9-yangın ve yangından korunma.pdf

7/26/2019 9-Yangn ve Yangndan Korunma.pdf

1/66

www.teamprevent.com.tr

YANGIN ve

YANGINDAN KORUNMA

YNTEMLERSADETTN BAYSAL, Msc.

E.Ba MfettiiKimya Mh-ktisatSG (A) Uzman


2/66


AMA VE ERK

KATILIMCILARA;

Yangn ve Yangn nedenleri,

IsTransferi,

Yangnlarn snflandrlmas,

Yangndan korunma yntemleri,

Yangnn evresel etkileri

Patlama nedenleri,

Patlaycortam snflandrmas,

Konularnda yasal mevzuat erevesinde bilgi vermektir.


3/66


YANGIN

3


4/66www.teamprevent.com.tr

YANMA NEDR ?

YANMA BR KMYASAL

OLAY OLUP, YANICI

MADDELERN BELRL

BR ISI SEVYESNDEOKSJEN LE

BRLEMESDR.

?

4


5/66


YANGIN KMYASIYANMA OLAYININ BLEENLER

YANICIMADDE

ISI /KIVILCIM

YANGIN

OKSJEN

TUTUABLECEK ORTAM

Srtnme Scak yzeyler Kimyasal reaksiyon

Radyasyon Elektrik

Elektrostatik akmlar

5


6/66


YANICI MADDE (I)

1 - Kat Maddeler:

Belirli bir hacim ve ekle sahip

Molekller arasnda byk

ekim kuvveti var

Tutuma scaklklar farkl

Kaza ile tutumas, yanmas

dier (sv-gaz) maddelere

gre daha zor

6


7/66


YANICI MADDE (II)

2 - Sv Maddeler Belirli bir hacmi vardr ama

Bulunduklar

kab

n eklinialabilirler

Tutuma buharlarnn

tutumas ile olur

Molekler balar katlara gre

daha zayftr.

7


8/66


YANICI MADDE (III)

3 - Gaz Maddeler

Belirli bir hacimleri ve ekilleri yoktur.

Atmosferde serbeste yaylrlar

Molekller aras balar ok zayftr.

Oksijenle karmalar ok kolay

Dier maddelere gre ok kolay tutuurlar

Teorik olarak basn altnda svlatrlabilirler

8


9/66


YAKICI MADDE

OKSJEN (O2)

Havada %21 orannda bulunur

Oksijen oran ykseldike

cisimlerin yan

c

l

artar. Oksijen orannn azalmas

yancl da azaltr.

Havadaki oranlar:

21 % Oksijen78 % Azot1 % Argon

0.035 % Karbondioksit

Oksjn patlm

9

OKSJEN NEDR ?
http://../Oksijen%20T%EC%B0%A0Patlamas%ED%80%80http://../Oksijen%20T%EC%B0%A0Patlamas%ED%80%80


10/66


OKSJEN NEDR ?

UnutmayUnutmay

n ki oksijen hava den ki oksijen hava deildir.ildir. Normal havanNormal havann yaklan yaklak % 21k % 21i oksijendiri oksijendir

Oksijen havada doOksijen havada doal olarak bulunural olarak bulunur

Oksijen sanayide donma noktasOksijen sanayide donma noktas

nn

n altn alt

nda havannda havan

nndamdamttlmaslmas ile elde edilirile elde edilir

Saf oksijenSaf oksijen yanmaz ve patlamazyanmaz ve patlamaz

Oksijen birOksijen bir hhzlazlannddrrcc ddrr,, temas ettitemas ettiii herhereyineyindaha sdaha scak ve hcak ve hzlzl yanmasyanmasna neden olurna neden olur

HavanHavann buhar yon buhar younluunluuu 1.0001.000dirdir.. OOksijksijenen havadanhavadanaardrdrr (( yoyounluunluuu 1.1051.105dirdir)).. Demek ki eDemek ki eer birer bir

oksijen silindirinde kaoksijen silindirinde kaak varsa, oksijen gazak varsa, oksijen gaz havadahavadadadalmadanlmadan nce yerence yere kelecektirkelecektir

