บทที่ 20 ฟิสิกส์นิวเคลียร์...
TRANSCRIPT
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
1
เฉลยตะลุยข้อสอบเข้ามหาวิทยาล ัย บทที่ 20 ฟิสิก ส์ นิวเคลีย ร์
1. ตอบข้อ 4. แนวคิด เม่ือดุลสมการเสร็จจะไดด้งัน้ี U235
92 + n10 Xe140
54 + Sr9438 + n1
02 + พลงังาน
จะเห็นวา่ Xe มีเลขมวล = 140 และเลขอะตอม = 54 ดงันั้น ผลบวกเลขมวล + เลขอะตอม = 140 + 54 = 194
2. ตอบข้อ 4. แนวคิด เม่ือดุลสมการจะไดด้งัน้ี
H21 + H2
1 He32 + n1
0
จะเห็นวา่อนุภาค X ในสมการน้ีคือนิวตรอน
3. ตอบข้อ 3.
แนวคิด โจทยบ์อก Y คือนิวตรอน ( n10 )
เม่ือดุลสมการจะได ้
MeV 17.6n 10 He4
2 X H21 3
1
จะเห็นวา่ X คือทริเทียม
4. ตอบข้อ 2. แนวคิด เม่ือดุลสมการจะไดด้งัน้ี
00 H21 X1
0 H11
จะเห็นวา่ X10 คือนิวตรอน )n 1
0 ( นัน่เอง
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
2
5. ตอบข้อ 4. แนวคิด เม่ือเขียนสมการแสดงการคายรังสีจะไดด้งัน้ี
Po21684 Pb212
82 + He42
จะเห็นวา่อนุภาคท่ีคายออกมาคืออนุภาคแอลฟา
6. ตอบข้อ 4. แนวคิด เม่ือเขียนสมการแสดงการคายรังสีจะไดด้งัน้ี
Bi21483 X214
84 + e0 1
จะเห็นวา่นิวเคลียสท่ีเกิดใหม่ ( X ) ควรเป็น Po21484
เพราะมีเลขอะตอมเป็น 84 และมีเลขมวลเป็น 214 เหมือนกบัท่ีค านวณได ้
7. ตอบข้อ 3. แนวคิด ปฏิกิริยาท่ีถูกตอ้งจะตอ้งมีผลรวมเลขอะตอม (ล่าง) ก่อนหลงัปฏิกิริยาเท่ากนั และมีผลรวมเลขมวล (บน) ก่อนหลงัปฏิกิริยาเท่ากนัดว้ย ข้อ 1. ผดิ K40
19 Ca4020 + n1
0 ผลรวมบนก่อนและหลงัไม่เท่ากนั
ข้อ 2. ผดิ K4019 Ca40
20 + He42 ผลรวมบนก่อนและหลงัไม่เท่ากนั
ข้อ 3. ถูก K4019 Ca40
20 + e0 1
ข้อ 4. ผดิ K4019 Ca40
20 + e01 ผลรวมล่างก่อนและหลงัไม่เท่ากนั
8. ตอบข้อ 2. แนวคิด เม่ือเขียนสมการแสดงการสลายตวัจะได ้ U238
92 X + 2 + 2 + 2
U23892 X230
90 + 2 ( He 42 ) + 2 ( e0
1 ) + 2
พิจารณาอนุภาค X23090 จะเห็นวา่
มีจ านวนโปรตอน = 90 มีจ านวนนิวตรอน = 230 – 90 = 140
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
3
9. ตอบข้อ 3. แนวคิด เขียนสมการเฉพาะสารตั้งตน้ ( Pb 210
