เเ

ปจจบนการบรโภคชากาแฟหรอเครองดมประเภทตางๆนอกบานเปนสงทคนสวนใหญนยมจงไมนา

แปลกใจทแกวกระดาษ(หรอพลาสตก)แบบชนดใชครงเดยวทงมการใชงานมากบทความนขอพาคณผอานไป

รจกกบบรรจภณฑประเภทนวามประวตความเปนมาพฒนาการและขอมลดานสงแวดลอมเปนอยางไร

เหตผลดานสขอนามย:จดเรมของแกวกระดาษ แกวกระดาษมกเคลอบดวยพลาสตกหรอแวกซเพอปองกนไมใหของเหลวทบรรจซมผานกระดาษ

ออกมา สนนษฐานกนวาแกวกระดาษอาจจะเรมจากประเทศจนซงเปนประเทศแรกทคนพบวธการท�ากระดาษ

จากเยอไมในชวงราวค.ศ.105แตกไมมการบนทกไว

จดเรมตนของการใชแกวกระดาษอยางแพรหลายเกดขนในราว ป ค.ศ. 1908 โดยศาสตราจารย

อลวน เดวสน (Alvin Davison) นกชววทยาแหงวทยาลยลาฟาแยตต (Lafayette college) ไดตพมพ

ผลงานทางวชาการเรอง “Death in School DrinkingCups” ในวารสาร TechnicalWorldMagazine

ฉบบเดอนสงหาคม ค.ศ.1908 โดยมเนอหาเกยวกบปญหาทเกดจากการใชแกวน�ารวมกนในโรงเรยนทอยใน

เขตอสตนและเพนซลเวเนยผลงานนสรางความตระหนกถงปญหาดานสขอนามยทเกดจากการแพรกระจาย

ของเชอโรคผานแกวน�าดมทใชรวมกนในทสาธารณะรวมไปถงลกษณะการดมน�าจากกอกน�าโดยตรงดวย

ปยวรรณ ปนทานเต

ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต

รรจภณฑลาสมย

เพอโลกยคใหมบบ

แกวแบบใชครงเดยวทงในยคทมการตนตวเรองสงแวดลอม

ในปเดยวกนนนเอง ลอวเรนซ ลเอลเลน

(LawrenceLuellen)และฮวจมวร(HugeMoore)

ชาวอเมรกนไดรวมกนผลตแกวน�ากระดาษทตดอยกบ

เครองขายน�าทมลกษณะเปนทอกลมสง (ภาพท 2)