Atmosferdeki %Atmosferdeki % 3030 ooksijksijenen maddelerin 8 kat dahamaddelerin 8 kat daha

hh

zlzl

yanmasyanmas

na ve patlamasna ve patlamas

na neden olurna neden olur

10

ISI VE ISI TRANSFER


11/66


ISI VE ISI TRANSFER

ISI Cisimlerin scaklnn

artmasna neden olan fiziksel

bir etki

ISI TRANSFER YOLLA OLUR Direkt temas (Conduction),

Hava yolu ile (Convention) Ima yolu ile (Radiation)

yaylr

11

RADYASYON ( )


12/66


RADYASYON (ma)

12

KONVEKSYON (H )


13/66


KONVEKSYON (Hava)

13

KONDKSYON (T )


14/66


KONDKSYON (Temas)

Iskprs

14

YANICI MADDEYE GRE YANMANIN AAMALARI


15/66


YANICI MADDEYE GRE YANMANIN AAMALARI

Yanc madde 1. aama 2. aama 3. aama

Kat Svlama Buharlama Yanmaveya ayrma

Sv Buharlama Yanma

Gaz Yanma

15

BLEENLERDEN BR NOKSAN SE


16/66


BLEENLERDEN BR NOKSAN SE

YANICIMADDE

ISI /KIVILCIM

YANGIN

OKSJEN

TUTUABLECEK ORTAM

YANGIN OLMAZ !!!

16

YANMA ETLER (I)


17/66


YAVAYANMA :

YANICI MADDENN YAPISI TBARYLE, YANICI

BUHAR VEYA GAZ OLUTURMADIIDURUMLARDA,

ORTAMDA BULUNAN ISININ YETERSZ KALMASI

HALLERNDE,

ORTAMDA YETERL OKSJEN OLMADIIDURUMLARDA MEYDANA GELR.

DEMR, BAKIR GB METALLERN OKSJENLE NEMLORTAMDA BRLEMES OLAYI YAVA YANMA ya

RNEK VERLEBLR.

YANMA ETLER (I)

olmuksa

17

YANMA ETLER (II)
http://../Olmuksan-04.09.2007%20Milliyet%20Gazetesi.jpghttp://../Olmuksan-04.09.2007%20Milliyet%20Gazetesi.jpg


18/66


18

YANMA ETLER (II)

KEND KENDNE YANMA: YAVA YANMANIN ZAMAN ERSNDE

HIZLI YANMA OLAYINA DNMESDR.

ZELLKLE BTKSEL KKENL YALIMADDELER, HAVA ERSNDEK

OKSJENLE NORMAL HAVA ISISINDA

BRLEEREK RMEYE (OKSTLENME)

BALARLAR.

BU OKSTLENME LERLEDKE ZAMAN

ERSNDE ORTAMDA ISI YKSELR. TEORTAMDAK ISI ALEVLENMEYE YETECEK

DERECEYE ULATII ZAMAN KEND

KENDNE YANMA OLAYI GEREKLER.

YANMA ETLER (III)


19/66


19

YANMA ETLER (III)

HIZLI YANMA:

YANMANIN BTNBELRTLERYLE BALADII

OLAYDIR. BURADA YANMANIN

BELRTLER OLANALEV, ISI, IIKVE KORLAMA MEVCUTTUR.

PARLAMA:

KOLAY ALEV ALABLENMADDELERN (PARLAYICI

MADDELER) BELL ORANDA HAVA

LE HOMOJEN KARIIMLARI, OKKOLAY ALEV ALARAK YANMASINASEBEP OLURLAR. BU TR YANMA

OLAYINA PARLAMA DENR.


