บทที่ 7¸šทที่-7... · ~ 200 ~ อ.พัชราภัณฑ์...

บทท 7 การตรวจสอบคณภาพเครองมอการวจย

Psychometric Evaluations of Research Instruments

วตถประสงคทวไป

เมอเรยนจบบทเรยนนแลว นกศกษามความรความเขาใจเกยวกบความส าคญของการตรวจสอบ

คณภาพของเครองมอวจย ซงจะชวยใหงานวจยมประคณภาพ โดยเครองมอวจยนน ควรมการตรวจสอบทง

ความเทยงตรงของเครองมอ และความเชอมนของเครองมอ ดงนน ผวจยจงจ าเปนตองมความรในเรองของ

การวเคราะหตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจย และการแปลผล โดยใชโปรแกรมส าเรจรป (SPSS) มาใชใน

การทดสอบดงกลาว เพอใหทราบถงคณภาพของเครองมอดงกลาวกอนทจะน าเครองมอวจยไปใชในการวจย

จรง เพอประโยชนตอการงานวจยทจะมคณภาพมากยงขน

จดประสงคเฉพาะ เมอเรยนจบบทเรยนนแลว นกศกษาสามารถ

1. บอกความหมายและความส าคญของการตรวจสอบคณภาพเครองมอการวจยได

2. ตรวจสอบคณภาพของเครองมอ และแปลผลไดอยางถกตอง

3. ใชโปรแกรมคอมพวเตอร SPSS ในการทดสอบคณภาพของเครองมอได

บทน า หลงจากทไดพฒนาเครองมอในการวจยแลวตองมการตรวจสอบคณภาพของเครองมอกอน

น าไปใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทมคณภาพควรมคณสมบตหลายอยาง แตคณสมบตทส าคญมาก

ของเครองมอทใชในการวจยเชงปรมาณ กคอ ความเทยงตรงและความเชอมน คณสมบตทงสองประการน

ไมใชเปนสงทอสระจากกน แตมความเกยวพนกน เครองมอทไมมความเทยงตรง จะไมมความเชอมนดวย

วธการตรวจสอบ ความเทยงตรงมหลายวธ ไดแก การตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา ความเทยงตรงท

เกยวของกบเกณฑ และความเทยงตรงตามโครงสราง สวนความเชอมนของเครองมอกตรวจสอบไดหลายวธ

เชนกน ไดแก การตรวจสอบโดยอาศยหลกความคงทของผลการวด หลกของความคงเสนคงวาภายใน และ

หลกของความเทาเทยมกน ทงนการตรวจสอบดงกลาวนไมใชเปนการบงบอกวาเครองมอนนมหรอไมมความ

เทยงตรงและความเชอมน แตเปนเพยงการหาหลกฐานจากการทไดเอาเครองมอนนไปทดสอบกบกลม

ตวอยางตาง ๆ เพอมาสนบสนนวาเครองมอนนมความเทยงตรงในระดบมากหรอนอย สามารถวดคณสมบตท

ตองการวด และคาทไดจากการวดนนมความเชอถอไดมากนอยแคไหน

~ 199 ~

อ.พชราภณฑ ไชยสงข 503 402 Nursing Research

นอกจากการตรวจสอบคณสมบตของเครองมอวจยทงฉบบแลว บางครงผวจยตองการตรวจสอบ

คณสมบตของขอค าถามเปนรายขอ ซงเรยกวา การวเคราะหรายขอ ทพบบอย คอ การหาความสมพนธของขอ

ค าถามรายขอกบแบบสอบถามทงฉบบและการพจารณาคาอลฟาของครอนบค เปนรายขอ การหาคาความยาก

งายของขอสอบ และการหาคาอ านาจจ าแนก

การตรวจสอบคณสมบตของเครองมอเหลานสามารถค านวณดวยมอ หรอใชคอมพวเตอรและ

โปรแกรมส าเรจรปชวยในการวเคราะหกได

คณภาพของเครองมอการวจย

คณภาพของผลการวดสงใด ๆ กตาม ขนอยกบองคประกอบหลายอยาง เชน การเลอกใชเครองมอ

ไดถกตอง การด าเนนการวดเปนไปอยางถกตอง ยตธรรม คณภาพของเครองมอวดนบวาเปนสงส าคญทสดท

ผวจยควรใหความสนใจ เครองมอการวจยทดควรมคณสมบตทส าคญ (บญธรรม กจปรดาบรสทธ, 2535;

ไพศาล หวงพานช, 2530; สมาล จนทรชลอ, 2542) คอ

1. ความเทยงตรง (Validity) เปนคณสมบตของเครองมอวาสามารถวดคณลกษณะทตองการจะวด

ไดอยางแทจรง ถกตองตามความมงหมายของการวดนน ๆ ท าใหคะแนนหรอขอมลทไดจากการวด บอกถง

จ านวนหรอลกษณะของสงทถกวดไดอยางแทจรง และน าไปแปลผลไดตรงตามเปาหมายทตองการ เชน

การใชไมบรรทดวดความยาว หรอ เทอรโมมเตอรวดอณหภม

2. ความเชอมน (Reliability) เปนคณสมบตวาเมอใชเครองมอนนไปวดสงเดยวกน จะใหผล

แนนอน สม าเสมอ คงเสนคงวา (Consistency) เปนทมนใจ หรอเชอถอในผลนนไดจรง ถงแมจะมการวดซ า

อก ผลทไดกยอมแนนอนไมเปลยนแปลงจากเดม

3. ความเปนปรนย หรอ ภววสย (Objectivity) เปนคณลกษณะส าคญของค าถามรายขอของ

เครองมอวดทกชนด ประกอบดวย คณสมบต 3 ประการ คอ

3.1 ความชดเจนในความหมายของค าถาม ทกคนอานแลวเขาใจตรงกนวาถามอะไร

3.2 ความคงทในการตรวจใหคะแนน ไมวาใหใครเปนผวดหรอสอบถาม กไดผลเทากน

3.3 ความแจมชดในการแปลความหมายของคะแนน คอ แปลคะแนนเปนอยางเดยวกน

4. ความไว (Sensitivity) คอ ความสามารถในการบอกความแตกตาง หรอความเปลยนแปลงของ

สงทตองการวด เชน ไมบรรทดทมขด แบงเปน 2 ชองเลกตอนว ยอมมความไวนอยกวาไมบรรทด ทม

10 ชองเลกตอนว หรอเครองมอวดความเครยดทมความไวตองสามารถแยกคนทมความเครยดออกมาไดหลาย

~ 200 ~


ๆ ระดบ และหากแมเอาไปใชวดในคน ๆ เดยวกน ในเวลาทมระดบความเครยดมากขนหรอนอยลงกควร

ไดผลเปลยนแปลงตามไปดวย

5. ประสทธภาพ (Efficiency) พจารณาจากความงาย ความสะดวก และประหยด ในการใช

เครองมอนนวด และไดผลด

ในทนจะกลาวโดยละเอยดเฉพาะการตรวจสอบคณภาพทส าคญของเครองมอทใชบอยทสด คอ

ความเทยงตรงและความเชอมน

การตรวจสอบคณภาพดานความเทยงตรง การทตองมการตรวจสอบความเทยงตรงของเครองมอ เนองจากคณลกษณะของสงทตองการวด

หรอตวแปรบางอยาง เชน คณภาพชวต, ความเครยด, ความเจบปวด ฯลฯ จะมความหมายแตกตางกนตาม

การรบรของแตละบคคลและวธการทจะวด ตวอยางเชน การสนบสนนทางสงคม (Social Support) นกสงคม

