№20 (5527), ЕКi ЖЫЛ 15 аћпан, бейсенбi, 2018 жыл....

Газет 1988 жылдыѓ1 шiлдесiнен бастап шыѕады

№20 (5527),15 аћпан, бейсенбi, 2018 жыл.almaty-akshamу.kz E-mail: [email protected]

Мыѓ жасаѕан шањардыѓ шамшыраѕы

7

ЖЉЗ ЖАЃА ЕСIМ

8

3

Керек дерек

16

�згенiѓ �негесi

«АЛМАТЫ АЋШАМЫ» ГАЗЕТIНЕ ЌР АЙДЫЃ10-ЫНА ДЕЙIН ЖАЗЫЛСАЃЫЗ, КЕЛЕСI АЙДАНБАСТАП ЋОЛЫЃЫЗЅА ТИЕДI

Айтпаѕым...

ДЕМАЛЫСТЫЃЌДЕТКЕ

АЙНАЛЅАН ТЉРI17

Маѕжан САЅЫМБАЕВ, жињанкез:

Елбасыныѓ «Болашаћћа баѕдар: рухани жаѓѕыру»баѕдарламалыћ маћаласы аясында «Ћазаћстанныѓ 100жаѓа есiмi» жобасына Алматы ћаласынан ерекшедаралыѕымен енген жиырма шаћты азамат бар. Солардыѓбiрi – Маѕжан Саѕымбаев.

Маѕжан Талапџлы – велосипедпен елiмiздiѓ Туынк/терiп, 28 784 шаћырым жердi жљрiп, 22 ел мен 4 ћџрлыћ-ты аралаѕан алѕашћы ћазаћстандыћ азамат. Бљгiнде олАвстрияныѓ Зальцбург ћаласында туризм саласы бойын-ша бiлiм алып жатыр. Жаћында Маѕжан Саѕымбаев ар-найы «Алматы аћшамы» газетi љшiн тiкелей желiге шыћты.

«САЯХАТЋА ЕЃ АЛЅАШЉШ ЖАСЫМДАШЫЅЫППЫН»

АДАМ ТЕРIСIНIЃТЉСI �МIРIНДЕ

1000 РЕТ�ЗГЕРЕДI ЕКЕН

ЕКI ЖЫЛЖАЗЫЛЅАН

МАЋАЛА

ИМАНЏЯЛАЅАН

ОТБАСЫНДАшаѓыраћ шайћалуы

мљмкiн емес

Шуаћ

15

С�з сќулесi

ПЛАНШЕТТЕГIПЌЛЕН-

ПЌШТЉГЕН

32

Спорт

САТЫЛМАЙТЫНСАЃЛАЋТАР

ЖАЃБЫР ЖАУЫП, АРТЫ ЋАРЅА АЙНАЛАДЫАлматыда 14 аћпаннан 15 аћпанѕа ћара-

ѕан тљнi жаѓбыр жауып, арты ћарѕа айна-лып, к�к тайѕаћ болады деп кљтiлуде. Жол-дыѓ к�лiк жљретiн б�лiгiнде мџз ћатып, тай-ѕанаћ болуы мљмкiн. Сондыћтан жол апатыжаѕдайлары орын алу ћаупi жоѕары болуы-на байланысты авток�лiк жљргiзушiлерiнежеке к�лiктерiн пайдаланудан бас тартып,ћоѕамдыћ к�лiкпен жљрудi џсынамыз.

Жеке к�лiкпен жљруге ћажеттiлiкартћан жаѕдайда, к�лiк жљргiзушiлерiнжылдамдыћты азайтып, автомобильдерарасындаѕы ћашыћтыћты саћтауѕа жќнеасыћпай жљруге шаћырамыз.

Адамдар жаяу жљргiншiлер жолыменжљруi кезiнде саћ болуды, к�п ћабатты

љйлердiѓ шатырынан ћар, мџз ћџлауымљмкiн болѕандыћтан, жаяу жљргiншiлердiбиiк љйлерге жаћын жљрмеулерiн сџраймыз.

Сондай-аћ, авток�лiк ћџралдары кедер-гiсiз ћозѕалуын ћамтамасыз ету маћса-тында кљндiзгi уаћытта жќне 15 аћпаннан16 аћпанѕа ћараѕан тљнi жолдардан жинал-ѕан ћарды шыѕару жџмыстары жљргiзiледi.Осыѕан байланысты Алматы ћаласыныѓќкiмдiгi авток�лiк иелерiн ћар тазалаужџмыстарын жљргiзуге тљсiнiстiкпенћарауды жќне жол жиектерiне ћойылѕанавток�лiк ћџралдарын, ќсiресе тљнгi уаћыт-тарда алып тастауды сџрайды.

Н.АСЫЛ.

ЕСКЕРТУ!«Алматы аћшамы»

газетiнiѓ жаѓасайты ќзiрленiп

жатћанынабайланысты газет

сайты жџмыс iстеуiнiшiнара тоћтатуѕа

мќжбљр болыпотырѕанын

хабарлаймыз!

Н�МIРДIЃ НАЋЫЛЫ

С�здiѓ шыѓы— шљкiрлiк

Австрияныѓ Зальцбургшањарында оћыпжатћан жињанкезарнайы «Алматыаћшамы» љшiн тiкелейжелiге шыћты

15.02.2018.№20 (5527)2 almaty-akshamу.kz

[email protected]ЋАЛА-ЋАРБАЛАС

ТЉЗЕТУ«Алматы аћшамы» газетiнiѓ 2018 жылѕы 10 аћпандаѕы №18 (5525) санында жарияланѕан Алматы ћаласы ќкiмдiгiнiѓ 2018 жылѕы

24 ћаѓтардаѕы №1/31 ћаулысыныѓ соѓына:

«КЕЛIСIЛДI»VI сайланѕан Алматы ћаласы мќслихатыныѓXXIII сессиясыныѓ т�райымы Н.НИЯЗОВА.

VI сайланѕан Алматы ћаласымќслихатыныѓ хатшысы Ћ.ЋАЗАНБАЕВ.

2018 жылѕы 25 ћаѓтар» деген с�здер ћосып жазылсын.

АЛМАТЫДА БРИТАНДЫЋ114 КЌСIПОРЫН ЖЏМЫС IСТЕЙДI

Мегаполис басшысы Ћазаћстандаѕы Џлыбритания елшiсiмен кездестiАлматы ћаласыныѓ ќкiмi Бауыржан

Байбек Ћазаћстандаѕы Џлыбританияжќне Солтљстiк Ирландия БiрiккенКорольдiгiнiѓ Т�тенше жќне �кiлеттiелшiсi Майкл Гиффордпен кездестi.Тараптар сауда-экономикалыћ жќнемќдени-гуманитарлыћ байланыстардыныѕайту мќселелерiн талћылады.

Мегаполис ќкiмi Џлыбританияныѓинновациялыћ даму саласында молтќжiрибе жинаћтаѕанын жќне Лондонмен мен Манчестердiѓ љлгiсi бойыншаАлматыда «Smart city» жобасын жљзегеасырудыѓ тиiмдi екенiн атап �ттi.Алматы мен Џлыбритания арасындаѕытауар айналымында оѓ динамика ћалып-

тасћан, 2017 жылы бџрнаѕы жылменсалыстырѕанда 54,7%-ѕа �сiп, 275 млн.АЋШ долларын ћџраѕан.

9з кезегiнде Майкл Гиффорд �зараынтымаћтастыћты ныѕайту барысындатараптар арасында љлкен мљмкiндiк-тердiѓ бар екенiн айтты.

– Мен Ћазаћстан ПрезидентiнеСенiм грамотасын �ткен айда тапсырѕанедiм, �зiмнiѓ алѕашћы жџмыс сапарымбойынша �ѓiрдiѓ жедел дамып кележатћан мегаполисi ретiнде Алматынытаѓдадым. Ћолѕа алынѕан бастамалар-дыѓ барлыѕы ћаланы жоѕары деѓгейгек�теретiндiгiне сенiмдiмiн жќне �з тара-пымнан екi ел компаниялары арасын-даѕы ынтымаћтастыћтыѓ дамуына, бiлiм

жќне мќдени баѕдарламалардыѓ ћанатжаюына ћажеттi мљмкiндiктердiѓ бар-лыѕын жџмсаймын», – дедi Ћазаћ-стандаѕы Џлыбритания елшiсi.

Кездесу барысында шетелдiкделегацияѕа инвесторларѕа «бiр терезе»ћаѕидасы бойынша ћызмет к�рсететiнОрталыћтыѓ, Индустриалды аймаћтыѓ,АЭА «Инновациялыћ технологияларпаркiнiѓ» ќлеуетi к�рсетiлдi.

Ћазiргi кезде Алматыда британдыћкапиталдыѓ ћатысуымен сауда, ћаржы,телекоммуникация, ћџрылыс жќнебасћа салаларда 114 кќсiпорын жџмысiстейдi.

«АЋШАМ-АЋПАРАТ».

АУЫС-ТЉЙIС

Алматы ќкiмдiгiндебiрћатар кадрлыћ

таѕайындаулар болдыАлматы ћаласы ќкiмiнiѓ �кiмiмен Бiлiм

басћармасыныѓ, Тiлдердi дамыту басћар-масыныѓ, Жџмыспен ћамту жќне ќлеу-меттiк баѕдарламалар басћармасыныѓ,Мќдениет жќне мџраѕаттар басћарма-сыныѓ жаѓа басшылары таѕайындалды.

Алматы ћаласы Бiлiм басћармасыныѓбасшысы болып Гљлнар Ходжабергеновабекiтiлдi. Ол �зiнiѓ педагогтыћ ћызметiн1985 жылы Алматы ћаласындаѕыС.Шќкiров атындаѕы мектеп-интернаттабастаѕан. Ќр жылдары ћаланыѓ бiрћатармектебiнде мџѕалiм, директордыѓ орын-басары, директор, сонымен ћатар, Алма-лы, Жетiсу, Ќуезов аудандарында бiлiмб�лiмiнiѓ басшысы болѕан.

Бџрын Бiлiм басћармасыныѓ басшы-сы болѕан Рахат Шимашева ендi Алматыћаласы Тiлдердi дамыту басћармасынажетекшiлiк етедi. 9з кезегiнде МамайАхетов ћала ќкiмiнiѓ кеѓесшiсi болыптаѕайындалды.

Бџлардан �зге, Мќдениет жќне мџра-ѕаттар басћармасыныѓ басшысы болѕанХанзада Есенова бџѕан дейiн ћалалыћмќслихаттыѓ депутаты болды, џзаћжылдар бойы Ќ.Ћастеев атындаѕыбейнелеу �нерi жќне техникалыћ дизайнмектебiнiѓ директоры ћызметiн атћарѕан.

Сондай-аћ, Жџмыспен ћамту жќнеќлеуметтiк баѕдарламалар басћармасыныѓбасшысы болып Мейiржан Отыншиевтаѕайындалды. Ол ќр жылдары Жџ-мыспен ћамту жќне ќлеуметтiк баѕдар-ламалар басћармасында бас маман, б�лiмбасшысы болып iстеген, соѓѕы љш жылдаосы басћарма басшысыныѓ орынбасарыболѕан.

ЅАСЫР-ЌЖЕАлмалы ауданы ќкiмiнiѓ аппараты мен

аудандыћ ардагерлер кеѓесiнiѓ �кiлдерiНЏРМАЅАМБЕТОВА Ћамазия ќженi100 жылдыћ мерейтойымен ћџттыћтады.

Ћамазия апамыз 1918 жылы БатысЋазаћстан облысы, Казталовка ауданынаћарасты Мешiтк�л ауылында дљниегекелген. Ауылда сауыншы, есепшi, ауыл-дыћ кеѓесте хатшы болѕан. Соныменћатар, џядай жылы ауылда мектептiѓашылуына да љлесiн ћосып, сол бiлiмошаѕында �зi де бала оћытћан. Озыћойлы, бiлiмдi де сергек жан елеулiеѓбегiнiѓ арћасында ќйелдер арасындаауылы бойынша тџѓѕыш депутат атанѕан.

Анасы ерте дљниеден �ткен. ЌкесiЕсћалы �те ћайратты, елге сыйлы адамболѕан екен. Ашаршылыћ кезiнде балыћаулап, даладан сарышџнаћ (балпаћ)џстап, терiсiн џнѕа айырбастап отбасынаман-есен алып ћалѕан к�рiнедi.

Ћыздары Мария жќне Тамараныасырап жеткiзiп, бљгiнде олардан 15 жиен,30 жиеншар, 4 ш�пшек сљйiп, мейiрiмiнеб�ленiп отыр.

Кљйеуi Аманѕалиев Бисен 1913 жылыдљниеге келген. Сол кездiѓ бiлiктi агро-номы болѕан. Соѕыс басталѕан жылы ћыр-кљйекте соѕысћа аттанѕан. Сол кездеБисеннiѓ жалѕыз iнiсi МџхаметкерейПрибалтика елiндегi армиядан соѕысћакеткен. Екеуi де ћайтып елiне оралмаѕан.Бисен атаныѓ еѓ соѓѕы хаты Сталинградтљбiнен 1942 жылдыѓ ћыркљйегiнде келгенекен.

Ћамазия ќже – ќйел де болса, нќзiкиыѕымен ердiѓ жљгiн к�тере жљрiп, Мќс-кеуге дейiн барып, соѕыстан кейiнгi елэкономикасын к�теруде, жарты ѕасырѕажуыћ ауыл шаруашылыѕы саласындаатћарѕан абыройлы еѓбектерi љшiн љкiметтарапынан «Еѓбек даѓћы» орденiменжќне 5 медальмен, бiрнеше рет Ћџрметграмоталарымен, Алѕыс хаттарыменмарапатталып, ел iлтипатына б�ленген.

Бљгiнгi кљнде ќжемiз Алмалы ауда-нында немересi Светамен бiрге тџрыпжатыр. Жаћсы адамдардыѓ �мiрi бiзгеќрћашан љлгi.

Шџѕыла ОЛЖАС.

АЛМАТЫДА №137 БАЅЫТ БОЙЫНША ДАЖАЃА АВТОБУСТАР ЖОЛЅА ШЫЋТЫ

Алматыда к�лiк реформасын жќнећоѕамдыћ к�лiк жљйесiн тџраћтандыруаясында жылжымалы ћџрамды жаѓалаужќне баѕыттар желiсiн џлѕайту жџмыс-тары жалѕасуда. Алматы ќкiмi Бауыр-жан Байбек жџмыс сапары барысында№137 баѕыт бойынша жолѕа шыћћан«Евро-5» экологиялыћ сыныптаѕы жаѓаавтобустардыѓ жай-кљйiмен танысты.

Бџрындары бџл баѕыт бойыншажоспарланѕан 20 к�лiктiѓ небќрi 6-уыѕана жолѕа шыѕатын, соныѓ салдарынанћозѕалыс аралыѕы 50 минут болатын.Бџл баѕыт жџртшылыћћа �те ћажет,к�лiк «Ћайрат» елдi мекенiн, «Алматы -1»темiржол вокзалын, ќмбебап базарды,«Сайран» автобекетiн, «Ћалћаман» елдi-мекенiн, №7 ћалалыћ емхананы,Наурызбай ауданыныѓ ќкiмдiк орта-лыѕын ћамтиды. Осыѕан орай, бџл баѕытбойынша сыйымдылыѕы љлкен жќнет�мен едендi 20 автобусы бар«Алматыэлектротранс» ЖШС ћызметк�рсетуi тиiс деген шешiм ћабылданды.Соныѓ нќтижесiнде бџл баѕыттаѕыћозѕалыс аралыѕы бџрынѕы 50 минуттан12 минутћа дейiн ћысћарып, жолаушылегi бес есе артады деген болжам бар.

– Бiз екi жылдан астам уаћыттанберi кез-келген мегаполисте кљрделi болыптабылатын к�лiк реформасын жљргiзуде-мiз. Бюджет ћаржысы есебiнен автобус-тар сатып алудамыз, жеке тасымалдау-шылар да ћозѕалмалы ћџрамды жаѓар-туда. Алайда, кейбiреулер жеке ћар-жыларын салуѕа, нарыћтыћ ћатынастажџмыс iстеуге дайын емес. Мысалы, №137баѕыттаѕы автобустар сонау 2003жылы ѕана жаѓарѕан екен. Бљгiнгi кљнiавтопарктерiн жаѓартћан компания-ларѕа субсидиялар б�лiнедi, барлыћ тасы-малдаушыѕа жолаушылар љшiн жеѓiлде-тiлген т�лем берiледi. Ћазiргi кездеболашаћћа жџмыс iстейтiн компанияларљшiн нарыћ жариялы, тиiмдi, барлыћжаѕдай жасалѕан, – дедi мегаполисбасшысы.

Бауыржан Байбек Алматы сындыалып шањар љшiн 1400 автобустыѓаздыћ ететiнiн, ћалада 2 млн. адамтџратынын, сондыћтан к�лiктiреформалау аясында тџраћтыжџмыстардыѓ жљзеге асыпжатћанын, газбен жџмыс iстейтiн200 автобусћа есептелгенавтопарктiѓ, электроавтобусћџрастыратын зауыттыѓ, метробекеттерiнiѓ салынып жатћанынжќне ЖРК жобасыныѓ ћолѕаалынѕанын айтты.

Еске сала кетейiк, Алматыда №131,115, 127, 12, 22, 70, 86, 65, 103, 50, 126,112,22, 70, 86, 65, 103, 50, 126, 112баѕыттары бойынша жаѓа автобустаржолѕа шыѕып, №77 баѕыт ћайта жаѓа-рып, №1 баѕыт пен №201 магистральды

баѕыты ашылѕан едi. Сондай-аћ, бiзбенк�ршi жатћан облыстан ћалаѕа ћосыл-ѕан елдi мекендердi к�лiкпен толыћћамту љшiн 10 баѕыт ашылѕан болатын.

«АЋШАМ-АЋПАРАТ».

Суреттердi тљсiрген — Самат

15.02.2018.№20 (5527) 3almaty-akshamу.kz

[email protected] ЋАЛА-ЋАРБАЛАС

КЕРЕК ДЕРЕК

АДАМ ТЕРIСIНIЃ ТЉСI �МIРIНДЕ 1000 РЕТ �ЗГЕРЕДI ЕКЕНЌлемде талай ћызыћ бар. Солардыѓ бiрi Чехия

астанасындаѕы «бишi» ѕимарат. Деконструктивизмстилiндегi ѕимарат бишi ќйел мен еркектiѓ кейпiндесалынѕан.

Наурыздан бастап ћалада 43 шаћырым арыћжљйесiн ћалпына келтiру жљредi.

Алматыда ћар жинау жџмысына ћатысатын-дардыѓ санын 3 мыѓѕа жеткiзедi.

Алматыда 38 жоѕары оћу орны бар.Ћазаћстанда жџмыссыздыћ деѓгейi ћаѓтарда

4,9 пайызѕа т+мендедi.14-15 аћпанда Жамбыл облысында ћатты жел

тџруы мљмкiн.Трамп киберћорѕанысћа миллиард доллар

б+луге џсыныс жасады.Орталыћ сайлау комиссиясы Д.Мыѓбайды ЋР

Парламент мќжiлiсiнiѓ депутаты етiп тiркедi.Аћт+бенiѓ мемлекеттiк ћызметкерлерi аймаћ-

таѕы жаѕдайы т+мен адамдарды шевтiк ћамћор-лыћћа алды.

АЋШ Сирияѕа 200 млн. долларѕа гуманитарлыћк+мек к+рсеттi.

Темiртауда хирургтар мен кардиологтаржетiспейдi.

АН-148 џшаѕы ћџлаѕан жерде мыѓдаѕанадамдар жџмыс iстеп жатыр, екi ћара жќшiктабылды. Осы џшаћта болѕан 33 жастаѕы жолаушы-экстрасенс +зiнiѓ +летiнiн кљнi бџрын сезген екен.

>ткен жылы Астанада 2,4 млн. шаршы метртџрѕын љй салынды.

Ћазаћстанда электр ћуатыныѓ тарифi ћайтаћаралады, – дедi Бозымбаев.

Елiмiзде латын тiлiнде ћџжаттар беру 2021 жылыжљзеге аспаћшы.

Семейде тџрѕындардыѓ жылу мен жарыћћаћарызы 900 млн.-ѕа жеткен.

Наурыз айынан бастап мџѕалiмдердiѓ айлыѕынаћосымша 24 мыѓ теѓге т+ленедi.

Елiмiзде еѓ жоѕары жалаћы алатындар ћаржы

жќне саћтандыру, сондай-аћ, ѕылым жќне техникасаласыныѓ ћызметкерлерi.

Тџмаудан ћџтћаратыны тек ћана ћозѕалмайжату, џйыћтау к+рiнедi.

Дубайда ќлемдегi еѓ биiк ћонаћљй ашылады.

Адамдардыѓ 80 пайызы инсульт жаѕдайындаћандай ќрекет жасауын бiлмейдi.

Ћазаћстанныѓ 14 ћаласында ауа сапасыт+мендедi.

Пхенчханда +ткен Олимпиаданыѓ ашылусалтанатындаѕы еѓ ћымбат билет ћџны 78 мыѓрубль болыпты.

1999 жылы «АиФ»-тыѓ таралымы 33,4 млн. тара-лымѕа жетiп, Гиннестiѓ рекордтар кiтабына ендi.

Ресейде 18 бен 24 жас аралыѕындаѕылардыѓ 91пайызы кљнделiктi ќлеуметтiк желiлердiпайдаланады екен.

Адам терiсiнiѓ тљсi +мiрiнде 1000 рет +згередiекен.

АУЛАЛАРДА АЋЫЛЫК�ЛIК ТЏРАЋТАРЫБОЛМАЙДЫ

Айкерiм РАЙЫСЋЫЗЫ

Ћалалыћ Жолаушылар к�лiгi жќне авто-мобиль жолдары басћармасыныѓ басшысыМаћсџт Исахов шањардаѕы тџрѕын љйлераулаларында аћылы к�лiк тџраћтарыныѓболуы мљмкiн деген жџртшылыћ арасындатараѕан с�здiѓ жалѕан екенiн айтты.

– Алматы ћаласы ќкiмдiгiнде бџлтуралы шешiм ћаралѕан жоћ, сондыћтантџрѕын љйлер аулаларында аћылы к�лiктџраћтарыныѓ болмайтыны туралы наћтыайта аламын. Аула аймаћтарында тџратынк�лiктер мќселесiн шешу љшiн бiз абаттан-дыру ережесiне �згерiстер енгiзудi ћарасты-рып жатырмыз, яѕни тџрѕындардыѓ жалпышешiмi бойынша ПИК-тер арћылы шлаг-баумдар орнатылуы мљмкiн, – деп, шлаг-баум ћойылѕан кезде арнайы к�лiктер, яѕни�рт с�ндiру, жедел жќрдем техникаларыаулаѕа еш кедергiсiз кiре алатынын жеткiз-дi. Сондай-аћ, басћарма басшысы љстiмiз-дегi жылдыѓ екiншi жартысында жаѓаереже жасау жоспарланып отырѕанынанхабардар еттi.

Айта кетейiк, шањарда соѓѕы жылдарыаулаларды абаттандыру жџмыстары ћар-ћынды жљргiзiлiп келедi. Мќселен, соѓѕыекi жылда 700-ден астам, яѕни ќрбiр бесiн-шi аула кљрделi ж�ндеуден �ткен. Љстiмiз-дегi жылы таѕы 500 аула жаѓарып, ондабалалар жќне спорт алаѓдары, спорттыћжаттыћтыру ойын кешендерi пайда болмаћ.

ЖЕКПЕ-ЖЕК�НЕРIНIЃ ЖАЃААКАДЕМИЯСЫ

АШЫЛДЫ

Алып шањарда белгiлi Kazakhstan TopTeam клубыныѓ бразилиялыћ джиу-джитсужќне грепплингтен Ћажымџћан Мџнайтпа-сов атындаѕы академиясы ашылды.

Спорттыћ ѕимарат Ћажымџћанк�шесi 22-А мекен-жайда орналасћан.Kazakhstan Top Team клубынын мљшелерiбџдан б�лек «Ћазаћфильмдегi» залдадайындыћ �ткiзедi. Бџл жаѓа зал Алма-тыдаѕы осымен екiншi жаттыѕу орны.

К�птеген халыћаралыћ дќрежедегiчемпиондарды дайындап жљрген акаде-мияныѓ Ћазаћстан бойынша Аћт�бе,Атырау, Орал, Талдыћорѕан ћалаларындада жаттыѕу залдары бар. Жаћын арадаАстана ћаласында Kazakhstan Top Teamакадемиясы ашылады.

Бџл жаѓа академияныѓ есiгi кез-келген адамѕа ашыћ. Бiр айлыћ абоне-мент балаларѕа 10 мыѓ, ал љлкендерге 12мыѓ теѓгенi ћџрайды. Алѕашћы жаттыѕусабаѕы тегiн, бос уаћытында келiпдайындалам дегендерге 2000 теѓге.

Джиу-джитсу – шыѕыс халыћта-рыныѓ жекпе-жек спорт тљрлерiнiѓ негiзiнћалаѕан жапондыћтардыѓ дќстљрлi,џлттыћ кљресi. Бџл спорттыѓ ерекшелiгiшабуыл жасаѕан ћарсыласына дљлей ћаракљштi ћолданбай, ћарсыластыѓ баѕытын�згертуге, тепе-теѓдiк ћалпынан шыѕарып,содан кейiн барып ќдiс ћолдануѕа болады.

Ћазаћстанда бразилиялыћ джиу-джитсу жќне грепплинг ћарћынды тљрдедамып келедi. Сќйкесiнше жаттыѕу зал-дары к�бейiп, осы спортпен айналысуѕажастар ћызыѕушылыћ танытуда.

Айдана ЌДIЛБЕКОВА,Алматы ћалалыћ ДШжС басћармасы

баспас�з ћызметiнiѓ жетекшiсi.

БРЕЙКДАНСБИIНЕНБIРIНШIЛIКАлматыда GGG VOL.1 –Орталыћ Азия чемпионаты +тедi

2018 жыл 17-18 аћпан кљндерi«Atakent Mall» орталыѕында �тетiнGravity Game Battle Volume 1 (GGGVOL.1) – брейкданстан Орталыћ Азиячемпионаты «Мен алматылыћпын» («ЯАлматинец») ћоѕамдыћ ћорыныѓћолдауымен џйымдастырылып отыр.

Чемпионат Ресейдiѓ Ћазан ћала-сында �тетiн (27–29 сќуiр) Combo-Nation – брейкданстан халыћаралыћчемпионатћа iрiктеу болып табылады.Чемпионатћа барлыћ Орталыћ Азияелдерiнiѓ, Ресейдiѓ мыћты бишiлерiжиналады.

Чемпионаћа Ќлем чемпиондары менеѓ мыћты «Бибой/ВВоу» т�решiлiкетедi.

Чемпионатћа ћатысћысы келгендерресми параћша – instagram.com/ggbatle2018 – тiркеле алады.

Iс-шараныѓ басты маћсаты – олим-пиадалыћ спорт тљрi болып табылатынбрейкдансты Ћазаћстанда дамыту,жастар арасында салауатты �мiр салтынћалыптастыру.

2018 жылдыѓ кљзiнде Алматыдабрейкданстан Ќлем чемпионатынаiрiктеу жарыстары �тедi.

Џлдай ЖАЃЫЛБЕК.

КЌСIПКЕРЛIКТI ДАМЫТУЖАЙЫН ТАЛЋЫЅА САЛДЫ

Таяуда ќл-Фарабиатындаѕы ЋазЏУректоры «FraunhoferIFF» �неркќсiптiк �н-дiрiс жќне автомат-тандыру институты-ныѓ консультативтiккеѓес ж�нiндегi т�р-аѕасы Бергард Чилменкездестi.

Кездесу бары-сында Бергард Чил«Fraunhofer IFF» инс-титутыныѓ ћолдан-балы зерттеу инсти-туттарын бiрiктiретiнЕуропадаѕы еѓ iрiџйым екендiгiн атапайтты. «Бiздiѓ џйым – немiс жќнешетелдiк компаниялардыѓ �нiмдерiн�ндiруге к�мектеседi. Адам мен техни-каныѓ кљшiн бiрiктiру арћылы бiрiгежџмыс жасау жљйесiнiѓ дамуына кљшсалады. Оны тиiмдi �ндiрiстiк жљйе-лерде бiрiктiрiп, оларды бiр-бiрiменбайланыстыру љшiн зияткерлiк инфра-ћџрылым ћолданады. Џйым техно-логияларды толыћ зерттеп, жетiлдiрiп,оны компанияѕа ћысћа уаћыт iшiндеенгiзу арћылы ќр саладаѕы зерттеутќжiрибесiн бiрiктiре бiледi. Осылайшаџйым компаниялардыѓ нарыћћабейiмделуiне жќне олардыѓ �нiмдiлiгiмен сенiмдiлiгiн арттыруѕа мљмкiндiк

бередi», — дедi т�раѕа. Сондай-аћ, олЋазаћстандаѕы �неркќсiп �ндiрiсiнiѓћарћынды дамып келе жатћандыѕынбасты назарѕа алды.

Gз кезегiнде с�з алѕан ЋазЏУ рек-торы аталмыш џйым мен ЋазЏУ ара-сында ћолданбалы зерттеу инсти-туттарымен бiрлесе ѕылыми жобалардайындау, жаратылыстану жќне ћол-данбалы ѕылымдар саласын жќне шаѕынкќсiпкерлiктi дамыту жайын талћыѕасалды.

Р.ЕРЕЖЕПЋЫЗЫ,ќл-Фараби атындаѕыЋазЏУ-дыѓ студентi.


[email protected]АНЫЋ-ЋАНЫЅЫН БIЛГIЃIЗ КЕЛСЕ. . .

Ќрине, Алматы ћаласы ћайкезде де ел iшiнде тартымды ћаласаналатын. Тiптi, шањар �зiнiѓ«астана» деген мќртебесiненайырылѕан соѓ да мџнда жџмыснемесе жайлы �мiр iздеп келушiадамдар ћатары бiр сиреген емес."йткенi, ћалада «екi ћолѕа бiркљрек» iздегендерге жџмыс оѓайтабылатын.

Мiне, осы орайда Алматыћаласы Статистика департамен-тiнiѓ мќлiметтерiне сљйенсек,былтырѕы 10 айда Алматы ћаласыаумаѕына алыс-жаћын шет ел-дерден жќне �з республика-мыздыѓ басћа �ѓiрлерiнентџраћты тџру љшiн 59,4 мыѓ адамкелген. Сондай-аћ, осы кезеѓдећаладан 35,5 мыѓ адам бiржолаташыѕып кеткен екен. Нќтижесiндећалаѕа тљпкiлiктi тџру љшiнкелгендер мен бiржолата шыѕыпкеткендердiѓ ара салмаѕы 23,9мыѓ адамды ћџраѕан. Демек, бџладамдар Алматы халћыныѓћатарына ћосылѕан. Ал бџл, 2016жылдыѓ сќйкес кезiмен салыс-тырѕанда, ћалаѕа келгендердiѓсаны 16,1 пайызѕа жќне шањарданшыѕып кеткендердiѓ ћатары 36пайызѕа артћанын к�рсетедi.Дегенмен, ћалаѕа тџраћтапћалѕысы келетiндердiѓ саныныѓда бџрынѕы жылдарѕа ћараѕандабiршама к�бейе бастаѕанынбайћатады. С�йтiп, 2017 жылдыѓ10 айында iшкi к�шi-ћон љрдiсiнећатысушы мигранттардыѓ басымб�лiгiн немесе олардыѓ 95,3

Жалпы, былтыр негiзгi мигра-циялыћ алмасулар к�бiне ТМДелдерiмен орын алѕан. Бџл реттенегiзiнен миграциялыћ керiсальдо Ресей (–1974 адам) жќнеБеларусь (–20 адам) секiлдiелдермен болды. Ал алыс шетелдермен керi сальдо Германия(–178 адам), АЋШ (– 64 адам),Канада (– 36 адам), Израиль (– 36адам) жќне Австралия (– 22 адам)секiлдi елдермен орын алѕан. Бџлретте Алматыѕа барлыћ �ѓiрара-лыћ к�шi-ћон љрдiсiмен келу-шiлер iшiндегi еѓ белсендiлерiАлматы облысы тџрѕындары бо-лып, олар – 52 пайызды, ОѓтљстiкЋазаћстан – 11,5, Жамбыл об-лысы – 10,6 пайызды ћџраѕан.Сосын, ћаладан шыѕып кетушi-лердiѓ 54 пайызы – Алматыоблысына, 17,2 пайызы – Астанаћаласына жќне 8,4 пайызы –Оѓтљстiк Ћазаћстан облысына беталѕан.

Осылай халыћаралыћ жќне�ѓiраралыћ к�шi-ћон аѕынынќтижесiнде олардыѓ бќрi Ал-маты ћаласыныѓ iшiнде белсендiтљрде мидай араласып кетiпжатыр. С�йтiп, осындай к�шi-ћонаѕындары бойынша былтырѕы 10айда ћалада 45,8 мыѓ адам орна-ласћан. Ал бџл к�рсеткiш 2016жылѕы сќйкес кезбен салыстыр-ѕанда 45,7 пайызѕа жоѕары болѕанекен.

Ќзiрлеген –Ћџттыбек АЙМАХАН.

�мiр сљруге жайлы ћалаАлматылыћтар былтыр к�шi-ћонмен-аћ 23,9 мыѓ адамѕа �стi

ћырманѕа жаћсыбелгiлi, ћазiр ќлемхалћы жиi орынауыстыратын болыпжљр. Бџл ретте Азия-дан Еуропа менАмерикаѕа ћарайк"шкен џлттар саныжылдам "сiп келедi.Ќрине, Ћазаћстандаћалыпты жаѕдайбар. Десек те, бiздехалыћ бiр жерденекiншi "ѓiрге к"шiп-ћонуѕа к"п барабермейдi. Бiраћ соѓ-ѕы кезде елiмiзгесырттан к"шiп ке-летiн адамдар саныжыл "ткен сайынк"бейiп бара жат-ћаны байћалады.

О

пайыздан астамын ел iшiнде�зiнiѓ тџрѕылыћты мекен-жайынауыстырып жљрген адамдарћџраѕан. Ал олардыѓ 4,7 пайызыхалыћаралыћ к�шi-ћон љрдiсiнећатысушыларѕа тиесiлi болѕан.

Нџржамал БАЙСАЋАЛ

Адам баласы жасы џлѕаябастаѕан шаѕында осы бейнетiм-нiѓ зейнетiн к�рсем деп ой-лайтыны да, алатын зейнетаћымкљнк�рiсiме жетсе дейтiнi де �мiршындыѕы. "здерiнiѓ алатынзейнетаћыларын �ркениеттiелдердiѓ зейнетаћы м�лшерiменсалыстырып, ќттеѓ-ай, бiз десондай кљнге жетсек, алатынаћшамыз кљнк�рiстен артылып,ел танып, жер к�руге жетсе деп тебiр кљрсiнiп алатындар да жоћемес. Бiраћ шындыѕын айтсаћ,бiздiѓ зейнеткерлердiѓ зейнет-аћылары жертану тџрмаћ, кљн-делiктi iшiп-жейтiн азыћ-тљлiкпен коммуналдыћ т�лемдерденартылмайтындыѕын жасырудыѓћажетi жоћ шыѕар. Жинаћтаушызейнетаћы ћорындаѕы жарна-лардыѓ да таѕдыры ћџмѕа сiѓгенсудай тљсiнiксiз халде ћалыпкеледi. Ћордаѕы жинаћталѕанжарна зейнетке шыѕатын азамат-тарѕа 2018 жылѕа дейiн жинаћ-талѕан жарнаныѓ м�лшерiнећарай б�лiнiп т�ленiп келсе, 2018жылдыѓ 1 ћаѓтарынан бастап айсайын зейнетаћыѕа ћосымшаретiнде т�ленетiн болды. Осыжаѓартылѕан зейнетаћы жљйесiнтљсiндiремiн, ќйелдердiѓ зейнеткешыѕатын жасын џлѕайтып,олардыѓ жинаћтаушы зейнетаћыћоры бойынша жинаћтайтынжарнасыныѓ к�лемiн џлѕайтамындеп ќбден ћажыѕан Еѓбек жќнехалыћты ќлеуметтiк ћорѕау ми-нистрi Т.Дљйсенова бџл саланыѓћыр-сырын тљсiндiре алмастанжџмысынан кеттi. Дљйсеновакеткенмен, халыћтыѓ ќлеуметтiкжаѕдайына жауапты министрлiкжќне оѕан ћарасты ћџрылымдар�з жџмысын жалѕастырып,Елбасы Жолдауларынан туын-даѕын жаѓа мiндеттердi жљзегеасыру жолында ћызмет атћарыпкеледi. Мемлекет басшысыныѓтапсырмасымен 2018 жылдыѓ1 ћаѓтарынан бастап ынтымаћтызейнетаћы 8 пайызѕа, базалыћзейнетаћы мен басћа да ќлеу-меттiк жќрдемаћылар 6 пайызѕаартћаны белгiлi. Сондай-аћ,кќмелетке толѕан бала жастан 1-топ мљгедектерiн кљтiп-баѕыпотырѕан адамдарѕа осы жылдыѓ1 шiлдесiнен бастап бiр айлыћкљнк�рiс деѓгейiнен кем емесм�лшерде ћосымша мемлекеттiкжќрдемаћы таѕайындаудытапсырды. Ал ћазiр елiмiздегi еѓт�менгi зейнетаћы м�лшерi ба-залыћ зейнетаћыны ћоса алаѕанда49 019 теѓгенi, ал орташа зейнет-аћы 71 теѓгенi ћџрап отырѕанк�рiнедi. Ћазiргi уаћытта Ћазаћ-

станда к�пдеѓгейлi зейнетаћыжљйесi жџмы iстеуде. Ол базалыћ,мiндеттi жќне ерiктi деѓгейлердентџрады. Осы жќне зейнетаћы менќлеуметтiк жќрдемаћыларѕабайланысты, сондай-аћ, ќйелдер-дiѓ зейнет жасына, бала кљтiмiнебайланысты жџмыссыз отырѕанќйелдердiѓ жинаћтаушы зейнет-аћы ћорына жарна жинаћтаужаѕдайы туралы журналистерсауалына Алматы "ѓiрлiккоммуникациялар ћызметiндеЕѓбек жќне к�шi-ћон комитетiнiѓАлматы ћаласы бойынша депар-таментiнiѓ басшысы АйдынжанНарматов жауап бердi. Бџл бас-ћосуѕа департамент басшысыныѓќлеуметтiк мќселелер бойыншаорынбасары Ризвангљл Дараева,медициналыћ-ќлеуметтiк сарап-тама мќселелерi бойынша орын-басары Мќдина Алдамжароваћатысты.

Айдынжан Жаѓабердiџлыалдымен журналистерге 2014

жылдыѓ 18 маусымындаѕы №841Жарлыѕымен бекiтiлген Ћазаћ-стан Республикасыныѓ зейнетаћыжљйесiн одан ќрi жаѓѕыртудыѓ2030 жылѕа дейiнгi тџжырым-дамасын тљсiндiрiп, осы тџжы-рымдама негiзiнде орын алѕан�згерiстерге тоћталды. Ћолда-нысћа енген к�пдеѓгейлi зейнет-аћы жљйесiн, оны ћолдану ќдiс-терi жайында айтып, Мемлекетбасшысыныѓ осы жылдыѓ 1 шiл-десiнен бастап кќмелетке толѕанбала жастан 1-топтаѕы мљгедекадамды кљтiп, баѕып отырѕаназаматтарѕа ай сайын бiр айлыћкљнк�рiс м�лшерiнен кем емесдеѓгейде мемлекеттiк жќрдемаћыенгiзудi тапсырѕанын, бџл жќр-демаћыны таѕайындау ћаѕидаларымен тќртiбiн ЋР Еѓбек жќнехалыћты ќлеуметтiк ћорѕауминистрлiгi ћысћа мерзiм iшiндеќзiрлеп, халыћ назарынажеткiзетiндiгiн мќлiмдедi. Соны-мен ћатар, 1 ћаѓтардан бастап

меген. Олар сол ћалыптасћантќртiп бойынша 53 жасындазейнетке шыѕа алады дейдi, –алматылыћтардыѓ ќлеуметтiкжаѕдайына жауапты департаментбасшысы. Басћосуда департаментћызметкерлерi журналистертарапынан ћойылѕан сауалдарѕажауап берiп, кейбiр мќселелербойынша тљсiндiрме жасады.Елбасыныѓ биылѕы жылдыѓћаѓтар айында жариялаѕан «Т�р-тiншi �неркќсiптiк революцияжаѕдайындаѕы дамудыѓ жаѓамљмкiндiктерi» атты Жолдауын-даѕы «Адами капитал – дамудыѓнегiзi» атты кезеѓiнде «Ћазiргi

ж�нiнде де аћпарат берiп �ттi.Департамент �ткен 2017 жылыхалыћћа 112 493 мемлекеттiкћызмет к�рсетiптi. Медициналыћсараптама б�лiмдерi арћылы 4 734адам алѕаш рет мљгедек деп та-нылѕан. Мљгедектiк тобы бойын-ша 12 077 адам ћайта куќланды-рудан �тiптi. Оныѓ 100287 ере-сектер болса, 1483 бала. Алматыћаласы бойынша мљгедектер саны31 824 адамды ћџрайды екен. 2017жылы департаментке жеке жќнезаѓды тџлѕалардан 4960 �тiнiшкелiп тљсiптi. Ол �тiнiштердiѓбарлыѕы ћанаѕаттандырылдыдейдi департамент �кiлдерi.

зейнетаћы жљйесi толыћтай еѓбек�тiлiне байланыстырылѕан. Кiмк�п жџмыс iстесе, сол к�п зей-нетаћы алатын болады. Осыѕанорай, барша ћазаћстандыћтар�здерiнiѓ атћаратын жџмыстарынзаѓдастыруѕа зор мќн берулерiкерек. Ќлеуметтiк саћтандыружљйесiнде де еѓбек �тiлi мен�темаћы м�лшерi арасындаѕы�зара байланыс кљшейтiлетiнболады» делiнген болатын. Олайболса, зейнет жасына жаћындапћалѕан азаматтардыѓ еѓбек �тiлiнесептеп, ћџжаттарыныѓ заѓды-лыѕын бiр тексертiп ћойѕаныартыћ болмас. Мџны департа-мент басшысы да жџртшылыћтыѓесiне сала кетудi ж�н к�рдi.Демек, еѓбегiѓiз ћалай болса,к�рер зейнетiѓiз солай болмаћ.Осы басћосу барысында депар-тамент ћызметкерлерi �ткенжылы атћарылѕан жџмыстары

ЕЃ Т�МЕНГI ЗЕЙНЕТАЋЫ

Бџл базалыћ зейнетаћыны ћосћандаѕы м"лшер болса, Алматыдаѕы орташазейнетаћы м"лшерi 71 мыѓ теѓгенi ћџрап отыр дейдi Алматы ћалалыћ �ѓiрлiккоммуникациялар ћызметi алаѓында "ткен брифингке ћатысћан Еѓбек жќнехалыћты ќлеуметтiк ћорѕау комитетiнiѓ Алматы ћаласы бойынша департаментiнiѓбасшысы Айдынжан Жаѓабердiџлы НАРМАТОВ.

ЋАПЕРЛЕРIЃIЗДЕ ЖЉРСIН

Ћазiргi уаћытта Ћазаћстанда базалыћ, мiндеттi жќнеерiктi деѓгейлерден тџратын к"пдеѓгейлi зейнетаћыжљйесi жџмыс iстейдi.

Бiрiншi деѓгей (базалыћ) – мемлекеттiк базалыћзейнетаћы т"лемi. Бџл зейнеткерлiкке шыѕатын барлыћазаматтарѕа еѓбек "тiлi мен табысына ћарамастан бiрдейтаѕайындалады.

Екiншi деѓгей (мiндеттi) – ынтымаћты зейнетаћы, ол1998 жылѕы 1 ћаѓтарѕа дейiнгi жинаћталѕан еѓбек "тiлiнежќне 10 пайыздыћ мiндеттi зейнетаћы жарналарынанћалыптасћан зейнетаћы жинаћтарыныѓ есебiненжљргiзiлетiн бiрыѓѕай жинаћтаушы зейнетаћы ћорындаѕыаударымдар – зейнет алдындаѕы табысына байланыстыреспубликалыћ бюджет ћаражатынан т"ленедi.

Љшiншi деѓгей (ерiктi) – ерiктi зейнетаћы жарналарыесебiнен берiлетiн т"лемдер. Бџл болашаћта зейнет-керлердiѓ ћосымша табыс к"зiне айналатын ерiктiзейнетаћы жарналары есебiнен азаматтарѕа жинаћтарынџлѕайтуѕа мљмкiндiк бермек.

ќйелдердiѓ зейнетке шыѕу жасы-ныѓ жарты жылѕа џзартылып,осы тќсiл арћылы ќйелдердiѓзейнетке шыѕу жасын 2018–2027жылдар аралыѕында 63-ке жет-кiзу к�зделгенiн айтып бердi. Албес жќне одан да к�п балатќрбиелеп отырѕан ќйелдердiѓзейнетке шыѕу жасы �згертiл-

49�019 ТЕЃГЕНI ЋЏРАЙДЫ

15.02.2018.№20 (5527)5almaty-akshamу.kz

[email protected] ЋАЛА ЖЌНЕ ЋЏЋЫЋIШКI ТАТУЛЫЋ ПЕН

ЋАУIПСIЗДIК БЌРIНЕНЖОЅАРЫ

Соѓѕы кездерi «Дiн туралы» заѓ жобасыт�ѓiрегiнде ћоѕам арасында, ќсiресеорамалѕа, саћалѕа, ћысћа балаћћа,мемлекеттiк ћызметкерлердiѓ намаз оћуыжќне елдегi кейбiр намазханалардыѓжабыла бастауы жиi талћыѕа тљсiп, халыћарасында мемлекеттiѓ шешiмiне разы еместоптар пайда бола бастады. Атап айтћанда,«Дiн iстерi министрлiгi саћалѕа тыйымсалады», «Мемлекет елдегi намазхандарѕаћысым к�рсетуде», «Мџсылмандардымемлекеттiк ћызметтен ћуып жатыр»,«Мемлекет орамалѕа рџћсат бермей,Ћџранныѓ бџйрыѕына ћарсы шыѕып отыр»,«Намазханаларды жабуда» жќне осыларѕаџћсас сыѓаржаћ ќрi ќдейi џйымдасты-рылѕан арандатушы пiкiрлер ел iшiне iрiткiтудыруда. Мџныѓ барлыѕы дiнсаласындаѕы атћарушы органдар мендiндарлар арасында �зара тљсiнiсеалмауынан шыѕып отыр. Байћасаѓыз, екiжаћтыѓ да айтар �з уќждерi мен дќлелдерiбар. Бiраћ бiрiн-бiрi џѕынуы ћиынѕа соѕуда.Негiзiнде, к�зi ашыћ, к�кiрегi ояу адамайналасында болып жатћан дљниелерге зерсалып ћарайтын болса, бџл жердегiжаѕдайды да тљсiнер едi. Мемлекет елдегiнамазханаларды тљбегейлi жауып жатћанжоћ. Жќне осы намазханаларѕабайланысты 2011 жылѕа дейiн елiмiздек�птеген намазханалар халыћћа ћызметк�рсетiп келдi. Бiр жаѕынан ћараѕанда,кейбiр намазханаларда кез-келген адам�зiнiѓ Ћџдай алдындаѕы парызын �теп, арыћарай �з ж�нiмен кетiп жатты.

Екiншi жаѕынан ћараѕанда, дќл осынамазханаѕа келген жамаѕатты арнайыуаѕызѕа шаћыру, тљрлi дiни таћырыптаталасып-тартысу ахуалдары орын алыпжатты. К�п жаѕдайда мџндай дiни талас-тартыстыѓ ошаѕына айналѕан намазха-наларды мемлекет пен ЋазаћстанМџсылмандары дiни басћармасы тара-пынан толыћтай баћылауда џстауѕа мљмкiнболмады. Ќрi сол кездерi к�птегеннамазханалар тљрлi жамаѕаттыѓ ыћпа-лымен ашылып, iшiндегi кiтап с�релерiарнайы сараптаудан �тпеген кљмќндiкiтаптарѕа толы болатын. Ћазiр мџныѓбарлыѕы бiршама реттелуде. Соѓѕы кездерiдiн саласында дау тудырып жљргентаћырыптардыѓ бiрегейi – хиджаб мќсе-лесi. Жалпы, бџл – соѓѕы жљз жылдыћтанаћты шешiмiн таба алмай келе жатћантаћырыптардыѓ ћатарында. Дќл осымќселеде толассыз жљрiп жатћан бiтпейтiндаулар мџсылмандар арасына iрiткi салып,тљрлi сораћы iстерге апарды. Оныѓ љстiне,онсыз да ушыѕып тџрѕан проблеманы тљрлiБАЋ �кiлдерi «отћа май ћџйѕандай»џрандатып, мќселенi одан сайын ушыћ-тыруда. Мќселен, жуырда ѕана бiр баспа-с�зде «Бiрыѓѕай мектеп формасы бекiтiлдi»деген таћырыппен материал жарияланып,оѕан тылтиѕан юбка киген ћыздыѓфотосын ќдейi ћыстырып ћойыпты. Олфотоныѓ бiрыѓѕай мектеп формасынамљлдем ћатысы жоћ. Мџндай киiмдiмџсылмандар тљгiлi, �зге дiн �кiлдерi де,тiптi, атеистер де ћолдамайтындыѕынакепiл бере аламын. Мџныѓ бќрi елдегiмџсылмандардыѓ ћытыѕына тию љшiн ќдейiжасалып отыр. Тiптi, сыртћы кљштердiѓ

айтушы адам, �з iсiне �кiнiп, ћайта тќубеетпесе, мџсылманшылыћтан шыѕады.Сонымен ћатар, љнемi ѕайбат айтуменшџѕылданѕан мџсылманныѓ сыртћыкелбетi мџсылман болѕанымен, iшкi дљниесiiштарлыћћа толып, жљрегi ћарайып, шы-найы мџсылмандыћ ћалыбын жоѕалтады.

Бљгiнде «ДАИШ» ћџрамында болѕансодырлардыѓ нићаб киiп алып босћын-дармен iлесiп ћашып жатћандыѕын БАЋжарыса жазып жатыр. Олардыѓ к�пшiлiгiџсталып, масћаралары шыћћаны белгiлi.Жалпы, кез-келген мемлекет �з шекара-сына кiргiсi келетiн адамныѓ тљрiне ћарап,арнайы ћџрылѕылар арћылы оныѓћылмысћа ћатысыныѓ бар-жоѕын аныћ-тайды. Бџл талап мџсылман елдерiнiѓбарлыѕында бар. Мќселен, мемлекет љлкенкеме сияћты. Сол кеменiѓ белгiлi бiрбаѕытћа жљруi љшiн ондаѕы тќртiптiћадаѕалаушы капитаны болады. К�пжаѕдайда капитан кеменi тљрлi дауыл-дардан саћтандыру маћсатында белгiлi бiршешiмдер ћабылдап, ћауiпсiздiктiѓ алдыналып жатады. Айналаны дљрбiмен шолып,�зге де ћатерлердi баћылайды. Сол сќттекемедегiлердiѓ барлыѕы тќртiпке баѕынып,капитанныѓ нџсћауымен жљрсе, ћалаѕанжерлерiне жете алады. Ал керiсiншекемедегi �зге адамдар капитанныѓайтћанын iстемей, ќркiм �зiм бiлемдiккесалынса, кеме ешћайда жылжымай бiрорында тџра беруi мљмкiн. Мџндайжаѕдайда кемеде ћауiптi ахуал орын алып,жџртты љрей мен љмiтсiздiк жайлапбейберекесiздiк болады. Нќтижесiндегiталас-тартыс кеменi тџѓѕиыћћа батырыпбiр-аћ тынады.

Айналып келгенде, мџныѓ бќрi елигiлiгi љшiн жасалып жатћан iс. Не себептiмемлекет мџндай жаѕдайѕа баруда? Ќрине,ћауiпсiздiк мќселесi ћазiр ћоѕамда бiрiншiорындаѕы тљйткiлдi таћырыпћа айналды.Оныѓ љстiне бџѕан дейiн Аћт�беде орыналѕан лаѓкестiк актiлер дiни аѕым�кiлдерiнiѓ ћолымен жасалды дегенфактiлер расталѕаннан кейiн, мемлекетелдегi дiндарларѕа деген ћысымды кљшей-тiп жатыр. Бџѕан дейiн де дiни аѕым�кiлдерiнiѓ елiмiзге ќкелген зияны мензалалы џшан-теѓiз. Атап айтћанда, 2011-2012 жылдары Аћт�беде, Шџбаршиде,Астанада, Атырауда, Таразда, Алматыда,Алматы маѓындаѕы Тау самалы жќнеБоралдай елдi мекендерiнде болѕантерактiлер мен ћарулы ћаћтыѕыстар осытерiс дiни аѕым �кiлдерiнiѓ ыћпалыменорындалѕаны аћићат. Сондыћтанћабылданѕан шараларѕа тљсiнiстiкпенћарап, заѓ талаптарына ћолдау бiлдiрсек,асыл дiнiмiздiѓ аласармауына ћосћан љлкенљлесiмiз болар едi. Ниетi тљзу мџсылманбасшыѕа баѕынып, терiс ахуалдыѓ тљзелуiнтiлейдi. Пейiлi жат аѕымдыћтар мќселенiушыћтырып, бiрлiгiмiздiѓ бџзылуынк�здейдi. Ендеше, татулыѕымызды тарыдайшашпай, елдiгiмiздi ћолдауымызбентанытсаћ игi.

Баћытжан САТЕРШИНОВ,Ћазаћстан дiнтанушылар конгресiнiѓ

т"раѕасы, философия ѕылымыныѓдокторы, профессор.

ыћпалындаѕы iс болуы да кќдiк. Оныѓљстiне ћазiр ћоѕамда исламофобия жљрiпжатыр. БАЋ беттерi ќлемде болып жатћантљрлi террактiлерге ћатысы болсын-болмасын саћалды ер адамды немесебасында орамалы бар ќйелдi ќдейi к�рсетiпжатады. Бџл к�рiнiстi бiрнеше рет к�ргенкiсiнiѓ санасында саћалды немесе орамалтаћћан ќйелге деген сенiмсiздiгi ерiксiзтљрде пайда бола бастайды. Шындыѕында,мемлекет ешћашан бiреудiѓ басындаѕыорамалын шешiп алмайды.

Ћазiр басында орамалы бар к�птегенкелiншектер тљрлi мемлекеттiк меке-мелерде ќп-ќдемi ћызметтерiн жалѕас-тыруда. Алайда, кейбiр мекеме басшыларымен орамал таћћан келiншектер арасындатљсiнiспеушiлiктер орын алуда. Санасынажоѕарыда айтып �ткен ћорћыныштысiѓiрген кейбiр басшылар мќселенiѓбайыбына бармай орамал таћћан келiн-

шектi жџмыстан шеттеткiсi келетiнi белгiлiжайт. Бџл мќселе уаћыт �те келе сауаттытљсiндiру жџмыстары арћылы �з шешiмiнтабады деп ойлаймын. Дќл ћазiргiдейалмаѕайып уаћытта наѕыз мџсылман �зiнiѓмџсылмандыѕын тек сыртћы форма-ларымен ѕана емес, iшкi мазмџнымен, яѕни,к�ркем мiнезiмен њќм iс-ќрекетiменк�рсетуi тиiс. :зiне жљктелген iстердiжауапты ќрi сапалы етiп уаћытындаорындап, �згелерге ќрдайым љлгi бола бiлсеѕана, ол – шынайы кемел мџсылман.Болмайтын нќрселердi сылтау етiп жџмыс-тан ћашћаћтап, �згелермен �нбейтiнтаћырыпта с�з таластырып, Алланыѓсаналы iс жасауѕа берген санаулы уаћытынћџр бекерге �ткiзу – мџсылманѕа тќн емес.

Жуырда Еуропа елдерiнiѓ бiрiндеаэропорттаѕы кеденнiѓ баћылау ћызметiнденићаб (тек к�зi ѕана ашыћ, ћалѕан жерлерiжабыћ ћара тљстi киiм) киген ќйелденћауiпсiздiк маћсатында тек тљрiн (бетiнѕана) к�рсетiп �тудi талап етедi. Жаѓаѕыќйел оѕан баѕынбайды. Аћыры, кеденћызметкерлерiнiѓ талабы орындалѕаннанкейiн ѕана жаѓаѕы ќйел шекарадан �тедi.Осы оћиѕадан кейiн ќлемдiк деѓгейдегiтљрлi БАЋ беттерiнде «мџсылман ќйелдiмќжбљрлеп шешiндiрдi», «мџсылманќйелдерi жќбiр к�руде» сынды арандатушытаћырыптарда материалдар жарыћ к�ребастады. Нќтижесiнде ћаншама мџсылманмќселенiѓ байыбына бармай, бiр-бiрiнеѕайбат айтып, љлкен кљнќларѕа батты.Ислам дiнiнде ѕайбат айту Аллаѕа серiкћосудан кейiнгi екiншi љлкен кљнќѕажатады. Исламда бiреудiѓ сыртынан ѕайбатайту – харам саналѕан iстердiѓ ћатарында.Ислам ѕџламаларыныѓ айтуынша, ѕайбат

Осыѕан орай, «Алматыдаѕы Медеуаудандыћ Мемлекеттiк кiрiстер басћармасыћызметкерлерiнiѓ айтуынша, элиталыћпќтерлердi жалѕа беретiн пќтер иелерiнеалдаѕы уаћытта айыппџлдар салынбас љшiнбiр апта iшiнде салыћ органдарында тiркелугеуаћыт берiлдi», – деп хабарлайдыTengrinews.kz.

:йткенi, аталѕан мекеменiѓ мќлiметiне

сљйенсек, осы Медеу ауданындаѕы тџрѕынљй кешенiнiѓ тек бiреуiнен ѕана пќтердiзаѓсыз тљрде жалѕа беретiн 15 пќтераныћталыпты. Бџл ретте Мемлекеттiккiрiстер басћармасындаѕылар «Аудандаѕыекi б�лмелi пќтер ай сайын 250–300 мыѓтеѓгеге, ал љш б�лмелi пќтер 420 мыѓтеѓгеге жалѕа берiлiп отырѕан. Ал ендiосындаѕы «бiр тќулiктiк демалысћа» немесе

«бiр кљн тљнеп шыѕу» љшiн ѕана пќтерћожайындары «клиенттерiнен» 15–20 мыѓтеѓгеден алып тџрѕан. Оныѓ љстiнемџндаѕы пќтер баѕасы џсынылѕан б�лмесанына байланысты болѕан.

Сонымен ћатар, «ћайсыбiр пќтерлерк�бiне риэлтор компаниялар арћылы дажалѕа берiлiп тџрѕан. Бџл ретте Алматыѕаiссапармен келген азаматтар �зiне ћџжат

Ќрине, шањарда ћазiрде пќтерiн жалѕа берiп,нќпаћасын «айырып» жљретiндердiѓ к/п екенiбџрыннан белгiлi. Бiраћ «Тengrinews.kz» сайтыжазѕандай, сљйiктi ћаламызда баспанасын жартымиллион теѓгеге жалѕа беретiндердiѓ бар екенiн естiпк/рмеппiн. Содан да ќлгi жолдарды алѕаш оћыѕанда«Шамасы, бџлар аћшаныѓ буына елтiп, оѓай баюдык/здегендер-ау?..» деп топшылаѕан едiм, /зiмше. Осыретте, ћаладаѕы салыћ органдарыныѓ да мен секiлдiойлайтынын аѓѕарып ћалдым. Сол себептен де, ќлгiпќтерiн ћымбат баѕаѕа жалѕа берушiлер ћадаѕалаушысалыћ органдарыныѓ к/зiне тљсе бастапты.