82 ) กบัผลิตภณัฑสุ์ดทา้ย ( Z ) + รังสีทุกตวั
จะได ้ Pb 21082 Z + + + + +
ดุลสมการจะได ้ Pb 21082 Z206
82 + e0 1 + + e0
1 + He42 +
พิจารณาอนุภาค Z20682 จะเห็นวา่
มีจ านวนนิวตรอน = 206 – 82 = 124
10. ตอบข้อ 4. แนวคิด ดุลเฉพาะสมการรวม จะได ้ 4 H1
1 X42 + 2 X0
1 + 2 + พลงังาน
นัน่คือ X สมการรวมคือ He42
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
4
11. ตอบข้อ 3. เหตุผล พิจารณาตวัอยา่งสมการคายรังสีบบีตาดงัน้ี
Bi21483 X214
84 + e0 1
จะเห็นวา่สารตั้งตน้ ( Bi21483 ) กบัผลิตภณัฑ ์( X214
84 ) สารทั้งสองมีเลขมวล ( จ านวนนิวตรอน + โปรตอน ) เท่ากนั
โปรดจ ำ !!! การคายรังสีบีตา จะท าใหม้วลคงเดิม แต่ประจุ (เลขอะตอม) เพิ่ม +1 เสมอ
12. ตอบข้อ 4. แนวคิด พิจารณาการเปล่ียนแปลงช่วง ก. มา ข. ช่วงน้ีเลขมวล ( A ) ลดลง 4 (คือ 238 เหลือ
234 ) เลขอะตอม ( Z ) ลดลง 2 ( คือ 92 เหลือ 90 ) แสดงวา่มีการคายแอลฟา ( )
พิจารณาการเปล่ียนแปลงช่วง ข. มา ค. ช่วงน้ีเลขมวล ( A ) คงท่ีคือ 234 เท่าเดิม เลขอะตอม ( Z ) เพิ่ม 1 ( คือ 90 เพิ่มเป็น
91 ) แสดงวา่มีการคายอนุภาคบีตาลบ ( )
13. ตอบข้อ 4. แนวคิด จาก R = Bq
m v
คิดแอลฟำ ) He42( ประจุ = +2 , มวล = 4
จะได ้ R = B (2) v(4) = 2 B
v
คิดโปรตอน ) H11( ประจุ = +1 , มวล = 1
จะได ้ RP = B (1) v(1) = 1 B
v
สุดท้ายจะได ้ Pa
RR = ) B v / ( 1
) B v / ( 2 = 2
89 90 91 92 93 Z
ก
ข ค
A 238 236 234 232
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
5
14. ตอบข้อ 1. แนวคิด จาก Bq
m v = R
จะได ้ v = mR Bq
และจาก 21 m v2 = Ek ( แทน v = mR Bq )
จะได ้ 21 m 2
mR Bq = Ek
21 m 2m
2R 2B 2q = Ek
R2 = 2B 2qkEm 2
R = Bq kEm 2
คิดโปรตอน ) H11( ประจุ = +1 , มวล = 1
จะได ้ RP = B (1)kE (1) 2
= BkE 2
คิดแอลฟำ ) He42( ประจุ = +2 , มวล = 4
จะได ้ R = B 2kE (4) 2
= B 22 kE 2
= BkE 2
จะเห็นวา่โปรตอนและแอลฟาจะมีรัศมีวงโคจรเท่ากนัพอดี เส้นทางการเคล่ือนท่ีของ ทั้งสองจึงซอ้นทบักนัดงัรูปขอ้ 1.