วทยาบางทานอาจเหนวา การสนบสนนทางสงคมวดไดจากจ านวนคนทบคคลนนตดตอสมพนธดวยในชวง

ระยะเวลาหนง แตบางทานเหนวา การรบรของบคคลนนวามใครทพรอมจะใหความชวยเหลอเมอยามทเขา

ตองการส าคญกวา ในขณะทอกแนวคดเหนวาความสมพนธชวยเหลอซงกนและกนแบบสองทาง เปนสงท

ส าคญของการสนบสนนทางสงคม ความแตกตางของแตละแนวคดมผลตอการสรางเครองมอวด จงเปนไปได

ทผลจากการวดจะมความแตกตางกน ท าใหเกดปญหาตามมาวา แลวผลจากการวดอนไหนทถกตอง จงมความ

จ าเปนตองตรวจสอบความเทยงตรงของเครองมอเพอใหแนใจวาเครองมอนนสามารถใชวดสงทตองการวดจรง ๆ

ความเทยงตรง แบงออกเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ ความเทยงตรงตามเนอหา ความเทยงตรงท

เกยวของกบเกณฑ และความเทยงตรงตามโครงสราง

1. ความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity)

เปนการตรวจสอบคณภาพของเครองมอโดยค านงถงความเพยงพอของขอค าถามในเครองมอชด

นนวาครอบคลมเนอหา หรอโครงสรางของสงทตองการวด ความเทยงตรงจะเกยวของกบทงแบบวดทศนคต

และแบบทดสอบความร ตวอยาง เชน หากอาจารยตองการสรางแบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยน

ของนกศกษาในวชาทางการพยาบาล ใหมความเทยงตรงตามเนอหา กจะตองสรางขอค าถาม หรอออกขอสอบ

ใหสอดคลองกบหวขอการสอนในวชานน โดยการท าตารางวเคราะหหลกสตรกอน เปนตน ฉะนนการ

ตรวจสอบคณภาพดานความเทยงตรงตามเนอหาของขอสอบชดน กโดยการพจารณาความสอดคลองระหวาง

ขอค าถามกบเนอหาของรายวชาทน ามาสรางขอสอบ และพจารณาวามจ านวนขอค าถามเปนไปตามสดสวน

ของน าหนกในแตละหวขอเนอหาหรอไม

~ 201 ~


การตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหาอกวธการหนง คอ การใชดลยพนจของผเชยวชาญดาน

เนอหาในเรองนน ๆ (A panel of Experts in the Content Area) โดยทวไปควรมคณะผเชยวชาญอยางนอย

3 คน (Polit & Hungler, 1994, p. 419) หรอ มากกวาน หากเนอหามความซบซอน ผเชยวชาญจะประเมนวา

ขอค าถามแตละขอ ถามหรอวดไดตรงกบเรองหรอไม และขอค าถามทงหมดนนครอบคลมเนอหาของเรองท

จะวดหรอไม ความเหนพองตองกนของคณะผเชยวชาญแสดงถงความเทยงตรงตามเนอหาของเครองมอนน

ซงนกวจยอาจค านวณออกมาเปนตวเลข เรยกวา ดชนความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity Index หรอ

CVI) วธการทนยมท า คอ ขอใหผเชยวชาญ ประเมนขอค าถามแตละขอแลวใหคะแนน เปน 4, 3, 3, หรอ 1

(4 = เกยวของมากทสด และ 1= ไมเกยวของเลย) คา CVI ของแบบสอบถามทงฉบบคดจากคารอยละของ

ขอค าถามทไดคะแนน 3 ขนไป เครองมอทมคา CVI มากกวา .80 ขนไป ถอวา มความเทยงตรงตามเนอหาอย

ในเกณฑด (Polit & Hungler, 1999, p. 419)

ตารางท 11.1 แสดงตวอยาง ผเชยวชาญ 3 คน ใหคะแนนความตรงตามเนอหาของแบบสอบถามชดหนง ซงม 10 ขอ

ขอท ผเชยวชาญ

คนท 1

ผเชยวชาญ

คนท 2

ผเชยวชาญ

คนท 3

คะแนนเฉลย

รายขอ

1 4 4 3 3.67

2 3 4 3 3.33

3 2 1 2 1.67

4 3 4 4 3.67

5 3 4 3 3.33

6 4 4 4 4.00

7 4 3 4 3.67

8 4 4 3 3.67

9 3 3 4 3.33

10 4 4 4 4.00

จากตารางจะเหนวา ขอค าถามทไดคะแนนเฉลย มากกวา 3 ม จ านวน 9 ขอใน 10 ขอ คดเปนรอยละ

90 นนคอ คาดชนความเทยงตรงตามเนอหา (CVI) ของเครองมอชดน เทากบ .90

~ 202 ~


2. ความเทยงตรงทเกยวของกบเกณฑ (Criterion - Related Validity)

เปนการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ โดยเทยบผลทไดจากการวดโดยใชเครองมอนน กบเกณฑ

ภายนอก ซงเกณฑในทนอาจเปนเกณฑตามสภาพปจจบนหรอเปนเกณฑในเชงท านายอนาคต อาจแบงความ

เทยงตรงทเกยวของกบเกณฑออกเปน 2 แบบ คอ

2.1 ความเทยงตรงตามสภาพปจจบน (Concurrent Validity)

แบบวดความรทางการวจยทด หากเอาไปใหนกวจยท า กนาจะไดคะแนนสง หรอแบบทดสอบ

ทางจตวทยาทสรางขนเพอแยกผปวยทางจตวาสามารถกลบบานไดหรอยง ควรไดผลการวดสอดคลองกบ

พฤตกรรมของผปวยทประเมนโดยพยาบาลหรอเจาหนาททดแล การทดสอบความเทยงตรงตามสภาพปจจบน

นน จะมความชดเจนหากสามารถหาเกณฑทเหมาะสมมาเปรยบเทยบได เชน แบบวดความเปนนกวชาการ

อาจทดสอบความตรงตามสภาพปจจบนโดยเอาคะแนนทวดไดไปเทยบกบจ านวนเอกสารวชาการ ต ารา หรอ

ผลงานวจยทบคคลนนผลตขน เปนตน ในกรณทไมมเกณฑภายนอกทชดเจน ผวจยอาจทดสอบความตรงโดย

หาความสมพนธของคะแนนทไดจากการวดโดยใชเครองมอทสรางขนใหมนนเทยบกบคะแนนทไดจากการ

ใชเครองมอมาตรฐาน (Streiner & Norman, 1995)

2.2 ความเทยงตรงเชงพยากรณ (Predictive Validity)

เมอเครองมอนนใหผลการวดสอดคลองกบพฤตกรรมหรอคณลกษณะทจะเกดขนในอนาคต

เชน แบบวดความเสยงตอการเปนโรคหวใจ จะทดสอบความเทยงตรงเชงพยากรณได กตองศกษาตดตาม

บคคลกลมนน วาปวยเปนโรคหวใจในอนาคต สอดคลองกบผลการวดในขณะนหรอไม

3. ความเทยงตรงตามโครงสราง (Construct Validity)