ПЌТЕРПЌТЕРПЌТЕРПЌТЕРПЌТЕРЖАЛДАУШЫЛАРсалыћ органдары назарына iлiктi

ћажет болѕан жаѕдайда жалѕа алу туралыкелiсiм-шарт немесе ол адамныѓ �зжџмысымен жљрген «жеке кќсiпкер» екенiнрастайтын куќлiк пен кассалыћ чектеркеректiгi тљсiнiктi. Сондыћтан да мџндайћџжаттардыѓ барлыѕын љйдi жалѕа берушi«жеке кќсiпкердiѓ» �зi немесе риэлторкомпания дайындап берiп отырѕан», – дептљсiндiредi. Демек, пќтерiн жалѕа беру-шiлер клиенттерге ћажеттi барлыћћџжаттарды ћоса жасап берумен деайналысатыны аныћталѕан. Ќрине, мџныѓда заѓсыз жолмен жасалатыны бќрiмiзгебесенеден белгiлi. :йткенi, осыдан екi-љшжыл бџрын �зiмiз де Астанаѕа iссапарменбарѕанда љйiн жалѕа берушiлердiѓ«осындай заѓсыз ћызметiн» пайдаланѕа-нымыз бар едi. Ќрi елордаѕа барып-ћайтћандардан мџндай ћызметтiѓ ќлi емiн-еркiн жасалатынын естiп жљрмiз.

Атап айтатыны, Мемлекеттiк кiрiстербасћармасыныѓ мамандары жалѕа берушiпќтер иелерiнiѓ тиiстi орындарѕа «жекекќсiпкер» ретiнде есепте тџрмаѕанын, оданћалды ешћашан да салыћ т�лемейтiндiгiнайтады. Осы ретте олар «Мџндай жаѕдайѕабайланысты пќтер иелерiне �здерiн «жекекќсiпкер» ретiнде тiркеуге тџруѕа немесе�здерiнiѓ наћты табысын к�рсететiнћџжатты алулары љшiн бiр апта уаћытберiлдi. Бџл ескертпенi орындамаѕан жаѕ-дайда пќтер иелерiне айыппџл салынатынболады. Осыѕан сќйкес, тiптi, олар ќкiм-шiлiк жауапкершiлiкке ѕана емес, сондай-аћ, ћылмыстыћ жауапкершiлiкке тартылуыда ќбден мљмкiн», – дейдi. Сондай-аћ,бљгiнгi таѓда, сонымен ћатар Алматыдаћымбат пќтерлер мен љйлердiѓ к�бiинтернет арћылы жалѕа берiлiп жљр екен.

Ћџттыбек АЙМАХАН.

БАЋ беттерi ќлемде болыпжатћан тљрлi террактiлергећатысы болсын-болмасынсаћалды ер адамды немесебасында орамалы бар ќйелдiќдейi к/рсетiп жатады. Бџлк/рiнiстi бiрнеше рет к/ргенкiсiнiѓ санасында саћалдынемесе орамал таћћан ќйелгедеген сенiмсiздiгi ерiксiз тљрдепайда бола бастайды.Шындыѕында, мемлекетешћашан бiреудiѓ басындаѕыорамалын шешiп алмайды.


[email protected]

Экономикасы мен ќлеуметтiкжаѕдайы аумалы-т�кпелi болыпотырѕан ћазiргi тџраћсыз ћоѕамдаелiмiздiѓ негiзгi баѕыттарынайћындау маћсатында ЕлбасымызН.Ќ.Назарбаев 2018 жылдыѓ10 ћаѓ-тарында халыћћа «Т�ртiншi �нер-кќсiптiк революция жаѕдайындаѕыдамудыѓ жаѓа мљмкiндiктерi»Жолдауын жариялаѕан болатын.Мемлекет басшысыныѓ бџл Жол-дауы елiмiзде ћабылданѕан «Ћазаћ-стан–2050» даму стратегиясынжљзеге асырудаѕы басым баѕыт-тардыѓ бiрi ретiнде џсынылды.

Жолдау негiзiнде, Елбасыныѓ бастама-сымен жљзеге асырылып отырѕан «100наћты ћадам – Џлт жоспары», Индустрия-ландыру жќне «Цифрлыћ Ћазаћстан»кешендi баѕдарламаларыныѓ табысты iскеасырылып отырылѕандыѕы атап $тiлiп, осыуаћытћа дейiнгi атћарылѕан жџмыстарћорытындыланды.

«Цифрлыћ Ћазаћстан» баѕдарламасынатоћтала кетер болсаћ, алѕашћы уаћыттарымемлекеттiк деѓгейде тек мемлекет пеназаматтардыѓ араларын жаћындастырумаћсатында ќзiрленген «Электронды љкi-мет» веб-порталы ћазiргi таѓда мемлекет,бизнес жќне азаматтардыѓ $зара тыѕызћарым-ћатынаста болуын ћамтамасыз етедi.Бџл ретте кќсiпкерлiк субъектiлерiн ћол-дауда «Бќйтерек» холдингiмен кiшi жќнеорта кќсiпкерлiк субъектiлерiн мемлекеттiкћолдауда бiр терезе ћаѕидатын енгiзудегiцифрлыћ платформасын атап $ту ћажет.

Сонымен ћатар, Елбасы аталмышЖолдауда кќсiпкерлiктi ћолдау бойыншаатћарылѕан жќне алдаѕы уаћыттаатћарылатын жџмыстарѕа тоћтала отырып,кќсiпкерлiк љшiн еѓ ћолайлы жаѕдайтуындаѕан мемлекеттердiѓ рейтингiнде,соныѓ бiрi ќлем елдерi мойындаѕанДљниежљзiлiк Банктiѓ «Doing Business»рейтiнгiсi бойынша елiмiз 53 орыннан 36-орынѕа жылжыса, Дљниежљзiлiк эконо-микалыћ форумныѓ жањандыћ бќсекегећабiлеттiлiк индексiн жаћсартуда бiрћатарiс-шаралар атћарылуда. Бџл реттекќсiпкерлерге ћолайлы жаѕдай туѕызуарћылы Елбасымыз халыћтыѓ ќл-аућатын,тџрмыс-тiршiлiгiн жаћсартуды бастымаћсаты етiп к$рсеттi.

Ширек ѕасыр тќуелсiздiк тарихы барелiмiз љшiн, бiрнеше ћиын кезеѓдi артћатастаѕан мемлекетiмiз љшiн, кезектi ќлемдiкдаѕдарыс жаѕдайында туындап отырѕан

ћиындыћтарды жеѓудiѓ наћты жолдарыџсынылѕан аталмыш Жолдау тиiстi ћаржык$здерiмен бекiтiлген маћсаты айћын,наћты жоспар болып табылады. Яѕнидаѕдарысћа ћарамастан, мемлекеттiѓазаматтар алдындаѕы барлыћ ќлеуметтiкмiндеттемелерi толыѕымен орындала-тындыѕын ерекше атап $ткен ж$н. Ден-саулыћ саћтау ћызметкерлерi, Б корпу-сыныѓ мемлекеттiк ћызметшiлерiнiѓжалаћысын арттыру, ќлеуметтiк ћамта-масыз етудiѓ м$лшерiнiѓ артуы, 2017жылдан бастап «барлыѕына мiндеттi тегiнкќсiби-техникалыћ бiлiм беру» жобасыныѓћолѕа алынуы аталѕан с$зiмiзге дќлел болаалады. Дамыѕан мемлекеттердiѓ дамутарихтарын ќрћашан саралап отыратынЕлбасыныѓ даналыѕыныѓ арћасындарасында Ћазаћстан тџраћты, ынтымаћты елболып ћалыптасып келе жатћандыѕыешкiмге жасырын емес.

Осыѕан орай Жолдаудаѕы Елбасыменћойылѕан маћсат-мiндеттердi жљзеге асыруљшiн ќрбiр џйым, ќрбiр мемлекеттiк орган,џлттыћ компаниялар барынша кљшбiрiктiретiн уаћыт жеттi деп есептеймiзжќне аталѕан iс-шаралар Ћазаћстанэкономикасына ќлемдiк тџраћсыздыћћатойтарыс беруге жќне Елбасыныѓстратегиялыћ жоспарларын тиiмдi жљзегеасыруына мљмкiндiк беретiнiне сенiмдiмiз.

Аћерке ЋОЖАХМЕТОВА,Алматы ћаласы Ќдiлет департаментiнiѓ

заѓды тџлѕаларды тiркеу жџмысынџйымдастыру б#лiмiнiѓ басшысы.

ТЏРАЋТЫЛЫЋ ТЏТЋАСЫ

«ЦифрлыћЋазаћстан»баѕдарламасынатоћтала кетерболсаћ, алѕашћыуаћыттарымемлекеттiкдеѓгейде текмемлекет пеназаматтардыѓараларынжаћындастырумаћсатындаќзiрленген«Электрондыљкiмет» веб-порталы ћазiргiтаѓда мемлекет,бизнес жќнеазаматтардыѓ�зара тыѕызћарым-ћатынастаболуын ћамтама-сыз етедi.

Ћолыѓнан келсе,жаћсылыћ жаса

Рая ЕСКЕНДIР

3мiр болѕан соѓ тљрлi таѕдыр иелерiнкездестiресiз. Ќсiресе, к#мекке мџћтажжандарды кездестiре ћалсаѓыз, ћолыѓыздысозып к#мектескiѓiз келiп кетедi. Ћазаћхалћыныѓ асыл ћасиеттерiнiѓ бiрi ћашаннанжоћ-жiтiкке к#мектесiп, жылаѕанныѓ жасынсљртiп, ашпен б#лiсiп, жоћћа ћолындаѕыбарыныѓ жартысын берiп жљретiндiгi. Мiне,биылѕы жылы да ћайырымѕа толы«Ћамћорлыћ» акциясы #з жалѕасын тапћанедi. 3йткенi, iс-шараныѓ ћажеттiлiгiкљнделiктi #мiр барысында байћала тљскендей.

Алмалы ауданындаѕы Роза Мќкежановабасшылыћ ететiн №147 гимназия џжымы мената-аналар ћауымы елдiктiѓ љлгiсiн танытып,таѕы да бiр сауапты iске мџрындыћ болды.«К$п тљкiрсе – к$л» деген емес пе, ќжептеуiрћаражат жиналып, 50 баланыѓ ћажеттiлiгiнћамтамасыз еттi. Осы шара барысындамектептiѓ ќлеуметтiк педагогi «Отбасышапаѕаты» атты тренинг $ткiзiп, оћушыларарасында рухани адамгершiлiк ћасиет туралыбайланысты ныѕайтты.

Оћушылар $мiрде кездесетiн к$птегенжаѕдайлар туралы кеѓiнен ќѓгiмелеп, к$мекћажет болѕан жаѕдайда ћайырымдылыћтанытуѕа дайын екендiктерiн бiлдiрдi.Шынайы ќѓгiме балалардыѓ танымдљниесiмен љндесiп, жаћсы ћасиеттердiѓћалыптасуына $з ыћпалын тигiздi.

Ћайырымды жандарћатары артып келедi

«Ћайырымдылыћ» акциясы дќстљрлiтљрде бiрнеше жыл бойы $з жалѕасын тауыпкеледi. Наурызбай ауданындаѕы «РахымСќрсенбин атындаѕы №192 мектепте де $змќнiмен $ттi. Атап айтћанда, мектептек$пбалалы отбасыныѓ 103 баласы, жартылайжетiм – 28 оћушы, толыћ жетiм жќне ата-анасыныѓ ћамћорлыѕынсыз ћалѕан – 5 балаѕаќр сыныптан демеушiлер табылып, $зерiктерiмен ћаржылай к$мек ћолдарынсозуда. Мектеп директорыныѓ мiндетiнатћарушы Саян Бирталаевтыѓ ћолдауыменжќне мектеп џжымы да 6 «Ќ» сыныпоћушысы Аћжол Сќткенге демеушiлiкк$мек к$рсеттi.

Ћарлыѕа ЖАРТАЕВА,директордыѓ тќрбие iсi ж#нiндегi

орынбасары.

Адамгершiлiктiѓбастауы

Мектебiмiзде «3зiн-#зi тану пќнi»бойынша «махаббат пен шыѕармашылыћпедагогикасы» таћырыбында онкљндiк #туде.«3зiн-#зi тану пќнiнiѓ» Ћазаћстан мектеп-терiнде ашылуына ыћпал жасаѕан СараНазарбаеваныѓ туѕан кљнiмен тџспа-тџскелген онкљндiк #з жалѕасын тауып, «3зiн-#зiтану – рухани адамгершiлiк бастауы» таћы-рыбындаѕы тќрбие саѕаттарымен жалѕасынтапты. Бџндаѕы басты маћсат – Сара Назар-баеваныѓ #мiрi мен еѓбектерiнен сыр шертеотырып, «3зiѓдi тану – #мiрдi тану» даналарс#зiнiѓ мќн-маѕынасын тереѓ тљсiнуге ыћпалету. Осы #ткiзiлiп жатћан iс-шаралар жаѓаќдiс-тќсiлдердi тиiмдi пайдаланып, оћушыныѓеркiн iшкi ойы мен маћсаттарын ортаѕасалѕыза отырып оћушыныѓ #зiн тануынамљмкiндiктер жасалуда.

Ќсiресе, Л.Ќлiбекованыѓ 8 «Ќ» сыны-бында $ткiзiлген сабаѕында «One day» бейнежазбасы арћылы оћушы ойына ћозѕау салып,«жаћсылыћ етсеѓ – $зiѓе, жамандыћ етсеѓ –$зiѓе» наћыл с$зiнiѓ мќн-маѕынасын ашып,ой тљйдi. Ширату жаттыѕуын жасап, ќн салусабаћты к$рiктендiре тљстi. Ќр оћушы $зiнiѓмiнезiнiѓ жаѕымды, жаѕымсыз жаћтарын ашабiлдi. Шыѕармашылыћ жџмыс барысындаадамгершiлiк асыл ћасиеттерге байланыстыс$здерге с$зжџмбаћ, ребус ћџрастыру тап-сырмасы берiлдi. Сабаћ барысындаѕы оћу-шылар ќрекетiнен сабаћћа деген ћызыѕу-шылыћтары мен сљйiспеншiлiктерiнбайћамау мљмкiн емес.

10-сынып оћушылары С.А.Назарбае-ваныѓ «Б$бек» балалар ћайырымдылыћћорыныѓ президентi жќне жалпы адамзаттыћрухани ћџндылыћтарѕа бастайтын ћайырым-дылыћ iс-шаралар, елiмiздегi адамгершiлiк –рухани бiлiм беруiнiѓ дамуына ћосћан$лшеусiз љлесi, жер бетiндегi $мiр сљргенбарлыћ халыћтардыѓ арманы $зара тљсiнiстiкпен сыйластыћты саћтауы деген ћаѕидасынтереѓ тљсiнiп толѕана талдады. Соныменћатар, сабаћ соѓында «Kзiн-$зi тану» пќнiмен Сара аналарына ризашылыћтарынбiлдiрiп, $леѓ шумаћтарын арнады.

К.ЖАБАЕВА,Тљрксiб ауданы, №59 мектеп-гимназиясыныѓ

ћазаћ тiлi мен ќдебиетi пќнiнiѓ мџѕалiмi.

К�ЛIК-ЛОГИСТИКАИНФРАЋЏРЫЛЫМЫНЫЃ ТИIМДIЛIГIНАРТТЫРУ БАЅДАРЫ ТАЛЋЫЛАНДЫ

М.Тынышбаев атындаѕы Ћазаћ к#лiкжќне коммуникациялар академиясыныѓ мќ-жiлiс залында Нџрсџлтан Назарбаевтыѓ«Т#ртiншi #неркќсiптiк революция жаѕ-

дайындаѕы дамудыѓ жаѓа мљмкiндiктерi»атты Ћазаћстан халћына Жолдауын тљсiндiру

жќне насихаттау маћсатында академия ћыз-меткерлерiмен, оћытушыларымен алћалыжиын #ттi.

Кездесуге Алмалы аудандыћ Iшкi саясатб$лiмiнiѓ басшысы С.Сарыбаев, академияћџрылымдыћ б$лiмшелерiнiѓ ћызметкерлерiмен оћытушы-профессорлар ћџрамы,студенттiк љкiметтiѓ $кiлдерi ћатысты.

Басћосудыѓ басты маћсаты – Елбасы-мыздыѓ Жолдауында тџжырымдалѕанмiндеттердi тљсiндiру жќне сол мiндеттердiжљзеге асыруѕа академия ћызметкерлерiнбелсене жџмылдыру. Жолдаудыѓ академияћызметiне ћатысы бар т$ртiншi б$лiмi – К$-лiк-логистика инфраћџрылымыныѓ тиiм-дiлiгiн арттыру баѕыты бойынша к$птегеной-пiкiрлер айтылып, Адами ћапиталдыѓмаѓыздылыѕы жайлы к$зћарас талћыланды.

Адами капиталдыѓ басты негiзi – бџлбiлiм. Бiлiмдi мамандардыѓ к$беюi менолардыѓ сапасыныѓ артуы – осы баѕыттыѓнегiзгi ћозѕаушы кљшi болып табылады. Осыжолда мектептердiѓ жќне жоѕарѕы оћуорындарыныѓ атћаратын жџмыстары орасанзор. Елбасымыз атап к$рсеткендей, «Жоѕарыбiлiм беру iсiнде жасанды интеллект жќне«љлкен деректермен» жџмыс iстеу љшiнаћпараттыћ технологиялар бойынша бiлiмалѕан тљлектер санын к$бейту керек».

Кездесуге ћатысушылар тџщымдыќѓгiме $ткiзiп, Жолдаудыѓ ел мен халыћигiлiгi жолындаѕы маѓызды ћџжат екенiнатап $ттi.

Е.ЋОРАБАЕВ,Тќрбие жџмысы жќне ћоѕаммен

байланыс б#лiмiнiѓ бастыѕы.

Алматы ћаласы Бiлiм басћар-масыныѓ «№26 жалпы бiлiм беретiнмектеп» коммуналдыћ мемлекеттiкмекемесiнде «Табыс» БК ћоѕам-дастыѕы жанынан оћушылардыѓбойында белсендi азаматтыћ џс-танымды, ќлеуметтiк жауапкер-шiлiктi, отансљйгiштiк сезiмдi,жоѕары адамгершiлiк жќне к�ш-басшылыћ ћасиеттердi ћалып-тастыру маћсатында мектепiшiлiк«Жас к�шбасшылар» ћоѕамдастыѕыћџрылѕан болатын.

Бџл ћоѕамдастыћћа 5-9 сыныптардан99 к$шбасшы оћушы мљше болып, ћазiргiтаѓда мектеп жџмысын жаћсарту маћса-тында жоспар бойынша ќр тљрлi жџмыстаратћарып жатыр. Соныѓ дќлелдi дерегiретiнде 24 аћпан кљнi жас к$шбасшылар:Жаћып Аян, Тоћтарѕали Гљлсана, АсановНџрѕали, Тџрдахын Раушан, НџрбекДильназ, Абубакиров Уалихан, АмангелдiЋуаныш, Ћџдайберген Айсџлу, ЋџралбайАйгерiм, Ћарасай Аяулым, МџхамадиеваДамира, Саѕыныш Айдана, НџрсадыћоваГљлфия, Жансейiт Аделя, МыћтыбекБалгерiм, Алдамџрат Берен сияћтыоћушылар Ћазаћстан РеспубликасыныѓПрезидентi Н.Ќ.Назарбаевтыѓ биылѕы«Т$ртiншi $неркќсiптiк революция жаѕ-дайындаѕы дамудыѓ жаѓа мљмкiндiктерi»Жолдауындаѕы 10 баѕыттыѓ маѓыздымiндеттерiнiѓ бiрi – «Адами капитал –жаѓѕыру негiзi» бойынша 198 оћушыныѓ

алдында $з ойларын айтып, аућымды тљрдеталдау жасады. Талдау барысында жасбуынныѓ бџл Жолдауѕа деген к$зћара-сыныѓ, тљсiнiктерiнiѓ тереѓ екендiгi менiтаѓ ћалдырды. Соныѓ iшiнде 9 «Ќ», «Г»сыныптары к$шбасшыларыныѓ талдауы,оћушылардыѓ ойлау деѓгейiнiѓ жоѕарѕышегiн к$рсеттi десем болады. Бойларын-даѕы адами ћџндылыћтарды ћалай дамытуѕаболатындыѕын жќне болашаћта ћоѕамѕаћажеттi ћымбат адам ћатарына ћалайћосылуѕа болатындыѕын, арзан адамболмау керектiгiн мысалдар арћылытљсiндiрiп $ттi. Ќрине, бџл оћушыларымызбойында патриоттыћ сезiмдерiнiѓ одан ќрiдамуына септiгiн тигiздi деп ойлаймын.

К.ЖАЙЫЛЅАНОВА,«Табыс» БК ћоѕамдастыѕыныѓ

ресми к#шбасшысы.

Оћушыларымызой �рiсiнбайћатты

«ТAРТIНШI AНЕРКЌСIПТIКРЕВОЛЮЦИЯ ЖАЅДАЙЫНДАЅЫДАМУДЫЃ ЖАЃАМЉМКIНДIКТЕРI»


[email protected] АЙТПАЅЫМ.. .

ЕКI ЖЫЛЖАЗЫЛЅАНМАЋАЛА

Ћали СЌРСЕНБАЙ

Таяуда «Алматы аћша-мында» «Менiѓ џлы анам»(№14, 1.02.2018) аттымаћала жарияланды.Авторы – Алмас Рысбаев.Ќуелде осы дљниенi тџп-нџсћадан оћып отырып,кќдiмгiдей к:ѓiлiм бо-сады. ;мiрде зейнеттенг:рi бейнеттi к:п к:ргенанамды есiме алдым.Менiѓше, бџл «ћайран,бiздiѓ Арды ойлаѕаншешелерiмiздiѓ» бќрiнетќн, џћсас :мiр. Басы-лымныѓ ћызметкерi, ара-кiдiк ћара маћала жазыпжљретiн, ойы да озыћ,к:ѓiлi де жљйрiк ќрiпте-сiмiз кезiнде атынан атљркетiн љлкен ћызмет-терде iстеген. Сонысынаћарамастан :те ћара-пайым.

Айтпаѕым бџл емес, осыжiгiт осы маћаланы екi жылжазыпты. Демек, осыншажыл ћиналѕан, азаптанѕан.Ќрине, ол кќсiби ћаламгеремес, бiраћ оныѓ сезiмi,ойлау деѓгейi, тљйгентаѕылымы бљгiнгi ћоѕамѕакерек. «Меккеге љш ретарћалап апарсаѓ да, анаѓ-ныѓ алдындаѕы парызыѓды"тей алмайсыѓ» дегенжалпымыз бiлетiн с"з барѕой. Сондыћтан оныѓћиналысын тљсiнуге болады.Оныѓ љстiне "зi орыс тiлiмен ќдебиетi пќнiнiѓ маманыболѕан соѓ, Ана туралымаћаланы ана тiлiнде жазу-дыѓ да ћиындыѕы болѕаншыѕар. Мендегi таным-

тербетiп, ана тiлiнде бесiкжырын айтып, тљн џйћысынт"рт б"лдi. Демек, сенiѓк"кiрегiѓде сол сќулећалѕан. Оныѓ оянбауы, дљрсiлкiнбеуi мљмкiн емес. Тiптi,10 жыл жазса да ќбденорыстанып кеткен шенеу-нiктiѓ тiлi де ћазаћшашыѕарына сенемiн. Ќркiм деана сљтiн аћтау љшiнћолынан келгенiн iстеугетырысады. Ќрине, ана љшiнсенiѓ аман жљргенiѓ, сенiелдiѓ маћтан тџтћаны, љлгiлiотаѕасы, отанасы болѕа-ныѓнан басћа ештеѓенiѓ декерегi жоћ. Анасын жаћсык"рмейтiн адам болмайды.Менiѓ "мiрi ќн салмаѕан бiркластасым: «Осы Шќмшiнiѓ«Ана туралы жыры» ай-тылса, ћосылып кеткiм келiптџрады» дейдi. Мiне, Ана-ныѓ ћџдiретi, Анаѕа дегенперзентiнiѓ шексiз сљйiс-пеншiлiгiнiѓ бiр к"рiнiсi.

Нџржамал ЌЛIШЕВА

ЌЙКЕН ЋЏДАЅИ МЕНСАЋЫШ ЋЏДАЅИДЫСОЃЅЫСЫНЫЃ ЉЛКЕНЏЛЫ ДЌМГЕ ШАЋЫРЅАНБОЛАТЫН. ЕКЕУI СОНДАКЕЛДI.

***ЌЙКЕН апаныѓ иыѕына

бар жаћсысын iлiп келгенiк"рiнiп тџр. Ћџлаѕындаайсырѕа, љш саусаѕында љшалтын. Љстiне киген зерлiћамзолы да «мен де ћымбатдљниемiн» дегендей,сонадайдан к"здiѓ жауынџрлап жалт-жџлт етедi. Солкиiмiне сай Ќйкен апа тiп-тiкќдемi отыр.

Жетпiстегi ќженiѓ љстiненќтiрдiѓ де жаѕымды иiсiаѓћып тџр. Бiраћ ћызыћ,ешкiм онымен шљйiркелесiп,мал-жан амандыѕын сџрасыпжатћан жоћ. Сырт к"згесуыћ, кiрпияздау к"рiнетiнћџдаѕимен ќѓгiме-дљкенћџруѕа ешкiм ћџлыћсызсияћты.

***САЋЫШ кемпiрдiѓ

ћонаћћа келгенi бар болсын,«елдiѓ аяѕына оратылып небар, "зi тар љй, к"птiѓмазасын аласыѓдар» десе дећалмай ерiп келген екiнемересiнiѓ бiрi «апа, жљршiсыртћа, терлеп кеттiм, суiшемiн» десе, екiншiсi «апа-ау, кiш еткiм кеп тџр» депќбден есiн айналдырды.

– Ќлгiнде айттым ѕой, сќлт"менiрек отыра берейiн,

ЌДЕМI ЌЖЕ

Тiптi, бiр кљндi осы таћы-рыпћа арнаса. Бџл љрдiсмектептерде ѕана емес,барлыћ мекемелерде ћолѕаалынса, шенеунiктерге дейiнпартаѕа отырса. Отбасы,ошаћ ћасыныѓ тќрбиесi,Отанѕа, елге деген махаббат,еѓ алдымен Анаѕа, ата-анаѓадеген ћџрметтен басталмайма? С"йтiп, Ана туралы бiралып кiтап шыѕарсаћ, бџлдќстљрге айналса. Бџлџсынысымыз алдымен осын-дай љлкен бастамалардыѓџйытћысы болып жљретiнАлматыдан бастау алса,ћанеки! Анаѓыз туралыжазѕан дљниеѓiз к"ѓiлденшыѕып жатса, бiз жария-лауѕа дайынбыз.

Ананыѓ екiншi аты –Мейiрiм. Демек, Алаш ас-паны мейiрiмге толып,шљпiлдеп тџрса.

Осылай дедiк. Сiз недейсiз?

тљйсiк айтады: Кез-келгенперзент ќу баста "зiнiѓ еѓжаћсы, бар сљйiспеншiлiксезiмiн "зге тiлде емес, "зтiлiнде жеткiзе алады жќнесолай жаратылѕан. Cйткенi,сенi анаѓ ана тiлiнде

Айтпаѕым: осы бљткiлАлаш алабы жабылып,ќсiресе, мектептерде неге«Ана» туралы шыѕармажазбайды. Жаѓа оћужылын осындай дќстљрменбастасаћ ћалай болар едi.

немесе шенеунiктер де шыѕарма жазсаКез-келген перзент ќу баста :зiнiѓ еѓ жаћсы, барсљйiспеншiлiк сезiмiн :зге тiлде емес, :з тiлiндежеткiзе алады жќне солай жаратылѕан. ;йткенi, сенiанаѓ ана тiлiнде тербетiп, ана тiлiнде бесiк жырынайтып, тљн џйћысын т:рт б:лдi. Демек, сенiѓк:кiрегiѓде сол сќуле ћалѕан. Оныѓ оянбауы, дљрсiлкiнбеуi мљмкiн емес. Тiптi, 10 жыл жазса да ќбденорыстанып кеткен шенеунiктiѓ тiлi де ћазаћшашыѕарына сенемiн. Ќркiм де ана сљтiн аћтау љшiнћолынан келгенiн iстеуге тырысады.

Ќуезов ауданындаѕы №42 мектепте «Мейiрiмдiлiк – асыл ћасиет»атты 1 жќне 2 ауысым бойынша барлыћ сыныптарда бiрiншi сабаћта«�зiн-�зi тану» пќнi бойынша ашыћ тќрбие саѕаттары �ттi.Адамгершiлiк – адамныѓ рухани арћауы, асыл да iзгi адамгершiлiк асылћасиеттердi бойына сiѓiрген, џлаѕатты џстаздар џжымы да белсенећатысты. 3 «Г» сыныбыныѓ жетекшiсi Айгерiм Џзаћова «�зiн-�зi тану»пќнiнен «Мейiрiмдiлiк – асыл ћасиет» атты таћырыпта балаларѕаерекше ой салатын, тќрбиелiк мќнi бар, рухани жан-дљниенi байытатын,ашыћ сабаћ берiп, бойындаѕы бар асыл ћасиеттерiн бала бойына сiѓiребiлдi.

«Жаћсы с�з жарым ырыс» деп риясыз аћ к�ѓiлдерi мен аћ жарћыншын ниеттерiмен, оћушылардыѓ айтћан ыстыћ лебiздерi, кљн нџрындайшуаћ шашћан Сара Алпысћызыныѓ мерейлi мерекесiнде жылы жљрекпен жаћсы тiлектерiн жолдады. Ќсiресе, А.Наѕимолла, И.Ержанџлы,Ќдiл Аћжол, А.Баѕашар, З.Баћытбек, Б.Ћызырбек, Дияна Маћсатайтћан �леѓдерi мен тiлектерi к�ѓiлiмiзге нџр џялатты. «Жаћсыныѓжаћсылыѕын айт, нџры тасысын» демекшi, жетiмiн жылатпаѕан,к�пбалалы отбасыларына ћолџшын берген, ћазаћтыѓ жерiнде �мiрсљрiп жатћан балаларды �зiнiѓ ћџшаѕына салып, ыстыћ алаћанынсездiрiп, жан жылуы мен жљрегiнен орын берген, аяулы ана, љлгiлiжар, «Б�бек» ћорыныѓ президентi «+зiн-�зi тану» бiлiм жобасыныѓавторы Сара Алпысћызы туралы бейнебаянды, автордыѓ оћулыѕынк�рiп, к�ѓiлдерiне тоћып, рухани жан-дљниелерiн байыта тљстi.

Оћушылар сыни тџрѕыдан �з ойларын еркiн жеткiзiп, ћоры-тындысында мейiрiмдi, ћайырымды азамат болу керектiгiн тљсiндi.Оћушылар болашаћ та елiн, жерiн ћорѕайтын, тќуелсiз мемлекеттiѓџрпаѕына, ата-бабамыздан ћалѕан мол мџрамызды џрпаћтан-џрпаћћажалѕастыратын, рухы мыћты азаматтар мен азаматшалар болуѕа сенiмбiлдiрдi.

Айсќуле ЋАРЫМБАЙ,директордыѓ тќрбие iсi ж�нiндегi орынбасары.

Мейiрiмдiлiк –асыл ћасиет

сыртћа к"п шыѕатыным бардеп, бџлар маѕан љйренiпћалѕан ќбден, – деген Саћышќже орнынан ћалбалаћтайтџрып, екi немересiнжетегiне алып, мейiрленешыѕып барады.

Саћыш апа Ќйкен

ћџдаѕиы сияћты ћымбаткиiмге малынып жарћырапотырмаса да, арзанћолк"йлегiнiѓ етегiне оратылѕаннемерелерiмен сол сќт маѕаншуаћты к"рiндi.

ЌДЕМI ЋАРТАЮ ДЕГЕНОСЫ ШЫЅАР?!


[email protected]

ЋЫЗ-КЕЛIНШЕКТЕРГЕ АРНАЛЅАН БЕТ

�з с�зiм – �зiмдiкi

ИМАН ЏЯЛАЅАН ОТБАСЫНДА

шаѓыраћ шайћалуы мљмкiн емес

Мќлiметтерге жљгiнсек, елiмiздеќрбiр љшiншi неке ажырасуменаяћталады екен. Сондыћтаншаѓыраћ к�терген жас отаудыѓ бас-аяѕы бiр-екi жылдыѓ iшiнде екiжаћћа кетуi бiз љшiн таѓћалатынжќйт емес. Бљгiнде баласы тiрiжетiм, анасы «есiк к�рген», ќкесi«ажырасћан» атанып, жалѕыз-дыћтан еѓсесi тљсiп жљргендержетерлiк. Ќйтсе де, олардыѓ ара-сында ћателiгiн тљсiнiп, баласыныѓболашаѕын ойлап, ћайта ћосылыпжататындары некен-саяћ. «Бќрiнеуаћыт емшi» деймiз... Жылдар �текеле ажырасћан ќйелге – кљйеу,еркекке – ќйел табылар, бiраћбалаѕа ата-ана табылмайтынынойланбаймыз-ау... $кiнiштiсi деосы. Бљгiнде дќл осындай кљйкешiп, �згенiѓ баћытына ћызыѕаћарап жљрген ћаншама таѕдыриелерi бар десеѓiзшi?!

«Отбасында болатын кез-келгенћиындыћты жеѓудiѓ бiрден-бiржолы – кешiрiмдi болу. Егер жасотау иелерi сабыр мен т�зiмдi туетiп, бiр-бiрiне тљсiнiстiкпенћараса, шешiлмейтiн тљйiн жоћ»дейдi к�птi к�рген аналар. К�пкетопыраћ шашпаймыз, ќрине. Бiздебаћытты отбасында баянды ѕџмыркешiп жатћан жас отбасыларбаршылыћ. Олармен маћтануѕаболады. Ќйтсе де, сезiмдерi лап етiпжанып, тез с�нiп ћалатын жас-тардыѓ жоћ емес екенiн жасыруѕаболмас. Ќсiрелеп айтсаћ, кейбiржастар таѓертеѓ танысып, тљстекездесiп, кешке љйленуге бар.Соѕан ћараѕанда, олар «љйленудiѓоѓай болѕанымен, љй болудыѓћиын» екенiне ќлi жете мќн береалмай жљрген секiлдi. Осыдан кейiн«сонда жастарѕа не жетпейдi? Кешеѕана бiр-бiрiнсiз �мiр сљре алмай-тындай болѕан ћос жљректiѓбљгiнде екi жаћћа жалт бџрылуы-ныѓ себебi не? Шынында да,жастар неге жиi ажырасады?» дегенсансыз сауалдыѓ к�бейетiнi рас.

«Ќрине, оѕан себеп те, дќлел дек�п. Ажырасудыѓ еѓ бастысебебi – жастардыѓ отбасы жауап-кершiлiгiн сезiнбеуi. Жанџя болѕансоѓ ыдыс-аяћ сылдырламайтџрмайды. Тiптi, бџл кезеѓнен еѓмыћты деген отбасы да �тедi. Бiраћолар ашуды аћылѕа жеѓдiрiп,тљсiнбеушiлiктi сабырмен шешедi.Ал ажырасатындар ше?! Олар бiрiашуланѕанда, екiншiсi љндемейћалуды дџрыс шешiм депойламайды. Керiсiнше, бастарынанс�з асырѕысы келмей, екеуi деџрыс-керiске жол бередi. Мџныѓсоѓы арадаѕы сыйластыћты бџзады.Кей жаѕдайда ер-азаматтар ќйелiнећол к�теруге дейiн барады. Оданкейiн ќлеуметтiк жаѕдайдыѓт�мендiгi де отбасындаѕы жанжалѕасеп». Бџл да �мiрдiѓ ыстыѕы менсуыѕын, ћайѕысы мен ћуанышынбiрге б�лiсiп, шаѓыраѕында шаттыћсалтанат ћџрѕан аналардыѓ с�зi.

Басында баспанасыныѓ жоћ-тыѕы мен мардымсыз жалаћыныжелеу еткен жастар да ажырасуѕабейiм тџрады. «Жаћсы жџмысћа

орналасуѕа дипломыѓ жоћ, жџмыстауып беретiн туысыѓ жоћ...» депбiрiн-бiрi айыптап, санасуѕак�шедi. Бiр айта кетерлiгi, солљйленген жастардыѓ басымк�пшiлiгi ћалалыћ жерлердетџрѕылары келедi. «Ћалада �мiрсљруге, еѓбек етуге барлыћ жаѕдайбар. Жылы љй, жайлы пќтер. Оларсу тасымайды, от жаћпайды. Еѓбекетем десеѓ, жџмыс табуѕа болады»деп жеѓiл ойлайды. Ќлбетте,артынып-тартынып жолѕа шыћћа-нымен, оларды мџнда ешкiм ћџшаћжайып ћарсы алып тџрмайтыныбелгiлi. Алѕашћы ћиындыћ осылайбасталѕан соѓ жастардыѓ арасындаќлеуметтiк теѓсiздiк орын алады.Осы арада �мiрге сќбидiѓ келуi дезаѓдылыћ. «Жыѕылѕан љстiнежџдырыћ» демекшi, балаѕа ћажеттiтаѕам мен киiм-кешегi, тiптiжаялыѕыныѓ �зi бiраз ћаражаттыћажет ететiнi тљсiнiктi. 0зi ћатарлыотбасылардыѓ жаѕдайына ћарап,тапћаны пќтераћы мен шай-пџлынан артылмайтынына нали-тындар дќл осы тџста ажырасудыоѓай жол деп табады. Жаѓа љйленесалып бќрiне бiрден ћол жеткiзумљмкiн емес.Барлыћ та, байлыћ тажыл �те, ћызыѕы мен шыжыѕыараласћан тiрлiкпен келетiнiн олартљсiнгiсi келмейдi. Жастардыѓћателесетiн тџсы да осы жер. Ерлi-зайыптылардыѓ бiр-бiрiне деген�зара сыйластыѕы, ашуды аћылѕажеѓдiрiп, кешiрiмдi болуы – отба-сыныѓ берiк џстанымы болѕандаѕана нќтижелi болмай ма? «Сы-ныћћа сылтау iздеген» адам кез-

келген жаѕдайды к�лденеѓтартатыны белгiлi. Тџрмыстыѓћиыншылыѕы, аѕайын арасындаѕыараздыћ, ене мен келiннiѓ ћарым-ћатынасы... Осындай уаћытшаћиындыћтарѕа шыдай алмаудыѓаћыры жас отбасыныѓ аяћтантџрып кетуiне себеп болатынын�мiрде к�рiп жљрмiз. Мойнына ешжауапкершiлiк жљгiн арћаламай-тын жiгiттерiмiз артынып-тарты-нып кете барар. Ал ћџшаѕындасќбиi бар жас ана ше? Љйдебаласын баѕып отырѕан жас анадаћайдаѕы жџмыс, ћайдаѕы ћаражат?Жалдаѕан пќтердiѓ аћшасын ендiкiм т�лейдi?.. Барар жерi, басартауы ћалмаѕан соѓ жалѕызбастыаналар ћайтсiн?! Баласын амалсызата-анасына апаруѕа мќжбљр.Ондаѕы ойы шамалы жаѕдайынтљзеп алѕан соѓ, баласын �з ћолынаалып, тќрбиелеу. Бiздiѓ бiр жаманќдетiмiз, ештеѓенiѓ байыбынабарып, мќнiн бiлмей жатып,сыпсыѓ с�зге ерiп жататынымыз.С�йтемiз де: «Дџрыс тќрбиебермедi» деп анасына кiнќ артамыз.«Ћызы ћайтып келiптi» деп баласынжазѕырамыз. «Бiреудi �сектемесбџрын, оныѓ киген аяћ-киiмiнкиiп, оныѓ жљрген жолымен жљр.Оныѓ жолдаѕы шалынѕан ќртасына шалын. Оныѓ бар ауырт-палыѕын сезiн» деген. Дџрыстљсiнiѓiз... бџл ойымыз жолыболмаѕан жандарды жаћтау да,даттау да емес.Ћанша айтсаћ та,ћандай iс ћылсаћ та, ол ќркiмнiѓ �з�мiрi. Маѓдайѕа жазылѕантаѕдыры...

Ќйтсе де, жастардыѓ сана-сына отбасы туралы ћџнды-лыћтарды, оныѓ ћадiрi менћасиетi туралы маѕыналыдљниелердi к�бiрек сiѓiрерболсаћ, џтарымыз к�п. Бiздiѓс�зiмiзге Л.Ибраимованыѓ от-басы ћџндылыћтарына арналѕан«Ћазаћ этнопедагогикасындаѕыотбасы тќрбиесi» атты еѓбегiндегi«Отбасы – ынтымаћ пен берекенiѓџйыѕан орны, љлгi алар мекенi.Сондыћтан «Ќке к�рген оћ жонар,шеше к�рген тон пiшер» деппайымдайтын ћазаћ �мiрлiкереженiѓ жiбiн сабаћтап, ќрi ћарайжалѕастырып ќкетудi џрпаћтыѓборышы деп санаѕан. Яѕни iзгiмџрат – ќкеге ћарап џлдыѓ, шешегећарап ћыздыѓ �суiмен џштасыпжатыр. Саналылыћ та, даналыћ та,иманжљздiлiк те, адамгершiлiк тебала бойына отбасыныѓ тќлiмiарћылы дамиды, �згермес ћасиеткеайналады. Бџл ћазаћи �мiрсалтыныѓ заѓы» деген с�здерiтџздыћ бола алады. Демек, балабойына даритын барлыћ адамгер-шiлiк ћасиет отбасындаѕы тќлiм-тќрбиеден бастау алса керек.Жанџядаѕы ата-ананыѓ �зарасыйластыѕы, олардыѓ бiр-бiрiнедеген ћџрметi, аћыл-кеѓестерi балаљшiн љлкен мектеп. Ендеше,џрпаѕын iзгiлiкке баулып, џлымен ћызыныѓ тќрбиесiн к�зiнентаса ћылмай, имандылыћћатќрбиелеу – ата-ананыѓ мiндетi.Ал иман џялаѕан отбасындашаѓыраћ шайћалуы мљмкiнемес...

Бiраћ неге екенi сол, ћџр-бымныѓ кейiнгi кездерiештеѓеге к�ѓiлi толмайтынболды. Тiптi, кейде «кљйеусiзде екi ћызымды баѕа аламын!»деп шiренетiнiн ћайтерсiз?!К�п адамѕа жљрген ортасыќсер ететiнi рас екен. Менiѓбайћауымша, ол жџмысћаорналасћалы �згердi. Себебi,ћызметi �стi. Ћазiр бiр б�лiмдiбасћарады. Содан берiжџмысћа ерте кетiп, кешкеледi. Жалаћысы к�бейiп,ћалтасы ћалыѓдады бiлем,ћымбат киiмдер мен ќше-кейлерге ќуес бола бастады.Анда-санда шљйiркелесiпќѓгiме айтатынымыз бар.Бiрде ол ћасындаѕы ћызметтесћыз-келiншектер кей кездерiжџмыстан кейiн кафе,мейрамханаѕа барса, бџл љйгећайтатынын айтты. Соларѕаелiктесе керек, љйге «бiреуде�шi бардай» ашуланып келе-тiндi шыѕарыпты. Ќлбетте, бџлћыздары мен ќкесiне џна-майтын. Жџбайы Еркiнтомаѕа-тџйыћ, артыћ ќѓгiмеайтпайтын азамат. К�п с�зiжоћ, салмаћты жiгiт. Пендемiзѕой, кейде «�зiѓдiкiнен�згелердiѓ �мiрi тамаша»секiлдi болып к�рiнiп тџрады.Ћџрбыма да сондай бiротбасыныѓ �мiрi ќсер еттi-аушамасы, кейiнгi кездерi«ажырасамын» деген с�здi жиiайтатын болды. Бiраћ менћџрбымныѓ ешбiр себепсiзшаѓыраѕыныѓ шайћалѕанынћаламаймын. «Дос жылатып,дџшпан кљлдiрiп айтады» емеспе, бiр кљнi Гљлназдыѓ љйiнеарнайы барып, бар ойымдыжайып салдым: «Ќй, ћџрбым-ау, ћанша жерден ћырып аћшатапсаѓ да, сенiѓ тапћаныѓкљйеуiѓнiѓ табысындай бере-келi бола ћоймас. Сен олайкљпiрлiк жасама! Осы кљнiметќуба десеѓшi. Кљйеусiз �мiрсљрудi оѓай деп кiм айттысаѕан! Балаларыѓ ќкесiз, �зiѓ«ажырасћан» деген атћаћаласыѓ. Елдiѓ, еркек бiткен-нiѓ к�з ћџртына айналасыѓ.Жалѕызбасты болѕан соѓ,к�ѓiл ауѕанныѓ барлыѕы саѕанбiр с�йлеп ћалѕысы келiптџрады. Сыйлаѕан жерiѓ ћонаћетiп шаћырса, бара алмай ћорболасыѓ. Себебi, онда ћџрдас-тар арасында тљрлi ќзiл-ћалжыѓдар айтылады. Оныѓбiр шетi саѕан тиiп кетуiмљмкiн. Осы саѕан керек пе?Мазаѓды алып кљнде араћ iшiпжатыр ма, кљйеуiѓ?! Ћоѕамдыћжџмыстарѕа араласып, кешкедейiн сыртта жљргенше, отба-сыѓныѓ берекесiн келтiрудiѓћамын ойла. «Мал табу– ерадамныѓ, бала табу – ќйелдiѓмiндетi» деген ѕой. Еркекпентайталасып, алысћанмен алы-сып, жџлысћанмен жџлысубiзге тќн ћасиет емес. Бџлќйел табиѕатына жат. Малтапћанша – кљйеуiѓе мџрагерболатын џл тап! «Еркек –тљздiѓ к�ркi, ќйел – љйдiѓк�ркi». 0тiнемiн, ќйелге тќннќзiктiгiѓдi ештеѓеге айыр-бастамашы!» дедiм шын ниет-тес болып. Ќрине, «дљниедеаћыл айтћаннан оѓай iс жоћ»деп жатады. Десек те... ћџрбымойланып ћалды...

Анар ЕРДЕНЋЫЗЫ,«Шаѓыраћ» ыћшамауданы.

Ћазаћќйелiн «жанжолдасым»дейдi. Бџл –

љлкен с)зѕой. Жанымен жаны

љндес, ойы,арманы

љйлес, егiзадамбыз

дегенi ѕой.

Ѕ.МЉСIРЕПОВ.

Иiрiм

Нќзiктiгiѓдiештеѓеге

айырбастамашы!

енiѓ Гљлназ есiмдiћџрбым бар. Тџр-мыста. Ќп-ќдемi екiћызы бар. Астындак)лiгi, басында бас-панасы, ћызметi –барлыѕымен ћам-тылѕан.

М

Беттi ќзiрлеген –Ћџралай

ИМАНБЕКЋЫЗЫ


[email protected]

Заманѕа лайыћ ћазаћ ћызы, ћазаћќйелi, ќлбетте, мќдени жетiстiктер-ден, ќлеуметтiк мљдделерден, ћоѕам-дыћ �мiрдiѓ басћа да салаларынан шетћалмауы керек. Ќйелдiѓ денсаулыѕымен ћауiпсiздiгi – жалпы ћоѕам аман-дыѕыныѓ баѕасын к�рсететiн белгiлер.Дегенмен, ћоѕам кейде мџны естеншыѕарып алады. «Ќйел бiр ћолыменбесiктi, бiр ћолымен ќлемдi тербетедi»деген. Отбасыныѓ џйытћысы, џлттыѓџлт болып ћалуы, ћоѕамныѓ дамуы,елдiѓ �ркендеуi ќйелге, келешек Анаболар ћыздарѕа да байланысты. Анаденсаулыѕы бљгiнгi заманныѓ к�кей-кестi мќселелерiнiѓ бiрi.

– Џйым, еѓ алдымен, ќйелдер ћауымы-ныѓ денсаулыѕына немћџрайлы ћарамауѕа,дџрыс тамаћтану мен салауатты �мiр салтынџстануѕа, џлттыћ менталитеттi саћтай отырып,отбасы ћџндылыћтарын саћтауѕа шаћырады.Бiрлестiк мљшелерiне арналѕан кќсiби ма-мандардыѓ ћатысуымен тљрлi оћу курстарынџйымдастыру арћылы ќйелдердiѓ жан-жаћтыдамуына, бiлiмiн жетiлдiруiне ыћпал ету к�з-делген, – дейдi ћоѕамдыћ бiрлестiктiѓ атћару-шы директоры Ќйгерiм Ћожахметова.

%скелеѓ џрпаћтыѓ денi сау болсын десек,болашаћ аналардыѓ денсаулыѕына љлкенжауапкершiлiкпен ћарауымыз керек. Бџл реттеЌйгерiм Ћожахметованыѓ айтуынша, бљгiндешаѓыраћтыѓ шаттыѕын келтiрiп, берекесiнкiргiзетiн ќйел-аналарымыздыѓ денсаулыѕыалаѓдататын дќрежеде.

– Ћатерлi iсiк ауруларыныѓ белеѓ алуы,бедеулiк, жљрек-ћан тамыр аурулары салдары-нан инфаркт пен инсультћа шалдыѕу жасы-ныѓ жылдан-жылѕа жасаруы жасыратынжаѕдай емес. Отбасыныѓ џйытћысы болѕананаларымыздыѓ денсаулыѕы сыр берсе, от-басыныѓ да шырћы бџзылатыны аныћ.Олай болса, ќрбiр ћыз-келiншек, ќйел-анабљгiннен бастап денсаулыћты кљту менаурудыѓ алдын-алу маћсатында бiлiм алып,салауатты �мiр салтын џстануѕа машыћ-танѕаны ж�н, – дейдi Ќ.Ћожахметова.

Осы ретте жаѓадан ћџрылѕан «Шаѓыраћ»ћоѕамдыћ бiрлестiгi денсаулыћ саћтаумќселесi бойынша Алматы ћаласындаѕыбiрнеше емханалармен бiрлесе ќрекет етумаћсатында меморандум бойынша жџмысiстеуге шешiм ћабылдапты. Осы келiсiм-шарттыѓ негiзiнде бiрлестiк мљшелерiнеарналѕан кќсiби мамандардыѓ кеѓесiнтегiн ќрi тџраћты тљрде џйымдастыру

жоспарда бар. Бџдан б�лек, шџѕыл жаѕдайдадќрiгерге дейiнгi алѕашћы к�мек даѕдыларыбойынша Џлттыћ оћу-клиникалыћ орта-лыѕымен бiрлесе семинар-тренинг баѕдар-ламасы ќзiрленген екен. Бџл баѕыт бойынша«SOS балалар ауылы» тќрбиешi-аналары тегiноћудан �ттi.

Адамзат денсаулыѕын саћтаудыѓ бастышарты – дџрыс тамаћтану. Сондыћтан тамаћ-тануѕа ерекше к�ѓiл б�лген ж�н. Тамаћтыѓћџрамыныѓ ћџндылыѕы басты назардаболѕаны дџрыс. Тиiмдi, дџрыс тамаћтануденсаулыћты саћтауѕа, организмнiѓ ћалыпты�суi мен дамуына, жџмыс ћабiлетiнiѓ жоѕа-рылауына жќне организмнiѓ ћоршаѕанортаныѓ ќр тљрлi жаѕымсыз ќсерiне ћарсы-лыѕын кљшейтуге ыћпалын тигiзедi. «Џрпаћденсаулыѕы – џлттыѓ саулыѕы» демекшi, денiсау џрпаћ ћалыптастыру љшiн осыны назардантыс ћалдыруѕа болмайды. Осы ретте џйыммљшелерi алдаѕы уаћытта дџрыс тамаћтану мендџрыс �нiм таѓдай бiлу тџрѕысында љлкенжоба бастауды жоспарлап отыр.

Ћоѕамдыћ бiрлестiк бџнымен ћатарбiрлестiк мљшелерiне арналѕан фитнес-орталыћтары, медициналыћ мекемелер менсџлулыћ салондарыныѓ ћызметтерi бойыншажеѓiлдiктер алуын ћамтамасыз етiп, к�п-балалы аналарѕа арналѕан тљрлi iс-шаралар�ткiзбек. Айта кету керек, мљшелiкке кез-кел-ген ќйел �тiнiш беру арћылы тегiн ћабыл-данады.

Н.АСЫЛ.

Аналарѕа арналѕан «Шаѓыраћ»ћоѕамдыћ бiрлестiгi ћџрылды

Ќке жљрегiтауданљлкен,

Ана жљрегiтеѓiздентереѓ.

�мiрдiѓ �зiЖАР ТАЃДАУДАЖАЃЫЛМАЙЫЋ...

– Бќйбiше-ау, ћандай жермен ћџдаболдыћ екен... Таныса салып салыћтык�бейткендерiне ћараѕанда, оларѕабаласыныѓ баћыты емес, аћшаныѓр�лi маѓыздыраћ па деп ћалдым.«Бiзде солай...» деген салты к�бейiпкеттi ѕой, тiптi...

– Мен де соны ойлап отырмын,отаѕасы.

– Балаѓда да ес жоћ. Сырын бiл-меген адамѕа ѕашыћ болып... Љйле-немге басты. Арты жаћсы болсынќйтеуiр... – дедi шай iшiп отырыпАсћарбек аѕа...

– Неге бџлай дейсiѓ отаѕасы-ау,џнатћан екен, ћайырын берсiн. Одан даћџданыѓ алдына баруѕа ћам жасайыћ.

– *зiѓ де байћаѕан шыѕарсыѓ, ќлгiболашаћ келiннiѓ кiрпiк ћаћпастан,бетiѓе тiк ћараѕанын. Џнамады. Ћызбала деген болашаћ ата-енесiмен та-нысуѕа келгенде аз да болса џялып,жљзiн т�мен салмаушы ма едi? «Егерћыз к�зге тiке ћарауѕа џялса, ата-анасы оѕан �те жаћсы тќрбие бергенi»дегендi естiмеп пе едiѓ? *з басым,бетiѓе бедiрейiп ћарайтын ћыздыѓбосаѕамды аттаѕанын ћаламас едiм.Жљзiнен бiр жылылыћ байћайалмадым ѕой...

* * *

Асћарбек аѕа мен Айман жеѓгейтоѕыз бала тќрбиелеп �сiрген жанџя.Алдыѓѕылары жоѕары бiлiм алып,ћызметiн iстеп жљр. Ендi мiне, тџлабойы тџѓѕышын љйлендiруге ћамжасап жатыр. Џлы Темiрлан љйлен-бек. Кљнi кеше Темiрлан болашаћжарын ќке-шешесiмен таныстыр-маћћа љйге ертiп келдi. Есiктен ешћымсынбай кiрген Зќуренiѓ к�йлегiтым ћысћа болатын. Тiзеден жоѕарыболѕасын ба, ата-ананыѓ алдындаерсiлеу к�рiндi. Шашы белiне тљс-кенiмен, арћасында ћобырап жайы-лып жатыр. Сораћысы сол, дастарханбасына жайѕасћан кезде де бой-жеткеннiѓ т�рге озып, џлынан жоѕарыотырѕаны едi.

Бiлем, баласыныѓ таѓдауы љйдегiќке-шешеге џнамады. Себебi, болашаћкелiннiѓ ќлi танып-бiлiп љлгермегеншаѓыраћта еш ћымсынбай еркiнс�йлеуi, киiм-киiсi љйдегi љлкендердiѓк�ѓiлiнен шыћпады. Ќйтсе де,сезiмдерi арнасынан тасып жатћанжастардыѓ бетiнен ћаћћысы келмегената-ана оларѕа кедергi болмайыћ депшештi. Џлдарын љйлендiрдi. Бiр

алмадым». Зќуренiѓ кљйеуiне ћояр баркiнќсi, мiне, осы. Ал Темiрлан болса,мiнезге бай, сабырлы жiгiт едi. Кезектi«концертi» ѕой деп онша мќн бермеугетырысатын. Љндемей ћоятын. Ќл-бетте, бџл ќрекет жџбайлыћ байла-ныстыѓ љзiлуiне ќкелiп соѕатыныбелгiлi. Ерлi-зайыпты дегенi болмаса,олардыѓ арасында ешћандай жылы-лыћ ћалмады. Ќйтеуiр бiр љйде тџрыпжатыр. Ќркiм �з ќлемiмен �мiр сљрдi.Негiзiнде, ренiшiн iшiне жинап,�кпелей беру – ауыр жљк, егер олљдей берсе ауруѕа алып келетiнi расекен. Темiрлан жџбайыныѓ ќрекетiнећанша ашуланса да, iштен тынатын.Ешкiмге бiлдiрмейтiн. Алайда, жаманћылыћ байћалѕан љйден баћыт љркiпћашады екен. «Бiр кљн џрыс болѕанљйден ћырыћ кљн ырыс кетедi»демекшi, отбасында ешћандай берекећалмады. Дџрыс тамаћтанып, жљйкесiорнында болмаѕаннан кейiн Темiр-ланныѓ денсаулыѕы сыр берiп, оныѓсоѓы ћандаѕы ћант м�лшерiнiѓк�бейiп кетуiнен пайда болатын ћантдиабетi дертiне шалдыћтырды. Ол-олма, дџрыс диета џстамаѕан соѓ ауруыасћынып, ауруханадан бiр-аћ шыћты.Бауырлары кезек-кезек ћасындатљнеп, барлыћ ем-домын алуѕак�мектескенiмен, �мiр бойы бiргеболамыз деген «сљйiктiсi» ћалынсџрауѕа жарамады. Ауруханаѕабармады. «Жџмыстан босай алмадым»деген сылтау Зќуренiѓ џранынаайналды. Бџл, ќлбетте, Темiрланныѓда, оныѓ бауырларыныѓ да жанын

ауыртты. Ћџдай басћа салмасын, егераяћ асты ауырып, т�секке таѓылсаѓ еѓбiрiншi Алланыѓ, екiншi дќрiгердiѓ,љшiншiден жџбайыѓныѓ назарыауадай ћажет емес пе?! Айналаѓдаѕыжанашырлардыѓ бауырдыѓ ж�нi бiрб�лек ќрине.Осы тџста Шал аћынныѓжар таѓдаудаѕы мына бiр �леѓi:

«Ќйел алсаѓ ћарап ал аћылдысын,Сол болар басћалардан жаћын кiсiѓ.Аѕайынѕа, туысћа ћайырылса,Дљниеде наѕыз сол ѕой, маћџл кiсiѓ.Ерге – аю, балаѕа – ћасћыр болса,Ондай ћатын алѕанныѓ

кљнi ћџрсын» –деген �леѓi ерiксiз ойѕа оралады екен.Иќ... ауырсаѓ – шипа iздейтiн, ћинал-саѓ – жаныѓнан табылатын, ќлсiрепћалсаѓ – кљш-ћуат беретiн, ћуанышпен ћайѕыѓа бiрдей ортаћтасатын, еѓдќмдiнi бiрге б�лiп жейтiн, �мiрдiѓыстыѕы мен суыѕына, ћызыѕы меншыжыѕына бiрдей т�зе бiлетiн, тiптi,ашулансаѓ – кешiре алатын жарћџшћанѕа не жетсiн, шiркiн!

Мiне, бауырым Темiрлан бiрайдан асты, т�сектен тџрѕан жоћ. Осыаралыћта Зќуре жеѓгем ауруханаѕабiр-аћ рет барды. Бiр-аћ рет... Недеген ћатыгез жљрек! Сонда оныѓсљйгенi ћайсы, барлыѕына бiргекљйгенi ћайсы! «Љйдiѓ тамаѕынсаѕынѕан шыѕарсыѓ, саѕан ыстыћсорпа алып келдiм...» немесе «мынашџлыћты киiп алшы, аяѕыѓ жаура-масын» десе, бауырымныѓ �кпесiбiрдемде басылып кетпей ме? Iс-ќрекетiне ћарасаѓ Зекеѓе бљгiндекљйеудiѓ ћажетi де шамалы сияћты.Жылы љй, жайлы пќтер...Ас-суынайыра алатын жалаћысы жќне бар...Алайда, �мiрлiк серiгiѓнiѓ басыауырып, балтыры сыздаѕанда сенiѓжайбараћат жљргенiѓе жол болсын,жеѓге? Айтыѓызшы, егер сiз жџбайы-ѓыз ауырса, не iстер едiѓiз?..

