หมวด ๒ สหกรณ - cpd.go.thหมวด ๒ สหกรณ ประมวลค...

ประมวลคาสง ระเบยบ และขอกาหนดตามกฎหมายวาดวยสหกรณ

กรมสงเสรมสหกรณ55

หมวด ๒

สหกรณ



การจดตงและการจดทะเบยนสหกรณ

พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๓๓ สหกรณจะจดตงขนไดโดยการจดทะเบยนตามพระราชบญญตน และตองมวตถประสงคเพอสงเสรมผลประโยชนทางเศรษฐกจและสงคมของบรรดาสมาชกโดยวธชวยตนเอง และชวยเหลอซงกนและกน ตามหลกสหกรณ และตอง (๑) มกจการรวมกนตามประเภทของสหกรณทขอจดทะเบยน (๒) มสมาชกเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ (๓) มทนซงแบงเปนหนมมลคาเทาๆ กน และสมาชกแตละคนจะตองถอหนอยางนอยหนงหน แตไมเกนหนงในหาของหนทชาระแลวทงหมด (๔) มสมาชกซงมคณสมบตตามทกาหนดในขอบงคบภายใตบทบญญตมาตรา ๔๓ (๗) ประเภทของสหกรณทจะรบจดทะเบยนใหกาหนดโดยกฎกระทรวง มาตรา ๓๔ ผซงประสงคจะเปนสมาชกของสหกรณทจะขอจดตงขน ตองประชมกนเพอคดเลอก ผทมาประชมใหเปนคณะผจดตงสหกรณจานวนไมนอยกวาสบคน เพอดาเนนการจดตงสหกรณ โดยใหคณะผจดตงสหกรณดาเนนการ ดงตอไปน (๑) พจารณาเลอกประเภทของสหกรณทจะจดตงตามทกาหนดในกฎกระทรวง และพจารณากาหนดวตถประสงคของสหกรณทจะจดตงนน (๒) กาหนดแผนดาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณทจะจดตงขนตามหลกเกณฑ และวธการทนายทะเบยนสหกรณกาหนด (๓) ทาบญชรายชอผซงจะเปนสมาชกพรอมดวยจานวนหนทแตละคนจะถอเมอจดตงสหกรณแลว (๔) ดาเนนการรางขอบงคบภายใตบงคบบทบญญตมาตรา ๔๓ และเสนอใหทประชมผซงจะเปนสมาชกพจารณากาหนดเปนขอบงคบของสหกรณทจะจดตงขน มาตรา ๓๕ การขอจดทะเบยนสหกรณ ใหคณะผจดตงสหกรณลงลายมอชอในคาขอจดทะเบยน ตามแบบทนายทะเบยนสหกรณกาหนด ยนตอนายทะเบยนสหกรณพรอมเอกสาร ดงตอไปน (๑) สาเนารายงานการประชมตามมาตรา ๓๔ จานวนสองชด (๒) แผนดาเนนการตามมาตรา ๓๔ (๒) จานวนสองชด (๓) บญชรายชอผซงจะเปนสมาชกพรอมลายมอชอและจานวนหนทแตละคนจะถอเมอจดตงสหกรณ แลวจานวนสองชด (๔) ขอบงคบตามมาตรา ๓๔ (๔) จานวนสชด มาตรา ๓๖ นายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย มอานาจออกคาสงเปนหนงสอใหบคคลใดๆ ซงเกยวของมาชแจงขอเทจจรง หรอใหสงเอกสารมาเพอประกอบการพจารณาเกยวกบการรบจดทะเบยนสหกรณได ในการพจารณารายการทเกยวกบคาขอ หรอรายการในขอบงคบของสหกรณทจะจดตงขน ถานายทะเบยนสหกรณเหนวารายการดงกลาวไมถกตอง หรอยงมไดดาเนนการตามมาตรา ๓๔ นายทะเบยนสหกรณมอานาจสงใหคณะผจดตงสหกรณแกไขหรอดาเนนการใหถกตองได มาตรา ๓๗ เมอนายทะเบยนสหกรณพจารณาแลวเหนวา สหกรณตามทขอจดทะเบยนมวตถประสงคตามมาตรา ๓๓ คาขอจดทะเบยนมเอกสารครบถวนถกตองตามมาตรา ๓๕ และการจดตงสหกรณตามทขอจดทะเบยนจะไมเสยหายแกระบบสหกรณใหนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนและออกใบสาคญรบจดทะเบยนใหแกสหกรณนน ใหสหกรณทไดจดทะเบยนแลวมฐานะเปนนตบคคล



มาตรา ๓๘ ในกรณทนายทะเบยนสหกรณมคาสงไมรบจดทะเบยน ใหแจงคาสงพรอมดวยเหตผล เปนหนงสอไปยงคณะผจดตงสหกรณโดยไมชกชา คณะผจดตงสหกรณมสทธยนคาอทธรณคาสงไมรบจดทะเบยนแกคณะกรรมการพฒนาการสหกรณ แหงชาต โดยยนคาอทธรณตอนายทะเบยนสหกรณภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบแจงคาสง คาวนจฉยของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตใหเปนทสด

กระทรวงเกษตรและสหกรณ - กฎกระทรวง กาหนดประเภทของสหกรณทจะรบจดทะเบยน พ.ศ.๒๕๔๘ ใหไว ณ วนท ๒๙ มถนายน

พ.ศ. ๒๕๔๘

นายทะเบยนสหกรณ - ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการดาเนนการจดทะเบยนจดตงสหกรณ พ.ศ. ๒๕๕๒

ประกาศ ณ วนท ๒๕ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ - ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการจดตงสหกรณตามโครงการบานมนคง พ.ศ. ๒๕๔๘

ประกาศ ณ วนท ๒๑ มนาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ - ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการจดตงสหกรณประเภทสหกรณเครดตยเนยน พ.ศ. ๒๕๔๘

ประกาศ ณ วนท ๒๑ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ - ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการรบจดทะเบยนสหกรณและรบจดทะเบยนขอบงคบ

ของสหกรณแทกซ พ.ศ. ๒๕๔๗ ประกาศ ณ วนท ๒๗ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๗ - ประกาศนายทะเบยนสหกรณ วาดวยคณคาสหกรณ อดมการณ หลกการ และวธการสหกรณ

ประกาศ ณ วนท ๒๕ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ - ประกาศนายทะเบยนสหกรณ เรอง หลกเกณฑและวธการกาหนดแผนดาเนนการเกยวกบธรกจ

หรอกจการของสหกรณทจะจดตง ประกาศ ณ วนท ๒๓ กนยายน พ.ศ. ๒๕๕๖ - หนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๐๘/๐๐๒ ลงวนท ๑๗ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๑ เรอง การกาหนดชอชมนมสหกรณทจดตงใหม

กรมสงเสรมสหกรณ - หนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๐๘/๙๓๗๙ ลงวนท ๑๕ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ เรอง การกาหนดชอทจะใชในการจดทะเบยนสหกรณ



กฎกระทรวงกาหนดประเภทของสหกรณทจะรบจดทะเบยน

พ.ศ. ๒๕๔๘

อาศยอานาจตามความในมาตรา ๕ และมาตรา ๓๓ วรรคสอง แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ อนเปนพระราชบญญตทมบทบญญตบางประการเกยวกบการจากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา ๒๙ ประกอบกบมาตรา ๓๕ และมาตรา ๔๕ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย บญญตใหกระทาไดโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน ประเภทของสหกรณทจะรบจดทะเบยนมดงตอไปน (๑) สหกรณการเกษตร (๒) สหกรณประมง (๓) สหกรณนคม (๔) สหกรณรานคา (๕) สหกรณบรการ (๖) สหกรณออมทรพย (๗) สหกรณเครดตยเนยน

ใหไว ณ วนท ๒๙ มถนายน พ.ศ. ๒๕๔๘

เนวน ชดชอบ รฐมนตรชวยวาการ ฯ ปฏบตราชการแทน รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ

หมายเหต ; - เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทมาตรา ๓๓ วรรคสอง แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ บญญตใหกาหนดประเภทของสหกรณทจะรบจดทะเบยนโดยกฎกระทรวงจงจาเปนตองออกกฎกระทรวงน



ระเบยบนายทะเบยนสหกรณวาดวยการดาเนนการจดทะเบยนจดตงสหกรณ พ.ศ. ๒๕๕๒

เพอใหการจดทะเบยนจดตงสหกรณเปนไปดวยความเรยบรอย มประสทธภาพ เปนประโยชนในการดาเนนกจการของสหกรณและบรรดาสมาชก ตามวตถประสงคของการรวมกนจดตงสหกรณ อาศยอานาจตามความในมาตรา ๑๖ (๘) แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ นายทะเบยนสหกรณจงกาหนดระเบยบไวดงน ขอ ๑ ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการดาเนนการจดทะเบยนจดตงสหกรณ พ.ศ. ๒๕๕๒” ขอ ๒ ระเบยบนมผลบงคบใชตงแตบดนเปนตนไป ขอ ๓ ใหยกเลกระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยวธดาเนนการขอจดตงสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๗ ลงวนท ๑๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ และระเบยบคาสงใดขดหรอแยงกบระเบยบน ใหใชระเบยบน

หมวด ๑เรองทวไป

ขอ ๔ การขอจดทะเบยนจดตงสหกรณ ใหยนคาขอทสานกงานสหกรณจงหวดแหงทองท ซงสหกรณทจะจดทะเบยนตงอย สาหรบกรงเทพมหานคร ใหยนคาขอทสานกงานสงเสรมสหกรณพนท ๑ หรอพนท ๒ ขอ ๕ คณะบคคลทจะขอจดตงสหกรณตองประกอบดวย บคคลซงประสงคจะเปนสมาชกของสหกรณทจะจดตงขนจานวนทเหมาะสมกบการดาเนนการตามหลกสหกรณใหบรรลวตถประสงค และตองมความร ความเขาใจหลกการสหกรณพอสมควร โดยคณะบคคลทจะขอจดตงสหกรณทงหมดควรผานการฝกอบรมจากเจาหนาทของกรมสงเสรมสหกรณ ไมนอยกวา ๖ ชวโมง การฝกอบรมตองใหความรเบองตนเกยวกบ อดมการณสหกรณ หลกการและวธการสหกรณ ภาระหนาทของสมาชกสหกรณ การชวยตนเองและการชวยเหลอซงกนและกน กฎระเบยบในสหกรณ และการดาเนนธรกจแบบสหกรณ ขอ ๖ หลงจากวนทผานการฝกอบรม ใหคณะบคคลทจะขอจดตงสหกรณนดประชมเพอปรกษาหารอรวมกน หากบคคลใดเหนวาสมควรจดตงสหกรณตอไป ใหบคคลเหลานนพจารณาคดเลอกผ ทมาประชม เปนคณะผจดตงสหกรณ จานวนไมนอยกวาสบคนแตไมเกนสบหาคน มหนาทดาเนนการจดตงสหกรณใหเสรจสน แตไมชากวาสสบหาวนนบแตเลอกคณะผจดตงสหกรณ คณะบคคลผเหนสมควรจดตงสหกรณ และมตการเลอกคณะผจดตงสหกรณ ตองบนทกไวเปนรายงานการประชมผซงประสงคจะเปนสมาชกของสหกรณทจะขอจดตง



หมวด ๒การดาเนนการของคณะผจดตงสหกรณ

ขอ ๗ การเลอกประเภทสหกรณ คณะผจดตงสหกรณตองเลอกใหสอดคลองกบกจการทผประสงค จะจดตงสหกรณมสวนกระทารวมกน ตามหลกและวธการสหกรณ สวนการกาหนดวตถประสงคใหเปนไปตาม ความตองการอยางแทจรงของผซงประสงคจะจดตงสหกรณ วตถประสงคของสหกรณทจะจดตงขน อาจกาหนดไดทงทางเศรษฐกจและทางสงคม แตตองแยก ใหชดเจนวาวตถประสงคทางเศรษฐกจมอยางไร และวตถประสงคทางสงคมมอยางไร ขอ ๘ แผนดาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณทจะจดตงขน ประกอบดวย (๑) แผนดาเนนการจดหาเงนทนมาดาเนนการ (๒) แผนดาเนนการธรกจททากบสมาชก (๓) แผนดาเนนการขยายรบสมาชกและการฝกอบรมสมาชก (๔) แผนดาเนนการดานอตรากาลง แผนดาเนนการขางตน คณะผจดตงสหกรณตองจดทาลกษณะทนาไปปฏบตได และเปนแผนทมระยะการปฏบตไมนอยกวาสามป ขอ ๙ คณะผจดตงสหกรณ จดทาบญชรายชอผซงจะเปนสมาชกไดแตเฉพาะผทเหนชอบใหดาเนนการจดตงสหกรณทไดบนทกไวในรายงานการประชมในขอ ๖ ขอ ๑๐ การจดทารางขอบงคบของสหกรณทจะจดตง คณะผจดตงสหกรณตองจดทาขนเฉพาะสาหรบสหกรณนน ภายใตเงอนไขวตถประสงคของสหกรณ และหลกเกณฑตามทกฎหมายวาดวยสหกรณกาหนด การกาหนดชอในขอบงคบ ตองไมซากบชอสหกรณอนซงจดทะเบยนไวกอนแลว เปนอกษรไทย และไมเกน ๗๐ ตวอกษร เวนแตสหกรณมชอเชนนน ถกนายทะเบยนสหกรณถอนชอออกจากทะเบยนแลว ขอ ๑๑ รางขอบงคบสหกรณทจะจดตง จดทาเสรจเรยบรอยแลว คณะผจดตงสหกรณตองเรยกประชมบคคลทมรายชออยในบญชรายชอผซงจะเปนสมาชกประชมพจารณา กอนมมตกาหนดใหเปนขอบงคบ คณะผจดตงตองอธบายทาความเขาใจ ประเดนสาคญของขอบงคบ แกผทเขาประชม พรอมทงตอบขอซกถามของผทเขาประชม ครบถวนสนขอสงสย ในการประชมคราวเดยวกนน คณะผจดตงสหกรณตองแจงรายละเอยดของแผนการดาเนนการทงหมดใหผซงจะเปนสมาชกตามบญชรายชอไดทราบดวย การประชม คณะผจดตงสหกรณตองบนทกรายงานการประชมไวเปนหลกฐาน

หมวด ๓การพจารณาของนายทะเบยนสหกรณ

ขอ ๑๒ เมอนายทะเบยนสหกรณ ไดรบเอกสารคาขอจดทะเบยนจดตงสหกรณ ใหพจารณาตรวจสอบ (๑) วตถประสงคสาคญของสหกรณทสามารถสงเสรมผลประโยชนของสมาชกตามหลกการ วธการสหกรณ สอดคลองกบประเภทสหกรณทคณะผจดตงสหกรณเลอก (๒) ความถกตอง เหมาะสม ของแผนดาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณ ทจะจดตง พรอมทงประเมนความสาเรจของแผนดาเนนการวามความเปนไปได (๓) ผ ซงจะเปนสมาชกตามบญชรายชอ ไดผานการอบรมและเปนผ ใหความเหนชอบ การจดตงสหกรณ



(๔) ขอบงคบสหกรณ ใหมรายการครบตามทกฎหมายวาดวยสหกรณกาหนด และมเนอหาเหมาะสม ใชเปนกฎเกณฑการดาเนนการของสหกรณ ใหเปนไปตามวตถประสงคของสหกรณทจะจดตงได ขอ ๑๓ เมอไดพจารณาตรวจสอบตามขอ ๑๒ แลว หากปรากฏวารายการดงกลาวยงไมถกตองครบถวน หรอยงมไดดาเนนการตามทกฎหมายวาดวยสหกรณกาหนด ใหนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายมหนงสอสงการคณะผจดตงสหกรณ หรอบคคลใดทเกยวของมาชแจงขอเทจจรงดวยตนเอง หรอทาเปนหนงสอ หรอสงเอกสารมาประกอบการพจารณา ภายใน ๕ วนทาการนบแตวนทไดรบหนงสอ ขอ ๑๔ ถามเหตอนควรเชอวา สหกรณทจะจดตงขนมเจตนาโดยตรงหรอโดยปรยาย หรอกระทาการดงตอไปน สนนษฐานไวกอนวาอาจจะทาใหเสยหายแกระบบสหกรณ นายทะเบยนสหกรณอาจพจารณาไมรบ จดทะเบยนได (๑) หลกเลยงภาษตามประมวลรษฎากร (๒) การฟอกเงนตามกฎหมายวาดวยการฟอกเงน (๓) แสวงหากาไรหรอผลประโยชนเฉพาะบคคลหรอกลมของบคคลนน (๔) ใชสหกรณเปนเครองมอสาหรบใหบคคลภายนอกหาประโยชน (๕) ไมอาจดาเนนการใหเปนไปตามหลกสหกรณสากล ขอ ๑๕ กรณไมรบจดทะเบยนจดตงสหกรณ ใหนายทะเบยนสหกรณ มหนงสอแจงไปยงคณะผจดตงสหกรณภายในสามวนทาการ นบแตวนไมรบจดทะเบยนจดตงสหกรณพรอมเอกสารประกอบการขอจดตงสหกรณทงหมด หนงสอแจงคาสงไมรบจดทะเบยนจดตงสหกรณ ตองมขอเทจจรง ขอพจารณา และการใชดลพนจ ไมรบจดทะเบยน อนจะทาใหคณะผจดตงสหกรณเขาใจเหตผลการไมรบจดทะเบยน

หมวด ๔การอทธรณ

ขอ ๑๖ เมอคณะผจดตงไดรบหนงสอแจงคาสงไมรบจดทะเบยนจดตงสหกรณ ถาประสงคจะอทธรณคาสงไมรบจดทะเบยน ใหคณะผจดตงสหกรณยนคาอทธรณตอคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต โดยยนตอนายทะเบยนสหกรณ ซงไมรบจดทะเบยนจดตงสหกรณนนภายในหกสบวน นบแตวนทไดรบแจงคาสง ขอ ๑๗ คาขออทธรณคาสงไมรบจดทะเบยนจดตงสหกรณ ใหทาเปนหนงสอพรอมทงเอกสารแสดงเหตผลและหลกฐานโตแยง ขอเทจจรง ขอพจารณา และการใชดลพนจการไมรบจดทะเบยนจดตงสหกรณ ของนายทะเบยนสหกรณ วาสหกรณทจะจดตงขนไมมความบกพรอง หรอไมทาใหเสยหายแกระบบสหกรณ คาขออทธรณใหยนทสานกงานสหกรณจงหวดหรอสานกงานสงเสรมสหกรณพนททยนขอจดทะเบยนจดตงสหกรณ พรอมดวยคาขอจดทะเบยนจดตงสหกรณพรอมเอกสารทยนมากบคาขอจดทะเบยนทงหมด ขอ ๑๘ รองนายทะเบยนสหกรณผรบมอบอานาจจากนายทะเบยนสหกรณ ไดรบหนงสอคาอทธรณจากคณะผจดตงสหกรณแลว ใหสงคาขออทธรณพรอมเอกสารดงตอไปน ใหฝายเลขานการคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต (กรมสงเสรมสหกรณ) โดยไมชกชา (๑) สาเนาหนงสอคาสงแจงไมรบจดทะเบยนจดตงสหกรณ (๒) คาขอจดทะเบยนจดตงสหกรณ พรอมเอกสารทยนมากบคาขอทงหมด (๓) สาเนาหนงสอคาสงนายทะเบยนสหกรณหรอผทไดรบมอบหมาย ใหบคคลใด ๆ ทเกยวของมาชแจงขอเทจจรง หรอสงเอกสารและคาสงแกไขรายการในรางขอบงคบ (ถาม)

/ (๔) คาชแจง.......