หมายถง วาเครองมอนนสามารถวดไดสอดคลองกบโครงสรางหรอคณลกษณะตามทฤษฎของ

สงนน ดงไดกลาวไวตอนตนวา การทเราใหความหมายของตวแปร หรอมกรอบแนวคดเกยวกบสงทจะวด

แตกตางกนกจะท าใหเครองมอและผลการวดแตกตางกนดวย การสรางเครองมอทมความตรงตามโครงสราง

จงตองเรมตงแตการศกษาถงโครงสรางทางทฤษฎของตวแปร หรอคณลกษณะทตองการวดอยางละเอยด

รอบคอบ

ดงนน การทผวจยตองการตรวจสอบความเทยงตรงตามโครงสรางของเครองมอใด ๆ ทสรางขน

ใหม จงไมใชเปนเพยงการพสจนใหเหนวาเครองมอนส นกวา ราคาถกกวา หรอรบกวนผปวยนอยกวา

เครองมอทมอยแลวเทานน แตเปนการแสดงใหเหนวาเครองมอนดกวา หรอเหมาะสมกวาทจะใชวดตวแปร

หรอคณลกษณะนนในแงโครงสรางทางทฤษฎ อนจะท าใหสามารถอธบายขอคนพบไดกวางขวางกวา ชดเจน

กวา หรอมความแมนย าในการท านายมากกวา เปนตน

~ 203 ~


อยางไรกตาม การทดสอบความเทยงตรงตามโครงสรางของทฤษฎโดยทฤษฎหนง อาจตองอาศย

การศกษาวจยหลาย ๆ ครง ไมเหมอนการทดสอบความเทยงตรงตามเนอหา และความตรงตามเกณฑทอาจใช

การศกษาเพยงครงเดยวหรอสองครงกพอ ทงนเพราะถงแมจะมผลการศกษาเปนรอย ๆ เรอง ทสนบสนน

ทฤษฏนน แตหากมการศกษาทเชอถอไดเพยงเรองเดยวทไดผลขดแยงกบรอยเรองทท ามากอน กอาจท าให

หกลางทฤษฎนนได

การตรวจสอบความเทยงตรงตามโครงสรางสามารถท าไดหลายวธ ในทนจะกลาวถงวธทนยมใน

ปจจบน 4 วธ (Streiner & Norman, 1995; Polit, Beck & Hungler, 2001) คอ

3.1 การเปรยบเทยบในสองกลมทแตกตางกนสดขว (Extreme Groups)

เปนการใชเครองมอนนวดในกลมตวอยางทคาดวา มคณลกษณะตามทตองการศกษาสง และอก

กลมหนงทไมมคณลกษณะนนหรอมนอย จงอาจเรยกไดอกอยางหนงวา Known – Groups Technique แลว

เปรยบเทยบความแตกตางดวย สถต t–test กลมแรกควรไดคะแนน ซงแสดงถง คณลกษณะนนสงกวากลม

หลง (Polit, Beck and Hungler, 2001) แตวธน กมจดออนหลายประการ เชน จะหากลมตวอยางทมความ

แตกตางกนสดขวอยางนนไดอยางไร และถาสองกลมแตกตางกนชดเจน แนนอนวาคะแนนทวดไดจะตอง

แตกตางกน แตในสภาพความเปนจรงน น เราตองการพฒนาเครองมอมาเพอใหสามารถแยกกลมทม

คณลกษณะนนในระดบปานกลาง

3.2 การหาความสมพนธกบตวแปรอนทเกยวของหรอเครองมออนทวดโครงสรางเดยวกน

(Convergent Validity)

เปนการตรวจสอบความเทยงตรง โดยอาศยการคาดคะเนเชงทฤษฎ เชน ในทางทฤษฎระบวา

คณลกษณะ ก. มความสมพนธกบคณลกษณะ ข. ผวจยน าเครองมอ ค. ไปวดคณลกษณะ ก. และเอาเครองมอ

ง. ไปวดคณลกษณะ ข. หากคะแนนทไดจากการวดทงสองสมพนธกน อาจสรปไดวา เครองมอทงสองมความ

เทยงตรงในการวดคณลกษณะนน ๆ แตการสรปเชนนนอาจผดพลาดกได หากทงเครองมอ ค. และ ง. ไมม

ความเทยงตรง หรอทฤษฎทใชเปนพนฐานไมถกตอง แตอยางไรกตามการทดสอบวธนกใชเปนหลกฐานได

อยางหนง และในทางปฏบตนน ผวจยควรไดเลอกใชการตรวจสอบความเทยงตรงหลาย ๆ วธ

ตวอยางเชน หากทฤษฎทเราใชเปนพนฐานของการสรางเครองมอวดความกงวล ระบวา คนทม

ความวตกกงวลจะมความตนตวของระบบประสาทอตโนมตมากกวาคนทไมกงวล ดงนน คะแนนความวตก

กงวลทวดไดจากเครองมอนควรมความสมพนธกบคะแนนทไดจากเครองมอวดความตนตวของระบบ

ประสาทอตโนมต

~ 204 ~


3.3 การไมสมพนธกบตวแปรอนหรอเครองมออนทไมเกยวของ (Discriminant Validity)

เปนการตรวจสอบความเทยงตรงของเครองมอ โดยอาศยคณสมบตในทางกลบกนกบ ขอ 3.2

ตวอยางเชน หากทฤษฎระบวาความกงวลไมเกยวของกบระดบสตปญญาคะแนนทไดจากเครองมอนกไมควร

สมพนธกบคะแนนจากแบบทดสอบสตปญญา นอกเสยจากวาเครองมอนนใชค าถามทยากมากจนคนทม

สตปญญาสงเทาน นจงจะสามารถเขาใจได หรออกประการหนงคอ เครองมอวดความวตกกงวลนและ

แบบทดสอบสตปญญา หรออนใดอนหนงไมมความเทยงตรง

3.4 การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis)

การใชสถตวเคราะหองคประกอบเปนอกวธหนงทนยมน ามาใชในการตรวจสอบความเทยงตรง

เชงโครงสราง โดยเฉพาะส าหรบเครองมอทใชวดคณลกษณะทประกอบดวยองคประกอบยอย ๆ หลาย ๆ

อยาง (Multi - Dimensional Attribute) เชน คณภาพชวต ความฉลาดทางอารมณ (Emotional Intelligence) การ

วเคราะหองคแระกอบจะชวยใหผวจยสามารถจดกลมขอค าถามทวดองคประกอบเดยวกน และแยกขอค าถาม

ทวดองคประกอบตางกนออก ดงนน หากสามารถแสดงไดวาขอค าถามเหลานนสามารถวดองคประกอบยอย

ไดสอดคลองกบโครงสรางทางทฤษฎของคณลกษณะทตองการศกษา กสามารถเปนหลกฐานไดวาเครองมอ

นนมความเทยงตรงเชงโครงสราง ส าหรบเทคนควธการวเคราะหองคประกอบไดกลาวไวในบทตอไป

ตวอยางงานวจยทใชการวเคราะหองคประกอบ เชน การศกษาของ สาลกา เมธนาวน (2545) ได

ใชการวเคราะหองคประกอบ เพอยนยนวา โมเดลความฉลาดทางอารมณของพยาบาลทสรางขนสอดคลองกบ

โครงสรางทางทฤษฎ และขอมลเชงประจกษทไดจากการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางหรอไม และ

สรปวา องคประกอบทสามารถอธบายความฉลาดทางอารมณทใชในการปฏบตการพยาบาลไดโดยตรง คอ

ทกษะการสอสาร การตระหนกรตนเอง ความเอออาทรตอผอน และการพฒนาอารมณตนเอง ถงแมผวจย

ไมไดระบโดยตรงวาใชการวเคราะหองคประกอบในการตรวจสอบความเทยงตรงของเครองมอวดความ

ฉลาดทางอารมณ แตผลการวเคราะหองคประกอบกเปนหลกฐานชบงวา เครองมอทใชวดความฉลาดทาง

อารมณทผวจยสรางขนสามารถวดองคประกอบยอยของความฉลาดทางอารมณตามโครงสรางทางทฤษฎได

ระดบหนง

~ 205 ~


การตรวจสอบคณภาพดานความเชอมน

ความเชอมน เปนคณสมบตของเครองมอวา สามารถใหผลการวดอยางคงเสนคงวาเพยงใด เมอใช

วดครงตอ ๆ ไป ความเชอมนจงมความหมายรวมถงความคงท (Stability) ความคงเสนคงวา (Consistency)

และความเชอถอวางใจได (Dependability) ของเครองมอ การตรวจสอบความเชอมนของเครองมอท าได

หลายวธ คอ

1. การสอบซ า (Test – Retest Reliability)