Иќ... Кезiнде ќкем бекер ашулан-бапты-ау... Егер сол кезде љлкеннiѓаћылына ћџлаћ ассаћ, аѕатайымбљгiнде бџлай т�сек тартып жатпас паедi, кiм бiлсiн?! Кейде, осылай сљрiнiпкетiп, опыћ жеп жататынымыз бар.Тљсiнгенiм, жар таѓдауда жаѓылмаукерек екен. Ћайтемiз, �мiр ѕой...

АРМАН,Алматы.

баласы екеу болѕан соѓ ел ћатарлытой жасады.

* * *Жас отау иелерi атанѕан Темiрлан

мен Зќуреден асћан баћытты жан жоћ.Келiн болып, босаѕа аттауы, аѕайын-туыстыѓ «ћџтты болсын» айтыпћонаћћа келуi, ата-енеге шай беруi,тiптi, љй жинаудыѓ �зi Зќуре љшiнб�лек сезiм болатын. Кљндер �тiпжатты. Уаћыт �те келе алѕашћыкездегi алып-џшћан албырт сезiмнiѓжалыны басылып, кљнделiктi кљйбеѓтiршiлiк басталды. Бџл отбасындаѕыер мен ќйел арасындаѕы ћарым-ћатынастыѓ ћалыптасатын кезеѓi емеспе? Темiрланныѓ алдында уаћыттабала-шаѕасын асырап, отбасынаћамћор болу жауапкершiлiгi тџрса,Зќуренiѓ мойнында ќкесiн кџрмет-тейтiн џрпаћ �сiру мiндетi тџрды.Алайда, �мiрде барлыѕы бiзойлаѕандай бола бермейдi ѕой...

* * *Жас отбасы екi жылдай ќке-

шешесiмен бiрге тџрды. Кейiннен ата-анасы еншiсiн б�лiп берiп, жеке отауболып, б�лек шыћты. %мiрге љш балакелген соѓ, Темiрлан отбасын асырау-да алдына жан салмады. Кiшкентайбљлдiршiндерiне џнатћанын ќперiп,ћалаѕанын жегiздi. Бiраћ Зќуреде «осыкљнiме шљкiр» дейтiн ћанаѕатболмады. Жалаћыны уаћытында алаалмай ћалатын кездер кез-келгеннiѓбасында бар ћџбылыс. Зќуре болсамџндай ћиындыћтарѕа тосырћайћарап, шыдамсыздыћ танытуды ќдеткеайналдырды. «Ћалауын тапса, ћаржанатынын» ол ешћашан ойлаѕанемес. Оныѓ тљсiнiгiнде кљйеу тек аћшатабатын адам секiлдi едi. Болмашыданџрыс шыѕарып, ћит етсе, кетемгебасты. Зќуре кљн �ткен сайынкљйеуiнiѓ миын жеп, аузынан аћ иткiрiп, к�к ит шыѕатын шайпау ќйелгеайналды. Малтапћыш кљйеуiнiѓжанына тиетiн ауыр с�здердi ћаршаборататын болды. «Табысыѓ аз, елсекiлдi зќулiм љйде тџра алмадым,к�лiк мiнiп, ћџндыздан тон кие

Аћылды ќйелдiѓбаћытыћашандабаянды...

Бљгiнде ер-азаматынћџрметтеп, сыйлайтын,азаматыныѓ басын т�ргесљйрейтiн ќйелдер же-терлiк. Десек те, кљйеуiќйелiнiѓ айтћаныменжљретiн, отбасында ќйелiбасшы жанџялар жоћемес.

Тiптi, ћазан-ошаѕынкљйеуiне �ткiзiп берiп, балатќрбиесiне ќкелерiн жауаптысанайтын, �здерi сырттажџмысбасты болып кеткеннќзiкжандылардыѓ бар екенiнк�рiп жљрмiз.Мџндай жќйттерќйел адамныѓ беделiн тљсiр-месе, абыройын асћаћтат-пайтыны аныћ. Жасыратыныжоћ, бљгiнгi ћазаћ ћоѕамын-даѕы отбасы ћџндылыћтарыосындай келеѓсiздiктерге бойалдырып, ќкенiѓ отбасындаѕыбеделi т�мендеп, баланыѓљлкенге ћџрметi азайыпбарады. Ќзiлхан Нџршайыћоватамыздыѓ мына бiр с�зi:«К�п нќрсе ќйелге байла-нысты ѕой. Дос та, туыс та,жолдас та ќйелiѓ жаћсы болсажаныѓда болады. Ал ќйелшайпау, жалћау, долы болса,ешкiм сенiѓ жаныѓажоламайды: љйiѓе жџрткiрмейдi, жолдасыѓ бассџћпайды, жаћыныѓ алыстапкетедi» деген с�зi ќрбiр ћазаћќйелiнiѓ жадында жљрседеймiн. «Ерiн сыйлаѕан ќйел –есiкте ћалмайды» дейдi данахалћымыз. Шынында да, ерiт�рде отырѕан ќйелдiѓ т�менжаћта отыруы мљмкiн емес,ћой. Елге ћадiрлi азаматтысыйлаѕан халыћ оныѓжџбайын да ћџрметке лайыћдеп есептейдi. Неге десеѓiз,сол ер азаматтыѓ осындайћџрметке б�ленуiнiѓ артындаќйелiнiѓ зор еѓбегiнiѓжатћанын к�пшiлiк жаћсыбiледi. Мџндай кезде «Ќйелiѓжаћсы болса, жаныѓныѓшыраѕы» деп жатады љл-кендер. Ендеше, отбасындаѕыбереке сыйластыћтан бастауалады. Ал сыйластыћ љлкенсљйiспеншiлiктен туындай-тыны айтпаса да тљсiнiктi.%мiрде болатын тљрлi ауырт-палыћћа т�зе бiлетiн, шы-дамды њќм аћылды ќйелдiѓбаћыты ћашанда баяндыболатынына �з басым сенiм-дiмiн.

Жанна НЏРАХМЕТ,«Шаѓыраћ» ыћшамауданы.

Апай сiзбайсыз ба?Менiѓ есiгiмнiѓ алдына ескiрген

пальто киген екi бала жаћындап:– Апай, сiзде макулатура бар ма?

– деп сџрады.Бiр жерге асыѕып тџрѕандыћтан,

«жоћ» дей салѕым келдi. Алайда,менiѓ к�зiм олардыѓ аяѕындаѕытозыѕы жетiп жемiрiлген, су-су болѕанаяћ киiмге тљстi.

– Кiрiѓдер, мен сендерге какаоћайнатып берейiн.

Кiшкентай ѕана аяћ киiмдерiменеденге iз тастап, олар ћонаћ б�лмеге�ттi. Сыртћа шыћпас бџрын,бойларын жылытып, ќлденiп алуларыљшiн какаоѕа ћоса повидло жаѕылѕанбутерброд џсындым да, ас љйдегiотбасы бюджетiн санап жатћан жџмы-сымды жалѕастыру љшiн керi ћайттым.Шамалы уаћыттан соѓ, �лiтыныштыћћа таѓ ћалып, ћонаћб�лмеге бас сџћтым. Кiшкентай ћызљстел љстiндегi бос шыныаяћтытаѓырћаѕан жљзбен айналдырып ћарапотыр екен. Џл бала болса:

– Апай, сiз байсыз ба? – депсџрады.

– Бай?! Жоѕа, ћайдаѕы, – депескiрген жињаздарѕа к�з тастадым.Ћыз бала ћолындаѕы шыныаяћтытабаћшаѕа ћойып жатып:

– Сiздiѓ шыныаяѕыѓыз бентабаѕыѓыз бiрдей екен, – дедi. Оныѓдаусы шаршаѕан, к�птi к�ргенадамныѓ дауысына џћсап кеттi.

Балалар орындарынан жайлаптџрып, мен берген бiр бума ћаѕаздыкеудесiне басып шыѕып кеттi. Тiптi,алѕыс та айтпады. Ал мен љшiналѕыстыѓ тiптi ћажетi жоћ болатын,олар мен љшiн одан да маѓыздыдљниенi џѕындырып кеттi. Кќдiмгi жайѕана шыныаяћ. Иќ, олар бiр сервизденедi.

Ас љйге барып ћазанныѓћаћпаѕын ашып, iшiндегi ћып-ћызылболып ћуырылып жатћан картопћаћарап ойланып ћалдым. Картоптыѓљстiне томат сорпасын ћоссам болды,тљскi асым даяр, кљйеуiмнiѓ тџраћтыжџмысы бар, басымда жылы баспанамбар. Осыныѓ барлыѕы бiр сервизсияћты бiртџтас екен ѕой. Едендећалѕан iздерге ћарап оны сљрткiм декелмедi. Бџл, осыѕан ћарап, ћџдайыматќубе деп, барѕа шљкiршiлiк етiп,ћанаѕат ћылу љшiн љлкен сабаћ едi.

«Аћыл ћалтадан».

Ќдемi боламын депќлек болып жљрмеѓiз

Ћазiргi таѓда кез-келген iскер ќйелдi немесесџлу бойжеткендi ќдемi маникюрсiз елестетеалмайсыз. Ќлбетте, ќдемi болып жљру ћыз-келiншектерге тќн ћасиет ћой. Ќйтсе де,тырнаѕыѓызды бояуѕа немесе жасанды жолменџзартуѕа шектен тыс ќуестенбеѓiз. Бояѕан кљннiѓ�зiнде арасында тырнаѕыѓызды демалдырыптџрыѓыз. Ќйтпесе, тырнаѕыѓыз табиѕи ћалпынжоѕалтып, жџћарып ќлсiз болып кетедi. Алкосметолог мамандар Сiз барып жљрген салонныѓталапћа сай ћызмет к�рсетiп жатћанына ешћандайкепiл жоћ екенiн айтады. Гель, лак жаћтырамындеп инфекция жџћтырып алсаѓыз, оныѓ соѓытырнаѕыѓыздан айрылуѕа ќкелiп соћтыруы бекмљмкiн. Сондыћтан барынша абай болыѓыз. Ќдемiболамын деп ќлек болып жљрмеѓiз.

Тырнаћ ћџрылымыменайналысатын ѕылымды –

Онихология деп атайды.

Ыћылас

Ойтљрткi Есiѓiзде болсын!

Сiз бiлесiз бе?


[email protected]С�З СЫРЫ

Биылѕы ит жылѕы ћыс �зiнiѓћалыѓ ћарымен есте ћалып тџр.Ћыстыѓ алѕашћы айында ауа-райыжылы ќрi ћар сирек жауды.Ћаѓтардыѓ ортасынан ћалыѓ ћарћаланы да, даланы да басып ћалды.Љстiн-љстiн толассыз жауѕан ћарданавтомобиль жолдары мен жаяужљргiншiлер жолы ћарѕа к�мiлiп,к�лiктер ћатынасы ћиындап кеттi,ћатты аяздан мектептерде сабаћтоћтаѕан да кезi болды. Ћалай десекте, Жер-ананы аћ тљске бояп, сантљрлi �рнектерiмен безендiрген ћысмезгiлiнiѓ ћуанышы б�лек. Жылдаѕыћыстыѓ ѕажайып к�рiнiстерiнен ќсералып, жыр шумаѕын арнаѕан аћын-дар да жетерлiк. Џлы Абай атамыз-дыѓ «Аћ киiмдi, денелi, аћ саћалды,Соћыр мылћау, танымас тiрi жанды,тљсi суыћ, кќрi ћџда», – деген теѓеуi-нен к�п жќйттi аѓѕарамыз. IлиясЖансљгiров: «Жерiѓ анау, Аћ кебе-нек кигендей», «Ќдемi аћша бетiѓжауѕан ћардай» (Халыћ ќнi «Ћар-лыѕаш»), кейiнгi аћындар ЋалћаманСарин «Тљсiп жатыр аспаннан саулапхаттар», Темiрѕали К�пбаев: «Ардыѓаппаћ тљрiндей ѕой ћар деген»,Танак�з Толћынћызы: «Ћар дегенiѓбар болѕаны саѕыныш, К�з жасым-ныѓ мџздап ћалѕан бейнесi», ЖандосБайдiлда: «Аппаћ ћар ћап-ћара шашаћ тљспеген, Аппаћ ћар менiѓ анамаћ ниеттi, Аппаћ ћар аћ с�з Аллаалдындаѕы» �леѓ шумаћтары тар-тымды оћылады. «Аћша ћардыѓаћтыѕын тiлеген» халћымыз тазалыћпен пќктiктi аспаннан жауѕан ћарѕатеѓеген.

Аћ тљтек боран, аћ тљтек љскi-рiк – тљтеп, желдете жауѕан ћар. «Аћтљтек, алай-тљлей борандарда, Аяћћаажал лебi оралѕанда, Т�здi олар,т�здiрдi �зi таѕдырыныѓ, Ћайтесiѓбасћа тљссе амал бар ма?» (СаѕиЖиенбаев).

Ат ћџлаѕы к�рiнбейдi – аћ тљтекборанѕа байланысты айтылады.«Аспаннан жауып, жерден к�терiлiп,ат ћџлаѕы к�рiнбейтiн аћ боранџйытћып соћтай кеп» (Ж.Мџза-паров).

Аяз сынды – суыћтыѓ бетi ћайт-ты. «Шџнаћ аяз азыраћ сынды»(С.Сейфуллин).

Ћар т�сенiп, мџз жастанды –ћыстыѓ к�зi ћырауда ћиындыћ к�рдiдеген маѕынада айтылады. «Аяздысуыћ боранда, Ћалшылдап �стiѓсљмсиiп, Таѓды атырдыѓ ћораѓда,Ћар ћџшаћтап, мџз сљйiп» («Боз-жiгiт»). «Аяз бен боранда, жауын-шашында топ не к�рсе, соны к�ругешыдаѕан, жанын аямаѕан, ћарт�сенiп, мџз жастанѕан, етегiн т�сеп,жеѓiн жастыћ ћылѕан баћташы ѕанабаѕа алады» (М.Ќуезов).

Шџнаћ, шыѓылтыр аяз – ызѕарлысуыћ, бет ћаритын љскiрiк. «Бiлiмнiѓеѓ алѕашћы жљгi маѕан, Ћос кiтапћойныма тыѕып алѕан. Сексенбай жљ-гiредi мектебiме, ћызыл кљн, шџнаћаяз шыны ћардан» (Ѕ.Ћайырбеков).

Ызѕары ћатты суыћ – кљштi аяз.«Ћањары кљштi, айтысћанменжеѓбейсiѓ, Тыѓда т�рем сыйыѓмен.Таудыѓ басы бадалды, Ызѕары ћаттыхан таћсыр!» (Љ.Кќрiбаев). «Ызѕарысуыћ ћаѓтардай, маѕына ешкiмкелмеген» (Аћын жырлары).

Аћша ћар — жаѓа жауѕан таза ћар.«Ол џйћыдан оянѕанда сыртта аћшаћар ћалыћтап жауып тџр екен»(«Оѓтљстiк Ћазаћстан»).

Ала ћанат ћар — бiр аумаћћажауып, бiр аумаћћа жаумай жерге алатљскен ћар. «Жаѕалауды ћыстаѕанауылдар кљн жылт етiсiмен ћаптайк�шiп шыћћанда, ћыр ќлi ћысызѕарынан айыѕа ћаймай, ћара желызѕыѕан жонда алаћанат ћар жатты»(Ќбдiжќмiл Нџрпейiсов).

Анжыр — ћардыѓ ерiп ћатуы.Ћарѕынѕа аралас ћатћан ћарлы мџз.«Ерiген ћардыѓ ерiп, анжырѕаайналуы малдыѓ аяѕымен жайылуынаћиындыћ келтiрiп тџр. Бiразмалшылар отарын ћорадан шыѕармайжем-ш�бiн берiп, ћолда џстап отыр»(«Молшылыћ љшiн»).

Боз ћырау — кљзгi кљнi тоѓазуданболатын шыћ. «Сауын саусаѓ, биесау, Боз ћырау тљспей суалмас. Тљйт-кiл тартсаѓ, тљйе сау, Ауру, бќле,жын алмас» («Ћазаћ мќтелi»).

Жапалаћ ћар — iрi тљйiршiктiжапыраћтап жауѕан ћар. «Ћџй-тымдай балаларѕа дейiн аћ сапа-лаћтыѓ iшiнде баћырып, жылап�тiп жатыр» (С.Жљнiсов, «За-манай»).

Жылбысћа ћар — ери жауѕанћар. «Алѕашћы ери жауѕан жыл-бысћа ћар жотаныѓ кљѓес бетiнен тезкетiп, тек к�леѓкелi жерде аладаћболып ћалѕан» (Ж.Едiлбаев).

К�бiк ћар — жерге тљскендеастыѓѕы ћабаты ери берiп, бетiк�пiршiген жџмсаћ ћар. «Ендi есiметљстi, терезе сыртындаѕы жаѓажауѕан ћарды неге џћсайды десем,жаѓа сауѕан сљттiѓ к�бiгiне џћсасекен ѕой! «К�ктемеде бiр тойдым,к�бiк ћарда бiр тойдым» дегенмаћалды апам да айтушы едi-ау.Мiне, сол айтћан к�бiк ћар! Ќттеѓ,не керек, бџл кезде жаѓа сабаћтыталдауѕа кiрiскен аѕай с�йлеп тџрѕан-ды. Џстаздыѓ ћоѓыр ќуезiне џйыпћалѕан �ѓкей ашыћауыздар. @зiмсияћты ауылдан келген апасыныѓбалалары. Менiѓ олардыѓ ойынб�лгiм келмедi.Тыста – к�бiк ћар!»(«Ана тiлi»).

Кљртiк ћар — бетi ћатћан, жаяужљргенде аћсаћ ойылатын ћалыѓћар. «Кљртiк ћар елдi мекендерденалыс орналасћан жолдарда халыћћа�те ћауiптi жаѕдай т�ндiредi. Егер сiзалыс сапарѕа шыѕуѕа дайындалсаѓыз,бiрiншiден жаћын кљндерге ауа-райыболжамын бiлiп алыѓыз». (Т�теншежаѕдайлардыѓ алдын-алу б�лiмi).

Ћасат ћар — џзаћ жатћан ћалыѓћар. «Алтайдыѓ ћырыћ градуссуыѕында ћасат ћар, аћырѕан аяздаљсiкке шалдырмай, таѓ атћаншаарпалыстырып, ќн салдырѕан»(Оралхан Б�кеев).

Ћырау — суыћ кљзде тоѓазыѕандымћыл ауаныѓ бiр нќрсеге ћартќрiздi аѕарып ћонѕан тљрi. Ћыстыѓк�зi ћырауда – ћатты суыћ аяз.«Сопы аѕасыныѓ екi ћара атын алѕанжау алыста емес, ћыстыѓ к�зiћырауда алыс жерден џры келмейдi»(Ќбдiжќмiл Нџрпейiсов). «Ћыс к�зiћырау деген емес пе, кешегi боран-ныѓ сыћырлаѕан аязы берi ћараѕанжоћ ќлi» («Лениншiл жас»).

Омбы ћар — ат бауырлайтынћалыѓ ћар. «Тљнемеге ћалыѓ жауѕанћардан Ћаратаудыѓ етегiн омбы ћарбасып ћалып, тау асуынан �тетiнжљргiншiге ћиындыћ келтiрдi»(Т.Ќлiмћџлов).

Сонар ћар — алѕаш жауѕан ћалыѓћар. «Сонар ћардыѓ љстiнде жортћантышћан ћџрлы iз ћалдырѕам жоћ ќлi.Сонда да бљлдiргiш, бџзыћ депайыптады, – дедi Аман» (ЅабиденМџстафин). «Ћансонарда бљркiтшiшыѕады аѓѕа, Тастан тљлкi табылараѓдыѕанѕа. Жаћсы ат пен татужолдас — бiр ѕанибет, Ыѓѕайлыыћшам киiм аѓшы адамѕа» (Абай).

Ќзiрлеген –+теш +ТЕУЛIЏЛЫ.

АЋША ЋАРДЫЃАЋТЫЅЫН ТIЛЕГЕН

Жыл маусымдарыныѓ �зiне тќн ћуанышы мен ћызыѕы болады.Жазѕы аптапта бљкiл ќлем ћар жамылѕан ћыс маусымын, керiсiншеаязды кљндерi жазѕытџрым жайдары кездердi аѓсайтымыз да бар.Табиѕат жаратылысында барлыѕы да рет-ретiмен кезектесiп келiпжатады. Ќр ћыс маусымында «Бљкiлќлемдiк ћар кљнiнiѓ» дљниежљзiбойынша аталып �туiнде де љлкен мќн жатса керек. Бџл мерекегебайланысты ќлем елдерiнде жџртшылыћ ћысћы спорт тљрлерi –шаѓѕы мен конькимен сырѕанаудан жарыстар �ткiзiп жатады.Алматыдаѕы Шымбџлаћ пен «Медеу» мџз айдынында шаѓѕы менконькимен сырѕанап, бос уаћыттарын к�ѓiлдi �ткiзетiндердiѓћатары артады. Ћала iшiнен тегiн сырѕанаћ тебетiн мџзайдындарыныѓ пайдалануѕа берiлуi де жџртшылыћтыѓ ћысмаусымын тиiмдi пайдалануына кеѓ жол ашып отыр.

20 МИНУТ ЋАНА ПАЙДАЛАНАТЫНПОЛИЭТИЛЕН ПАКЕТТЕР

400 ЖЫЛЅА ДЕЙIН ШIРIМЕЙДI

Ѕалымдардыѓ зерттеуi бойынша 20 минутћана пайдаланатын полиэтилен пакеттер жерастында 400 жылдай шiрiмей жатады екен.Полиэтилен пакеттер мџнай мен табиѕи газданжасалатындыћтан оны к�птеген елдер айналым-нан шыѕарып тастауда. Осыѕан орай супер-маркеттер мен сауда љйлерiнде металл, шыныыдыстарды ћабылдап, оѕан чек беретiн арнайыавтоматтар ћойылѕан. $йткенi, бџл елдердећалбырѕа, тљрлi ыдысћа салынѕан, ћџйылѕантауарды алушы ћџтыныѓ iшiндегiсiн ѕана сатыпалмайды, сыртћы ыдысына да кепiлдi аћшат�лейтiн к�рiнедi. Ћорапты, ћалбырды, ћџтыныкерi �ткiзген жаѕдайда т�ленген кепiл аћшасынкерi ћайтарып алады. Ал тљрлi батареялар менлампалар сататын дљкендерге iстен шыћћандарынапарып �ткiзу де жолѕа ћойылѕан.

Бљгiнгi таѓда ќлем елдерiнде ћоћыстыѓ ћат-талу ћарћыны бќсеѓдеуде. Отынѕа тек ћоћысжаѕып, оныѓ ћуатымен электр энергиясын тара-татын стансалар ћойылуда. Жќне олар шаѕынк�ше, кiшiгiрiм шаѕын аудандарды ѕана емес,тџтастай ћалаларды жарыћпен ћамтамасыз етсе,болашаћта олардыѓ санын молайту мемлекеттiѓалдына ћойѕан жоспарына енгiзiлген. Осылайшаћоћысты пџлѕа айналдырып, тек тасталѕанзаттардан ѕана миллиардтаѕан пайда тљсiредiекен.

Соѓѕы кездерi елiмiздiѓ к�птеген �ѓiрлерiндељздiксiз жауѕан жауын салдарынан к�ше бiткенбос пластмасса ћалбырларына толып кеткенiнбайћадыћ. Алматы ћаласындаѕы су жљретiнарыћтардыѓ барлыѕыныѓ аузы бос ћалбырларменбiтелiп ћалѕан. Ћоћыстар салатын темiр жќшiктержоћтыѓ ћасы. Мќселен, осыдан бiрнеше жылбџрын ћала саябаћтарына ћойылѕан бiрнешемыѓ ћоћыс жќшiгiнiѓ басым к�пшiлiгi ћолдыболып кетiптi. Ћазiргi уаћытта саябаћтарѕаћосымша мыѓдаѕан ћоћыс жќшiгi орнатылѕанк�рiнедi.

Айтпаћшы, осыдан бiраз бџрын Алматыда,Астанада ћоћыстан ћазына жасауѕа џмтылѕан ой-ниет, идеялар болѕан едi. Ой жаћсы болатын,бiраћ ол жарты жолда жалѕасын таппады. Осыжџмыс Алматы ћаласында ћолѕа алынып отыр.Алдаѕы уаћытта ћаланыѓ Алатау ауданындаћоћыс �ѓдеу зауыты ашылмаћ. Ћала басшысы бџлiстiѓ барынша маѓызды екенiн айтты. Ћайта�ѓдеуге тљсетiн материалдар 14 атау бойынша,ћаѕаз, ќйнек, пластика, органикалыћ болыпсџрыпталмаћ. Бџл шара ћала тазалыѕыныѓ љлкенмљмкiндiктерi болмаћ.

Бљгiнгi таѓда ћоѕам �мiрiнiѓ барлыћ сала-сында полиэтилен пакеттердi к�п пайдаланамыз.Ол дљкендерде тегiн таратылѕандыћтан, оныбарлыћ кќдемiзге жаратамыз. Бiр мезеттiкћажетiмiздi орындап болѕан соѓ, оны орынды-орынсыз ћалаѕан жерiмiзге лаћтырып тастаймыз.Алайда, оныѓ ћоршаѕан ортаѕа тигiзiп жатћанзалалына назар аудармаймыз.

Ѕалымдардыѓ дерегiнше, 20 минут ћана кќ-демiзге жаратылатын полиэтилен пакеттер жерастында 400 жылѕа дейiн шiрiмей жата беретiнк�рiнедi. Яѕни бiр жолѕы ћалталар жер ћойнынластап, жегi ћџртша топыраћ ћџнарын жейдiекен. Тљскен ортасына зиянын тигiзедi, �ртесеѓ– жану кезiнде ауаѕа аса улы органикалыћћосындылар б�лiп шыѕарады. Ал кљлiнде ауырметалдар ћалады. Мамандардыѓ айтуынша,ќлемдегi ќрбiр ћџстыѓ жемсауында пластикалыћћалдыћ бар екен. Бiр жылда бiр миллионѕа жуыћћџс полиэтилен ћалдыѕын жеп �летiн к�рiнедi.Ћазаћ даласындаѕы аѓ-ћџстардыѓ белгiсiзжаѕдайда тљрлi ауруѕа џшырап, оныѓ љстiне тљрлiжаралардыѓ ћаптап кетуiне не себеп? Оны осыбаѕытта тексерiп жатћан кiм бар?

Ќлемнiѓ 40-тан астам елiполиэтилен пакеттердi �ндiру мен

ћолдануѕа тыйым салып отыр

Тазалыћ демекшi, жљрдек поездармен ћайбаѕытћа жљрмеѓiз, жол толы бос ћџтылар менполиэтелен ћалталарды к�ресiѓ. Жел �тiнде

стiмiздегi жылдан бастап,елiмiзде сауда мекемелерiндеполиэтилен пакеттердi таратуѕатыйым салыну к�зделген бо-латын. Ћазiр пластик ыдыс-тарды ћолдануѕа ќлем елде-рiнде тыйым салынып отыр.

Љ

ЕрмекЖЏМАХМЕТЏЛЫ


[email protected] САНА ТАЗАРМАЙ, ЋАЛА ТАЗАРМАЙДЫ

ћалѕандары ќр бџтаѕа ћонаћтап, дала бiткендiаћшанћанѕа айналдырып жiберген.

Полиэтилен пакеттердiѓ негiзгi ћџрамдасб�лiгi – мџнай мен табиѕи газ. Оларды дайындауѕаќлемдiк ћара алтын �ндiрiсiнiѓ 4 пайызы жџмса-латынын бiреу бiлсе, бiреу бiлмейдi. Ќлеуметтiкзерттеулердiѓ нќтижесi елiмiз ћалаларыныѓ ќрбiртџрѕыны жылына орта есеппен бiр реттiкдорбалардыѓ 300–500 данасын пайдаланатынынк�рсетiп отыр. Егер бiр ћазаћстандыћ полиэтиленпакеттердi ћолданудан бас тартса, жылына 50 литрмџнай љнемдеуге болады екен.

Мџнайды �ѓдеу, пластик �ндiру, оны бояукезiнде ауаѕа зиянды заттардыѓ мол ћорытасталатынын, ол �з кезегiнде су мен топыраћћатарап, тiрi аѕзаларѕа орны толмас залал келтiретiнiнескермей келемiз. Бџрындары апаларымыз бенаналарымыз дљкенге барѕанда ћолдарына iлешыѕатын тор дорбалар мен себеттерге к�шудiойластыруымыз керек болып тџр. Алайда, оныбасы артыћ жљк к�рiп, ескiлiктiѓ белгiсiнебалайтындар полиэтилен пакеттен бас тартуѕа ќлiыћылас таныта ћоймай отыр.

Осыдан екi жыл бџрын «Ћазаћстан–2050»жалпыџлттыћ ћозѕалысы «ЭКО пакет» жобасынжљзеге асырмаћ болѕан едi. Бџл жоба халыћарасында Елордамызды «џшатын пакеттер ћаласы»деп аталѕанынан туындаѕан едi. Алайда,жоѕарыдаѕы акцияныѓ аяћ алысы �з жалѕасынтаппай тџралап ћалды. Ћала тџрѕындарыбастамаѕа ћолдау бiлдiре ћоймаѕан соѓ жобажарты жолда ћалып ћойды. Сауда орнында бiрреттiк тегiн пакет тџрѕанда астаналыћтар «ЭКОпакет» сатып алуды басы артыћ шыѕын к�рдi.Ќрине, бџл жерде оныѓ жоѕарыда мысалѕаалѕанымыздай, атћарылу, яѕни ћайта �ткiзумќселелерi ойластырылмады.

Бљгiнгi таѓда ќлемнiѓ 40-тан астам елi пластикпакеттердi �ндiру мен ћолдануѕа тыйым салыпотыр. Бiр реттiк дорбаларды пайдалану мќселесiнiѓ�зектiлiгi артћаны соншалыћ, оларды ћолдануѕатыйым салатын заѓнамалыћ актiлер ћабылдаѕанмемлекеттер саны кљннен-кљнге к�бейiп келедi.Олар полиэтилен пакеттiѓ орнына экологиялыћтепе-теѓдiктi бџзбайтын, тiрi аѕзалардыѓ тiршiлiгiнезалал келтiрмейтiн ћаѕаз пакеттер џсынып отыр.Кейбiр елдер оны заѓ жљзiнде бекiтiп те алѕан.Мќселен, �ткен жылы АЋШ-тыѓ Калифорнияштатыныѓ губернаторы пластик с�мкелердi ћаѕаздорбалармен алмастыруѕа мiндеттейтiн заѓшыѕарды. Заѓ ћатаѓ саћталып отыр.

Ресейлiк заѓ шыѕарушылар да бiр реттiкдорбаларды пайдалану мќселесiн шешудi ћолѕа

алѕан. Мемлекеттiк Дума депутаттарыныѓпiкiрiнше, Ресей секiлдi орман ћорына баймемлекеттiѓ пластик ћалбырлардан бас тартатынуаћыты баяѕыда жеткен. Сондыћтан бiзге де�ндiрiстiк ћалдыћтар ћорын азайтуѕа ћол жеткiзгенелдердiѓ љлгiсiне љѓiлу керек сияћты.

Бџл – бiр ѕана мысал емес. Италияда 2011жылдыѓ �зiнде-аћ, сауда орындарында бiр реттiкполиэтилен пакеттердi ћолдануѕа тыйым салынды.Бљгiнде италиялыћтар к�п реттiк ћолдануѕаарналѕан ћалыѓ дорбалар мен биопакеттерпайдаланады. Ал Ћытайда 2008 жылдан берiћалыѓдыѕы 0.025 мм.-ден аспайтын полиэтиленћаптамалар мен пакеттердi �ндiруге жќне ћолдануѕарџћсат етiлмейдi. Заѓды бџзѕан адамдар айыппџлт�лейдi. Ќлемде мџнай �нiмдерiнен тљрлiшаруашылыћ бџйымдарын к�п шыѕаратын Ћытайѕана. Шыѕаратын бџйымдарын �ткiзетiн аймаћретiнде олар Орта Азия елдерiн ѕана таѓдапотыр. Бiз осы баѕыттаѕы сауатымыздыѓаздыѕынан зардап шегiп отырмыз. Ал осы шараБалтыћ елдерiнде ћалай ћолѕа алынѕан? Мќселен,Латвияда сатып алушыларѕа бiр реттiк пластикдорбалар џсынѕан сауда орындарына ћосымшасалыћ салынады.

ПОЛИЭТИЛЕН ПАКЕТТЕРГЕСАЛЫЋ ЕНГIЗIЛДI

Полиэтилен пакеттердi ћолдануѕа тљбегейлiтыйым салѕан елдердiѓ ћатарында Аустралия дабар. Жасыл аймаћтыѓ Кенгуру аралындаорналасћан сауда желiлерiне полиэтилен ћаптамаѕаоралѕан тауар сатуѕа ћатаѓ тыйым салынѕан.Бљгiнде бџл ел полиэтилен пакеттерден тазаќлемдегi алѕашћы мемлекет болып отыр.Африкадаѕы Танзания да экологияны ластайтынпакеттер �ндiрiсiнен ада. Заѓды бџзѕандар бiр жылбас бостандыѕынан айрылады.

Љндiћытай аймаѕы мен Бангладеш, Тайваньжќне Љндiстанныѓ бiрнеше штатында �ндiрiстiкћалдыћтар �ѓiрде тљрлi ћоздырѕыш аурулардытудырып отыр. Ћолданылѕан полиэтиленпакеттерiнiѓ �зен арналарын б�геу оћиѕаларыжиiлегендiктен, жергiлiктi экологтар полиэтиленпакеттерге тыйым салу туралы заѓ шыѕаруѕа билiктiк�ндiрген. Нќтижесiнде бџл елдерде ћоћыстыѓћордалануы азайѕан.

Экологиялыћ ахуалѕа алаѓдаѕан кейбiрмемлекеттер полиэтилен пакеттердiѓ �ндiрiсi менћолданысына тыйым салмаса да, белгiлi бiр шектеу

шараларын жљргiзiп, ћоршаѕан ортаѕа зиянынтигiзбейтiн баламалы ћаптамалар �ндiрiсiнреттеуде. Мќселен, Џлыбритания – нан�нiмдерiне арналѕан биопакеттер шыѕаруды ћолѕаалѕан ќлемдегi еѓ алѕашћы мемлекет. Мџндайбиопакеттер т�рт жыл iшiнде �зiнен-�зi ыдырапкетедi екен. Бљгiнде Британ аралдарында к�пмаћсатта ћолдануѕа арналѕан полиэтиленпакеттердi матадан жасалѕан с�мкелерге ал-мастыру шаралары жљргiзiлуде. Шараѕа коро-льдiктiѓ 50-ге жуыћ iрi сауда желiсi тартылѕан.Сатылымнан тљскен ћаражатты сауда желiсiЏлыбританиядаѕы жаѓа саябаћтар мен �зге дедемалыс орындарыныѓ ћџрылысына жџмсаудык�здеп отыр. Полиэтилен пакеттерден бас тартушараларыныѓ ћ�рсеткiшi жаман емес.Мамандар жљргiзген зерттеу 10 британдыћтыѓалтауы дљкенге ћаѕаз немесе матадан жасалѕанћалтамен барѕанды ћалайды екен.

Бiз жоѕарыда бiр ѕана сауда нљктелерiндећолданылатын пакеттер туралы айттыћ.Алайда, бљгiнгi таѓда уаћыт љнемдеуамалдарымен ћызмет орындарына полиэтиленћораптармен тљскi ас алдыруды да ќдеткеайналдырып алдыћ. К�здiѓ жауын алатындайшаѕын ыдыстарѕа ћџйылѕан ыстыћ астанденсаулыѕымызѕа ћаншалыћты зиян шектiрiпжатырмыз? Мџны зерттегендер ќзiрше жоћболып тџр.

Осыдан бiрнеше жыл бџрын Бали арал-дарыныѓ тџрѕындары жаппай «Ћош бол, плас-тик дорбалар!» – атты шара жљргiзiп, аралдатазалыћ акциясын �ткiздi. Арал тџрѕындары кљнсайын 680 текше метр пластик ћоћыстарыншыѕарады екен. Бџрын арал тџрѕындарытамаћћа тек органикалыћ пальма жапыраћ-тарынан жасалатын ыдыстар ћолданыпкелiптi. Пластик ћџтылар мен орамалар пайдаболѕалы берi арал ыдырамайтын ћоћыстарѕак�мiлiп ћалыпты. Пластик ћалдыћтардыѓк�лемiн азайту љшiн арал тџрѕындары ќдеттеоларды �ртеуге мќжбљр болѕан. Соныѓсалдарынан ауаѕа метан мен �зге детоксиндердiѓ љлкен к�лемi шыѕарылѕан. Ендi2018 жылдан бастап аралда полиэтиленпакеттер ћолданысына тыйым салынбаћшы.Осыныѓ бќрiне аралдаѕы аѕайынды екi ћызбастамашылдыћ танытћан. Аралдыѓ тазалыѕыљшiн кљресiп, арнайы топ ћџрѕан џйымѕажаћында Бали губернаторы да ћабылданыпты.

Бiзге де осылардан љлгi алып, неге ћала-мыздыѓ тазалыѕы љшiн кљреспеске?!

Ћоршаѕан ортаны ћорѕау шараларын ћолѕаалѕан мемлекеттердiѓ бастамасынан АЋШ та шетћалмаѕан. Гавай – полиэтилен пакеттерћолданысына тљбегейлi тыйым салѕан еѓ алѕашћыштат. Жергiлiктi тџрѕындардыѓ наразылыѕынтудырмау љшiн штат билiгi бџл тыйымды бiртiндепенгiзген. Швецияда 1994 жылы сауда орында-рында тџтынушыларѕа тегiн таратылатынполиэтилен пакеттерге салыћ енгiзiлдi. Соныѓнќтижесiнде жергiлiктi билiк мџндай дорбалардыѓћолданысын 90 пайызѕа кемiткен. Даниялыћ заѓшыѕарушылардан љлгi алѕан ирландиялыћтар дабiр реттiк пакеттердi ћолданыстан шыѕарудыѓжолын џзаћ iздеген. Одан ћџтылудыѓ жолыретiнде дљкендер полиэтилен орамаларды сатыпалушыларѕа �з ћџнынан айтарлыћтай ћымбатбаѕаѕа сата бастаѕан. Ћалтаѕа салмаћ салатынпакеттерге аћша шыѕындаѕысы келмегентџрѕындар осыдан кейiн матадан тiгiлгендорбаларѕа к�шкен.

Бљгiнгi таѓда елiмiздiѓ Энергетика министрлiгiбiр рет пайдалануѕа арналѕан пакеттердi жоюдыкезеѓ-кезеѓмен ћолѕа алудыѓ жолын ћарас-тыруда. Бастама ћолдарлыћ-аћ. Алайда, олбџѕан дейiнгi бастама iспеттi жарты жолдажљрiсiнен жаѓылмаса екен деймiз.

ПОЛИЭТИЛЕНПАКЕТIН

ћаѕаз дорбаѕа ћашаналмастырамыз?


[email protected]

Болмысымыздыбайћататын �нер

ХVIII-ХХ ѕасырларда џлттыћ ќдебиетiмiздiѓ авторлыћпоэзиядаѕы айтыс жанры к�рнектi сипатпен ћалыптасты,дамыды, бљгiнгi заманѕа жалѕасты. Аћындар айтысыныѓќдеби шыѕармашылыћ болмысы туралы џлттыћ ќдебиет-тану ѕылымыныѓ негiзiн салушы џстаз-ѕалымдарымыздыѓ(А.Байтџрсынџлы, Х.Досмџхамедџлы, С.Мџћанов,М.Ќуезов, Ћ.Жџмалиев, Ќ.Ћоѓыратбаев, М.Ѕабдуллин)еѓбектерiнде классикалыћ ѕылыми тџжырымдар жасалѕан.

Аћындар айтысы – лирикалыћ, эпикалыћ, дидакти-калыћ-философиялыћ, ќуездiк-маћамдыћ, т.б. ерекше-лiктердi жинаћтаѕан поэтикалыћ синтез сипатты кљрделiжанр. Аћындар ћоѕамдаѕы тџрмыстыћ, ќлеуметтiкмќселелердi барлыћ кезеѓдерде де ћамтып жырлады. Ћазаћќдебиетi тарихындаѕы аћындардыѓ ауызша жќне жазбашаайтыстары аталѕан ерекшелiктерiмен саралана ћалып-тасты. Мысалы, ХVIII-ХIХ ѕасырлар жќне ХХ ѕасырдыѓбас кезiндегi ќдеби дамуда мынадай к�рнектi аћындардыѓшыѕармашылыѕындаѕы ауызша жќне жазбаша айтыстарыарћылы даралана танылды: Шал Ћџлекеџлы, ШортанбайЋанайџлы, Сљйiнбай Аронџлы, Майлыћожа Сџлтан-ћожаџлы, Ћџлмамбет Ћџланаян, Мџрат М�ѓкеџлы, Жам-был Жабаев, Ќбубќкiр Боранћџлџлы, Ш�же Ћаржау-байџлы, Бiржан Ћожаѕџлџлы, Аћан Ћорамсаџлы, СараТастанбекћызы, Ќсет Найманбайџлы, Нџржан Науша-байџлы, Ерiмбет К�лдейбекџлы, Омар Шораяћџлы, ЖљсiпЕшниязџлы, Жљсiп Кќдiрбергенџлы, ТџрмаѕамбетIзтiлеуџлы, Мџсабек Байзаћџлы, Мансџр Бекежанџлы жќнет.б.

Айтыстардыѓ идеялыћ-композициялыћ желiсiндеаћындар лирикалыћ ћањарманныѓ авторлыћ «Мен»тџѕырында айтылатын романтикалыћ тџлѕасын даралайжырлау љрдiсiн ћалыптастырды. Кљнделiктi тџрмыстыћћарым-ћатынастар аясындаѕы ауыл-аймаћ байлыѕы, ата-баба тектерiнiѓ тарихы, халыћтыѓ дќстљрлi ќдет-ѕџрыптары, салт-дќстљрлерi, дљниенiѓ жаратылуы туралы

ќуендерi байћалады. Екi аћын да �здерiнiѓ туѕан�лкелерiнiѓ географиялыћ кеѓiстiгiн, адамдардыѓматериалдыћ жќне рухани мќдениеттi дамытћан џлаѕатынжырлады. Ыстыћк�л жайлауы, Алатау �ѓiрi, ћазаћтыѓбарлыћ �лкелерi (Жетiсу, Сыр бойы, Сарыарћа, Едiл,Жайыћ �зендерi мен Орал тауы т�ѓiрегi жќне солмекендердегi ћазаћтыѓ ататек жљйесiндегi барлыћќулеттер) толыћ ћамтылады. Демек, бџл айтыс –Сљйiнбайдыѓ бљкiл Ћазаћ Елiн тџтастай ћамтып жырлаѕаннаѕыз џлт аћыны екендiгiн дќлелдеген шыѕарма.

Аћмолла мен Нџрыш, Мќшњљр Зында, Ќбубќкiр менНџрым айтыстары – ћазаћ, татар, башћџрт халыћтарыќдебиеттерi байланыстары аясындаѕы туындылар. Ал ћазаћпен ћараћалпаћ аћындары Мансџр мен Дќменiѓ, Ќжiниязбен Меѓештiѓ, Ырыстыныѓ, Ќбубќкiр мен Ћџлмамбеттiѓ,Сейдќлi мен Алтынныѓ айтыстары да осы жанрдыѓќдебиеттер байланыстарын ныѕайтудаѕы ыћпалдыбаѕдарын кеѓейте тљстi.

Жыр алыбыныѓж�нi б�лек едi

ХХ ѕасырдыѓ 40–80-жылдарындаѕы ћазаћ ќдебиетiтарихыныѓ џлттыћ болмысын танытуда аћындар айтысыжанры дќстљрлi ћызметiн жаѓѕырта жалѕастыра дамыды.Кеѓес заманындаѕы аћындар айтыстарыныѓ саяси-идеологиялыћ ыћпал, баћылау шеѓберiнде �рiстеген – солкезеѓнiѓ аћићаты. Ћазаћ поэзиясындаѕы дќстљрлiавторлыћ поэзия љрдiсiн уаћыт шындыѕымен, халыћтыѓарманымен орайластыра жырлаѕан Жамбыл Жабаев,Нџрпейiс Байѕанин, Доскей Ќлiмбаев, ШашубайЋошћарбаев, Кенен Ќзiрбаев, Нџрлыбек Баймџратов,Жаћсыбай Жант�бетов, Маясар Жапаћов, ЉмбетќлiКќрiбаев, Т�леу К�бдiков, Ћазанѕап Байболов, ЌлiбекБайкенов, Нартай Бекежанов жќне т.б. халыћ аћындарыдаралана танылды.

Ћазаћ с�з �нерiнiѓ џстаз-тџлѕалары А.Байтџрсынџлы,Х.Досмџхамедџлы, М.Жџмабаев, С.Сейфуллин,С.Мџћанов, М.Ќуезов Ѕ.Мљсiрепов, Ѕ.Мџстафин жќнесолардыѓ iзiндегi жаѓа толћын к�рнектi ћаламгерлер –бќрi де Жамбыл жќне оныѓ дќстљрiндегi айтысаћындарыныѓ шыѕармаларын џлттыћ ќдебиет дамуыныѓ�зектi арнасы ретiнде таныды. Себебi, дќстљрлi аћындарпоэзиясы �кiлдерiнiѓ шыѕармашылыѕында айтыстар(ауызша да, жазбаша да), сонымен бiрге лирикалыћ-дидактикалыћ философиялыћ �леѓдер, эпикалыћдастандар мол орын алды. Џлттыћ ќдебиетiмiздiѓ к�птомдыћ тарихнамасында дќстљрлi аћындар поэзиясы�кiлдерiнiѓ негiзгi тџлѕалары болып келе жатћаны –тарихи аћићат. ХХ ѕасырдыѓ бiрiншi жартысындаѕыМќскеуде �ткен ћазаћ ќдебиетi мен ћазаћ �нерiнiѓ ќйгiлi

онкљндiктерiнде ћазаћ мќдениетiнiѓ џлттыћ сипатынтанытћандар (1936 жылы – Жамбыл, 1949 жылы – Нартайбастаѕан халыћ аћындары) дќстљрлi аћындар поэзиясы�кiлдерi болды.

Дќстљрлi аћындар поэзиясын бљгiнгi жалѕастыру-шыларды џлттыћ ќдебиет дамуыныѓ ћџрамындаћарастырып баѕалаѕан алыптар негесi (С.Сейфуллин,I.Жансљгiров, С.Мџћанов, М.Ќуезов, Ѕ.Мљсiрепов)Тќуелсiз Ћазаћ елiнiѓ жаѓа тарихын жасап жатћан ћазiргiкезеѓдерде к�мескiлене бастаѕандай ќсер бередi.Республикалыћ жќне халыћаралыћ айтыстардыѓ талай ретжеѓiмпаздары, ћатысушылары болѕан, поэзияныѓайтыстан басћа да жанрларындаѕы (лирикалыћ �леѓдер,дастандар) туындыларын ћамтыѕан бiрнеше кiтаптары дажарыћ к�рген аћындардыѓ мемлекеттiк басћарумекемелерi тарапынан елеп-ескеру шараларын к�руi –табиѕи заѓдылыћ емес пе? Бiраћ бџл – ќзiрше ендi ѕананазарѕа алына бастаѕан мќселелердiѓ бiрi.

Ресми тљрде «Ћазаћ КСР-ныѓ Халыћ аћыны» ћџрметтiатаѕы (1948 ж.) белгiленiп, Т�леу К�бдiков (1954), КененЌзiрбаев (1961), Ћалћа Жапсарбаев (1961), ЉмбетќлiКќрiбаев (1961), Омар Шипин (1961), ЅабдыманИгенсартов (1962), Нџрхан Ахметбеков (1963), МанапК�кенов (1980), К�кен Шќкеев (1987), кейiннен ЌселханЋалыбекова, Ќсия Беркенова, Ћалихан Алтынбаев,Ћонысбай Ќбiлев осы атаћты иелендi. Осы дќстљрдi ћазiрде жалѕастыру ћажеттiлiгi – уаћыт талабы.

Бљгiнгi айтысћаталап биiк

ХХ ѕасырдыѓ 90-жылдары жќне ћазiргi ХХI ѕасырдыѓбас кезi – Ћазаћстан Тќуелсiздiгi ќлемдiк деѓгейдесалтанат ћџра бастаѕан жаѓа тарихи кезеѓ. Айтысаћындарыныѓ ћатарына жаѓа есiмдер ћосылды. АманжолЌлтаев, Мџхамеджан Тазабеков, Мэлс Ћосымбаев, СерiкЋџсанбаев, Бекарыс Шойбеков, Елена Ќбдiхалыћова,Дќулеткерей Кќпџлы, Аћмарал Леубаева, Кќрима Оралова,Ќзiмбек Жанћџлиев, Айтаћын Бџлѕаћов, АйнџрТџрсынбаева, Оразалы Досбосынов, Ќбiлћайыр Сыздыћов,Ринат Зайытов, Айбек Ћалиев, Аспанбек Шџѕатаев,Серiкзат Дљйсенѕазин, Мџхтар Ниязов, Баћыт Жаѕыпаров,Жансая Мусина, Еркебџлан Ћайназаров, БолатбекОразбаев, Мейiрбек Сџлтанхан, Ћалижан Дiлдашев жќнет.б. жас толћын ћосылды. Бџл толћындаѕы аћындарсуырыпсалма (импровизация) �нердiѓ жемiстерi �леѓ�рнектерiн, бейнелiлiк-к�ркемдiк сипатын байыта тљстi.

С�зiмiздiѓ арћауындаѕы негiзгi мќселе – айтысаћындары �леѓдерiнiѓ ќдебиет жанры екендiгi. Сондыћтанћазiргi айтыс аћындары да џлттыћ ќдебиет тарихыарнасында жљрген жауапкершiлiктi љнемi естеншыѕармауы тиiс. Ћазiргi айтыс аћындарыныѓ барлыѕы даорта жќне жоѕары бiлiм иелерi. Араларында филологияѕылымыныѓ кандидаттары, докторлары, ѕылыммагистрлары (Мэлс Ћосымбаев, Елена Ќбдiћалыћова,Аманжол Ќлтаев, Серiкзат Дљйсенѕазин, ДќулеткерейКќпџлы, т.б.) да бар. Айтыс �нерi арћылы танылѕанаћындарымыздыѓ ћазаћ жќне туысћан тљркiхалыћтарыныѓ, ќлем мќдениетiнiѓ, Ислам дiнiнiѓ толыћтарихымен ћаруланѕан бiлiмдарлыћтары к�рiнуi тиiс.Халћымыздыѓ ќлем халыћтары мќдениеттерiменыћпалдастыћ байланыстары, этностыћ-этнографиялыћдара љлгiлi ћасиеттерiмiз, ќлемге халћымызды танытћанќдеби-мќдени, тарихи мџраларымыз, алдыѓѕы жќне кейiнгiтолћын ћайраткерлер џлаѕаты, џлттыћ тќлiм-тќрбиедќстљрлерi, ћазаћ даласындаѕы табиѕат байлыћтары,пейзажы сџлу к�рiнiстi �лкелер жќне т.б. тарихи-этнографиялыћ дљниетаным бiлiктiлiгi жырланѕаны абзал.К�бiнесе �здерiнiѓ ауылдарын, ататегiне жаћындыѕы барадамдарды ѕана тiзбелей жырлайтын жершiл-рушылпсихологияныѓ ыћпалынан саћ болу керек.

Осы орайда ХХ ѕасырдыѓ 80-жылдарынан бастапћазiргi ХХI ѕасырдыѓ белестерiне дейiн баба дќстљрлiаћындар айтыстарыныѓ республикалыћ, халыћаралыћк�лемде кеѓiнен �рiстеп дамуында жоѕары деѓгейдегiбiлiктiлiкпен џйымдастырушылыћ-басшылыћ етiп кележатћан, ћазiргi кезде Айтыс аћындары мен жыршы,термешiлердiѓ Халыћаралыћ одаѕыныѓ т�раѕасы, к�рнектiаћын Жљрсiн Ерманныѓ азаматтыћ-ћайраткерлiк ћызметiхалыћтыѓ ыстыћ ыћыласына ие болып отыр. «Нџр Отан»партиясыныѓ ћолдауымен жаѓа дќуiрде тыѓ серпiнмен�ткiзiле бастаѕан айтыс �нерi ендi ќлем �ркениетi кеѓiс-тiгiне кеѓ ћанат жаятыны аћићат. 2015 жылдыѓ желтоћсанайында «Намибияныѓ Виндхук ћаласында Бiрiккен ЏлттарЏйымы ЮНЕСКО-ныѓ материалдыћ емес мќдени мџраныћорѕау ж�нiндегi Љкiметаралыћ комитетiнiѓ сессиясындаЋазаћстан мен Ћырѕызстан бiрлесiп жолдаѕан «Айтыс –импровизация �нерi» атты номинациясы Адамзаттыѓматериалдыћ емес мќдени мџрасыныѓ к�рнекi тiзiмiнеенгiзiлдi» («Егемен Ћазаћстан», №233 (28711), 4 желтоћсан,2015 ж.). Демек, к�пѕасырлыћ тарихы бар Ћазаћ Елiнiѓдќстљрлi аћындар айтыстары с�з бен саз тџтастыѕыменадамзат џрпаћтарын Џлы дала елiнiѓ мќѓгiлiк дљниетанымџлаѕатымен баурайды.

Темiрхан ТЕБЕГЕНОВ,филология ѕылымыныѓ докторы, профессор:

АЋЫНДАР АЙТЫСЫ –РУХАНИ ЖАЃЅЫРУДЫЃ ЋОЗЅАУШЫ КЉШI

2016 жылдыѓ16-17 аћпанында Абайатындаѕы Ћазаћ Џлттыћпедагогикалыћуниверситетiнiѓџйымдастыруымен жыралыбы ЖамбылЖабаевтыѓ туѕанына170 жыл толуынаарналѕан «Џлы далажыршысы»таћырыбымен Бiрiншiреспубликалыћ студентаћындар айтысы�ткiзiлген-дi. Дќстљрлiс�з �нерiн џлыћтауѕаарналѕан осы љрдiс биыл15-16 аћпанда таѕы даЋазЏПУ-дыѓџйымдастыруымен«Менiѓ пiрiм – Сљйiнбай»таћырыбымен жалѕасып,Екiншi республикалыћстудент аћындар айтысы�ткiзiлгелi отыр. Жамбыл атамыздыѓ172 жылдыѕы жќне Абайатындаѕы ЋазЏПУ-дыѓ90 жылдыћ мерейтойыiс-шаралары аясында�ткiзiлетiн бџл жырсайысынаОтанымыздаѕы iргелiжоѕары оћуорындарыныѓ таланттыайтыскер бiлiмгерлерiћатысады.

исламдыћ дљниетаным, географиялыћ, тарихнамалыћ,философиялыћ, педагогикалыћ бiлiм деѓгейлерi жќне т.б.алуан мќселелер с�з арћауына алынды.

ХIХ ѕасыр мен ХХ ѕасырдыѓ бас кезiндегi аћындарайтыстары дќстљрiнiѓ кемелдене дамуыныѓ нќтижесiндедiни-исламдыћ аѕартушылыћ жќне еларалыћ-џлтаралыћ,сонымен бiрге жазбаша айтыстар �рiстедi. Дiни-исламдыћаѕартушылыћ мазмџндаѕы айтыстарда аћындар ЖаратушыАлла жќне оныѓ Нџрыныѓ ћџдiретiмен ѕарыштыћ-ѕаламдыћ дљниенiѓ жаратылуы, Мџхаммед пайѕамбар,сахабалар, екi дљние (фќни жќне баћи) жалѕастыѕы, жџмаћпен дозаћ жќне т.б. Ислам дiнiнiѓ џлаѕатын жырлады.Дiни-исламдыћ аѕартушылыћ айтыстарында Ћџран-Кќрiмсљрелерi аяттарын баѕдар еткен адамгершiлiк-имандылыћк�зћарастары жќне Аллаѕа арналатын мадаћ, мљнќжатс�здер тџраћты айтылды.

Елдiгiмiзге сынболар сала

Ћазаћ ќдебиетiнiѓ тарихында еларалыћ-џлтаралыћ, яѕнихалыћаралыћ аћындар айтыстарыныѓ да маѓызды орны бар.Ћазаћ жќне туысћан тљркi (ћырѕыз, ћараћалпаћ, татар,�збек) халыћтары аћындарыныѓ айтыстары ќдебибайланыстар кеѓiстiгiнде елеулi орын алады. Туысћанхалыћтар аћындарыныѓ бетпе-бет отырып �нер тiлiменсайысып сџхбаттасуы – тљркi халыћтары мќдениеттерiтарихыныѓ дара ерекшелiгi. Ћазаћ жќне ћырѕызаћындарыныѓ айтыстары екi елдiѓ рухани мќдениетiтарихында маѓызды љлес болып ћосылды. Сљйiнбай менЋатаѕанныѓ, Ћџлмамбет пен Ћаламћастыѓ, Сарыбас пенЋалмырзаныѓ, Кенен Ќзiрбаев пен Халыћ Акиевтiѓ,Жаћсыбай мен Османћџлдыѓ жќне т.б. аћындардыѓайтыстары еларалыћ-халыћаралыћ мќдени байланыстаржљйесiнде поэтикалыћ ыћпалдастыћты ћалыптастырды.Аталѕан айтыстардыѓ ќдебиет туындыларына тќнбейнелiлiк �рнектерi осы жанрдыѓ классикалыћ к�ркемдiкљрдiсiне негiз ћалады. Айтыстардаѕы аћындардыѓ шынайыкелбеттерi психологиялыћ шабуыл (ћарсыласыныѓ мысынбасу, к�ѓiлiне љрей, алаѓдау, абыржу туѕызу) арћылыайћындалады. К�ркем бейнелi, поэтикалыћ маѕыналыойлармен, к�ркем кестелi шумаћтармен т�кпелей жырлаутџраћты ћолданылады.

