrez ekosistema horretan bizi ziran espezieentzat

Urmaelak nekazaritzan, abeltzaintza edo eraikuntza erabilteko lehorteak hondatu egiten dauz ekosistemak

Ureztatzeko edo etxebizitzetan erabilteko lurpeko ura neurri barik aterateak iturburuak agortzea dakar.

Herri beharrek (adibidez, hiri handien) ekosistema hondatzen dabe.

Keak, lurzorua kutsatzen dabez, eta ondorioz, ekosistemen orekea apurtu egiten da.

GIZAKIEK NATUREA BABESTEN DABE

PARKE NATURALA PARKE NAZIONALA

PARKE NATURALA ETA PARKE NAZIONALA

Desagertzeko arriskua Animali espezie bat galtzeko arriskuan danean, babeztu egiten da.

Herri lan handi bat eraiki ostera, edo meatze bat itxi eta gero, ingurune hori aldatu egiten da eraingin batzuk ipinda.

Sua badago edo basoa batu eskero, gizakiek eremu hori basobarritzeko arduera hartzen dabe.

u

Mendian zaborrik ez botatea. Papela eta plastikoa aurrestea.