20/66


YANGIN TANIMI
http://../blowup.mpeghttp://../blowup.mpeghttp://../blowup.mpeg


21/66


YANGIN TANIMI

TEHLKE DOURAN, NALINAMAYAN VEYA

SNDRLEMEYEN VE

NETCESNDE MADDEN VEMANEN ZARARLAR GETREN

ATEE YANGIN DENR.

KATI, SIVI VEYA GAZ HALNDEK

YANICI MADDELERN ISI ALARAKKONTROL DII YANMASIDIR.

yngn

21

YANGININ SEBEPLER
http://../blowup.mpeghttp://../Tanker%20truck%20fire.video1.mpehttp://../blowup.mpeghttp://../Tanker%20truck%20fire.video1.mpehttp://../blowup.mpeg


22/66


YANGININ SEBEPLER

KORUNMA NLEMLERNN ALINMAMASI

BLGSZLK

HMAL

KAZALARsigara

SABOTAJtetraetl

22

STATSTKLERDE YANGIN SEBEPLER
http://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BDhttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../Otob%EC%B3%A0Yang%EF%BF%BD


23/66


STATSTKLERDE YANGIN SEBEPLER

TRKYE ORTALAMA YANGIN STATSTKLER

Sigara / stp 5836 42%

Elektrik konta 3262 23%

Baca 1121 8%

LPG 752 5,20%

Kastl 524 3,50%

Kvlcm sramas 445 3%

Elektrik aletleri 398 2,60%

Yaktlar 154 1%

ocuklarn neden olduu 407 2,60%

Dierleri 1930 14%

YANGIN AAMALARI


24/66


YANGIN AAMALARI

Is flash-over

1. Aama 2. Aama 3. Aama

Tutuma

snr

Kvlcm veyanclar

Ortaya kmaktaolan yangn

Tam gelimi yangn

Zaman

24

YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI (I)


25/66


YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI (I)

A SINIFI YANGINLAR:

TAHTA , KAIT, KUMA, KMR, OT, ODUN vs.

KATI VE KURU MADDELERN ALEVL VE KORLUOLARAK YANDII YANGINLARDIR.

YANGINDAN DOAN ISININ, SU VE BENZERMADDELERN SOUTUCU VE ISLATICI ETKSNDEN

YARARLANILARAK SNDRLR.

SODA-AST TP SNDRME CHAZLARI DA BU

YANGINLARI SNDRR.Ank-Akcan

25

YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI (II)
http://../AKCAN%20YANGINhttp://../AKCAN%20YANGIN


26/66


YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI (II)

B SINIFI YANGINLAR:SIVI VE KATI YALARDAN, BOYALARDAN,

BENZNDEN, BENZOLDEN VB. DER PETROLRNLERNDEN KAYNAKLANAN YANGINLARDIR.

BU TP YANGINLAR HAVA (OKSJEN)LE TEMASI

KESEREK BOMAK SURETYLE SNDRLR.

HAVA LE (OKSJEN) TEMASI KESEN MADDELER

KPK, BUHAR VE SSTR. SU ZERRECKYA DA

BUHARINDANYANAN MADDE LE HAVA

ARASINDA TAMPON BR ALAN OLUTURULARAK

YANGIN BASTIRILIR.

26

YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI (III)


27/66


G S S ( )

C SINIFI YANGINLAR:

PARLAYICI GAZLARIN (LPG, METAN, PROPAN VS.)

OLUTURDUU YANGINLARDIR.

BU TP YANGINLARDA SNDRMEK ZERE KKT,

KARBONDOKST, SU SS, KPK KULLANILABLR.

27

YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI (IV)


28/66


( )

D SINIFI YANGINLAR:

BU TP YANGINLAR MAGNEZYUM, ALUMNYUM,

TTAN GB METALLERN YANGINLARIDIR.

BU TP YANGINLARDA ETKN SNDRC MADDE

TUZ VE KUMLE SODYUMKLORR, SODYUM

BKARBONAT, MAGNEZYUM OKSTYA DA

BUNLARIN KARIIMI ETKL OLUR.