Еларалыћ-џлтаралыћ айтыстар – бейбiт ћатар �мiрсљруге дќнекер болѕан ћарым-ћатынастар ћџралыћатарындаѕы мќдени ћазына. Халыћтардыѓ дербес болыпћалыптасћан тарихын ћџрметтеп жырлау арћылы аћындаржалпыадамзаттыћ гуманистiк мџраттарды игергеназаматтыћ-ћайраткерлiк џстанымдарын дќлелдедi.Мысалы, Сљйiнбай мен Ћатаѕанныѓ айтысында екiаћынныѓ да туѕан халћына арнаѕан перзенттiк махаббат

К�ЃIЛ АЙТУ

ХАЛЋЫН ШЫН СЉЙГЕН АЗАМАТ ЕДIАжалекеѓнiѓ айтып келмесiн

барлыѕымыз да бiлемiз. Ќйтсе де,жаныѓда жљрген жаћсы адамнанайырылѕан тџста жаћсылар �лмесболсашы дейсiѓ, �кiнiш �зегiѓдi�ртеп тџрып. Кеше ѕана ћатарымыздажљрген, ѕџмыр жасыныѓ жетпiсжетiншi асуына санаулы кљн ћалѕандааѕайын-туыстыѓ, ет жаћындарыныѓжанашыры, ћамћоршы ќрi аћыл-шысы бола бiлген Ћџтмырза Мiнбар-ханџлы ћайтыс болды дегенде,т�бемiзден жай тљскендей болды. Олелiне танымал, КСРО «Денсаулыћсаћтау iсiнiѓ љздiгi», «Алтын дќрiгер»марапатын иеленген ћолы шипалы,аузы дуалы дќрiгер едi. 1960 жылыфельдшерлiк курсты бiтiрiп, осымамандыѕы бойынша бiр жыл жџмысiстеген ол, 1961 жылы Алматымедицина институтына оћуѕа тљседi.Оны 1967 жылы бiтiрiп келген соѓ 7жыл Жетiсай аудандыћауруханасында хирург болып жџмысiстейдi. Ал 1973 жылдан �ткен 2017жылдыѓ маусым айына дейiнМырзакент аудандыћ ауруханасында

ћызмет атћарѕан. Ол халыћтыѓ ћџр-метi мен алѕысына б�ленген, халћыншын сљйген патриот азаматы едi.«Аттан Ћазаћстан» ћозѕалысыныѓаймаћтыћ штабыныѓ басшысы,џлтыныѓ салт-дќстљрi мен ќдет-ѕџрпын жаћсы бiлетiн жќне оны

жљрген ортасында насихаттап жљре-тiн џлтжанды, патриот азамат едi.Ћџтмырзаныѓ жџбайы Заѕипа Асћар-ћызы да Денсаулыћ саћтау iсiнiѓљздiгi, халћына ћалаулы дќрiгер.Ћџтмырза мен Заѕипа љш џл сљйдi.Ћџтмырза сол џлдарынан 12 немере,2 ш�бере к�рген сљйiктi жар, аяулыќке, ардаћты ата едi. «Орнында бароѓалар» деген ѕой, џлдары да,немерелерi де Ћџтмырза марћџмныѓ,аналары Заѕипаныѓ жолын ћуѕандќрiгерлер. Олар аман тџрѕанда,отбасыныѓ шыраѕы болып отырѕанжџбайы Заѕипа барда Ћџтмырзаныѓћџтты шаѓыраѕыныѓ оты �шпейдi. Бiз«Аттан Ћазаћстан» ћозѕалысыныѓштаб мљшесi, патриот азамат Ћџтмыр-за Мiнбарханџлыныѓ ћайтыс болѕа-нына ћайѕыра отырып, отбасына,туѕан-туыстарына к�ѓiл айтамыз.Ћџтмырзаныѓ жаны жќннатта болып,пейiште нџры шалћысын.

Амантай ћажы АСЫЛБЕК,«Аттан Ћазаћстан»

ћозѕалысыныѓ басшысы.

• «Алматы ћаласы энергетика жќне коммуналдыћ шаруашылыћ басћармасы» КММтапсырысымен «Алматы ћаласы Алатау ауданыныѓ �ндiрiстiк (индустриялыћ) аймаѕындаѕыкiрме темiр жолдарыныѓ жанасуы» жобасы бойынша ашыћ жиналыс тљрiнде ћоѕамдыћтыѓдаулар �ткiзедi. Тыѓдау 2018 жылдыѓ 5 наурыз кљнi, саѕат 10.00-де, мына мекен-жайбойынша �тедi: Алматы ћаласы, Мыѓбаев к�шесi, 151-љй, 3-ћабат, 39-кеѓсе, ЖШС«Изыскатель-НС».

Бас жобалаушы: ЖШС «Изыскатель-НС».

• «Алматы ћаласы энергетика жќне коммуналдыћ шаруашылыћ басћармасы» КММтапсырысымен «Алматы ћаласы Алатау ауданыныѓ �ндiрiстiк (индустриялыћ) аймаѕы љшiнмагистральды инженерлi-к�лiктiк желiлердi жќне ћџрылыстарды салу. Газ таратћышжелiлер» жобасы бойынша ашыћ жиналыс тљрiнде ћоѕамдыћ тыѓдаулар �ткiзедi. Тыѓдау2018 жылдыѓ 5 наурыз кљнi, саѕат 12.00-де, мына мекен-жай бойынша �тедi: Алматы ћаласы,Мыѓбаев к�шесi, 151-љй, 3-ћабат, 39-кеѓсе, ЖШС «Изыскатель-НС».


• «Алматы ћаласы энергетика жќне коммуналдыћ шаруашылыћ басћармасы» КММтапсырысымен «Алматы ћаласы Тљрксiб ауданындаѕы «Жасћанат» ыћшамауданында кќрiздiксорѕы станциясынныѓ ћџрылысы» жобасы бойынша ашыћ жиналыс тљрiнде ћоѕамдыћтыѓдаулар �ткiзедi. Тыѓдау 2018 жылдыѓ 5 наурыз кљнi, саѕат 14.00-де, мына мекен-жайбойынша �тедi: Алматы ћаласы, Мыѓбаев к�шесi, 151-љй, 3-ћабат, 39-кеѓсе, ЖШС«Изыскатель-НС».


• «Алматы ћаласы энергетика жќне коммуналдыћ шаруашылыћ басћармасы» КММтапсырысымен «Алматы ћаласы Алатау ауданындаѕы «К�кћайнар» шаѕынауданында аѕынсуларды сору станцияларыныѓ ћџрылысы» жобасы бойынша ашыћ жиналыс тљрiнде ћоѕамдыћтыѓдаулар �ткiзедi. Тыѓдау 2018 жылдыѓ 5 наурыз кљнi, саѕат 16.00 де, мына мекен-жайбойынша �тедi: Алматы ћаласы, Мыѓбаев к�шесi, 151-љй, 3-ћабат, 39-кеѓсе, ЖШС«Изыскатель-НС».


• «Алматы ћаласы энергетика жќне коммуналдыћ шаруашылыћ басћармасы» КММтапсырысымен «Алматы ћаласына ћосылѕан елдi-мекендердiѓ сумен жабдыћтау жќне кќрiзжелiлерiн дамыту. Алматы ћаласы Наурызбай ауданындаѕы «Аћжар» елдi-мекенiнмагистральды негiзгi сумен жабдыћтау жќне кќрiз желiлерiнiѓ ћџрылысы» жобасы бойыншаашыћ жиналыс тљрiнде ћоѕамдыћ тыѓдаулар �ткiзедi. Тыѓдау 2018 жылдыѓ 5 наурызкљнi, саѕат 17.00 де, мына мекен-жай бойынша �тедi: Алматы ћаласы, Мыѓбаев к�шесi,151-љй, 3-ћабат, 39-кеѓсе, ЖШС «Изыскатель-НС».


• «Алматы ћаласы ћџрылыс басћармасы» КММ тапсырысымен «Алматы ћаласы Алатауауданындаѕы «Трудовик» шаѕынауданында белгiлi тџрѕын жерi жоћ азаматтар љшiн,медициналыћ жедел жќрдем пунктiнiѓ ћџрылысына» арналѕан ЖСЋ тљзету» жобасыныѓ«Ћоршаган ортаѕа ќсерiн баѕалау (ЋОЌБ)» жобасы бойынша ашыћ жиналыс тљрiндећоѕамдыћ тыѓдаулар �ткiзедi. Тыѓдау 2018 жылдыѓ 3 наурыз кљнi, саѕат 11.00-де, мынамекен-жай бойынша �тедi: Алматы ћаласы, Мыѓбаев к�шесi 151-љй, 3-ћабат, 39-кеѓсе,ЖШС «Изыскатель-НС».


ХАБАРЛАНДЫРУ

Адам бойына адамгершiлiк, сенiм, мейiрiмдiлiк,достыћтан бастау алатын игi ћасиеттердi бала кезденсiѓiрген абзал. Сќби кезiнен баланыѓ бойында руханићџндылыћтар ћалыптастыруда ата-ананыѓ атћарар р�лiзор. Ќйтсе де, мектеп табалдырыѕын аттаѕан сќттен осыћасиеттерге жол сiлтейтiн пќндердiѓ бiрi – «Gзiн-�зi тану»екенi с�зсiз. Осы ретте бiлiм берудiѓ рухани адамгершiлiкбаѕдарламасын џсынып, тќрбиелiк мќнi тереѓ пќндiћолданысћа енгiзген Сара Алпысћызы Назарбаеваныѓ даеѓбегi �лшеусiз екенiн айтып кеткен ж�н шыѕар.

Аћпан айыныѓ 1–12 аралыѕында республикааумаѕында «Gзiн-�зi тану» апталыѕы болып �ттi. Жетiсуауданындаѕы №112 мектепте де «Махаббат пеншыѕармашылыћ педагогикасы» таћырыбында онкљндiк �змќресiне жеттi.

Онкљндiк мейiрiмдiлiк пен сыйластыћты насихаттаѕанашыћ сабаћтармен басталды. «Алтын жљрек анамыз» таћы-рыбымен оћушылар арасында мќнерлеп оћу, шыѕарма,эссе жазу, сурет к�рмелерi џйымдастырылды. Мектепџжымыныѓ Сара Алпысћызыныѓ туѕан кљнiне арналѕаншыѕармашылыћ фестивалi мен концерттiк баѕдарлама-лары да жоѕары деѓгейде к�рiндi. «Ќкем, анам жќне мен»атты спорттыћ-танымдыћ сайыс онкљндiктiѓ к�рiгiн ћыз-дырды. Ол отбасы ћџндылыѕы, �нер, салауатты �мiрсалтын дќрiптеу сияћты бiрнеше б�лiмнен тџрды.

Он кљнде адамгершiлiк пен iзгiлiктiѓ «шыѓына шыѕу»

ЌМБЕБАП )НЕРЕлбасыныѓ «Болашаћћа баѕдар:

рухани жаѓѕыру» атты маћаласыхалћымыздыѓ мќдени-рухани дамуынжан-жаћты дамытуды негiзге алѕанмаѓызды ћџжат, ќрi даму тџжырым-дамасы iспеттес деп айта аламыз.Рухани жаѓѕыру тек ћана тарихтыкайталаумен �лшенбейдi, уаћыттыѓ љш�лшемiн тџтас ћамтиды: «�ткен –ћазiргi – болашаћ». Осыѕан орай бiзотандыћ бейнелеу �нерiнiѓ дамуперспективаларын џсына аламыз.

Бiрiншiден, бейнелеу �нерiнжалпы халыћтыћ деѓгейге к�теругетиiспiз. Мќселен, ќр тљрлi ћызмет атћа-ратын барлыћ ћоѕамдыћ мекемелерде,оћу орындарында рухани идеологиямазмџнын насихаттайтын «арт-клубтар»ашу керек.

Екiншiден, ћазаћстандыћ сурет-шiлердiѓ картиналарын ќйгiлейтiн,жарнамалайтын «аћ пияр» деѓгейiндегiнасихат жџмыстарын жљргiзуге тиiспiз.Бџл тџста бџћаралыћ аћпараттарћџралдарыныѓ атћаратын р�лi зор.

Љшiншiден, «Рухани жаѓѕы-рудыѓ» мазмџнына сќйкестенетiн, бџлстратегияѕа ћолдау к�рсететiн жќнеоныѓ негiзгi идеяларын жалпы халыћћанасихаттайтын туындыларѕа «Сурет-шiлер ћоѕамымен» бiрлесе отырып,республикалыћ деѓгейде жыл сайынћайталанатын конкурс жариялаудыџсынамыз.

Т0ртiншiден, ќлемдiк к�ркемдiк�нердiѓ де озыћ љлгiлерi мен стильдерi-нiѓ џлттыћ реѓкке негiзделген �зiндiкмќнерлерiн де ћалыптастыруымыз керек.

Бесiншiден, картиналар ћашан да�мiрдiѓ ащы шындыѕын бейнелеудентайѕан жоћ. Бейнелеу �нерiнiѓ туын-дылары «љнсiз тiл» ретiнде баѕалан-ѕандыѕын ескерсек, кеѓестiк империязаманында елiмiздiѓ суретшiлерi џлт-тыћ рухтан айныѕан жоћ. Демек, ћазiргiотандыћ суретшiлер џлттыћ идеяныодан ќрi �рiстетудiѓ жаѓа нџсћаларымен тќсiлдерiн негiзге алып, �мiрдiѓайтылмайтын аћићаттарын к�ркемдiктiлмен тљсiндiрiп беру керек депойлаймыз.

Алтыншыдан , елiмiзде �зiндiкхалыћтыћ к�ркемдiк таным мектептерiнћалыптастырып, оныѓ ќлемдiк бейнелеу�нерiмен бќсекелесе алатындай болыпћџрылуын ћамтамасыз ету ћажет.

Жетiншiден, бейнелеу �нерiтеориясын, оныѓ пќнаралыћ байланыс-тарын, ќдiснамасы мен ќдiстерiн зерде-лейтiн ѕылыми-теориялыћ жаѕын даодан ќрi �рiстету басты назарда болуытиiс.

Ћорыта айтћанда, бџл перспек-тивалар, сiз бен бiз болып бiрлесе iскеасыратын, рухани жаѓѕыру идеясынасќйкес мемлекеттiк деѓгейде ћолдаук�рсететiн џстанымдар деп ћабылдай-мыз. Себебi, бейнелеу �нерi мазмџны менк�ркемдiк танымы жаѕынан ћоѕамдыћ�мiрдiѓ барлыћ саласын ћамтитынбарынша ќмбебап �нер.

Аћмарал БАЙКУШИКОВА,Аћтолћын АМАНГЕЛДИНА,

Алматы сќндiк-ћолданбалы0нер колледжiнiѓ џстаздары.

IЗГIЛIКТЕН IЗ ЋАЛАДЫ

ЋАМЋОР ЖАНДАРЅА МЫЃ АЛЅЫС!Республикалыћ «Ћамћорлыћ»

акциясына бiздiѓ џжым да белсенећатысты. Осы акция аясындатџрмысы т�мен отбасынан шыћћаноћушыларды ћолдауѕа баѕытталѕанiс-шаралар жоспары жасалды.«Тќуекел» топћа жататын балалар-ды аныћтау маћсатында рейдтерџйымдастырылды. Балаларын мек-тепке беруден бас тартћан ата-аналар, балалардыѓ еѓбегiн ћол-данѕан жџмыс берушiлер аныћталѕанжоћ. Мектеп маѓындаѕы компьютерклубтары мен «Москва» сауда-саттыћдљкенiне рейд жасалды. Бџзаћылыћ-пен к�зге тљсiп, тќртiпсiздiк жасаѕаноћушылар да тiркелген жоћ.

«Ниет» ћайырымдылыћ ћорыныѓдемеушiлiгiмен мектебiмiздiѓ ќлеу-меттiк жаѕынан аз ћамтылѕан,к�пбалалы отбасынан шыћћан 10

ћатарында мектебiмiздiѓ џстаздарыда бар.

Жиналѕан ћаражат к�пбалалы, азћамтылѕан, жалѕызбасты аналардыѓбалаларына берiлдi. Атап айтћанда:Нуман Дастанѕа 5000 теѓге, Арал-баев Донатћа 3000 теѓге, БакитоваЖансаяѕа 2000 теѓге, ЋайратАћботаѕа 2000 теѓге, КумарханАйшаѕа 3000 теѓге, АлимбековаМадинаѕа 3000 теѓге к�лемiндећолдау к�рсетiлдi.

«Жалпыѕа бiрдей оћу ћорынан»45 бала ыстыћ тамаћпен, сондай-аћ,асхананы жалѕа алушы есебiненкљнiне бiр мезгiл ыстыћ тамаћпен5 оћушы ћамтылды. Ћайырымдылыћшарасы жалѕасын табуда.

Замира АДИШЕВА,№119 мектеп-лицей

директорыныѓтќрбие iсi ж0нiндегi


оћушысы ќрћайсысы 25 000 теѓгек�лемiнде тегiн киiм беретiн «серти-фикат» иелендi.

Мектебiмiзде акция �ткiзу бары-сында арнайы комиссия ћџрылды.Комиссия ћџрамында мектеп дирек-торы, оћу, тќрбие iсiнiѓ меѓгерушiлерi,ќлеуметтiк педагог енгiзiлдi. Акцияны�ткiзуге атсалысћан демеушiлер

«ЖЫР АРЋАУЫ — МЏЋАЅАЛИ»

Жан-дљниесiне туѕан елi мен халћыныѓболмыс-бiтiмiн, ћасиеттерiн сыйдырѕанМџћаѕалидай џлы перзентiнiѓ мќртебесiћашанда мќѓгiлiк. Аћынныѓ туѕан кљнiћарсаѓында №148 мектеп-гимназиясында«Есiѓе менi алѕайсыѓ» атты кеш �ттi. Ћазаћтiлi мен ќдебиетi пќнiнiѓ мџѕалiмдерiЖ.Меѓдiѕалиџлы, А.Ћуандыћћызы жќнекiтапханашылар Т.Каримова, Г.Таѕыбекапайлардыѓ џйымдастыруымен �ткiзiлген iс-шараѕа мектеп оћушылары белсендiлiкпенћатысып, �нерлерiн паш еттi.

Кеш барысында ћџдiреттi аћынныѓћазаћтыѓ кеѓ-байтаћ дарћан даласынтебiренте жырлаѕан «Алтай-Атырау»поэмасы, туѕан жер, туѕан ел, болашаћ,табиѕат, �сиет-�неге, отбасы, сљйiспеншiлiк,�мiр, махаббат таћырыптары аясындажазылѕан поэзиясы оћылып, ќнге айналѕан�леѓдерi шырћалды. Республикалыћ

«Ѕџмырдария» байћауыныѓ жљлдегерлерi:Сќреке Ерасыл «Ћџмѕан алѕан», ЋанатбайАйсџлтан «Баћыт деген...», Сќрекенова Елдана«Шалк�де» ќндерiн жљректерге жеткiзебiлсе, Сџлтанмџрат Балѕын мен АмангелдiЕѓлiк «Сарыжайлау», Ћуат Аћниет пенКожманова Алсу «Наурыз» ќндерiн ћосдауыста шырћап, �ткен жылдардыѓсаѕынышын еске тљсiрдi.

«Жыр арћауы – МЏЋАЅАЛИ» таћы-рыбында к�рме џйымдастырылып, аћынжайлы естелiктер, фильмдер к�рсетiлдi.Ќдеби-cазды кешiмiздiѓ соѓын мектеп-гимназиямыздыѓ директоры Фатима Мамет-ћалићызы Алиакбарова жылы лебiзiменаяћтады.

Баѕашар АЋЖАРЋЫН,№148 мектеп-гимназияныѓ

ћазаћ тiлi мен ќдебиетi пќнiнiѓмџѕалiмi.

МЉМКIНДIКТЕР МЕКЕНIТiл ќлемi – тереѓ мџхит. Сол мџхиттыѓ тџѓѕиыѕында

маржандарды терiп жљрген бiз, тiл мамандары, џлыџстаздардыѓ тќлiм-тќрбиесiн алудамыз. Бљгiнде бiзге ќл-Фараби атындаѕы Ћазаћ Џлттыћ университетiнiѓ филологияжќне ќлем тiлдерi факультетiнiѓ студентi атану баћытыбџйырды.

Жоѕары оћу орында оћыѕан немесе оћитын ќрбiр бiлiмалушыныѓ �мiр беттерiнде еѓ жарыћ, еѓ ћызыћтыкезеѓдерi �тедi. Жастыћ шаћтыѓ ћайратымен, бiлiмгећџштарлыћпен алѕа адымдап, ќлемдегi жетiстiктергежетуге џмтылады. Саналы џрпаћтыѓ �з арманына жетуiљшiн бiздiѓ университетте оларѕа барлыћ жаѕдай жасалѕан.ЋазЏУ – љлкен �мiрге жол ашатын iргелi бiлiм ордасы.Бџѕан «Жас Отан» студенттер мен магистранттаркќсiподаѕы да дќлел болады.

«Жас Отан» кќсiподаћ џйымы – бiлiм алушылардыѓмљддесiн жќне ћџћыѕын ћорѕайды, шарт бойынша ќлеу-меттiк шќкiртаћы берiледi, шќкiртаћылыћ ћордыѓ аћы-пџлдарынан материалдыћ к�мек к�рсетедi, оћу љдерiсiндежатаћханада тџратын бiлiм алушыларды техникалыћ-шаруашылыћпен ћамтамасыз етедi. Сонымен ћатар, џйымтегiн заѓнамалыћ кеѓестер к�рсетедi; Алматы ћаласын-даѕы балалар љйiне к�мек бередi.

Мен шын жљрегiммен бiлiм ордамызбен маћтанамын!ЋазЏУ –мљмкiндiктер мекенi!

Динара САЛИКОВА,ЋазЏУ-дыѓ филология жќне ќлем тiлдерi

факультетiћазаћ филологиясы мамандыѕыныѓ 1-курс

студентi.Анар АШИРОВА,

куратор-эдвайзер.

Жетысуским районным судом г. Алматы рассматривается гражданское дело по заявлению Марасуловой Райкуль,проживающей по адресу, г. Алматы, ул. Крылова, дом 102, кв.2, о признании Кузбагарова Марата Назарбаевича, 24.09.1966г.рождения, безвестно отсутствующим. Лицам, имеющим сведения о месте пребывания Кузбагарова М.Н., просьбасообщить об этом суду в трехмесячный срок со дня публикации.

мљмкiн еместiгiн бiлемiз. Бiраћ осы аптадаѕы шаралардыѓќр жеткiншектiѓ жљрегiне аз да болса нџр сепкенiнесенiмiмiз мол.

Самал РЌСIЛ,№112 жалпы бiлiм беретiн мектеп.


[email protected] ЖАРНАМА


[email protected]ДЌРУГЕР

– Ботагз Халыћћызы, ткен жылыџлтымыздыѓ болашаѕы деп љкiлеп отырѕанбалаларымызды дќрiгерлiк тексеруденткiзiп, денсаулыћ крсеткiштерiн аныћ-тадыѓыздар. Балаларымыздыѓ денсаулыћжаѕдайы ћалай екен?

– Иќ, �ткен жылы Алматы ћала-сында ѕана емес, елiмiз бойынша мектепоћушыларын скринингтiк тексеру жџ-мыстары жљргiзiлдi. Бџл iс-шараны џйым-дастыруѕа ћазiргi балалар денсаулыѕыныѓнашарлап бара жатћаны себеп болыпотыр. "здерiѓiзге белгiлi бљгiнгi балалар-дыѓ, ќсiресе, ћала балаларыныѓ ћимыл-ћозѕалысы аз, таза ауада аз жљредi. Оћужљктемесiнiѓ к�птiгi де оћушылардыѓденсаулыѕына айтарлыћтай керi ќсерiнтигiзуде. Бiз Алмалы жќне Жетiсуауданына ћарасты мектеп оћушылары менмектепке дейiнгi балалар мекемелерiндегiоћушылармен балалардыѓ денсаулыѕынџдайы ћадаѕалап отырамыз, дегенмен, дќлосындай кеѓ аућымды дќрiгерлiк тексеружџмыстары бiрiншi рет ћолѕа алынды.Осы iс-шара арћылы бiз оћушылардыѓденсаулыћ к�рсеткiштерiне ѕана емес,бiлiм мекемелерiндегi оћушылардыѓ бiлiмалуы мен дџрыс тамаћтануы, демалыс,салауатты �мiр сљрулерiне ћажеттi жа-салѕан жаѕдайлардыѓ сапасына, мектеп-тердегi дќрiгерлiк пункттердiѓ жџмыс-тарына да назар аудардыћ. Бiрћатар бiлiмшаѓыраћтарындаѕы жаѕдайлар ћоѕамдыћденсаулыћ саћтаудыѓ санитарлыћ нор-маларына сай келмейтiндiгiне к�з жет-кiздiк.

– Оћушылардыѓ денсаулыћ крсеткiш-терi бойынша дќрiгерлердi ћандаймќселелер алаѓдатып отыр?

– Осы профилактикалыћ тексеру ке-зiнде бiз емханаѕа тiркелген 1300 баланытексеруден �ткiзiп, соныѓ ћорытындысыбойынша 82 бала диспансерлiк есепкеалынды. Диспансерлiк есепке алынѕанбалалардыѓ арасында жљрек-ћан тамыр-лары ауруларыныѓ, семiздiктiѓ, темiртапшылыѕы, ћан аздыћ, эндокринология-лыћ, жљйке, к�з ауруларыныѓ кеѓ етек

алып отырѕандыѕы алаѓдатады. Баланыѓжасымен бойыныѓ, салмаѕыныѓ сќйкескелмеуi, дамудыѓ туабiткен аћаулыћтары-ныѓ да к�бейiп отырѕанына к�з жеткiздiк.Жалпы алѕанда, ћазiргi балаларымыздыѓденсаулыѕыныѓ сын к�термей отырѕан-дыѕын ашыћ айтуымыз керек. Оныѓсебептерi де к�п. Сол себептердiѓ барлы-ѕын санамалап шыѕу мљмкiн емес, ќйтседе, балалардыѓ дайын �нiмдердi, газдалѕансусындарды м�лшерден тыс к�п пайда-лануы, уаћыттарыныѓ басым б�лiгiн џялытелефонмен, компьютер алдында �ткiзу-лерi, дене шыныћтырумен айналыс-паулары жќне дџрыс тамаћтанбауларыденсаулыћтарына айтарлыћтай зиянкелтiрiп отырѕандыѕын айтћанымыз ж�н.Осы iс-шара аясында бiздiѓ емхананыѓбалалар дќрiгерлерi мен отбасылыћдќрiгерлерi ата-аналармен арнайы жиын�ткiзiп, оларѕа дџрыс тамаћтану, оћу-шыныѓ кљн тќртiбiн ћалыптастыру ту-ралы дќрiстер оћып, салауатты �мiр сал-тын ћалыптастыру кабинеттерiнiѓ ма-мандары дџрыс тамаћтану, салауатты �мiрсалтын ћалыптастыру, дене ћимыл-дарыныѓ денсаулыћћа пайдасы, семiз-дiктiѓ алдын алу, жџћпалы аурулардыѓалдын алу ж�нiнде жазылѕан параћшалартаратып, сџраћтарѕа жауап берiп, дќрi-герлiк кеѓестер бердi.

– Тексеру ћорытындысы бойынша са-уыћтыру шаралары ћолѕа алынѕан шыѕар?

– Мектеп оћушыларын дќрiгерлiктексеруден �ткiзудiѓ еѓ басты маћсатыаурушаѓ балалардыѓ денсаулыѕынжаћсарту мен сауыћтыру болѕандыћтан,кљзгi, ћысћы демалыс кезiнде диспан-серлiк есепке алынѕан балалар сауыћтырушараларымен ћамтамасыз етiлдi. Атапайтар болсаћ, 25 бала шипажайда, 7 баластационарлыћ ем ћабылдаса, 17 бала ем-хана жанындаѕы кљндiзгi емдеу б�лiмдерiарћылы сауыћтыру шараларымен ћамта-масыз етiлдi. Ал 33 балаѕа љй жаѕдайындадќрiгерлiк к�мек к�рсетiлдi. Алдаѕык�ктемгi, жазѕы демалыс кезiнде бџл iс-шаралар �з жалѕасатын болады.

– Жалпы, емханаѕа тiркелген тџрѕын-дардыѓ ћаншасын балалар ћџрайды?

– Бiздiѓ емханаѕа тiркелген халыћсаны 57 848 адамды ћџраса, оныѓ 17 454-iбалалар. Олардыѓ барлыѕы �з учаскелерiбойынша отбасылыћ дќрiгерлер баћы-лауында. Елбасы �зiнiѓ ћаѓтар айындаѕыкезектi Жолдауында љздiк денсаулыћ iсiжќне џлт денсаулыѕы туралы, мiндеттiќлеуметтiк медициналыћ саћтандыружљйесiне кезеѓ-кезеѓмен �ту, тегiн меди-циналыћ к�мектiѓ кепiлдiк берiлгенк�лемiнiѓ жаѓа моделiн ћџру, «ћаѕазћолданбайтын емханаѕа» к�шу, арћылымедициналыћ к�мектiѓ ћолжетiмдiлiгiмен тиiмдiлiгiн арттыру мќселелерiмедицина саласына оѓ серпiн берiп ћанаћоймай, џлт денсаулыѕын ныѕайтуда жќне�мiр сљру џзаћтыѕын ћамтамасыз етудеерекше р�ль атћаратындыћтан, бiз бармљмкiндiктерiмiздi осы баѕытћа тоѕыс-тырып, халыћ денсаулыѕын жаћсартужолындаѕы жџмыстарымызды белсендiтљрде жљзеге асырып келемiз. Ал џлтденсаулыѕыныѓ басты кепiлi – денi саужас џрпаћ болѕандыћтан, олардыѓ ден-саулыѕын жаћсарту iсiнде бiз ортаћжауапкершiлiк ћалыптастыруѕа тиiстiмiз.Баланыѓ еѓ басты дќрiгерi – ата-ана дередiм, сол дќрiгер ћыраѕы болып, бала-сыныѓ бойындаѕы сырћат пен басћа да�згерiстердi дер кезiнде байћап, дќрiгер-лерге жљгiнсе, балалар арасындаѕы к�п-теген ћауiптi жќне созылмалы аурулардыѓалдын алуѕа болады. Ата-аналар дџрыстамаћтанудыѓ, спортпен айналысып,баланыѓ бос уаћытын тиiмдi �ткiзуiденсаулыћтыѓ басты кепiлi екендiгiнескергендерi абзал.

Дќрiгерлердiѓ ћадiрiн басымыз ауырып, балтырымызсыздаѕан кезде бiлемiз. Ал жасы келген бiз секiлдi ћартадамдардыѓ жљгiнетiнi аћ желеѓдi абзал жандарекендiгi даусыз. Мен �з ћалауым бойынша Бостандыћауданына ћарасты Гагарин даѓѕылында орналасћан№17 к�псалалы ћалалыћ емханаѕа тiркелгенмiн. Бџлемхананы таѓдаудаѕы себебiм, мџнда наућастардыѓсырћатын диагностикалауѕа, зертханалыћ талдауларѕаћажеттi жаѕдайлардыѓ барлыѕы жасалѕан.

Еѓ бастысы, емхананыѓ дќрiгерлерi наућастарѕаћамћорлыћпен ћарай бiледi. Емханаѕа келген кез-келген адамдыпсихолог мамандар мен ќлеуметтiк ћызметкерлер ћарсы алып,тиiстi дќрiгерлерге �здерi апарады. Кезек кљтiп, амбулаториялыћкiтапшаѓды iздеп ќуре болмайсыѓ, барлыѕы электронды тiркеуарћылы учаскелiк дќрiгердiѓ алдында жатады. Дќрiгерлер �з iсiне�те жауапты. Емханада ћалыптасћан осы темiрдей тќртiп пен ћатаѓталап бас дќрiгердiѓ �з жџмысына деген жауапкершiлiгiнебайланысты деген болар едiм. №17 емхананыѓ бас дќрiгерiАйгљл Есентайћызы Тќжиева �з ћызметiне жауапты, џжымынџйымдастыра бiлетiн �те iскер маман. Мџндаѕы тќртiп пентазалыћћа осы емханаѕа келушiлердiѓ барлыѕы да дќн риза. Мен

Айгљл ћызымныѓ �з жџмысына деген осы жауапкершiлiгiн ќкеденалѕан тќлiмi мен тќрбиесiнiѓ жемiсi деп баѕалар едiм. Айгљлдiѓќкесi Есентай Б�десџлы Тќжиев Алматы ћаласыныѓ денсаулыћсаћтау саласына љлкен љлес ћосћан iскер басшы, бiлiктi дќрiгер.Анасы Баћыт та ћолы шипалы гинеколог-хирург дќрiгер. Ата-анасыныѓ бойынан дарыѕан асыл ћасиеттер Айгљлдi аудантџрѕындарыныѓ сљйiктi дќрiгерi ете бiлдi. Менiѓ деденсаулыѕымныѓ жаћсарып, �лiм аузынан аман ћалуыма дќнекерболѕан сљйiктi дќрiгерiм – Айгљл Есентайћызы. Жарыћ кљнменћайта ћауышуыма ћолџшын берген Айгљл ћызыма �зiмнiѓ сљйiктiгазетiм арћылы алѕыс айтуды ж�н к�рдiм. Айгљлдiѓ емдеу iсiж�нiндегi орынбасары Ким Виктор Эдуардович та бiр мыѓболѕыр азамат. Џлты корей болѕанмен, ћазаћ тiлiнде еркiнс�йлейдi. "зi ћалжыѓбас. Бiрде «ћай жаћтыѓ баласысыѓ?» депсџрай ћалсам, туѕан жерiмен ћосып, «Ћызылорданыѓ ћылышћожасымын» деп таѓћалдырѕаны бар.

Ата-бабаларымыз «Жаћсыныѓ жаћсылыѕын айт, нџрытасысын» деген емес пе, №17 емхананыѓ џжымына алѕысымдыайтамын. Осы ћиындыѕы к�п болѕанмен, ћуанышы молћызметтерiне табыс тiлеймiн.

Ражал ИШАХАНЏЛЫ.

Алѕыс

ЌКЕГЕ ТАРТЫП ТУЅАН ЋЫЗ

БАЛАНЫЃ БАСТЫДЌРIГЕРI – АТА-АНА

ткен жылы Алматы ћалалыћ Денсаулыћ саћтаубасћармасыныѓ бастамасымен 2016–2019 жыл-дарѕа арналѕан «Денсаулыћ» мемлекеттiкбаѕдарламасы мен аурудыѓ алдын алуѕабаѕытталѕан профилактикалыћ баѕдарламалардыжљзеге асыру маћсатында мектеп оћушыларыскринингтiк тексеруден �ткiзiлген болатын. Бџлтексеру Алматы ћаласы балаларыныѓ денсаулыћк�рсеткiшi к�ѓiл ћуанта ћоймайтындыѕын,оћушылар арасында жљйке аурулары, к�заурулары, ас ћорыту жљйелерi ћызметiнiѓ бџзылуы,жљрек-ћан тамырлары ауруларыныѓ к�рсеткiшiжоѕары екендiгiн аныћтауѕа мљмкiндiк бердi. Бiзбљгiн сол тексеру барысында сырћаттары аныћ-талѕан балаларѕа ћандай сауыћтыру шараларыжљргiзiлдi, алдаѕы уаћытта да осы iс-шара жалѕасама деген сауалдар бойынша ћаламыздаѕы №8ћалалыћ емхананыѓ Отбасылыћ дќрiгер б�лiмiнiѓмеѓгерушiсi Ботаг�з Халыћћызы САДЫЋОВАМЕНќѓгiмелескен едiк.

C

Ќѓгiмелескен –Нџржамал

БАЙСАЋАЛ.

ЕМХАНАЅА ТIРКЕЛУКЕШ ЕМЕС ПЕ ?

Мен жаћын-да Тараз ћала-сынан к�шiпкелген едiм,жљктiмiн. Осы-ѕан байланыстыемханаѕа ћалайтiркелуге бо-л а т ы н д ы ѕ ы нбiлгiм келедi.Ћазiр «Айна-

бџлаћ» ыћшамауданында тџрамын.

Гљлмира ЖАНЋАБЫЛЋЫЗЫ.

Алматы ћалалыћ денсаулыћ саћтаубасћармасы басшысыныѓ орынбасары ЛќйлаТџрсынбекћызы АХМЕТОВА жауап бередi.

– Гљлмира, сiз Алматыѕа бiржолак�шiп келген болсаѓыз, тџраћты мекен-жайыѓыз бойынша орналасћан емдеумекемесiне барып тiркеле аласыз. Ол љшiнжеке куќлiгiѓiзбен љйiѓiз орналасћанаймаћтаѕы емхананыѓ тiркеу б�лiмiнебарсаѓыз болѕаны, ЖСН н�мiрiѓiз арћылыТараз ћаласындаѕы емхана есебiненшыѕарылып, «Айнабџлаћ» ыћшамауданынаћарасты емханалардыѓ бiрiне тiркелеаласыз. Себебi, МЌМС бойынша респуб-лика тџрѕындары туралы мќлiметтербiрыѓѕай аћпараттыћ жљйеде тiркел-гендiктен, тiркелу мќселесiне алаѓда-мауыѓызѕа болады. Жљктi болсаѓыз,кешiкпей тiркелуге тиiстiсiз. Ал тiркелугебайланысты ћиындыћтар туындап жатса,Алматы ћалалыћ Денсаулыћ саћтау бас-ћармасыныѓ тiкелей желi жљйесiне хабар-ласуыѓызѕа болады. Оныѓ н�мiрi 3003.

ЋОРЅА ТCЛЕНГЕНЖАРНАМДЫ

ЋАЙТАРЫП АЛУЫМАБОЛА МА?

Келесi жылы зейнетке шыѕамын.Cткен жылдан бастап жџмыс орнымМЌМС ћорына жарна аудара бас-тады. Ал зейнеткерлер љшiн жарнат�леудi мемлекет �з мiндетiнеалып отырѕандыћтан, мен ћордаѕыжарнамды ћайтарып ала аламынба?

Тiлеухан ОСПАН.

Тiлеухан мырза, сiзге еѓ алдымен,медициналыћ саћтандыру ћорыныѓ жи-наћтаушы ћор еместiгiн ескертемiз жќнесiз љшiн ћорѕа жарнаны жџмыс берушiт�леп отыр. Ал ћордаѕы жарна ћайтарыл-майды, ол медициналыћ мекемелердiћаржыландыруѕа жџмсалады. Зейнеткешыћћан кезде сiз кепiлдендiрiлген меди-циналыћ к�мек аясында тегiн дќрiгерлiкк�мек ала аласыз.

ТЕГIН ДЌРIЛЕРДIНЕГЕ УАЋЫТЫНДА

АЛМАЙМЫЗ?

– Мен ћанћысымыма жќ-не жљрек ау-руыма байла-нысты диспан-серлiк есептетџратындыћтан,тегiн дќрi ала-тындар тiзiмiн-

демiн. Бiраћ осы дќрiлердi дќ-рiгерлер �зiнiѓ жеке дќрiханасынанберетiндей дер кезiнде бермейдi.Ћажеттi дќрiлердiѓ орнына арзандќрiлер џсынып жатады. Осымќселенi ћалай шешуге болады?

ЌМИНА,зейнеткер.

– Ќмина апай, сiз �зiѓiз туралы дерек-тердi жќне емханаѓыздыѓ н�мiрiн айтпа-ѕандыћтан, наћты жауап беру ћиындауболып отыр. Дегенмен, сiз диспансерлiкесепте тџрсаѓыз жќне тегiн дќрi алатындартiзiмде болсаѓыз, �зiѓiзге ћажеттi дќрiлердiалуѕа толыћ ћџћыѓыз бар. Учаскелiк дќ-рiгерiѓiз таѕайындалѕан тегiн дќрiлердiсiзге уаћытылы бермеген жаѕдайда бас дќ-рiгерге шаѕымдануыѓызѕа немесе Ден-саулыћ саћтау басћармасыныѓ ћоѕамдыћћабылдау б�лiмiне келуiѓiзге болады. АлДенсаулыћ саћтау министрлiгi бекiткентегiн дќрiлер тiзiмiмен бiздiѓ басћарманыѓсайты арћылы да танысуыѓызѕа болады.Тегiн берiлетiн дќрiлердiѓ тiзбесi емха-налардыѓ кiреберiсiнде де iлулi тџруытиiстi.

Сауал – сiзден, жауап – бiзден


[email protected] С�З СЌУЛЕСIТалантты џстап ћалсаѓ –

рге сљйрейдi,Џстай алмасаѓ – к рге

сљйрейдi.

***Астанада не к п, стадион-

дар, фитнестер, спорттыћнысандар к п. Риза боласыѓ.Ал осы Астанада ћазаћтеатрлары ћашан к бейерекен? Денесi сџлу, тљр-тџлѕасыкелбеттi азамат даярлаѕанмен,оныѓ iшкi дљниесi, мќдениетi,жан байлыѕы жљдеу болса – олћандай т рт ћџбыласы теѓазамат болмаћ? Адам баласыљшiн тек тќн сџлулыѕы ѕанаемес, жан сџлулыѕы да керекћой.

***Режиссура начинается не

от выбора актрис, режиссураначинается от выбора жен.

***Орысша с йлегеннiѓ бќрi –

мќдениеттi емес, аѕылшыншас йлегеннiѓ бќрi – бiлiмдiемес.

***Баяѕыда К.Станиславский:

«театр – киiм iлгiштен бас-талады», – дептi. Ол кездесолай болѕан болу керек. Ћазiртеатр жарнамадан басталады.

***Кiшкентай сахнада да

љлкен шыѕармалар туады.

***Ћартая бiлу нер болса,

ћартайѕанда егде актрисаболып орнын бiлу – таланттыѓталанты.

***Бљгiнде ќншiге аз с йле-

ген жарасћан. 2йткенi, аузынашса – интеллектiсi к рiнiпћалады.

***2нер адамдарында ауыз-

бiршiлiк жоћ. Алайда, бiреугећастандыћ жасарда, бiреудiћџртарда, арыз жазарда – олар те џйымшыл болып кетедi.

***Дљниедегi еѓ жек к ре-

тiнiм – барылдаѕан, дарыл-даѕан аћымаћ актер-сымаћтар.

*** Галстук таћћанныѓ бќрi

– интеллигент емес.

***Актерлер аћылды бол-

маса – Шекспир тумас едi.

***Ерте тџрѕанныѓ бќрi –

ќтеш емес.

***Америка – армандар орын-

далатын жер. Тiптi, актер де –Президент бола алады.

***Ћазаћћа Жорж Соростан

г рi Жорж Амадудыѓ берерiк п.

***2мiрде ешћашан ѕашыћ

болмаѕан режиссер – махаббатжайлы ћоя алмайды.

***Ѕашыћ болѕан артистпен

жџмыс iстеу – абзал.

***Сахнада с йлегенде тљкiрiгi

шашылып с йлейтiн артист –артист емес.

***

Баяѕыда џстазым АсћарТоћпановтыѓ айтћаны есiметљседi. 2мiрде љш нќрсенiтабу ћиын дейдi. Ол – наѕызжар табу, дос табу жќне змамандыѕыѓды табу. Кереметс з. Алдыѓѕы екеуiн дџрыстаппасаѓ – ћара басыѓныѓдрамасы, ал соѓѕысын тап-пасаѓ – айналаѓныѓ, ћалабердi ортаѓныѓ соры.

***Кезiнде таланты болмай,

театральныйѕа тљскен артис-терге обал. Бiр таѕдыр, бiрадам мiрге бекер келiп,бекер кеттi. Амал не?!2кiнiштi...

Артистiѓ мiрi де жанѕансiрiѓке сияћты. Бiр сiрiѓкеѓ отта болады, шоћ та болады, албiр сiрiѓкеѓ тек шала болады.Быћсып жанады. Ал артисткебљксiп-быћсып туге бол-майды.

***«Таѕдырыма ризамын» деп

к пшiлiкке жар салатындар –таѕдырына наѕыз риза бол-майтындар.

***Бетi жылтыраѕанныѓ бќрi –

артист емес.

***

Сахнада махаббат таћыры-бы – мќѓгiлiк.

***Еѓ жек к ретiнiм – тап-

сырыспен жазылѕан пьесалар,ал еѓ сораћысы – сол дарын-сыз, дќрменсiз дљниелердi сах-наѕа сљйреу.

***Џстай алмасаѓ – аћын аза-

ды, талант тозады.

***2нердегi жаћсы басшы –

ћамћор,Жаман басшы – жемћор.

***Ћазаћћа драма, опера,

балет – кеше келген нер.Бiраћ бiзге еѓ керегi – драма.2йткенi, онда ана тiлiѓнiѓмќйегi бар.

***Актерлiк те – аћындыћтыѓ

бiр тљрi.

***Дарынсыз драматург –

ћартайѕанда ћџдалыћ жайлыпьеса жазады.

***Шекспирге жаћындаѕан

сайын – биiктей бередi.

***Мџћаѓ мен Ѕабеѓдi былай

ћоялыћ, ћара с зден ћамырилеген Ћалихан мен Орал-хандардыѓ тiлiндей драма-тургтер ендi ћашан туадыекен? Белгiсiз...

***Сахнада фанатизм бол-

маса – нер тумайды.

***Адамныѓ тiсiнiѓ тљгел

болѕаны ћандай абзал, алартистiѓ тiсi тљгел болѕаны –оныѓ к ркi ѕана емес, к рер-менге деген ћџрметi.

***Спектакль де, кино да

шартты џѕым. Шартты нер.Ал бiраћ сол шартты џѕымды нерге айналдыратын – текрежиссердiѓ таланты.

*** Интернет жаман десеѓ –

аузымыз ћисаяр. Ал инста-грамм мен фейсбуктi негiзiћазаћ ойлап тапћан сияћты.Бљгiнде тљшкiргенiн де, љс-кiргенiн де ќлеуметтiк желiгесалатын артистер к бейiпкеттi. Ќсiресе, актриса-сы-маћтар. Ћџпиялыћ ћазаћћыздарына ћандай жарасћан?!

***Базбiреулер лмей жатып,

атына ћандай театр ћойдырамдеп бас ћатырып жљр. О, тоба...

***Интеллектiсi есектен сќл

жоѕары бiр шоумен – кинотљсiрiп жљр. О, тоба...

***Мќдениеттi басћару –

арулардыѓ конкурсында ћазы-лар алћасы боп отыру емес.

***Сахнаѕа жастыћ ћалай

жарасћан?!

*** Кино тљсiру Меккеге тек

анаѓды к терiп алып баруемес, бљкiл елiѓдi к шiрiп алыпбарумен бiрдей.

***Араћ iшкеннен ћорыћ-

паймын,Арын iшкеннен ћорћам.

***Артист азса – арыз жазады.

***Шекспирдiѓ Ягосынан

ћазаћтыѓ Ягосы ћауiптi дезымиян.

***Бљгiнде кино тљсiру – вино

iшкеннен де оѓай заман болды.

***Бљгiнгi бiздiѓ эстрадалыћ

артистер де, жќй артистер декинорежиссер болып барады.Сабынныѓ к пiрiгi тќрiздi.Жып-жылтыр, ќдемi. Тљртiпћалсаѓ – тљк жоћ. Фильмдерiде солай. Не тљгi жоћ, не бљгiжоћ.

***Сџлу актриса талантты бол-

са – театрдыѓ баѕы. Режиссертопас болса – театрдыѓ соры.

***Жаћсы режиссер – театрды

рге сљйрейдi,Жаман режиссер – театрды

к рге сљйрейдi.

***Дљниедегi еѓ биiк шыѓ –

табалдырыћ. Хан да, ћара даесiктен кiргенде оѓ аяѕынк терiп аттап кiредi. С здiѓшыѓы – шљкiрлiк.

***Бљгiнде шала-молда артис-

тер к бейiп кеттi. Аятты тљ-сiнбек тљгiл, оћымаѕан актер-лер – намазхан боп кеткензаман.

***Ћазаћ театрында Шекс-

пирдi оћымаѕан директор бар.Шиллердiѓ кiм екенiн бiл-мейтiн артистер де баршылыћ.

***Сахнада дарынсыз дра-

матургтер, аћымаћ артистер,ретiн бiлмейтiн режиссерлертолып кеткен уаћыт болды.

***Режиссерлiк мамандыћ –

бџл да аћындыћпен пара-пар.Режиссер болып ћалыптаспай-ды – режиссер болып туады.

***Жаћсы режиссер – жаћсы

аспаз сияћты. Жаћсы аспаздыѓасынан тойып шыѕасыѓ, жаћ-сы режиссердiѓ ћойылымынанрухани байып шыѕасыѓ.

***Жаћсы режиссер – ырыс.

***Планерканы осы кљнде

лездеме деп аударып жљр.Маѕан џнамайды. Менiѓше дќлтќржiма емес. Дџрысы, ткенжетiдегi болѕан спектакльдергеанализ жасау, яѕни сол ћойы-лым туралы кезекшi артистер,режиссердiѓ к мекшiлерi зпiкiрлерiн ортаѕа салады. Соллездеме – артистердiѓ бiржетiде бiр бас ћосатын жиыны.Бџѕан актрисалар аса мџћият-тылыћпен келедi. Бiреу соѓѕыалѕан киiмдерiн к рсетуге кел-се, бiрi соѓѕы иiс суымен маћ-тануѕа келедi. Бiреулер роль-ден шеттелiп, ћаѕылып, к птенойнамай жљрсе, ќрiптестерiнiѓалдында к зге тљсу љшiнс йлейдi. Бiреу басћа бiреуден ш алу љшiн с йлейдi. Албiреулер тек ћана к семсiпаћыл айтып с йлейдi. Бџл датворчество...

***Сахна – айна. Сахнадан

актердiѓ iшкi дљниесi, оныѓинтеллектiсi, мiнезi, руханиќлемi к рiнiп тџрады.

***2нер алды – ћызыл тiл.

Яѕни с йлей бiлу – нер бол-са, сахнада с йлеу – нердiѓ нерi.

ПЛАНШЕТТЕГIПЌЛЕН-ПЌШТЉГЕН

Талѕат ТЕМЕНОВ,Ћазаћстанныѓ халыћ артисi,профессор


[email protected]�ЗГЕНIЃ �НЕГЕСI

ДЕМАЛЫСТЫЃЌДЕТКЕ АЙНАЛЅАН ТЉРI

ЌсияБАЅДЌУЛЕТЋЫЗЫ(Лондон)

Џлыбританияда, ќрине, тарихћа дегенћатынас ерекше. Бџларда жетi жљз жылбџрын салынѕан университеттер, сегiз жљзжыл бџрын салынѕан шiркеулер, жљздегенжылдар бџрын ћаланѕан тас к�шелер,ѕасырлар бџрын соѕылѕан љйлер мен сарай-лар ќлi кљнге сол ћалпында тџр. Ќлi кљнгеадамдар сол университеттерде оћиды, солк�шелермен жљредi, сол шiркеулерге барыпсыйынады, сол љйлерде тџрады. Бџларда �з�ткенiмен ешћандай проблема жоћ, �йт-кенi сол тарих бљгiнгi шындыћћа џласыпкеткен. Ал музей деген тасћа айналѕан,т�рт ћабырѕаѕа ћамалѕан тiрi тарих ћой.Iшiне кiрiп барсаѓыз, Сокуровтыѓ «Орысаркасындаѕыдай» с�йлей ж�неледi.

Џлыбритания, оныѓ iшiнде Лондон,музейлердiѓ жџмаѕы. Мысалы, 1753 жыл-дан берi жџмыс iстеп тџрѕан Британиямузейi экспонатыныѓ саны мен келушi-лердiѓ саны бойынша Луврдан кейiнгiдљние жљзiндегi екiншi музей. Жылынаалты миллион адам келетiн ќлемдегi љшiншiмузей — Џлттыћ Галерея да осында. Алтын-шы музей саналатын Тейт Модерн тџрТемзаныѓ жаѕасында. Ћысћасы, бџл ћала-дан Леонардо да Винчиден бастап ЭндиУорхоллѕа дейiн �нердiѓ барлыћ кезеѓi менбаѕытын табуѕа болады. Бiр ѕана ћалада љшжљзден астам музей бар.

Жќне еѓ кереметi, олардыѓ бќрi тегiн.Ќлемдегi еѓ атаћты Британия Музейi,Џлттыћ Галерея, Виктория мен Альбертмузейi, Тейт Британия, Тейт Модерн,Эшмола, Шотланд Џлттыћ музейi, Йорк-шир музейi, Фициуильям музейi... Лондон-да ѕана емес, басћа ћалаларда да, ќлемнiѓеѓ ќйгiлi �нер туындылары саћталѕан алыпмузейлердiѓ ћай-ћайсысы да тегiн. Арнайык�рмелер болады, басћа елдерден келгенжинаћтамалар џсынылуы мљмкiн, солзалдар ѕана аћылы. Басћасына кљнiнећанша рет кiрем десеѓ де �з еркiѓ. Суреткетљсiруге, видео тљсiруге тыйым жоћ. Сон-шама баѕалы экспонаттардыѓ бќрi халыћљшiн ћойылѕан. Ал егер �зiѓiздi аса жоѕарысаналы адаммын деп санасаѓыз, музейдiѓдамуы љшiн ћайырымдылыћћа аћшаћалдыра аласыз.

Екiншiден, постимпериалдыћ мемле-кеттердегi музейлердiѓ бiр љлкен артыћшы-лыѕы бар. Онда сiз бiр елдiѓ, бiр халыћтыѓѕана мќдениетi мен тарихын бiлiп ћой-майсыз. Бљкiл дљние жљзiн аралап шыћ-ћанмен бiрдей ќсерде ћаласыз. Британмузейiне кiре сала, ежелгi грек мљсiндерiћойылѕан џзын залды жарып �тiп Мысырзалына бџрыласыз. Пирамидаларды к�р-гiѓiз келсе Мысырѕа бармаѓыз, Британиямузейiне тартыѓыз. Aйткенi, Мысырдаолардыѓ ћалћиѕан ћабырѕалары ѕана тџр.

Бџл сiздiѓ ќлемдi тануыѓыздаѕы келесiбiр ћадамыѓыз. Бiз, адамдар, уаћытжылжиды, адам �згередi дегенiмiзбен, бiздiѓќрекеттерiмiздi ата-бабаларымыздыѓ �мiрсалты, олардыѓ ћорћыныштары менталпыныстары жетелейдi.

Љшiншiден, бџл елдiѓ музейлерiнiѓартыћшылыѕы, олар балалар љшiн ѕажайыпмекен. Алматыдаѕы Ћастеев �нер музейiндебала к�рмедiм. Питердегi Эрмитажда екiќйелдi байћадым, жандарында жетi-сегiзжасар екi бала ћџлдыраѓдап жљрдi. Залданзалѕа �тiп, ћатар ћарап келе жатырмыз.Жартысына да жетпей, жаѓаѕы балалар

шаршады. Ћыѓћылдап, «ш�лдедiм» дедi,балмџздаћ жегiсi келдi, «сыртћа шыѕайыћ-пен» аяћталды. Сондаѕы анасын к�рсеѓiз.«К�ресiѓ де к�ресiѓ, бќрiн аралап бiт-пейiнше шыћпайсыѓ» деп кiшкене баланыжџлћылап ќкетiп барады. Суретке тљсiргiсiкелдi. Ќлгi балалар тљскiм келмейдi депжылады. Анасы оларды жџлћылап ќкелiпкартинаныѓ алдына тџрѕызып, ћинап тџрыпжымитып ћойды. Бџл бала кейiн �з еркiменмузейге келмейтiнi аныћ. Тура бiр кљнненкейiн, Мќскеудегi Третьяков галереясындажљрдiк. Мџнда ћызыѕыраћ. Шишкин,Куприн. Ќсiресе, Васнецов. Мынау аћћупатшайым, мынау... апасы немересiментеѓесiп отыра кетiп, сыбырлап ћана таныс-тырып, ертегiсiн ћатар айтып жљр. Бџлбалада музей аралауѕа деген ерекше, бќлкiмтiптi сићырлы тќжiрибе ретiнде естелiкћалатыны с�зсiз.

Џлыбританияда ћай музейге барсаѓызда, бџл балаларды ћызыћтыру љшiн жасал-ѕан орын екенiн к�ресiз. Шотланд џлттыћмузейiне кiрiп келгенде, хаппилонѕакiргендей ќсерде ћаласыз. Т�беѓiзден т�нiпдинозаврдыѓ, зiлдiѓ ћаѓћасы тџр, ал оныѓжанында балалар ћџмнан сарай тџрѕызыпойнап отыр. Манчестердегi музейде ћаты-рылѕан сирек жануарлар ортасында бала-лардыѓ ермексазбен жџмыс жасауынажасаћталѕан орындыћтар орнатылѕан.Џлттыћ галереяныѓ дќлiзiне сол музейдеотырып жџмыс iстеген балалардыѓ шыѕар-малары iлiнген. Ашмолеан музейiнiѓ Ћиыршыѕыс залында ата-аналар мен балалартоптарѕа б�лiнiп, еденге т�селген ватман-дарѕа сурет салып жарысып жатыр. ТейтБритания музейiнде залдарда ватмандармен орындыћтар, фломастерлер ћойылѕан.Кiшкентай балалар (љлкендер де) ћабыр-ѕадаѕы шедеврлердi ћайталап салуѕа мљм-кiндiгi бар. Ноттингем музейiнде ќр жџмыс-тыѓ жанында викториналыћ сџраћтардайындалѕан, балалар сурет салып, ойынойнайтын б�лме бар.

Ћысћасы, жергiлiктi халыћ љшiн музей-ге бару деген отбасыѓмен уаћыт �ткiзудiѓ,демалыстыѓ ќдепкi, ќдетке айналѕан тљрi.Балаларын ертiп алып, самурай киiмiнiѓэлементтерiн, љндiс тайпаларыныѓ аѓшы-лыћ ќдiстерiн ћызыѕа тљсiндiрiп жљрген жасќкелердi, оларды ынтыѕа тыѓдаѕан кiш-кентай британдыћтарды к�ргенде бџлардыѓ«адамзаттыѓ бќрiн сљй, бауырым деп» дегенџстаныммен �сетiнiне таѓћалмайсыѓ.Миды ћапастан босатудыѓ бiр ќдiсi музей-лерге жиiрек бару екенiн тљсiнесiѓ.

Бiр ѕана ћалада љш жљзден астам музей бар. Жќне еѓ кереметi,олардыѓ бќрi тегiн. Ќлемдегi еѓ атаћты Британия Музейi, ЏлттыћГалерея, Виктория мен Альберт музейi, Тейт Британия, ТейтМодерн, Эшмола, Шотланд Џлттыћ музейi, Йоркшир музейi,Фициуильям музейi... Лондонда ѕана емес, басћа ћалаларда да,ќлемнiѓ еѓ ќйгiлi 4нер туындылары саћталѕан алып музейлердiѓћай-ћайсысы да тегiн. Арнайы к4рмелер болады, басћаелдерден келген жинаћтамалар џсынылуы мљмкiн, сол залдарѕана аћылы. Басћасына кљнiне ћанша рет кiрем десеѓ де 4зеркiѓ. Суретке тљсiруге, видео тљсiруге тыйым жоћ. Соншамабаѕалы экспонаттардыѓ бќрi халыћ љшiн ћойылѕан. Ал егер4зiѓiздi аса жоѕары саналы адаммын деп санасаѓыз, музейдiѓдамуы љшiн ћайырымдылыћћа аћша ћалдыра аласыз.

Iшiндегi бар байлыћ, саркофагтар, мумия-ларѕа дейiн осы музейде. Одан ќрi Месопо-тамия, сићырлы Ћиыр Шыѕыс ќлемiнетартасыз. Жапония, Ћытай, Корея, Љндiс-тан, Солтљстiк Америка љндiстерi, ОѓтљстiкАмерика халыћтары, Африка елдерi...Ќлемнiѓ тљкпiр-тљкпiрiнде халыћтар ћалай�мiр сљргенiн, не нќрсеге табынѕанын, ненќрседен ћорыћћанын, неден жаћсылыћкљткенiн, олардыѓ љмiттерi мен сенiмдерiнбiлiп шыѕасыз. Бџл деген ћыруар байлыћ.Дљниенi шыр айналып аралап, ќлемнiѓтљкпiр-тљкпiрiндегi халыћтармен тiлдесiп,сырласып, тљсiнiсiп шыћћанмен бiрдей.


[email protected] ЖЉЗ ЖАЃА ЕСIМ

Мќншљк БЕКБОСЫН

Маѕжан – жас та болса, �з маћ-сатын айћын ћоя бiлген жан-жаћтыазамат. Тќуелсiздiк жылдарындажеткен жетiстiктерiмен к�згетљскен замандасымыз 1988 жылыАлматы ћаласында дљниеге келгенекен. 7-сыныпћа дейiн Ш.Уќлихановатындаѕы №12 ћазаћ мектебiндебiлiм алып, 7-11 сыныптарды ерекшедарынды балаларѕа арналѕан ћазаћ-тљрiк лицейiнде тќмамдайды.Ћазаћта «Тектiден тектi туады» дегентќмсiл бар. Маѕжанныѓ арѕы атасыШамѕали Харесџлы Сарыбаев –ѕалым ќрi ћазаћ тiлi ќдiснамасыныѓнегiзiн ћалаѕан азамат. 1921–1923жылдары Алматыда ћазаћ педаго-гикалыћ техникумыныѓ негiзiн салу-шылардыѓ бiрi болѕан.