(๔) คาชแจงขอเทจจรงของบคคล และเอกสารทสงใหตามคาสงของนายทะเบยนสหกรณ หรอผทไดรบมอบหมาย กบรายการแกไขขอบงคบ (ถาม) (๕) พยานหลกฐาน เอกสารอน ๆ (ถาม) ทเหนวามความจาเปนตอการพจารณา คาอทธรณ ขอ ๑๙ ถาคาวนจฉยอทธรณของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต ใหเพกถอนคาสงไมรบ จดทะเบยนของนายทะเบยนสหกรณ ใหฝายเลขานการคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต สงเอกสารทงหมดพรอมคาวนจฉยอทธรณ และมตเพกถอนคาสงแกนายทะเบยนสหกรณ เพอจดทะเบยนจดตงสหกรณตอไป มตคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตใหยกอทธรณ ใหฝายเลขานการคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต แจงนายทะเบยนสหกรณทไมรบจดทะเบยนจดตงสหกรณนน เพอแจงแกคณะผจดตงสหกรณ โดยไมชกชา

ประกาศ ณ วนท ๒๕ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๒

(ลงนาม) เลอพงษ มสกะมาน (นายเลอพงษ มสกะมาน) รองอธบดกรมสงเสรมสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ปฏบตการแทนนายทะเบยนสหกรณ



ระเบยบนายทะเบยนสหกรณวาดวยการจดตงสหกรณตามโครงการบานมนคง

พ.ศ. ๒๕๔๘

เพอเปนการสนบสนนใหสหกรณมบทบาทในการสนองนโยบายรฐบาลดานการพฒนาทอย อาศย ของผมรายไดนอยในเขตชมชนตามโครงการบานมนคง สามารถบรรลวตถประสงคในการแกไขปญหาทางเศรษฐกจและทางสงคม ตลอดจนพฒนาคณภาพชวตและความเปนอยของสมาชกใหดขนได อาศยอานาจตามความในมาตรา ๑๖ (๘) ประกอบดวยมาตรา ๓๔ และมาตรา ๓๗ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ จงกาหนดระเบยบนายทะเบยนสหกรณเพอใหถอปฏบต ดงน ๑. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการจดตงสหกรณตามโครงการบานมนคง พ.ศ. ๒๕๔๘” ๒. ระเบยบนใหใชตงแตวนถดจากวนทออกประกาศ ๓. ในระเบยบน “สหกรณ” หมายถง สหกรณทจดตงตามโครงการบานมนคง “ชมชน” หมายถง กลมบคคลทมการรวมตวกนเพอชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน ในเรองทอยอาศย ตามแนวทางของสถาบนพฒนาองคกรชมชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย “พอช.” หมายถง สถาบนพฒนาองคกรชมชน ๔. ชมชนทจะขอจดตงสหกรณตามระเบยบนตอง (๑) มภมลาเนาหรอประกอบอาชพหลกหรอมวงสมพนธอยางหนงอยางใดอย ในเขตทองท ดาเนนงานของสหกรณ (๒) ชมชนทขอจดตงจะตองผานการอบรมเบองตนเกยวกบ อดมการณ หลกการและวธการสหกรณ รวมทงขอบงคบของสหกรณทจะตองถอใช และมความประสงคทจะใชระบบสหกรณในการแกไขปญหา เรองทอยอาศยของตนและชมชน (๓) มแผนการทชดเจนถงการไดมาซงกรรมสทธหรอสทธการเชาทดนในพนทชมชน (๔) มแผนกจกรรมเพอการพฒนาสมาชกและชมชน (๕) พอช. ไดใหคารบรองเปนลายลกษณอกษรวา สมควรจดทะเบยนเปนสหกรณได (๖) บคคลทจะจดทาบญชใหกบสหกรณทจะจดตง ตองผานการอบรม หรอแนะนาดานบญช จากกรมตรวจบญชสหกรณ ๕. การดาเนนการขอจดตงสหกรณใหถอปฏบตตามระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยวธการ ดาเนนการขอจดตงสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๗ ลงวนท ๑๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ โดยเครงครดดวย

ประกาศ ณ วนท ๒๑ มนาคม พ.ศ. ๒๕๔๘

(ลงนาม) พงพศ ดลยพชร (นางพงพศ ดลยพชร) รองอธบดกรมสงเสรมสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ปฏบตการแทน นายทะเบยนสหกรณ

ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ



ระเบยบนายทะเบยนสหกรณวาดวยการจดตงสหกรณประเภทสหกรณเครดตยเนยน พ.ศ. ๒๕๔๘

โดยกฎกระทรวงกาหนดประเภทของสหกรณทจะรบจดทะเบยน พ.ศ. ๒๕๔๘ ลงวนท ๒๙ มถนายน พ.ศ. ๒๕๔๘ กาหนดใหสหกรณเครดตยเนยนเปนหนงในประเภทของสหกรณทจะรบจดทะเบยน สงผลใหระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการจดตงสหกรณประเภทสหกรณออมทรพยในชมชน พ.ศ. ๒๕๒๑ ไมสอดคลองกบสภาพการณปจจบน อาศยอานาจตามความในมาตรา ๑๖ (๘) ประกอบดวยมาตรา ๓๔ และมาตรา ๓๗ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ จงกาหนดระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการจดตงสหกรณประเภทสหกรณ เครดตยเนยนขนไว ดงตอไปน ๑. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการจดตงสหกรณประเภทสหกรณ เครดตยเนยน พ.ศ. ๒๕๔๘” ๒. ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศทายระเบยบนเปนตนไป ๓. ใหยกเลกระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการจดตงสหกรณประเภทสหกรณออมทรพย ในชมชน พ.ศ. ๒๕๒๑ ๔. บรรดาระเบยบ คาสง หรอคาแนะนาอนใด ซงขดหรอแยงกบระเบยบนใหใชระเบยบนแทน ๕. สหกรณเครดตยเนยนอาจประกอบดวยประชาชนทกสาขาอาชพ ซงมภมลาเนา หรอประกอบ อาชพหลก หรอมวงสมพนธอยางหนงอยางใดอยในเขตทองทดาเนนงานของสหกรณทจะตงขน โดยใหกาหนดคณสมบตไวในขอบงคบของสหกรณ ๖. กลมบคคลทจะขอจดทะเบยนจดตงสหกรณเครดตยเนยนไดจะตอง (๑) ผซงจะเปนสมาชกตองผานการอบรมเกยวกบอดมการณ หลกการ และวธการของสหกรณ ตามหลกสตรของชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จากด และไดใหคารบรองเปนลายลกษณอกษร วาผานการอบรม โดยยนพรอมเอกสารขอจดทะเบยนสหกรณ (๒) มแผนการรบสมาชกเพมเปนรายป (๓) มอาสาสมคร หรอสถาบนทจะใหการสนบสนนในดานสานกงานและเจาหนาทประจาสหกรณ โดยเฉพาะในระยะแรกทสหกรณยงไมมรายไดพอทจะจดจางเจาหนาทได ๗. การดาเนนการขอจดตงสหกรณ ใหถอปฏบตตามระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยวธการ ดาเนนการขอจดตงสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๗ ลงวนท ๑๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ ๘. การจดทะเบยนสหกรณเครดตยเนยน ใหจดทะเบยนเปนสหกรณประเภทสหกรณเครดตยเนยน โดยใชชอวา “สหกรณเครดตยเนยน…………………………จากด”



๙. เมอนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนสหกรณแลว ใหเปนหนาทของชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย จากด ในการแนะนาชวยเหลอการวางรปงาน การดาเนนงาน การบญช และการเงน ตลอดจนการฝกอบรมเจาหนาทของสหกรณ

ประกาศ ณ วนท ๒๑ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๘

(ลงนาม) สรศกด นาคสวสด (นายสรศกด นาคสวสด) รองอธบด รกษาราชการแทน อธบดกรมสงเสรมสหกรณ นายทะเบยนสหกรณ



ระเบยบนายทะเบยนสหกรณวาดวยการรบจดทะเบยนสหกรณและรบจดทะเบยนขอบงคบของสหกรณแทกซ พ.ศ. ๒๕๔๗

ดวยคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต ไดมมตเมอวนท ๗ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๖ ในการ จดระเบยบสหกรณแทกซ เพอใหสหกรณแทกซเปนองคกรในการพฒนาคณภาพชวตของสมาชก ซงเปนผขบรถแทกซใหเปนอาชพทยงยน กอใหเกดรายไดแกสมาชก เพอคณภาพชวตทดและมอนาคตทมนคง ขณะเดยวกนการดาเนนงานของสหกรณตองชอบดวยหลกการ วธการ และอดมการณสหกรณ ไมดาเนนการในลกษณะทไมชอบดวยกฎหมาย ดงนน อาศยอานาจตามความในมาตรา ๑๖ (๘) แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ จงไดกาหนดระเบยบ นายทะเบยนสหกรณไว ดงน ๑. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการรบจดทะเบยนสหกรณและ รบจดทะเบยนขอบงคบของสหกรณแทกซ พ.ศ. ๒๕๔๗” ๒. ระเบยบนใหใชบงคบตงแตบดนเปนตนไป ๓. สหกรณแทกซ ทไดรบจดทะเบยนเปนสหกรณแลว หรอขอยนจดทะเบยนสหกรณใหมจะตองกาหนดขอบงคบใหมขอความอยางนอย ดงน ๓.๑ คณสมบตสมาชก ใหกาหนดไวอยางนอย ดงน (๑) เปนผมใบอนญาตขบรถยนตประเภทสาธารณะและ (ก) เปนผเชาขบรถแทกซของสหกรณ หรอ (ข) เปนเจาของรถแทกซไดไมเกน ๓ คน หรอ (ค) เปนผเชาซอรถแทกซ (๒) ไมไดเปนสมาชกของสหกรณบรการอนซงมวตถประสงคเชนเดยวกบสหกรณน ๓.๒ วตถประสงค สหกรณมวตถประสงคหลก ดงน (๑) ประกอบการเดนรถยนตรบจางบรรทกผ โดยสาร โดยใชรถแทกซของสหกรณ ตามใบอนญาตทไดรบจดทะเบยนจากกรมการขนสงทางบก รวมทงการตงศนยวทยสอสารดวย (๒) จดหารถแทกซโดยการจดซอ หรอรบรถแทกซของสมาชกทกคนทจะรวมวงในนามสหกรณมาบรหารเพอใหสมาชกเชาขบ แตสมาชกคนหนงจะมรถรวมวงในนามสหกรณไดไมเกน ๓ คน (๓) จดหารถแทกซ เพอใหสมาชกผขบรถแทกซไดเปนเจาของรถแทกซคนละไมเกน ๓ คน โดยวธการเชาซอ หรอโดยวธการอนใด (๔) สงเสรมการออมเงนของสมาชก เพอความมนคงในชวต และเปนทนหมนเวยน ในการประกอบอาชพตามความจาเปน ๔. ขอบงคบของสหกรณใดทไดรบจดทะเบยนไปแลวและขดหรอแยงกบขอ ๓ ใหสหกรณดาเนนการแกไขเพมเตมขอบงคบในคราวประชมใหญของสหกรณทจะมขนในครงแรกถดจากวนทระเบยบนใชบงคบ แตถาสหกรณใดกาหนดใหมการประชมใหญไวกอนแลว ซงวนทกาหนดนนมระยะเวลาไมเกน ๓๐ วน นบจากวนทระเบยบน



ใชบงคบ หรอมเหตอนไมอาจดาเนนการใหทประชมใหญของสหกรณแกไขเพมเตมขอบงคบไดทน ใหสหกรณดาเนนการแกไขเพมเตมขอบงคบในทประชมใหญของสหกรณครงถดไปได

ประกาศ ณ วนท ๒๗ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๗

(ลงนาม) สรพล เถระพฒน (นายสรพล เถระพฒน) รองอธบดกรมสงเสรมสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ปฏบตการแทน นายทะเบยนสหกรณ



ประกาศนายทะเบยนสหกรณวาดวยคณคาสหกรณ อดมการณ หลกการ และวธการสหกรณ

เพอความเปนเอกภาพในการสงเสรมและพฒนาการสหกรณ และเพอธารงไวซงเอกลกษณ ของการสหกรณไทย นายทะเบยนสหกรณเหนควรกาหนดนยามของคณคาสหกรณ อดมการณ หลกการ และวธการสหกรณ ไวดงน ๑. คณคาของสหกรณ (Cooperative Values) สหกรณอยบนพนฐานแหงคณคาของการชวยตนเอง ความรบผดชอบตอตนเอง ความเปนประชาธปไตย ความเสมอภาค ความเทยงธรรมและความเปนเอกภาพ สมาชกสหกรณเชอมนในคณคาทางจรยธรรมแหงความสจรต ความเปดเผย ความรบผดชอบตอสงคมและความเอออาทรตอผอน โดยสบทอดประเพณปฏบตของผรเรมการสหกรณ ๒. อดมการณสหกรณ (Cooperative Ideology) คอ ความเชอรวมกนทวาการชวยตนเอง และการชวยเหลอซงกนและกนตามหลกการสหกรณจะนาไปสการกนด อยด มความเปนธรรมและสนตสขในสงคม ๓. หลกการสหกรณ (Cooperative Principles) คอ แนวทางทสหกรณยดถอปฏบต เพอใหคณคา ของสหกรณเกดผลเปนรปธรรม หลกสหกรณสากล ๗ ประการ ไดแก หลกการท ๑ การเปนสมาชกโดยสมครใจและเปดกวาง (Voluntary and open Membership) สหกรณเปนองคการโดยสมครใจ ทเปดรบบคคลทกคนซงสามารถใชบรการของสหกรณได โดยปราศจากการกดกนทางเพศ สงคม เชอชาต การเมอง หรอ ศาสนา และบคคลนนตองเตมใจรบผดชอบในฐานะสมาชก หลกการท ๒ การควบคมโดยสมาชกตามหลกประชาธปไตย (Democratic Member control) สหกรณเปนองคการประชาธปไตยทควบคมโดยมวลสมาชก ซงมสวนรวมอยางจรงจงในการกาหนดนโยบาย และการตดสนใจของสหกรณ ไมวาชายหรอหญงทไดรบเลอกเปนตวแทนสมาชกตองมความรบผดชอบ ตอมวลสมาชก สมาชกของสหกรณขนปฐมมสทธออกเสยงเทาเทยมกน (หนงคนหนงเสยง) สวนสหกรณในระดบอนกจดใหเปนไปตามวถประชาธปไตย หลกการท ๓ การมสวนรวมทางเศรษฐกจของสมาชก (Member Economic Participation) สมาชกพงรวมทนกบสหกรณของตนอยางเทาเทยมกน และควบคมการใชเงนทนตามวถประชาธปไตย โดยปกตอยางนอยสวนหนงของทน ตองมทรพยสนสวนรวมของสหกรณ และสมาชกพงไดรบ ผลตอบแทนจากเงนทน (ถาม) อยางจากด ภายใตเงอนไขของความเปนสมาชก เหลาสมาชกจะจดสรรเงนสวนเกน เพอจดมงหมายบางอยางหรอทงหมดดงตอไปน คอ เพอพฒนาสหกรณของตนโดยอาจจดเปนกองทนสารอง ซงอยางนอยสวนหนงจะไมนามาแบงปนกน เพอจดสรรผลประโยชนใหสมาชกตามสวนธรกรรมทตนทากบสหกรณ เพอสนบสนนกจกรรมอน ๆ ทมวลสมาชกเหนชอบ

/ หลกการท ๓ .........



หลกการท ๔ การปกครองตนเองและความเปนอสระ (Autonomy and Independence) สหกรณเปนองคการอสระทชวยตนเองภายใตการควบคมของสมาชก หากสหกรณนน ๆ ทาขอตกลงรวมกบองคกรอนๆ รวมถงรฐบาล หรอแสวงหาทนจากแหลงภายนอกตองมนใจไดวาการกระทาของสหกรณเชนนนอยภายใตการควบคมแบบประชาธปไตย โดยมวลสมาชก รวมถงยงคงดารงความเปนอสระของสหกรณไวได หลกการท ๕ การศกษา ฝกอบรม และสารสนเทศ (Education, Training and Information) สหกรณพงใหการศกษา และการฝกอบรมแกบรรดาสมาชก ผแทนจากการเลอกตง ผจดการ และเจาหนาท เพอใหบคคลเหลานนชวยพฒนาสหกรณไดอยางมประสทธผล สหกรณพงใหขาวสารความรแกประชาชนทวไป โดยเฉพาะอยางยงเยาวชน และผนาทางความคด เกยวกบคณลกษณะ และประโยชนของการสหกรณ หลกการท ๖ การรวมมอระหวางสหกรณ (Cooperation among Cooperatives) สหกรณพงใหบรการแกสมาชกอยางเตมท และสรางความเขมแขงแกขบวนการสหกรณ โดยรวมมอกนเปนขบวนการตามโครงสรางระดบทองถน ระดบชาต ระดบภมภาค และระดบนานาชาต หลกการท ๗ การเอออาทรตอชมชน (Concern for Community) สหกรณพงดาเนนงาน เพอการพฒนาทยงยนของชมชนของตน ตามนโยบายทมวลสมาชก ใหความเหนชอบ ๔. วธการสหกรณ (Cooperative Practices) วธการสหกรณ คอ การนาหลกการสหกรณมาประยกตใชในการดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ และสงคม เพอประโยชนของมวลสมาชกและชมชน โดยไมละเลยหลกการธรกจทด

ประกาศ ณ วนท ๒๕ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๒

(ลงนาม) เลอพงษ มสกะมาน (นายเลอพงษ มสกะมาน) รองอธบดกรมสงเสรมสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ปฏบตการแทนนายทะเบยนสหกรณ



ประกาศนายทะเบยนสหกรณเรอง หลกเกณฑและวธการกาหนดแผนดาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณทจะจดตง

เพอใหการรบจดทะเบยนจดตงสหกรณเปนไปตามวตถประสงคในการสงเสรมผลประโยชนของบรรดาสมาชกทจะตองมกจกรรมรวมกนตามประเภทของสหกรณทขอจดทะเบยน เปนไปตามหลกการสหกรณและบงเกดประโยชนแกบรรดาสมาชกตามเจตนารมณแหงกฎหมายวาดวยสหกรณและกฎหมายอน รวมถงเพอมใหผใดใชระบบสหกรณเปนชองทางในการแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบ ฉะนน อาศยอานาจตามความมาตรา ๓๔ (๒) มาตรา ๑๖ (๑) ประกอบมาตรา ๓๓ (๑) แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ จงกาหนดหลกเกณฑและวธการกาหนดและจดทาแผนดาเนนการเกยวกบธรกจ หรอกจกรรมของสหกรณทจะจดตงขน ดงตอไปน ๑. แผนดาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณ การจดทาแผนธรกจของสหกรณทจะจดตง จะตองมกจกรรมรวมกนตามประเภทของสหกรณในลกษณะทไมมงหวงจะแสวงหากาไรสงสดมงเนนกระทาธรกจกบสมาชกเพอจะแกไขปญหาความเดอดรอนทางเศรษฐกจและสงคมของบรรดาสมาชกเปนหลก และธรกจนน ตองสอดคลองกบวตถประสงคหลกในการจดตงสหกรณ และตองเปนไปตามหลกเกณฑ ดงน ๑.๑ ผซงจะเปนสมาชกของสหกรณและการรบสมาชกใหม (๑) ผ ซงจะเปนสมาชกสหกรณ จะตองเปนผ ทมปญหาความเดอดรอนทางเศรษฐกจ และทางสงคมตามวตถประสงคทขอจดทะเบยน เปนผทมความมงหวงจะใชหลกการและวธการของสหกรณแกไขปญหาความเดอดรอนดงกลาว (๒) สมาชกแรกตง คณะผจดตงสหกรณ และการรบสมาชกใหม จะตองเปนผทมคณสมบตตามทกาหนดในขอบงคบ (๓) การรบสมาชกสมทบ (หากม) ๓.๑ การกาหนดคณสมบตของสมาชกสมทบ ใหกาหนดไดเฉพาะผทมความสมพนธ ทางเครอญาตกบสมาชก หรอเปนบคคลในองคกรหรอหนวยงานทขาดคณสมบตจะสมครเขาเปนสมาชกสหกรณ หรอเปนบคคลทอาศยหรอประกอบอาชพอยในพนทหรอพนทใกลเคยง ตามคณสมบตในการรบสมาชกทกาหนด ในขอบงคบแตขาดคณสมบตทจะสมครเขาเปนสมาชก กรณการรบสมาชกสมทบในพนทใกลเคยงใหรบไดเฉพาะ เทาทจาเปนและจะบงเกดผลดแกการดาเนนงานและมความสะดวกทจะดาเนนธรกจรวมกบสหกรณ ๓.๒ สมาชกของสหกรณจะตองเปนผทมสวนรวมทางธรกจมากกวาสมาชกสมทบ หากตรวจพบวาสหกรณใดกระทาธรกจรวมกบสมาชกสมทบเกนกวาสมาชกโดยรวม จะถอวาสหกรณไมอาจดาเนนกจการใหบงเกดผลดตอบรรดาสมาชก รวมทงจะกอใหเกดความเสยหายตอระบบสหกรณโดยรวม นายทะเบยนสหกรณจะพจารณาสงใหสหกรณแกไขขอบกพรองดงกลาวหรอใชอานาจสงเลกสหกรณเสย ทงน ใหรวมถงสหกรณทไดรบจดทะเบยนจดตงไวแลว