28

YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI (V)


29/66


AYRICA;SANAYIDE JET YANGINLARI , HAVUZ YANGINLARIve BLEVE OLARAK ADLANDIRILAN YANGINLAR DA

VARDIR.

JET YANGINI:

nce Uzun Alevle Yanar ve Gaz Borusu Kaaklarnn Tutumasnda

Grlr.

HAVUZ YANGINI:

Ham Petroln Tanktan Szmas ve Tutumasnda grlr.

( )

Jet fire

29

YANGINA MDAHALE ARALARI (I)
http://../Jet%20fire.dochttp://../Jet%20fire.doc


30/66


( )

SUKPK CO2 KURU KM.TOZ

?

30

YANGINA MDAHALE ARALARI (II)


31/66


( )

BR YANGINI KONTROL ALTINA ALMA

VEYA SNDRME AMACIYLAKULLANILAN HER TRL MALZEME,

ARA VE GERELERDR.

SU KURU KMYEV TOZ (KKT)

CO2

KPK DER SNDRC GAZLAR

ARAZZ

YANGIN HDRANTLARIYANGIN SNDRME TPLER

ZEL YAPILMI SABT YANGIN SNDRME

SSTEMLER VB. SAYILABLR.....

31

HANGSN KULLANALIM ?


32/66


CO2

SU

KURUKMYEVTOZ

KPK

YANGINDO

LAPLARI

32

YANGINA MDAHALE ARALARI (III)


33/66


SUDER YANGIN SNDRCLERNDEN DAHA UCUZ VE DAHA

KOLAY TEMN EDLR.BR YANGININ GENLEMESN NLEMEKLE BRLKTE, YANGINA

YAKIN BULUNAN YANICI VE PATLAYICI MADDELERN DEPOEDLDKLERYERLER SOUTMAK AMACIYLA DA KULLANILIR.

AVANTAJLARI : DEPOLANMASI KOLAYDIR. BUHAR HALNEGEMEK N 539 CAL. ISI ALMASI SEBEBYLE YANICIMADDELERN ISISINI TUTUMA SICAKLIININ ALTINA

DRR. SU BUHAR HALNE GEERKEN HACM 1.7 KEREGENLEDNDEN YANGIN N GEREKL OLAN OKSJENN

(HAVANIN) NN BUHAR OLARAK KESER VE BOMA ETKSYAPAR. YANABLEN CSMLER ISLATIR VE TUTUMA

SICAKLIININ ALTINDA KALMASINI SALAR

DEZAVANTAJLARI: ELEKTRK AKIMINI LETMES-BAZI

KMYASAL MADDELERLE REAKSYONA GRMES VE YANICIHDROJEN GAZI IKARMASI (Na, Mg) - YZEY GERLMYKSEK OLDUUNDAN, YANAN MADDELERE ETK ETMES

YAVATIR.

33

YANGINA MDAHALE ARALARI (IV)


34/66


KURU KMYASAL TOZ

TEMEL SNDRME MADDES AMONYUMFOSFATTIR. B VE C

YANGINLARINDA OLDUU KADAR A SINIFI YANGINLARDA DAETKNDR.

GEN KULLANIM ALANI, ETKN SNDRME GC, KOLAYKULLANIMI, EMNYETL AKSESUARLARLA DONATILMI OLMASI VE

RAHAT TAINMASI AVANTAJLARIDIR.

PSKRTME ESNASINDA GR BOZMASI, NEFES ALMAYIGLETRMES, ELEKTRK YANGINLARINDA ETKL OLURKENELEKTRK BALANTI VE NAKL HATLARINA ZARAR VERMES

DEZAVANTAJLARIDIR.

34

YANGINA MDAHALE ARALARI (V)


35/66


KARBONDOKST (CO2)

CHAZLARDA BASIN ALTINDA SIVILATIRILMI SAF KARBONDOKSTGAZI BULUNUR. YANMAMASI VE PEK OK MADDE LE REAKSYONA

GRMEMES, HAVADAN 1.5 DEFA DAHA AIR OLMASI AVANTAJLARIDIR.