– /з атам Шора ШамѕалиџлыСарыбаев – тiл бiлiмiнiѓ маманы,филология ѕылымыныѓ докторы,профессор. Шора Шамѕалиџлы ЋРЏлттыћ Ѕылымдар академиясыныѓкорреспондент-мљшесi, Ћазаћстан-ныѓ еѓбек сiѓiрген ѕылым ћайраткерiболды. Ал ћазаћ халћыныѓ к�немузыкалыћ аспаптары мен дќстљрлiћазаћ музыка мќдениетiнiѓ жан-дануы Болат Шамѕалиџлы Сары-баевтыѓ есiмiмен тыѕыз байланысты.Ол �ткен ѕасырда ћазаћ �нерiнiѓћайта даму кезеѓiне сљбелi љлесћосты. Танымал �нер ћайраткерiнiѓѕылыми зерттеу жџмыстарыныѓнќтижесiнде ћазаћ халћыныѓ баймџрасы кеѓiнен насихатталып, џмытбола бастаѕан т�л �нерiмiз ћайтажанданды. Болат Шамѕалиџлыныѓмузыка зерттеу саласындаѕы еѓбек-терi мен iзденiстерi к�зi тiрiсiнде-аћжоѕары баѕаланып, ол «Музыкаархеологы» деп аталып кеткен едi.Ћазаћтыѓ тџѓѕыш аспаптанушы-ѕалымы болѕан ол џлт мќдениетiндегiмузыканыѓ ерекше орын алатынындќлелдей алды. Оныѓ еѓбектерi�зiнен кейiнгi зерттеу жџмыстарынаљлгi-нџсћа болды, – дейдi МаѕжанСаѕымбаев.

Ал жињанкездiѓ анасы режиссурасаласыныѓ маманы екен.

– Менiѓ саяхатћа деген ћызыѕу-

шылыѕыма анам себепкер болды. Бiл-уiмше, еѓ алѕашћы саяхатым 3 жа-сымда болѕан екен. Анам менi Ћаратеѓiзге алып барыпты. Есiмде,кейiннен Ыстыћк�лге жаяу барып,жаяу ћайтатынбыз. Сондай-аћ, бiздiѓљйге к�птеген шетелдiк азаматтаркелiп, тегiн тџратын. Олардыѓ аузы-нан к�птеген аѓыз-ќѓгiмелер тыѓдап,саяхатћа деген ћызыѕушылыѕымеселене тљстi, – дейдi Маѕжан.

Сонымен ћатар, Маѕжанныѓайтуынша, ол бiраз уаћыт туризмсаласында еѓбек еткен екен. Шет-елдiк ћонаћтарѕа Алматы облысыныѓќсем жерлерiн таныстырып, гидболып жџмыс iстеген. Ќрине, бџлћызмет болашаћ саяхатшыныѓ жи-њанкез атануына с�зсiз ыћпал еткен.С�йтiп, Маѕжан 2013 жылы �зiнiѓалѕашћы љлкен саяхатына шыѕады.

– Ћазаћ географиялыћ ћауымдас-тыѕыныѓ к�мегiнiѓ арћасында сая-хаттарѕа шыѕа бастадым. 2013 жылыавток�лiкпен 8 елдi (Ћазаћстан,/збекстан, Ресей, Грузия, Армения,Тљркия, Украина, Молдова) арала-дым. Ћазаћстанныѓ туын Антаркти-даныѓ Массив Винсон (4892 м.) дегенеѓ биiк шыѓына iлдiк. «Arsh Media»жќне «KazGeo» экспедициясыменбiрлесе, 222 шаћырымнан асатыноѓтљстiк полюсiне жеттiк. Бџл экспе-диция Ћазаћстанныѓ 25 жылдыћмерейтойы ћарсаѓында џйымдас-тырылѕан едi, – дейдi Маѕжан.

Жињанкездiѓ бџл саяхаты т�ртайѕа созылыпты.

– Байћаѕаным, к�лiкпен жљрсемк�п нќрседен ћџр ћалады екенмiн.Табиѕаты тамаша небiр елдi-мекен-дерден лезде �тiп кетiп отырдым. Со-дан кейiн велосипедпен сапар шегугебел байладым. Сапарѕа жарты жыл-дай уаћыт дайындалдым. Жљрiп�тетiн жолдарымды белгiледiм. Ала-тын заттарымды тљгендедiм. Аћшажинадым. Кетерге ћарай, «Ћазаћгеографиялыћ ћоѕамы» таѕы демеу-шiлiк к�рсетiп, ћаражат жаѕынанк�мектестi, – дейдi Маѕжан.

Сонымен ћатар, Маѕжан 2016жылы альпинист Маћсџт Жџма-баевпен Оѓтљстiк Америкадаѕы еѓбиiк Аконкагуа шыѓын (6962 м.)баѕындырыпты. Маѕжан алѕашћыѕылыми экспедицияны Антарктидадабасћарѕан екен.

Айтуынша, бљгiнде ол ћырыћћажуыћ елдi аралап шыћћан. Соныѓiшiнде соѓѕы т�рт жылда шетелгежиi сапарлапты. Оныѓ iшiнде тљрлiiс-сапарлар да бар. Дќл ћазiр Маѕжанбiлiмге бет бџрыпты. Бљгiнде осысаланыѓ дамуына љлес ћосып, тыѓидея, ћажырлы еѓбектермен толаѕайтабыстарѕа ћол жеткiзу љшiн Авст-рияныѓ Зальцбург ћаласында туризмсаласы бойынша бiлiмiн жетiлдiрiпжатыр.

– Мен �зiмдi ќйгiлi Стив Джобс,Билл Гейтс сынды адамдармен теѓес-тiре алмаймын. Бџл кiсiлер оћу оћы-май-аћ, адамзатћа ћажет кереметдљниелер жасап шыѕарды. /з басымт�рт оћу орнын тќмамдадым. Еѓбiрiншiсi, ћазiргi уаћытта сџранысћаие деп танылѕан баѕдарламалау ма-мандыѕы. Содан кейiн халыћаралыћћатынастар мамандыѕы ћызыћтырды.Кейiннен ћазiргi заманныѓ жетекшiмамандыѕы ћатарына кiретiн туризмсаласына деген ћызыѕушылыѕымпайда болды. Алдаѕы уаћытта Ћазаћ-станныѓ, оныѓ iшiнде Алматы ћала-сындаѕы туризм саласыныѓ саћта-лып, жаѓа ћырынан дамып, жан-дануына себепшi болѕан адамныѓ бiрiболсам деген арманым бар, – дейдiбiздiѓ кейiпкер.

Маѕжанныѓ айтуынша, отандас-тарымыздыѓ �зге елдерге саяхат-тауѕа бейiм, ыѓѕайлы тџратынынак�з жеткiзу ћиын емес екен.

– Ќрине, мџныѓ ешћандай с�кет-тiгi жоћ. Мљмкiндiк болып тџрса, шетелдерге туристiк сапарларменшыћћанѕа не жетсiн. Ел таныѕан, жертаныѕан кiм-кiмге де артыћшылыћетпейдi. Тек бiр ескеретiн мќселе,мџндай жаѕдайда ћаражат сыртћаћџйылады. С�йтiп, бџл сомалар �зелiмiздiѓ экономикалыћ деѓгейiнк�теруге к�мегiн тигiзе алмайды.Керiсiнше, бiз бiрiншi кезектемемлекетiмiздiѓ �з iшiндегi туризмнiѓкерегесi кеѓ болуына к�бiрек к�ѓiлб�лсек, к�п нќрседен џта аламыз, –дейдi Маѕжан Саѕымбаев.

Бљгiнде Маѕжан Саѕымбаев Ћазаћгеографиялыћ ћауымдастыѕыменбiрлесiп кiтап жазып жатыр. Биылбџл еѓбек жарыћћа шыѕады.

МаѕжанСАЅЫМБАЕВ,жињанкез:

«САЯХАТЋАЕЃ АЛЅАШЉШ ЖАСЫМДА ШЫЅЫППЫН»

Маѕжан Талапџлы Саѕымбаев – 1988 жылы Алматыћаласында дљниеге келген. Велосипедпен елiмiздiѓ туынк+терiп, 28 784 шаћырым жердi жљрiп, 22 ел мен 4 ћџрлыћтыаралаѕан алѕашћы ћазаћстандыћ азамат.

ЋР триатлон федерациясыныѓ ќуесћой мљшесi;Ћазаћ географиялыћ ћауымдастыѕыныѓ мљшесi.

«АЋШАМНЫЃ» АНЫЋТАМАСЫ:

(Жалѕасы. Басы 1-бетте).

БАБАЛАР АЙТАДЫ

АПТАЛЫЋ ЖЏЛДЫЗ-ЖОРАМАЛ

Торпаћ(21.04 – 21.05)Аптаныѓ ћарбаласы к�п болмаћ, бiраћ

ћорћатындай ештеѓе жоћ. Жџмыс сiзденќдеттегiден к�бiрек кљш-жiгердi жќне табан-дылыћты талап етпек. Ћџлшына кiрiссеѓiз,алынбайтын асу жоћ.

Егiздер(22.05 – 21.06)Џжыммен жџмыс iстеудiѓ пайдасы зор.

«Жџмыла к�терген жљк жеѓiл» деген емес пе?Бiрiгiп бастаѕан кез-келген жџмыс тез арадаоѓѕа басып, пайда ќкелмек. Жџмыста жалаћы-ѓыз к�терiледi.

Шаян(22.06 – 23.07)Уаћытыѓыз бен кљшiѓiздi љнемдеп,

жџмыстыѓ тиiмдiлiгiне к�ѓiл б�лгенiѓiз абзал.Ол љшiн �з ћалауыѓызды алдын-ала жоспар-лап, сол бойынша ћџлшына еѓбектенгенiѓiздџрыс болмаћ.

Арыстан(24.07 – 23.08)Дљрбелеѓге толы апта болмаћ. Ћатардан

ћалмау љшiн бiр минутты да жоѕалтпаѓыз.Уаћытыѓыз зая кетпесiн. Сонда ѕана меже-леген маћсатыѓызѕа ћол жеткiзесiз, жџмысы-ѓыз табысты болмаћ.

Бикеш(24.08 – 23.09)Осы аптада сiзге ерекше к�ѓiл б�лiнетiн

болады. Демек, к�п кљш ћажет деген с�з. Солсебептi, аптаныѓ басына к�п жџмыс жоспар-ламаѓыз, тез шаршап, бетiѓiз ћайтып ћалуымљмкiн...

Таразы(24.09 – 23.10)Бiлiмiѓiзге баса назар аударѕаныѓыз ж�н.

К�п iзденiѓiз. Бизнесте жетiстiкке жету љшiнжаѓа идеялар, тыѓ тќсiлдер ћажет. Аз кљшжџмсап, зор жетiстiкке жету љшiн соларсебепкер болмаћ.

Сарышаян(24.10 – 22.11)Кез-келген жаѕдайда абыржымай, саспай,

сабырлылыћ таныта бiлiѓiз. Ќсiресе, жекемќселелерде абай болыѓыз. Бџл аптаныѓсiзге дайындаѕан жаѕымды тосын сыйы бар.

Мерген(23.11 – 21.12)Бџл аптада љнемшiл болыѓыз. Аптаныѓ

ортасынан бастап �з мљмкiндiгiѓiздi толыћпайдалануыѓызѕа болады. Бiраћ шамадан тысљнемшiл боламын деп сљйiктiѓiзге жаћпайћалмаѓыз.

Тауешкi(22.12 – 20.01)Сiз љшiн сќттi апта болѕалы тџр. Жеке

�мiрiѓiздi жаћсартуѕа мљмкiндiк �те мол. Олљшiн �зiѓiзге сенiмдi болыѓыз. Кљш-жiге-рiѓiздi ћаржы мќселесiнiѓ шешiмiне жџмса-саѓыз, бќрi сќттi аяћталмаћ.

Сућџйѕыш(21.01 – 19.02)Аптаныѓ ћиындыѕы аз болмайтын тљрi бар.

Алайда, осы кезеѓде абай болѕаныѓыз ж�н. +зћамыѓызды ойлаудан аулаћ болыѓыз, жаћын-дарыѓызды �зiѓiзге ћарсы ћойып алуыѓызмљмкiн.

Балыћтар(20.02 – 20.03)Жаћындарыѓыз бен достарыѓыз осы

аптада сiзге тќуелдi болмаћ. Џжым жџмысы-ныѓ алѕа басуы тек ћана сiздiѓ ћабiлетiѓiзге,iс-ќрекетiѓiзге жќне ћаржылыћ жаѕдайы-ѓызѕа байланысты.

Тоћты(21.03 –20.04)Ciз љшiн ћолайлы апта болмаћ. Мљмкiн-

дiктi ћалт жiбермей, к�птен к�кейде жљргенiстерiѓiздi тындырып алыѓыз. К�бiрекк�ѓiлденiп кетiп, жаћын адамыѓызды ренжi-тiп алып жљрмеѓiз.


[email protected]ЋАЗАЋЫ ПАЙЫМ

«Б�РI СЫРЅАЋ»Сќрсенбек БЕКМЏРАТЏЛЫ

Бљгiн григорианша аћпан айыныѓ 15-i,ћазаћша – 2-сi. Бџл айдыѓ ортасы менбасына сќйкес уаћыт. Бабалар бол-жамы айдыѓ басында, ортасында жќнеаяѕында ауа-райында белгiлi дќрежедеBзгерiс болатынын айтып кеткен. Ћазе-кеѓнiѓ айтћан ќрбiр сBзiнде ћателiкболмайтынына ќсте кљмќн келтiрмегенжBн.

Аћпанныѓ 17-нен бастап атышулы«б�рi сырѕаћ» амалы басталады. Да-уылды да аязды амалдардыѓ бiрi. Ай-дыѓ 25-не дейiн жалѕасады. Ћарлысырѕаћ џйтћыѕан осы боранды кљндерiћасћырдыѓ арланы мен ћаншыѕыжџптасады. Амалдыѓ «б�рi сырѕаћ» депаталуы содан шыѕар, бќлкiм.

Аћпан айыныѓ ћысы да аћырыпкеледi демекшi, айдыѓ 10 жаѓасынан 15жаѓасына дейiн жалѕасћан «аћпанамалы» («жылћышы», «аћ ћџрыћ» дегенжанама аттары бар) �ттi. Байырѕы ауа-райын зерттеушiлердiѓ айтып кеткенiбойынша бџл амал кезiнде бiр жылiшiндегi еѓ суыћ, еѓ ћатты аяз орыналатын болѕан. «Ат ћџлаѕы к�рiнбейтiнборандар» осы кезде бой к�рсеткен.Ћазекеѓ «жылћы сауырынан, сиырбауырынан» деп, аязды кљндерi жыл-ћыны жабулап, сиырдыѓ астына жай-малап к�ѓ т�сеудi шаруашылыћ даѕды-сына айналдырѕан.

«Аћпан-таћпан алты кљн, айѕайлапсоћса жетi кљн», «Бойшаѓ ћызда бџѕаћћалды, бой тоћтыда ћџйрыћ ћалды»,«Љштiѓ айы – кљштiѓ айы», т.б. амалѕаћатысты маћал-мќтелдерi мен ћанаттыс�здерi жоѕарыда �здерi айтып кеткенболжам-жорамалдарын толыћтырыпотырѕан.

Бiр �ѓiрге ћџт, екiншi �ѓiрге жџтболып келетiн «љт» амалы да осы апта-ныѓ соѓын ала, айдыѓ 20–25 аралы-ѕында к�рiнiс бередi. Жалпы ћар ерi-

сетiн» уаћыты. Табиѕат «толѕатып»,ерекше кљйге енедi. Ойламаѕан жерденкљн шыѕып, ойламаѕан уаћытта бџлтарасына ћайта «жасырынады». Жан-жануарлар, ќсiресе, сиырлар осымезгiлде жатпай, бiр-бiрiн сљзгiлеп,сыћырлап жљрiп алатын болѕан.

Аћпан ашулы ай. Ћањарлы даћџбылмалы ай. Ћазiр Алматыда айтар-лыћтай аяз, боран, љскiрiк жоћ, шљкiр.Бiраћ Арћада, шыѕыста, солтљстiктеаћпан аѓырап тџр...

Иќ, ћалай десек те, аћпанныѓ кљнiнесенiм жоћ, алдамшы. Љт амалы елiмiздiѓбар жерiнде бiрдей ћауiптi, ћањарлыболып келмейдi. Айталыћ, оѓтљстiк�ѓiрлерде «љт келдi, ћџт келдi» депћуана, аймаћћа жар сала ћарсы алады.+йткенi, осы кезде кљннiѓ шуаѕык�бейiп, жарыѕы молайып, бату мер-зiмi џзарып, бiрлi-жарым сиырлар бџ-заулап, жџртшылыћ уызѕа жарып, сљт-ке ћарыћ болып мќре-сќре кљй кешедi…

биыл ћандай ћылыѕымен алматылыћтардыѓ есiнде ћалмаћ?«АЋШАМНЫЃ»

ТЕЛЕЋОСЫМШАСЫ

(12 – 18 аћпан,2018 жыл)

*Ауа-райы ашыћ болса, жазћуаѓ болады. Жер к�лкiлдеп,ылѕал молайса, жазда жеротты, дала ћарлы болса, келержазда жер нќрлi болады.

*Алћап ћалыѓ ћар жамылса,к�кекте (сќуiрде) к�л суѕатолады.

*Аћпанныѓ он бесiншiжџлдызы – ћыс пен к�ктемнiѓалѕаш џшырасатын кљнi. Бџлкљнгi ауа-райы ћандай болса,к�ктем райы сол таћылеттiболмаћ. Екi аралыћта ћаржауса, к�ктем жаѓбырлыболады.

генiмен, ћатты ныѕыздалып ћалѕаныерiмей, кљн шуаѕын кљтiп жатып алады.Осы кез ћыс пен к�ктемнiѓ «белде-


[email protected] ТЕЛЕБАЅДАРЛАМА

ДЉЙСЕНБI19 АЋПАН

08.00 Сериал "ЖЉРЕГIМ СЕН"09.00, 16.00 Сериал "ЋЫЗДЫЃ

ЖОЛЫ ЖIЃIШКЕ"11.00 Кулинарная программа

"Готовим с Адель"(повтор)

11.30 М/ф "101 далматинец"13.00 Ералаш14.00, 19.00 Сериал "ВОРОНИНЫ"15.00 "Келiндер бќйгесi" (каз)18.00 Премьера! "Орел и Решка"21.00 Љздiк ќзiлдер22.00 Сериал "ЫСТАМБЏЛДЫЋ

КЕЛIН"00.00 Сериал "DШПЕС

МАХАББАТ"01.30 КИНО "Материнская

любовь" (каз)04.00 Алдараспан, Нысана,

Шаншар ќзiлдерi05.00 Ћазаћша концерт (каз)

06.00 Бiздiѓ кино "БIЗ БАЛАЛАРЉЙIНЕНБIЗ" кLркем фильмi

07.30, 12.05 "ТOP SHOP" (рус.)08.00 Премьера!Познавательно-

развлекательное шоу"УТРО ПЯТНИЦЫ"

09.00, 17.05 Премьера! Шоу"ГЕНЕРАЛЬНАЯ УБОРКА"

09.25, 11.00, 15.50 "ТOP SHOP"10.05, 15.10, 02.05, 04.20

"ЕСТIМЕГЕН ЕЛДЕ КDП"ћызыћты деректер

10.15 "Ем болсын"11.25 "Жаѓѕа дауа"11.35 "ЖАН ТЉРШIКТIРЕР

ЌЛЕМ"12.00 "Ер азамат денсаулыѕы"12.50, 18.10 "ON STAR"13.50 "Кљш пен

денсаулыћ"баѕдарламасы14.05, 23.20 "СЫРЅАЛЫМ"

драмасы16.00 Премьера! Шоу "ЕДА, Я

ЛЮБЛЮ ТЕБЯ"17.35, 20.00 Сериал "ШУРОЧКА"19.00, 00.10 Тџсаукесер "ЌСЕРЛI

ЖАНУАРЛАР"19.30, 03.25 Премьера!

Программа "ПЯТНИЦАNEWS"

20.30, 02.25 Марк Богатырев,Ольга Красько, ИринаРозанова в мелодраме"УЧИТЕЛЯ"

21.30 Премьера!Шоу"РЕВИЗОРРО"

22.20 Премьера! Реалити-шоу"ПРИМАНКА"

00.30 Премьера! Шоу"СВОБОДЕН"

01.00 "САЃЋЫРЛЫ СПОРТ"баѕдарламасы

03.50 "СЏХБАТ"

07.00 ЋР ЌНЏРАНЫ07.05, 14.45 Мультхикая "Том мен

Джерри" (каз.)07.25 "Мистикалыћ

оћиѕалар.Таѕдыр белгiсi"(каз. 7 сезон)

08.10 Телехикая"ТРАКТОРШЫНЫЃМАХАББАТЫ"

08.50, 17.00 Ќзiл - кљлкi "Екi езу"(каз)

09.10, 16.00, 19.10, 22.50"РЕВЮ" (каз.)

09.30 Сериал "ЛЕГКО ЛИ БЫТЬМОЛОДЫМ"

10.00, 19.50 Сериал "УНИВЕР"10.30, 19.30 "РЕВЮ" (рус.)11.00 "КАПИТАН АМЕРИКА:

ДРУГАЯ ВОЙНА"(фантастический боевик,Крис Эванс, СкарлеттЙоханссон)

13.35 "ГУБКА БОБКВАДРАТНЫЕ ШТАНЫ"(мультсериал)

06.00, 03.10 Ќнџран06.05 Ћазаћстан эстрада

жџлдыздарыныѓћатысуыменконцерт

07.00 "ТАЃШОЛПАН".Таѓѕыаћпаратты-саздыбаѕдарлама (09.00АЋПАРАТ)

10.00 "HIT QAZAQSTAN"10.50 "Апта". Аћпараттыћ-

сараптамалыћбаѕдарлама11.55 "Кљмбiр де кљмбiртербетiп"12.00 Телехикая

"САЅАНСЕНЕМIН».13.00, 20.00, 02.20 АЋПАРАТ13.15 ОЛИМПИАДА-2018 г.

"ПХЕНЧХАН ТDРIНДЕ"13.30 Телехикая

"МАХАББАТLТКЕЛI"14.20, 22.35 Телехикая "АНА"15.10 "БАЋЫТТЫ ЌЙЕЛ". Тiкелей

эфир16.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.

КОНЬКИ ЖАРЫС (IЗЋУАЛАУ САЙЫСЫ.ЌЙЕЛДЕР. IРIКТЕУКЕЗЕЃI)(500 м. ЕРЛЕР)ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

19.05 Телехикая "МАХАББАТDТКЕЛI"

20.30, 02.50 БАСТЫ ТАЋЫРЫП20.50 "ЋАРЕКЕТ"21.45 Телехикая "САЅАН

СЕНЕМIН».23.30 ДАБЫЛ23.35 "ОЛИМПИАДА-2018".

Кљнделiк23.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.

БОБСЛЕЙ (ЕКI АДАМДЫЋЭКИПАЖ. 3-шi жќне 4-шiайналым)

07.00 ЋР Ќнџраны07.02 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Фристайл. ЖенщиныХаф-пай. Квалификация.Прямая трансляция.

08.25 "КLрiмдiк"09.00 Новости09.10 М/с "Динофроз"10.10 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду. ЖенщиныПолуфинал 1. Прямаятрансляция.

12.30, 15.20 Телехикая"ПЌЛЕНШЕЕВТЕР"

13.00 Новости13.10 Сериал "ЗНАТЬ

БУДУЩЕЕ. ЖИЗНЬПОСЛЕ ВАНГИ"

14.00 Премьера!!! "Кто возьметмиллион?"

14.50 "Мечты сбываются"16.00 "Таѕдыр тартысы" деректi

драмасы16.30 "Сана". Рухани жаѓѕыру17.00 "Народный контроль"17.15 "Ана мен бала"18.00 Ток-шоу "Давайте

говорить!"19.00 Ћорытынды жаѓалыћтар19.30 "Бетпе-бет"20.00 "Арнайы хабар"20.30 "Бюро расследований"21.00 Итоги дня21.30 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Конькобежный спортМужчины. 500 м. Финал.

23.30 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Конькобежный спортЖенщины. 2400 м.Командная гонкапреследования.Квалификация.

01.30 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду.Женщины. Полуфинал 2.

03.50 ЋР Ќнџраны

06.00 "Отбасы"07.30 "KazNet" ѕаламторѕа шолу08.00 М/ф "Маша и Медведь"09.15 Информационно-

аналитическая программа"Избранное за неделю"

10.00, 21.00 "Жетер!" тљрiктелехикаясы

11.00, 18.40 "Зехра" тљрiктелехикаясы

12.20 "Асыл арман" ћазаћтелехикаясы

13.00, 22.00 "Абысындар"телехикаясы

14.00 "Бiздiѓ уаћыт" аћпараттыћ-сараптамалыћ

14.45 Союзмультфильм15.00 Сериал "УЛЫБКА

ПЕРЕСМЕШНИКА"17.00 "Ќн мен ќзiл" концерттiк18.10 "Ел аузында"20.00, 02.30 Жаѓалыћтар20.30, 02.00 Новости "20:30"23.00 "Ћџс жолы" тљрiк

телехикаясы00.00 "Ћош келдiѓiз!" жобасы01.00 "Стамбул кLшелерi"

телехикаясы03.00 "Ћыз аћысы" телехикаясы

06.00 "ЖИТЬ ЗДОРОВО" (каз)07.00 "ТОЙ БАЗАР"07.50 ЖАЃАЛЫЋТАР

СУБТИТРЛЕРМЕН08.00 Телеканал "ДОБРОЕ

УТРО"09.00 "ДОБРОЕ УТРО,

КАЗАХСТАН!"10.00 "ПОЛЕ ЧУДЕС"11.00 "ТАМАША CITY"12.00 "ЋАЛАУЛЫМ"15.00 Сериал "НЕВЕРОЯТНЫЕ

ПРИКЛЮЧЕНИЯ АЛИНЫ"16.00 "НА САМОМ ДЕЛЕ"17.00 "ПУСТЬ ГОВОРЯТ"18.00 "БАСТЫ ЖАЃАЛЫЋТАР"18.45 "ПЕНДЕМIЗ ЅОЙ"20.00 "ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ"20.45 Х/ф "С ЛЮБИМЫМИ НЕ

РАССТАЮТСЯ"22.50 "П@УТINA"23.50 "С ЛЮБИМЫМИ НЕ

РАССТАЮТСЯ".Продолжение

01.45 "МУЖСКОЕ / ЖЕНСКОЕ"02.30 "П@УТINA"03.15 "ПЕНДЕМIЗ ЅОЙ"04.10 "ТОЙ БАЗАР"04.55 "САПА БАЋЫЛАУДА"

06.00 "Ћыздар арасында"06.40, 20.10 Телехикая

"Таѕдырым шешiлген кљн"07.30, 04.00 "Ћулпынай жџпары"08.15, 19.10, 03.00 Телехикая

"Элиф"09.00 "День аиста"09.20 "Субботний вечер"11.00 Х/ф "УБЕЖАТЬ,

ДОГНАТЬ, ВЛЮБИТЬСЯ"12.50 "Юрмала"14.50 "Айнаonline"15.30 "Япырай"16.00 Телехикая "Бастыћ

боламын"21.10 Телехикая "Жаѓа келiн"22.00 Сериал "ПОСЛЕДНИЙ

МЕНТ"23.00 Сериал "ЛИКВИДАЦИЯ"00.00 Х/ф "БЕЗ

КОМПРОМИССОВ"02.00 Сериал "ПОБЕГ ИЗ АУЛА"05.00 "Женiп кLр!"

05.58 ЋР ЌНЏРАНЫ06.00 Ризамын (каз)07.00, 20.00 Информбюро

14.00 "АВАТАР" (мультсериал)14.25 "НИНДЗЯГО"

(мультсериал)15.10 Ќзiл - кљлкi "Байћа,

балаћай!"15.35 Ќзiл - кљлкi "Бљлдiр-

кљлдiр" (каз)16.20 "Американыѓ еѓ кљлкiлi

видеосы" (каз.)16.45 Ќзiл - кљлкi "INSTATV.KZ"

(каз.)17.20 Телехикая

"ТРАКТОРШЫНЫЃМАХАББАТЫ" 2 серия

20.30 "БИТВА ЭКСТРАСЕНСОВ"(16 сезон)

22.00 "ОДНАЖДЫ В РОССИИ"22.20 "91- TV" (каз.)23.10 "Тек кљлкi љшiн" (каз.)00.00 "ОТЕЦ-МОЛОДЕЦ"

(комедия, Винс Вонс, КрисПратт)

01.35 Сериал "ОСТРОВ"02.00 Телехикая "ФИЛФАК"02.30 - 04.00 КLркем -

фильм "Ћанды кек" (каз.)

06.00, 11.00, 16.40 "Ќн шашу"06.15 Индира Расылхан "Жас

ћайыѓ" ќн кешi08.00 "Жџлдыз FM" радиосында

"Таѓѕы шоу"11.20 "Смех с доставкой на дом"12.10 "TV Shop"12.40 "Денсаулыћ жќне

сљлџлыћ"13.40 "TV Shop"(каз)14.30, 15.20, 16.10 "TOP-SHOP"17.45 "Прощание. Георгий

Юнгвальд-Хилькевич"18.30 "Ћазаћстан байтак Lлке"19.00 "Жанна Прохоренко.

Баллада о любви"20.00 "ПАНОРАМА ДНЯ"20.20 "Территория

происшествий"20.30 "ЋАРА ШАЃЫРАЋ"

Телехикаясы21.30 "ТЌУЛIК ТЫНЫСЫ"21.50 "Лечу гипнозом и душой"

Программа с участиемОльги Мигуновой

22.20 "Ата-Анама арнау"Бауыржан Исаевтiѓконцертi

00.00 "Талисман успеха"02.00 - 06.00 "Ќн кLѓiлдiѓ

ажары"

07.00 ЋР ЌНЏРАНЫ07.05 “ДАУ-ДАМАЙСЫЗ ”

(ћайталау)07.30 “СЉЙIКТI ДЕНИЗ”. Тљрiк

телехикаясы (ћайталау)08.30 “ТАЅДЫР ЋОСЋАН АСЫЛ

ЖАР”. Љндi телехикаясы. Ссубтитрами на русскомязыке

09.25 “КРИВОЕ ЗЕРКАЛО”(повтор)

10.00 “ПОКА НЕ ПОЗДНО”(повтор)

11.00 “БЫШИХ НЕ БЫВАЕТ”,остросюжетная драма (1-4 серии, повтор)

15.00 ДНЕВНЫЕ НОВОСТИ15.15 КЉНДIЗГI ЖАЃАЛЫЋТАР15.30 “КDРIПКЕЛ”16.20 “КТКда ЋАБАТОВ”17.30 “ЉЙТIП-БЉЙТIП”.

Тџсаукесер!18.30 КЕШКI ЖАЃАЛЫЋТАР19.10 “СЉЙIКТI ДЕНИЗ”. Тљрiк

телехикаясы. Тџсаукесер!С субтитрами на русском

21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ21.40 “ГЛАВНАЯ РЕДАКЦИЯ”.

Дичь.22.30 “НЕ ВМЕСТЕ”, мелодрама

(9-10 серии). В ролях:Наташа Швец, ДмитрийУльянов, Дмитрий Миллер.Премьера.

ХАБАР

7-КАНАЛ

31-КАНАЛ

ОН ТВ

НТК

СТВ

«KAZSPORT»

КТК

ЕУРАЗИЯ

«QAZAQSTAN» 00.20 “ПЁС”, остросюжетныйдетектив (17-18 серии). Вролях: Никита Панфилов,Михаил Жонин

02.05 “ШЫРЅАЛАЃ”. Тљрiктелехикаясы. С субтитрамина русском

03.05-03.50 “ТАЅДЫР ЋОСЋАНАСЫЛ ЖАР”. Љндiтелехикаясы (ћайталау)

06.50, 00.50 Ќнџран06.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ФИГУРНОЕ КАТАНИЕ(Танцы на льду. Короткаяпрограмма). Прямой эфир

10.40, 16.35, 20.55ОЛИМПИАДА-2018 г.КЉНДЕЛIГI

10.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.ФРИСТАЙЛ(АКРОБАТИКА,МУЖЧИНЫ, ФИНАЛ)

12.00, 17.55, 22.50 ДНЕВНИКОЛИМПИАДЫ- 2018 г.

12.15, 20.40 "ПХЁНЧХАНТDРIНДЕ". Студиялыћбаѕдарлама

12.30 ОЛИМПИАДА-2018 г.ЛЫЖНЫЕ ГОНКИ(ЭСТАФЕТА. 4х10 км.КЛАССИКА/СВОБОДНЫЙСТИЛЬ. МУЖЧИНЫ.ФИНАЛ)

15.00, 20.35, 00.25 НОВОСТИ15.10 ОЛИМПИАДА-2018 г.

БИАТЛОН (15 км. МАСС-СТАРТ, МУЖЧИНЫ)

16.10, 23.20, 00.45ЖАЃАЛЫЋТАР

16.20, 23.05 "ОЛИМПИЙСКИЙГОСТЬ". Студийнаяпрограмма

16.45, 23.25 ОЛИМПИАДА-2018г. ФРИСТАЙЛ (ХАФПАЙП.ЖЕНЩИНЫ.КВАЛИФИКАЦИЯ)

18.05 ОЛИМПИАДА-2018 г.ХОККЕЙ. (ЖЕНЩИНЫПОЛУФИНАЛ). Прямойэфир

21.10 ОЛИМПИАДА-2018 г.ПРЫЖКИ С ТРАМПЛИНА(К-125, МУЖЧИНЫ,КОМАНДЫ)

00.30 "ЖЕКЕ БАПКЕР"

6:00 Мультфильм7:00 Кљлiп оян10:10 «Айман-Шолпан».

Телехикая 84-бLлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

11:10 «Уќдеберемiн» Телехикая.12:10 «Жџмбаћ таѕдыр»12:40 Шарайна13:40 Телебашня14:40 Ќзiлстудио15:10 Союзмультфильм16:00 "Журов 2". Телесериал.17:00 «КLршiлер» Телехикая 5-

бLлiм (Ћазаћстан 2015 ж)17:30 «Уќдеберемiн» Телехикая.

(Љндiстан) 214-бLлiм19:00 «Айман-Шолпан».

Телехикая 85-бLлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

20:00 Ћорытындыжаѓалыћтар20:30 «Вернись к началу»21:00 Итоговые новости21:30 "Ласточкино гнездо".

Телесериал22:30 "Журов 2". Телесериал

(Россия, 2010 г.)23:30 Ћорытындыжаѓалыћтар0:00 Итоговые новости0:30 «КљзейГљней». Телехикая

34-бLлiм (Тљркия, 2011ж.).

АЛМАТЫ

АСТАНА


[email protected]ТЕЛЕБАЅДАРЛАМА

СЕЙСЕНБI20 АЋПАН

08.00 Сериал "ЖЉРЕГIМ СЕН"09.00, 16.00 Сериал "ЋЫЗДЫЃ

ЖОЛЫ ЖIЃIШКЕ"11.00 М/с "Мой маленький пони"12.00 Ералаш13.00 "Орел и Решка" (повтор)14.00, 19.00 Сериал "ВОРОНИНЫ"15.00 "Келiндер бќйгесi" (каз)18.00 "Орел и Решка"21.00 Љздiк ќзiлдер22.00 Сериал "ЫСТАМБЏЛДЫЋ

КЕЛIН"00.00 Сериал ">ШПЕС

МАХАББАТ"01.30 КИНО "Маюри" (каз)03.30 Алдараспан, Нысана,


06.00, 15.10, 02.05, 04.00"ЕСТIМЕГЕН ЕЛДЕ К>П"ћызыћты деректер

06.15, 11.35 Тџсаукесер "ЌСЕРЛIЖАНУАРЛАР"

06.50, 12.50, 18.10 "ON STAR"07.30, 12.05 "ТOP SHOP" (рус.)08.00 Премьера!

Познавательно-развлекательное шоу"УТРО ПЯТНИЦЫ"

09.00 Премьера! Шоу"ГЕНЕРАЛЬНАЯ УБОРКА",повтор

09.25, 11.05, 15.50 "ТOP SHOP"10.05, 19.30, 03.10 Премьера!


10.25, 11.25 "Жаѓѕа дауа"12.00 "Ер азамат денсаулыѕы"13.50 "Кљш пен



ЛЮБЛЮ ТЕБЯ"17.05 Премьера! Шоу

"ГЕНЕРАЛЬНАЯ УБОРКА"17.35, 20.00 Сериал "ШУРОЧКА"19.00, 00.10 "ЖЏЛДЫЗДАР

ЖОЛЫ"20.30, 02.25 Марк Богатырев,

Ольга Красько, ИринаРозанова в мелодраме"УЧИТЕЛЯ"









08.10, 18.05 Ќзiл - кљлкi"INSTATV.KZ" (каз.)


08.50, 18.45, 22.20 "91- TV"(каз.)

09.10, 16.00, 19.10, 22.50"РЕВЮ" (каз.)

09.30 Сериал "САШАТАНЯ"10.00, 19.50 Сериал "УНИВЕР"10.35, 20.30 "БИТВА

ЭКСТРАСЕНСОВ" (16сезон)

12.00 "ГДЕ ЛОГИКА?"13.00, 19.30 "РЕВЮ" (рус.)13.30 "ГУБКА БОБ

КВАДРАТНЫЕ ШТАНЫ"(мультсериал)



балаћай!"



07.25 ОЛИМПИАДА-2018 г.ФРИСТАЙЛ (ХАФПАЙП.ЌЙЕЛДЕР. ФИНАЛ)ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

09.00 "ТАЃШОЛПАН".Таѓѕыаћпаратты-саздыбаѕдарлама

09.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.ФРИСТАЙЛ (ХАФПАЙП,ЕРЛЕР, IРIКТЕУ КЕЗЕЃI)ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

11.45 "HIT QAZAQSTAN"12.40 ОЛИМПИАДА-2018 г.

"Пхенчхантnрiнде"13.00, 20.00, 01.40 АЋПАРАТ13.15 Телехикая

"МАХАББАТnТКЕЛI"14.10, 22.35 Телехикая "АНА"15.00 "БАЋЫТТЫ ЌЙЕЛ". Тiкелей

эфир15.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ШОРТ-ТРЕК (1000 м.ЌЙЕЛДЕР, IРIКТЕУКЕЗЕЃI) (500 м, ЕРЛЕР,IРIКТЕУ КЕЗЕЃI) (3000 м.ЭСТАФЕТА. ЌЙЕЛДЕР.ФИНАЛ) ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

18.10 ОЛИМПИАДА-2018 г."ПХЕНЧХАН Т>РIНДЕ"

18.30 "Кnѓiлтолћыны"18.50 "100 бизнес бастауы"19.05 Телехикая "МАХАББАТ

>ТКЕЛI"20.30, 02.10 БАСТЫ ТАЋЫРЫП20.50 "ЋАРЕКЕТ"21.45 Телехикая "САЅАН

СЕНЕМIН».23.30 ДАБЫЛ23.35 "ОЛИМПИАДА-2018".


БОБСЛЕЙ (ЌЙЕЛДЕР. 1-шiжќне 2-шi айналым.)

02.25 "HitQazaqstan"

07.00 ЋР Ќнџраны07.02 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Фигурное катание

Танцы на льду. Произвольныйтанец. Прямая трансляция.

10.45 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Фристайл. Женщины.Хаф-пай. Финалы.

12.10 "Бiздiѓ назарда"12.25, 13.10 Телехикая

"ПЌЛЕНШЕЕВТЕР"13.00 Новости13.40 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду Мужчины.Плей-офф. Квалификация.Прямая трансляция.

16.00 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Лыжное двоеборье.Мужчины. Большойтрамплин + гонка 10 км.Трамплин (LH). Прямаятрансляция.

17.00 "Народный контроль"17.15 "Ана мен бала"18.00 Ток-шоу "Давайте

говорить!"18.55 Жањандыћ саясат19.00 Ћорытынды жаѓалыћтар19.30 Телехикая "ЅАШЫЋТЫЋ

ДЕРТI"20.55 Большая политика21.00 Итоги дня21.30 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду. Мужчины.Плей-офф. Квалификация.

23.50 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Биатлон. Смешаннаяэстафета. Финал.

01.20 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду.Женщины.Классификация (5-6).


06.00 "Отбасы"06.30, 20.30, 02.00 Новости

"20:30"07.00, 20.00, 02.30 Жаѓалыћтар07.30, 00.00 "Ћош келдiѓiз!"

жобасы08.00 М/ф "Маша и Медведь"10.00, 21.00 "Жетер!" тљрiк

телехикаясы11.00, 18.40 "Зехра" тљрiк

телехикаясы12.20 "Асыл арман" ћазаћ

телехикаясы13.30, 22.00 "Абысындар"

телехикаясы14.30 "Reporter џсынады"15.00 Сериал "УЛЫБКА

ПЕРЕСМЕШНИКА"17.00 "Ќн мен ќзiл" концерттiк18.10 "Алдар кnсе" мульфильмi23.00 "Ћџс жолы" тљрiк

телехикаясы01.00 "Стамбул кnшелерi"


06.00 "ЖИТЬ ЗДОРОВО" (каз)06.45 "САПА БАЋЫЛАУДА"07.15 "БАСТЫ ЖАЃАЛЫЋТАР"



КАЗАХСТАН!"10.00 Сериал "ИКРА"11.00 "ПЕНДЕМIЗ ЅОЙ"12.00 "ЋАЛАУЛЫМ"15.00 Сериал "НЕВЕРОЯТНЫЕ

ПРИКЛЮЧЕНИЯ АЛИНЫ"16.00 "НА САМОМ ДЕЛЕ"17.00 "ПУСТЬ ГОВОРЯТ"18.00 "БАСТЫ ЖАЃАЛЫЋТАР"18.45 "КЕШ ЋАЛМАЙЫЋ"20.00 "ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ"20.45 Сергей Горобченко,

Ксения Кузнецова, ИваннаСахно в многосерийноймелодраме "ФРОДЯ"

22.50 "П@УТINA"23.50 "ФРОДЯ". Продолжение01.45 "МУЖСКОЕ / ЖЕНСКОЕ"02.30 "П@УТINA"03.15 "КЕШ ЋАЛМАЙЫЋ"04.10 "ТОЙ БАЗАР"04.55 "САПА БАЋЫЛАУДА"



"Элиф"09.00, 01.00 Телефильм

"Осенний вальс"11.00, 22.00 Сериал

"ПОСЛЕДНИЙ МЕНТ"12.00, 23.00 Сериал

"ЛИКВИДАЦИЯ"13.00 "Смеяться разрешается"14.50, 21.10 Телехикая "Жаѓа

келiн"15.50 "Тамаша"17.00 "Келесi кiм?"18.10 "Q-елi"00.00 Сериал "СЕКРЕТНЫЕ

МАТЕРИАЛЫ"02.30 Сериал "ПОБЕГ ИЗ АУЛА"05.00 "Женiп кnр!"

05.58 ЋР ЌНЏРАНЫ06.00 Ризамын (каз)07.00, 20.00 Информбюро

15.35 Ќзiл - кљлкi "Бљлдiр-кљлдiр" (каз)

16.20 "Американыѓ еѓ кљлкiлiвидеосы" (каз.)

17.10, 23.10 "Тек кљлкi љшiн"(каз.)

22.00 "ОДНАЖДЫ В РОССИИ"00.00 "МОРСКОЙ ПЕХОТИНЕЦ 2"

(боевик, Тед Дибиас)01.35 Сериал "ОСТРОВ"02.00 Телехикая "ФИЛФАК"02.30 - 04.00 Кnркем -

фильм "Кnше бџзаћылары3" (каз.)

06.00, 07.50, 11.00, 16.40 "Ќншашу"

07.00, 21.30 "ТЌУЛIК ТЫНЫСЫ"07.20, 20.20 "Территория

происшествий"07.30, 20.00 "ПАНОРАМА ДНЯ"08.00 "Жџлдыз FM" радиосында

"Таѓѕы шоу"11.20, 14.30, 15.20, 16.10 "TOP-

SHOP"12.10 "TV Shop"12.40 "ЋАРА ШАЃЫРАК"

Телехикаясы13.40 "TV Shop"(каз)17.15 "Мой герой"18.00 "Ћазаћстан байтак nлке"18.30 "Без обмана"19.15 "Хроники московского

быта"20.30 "ЋАРА ШАЃЫРАЋ"

Телехикаясы21.50 "Лечу гипнозом и душой"


22.20 "Бiзбен бiрге" "Алашџлы"тобы

00.00 "Талисман успеха"02.00 - 06.00 "Ќн кnѓiлдiѓ

ажары"

07.00 ЋР ЌНЏРАНЫ07.05 КЕШКI ЖАЃАЛЫЋТАР




09.25 НОВОСТИ (повторвечернего выпуска)

10.05 “ГЛАВНАЯ РЕДАКЦИЯ”(повтор)

11.00 “НЕ ВМЕСТЕ», мелодрама(9-10 серии, повтор)

12.50 “ПЁС”, остросюжетныйдетектив (17-18 серии,повтор)

15.00 ДНЕВНЫЕ НОВОСТИ15.15 КЉНДIЗГI ЖАЃАЛЫЋТАР15.30 “К>РIПКЕЛ”16.25 “КТКда ЋАБАТОВ”17.30 “ЉЙТIП-БЉЙТIП”.


телехикаясы. Тџсаукесер!С субтитрами на русскомязыке

21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ21.40 “БЫЛО ДЕЛО”. Око за око.22.30 “НЕ ВМЕСТЕ”, мелодрама


00.30 “ПЁС”, остросюжетныйдетектив (19-20заключительные серии). Вролях: Никита Панфилов,Михаил Жонин

02.05 “ШЫРЅАЛАЃ”. Тљрiктелехикаясы. С субтитрамина русском языке


7-КАНАЛНТК

ХАБАР

КТК

«QAZAQSTAN»

ОН ТВ

СТВ

АСТАНА

08.00 Ќнџран08.05 "ЖЕКЕ БАПКЕР"08.20 ОЛИМПИАДА-2018 г.

КЉНДЕЛIГI08.35 "ОЛИМПИЙСКИЙ ГОСТЬ".

Студийная программа08.50 ДНЕВНИК ОЛИМПИАДЫ-

2018 г.09.05 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ХОККЕЙ.КВАЛИФИКАЦИЯ. ПЛЕЙ-ОФФ. Прямой эфир(МУЖЧИНЫ). Прямой эфир


СНОУБОРД (БИГ ЭЙР,ЖЕНЩИНЫ,КВАЛИФИКАЦИЯ)


13.55, 22.20 "ПХЁНЧХАНТ>РIНДЕ". Студиялыћбаѕдарлама

14.10, 18.50, 01.25, 03.45ЖАЃАЛЫЋТАР

14.15 ОЛИМПИАДА-2018 г.ПРЫЖКИ С ТРАМПЛИНА(К-125, МУЖЧИНЫ,КОМАНДЫ)


16.30 УЕФА ЧЕМПИОНДАРЛИГАСЫНЫЃ ЖУРНАЛЫ

16.55, 22.35 ДНЕВНИКОЛИМПИАДЫ- 2018 г.

17.10 ОЛИМПИАДА-2018 г.БИАТЛОН (СМЕШАННАЯЭСТАФЕТА). Прямой эфир

19.00 ОЛИМПИАДА-2018 г.ФИГУРНОЕ КАТАНИЕ(ТАНЦЫ НА ЛЬДУ.ПРОИЗВОЛЬНАЯПРОГРАММА)

22.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.ХОККЕЙ.КВАЛИФИКАЦИЯ. ПЛЕЙ-ОФФ (МУЖЧИНЫ)

01.35 ФУТБОЛ. Лига ЧемпионовУЕФА. "ЧЕЛСИ" (Англия) -"БАРСЕЛОНА" (Испания).Прямой эфир (НОВОСТИ)

03.50 Ќнџран

6:00 Итоговые новости6:30 Ћорытындыжаѓалыћтар7:00 Кљлiп оян10:10 «Айман-Шолпан».

Телехикая 85-бnлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

11:10 «Уќдеберемiн» Телехикая.(Љндiстан) 214-бnлiм

12:40 Байлам13:10 «Кnршiлер» Телехикая 5-

бnлiм (Ћазаћстан 2015 ж)13:40 Ќзiлстудио14:10 «Фиксики» Мульсериал14:30 «Вернись к началу»15:00 "Ласточкино гнездо".

Телесериал (Россия,2011 г.) 1-серия

16:00 "Журов 2". Телесериал(Россия, 2010 г.) 15-серия

17:00 «Кnршiлер» Телехикая 6-бnлiм (Ћазаћстан 2015 ж)

17:30 «Уќдеберемiн» Телехикая.(Љндiстан) 215-бnлiм

19:00 «Айман-Шолпан».Телехикая 86-бnлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

20:00 Ћорытындыжаѓалыћтар20:30 Обо всем без купюр21:00 Итоговые новости21:30 "Ласточкино гнездо".

Телесериал22:30 "Журов 2". Телесериал

(Россия, 2010 г.) 16-серия

23:30 Ћорытындыжаѓалыћтар0:00 Итоговые новости0:30 «КљзейГљней». Телехикая

35-бnлiм.

ЕУРАЗИЯ

АЛМАТЫ

31-КАНАЛ

«KAZSPORT»



СЌРСЕНБI21 АЋПАН

05.58 ЋР ЌНЏРАНЫ06.00 Ризамын (каз)07.00, 20.00 Информбюро08.00 Сериал "ЖЉРЕГIМ СЕН"09.00, 16.00 Сериал "ЋЫЗДЫЃ


КЕЛIН"00.00 Сериал "CШПЕС

МАХАББАТ"01.30 КИНО "Месть и закон"

(каз)04.00 Алдараспан, Нысана,


06.00, 15.10, 01.00, 04.00"ЕСТIМЕГЕН ЕЛДЕ КCП"ћызыћты деректер

06.15, 11.35 "ЖЏЛДЫЗДАРЖОЛЫ"



09.00 Премьера! Шоу"ГЕНЕРАЛЬНАЯ УБОРКА",повтор






ЛЮБЛЮ ТЕБЯ"17.00 Премьера! Шоу

"ГЕНЕРАЛЬНАЯ УБОРКА"17.35 Сериал "ШУРОЧКА"19.00, 00.10 "ON LINE"20.00 Сериал "ПОЛОВИНКИ"20.30 Марк Богатырев, Ольга

Красько, Ирина Розановав мелодраме "УЧИТЕЛЯ"

21.30 Премьера! Шоу"РЕВИЗОРРО"




02.25 Премьера! Тревел-шоу"БЕДНЯКОВ+1"







08.50, 18.45, 22.20 "91- TV"(каз.)

09.10, 16.00, 19.10, 22.50"РЕВЮ" (каз.)







06.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.МЌНЕРЛЕП СЫРЅАНАУ(ЌЙЕЛДЕР, ЋЫСЋАБАЅДАРЛАМА) ТIКЕЛЕЙЭФИР

11.40 "HIT QAZAQSTAN"12.30 Мультфильм13.00, 20.00, 01.40 АЋПАРАТ13.15 ОЛИМПИАДА-2018 г.

"Пхенчхантqрiнде"13.30 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ХОККЕЙ. ШИРЕК ФИНАЛ2 (ЕРЛЕР) ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

15.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.ШАЃЅЫ ЖАРЫСЫ(КОМАНДАЛЫЋ СПРИНТ.ЌЙЕЛДЕР/ЕРЛЕР)ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

17.25 ОЛИМПИАДА-2018 г."ПХЕНЧХАН ТCРIНДЕ"

17.45 "Ћазаћтелевизиясына 60жыл". Арнайыжоба

18.10 Телехикая "АНА"19.05 Телехикая "МАХАББАТ

CТКЕЛI"20.30, 02.10 БАСТЫ ТАЋЫРЫП20.50 "ЋАРЕКЕТ"21.45 Телехикая "САЅАН

СЕНЕМIН».22.35 Телехикая "МЌРИЯМ"23.30 ДАБЫЛ23.35 "ОЛИМПИАДА-2018".


БОБСЛЕЙ (3-шi жќне 4-шiайналым. ЌЙЕЛДЕР)ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

02.25 "HitQazaqstan"

07.00 ЋР Ќнџраны07.02 "Ауырмайтын жол iзде"

деректi драмасы07.30 "Таѕдыр тартысы" деректi

драмасы08.00 Жаѓалыћтар08.10 "Кqрiмдiк"08.30 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Фристайл. Мужчины. Ски-кросс. Квалификация.Прямая трансляция.

09.15 Телехикая "ЅАШЫЋТЫЋДЕРТI"

10.15 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Фристайл. Мужчины. Ски-кросс. Финалы. Прямаятрансляция.

12.00 Жаѓалыћтар12.10 "Бiлу маѓызды"12.25 Телехикая

"ПЌЛЕНШЕЕВТЕР"13.00 Новости13.10 Сериал "ЗНАТЬ

БУДУЩЕЕ. ЖИЗНЬПОСЛЕ ВАНГИ"

14.00 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Лыжные гонки. Женщины.Командный спринт,свободный стиль.Полуфиналы. Женщины.Финал. Прямаятрансляция.

15.30 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду.Женщины. Матч за 3-еместо.

17.50 Телехикая"ПЌЛЕНШЕЕВТЕР"

18.15 Ток-шоу "Давайтеговорить!"

19.00 Ћорытынды жаѓалыћтар19.30 Телехикая "ЅАШЫЋТЫЋ

ДЕРТI"21.00 Итоги дня21.30 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду. Мужчины.Четвертьфинал.

23.50 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Конькобежный спорт.Женщины. 2400 м.Командная гонкапреследования. Финал.Мужчины. 3200 м.Командная гонкапреследования. Финал.

02.40 Ћорытынды жаѓалыћтар03.00 ЋР Ќнџраны

06.00 "Отбасы"06.30, 20.30, 02.00 Новости






телехикаясы14.30 Программа "Репортер

представляет"15.00 Сериал "УЛЫБКА

ПЕРЕСМЕШНИКА"17.00 "Ќн мен ќзiл" концерттiк18.10 "Алдар кqсе" мульфильмi23.00 "Ћџс жолы" тљрiк

телехикаясы01.00 "Стамбул кqшелерi"





КАЗАХСТАН!"10.00 Сериал "ИКРА"11.00 "КЕШ ЋАЛМАЙЫЋ"12.00 "ЋАЛАУЛЫМ"15.00 Сериал "НЕВЕРОЯТНЫЕ

ПРИКЛЮЧЕНИЯ АЛИНЫ"16.00 "НА САМОМ ДЕЛЕ"17.00 "ПУСТЬ ГОВОРЯТ"18.00 "БАСТЫ ЖАЃАЛЫЋТАР"18.45 "ПЕНДЕМIЗ ЅОЙ"20.00 "ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ"20.45 Х/ф "СЛУЧАЙНЫХ ВСТРЕЧ

НЕ БЫВАЕТ"22.50 "П@УТINA"23.50 "СЛУЧАЙНЫХ ВСТРЕЧ НЕ

БЫВАЕТ". Продолжение01.45 "МУЖСКОЕ / ЖЕНСКОЕ"02.30 "П@УТINA"03.15 "ПЕНДЕМIЗ ЅОЙ"04.10 "ТОЙ БАЗАР"04.55 "САПА БАЋЫЛАУДА"



"Элиф"09.00, 01.00 Телефильм

"Уездная драма"11.00, 22.00 Сериал




МАТЕРИАЛЫ"02.30 Сериал "ПОБЕГ ИЗ АУЛА"05.00 "Женiп кqр!"




кљлдiр" (каз)16.20 "Американыѓ еѓ кљлкiлi

видеосы" (каз.)17.10, 23.10 "Тек кљлкi љшiн"

(каз.)22.00 "ОДНАЖДЫ В РОССИИ"00.00 "ПЕКЛО" (фантастический

триллер, Крис Эванс,Киллиан Мерфи )

01.35 Сериал "ОСТРОВ"02.00 Телехикая "ФИЛФАК"02.30 - 04.00 Кqркем -

фильм "Тоѕыздыћтар"(каз.)

06.00, 07.50, 11.00, 16.40 "Ќншашу"



"Таѓѕы шоу"11.20, 14.30, 15.20, 16.10 "TOP-

SHOP"12.10 "TV Shop"12.40, 20.30 "ЋАРА ШАЃЫРАЋ"

Телехикаясы13.40 "TV Shop"(каз)17.30 "Мой герой"18.15 "Ћазаћстан байтак qлке"18.45 "Осторожно, мошенники!"19.15 "Хроники московского

быта"21.50 "Лечу гипнозом и душой"


22.20 Абай Ќбiшев "Туѕан ел"шыѕармашылыћ кеш

00.00 "Талисман успеха"02.00 - 06.00 "Ќн кqѓiлдiѓ

ажары"






10.10 “БЫЛО ДЕЛО” (повтор)11.00 “НЕ ВМЕСТЕ», мелодрама

(11-12 серии, повтор)13.00 “ПЁС”, остросюжетный

детектив (19-20 серии,повтор)

15.00 ДНЕВНЫЕ НОВОСТИ15.15 КЉНДIЗГI ЖАЃАЛЫЋТАР15.30 “КCРIПКЕЛ”16.20 “КТКда ЋАБАТОВ”17.30 “ЉЙТIП-БЉЙТIП”.



21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ21.40 “МИНИСТЕРСТВО

ПРАВДЫ”. Премьера!22.40 “НЕ ВМЕСТЕ”, мелодрама


00.30 “РАСКАЛЕННЫЙПЕРИМЕТР”,остросюжетный детектив(1-2 серии). В главнойроли: Сергей Горобченко

02.00 “ШЫРЅАЛАЃ”. Тљрiктелехикаясы. С субтитрамина русском


08.00 Ќнџран08.0508.05 ОЛИМПИАДА-2018 г.

КЉНДЕЛIГI08.20 ФУТБОЛ. "Ла Лига ќлемi".

Апталыћ журнал08.50 ДНЕВНИК ОЛИМПИАДЫ-

2018 г.09.05 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ХОККЕЙ.ЧЕТВЕРТЬФИНАЛ 1(МУЖЧИНЫ). Прямой эфир

11.35 НОВОСТИ11.40 УЕФА ЧЕМПИОНДАР

ЛИГАСЫНЫЃ ШОЛУЫ12.25 ЖАЃАЛЫЋТАР12.30 "ПХЁНЧХАН ТCРIНДЕ".

Студиялыћ баѕдарлама12.45 ОЛИМПИАДА-2018 г.

КЉНДЕЛIГI12.55 ФУТБОЛ. "Мир Ла Лиги".

Еженедельный журнал13.25 ДНЕВНИК ОЛИМПИАДЫ-

2018 г.13.35 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ХОККЕЙ. МАТЧ ЗА 3МЕСТО (ЖЕНЩИНЫ).Прямой эфир

16.05 ФУТБОЛ. Лига ЧемпионовУЕФА. "БАВАРИЯ" -"БЕШИКТАШ" (Турция)

18.05 ОЛИМПИАДА-2018 г.ХОККЕЙ.ЧЕТВЕРТЬФИНАЛ 3(МУЖЧИНЫ). Прямой эфир

20.35, 01.25 НОВОСТИ20.40, 01.10 "ОЛИМПИЙСКИЙ

ГОСТЬ". Студийнаяпрограмма

20.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.КЉНДЕЛIГI

21.10 ОЛИМПИАДА-2018 г.ЛЫЖНЫЕ ГОНКИ(КОМАНДНЫЙ СПРИНТ.ЖЕНЩИНЫ, мужчины)

22.20 "ПХЁНЧХАН ТCРIНДЕ".Студиялыћ баѕдарлама

22.35 ДНЕВНИК ОЛИМПИАДЫ-2018 г.