อาศยหลกการของความคงทของผลการวด (Stability) โดยน าเครองมอชดเดยวกนไปทดสอบกบ

คนกลมเดยวกนสองครงในเวลาตางกน น าคาทไดจากการวดสองชดมาหาความสมพนธกน สมประสทธแหง

ความเชอมนในกรณน คอ สมประสทธสหสมพนธระหวางคะแนนสองชดทไดจากการทดสอบกบคนกลม

เดยวกนดวยเครองมอชดเดมสองครง คาความเชอมนทไดจากการสอบซ าขนอยกบชวงหางของเวลาในการ

ทดสอบครงแรกกบครงทสอง คาสมประสทธสหสมพนธจะนอยลงถาชวงหางในการทดสอบยาวนานขน

ดงนน ระยะเวลาในการทดสอบครงแรกกบครงทสองจงไมควรหางกนมากนก โดยทวไปจะใชระยะเวลา

2 – 14 วน (Streiner & Norman, 1995, p. 114) การหาความเชอมนโดยการสอบซ าจะไดคาสมประสทธของ

ความคงท (Coefficient of stability) สตรทใชค านวณหาคาความเชอมนกรณน คอ สตรการหาสมประสทธ

สหสมพนธอยางงายของ เพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient หรอ r) การสอบซ านมขอตกลง

เบองตนวา การสอบแตละครงไมมผลตอกนและกน และความตงใจในการตอบของทงสองครงไมเทากน การ

หาความเชอมนของเครองมอโดยใชวธสอบซ ามกใชกบเครองมอทสรางขนเพอวดพฤตกรรมทคอนขางคงท

คอ ชวงเวลาทจะวดอกครงไมมผลท าใหพฤตกรรมเปลยนแปลง ดงนน พฤตกรรมบางอยางทเปลยนแปลงเรว

ไมนยมหาความเชอมนโดยการสอบซ า

2. ความคงเสนคงวาภายใน (Internal Consistency)

อาศยหลกทวาเครองมอทออกแบบมาส าหรบวดคณลกษณะใดลกษณะหนงจะประกอบดวย

ขอค าถามยอย ๆ ทตางกวดในสวนยอย ๆ ซงเปนองคประกอบของคณลกษณะนน ดงนน ค าถามเหลานนควร

จะมความกลมกลนกน (Homologous) เชน เครองมอวดคณภาพชวต กจะประกอบดวยค าถามยอย ๆ เกยวกบ

คณภาพชวตดานรางกาย จตใจ ความสามารถในการพงพาตนเอง ความสมพนธทางสงคมและสงแวดลอมของ

บคคลนน เปนตน ซงถอวา เปนองคประกอบรายดานของคณภาพชวต คะแนนจากค าถามรายขอยอย กควรจะ

สมพนธกบคะแนนรวมรายดาน และคะแนนรวมทงฉบบ จงจะแสดงวา เครองมอนนมความคงเสนคงวา

ภายใน (Jirojanakul, 2000, p. 97) การหาคาความเชอมนโดยอาศยหลกของความคงเสนคงวาภายในของ

เครองมอม 2 วธ คอ

~ 206 ~


2.1 การแบงครง (Split – Half Method)

เปนการหาคาความเชอมนของเครองมอ โดยน าเครองมอชดเดยวกนไปสอบวดกบบคคลกลม

เดยวกน น าผลการวดทไดมาแบงครง อาจท าไดโดยแบงเปน ขอค – ขอค หรอโดยการสม แลวน าคะแนน

ทงสองสวนมาหาความสมพนธ โดยใชสตรของ เพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient) คาสมประสทธ

สหสมพนธทไดจะเปนคาความเชอมนของเครองมอครงฉบบท าการปรบขยายใหเปนคาความเชอมนของ

เครองมอเตมฉบบ โดยใชสตรปรบแกของ สเปยรแมนบราวน (Spearman – Brown Prophecy Formular) ดงน

r = hh.

เมอก าหนดให r แทน คาความเชอมนของเครองมอทงฉบบ

r แทน คาความเชอมนของเครองมอครงฉบบ

2.2 การหาความเชอมนโดยใชสตรของคเดอรและรชารดสน (Kuder and Richardson)

จะใชในกรณทขอมลแบงออกไดเปนสองขว (Dichotomous) เชน เปนแบบถก – ผด ใช – ไมใช

เปนตน และการก าหนดใหคะแนนเปนแบบท าถก ได 1 คะแนน ท าผดได 0 คะแนน ซงมสตรทใชในการ

ค านวณ คอ สตร KR – 20 และ KR – 21

สตร KR – 20: r = 1 - pq

ก าหนดให r แทน คาความเชอมนของเครองมอ

แทน คาความแปรปรวนของแบบทดสอบทงฉบบ

n แทน จ านวนขอค าถาม

p แทน สดสวนของคนท าถกในแตละขอ

q แทน สดสวนของคนท าผดในแตละขอ

สตร KR – 21: r = (n - x )

2r tt

1 + r hh

tt

hh

tt n

n - 1 S2

tt

t S2

n - 1 n.s2 n

t

t 1- x

tt

tt

~ 207 ~


เมอก าหนดให r แทน คาความเชอมนของเครองมอ

แทน คาความแปรปรวนของแบบทดสอบทงฉบบ


x แทน คะแนนเฉลยของแบบทดสอบทงฉบบ

สตร KR – 21 นเปนสตรทดดแปลงมาจาก KR – 20 เพราะสตร KR – 20 มวธการค านวณท

เสยเวลามากเนองจากตองหาสดสวนของคนท าถก – ผด ในแตละขอ ดงนนจงใชคา n p q แทนคา pq ใน

สตร KR – 20 ซงการแทนคาเชนนตองมขอตกลงวา ความยาก (Difficulty) ของขอค าถามแตละขอไมแตกตาง

กน เมอขอค าถามแตละขอมความยากเทากน หรอ ใกลเคยงกน จะท าใหคาความเชอมน ซงค านวณโดยใชสตร

KR – 21 มคาใกลเคยงกบคาความเชอมนทค านวณ โดยสตร KR – 20

2.3 การหาความเชอมนใชสตรสมประสทธอลฟาของ ครอนบค (Coefficient Alpha or

Cronbach’s Alpha)

ใชในกรณท เครองมอวดนน ๆ ใหคะแนนในรปอน ๆ เชน คะแนนทไดจากแบบวดทเปน

มาตราสวนประมาณคา คะแนนทไดจากขอสอบอตนย เปนตน สตรทใชในการค านวณ คอ

r =

เมอก าหนดให r แทน คาความเชอมนของเครองมอ

แทน คาความแปรปรวนทงฉบบ

แทน คาความแปรปรวนในแตละขอ


การหาคาความเชอมน โดยสตร KR – 20 หรอ KR – 21 และ Cronbach’s Alpha ท าโดยน า

เครองมอนนไปสอบวดกบกลมตวอยางกลมหนง แลวน ามาวเคราะหหาคาสมประสทธความเชอมนการแปล

ผลท าไดเหมอนกบการหาคาความเชอมนโดยวธอน ๆ คอ คาสมประสทธความเชอมน จะมคาอยระหวาง 0

ถง +1 ตวเลขทยงเขาใกล 1 ยงแสดงวา มความเชอมนสง คาสมประสทธความเชอมนแบบความคงเสนคงวา

ภายในของเครองมอทยอมรบไดโดยทวไป คอ ตองมากกวา 0.8 (Streiner & Norman, 1995, p. 7)

S2 t

S2 t S2 i

n - 1 n 1- tt

tt

t S2 S2 t

~ 208 ~


3. การตรวจสอบคณภาพดานความเชอมนโดยอาศยหลกของความเทาเทยมกน (Equivalence)