15. ตอบข้อ 3. แนวคิด ค านวณโดยใชแ้ผนภาพดงัน้ี
นัน่คือเม่ือผา่นไปนาน 4860 ปี จะเหลือมวลอยู ่ 25 ไมโครกรัม
200 g ปี 1620
100 g ปี 1620
50 g ปี 1620
25 g
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
6
16. ตอบข้อ 2. แนวคิด สมมุติ ปริมาณเร่ิมตน้ = 100% ค านวณโดยใชแ้ผนภาพดงัน้ี
จะเห็นวา่เม่ือผา่นไปครบ 15.9 ปี จะเหลือสารน้ีอยู ่ 12.5 %
17. ตอบข้อ 2. แนวคิด ค านวณโดยใชแ้ผนภาพดงัน้ี
นัน่คือตอ้งใชเ้วลานาน 18 วนั จึงจะกมัมนัตภาพอยู ่ 1600 เบก็เคอเรล
18. ตอบข้อ 3. แนวคิด โจทยบ์อก จ านวนนิวเคลียสเร่ิมตน้ = No จ านวนนิวเคลียสท่ีสลายไป = 4
3 No ดงันั้น จ านวนนิวเคลียสท่ีเหลือ ( N ) = No – 4
3 No = 41 No
ค านวณโดยใชแ้ผนภาพดงัน้ี
นัน่คือตอ้งใชเ้วลานาน 2 T สารน้ีจึงจะเหลืออยู ่ 41 No หรือสลายตวัไป 4
3 No
19. ตอบข้อ 1. แนวคิด พิจารณาตามกราฟ
จากมวลเร่ิมตน้ 100 mg แลว้ลดลงมา เหลือเพียง 50 mg ( เหลือคร่ึงหน่ึง ) จะใชเ้วลา 2 ชัว่โมง
จึงไดว้า่ คร่ึงชีวติ ( T ) = 2 ชัว่โมง
100 % ปี 5.3
50 % ปี 5.3
25 % ปี 5.3
12.5 %
12800 Bq วนั 6
6400 Bq วนั 6
3200 Bq วนั 6
1600 Bq
No T
21 No T
41 No
M (มิลลิกรัม)
เวลา t (ชัว่โมง)
0 1 2 3 4 5
25
50
75
100
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
7
ต่อไปค านวณโดยใชแ้ผนภาพดงัน้ี
นัน่คือเม่ือผา่นไป 8 ชัว่โมง จะเหลือมวลอยู ่ 6.25 มิลลิกรัม
20. ตอบข้อ 3. แนวคิด สมมติ ปริมาณเร่ิมตน้ = 8 หน่วย จะไดว้า่ ปริมาณท่ีสลายไป = 8 x 8
7 = 7 หน่วย ดงันั้น ปริมาณท่ีเหลือ = 8 – 7 = 1 หน่วย
สมมติ คร่ึงชีวติ = T แลว้ค านวณโดยใชแ้ผนภาพดงัน้ี
สุดท้ำย โจทยบ์อก เวลารวมทั้งหมด = 21 นาที จะได ้ 3 T = 21 นาที T = 7 นาที
21. ตอบข้อ 2. แนวคิด สมมุติ Pเร่ิม = 100 % จะได ้ Pเหลือ = 10 % , T = 30 ปี , t = ?
จาก Pเหลือ = T
t2
เรมิP
จะได ้ 10 = 30t
2100
30t
2 = 10 ( เติม log เขา้ทั้งสองขา้ง )
30t
2log = log 10 30
t log 2 = log 10 30
t ( 0.30 ) = 1 t = 100 ปี
100 mg ชม. 2
50 mg ชม. 2
25 mg ชม. 2
12.5mg ชม. 2
6.25 mg
8 หน่วย T 4 หน่วย
T 2 หน่วย T 1 หน่วย
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
8
22. ตอบข้อ 2. แนวคิด สมมติ T = x จะได ้ t = 2
x ( ผา่นไปคร่ึงหน่ึงของคร่ึงชีวติ ) Pเร่ิม = No , Pเหลือ = ?
จาก Pเหลือ = Tt2
เร่ิมP =
)( x2x2oN =
)( 212oN = 2
oN
23. ตอบข้อ 4. แนวคิด สมมติ Pเร่ิม = 100 % , Pเหลือ = ? T = x จะได ้ t = 2
1 x ( เป็นคร่ึงหน่ึงของชีวติ , T )
จาก Pเหลือ = Tt2เร่ิมP
= xx212
100% = 21
2
100% = 2100% = 71%
24. ตอบข้อ 2. แนวคิด โจทยบ์อก Pเร่ิม = 10 กรัม , t = 24 วนั , = 0.087 ต่อวนั , Pเหลือ = ? ขั้นที ่ 1 จาก T =
0.693 = 0.087
0.693 = 8 วนั
ขั้นที ่ 2 จาก Pเหลือ = Tt2
เร่ิมP =
)824(2
10 = )3(2
10 = 1.25 กรัม
25. ตอบข้อ 3. แนวคิด จากโจทยจ์ะไดว้า่ เวลาท่ีผา่นไป ( t ) = T1/8 , คร่ึงชีวติ ( T ) = T1/2
สมมติ Pเร่ิม = X ดงันั้น Pเหลือ = 81 X ใหห้าวา่ 1/2T1/8T
= ?