22.50 ФУТБОЛ. Лига ЕвропыУЕФА. ЦСКА (Россия) -"ЦРВЕНА ЗВЕЗДА"(Сербия). Прямой эфир

01.00, 03.45 ЖАЃАЛЫЋТАР01.35 ФУТБОЛ. Лига Чемпионов

УЕФА. "СЕВИЛЬЯ"(Испания) - "МАНЧЕСТЕРЮНАЙТЕД" (Англия).Прямой эфир

03.50 Ќнџран


Телехикая 86-бqлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

11:10 «Уќдеберемiн» Телехикая.(Љндiстан) 215-бqлiм

12:40 Жастарћаласы13:10 «Кqршiлер» Телехикая 6-

бqлiм (Ћазаћстан 2015 ж)13:40 Ќзiлстудио14:10 «Фиксики» Мультсериал14:30 Обо всем без купюр15:00 "Ласточкино гнездо".


16:00 "Журов 2". Телесериал(Россия, 2010 г.) 16-серия

17:00 «Кqршiлер» Телехикая 3-бqлiм (Ћазаћстан 2015 ж)

17:30 «Уќдеберемiн» Телехикая.19:00 «Айман-Шолпан».

Телехикая 87-бqлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

20:00 Ћорытындыжаѓалыћтар20:30 «Вернись к началу»21:00 Итоговые новости21:30 Отчетная встреча акима г.

Алматы с населением23:30 Ћорытындыжаѓалыћтар0:00 Итоговые новости0:30 «КљзейГљней». Телехикая

36-бqлiм.

ХАБАР

ЕУРАЗИЯ

7-КАНАЛНТК

СТВ

«KAZSPORT»

КТК

«QAZAQSTAN»

ОН ТВ

АЛМАТЫ

АСТАНА

31-КАНАЛ



БЕЙСЕНБI22 АЋПАН

05.58 ЋР ЌНЏРАНЫ06.00 Ризамын (каз)07.00, 20.00 Информбюро08.00 Сериал "ЖЉРЕГIМ СЕН"09.00, 16.00 Сериал "ЋЫЗДЫЃ


КЕЛIН"00.00 Сериал "CШПЕС

МАХАББАТ"01.30, 03.30 Алдараспан,

Нысана, Шаншар ќзiлдерi03.00 Музыкалыћ саѕат04.00 Ћазаћша концерт (каз)

06.00, 15.10, 02.00, 04.00"ЕСТIМЕГЕН ЕЛДЕ КCП"ћызыћты деректер

06.15, 11.35 "ON LINE"06.50, 12.50, 18.10 "ON STAR"07.30, 12.05 "ТOP SHOP" (рус.)08.00 Премьера!








ЛЮБЛЮ ТЕБЯ"17.35, 20.00 Сериал

"ПОЛОВИНКИ"19.00, 00.10 "ЖАН ТЉРШIКТIРЕР

ЌЛЕМ"20.30 Марк Богатырев, Ольга


21.30 Премьера! Шоу"РЕВИЗОРРО"




02.25 Премьера! Тревел-шоу"БЕДНЯКОВ+1"







08.50, 18.45, 22.20 "91- TV"(каз.)

09.10, 16.00, 19.10, 22.50"РЕВЮ" (каз.)






(мультсериал)




08.25 ОЛИМПИАДА-2018 г.ФРИСТАЙЛ (ХАФПАЙП,ЕРЛЕР, ФИНАЛ)

10.05 ОЛИМПИАДА-2018 г.ХОККЕЙ. ФИНАЛ(ЌЙЕЛДЕР) ТIКЕЛЕЙЭФИР

13.05, 20.00, 23.50 АЋПАРАТ13.20 ОЛИМПИАДА-2018 г.

"ПХЕНЧХАН ТCРIНДЕ". (15-баѕдарлама)

13.35 "HIT QAZAQSTAN"14.30, 22.35 Телехикая

"МЌРИЯМ"15.20 Ћазаћтелевизиясына 60

жыл. "ЖАРЋЫН БЕЙНЕ"15.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ШОРТ-ТРЕК(500м.ЕРЛЕР, ФИНАЛ)(1000 м. ЌЙЕЛДЕР,ФИНАЛ) (5000 м.ЭСТАФЕТА, ЕРЛЕР,ФИНАЛ)

18.55 "Кpѓiлтолћыны"19.05 Телехикая "МАХАББАТ

CТКЕЛI"20.30, 00.20 БАСТЫ ТАЋЫРЫП20.50 "ЋАРЕКЕТ"21.45 Телехикая "ТУЅАН ЖЕР».23.30 ДАБЫЛ23.35 "ОЛИМПИАДА-2018".

Кљнделiк00.40 "HitQazaqstan"01.25 "Ћарекет"02.20 "Жарћынбейне"02.50 "Олимпиада-2018".

Кљнделiк

07.00 ЋР Ќнџраны07.02 Дневник. "Зимние

Олимпийские игры-2018"07.15 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Горнолыжный спорт.Мужчины. Слалом. 1-япопытка. Прямаятрансляция.


10.45 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Горнолыжный спорт.Мужчины. Слалом 2-япопытка. Финал. Прямаятрансляция

12.40, 13.10 Телехикая"ПЌЛЕНШЕЕВТЕР"-2"

13.00 Новости13.30 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Лыжное двоеборье.Мужчины. Командноепервенство,трамплин+эстафета 4x5км.Трамплин (LH). Прямаятрансляция.

14.10 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду.Женщины. Финал.

17.00 "Важно знать"17.15 "Ана мен бала"18.00 Ток-шоу "Давайте

говорить!"19.00 Ћорытынды жаѓалыћтар19.30 Телехикая "ЅАШЫЋТЫЋ

ДЕРТI"21.00 Итоги дня21.30 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Лыжное двоеборье.Мужчины. Командноепервенство. Трамплин.Эстафета 4х5 км.

22.30 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Биатлон. Женщины. 4х6км. Эстафета.

00.00 Сериал "ОСКОЛКИ"00.45 "Ауырмайтын жол iзде"

деректi драмасы01.15 "Заѓ бойынша" деректi

драмасы01.45 Ћорытынды жаѓалыћтар03.00 ЋР Ќнџраны

06.00 "Отбасы"06.30, 20.30, 02.00 Новости






телехикаясы14.20 Ескендiр Хасанѕалиев.

Кpѓiлiмнiѓ сазы15.00 Сериал "УЛЫБКА

ПЕРЕСМЕШНИКА"16.00 Х/ф "ДАМЫ

ПРИГЛАШАЮТКАВАЛЕРОВ"

17.30 Ток-шоу "Открытая студия"18.10 "Алдар кpсе" мульфильмi23.00 "Ћџс жолы" тљрiк

телехикаясы01.00 "Стамбул кpшелерi"





КАЗАХСТАН!"10.00 Сериал "ИКРА"11.00 "ПЕНДЕМIЗ ЅОЙ"12.00 "ЋАЛАУЛЫМ"15.00 "НЕВЕРОЯТНЫЕ

ПРИКЛЮЧЕНИЯ АЛИНЫ"16.00 "НА САМОМ ДЕЛЕ"17.00 "ПУСТЬ ГОВОРЯТ"18.00 "БАСТЫ ЖАЃАЛЫЋТАР"18.45 "ЗАЃ СCЙЛЕСIН"20.00 "ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ"20.45 Людмила Свитова,

Александр Давыдов,Руслан Чернецкий вмногосерийном фильм"ВЕРА"

22.50 "П@УТINA"23.50 "ВЕРА". Продолжение01.45 "МУЖСКОЕ / ЖЕНСКОЕ"02.30 "П@УТINA"03.15 "ЗАЃ СCЙЛЕСIН"04.10 "ТОЙ БАЗАР"04.55 "САПА БАЋЫЛАУДА"



"Элиф"09.00, 01.00 Телефильм "Роза

прощальных ветров"11.00, 22.00 Сериал




МАТЕРИАЛЫ"02.30 Сериал "ПОБЕГ ИЗ АУЛА"05.00 "Женiп кpр!"

15.10 Ќзiл - кљлкi "Байћа,балаћай!"

15.35 Ќзiл - кљлкi "Бљлдiр-кљлдiр" (каз)



22.00 "ОДНАЖДЫ В РОССИИ"00.00 "ЧУЖОЙ ПРОТИВ

ХИЩНИКА"(фантастический боевик)

01.30 Сериал "ОСТРОВ"02.00 Телехикая "ФИЛФАК"02.30 - 04.00 Кpркем -

фильм "Бас сљйектер"(каз.)

06.00, 07.50, 11.00, 16.40 "Ќншашу"



"Таѓѕы шоу"11.20, 14.30, 15.20, 16.10 "TOP-

SHOP"12.10 "TV Shop"12.40, 20.30 "ЋАРА ШАЃЫРАЋ"

Телехикаясы13.40 "TV Shop"(каз)17.25 Маргарита Суханкина в

программе "Жена. Историялюбви"

18.45 "НеизведанныйКазахстан"

19.15 "Хроники московскогобыта"

21.50 "Егiзiм" Ќдiл мен Дананыѓќн кешi

00.00 "Талисман успеха"02.00 - 06.00 "Ќн кpѓiлдiѓ

ажары"





10.10 НОВОСТИ (повторвечернего выпуска)“МИНИСТЕРСТВОПРАВДЫ” (повтор)


13.05 “РАСКАЛЕННЫЙПЕРИМЕТР”,остросюжетный детектив(1-2 серии, повтор)

15.00 ДНЕВНЫЕ НОВОСТИ15.15 КЉНДIЗГI ЖАЃАЛЫЋТАР15.30 “КCРIПКЕЛ”16.20 “КТКда ЋАБАТОВ”17.30 “ЉЙТIП-БЉЙТIП”.



21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ21.40 “ИНАЯ РЕАЛЬНОСТЬ”.

Исчезнувший. Премьера!22.30 “НЕ ВМЕСТЕ”, мелодрама


00.25 “РАСКАЛЕННЫЙПЕРИМЕТР”,остросюжетный детектив(3-4 заключительныесерии). В главной роли:Сергей Горобченко



07.55, 04.10 Ќнџран08.0008.00, 14.10, 21.35

ОЛИМПИАДА-2018 г.КЉНДЕЛIГI

08.15 ФУТБОЛ. "Мир Ла Лиги".Еженедельный журнал

08.40, 17.00, 19.10, 03.55ДНЕВНИК ОЛИМПИАДЫ-2018 г.

08.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.СНОУБОРД(ПАРАЛЕЛЛЬНЫЙГИГАНТСКИЙ СЛАЛОМ.МУЖЧИНЫ/ЖЕНЩИНЫ.КВАЛИФИКАЦИЯ). Прямойэфир

10.55, 13.50, 19.30 НОВОСТИ11.00, 16.15 УЕФА ЧЕМПИОНДАР

ЛИГАСЫНЫЃ ШОЛУЫ11.45, 18.50 ЖАЃАЛЫЋТАР11.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.

СНОУБОРД (БИГ ЭЙР,МУЖЧИНЫ,КВАЛИФИКАЦИЯ)

13.55 "ПХЁНЧХАН ТCРIНДЕ".Студиялыћ баѕдарлама

14.20 ФУТБОЛ. Лига ЧемпионовУЕФА. "ШАХТЁР"(Украина) - "РОМА"

17.10 ОЛИМПИАДА-2018 г.БИАТЛОН (4? 6 км.ЭСТАФЕТА. ЖЕНЩИНЫ).Прямой эфир

18.55 "ОЛИМПИЙСКИЙ ГОСТЬ".Студийная программа

19.15 "ЖЕКЕ БАПКЕР"19.35 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ШОРТ-ТРЕК (500м.МУЖЧИНЫ. ФИНАЛ)(1000 м. ЖЕНЩИНЫ.ФИНАЛ) (5000 м.ЭСТАФЕТА. МУЖЧИНЫ.ФИНАЛ)

21.50 ФУТБОЛ. Лига ЕвропыУЕФА. "ЛОКОМОТИВ"(Россия) - "НИЦЦА"Прямой эфир(ЖАЃАЛЫЋТАР)

23.55 ФУТБОЛ. Лига ЕвропыУЕФА. "СПОРТИНГ"(Португалия) - "АСТАНА"(Казахстан). Прямой эфир(НОВОСТИ))

01.55 ФУТБОЛ. Лига ЕвропыУЕФА. "АТЛЕТИК"(Испания) - "СПАРТАК"(Россия). Прямой эфир(ЖАЃАЛЫЋТАР)


Телехикая 87-бpлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

11:10 «Уќдеберемiн» Телехикая.(Љндiстан) 216-бpлiм

12:40 «Жџмбаћ таѕдыр»13:10 «Кpршiлер» Телехикая 6-

бpлiм (Ћазаћстан 2015 ж)13:40 Ќзiлстудио14:10 «Фиксики» Мультсериал14:30 «Вернись к началу»15:00 Отчетная встреча акима г.

Алматы с населением17:00 «Кpршiлер» Телехикая 7-

бpлiм (Ћазаћстан 2015 ж)17:30 «Уќдеберемiн» Телехикая.

(Љндiстан) 217-бpлiм19:00 «Айман-Шолпан».

Телехикая 88-бpлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

20:00 Ћорытындыжаѓалыћтар20:30 Есть мнение…21:00 Итоговые новости21:30 "Ласточкино гнездо".


22:30 "Страсти по Чапаю".Телесериал

23:30 Ћорытындыжаѓалыћтар0:00 Итоговые новости0:30 «КљзейГљней». Телехикая

37-бpлiм.

ЕУРАЗИЯ

7-КАНАЛ

НТК

ХАБАР КТК

«QAZAQSTAN»

ОН ТВ

СТВ

АЛМАТЫ

АСТАНА

31-КАНАЛ «KAZSPORT»



ЖЏМА23 АЋПАН

07.00, 20.00 Информбюро08.00 Сериал "ЖЉРЕГIМ СЕН"09.00, 16.00 Сериал "ЋЫЗДЫЃ

ЖОЛЫ ЖIЃIШКЕ"11.00 М/с "Мой маленький пони"12.00 М/ф "Мой маленький

пони: Девочки изЭквестрии" 2 часть

13.30 Ералаш15.00 "Келiндер бќйгесi" (каз)18.00 Айта берсiн (каз) (новый

сезон)19.00, 23.40 "What’s Up?" (каз)21.00 Х/ф "ГОЛОДНЫЕ ИГРЫ:

СОЙКА-ПЕРЕСМЕШНИЦА-ЧАСТЬ 2"

00.30, 04.00 Ћазаћша концерт(каз)

03.00 Алдараспан, Нысана,Шаншар ќзiлдерi

06.00, 15.10, 03.30 "ЕСТIМЕГЕНЕЛДЕ КMП" ћызыћтыдеректер

06.15, 11.35 "ЖАН ТЉРШIКТIРЕРЌЛЕМ"




09.25, 11.05, 15.50 "ТOP SHOP"10.05, 19.30 Премьера!





ЛЮБЛЮ ТЕБЯ"17.35, 20.00 Сериал

"ПОЛОВИНКИ"19.00, 00.10 "ЖЏЛДЫЗДАР

ЋЏПИЯСЫ"20.30 Марк Богатырев, Ольга






02.00 Конкурс молодыхисполнителей "ЖАСЋАНАТ-2016"

04.00 Программа(каз)






08.50, 18.45 "91- TV" (каз.)09.10, 16.00, 19.10, 23.00

"РЕВЮ" (каз.)09.30 Сериал "САШАТАНЯ"10.00, 19.50 Сериал "УНИВЕР"10.30, 19.30 "РЕВЮ" (рус.)11.00 "ДЬЯВОЛ НОСИТ "PRADA"

(мелодрама, Мерил Стрип,Энн Хэтэуэй)

13.00 "ШКОЛА МОНСТРОВ: БУЙОРК, БУ ЙОРК"(анимационный фильм)

14.20 М/ф "Дисней"15.10 Ќзiл - кљлкi "Байћа,


кљлдiр" (каз)



06.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.МЌНЕРЛЕПСЫРЅАНАУ(ЌЙЕЛДЕР,ЕРКIН БАЅДАРЛАМА)

11.20 "HIT QAZAQSTAN"12.10 "ЕНШI"12.45 "Ћызыћекен..."13.30 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ХОККЕЙ. (ЕРЛЕР,ЖАРТЫЛАЙ ФИНАЛ 1)ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

16.10 "БАЋЫТТЫ ЌЙЕЛ". Тiкелейэфир

16.50 ОЛИМПИАДА-2018 г."ПХЕНЧХАН ТMРIНДЕ"

17.05 ОЛИМПИАДА-2018 г.БИАТЛОН (4? 7, 5км.ЭСТАФЕТА, ЕРЛЕР)ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

18.55 "Кwѓiлтолћыны"19.05 Телехикая "МАХАББАТ

MТКЕЛI"20.00 АЋПАРАТ20.30 "АСТАНА ЋАРЖЫ

ОРТАЛЫЅЫНЫЃСУДЬЯЛАРЫ IСКЕ КIРIСТI".Арнайыжоба

20.55 "ЋАРЕКЕТ"21.50 Телехикая "ТУЅАН ЖЕР».22.40 Телехикая "МЌРИЯМ"23.35 "ОЛИМПИАДА-2018".

Кљнделiк23.50 "ПАРАСАТ МАЙДАНЫ"00.25 ДАБЫЛ00.30 ОЛИМПИАДА-2018 г.

КОНЬКИ ЖАРЫС(1000м.ЕРЛЕР, ФИНАЛ)

07.00 ЋР Ќнџраны07.02 "Ауырмайтын жол iзде"

деректi драмасы07.30 "Таѕдыр тартысы" деректi

драмасы08.00 Жаѓалыћтар08.10 "Кwрiмдiк"08.30 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Фристайл. Женщины. Ски-кросс. Квалификация.Прямая трансляция.


10.15 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Фристайл. Женщины. Ски-крос. Финалы. Прямаятрансляция.

12.00 Жаѓалыћтар12.10 "Бiздiѓ назарда"12.25, 15.20 Телехикая

"ПЌЛЕНШЕЕВТЕР"13.00 Новости13.10 Сериал "ДЖЕК -

ПОКОРИТЕЛЬВЕЛИКАНОВ"

14.50 "Алтын бесiк"16.00 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Конькобежный спорт.Мужчины. 1000 м. Финал.Прямая трансляция.

17.35 Ток-шоу "Золотаясередина"

18.15 Ток-шоу "Давайтеговорить!"

18.55 Жањандыћ саясат19.00 Ћорытынды жаѓалыћтар19.30 Телехикая "ЅАШЫЋТЫЋ

ДЕРТI"20.55 Большая политика21.00 Итоги дня21.30 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Биатлон. Мужчины. 4х7, 5км. Эстафета. Финал.

23.00 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду. Мужчины.Полуфинал 1.

01.20 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду. Мужчины.Полуфинал 2.


06.00 "Отбасы"06.30, 20.30, 02.00 Новости






телехикаясы14.20 Ток-шоу "Открытая студия"15.00 "Шаншар" ќзiл-сыћаћ

театртыныѓ концертi18.00 "Алдар кwсе" мульфильмi23.00 "Ћџс жолы" тљрiк

телехикаясы01.00 "Стамбул кwшелерi"


06.00 "ЖИТЬ ЗДОРОВО" (каз)07.00 "ЖЏМА УАЅЫЗЫ"07.15 "БАСТЫ ЖАЃАЛЫЋТАР"

СУБТИТРЛЕРМЕН08.00 "ДОБРОЕ УТРО,

КАЗАХСТАН!"10.00 "ИКРА"10.55 "КЕШКI КЕЗДЕСУ"12.00 "ЋАЛАУЛЫМ"15.00 К 95-тилетию маэстро.

"ДОСКА ПОЧЕТНЫХ".Юрий Померанцев

15.30 Х/ф "ОГНИ БОЛЬШОЙДЕРЕВНИ"

16.55 "ЖДИ МЕНЯ". КАЗАХСТАН18.00 "БАСТЫ ЖАЃАЛЫЋТАР"18.45 "ЋАЛАУЛЫМ" кљнделiгi20.00 "ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ"20.45 "ПОЛЕ ЧУДЕС"22.00 Павел Трубинер, Кристина

Бабушкина, НатальяВысочанская в детективе"ОДИН ДЕНЬ, ОДНА НОЧЬ"

23.00 "П@УТINA"23.55 "ОДИН ДЕНЬ, ОДНА

НОЧЬ". Продолжение02.20 "П@УТINA"03.00 "ЋАЛАУЛЫМ" кљнделiгi03.50 "ТОЙ БАЗАР"04.35 "САПА БАЋЫЛАУДА"


"Таѕдырым шешiлген кљн"07.30, 04.00 "Ћулпынай жџпары"08.15, 19.10, 19.10, 03.00

Телехикая "Элиф"09.00 Телефильм "Солнцеворот"11.00 Сериал "ПОСЛЕДНИЙ

МЕНТ"12.00 Сериал "ЛИКВИДАЦИЯ"13.00 "Парад звезд: 23

февраля"14.30 "День аиста"14.50 Телехикая "Жаѓа келiн"15.50 "Тамаша"17.00 "Келесi кiм?"18.10 "Япырай"18.35 "The Эфир"21.10 "Хотим ребенка"21.45 Х/ф "ОХОТА НА

ПИРАНЬЮ"01.15 Х/ф "ШЕСТОЕ ЧУВСТВО"05.00 "Женiп кwр!"

05.58 ЋР ЌНЏРАНЫ06.00, 08.30 Ризамын (каз)



20.30 "ОДНАЖДЫ В РОССИИ"21.30 "COMEDY WOMAN"22.20 "КАРАОКЕ-ТАКСИ" (каз.)00.00 "БЕЛАЯ МГЛА"

(детективный триллер,Кейт Бекинсейл, ГэбриелМахт)

01.40 Телехикая "ФИЛФАК"02.30 - 04.00 Кwркем -

фильм "Арам ћат, ДжонТакер!" (каз.)

06.00, 07.50, 11.00, 16.40 "Ќншашу"



"Таѓѕы шоу"11.20, 14.30, 15.20, 16.10 "TOP-

SHOP"12.10 "TV Shop"12.40 "ЋАРА ШАЃЫРАЋ"

Телехикаясы13.40 "TV Shop"(каз)17.25 "Мой герой"18.10, 21.00 "Ћазаћстан байтак

wлке"18.40 "Тайны нашего кино"19.10 "Евгений Евстигнеев.

Мужчины не плачут"20.30 "Это моя жизнь"21.50 "Саѕындырѕан ќндер-ай"00.00 "Талисман успеха"02.00 - 06.00 "Ќн кwѓiлдiѓ

ажары"



телехикаясы. (ћайталау)08.30 “ТАЅДЫР ЋОСЋАН АСЫЛ



10.05 “ИНАЯ РЕАЛЬНОСТЬ”(повтор)


12.50 “РАСКАЛЕННЫЙПЕРИМЕТР”,остросюжетный детектив(3-4 серии, повтор)

15.00 ДНЕВНЫЕ НОВОСТИ15.15 КЉНДIЗГI ЖАЃАЛЫЋТАР15.30 “КMРIПКЕЛ”16.20 “КТКда ЋАБАТОВ”17.30 “ЉЙТIП-БЉЙТIП”.



21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ21.40 “НАША ПРАВДА”. В лихие

90-е.22.40 “ОПАСНОЕ

ЗАБЛУЖДЕНИЕ”,остросюжетная драма (1-4 серии). В ролях: ЕленаПоляков, ОлегМасленников-Войтов



06.20, 02.05 Ќнџран06.25 ОЛИМПИАДА-2018 г.

СНОУБОРД (БИГ ЭЙР,ЖЕНЩИНЫ, ФИНАЛ).Прямой эфир

08.20 ОЛИМПИАДА-2018 г.ГОРНОЛЫЖНЫЙ СПОРТ(КОМБИНАЦИЯ.ЖЕНЩИНЫ. 1 СПУСК).Прямой эфир


09.50 УЕФА ЕУРОПАЛИГАСЫНЫЃ ШОЛУЫ


10.50 ФУТБОЛ. "ЧЕМПИОНАТИСПАНИИ: ПРЕВЬЮ ТУРА"

11.20, 15.30, 17.55, 23.05НОВОСТИ

11.25 ОЛИМПИАДА-2018 г.ГОРНОЛЫЖНЫЙ СПОРТ(КОМБИНАЦИЯ.ЖЕНЩИНЫ. 2 СПУСК).Прямой эфир

12.45, 17.15, 20.35, 02.00ЖАЃАЛЫЋТАР

12.50, 22.50 "ПХЁНЧХАНТMРIНДЕ". Студиялыћбаѕдарлама

13.15 ФУТБОЛ. Лига ЕвропыУЕФА. "СПОРТИНГ"(Португалия) - "АСТАНА"(Казахстан)

15.15 "ЛИЧНЫЙ ТРЕНЕР"15.40, 20.45 "ОЛИМПИЙСКИЙ

ГОСТЬ". Студийнаяпрограмма

16.05 ОЛИМПИАДА-2018 г.ФРИСТАЙЛ (ХАФПАЙП.МУЖЧИНЫ. ФИНАЛ)

17.25 ФУТБОЛ. "Ла Лига: ЖАЃАТУР ЋАРСАЃЫНДА"

18.05 ОЛИМПИАДА-2018 г.ХОККЕЙ. (МУЖЧИНЫ,ПОЛУФИНАЛ 1). Прямойэфир

21.15 ОЛИМПИАДА-2018 г.БИАТЛОН (4? 7, 5 км.ЭСТАФЕТА. МУЖЧИНЫ)

23.10 ОЛИМПИАДА-2018 г.ФИГУРНОЕ КАТАНИЕ(ЖЕНЩИНЫ.ПРОИЗВОЛЬНАЯПРОГРАММА)


Телехикая 88-бwлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

11:10 «Уќдеберемiн» Телехикая.(Љндiстан) 217-бwлiм

12:40 Дидарласу13:10 «Кwршiлер» Телехикая 7-

бwлiм (Ћазаћстан 2015 ж)13:40 Ќзiлстудио14:10 «Фиксики» Мультсериал14:30 Мегаполис молодых15:00 "Ласточкино гнездо".


16:00 "Страсти по Чапаю".Телесериал (Россия,2012 г.) 1-серия

17:00 Ќзiлстудио17:30 «Уќдеберемiн» Телехикая.

(Љндiстан) 218-бwлiм19:00 «Айман-Шолпан».

Телехикая 89-бwлiм(Ћазаћстан 2016 ж)

20:00 Ћорытындыжаѓалыћтар20:30 Айтарым бар...21:00 Итоговые новости21:30 Х/ф "ГЕРОЙ" (Китай,

Гонконг, 2002 г.)23:30 "Страсти по Чапаю".


0:30 Ћорытындыжаѓалыћтар1:00 Итоговые новости.

ХАБАР

НТК

КТК

«QAZAQSTAN»

СТВ

АЛМАТЫ

АСТАНА

ЕУРАЗИЯ

7-КАНАЛ

ОН ТВ

31-КАНАЛ

«KAZSPORT»



СЕНБI24 АЋПАН

18.10 "Тамаша"19.10 Телехикая "Жана келiн"21.00 "Субботний вечер"22.50 Х/ф "БОЛЬШОЙ КУШ"00.50 Х/ф "БУНТАРКА"03.00 Телехикая "Элиф"05.00 "Женiп к(р!"

05.58 ЋР ЌНЏРАНЫ06.00 Ризамын07.00 Информбюро08.00 "ЌЗIЛ СТУДИО" (каз)09.00 М/с "Три кота"10.00 Кулинарная программа

"Готовим с Адель"10.30 М/ф "Мой маленький

пони: Девочки изЭквестрии" 2 часть

12.00 Кино. (Киргизия) "Иттейсулу" (каз)

14.00 Айта берсiн (каз) (повтор)15.00 "What’s Up?" (каз)

(повтор)16.00 Х/ф "СУДЬЯ ДРЕДД"18.00 Х/ф "ГОЛОДНЫЕ ИГРЫ:

СОЙКА-ПЕРЕСМЕШНИЦА-ЧАСТЬ 2"

21.00 "What’s Up?" (каз)22.00 Муз. фильм "I am singer.

Лучшее"00.00 Х/ф "ЗЕЛЁНЫЙ

ШЕРШЕНЬ"02.00, 04.00 Ћазаћша концерт


Шаншар ќзiлдерi

06.00, 09.20, 02.00 "ЕСТIМЕГЕНЕЛДЕ КXП" ћызыћтыдеректер

06.55 "ON STAR"08.00 "YES SHOW" балалар

концерты08.30 Мультфильм (каз)08.50 "ТOP SHOP" (каз.)09.55 "КЉШ ПЕН

ДЕНСАУЛЫЋ"баѕдарламасы10.30 Премьера! Шоу "НА

НОЖАХ"11.25 Премьера! Шоу

"ЖАННАПОЖЕНИ"12.25 "ТOP SHOP" (рус.)13.15 Премьера! Реалити-шоу

"ПРИМАНКА"14.35 Тџсаукесер "ON-LINE"14.50 "Жанѕа дауа"15.30 Бiздiѓ кино! "СЕКЕР"

к(ркем фильмi16.55 "БАЛ БАЛАЋАЙ"

баѕдарламасы17.25 Бiздiѓ кино "ОРАЛУ"

к(ркем фильмi19.15 Программа "ДНЕВНИКИ

ПУТЕШЕСТВЕННИКА"19.30 Премьера! Реалити-шоу

"ШКАФ"20.25 Премьера! Шоу

"АМЕРИКАНСКИЙ ЖЕНИХ"21.20 Премьера! "РЕВИЗОРРО"22.50 Д/ф "В МИРЕ СЕКРЕТНЫХ

ЗНАНИЙ. ПРОФЕССИЯДИВЕРСАНТ"

23.35 Тџсаукесер "СЏХБАТ"00.05 Премьера!Романтическая

комедия "БОЛЬШИЕЧУВСТВА. НОЧНАЯВЕРСИЯ"

00.30 "ЖЏЛДЫЗДАР ЖОЛЫ"01.00 "САЃЋЫРЛЫ СПОРТ"

баѕдарламасы02.30 Концерт (каз)04.00 Программа(каз)

07.00 ЋР ЌНЏРАНЫ07.05 К(ркем - фильм

"Ћорћынышћа ћарамау"(каз.)



06.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.СНОУБОРД (БИГ ЭЙР,ЕРЛЕР, ФИНАЛ) ТIКЕЛЕЙЭФИР

08.35 "Сазгер"09.55 "HIT QAZAQSTAN"10.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.

ШАЃЅЫ ЖАРЫС (50 км.ЕРЛЕР) ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

14.10 "Ќзiлќлемi"14.40 Телехикая

"ЖАЃАЋОНЫС».15.55 АдизРажабов, Шахзода

Матчанова,МадинаМумтоз,БахтиерКосимов"Ћостаѕдыр"комедиясында.(Xзбекстан,2009 г. ж.) Режиссерi:Абдувохид Ганиев

17.40 ОЛИМПИАДА-2018 г."ПХЕНЧХАН ТXРIНДЕ"

18.00 ОЛИМПИАДА-2018 г.ХОККЕЙ. (ЕРЛЕР) 3-ОРЫНЉШIН МАТЧ. ТIКЕЛЕЙЭФИР

21.10 "МЌСЕЛЕ". Аћпараттыћ-сараптамалыћбаѕдарлама.Тiкелей эфир

21.40 "ЌН ЌЛЕМI". ЋайратБаекеновтыѓшыѕармашылыћ кешi

23.35 "ОЛИМПИАДА-2018".Кљнделiк

23.50 Брюс Уиллис, БенАффлек, Лив Тайлер,УиллПэттон "Армагеддон"отбасылыћфильмiнде.(АЋШ,1998 г. ж.) Режиссер:Майкл Бэй

02.15 Дженнифер Энистон,Кортни Кокс, Лиза Кудроу,Мэтт ЛеБлан"Достар"комедиясында. 4-маусым. 12, 13-б(лiмдерi.(АЋШ, 1997 г. ж.)Режиссерлерi: ГариХэлворсон, Кевин Брайт,МайклЛембек(аѕылшынтiлiнде,ћазаћшасубтитрмен)

07.00 ЋР Ќнџраны07.02 "Ћалжыѓ ћоржыны"08.00 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Горнолыжный спорт.Командное первенство.Финал. Прямаятрансляция.

09.55 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Бобслей. Мужчины.Экипажи-четверки, 1, 2-йзаезды (квалификация)

12.30 "Хабарлайын"13.00 "Ћызыћ times"14.15 Караоке шоу "Кел,

шырћайыћ!"15.45 Телехикая

"ТАНШАНДАЅЫ ЗIЛЗАЛА"16.30 "Ду-думан"17.00 Бокс. Всемирная серия

бокса. Astana Arlans -Russian boxing team.Прямая трансляция изКокшетау

19.30 Ќсем ќуен "Жџлдыздыжекпе-жек"

20.15 Премьера!!! "Кто возьметмиллион?"

21.00 Аћпарат арнасы - "7 кљн"сараптамалыћ

22.00 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду. Мужчины.Финал за 3-е место.

00.50 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Лыжные гонки. Мужчины.50 км, масс-старт.Классический стиль.Финал.


06.00 "Отбасы"07.00 Союзмультфильм08.50 Х/ф "КОРОЛЬ

ДРОЗДОБОРОД"(Германия)



12.20 Международныймузыкальный фсетиваль"Жара 2016"

13.40 Х/ф "ГРЕХ"15.40 Т(реѕали Т(реќлiнiѓ "Џлы

дала баласы" атты ќн кешi18.00 "Reporter џсынады"20.00 "Бiздiѓ уаћыт" аћпараттыћ-

сараптамалыћ20.45 Тџсакесер! "Ыстамбџлдыћ

ћазаћ" деректi фильмi22.30 "Ел аузында"23.10 Х/ф "ИЗЪЯН"01.20 "Ой мен ойын" шоуы03.20 "Сырты бљтiн..." деректi

драмасы

06.00 "ИДЕАЛЬНЫЙ РЕМОНТ"(каз)

06.45 "БАЙЋАУ" ТЕЛЕХИКАЯСЫ07.45 "БАСТЫ ЖАЃАЛЫЋТАР"

СУБТИТРЛЕРМЕН08.30 "ТОЙ ЗАКАЗ"09.00 Премьера. "В ГОСТИ ПО

УТРАМ" с МариейШукшиной

09.50 Х/ф "НЕВЕСТА"11.45 "ФАБРИКА ГРЕЗ" с Ольгой

Артамоновой12.10 "?YEL SIRI…"13.05 "ЗАЃ СXЙЛЕСIН"14.05 "П@УТINA+"15.00 "ЕРАЛАШ"15.10 Премьера сезона.

"ЗВЕЗДЫ ПОДГИПНОЗОМ"

17.00 Ирина Пегова, АлександрМакогон, ВладимирЕпифанцев, НатальяГудкова в многосерийноймелодраме "АКУШЕРКА"

21.00 "БАСТЫ БАЅДАРЛАМА"21.45 "КЕШКI КЕЗДЕСУ"23.00 "П@УТINA+"23.50 Х/ф "ТРИ ДНЯ ДО

ВЕСНЫ"01.45 "ПОЛЯРНОЕ БРАТСТВО"02.40 "П@УТINA+"03.25 "ТОЙ ЗАКАЗ"03.50 "?YEL SIRI…"04.35 "КЕШКI КЕЗДЕСУ"

06.00 "Ћыздар арасында"06.40, 04.00 "Ћуырдаћ"07.30 "Ене мен келiн"08.00 Телехикая "Н2О: бiр тамшы

судыѓ ћџдiретi"09.00 "Юморина"11.00 "Парад звезд: 23

февраля"12.50 Х/ф "СПИРАЛЬ"14.50 Телехикая "Бастыћ

боламын"16.50 "Q-елi"18.00 "Spirit of Tengri"

08.30, 13.40 "Жџлдыздар шеруi"(каз.)

09.00, 14.10 Ќзiл - кљлкi "Екi езу"(каз.)

09.20, 17.50 "КАРАОКЕ-ТАКСИ"(каз.)

09.50 М/ф "Дисней"10.10 "СПИРИТ: ДУША ПРЕРИЙ"

(анимационный фильм)11.40 "МАША И МЕДВЕДЬ"

(мультсериал)12.00, 14.30 Мультхикая "Том мен

Джерри" (каз.)12.30 Ќзiл - кљлкi "Байћа,


кљлдiр" (каз.)15.00 "НОВАТОРЫ"

(мультсериал)15.15 "КУНГ-ФУ ПАНДА"

(мультсериал)15.50 "СЕКРЕТНАЯ СЛУЖБА

САНТА-КЛАУСА"(анимационный фильм)

17.40 "PRO - КИНО"18.20 Телехикая "ЖАНЫМ 2" 2

серия19.50 Ќзiл - кљлкi "INSTATV.KZ"

(каз.)20.10 "91- TV" (каз.)21.00 "ШЕРЛОК ХОЛМС: ИГРА

ТЕНЕЙ" (прикл. боевик,Роберт Дауни мл, ДжудЛоу)

23.50 "ЧУЖОЙ ПРОТИВХИЩНИКА 2: РЕКВИЕМ"(фантастический боевик)

01.20 Сериал "ОСТРОВ"01.45 - 04.00 К(ркем -

фильм "Барфи" каз.)

06.00, 10.55, 12.10, 16.40 "Ќншашу"

07.00 "ТЌУЛIК ТЫНЫСЫ"07.20 "Территория

происшествий"07.30 "ПАНОРАМА ДНЯ"07.50 "Приют комедиантов"09.30 "Ћазаћстан байтак (лке"10.00, 20.30 "БОЛАШАЅЫМ XЗ

ЋОЛЫМДА" Телехикаясы11.20 "TV Shop"13.00, 14.30, 15.20, 16.10 "TOP-

SHOP"13.40 "TV Shop" (каз)17.15 "Время Шелкового пути"17.45 "На двух стульях".

Юмористический концерт18.45 "Леонид Быков.Последний

дубль"19.30 "ПАНОРАМА НЕДЕЛИ"21.30 "АПТАЛЫЋ ШОЛУ"22.30 Аћбота Керiмбекованыѓ

"Кљзгi ќуен" ќн кешi00.00 "Талисман успеха"02.00 - 06.00 "Ќн к(ѓiлдiѓ

ажары"

07.00 ЋР ЌНЏРАНЫ07.05 “ТОЗАЋЋА АПАРАР ЖОЛ”,

к(ркем фильм08.15 “МЌССАЅАН”, ойын-сауыћ

баѕдарламасы09.30 НОВОСТИ (повтор

вечернего выпуска)10.10 “ТАНКИ ГРЯЗИ НЕ

БОЯТСЯ”, мелодрама (1-4серии). В ролях: СергейСотников, КатеринаШпица

14.10 “НАША ПРАВДА” (повтор)15.10 “КЕТТIК ТОЙЅА!”.

Тџсаукесер!15.45 “ШЫМКЕНТ-ШОУ” ойын-

сауыћ баѕдарламасы19.00 “БИШI ЋЫЗ”. Отандыћ

кино. Р(лдерде: АсельТостикбаева, ГульшатТутова, Бахтияр Хожа.

20.30 “ДАУ-ДАМАЙСЫЗ”. Жаѓамаусым!

21.00 “ПОКА НЕ ПОЗДНО”.Премьера!

22.00 “ДВЕ ЖЕНЫ”, мелодрама(1-4 серия). В ролях: ЕленаРадевич, Иван Жидков,Настасья Самбурская.Премьера.

01.40 “СВАДЬБА ВСЛЕПУЮ”.Реалити-шоу

02.40 “ТОЗАЋЋА АПАРАР ЖОЛ”,к(ркем фильм (ћайталау)

03.50-04.30 “КТК”ЋОРЖЫНЫНАН” ойын-сауыћ баѕдарламасы

08.00, 03.45 Ќнџран08.0508.05, 15.45, 22.55

ОЛИМПИАДА-2018 г.КЉНДЕЛIГI

08.20 ФУТБОЛ. "Ла Лига: ЖАЃАТУР ЋАРСАЃЫНДА"


СНОУБОРД(ПАРАЛЕЛЛЬНЫЙГИГАНТСКИЙ СЛАЛОМ.МУЖЧИНЫ/ЖЕНЩИНЫ.КВАЛИФИКАЦИЯ). Прямойэфир


11.55 УЕФА ЧЕМПИОНДАРЛИГАСЫНЫЃ ЖУРНАЛЫ

12.25, 20.30, 01.35ЖАЃАЛЫЋТАР

12.30 ОЛИМПИАДА-2018 г.КЕРЛИНГ (МУЖЧИНЫ)ФИНАЛ. Прямой эфир

15.55, 20.35 "ПХЁНЧХАНТXРIНДЕ". Студиялыћбаѕдарлама

16.15 ОЛИМПИАДА-2018 г.СНОУБОРД (БИГ ЭЙР,МУЖЧИНЫ, ФИНАЛ)


18.10 ОЛИМПИАДА-2018 г.ЛЫЖНЫЕ ГОНКИ (50 км.МУЖЧИНЫ)

20.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.ГОРНОЛЫЖНЫЙ СПОРТ(КОМАНДНОЕСОРЕВНОВАНИЕ)

23.40 ДЗЮДО. Этап Мирового"Гран-при". Дюссельдорф1 день

01.40 ФУТБОЛ. Ла Лига."БАРСЕЛОНА" - "ЖИРОНА"Прямой эфир (НОВОСТИ)

6:00 Ћорытындыжаѓалыћтар6:30 Итоговые новости7:00 Айтарым бар...7:30 Арман ћала8:00 Iнжу-маржан8:30 Ризамын9:30 Союзмультфильм11:00 Мегаполис молодых11:30 Тысяча троп. Алматы и

окрестности12:00 Мастерская уюта12:30 Алматинские истории13:00 Х/ф "БЛИЗНЕЦ" (Франция,

1984 г.)15:10 Ќзiлстудио16:30 Дидарласу17:00 "Ќн мен ќншi". Концерт20:00 Телебашня20:50 Х/ф "ЦЕНТУРИОН" (США,

Великобритания, Франция2010 г.)

23:00 Xнерћырандары0:20 Ризамын0:50 Герои нашего времени -

Туѕанжертарландары1:05 Ќсемќуен.

ЕУРАЗИЯ

7-КАНАЛ

НТК

ХАБАР

КТК

«QAZAQSTAN»

ОН ТВ

СТВ

АЛМАТЫ

АСТАНА

31-КАНАЛ

«KAZSPORT»



ЖЕКСЕНБI25 АЋПАН

05.58 ЋР ЌНЏРАНЫ06.00, 08.00 "ЌЗIЛ СТУДИО"

(каз)07.00 Ризамын09.00 М/с "Паровозик Тишка"10.00 М/с "Три кота"11.00 Ералаш11.30, 21.00 "What’s Up?" (каз)12.30 Муз. фильм "I am singer.

Лучшее"14.30 Х/ф "СУДЬЯ ДРЕДД"16.30 Х/ф "ЗЕЛЁНЫЙ

ШЕРШЕНЬ"19.00 КИНО. "102 далматинца"22.00 Кино. (Киргизия) "Салам,

Бишкек 2" (каз)00.20 КИНО. "Девушки мечты"02.20, 04.00 Ћазаћша концерт


Шаншар ќзiлдерi

06.00, 12.35, 19.15, 23.50, 02.40"ЕСТIМЕГЕН ЕЛДЕ КJП"ћызыћты деректер

06.20 Бiздiѓ кино! "СЕКЕР"кMркем фильмi

08.00 "ПОПКОРН" балалартележобасы

08.30 Мультфильм (каз)08.45 "ТOP SHOP" (каз.)09.15 "ЖЏЛДЫЗДАР ЖОЛЫ"09.40, 14.55 "ТOP SHOP" (рус.)10.15 Программа "ДНЕВНИКИ

ПУТЕШЕСТВЕННИКА"10.30, 00.30 Премьера! Шоу "НА

НОЖАХ"11.35 Премьера! Шоу

"ЖАННАПОЖЕНИ"12.45 "КЉШ ПЕН ДЕНСАУЛЫЋ"

баѕдарламасы12.50 Бiздiѓ кино "ОРАЛУ"

кMркем фильмi, ћайталау15.30, 19.30 Премьера! Реалити-

шоу "ШКАФ"16.30 Д/ф "В МИРЕ СЕКРЕТНЫХ

ЗНАНИЙ. ПРОФЕССИЯДИВЕРСАНТ"

17.30 Бiздiѓ кино "CЕРТ" кMркемфильмi

20.25 Премьера! Шоу"АМЕРИКАНСКИЙ ЖЕНИХ"

21.20 Премьера! "РЕВИЗОРРО"22.35 Д/ф "ПРАВДА ОБ НЛО,

СОСЕДИ ИЗ КОСМОСА"23.20 "ЖАН ТЉРШIКТIРЕР

ЌЛЕМ"00.00 Премьера! Романтическая

комедия "БОЛЬШИЕЧУВСТВА. НОЧНАЯВЕРСИЯ"

01.20 Тџсаукесер "ЌСЕРЛIЖАНУАРЛАР"

01.45 "ON STAR"02.05 "САЃЋЫРЛЫ СПОРТ"

баѕдарламасы

07.00 ЋР ЌНЏРАНЫ07.05 КMркем - фильм "Тамаша

Барток" (каз.)08.20, 17.00, 01.50 "Жџлдыздар

шеруi" (каз.)09.00 Ќзiл - кљлкi "Екi езу" (каз.)09.20 "КАРАОКЕ-ТАКСИ" (каз.)09.50 "НОВАТОРЫ"

(мультсериал)10.00 "МАША И МЕДВЕДЬ"

(мультсериал)10.20 "СЕКРЕТНАЯ СЛУЖБА

САНТА-КЛАУСА"(анимационный фильм)


жџлдыздарыныѓћатысуымен концерт

06.25 ОЛИМПИАДА-2018 г.МЌНЕРЛЕП СЫРЅАНАУ.ГАЛА-ШОУ. ТIКЕЛЕЙЭФИР


09.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.ХОККЕЙ. (ЕРЛЕР) ФИНАЛ.ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

13.10 "ДАРА ЖОЛ"14.20, 01.50 Телехикая

"ЖАЃАЋОНЫС».15.30, 00.35 "24

саѕаттабиѕатћџшаѕында"16.05 Ћазаћтелевизиясына 60

жыл. "Асыл-мџра".Жљргiзушi АћселеуСейдiмбек

16.30 ОЛИМПИАДА-2018 г."ПХЕНЧХАН ТJРIНДЕ"

16.50 ОЛИМПИАДА-2018 г.ЖАБЫЛУ САЛТАНАТЫ.ТIКЕЛЕЙ ЭФИР

19.10 "АПТА". Аћпараттыћ-сараптамалыћбаѕдарлама.Тiкелей эфир

20.10 "1-СТУДИЯ" Саяси ток-шоу. Тiкелей эфир

21.05 ТЏСАУКЕСЕР! "ЌЗIЛMAN"22.15 "ОЛИМПИАДА-2018".

Кљнделiк22.30 Концерт "КЕЗДЕР-АЙ"01.05 "Олимпиада-2018".

Кљнделiк01.20 "Џлы дала џлаѕаты".

Деректi 6 фильм -бMлiм.("Qazaqstan"Џлттыћтелеарнасы, 2017г. ж.)

07.00 ЋР Ќнџраны07.02 "Ћалжыѓ ћоржыны"08.15 "КMрiмдiк"08.45 "Ќсем ќуен"09.30 "Самопознание"09.45 М/с "Динофроз"10.25 М/с "Звездные войны"11.25 Премьера!!! "Кто возьмет

миллион?"12.15 Зимние Олимпийские игры

2018 г. в Пхёнчхан.Лыжные гонки. Женщины.30 км, масс-старт.Классический стиль.Финал. Прямаятрансляция.

14.20 Зимние Олимпийские игры2018 г. в Пхёнчхан.Хоккей на льду. Мужчины.Финал.

17.00 Церемония ЗакрытияОлимпийских игр 2018 г.в Пхёнчхан

19.00 Телехикая "ЋАРИЯ"19.45 "Ћызыћ times"21.00 Аналитическая программа

"7 кљн"22.00 Мегахит. Джон Траволта,

Хью Джекман в боевике"Пароль "Рыба-меч"

00.45 Телехикая"ТАНШАНДАЅЫ ЗIЛЗАЛА"

01.30 Телехикая "ЏШЋЫШТАР"03.00 ЋР Ќнџраны

06.00 "Отбасы"07.00 М/ф "Маша и Медведь"

08.40 Х/ф "ПОСЛЕ ДОЖДИЧКАВ ЧЕТВЕРГ"



12.20 ТMреѕали ТMреќлiнiѓ "Џлыдала баласы" атты ќн кешi

14.30 Х/ф "ИЗЪЯН"16.40 Международный

музыкальный фсетиваль"Жара 2016"

18.00 Программа "Репортерпредставляет"

20.00 Информационно-аналитическая программа"Избранное за неделю"

20.45 Программа "Новый курс"22.00 Сырласу Назира

Бердалымен22.50 "Ќн-жырым саѕан, туѕан

ел!" АлтынбекЋоразбаевтыѓ ќн кешi

01.00 "Ой мен ойын" шоуы03.00 "Сырты бљтiн..." деректi

драмасы

06.00 "ИДЕАЛЬНЫЙ РЕМОНТ"(каз)

06.45 "БАЙЋАУ" ТЕЛЕХИКАЯСЫ07.30 "БАСТЫ БАЅДАРЛАМА"

СУБТИТРЛЕРМЕН08.15 "ТОЙ ЗАКАЗ"08.45 "ВОСКРЕСНЫЕ БЕСЕДЫ"09.00 Сериал "СРЕДСТВО ОТ

РАЗЛУКИ"12.20 "?YEL SIRI…"13.20 "ЋАЛАУЛЫМ" кљнделiгi14.20 "П@УТINA+"15.10 "ДОБРЫЙ ВЕЧЕР,

КАЗАХСТАН!"16.10 Сериал "ГОСПОДА

ОФИЦЕРЫ"20.00 "АНАЛИТИКА"20.55 "П@УТINA+"21.50 "ТАМАША CITY"22.50 "ТОЙ БАЗАР"23.50 "Я МОГУ!". ШОУ

УНИКАЛЬНЫХСПОСОБНОСТЕЙ

02.00 Премьера. "ТЕОРИЯЗАГОВОРА". ПЯТЬЭКЗОТИЧЕСКИХПРОДУКТОВ, КОТОРЫЕСТОИТ ПОПРОБОВАТЬ

02.40 "П@УТINA+"03.25 "ТОЙ ЗАКАЗ"03.50 "?YEL SIRI…"04.35 "ТОЙ БАЗАР"

06.00 "Ћыздар арасында"06.40, 04.00 "Ћуырдаћ"07.30 "Ене мен келiн"08.00 Телехикая "Н2О: бiр тамшы

судыѓ ћџдiретi"09.00 "Хотим ребенка"09.30 М/ф "Артур и война двух

миров"11.20 Х/ф "ОХОТА НА

ПИРАНЬЮ"14.50 Телехикая "Бастыћ

боламын"16.50 "Келесi кiм?"17.20 "Япырай"18.00 "Spirit of Tengri"18.10 "Шќй iшейiк"19.10 Телехикая "Жана келiн"21.00 "Юрмала"22.50 Х/ф "ШЕСТОЕ ЧУВСТВО"00.50 Х/ф "СПИРАЛЬ"03.00 Телехикая "Элиф"05.00 "Женiп кMр!"

12.10 "ШЕРЛОК ХОЛМС: ИГРАТЕНЕЙ" (прикл. боевик,Роберт Дауни мл, ДжудЛоу)

14.50 "PRO - КИНО"15.00 Мультхикая "Том мен

Джерри" (каз.)15.30 Ќзiл - кљлкi "Байћа,


кљлдiр" (каз.)17.30 "Тематик-шоу" (каз.)18.20 Телехикая "ЖАНЫМ 2" 2

серия19.50 Ќзiл - кљлкi "INSTATV.KZ"

(каз.)20.10 "91- TV" (каз.)21.00 "ТОР: ЦАРСТВО ТЬМЫ"

(фантастический боевик,Крис Хемсворт )

23.30 "БРУКЛИН ВМАНХЭТТЕНЕ" (боевик,Шон Фэрис)

01.10 "ВПЕРЕД И С ПЕСНЕЙ!"02.10 - 04.00 КMркем -

фильм "Жылдамдыћ 2"(каз.)

06.00, 10.45, 13.00, 16.40, 23.30"Ќн шашу"

07.00 "АПТАЛЫЋ ШОЛУ"08.00 "Страницы памяти моей

страны"08.10 "Жанна

Прохоренко.Баллада олюбви"

09.00 "ПАНОРАМА НЕДЕЛИ"10.00, 20.30 "БОЛАШАЅЫМ JЗ

ЋОЛЫМДА" Телехикаясы11.20, 13.40, 14.30, 16.00 "TOP-

SHOP"12.00 "Это моя жизнь"12.30 "Jмiр тынысы"15.00 Жадыра Арыстанова "Аћ

баян" атты ќн кешi17.00 "Жас ћанат 2017"18.00 "Тайны нашего кино"18.30 "Евгений

Герасимов.Привычка бытьгероем"

19.20 "НеизведанныйКазахстан"

19.50 "Смех с доставкой на дом"21.20 "Ћазаћтын Майрасы"00.00 "Талисман успеха"02.00 - 06.00 "Ќн кMѓiлдiѓ

ажары"

06.00 ЋР ЌНЏРАНЫ06.05 “ДОСТЫЅЫМЫЗ

ЖАРАСЋАН”09.20 “КРИВОЕ ЗЕРКАЛО”11.05 “ДВЕ ЖЕНЫ” мелодрама

(1-4 серия, повтор)15.10 “ШЫМКЕНТ-ШОУ”15.40 “СЕН ДЕ, МЕН ДЕ”.

Ѕазизхан Шекербековтыѓќн кешi

17.50 “ЖЕТI ЌЛЕМ”. Jзбеккиносы. РMлдерде: ЗаринаНизомиддинова, АлишерУсмонов, Мухаммад ИсоАбдулхайров. Тџсаукесер!

20.00 “АПТАП”. СерiкЖанболаттыѓ Mлшемi.Тџсаукесер!

21.00 “ПОРТРЕТ НЕДЕЛИ” сАртуром Платоновым

22.10 “СЛУГИ НАРОДА”

22.40 “КОРОЛЕВА ПРИИСПОЛНЕНИИ”,мелодрама. В ролях:Ольга Арнтгольц,Станислав Бондаренко.Премьера.

00.40 “ЮМОР!ЮМОР!ЮМОР!юмористическая шоупрограмма

02.10 БАСТЫ РОЛДЕ03.00-04.15 “ТОЙ BESTSTAR”

05.55, 03.40 Ќнџран06.0006.00 ОЛИМПИАДА-2018 г.

КЕРЛИНГ (ЖЕНЩИНЫ)ФИНАЛ. Прямой эфир


09.50 "ЛИЧНЫЙ ТРЕНЕР"10.05, 13.25, 19.15 НОВОСТИ10.10, 22.30 УЕФА ЧЕМПИОНДАР

ЛИГАСЫНЫЃ ЖУРНАЛЫ10.40, 16.45, 22.10 ДНЕВНИК

ОЛИМПИАДЫ- 2018 г.10.55, 16.30, 21.55

"ОЛИМПИЙСКИЙ ГОСТЬ".Студийная программа

11.10, 16.25, 19.40, 22.25ЖАЃАЛЫЋТАР

11.15 ОЛИМПИАДА-2018 г.ХОККЕЙ. (МУЖЧИНЫ)МАТЧ ЗА 3 МЕСТО

13.30, 19.20, 23.00 "ПХЁНЧХАНТJРIНДЕ". Студиялыћбаѕдарлама

13.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.ФИГУРНОЕ КАТАНИЕ.ГАЛА-ШОУ

16.55 ОЛИМПИАДА-2018 г.ЦЕРЕМОНИЯ ЗАКРЫТИЯ.Прямой эфир

19.45 ДЗЮДО. Этап Мирового"Гран-при". Дюссельдорф2 день

23.25 ФУТБОЛ. Ла Лига."ВАЛЕНСИЯ" -"РЕАЛСОСЬЕДАД". Прямой эфир

01.30 ОЛИМПИАДА-2018 г.ХОККЕЙ. (МУЖЧИНЫ)ФИНАЛ

6:00 Концерт7:10 Ѕаламѕажайыптары7:40 Ризамын8:20 "Экстремалды футбол"

Мультхикая8:50 "Дќлсоћћы" Мультхикая9:20 Союзмультфильм9:50 Х/ф "БЛИЗНЕЦ" (Франция,

1984 г.)12:00 Мастерская уюта12:30 Жастарћаласы13:00 "Ќндер мен жылдар"

Концерт15:00 Iнжу-маржан15:30 Герои нашего времени -

Туѕанжертарландары15:50 Х/ф "ГЕРОЙ" (Китай,

Гонконг, 2002 г.)17:50 Х/ф "ЦЕНТУРИОН" (США,

Великобритания, Франция2010 г.)

20:00 Шарайна20:50 Концерт23:00 Jнерћырандары0:20 Алматинские истории0:50 Ќсемќуен.

ХАБАР

ЕУРАЗИЯ

7-КАНАЛ

НТК

КТК

«QAZAQSTAN»

ОН ТВ

СТВ

АЛМАТЫ

31-КАНАЛ

АСТАНА

«KAZSPORT»



ДЉЙСЕНБI, 19 АЋПАН

05.00 Телеканал "Доброе утро".08.00 Новости.08.05 Телеканал "Доброе утро".08.50 "Поле чудес".09.45 Контрольная закупка.10.10 "Жить здорово!".11.05 Модный приговор.12.00 Новости.12.15 "Время покажет".13.50 "Давай поженимся!".15.00 Новости (с субтитрами).15.15 "Мужское/Женское".16.50 "Время покажет".18.00 Вечерние новости (с субтитрами).18.25 "Время покажет".18.45 "На самом деле".19.55 "Пусть говорят".21.00 "Время".21.30 Премьера. "Вольная грамота".

Многосерийный фильм.23.15 Виктория Толстоганова, Олег

Фомин, Михаил Трухин вмногосерийном фильме"Медсестра".

00.05 "Время покажет".01.00 Модный приговор.01.55 "Давай поженимся!".02.40 "Жить здорово!".03.00 Новости.03.05 "Жить здорово!" Продолжение.03.35 "Мужское/Женское".

06.00, 09.55, 01.10 "Военная тайна с ИгоремПрокопенко" (16+)

06.45, 07.30 "Документальный проект"(16+)

07.35 "Смотреть всем!" (16+)08.15, 09.30, 13.30, 17.30, 20.30, 00.00

"Новости" (16+)08.20 "С бодрым утром!" (16+)12.15, 02.00, 04.25 "Самые шокирующие

гипотезы" (16+)13.05, 17.05, 20.05, 23.35

"Информационная программа 112"(16+)

13.55 "Загадки человечества с ОлегомШишкиным" (16+)

14.40 "Механический апельсин" (16+)15.25, 16.15 Сериал "ИНСТРУКТОР"

(16+)18.05 "Под защитой" (16+)18.30 "Тайны Чапман" (16+)19.15 "Самые шокирующие гипотезы"

(16+)

20.55, 21.35, 22.20 Сериал "СОЛДАТЫ-12"(16+)

23.05 "Водить по-русски" (16+)00.25 "Загадки человечества с Олегом

Шишкиным" (16+)02.45 "Секретные территории" (16+)03.35 "Тайны Чапман" (16+)05.10 "Территория заблуждений с

Игорем Прокопенко" (16+)

09.00, 11.00, 13.00, 16.00, 19.00, 22.00"СЕГОДНЯ"

09.05 Сериал "ВРАЧЕБНАЯ ТАЙНА" 102серия

10.05, 11.05 "ДЕЛОВОЕ УТРО НТВ"12.00 Сериал "ВОЗВРАЩЕНИЕ МУХТАРА-

2". "БУКЕТ ПОДСНЕЖНИКОВ"13.25 "МЕДИЦИНСКИЕ ТАЙНЫ"14.00 Сериал "УЛИЦЫ РАЗБИТЫХ

ФОНАРЕЙ-15" "ПОДВОДНЫЕКАМНИ" "УБОЙНЫЙ ФУТБОЛ"

16.25 "ОБЗОР. ЧРЕЗВЫЧАЙНОЕПРОИСШЕСТВИЕ"

17.00, 19.30, 05.30 "МЕСТО ВСТРЕЧИ"20.05 Сериал "БРАТ ЗА БРАТА-3" 3 серия22.50 Сериал "ПРОФИЛЬ УБИЙЦЫ - 2"

"ЭКСТРАСЕНС" 1 часть00.50 Сериал "МЕНТОВСКИЕ ВОЙНЫ-11"

"ВЕРТИКАЛЬ БЕЗВЛАСТИЯ" 1 часть02.50 "ИТОГИ ДНЯ"03.20 "ПОЗДНЯКОВ"03.35 Сериал "ШАХТА" "ВОЗВРАЩЕНИЕ",

"ТУМАН"07.20 "ЗВЕЗДЫ СОШЛИСЬ"

06.00, 06.30, 07.00, 07.30 Деффчонки08.00, 03.00 Импровизация (16+)09.00 Дом-2. Lite (16+)10.15 Дом-2. Остров любви (16+)11.30, 12.00, 12.30, 13.00, 13.30, 14.00

САШАТАНЯ (16+)14.30, 15.00, 15.30, 16.00, 16.30, 17.00, 17.30,

18.00, 18.30 Интерны (16+)19.00, 19.30, 01.00, 01.30 Улица (16+)20.00, 20.30, 02.00, 02.30 Остров, 2 сезон21.00 Где логика? (16+)22.00 Однажды в России (16+)23.00 Дом-2. Город любви (16+)00.00 Дом-2. После заката (16+)05.00 Comedy Woman (16+)

10.00 "Настроение"11.55 "Доктор И..."