YANABLEN SIVI YANGINLARI VE ELEKTRKL MALZEME YANGINLARINDA

ETKLDR.BOUCU ETKYE SAHP OLDUUNDAN NSANLARIN BULUNDUU

YERLERDE KULLANILMAMASI NERLR. (DEZAVANTAJI)

35

YANGINA MDAHALE ARALARI (VI)


36/66


KPK

YANABLEN SIVILARIN YZEYN GENE KAPLAMASI SEBEBYLE

SIVI YANGINLARI N EN Y SNDRCDR. YANGIN YZEYNSARARAK OKSJENLE TEMASI KESER.

YANGIN SIRASINDA SIRAYAN KK PARALAR KPKSAYESNDE ETKSN KAYBEDER.

KMYASAL VE MEKANK OLAN K TR VARDIR.KMYASAL KPK: ALMNYUMSLFAT VE SODYUMBKARBONATINSUDAK REAKSYONU LE MEYDANA GETRLR, KARARLI VE ISIYA

DAYANIKLIDIR, OK YOUN OLDUUNDAN YAVA HAREKET EDER .

MEKANK KPK: PROTEN ESASLI VEYA SENTETK OLABLR.KPKYZEY KAPLADIINDAN BUHAR IKMASINA ENGEL OLUR. LETKEN

OLDUUNDAN ELEKTRK YANGINLARINDA KULLANILMASINERLMEZ

36

YANGIN SINIFLARI


37/66


Yanc ve kz oluturucuyanclar

Materyaller

Kat, Odun,Tekstil,Atklar

ABC-TozKpk

Su

Yanc svlar

Yanc gazlar

Yanc metaller vealamlar

SSndndrrcclerler

Alkol,Benzin,

Boya, Ya

Butan, Propan ABC-Toz

ABC-TozKpk

Karbondioksit

Snflar

Metal yangn -Sndrc Tozlar

Magnezyum,Aluminyum, Titan

37

ABC TOZ SNDRCLER


38/66


YangYangn Sn Snnflarflar::

Etkisi Yangn boar Yangnn genileme aksiyonunu daraltr

HacimPskrme sresi

6 kg 20 sn.

Avantaj A, B ve C - snf yangnlar sndrr

Solunum yollarn tahri eder Byk kirlilik brakr

Dezavantaj

38

KPK SNDRCLER


39/66


Yangn boar ve soutur

C Snf Yangn sndrmedekullanlamaz

Kpk toz sndrcsne kyasladaha az kirlilik brakr

9 sn. daha uzun pskrebilir

HacimPskrme sresi 6 lt.

29 sn.


Etkisi

Avantaj

Dezavantaj

39

SU SNDRCLER


40/66



HacimPskrme sresi

Etkisi

Avantaj

Dezavantaj

Yangn soutur

Elektrik akmlarn iletir

Dier sndrclerle kyasla daha azkirlilik brakr

6 lt. 33 sn.

40

KARBONDOKST SNDRCLER (CO2)


41/66


Bilgisayar merkezlerinde

kullanlrYangYangn Sn Snnflarflar::

HacimPskrme sresi

Etkisi

Avantaj

Dezavantaj

Yangn boar Gazms sndrc; havadakioksijeni azaltr

Oksijeni azaltr Tp boaznda s () 40 derece ve

daha souk olabilir

Hi kirlilik brakmaz; Bilgisayar vesteril odalarda kullanlabilir

5 kg 13,5 sn.

41

YANGINLARIN EVRESEL ETKLER


42/66

www.teamprevent.com.tr42

PARLAMA (I)


43/66


TANIMLAR:

Parlama:Parlayc maddelerin yanma limitleri

iinde hava ile karmoluturmalar ve, bu karmntutuma noktas zerinde bir

tututurucu etkenle temas sonucu

yanmas olay.

