ช ว ต เ ส ย ง ๆ

โดย

ภ. ณ ประมวญมารค

พอ กรมหมนพทยาลงกรณ นามปากกา น.ม.ส.

แม หมอมเจาพรพมลพรรณ รชน นามปากกา แดนเดอน

3ภ. ณ ประมวญมารค

เ ร อ ง ท จ ะ เ ล า ห ล ง ช ว ต ช น ๆ

เมอเขยนเรอง ชวตชน ๆ เสรจ ผมกคดวาจะตอดวย “ชวตชนเดยว”

เพราะสองชนทตำกวานน เลกแลว

แตเหตการณทาย ๆ ของหนงสอเลมนนเกดขนหลายสบปมาแลว

จนผมจำความไมคอยจะได จงคดวาเกบเรองทเขยนเปนตอน ๆ ไมตอง

ตดตอกนมาเลา และถาจะใหอานไมเบอ กตองเปนเรองผจญภย หรอ

ผจญอยางอน ทมการเสยงอยดวย ผลของการเสยงนนอาจเปนการไดบญ

ถกฆา บาดเจบ หรอสำลกนำตายกได เรองทผมจะเลามเกยวกบการสมคร

เปนทหารเสรไทย แอบเขามาเพอสงขาวใหฝรง และเตรยมตอสญปน

เพอใหประเทศเราไดเสร

ในหนงสอเลมหนง พมพแจกวนเกดของผม ภรรยา ม.ร.ว.ดชรรช

รชน เขยนคำนำวา “เรองราวตาง ๆ ในหนงสอเลมน ทานภศเดชเลาถง

การทองเทยวผจญภยในทตาง ๆ นานมาแลว วนหนงหลงจากนนหลายป

กไดใชนสยชอบทองเทยว โลดโผนไปในทตาง ๆ นนใหเปนประโยชน

ดวยการสนองพระราชประสงคทจะชวยเหลอชาวเขาทอยตามปาตามดง

อยางถนดถน” ผมตองขอขอบใจภรรยาทแถลงออกมาวาสงทผมชอบทำนน

ชวตเสยง ๆ4

มประโยชน

พอและแมผมเปนนกประพนธ คอ น.ม.ส.และแดนเดอน พชาย

คนโต คนละแมกบผม เรมตนใชนามปากกาวา พ. ณ ประมวญมารค

ตามดวยพสาวคอ ว. ณ ประมวญมารค ประมวญเปนชอถนนทตงของบาน

สวนทดนนน พอขอพระราชทานพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท ๖

เพราะบานเดมอยรมคลองบางหลวง ธนบร งานการอยทกรงเทพฯ

ซงจะไปกตองแลนเรอไปตามคลอง ขามแมนำ แลวขนรถยนต ทดน

ทไดรบพระราชทานขนาดใหญ แตในทสดกถกแบงครง

ในพระราชพธฉลอง ๑๕๐ ปกรงรตนโกสนทร ในหลวงทรงสราง

สะพานพระพทธยอดฟาขามแมนำ ผมยงเปนเดกอย แตกไดไปในงาน

พธนตองเสดจพระราชดำเนนโดยขบวนเรอพระทนงดวย และระหวาง

เดนทาง ตองม เห เรอ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท ๗

มรบสงใหพอผมแตงกาพยเหเรอ ซงพอผมกทำถวาย เรมตนวา

งามผงาดราชพาหเพยง พรหมทรง

พระธนงศรสพรรณหงส รเหจหวง

หงสทองลองลอยลง รองบาท พระฤา

กลอนเกรนเพลนพายจวง พากยแจวจำเรยง ถวายแลฯ

เรองยงไมจบ เพราะทหารเรอมาขอใหพอผมเปลยนเรอพระทนงเปน

อนนตนาคราช เพราะลำศรสพรรณหงสรว ตองซอมมาก พอผมบอกวา

เหเรอทแตงไดถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหวโปรดเกลาฯแลว พอจง

เปลยนใหไมได ถาจะเปลยนทหารเรอตองขอพระราชทานอนญาตเอง

ในทสดศรสพรรณหงสกได “รเหจหวง”