สามารถใชตรวจสอบความเชอมนของเครองมอไดใน 2 กรณ คอ

3.1 การใชผใหคะแนนตงแตสองคนขนไปใชเครองมอชดเดยวกน ทดสอบเหตการณเดยวกน ใน

เวลาเดยวกน

คาความเชอมนทไดเรยกวา Interrater or Interobserver Reliability การใชวธนจะตองระมดระวง

ปญหาความผดพลาดทเกดจากการใชเครองมอและการสงเกต ผใหคะแนนจะตองไดรบการอบรม ใหมความ

เขาใจในการใชเครองมอเปนอยางด

การค านวณหาคาความเชอมน จะขนอยกบลกษณะเครองมอ และคะแนนทวดได เชน อาจหาคา

ความสมพนธของคะแนนทวดไดจากผประเมนทงสอง หรอหาคารอยละของความเหนดวยกนของผประเมน

= จ านวนขอทเหนดวยกน

จ านวนขอทเหนดวยกน + จ านวนขอทไมเหนดวยกน

โดยคาความเชอมน แบบ Interrater Reliability ทยอมรบได ไมควรต ากวา 0.5 (Striener &

Norman, 1995, p. 7)

3.2 การใชเครองมอวดทคขนานกน (Parallel Forms Method)

เปนการหาคาความเชอมนของเครองมอโดยน าเครองมอสองชดทมเนอหาเดยวกน รปแบบของ

ขอค าถาม (Style) แบบเดยวกน คาเฉลย และคาความแปรปรวนเทากน สอบวดกบบคคลเดยวกนในเวลา

เดยวกน แลวน าผลการวดของทงสองกลมมาหาความสมพนธกน คาสหสมพนธทไดคอ สมประสทธของ

ความเทาเทยมกน (Coefficient of Equivalence) ถาน าเครองมอสองชดทคขนานกนมาสอบวดกบกลมบคคล

เดยวกน แตเวนชวงเวลาในการทดสอบ ฉบบท 1 ฉบบท 2 หางกนพอสมควร คาสหสมพนธทได คอ

สมประสทธของความเทาเทยมกนและความคงท (Coefficient of Equivalence and Stability) สตรทใชในการ

ค านวณหาคาความเชอมนในกรณน คอ สตรการหาคาสหสมพนธอยางงาย ซงอาจเปนสตรของ เพยรสน

(Pearson Product Moment Correlation) ในกรณทขอมลอยในระดบอนตรภาค (Interval Scale) ขนไป หรอ

สตรของ สเปยรแมน (Spearman Rank Correlation) หากขอมลอยในระดบเรยงอนดบ (Ordinal Scale)

x 100

~ 209 ~


การอานวเคราะหรายขอ (Item Analysis) ผอานจะเหนไดวา คณภาพของเครองมอ ทกลาวไปแลวไมวาจะเปน ความเทยงตรง ความเชอมน

นนเปนการบงชถงคณภาพโดยรวมของเครองมอทงชด แตในการวดบางอยางผวจยตองการทจะตรวจสอบ

คณภาพของเครองมอ เปนรายขอ เชน ขอสอบวดผลสมฤทธ หรอแบบวดทศนคตแตละขอ การทดสอบ

คณสมบตของเครองมอลกษณะนเรยกวา การวเคราะหรายขอ (Item Analysis) ทพบบอย คอ การหา

ความสมพนธของขอค าถามรายขอกบแบบสอบถามทงฉบบ (Item – Total Correlation) การพจารณาคา

Cronbach’s Alpha เปนรายขอ การหาคาความยากงายของขอสอบ (Index of Difficulty) และคาอ านาจจ าแนก

(Index of Discrimination)

การหาความสมพนธระหวางคะแนนของขอค าถามรายขอกบแบบสอบถามทงฉบบ

(Item – Total Correlation) และ การพจารณา คา Cronbach’s Alpha เปนรายขอ

ดงไดกลาวแลวในเรองความเชอมนวา เครองมอหรอแบบสอบถามทออกแบบมาส าหรบวด

คณลกษณะใดลกษณะหนง จะประกอบดวย ขอค าถามรายขอทตางกวดในสวนยอย ๆ ซงเปนองคประกอบ

ของคณลกษณะนน ดงนน ค าถามเหลานนควรจะมความกลมกลนกน (Homologous) อนแสดงถงความ

สอดคลองภายใน (Internal Consistency) ขอเครองมอนน คะแนนจากค าถามรายขอยอยควรจะสมพนธกบ

คะแนนรวมทงฉบบ จงจะแสดงวา เครองมอนนมความคงเสนคงวาภายใน สไตรเนอรและนอรแมน (Streiner

and Norman, 1995, pp. 59 - 62) เสนอแนะวา ขอค าถามทดควรมคาความสมพนธของคะแนนขอค าถามราย

ขอกบแบบสอบถามทงฉบบ (Item – Total Correlation) > .20 แตเพอหลกเลยง Confounding Effect ของตว

มนเอง เราจงนยมใชคาความสมพนธทปรบแกแลวระหวางขอค าถามน น กบผลรวมของขออน ๆ ใน

แบบสอบถามยกเวนคะแนนของขอนน (Corrected Item – Total Correlation)

นอกจากนน เรายงสามารถพจารณาความสอดคลองภายในของแบบสอบถามรายขอกบทงฉบบ

จากคาสมประสทธอลฟาของครอนบค เมอลบขอค าถามขอนนออก (Alpha if Item deleted) เปรยบเทยบกบ

คาครอนบคอลฟา ของแบบสอบถามทงฉบบ การค านวณโดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS จะแสดงผล Alpha

if Item Deleted ให ดงนน ผวจยจงสามารถใชเปนเกณฑในการตดเลอกขอค าถามได โดยถา Alpha if Item

Deleted นอยกวาคา ครอนบคอลฟา ทงฉบบ แสดงวา ขอค าถามขอนน มความสอดคลอง (Homogeneity) กบ

ขอค าถามอน ๆ ถาคงไวจะมสวนท าใหคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบสงขน แตตรงกนขามหากคา

Alpha if Item Deleted เทากบหรอมากกวา คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ แสดงวา ขอค าถามขอ

นนไมสอดคลองกบขออน ๆ ถงแมจะตดทงไปกไมท าใหคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบลดลง

หรอ จะดขนดวยซ า ดงนน ควรพจารณาตดขอค าถามนนทงไป (ดตวอยางในตารางท 11.3)

~ 210 ~


ความยากงายของขอสอบ (Difficulty) หมายถง สดสวนของผตอบถกจากคนทงหมดทตอบในขอนน เชน ขอสอบขอหนง มผท าขอสอบ

50 คน ผทตอบถกม 40 คน ขอสอบขอนจะมความยากงาย = 0.80 คาสดสวนนเรยกวา ดชนความยากงาย

(Index of difficulty) นยมใชอกษร P แทน คา P ทไดจากการค านวณจะอยระหวาง 0 ถง 1 (สมาล จนทรชลอ,

2542, หนา 136) ไดใหขอเสนอแนะในการเลอกขอสอบ จากการพจารณาคา P ดงน

ตารางท 11.2 ขอเสนอแนะในการเลอกขอสอบจากคาความยากงาย

คาความยากงาย (p) ความหมาย ขอเสนอแนะ

.81 – 1.00

.61 – .80

.41 – .60

.20 – .40

.00 – .19

งายมาก

คอนขางงาย

ความยากงายพอเหมาะ

คอนขางยาก

ยากมาก

ควรตดทง

ดพอใจ ควรเกบไวใช

ดมากเกบไวใช

ดพอใช ควรเกบไวใช

ควรตดทง

ส าหรบขอสอบทคอนขางยากหรอคอนขางงาย หลงจากไดหาคาอ านาจจ าแนก (ทจะกลาวในตอน

ตอไป) แลว อาจพจารณาปรบปรงขอค าถามใหชดเจนขน กอาจจะท าใหคณภาพของขอสอบนนดขนกวาเดม

สตร ในการค านวณหาคาความยากงาย (พวงรตน ทวรตน, 2540, หนา 129) คอ

P = R/N

P =คาความยากงายของค าถามขอนน

R =จ านวนผตอบถกในขอนน

N = จ านวนผตอบทงหมด

อ านาจจ าแนก (Discrimination Power) แสดงถง ความสามารถของขอค าถามนนในการบอกความแตกตาง หรอแยกประเภทของสงท