Parlayc madde:Normal artlar altnda

buharlaabilen veya gaz halindebulunan ve tutuma noktas dk

olan madde.

43

PARLAMA (II)


44/66


Parlama Noktas:Yanma zellii olan svlarnparlamaya hazr bir buhar

tabakas oluturabilecekleri endk s derecesi.

Alt Yanma Snr:

Buhar tabakasnn parlayabilmesi iinhava ile oran bakmndan olmas gereken

en dk miktar.

st yanma Snr:Buhar tabakasnn parlayabilmesi iin

hava ile oran bakmndan olmas gerekenen yksek miktar.

ATELEME KAYNAI

YAKIT

OKSJEN

SINIRLI ALAN

TANIMLAR:

Sudeposu

44

PARLAYICI MADDELERN SINIFLANDIRILMASI
http://../Su%20deposu-metan.dochttp://../Su%20deposu-metan.dochttp://../Su%20deposu-metan.dochttp://../Su%20deposu-metan.doc


45/66


1. Snf Parlayclar:

Tutuma scakl 38 C`n altnda olan parlayclar, 3 ana gruba ayrlr:

iddetli Parlayclar: Tutuma scakl 0 C`n, kaynama noktas 35 C` naltnda olan maddeler.

ok Parlayclar: Tutuma scakl 0-21 C arasnda olan maddelerdir. Parlayclar: Tutuma scakl 21-38 C arasnda olan maddeler.

2. Snf Parlayclar:

Tutuma scakl 38 C ile 60 C arasnda olan maddelerdirYanc Maddeler: Tutuma scakl 60 C ile 94 C arasnda olan

maddelerdir.

Daha farkl kriterlerle de snflandrma yaplabilir.Not: Svlar kaynama scaklklarna kadar stlnca uuculuk zellikleri artar ve

daha abuk buharlaarak dier snf parlayclarn zelliklerine ulaabilirler.

45

PARLAYICI MADDELERE RNEKLER


46/66


Svlar Katlar Gazlar

Aseton Fosfor penta klorr Asetilen

Benzen Zirkon Metan

Hegzan Magnezyum Propan

Toluen Betanaftilansin Etan Ksilen

Benzin Karpit

46

PATLAMA


47/66


TANIMLAR:

Patlama:deal karmda tutuan parlaycmaddenin ok hzl ve kontrol edilemeyenenerji aa karmasdr. Patlama iddeti

olayn gerekletii mekann kapallk

durumu ile doru orantldr.Patlama iddeti ayrca , parlayc maddenin

cinsi, miktar, uygun karm zellikleri ile dedoru orantldr.

Detonasyon Hz: Patlama basncnnyaylma hz.

Tahrip Gc: Patlayc maddenin

konsantrasyonu, parlama sonucu ortayakard enerji ve detonasyon hznn

oluturduu g.

ALEV HIZI= 10 m/sn

ATELEME NOKTASI

ALEV N YZ

BASIN DALGASI

SOUK SIKITIRILMI GAZ

patlam

47

GAZ

T

KMYASAL MADDE

T
http://../T%EC%B0%A0patlm.dochttp://../T%EC%B0%A0patlm.doc


48/66


METALK TOZ ORGANK TOZ

BASIN

PATLAMALARI

PATLAMALARI

TOZ PATLAMALARI

KATI MADDE

PATLAMALARI

PATLAMALARI

PATLAMA

PARLAYICI GAZ PATLAMALARI (I)


49/66


Gaz patlamalar normalde basn patlamalardr. Ancak

bu patlamann olabilmesi iin gazn iinde bulunduukabn basncn ykseltecek bir unsur bulunmaldr. Bu

unsur genellikle tanktan szan gazn tutumas sonucu

oluan parlama ve yangn olmaktadr. LPG ve benzin

iin yanma limitleri yaklak %2-8 dir.