๑.๒ ความเปนไปไดในการจดหาเงนทน (๑) การกาหนดแผนดาเนนการเกยวกบธรกจ จะตองมความเปนไปไดในการจดหาเงนทน เพอใชในกจกรรมทเกยวของ ซงจะตองมงเนนการสะสมทนจากสมาชก และการจดสรรกาไรสทธประจาปของสหกรณเปนหลก (๒) หากแผนดาเนนการเกยวกบธรกจทกาหนด จะตองใชทนดาเนนงานเกนกวาการสะสมทนขางตนและมแผนการจดหาเงนทนจากแหลงอน เชน การกยมเงนจากภายนอก การขอหรอรบเงนชวยเหลอ จากหนวยงานของรฐหรอองคกรเอกชนใดๆ จะตองกาหนดแหลงเงนทนทชดเจน รวมถงแสดงหลกฐานอนจะทาใหเชอไดวาเมอจดตงเปนสหกรณแลวจะไดรบเงนกหรอเงนชวยเหลอดงกลาว ทงน หากสหกรณทไดรบจดทะเบยนไมอาจจดหาเงนทนไดตามแผน ฯ ภายในหนงป โดยไมมเหตอนควร จนเปนเหตใหเหนวาสหกรณไมอาจดาเนนกจการใหเปนผลด นายทะเบยนสหกรณจะพจารณาใชอานาจสงเลกสหกรณดงกลาวเสย ๑.๓ ธรกจหรอกจกรรมของสหกรณทจะจดตง ตองเปนธรกจทตอบสนองความตองการของสมาชก ในการแกไขปญหาความเดอดรอนในการประกอบอาชพ หรอแกไขปญหาความเดอดรอนทางเศรษฐกจและสงคมของบรรดาสมาชก ซงจะตองกระทาเทาทจาเปนและไมมงดาเนนธรกจเพอแสวงหากาไร มาแบงปนกนในหมสมาชก รวมทงจะตองไมมลกษณะตองหาม ดงน (๑) การดาเนนธรกจทมใชกจกรรมรวมกนตามประเภทของสหกรณหรอไมเปนไปตามวตถประสงคหลกในการจดตงสหกรณ (๒) การดาเนนธรกจขายตรงหรอธรกจอนใดในลกษณะเดยวกน ซงมการระดมการรบสมาชกในลกษณะทมงเสนอผลตอบแทนจากการดาเนนธรกจ ในรปแบบขายตรงหรอแชรลกโซ โดยทผสมครเปนสมาชก ไมไดเปนผทเหนชอบในวตถประสงคของสหกรณ (๓) การดาเนนธรกจทกระทากบสมาชกสมทบเปนหลก หรอมงเนนทจะทาธรกจกบสมาชกสมทบเกนกวาสมาชกโดยรวม (๔) การจดซอหรอจดหาทดนเพอพฒนาเปนทอย อาศย โดยสมาชกไมไดเปนผทมความ เดอดรอนเรองทอยอาศย รวมถงการสรางบานหรอทอยอาศยเกนกวาจานวนสมาชกแรกตงเพอนาไปจดสรรหรอขายใหแกบคคลภายนอกเปนหลก (๕) การดาเนนธรกจในลกษณะททาใหเชอไดวาเปนการหลบเลยงภาษหรอเปนการหลบเลยงการปฏบตตามกฎหมายอนทเกยวของ หรอมพฤตการณใดๆ อนจะกอใหเกดความเสยหายตอระบบสหกรณโดยรวม ๑.๔ ความเปนไปไดในการดาเนนธรกจ การจดทาแผนดาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรม ของสหกรณทจะจดตงขนจะตองจดทาอยางนอยสามป มความเปนไปไดในการดาเนนธรกจและสามารถปฏบตไดจรง และเพอแสดงใหเหนวาสหกรณสามารถดาเนนกจการและใหบรการธรกจ แกสมาชกไดตรงตามสภาพปญหา และความตองการของสมาชก คณะผจดตงสหกรณจะตองสารวจสภาวะเศรษฐกจและสงคมของบคคลซงประสงคจะเปนสมาชกของสหกรณรายบคคลใหเปนไปตามแบบทกาหนดเสยกอน จงจะกาหนดหรอจดทาแผนธรกจใหสอดคลองตอไป ทงน แผนดาเนนธรกจใหจดทาตามแบบแนบทายประกาศซงอยางนอยตองประกอบดวย (๑) แผนธรกจทสหกรณทากบสมาชก (๒) แผนการจดหาเงนทนมาดาเนนการ (๓) แผนการใหความรแกสมาชก (๔) แผนโครงสรางและอตรากาลง



๑.๕ การจดจางหรอมอบหมายผรบผดชอบในการจดทาบญช เพอใหสหกรณสามารถทาบญชได ตามความในมาตรา ๖๕ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ อนจะบงเกดผลดตอการดาเนนกจการของสหกรณ จงกาหนดวากรณทสหกรณยงไมอยในฐานะทจะจดจางเจาหนาทบญชได ใหคณะผจดตงสหกรณหรอทประชมผซง จะเปนสมาชกมมตมอบหมายใหมผรบผดชอบในการจดทาบญช เปนการเฉพาะอยางนอย ๑ คน ๒. การดาเนนการของสหกรณเมอไดรบจดทะเบยน สหกรณทไดรบจดทะเบยนจดตงแลว หากไมสามารถปฏบตใหเปนไปตามแผนดาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณทกาหนดได สหกรณจะตองจดประชมใหญเพอพจารณาทบทวนหรอปรบปรงแผนดาเนนการ ฯ ภายในระยะเวลาทเหนสมควรหรอตามทไดรบแจง จากนายทะเบยนสหกรณ และหากสหกรณใดไมดาเนนการใหเปนไปตามแผนดาเนนการ ฯ โดยไมมเหตอนสมควร ใหถอวาสหกรณไมอาจดาเนนกจการใหเปนผลด หรอการดาเนนกจการของสหกรณกอใหเกดความเสยหายแกระบบสหกรณโดยรวมหรอประโยชนสวนรวม นายทะเบยนสหกรณอาจสงเลกสหกรณนนได หรอหากเหนวาจาเปนตองแกไขอาจสงใหผตรวจการสหกรณ หรอพนกงานเจาหนาทชวยเหลอดาเนนกจการของสหกรณทงหมดหรอบางสวนกได ประกาศฉบบน ใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ประกาศ ณ วนท ๒๓ กนยายน พ.ศ. ๒๕๕๖

สมชาย ชาญณรงคกล อธบดกรมสงเสรมสหกรณ นายทะเบยนสหกรณ



แผนดาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณ

๑) แผนธรกจทสหกรณทากบสมาชก การดาเนนธรกจในรปแบบของสหกรณนน สมาชกมฐานะเปนทงเจาของผใชบรการจากสหกรณ ดงนน การมสวนรวมของสมาชกทมาทาธรกจกบสหกรณจงเปนปจจยสาคญททาใหสหกรณสามารถดาเนนธรกจได และการดาเนนธรกจของสหกรณตองทากบสมาชกของสหกรณเปนหลกเทานน โดยการดาเนนธรกจตองไมมงแสวงหากาไรจากบคคลภายนอกมาแบงปนกน อยภายใตกรอบวตถประสงคหลกของสหกรณทจดตงขนเทานน ซงแผนธรกจทสหกรณทากบสมาชก อาจจะประกอบดวย

ท แผนธรกจทสหกรณทากบสมาชก

ปท ๑ ปท ๒ ปท ๓

จานวนคน(ราย)

จานวนเงน(บาท)





๑ แผนธรกจรบฝากเงนจากสมาชก๑) การรบฝากเงนประเภท....................๒) การรบฝากเงนประเภท....................๓) การรบฝากเงนประเภท....................

๒ แผนธรกจการใหสนเชอแกสมาชก๑) เงนก..........................................๒) เงนก..........................................๓) เงนก..........................................

๓ แผนธรกจการจดหาสนคามาจาหนาย๑) ......................................................๒) ......................................................๓) ......................................................

๔ แผนธรกจการรวบรวมผลผลต๑) ......................................................๒) ......................................................๓) ......................................................

๕ แผนธรกจการแปรรปผลผลต๑) ......................................................๒) ......................................................๓) ......................................................

๖ แผนธรกจการใหบรการ๑) ......................................................๒) ......................................................๓) ......................................................

หมายเหต เปนแผนทสามารถนาไปสการปฏบตไดและการดาเนนธรกจตองคานงถงเงนทนของสหกรณทจะจดตงมอย



๒) แผนการจดหาทนมาดาเนนงาน ตามหลกสหกรณขอท ๓ “การมสวนรวมทางเศรษฐกจโดยสมาชก” สมาชกตองมสวนรวมในการใหทนแกสหกรณของตนอยางเปนธรรม โดยสมาชกทกคนตองถอหนในสหกรณเพอใหสหกรณมทนสาหรบการดาเนนธรกจ หรอกจกรรมตางๆ ตามวตถประสงคของสหกรณ ซงจะเหนไดวาทนเปนสงสาคญตอการดาเนนธรกจ รวมถงเปนการแสดงถงความพรอมของสหกรณทจะดาเนนธรกจเปนไปตามวตถประสงคหลกทกาหนดไว แผนในการจดหาทน มาดาเนนงานของสหกรณเบองตน ประกอบดวย เงนคาหน เงนรบฝาก เงนกยม

แบบสรปแผนการจดหาทนมาดาเนนงาน

ท แผนการจดหาทนมาดาเนนงาน แหลงเงนทน

ปท ๑ ปท ๒ ปท ๓

จานวน(ราย)






๑ คาหน

๒ เงนรบฝาก

๓ เงนกยม

รายละเอยดประกอบแผนการจดหาเงนทน ใหแสดงรายละเอยดวธการจดหาเงนทนมาดาเนนงาน ระบแหลงทมาของเงนทน รวมทงแสดงถงแผนการใชจายเงนทน



๓) แผนการใหความรแกสมาชก ตามหลกการสหกรณขอท ๕ “การศกษา ฝกอบรม และขาวสาร” เปนหนาทของสหกรณจะตองดาเนนการใหความรแกสมาชกในเรองตางๆ เกยวกบสหกรณ เชน ความรทวไปเกยวกบการสหกรณ หลกการ อดมการณ และวธการสหกรณ ความรทจาเปนตอการประกอบอาชพ และองคความรทจาเปนตอการดาเนนงานของสหกรณเพอใหบรรลวตถประสงคของสหกรณทตงไว ซงสหกรณทจดตงใหมจะตองจดแผนการใหความรแกสมาชก โดยจดทาเปนโครงการใหการศกษาอบรม มรายละเอยดตามรปแบบการเขยนโครงการทวไป ประกอบดวย ชอโครงการ ผรบผดชอบโครงการ หลกการและเหตผล หวขอวชาทอบรมใหความร วธการอบรม จานวนรน/ครง เปาหมาย สถานทอบรม ระยะเวลาดาเนนการ งบประมาน ประโยชนทคาดวาจะไดรบ และตวชวดโครงการ

แบบสรปแผนการใหความรแกสมาชก (๓ ป)

ท หวขออบรมใหความรแกสมาชก

จานวนสมาชก/จานวนครง

จานวนวน ชวงระยะเวลาทจดอบรม

งบประมาณ(บาท)

๔) แผนโครงสรางและอตรากาลง สหกรณตงอยบนพนฐานของประชาธปไตย สมาชกทกคนเปนเจาของ แตทกคนไมสามารถรวมบรหารกจการของสหกรณได จงตองมการเลอกตงคณะกรรมการดาเนนงานเปนผบรหารแทน มอานาจหนาทเปนผดาเนนกจการและเปนผแทนสหกรณในกจการทงปวง เพอใหกจการของสหกรณดาเนนการไดและใหบรการแกสมาชก ไดอยางทวถง คณะกรรมการดาเนนการสหกรณพจารณาจดจางผจดการและเจาหนาทปฏบตงานทมความร ความสามารถมาปฏบตงานดานตางๆ ตามความเหมาะสมกบฐานะและความสามารถในการจดจางของสหกรณ โดยคานงถงปรมาณธรกจและการประหยดเปนสาคญ ตาแหนงทมความสาคญในการดาเนนงานทสหกรณจดตงใหมตองพจารณาจดจางเปนอนดบแรก คอ ตาแหนงพนกงานบญช เพอทาหนาทในการลงบญช รายรบ รายจาย ของสหกรณใหเปนปจจบน และโครงสรางภายในสหกรณมองคประกอบสาคญ ๔ สวน ไดแก ๑) ทประชมใหญของสหกรณหรอผแทนสหกรณ ๒) คณะกรรมการดาเนนการสหกรณ ๓) ผจดการหรอเจาหนาทสหกรณ หรอฝายจดการ ๔) ผตรวจสอบกจการใหคณะผจดตง ฯ ดาเนนการจดทาแผนดงน ๑) จดทาโครงสรางของสหกรณทจดตงขน ๒) กาหนดแผนในการจดจางพนกงานในตาแหนงทจาเปนตอการดาเนนงานของสหกรณสอดคลอง

กบปรมาณธรกจและรายไดของสหกรณเปนหลก



ชดท .....................

แบบสารวจสภาวะทางเศรษฐกจและสงคมของบคคลซงประสงคจะเปนสมาชกของสหกรณสหกรณ……………………………………………………จากด

***********************************

แบบสารวจนมวตถประสงคเพอจดเกบขอมลดานตางๆ ของผซงประสงคจะเปนสมาชก สาหรบใชประกอบการจดทาแผนดาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณทจะจดตง ซงจะเปนประโยชนในการวางแผนแกไขปญหาความเดอดรอนของบรรดาสมาชกไดตรงตามวตถประสงคหลกในการจดตงสหกรณตอนท ๑ ขอมลทวไป๑.๑ ชอ....................................................................................นามสกล............................................................................................ หมายเลขบตรประจาตวประชาชน _-_ _ _ _-_ _ _ _ _-_ _-_ เกดวนท.........................................เดอน...................ป พ.ศ....................ปจจบนอาย................... ป สญชาต................... นบถอศาสนา..............................................สาเรจการศกษา (ชนสงสด)............................................................................๑.๒ ปจจบนประกอบอาชพหลก การเกษตร ขาราชการ พนกงานรฐวสาหกจ พนกงานบรษท รบจาง อนๆ (ระบ)...............................................................๑.๓ สถานภาพ โสด สมรส หมาย/หยาราง๑.๔ ชอบดา....................................................................................ชอมารดา.................................................................................... ชอภรยา/สาม..............................................................................................................................................................................๑.๕ จานวนคนในครวเรอน.............ç......................คน (ชาย..................................คน หญง..................................คน) รบราชการ/รฐวสาหกจ√.................คน พนกงานบรษท.................คน ทาการเกษตร.................คน รบจาง.......................คน ยงไมเรยนหนงสอ............คน เรยนหนงสอ...................คน คนชรา......................คน คนพการ.............................คน (ผลรวมตองเทากบจานวนคนทงหมดในบาน กรณทาหลายกจกรรมใหนบกจกรรมหลกเพยงกจกรรมเดยว)๑.๖ ตงบานเรอนอยเลขท...........................ตรอก/ซอย...................................................ถนน..................................................... แขวง/ตาบล...........................................เขต/อาเภอ...................................................จงหวด................................................. เบอรโทรศพท........................................อเมล................................................................................. และอยในทองทนตดตอกนมาตงแตป พ.ศ............................ (ตรวจสอบจากสาเนาทะเบยนบาน)๑.๗ ลกษณะของทอยอาศย บานตนเอง บานเชา/เชาซอ บานพกของทางการทหาร บานผอน๑.๘ ขณะนเปนสมาชกหรอลกคาของ (ใหระบชอ) สหกรณ.................................................................... กลมเกษตรกร............................................................... ธนาคารพาณชย.................................................... อนๆ (ระบ)...................................................................๑.๙ บทบาทหนาทของทานในสงคม (เชน ผนาชมชน/ประธาน/ทางการเมอง/ปราชญชาวบาน/อนๆ ระบ) ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................



๑.๑๐ ทานมปญหาหรอความเดอดรอนเกยวกบการประกอบอาชพหลก/การดารงชพในเรองใด ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................๑.๑๑ กจกรรมใดททานจะรวมกนทาเมอจดตงเปนสหกรณแลว ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................๑.๑๒ ทานคดวาจะไดอะไรจากการเปนสมาชกสหกรณ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................