12.15 Х/ф "ПИСЬМО НАДЕЖДЫ"15.30, 18.30, 23.25, 02.05 СОБЫТИЯ15.50, 04.20 Сериал "ВЫХОЖУ ТЕБЯ

ИСКАТЬ"17.35 "Постскриптум"18.50 ГОРОД НОВОСТЕЙ19.05 "В центре событий" с Анной

Прохоровой19.55, 08.45 М/с "Рекс"20.15 Д/ф "Жанна Прохоренко. Баллада о

любви"21.10 Х/ф "БАНЩИК ПРЕЗИДЕНТА, ИЛИ

ПАСЕЧНИКИ ВСЕЛЕННОЙ"22.40 "Естественный отбор"23.45, 06.05 "Право голоса"01.05, 09.05 Сериал "МОСКОВСКИЙ

ДВОРИК"02.35 "Атака дронов"03.05 БЕЗ ОБМАНА. "Стейк и фейк"03.50 СОБЫТИЯ. 25-Й ЧАС07.25 Х/ф "ВАЛЕРИЙ ЧКАЛОВ"

04.00 Утро России.08.00 Вести.08.15 Утро России.08.50 "О самом главном". Ток-шоу. (12+)10.00 Вести.10.40 Вести. Местное время.11.00 "Судьба человека с Борисом

Корчевниковым". (12+)12.00 "60 Минут". Ток-шоу с Ольгой

Скабеевой и Евгением Поповым.(12+)

13.00 Вести.13.40 Вести. Местное время.14.00 Анна Ковальчук в детективном

телесериале "Тайны следствия".(12+)

16.00 Вести.16.40 Вести. Местное время.17.00 "Андрей Малахов. Прямой эфир".

(16+)18.00 "60 Минут". Ток-шоу с Ольгой


19.00 Вести.19.45 Вести. Местное время.20.00 "Русская серия". Премьера. Юлия

Снигирь, Северия Янушаускайте,Федор Лавров, Петр Рыков,Кристина Бабушкина и ЮрийЦурило в телесериале "Кроваваябарыня". (16+)

22.15 "Вечер с Владимиром Соловьёвым".(12+)

00.00 Премьера. "Чуркин". Фильм СергеяБрилёва. (12+)

01.30 Ирина Климова, Олег Филипчик иЕлена Калабина в телесериале"ПОЦЕЛУЙТЕ НЕВЕСТУ!". (12+)

02.25 Анна Ковальчук в детективномтелесериале "Тайны следствия".

05.00 "Утро России".10.00 "О самом главном". Ток-шоу.11.00 ВЕСТИ.11.40 ВЕСТИ. МЕСТНОЕ ВРЕМЯ.12.00 "Судьба человека с Борисом

Корчевниковым".13.00 "60 Минут". Ток-шоу с Ольгой

Скабеевой и Евгением Поповым.14.00 ВЕСТИ.14.40 ВЕСТИ. МЕСТНОЕ ВРЕМЯ.14.55 "Правила жизни".15.20 Ярослав Бойко, Анатолий Васильев,

Раиса Рязанова, ДарьяПовереннова и Илья Соколовский втелесериале "Семейный детектив".

17.00 ВЕСТИ.17.40 ВЕСТИ. МЕСТНОЕ ВРЕМЯ.18.00 "Андрей Малахов. Прямой эфир".19.00 "60 Минут". Ток-шоу с Ольгой

Скабеевой и Евгением Поповым.20.00 ВЕСТИ.20.45 ВЕСТИ. МЕСТНОЕ ВРЕМЯ.21.00 РУССКАЯ СЕРИЯ. ПРЕМЬЕРА. Юлия

Снигирь, Северия Янушаускайте,Федор Лавров, Петр Рыков,Кристина Бабушкина и ЮрийЦурило в телесериале "Кроваваябарыня".

22.55 "Вечер с Владимиром Соловьевым".00.30 ПРЕМЬЕРА. "Чуркин". Фильм Сергея

Брилева.01.40 Ирина Климова, Олег Филипчик и

Елена Калабина в телесериале"Поцелуйте невесту!".

03.10 ВЕСТИ-САНКТ-ПЕТЕРБУРГ.03.25 "Андрей Малахов. Прямой эфир".04.30 "Правила жизни".

09.00 Мультфильмы. (0+)12.30, 13.00, 20.35, 21.10 Сериал

"СЛЕПАЯ" (12+)13.30 Скрипт-реалити. "Гадалка". 9 сезон.

526 серия Объятия любовника.14.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 7 сезон.

410 серия Монетки. (12+)14.30 Программа. "Не ври мне". 586 вып.

Срок давности. (12+)15.30 Программа. "Не ври мне". 587 вып.

Предчувствие. (12+)

ПЕРВЫЙ КАНАЛ СНГ

НТВ МИР

СЕЙСЕНБI, 20 АЋПАН

05.00 Телеканал "Доброе утро".08.00 Новости.08.05 Телеканал "Доброе утро".08.40 "Пусть говорят".09.45 Контрольная закупка.10.10 "Жить здорово!".11.05 Модный приговор.12.00 Новости.12.15 "Время покажет".15.00 Новости (с субтитрами).15.30 "Давай поженимся!".16.15 "Мужское/Женское".17.05 "Время покажет".18.00 Вечерние новости (с субтитрами).18.45 "На самом деле".19.55 "Пусть говорят".21.00 "Время".21.30 Премьера. "Вольная грамота".

Многосерийный фильм.23.15 Виктория Толстоганова, Олег Фомин,

Михаил Трухин в многосерийномфильме "Медсестра".

00.05 "Время покажет".01.00 Модный приговор.01.55 "Давай поженимся!".02.40 "Жить здорово!".03.00 Новости.03.05 "Жить здорово!" Продолжение.03.35 "Мужское/Женское".

06.00, 05.10 "Территориязаблуждений с Игорем Прокопенко"(16+)


07.35 "Водить по-русски" (16+)08.20 "С бодрым утром!" (16+)09.30, 13.30, 17.30, 20.30, 00.00

"Новости" (16+)09.55, 01.10 "Военная тайна с Игорем

Прокопенко" (16+)12.15, 02.00, 04.25 "Самые шокирующие

гипотезы" (16+)13.05, 17.05, 20.05, 23.35




(16+)18.05 "Под защитой" (16+)18.30 "Тайны Чапман" (16+)

19.15 "Самые шокирующие гипотезы"(16+)

20.55, 21.35, 22.20 Сериал "СОЛДАТЫ-12"(16+)

23.05 "Водить по-русски" (16+)00.25 "Загадки человечества с Олегом

Шишкиным" (16+)02.45 "Секретные территории" (16+)03.35 "Тайны Чапман" (16+)

09.00, 11.00, 13.00, 16.00, 19.00, 22.00"СЕГОДНЯ"


10.05, 11.05 "ДЕЛОВОЕ УТРО НТВ"12.00 Сериал "ВОЗВРАЩЕНИЕ МУХТАРА-2".

"ВЕСЕЛЬЧАКИ"13.25 "МЕДИЦИНСКИЕ ТАЙНЫ"14.00 Сериал "УЛИЦЫ РАЗБИТЫХ

ФОНАРЕЙ-15" "ХИЩНИК" "СЕАНСЧЕРНОЙ МАГИИ"



"ПАЛАЧ" 1 часть00.50 Сериал "МЕНТОВСКИЕ ВОЙНЫ-11"

"ВЕРТИКАЛЬ БЕЗВЛАСТИЯ" 3 часть02.50 "ИТОГИ ДНЯ"03.20 Сериал "ШАХТА" "В КОЛЬЦЕ",

"КОЛОННА"07.10 "КВАРТИРНЫЙ ВОПРОС"08.05 "ВСЕ БУДЕТ ХОРОШО!"

06.00, 06.30, 07.00, 07.30 Деффчонки(16+)

08.00, 21.00, 03.00 Импровизация (16+)09.00 Дом-2. Lite (16+)10.15, 23.00 Дом-2. Остров любви11.30, 12.00, 12.30, 13.00, 13.30, 14.00

САШАТАНЯ (16+)14.30, 15.00, 15.30, 16.00, 16.30, 17.00, 17.30,

18.00, 18.30 Интерны (16+)19.00, 19.30, 01.00, 01.30 Улица (16+)20.00, 20.30, 02.00, 02.30 Остров, 2 сезон22.00 ШОУ СТУДИЯ СОЮЗ (16+)00.00 Дом-2. После заката (16+)05.00 Comedy Woman (16+)

10.00 "Настроение"11.55 М/с "Рекс"

12.05 "Доктор И..."12.30 Х/ф "ПУЛЯ-ДУРА. АГЕНТ ДЛЯ

НАСЛЕДНИЦЫ" 1, 2 серия14.00, 07.25 Х/ф "БАНЩИК

ПРЕЗИДЕНТА, ИЛИ ПАСЕЧНИКИВСЕЛЕННОЙ"

15.30, 18.30, 23.25, 02.05 СОБЫТИЯ15.50, 04.20 Сериал "БРАКИ

ЗАКЛЮЧАЮТСЯ НА НЕБЕСАХ"17.35, 01.05, 09.05 Сериал "МОСКОВСКИЙ

ДВОРИК"18.50 ГОРОД НОВОСТЕЙ19.05 "Мой герой. Владимир Грамматиков"19.45 БЕЗ ОБМАНА. "Стейк и фейк"20.20 Д/ф "Знахарь ХХI века"21.00 Х/ф "МЕХАНИЧЕСКАЯ СЮИТА"22.40 "Естественный отбор"23.45 "Право голоса"02.35 "Осторожно, мошенники! Онлайн-

базар"03.05 "Прощание. Роман Трахтенберг"03.50 СОБЫТИЯ. 25-Й ЧАС06.05 "Право знать!" Ток-шоу

04.00 Утро России.07.00 XXIII ЗИМНИЕ ОЛИМПИЙСКИЕ ИГРЫ

В ПХЁНЧХАНЕ. Фигурное катание.Танцы. Произвольная программа.

10.40 Вести. Местное время.11.00 "Судьба человека с Борисом



13.00 Вести.13.40 Вести. Местное время.14.00 XXIII ЗИМНИЕ ОЛИМПИЙСКИЕ ИГРЫ

В ПХЁНЧХАНЕ. Фигурное катание.16.00 Вести.16.40 Вести. Местное время.17.00 "Андрей Малахов. Прямой эфир".




Снигирь, Северия Янушаускайте,Федор Лавров, Петр Рыков,Кристина Бабушкина и Юрий Цурилов телесериале "Кровавая барыня".(16+)


01.00 Ирина Климова, Олег Филипчик иЕлена Калабина в телесериале"ПОЦЕЛУЙТЕ НЕВЕСТУ!". (12+) до02.57.







Снигирь, Северия Янушаускайте,Федор Лавров, Петр Рыков,Кристина Бабушкина и Юрий Цурилов телесериале "Кровавая барыня".

22.55 "Вечер с Владимиром Соловьевым".01.15 Ирина Климова, Олег Филипчик и


02.45 ВЕСТИ-САНКТ-ПЕТЕРБУРГ.03.05 "Андрей Малахов. Прямой эфир".04.05 "Правила жизни".04.30 "Пряничный домик".



527 серия Кто ее любит. (12+)14.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 8 сезон.

456 серия Счастье в наследство.(12+)

14.30 Программа. "Не ври мне". 588 вып.Мальчишник. (12+)

15.30 Программа. "Не ври мне". 589 вып.Непутевая сестра. (12+)


НТВ МИР

РЕН ТВ

16.30 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 52 вып.Треснувшаяся рамка. (16+)

17.00 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 53 вып.Клептомания. (16+)

17.30 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 54 вып.Дальнобойщики-2. Летучийголландец. (16+)

18.00 Программа. "Мистические истории".1 сезон. 12 вып. Месть ведьмы/Лотерейный билет. (16+)

19.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 10 сезон.688 серия Дерево судьбы.Премьера (12+)

19.30 Скрипт-реалити. "Гадалка". 10 сезон.650 серия Медовые сети. (12+)

20.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 9 сезон.577 серия Конец детства. (12+)

21.40, 22.30 Сериал "КАСЛ" (12+)23.30, 00.15 Сериал "КОСТИ" (12+)01.00 Сериал "ИЗМЕНЫ" (16+)02.45 Х/ф "ХИТМЭН: АГЕНТ 47" (16+)04.30, 05.15, 06.00, 06.30, 07.15, 08.15Сериал

"СКОРПИОН" (16+)

06.00 Сериал "СУПРУГИ" (16+)07.00 Сегодня.07.05 Сериал "СУПРУГИ" (16+)08.00 "Деловое утро НТВ" (12+)10.00 Премьера. Сериал "МУХТАР. НОВЫЙ

СЛЕД" (16+)11.00 Сегодня.11.25 Сериал "УЛИЦЫ РАЗБИТЫХ

ФОНАРЕЙ" (16+)14.00 Сегодня.14.25 Обзор. Чрезвычайное происшествие.15.00 "Место встречи" (16+)17.00 Сегодня.17.30 "Место встречи" (16+)18.00 Алексей Макаров в остросюжетном

сериале "КУБА" (16+)20.00 Сегодня.20.40 Остросюжетный сериал "КУБА"

(16+)22.35 Премьера. Детектив "НЕВСКИЙ.

ПРОВЕРКА НА ПРОЧНОСТЬ" (16+)00.40 "Итоги дня".01.10 "Поздняков" (16+)01.20 Остросюжетный сериал

"СВИДЕТЕЛИ" (16+)02.20 "Место встречи" (16+)04.20 "Поедем, поедим!" (0+)05.00 Сериал "ЧАС ВОЛКОВА" (16+)

До06.03.

16.30 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 55 вып.Электро-вожделение. (16+)

17.00 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 56 вып.Существа на даче. (16+)

17.30 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 57 вып.Опасные игры. (16+)

18.00 Программа. "Мистические истории". 1сезон. 13 вып. Мама/Страшнаялюбовь. (16+)

19.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 10 сезон.694 серия Смертельная обида.Премьера (12+)

19.30 Скрипт-реалити. "Гадалка". 10 сезон.651 серия Меридиан любви. (12+)

20.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 9 сезон.578 серия Слепое проклятье. (12+)

21.40, 22.30 Сериал "КАСЛ" (12+)23.30, 00.15 Сериал "КОСТИ" (12+)01.00 Сериал "ИЗМЕНЫ" (16+)02.45 Х/ф "КАРАТЕЛЬ" (16+)05.00, 05.45, 06.30, 07.30, 08.15 Сериал

"ГРИММ"



ФОНАРЕЙ" (16+)14.00 Сегодня.14.25 Обзор. Чрезвычайное происшествие.15.00 "Место встречи" (16+)17.00 Сегодня.17.30 "Место встречи" (16+)18.00 Остросюжетный сериал "КУБА" (16+)20.00 Сегодня.20.40 Остросюжетный сериал "КУБА" (16+)22.35 Премьера. Детектив "НЕВСКИЙ.

ПРОВЕРКА НА ПРОЧНОСТЬ" (16+)00.40 "Итоги дня".01.10 НТВ-видение. "ПРИЗНАНИЕ

ЭКОНОМИЧЕСКОГО УБИЙЦЫ". ФильмВладимира Чернышева (12+)

02.05 "Место встречи" (16+)04.05 Квартирный вопрос (0+)05.05 Сериал "ЧАС ВОЛКОВА" (16+)

До06.03.

РЕН ТВ

РОССИЯ-1

РОССИ-1

НТВ

НТВ

ТВ-3

ТВ-3

ТНТ

ТНТ

«ТВ ЦЕНТР»

РТР Планета

СПУТНИК ТЕЛЕКАНАЛДАРЫ


«ТВ ЦЕНТР»



СЌРСЕНБI, 21 АЋПАН

05.00 Телеканал "Доброе утро".08.00 Новости.08.05 Телеканал "Доброе утро".08.40 "Пусть говорят".09.45 Контрольная закупка.10.10 "Жить здорово!".11.05 Модный приговор.12.00 Новости.12.15 "Время покажет".14.10 "Давай поженимся!".15.00 Новости (с субтитрами).15.30 "Мужское/Женское".17.05 "Время покажет".18.00 Вечерние новости (с субтитрами).18.45 "На самом деле".19.55 "Пусть говорят".21.00 "Время".21.30 Премьера. "Вольная грамота".

Многосерийный фильм.23.15 Виктория Толстоганова, Олег

Фомин, Михаил Трухин вмногосерийном фильме"Медсестра".

01.00 "Время покажет".01.55 "Давай поженимся!".02.40 "Жить здорово!".03.00 Новости.03.05 "Жить здорово!" Продолжение.03.35 "Мужское/Женское".

06.00, 09.55, 05.10 "Территориязаблуждений с Игорем Прокопенко"(16+)


07.35 "Водить по-русски" (16+)08.15, 09.30, 13.30, 17.30, 20.30, 00.00

"Новости" (16+)08.20 "С бодрым утром!" (16+)12.20, 02.00, 04.25 "Самые шокирующие

гипотезы" (16+)13.05, 17.05, 20.05, 23.35




(16+)18.05 "Под защитой" (16+)18.30 "Тайны Чапман" (16+)19.15 "Самые шокирующие гипотезы"

(16+)

20.55, 21.35, 22.20 Сериал "СОЛДАТЫ-12"(16+)

23.05 "Смотреть всем!" (16+)00.25 "Загадки человечества с Олегом

Шишкиным" (16+)01.10 "Военная тайна с Игорем

Прокопенко" (16+)02.45 "Секретные территории" (16+)03.35 "Тайны Чапман" (16+)

09.00, 11.00, 13.00, 16.00, 19.00, 22.00"СЕГОДНЯ"


10.05, 11.05 "ДЕЛОВОЕ УТРО НТВ"12.00 Сериал "ВОЗВРАЩЕНИЕ МУХТАРА-

2". "ПРИЗРАК ПОВАРА"13.25 "МЕДИЦИНСКИЕ ТАЙНЫ"14.00 Сериал "УЛИЦЫ РАЗБИТЫХ

ФОНАРЕЙ-15" "МАСКА СМЕРТИ""КЛЮЧ К УБИЙСТВУ"



"БЕГОВАЯ ДОРОЖКА" 1 часть00.50 Сериал "МЕНТОВСКИЕ ВОЙНЫ-11"

"ПРАВО УБИВАТЬ" 1 часть02.50 "ИТОГИ ДНЯ"03.20 Сериал "ШАХТА" "ЗАСАДА",

"ЭПИДЕМИЯ"07.10 "ДАЧНЫЙ ОТВЕТ"08.05 "ВСЁ БУДЕТ ХОРОШО!"

06.00, 06.30, 07.00, 07.30 Деффчонки(16+)

08.00, 03.00 Импровизация (16+)09.00 Дом-2. Lite (16+)10.15 Дом-2. Остров любви (16+)11.30, 12.00, 12.30, 13.00, 13.30, 14.00

САШАТАНЯ (16+)14.30, 15.00, 15.30, 16.00, 16.30, 17.00, 17.30,

18.00, 18.30, 19.00, 19.30, 01.00,01.30 Интерны (16+)

20.00, 20.30, 02.00, 02.30 Остров, 2 сезон(16+)

21.00 Однажды в России (16+)22.00 Где логика? (16+)23.00 Дом-2. Город любви (16+)00.00 Дом-2. После заката (16+)05.00 Comedy Woman (16+)

10.00 "Настроение"11.55 "Доктор И..."12.20 Х/ф "ПУЛЯ-ДУРА. АГЕНТ ДЛЯ

НАСЛЕДНИЦЫ" 3, 4 серия13.50, 07.25 Х/ф "МЕХАНИЧЕСКАЯ

СЮИТА"15.30, 18.30, 23.25, 02.05 СОБЫТИЯ15.50, 04.20 Сериал "БРАКИ


ДВОРИК"18.50 ГОРОД НОВОСТЕЙ19.05 "Мой герой. Диана Гурская"19.45 "Прощание. Роман Трахтенберг"20.25 "Хроники московского быта. Первая

древнейшая"21.10 Х/ф "МОЙ ПАПА БАРЫШНИКОВ"22.40 "Естественный отбор"23.45, 06.05 "Право голоса"02.35 "Линия защиты"03.05 "Хроники московского быта. Ушла

жена"03.50 СОБЫТИЯ. 25-Й ЧАС





телесериале "Тайны следствия".16.00 Вести.16.40 Вести. Местное время.17.00 "Андрей Малахов. Прямой эфир".




Снигирь, Северия Янушаускайте,Федор Лавров, Петр Рыков,Кристина Бабушкина и ЮрийЦурило в телесериале "Кроваваябарыня". (16+)

22.15 "Вечер с Владимиром Соловьёвым".01.00 Ирина Климова, Олег Филипчик и

Елена Калабина в телесериале"ПОЦЕЛУЙТЕ НЕВЕСТУ!". (12+) до02.57.







Снигирь, Северия Янушаускайте,Федор Лавров, Петр Рыков,Кристина Бабушкина и ЮрийЦурило в телесериале "Кроваваябарыня".



02.45 ВЕСТИ-САНКТ-ПЕТЕРБУРГ.03.05 "Андрей Малахов. Прямой эфир".04.05 "Правила жизни".04.30 "Пряничный домик".



528 серия Утренний муж. (12+)14.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 8 сезон.

457 серия Своя могила. (12+)14.30 Программа. "Не ври мне". 587 вып.

Предчувствие. (12+)15.30 Программа. "Не ври мне". 590 вып.

Соседка не вернется от булочника.


БЕЙСЕНБI, 22 АЋПАН

05.00 Телеканал "Доброе утро".08.00 Новости.08.05 Телеканал "Доброе утро".08.40 "Пусть говорят".09.45 Контрольная закупка.10.10 "Жить здорово!".11.05 Модный приговор.12.00 Новости.12.15 "Время покажет".13.05 Данила Козловский, Елизавета

Боярская, Артур Смольянинов,Светлана Ходченкова, ЮлияПересильд, Ирина Пегова в фильме"Пять невест".

15.00 Новости (с субтитрами).15.30 "Давай поженимся!".16.15 "Мужское/Женское".17.05 "Время покажет".18.00 Вечерние новости (с субтитрами).18.25 "Время покажет".18.45 "На самом деле".20.00 "Пусть говорят".21.00 "Время".21.30 "Звезды под гипнозом".23.05 "Вечерний Ургант".23.50 Фильм Дэвида Финчера

"Исчезнувшая".01.40 Иван Ургант, Сергей Светлаков,

Евгения Брик, Ян Цапник, АлександрПаль, Анна Хилькевич в фильме "Ёлки1914".

03.30 Мэрилин Монро в комедии"Любовное гнездышко".

06.00, 05.50 "Территориязаблуждений с Игорем Прокопенко"(16+)


07.35 "Смотреть всем!" (16+)08.15, 09.30, 13.30, 17.30, 20.30

"Новости" (16+)08.20 "С бодрым утром!" (16+)12.20 "Самые шокирующие гипотезы"

(16+)13.05, 17.05, 20.05 "Информационная

программа 112" (16+)13.55 "Загадки человечества с Олегом

Шишкиным" (16+)14.40 "Механический апельсин" (16+)15.30 "Засекреченные списки"

Документальный спецпроект (16+)18.05 "Под защитой" (16+)18.30 "Тайны Чапман" (16+)


20.55 "Теория невероятности - какиечудеса были на самом деле?"Документальный спецпроект (16+)

21.40 "Ракетный бой" Документальныйспецпроект (16+)

23.15, 00.00, 00.45, 01.25 Сериал"СОЛДАТЫ-12" (16+)

02.10, 02.55 Сериал "СОЛДАТЫ - 12"(16+)

03.40, 05.05 Сериал "СОЛДАТЫ - 13"(16+)

04.20 Сериал "СОЛДАТЫ -13" (16+)

09.00, 11.00, 13.00, 16.00, 19.00, 22.00"СЕГОДНЯ"


10.05, 11.05 "ДЕЛОВОЕ УТРО НТВ"12.00 Сериал "ВОЗВРАЩЕНИЕ МУХТАРА-2".

"ЖЕЛЕЗНЫЙ РАСЧЕТ"13.25 "МЕДИЦИНСКИЕ ТАЙНЫ"14.00 Сериал "УЛИЦЫ РАЗБИТЫХ

ФОНАРЕЙ-15" "В БАЗАХ НЕЗНАЧИТСЯ" "ТАНЦЫ СО СМЕРТЬЮ"


17.00, 05.05 "МЕСТО ВСТРЕЧИ"19.30 "ЧП. РАССЛЕДОВАНИЕ"20.05 Сериал "БРАТ ЗА БРАТА-3" 9 серия22.50 Сериал "ПРОФИЛЬ УБИЙЦЫ - 2"

"ВАМПИР" 1 часть00.50 Сериал "МЕНТОВСКИЕ ВОЙНЫ-11"

"ПРАВО УБИВАТЬ" 3 часть02.45 "Захар Прилепин. УРОКИ РУССКОГО"03.15 Сериал "ШАХТА" "УРАГАН", "КОМНАТА

НОМЕР НОЛЬ"07.05 Денис Рожков, Кирилл Полухин в

полицейском сериале "ЧУЖОЙРАЙОН-2" "Кредит", "Ранение","Клеймо", "Подстава"

06.00, 06.30, 07.00, 07.30 Деффчонки(16+)

08.00, 03.00 Импровизация (16+)09.00 Дом-2. Lite (16+)10.15 Дом-2. Остров любви (16+)11.30 Большой завтрак (16+)12.00, 12.30, 13.00, 13.30, 14.00

САШАТАНЯ (16+)14.30, 15.00, 15.30, 16.00, 16.30, 17.00, 17.30,

18.00, 18.30, 19.00, 19.30, 01.00,01.30, 02.00, 02.30 Интерны (16+)

20.00 Comedy Woman (16+)

21.00 Comedy Club (16+)22.00 COMEDY БАТТЛ (16+)23.00 Дом-2. Город любви (16+)00.00 Дом-2. После заката (16+)05.00 Полицейский с Рублевки (16+)

10.00 "Настроение"11.50, 19.40 М/с "Рекс"12.10 Д/ф "Кирилл Лавров. Рыцарь

петербургского образа"12.50 Маргарита Суханкина в программе

"Жена. История любви"14.00, 07.30 Х/ф "МОЙ ПАПА

БАРЫШНИКОВ"15.30, 18.30, 23.25, 02.05 СОБЫТИЯ15.50, 04.20 Сериал "БРАКИ


ДВОРИК"18.50 ГОРОД НОВОСТЕЙ19.05 "Мой герой. Евгений Дятлов"19.50 "Хроники московского быта. Ушла

жена"20.30 Д/ф "Маршала погубила женщина"21.15 Х/ф "ЕГОРИНО ГОРЕ"22.40 "Естественный отбор"23.45, 06.05 "Право голоса"02.35 Х/ф "ПАРЕНЬ ИЗ НАШЕГО ГОРОДА"04.00 Тайны нашего кино. "А зори здесь

тихие"





телесериале "Тайны следствия".(12+)

16.00 Вести.16.40 Вести. Местное время.17.00 "Андрей Малахов. Прямой эфир".




Снигирь, Северия Янушаускайте,Федор Лавров, Петр Рыков,Кристина Бабушкина и Юрий Цурилов телесериале "Кровавая барыня".(16+)


01.00 Ирина Климова, Олег Филипчик иЕлена Калабина в телесериале"ПОЦЕЛУЙТЕ НЕВЕСТУ!". (12+)

02.05 Анна Ковальчук в детективномтелесериале "Тайны следствия".(12+) до03.55.



Скабеевой и Евгением Поповым.14.00 ВЕСТИ.14.40 ВЕСТИ. МЕСТНОЕ ВРЕМЯ.14.55 "Пешком...". Астрахань казачья.15.20 Нонна Гришаева, Александр Назаров

и Владимир Капустин в фильме"Коммунальный детектив". 2013 г.



Снигирь, Северия Янушаускайте,Федор Лавров, Петр Рыков,Кристина Бабушкина и Юрий Цурилов телесериале "Кровавая барыня".



02.45 ВЕСТИ-САНКТ-ПЕТЕРБУРГ.03.05 "Андрей Малахов. Прямой эфир".04.05 "Пешком...". Астрахань казачья.04.35 "Пряничный домик".


"СЛЕПАЯ" (12+)


РЕН ТВ

16.30 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 58 вып.Сестренка. (16+)

17.00 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 59 вып.Неупокоенная блудница. (16+)

17.30 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 60 вып.Искренний спам. (16+)

18.00 Программа. "Мистические истории".1 сезон. 14 вып. Крепостная любовь/Свободная любовь. (16+)

19.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 10 сезон.695 серия Черный грош. Премьера(12+)

19.30 Скрипт-реалити. "Гадалка". 10 сезон.652 серия Оплетай. (12+)

20.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 9 сезон.579 серия Я все исправлю. (12+)

21.40, 22.30 Сериал "КАСЛ" (12+)23.30, 00.15 Сериал "КОСТИ" (12+)01.00 Сериал "ИЗМЕНЫ" (16+)02.45 Х/ф "АКУЛА-РОБОТ" (16+)04.30, 05.15, 06.15, 07.00, 08.00 Сериал

"ЧЕРНЫЙ СПИСОК"



ФОНАРЕЙ" (16+)14.00 Сегодня.14.25 Обзор. Чрезвычайное происшествие.15.00 "Место встречи" (16+)17.00 Сегодня.17.30 "Место встречи" (16+)18.00 Остросюжетный сериал "КУБА"

(16+)20.00 Сегодня.20.40 Остросюжетный сериал "КУБА"

(16+)22.35 Премьера. Детектив "НЕВСКИЙ.

ПРОВЕРКА НА ПРОЧНОСТЬ" (16+)00.40 "Итоги дня".01.10 НТВ-видение. "ПРИЗНАНИЕ

ЭКОНОМИЧЕСКОГО УБИЙЦЫ".Фильм Владимира Чернышева (12+)

02.05 "Место встречи" (16+)04.05 "Дачный ответ" (0+)05.05 Сериал "ЧАС ВОЛКОВА" (16+)

До06.03.

13.30 Скрипт-реалити. "Гадалка". 9 сезон.529 серия Букет для любовницы.

14.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 8 сезон.458 серия Седая женщина. (12+)

14.30 Программа. "Не ври мне". 591 вып.Трудный мальчик. (12+)

15.30 Программа. "Не ври мне". 588 вып.Мальчишник. (12+)

16.30 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 61 вып.Пропавший велосипедист. (16+)

17.00 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 62 вып.Мистический узбек. (16+)

17.30 Программа. "Охотники запривидениями". 3 сезон. 63 вып.Зазеркальный. (16+)

18.00 Программа. "Мистические истории ".1 сезон. 15 вып. Месть бабушки/Талисман. (16+)

19.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 10 сезон.696 серия Хозяйка невидимки.Премьера (12+)

19.30 Скрипт-реалити. "Гадалка". 10 сезон.653 серия Игоша. (12+)

20.00 Скрипт-реалити. "Гадалка". 9 сезон.580 серия Клеймо блудницы. (12+)

21.40, 22.30 Сериал "КАСЛ" (12+)23.30, 00.15 Сериал "КОСТИ" (12+)01.00 Сериал "ИЗМЕНЫ" (16+)02.45 Х/ф "ЖАТВА" (16+)04.45, 05.30, 06.30, 07.15 Сериал

"ДЕЖУРНЫЙ АНГЕЛ" (16+)08.15 Программа. "Тайные знаки". 208 вып.

Убить Генсека.



ФОНАРЕЙ" (16+)14.00 Сегодня.14.25 Обзор. Чрезвычайное происшествие.15.00 "Место встречи" (16+)17.00 Сегодня.17.30 "Место встречи" (16+)18.00 Остросюжетный сериал "КУБА" (16+)20.00 Сегодня.20.40 Остросюжетный сериал "КУБА" (16+)22.35 Премьера. Детектив "НЕВСКИЙ.

ПРОВЕРКА НА ПРОЧНОСТЬ" (16+)00.40 "Захар Прилепин. Уроки русского"01.10 Данила Козловский в

остросюжетном фильме "ОДИНОЧКА"03.10 "Место встречи" (16+)05.05 Сериал "ЧАС ВОЛКОВА" (16+)

До06.03.

РЕН ТВ

РОССИЯ-1

РОССИЯ-1

НТВ

НТВ

ТВ-3

ТВ-3

ТНТ

ТНТ

НТВ МИР

«ТВ ЦЕНТР»

НТВ МИР

«ТВ ЦЕНТР»





ЖЏМА, 23 АЋПАН

06.00 Новости.06.35 Евгений Урбанский, Нина

Дробышева в фильме ГригорияЧухрая "Чистое небо".

08.20 Олег Янковский, Ролан Быков,Владимир Высоцкий, АнатолийПапанов в фильме "Служили дватоварища".

10.00 Новости.10.10 "Маршалы Победы". Фильм 1-й.11.05 "Маршалы Победы". Фильм 2-й.12.00 Новости.12.10 Премьера. "Черные бушлаты".

Многосерийный фильм.15.15 Фильм "Двадцать восемь

панфиловцев".16.50 Концерт, посвященный фильму

"ОФИЦЕРЫ" в ГосударственномКремлевском Дворце.

18.00 Вечерние новости (с субтитрами).18.15 Концерт, посвященный фильму

"ОФИЦЕРЫ" в ГосударственномКремлевском Дворце.

19.20 Легендарное кино в цвете."ОФИЦЕРЫ".

21.00 "Время".21.20 Премьера. Кирилл Плетнев в

фильме "Три дня до весны".22.45 Премьера. Фильм Валдиса Пельша

"Полярное братство".00.30 Фильм "Единичка".02.15 Кэмерон Диас, Бен Стиллер в

комедии "Все без ума от Мэри".04.10 Марина Ладынина, Евгений

Самойлов в фильме Ивана Пырьева"В шесть часов вечера после войны".

06.00 "Территория заблуждений сИгорем Прокопенко" (16+)

10.00, 23.35 "Тайны Чапман" (16+)15.35 "Тайны Чапман. Затонувшие города"

(16+)16.20 "Тайны Чапман. Кто крепче" (16+)17.10 "Тайны Чапман. Волшебный дракон"

(16+)18.00 "Тайны Чапман. Магия Третьего

Рейха" (16+)18.45 "Тайны Чапман. Как размножаются

оборотни?" (16+)19.35 "Тайны Чапман. Воинственные йоги"

(16+)20.20 "Тайны Чапман. Колбасу в отставку"

(16+)

21.10 "Тайны Чапман. Русский характер"22.00 "Тайны Чапман. Кто победит?" (16+)22.45 "Тайны Чапман. Русское НЛО" (16+)02.00 "Самые шокирующие гипотезы"

10.30 "Дикий мир с ТимофеемБаженовым"

11.00, 13.00, 19.00, 22.00 "СЕГОДНЯ"11.20 "Александр Журбин. Мелодии на

память" Музыкант, композитор, певецАндрей Державин

12.00 Сериал "ВОЗВРАЩЕНИЕ МУХТАРА-2". "СМЕРТЬ ПО ТЕЛЕФОНУ"

13.25 "МЕДИЦИНСКИЕ ТАЙНЫ"14.00 Сериал "УЛИЦЫ РАЗБИТЫХ

ФОНАРЕЙ-15" "ПУЛЯ ИЗПРОШЛОГО" "ОБИДА"

16.00 "СЛЕДСТВИЕ ВЕЛИ..."17.00 Х/ф "ВОР"19.25 "ЧРЕЗВЫЧАЙНОЕ ПРОИСШЕСТВИЕ.

РАССЛЕДОВАНИЕ"20.00 Сериал "БРАТ ЗА БРАТА-3" 11 серия22.30 Сериал "ПРОФИЛЬ УБИЙЦЫ - 2"

"ПУТЬ КОМАНДОРА" 1 ЧАСТЬ 2ЧАСТЬ "ПОТРОШИТЕЛЬ"

02.30 Х/ф "КОНВОЙ" 1 серия06.25 "ГОСУДАРСТВЕННАЯ ГРАНИЦА"

"Алтарь Победы"07.15 Денис Рожков, Кирилл Полухин в

полицейском сериале "ЧУЖОЙРАЙОН-2" "Граффити", "Похищение","Мечта", "Коллега"

06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 14.00Полицейский с Рублевки (16+)

09.00 Дом-2. Lite (16+)10.00 Дом-2. Остров любви (16+)15.00, 16.00, 17.00, 18.00, 19.00, 20.00, 21.00,

22.00 Полицейский с Рублевки,2 сезон (16+)

23.00 Дом-2. Город любви (16+)00.00 Дом-2. После заката (16+)01.00 COMEDY БАТТЛ (16+)03.00 Импровизация (16+)05.00 Comedy Woman (16+)

10.00 ИЛЛЮЗИОН. "Небесный тихоход"11.10 "Марш-бросок"11.40 Х/ф "ЖДИ МЕНЯ"13.10 Д/ф "Алексей Смирнов. Клоун с

разбитым сердцем"14.05 Х/ф "ПАРЕНЬ ИЗ НАШЕГО ГОРОДА"

15.30, 18.30, 00.25 СОБЫТИЯ15.45, 04.15 Сериал "БРАКИ

ЗАКЛЮЧАЮТСЯ НА НЕБЕСАХ"17.35 Сериал "МОСКОВСКИЙ ДВОРИК"18.45 Д/ф "Леонид Быков. Последний

дубль"19.20 М/с "Рекс"19.30 "На двух стульях". Юмористический

концерт20.25 Д/ф "Кирилл Лавров. Рыцарь

петербургского образа"21.05, 07.20 Х/ф "ЖАЖДА"22.50 Х/ф "СЕЗОН ПОСАДОК"00.40 "Приют комедиантов"02.15 Д/ф "Евгений Евстигнеев. Мужчины

не плачут"03.00 Х/ф "НЕБЕСНЫЙ ТИХОХОД"06.00 Х/ф "ЕГОРИНО ГОРЕ"09.10 Д/ф "Признания нелегала"

05.00 Яна Есипович, Алексей Демидов иАлександр Ильин в фильме "Опятьзамуж". 2016 г. (12+)

07.00 XXIII ЗИМНИЕ ОЛИМПИЙСКИЕИГРЫ В ПХЁНЧХАНЕ. Фигурноекатание. Женщины. Произвольнаяпрограмма.

12.00 Анна Казючиц, Артём Осипов,Алексей И.Барабаш, Анна Попова,Наталья Батрак и Татьяна Догилевав фильме "Третья жизнь ДарьиКирилловны". 2016 г. (12+)

16.00 Праздничный концерт ко Днюзащитника Отечества.

18.10 XXIII ЗИМНИЕ ОЛИМПИЙСКИЕИГРЫ В ПХЁНЧХАНЕ. Хоккей. 1/2финала. Фигурное катание.

20.30 Вести.20.55 Премьера-2021. Владимир

Вдовиченков, Павел Деревянко,Александр Самойленко, МарияМиронова, Оксана Фандера,Александр Ратников, Виталий Хаев,Игорь Угольников, Артур Ваха иНикита Панфилов в фильме "Салют-7". (12+)

23.15 Данила Козловский, ВладимирМашков, Катерина Шпица, СергейШакуров, Сергей Газаров, ЕленаЯковлева, Алёна Бабенко, ВячеславРазбегаев и Василий Мищенко вфильме Николая Лебедева"Экипаж". 2016 г. (12+)

02.00 В остросюжетном фильме "Охота напиранью". 2006 г. (16+) до05.29.

05.00 Олег Табаков, Андрей Миронов,Спартак Мишулин, Юрий Толубеев,Игорь Кваша и Евгений Евстигнеевв фильме "Достояниереспублики". 1971 г.

07.20 Николай Еременко-мл., ПетрВельяминов и Талгат Нигматулин вфильме "Пираты ХХ века". 1979 г.

09.00 Семен Морозов, Наталья Варлей,Елена Соловей, МарианнаВертинская, Татьяна Федорова,Леонид Куравлев и АлексейКожевников в фильме "Семь невестефрейтора Збруева". 1970 г.

11.00 ВЕСТИ.11.20 Анатолий Папанов, Валентин

Смирнитский, Галина Польских иНиколай Трофимов в фильме "Отцыи деды". 1982 г.

12.50 Анна Казючиц, Артем Осипов,Алексей Барабаш, Анна Попова,Наталья Батрак и Татьяна Догилевав фильме "Третья жизнь ДарьиКирилловны". 2016 г.

16.20 Василий Лановой, Георгий Юматов,Владимир Дружников и АлинаПокровская в фильме "Офицеры".1971 г.

18.00 Праздничный концерт ко Днюзащитника Отечества.

20.00 ВЕСТИ.20.30 Данила Козловский, Владимир

Машков, Катерина Шпица, СергейШакуров, Сергей Газаров, ЕленаЯковлева, Алена Бабенко,Вячеслав Разбегаев и ВасилийМищенко в фильме НиколаяЛебедева "Экипаж". 2016 г.

22.50 Данила Козловский, ОлегМеньшиков, Светлана Иванова,Владимир Меньшов, Роман Мадянови Борис Щербаков в фильме"Легенда №17". 2013 г.

01.10 Владимир Машков, ЕвгенийМиронов, Светлана Антонова,АндрейМерзликин, Виктория Исакова,Сергей Гармаш и Михаил Ефремовв остросюжетном фильме "Охота напиранью". 2006 г.

04.05 Анатолий Папанов, ВалентинСмирнитский, Галина Польских иНиколай Трофимов в фильме "Отцыи деды". 1982 г.до 05.23


НТВ МИР

СЕНБI, 24 АЋПАН

06.00 Новости.06.10 "Последняя любовь Николая

Крючкова".07.05 Владимир Ивашов, Жанна

Прохоренко, Николай Крючков,Эльза Леждей в фильме "Баллада осолдате".

08.40 "Играй, гармонь любимая!".09.15 Умницы и умники.10.00 Новости.10.15 "Леонид Быков. Будем жить!".11.10 Смак.11.45 "Смешарики. Спорт".12.00 Новости.12.10 "Идеальный ремонт".13.15 Людмила Артемьева, Татьяна Рудина,

Александр Чернявский вмногосерийном фильме "Таксистка".

16.30 Олег Янковский, Евгения Глушенко вфильме "Влюблён по собственномужеланию".

18.00 Вечерние новости (с субтитрами).18.40 "Кто хочет стать миллионером?" с

Дмитрием Дибровым.20.00 "Сегодня вечером".21.00 "Время".21.20 "Сегодня вечером".22.45 Премьера. Дженнифер Лопес в

фильме "Поклонник".00.30 Кейт Уинслет, Джим Керри в

комедии Мишеля Гондри "Вечноесияние чистого разума".

02.15 Николай Бурляев, НатальяАндрейченко, Инна Чурикова вфильме "Военно-полевой роман".

03.50 Валерий Золотухин, Юрий Смирнов,Наталия Дмитриева, ЕкатеринаВасильева, Лев Дуров в фильме"Бумбараш".


10.00 "Самые секретные спецоперации"Документальный спецпроект (16+)

11.35 "Минтранс" (16+)12.15 "Самая полезная программа" (16+)13.00 "Ремонт по-честному" (16+)13.35 "Военная тайна с Игорем Прокопенко"

(16+)17.10, 17.35 "Военная тайна с Игорем

Прокопенко" (16+)17.30 "Новости" (16+)

20.30 "Территория заблуждений с ИгоремПрокопенко" (16+)

22.05 "Засекреченные списки"Документальный спецпроект (16+)

23.40, 00.20 "Клуб "Белый попугай"(16+)

01.05 Концерт "Солдаты. Маклаков и 23февраля" (16+)

02.10 "Территория заблуждений с ИгоремПрокопенко" (16+)

10.45 "Дикий мир с Тимофеем Баженовым"11.00, 13.00, 19.00 "СЕГОДНЯ"11.20 "СМОТР"11.55 "ИХ НРАВЫ"12.30 "ГОТОВИМ С АЛЕКСЕЕМ ЗИМИНЫМ"13.25 "ГЛАВНАЯ ДОРОГА"14.05 "ЕДА ЖИВАЯ И МЁРТВАЯ"15.05 "КВАРТИРНЫЙ ВОПРОС"16.15 "ПОЕДЕМ, ПОЕДИМ!"17.05 "ЖДИ МЕНЯ"18.05 "СВОЯ ИГРА"19.20 "ОДНАЖДЫ..."20.00 "СЕКРЕТ НА МИЛЛИОН"22.00 "ЦЕНТРАЛЬНОЕ ТЕЛЕВИДЕНИЕ" с

Вадимом Такменевым23.00 "ТЫ СУПЕР!". Международный

вокальный конкурс01.30 Сериал "ШЕРИФ-2" "НЕВЕСТА"03.25 Х/ф "ОТСТАВНИК "ПОЗЫВНОЙ

"БРОДЯГА" 1 серия05.30 "КВАРТИРНИК НТВ У МАРГУЛИСА".

Группа "Сплин"06.35 "МЫ И НАУКА. НАУКА И МЫ"07.30 Денис Рожков, Кирилл Полухин в

полицейском сериале "ЧУЖОЙРАЙОН-2" "Вера", "Новый год", "Досамой смерти", "Камуфляж"

06.00, 06.30, 07.00, 07.30 Деффчонки(16+)

08.00, 16.30 Экстрасенсы ведутрасследование (16+)

09.30 Дом-2. Lite (16+)10.30 Дом-2. Остров любви (16+)11.30, 19.30 Экстрасенсы. Битва

сильнейших (16+)13.00, 13.30, 14.00, 14.30, 15.00, 15.30, 16.00

Остров, 2 сезон (16+)21.00 Песни (16+)23.00 Дом-2. Город любви (16+)00.00 Дом-2. После заката (16+)01.00 Comedy Club (16+)

02.00, 02.30 Ольга (16+)03.00 Импровизация (16+)05.00 Comedy Woman (16+)

10.00 ИЛЛЮЗИОН. "Она защищает Родину"11.15 "Марш-бросок"11.40 "АБВГДейка"12.05, 16.35, 20.15 М/с "Рекс"12.15 "Православная энциклопедия"12.45 Х/ф "НЕБО МОСКВЫ"14.05 Х/ф "ЕГОРИНО ГОРЕ"15.30, 18.30, 03.20 СОБЫТИЯ15.45 Д/ф "Иосиф Кобзон. Песня - любовь

моя"16.55, 06.55 Х/ф "ДОМОХОЗЯИН"18.45 "Домохозяин". Продолжение фильма20.25 Х/ф "ЖДИ МЕНЯ"21.55 Х/ф "ЛЮБОВЬ В РОЗЫСКЕ"01.00 "В центре событий" с Анной

Прохоровой02.00 "Право знать!" Ток-шоу03.30 "Право голоса"06.10 "Атака дронов"06.35 Тайны нашего кино. "Ворошиловский

стрелок"

05.30 МУЛЬТ утро. "Маша и Медведь".06.05 "Живые истории".07.00 Вести. Местное время.07.20 РОССИЯ. Местное время. (12+)08.20 "Сто к одному". Телеигра.09.10 "Пятеро на одного".10.00 Вести.10.20 Данила Козловский, Владимир

Машков, Катерина Шпица, СергейШакуров, Сергей Газаров, ЕленаЯковлева, Алёна Бабенко, ВячеславРазбегаев и Василий Мищенко вфильме Николая Лебедева "Экипаж".2016 г. (12+)

13.00 Владимир Вдовиченков, ПавелДеревянко, Александр Самойленко,Мария Миронова, Оксана Фандера,Александр Ратников, Виталий Хаев,Игорь Угольников, Артур Ваха иНикита Панфилов в фильме "Салют-7". (12+)

15.25 Александр Демьяненко, НатальяВарлей, Юрий Никулин, ГеоргийВицин, Евгений Моргунов иВладимир Этуш в комедии ЛеонидаГайдая "Кавказская пленница, илиНовые приключения Шурика". 1966 г.

17.00 Премьера. "Привет, Андрей!".Вечернее шоу Андрея Малахова.(12+)

19.00 Вести в субботу.20.00 Сделано в России. Премьера. Анна

Михайловская, Александр Дьяченко иМаксим Житник и ПолинаПоликанова в фильме "Двойнаяложь". 2018 г. (12+)

23.55 Премьера. ПРЕМИЯ "ЗОЛОТОЙ ОРЁЛ".Ксения Раппопорт, Иван Янковский,Игорь Миркурбанов и ВладимирСимонов в фильме Павла Лунгина"Дама пик". 2016 г. (16+) до 02.29.

05.55 Анатолий Руденко, Михаил Химичеви Глафира Тарханова в фильме

"Два Ивана". 2013 г.08.00 ВЕСТИ. МЕСТНОЕ ВРЕМЯ.08.20 Анатолий Руденко, Михаил Химичев

и Глафира Тарханова в фильме"Два Ивана". Продолжение.

09.25 "Живые истории".10.10 "Пятеро на одного".11.00 ВЕСТИ.11.20 "Обыкновенный концерт с Эдуардом

Эфировым".11.50 Данила Козловский, Владимир

Машков, Катерина Шпица, СергейШакуров, Сергей Газаров, ЕленаЯковлева, Алена Бабенко,Вячеслав Разбегаев и ВасилийМищенко в фильме НиколаяЛебедева "Экипаж". 2016 г.

14.25 Марина Коняшкина, АлексейДемидов, Дарья Повереннова иАртем Ткаченко в фильме "Завтрак впостель". 2016 г.

18.00 ПРЕМЬЕРА. "Привет, Андрей!".Вечернее шоу Андрея Малахова.

20.00 ВЕСТИ В СУББОТУ.21.00 ПРЕМЬЕРА. Анна Михайловская,

Александр Дьяченко, Максим Житники Полина Поликанова в фильме"Двойная ложь". 2018 г.

00.20 Вера Глаголева, Виктор Проскурин,Николай Рыбников и СветланаКрючкова в фильме "Выйти замуж закапитана". 1985 г.

01.50 Полина Сыркина, СтаниславБондаренко и Сергей Баталов вфильме"Чего хотят мужчины". 2013 г.

03.25 "Обыкновенный концерт с ЭдуардомЭфировым".


НТВ МИР

РЕН ТВ

09.00 Мультфильмы. (0+)12.30, 13.00, 13.30, 14.00, 14.30, 15.00, 15.30,

16.00, 16.30, 17.00, 17.30, 18.00,18.30, 19.00, 19.30, 20.00, 20.30,21.00, 21.30 Сериал"СЛЕПАЯ" (12+)

22.00 Х/ф "ДРУГОЙ МИР" (16+)00.15 Х/ф "ДРУГОЙ МИР-2: ЭВОЛЮЦИЯ"

(16+)02.15 Х/ф "ДЕВУШКА С ТАТУИРОВКОЙ

ДРАКОНА" (18+)05.15 Х/ф "АТАКА ПАУКОВ" (16+)07.15 Программа. "Тайные знаки". 209 вып.

Две смерти в сумке инкассатора.(12+)

08.15 Программа. "Тайные знаки". 210 вып.Фальшивки на миллион.

06.00 "СЕВАСТОПОЛЬСКИЙ ВАЛЬС".Фильм Елизаветы Листовой (16+)

07.10 Владимир Ивашов, ЖаннаПрохоренко, Евгений Урбанский иНиколай Крючков в фильмеГригория Чухрая "БАЛЛАДА ОСОЛДАТЕ" (0+)

09.00 Сегодня.09.15 Николай Еременко-мл. и Петр

Вельяминов в боевике "ПИРАТЫ ХХВЕКА" (12+)

11.00 Сегодня.11.15 Премьера. НТВ-видение.

"СЕКРЕТНАЯ АФРИКА. РУССКИЙМОЗАМБИК". Фильм АлексеяПоборцева (16+)

12.15 Борис Галкин в остросюжетномфильме "ОТСТАВНИК" (16+)

17.00 Сегодня.17.20 Остросюжетный фильм

"ОТСТАВНИК". Продолжение (16+)18.15 Премьера. Илья Денискин, Михаил

Хмуров в фильме "КОНВОЙ" (16+)20.00 Сегодня.20.25 Премьера. Фильм "КОНВОЙ".

Продолжение (16+)22.25 Премьера. Детектив "НЕВСКИЙ.

ПРОВЕРКА НА ПРОЧНОСТЬ" (16+)00.30 Андрей Чубченко, Варвара

Бородина, Алексей Шевченков вдетективе "ВЕТЕРАН" (16+)

04.10 "ГОСУДАРСТВЕННАЯ ГРАНИЦА"(0+)

05.05 Сериал "ЧАС ВОЛКОВА" (16+)До06.03.

09.00 Мультфильмы. (0+)12.30 Х/ф "ПАДШИЙ" (12+)14.15 Х/ф "ПАДШИЙ-2" (12+)16.00 Х/ф "ПАДШИЙ-3" (12+)17.45 Х/ф "ДРУГОЙ МИР" (16+)20.00 Х/ф "ДРУГОЙ МИР-2: ЭВОЛЮЦИЯ"

(16+)22.00 Х/ф "ДРУГОЙ МИР: ВОССТАНИЕ

ЛИКАНОВ" (16+)23.45 Х/ф "ДРУГОЙ МИР-4:

ПРОБУЖДЕНИЕ" (16+)01.15 Х/ф "КОМНАТА СТРАХА" (16+)03.30 Х/ф "АТАКА ПАУКОВ" (16+)05.30 Х/ф "ДЕВУШКА С ТАТУИРОВКОЙ

ДРАКОНА" (18+)08.15 Программа. "Тайные знаки". 212 вып.

Смерть по курсу доллара.

06.00 "ЧП. Расследование" (16+)06.35 "Звезды сошлись" (16+)08.25 Смотр (0+)09.00 Сегодня.09.20 Их нравы (0+)09.40 "Готовим с Алексеем Зиминым" (0+)10.15 "КТО В ДОМЕ ХОЗЯИН?" (16+)11.00 Сегодня.11.20 Главная дорога (16+)12.00 "Еда живая и мёртвая" (12+)13.00 Квартирный вопрос (0+)14.05 "Поедем, поедим!" (0+)15.00 "ЖДИ МЕНЯ" (12+)16.05 Своя игра (0+)17.00 Сегодня.17.20 "Однажды..." (16+)18.00 "Секрет на миллион". Ирина

Салтыкова (16+)20.00 "Центральное телевидение" с

Вадимом Такменевым.21.00 "Ты супер!" Международный

вокальный конкурс (6+)23.30 Премьера. Игорь Бочкин в

остросюжетном фильме"ОТСТАВНИК. ПОЗЫВНОЙ "БРОДЯГА"(16+)

01.35 "Квартирник НТВ у Маргулиса". Группа"Сплин" (16+)

02.45 Владимир Епифанцев востросюжетном фильме "ЧЕЛОВЕКНИОТКУДА" (16+)

04.45 "Поедем, поедим!" (0+)05.15 Сериал "ЧАС ВОЛКОВА" (16+)

До06.13.

РЕН ТВ

РОССИЯ-1

РОССИЯ-1

НТВ

НТВ

ТВ-3

ТВ-3

ТНТ

ТНТ



«ТВ ЦЕНТР»

«ТВ ЦЕНТР»



ЖЕКСЕНБI, 25 АЋПАН

06.00 Новости.06.10 "Василий Лановой. Честь имею!".07.00 Комедия "Дачная поездка

сержанта Цыбули".08.35 "Часовой".09.05 "Здоровье".10.00 Новости.10.10 "Непутёвые заметки" с Дм.

Крыловым.10.25 Премьера. "В гости по утрам" с

Марией Шукшиной.11.15 Премьера. "Дорогая переДача".11.45 "Смешарики. ПИН-код".12.00 Новости.12.10 "Теория заговора".12.55 "Манекенщица". Многосерийный

фильм.16.35 Премьера. "Я могу!" Шоу

уникальных способностей.18.20 "Что? Где? Когда?" Дети XXI

века.19.25 Премьера сезона. "Звезды под

гипнозом".21.00 Воскресное "Время".

Информационно-аналитическаяпрограмма.

22.30 "Клуб Веселых и Находчивых".Высшая лига.

00.25 Мелисса Маккарти в комедии"Девичник в Вегасе".

02.25 Комедия "Один дома:Праздничное ограбление".

06.00, 04.30 "Территориязаблуждений с ИгоремПрокопенко" (16+)

10.10 Концерт "Солдаты.Маклаков и 23февраля" (16+)

11.20, 07.45, 08.05, 08.30, 08.55,13.20, 13.45, 14.10, 14.30,14.55, 15.20, 15.45, 16.10,16.35, 17.00, 17.20, 17.45,18.10, 18.35 "Солдаты. Иофицеры" (16+)

19.00, 19.35, 20.20, 21.05, 21.50,22.35, 23.15 "Клуб "Белыйпопугай" (16+)

00.00 "Добров в эфире"Информационно-аналитическаяпрограмма (16+)

00.55 "Военная тайна с ИгоремПрокопенко" (16+)

11.00, 13.00, 19.00 "СЕГОДНЯ"11.20 "ИХ НРАВЫ"11.50 "ПЕРВАЯ ПЕРЕДАЧА"12.25 "ЕДИМ ДОМА"13.20 "И СНОВА ЗДРАВСТВУЙТЕ!"13.45 "УСТАМИ МЛАДЕНЦА"14.25 "КТО В ДОМЕ ХОЗЯИН?"15.05 "ЧУДО ТЕХНИКИ"16.00 "ДАЧНЫЙ ОТВЕТ"17.05 "НАШПОТРЕБНАДЗОР"18.05 "СВОЯ ИГРА"19.25 "КРИМИНАЛЬНАЯ РОССИЯ"20.00 "СЛЕДСТВИЕ ВЕЛИ..."21.00 "НОВЫЕ РУССКИЕ СЕНСАЦИИ"22.00 "ИТОГИ НЕДЕЛИ" с Ирадой

Зейналовой23.15 "ТЫ НЕ ПОВЕРИШЬ!"00.00 "ЗВЕЗДЫ СОШЛИСЬ"01.30 Сериал "ШЕРИФ-2" "УБИТЬ

ДВУХ ЗАЙЦЕВ"03.25 Премьера. "ПРАЗДНИЧНЫЙ

КОНЦЕРТ, ПОСВЯЩЕННЫЙ 25-ЛЕТИЮ СО ДНЯ ОБРАЗОВАНИЯОАО "ГАЗПРОМ"

05.20 Сериал "МЕНТ В ЗАКОНЕ-2". "НЕЖДИ МЕНЯ, МАМА, ХОРОШЕГОСЫНА"

06.00, 06.30, 07.00, 07.30Деффчонки (16+)

08.00 Экстрасенсы ведутрасследование (16+)

09.00 Дом-2. Lite (16+)10.00 Дом-2. Остров любви (16+)11.00, 22.00 Stand Up (16+)12.00 Большой завтрак (16+)12.30 Песни (16+)14.30, 21.00 Однажды в России16.00 Где логика? (16+)17.00, 03.00 Импровизация (16+)18.00 COMEDY БАТТЛ (16+)19.00, 01.00 Comedy Club (16+)23.00 Дом-2. Город любви (16+)00.00 Дом-2. После заката (16+)02.00, 02.30 Ольга (16+)05.00 Comedy Woman (16+)

10.00 ИЛЛЮЗИОН. "Валерий Чкалов"11.20 Д/ф "Жанна Прохоренко.