จาก Pเหลือ = Tt2
เร่ิมP
จะได ้ 81 X = Tt2
X
Tt2 = 8
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
9
Tt2 = 23 T
t = 3
1/2T1/8T
= 3
26. ตอบข้อ 3
แนวคิด โจทยบ์อก PเหลือX = PเหลือY แทน Pเหลือ = Tt2
เร่ิมP
จะได ้ XTt2
เร่ิมP
=
YTt2เร่ิมP
)XTt
2 (
om =
)YTt
2 (
om 2
YTt2 = 21 . XTt
2
YTt2 =
1 XTt
2
YTt =
XTt + 1
YTt –
XTt = 1
YTXT
XT t XT t = 1
YTXTYT XT
t
= 1
t = YTXT
YT XT
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
10
27. ตอบข้อ 1. แนวคิด โจทยบ์อก = 1.6 x 10–18 ต่อวินาที , g = 464 กรัม , M = 232 ใหห้าวา่สลายตวัก่ีลา้นอะตอมต่อวินาที คือใหห้าค่ากมัมนัตภาพ (A) = ? ขั้นที ่1 หาจ านวนอะตอมท่ีมี ( N ) จาก 2310x 6.02
N = Mg
จะได ้ 2310x 6.02N = 232
464
N = 12.04 x 1023 อะตอม ขั้นที ่ 2 หาค่ากมัมนัตภาพ ( A = ? ) จาก A = N จะได ้ A = (1.6 x 10–18) ( 12.04 x 1023) A = 1.93 x 106 อะตอมต่อวนิาที A = 1.93 ลา้นอะตอมต่อวินาที
28. ตอบข้อ 2. แนวคิด โจทยบ์อก T = 1000 วนิาที , N = ? A = 1 Ci = 1 x 10–6 Ci = 1 x 10–6 x 3.7 x 1010 Bq = 3.7 x 104 Bq ( Bq คือเบเคอเรล คือคร้ังต่อวนิาที ) ขั้นที ่ 1 หาค่าคงตวัการสลาย ( ) จาก T =
0.693
จะได ้ 1000 =
0.693
= 10000.693 ต่อวนิาที
ขั้นที ่ 2 หาจ านวนนิวเคลียส ( N ) จาก A = N จะได ้ 3.7 x 104 = ( 1000
0.693 ) N (3.7 x 104)( 0.693
1000 ) = N N = 5.3 x 107 นิวเคลียส
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
11
29. ตอบข้อ 2. แนวคิด สมมุติ NY = n จะได ้ NX = 2 n ( เป็น 2 เท่าของ Y )
AY = k จะได ้ AX = 3 k ( เป็น 3 เท่าของ Y ) Tx = ? จาก A = N ( แทนค่า = T
0.693 ) จะได ้ A = ( T
0.693 ) N A T = 0.693 N
ดงันั้น YYXX
T AT A
= YX
N 0.693N 0.693
( ตดัทอน 0.693 )
YYXX
T AT A
= YXN
N
YX
T (k)T k)(3
= n ) n (2
TX = 32 TY
นัน่คือคร่ึงชีวิตของธาตุ X มีค่าเป็น 32 เท่าของธาตุ Y
30. ตอบข้อ 2. แนวคิด จาก A = N จะเห็นวา่ การหาค่ากมัมนัตภาพ ( A ) นั้น สามารถหาไดท้นัที เพียงทราบ ก. ค่าคงตวัการสลาย ( )
ง. จ านวนนิวเคลียสของธาตุกมัมนัตรังสีท่ีมีอยู ่ ณ ขณะนั้น ( N )
31. ตอบข้อ 3. แนวคิด ขั้นที ่ 1 หามวลพร่อง H3
1 มีโปรตอน = 1 ตวั และ นิวตรอน = 3 – 1 = 2 ตวั มวลโปรตอน + มวลนิวตรอน = 1.007276 + 2 (1.008665) = 3.024606 u มวลอะตอม = 3.016049 u ดงันั้น m = 3.024606 – 3.016049 = 0.008557 u