ตองการวดออกเปนกลม เชน แยกคนเกงกบคนออน คนทมความรในขอนนกบคนทไมมความร หรอในแบบ

วดทศนคต กจะเปนการบอกความแตกตางของความคดเหนของผตอบ

~ 211 ~


ดชนอ านาจจ าแนก หรอคาอ านาจจ าแนก (Index of Discrimination) คดจากสดสวนของผลตาง

ระหวางจ านวนผตอบถกในกลมทไดคะแนนสงกบกลมทไดคะแนนนอย ใชแทนดวยอกษร r หรอ D และมคา

ระหวาง – 1.0 ถง +1.0 ขอค าถามทดจะตองมคาอ านาจจ าแนกเปนบวก เพราะถาเปนลบ แสดงวา มอ านาจ

จ าแนกกลบกน คอ คนเกงตอบผด แตคนไมเกงตอบถก ถาคาอ านาจจ าแนกเปน 0 แสดงวา ผเรยนในกลมเกง

และกลมออนท าขอสอบขอนนไดเทา ๆ กน จงไมสามารถจ าแนกกลมผเขาสอบได ขอค าถามทดควรมคา

อ านาจจ าแนก 0.20 ขนไป และยงมคาเขาใกล +1 ยงด (Chase, 1978, p. 140)

หากพจารณาถงความสมพนธระหวางความยากงายและอ านาจจ าแนกจะพบวา ถาขอสอบมความ

ยากงาย .50 แสดงวา ผเรยนจ านวนครงหนงท าขอสอบขอนนถก อ านาจจ าแนกมคาสงสด แตหากขอสอบยาก

มาก หรองายมาก คาอ านาจจ าแนกจะลดลง (สมาล จนทรชลอ, 2542, หนา 138)

สตร ในการค านวณคาอ านาจจ าแนก (พวงรตน ทวรตน, 2540, หนา 130) คอ

r =

r = คาอ านาจจ าแนกของค าถามขอนน

Ru = จ านวนผตอบถกในขอนน ในกลมเกง

Re = จ านวนผตอบถกในขอนน ในกลมออน

N = จ านวนคนเขาสอบ

การค านวณหาคาความยากงายและอ านาจจ าแนก ปจจบนมโปรแกรมคอมพวเตอรส าหรบค านวณ

ทพฒนาโดยคนไทย หลายโปรแกรม เชน โปรแกรม TESTQUAL ซงพฒนาโดย ดร.ไพฑรย โพธสาร จาก

ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร เปนโปรแกรมทใชงาน

บนระบบ DOS นอกจากนน ยงมโปรแกรม Item Analysis and Grading พฒนาโดย อาจารยชาล ศรพทกษชย

จาก วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม ใชงานบนระบบ WINDOWS ผสนในสามารถ download โปรแกรม

และค าแนะน ามาใชไดฟร ท Website ของ วทยาลยท http://202.129.54.82 หากผอานไมสามารถหาโปรแกรม

ทออกแบบมาเฉพาะดงกลาวได กสามารถใชโปรแกรม SPSS วเคราะหไดโดยการ ใชสถต t – test ทดสอบ

ความแตกตางระหวาง คะแนนเฉลยของแบบวดขอนน ๆ ในกลมทไดคะแนนรวมสง กบกลมทไดคะแนนรวม

ต า ดงจะไดกลาวในตอนตอไป

R u- Re N / 2

~ 212 ~


ส าหรบเครองมอทมลกษณะเปน Rating Scales เชน แบบวดทศนคต กสามารถทจะหาคาอ านาจ

จ าแนกไดเพอจะทดสอบวาเครองมอนน สามารถจ าแนกความแตกตางของความคดเหน หรอ คณสมบตทเรา

ตองการวดไดดหรอไม เชน ประกาย จโรจนกล และ ซซาน สเกวงตน (Jirojanakul & Skevington, 2000) ใช

การพจารณาคา Corrected Item – Total Correlation ครอนบคอลฟารายขอ (Alpha if Item Deleted) และคา

อ านาจจ าแนก (Discrimination Index) เพอใชเปนเกณฑในการคดเลอกขอค าถามในแบบวดคณภาพชวต

ดงตวอยางใน ตารางท 11.3 (Jirojanakul, 2000, pp. 124 - 125)

ตารางท 11.3 The internal consistency and discrimination index of items in the Quality of Life Measure.

Item number

Corrected

Item-Total

Correlation

Alpha if item

deleted

Discrimination

index

Acceptability of

item

1 0.05 0.8911 0.13

2 0.08 0.8901 0.19

3 0.44 0.8855 0.56 *

4 0.35 0.8864 0.51 *

5 0.37 0.8861 0.47 *

6 0.31 0.8870 0.41 *

7 0.49 0.8846 0.46 *

8 0.39 0.8859 0.47 *

9 0.38 0.8861 0.28 *

10 0.01 0.8919 0.15 *

11 0.46 0.8850 0.57 *

12 0.35 0.8867 0.46 *

13 0.52 0.8840 0.51 *

14 0.39 0.8859 0.51 *

15 0.22 0.8883 0.27 *

Note: Alpha coefficient of the scales = 0.8885, Number of cases = 493

~ 213 ~


* = acceptable item (the item – total correlation should be > 0.20 and the discrimination index

should be between 0.20 – 0.80)

จากตวอยางในตารางจะเหนไดวาเมอใชคา Corrected Item – Total Correlation, Alpha if Item

Deleted และ Discrimination Index เปนเกณฑในการคดเลอกขอค าถามในแบบวดคณภาพชวต จากขอค าถาม

ทยกมาเปนตวอยาง 15 ขอน ควรตดขอ 1, 2 และ 10 ทงไป

การน าเครองมอไปตรวจสอบคณภาพ 1. การหา Face Validity

เมอไดมการพฒนาเครองมอเรยบรอยแลว ผวจยควรไดน าเครองมอนนไปตรวจสอบคณภาพ โดย

อาจเรมดวยการหา Face Validity โดยการใหเพอนรวมงาน หรอบคคลทมคณลกษณะใกลเคยงกบประชากรท

ศกษา จ านวนสก 2 -3 คน อานแบบสอบถาม และประเมนวา แบบสอบถามนวดไดตรงกบเรองทตองการจะ

ศกษาหรอไม นนกคอ อยากรเรองน ถามอยางนใชไดหรอไม นอกจากนน เพอดวาผตอบสามารถเขาใจค าถาม

ไดตรงกบทผวจยตองการสอหรอไม การใชภาษาและค าชแจงตาง ๆ ทเขยนไวเปนทเขาใจไดหรอไม รปแบบ

ของการจดพมพขนาดตวหนงสอชดเจนหรอไม หลงจากนนกน าขอมลดงกลาวมาปรบปรงแกไขเครองมออก

ครง กอนจดพมพเปนฉบบทจะน าไปทดสอบจรง ๆ

2. การตรวจสอบคณสมบตของเครองมอ

การพจารณาวาจะตรวจสอบคณสมบตดานใดบาง และวธใด ขนอยกบชนดของเครองมอ และ

ความมงหมายของการใชเครองมอนน ๆ แตอยางนอยควรไดตรวจสอบทงความเทยงตรงและความเชอมน

เชน หากเปนแบบสอบถามอาจหาความเทยงตรงเชงเนอหา โดยใชดลยพนจของผเชยวชาญและหาความ

เชอมน โดยการหาคาสมประสทธอลฟาของ ครอนบค หรอ ใชสตร KR – 20

3. การสงเครองมอไปใหผเชยวชาญ

การสงเครองมอไปใหผ เ ชยวชาญชวยตรวจสอบ ความเทยงตรงตามเนอหา จะตองแนบ

วตถประสงค และกรอบแนวคดของการวจยไปพรอมกนดวย รวมทงรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบขนตอนและ

หลกการ หรอเหตผลทอยเบองหลงการตดสนใจของนกวจยไปใหผเชยวชาญใชประกอบในการพจารณาดวย

เชน การแบงหนวยน าหนกในการวดองคประกอบยอยของตวแปร เปนตน

~ 214 ~


4. การเลอกกลมตวอยางส าหรบทดสอบเครองมอ

การเลอกกลมตวอยางส าหรบน าเครองมอไปทดสอบนน ตองเลอกกลมตวอยางทมคณลกษณะ

เหมอนกบประชากรทศกษา แตไมใชกลมตวอยางทใชในการเกบขอมลจรง วธทนยมในทางปฏบตกคอ

หลงจากขนตอนการเลอกกลมตวอยางส าหรบการวจยเสรจแลว ผวจยจะสามารถระบไดวากลมตวอยาง

ประกอบดวยใครบาง กอาจเลอกคนหรอกลมทไมถกเลอกมาเปนผทดสอบเครองมอ จ านวนทใชขนอยกบ

ลกษณะของเครองมอ แตโดยทวไปควรเกบ อยางนอย 30 ชด เพราะเปนจ านวนกลมตวอยางทนอยทสด

ทสามารถใชสถตพาราเมตรกทดสอบ (Cohen &Manion, 1994, p. 89)

5. การไปตดตอขอความรวมมอ

การไปตดตอขอความรวมมอ ผเชยวชาญ หนวยงานทเปนแหลงขอมล หรอกลมตวอยาง นอกจาก

ผวจยอาจจะใชวธตดตออยางไมเปนทางการลวงหนาแลว กควรจะไดมหนงสอขอความรวมมอเปนทางการ

อกครง ส าหรบแบบสอบถามทจะน าไปตรวจสอบกบกลมตวอยางแตละคนนน ควรจะไดมใบปะหนา เพอ

แนะน าตววาผวจยเปนใคร มวตถประสงคอยางไรในการเกบขอมล และจะน าขอมลทไดไปใชประโยชน

อยางไร

6. การรายงานผลการตรวจสอบ

การรายงานผลการตรวจสอบคณภาพของเครองมอจะตองบอกรายละเอยดวา ใชวธการอยางไร

น าไปทดสอบกบใคร จ านวนเทาไร ผลทไดเปนอยางไร ไดน าผลนนมาปรบปรงแกไขเครองมอนนอยางไร

นอกจากนน ควรใหรายละเอยดดวยวาผใหขอมลใชเวลาในการตอบโดยเฉลยเทาไร รวมทงความเหน และ

ขอสงเกตอน ๆ ทผวจยพบขณะน าเครองมอไปทดลองใช

การใชโปรแกรมคอมพวเตอร SPSS ในการทดสอบคณภาพของเครองมอ ส าหรบผอานทยงไมมพนฐานการใชโปรแกรม SPSS กรณาศกษาหวขอการเตรยมขอมล เพอการ

วเคราะห (Preparation of the Data for Analysis) ในบทท 8 ตอไป กอนจะท าใหเขาใจไดงายขน

โปรแกรม SPSS สามารถใชหาคาความเชอมนของเครองมอ แบบ Test – Retest, Split Half และหา

คาสมประสทธอลฟาของ ครอนบค (Coefficient Alpha or Cronbach’s Alpha) ไดและสามารถใชทดสอบคา

อ านาจจ าแนก ของแบบวดเปนรายขอ โดยใชสถต t – test ได และขนตอนในการท ากไมยงยาก คอ

1. บนทกขอมลจากแบบสอบถามของผตอบแตละคนเปนรายขอทกขอ ตามทไดก าหนดรหสไว

เชน คะแนน 1 – 5 ส าหรบค าตอบ เหนดวยอยางยง – ไมเหนดวยอยางยง หลงจากนนใชค าสง RECODE เพอ

เปลยนคาคะแนน จาก 1 5, 2 4, 3 3, 4 2 และ 5 1 ส าหรบขอความทเปนลบ (Negative Items)

~ 215 ~


จาก MENU TRANSFORM RECODE Into same Variable หรอหากจะเปลยนคาไปเกบไวใน

ตวแปรใหมกเลอก Intodifferent Variable พรอมทงก าหนดชอตวแปรใหม

2. การหาคาความเชอมนของแบบสอบถาม หรอเครองมอทมลกษณะเปน Rating Scales ใชวธการ

หาคาสมประสทธอลฟาของ ครอนบค (Cronbach’s Alpha) โดย

จาก MENU STATISTICSเลอกใชค าสงSCALE Reliability Analysis Model Alpha

ส าหรบโปรแกรม SPSS Version 9.0 เปนตนไป MENU STATISTICS จะใชค าวา ANALYZE

ตวอยาง เครองมอการวจยเพอวดพฤตกรรมการสอนของอาจารยพยาบาลตามความคดเหนของ

นกศกษา ผวจยทบทวนวรรณกรรมทเกยวของและก าหนดใหพฤตกรรมการสอนของอาจารยพยาบาล ม

4 ดาน คอ ดานการเตรยมการสอน; ดานการด าเนนการสอน; ดานการประเมนผล และ ดานคณลกษณะ

ความเปนคร แตละดาน ประกอบดวย ค าถาม 5, 20, 8 ขอ ตามล าดบ

วธการวเคราะหโดยการก าหนดใหค าถามแตละขอเปนตวแปรหนงตวแปร เชน ดานการเตรยม

การสอน มตวแปร A1 – A5, ดานการด าเนนการสอน ประกอบดวย ตวแปร B1 – B20 และดานทเหลออกสอง

ดาน มตวแปร C1 – C8 และ D1 – D12 ตามล าดบ ในกรณน เราสามารถทจะหาความเชอมนของแบบวด

ทงฉบบ หรอเฉพาะรายดานได จากค าสง SCALE และเลอก Model Alpha เชน ถาตองการคาความเชอมนของ

แบบสอบถามดานการเรยนการสอนเลอกตวแปร A1 ถง A5 ดานท 2 เลอกตวแปร B1 ถง B20 ถาตองการ

คาความเชอมนรวมทงฉบบ กเลอกตวแปร A1 ถง D12

ตวอยาง แสดงหนาตาง Reliability Analysis ซงไดหาคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ (โดยการใสตวแปรเขาในการค านวณ ตงแต A1 ถง D12 แผนภาพท 11.1)

แผนภาพท 11.1 หนาตาง Reliability Analysis

~ 216 ~


หากตองการคา Corrected Item – Total Correlation และ Alpha if Item Deleted ดงตวอยางทแสดง

ในตารางท 11.3 ให click ทปม Statistics… ทางดานลางขวาของหนาตาง Reliability Analysis ดงกลาว แลว

เลอกคาทตองการ ส าหรบผลลพธจากการค านวณคา Alpha Coefficient จะแสดงผลทายสด ตอจากคา No. of

Cases และ No. of Items

นอกจากน ส าหรบเครองมอทมการใหคะแนนเปน 1 กบ 0 คอ ตอบถก ได 1 ตอบผดได 0

ซงจะตองหาคาความเชอมน โดยใชสตร KR – 20 ของ Kuder – Richardson นน เมอใชค าสง SCALE และ