Баллада о любви"

12.15 Х/ф "ЖАЖДА"14.00, 05.05 Х/ф "СЕЗОН

ПОСАДОК"15.30, 04.50 СОБЫТИЯ15.45 "Смех с доставкой на дом"16.15 Д/ф "Евгений Герасимов.

Привычка быть героем"17.00, 07.00 Х/ф "ПУЛЯ-ДУРА.

АГЕНТ И СОКРОВИЩЕ НАЦИИ"18.30 МОСКОВСКАЯ НЕДЕЛЯ19.00 "Пуля-дура. Агент и сокровище

нации". Продолжение детектива20.30 "Прощание. Любовь Полищук"21.10 "Прощание. Наталья Гундарева"21.55 "Хроники московского быта.

Градус таланта"22.40 Х/ф "ТИХИЕ ЛЮДИ"01.45 Х/ф "ЛЮБОВЬ В РОЗЫСКЕ"06.35 "Линия защиты"

03.10 Ярослав Бойко и Ольга Погодинав телесериале "Срочно в номер!На службе закона". (12+)

04.55 "Смехопанорама" ЕвгенияПетросяна.

05.20 Утренняя почта.06.00 Местное время. Вести-Москва.

Неделя в городе.06.40 XXIII ЗИМНИЕ ОЛИМПИЙСКИЕ

ИГРЫ В ПХЁНЧХАНЕ. Фигурноекатание. Показательныевыступления.

09.10 "Когда все дома с ТимуромКизяковым".

10.00 Вести.10.30 Александр Демьяненко, Наталья

Варлей, Юрий Никулин, ГеоргийВицин, Евгений Моргунов иВладимир Этуш в комедииЛеонида Гайдая "Кавказскаяпленница, или Новыеприключения Шурика". 1966 г.

12.10 Премьера. Елена Радевич,Евгений Шириков, ЕленаВалюшкина, Владислав Ветров,Юлия Такшина и ЯнинаСоколовская в фильме "Яблочкоот яблоньки". 2018 г. (12+)

16.00 XXIII ЗИМНИЕ ОЛИМПИЙСКИЕИГРЫ В ПХЁНЧХАНЕ. Фигурноекатание. Показательныевыступления.

19.00 ВЕСТИ НЕДЕЛИ.

21.00 "Воскресный вечер сВладимиром Соловьёвым". (12+)

23.30 Премьера. "Забег". (12+)00.25 Наталья Антонова, Сергей

Астахов и Евгений Сидихин вфильме "Там, где есть счастьедля меня". 2013 г. (12+)

02.30 "Смехопанорама" ЕвгенияПетросяна. до 02.59.

04.35 Анна Михайловская, АлександрДьяченко, Максим Житник иПолина Поликанова в фильме"Двойная ложь". 2018 г.

07.40 "Сам себе режиссер".08.25 "Смехопанорама Евгения

Петросяна".08.55 МЕСТНОЕ ВРЕМЯ. ВЕСТИ-

МОСКВА. НЕДЕЛЯ В ГОРОДЕ.09.35 "Утренняя почта".10.10 "Когда все дома с Тимуром

Кизяковым".11.00 ВЕСТИ.11.30 Семен Морозов, Татьяна

Пилецкая, Николай Трофимов иСергей Филиппов в фильме "Встарых ритмах". 1982 г.

13.05 Анна Горшкова, Павел Делонг иТатьяна Лютаева в фильме"Жена Штирлица". 2012 г.

14.45 ПРЕМЬЕРА. Елена Радевич,Евгений Шириков, ЕленаВалюшкина,Владислав Ветров, ЮлияТакшина и Янина Соколовская вфильме "Яблочко от яблоньки".2018 г.

18.05 ПРЕМЬЕРА. "Большая опера".20.00 ВЕСТИ НЕДЕЛИ.22.00 "Воскресный вечер с

Владимиром Соловьевым".00.20 ПРЕМЬЕРА. "Забег".01.10 Наталья Антонова, Сергей

Астахов и Евгений Сидихин вфильме "Там, где есть счастьедля меня". 2013 г.

02.45 Семен Морозов, ТатьянаПилецкая, Николай Трофимов иСергейФилиппов в фильме "В старыхритмах". 1982 г.


09.00 Мультфильмы. (0+)13.30, 14.30, 15.15, 16.15, 17.00, 18.00

Сериал "ГРИММ" (16+)18.45 Х/ф "ДРУГОЙ МИР: ВОССТАНИЕ

ЛИКАНОВ" (16+)20.30 Х/ф "ДРУГОЙ МИР-4:

ПРОБУЖДЕНИЕ" (16+)22.00 Х/ф "АКАДЕМИЯ ВАМПИРОВ"

(16+)00.00 Х/ф "ВИЗАНТИЯ" (16+)02.30 Х/ф "ПАДШИЙ" (12+)04.15 Х/ф "ПАДШИЙ-2" (12+)06.00 Х/ф "ПАДШИЙ-3" (12+)07.45 Программа. "Тайные знаки". 211

вып. Миллион в молочномбидоне. (12+)

08.45 Программа. Мультфильмы. (0+)

06.10 Василий Лановой в детективе"ОГАРЕВА, 6" (0+)

08.00 "Центральное телевидение"(16+)

09.00 Сегодня.09.20 Их нравы (0+)09.40 "Устами младенца" (0+)10.25 Едим дома (0+)11.00 Сегодня.11.20 "Первая передача" (16+)12.00 "Чудо техники" (12+)12.55 "Дачный ответ" (0+)14.00 "НашПотребНадзор" (16+)15.00 "У нас выигрывают!" Лотерейное

шоу (12+)16.05 Своя игра (0+)17.00 Сегодня.17.20 Следствие вели... (16+)19.00 "Новые русские сенсации" (16+)20.00 "Итоги недели" с Ирадой

Зейналовой.21.10 Ты не поверишь! (16+)22.00 "Звезды сошлись" (16+)23.20 Праздничный концерт,

посвященный 25-летию со дняобразования пао "Газпром" (12+)

01.20 Сергей Никоненко и АлександрФисенко в остросюжетномфильме "РУССКИЙ ХАРАКТЕР"(16+)

03.10 Детектив "ОГАРЕВА, 6" (0+)05.00 Сериал "ЧАС ВОЛКОВА" (16+)

До06.03.

РЕН ТВ

РОССИЯ-1 НТВ

ТНТ

НТВ МИР


ТВ-3

«ТВ ЦЕНТР»

ЖАЋСЫЛЫЋ ЖАСАУЅААСЫЅАЙЫЋ

«Жанашырлыћћа – жан риза» дегендей,кемтар, жетiм, ћамћорлыћћа алынѕанбалалардыѓ жанашыр ћамћоршысы болып,аялы алаћанын тосып, жљрек жылуынџсыну, сауабы мол iске атсалысу ќрбiрадамныѓ азаматтыћ парызы.

№84 жалпы бiлiм беретiн мектепте рес-публикалыћ «Ћамћорлыћ» акциясыдќстљрлi тљрде �з жалѕасын тауып келедi.Акцияныѓ басты маћсаты – балалардыорта бiлiммен толыћ ћамтылуына жаѕдайтуѕызу. Маѓызды мiндетiмiз ћамћорлыћжасау.

«Жылуы жоћ љйден без, ћайырымы жоћбиден без» дегендей, ћайырымдылыћ,адамгершiлiктi биiк џстап, кiсiлiктi ту етiп,к�кiрегi ћаяулы, жаны жаралы жанныѓжасын сљртiп, жылы лебiзiн бiлдiрiп,ћолдан келген жќрдемiн џсынып, достыћпейiлiн танытып жљрген мектебiмiздiѓдиректоры Жеѓiскљл Сатаева бџл жолы да

�з к�мегiн аямай, мектебiмiздегi аз ћам-тылѕан отбасына к�мек к�рсеттi.

«Не берсеѓ де балаѕа бер, бала љшiнжаса» деген халћымыздыѓ игi дќстљрiнћазiргi кезде ћайырымдылыћ џйымдарыжалѕастырып келедi. «Ћожатай» ЖК, «Ка-милла» ЖК аз ћамтылѕан отбасына к�мекћолдарын џсынды. Сонымен ћатар, мекте-бiмiздiѓ асхана меѓгерушiсi БљбиханОѓѕарбаева бес баланы тегiн тамаћпенћамтамасыз еттi. Жаћсылыћ жасау ћолыѓ-нан келiп тџрса, ћуаныш сыйлауѕа мљмкiн-шiлiгiѓ жетiп тџрса, неге ћолџшынсозбасћа?!

«Ћамћорлыћ» акциясын џйымдастыруѕаџйытћы болып отырѕан мектеп басшыла-рына, ћолџшын беруге атсалысып отырѕандемеушiлерiмiзге айтар алѕысымыз шексiз.

А.ДУЗКЕЕВА,директордыѓ тќрбие ж*нiндегi


«ЋАМЋОРЛЫЋТЫЃ» ЋАМЋОРЛЫЅЫ«188 мектеп-гимназия» коммуналдыћ

мемлекеттiк мекемесiнде 20I8 жылдыѓ 10ћаѓтары мен 10 аћпан аралыѕында жљргi-зiлген «Ћамћорлыћ» акциясыныѓ барысындат*мендегiдей iс-шаралар атћарылды.

Жалпыѕа бiрдей бiлiм беру айлыѕыжоспарына сќйкес мџѕалiмдер шаѕынау-дандарѕа рейдтер жасады. Рейдтер жљргiзiлубарысында мектепке ћамтылмай ћалѕанбала болмады. Ќлеуметтiк жаѕдайы т�мен,к�пбалалы отбасылардыѓ љйiне барып,тџрмыс жаѕдайлары туралы акт жасалынды.

«Ћамћорлыћ» акциясына мектеп мџѕа-лiмдерi А.Кастекбаева, М.Ћоћымбаева,А.Абильдаева 5 оћушыѕа ћыстыћ курткаќпердi.10 «Б» сынып ата-анасы БектасоваМанзура 10 оћушыѕа мектепке киетiн акжейде ќпердi. 6 «Б» сынып ата-аналары

3 мектепке киетiн шалбар, 4 оћушыѕамойын шалѕы, 4 оћушыѕа жемпiр ќпердi, 2«Б» сынып ата-анасы Махмутов Ержан 2оћушыѕа 2 мектеп с�мкесi мен мектепкећажет ћџрал-жабдыћтарын алып бердi. 8«А» сынып ата анасы МырзаѕалиеваАнаргљл жеке шаѕын цехында жасалѕан 30кг. тџшпара ќкелiп, 15 оћушыѕа 2 келiдентаратып бердi. Мектеп ћамћоршылыћкеѓесiнiѓ шешiмi мен к�мегiнiѓ арћасында10 оћушыѕа «Glasman» фирмасынанмектеп формасы (сарафан ) жќне 1 џлбалаѕа мектеп костюм-шалбарымен, 2оћушыѕа мектеп с�мкесi оћу ћџралдары-мен табыс етiлдi.

Баћтылы ЋАЛЋАЕВА,№188 мектеп-гимназияныѓ мџѕалiмi.

ЋАЙЫРЫМДЫЛЫЋ ЖАСАУ –АЗАМАТТЫЋ БОРЫШЫМЫЗ

Алатау ауданы №180 мектепбойынша 2018 жылдыѓ 10 ћаѓтар мен10 аћпан аралыѕында республикалыћ«Ћамћорлыћ» ћайырымдылыћ акциясыџйымдастырылды. Осы акция бары-сында мектепiшiлiк бџйрыћ шыѕары-лып, жоспар ћџрылып, акция бџрышыжасалды. Акция бџрышына «Ћам-ћорлыћ» ћайырымдылыћ акциясынаћатысты халыћты аћпараттандырумаћсатында мќлiметтер iлiндi, канце-лярлыћ ћорапша дайындалды.

Акция барысында к�пбалалы жќнеаз ћамтылѕан отбасылардан шыћћан,жетiм жќне ата-ана ћамћорлыѕынсызћалѕан оћушыларѕа ЖК«М�лдiр», ЖК«Ажар �нiмдерi», ата-аналар мен мек-

теп џжымы (25 балаѕа оћу ћџрал-дарымен, ћыстыћ киiмдермен, ћыстыћаяћ киiммен, ћаржылай к�мек) к�мекк�рсеттi.

Сонымен ћатар, оћумен ћамтылмайћалѕан балаларды аныћтау, оныѓ iшiндеата-ананыѓ ћарауынсыз жќне ћадаѕа-лауынсыз ћалѕан балаларды, оћуданжалтарѕан балаларды аныћтау маћса-тында ойын клубтарына, адам к�пжиналатын орындарѕа рейд жџмыстарыџйымдастырылды. Рейд �ткiзу бары-сында №180 мектеп ќкiмшiлiгi менмџѕалiмдер џжымы, инспектор жќне ата-аналар бiрлесе отырып жџмыс атћарды.

А.НЏРМАЅАМБЕТОВА,ќлеуметтiк педагог.

«ЖЉРЕГIМ ТОЛЫ МЕЙIРIМГЕ»Ћамћорлыћ – мџћтаж жандарѕа

к*рсетiлер наћты к*мек, iзгiлiктiѓ аныћк*рiнiсi, адамныѓ асыл ћасиетi. Кiсiнiѓайналасындаѕы адамдарѕа танылатынтамаша ћыры да ћаншалыћты ћайырымдыекендiгiнен байћалады. Ћамћорлыћ арћылыайналасындаѕы адамдарѕа деген ыћыласымен к*мегiн, адамгершiлiк ћарым-ћатынасынбiлдiредi. Адам *з џрпаѕына ћамћорлыћтыжастайынан љйретiп, адамгершiлiк ћасиет-терге баулуѕа џмтылады.

Ћазаћтыѓ жаћсы ћасиеттерiнiѓ асылы –жомарттыћ, кеѓпейiлдiлiк. Ол адамѕаћызмет ћылып, жаћсылыћ жасауѕа пейiлдiжанѕа тќн сипат. Bзiѓде барды к�меккемџћтаж адаммен шын жљректен б�лiсу текраћымды, мейiрiмдi, жан жылуы мол, ћайы-рымды адамдардыѓ ћолынан келедi.Осыѕан орай Наурызбай ауданы, №157жалпы бiлiм беретiн мектепте 10.01-10.02аралыѕында «Ћамћорлыћ» акциясы�ткiзiлдi. Акцияныѓ негiзгi маћсаты: жасџрпаћтыѓ бойына адамгершiлiк, iзгiлiк,ћамћорлыћ, ћайырымдылыћ сияћты асылћасиеттердi дарыту маћсатында аз ћам-тылѕан отбасыларынан шыћћан оћушы-ларѕа к�мек к�рсетудi ћолѕа алу. «Ћамћор-лыћ» акциясы аясында мектепте оћушы-

ларѕа к�птеген к�мектер к�рсетiлдi. Атап�тсек, меценаттардыѓ демеушiлiкк�мегiмен оћушыларѕа ћысћы киiмдерберiлдi. Сонымен ћатар, акция аясындамџѕалiмдер де �з љлестерiн ћосты. В.Муха-манова 7 оћушыѕа оћу ћџралдарын сыйла-ды. Г.Байтелиева сыйлыћ жасады . «Ћам-ћорлыћ» акциясы аясында ата-аналар �зџлесiн ћосты. «Ћамћорлыћ» акциясы �змќресiне жеттi. Осындай адамгершiлiгi мол,к�мегiн аямайтын жастарымыздыѓ к�пболуына тiлекшiмiз.

Б.ЖОРЅАБАЕВА,№157 мектеп директорыныѓ

оћу-тќрбие iсi ж*нiндегi орынбасары.А.БОСТЫБАЕВА,

ќлеуметтiк педагог.


[email protected]ЋАЛАДАЅЫ ЋОЃЫР КЕШТЕР

Кеш аћынныѓ з дау-сымен жазылѕан «Есiѓеменi алѕайсыѓ» атты леѓ-мен ашылып, бастауыш сы-нып оћушыларыныѓ орын-дауындаѕы аћын леѓде-рiмен жалѕасты. Олар «Ћа-расазым-ай», «Жапыраћжљрек жас ћайыѓ», «Љшбаћытым», «Отан», «Шеше,сен баћыттысыѓ» аттылеѓдерiн жатћа оћыды.

Аћынныѓ кзiндей к-рiнетiн тџяѕы, асылдан ћал-ѕан сыныћ – ЖџлдызМџћаѕалиџлы мен белгiлiаћын Еркiн Iбiтановтыѓџлы Ербол кешiмiздiѓ ћо-наѕы болды. Олар аћын-ныѓ кпшiлiкке мќлiм дебеймќлiм естелiктерiменблiстi.

«Жазылар естелiктермен туралы» деп аћын зiжырлап кеткендей, дирек-тордыѓ ѕылыми iстер ж-нiндегi орынбасары Шол-пан Ћасымжанћызы аћынжайлы естелiкпен блiстi.

Алматы филармония-сынан келген ћонаћтары-мыз кешiмiздiѓ кркiн

кiргiзе тљстi. Ќлем халыћ-тары Жазушылары одаѕымљшесi, аћын, журналист,Б.Момышџлы жќне М.Шо-лохов медалiнiѓ иегерi,кљйшi Талап Ћараш зiнiѓ«Мџћаѕалиѕа» деген арнаукљйiн орындады. Ал заѕип-тар ћоѕамыныѓ кiтапханаблiмiнiѓ директоры,«Мџћаѕали оћуларыныѓ»џйымдастырушысы, Ауѕансоѕысыныѓ ардагерi ЕрлiкБисетџлы аћынѕа дегенћџрметiн зiнiѓ жыржолдарымен бiлдiрдi.

Сырѕа толы кеш ЋазаћМемлекеттiк филармония-сыныѓ жауапты ћызмет-керi Омарћазы Болатбаев-тыѓ сљйемелдеуiндегiаћынныѓ «Есiѓе менi ал-ѕайсыѓ» атты леѓiнежазылѕан ќнiмен аяћталды.

3леѓ лмейдi. Ендеше,оны жазѕан аћын да л-мейдi. Аћын леѓдерi бiлiмордасыныѓ шќкiрттерiнiѓпоэзияѕа деген сљйiспеншi-лiгiн арттырып, руханибаюына ыћпал еткенiсзсiз.

Артында лмейтџѕынiзi ћалѕан

Алатау ауданы, №180 жалпы бiлiм беретiнмектепте ћазаћтыѓ ћара леѓiн кие тџтћан, жљре-гiнiѓ тљбiнен ћайнап шыћћан асыл жырларыменћалыѓ жџртшылыћтыѓ махаббатына бленгенМџћаѕали Маћатаевтыѓ туѕан кљнiне орай «Есiѓеменi алѕайсыѓ» атты ќдеби-сазды кеш ттi.Кештi ћазаћ тiлi мен ќдебиетi пќн бiрлестiгiнiѓмџѕалiмдерi Гљлжамал Шќбденбекћызы Мыр-ћасымова мен Марина Алтайћызы Дилтановаџйымдастырды.

Нџрлан СЉЙIН

«Бљгiн менiѓ туѕан кљнiм, ой пќлi-ай,

Мына халыћ неѕып жатыр тойламай...», –

деп �зi жырлаѕандай, аћпанайыныѓ басында ћазаћпоэзиясыныѓ Хантќѓiрiатанѕан Мџћаѕали Маћа-таевты еске алу жер-жерде�тедi. Кезiнде «тентекаћынныѓ» тау суындай �мiрi�тiп, азды-к�птi ћызмет жа-саѕан, �леѓдерiнiѓ барлыѕыдерлiк дљниеге келген Алматыда аћиыћ аћынды жылда ескеалады. Биыл да аћынныѓ 87-туѕан кљнi Республикасарайынан бастап, ћаламектептерiнiѓ залдарынадейiн аталып жатты.

Мџћаѕали аћынды ескеалу кешi Алатау ауданыныѓ«Алѕабас» елдi-мекенiндегi№185 жалпы бiлiм беретiнмектепте де ттi. Мектепдиректоры мiндетiн атћару-шы Мадияр Азанбаевтыѓбастамасымен џйымдас-

тырылѕан iс-шараѕа аћын-ныѓ џлы Жџлдыз Маћатаевпен келiнi, «М.Маћатаевћорыныѓ» трайымы Ба-ћытгљл Айдарова шаћыры-лыпты. Мектеп басшысыалып мегаполисте аћынѕаарналып тiп жатћан кп-теген iс-шаралардан уаћыттауып, мектепке атбасынбџрѕаны љшiн Маћатаевтарќулетiне рахмет айтты.

«Есiѓе менi алѕайсыѓ...»деген таћырыппен ткiзiлгенкешке келушiлер мектепоћушыларыныѓ кљшiмендайындалѕан баѕдарламанытамашалады. Оћу iсiнiѓмеѓгерушiлерi Айгљл Ал-таева, Эльмира Мамырова,Лќйла Дегентаева басшылыћететiн «Ћазаћ тiлi» бiрлестiгiџйытћы болѕан ќдеби кешжан-жаћты џйымдасты-рылыпты.

Кештiѓ келесi блiмiндеаћынныѓ џлы Жџлдыз Маћа-таев естелiктер айтып, Мџћа-ѕали келiнi Баћытгљл екеуiоћушылар сџраћтарынажауап бердi.

Есiѓе менi алѕайсыѓАлатау ауданындаѕы №185 мектепте

Мџћаѕали Маћатаевты еске алу кешi �ттi

Мен бардеп мына

жалѕанда...

Жџлдыз МАЋАТАЕВ,аћынныѓ џлы, заѓгер:

Ќкей Алматыда аћын болыпћалыптасты

– Мџћаѕали Маћатаевтыѓ аћын болып ћалыптасуы,танымалдылыѕы Алматыда ткен ѕой. Сол себептi мебiлмеймiн, зге аћын-жазушылардыѓ тек мерейтойларыаталып тсе, бiздiѓ ќкейдiѓ туѕан кљнi жылда атаусызћалмайды. Мџћаѕали аћынныѓ мiнездi болѕанын бiлесiздер. Олмiнез, батырлыћ аћынѕа атасы Маћатайдан берiлсе керек.Ќкесi Сљлеймен соѕыстан ћайтпаѕан Мџћаѕали ќкей атасыМаћатай туралы бiзге естелiк айтатын. Ккпарда ма, бќйгедеме, бiр додада аяѕын сындырып алѕан Маћатай ата мќн бермейжљре берiптi. Ћарамаѕан соѓ аяћ «гангрена» болып, шiрибастайды ѕой. Сол кезде атамыз жiгiттердi шаћырып алып,аяѕыныѓ шiри бастаѕан жерiн балтамен шаптырып тастаѕанекен...

Ќкей менiѓ заѓгер болѕанымды ћалады. «Балам, ертеѓгiкљнi ќдiлдiктен аттаушы болма» дейтiн. Кейiн ћанда бар дљниеболѕасын ба, зiмше леѓ де жазып жљрдiм. Бертiнде бас-аяѕын жинастырып, кiтап та шыѕардым.

Баћытгљл АЙДАРОВА,аћынныѓ келiнi, «М.Маћатаев ћорыныѓ» басшысы:

– Мен аћын атаны крген жоћпын. Бiраћ Лашын мама-мыз атадан ћалѕан жазбалардыѓ барлыѕын жинаћтап, аћынмџрасын ретке келтiрушi едi. Кейiн барлыћ дљниелердiдџрыстаѕан соѓ, маѕан «Мџћаѕали атындаѕы ћор ашу керек,ертеѓ ел сџраѕанда дайын болуымыз ћажет...» деп табыстады.Содан соѓ ћор ћџрып, кiтаптарын шыѕарып, осындай еске алукештерiн ткiзiп келемiз. Аћын атаныѓ з џрпаћтарына да,бљгiнгi жас буынѕа да аћын мџраларын жеткiзу бойыншажџмыс iстеудемiз.

Ќдемi кљннiѓ ќсерiАћынныѓ туѕан кљнiне орай, мектебiмiзде маћтанып

айтатындай, марћайып ћайтатындай iс-шаралар к�п болды.Соныѓ бiрi «Есiѓе менi алѕайсыѓ» атты мектепмџѕалiмдерiнiѓ ќдiстемелiк бiрлестiгi арасында �ткен ќдеби-сазды сайыс. Сайыс «Менiѓ Мџћаѕалиым», «Бiр ќуенаясында», «Мен џмытылмаймын» атты љш кезеѓнен тџрды.

Сайыс соѓында мектеп директоры Айза Алпамысћызысз алып, ќдемi кљннiѓ ќсерiмен блiстi. Еѓбек жолын ендiбастаѕан жастар мен аѕа буынѕа айналѕан ќрiптестерге

шыѕармашылыћ табыс тiлеп, жеѓiмпаздарды арнайысыйлыћтармен марапаттады.

Расымен де, бџл кљнi кѓiл жаѓѕырды. Аћынныѓ туѕанкљнi бiзге дейiн аталып ткен, бiзден кейiн де атаусызћалмайтынына сенемiн. Ќйтсе де, мен Мџћаѕалидыѓ бiрћазаћтыѓ емес, барша адамзаттыѓ айнасы болѕанын ћаларедiм. Ол љшiн бiлiктi, бiлiмдi, ќр сзге махаббатпенћарайтын мамандар бiрiгiп, аћынды аѕылшынша сйлетсе,сз жоћ, бiздiѓ Мџћаѕали Жер дейтiн ѕаламшарѕа жылулыћсыйлар едi.

Ринат ЋЫРЫЋБАЕВ,№104 мектептiѓ ћазаћ тiлi мен ќдебиетi пќнiнiѓ мџѕалiмi.

Ќуезов ауданындаѕы АхметБайтџрсынов атындаѕы №139 мектеп-гимназиясында Мџћаѕали Маћатаев-тыѓ �мiрi мен шыѕармашылыѕынаарналѕан кештi 9 «А», «Б» сыныпоћушылары мен сынып жетекшiлерiџйымдастырды. Аћын �леѓдерiменћатар, �здерiнiѓ де ћауырсынжырларынан шашу шашты.

Ћазаћтыѓ ћара леѓiн кие тџтћан,жљрегiнiѓ тљбiнен ћайнап шыћћанасыл жырларымен ћалыѓ жџртшы-лыћтыѓ махаббатына бленген бџлжыр кешi «Есiѓе менi алѕайсыѓ...»деген таћырыппен ттi. Кештi бола-шаћћа ћара леѓiмен арыз жазыпћалдырѕан хас таланттыѓ «Арыз жа-зып кетейiн» леѓiмен 9 «Б» сыныпоћушысы Жамбыл Абылай бастады. 9«А» сынып оћушысы орындаѕан СайяТiлепалдиева «Туѕан лке» ќнiменкрермендердiѓ кѓiлiнен шыћты.

Мџћаѕалидыѓ шыѕармашылыѕынасаяхат жасаѕан 9-сынып оћушыларыА.Кубаисова, Н.Амантай, А.Жљсiп-ћалиева, А.Ильяшева, Б.Тлеуханова,Р.Рахым, А.Ћџрманѕалиева, Т.Алма-сова, Е.Елхан, М.Каримова, А.Бай-далиева, Ж.Жеѓiсбекћызы, Г.Нџр-ланћызы аћын жырларынан љлгiалып, сезiмдерiн жырмен рнектедi.Мџћаѕали поэзиясында табиѕаттыаялау сезiмi, адамгершiлiктiѓ кз-

ћарасы жатыр. Табиѕаттыѓ еркесi,сџлулыћ рќмiзi – аћћулар бейнесiндежырланып, адал сезiмнiѓ символынаайналѕаны мќлiм. «Аћћулар џйыћ-таѕанда» поэмасынан оћушыларкрiнiс крсетiп, кпшiлiктi тол-ѕандырды. Аћын рухымен ћайтатабысћандай кљй кештi. 3з рлдерiннаћышына келтiре сомдаѕан 9 «Б»сынып оћушылары Д.Анварбекћызы,Арнџр, Ернџр Бегалиев, 9 «А» сыныпоћушылары С.Абдурусул, Е.Кеѓесов,А.Аблайсан сияћты оћушылардымаћтанышпен айтуѕа болады.

Мџћаѕали поэзиясы мќѓгiлiк

жасай бермек. Кешке џстаздар даћатысып, з алѕыстарын бiлдiрдi.Ћазаћ тiлi пќнiнiѓ мџѕалiмi А.Тџр-лыѕџлова, информатика пќнiнiѓмџѕалiмi М.Ћасенова, тарих пќнiнiѓмџѕалiмi Н.Наѕашыбай, математикапќнiнiѓ мџѕалiмi М.Сќбит, аѕылшынпќнiнiѓ мџѕалiмi Ж.Орныћбай,мектеп психологi А.Ћуанышбай,музыка пќнi мџѕалiмi М.Оразова, ата-ана О.Иманќлиева, з ойларын ортаѕасалды. Кештiѓ соѓын директордыѓтќрбие iсi жнiндегi орынбасарыЋайрат Сайднасимов: «Таулар алыс-таѕан сайын биiктей тљседi. Тарланталант Мџћаѕали аћын да уаћыт ткенсайын дараланып, биiкке рлеп, туѕанхалћымен бiрге жасауда. Мџћаѕалимџрасы – халыћ ћазынасы. Аћынныѓрухани ћазынасын џлт игiлiгiне жара-татын ХХI ѕасырдыѓ жастары – мы-на сiздерсiздер», – деп зiнiѓ iлти-патын бiлдiрдi. Ћазаћтыѓ аћиыћаћыны Мџћаѕали есiмi, жырларыжылдар жылжып тсе де џрпаѕыныѓжљрегiнде алаулап жанѕан оттаймќѓгiге ћала берерi сзсiз.

К.БОЛАТБАЕВА,Ѕ.ЖАЋСЫБАЕВА,

№139 мектеп-гимназиясыныѓ ћазаћтiлi мен ќдебиетi пќнiнiѓ мџѕалiмдерi.

Алматыдаѕы М.Жџмабаев атын-даѕы №137 жалпы бiлiм беретiнмектепте ћазаћтыѓ аћиыћ аћыныМџћаѕали Маћатаевтыѓ туѕан кљнiнеорай поэзия кешi ттi.

Бџл кеш бџрынѕы iс-шаралардан згешеболды. Мектебiмiзде бiлiм алып жатћаншќкiрттер Мџћаѕали жырларын љш тiлде –ћазаћ, орыс жќне аѕылшын тiлдерiнде оћып,сайысћа тљстi. 3нер сайысын ћазаћ тiлiндеЖанар Тџѓѕышбек,орыс тiлiнде АћботаНџрболова, аѕылшын тiлiнде Зарина Жаћа-нова жљргiзiп, елдi сљйсiнттi. «Бљгiн менiѓтуѕан кљнiм, ой, пќлi-ай» леѓiмен сахнашымылдыѕын ашћан 10-сынып оћушысыБейбарыс Тоћпановтыѓ ћоѓыр даусы сахнаѕаќр бергендей болды.«Бiз бљгiн Мџћаѕалитойын љш тiлде ткiзудемiз. Бiз љшiн бџл –зор ћуаныш. Елбасы Н.Ќ.Назарбаев «Ћазаћтiлi љш тiлдiѓ бiрi болып ћалмайды, љш тiлдiѓбiрiншiсi, негiзгiсi, бастысы, маѓыздысыболады» деген едi. Сондыћтан бiз халћы-

мыздыѓ дќстљрi мен тарихын, ќдебиетi меннерiн џмытпауѕа тиiспiз» деген сзi кп-шiлiктi риза еттi. Баѕдарламада ќн айтылып,кљй де шертiлдi, ћобыз сарыны мен домбыракљмбiрi љндесе кеткенде, тамсанбаѕан адамћалмады.

Аћынныѓ 72 шумаћтан тџратын «Аћћу-лар џйыћтаѕанда» атты айтулы поэмасын 5-сынып оћушысы Диана Аяпбергенова тљгелжатћа оћып, бишiлер аћћу бейнесiндекомпозициялыћ ћойылым ћойып, крерменбiр сќтке Жетiмклге барып ћайтћандай ќсералды. 9-сынып оћушылары Мџћаѕалилеѓдерiн топћа блiп оћыса, 6, 8, 10-сыныпоћушылары орыс, аѕылшын тiлiнде жатћаоћыды.

Мџћаѕали леѓдерiне жазылѕан ќндердiЖанел Ћалиахметова, Аружан Беделбаева,Ажар Ћџрманбай жќне т.б. оћушыларшырћап, кештiѓ сќнiн аша тљстi. «Махаббат

Аћын жырлары љш тiлде оћылдыЋуатованыѓ, «Назћоѓыр» оркестрiнiѓжетекшiсi Аћћалћа Ахметованыѓ кп еѓбегiсiѓдi. «Аякз ару» ќнiн орындап, ћонаћ-кќдесiмен келген ћџрметтi ћонаѕымыз,дќстљрлi ќншi Айдана Асанбаева крерменыћыласына блендi. Кешке Жетiсу аудандыћБiлiм блiмiнiѓ ќдiскерi Аида Чемербаева,ауданы мектептерiнiѓ тќрбие iсi меѓгерушi-лерi мен ћазаћ тiлi ќдебиетi пќнi мџѕалiмдерiде ћонаћ болды. Iс-шараны ћорытындылаѕанмектеп директоры Сандуѕаш БалтабайћызыАћшалова «Мџћаѕали Маћатаевтыѓ ѕасыраћыны болып ћалуына, оныѓ жырларыныѓмќѓгi лмеуiне сiз бен бiз де жауаптымыз»деп, жастарѕа сенiм артты.

Света АРЫНОВА, М.Жџмабаев атындаѕы №137 жалпы

бiлiм беретiн мектептiѓ ћазаћ тiлi менќдебиетi пќнiнiѓ мџѕалiмi.

диалогы» арћылы бiтiрушi сыныптармектепке деген ћимастыћ сезiмдерiнбайћатты. Iс-шараны ткiзуге «Айжџлдыз» битобыныѓ кркемдiк жетекшiсi КљлшараЌбiлденованыѓ, музыка пќнi мџѕалiмi Гљлнар

«ЖАЗЫЛАР ЕСТЕЛIКТЕР МЕН ТУРАЛЫ...»Ћала жџртшылыѕы Мџћаѕалиды еске алды


[email protected] МЕРЕЙ

15 аћпан«ЖАУЖЉРЕК»драма

16 аћпан«БЕЙБАРЫС СЏЛТАН»тарихи драма

17 аћпан«ЖЉРЕГIМНIЃ ИЕСI»психофизикалыћ драма

18 аћпан«ЋИЛЫ ЗАМАН»тарихи драма

20 аћпан«ЋОШТАСЋЫМКЕЛМЕЙДI…»драма

21 аћпан«ЋАС ЋАЅЫМ...»метафизикалыћ трагедия

22 аћпан«ЖЉРЕГIМНIЃ ИЕСI»психофизикалыћ драма

«АЋШАМНЫЃ» АФИШАСЫ

М.Ќ

уе

зо

в а

ты

нд

аѕы

Ћ

аза

ћ м

ем

ле

ке

ттiк

ака

де

ми

ял

ыћ д

ра

ма

те

атр

ын

ыѓ

92

-ма

ус

ым

ы

16 аћпанЖылдыћ абонемент. ЋР Мем-

лекеттiк академиялыћ симфо-ниялыћ оркестрiнiѓ концертi. Ди-рижер: Н.Байбосынов. Орындау-шы: Алена Баева (Ресей, скрипка).Баѕдарламада: П.Чайковский –Симфония №5.

23 аћпанЖылдыћ абонемент. ЋР Мем-

лекеттiк академиялыћ симфо-ниялыћ оркестрiнiѓ концертi. Ди-рижер: М.Ќмзе. Орындаушы –Олег Маршев (Австрия, фор-тепиано). Баѕдарламада С.Рах-манинов, Н.Римский-Корсаков,Ермек 6мiровтiѓ музыкалыћшыѕармалары орындалады.

24 аћпанОрган музыкасыныѓ кешi.

Орындаушы: ЋР еѓбек сiѓiргенќртiсi, «Ћџрмет» орденiнiѓ иегерiЅ.Несiпбаев.

15 аћпан«СЉЙЕ БIЛСЕЃ...»лирикалыћ комедия

16 аћпан«АЛДАР К5СЕ»ертегi

ПРЕМЬЕРА«АЋЋУЛАРЏЙЫЋТАЅАНДА...»драма

17 аћпан«БАТЫЛ К5ЖЕКТЕР»музыкалыћ ертегi

«МАХАББАТ ХАТТАРЫ»драма

18 аћпан«ЋЏСТАР ФЕСТИВАЛI»комедиялыћ фарс

20 аћпан«БIР СЕН ЉШIН ТУДЫМ...»(Ромео мен Джульетта)трагедия

21 аћпан«БIР ТЉП АЛМА АЅАШЫ»драма

22 аћпан«ЋАРА ШЕКПЕН»ќфсана

�зi ћатарлас, зiмен теѓ тљсетiнадамдарѕа крсететiн мiнезi мљлдемзгеше. Ол жаѓашыл ректор есебiндеелiмiзде кеѓiнен танылѕан. Цели-ноград ауыл шаруашылыћ инсти-тутын тљгелдей ћайта ћџрѕанын,бiлiм берудiѓ жаѓа ќдiстерiн кiргiзiп,ѕылым мен ндiрiстi кiрiктiрiпжiбергенiн, сйтiп оћытудыѓ шетелдiѓ стандарттарына жол тапћанынел бiледi. Ол Алматы халыћшаруашылыћ институтын ЋазаћБасћару академиясы етiп жаѓамазмџнда, жаѓа атпен ћайта ћџрды.1996–2001 жылдары Алматы ауылшаруашылыѕы институты мензоотехникалыћ мал дќрiгерлiкинститутын бiрiктiрiп ЋазаћАграрлыћ университетi етiп iскећосты. К.Саѕадиевтiѓ жаѓа идеяларыоныѓ зi ћџрѕан Ћазаћ бизнесуниверситетiнiѓ ћџрылысы менбiлiмдiк жоѕарѕы дќрежесiнен аныћкрiнедi.

К.Ќ.Саѕадиев – сирек эрудиция-лы, љлкен ќкiмшiлiк, џйымдастыру-шылыћ жќне ѕылыми-педагогикалыћтќжiрибесi бар, саф алтындай инте-лект иесi. «Ол елiмiздiѓ интел-лектуалдары алдында да, студенттерарасында да зiн еркiн сезiнетiнсирек те батыл, шешен. Ол ќрбiрадамныѓ жљрегiне жол таба бiледi»,– дегендi кезiнде елiмiздiѓ таѕы да бiрљлкен бiлiмпазы Салыћ Зимановайтћан едi. Дќл тауып айтћан.

Ћазаћта «тектi туѕан жiгiттiѓжары зiне лайыћ» деген сз бар.Бџл – Кенжештiѓ отбасын кргенсайын еске тљседi. Оны шалћытып,берекелi кљйде џстап отырѕан – оныѓжары Наѕытай. Наѕыштыѓ балаларымен жарына крсеткен тќрбиесiсоншалыћты кiсi таѓћаларлыћтай.

Мен оныѓ отбасындаѕы мiнезiнесоншалыћты ћызыѕып ћараймын.Оныѓ себебi, Наѕытай жасынанќкеден ерте ћалып, бљкiл азаматтыћтќрбиенi Кенжештiѓ отбасынан алды.Наѕытай сол айтуѕа тџратын жасболса да, елiн, аѕайындарын Кенже-ѕалидыѓ айналасын тљгелдей бауыртартып, жаћсы мiнездерiмен бќрiнеде еркелей жљрiп, сол азаматтардыѓќйелдерiнiѓ кшбасшысы болды.

Кейде мiрде ћанша дќрежеге

жетсе де жоћшылыћтыѓ табыкетпей, кейбiреулер баяѕы ћалып-тасћан ќдетiн џмыта алмайды. АлНаѕытай бљкiл байлыћтыѓ ортасындаскендей дљниеге кеѓ ћарайтынџлаѕатты бќйбiше.

Ќйелдiк џсаћ-тљйек ќѓгiмеденбойын аулаћ џстайтын даѕдыны,кейде ойлаймын Кенжеѕалидыѓпарасатты мiнезiне лайыћты алды маекен деп?!

Осы Кенжеѕалидыѓ ортасыарћылы атаћты ѕалым, мќдениетћайраткерi, Мемлекеттiк сыйлыћтыѓлауреаты, Алматы ћаласындаѕыљлкен ћџрылыстардыѓ архитекторы,љлкен сќулетшi азаматпен таныстым.Ол Ћазаћстан ћџрылыс Академия-сыныѓ президентi, бџрыннан аза-матты сырттай сыйлап, ћџрметтеп,оныѓ бiлгiрлiгiн талай жиындардакрiп мойындаѕанбыз.

Iсiне берiк, жолдасына аћылшы,жолдастарына сыйлы, сол ортадаболып жатћан жиынныѓ басты рлiнатћаратын рухани бай, рухы биiкџлы тџлѕа!

Осы ортадаѕы жiгiттердiѓ барлы-ѕы да ћазаћ халћыныѓ руханибайлыѕын игерген А.Байтџрсыновсияћты џлылардыѓ жалѕасындайкрiнетiн.

«Таћыр жерге шп шыћпайды»деп айтады ѕой ћазаћта, осы ортаћазаћ мќдениетiн де, адамгершiлiктiѓде крнектi бейнесiн танытатынжиынтыѕы ретiнде крiнедi.

Торѕай тљлегi, Кенжеѕалидыѓ асасыйлайтын iнiсi Ћоѕабай Сќрсе-кеевтiѓ есiмi елге белгiлi. Ол – елшiлпатриот, кешегi Ќлихан, Ахмет,Мiржаћыптан ћалѕан «Ћазаћ» газетiнжалѕастырып шыѕарѕан едi.

Жас кезiмiзден бiрге скен,ћазаћтыѓ љлкен тарихшы ѕалымынаайналѕан Манаш Ћозыбаев та осыћатарды толыћтырады.

Саф алтындайинтеллект иесi

Ѕалым, ћоѕам ћайраткерi,туабiткен тектiлiктi ортаћалыптастырѕан Кенже-кеѓдi iрi экономист, ѕалымретiнде талай тыѓдадым,жиналыстарды басћар-ѕанын кBрдiм. Сырттайћараѕанда, жџмбаћ тќрiздiтџлѕа. Тљсi суыћ, Bзiн-Bзiбилей алатын, Bзiне-Bзiжауапты ћарайтын, ћасын-даѕы жолдастарына дасолай ћарайтын азамат. КBпазаматтар дќрежесi Bскенсоѓ љлкен Bзгерiске тљседi.Iстеген iсi, кBзћарасы, кiсiбаѕалауы мљлдем Bзгередi.Сырттай ћараѕанда, солайболып кBрiнетiн азамат-ѕалымды Bзiнiѓ айнала-сындаѕы бџрынѕы жолдас-тары, сол сияћты кiшiгiрiмоныѓ дќрежесiне жетпегенадамѕа мљлдем басћашакBзћараспен ћарап танисаласыѓ. Сондай жџмсаћ,ћайырымды, елгезек, аза-маттарды кљлiп, бауырынатартатын мiнездi азамат.

Манаш пен Сара екеуi мiрдекеѓпейiлдi, љлкенге аѕа-жеѓге, кiшiгеiнi-келiн бола бiлдi. Ѕылымда Манаштек тарихшы емес, жан-жаћты аза-мат ретiнде де жолдастар ортасындаћадiрлi, сыйлы тџлѕа едi. Ол ћазаћтарихыныѓ љлкен баѕдарламасынжасап, скелеѓ елдiѓ ткiр ойыжайлы кптеген ћайталанбасмаћалалар, монографиялар ћал-дырѕан адам. Езуiнен кљлкiсiкетпейтiн, «Аћ жеѓеше» деп ерке-лейтiн, маѕан еркiн сйлейтiн,Сераѕаныѓ туѕан iнiсiндей ћам-ћорлыћ крсететiн љлкен тџлѕа едi.

�мiр шiркiн ћиын да ћызыћ ћой,осылар да жетер жерiне жетпейкеттi. Осылардыѓ iшiнде азаматты-ѕымен де, ѕалымдыѕымен де, ћара-пайымдылыѕымен де Кенжеѕа-лидыѓ жерлесi ретiнде Сџлтан-ѕазиннiѓ орны блек едi. ОлКенжеѕали ортасыныѓ аћсаћалысияћты крiнушi едi. Райхан аѓћыл-даћ, ашыћ мiнездi осы ортаныѓ гљлiсыћылды едi. Бџныѓ барлыѕынайтып жатћан себебiм, Кенжеѕа-лидыѓ 80 жасћа толѕанында осыорта тљгелдей отырса, ћалай боларедi деген ой!

Бiр-бiрiне серiк, бiрiне-бiрi ћолдау-шы, дос бола бiлген азаматтарболатын. Кенжеѕали мен Наѕытайосылардыѓ махаббатына бленiп,здерiнiѓ озыћ негесiмен бала-ларын тќрбиелеуде. Кенжеѕалидыѓћоѕамдыћ, ѕылымдыћ, азаматтыћжолын жалѕастырып келе жатћанџлдары Нџрлан, Ерлан, Ербол ћазаћелiнiѓ iргетасын бекiту жолындаеѓбек етiп жљрген азаматтар. Ќке-шешесi осылардыѓ ћызыѕын крсiн!

С.ЋИРАБАЕВ,Ќ.БЕЙСЕНОВА,

академиктер.

ЋЏТТЫЋТАЙМЫЗ!

Адам �мiрiндегi еѓ ћымбаты – жас келгенде ќрћашан т�рден табылу,балалардыѓ алдында шексiз сљйiспеншiлiкке б�лену, туѕан-туыстардыѓ арасындаљлкен ћадiр-ћасиетке ие болу, жџртћа сыйлы, елге ћџрметтi бола бiлу болса керек.Бiз мџны БАЋЫТ деймiз. Мiне, бљгiндерi осындай баћыттыѓ бал шќрбатын мейiрћандыра iшiп, балалары мен туыс-достарыныѓ ортасында баћ-берекеден бал-бџлжайнап отырѕан Алматы ћаласыныѓ тџрѕыны, сљйiктi жар, аяулы ќке, ћамћор аѕа,сыйлы дос, ћымбат туыс Ћџрманжан Жџмабайџлы 70 жастыѓ т�рiне шыѕып отыр.Бљгiнде џлын џяѕа ћондырып, ћызын ћияѕа џшырып, ел-жџртћа ћџрметтi де сыйлыболып отырѕан Ћџрекеѓ мен �мiрлiк ћосаѕы Бекеѓ екеуiне мыћты денсаулыћ, ћџт-берекеге малынѕан �мiр тiлей отырып:

...70-ке келген бар, келмеген де,«Ќкемiз бар» дедiк бiз Bрлегенде.Ал ендi, 70 жастыѓ тBрiне шыћ,Џл-ћызыѓ алѕысымен тербегенде! –

деген, балаларыныѓ аппаћ тiлегiне шын-жљрегiмiзбен ћосыламыз!

Игi тiлекпен, БЕСIР ќулетi.

Ѕ.М

љс

iре

по

в а

ты

нд

аѕы

Ћа

за

ћ м

ем

ле

ке

ттiк

ака

де

ми

ял

ыћ

ба

ла

ла

р м

ен

жа

сB

сп

iрiм

де

р т

еа

тр

ын

ыѓ

72

-ма

ус

ым

ыЖ

амбы

л а

тынд

аѕы Ћ

азаћ

мем

лек

еттiк

фил

армон

иясы

ныѓ к

онцер

ттiк р

епер

туар

ы


[email protected]

Газет «Алматы аћшамыныѓ» компьютер орталыѕында терiлiп,беттелдi. Суреттердiѓ сапасына редакция жауапты.

Жарнама мќтiнiне жарнама берушi жауап бередi.

Автордыѓ маћалалары редакция к#зћарасын бiлдiрмейдi.

Газет Ћазаћстан Республикасыныѓ Мќдениет жќне аћпарат ми-нистрлiгiнде тiркелiп, тiркеу туралы №13246-Г куќлiгi 24.12.2012 жылыберiлген.

Газет «Дќуiр» ЖШС РПБК-де басылды. 050044, Алматы ћаласы,Ћалдаяћов к#шесi, 17. Тел:273-12-04, 273-12-54. Офсеттiк басылым,к#лемi 2 баспа табаћ.ДИРЕКТОР – БАС РЕДАКТОР

Ћали СЌРСЕНБАЙМекен-жайымыз: Индекс: 050022.

Шевченко к�шесi, 106 А.

Шыѕарушы – «Алматы аћшамы» газетi жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiгi

Бас редактордыѓ бiрiншi орынбасары – Ќнуарбек ЌУЕЛБЕКБас редактордыѓ орынбасары – Т�рехан ДАНИЯРБас редактордыѓ орынбасары-жауапты хатшы – Баћыт ОЙСА

Ћабылдау б�лмесi – 292-66-50.Факс – 292-66-48.E-mail: [email protected]

Газет сейсенбi, бейсенбi,сенбi кљндерi шыѕады.

Н$МIРДIЃ ТАРАЛЫМЫ – 32100

Кезекшi редактор –Балнџр АХМЕТ

СПОРТ

Бљгiнгi таѓда џлттыћ жекпе-жегiмiз –Ћазаћ кљресi халыћаралыћ деѓгейгек�терiлген. Џлттыћ спорттыѓ жанашыр-лары мен џлтжанды бастамашылардыѓарћасында Ћазаћ кљресiнiѓ федерация-лары ћџрылып, халыћаралыћ талаптарѕасай ережелерi жасалып, ел бiрiншiлiгiненќлем чемпионатына дейiн �ткiзiледi.Џлттыћ кљресiмiзден ел чемпионаты мен«Ћазаћстан барысы» турнирлерi еѓтартысты �тетiн додалар. Себебi, оларѕааудандардан бастап, облыс, Астанаѕадейiнгi деѓгейде балуандар iрiктеугешыѕады.

Шањар басшысы Б.Байбек президентi болыптабылатын «Алматы Ћазаћ кљресi федерациясы»балуандары бљгiнде ќлемдiк, халыћаралыћ елдодаларында олжа салып жљр.

Алып шањарда туын желбiреткен Ћазаћкљресiнен ћала чемпионатында 110 балуан бозкiлемге шыћты. Жарыс шарттары бойыншажљлдегерлер аћпан айында Атырауда #тетiн«Ћазаћстан Кубогы – 2018» халыћаралыћжарыста Алматы намысын ћорѕайтын болады.Балуандар – 55 келiден +100 келiге дейiнгi сегiзсалмаћ дќрежесiнде белдестi. Алматы чемпионыатануѕа боз кiлемге ќлем чемпиондары,халыћаралыћ жарыстардыѓ жеѓiмпаздарына дейiншыћты. Алматы чемпионатына Ћазаћ кљресiненћалалыћ федерацияныѓ бiрiншi вице-президентiМаћсат Ћићымов та ћатысты. Танымал балуанфиналда Ќлем чемпионы Саят Шамшиевке жолберiп, ћола жљлденi ћанжыѕаѕа байлады. БџлМ.Ћићымовтыѓ џзаћ љзiлiстен кейiнгi кiлемгешыѕуы едi. Еске сала кетсек, ол 2015 жылы«Алматы Барысы – 2015» атанып, «ЋазаћстанБарысына» ћатысћан болатын.

Жарыстыѓ ћорытындысы бойынша, 55 келiсалмаћ дќрежесiнде 1-орынды Ќмiрќлi Жомарт,2-орынды Тќттiбай Дидар, 3-орынды Ћџрал Есболмен Тљзел Ерсџлтан иелендi. Ал 60 келi салмаћсанатында алтынды Нигматуллаев Марат, кљмiстiОспан Дауылбай, ћола жљлденi Жамбыл Мадиярмен Рахматулла Аћжол олжалады. 66 келiсалмаћта Олжас Iлесбеков, Ќлiбек Ћашыћбаев,Мќулен Рысдќулет жќне Жандос Жанќдiл љздiкатанды. 74 келi салмаћта 1-орынды АмангелдiТ#лемiсов, 2-орынды Ѕабибулла Оѓалбай, 3-орынды Болат Ќбдiкќримов пен ЕрасылСќкенџлы иелендi. 82 келiде Ернар Маѕауинов,Айбол Айтбай, Елдар Насиев пен АбдыћасымСаxан жљлделi орындардан к#рiндi.

Ауыр салмаћћа жататын 90 келiде алтындыСаят Шќмшиев олжалады, кљмiспен ЌлiмжанЖџмаxметов кљптелдi, ал ћоланы МаћсатЋићымов пен Ћуаныш Сейтжанов ћанаѕат тџтты.100 келi салмаћта Бауыржан Ћабай, ЖансерiкЖџмабай, Аманѕали Жартыбаев жќне НџрсџлтанАлѕазы жеѓiмпаз, жљлдегерлер атанды.

Аса ауыр салмаћ +100 келiде (тљйе балуандарсайысы) Саят Шамшиев жеѓiп, 100 мыѓ теѓгенiеншiлендi. Кљмiстi Саxан Ќбдiћасым (50 мыѓтеѓге), ал ћоланы Амангелдi Т#лемiсов (20 мыѓтеѓге) олжалады.

ЌЛЕМ ЧЕМПИОНЫ МЕН«АЛМАТЫ БАРЫСЫ»

БЕЛДЕСТIЋазаћ кљресiнен ћала бiрiншiлiгiнiѓ

жеѓiмпаздары «Ћазаћстан Кубогы-2018»халыћаралыћ жарысына барады

САТЫЛМАЙТЫНСАЃЛАЋТАР

Ћазаћстанныѓ спорт жџлдыздарын�зге мемлекеттер сатып алѕысы келедi

лемдiк спортта бiр елдiѓ белдi спортшысын басћа мемлекет «ћалапалып», �з атынан бќйгеге ћосу тќжiрибесi бар. Бџл, ќсiресе, ќлем к�зтiккен футболда жиi кездеседi. «Табиѕилау» (натурилизация) депаталатын бџл тќжiрибе соѓѕы кездерi жиiлеп кеткен соѓ, ХОК,Халыћаралыћ федерациялар бџѕан белгiлi бiр талаптар(азаматтыѕына бес жыл толуы, �з елiнiѓ келiсiмi, т.б.) да ћойѕан.

Бџрынѕы кеѓес республикаларында да тќуелсiздiк тџсында спортжџлдыздарын «сатып алу» жљрiп жатыр. Ќсiресе, Ресей менЋазаћстан арасында (футболшы А.Аршавин, шахматшыБ.Асаубаева, т.б.) �рiс алып отыр.

Ќ

Ауыр атлетикадан 17 жа-сынан бастап, ересектер ара-сында т�рт дљркiн Ќлемчемпионы болѕан Илья ИльинСыр бойыныѓ тумасы.

Ол #зiн «Ћызылорданыѓћазаѕымын» дейдi. Спорттыћкарьерасында бiрде-бiр ха-лыћаралыћ, ќлемдiк жарыс-тарда жеѓiлiп к#рмегенИ.Ильинге Бейжiѓ Олим-пиадасыныѓ чемпионы бол-ѕаннан кейiн, билiк тарапынанАстанада жаттыѕу жасаутуралы џсыныс тљскен. Оѕандейiн Ресей, Грекия елдерiнiѓ«азаматтыћ ауыстыру» ж#-нiндегi «ћџнды» џсыныстарынћабылдамаѕан Илья, Ћызыл-ордасынан да ешћайдакетпейтiнiн айтты.

Тiптi, атышулы «допингдауынан» соѓ да И.Ильин «Олендi тљкке жарамайды» деу-шiлерге «Мен кез-келгенжаѕдайда Ћазаћстан азаматыболып ћала беремiн...» депмќлiмдеме жасады.

Бљгiнде ћандай жаѕдайдада Отанын «сатпаѕан» толаѕайжiгiт, бiраз даудан «басыбосап», 2020 жылѕы Олим-пиадаѕа ћатысу мљмкiндiгiн иеболып отыр. Спортћа саясатараласћан заманѕа тап келген«Ћызылорданыѓ ћџлагерi»Батыраштардыѓ ћџрбаныболмайтынына сенiмдi.

Ћазаћстанѕа Ћыс-ћы Олимпиаданыѓћола жљлдесiн алыпберген фристайлшыћызымыз Юлия Га-лышеваѕа кезiндеРесей тарапынан«џсыныс» тљскенi ай-тылып жатыр.

Ќлемдiк деѓгейде жљл-делi нќтижелер к#рсетiпжљрген Ю.Галышевада текОлимпиада медалi ѕана жоћболатын. Юлия ћызѕаРесей тарапынан азамат-тыѕын ауыстыру ж#нiндегi

ТЕГIНЕ ТАРТЋАНТЏРСЫНБАЕВА

«Мен Ћызылорданыѓћазаѕымын»

дейдi Толаѕай

џсыныс Сочи Олимпиадасынан бџрынтљскен екен. Ондай џсыныс Галышеваѕафристайл спорты керемет дамыѕан Канадатарапынан да болыпты. Бiраћ Ћа-заћстанныѓ патриоты Юлия ћыз ешћайда

кетпейтiнiн айтћан. Нќтижесiнде са-тылмаѕан сайыпћыран ћыз #з елiнеОлимпиаданыѓ ћола медалiн ќперiп отыр.Бџл – Ћазаћстанныѓ осы спорт тљрiнентџѓѕыш медалi.

Бљгiнгi таѓда мџзда мќнерлепсырѕанаудан ќлемдiк жџлдыздардыѓсанатында жљрген ЭлизабетТџрсынбаева Мќскеудiѓ ту-масы. Ќке-шешесiнiѓ ћызметбабымен Ресей астанасындадљниеге келген Лиза ћызсонда мќнерлеп сырѕанауменайналысып, он жасында-аћхалыћаралыћ дќрежеде �нерк�рсете бастады.

2000 жылдыѓ 4 желтоћ-

санында дљниеге келген Элизабет Тџрсын-баева Ћазаћстанныѓ 4 дљркiн чемпионы,Саппоро ћаласында �ткен Ћысћы Азиа-даныѓ жљлдегерi, Лиллехаммердегiжас�спiрiмдер олимпиадасыныѓ жљл-дегерi, жас�спiрiмдер арасындаѕыМќскеу бiрiншiлiгiнiѓ чемпионы, т.б.

Атаћты кино жџлдызы ЭлизабетТейлордыѓ ћџрметiне есiмiћойылѕан спортшыѕа, оныѓата-анасына Мќскеу,

Ресей тарапы-нан сол елдiѓ

атынан мџз айды-нына шыѕу туралы

талай џсыныс тљскен.Бiраћ тектi ћыз Ћазаћстан

атынан халыћаралыћ аренаѕашыѕамын деп шешiм ћабыл-

даѕан.Былтыр желтоћсанда 17 жасћа

толѕан Элизабет Тџрсынбаева Хель-синки ћаласындаѕы ќлем чемпио-натында љздiк ондыћта, Минскiде�ткен «Челленджер» турнирiндежеѓiмпаз болып, Ћазаћстан љшiн екiОлимпиада жолдамасын жеѓiп алды.Пхенчхандаѕы Ћысћы ОлимпиадаѕаЭлизабетпен бiрге мќнерлеп сыр-

ѕанаудан Ћазаћстанныѓ џлттыћ«брендi» Айза Иманбек аттанды.

Беттi ќзiрлеген –Нџрлан СЉЙIН.

Ћола жљлделi «алтын» ћыз

№20 (5527), ЕКi ЖЫЛ 15 аћпан, бейсенбi, 2018 жыл....

Documents