ทงสองชวยกนรณรงคใหความรแกสาธารณชนเกยวกบ

การใชแกวกระดาษแบบใชครงเดยวทง เพอใหม

สขอนามยทดและชวยลดการแพรกระจายของเชอโรค

ความนยมแบบกาวกระโดดในการใชแกว

กระดาษเกดขนในราวป ค.ศ. 1916 เมอการรถไฟ

ในสหรฐอเมรกาไดตดตงต น�าดมทมแกวกระดาษ

แทนการดมน�าจากทอดวยกระบวยหรอแกวโลหะ

แบบเดม และในชวงหลงสงครามโลกครงทหนง

มการระบาดของไขหวดใหญ และประกอบกบ

มผลงานวจยจาก The Massachusetts State

Collegeในชวงปค.ศ.1942พบวาคาใชจายในการ

ท�าความสะอาดแกวหลงการใชงานในโรงพยาบาลม

คาสงกวาการใชแกวกระดาษถง1.6เทาท�าใหผคน

ตนตวหนมาใชแกวกระดาษแบบใชแลวทงมากขน

กวาเดมความนยมใชแกวกระดาษแพรกระจายออกไป

ในเกอบทกภาคสวนทงโรงพยาบาลและสถานท

สาธารณะตางๆ

ภาพท 2 แกวน�ากระดาษทตดอยกบเครองขายน�า

ภาพท 3 แกวกระดาษ Dixie Cup

ภาพท 1 ภาพในแผนพบทใชรณรงคถงอนตราย

จากการใชแกวน�ารวมกน

จากแกวกระดาษ Dixie Cup สแกวพลาสตก มผลตภณฑหลายอยางทชอทางการคาได

กลายเป นตวแทนของผลตภณฑทงกล ม เช น

สกอตชเทปซงเปนชอทางการคาของเทปกาวใสยหอ

“สกอตช”แตเมอเอยถงสกอตชเทปอาจหมายรวมถง

เทปกาวใสยหออนๆดวยแกวกระดาษกเชนเดยวกน

กรกฎาคม - กนยายน 2556

60

หากสบคนประวตการก�าเนดกจะพบค�าวา “Dixie

Cup” ซงหมายถงแกวกระดาษแบบใชครงเดยวทง

ยหอ“Dixie”ซงเปนผลตภณฑแกวกระดาษทไดรบ

การพฒนาออกสทองตลาดในยคแรกของอเมรกา

ชอDixieCupนจงกลายเปนค�าเรยกขานแกวกระดาษ

แบบทวไปนบแตนนมา

ส�าหรบบรรจอาหารและเครองดมเปนครงแรกใน

สหรฐอเมรกาการจดสทธบตรแกวพลาสตกประเภท

ตางๆ เกดขนมากมายในชวงทศวรรษท 1990

นอกเหนอจากแกวพลาสตกแบบใชครงเดยวทงแลว

ยงมแกวพลาสตกและภาชนะพลาสตกส�าหรบบรรจ

เครองดมอกหลายแบบทพฒนาออกมาในชวงเวลา

ดงกลาว เชน แกวทมรอยบม (dimple tumbler)

แกวทมรอยหยก และแกวพลาสตกแบบไมมกาน

เปนตน

ตอมาแกวแบบใชแลวทงไดพฒนาไปอกขน

โดยสามารถใชกบเครองดมรอนแกวแบบนถอก�าเนด

ขนในป ค .ศ . 1946 โดยนก วจยของบร ษท

ดาวเคมคอล(DowChemical)เปนผคนพบโพลสไตรน

และสามารถน�ามาท�าเปนโฟมได นอกจากแกวโฟม

พลาสตกจะเบากวาโพลสไตรนปกตถง 30 เทาแลว

การทวสดนเปนฉนวนยงท�าใหสามารถถอแกวโฟม

พลาสตกทบรรจเครองดมรอนไดอยางสบาย

ในชวงแรกแกวกระดาษถกเรยกวา“Health

Kup”ซงสะทอนถงจดประสงคหลกของแกวกระดาษ

ทชวยลดปญหาดานสขอนามยแตในปจจบนเมอวถ

ชวตเปลยนแปลงไป นอกเหนอจากเรองสขอนามย

แลวยงมเหตผลอนๆอกหลายอยางเชนพกพาสะดวก

และใชแลวทงเปนตน

ความเปนมตร กบสงแวดลอม เนองจากบรรจภณฑประเภทแกวแบบใชครง

เดยวทงมปรมาณการใชงานทเพมขนทกปจงท�าให

เกดความหวนวตกในเรองผลกระทบตอสงแวดลอม

และเกดขอกงขาวาขยะเหลานจะลนโลกไหม?

หากถามวาแกวแบบใชครงเดยวทงจากกระดาษ

หรอพลาสตกชนดไหนเปนมตรตอสงแวดลอม

มากกวากนคงตองยอนไปดเสนทางชวตของแกว

แตละชนดวาเปนอยางไร

แกวกระดาษผลตจากกระดาษหรอเยอไม

แมกระดาษจะเปนวสดธรรมชาตทยอยสลายไดแตใน

การใชงานมกเคลอบดวยแวกซหรอพลาสตกทดานใน

ภาพท 4 แกวพลาสตกแบบตางๆ

ภาพท 5 แกวโฟมโพลสไตรน

แกวกระดาษมกเคลอบดวยแวกซบรเวณผว

ดานในเพอปองกนของเหลวไมให รวซมออกมา

รวมทงเพอใหคงรปทรงไดด และเมอการผลต

พลาสตกเรมแพรหลายจงมการใชพลาสตกประเภท

โพลเอทลนเคลอบแกวกระดาษ ในป ค.ศ. 1964

ไดมการจดสทธบตรภาชนะพลาสตกแบบบางทใช

กรกฎาคม - กนยายน 2556

61

ของแกวท�ำใหไมสำมำรถยอยสลำยได สวนแกวท

ผลตจำกพลำสตกสงเครำะหกไมสำมำรถยอยสลำย

ไดตำมธรรมชำตดวยเชนกน ดงนน ถำมองในมมของ

กำรยอยสลำยไปโดยธรรมชำต แกวทงสองชนดตำง

กไมเปนมตรกบสงแวดลอม

ในมมของกำรผลต งำนวจยโดยมหำวทยำลย

โรแวน (Rowan University) สหรฐอเมรกำพบวำ

กำรผลตแกวกระดำษปลดปลอยกำซคำรบอนไดออกไซด

(CO2) และใชพลงงำนในกำรผลตเปนสองเทำของกำร

ผลตแกวพลำสตกและแกวโฟมพลำสตกจ�ำนวน

เทำกน ตนทนกำรผลต แกวจ�ำนวน 1,000 ใบเทำกน

พบวำ แกวพลำสตกรำคำ 11 เหรยญ แกวโฟม 25

เหรยญ สวนแกวกระดำษรำคำ 80-120 เหรยญ

(ขอมลป ค.ศ. 2007)