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
12
ขั้นที ่ 2 หาพลงังานยดึเหน่ียวทั้งหมด ( E = ? ) จาก E = 931 m = 931 ( 0.008557 ) 8 MeV
32. ตอบข้อ 1. แนวคิด ขั้นที ่ 1 หามวลพร่อง H3
1 มีโปรตอน = 1 ตวั และ นิวตรอน = 3 – 1 = 2 ตวั มวลโปรตอน + มวลนิวตรอน = 1.007825 + 2(1.008665) = 3.025155 u มวลอะตอม = 3.016049 u ดงันั้น m = 3.025155 – 3.016049 = 0.009106 u
ขั้นที ่ 2 หาพลงังานยดึเหน่ียวทั้งหมด จาก E = u m = 930 ( 0.009106 ) = 8.46858 MeV นัน่คือพลงังานยดึเหน่ียวทั้งหมดมีค่าเท่ากบั 8.46858 เมกะอิเล็กตรอนโวลต์ สุดท้ำย หาพลงังานยดึเหน่ียวต่อนิวคลีออน จ านวนนิวคลีออน = จ านวนโปรตอน + จ านวนนิวตรอน = 1 + 2 = 3
จาก พลงังานยดึเหน่ียวต่อนิวคลีออน = คลีออน นิว จ านวน
ยึดเหน่ียว พลงังาน
จะได ้ พลงังานยดึเหน่ียวต่อนิวคลีออน = 38.46858
พลงังานยดึเหน่ียวต่อนิวคลีออน = 2.82 เมกะอิเล็กตรอนโวลต ์
33. ตอบข้อ 4. แนวคิด จากโจทยจ์ะไดว้า่ mรวมก่อนปฏิกิริยา = X + a = 196.966600 + 2.014012 = 198.980612 u mรวมหลงัปฏิกิริยา = Y + b = 194.968008 + 4.002604 = 198.970612 u m = mหลงัปฏิกิริยา – mก่อนปฏิกิริยา = 198.970612 –198.980612 = –0.01 u
จาก E = u m = (931) (–0.01) = –9.31 MeV
นัน่คือปฏิกิริยาน้ีจะมีการคายพลงังาน 9.31 เมกะอิเล็กตรอนโวลต ์
http://www.pec9.com Physics บทท่ี 20 ฟิสิกสนิ์วเคลียร ์
13
34. ตอบข้อ 2.
แนวคิด น าโจทยม์าเขียนเป็นสมการจะได ้ H21 + H3
1 H42 + n1
0
จะไดว้า่ mรวมก่อนปฏิกิริยา = 2.014102 + 3.016049 = 5.030151 u mรวมหลงัปฏิกิริยา = 4.002603 + 1.008665 = 5.011268 u m = mหลงัปฏิกิริยา – mก่อนปฏิกิริยา = 5.011268 – 5.030151 = –0.018883 u
จาก E = u m = (–0.018883) (931.5) = –17.6 MeV
นัน่คือปฏิกิริยาน้ีจะมีการคายพลงังาน 17.6 เมกะอิเล็กตรอนโวลต์
35. ตอบข้อ 3. แนวคิด BE ท่ีโจทยบ์อก เป็นพลงังานยดึเหน่ียวต่อ 1 นิวคลีออนเท่านั้น จาก BEของนิวเคลียส = จ านวนนิวคลีออน x พลงังานต่อนิวคลีออน ดงันั้น BEของC-12 = 12 x 7.7 = 92.4 MeV BEของC-13 = 13 x 7.5 = 97.5 MeV
ปฏิกิริยาท่ีเกิดในขอ้น้ีคือ C13 C12 + n10
ดงันั้น BEก่อน = BEC-13 = 97.5 MeV BEหลงั = BEC-12 = 92.4 MeV
จาก E = BEก่อน – BEหลงั = 97.5 – 92.4 = + 5.1 MeV นัน่คือตอ้งใชพ้ลงังาน ( ดูดพลงังาน ) 5.1 เมกะอิเล็กตรอนโวลต์