ตอนท ๒ สภาวะทางเศรษฐกจ ๒.๑ รายการสนทรพยทสาคญ (ยอดรวมทงสน...................................................บาท) ๑. ไมมบานพกของตนเอง ๒. มบานพกเปนของตนเอง มลคารวม...................................................บาท

ท ลกษณะทอยอาศย พนท (ตรม.) มลคาปจจบน หมายเหต

๑ บานเดยว

๒ ทาวเฮาส

๓ อาคารพาณชย

๔ คอนโด/อาคารชด

๕ อนๆ (ระบ)

๒) ทดน (จาแนกประเภททดน ทอยอาศย ทาการเกษตร เชน: ทานา ทาไร ทาสวน) มลคารวม........................................................................บาท

ประเภทผมชอในหนงสอ

แสดงสทธทดนตงอย เนอท

(ไร/งาน/วา)

การชลประทาน

ทไดรบ

มลคาปจจบน(บาท)

สถานะของทดน

ตดภาระจานอง

ไมตดภาระจานอง



๓) ยานพาหนะและเครองจกรกลทางการเกษตร มลคารวม..................................บาท

ท ลกษณะยานพาหนะ จานวน (คน) มลคาปจจบน หมายเหต

๑ รถเกง

๒ รถปคอพ

๓ รถต

๔ รถสบลอ

๕ รถจกรยานยนต

๖ เครองจกรกลการเกษตร

๗ อนๆ (ระบ)

๔) สตวใชงาน/ทาพนธ มลคารวม.................................บาท

ประเภท จานวน (ตว) ใชงาน (ตว) ทาพนธ (ตว) มลคาปจจบน

๕) ทรพยสนอนๆ มลคารวม.................................บาท

รายการ มลคาปจจบน



๒.๒ รายการหนสนทสาคญ (ยอดรวมทงสน.................................บาท)

ท เจาหน กตงแตจานวนเงนทเปนหน(บาท)

วตถประสงคการก

หลกประกน

สถานะหนสน(ทาเครองหมาย /)

หนปกต หนคาง

๑ สหกรณ/กลมเกษตรกร

๒ ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

๓ ธนาคารพาณชย

๔ กองทนหมบาน

๕ พอคาคนกลาง/นายทน

๖ ญาต/เพอนบาน

๗ อนๆ (ระบ)

๒.๓ รายไดรอบปทผานมา (ยอดรวมทงสน......................................บาท) ๑) เงนเดอน (รวมทงป) จานวน..................................................บาท ๒) ทาการเกษตร (รวมทงป) จานวน..................................................บาท (ใหระบรายละเอยด)

ประเภทเนอทหรอจานวนผลผลต

ทดนทใชในการผลต

ผลผลตทงหมด

ผลผลตในสวนทขาย

ของตนเอง (ไร/งาน/วา)

ถอครองประการอน (ไร/งาน/วา)

จานวนรวมมลคา

(บาท)



๓) รายไดอนรวมทงป (ใหระบรายละเอยด เชน รบจาง คาขาย ฯลฯ)

ลาดบท รายการ รายไดสทธ (บาท)

๒.๔ รายจาย (รวมทงป) ยอดรวมทงสน.........................................บาท ก. รายจายจากการประกอบอาชพ รวม..............................................บาท (๑) ทาการเกษตร (คาพนธ ปย ยา คาจาง อาหารสตว คาใชจายอนๆ ใหระบคาใชจาย

แตละประเภทการทาการเกษตร เชน ทานา ทาสวน ทาไร เลยงสตว)

ท รายการ รายจาย (บาท)

๑

๒

๓

๔

๕

(๒) รายจายอนๆ (ทไมไดระบไวในขอ ๒.๔ ในวงเลบ ๑) รวม.....................................บาท


๑

๒

๓

๔



ข. รายจายครวเรอน รวม........................................บาท


๑ คาอาหารสาหรบครวเรอน

๒ คาเครองนงหม

๓ คายารกษาโรค-คารกษาพยาบาล

๔ คาใชจายในการศกษา

๕ รายจายลงทน หรอจดหาทรพยสน เชน ทดน ทว บาน รถยนต ฯลฯ

๖ อนๆ (ระบ)

ขาพเจาขอรบรองวาขอมลดงกลาวขางตน เปนจรงทกประการ

(ลงชอ)..........................................................................ผใหขอมล (..........................................................................)

(ลงชอ)..........................................................................ผสารวจขอมล (..........................................................................) วนท.................เดอน...................................พ.ศ. .................



ท กษ ๑๑๐๘/๐๐๒ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐

๑๗ มกราคม ๒๕๕๑

เรอง การกาหนดชอชมนมสหกรณทจดตงใหม

เรยน ผวาราชการจงหวดทกจงหวด

อางถง ๑. คาสงนายทะเบยนสหกรณ ท ๕๐/๒๕๔๕ ลงวนท ๑๙ พฤศจกายน ๒๕๔๕ ๒ คาสงนายทะเบยนสหกรณ ท ๘๒๗/๒๕๔๖ ลงวนท ๑๓ ตลาคม ๒๕๔๖

สงทสงมาดวย หลกเกณฑและเงอนไข ใหชมนมสหกรณเปนชมนมสหกรณระดบประเทศ

ตามคาสงทอางถง ๑ นายทะเบยนสหกรณไดแตงตงสหกรณจงหวด เปนรองนายทะเบยนสหกรณ และตามคาสงทอางถง ๒ นายทะเบยนสหกรณไดมอบอานาจการรบจดทะเบยนสหกรณใหแกรองนายทะเบยนสหกรณทแตงตงจากสหกรณจงหวด นน

ปรากฏวาในปจจบนมการรบจดทะเบยนชมนมสหกรณเปนนตบคคลและเปนสหกรณ ตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๐๕ โดยมคาวา “แหงประเทศไทย” เปนสวนหนงของชอ ทาใหเกดความสบสนวา เปนชมนมสหกรณระดบประเทศ ตามมาตรา ๑๐๑ วรรคสอง แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ และตามขอเทจจรงแลวชมนมสหกรณใดจะมฐานะเปนชมนมสหกรณระดบประเทศ ตองเปนไป ตามหลกเกณฑและเงอนไขทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตกาหนด ตามสงทสงมาดวย

นายทะเบยนสหกรณพจารณาแลว เพอใหการรบจดทะเบยนชมนมสหกรณเปนไปในแนวทางเดยวกน และเพอปองกนความสบสนทจะเกดขน จงกาหนดใหชมนมสหกรณระดบประเทศเทานน ทสามารถ ใชคาวา “แหงประเทศไทย” เปนสวนหนงของชอ สาหรบชมนมสหกรณระดบภมภาคทมอยในปจจบนและมคาวา “แหงประเทศไทย” เปนสวนหนงของชอ ใหสหกรณจงหวดและเจาหนาทสงเสรมสหกรณแนะนาใหชมนมสหกรณแกไขเพมเตมขอบงคบโดยการเปลยนชอสหกรณในการประชมใหญคราวตอไป

จงเรยนมาเพอโปรดทราบและแจงใหสหกรณจงหวดถอปฏบต

ขอแสดงความนบถอ

(ลงนาม) บญสง พานชการ (นายบญสง พานชการ) รองอธบดกรมสงเรมสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ปฏบตการแทนนายทะเบยนสหกรณ

สานกจดตงและสงเสรมสหกรณโทร ๐ ๒๒๘๒ ๖๕๙๕ โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๕๐๔๒E-mail: [email protected]

ท กษ ๑๑๐๘/๐๐๒ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐



ท กษ. ๑๑๐๘/๙๓๗๙ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐

๑๕ สงหาคม ๒๕๕๐

เรอง การกาหนดชอทจะใชในการจดทะเบยนสหกรณ


ดวยปจจบนมคณะบคคลทประสงคจะจดตงสหกรณ ยนขอจองชอสหกรณทจะจดทะเบยน โดยกาหนดชอสหกรณเกยวของกบสถาบนพระมหากษตรย ไมวาจะเปนคาพองรปหรอพองเสยง ซงเปนการกระทา ทมบงควร

กรมสงเสรมสหกรณพจารณาแลว เพอใหการปฏบตงานเปนไปในแนวทางเดยวกน เหนควรกาชบสหกรณจงหวดในฐานะรองนายทะเบยนสหกรณทรบมอบอานาจรบจดทะเบยนสหกรณ ใชดลยพนจในการ รบจดทะเบยนสหกรณทกาหนดชอทเกยวของกบสถาบนพระมหากษตรย ไมวาจะเปนคาพองรปหรอพองเสยงกตาม โดยแนะนาใหคณะผจดตงสหกรณแกไขเปลยนแปลงชอหรอหากชอดงกลาวไดรบพระบรมราชานญาต ตองม หลกฐานเปนหนงสอประกอบการพจารณาดวย เนองจากมาตรา ๓๖ วรรคสอง แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ในการพจารณารายการทเกยวกบคาขอหรอรายการในขอบงคบของสหกรณทจะจดตง ถานายทะเบยนสหกรณเหนวารายการดงกลาวไมถกตอง นายทะเบยนสหกรณมอานาจสงใหคณะผ จดตงสหกรณแกไข หรอดาเนนการใหถกตองได

จงเรยนมาเพอโปรดทราบ และแจงใหสหกรณจงหวดและเจาหนาทสงเสรมสหกรณถอปฏบตอยางเครงครด


(ลงนาม) จตรกร สามประดษฐ (นายจตรกร สามประดษฐ) รองอธบด ปฏบตราชการแทน อธบดกรมสงเสรมสหกรณ

สานกจดตงและสงเสรมสหกรณโทร ๐ ๒๒๘๒ ๖๕๙๕ โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๕๐๔๒ E-mail: [email protected]

ท กษ. ๑๑๐๘/๙๓๗๙ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐



สมาชกสมทบ

พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๔๑ ใหนายทะเบยนสหกรณประกาศกาหนดประเภทของสหกรณทสามารถรบสมาชกสมทบได คณสมบต วธรบสมคร และการขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธและหนาทของสมาชกสมทบใหเปนไปตามทกาหนดไวในขอบงคบ หามมใหสหกรณใหสทธแกสมาชกสมทบในการนบชอของสมาชกสมทบเขาเปนองคประชมในการประชมใหญ การออกเสยงในเรองใดๆ หรอเปนกรรมการดาเนนการ นายทะเบยนสหกรณ - ประกาศนายทะเบยนสหกรณ เรอง กาหนดประเภทของสหกรณทสามารถรบสมาชกสมทบได

ประกาศ ณ วนท ๓ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๔๒ - คาสงนายทะเบยนสหกรณ ท ๗๘๙/๒๕๕๒ เรอง การจดทะเบยนขอบงคบสหกรณกาหนดคณสมบต

สมาชกสมทบตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ สง ณ วนท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๔๒

- ประกาศนายทะเบยนสหกรณ เรอง หลกเกณฑและวธการกาหนดแผนดาเนนการเกยวกบธรกจ หรอกจกรรมสหกรณทจะจดตง ประกาศ ณ วนท ๒๓ กนยายน พ.ศ. ๒๕๕๖ (เฉพาะทเกยวของกบสมาชกสมทบ ขอ ๑.๑ (๓)



ประกาศนายทะเบยนสหกรณเรอง กาหนดประเภทของสหกรณทสามารถรบสมาชกสมทบได

อาศยอานาจตามความในมาตรา ๔๑ วรรคแรก แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ นายทะเบยนสหกรณจงกาหนดใหสหกรณทกประเภทสามารถรบสมาชกสมทบได ทงนใหสหกรณกาหนด คณสมบต วธรบสมคร การขาดจากสมาชกภาพ สทธและหนาท ตลอดจนเงอนไขอนๆ ทจาเปนในการรบสมาชกสมทบ ไวในขอบงคบ เพอถอปฏบตตอไป

ประกาศ ณ วนท ๓ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๔๒

(ลงชอ) อภชย การณยวนช

(นายอภชย การณยวนช) รองปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ปฏบตราชการแทน นายทะเบยนสหกรณ



คาสงนายทะเบยนสหกรณ

ท ๗๘๙/ ๒๕๕๒

เรอง การจดทะเบยนขอบงคบสหกรณกาหนดคณสมบตสมาชกสมทบตามมาตรา ๔๑

แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒

----------------------------------

พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๔๑ บญญตใหสหกรณสามารถรบสมาชกสมทบได

โดยกาหนดคณสมบต วธรบสมคร การขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธและหนาทของสมาชกสมทบ

ไวในขอบงคบของสหกรณ ดงน นายทะเบยนสหกรณจงไดพจารณารบจดทะเบยนขอบงคบของสหกรณทกประเภท

ทกาหนดคณสมบตสมาชกสมทบเปนบคคลธรรมดา ทงทบรรลนตภาวะและไมบรรลนตภาวะ คณะบคคล

หรอนตบคคลตลอดมา แตมาบดนคณะกรรมการกฤษฎกามความเหนวา คณสมบตสมาชกสมทบทกาหนดโดยขอบงคบ

ของสหกรณตามมาตรา ๔๑ ตองอยภายใตบทบญญต มาตรา ๓๓(๒) แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ดวย

คอเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะเทานน (หนงสอสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ท นร ๐๙๐๑/๑๓๓๒

ลงวนท ๓ ธนวาคม ๒๕๕๑) แมจะไดขอทบทวนขอใหพจารณาความเหนอกครงหนงแลว แตคณะกรรมการกฤษฎกา

ยงยนยนเปนไปตามความเหนเดม (หนงสอสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ดวนทสด ท นร ๐๙๐๑/๐๘๓๓

ลงวนท ๑๐ สงหาคม ๒๕๕๒) มผลใหการจดทะเบยนขอบงคบของสหกรณในสวนคณสมบตสมาชกสมทบ

กาหนดเปนบคคลธรรมดาและไมบรรลนตภาวะ คณะบคคลหรอนตบคคล ไมชอบดวยกฎหมายวาดวยสหกรณ

ฉะนน เพอปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยสหกรณ ตามความเหนของคณะกรรมการกฤษฎกา

และเพอประโยชนในการดาเนนกจการของสหกรณ อาศยอานาจตามความในมาตรา ๑๖(๘) แหงพระราชบญญต

สหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ประกอบมาตรา ๔๙ และมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. ๒๕๓๙ นายทะเบยนสหกรณจงออกคาสงไว ดงน

๑. เพกถอนการรบจดทะเบยนขอบงคบของสหกรณทกสหกรณทกาหนดคณสมบตสมาชกสมทบ

เปนบคคลธรรมดาไมบรรลนตภาวะ หรอคณะบคคล หรอนตบคคล ตงแตบดนเปนตนไป

๒. บคคลธรรมดา หรอคณะบคคล หรอนตบคคลตองพนจากการเปนสมาชกสมทบ นบแต

วนเพกถอนคาสงรบจดทะเบยนขอบงคบตามขอท ๑ แตผเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะใหคงยงเปนสมาชก

สมทบตามขอบงคบของสหกรณตอไป

๓. กอนพนจากสมาชกสมทบผใดมนตสมพนธอยางไรอยกบสหกรณ เมอพนจากสมาชกสมทบ

หากฝายหนงฝายใดไมบอกเลกนตสมพนธนน สหกรณอาจใหนตสมพนธนนยงคงดาเนนอยตอไปจนกวาจะสนสด

ไปตามเงอนไข หรอเงอนเวลาทตกลงกน แตจะทาการใดกอผลผกพนขนใหมไมได เชน สญญาฝากเงนถอนได

ตามเงอนไขทไดตกลงกนไว แตจะฝากเพมใหมไมได หรอสญญากยมเงนชาระหนตามระยะเวลาทกาหนดในสญญา

จนกวาจะเสรจสนอายสญญา แตจะกอหนผกพนใหมไมได

/๔. สหกรณตอง........



๔. สหกรณตองดาเนนการเพอขอจดทะเบยนแกไขขอบงคบในสวนทถกเพกถอนตามขอ ๑ โดยเรว

ทงน ตงแตบดนเปนตนไป

สง ณ วนท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๒

(นายฉกรรจ แสงรกษาวงศ)

อธบดกรมสงเสรมสหกรณ

นายทะเบยนสหกรณ



ท นร ๐๙๐๑/๑๓๓๒ สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ๑ ถนนพระอาทตย เขตพระนคร กรงเทพฯ ๑o๒oo ๓ ธนวาคม ๒๕๕๑

เรอง ขอหารอคณสมบตของสมาชกสมทบตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒

เรยน อธบดกรมสงเสรมสหกรณ

อางถง หนงสอสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ดวนทสด ท นร o๙o๑.๘/ป ๕๕๖ ลงวนท ๓ กรกฎาคม ๒๕๕๑

สงทสงมาดวย บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรอง คณสมบตของสมาชกสมทบตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒

ตามทกรมสงเสรมสหกรณไดขอหารอปญหาขอกฎหมายเกยวกบคณสมบตของสมาชกสมทบ ตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ และสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาไดขอใหกระทรวงเกษตรและสหกรณ (สานกงานปลดกระทรวงและกรมสงเสรมสหกรณ) แตงตงผแทนไปชแจงขอเทจจรงนน บดน คณะกรรมการกฤษฎกา (คณะท ๙) ไดพจารณาขอหารอเรองดงกลาวและมความเหนปรากฏ ตามบนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาทไดสงมาดวย อนง สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาไดแจงผล การพจารณาไปยงสานกเลขาธการคณะรฐมนตรเพอทราบตามระเบยบดวยแลว จงเรยนมาเพอโปรดทราบ


(คณพรทพย จาละ) เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา

สานกอานวยการโทร.o ๒๒๒๒ o๒o๖-๙ ตอ ๑o๗ฝายกฎหมายสวสดการสงคมโทร. o ๒๒๒๒ o๒o๖-๙ ตอ ๔o๖, ๔๐๙โทรสาร o ๒๒๒๖ ๕๑๖๑www.kriadika.go.th

www.lawreform.go.th



เรองเสรจท ๘๕๕/๒๕๕๑

บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

เรอง คณสมบตของสมาชกสมทบตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒

_____________________

กรมสงเสรมสหกรณไดมหนงสอ ท กษ ๑๑๑๕/๖o๕๒ ลงวนท ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๕๑ ถงสานกงาน

คณะกรรมการกฤษฎกา สรปความไดวา ตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ กาหนดให

นายทะเบยนสหกรณประกาศกาหนดประเภทของสหกรณทสามารถรบสมาชกสมทบได โดยคณสมบต วธรบสมคร

และการขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธและหนาทของสมาชกสมทบใหเปนไปตามทกาหนดไวในขอบงคบ ทาให

สหกรณตางๆ มอานาจในการกาหนดคณสมบตของสมาชกสมทบไดเอง ซงสหกรณตางๆ ไดกาหนดในขอบงคบ

ของสหกรณใหรบสมาชกสมทบทเปนนตบคคลได ทาใหเกดปญหาในระบบสหกรณโดยรวม เนองจากมนตบคคลประเภท

บรษทจากดเขามาเปนสมาชกสมทบของสหกรณและใชระบบสหกรณเปนเครองมอ ในการดาเนนธรกจของบรษท

กรมสงเสรมสหกรณจงไดแตงตงคณะทางานขนมาเพอพจารณาแกไขปญหาดงกลาวแลว แตไมสามารถหาขอยตได

เนองจากคณะทางานมปญหาเกยวกบการตความในขอกฎหมายวาคณสมบตของสมาชกสมทบตามทกาหนด

ในมาตรา ๔๑ ตองอยภายใตบทบญญตมาตรา ๓๓ ทกาหนดใหสมาชกสหกรณมคณสมบตเปนบคคลธรรมดาและ

บรรลนตภาวะหรอไม เนองจากมาตรา ๓๓ บญญตใหสมาชกสหกรณมคณสมบตเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ

กรมสงเสรมสหกรณ จงขอหารอขอกฎหมายวา คณสมบตของสมาชกสมทบตามทกาหนดไวใน

มาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ จะตองอยภายใตบทบญญตมาตรา ๓๓๑ แหงพระราชบญญต

ดงกลาวทกาหนดใหสหกรณตองมสมาชกเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะดวยหรอไมอยางไร

คณะกรรมการกฤษฎกา (คณะท ๙) ไดพจารณาขอหารอดงกลาว โดยมผแทนกระทรวงเกษตร

และสหกรณ (สานกงานปลดกระทรวง กรมตรวจบญชสหกรณ และกรมสงเสรมสหกรณ) เปนผชแจงขอเทจจรงแลว

เหนวา โดยทมาตรา ๓๓๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ กาหนดใหสหกรณจดตงไดโดยการจดทะเบยน

______________________

สงพรอมหนงสอ ท นร. o๙o๑/๑๓๓o ลงวนท ๓ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ ซงสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

มถงสานกเลขาธการคณะรฐมนตร

๑ มาตรา ๓๓ สหกรณจะตงขนไดโดยการจดทะเบยนตามพระราชบญญตน และตองมวตถประสงคเพอสงเสรม

ผลประโยชนทางเศรษฐกจและสงคมของบรรดาสมาชกโดยวธชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกนตามหลกสหกรณและตอง

(๑) มกจการรวมกนตามประเภทของสหกรณทขอจดทะเบยน

(๒) มสมาชกเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ

(๓) มทนซงแบงเปนหนทมมลคาเทาๆ กน และสมาชกแตละคนจะตองถอหนอยางนอยหนงหน แตไมเกนหนงในหา