Szan gazyere doru

akarak

birikir. Bir

s

kayna ilekarlanca

tutuur

49

PARLAYICI GAZ PATLAMALARI (II)


50/66


Parlayc gaz tank patladnda iinde svlatrlmolarak bulunan sv haldeki ama kaynam gaz ortama

yaylr.

Bu gaz BLEVE (Boiling liquid expanding vapour

explosion) (Kaynayan sv genleen buhar patlamas)oluur.

Bir BLEVE olaynn ne ekilde sonulanaca tam

olarak kestirilemez

50

BLEVE (I)


51/66


BLEVE:Ate Topu olarak da adlandrlr.

Yangn ve Patlamann Karmdr. ok KsaZamanda ok Youn IsAa kar. Olay Bir

Tank inde Svlatrlm Gazn Atmosferik

Kaynama Noktasnn stnde MuhafazasndaBu Tank Yarlr Veya Alrsa Tank indeki

madde Gaz ve Sv Karm Halinde Akmaya

Balar, Hava inde ok H

zl

Geniler ve BulutOluturur. Bu Buhar Bulutu Bir Ate Kaynana

Denk Gelirse Ate Topu Oluturur. Birka

Saniye erisinde ok Yksek IsAa kar.

Byle Bir Yangnda Birka Yz Metre telerde

Bile Derin Yanklara ve lmlere Maruz

Kalnabilir. bleve

51

BLEVE (II)
http://../NFPA%20BLEVE-T%DC%92K%C7%85.mpghttp://../NFPA%20BLEVE-T%DC%92K%C7%85.mpg


52/66


Tankn gaz kaa

uygun bir yerden

olur ve tutuursa

tank bir roket gibi

uarak hedefi

belirsiz bir noktaya

gider bazen havada

patlayarak yanan sv

gaz yamasna

neden olur

52

BLEVE (III)


53/66


Bleve olayn nleyecek tek unsur tanktakibasncn yeterli hzla boalmasdr.

53

BLEVE (IV)


54/66


Bleve sonucu tam bir faciadr.

54

PARLAMA PATLAMA TEHLKES KAYNAKLARI


55/66


Yanc, parlayc, patlayc maddeler;letmede yanc gazlar, svlar veya tozlar

retiliyorsa, depolanyorsa veya ileniyorsa ve buarada gaz, buhar, toz gibi parlayc karmlar

oluuyorsa ortamda parlama, patlama tehlikesi

vard

r.

Patlayc karm;Eer yanc gaz, buhar ve tozlar bir kvlcm

sonucu tututuunda kendiliinden alev oluumu

salayacak miktarda bulunuyorsa bu bir patlayckarmdr. Baz yaktlarn yanma zellikleriaada verilmitir.

Par-Pat, Yangn. S. Baysal

55

TUTUTURMA RNEK


56/66


Kanallarda ve bacalarda birikintiler,tutuma scakl dk olan maddelerin

depolanmas.

YABANCI MADDELER Yabanc bir metal parasnn hzla dnen

metal paralarna arparak kvlcmkarmas

Oksi-Asetilen veya elektrik kayna ilealma, gaz ve dier yakt ocaklar. AIK ALEVLER

SGARA VE KBRTLER

KEND KENDNE TUTUMA

Yanc maddelerin kullanld veyadepoland alanlarda tutuabilen svlarn

yannda oluabilecek tehlikeler.

SRTNME Scak mil yata, hatal yerletirme,

krlm makine paralar, kt ayarlar.

TUTUTURMA RNEK
http://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdochttp://../sigara%20ve%20yang%EF%BF%BDdoc


57/66


SICAK YZEYLER

Yanabilen maddelerin frnlarda scakkanal ve bacalardan, elektrik lambalar ve

ilenen scak metallerden etkilenmesi.

AIRI ISITILMI MADDELER

Olaan d proses scaklklar,

kurutucularn iindeki maddeler, yancsvlarn ar snmas.