นอกจำกน แกวกระดำษทผลตจำกวสด

ธรรมชำตประเภทแปงขำวโพดทสำมำรถยอยสลำย

ได 100% ตนทนกำรผลตแกว 1,000 ใบคอ 100 เหรยญ

ซงกำรทรำคำแตกตำงกนนนเนองจำกวตถดบประเภท

เยอไมมรำคำแพงกวำพลำสตกหลำยเทำ และกระบวน

กำรผลตเยอไมกใชสำรเคมและพลงงำนมำกกวำกำร

ผลตพลำสตก และถำตองกำรใหแกวกระดำษเปน

ฉนวนจะตองใชปรมำณกระดำษมำกกวำพลำสตกและ

โฟมจงท�ำใหมตนทนสงกวำ

ภาพท 6 สญลกษณตวเลขบอกชนดและความสามารถในการรไซเคลพลาสตก

การรไซเคลแกว แบบใชครงเดยวทง วธหนงในกำรชะลอปญหำขยะลนโลกคอ

กำรน�ำวสดกลบมำใชใหมหรอกำรรไซเคล และกำร

รไซเคลแกวแบบใชครงเดยวทงมควำมเปนไปไดมำก

นอยแคไหน?

แกวพลำสตกแบบใชครงเดยวทงผลตจำก

พลำสตกหลำยประเภท ไดแก โพลเอทลน โพลโพรพลน

โพลสไตรน และโพลอะครลก กำรเลอกใชขนอยกบ

กำรน�ำไปใชงำนของผบรโภค ซงตองเลอกใหลงตว

ระหวำงสมบตทตองกำรใชงำนและรำคำของแกว

แตละประเภท แกวพลำสตกแตละประเภทจะมสญลกษณ

ตวเลขอยในลกศรสำมเหลยมเพอบอกชนดและควำม

สำมำรถในกำรน�ำมำรไซเคล ขณะทแกวกระดำษ

แมผลตจำกเยอกระดำษแตมกำรเคลอบดวยพลำสตก

หรอแวกซจงท�ำใหควำมสำมำรถในกำรน�ำกลบมำใช

ใหมหมดไป

อยำงไรกตำม กระบวนกำรรไซเคลพลำสตก

ตองแยกประเภทของพลำสตกใหชดเจน และตองท�ำ

กรกฎาคม - กนยายน 2556

62

ความสะอาดกอนจงจะสามารถน�ามาหลอมเพอน�า

กลบมาใชใหมอกครง

แกวโฟมโพลสไตรน แมจะมจดเดนและ

เหมาะสมใชเปนแกวบรรจเครองดมรอนเพราะ

มความเปนฉนวนและน�าหนกเบา แตการรไซเคล

แกวโฟมกไมงายนก เพราะหลงจากทงแกวโฟมมก

แตกเปนชนเลกปะปนในสงแวดลอมและถกพดพา

ไปโดยงายดวยลม ซงกอใหเกดอนตรายกบเดกเลก

และสตวเนองจากวตถดบทใชผลตแกวโฟมนนมสาร

เบนซนเปนองคประกอบหลกและมสารเคมอนๆ

ทกอใหเกดหมอกควนและสงผลใหเกดภาวะโลกรอน

จงมการรณรงคใหเลกใชแกวโฟมโพลสไตรนตงแต

ชวงปค.ศ.2007

ความหวงใหมของแกว แบบใชครงเดยวทง ปญหาทเกดจากการใชแกวแบบครงเดยวทง

สงผลกระทบไปทวโลก ดงนนจงมความพยายาม

ชวยกนหาวธแก ป ญหาน โดยเฉพาะแกวโฟม

โพลสไตรนทน าจะสงผลกระทบตอสงแวดลอม

มากทสดเมอเทยบกบแกวกระดาษและพลาสตก

ในปค.ศ.2011บรษทแมคโดนลดยกษใหญ

ของวงการอาหารฟาสตฟดสไดรบขอเสนอแนะ

ใหพยายามเลกใชแกวโฟมโพลสไตรนทกอใหเกด

ปญหาตอสงแวดลอม

ในเดอนมนาคมปค.ศ.2012แมคโดนลด

กเรมขายเครองดมรอนใสแกวกระดาษทคอนขางหนา

และมสองชนแตเปนแกวกระดาษทสามารถรไซเคล

ได

นอกจากแกวกระดาษแลว พลาสตกทยอย

สลายไดทางชวภาพกเปนอกทางเลอกทนาจะมาแทน

ทแกวกระดาษและแกวพลาสตกแบบใชครงเดยวทง

แบบดงเดมในปค.ศ.2013รานกาแฟคาเฟอเมซอน

ซงมสาขาอยทวประเทศไทยกเรมน�าแกวพลาสตก