ของหนทชาระแลวทงหมด

(๔) มสมาชกซงมคณสมบตตามทกาหนดในขอบงคบภายใตบทบญญตมาตรา ๔๓ (๗) ประเภทของสหกรณทจะรบ

จดทะเบยนใหกาหนดโดยกฎกระทรวง



และตองมวตถประสงคเพอสงเสรมผลประโยชนทางเศรษฐกจและสงคมของบรรดาสมาชก โดยวธการชวยตนเอง

และชวยเหลอซงกนและกนตามหลกสหกรณและตองมสมาชกเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ โดยคณสมบต

ของสมาชกใหเปนไปตามทกาหนดในขอบงคบ ประกอบกบมาตรา ๔๒ ซงกาหนดความหมายของคาวา “สหกรณ”

ไววา คณะบคคลซงรวมกนดาเนนกจการเพอประโยชนทางเศรษฐกจและสงคมโดยชวยตนเองและชวยเหลอซงกน

และกน แสดงใหเหนวา พระราชบญญตสหกรณฯ มงหมายใหบคคลธรรมดาซงบรรลนตภาวะรวมกลมกนโดยสมครใจ

ในการดาเนนกจการทบรรดาสมาชกเปนเจาของรวมกน และมความมงหมายรวมกนทางเศรษฐกจ สงคม

และวฒนธรรม เพอใหความชวยเหลอแกสมาชก เมอพระราชบญญตสหกรณฯ กาหนดใหสมาชกสมทบสามารถเขามา

เปนสมาชกของสหกรณประเภทหนงได เพอสงเสรมหลกการและวธการสหกรณใหแพรขยายไปยงกลมบคคลตางๆ

ทสนใจกจกรรมสหกรณ เชน กรณของสหกรณนคม สมาชกสหกรณนคมจะตองอยในพนทของนคมเทานน ทาให

บคคลทอยนอกพนทนคมไมมสทธสมครเขาเปนสมาชกสหกรณนคม กฎหมายจงเปดโอกาสใหบคคลดงกลาวเขามา

เปนสมาชกสมทบ โดยมาตรา ๔๑๓ กาหนดใหนายทะเบยนสหกรณประกาศกาหนดประเภทของสหกรณทสามารถ

รบสมาชกสมทบไดสาหรบคณสมบต วธการรบสมคร และการขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธและหนาท

ของสมาชกสมทบใหเปนไปตามทกาหนดไวในขอบงคบ

เมอกฎหมายใหอานาจสหกรณออกขอบงคบกาหนดคณสมบตของสมาชกและสมาชกสมทบ

ตามมาตรา ๓๓ (๔)๔ และมาตรา ๔๑ วรรคสอง แลวแตกรณ การกาหนดคณสมบตของสมาชกหรอสมาชกสมทบ

จงอาจแตกตางกนได อยางไรกตาม ในการกาหนดคณสมบตของสมาชกและสมาชกสมทบตองคานงถงลกษณะสาคญ

อนเปนองคประกอบของสหกรณตามมาตรา ๓๓ (๒)๕ คอ เปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ ซงกฎหมาย

ไดกาหนดไวโดยชดแจง

__________________________

๒ มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน

“สหกรณ หมายความวา คณะบคคลซงร วมกนดาเนนกจการเพอประโยชนทางเศรษฐกจและสงคม

โดยชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน และไดจดทะเบยนตามพระราชบญญตน

ฯลฯ ฯลฯ

๓ มาตรา ๔๑ ใหนายทะเบยนสหกรณประกาศกาหนดประเภทของสหกรณทสามารถรบสมาชกสมทบได

คณสมบต วธรบสมคร และการขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธและหนาทของสมาชกสมทบใหเปนไปตามท

กาหนดไวในขอบงคบ

หามมใหสหกรณใหสทธแกสมาชกสมทบในการนบซอของสมาชกสมทบเขาเปนองคประชมในการประชมใหญ

การออกเสยงในเรองใดๆ หรอเปนกรรมการดาเนนการ

๔ โปรดดเชงอรรถท ๑, ขางตน

๕ โปรดดเชงอรรถท ๑, ขางตน



ดงนน คณสมบตของสมาชกสมทบทกาหนดโดยขอบงคบของสหกรณตามมาตรา ๔๑๖ จงตองอย

ภายใตบทบญญตมาตรา ๓๓๗ ทกาหนดใหสหกรณตองมสมาชกเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะดวย

(คณพรทพย จาละ)

เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฏกา

ธนวาคม ๒๕๕๑

_______________________๖ โปรดดเชงอรรถท ๓, ขางตน๗ โปรดดเชงอรรถท ๑, ขางตน



สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

๑ ถนนพระอาทตย เขตพระนคร

กรงเทพฯ ๑๐๒๐๐

๑๐ สงหาคม ๒๕๕๒

เรอง ขอทบทวนการหารอคณสมบตของสมาชกสมทบตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒

เรยน อธบดกรมสงเสรมสหกรณ

อางถง หนงสอสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ดวนทสด ท นร ๐๙๐๑.๙/ป ๓๐๗

ลงวนท ๒๙ มถนายน ๒๕๕๒

สงทสงมาดวย บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรอง ขอทบทวนปญหาขอกฎหมายเกยวกบคณสมบต

ของสมาชกสมทบตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒

ตามทกรมสงเสรมสหกรณไดขอทบทวนความเหนกรณคณสมบตของสมาชกสมทบตามมาตรา ๔๑

แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.๒๕๔๒ และสานกงานคณะกรรมการกฤษฏกาไดขอใหกระทรวงเกษตรและ

สหกรณ (สานกงานปลดกระทรวง กรมตรวจบญชสหกรณ และกรมสงเสรมสหกรณ) แตงตงผแทนไปชแจงขอเทจ

จรง นน

บดน คณะกรรมการกฤษฏกา (ทประชมรวมคณะท ๙ และคณะท ๑๒) ไดพจารณาขอหารอดงกลาว

และมความเหนปรากฏตามบนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฏกาทไดสงมาดวยนอนง สานกงานคณะกรรมการ

กฤษฎกาไดแจงผลการพจารณาไปยงสานกเลขาธการคณะรฐมนตรเพอทราบตามระเบยบดวยแลว

จงเรยนมาเพอโปรดทราบ


ลงนาม พรทพย จาละ



สานกอานวยการโทร.o๒๒๒ o๒o๖-๙ ตอ ๑o๗ฝายกฎหมายสวสดการสงคมโทร. o๒๒๒ o๒o๖-๙ ตอ ๔o๖โทรสาร o๒๒๒๖ ๕๑๖๑www.kriadika.go.thwww.lawreform.go.th

ดวนทสด



เรองเสรจท ๕๑๔/๒๕๕๒

บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

เรอง ขอทบทวนปญหาขอกฎหมายเกยวกบคณสมบตของสมาชกสมทบ

ตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.๒๕๔๒

กรมสงเสรมสหกรณ ไดมหนงสอ ดวนทสด ท กษ ๑๑๑๕/๔๕๘๑ ลงวนท ๔ พฤษภาคม ๒๕๕๒

ถงสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สรปความไดวา ตามทกรมสงเสรมสหกรณไดขอหารอปญหาขอกฎหมายเกยวกบ

คณสมบตของสมาชกสมทบตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ และคณะกรรมการกฤษฎกา

(คณะท ๙) ไดพจารณาใหความเหนปรากฏตามบนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรอง คณสมบตของสมาชก

สมทบตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ (เรองเสรจท ๘๕๕/๒๕๕๑) โดยมสาระสาคญวา

เมอกฎหมายใหอานาจสหกรณออกขอบงคบกาหนดคณสมบตของสมาชกและสมาชกสมทบมาตรา ๓๓ (๔) และมาตรา

๔๑ วรรคสอง แลวแตกรณ การกาหนดคณสมบตของสมาชกหรอสมาชกสมทบจงอาจแตกตางกนได อยางไรกตาม

ในการกาหนดคณสมบตของสมาชกและสมาชกสมทบตองคานงถงลกษณะสาคญอนเปนองคประกอบของสหกรณ

ตามมาตรา ๓๓ (๒) คอ เปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ ซงกฎหมายไดกาหนดไวโดยชดแจง ดงนน คณสมบต

ของสมาชกสมทบทกาหนดโดยขอบงคบของสหกรณตามมาตรา ๔๑ จงตองอยภายใตบทบญญตมาตรา ๓๓ ทกาหนด

ใหสหกรณตองมสมาชกเปนบคคลธรรมดาเละบรรลนตภาวะดวย

กรมสงเสรมสหกรณไดพจารณาความเหนของคณะกรรมการกฤษฎกา (คณะท ๙) แลว เหนวา มาตรา ๔๑

แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ กาหนดขนเพอแกปญหากรณทนกเรยน นกศกษา ทอยในสถานศกษา

ทมการจดตงสหกรณในสถานศกษายงไมบรรลนตภาวะ หรอสหกรณประเภทสหกรณการเกษตรหรอประเภทสหกรณ

นคม มบคคลทอยในทองทดาเนนงานของสหกรณแตขาดคณสมบตของสมาชกสหกรณ โดยมาตรา ๔๑ วรรคสอง

กาหนดวา “คณสมบต วธรบสมคร และการขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธและหนาทของสมาชกสมทบ

ใหเปนไปตามทกาหนดไวในขอบงคบ”และมาตรา ๔๑ วรรคสาม กาหนดวา “หามมใหสหกรณใหสทธแกสมาชกสมทบ

ในการนบชอสมาชกสมทบเขาเปนองคประชมในการประชมใหญ การออกเสยงในเรองใดๆ หรอเปนกรรมการ

ดาเนนการ” ดงนน สหกรณอาจกาหนดคณสมบตของสมาชกสมทบเองไดโดยกาหนดไวในขอบงคบตามความ

เหมาะสมของแตละสหกรณตามบทบญญตมาตรา ๔๑ วรรคสอง ซงเปนกรณทกฎหมายบญญตไวเปนการเฉพาะ

ประกอบกบมสหกรณหลายประเภทไมเหนดวยกบคาวนจฉยของคณะกรรมการกฤษฎกาดงกลาวและไดโตแยง

คาวนจฉยมาทางกรมสงเสรมสหกรณ กรมสงเสรมสหกรณจงขอความอนเคราะหใหคณะกรรมการกฤษฎกา

ไดพจารณาทบทวนความเหนกรณคณสมบตของสมาชกสมทบดงกลาวอกครงหนงเพอกรมสงเสรมสหกรณ

จะไดยดถอเปนแนวทางในการปฏบตราชการตอไป

___________________________

สงพรอมหนงสอ ดวนทสด ท นร ๐๙๐๑/๐๘๓๑ ลงวนท ๑๐ สงหาคม ๒๕๔๒ ซงสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

มถงสานกเลขาธการคณะรฐมนตร



เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา พจารณาแลว เหนวา ขอหารอของกรมสงเสรมสหกรณ เปนการ

ทบทวนปญหาขอกฎหมายทคณะกรรมการกฤษฎกา (คณะท ๙) ไดวนจฉยใหความเหนไปแลว ดงนน เพอความ

รอบคอบในการพจารณา จงอาศยอานาจตามขอ ๑๐ แหงระเบยบคณะกรรมการกฤษฎกา วาดวยการรบปรกษา

ใหความเหนทางกฎหมายของกรรมการกฤษฎกา พ.ศ. ๒๕๒๒ จดใหมการประชมรวมกนของคณะกรรมการกฤษฎกา

(คณะท ๙) และคณะกรรมการกฤษฎกา (คณะท ๑๒) เพอพจารณาทบทวนปญหาขอกฎหมายดงกลาว

คณะกรรมการกฤษฎกา (ทประชมรวมคณะท ๙ และคณะท ๑๒) ไดพจารณาขอหารอ

ของกรมสงเสรมสหกรณ โดยมผแทนกระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมตรวจบญชสหกรณและกรมสงเสรมสหกรณ)

เปนผชแจงขอเทจจรง ปรากฏขอเทจจรงเพมเตมวา นายทะเบยนสหกรณไดออกประกาศนายทะเบยนสหกรณ เรอง

กาหนดประเภทของสหกรณทสามารถรบสมาชกสมทบได ลงวนท ๓ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยกาหนดใหสหกรณ

ทกประเภทสามารถรบสมาชกสมทบได รวมทงนายทะเบยนสหกรณไดมคาแนะนานายทะเบยนสหกรณ

เรอง แนวทางปฏบตในการรบสมครสมาชกสมทบของสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๙ ลงวนท ๑๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๙

โดยใหแนวทางในการกาหนดหลกเกณฑวธรบสมครสมาชกสมทบในกรณของบคคลธรรมดาทไมบรรลนตภาวะและ

นตบคคลดวย ทาใหนตบคคลประเภทบรษทจากดเขามาแสวงหาประโยชนในระบบสหกรณ เพอประโยชนทางภาษ เชน

การไดรบยกเวนภาษดอกเบยเงนฝาก การไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคล และประโยชนในการขอรบเงนกและสนเชอ

ในอตราดอกเบยทตากวาสถาบนการเงนอน อยางไรกตาม เมอนายทะเบยนสหกรณไดมหนงสอกรมสงเสรมสหกรณ

กษ ๑๑๑๕/๐๐๒ ลงวนท ๑๐ กมภาพนธ ๒๕๕๒ ถงผวาราชการจงหวดทกจงหวด เพอใหสหกรณจงหวดในฐานะ

รองนายทะเบยนสหกรณดาเนนการตามคาวนจฉยคณะกรรมการกฤษฎกา เกยวกบคณสมบตสมาชกสมทบ โดยให

พจารณาเพกถอนคาสงรบจดทะเบยนขอบงคบเฉพาะสวนทขดหรอแยงกบความเหนของคณะกรรมการกฤษฎกา

สหกรณทไดรบผลกระทบไดมหนงสออทธรณคาสงดงกลาวมาจานวนมาก ซงในเรองนกรมสงเสรมสหกรณอยระหวาง

ดาเนนการเสนอใหมการแกไขบทบญญตในสวนทเกยวกบสมาชกสมทบควบคกนไปกบการหารอปญหาขอกฎหมายน

คณะกรรมการกฤษฎกา (ทประชมรวมคณะท ๙ และคณะท ๑๒) ไดพจารณาขอหารอดงกลาวประกอบ

ขอเทจจรงเพมเตมขางตนแลว มความเหนสอดคลองและยนยนตามความเหนของคณะกรรมการกฤษฎกา (คณะท ๙)

วา สมาชกสมทบเปนสมาชกประเภทหนงของสหกรณ ดงนน การกาหนดคณสมบตของสมาชกสมทบตามมาตรา

๔๑๑ วรรคสอง แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ยงคงตองคานงถงลกษณะสาคญอนเปนองคประกอบ

ของสหกรณตามมาตรา ๓๓ (๒)๒ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ คอ ตองเปนบคคลธรรมดาและ

บรรลนตภาวะดวย สวนคณสมบตอนของสมาชกสมทบนน อาจกาหนดตามมาตรา ๔๑ วรรคสอง ใหแตกตางไปจาก

คณสมบตของสมาชกตามมาตรา ๔๓ (๗)๓ ได สาหรบในกรณของนกเรยนหรอนกศกษาซงยงไมบรรลนตภาวะทอย

ในสถานศกษาหากประสงคจะฝกหดเรยนรกระบวนการสหกรณกสามารถดาเนนการในรปแบบอนทานองเดยวกบ

สหกรณได

อนง คณะกรรมการกฤษฎกา (ทประชมรวม คณะท ๙ และคณะท ๑๒) มขอสงเกตวา ปญหาโดยรวม

ของระบบสหกรณทเกดขนโดยเฉพาะในสวนทเกยวกบสมาชกสมทบนน สาเหตสาคญสวนหนงเกดจากการกากบ

ดแลของนายทะเบยนสหกรณทไมเปนไปตามหลกการสหกรณ เชน การทนายทะเบยนสหกรณออกประกาศกาหนด

ใหสหกรณทกประเภทสามารถรบสมาชกสมทบได ซงตามมาตรา ๔๑๔ วรรคหนง แหงพระราชบญญต พ.ศ. ๒๕๔๒

__________________________ ๑ มาตรา ๔๑ ใหนายทะเบยนสหกรณประกาศกาหนดประเภทของสหกรณทสามารถรบสมาชกสมทบได



นายทะเบยนสหกรณจะตองใชดลพนจในการประกาศกาหนดใหสหกรณบางประเภททมความจาเปนและเหมาะสม

เทานน ทสามารถรบสมาชกสมทบได หรอการททะเบยนสหกรณไดผอนคลายหลกเกณฑการรบจดทะเบยนขอบงคบ

สหกรณเกยวกบการกาหนดสทธสมาชกสมทบในการขอรบเงนกและขอรบสนเชอจากสหกรณ

(ลงชอ) พรทพย จาละ



_________________________________________

คณสมบต วธรบสมคร และการขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธหนาทของสมาชกสมทบใหเปนไปตามทกาหนด

ไวในขอบงคบ

หามมใหสหกรณใหสทธแกสมาชกสมทบในการนบชอของสมาชกสมทบเขาเปนองคประชมในการประชมใหญ

การออกเสยงในเรองใดๆ หรอเปนกรรมการดาเนนการ

๒ มาตรา ๓๓ สหกรณจะตงขนไดโดยการจดทะเบยนตามพระราชบญญตน และตองมวตถประสงคเพอสงเสรม

ผลประโยชนทางเศรษฐกจและสงคมของบรรดาสมาชกโดยวธชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกนตามหลกการสหกรณ และตอง

ฯลฯ ฯลฯ

(๒) มสมาชกเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ

ฯลฯ ฯลฯ

๓ มาตรา ๔๓ ขอบงคบของสหกรณอยางนอยตองมรายการ ดงตอไปน

ฯลฯ ฯลฯ

(๗) คณสมบตของสมาชก วธรบสมคร การขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธหนาทของสมาชก

ฯลฯ ฯลฯ

๔ โปรดดเชงอรรถท ๑, ขางตน



ขอบงคบและแกไขเพมเตม

พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๔๓ ขอบงคบของสหกรณอยางนอยตองมรายการ ดงตอไปน

(๑) ชอสหกรณ ซงตองมคาวา “จากด” อยทายชอ

(๒) ประเภทของสหกรณ

(๓) วตถประสงค

(๔) ทตงสานกงานใหญและทตงสานกงานสาขา

(๕) ทนซงแบงเปนหน มลคาของหน การชาระคาหนดวยเงนหรอทรพยสนอน การขายและการโอนหน

ตลอดจนการจายคนคาหน

(๖) ขอกาหนดเกยวกบการดาเนนงาน การบญช และการเงนของสหกรณ

(๗) คณสมบตของสมาชก วธรบสมาชก การขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธหนาทของสมาชก

(๘) ขอกาหนดเกยวกบการประชมใหญ

(๙) การเลอกตง การดารงตาแหนง การพนจากตาแหนงและการประชมของคณะกรรมการดาเนนการ

สหกรณ

(๑๐) การแตงตง การดารงตาแหนง การพนจากตาแหนง การกาหนดอานาจหนาทและความรบผดชอบ

ของผจดการ

มาตรา ๔๔ การแกไขเพมเตมขอบงคบ จะกระทาไดกแตโดยมตของทประชมใหญและตองนาขอบงคบ

ทไดแกไขเพมเตมไปจดทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนท ทประชมใหญลงมต