STATK ELEKTRK

Yanc buharlarn bulunduu yerlerde

tehlikelidir. inde sv akan borularda vemalzeme silindirlerinde oluur.

ELEKTRK TEHZATI Genellikle iyi yaplmayan bakm ve

onarm, elektrik tehizat ve

elemanlarnn kusurlar .

PATLAMA NASIL OLUUR ?


58/66


Ayn anda ve ayn yerde;

Yeterli miktarda ve uygun dalmda yanc

malzeme (gaz, buhar, toz) bulunuyorsa

Yanma iin yeterli oksijen veya hava varsa

Etkili bir kvlcm kayna varsa,

PARLAMA-PATLAMA OLUUR

58

ETKL ATELEME KAYNAKLARI ;


59/66


S

cak yzeyler, a

kalev, ate, kor, mekanik

ya da elektrik kaynakl

kvlcmlar,

Elektro statik

boalmalar.

ETKL ATELEME

KAYNAKLARIDIR.

59

ELEKTROSTATK YK OLUUMU VEBOALMASI (I)


60/66


++++++++++++++++++

letken olmayan bir vasta ile bir svnnyksek hzla bir tanka boaltlmas,

yklenmi sv yzeyinin iletken bir sivri ucayaklamas

statik

Svnn iletken olmayan boruda hzla nakli

60

ELEKTROSTATK YK OLUUMU VEBOALMASI (II)
http://../statik%20elektrik/2.mpghttp://../statik%20elektrik/2.mpg


61/66


Toz malzemenin byk kap veya silolara doldurulmas, buesnada statik ykle yklenmi toz yzeyine iletken bir kapla(mesela numune almak iin) yaklalmas. Toz malzemenin

pnomatik naklinin izole boru iinde yaplmas

61

ELEKTROSTATK YK OLUUMU VEBOALMASI (III)


62/66


letken olmayan nakil bant ve kaylarnn hzladnmesi

++++++++++++++++++++++++++++

+++

+

++

62

STATK ELEKTRN EMNYETLE BOALMASI


63/66


Statik elektrik biriken yerde yeterli

iletkenlikte bir toprak balants varsa,

yk tehlikesizce topraa boalr.

Topraklama iletkeni yeterli hzla yk

topraa boaltmazsa, yk birikimi

giderek artar ve yeterli gce ulatnda

kvlcm atlamaseklinde boalma olur.

statik elektrik

TANK

TOPRAKLAMALEVHASI

LETKEN

YETERSZ TOPRAKLAMA

63

PARLAMA VE PATLAMAYI NLEMEK N (I)
http://../statik%20elektrikhttp://../statik%20elektrik


64/66


1 - Sznty nleUygun tesisat kurulmas ile,

- Devaml kontrol ve basn testi ile,- Boru donanmnn kontrol ile,

Otomatik kesiciler (basn ayarl ekvalfler) ilededektrler ile.

2 - Hava ve/veya Oksijen ile uygun karm nle- Mmknse ak havada al,

- Zemin seviyesi altnda ukurlar olmasn,- Uygun tabi ve suni aspirasyon kullan,

- Gerekirse dedektr kontroll otomatikaspirasyon kur

64

PARLAMA VE PATLAMAYI NLEMEK N (II)3 - A k alev


65/66


3 A k alev

- (Sigara, akmak, girii) yasakla,- Isnma sistemini ak alevle yapma,- Isl almalar izne bal olsun,

- K

v

lc

m

karan malzeme kullanma4 - Elektrik

- Uygun tesisat,

- Expruf armatr,- Topraklama,- Statik Elektrik;

- Tm metal ksmlar toprakla,- Mmknse zemin antistatik olsun,

- Tesise girite ntralizatr koy.

5 - Personelin eitimi: MUTLAKA .....

65


66/66


Dikkatiniz iDikkatiniz iinin

tteeekkekkrr

ederiz !!!ederiz !!!

9-yangın ve yangından korunma.pdf

Documents