5ภ. ณ ประมวญมารค

ป น ต น ไ ม จ บ ป ล ม ท ช ะ อ า

เมอยงเดกอย ผมชอบปนตนไม จำไดวาทบานมตนไมขนาดใหญ กงมน

สง ผมจบไมถง เอาตะปตวใหญตอก เมอขนไปยนบนนนกจบกงปน

ขนไปได ตนไมทผมชอบปนมากกทบานมะขามเรยง ชะอำ ทนนมมะขาม

หลายตนเรยงกนเปนแถว สกรอยปมาแลว เสดจตา กรมพระนราธป-

ประพนธพงศ ทรงจองทชายทะเลเมอยงวางเปลาราว ๑,๐๐๐ ไร แลว

ทรงทำบานตากอากาศเรยงกน ทรงตงชอใหดวยวา มะขามเรยง เฉลยงลม

ผงมสข ปลกปรด ไมตรกลม ชมนมธรรมเสรญ เปนตน ระหวางชายหาด

กบเขตบานจะมถนนตลอดทาง จงสรางบานบงทะเลไมได เจาของบาน

แทบจะทกหลงเปนลกหลานของทาน หนารอนจงคบคากน สนกสนาน

กนมาก เชนเมอนำลง ทะเลชายหาดกวาง พวกเดกกวงจบปลมกน และ

ทแปลกคอมผาสเหลอง จวรของเณรปลว เณรรปนนเปนเจา มาจาก

เชยงตงในพมา เพอบวชในประเทศไทย โดยมพระสงฆ นาของผมรปหนง

เปนอาจารย เจาองคนนเดนทางจากเชยงตงเขาประเทศไทยทเชยงราย

แลวขนรถไฟตอไปจนถงชะอำ ทแปลกกคอ จากเชยงตงถงทาขเหลก

อำเภอแมสาย ไปเมองเชยงรายเพอขนรถไฟ เณรรปนนนงเสลยง

มคนหาม แถมเอาขาวของมามากมายสมฐานะของเจาสมยนน

ชวตเสยง ๆ6

เสดจตาทรงมความคดทตองนบวากาวหนาไกลและกวางขวาง ในเมอ

ไมมทางจะไปนมสการพระพทธบาท สระบร กทรงสรางทางรถไฟสายเลก

จากสถานรถไฟของรฐบาลตำบลทาเรอไปพระบาท ใหคนสามารถไปทำบญ

พวกหลาน ๆ ชอบไประหวางมงานนมสการ เพราะมของทคนพนเมอง

นำมาขาย รวมทงสตวจากปา เชน อเกง ซงเราปลอยใหมนหากนในสนาม

จนออกลก พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวและสมเดจพระนางเจา

รำไพพรรณเคยเสดจฯมาทวงวรวรรณ และเดกสองคน คอ ว.และ ภ.

ณ ประมวญมารค ไดรบเกยรตเปนผถวายดอกไม (ตอนนนยงแตงหนงสอ

ไมเปนสกคน)

ขวาสด พอ ซายสด แม ทางซายถอไมเทาคอ ตา (กรมพระนราธปประพนธพงศ)