เมอนายทะเบยนสหกรณไดจดทะเบยนแลวมผลใชบงคบได

ในกรณทมการแกไขเพมเตมขอบงคบโดยการเปลยนชอสหกรณ ใหสหกรณคนใบสาคญรบจดทะเบยน

และใหนายทะเบยนสหกรณออกใบสาคญรบจดทะเบยนการเปลยนชอใหแกสหกรณดวย

การแกไขเพมเตมขอบงคบและการเปลยนชอของสหกรณนน ยอมไมกระทบกระเทอนถงสทธ

หรอความรบผดใดๆ ของสหกรณ

ใหนาความในมาตรา ๓๖ มาตรา ๓๗ และมาตรา ๓๘ มาใชบงคบแกการแกไขเพมเตมขอบงคบ

โดยอนโลม

มาตรา ๔๕ ในกรณมปญหาเกยวกบการตความในขอบงคบ ใหสหกรณขอคาวนจฉยจากนายทะเบยน

สหกรณ และใหสหกรณถอปฏบตตามคาวนจฉยนน


- คาสงนายทะเบยนสหกรณ ท ๒๗๘/๒๕๔๙ เรอง ใหสหกรณและชมนมสหกรณกาหนดเรอง

การจายคนคาหนในกรณทขาดทนเกนทนสารองทมอยไวในขอบงคบ

- คาแนะนาของนายทะเบยนสหกรณ เรอง แนวทางปฏบตในการจายคนคาหน กรณสหกรณ/

ชมนมสหกรณขาดทนสะสม พ.ศ. ๒๕๔๙ ประกาศ ณ วนท ๒๑ มนาคม พ.ศ. ๒๕๔๙

- ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการจดทาขอบงคบสหกรณเพอใชในการจดทะเบยน

พ.ศ. ๒๕๔๕ ประกาศ ณ วนท ๓๐ มนาคม พ.ศ. ๒๕๔๕



- ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวย การดาเนนการของสหกรณ กรณความในขอบงคบ

สหกรณขดหรอแยงกบกฎหมาย ระเบยบ คาสงนายทะเบยนสหกรณ หรอขด หรอแยงกนเอง

พ.ศ. ๒๕๔๕ ประกาศ ณ วนท ๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๔๔

- ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ ว าด วย การว นจฉยข อบงคบสหกรณ พ.ศ.๒๕๔๖

ประกาศ ณ วนท ๑๙ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๖

- ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการรบจดทะเบยนขอบงคบชมนมสหกรณเกยวกบ

การกาหนดการออกเสยงของผแทนสหกรณในทประชมใหญของชมนมสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๗

ประกาศ ณ วนท ๑๙ มกราคม พ.ศ. ๒๕๔๗

- หนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๐๘/๔๗ ลงวนท ๒๖ กนยายน ๒๕๔๘ เรอง ยกเลก

หนงสอเวยนและคาแนะนาของนายทะเบยนสหกรณ (การกาหนดแดนดาเนนงานของสหกรณ)

- หนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๑๕/๙๘๔๗ ลงวนท ๑๔ สงหาคม ๒๕๕๑ เรอง การกาหนด

ขอบงคบในการขยายทองทดาเนนงานหรอคณสมบตสมาชกของสหกรณเครดตยเนยน

- หนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๑๕/๐๒๒ ลงวนท ๔ มนาคม ๒๕๕๓ เรอง ตอบขอหารอ

แนวทางปฏบตเกยวกบการขยายทองทดาเนนงานของสหกรณ

- หนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๑๕/๑๑ ลงวนท ๔ เมษายน ๒๕๕๖ เรอง การรบ

จดทะเบยนแกไขเพมเตมขอบงคบเกยวกบการมอบหมายงานในหนาทผจดการ

กรมสงเสรมสหกรณ

- ระเบยบกรมสงเสรมสหกรณ วาดวย ขอหารอการดาเนนการตามกฎหมาย ระเบยบ คาสง

ประกาศ กรมสงเสรมสหกรณ หรอนายทะเบยนสหกรณ ขอบงคบ ระเบยบของสหกรณ

พ.ศ. ๒๕๔๖ ประกาศ ณ วนท ๑๒ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๖

- หนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๐๘/๕๗๘๘ ลงวนท ๑๗ พฤษภาคม ๒๕๕๐ เรอง แนวทาง

ปฏบตในการขอหารอแนวทางการดาเนนงานและการวนจฉยขอบงคบของสหกรณ



คาสงนายทะเบยนสหกรณ

ท ๒๗๘/ ๒๕๔๙

เรอง ใหสหกรณและชมนมสหกรณกาหนดเรอง การจายคนคาหนในกรณทขาดทนเกนทนสารองทมอยไวในขอบงคบ

……………………………….

ตามมาตรา ๔๓(๕) แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหสหกรณกาหนดเรองการจายคน

คาหนไวในขอบงคบสหกรณ แตปรากฏวาในปจจบนสหกรณกาหนดวธปฏบตในการจายคนคาหนเฉพาะกรณปกต

แตกรณทสหกรณมการขาดทนเกนทนสารองเมอมสมาชกลาออกจงมปญหาวธปฏบตในการจายคนคาหน เนองจาก

ทนของสหกรณทเปนทนเรอนหนคงเหลอไมเตมจานวนทแทจรง

ฉะนน อาศยอานาจตามมาตรา ๑๖(๘) ประกอบมาตรา ๔๓(๕) แหงพระราชบญญตสหกรณ

พ.ศ. ๒๕๔๒ นายทะเบยนสหกรณจงกาหนดใหสหกรณและชมนมสหกรณกาหนดวธการจายคนคาหนในกรณท

สหกรณขาดทนเกนทนสารองในขอบงคบสหกรณ โดยใหมแนวทางปฏบตทชดเจนและเปนไปตามหลกการลงทน

ซงเจาของทนตองรบผดชอบในสวนทขาดทนดวย ซงกรณนสหกรณสามารถจายคนคาหนแกสมาชกนอยกวา

มลคาหนได เมอสหกรณมยอดขาดทนเกนทนสารองทมอย และเมอสหกรณเพมมลคาเงนคาหนจายคนตอหน

จะตองไมเกนมลคาหนทกาหนดไวในขอบงคบ

สาหรบสหกรณทไมไดกาหนดวธการปฏบตในการจายคนคาหนไวในขอบงคบกรณสหกรณขาดทน

สะสม เมอสหกรณขาดทนสะสมหรอมแนวโนมขาดทนสะสม สหกรณไมสามารถจายคนคาหนไดจนกวาจะมการ

แกไขเพมเตมขอบงคบ

ทงน ใหใชบงคบกบสหกรณและชมนมสหกรณทจะจดทะเบยนสหกรณใหมหลงจากวนออกคาสง

สาหรบสหกรณและชมนมสหกรณทมอยเดมใหแกไขเพมเตมขอบงคบในการประชมใหญตอไป

สง ณ วนท ๒๑ มนาคม พ.ศ. ๒๕๔๙

(นายสรศกด นาคสวสด)

รองนายทะเบยนสหกรณ ปฏบตการแทน




คาแนะนาของนายทะเบยนสหกรณ

เรอง แนวทางปฏบตในการจายคนคาหน กรณสหกรณ/ชมนมสหกรณขาดทนสะสม พ.ศ. ๒๕๔๙

…………………………………………

ตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๔๓(๕) บญญตใหขอบงคบของสหกรณอยางนอย

ตองกาหนดรายการเกยวกบทนซงแบงเปนหน มลคาหน การชาระคาหนดวยเงนหรอทรพยสนอน การขายและ

การโอนหน ตลอดจนการจายคนคาหน ซงสหกรณไดกาหนดวธการจายคนคาหนไวโดยกวางๆ เฉพาะการจายคนคา

หนปกต แตไมไดกาหนดวธการจายคนคาหนกรณสหกรณขาดทนสะสม ซงสหกรณมผลการดาเนนงานขาดทน

จนทาใหมลคาทนเรอนหนเหลอไมครบเทามลคาเดม

ดงนน เพอใหการปฏบตในการจายคนคาหนกรณสหกรณขาดทนสะสมและกรณทสหกรณขาดทน

ในระหวางปและมแนวโนมจะประสบภาวะขาดทนสะสม ณ วนสนปทางบญช โดยไดรบการยนยนจากรายงาน

ของผตรวจสอบกจการสหกรณเปนไปดวยความถกตองตามหลกการลงทน เจาของทนตองรบผดชอบในสวนทขาดทน

ดวยใหสหกรณชะลอการจายคนคาหนแกสมาชกไวกอน จนกวาผสอบบญชจะไดตรวจสอบและแสดงความเหน

ตองบการเงนของสหกรณเรยบรอยแลว ซงสหกรณจะตองกาหนดแนวทางปฏบตในการจายคนคาหน กรณสหกรณ

ขาดทนสะสมโดยแกไขเพมเตมขอบงคบสหกรณใหสามารถจายคนคาหนแกสมาชกนอยกวามลคาหนได เมอสหกรณ

มยอดขาดทนเกนทนสารองทมอย และเมอมการเพมมลคาเงนคาหนจายคนจะตองไมเกนมลคาหนทกาหนดไวใน

ขอบงคบ เพอขอจดทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณ โดยใหมหลกเกณฑ ดงน

๑. ในคาแนะนาน

“สหกรณ” หมายความวา สหกรณหรอชมนมสหกรณ

“ขาดทนสะสมคงเหลอ” หมายความวา ขาดทนสะสมยกมาจากปกอนบวกกบขาดทนสทธปปจจบน

(ถาม) หกดวยทนสารองและกาไรสทธปปจจบน (ถาม) แลวยงมขาดทนสะสมคงเหลออยอก

“ทนเรอนหนทงหมด” หมายความวา ทนเรอนหนทสมาชกชาระคาหนไวทงหมด ณ วนสนปทางบญช

“จานวนหนทงสน” หมายความวา จานวนหนทสมาชกจายเงนชาระคาหนจนครบมลคาหน

“หนสนทงสน” หมายความวา หนสนระยะสนและหนสนระยะยาวทสหกรณมภาระผกพนจะตอง

ชาระคน

๒. การจายเงนคนคาหนแกสมาชก ใหสหกรณเรยกเกบคาหนของสมาชกทออกจากสหกรณทยงสงใช

ไมครบมลคาหนทถอใหครบตามมลคาทกาหนดในขอบงคบ และสหกรณตองคานวณมลคาเงนคาหนจายคนตอหน

ณ วนสนปทางบญช เพอใหเปนมลคาเงนคาหนจายคนตอหนปจจบนทตองจายแกสมาชกทออกจากสหกรณ

เพราะเหตใดกตาม การคานวณมลคาตอหนใหเปดเผยไวในหมายเหตประกอบงบการเงนวาสมาชกทลาออก

กรณสหกรณขาดทนสะสมคงเหลอ จะไดรบเงนคาหนคน ซงคานวณไดจากสตร

มลคาตอหน = ทนเรอนหนทงหมด – (ขาดทนสะสมคงเหลอ + หนสนทงสน)

จานวนหนทงสน

/ อนง ในการ........



อนง ในการปรบลดมลคาตอหนเพอจายคนสมาชกดงกลาว สหกรณมตองทาการปรบปรงบญชใดๆ

เพยงแตเปดเผยการคานวณมลคาตอหนทจะจายคนสมาชกไวในงบการเงนเทานน

๓. การจายคนมลคาหนกรณสหกรณมยอดขาดทนสะสม จะตองจายคนตามมลคาทคานวณได

ตามขอ ๒ ซงระบไวในงบการเงนทผสอบบญชแสดงความเหนตองบการเงนเรยบรอยแลว สาหรบสวนตางของ

มลคาหนตามทปรากฏในขอบงคบ ซงอยในบญชทนเรอนหนและมลคาหนทจายคนสมาชกใหนาไปลดยอดบญช

ขาดทนสะสม

๔. เมอสหกรณมการคานวณลดมลคาเงนคาหนจายคนตอหนแลว ในปตอๆ ไป ใหสหกรณคานวณ

มลคาเงนคาหนจายคนหนใหเปนปจจบนทกปและมลคาเงนคาหนจายคนตอหนจะตองไมสงกวามลคาตอหนทกาหนด

ไวในขอบงคบของสหกรณ จนกวาเงนคาหนจายคนตอหนทคานวณจะเทากบมลคาหนทกาหนดในขอบงคบ

ในการแกไขเพมเตมขอบงคบสหกรณหรอการกาหนดขอบงคบตามหลกเกณฑดงกลาวขางตน สหกรณ

สามารถกาหนดโดยเพมเตมวรรคใหมในขอทเกยวของกบการจายคนจานวนเงนของสมาชกทขาดสมาชกภาพ

ตวอยางเชน

“ขอ…การจายคนจานวนเงนของสมาชกทขาดจากสมาชกภาพ……(ขอความเดมตามรางหรอตาม

ขอบงคบทนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนแลว)

กรณทสหกรณมการดาเนนงานเปนปกตใหจายคนคาหนแกสมาชกตามมลคาหนทปรากฏในขอ........

แตกรณทสหกรณขาดทนสะสมหรอมแนวโนมจะขาดทนสะสม ใหชะลอการจายคนคาหนแกสมาชกทพนจากสมาชกภาพ

ในระหวางปจนกวาจะปดบญชประจาปและคานวณมลคาหนทจะจายคนแกสมาชก

การคานวณมลคาหนตามวรรค…..ใหใชเกณฑคานวณ ดงน

มลค าต อห น = ทนเรอนห นท งหมด – (ขาดทนสะสมคงเหลอ + หนสน ทงสน)

จานวนหนทงสน

ในการปรบลดมลคาตอหนทจะจายคนแกสมาชก สหกรณไมตองทาการปรบปรงบญชใด ๆ แตตอง

เปดเผยการคานวณมลคาเงนคาหนจายคนตอหนทจะจายคนสมาชกไว และใหผสอบบญชตรวจสอบแสดงความเหน

ตองบการเงน สาหรบสวนตางของมลคาหนทกาหนดในขอบงคบขอ…ซงอยในบญชทนเรอนหนและเงนคาหนจายคน

ตอหนแกสมาชกในกรณสหกรณขาดทนสะสมใหนาไปลดยอดบญชขาดทนสะสม

เมอสหกรณมการคานวณมลคาเงน คาหนจายคนตอหนแลว ในปตอ ๆ ไป สหกรณตองคานวณมลคา

เงนคาหนจายคนตอหนใหเปนปจจบนทกป และมลคาดงกลาวจะตองไมสงกวามลคาตอหนทกาหนดไวในขอ….จนกวา

สหกรณไมมยอดขาดทนสะสม

ประกาศ ณ วนท ๒๑ มนาคม พ.ศ. ๒๕๔๙

(นายสรศกด นาคสวสด)






วาดวยการจดทาขอบงคบสหกรณเพอใชในการจดทะเบยน พ.ศ. ๒๕๔๕

ขอบงคบสหกรณเปนเอกสารทสหกรณตองจดทาขน และขอจดทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณ

ดงนน เพอใหการจดทาขอบงคบของสหกรณเปนไปในรปแบบเดยวกน เหมาะสมตอการใชอางองในการทาธรกจ

ของสหกรณ อาศยอานาจตามความในมาตรา ๑๖ (๘) แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ นายทะเบยนสหกรณ

จงกาหนดระเบยบวาดวยการจดทาขอบงคบสหกรณ เพอใชในการจดทะเบยน ดงตอไปน

ขอ ๑. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบนายทะเบยนสหกรณวาดวยการจดทาขอบงคบสหกรณเพอใช

ในการจดทะเบยน พ.ศ. ๒๕๔๕”

ขอ ๒. ระเบยบนใหใชบงคบตงแตบดนเปนตนไป

ขอ ๓. บรรดาระเบยบ คาสง หรอคาแนะนาอนใด ในสวนทไดกาหนดไวแลวในระเบยบนหรอซงขด

หรอแยงกบระเบยบน ใหใชระเบยบนแทน

ขอ ๔. ในระเบยบน

“ขอบงคบ” หมายความวา ขอบงคบสหกรณ

“ประธานกรรมการ” หมายความวา ประธานกรรมการดาเนนการ หรอรองประธานกรรมการ

ปฏบตหนาทแทนประธานกรรมการดาเนนการ หรอกรรมการปฏบตหนาทแทนประธานกรรมการดาเนนการ ในกรณ

ทประธานกรรมการดาเนนการไมอาจปฏบตหนาทได

ขอ ๕. ขอบงคบฉบบทพมพขนใหมทงฉบบใหทาเปนรปเลมทแขงแรง ตวอกษรและวรรคตอนถกตอง

ชดเจน พมพดวยกระดาษ ขนาดเอ ๔ คอ ๒๑๐x๒๙๗ มม. โดยเรยงลาดบ ดงน

(๑) ปกขอบงคบ ตองทาดวยกระดาษหรอวสดทคงทน โดยระบชอและประเภทของสหกรณ

ไวดวย ตามแบบทกาหนดไวทาย ๑

(๒) แผนตอจากปกหนา มตราครฑ และขอความสาหรบนายทะเบยนสหกรณลงนาม ตามแบบ

ทกาหนดไวทาย ๒

(๓) เนอหาของขอบงคบ ใหเรมจากคานา ตามแบบทกาหนดไวทาย ๓

(๔) ตอนสดทายของขอบงคบ ใหประธานกรรมการและเลขานการ ลงนามกากบทง ๔ ฉบบ

และตอดวยเหตผลในการยกเลกขอบงคบฉบบเดม และใชขอบงคบฉบบใหมแทน ตามแบบทกาหนดไวทาย ๔

(๕) แผนสดทายของขอบงคบ ใหประธานกรรมการและเลขานการ ลงนามรบรองทง ๔ ฉบบ

ภายใตขอความ “ขอรบรองวาขอบงคบทง ๔ ฉบบ มขอความถกตองตรงกน” ตามแบบทกาหนดไวทาย ๕

/ ขอ ๖ ........



ขอ ๖. ขอบงคบทแกไขเพมเตมเปนบางขอ ใหทาเปนขอบงคบ ฉบบแกไขเพมเตม โดยมลกษณะ

ของขอบงคบเชนเดยวกบ ขอ ๕ แตในสวนเนอหาของขอบงคบ ใหดาเนนการตามแบบทกาหนดไวทาย ๖

ขอ ๗. ใหประธานกรรมการและเลขานการ ลงนามกากบในมมขวาดานลางของขอบงคบในสวนเนอหา

ของขอบงคบทกหนา ทง ๔ ฉบบ

ประกาศ ณ วนท ๓๐ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๕

(ลงนาม) ชวาลวฑฒ ไชยนวต

(นายชวาลวฑฒ ไชยนวต)







วาดวย การดาเนนการของสหกรณ กรณความในขอบงคบสหกรณ

ขดหรอแยงกบกฎหมาย ระเบยบ คาสงนายทะเบยนสหกรณ

หรอขด หรอแยงกนเอง พ.ศ. ๒๕๔๔

___________________

ดวยมสหกรณหลายแหงขอใหวนจฉยและกาหนดแนวทางปฏบต กรณขอบงคบของสหกรณทจดทะเบยน

แลว แตปรากฏวา มความในขอบงคบขดหรอแยงกบกฎหมาย ระเบยบ คาสงนายทะเบยนสหกรณ หรอมความใน

ขอบงคบขดหรอแยงกนเอง

ดงนน เพอใหมการปฏบตการตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ และเพอประโยชนแกสหกรณ

ทกสหกรณใชขอบงคบสหกรณอยางมประสทธภาพ สามารถดาเนนกจการใหบรรลตามวตถประสงค จงอาศยอานาจ

ตามความในมาตรา ๑๖(๘) ประกอบกบมาตรา ๔๕ แหงระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ กาหนดระเบยบนายทะเบยน

สหกรณ ดงน

ขอ ๑ ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวย การดาเนนการของสหกรณ กรณ

ความในขอบงคบสหกรณขดหรอแยงกบกฎหมาย ระเบยบ คาสงนายทะเบยนสหกรณ หรอขด หรอแยงกนเอง

พ.ศ. ๒๕๔๔”

ขอ ๒ ระเบยบนใหใชบงคบในวนถดจากวนทนายทะเบยนสหกรณออกประกาศระเบยบ ฉบบน

ขอ ๓ ระเบยบนใหใชกบขอบงคบสหกรณทนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนแลว ไมวาขอบงคบนน

จะไดรบการจดทะเบยนในเวลาหนงเวลาใด

ขอ ๔ ในขอบงคบสหกรณหากสวนใดมขอความขดหรอแยงกบกฎหมาย ระเบยบ หรอคาสง

นายทะเบยนสหกรณ ทออกโดยอาศยอานาจตามความในกฎหมายวาดวยสหกรณ มใหนาความสวนนนมาใชดาเนนการ

แตใหนาบทบญญตแหงกฎหมาย ระเบยบหรอคาสงนายทะเบยนสหกรณทกาหนดไวแลว ในสวนนนมาใช

บงคบแทน

ขอ ๕ ถาขอความในขอบงคบสหกรณขดหรอแยงกนเอง ใหพจารณาใชขอความซงเหนวาเปน

เจตนารมณของสหกรณทจะทาใหสหกรณบรรลวตถประสงคตามทกาหนดในขอบงคบสหกรณ แตควรตองดาเนนการ

ใหเปนไปตามหลกการสหกรณ วธการสหกรณ เกดประโยชนแกสมาชกสหกรณโดยสวนรวม และสหกรณไม

เสอมเสยผลประโยชนหรอเกดขอบกพรอง

/ ขอ ๖ ..........