แบบยอยสลายไดส�าหรบเครองดมรอนมาใชแทนแกว

โฟมโพลสไตรน อยางไรกตาม ตนทนการผลตของ

แกวพลาสตกแบบยอยสลายไดทางชวภาพในปจจบน

ยงมราคาสงมากเราคงตองตดตามตอไปวาในอนาคต

จะไดใชแกวพลาสตกแบบยอยสลายไดทางชวภาพ

กนไหม แตเชอวาถงอยางไรแกวกระดาษและแกว

พลาสตกกจะยงคงมการใชงานตอไปอกอยางแนนอน

ภาพท 7 แกวอเมซอนไบโอคป

ภาพจาก http://www.thaifranchisecenter.com/info/

show.php?etID=1876

ภาพจาก http://vcharkarn.com/varticle/43601

Cafe-Amazon-2.jpg

กรกฎาคม - กนยายน 2556

63

ทใชในการผลตและในแงการท�าความสะอาดภาชนะ

หลงการใชงานตองใชสารเคมน�าและพลงงานซงยง

ไมมการวจยเปรยบเทยบอยางชดเจนวา ตลอดอาย

การใชงานแกวแบบใชไดหลายครงจะใชพลงงานโดย

รวมทงหมดมากหรอนอยกวาการผลตและการก�าจด

แกวแบบใชครงเดยวทงดงนนสงทสามารถท�าเพอ

ชวยสงแวดลอมอาจไมใชการเลอกใชแกวประเภทใด

ประเภทหนง แตนาจะเปนการท�าความเขาใจสมบต

และผลกระทบของการเลอกใชแกวแตละประเภทเพอ

ใช ได ตรงตามวตถประสงค และทส�าคญกคอ

หลงการใชงานจะตองจดการใหถกตองเชนการแยก

ประเภทขยะเพอให สามารถน�ากลบมาใช ใหม

ได ง าย หรอการลางแกวแบบประหยดน�าและ

สารเคมเปนตน

ทงทาย.... แลวเราจะใชแกวอะไรด กลาวโดยสรป แกวแบบใชครงเดยวทง

กอใหเกดปญหาตอสงแวดลอมในแงมมแตกตาง

กนไปเราควรลดละเลกใชแกวแบบใชครงเดยวทง

แลวหนมาใชแกวเซรามกแกวโลหะและแกวพลาสตก

แบบใชซ�าไดจะดกวาไหม

ในแงของการลดปรมาณขยะจากการทงแกว

แบบใชครงเดยวทง การลด ละ เลก กนาจะเปน

ทางเลอกทด แตถาพจารณาบางแงมมจะพบวา

วตถดบทใชผลตแกวเซรามก แกวโลหะ หรอแกว

พลาสตกแบบใชไดหลายครงมราคาสงกวากระดาษ

และพลาสตกมาก รวมไปถงเชอเพลงและพลงงาน

แหลงขอมล

1. http://academicmuseum.lafayette.edu/special/dixie/company.html

2. http://www.ehow.com/about_5200516_history-plastic-cups.html

3. http://www.ehow.com/about_5373104_were-styrofoam-cups-invented.html

4. http://www.ehow.com/facts_6960753_history-styrofoam-cups.html

5. http://www.plasticsmakeitpossible.com/2012/07/dupont-awards-2012-innovative-plastic-packaging-allows-

us-to-do-more-with-less/

6. http://www.greenbiz.com/blog/2012/03/21/mcdonalds-launches-pilot-program-drop-polystyrene-coffee-cups

7. http://www.livestrong.com/article/199671-what-is-the-environmental-impact-of-paper-cups/

8. http://blogs.smithsonianmag.com/food/2012/06/the-unnatural-history-of-the-dixie-cup/

กรกฎาคม - กนยายน 2556

64