Model Alpha ในโปรแกรม SPSS จะไดคาเทากน

3. การหาคาความเชอมนของแบบสอบถามแบบแบบครง (Split half)

จาก MENU STATISTICSหรอ ANALYSEเลอกใชค าสงSCALE Reliability Analysis

Model Split half

4. การหาคาความเชอมนของแบบสอบถามชนดสอบซ า (Test – retest reliability) จาก MENU

STATISTICS หรอANALYZEเลอกใชค าสง Correlate Bivariate เลอก Variable Names ในชอง

Correlation Coefficient เลอก Pearson

ตวอยาง เครองมอวดพฤตกรรมการสอนของอาจารยพยาบาลตามความคดเหนของนกศกษา

ดงกลาวขางตน หากตองการหาคาความเชอมนชนดสอบซ า เมอน าแบบสอบถามไปเกบขอมล ครงท 1 กรวม

คะแนนทไดจากแบบวดทงฉบบของผตอบแตละคน (ดวยค าสง COMPUTE ตวแปร A1 ถง D12) สมมตตงชอ

ตวแปรนวา TEST 1 หลงจากนน อกสองสปดาหผวจยน าเครองมอชดเดมไปเกบขอมลกบกลมตวอยางเดม

วเคราะหคะแนนรวมเกบไวในชอตวแปร TEST 2 เมอจะหาคาความเชอมนชนด Test – Retest Reliability

กท าไดโดย

จาก MENU STATISTICSเลอกใชค าสง Correlate Bivariate เลอก Variable Names ซงก

คอ TEST 1 และ TEST 2 ในชอง Correlation Coefficient เลอก Pearson

5. การวเคราะหอ านาจจ าแนก

หากใชการค านวณดวยมอจากสตร หรอใชโปรแกรม TESTQUAL และอน ๆ ทกลาวไปแลวจะได

คาอ านาจจ าแนกออกมาเปนตวเลข (ทมคาตงแต 0 – 1) แตถาใชโปรแกรม SPSS จะบอกไดแตเพยงวา

เครองมอนนสามารถจ าแนกความคดเหนของผตอบไดเปนกลมอยางมนยส าคญหรอไมเทานน วธการม ดงน

5.1 บนทกขอมลคะแนนรายขอของผตอบทกคน โดยขอทตอบถกใหคะแนน 1 ตอบผดให

คะแนน 0 แลวหาคะแนนรวมของขอสอบทงฉบบ ส าหรบแบบวดทเปน Rating Scales กสามารถท าได

~ 217 ~


(หลงจากการ RECODE ตามขอ 1 แลว) รวมคะแนนของแบบวดทงฉบบ โดยใชค าสง COMPUTE ซงอยใน

MENU TRANFORM เชน Compute A1 to D12 เกบไวในชอตวแปรใหม สมมตชอ TOTAL

5.2 เรยงคะแนนรวมของผตอบแบบสอบถามทกคน (ในทน คอ ตวแปร TOTAL) จากมากไป

หานอย (Descending) หรอ นอยไปหามาก (Ascending) โดยใชค าสง SORT Cases ใน Menu DATA แลว

ค านวณหาคาของคะแนน ณ จด 25% สงสด และ 25% ต าสด (สมมตเปนคา A และ B)

5.3 คดเลอกขอมลของรายทไดคะแนนสงสด 25% และ ต าสด 25% โดยค าสง SELECT Cases

ดงตวอยาง

MENU DATA SELECT cases if condition is satisfied IF

เลอกตวแปร TOTAL ยายไปชองวางส าหรบใสฟงกชนในการค านวณดานขวามอ

TOTAL > A (เพอจดกลม 25% สงสด)

และ TOTAL < B (เพอจดกลม 25% ต าสด)

แลวหาคะแนนเฉลยรายขอ (ในทน คอ ของ ตวแปร A1 ถง D12) โดยค าสง DESCRIPTIVE ซง

อยใน MENU ANALYZE หลงจากนน สงพมพผลการค านวณออกมาทางหนากระดาษ ซงจะไดขอมลใหม

เปน สองชด คอ คะแนนเฉลยของตวแปร A1 ถง D12 จากของผตอบในกลมทไดคะแนน 25% สงสด และ

25% ต าสด (จากผลของการใชค าสง SELECT Cases ทงสองครง)

5.4 กรอกขอมลทได จากขอ 5.3 เขาคอมพวเตอรอกครง โดยจะมตวแปรส าคญทใชในการ

ค านวณ 3 ตว คอ ขอค าถาม หรอ Item (หรอ จะเขยนชออยางเดม คอ A1 ถง D12) และ ตวแปรคะแนนเฉลย

ของขอนนจากกลมสง (สมมตชอวาเปน ตวแปร HIGH) และกลมต า (สมมตชอวาเปน ตวแปร LOW)

5.5 ทดสอบสถต paired t – test ของตวแปร A1 ถง D12 ระหวางกลม 25% สง และ 25% ต า

(คอ ระหวาง ตวแปร HIGH และ LOW)

5.6 อานผลจากคาt หรอ P – value เทยบกบคา ทก าหนด ถามความแตกตางอยางมนยส าคญ

แสดงวาขอค าถามขอนน สามารถจ าแนกกลมความคดเหนของผตอบได หรอสามารถแยกผเรยนทเกง และ

ผเรยนทออนได

~ 218 ~


บรรณานกรม

ชดชนก เชงเชาว. (2539). วธวจยทางการศกษา. (พมพครงท 3). มหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตปตตาน.

บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2535). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร. (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: B&B Publishing.

พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ไพศาล หวงพานช. (2530). วธการวจย. ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา. มหาวทยาลยศร - นครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. (2536). เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ: ส านกพมพศนยสงเสรมวชาการ.

สาลกา เมธนาวน. (2545). องคประกอบความฉลาดทางอารมณของพยาบาลในการปฏบตการพยาบาล. ปรญญานพนธระดบดษฎบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สมาล จนทรชลอ. (2542). การวดและประเมนผล. กรงเทพฯ: ศนยสอเสรมกรงเทพ. Burns, N, & Grove, S.K. (1993). The Practice of Nursing Research: Conduct, Critique & Utilization.

2nd ed. Philadelphia: W.B. Saunders Company. Chase, C. I. (1978). Measurement for Educational Evaluation.2nd ed. Reading. MA: Addison – Wesley

Publishing Company. Cohen, L. and Manion, L. (1994). Research Methods in Education. 4th ed. New York: Routledge. DePoy, Elizabeth, Gitlin, Laura N. (1998). Introduction to Research: Understanding and Applying

Multiple Strategies. 2nd ed. St. Louis: Mosby Inc. http://202.129.54.82 Sri Mahasarakham Nursing College. Access date 2005, Aug.31 Jirojanakul, Pragai. (2000). The Quality of Life of Construction Worker’s Children in Bangkok

Metropolis, Thailand.Ph.D. Dissertation.The University of Bath, United Kingdom. Jirojanakul, Pragai and Skevington, Suzanne. (2000). Developing a quality of life measure for children aged

5 – 8 years. British Journal of Health Psychology. 5: 299 – 321. Polit, Denise F. &Hungler, Bernadette P. (1999).Nursing Research: Principles and Methods. 6th ed.

Philadelphia: Lippincott. Polit, Denise F., Beck, Cheryl Tatano&Hungler, Bernadette P. (2001).Essentials of Nursing Research:

Methods, Appraisal, and Utilization. 5th ed. Philadelphia: Lippincott. Streiner, D.L. & Norman, G.R. (1995).Health Measurement Scales: A practical guide to their

development and use. 2nd ed. Oxford: Oxford University Press.

http://202.129.54.82/

บทที่ 7¸šทที่-7... · ~ 200 ~ อ.พัชราภัณฑ์...

Documents