ขอ ๖ ขอบงคบสหกรณใดมขอความขดหรอแยงกบกฎหมาย หรอระเบยบคาสงนายทะเบยนสหกรณ

หรอขดหรอแยงกนเอง สหกรณตองดาเนนการใหทประชมใหญพจารณาแกไขในคราวประชมใหญทจะมขนครงถดไป

ประกาศ ณ วนท ๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๔๔

(ลงนาม) บญม จนทรวงศ

(นายบญม จนทรวงศ)







วาดวย การวนจฉยขอบงคบสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๖

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

เพอใหการวนจฉยขอบงคบสหกรณเปนไปตามหลกการแหงกฎหมายวาดวยสหกรณและประโยชน

ในการดาเนนการของสหกรณ จงอาศยอานาจตามความในมาตรา ๑๕ และมาตรา ๑๖(๘) ประกอบกบมาตรา ๔๕

แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยมาตรา ๑๒๒ แหงพระราชกฤษฎกาแกไขบทบญญต

ใหสอดคลองกบการโอนอานาจหนาทของสวนราชการใหเปนไปตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม

พ.ศ. ๒๕๔๕ พ.ศ. ๒๕๔๕ กาหนดระเบยบนายทะเบยนสหกรณไว ดงน

๑. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการวนจฉยขอบงคบสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๖”

๒. ระเบยบนใหใชตงแตวนถดจากวนประกาศเปนตนไป

๓. ในระเบยบน

“วนจฉยขอบงคบสหกรณ” หมายถง การแปลความ หรอการพจารณาชขาดของนายทะเบยน

สหกรณในขอบงคบสหกรณ หรอชมนมสหกรณทเกดปญหาขอขดแยงระหวางสหกรณ หรอชมนมสหกรณกบบคคลอน

“นายทะเบยนสหกรณ” หมายถง รองนายทะเบยนสหกรณ ผรบมอบอานาจจากนายทะเบยน

สหกรณดวย

“ผแทนสหกรณ” หมายถง คณะกรรมการดาเนนการสหกรณ หรอ กรรมการดาเนนการสหกรณ

คนหนง หรอหลายคน หรอผจดการสหกรณทคณะกรรมการดาเนนการสหกรณมอบหมาย และหมายรวมถงชมนม

สหกรณดวย

“ขอบงคบสหกรณ” หมายถง ขอบงคบสหกรณ หรอชมนมสหกรณแลวแตกรณทนายทะเบยน

สหกรณรบจดทะเบยนแลว และมผลบงคบใชในเวลาทขอใหวนจฉย

๔. การขอใหวนจฉยขอบงคบสหกรณเรองใด สหกรณตองยนเปนหนงสอตอนายทะเบยนสหกรณ

และลงลายมอชอผแทนสหกรณ

๕. สหกรณทประสงคจะใหนายทะเบยนสหกรณมคาวนจฉยขอบงคบสหกรณตองมมตเสยงขางมาก

ของทประชมคณะกรรมการดาเนนการสหกรณ

๖. หนงสอขอใหวนจฉยขอบงคบสหกรณ อยางนอยตองม

(๑) ชอสหกรณ

(๒) ขอเทจจรงพอสมควร พรอมเอกสารหลกฐาน

(๓) ระบถงขอบงคบสหกรณขอทเปนปญหา และประเดนทมปญหาตความ

(๔) ความเหนของสหกรณและความเหนของคกรณในประเดนทมปญหา

/๕) รายละเอยด..........



(๕) รายละเอยดอยางอนทเหนวาเปนประโยชนตอการวนจฉย (ถาม)

(๖) สาเนารายงานการประชมคณะกรรมการดาเนนการครงทมมตใหขอคาวนจฉย

๗. หนงสอขอใหวนจฉยขอบงคบสหกรณ ใหรองนายทะเบยนสหกรณ (ผอานวยการสานกจดตง

และสงเสรมสหกรณ) รบเปนเจาของเรอง และพจารณาในเบองตนวาผรองมสทธตามกฎหมายหรอไมและเรองทรอง

อยในอานาจหนาทหรอไม และจะรบไววนจฉยตอไปหรอไม ถาไมรบไวใหสงคนสหกรณ ภายใน ๓ วน ทาการ นบแต

วนทพจารณาวาไมรบ และใหแจงเหตผลทไมรบไววนจฉยดวย กบทงใหแนะนาดวยวา ถาสหกรณประสงคจะขอให

วนจฉยขอบงคบสหกรณนนอก สหกรณตองดาเนนการอยางไร

๘. หนงสอขอใหวนจฉยขอบงคบสหกรณทรบไววนจฉยใหมองคคณะพจารณาวนจฉยสหกรณ

ใหรองนายทะเบยนสหกรณเจาของเรอง ขอความรวมมอขาราชการสงกดกรมสงเสรมสหกรณ

หรอกรมตรวจบญชสหกรณ แตงตงเปนองคคณะพจารณาวนจฉยเปนคราวๆ หรอเปนการถาวรกได องคคณะหนง

มไมนอยกวาสามคนแตไมเกนหาคน และตองขอใหนตกร กลมนตการ สานกงานเลขานการกรม รวมในองคคณะ

อยางนอยคนหนงดวย

๙. การพจารณาวนจฉยตองมองคคณะครบจานวนทกครงและดาเนนการตรวจสอบขอเทจจรงให

ละเอยดรอบคอบ และตองพจารณาวนจฉยอยบนพนฐานหลกการ เหตผลและวตถประสงคอนแทจรงของขอบงคบ

นน หากองคคณะรองขอใหสงพยานหลกฐานเพมเตม หรอใหบคคลใดมาใหคาชแจงใหรองนายทะเบยนสหกรณ

เจาของเรองเปนผประสานงานตดตอ

๑๐. การพจารณาวนจฉยตองดาเนนการใหแลวเสรจภายในสบหาวนทาการ และเสนอคาวนจฉยนน

ใหรองนายทะเบยนสหกรณ (รองอธบดกรมสงเสรมสหกรณทไดรบมอบหมายใหดแลรบผดชอบสานกจดตง

และสงเสรมสหกรณ) เพอพจารณาแจงผรบเปนหนงสอ โดยไมชกชา

๑๑. คาวนจฉยขอบงคบสหกรณทแจงสหกรณไปแลว ใหรองนายทะเบยนสหกรณเจาของเรอง สาเนา

หนงสอนนสงหวหนาสวนราชการกรมสงเสรมสหกรณในสวนกลาง กลมนตการ และสานกงานสหกรณจงหวด

ทกจงหวด เพอประโยชนในการสงเสรมแนะนาสหกรณทอยในความรบผดชอบ

๑๒. บรรดาคาวนจฉยขอบงคบสหกรณ พยานหลกฐานประกอบคาวนจฉยใหรองนายทะเบยนสหกรณ

เจาของเรองเกบรกษาไว ภายในระยะเวลาทเหนสมควร

๑๓. ใหรองนายทะเบยนสหกรณ (ผอานวยการสานกจดตงและสงเสรมสหกรณ) รกษาการตามระเบยบน

ประกาศ ณ วนท ๑๙ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๖







วาดวย การรบจดทะเบยนขอบงคบชมนมสหกรณเกยวกบการกาหนดการออกเสยง

ของผแทนสหกรณในทประชมใหญของชมนมสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๗

______________________

ตามมาตรา ๑๐๖ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหชมนมสหกรณประชมใหญโดยผแทน

สหกรณทเปนสมาชกของชมนมสหกรณ สหกรณละหนงคน และใหผแทนสหกรณคนหนงมเสยงในการลงคะแนน

หนงเสยงหรอจะใหมเสยงเพมขนตามระบบสดสวนตามทกาหนดในขอบงคบสหกรณกไดเพอใหการดาเนนงาน

ของชมนมสหกรณเปนประโยชนตอชมนมสหกรณและสหกรณสมาชก อาศยอานาจตามความในมาตรา ๑๖(๘)

แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.๒๕๔๒ นายทะเบยนสหกรณจงกาหนดระเบยบนายทะเบยนสหกรณไว ดงตอไปน

๑. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการรบจดทะเบยนขอบงคบชมนมสหกรณ

เกยวกบการกาหนดการออกเสยงของผแทนสหกรณในทประชมใหญของชมนมสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๗”

๒. ระเบยบนใหใชบงคบตงแตบดนเปนตนไป

๓. ใหชมนมสหกรณกาหนดการออกเสยงในการลงคะแนนของผแทนสหกรณทเปนสมาชกในท

ประชมใหญของชมนมสหกรณ ในขอบงคบเพอขอจดทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณโดยเลอกใชวธใดวธหนง

ดงตอไปน คอ

๓.๑ “ผแทนสหกรณคนหนง มสทธออกเสยงในการลงคะแนนหนงเสยง” หรอ

๓.๒ “ผแทนสหกรณมสทธออกเสยงในการลงคะแนนตามสดสวนของจานวนหนทสหกรณ

สมาชกถออยในชมนมสหกรณ โดยใชอตราสวน……หน ตอหนงเสยง ถาเศษของอตราสวนดงกลาวเกนกงหนง

ใหมเสยงเพมขนอกหนงเสยง”

ประกาศ ณ วนท ๑๙ มกราคม พ.ศ. ๒๕๔๗

(ลงนาม) สรพล เถระพฒน

(นายสรพล เถระพฒน)

รองอธบดกรมสงเสรมสหกรณ





ท กษ ๑๑๐๘/๔๗ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐

๒๖ กนยายน ๒๕๔๘

เรอง ยกเลกหนงสอเวยนและคาแนะนาของนายทะเบยนสหกรณ


อางถง หนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๐๑/๙๓๙๖ ลงวนท ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๓๙

ตามหนงสอทอางถง ไดกาหนดวธปฏบตในกรณทกระทรวงมหาดไทยแบงแยกพนทเขตการปกครอง

จากพนทอาเภอบางตาบลไปเปนกงอาเภอ มผลทาใหสมาชกสหกรณอยในพนทของอาเภอทถกแบงแยกไปเปนกงอาเภอ

อยนอกทองทดาเนนงานของสหกรณ ในทางปฏบตนายทะเบยนสหกรณแนะนาวาเมอแยกเปนกงอาเภอ สหกรณไมตอง

แกไขเพมเตมขอบงคบเกยวกบทองทดาเนนงาน และไมตองเพมบทเฉพาะกาลใหสมาชกสหกรณ หมายรวมถงสมาชกเกา

ทอยในกงอาเภอโดยใหถอวาทองทดาเนนงานของสหกรณอยภายในอาเภอเมอพนทอาเภอเหลออยเทาใดทองทดาเนนงาน

ของสหกรณกมอยเพยงเทานน สาหรบสมาชกของสหกรณทอยในพนทกงอาเภอทไดสทธการเปนสมาชกภาพมากอนท

จะแยกพนทอาเภอเปนกงอาเภอ เมอแยกพนทเปนกงอาเภอแลวสมาชกดงกลาวกยงมสทธการเปนสมาชกภาพ

ของสหกรณตามเดม สหกรณยงคงใหบรการแกสมาชกเกาทอยในพนทกงอาเภอไดเทาทจาเปน แตสหกรณไมมสทธ

รบสมาชกเพมเตมในพนททเปนเขตปกครองของกงอาเภอใหม เวนแตทายาทของสมาชกเดมเพอรบภาระหนสนของ

สมาชกเทานน

ในปจจบนนสหกรณไดขยายธรกจของสหกรณในดานตางๆ สหกรณจงมความจาเปนตองขยายแดน

ดาเนนงาน และรบสมาชกเพมขนเพอใหเกดความเหมาะสม สอดคลองกบธรกจของสหกรณ ในการดาเนนงานของ

สหกรณ สหกรณอาจกาหนดทองทแดนดาเนนงานไวในขอบงคบหรอไมกได สาหรบการรบสมาชกสหกรณตาม

พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.๒๕๔๒ มาตรา ๔๓(๗) ใหสหกรณกาหนดเรองคณสมบตของสมาชก วธการขาดจาก

สมาชกภาพตลอดจนสทธและหนาทของสมาชกไวในขอบงคบ ดงนน การทสหกรณจะรบสมาชกซงมภมลาเนาอย

ในทองทใดใหเปนสมาชกสหกรณจะตองคานงถงความสะดวกรวดเรวในการตดตอสมาชก การเออประโยชนกบ

สมาชก และคมคาใชจายในการดาเนนงานสหกรณ

สาหรบการขยายสาขาของสหกรณ สหกรณอาจขยายสาขาเพอดาเนนธรกจไดตามความเหมาะสม

ทงน สหกรณจะตองคานงถงคาใชจายและสามารถควบคมการใหบรการสมาชกไดทวถง เมอสหกรณขยายสาขา

ไปในทองทจงหวดใดใหแจงสหกรณจงหวดนนๆ ทราบดวย

ท กษ ๑๑๐๘/๔๗ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐



จงเรยนมาเพอโปรดทราบ และแจงใหสหกรณจงหวดแจงสหกรณทราบดวย




อธบดกรมสงเสรมสหกรณ และนายทะเบยนสหกรณ

สานกจดตงและสงเสรมสหกรณ

โทร. ๐ ๒๒๘๒ ๕๐๔๒

โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๕๐๔๒

E-mail : [email protected]

www.cpd.go.th



บนทกขอความ

สวนราชการ กรมสงเสรมสหกรณ สานกนายทะเบยนและกฎหมาย โทร. ๐ ๒๒๘๒ ๖๕๙๕

http://webhost.cpd.go.th/cepo E-mail: [email protected]

ท กษ ๑๑๑๕/๙๘๔๗ วนท ๑๔ สงหาคม ๒๕๕๑

เรอง การกาหนดขอบงคบในการขยายทองทดาเนนงานหรอคณสมบตสมาชกของสหกรณเครดตยเนยน

เรยน ผอานวยการสานกงานสงเสรมสหกรณ พนท ๒

ตามหนงสอสานกงานสงเสรมสหกรณ พนท ๒ ท กษ ๑๑๐๗/๒๗๖๓ ลงวนท ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๕๑

ขอหารอแนวทางการกาหนดขอบงคบของสหกรณประเภทสหกรณเครดตยเนยน กรณขอขยายทองทดาเนนงาน

หรอคณสมบตสมาชกใหครอบคลมทวประเทศไทย เพอใหกาหนดหลกเกณฑมาตรฐานเปนแนวทางในการพจารณา

รบจดทะเบยนขอบงคบของสหกรณทวไป นน

นายทะเบยนสหกรณพจารณาแลวเหนวา ตามระเบยบนายทะเบยนสหกรณ วาดวยการจดตงสหกรณ

ประเภทสหกรณเครดตยเนยน พ.ศ.๒๕๔๘ กาหนดวา “สมาชกสหกรณอาจประกอบดวยบคคลทกสาขาอาชพ

ซงมภมลาเนาหรอประกอบอาชพหลกหรอมวงสมพนธอยางหนงอยางใดอยในเขตทองทดาเนนงานของสหกรณ

ทจะจดตง โดยใหกาหนดคณสมบตไวในขอบงคบของสหกรณ” ดงนน เพอใหเกดความชดเจน จงไดกาหนดแนวทาง

ปฏบตเกยวกบการกาหนดขอบงคบเกยวกบทองทดาเนนงานและกรอบคณสมบตสมาชก สาหรบสหกรณทไดรบ

จดทะเบยนไวแลวหรอขอจดทะเบยนสหกรณใหมในระดบปฐมภม ดงน

๑. ทองทดาเนนงาน หมายถง การกาหนดพนทหรออาณาเขตทสหกรณสามารถเปดรบสมาชก

ทมคณสมบตตามทกาหนดไวในขอบงคบ

๒. กรอบคณสมบตของสมาชกสหกรณเครดตยเนยนตามระเบยบนายทะเบยนสหกรณฯ ขางตน

จะประกอบดวยสมาชก ๓ ประเภท ทสหกรณตองระบไวเมอแรกตงสหกรณในประเภทใดประเภทหนง โดยใหยดถอ

ตามแนวทางปฏบต ดงน

๒.๑ กรณกาหนดกรอบคณสมบตใหสมาชกมภมลาเนาเดยวกนหรออย ในชมชนเดยวกน

ใหมสมาชกไดทกสาขาอาชพ แตใหจากดทองทดาเนนงานหรอคณสมบตสมาชกไวไมเกนระดบชมชนหรอระดบอาเภอ

เพอมใหสหกรณซงมวตถประสงคเดยวกนมทองทดาเนนงานซาซอนกน อนจะบงเกดผลเสยจากการแขงขนกน

รบสมาชกและการดาเนนธรกจในลกษณะทมงแสวงหาผลกาไรจนเกดผลกระทบตอระบบสหกรณโดยรวม

๒.๒ กรณกาหนดกรอบคณสมบตในการประกอบอาชพหลกของสมาชก คณสมบตของสมาชก

จะตองกาหนดใหเปนผประกอบอาชพหลกเชนเดยวกนหรอในองคกรเดยวกนเทานน ทงน การกาหนดทองทดาเนนงาน

อาจจะกาหนดไดเทาทจาเปนแกการรบสมาชกของสหกรณตามการประกอบอาชพหลกทกาหนดหรอองคกรนนๆ

/๒.๓ กรณกาหนด…



๒.๓ กรณกาหนดกรอบคณสมบตตามวงสมพนธอยางใดอยางหนงทางสงคม เชน เปนสมาชก

ในสมาคมเดยวกน สหกรณจะตองกาหนดกรอบคณสมบตของสมาชกตามวงสมพนธดงกลาวในขอบงคบใหชดเจน

ทงนการกาหนดทองทดาเนนงานจงอาจจะกาหนดไดเทาทจาเปนแกการรบสมาชกของสหกรณตามวงสมพนธ ดงกลาว

๓. หากสหกรณยงไมไดกาหนดกรอบคณสมบตสมาชกใหเปนไปตามทกาหนดขางตน จะตองแจง

ใหสหกรณกาหนดกรอบคณสมบตตามแนวทางทกาหนดใหชดเจนกอน จงจะสามารถพจารณาเกยวกบทองท

ดาเนนงานได

จงเรยนมาเพอพจารณาดาเนนการตอไป

(นางสาวสพตรา ธนเสนวฒน)