ผหญงคนหลงระหวางตากบพอคอเสดจนา (พระนางเธอลกษมลาวณ) ผหญงทโอบเดกคอ

นาตด (ม.จ.อบลพรรณ) และเดกคอผม ขวาลางขางหนาคอ ม.จ.ฤดวรรณ ทชะอำ

7ภ. ณ ประมวญมารค

ข ม า ไ ด โ ด ย ไ ม ม ค น ห ด ใ ห

รสกวาผมชอบมาตงแตเดก วนหนงทราบวาเพอนของพชายคนหนง

เลยงมาแขง แตมมาแกลบตวหนง ผมออนวอนใหพขอเขา ผมอวด

คนตดหญาของเรา ชอแขก เพราะเขาชาตมาเลย วาผมจะไดมาเทศ

ขอใหเขาชวยเลยงใหดวย แลวผมกได แตเปนมาแกลบตวเมย แขกเลย

ตงชอลอผมวา “แหมม” อานกบบงเหยนกตามมนมาดวย ทงทไมมคนสอน

ผมเอาอานผกแลวข เรมใหเดน แตรสกคะนอง เลยใหมนวงโขยก และ

ตอมายงขขนกระไดเฉลยงบาน ใหมนดบานคน นอกจากนผมยงเคยข

โดยไมใสอานและบงเหยน ตอมาเพอนของพอเอามาแขงทปลดระวางแลว

ใหข เพราะอาจจะใหผมขแขงชงถวยดารบไทย เพราะจอกกอาชพวางใจ

ไมคอยได วนหนงเจาของทานเอามาไปใหผมลองขทสนามแขง มานน

กเลยนสยกลบ นกวาตวยงเปนมาแขงอย หอเตมท ผมตนเตนมาก

ลมปะทะว ๆ และผมกพยายามไสใหมนวงเรวขนไปอก อยางกบวาตวหลง

มนจะขนหนา ผลกคอ ทานเจาของมากลวผมตกเปนอนตราย เลยไมให

ขอก

จกรยานสองลอสำหรบเดกคนแรกของไทย

9ภ. ณ ประมวญมารค

ย า ย โ ร ง เ ร ย น แ ร ก

ถ ก ไ ล อ อ ก โ ร ง เ ร ย น ท ส อ ง

ผมขอเลาเรองทแปลกดวย เมอผมยงเดกนดเดยว เรยนหนงสอ

ยงไมไหว ผมไปเขาโรงเรยนพรอมกบพสาวทเรยนไดแลว โรงเรยนอยท

ถนนประมวญ ตรงกนขามบานผม เจาของโรงเรยนตนเตนมากทมหมอมเจา

ถงสององคเขาไปเรยนพรอมกน เขาทำเกาอหวายเลก ๆ ขนาดสำหรบเดก

สองตวกบโตะวางของตงตรงกลางหองเรยน ขางหนาโตะเดกนกเรยน

แบบทใชกน ทำใหผมรสกแปลก ๆ ผดปกต วนหนงผมปวดฉ คนใช

ของเราทนงรอทงวนอยตองพาผมไปทำกจทบาน

ตอมาไมนานนก พสาวผมไปเขาโรงเรยนมาแตรฯ ผมกตามไปดวย

พสาวเรยน แตผมเลนอยางเดยวกบเดกนกเรยนชายอกสามคน วนหนง

ผมอยากรมากวาแผนขาว ๆ แขง ๆ ทอยหนานกบวชครมาแตรฯนน

ถาชกแลวจะบบเขาไปหรอเปลา คดแลวกรบทำ ผลคอผมตองออกจาก

โรงเรยน ไปเขาเทพศรนทร เรามรถยนตคนหนงสำหรบผมไปโรงเรยน

โดยเฉพาะ และลกของนาผม บานใกลกน กอยโรงเรยนเดยวกน ผมเลย

ไปรบไปสงทกวน รถของผมจอดรออยทโรงเรยนจนเรากลบ ซงเวลาน

คดดกแปลก แตกดทผมขอใหคนรถขบพาไปไหน ๆ ได

ชวตเสยง ๆ10

เ ม อ อ า ย ๑ ๐ ข ว บ

เ ข า เ ร ย น โ ร ง เ ร ย น ว ช ร า ว ธ ฯ

สำหรบผม มปญหาเรองโรงเรยนใหมกเพราะไปเขาชนทเขาเรยนกนแลว

แตผมไมรอะไรเลย เชน ก ไก ข ไข เปนตน เคราะหดทอาจารยคนหนง

มาเลาเหตการณใหแมฟงและจะสอนใหเปนพเศษ ทงทโรงเรยนและ

ทบาน โดยคดคาธรรมเนยม

การเลาเรยนของผมกไดเรมตนและดำเนนไปไดดมาก เมออาย

๑๐ ขวบ อยชนมธยม ๔ ผมกยายไปอยโรงเรยนวชราวธวทยาลย

โรงเรยนน พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวทรงตงขนใหเปน

แบบเดยวกบ Public School ขององกฤษ นกเรยนแบงอยกนตามคณะ

ตอนเชากนขาวแลว เดนไปเขาหองเรยน กลางวนเดนไปกนขาว แลวไป

เรยนตอ การเลาเรยนผมรสกวาโปรงใสมาก มครฝรงสอนภาษาองกฤษ

ภาษาไทยมตางหากตามวชา และวทยาศาสตร สำหรบโรงเรยนแบบน

ผมรสกวากฬาเปนอกสวนหนงซงสำคญเทา ๆ กบการเรยน แตกไมเสยหาย

อะไร เพราะหลงอาหารเยนเราตองไปนงโตะแบบโรงเรยน ไดทำการบาน

อานตำรา คลายกบเรยนโดยไมมครสอน สวนการกฬา มสนามฟตบอล

หลายสนาม มคอรตสควอช ตดกบคอรตไฟวทตองใชมอเปลาตลกแขง ๆ

11ภ. ณ ประมวญมารค

นกเรยนวชราวธวทยาลย

แตดทใสถงมอ แตกยงเจบ พวกเราไมชอบกฬาชนดน แตกไปทคอรต

เมอคนหนงไมพอใจอกคน กจะทาวา “ไปคอรตไฟวกนสวะ” แลวกไป

ใชมอทนน เปนมอทกำแลวชกกน ซงดเพราะมกำแพงไมสงนกลอมอย

ครไมเหน แตพวกเราไปนงทสำหรบดไฟวได ครงหนงผมถกทา ทงท

ตอยมวยไมเปน ผมชกถกจง ๆ เขารองไห เราหยดชก แลวดกน

อกครงหนงผมชวนอกคนไปคอรตไฟว เขาชกถกมากครงกวาผม เขานสยด

หยดชก ตบหลงผม แลวดกน

กฬาทผมไมชอบอกอยางหนงคอฟตบอล เพราะเลนไมเปน ถกเตะ

ทหนาแขงเจบ แตทชอบคอสควอช ไดเรมเลนเมออาย ๑๑

ผมพยายามคดวาทำไมจงบกบน ทนทานตอการทำอะไร ๆ ทยาก

เหนอยพอใช ผมวาเพราะเมอเปนเดกอยโรงเรยนวชราวธฯ ตอนเชาเขา

ยอมใหนกเรยนออกไปวงรอบโรงเรยนได ผมออกไปทกเชา เรมตนวงบาง

เดนบางจนรอบโรงเรยน เมอทนพอทจะวงโดยไมหยดไดแลว ผม

ตองการจะแขงสกบคนอน แควงอยคนเดยว วนหนงคดไดวาควรจะ

ชวตเสยง ๆ12

สกบความเหนอยของตวเอง เมอใกลจะถงประตโรงเรยน กเบงออกแรง

เพม แขงกบความเหนอย ปทผมอยชนสงสดของโรงเรยน มการแขงกฬา

ระหวางคณะ ผมแปลกใจทเขาใหเปนตวแทนวงทน ๑ กโลเมตร เพราะ

คณะอนมคนหนงเคยชนะเปนประจำทกป แตคราวนนเขาใหคนอน

แขงแทน แลวผมกชนะเปนทหนง

ระหวางปสดทาย มคนทเปนเพอน ๆ ยายจากเชยงใหมมาอยคณะ

เดยวกบผม บางคนไมรจกกรงเทพฯ เมอโรงเรยนปดวนเสาร-อาทตย

กลบบานไมถก ผมกพาขนรถไปสง คนหนงชอเรอง และญาตเขาตดถนน

ชอ “นมมานเหมนทร” และสรางโรงแรม “รนคำ” แบบทนสมยแหงแรก

ทเชยงใหม และตอมาอกหลายปผมกไดไปพก เพราะเขาลดคาหอง

ใหครงหนง ทำใหผมไปพกอยไดโดยใชเงนพระราชทานเปนคากนอยเวลา

ทไมไดตามเสดจไปเชยงใหม