ท กษ ๑๑๑๕/๐๒๒ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐

๔ มนาคม ๒๕๕๓

เรอง ตอบขอหารอแนวทางปฏบตเกยวกบการขยายทองทดาเนนงานของสหกรณ

เรยน ผวาราชการจงหวดชยนาท

อางอง หนงสอจงหวดชยนาท ท ชน ๐๐๑๐/๑๐๘๗ ลงวนท ๘ กมภาพนธ ๒๕๕๓

สงทสงมาดวย ๑. สาเนาหนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๑๕/๙๘๔๗ ลงวนท ๑๔ สงหาคม ๒๕๕๑ ๒. สาเนาหนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๑๕/๐๐๕ ลงวนท ๑๙ มกราคม ๒๕๕๓ ๓. สาเนาหนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๑๕/๐๐๙ ลงวนท ๒๓ มนาคม ๒๕๕๒ ตามหนงสอทอางถง จงหวดชยนาทแจงวาสหกรณการเกษตรมโนรมย จากด ขอหารอแนวทางปฏบตเกยวกบการขยายทองทดาเนนงานและการขยายสาขาของสหกรณ ตามนยหนงสอกรมสงเสรมสหกรณ ท กษ ๑๑๐๘/๔๗ ลงวนท ๒๖ กนยายน ๒๕๔๘ ความละเอยดแจงแลว นน นายทะเบยนสหกรณพจารณาแลวเหนวา ๑. การกาหนดทองทดาเนนงานของสหกรณการเกษตร สหกรณจะกาหนดไวในขอบงคบหรอไมกได แตทงน สหกรณตองกาหนดภมลาเนาหรอถนทอยเปนคณสมบตหนงของผทจะเปนสมาชกสหกรณในขอบงคบ ตามบทบญญตมาตรา ๔๓(๗) แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงจะกาหนดไดเพยงเขตอาเภอทสหกรณการเกษตรนนตงอย โดยใหถอปฏบตตามนยหนงสอตามสงทสงมาดวย ๑ และ ๒ ๒. การขยายสาขาหรอการตงสานกงานสาขาตามมาตรา ๔๓(๔) แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.๒๕๔๒ และตามนยหนงสอทสหกรณขอหารอ ประกอบหนงสอตามสงทสงมาดวย ๓ จงสามารถกระทาได ในสองลกษณะ คอ ๒.๑ การตงสานกงานสาขา เพอตงสานกงานยอยในการใหบรการเกยวกบธรกจตางๆ แกสมาชกของสหกรณในทองทดาเนนงานของสหกรณ หรอตามพนททสหกรณเปดรบสมาชกทมคณสมบตตามทกาหนดไว ในขอบงคบ ๒.๒ การตงสานกงานสาขา เพอตงสานกงานในการดาเนนธรกจซอขายเพยงอยางเดยวโดยไมถอเปนการเปดแดนหรอขยายพนทในการรบสมาชก แตเปนไปเพยงเพอการขอจดทะเบยนภาษมลคาเพมตามกฎหมายวาดวยภาษ จงเรยนมาเพอโปรดทราบ และแจงใหสหกรณจงหวดทราบเพอแจงผรองทราบตอไป


(ลงนาม) สาโรจน เจยมศรพงษ (นายสาโรจน เจยมศรพงษ) ผอานวยการสานกจดตงและสงเสรมสหกรณ รกษาราชการแทน อธบดกรมสงเสรมสหกรณ นายทะเบยนสหกรณ

ท กษ ๑๑๑๕/๐๒๒ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐

สานกนายทะเบยนและกฎหมายโทร ๐ ๒๒๘๒ ๖๕๙๕โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๕๐๔๒E-mail : [email protected]



ท กษ ๑๑๑๕/๑๑ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐

๔ เมษายน ๒๕๕๖

เรอง การรบจดทะเบยนแกไขเพมเตมขอบงคบเกยวกบการมอบหมายงานในหนาทผจดการ


ดวยไดรบแจงผลการรบจดทะเบยนแกไขเพมเตมขอบงคบจากจงหวดตางๆ พบวาหลายจงหวด

ไดรบการจดทะเบยนแกไขเพมเตมขอบงคบในประเดนเกยวกบการมอบหมายในหนาทผจดการใหแกกรรมการดาเนนการ

หรอสมาชก ซงไมเปนไปตามหลกการบรหารธรกจและไมปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายแรงงาน

นายทะเบยนสหกรณพจารณาแลวเหนวา เพอใหสหกรณสามารถดาเนนธรกจไดตามหลกการบรหาร

ธรกจทดและปฏบตเปนไปตามกฎหมายแรงงาน จงกาหนดแนวทางในการรบจดทะเบยนขอบงคบเกยวกบ

การมอบหมายและการแตงตงผรกษาการแทนผจดการ เพอใหสหกรณจงหวดในฐานะรองนายทะเบยนสหกรณ

ถอปฏบตดงน

๑. เจตนารมณการกาหนดขอบงคบในเรองการมอบหมายงานในหนาทผจดการ เพอใหสหกรณ

จดตงใหมทยงไมอยในฐานะทจะจดจางผจดการหรอเจาหนาทอนได สามารถมอบหมายงานในหนาทผจดการให

กรรมการปฏบตหนาทฝายจดการเปนชวคราวได แตตองไมเกนระยะเวลา ๕ ป นบแตไดรบจดทะเบยนสหกรณ และ

เมอครบกาหนดระยะเวลาแลว หากยงไมมการจดจางผจดการ แตสหกรณไดมการจดใหมการจางเจาหนาทอนแลว

สหกรณจะตองแตงตงเจาหนาทคนใดคนหนงรกษาการแทนผจดการ ทงน เพอเปนการแยกอานาจดาเนนงานระหวาง

ฝายบรหารและฝายจดการออกจากกน ดงนน จงไมอาจรบจดทะเบยนแกไขเพมเตมขอบงคบใหกบสหกรณทดาเนน

งานมาแลวเกน ๕ ป หรอสหกรณทไดมการจดจางหนาทอนไวแลว

๒. กรณรองนายทะเบยนสหกรณไดรบจดทะเบยนขอบงคบในเรองดงกลาวไวแลว หากการมอบหมายงาน

ในหนาทผจดการใหแกกรรมการดาเนนการหรอสมาชกนน มการจายคาจางหรอคาตอบแทนในการปฏบตหนาท

ผจดการ ซงจะตองมการทาสญญาจางใหเปนไปตามขอบงคบและกฎหมายแรงงาน

จงเรยนมาเพอโปรดทราบ และแจงใหสหกรณจงหวดดาเนนการตอไป


(นายสมชาย ชาญณรงคกล)



ท กษ ๑๑๑๕/๑๑ กรมสงเสรมสหกรณ เทเวศร กทม. ๑๐๒๐๐

สานกนายทะเบยนและกฎหมายโทร ๐ ๒๒๘๒ ๖๕๙๕โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๕๐๔๒ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected]



ระเบยบกรมสงเสรมสหกรณ

วาดวย ขอหารอการดาเนนการตามกฎหมาย ระเบยบ คาสง ประกาศ

กรมสงเสรมสหกรณ หรอนายทะเบยนสหกรณ ขอบงคบ

ระเบยบของสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๖

โดยทเหนสมควรใหมหลกเกณฑและวธการพจารณา คาขอหารอ คาขอวนจฉย และคารองขอใหใช

อานาจตามกฎหมาย เพอใหการปฏบตงานการสงเสรมสหกรณดาเนนไปอยางมประสทธภาพ

ฉะนน อาศยอานาจตามความในมาตรา ๓๒ แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน

พ.ศ. ๒๕๓๔ ซงแกไขเพมเตมโดยมาตรา ๑๒ แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท ๕)

พ.ศ. ๒๕๔๕ จงกาหนดระเบยบกรมสงเสรมสหกรณไวดงน

๑. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบกรมสงเสรมสหกรณวาดวย ขอหารอการดาเนนการตามกฎหมาย

ระเบยบ คาสง ประกาศกรมสงเสรมสหกรณ หรอนายทะเบยนสหกรณ ขอบงคบระเบยบของสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๖”

๒. ใหใชระเบยบนตงแตบดนเปนตนไป การปฏบตหรอการดาเนนการใดทขดแยงกบระเบยบนใหใช

ระเบยบนแทน

๓. ใชระเบยบน

“ขอหารอ” หมายถง เรองทขอคาปรกษาหรอขอคาแนะนาแนวทางปฏบตเกยวกบกฎหมายวาดวย

สหกรณหรอกฎหมายวาดวยจดทดนเพอการครองชพในสวนทวาดวยนคมสหกรณแลวแตกรณ และรวมถงระเบยบ

คาสง ประกาศกรมสงเสรมสหกรณ หรอนายทะเบยนสหกรณ ขอบงคบ และระเบยบสหกรณทออกโดยอาศยอานาจ

ตามกฎหมายวาดวยสหกรณ หรอกฎหมายวาดวยจดทดนเพอการครองชพ

“สหกรณจงหวด” หมายรวมถง ผอานวยการสานกงานสงเสรมสหกรณพนท ๑ และพนท ๒ ดวย

“สหกรณ” หมายรวมถง ชมนมสหกรณดวย

๔. การพจารณาขอหารอจะกระทาไดเมอ

(๑) บคคลทวไปมหนงสอขอหารอเกยวกบกฎหมายวาดวยสหกรณ หลกเกณฑและวธการจดตง

สหกรณ การบรหารจดการของสหกรณ อดมการณ หลกการและวธการสหกรณ กฎหมายวาดวยจดทดนเพอการครองชพ

ในสวนทวาดวยนคมสหกรณ หรอหลกเกณฑการจดทดนในนคมสหกรณ

(๒) ผมสวนเกยวของหรอมสวนไดเสยกบการดาเนนการสหกรณหรอสงเสรมสหกรณ มหนงสอ

ขอหารอระเบยบ คาสง ประกาศกรมสงเสรมสหกรณ หรอนายทะเบยนสหกรณ ขอบงคบสหกรณ หรอระเบยบ

สหกรณเฉพาะทกฎหมายวาดวยสหกรณกาหนดใหนายทะเบยนสหกรณเหนชอบ



๕. หนงสอขอหารออยางนอยตองม

(๑) ลายมอชอของผหารอพรอมทอยสามารถตดตอได

(๒) มขอเทจจรงพอสมควร

(๓) ในกรณการหารอตามขอ ๔(๒) ตองระบดวยวาผขอหารอมเหตทเกยวของ หรอมสวนไดเสย

ในเรองทหารอ

๖. หนงสอขอหารอสงถงอธบดกรมสงเสรมสหกรณ ใหกลมนตการ สานกงานเลขานการกรม

เปนเจาของเรองดาเนนการ ถาสงถงสหกรณจงหวดใหกลมจดตงและสงเสรมสหกรณเปนเจาของเรองดาเนนการ

๗. การพจารณาขอหารอใหแบงเปนสองขนตอน คอ ขนตอนการพจารณารบเรองหรอไมรบเรอง

และขนตอนการดาเนนการพจารณาขอหารอ

ขอหารอทมลกษณะตอไปนไมสามารถรบไวดาเนนการได

(๑) ผขอหารอไมมสทธตามทกาหนดในระเบยบน

(๒) ผขอหารอใชสทธขอโดยมไดปฏบตตามหลกเกณฑกาหนดไวในระเบยบน

(๓) ขอหารอไมอยในอานาจหนาทการพจารณาของกรมสงเสรมสหกรณ

(๔) ขอหารอในกฎหมายอน

๘. ขอหารอใดไมรบไวดาเนนการใหสงคนพรอมแจงเหตผลทไมรบไวดาเนนการภายในสามวนทาการ

นบแตวนทพจารณาไมรบไวดาเนนการ แตทงนตองไมเกนเจดวนทาการนบแตวนไดรบหนงสอขอหารอและถาเปน

ขอหารอเกยวกบกฎหมายอนใหแนะนาผขอหารอดวยวา หนวยงานใดทรบผดชอบโดยตรงในขอหารอนน

๙. ขอหารอทไวดาเนนการใหปฏบตดงน

(๑) พจารณาโดยองคคณะ

(๒) การพจารณา ใหพจารณาจากขอเทจจรง พยานหลกฐานตางๆ คาชแจง และรายงานของ

ผทเกยวของ

(๓) การพจารณาใหยดหลกการและเจตนารมณของกฎหมาย ระเบยบ คาสง ประกาศ

กรมสงเสรมสหกรณ หรอนายทะเบยนสหกรณ ขอบงคบ หรอระเบยบสหกรณในเรองนน

องคคณะพจารณาใหมจานวนไมนอยกวาสามคนแตไมเกนหาคน ในกรณทเปนหนงสอขอหารออธบด

กรมสงเสรมสหกรณ ใหกลมนตการ สานกงานเลขานการกรม นาเสนออธบดกรมสงเสรมสหกรณกาหนดองคคณะ

เปนการถาวรหรอเปนคราวๆ กได สวนหนงสอขอหารอสหกรณจงหวดใหสหกรณจงหวดตงองคคณะพจารณา

เชนเดยวกน

๑๐. องคประชมขององคคณะพจารณาตองครบจานวนทกาหนดจงจะประชมพจารณาได เมอเสรจสน

การพจารณาใหสรปผลการพจารณาโดยบนทกประเดนพจารณา ขอเทจจรง ความเหนและมตไวในรายงาน

การพจารณา

๑๑. หากมความจาเปนและเพอประโยชนในการพจารณาขอหารอกลมนตการอาจขอใหขาราชการ

หรอลกจางจากหนวยงานใดสงกดกรมสงเสรมสหกรณ มาใหขอมลขอเทจจรงตอองคคณะทพจารณาขอหารอนน

หรอใหสงพยานหลกฐานมาเพอประกอบการพจารณากได ขาราชการ ลกจาง หรอสวนราชการทถกรองขอตองให

ความรวมมอ

ถาตองใหผขอหารอ หรอขาราชการในสวนภมภาค หรอคกรณชแจงขอเทจจรงเพมเตมเปนหนงสอ

ใหเลขานการกรมทาเปนหนงสอแจงเชญ ถาไมไดรบคาตอบในเวลาทกาหนดในหนงสอแจงใหองคคณะพจารณา

ไปตามพยานหลกฐานเทาทปรากฏ



ใหสหกรณจงหวดนาความในวรรคหนงและวรรคสองมาดาเนนการโดยอนโลม

๑๒. การพจารณาคาขอหารอหากมประเดนตองพจารณาตามกฎหมายอนดวย หามไมใหพจารณาตอบ

ขอหารอในประเดนนน แตใหแนะนาผขอหารอนาประเดนดงกลาว ไปหารอกบหนวยงานทมอานาจหนาทพจารณา

๑๓. การพจารณาขอหารอตองดาเนนการใหแลวเสรจโดยไมชกชา และตองเสนอผลพจารณาแจงให

ผขอหารอทราบเปนหนงสอภายในสบหาวนทาการนบแตวนทรบเรองไวดาเนนการ ถาการพจารณามความซบซอน

และตองพจารณาขอมล ขอเทจจรง พยานหลกฐานจานวนมากใหขยายเวลาไดอกไมเกนสบหาวนทาการ และตอง

มหนงสอแจงเหตผลพจารณาไมแลวเสรจใหผขอหารอทราบภายในสามวนทาการนบแตวนครบกาหนดเวลาทตอง

แจงผลการพจารณาครงแรก

๑๔. การแจงผลพจารณาขอหารอใหรองอธบดกรมสงเสรมสหกรณทไดรบมอบหมายกากบดแล

สานกงานเลขานกรม หรอสหกรณจงหวดแลวแตกรณเปนผแจง

๑๕. หนงสอทสหกรณจงหวดไดแจงไปตามขอ ๑๔ ตองสงสาเนาใหสานกงานเลขานการกรมเพอมอบให

กลมนตการรบทราบดวย

หนงสอแจงผลพจารณาขอหารอใหสานกงานเลขานการกรม สาเนาเวยนใหทกสวนราชการในสงกด

กรมสงเสรมสหกรณทงสวนกลางและสวนภมภาคทราบดวย และใหกลมนตการเกบรวบรวมหนงสอนนไวทงหมด

๑๖. ใหเลขานการกรม และสหกรณจงหวด รกษาการตามระเบยบน

ประกาศ ณ วนท ๑๒ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๖






บนทกขอความ

สวนราชการ กรมสงเสรมสหกรณ สานกจดตงและสงเสรมสหกรณ โทร ๐ ๒๒๘๒ ๖๕๙๕

http://webhost.cpd.go.th/cepo E-mail: [email protected]

ท กษ ๑๑๐๘/๕๗๘๘ วนท ๑๗ พฤษภาคม ๒๕๕๐

เรอง แนวทางปฏบตในการขอหารอแนวทางการดาเนนงานและการวนจฉยขอบงคบของสหกรณ

เรยน สหกรณทกจงหวด

ดวยปรากฏวาในปจจบน สานกงานสหกรณจงหวดมหนงสอขอหารอแนวทางการดาเนนงานและการ

วนจฉยขอบงคบของสหกรณเปนจานวนมาก แตชนดของหนงสอทขอหารอไมเปนไปในแนวทางเดยวกน ทาใหไมเปน

มาตรฐานและไมเปนไปตามระเบยบสานกนายรฐมนตรวาดวยงานสารบรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ และทแกไขเพมเตม

กรมสงเสรมสหกรณพจารณาแลวเหนวาเพอใหมแนวทางปฏบตทชดเจนแนนอน จงกาหนดแนวทาง

ปฏบตสาหรบการใชชนดของหนงสอในการขอหารอแนวทางการดาเนนงานและการวนจฉยขอบงคบของสหกรณ ดงน

๑. หนงสอขอหารอแนวทางปฏบตทวไปของสหกรณ สมาชกสหกรณ และเจาหนาทสงเสรมสหกรณ

อาท แนวทางการดาเนนงาน การปฏบตตามกฎหมายสหกรณ ขอบงคบ ระเบยบของสหกรณ และกฎหมายอน

ทเกยวของซงเปนอานาจในการแนะนาสงเสรมการดาเนนงานของกรมสงเสรมสหกรณ ใหจดทาเปนหนงสอภายนอก

(กระดาษตราครฑ) ระหวางจงหวดและกรมสงเสรมสหกรณ

๒. หนงสอขอใหนายทะเบยนสหกรณวนจฉยขอบงคบสหกรณ ตามบทบญญตมาตรา ๔๕

แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหจดทาเปนหนงสอภายนอก (กระดาษตราครฑ) ระหวางจงหวด

และนายทะเบยนสหกรณ ทงน ผขอคาวนจฉยไดจะตองเปนสหกรณเทานน และตองปฏบตใหเปนไปตามระเบยบ

นายทะเบยนสหกรณวาดวย การวนจฉยขอบงคบสหกรณ พ.ศ.๒๕๔๖ ลงวนวนท ๑๙ กมภาพนธ ๒๕๔๖

๓. หนงสอขอหารอการใชอานาจในฐานะรองนายทะเบยนสหกรณตามอานาจหนาททไดรบมอบอานาจ

จากนายทะเบยนสหกรณหรอตามทบญญตไวในกฎหมายสหกรณใหจดทาเปนหนงสอภายใน (บนทกขอความ) ระหวาง

รองนายทะเบยนสหกรณและนายทะเบยนสหกรณ

จงเรยนมาเพอทราบและถอปฏบตตอไป

(ลงนาม) จตรกร สามประดษฐ

(นายจตรกร สามประดษฐ)

รองอธบด ปฏบตราชการแทน


หมวด ๒ สหกรณ - cpd.go.thหมวด ๒ สหกรณ ประมวลค...

Documents