บทที่ ๓ เร่องท่ ๑ ภาษาในวรรณคดีไทย ·...
TRANSCRIPT
บทที่ ๓ เร่ืองที่ ๑
ภาษาในวรรณคดไีทย
ภาษาไทย
ชั้นมัธยมศกึษาปท่ี ๓
ครูพ่ีตี่ตี๋
อ. พีระเสก บริสุทธิ์บัวทิพย
ภาษา ภาษาเปนเคร่ืองมือที่ใชในการสื่อสารอยางหน่ึง เพ่ือถายทอด
ความรูสกึ ความคดิ ถายทอดความรู ใชถามเพ่ือหาคําตอบ
ภาษาจงึถอืวามีความสําคัญมาก ที่สามารถสรางความเขาระหวาง
บุคคลได ซึ่งองคประกอบสําคัญในการสื่อสาร คอื สารที่ตองการสื่อ
(เน้ือหา) วธิกีารสื่อและผูรับสาร
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
วรรณคดแีละวรรณกรรมก็เปนสื่ออยางหน่ึง ในการสื่อสารเพ่ือ
การถายทอดความคดิของคนในสมัยโบราณ
* เน้ือหาวรรณคดแีละวรรณกรรม ขอคดิ คตเิตอืนใจ คําสอน
คอืสารที่ตองการสื่อ
* การใชรูปแบบวรรณกรรมที่เปนลาลักษณอักษร คอื วธิกีาร
สื่อสาร
* ผูอานวรรณคดแีละวรรณกรรม คอื ผูรับสาร
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
วรรณกรรมและวรรณคด ี
วรรณกรรม เปนศิลปะการใชภาษา ที่สรางสรรคจากความรูสกึ
และความนึกคดิของมนุษย มีการใชภาษาที่สละสลวย ใหขอคดิ คติ
เตอืนใจ หรือเสริมสรางจนิตนาการ
วรรณคด ี เปนวรรณกรรมที่ไดรับการยกยองวาแตงด ีทั้งดาน
เน้ือหาและรูปแบบของการแตง มีคุณคาแกการศกึษา วรรณคด ี
ตองไดรับการประกาศยกยองจากวรรณคดสีโมสร ที่ตั้งขึ้นในสมัย ร.๖
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
วรรณคดแีละวรรณกรรมจงึเปนรูปแบบของการใชภาษาในการ
สื่อสารไดอยางชัดเจน เพราะสามารถใชภาษาไดอยางถูกตอง และมี
คุณคาเหมาะแกศึกษา
วรรณคดแีละวรรณกรรมในสมัยโบราณ ประพันธขึ้นโดยผูไดชื่อ
วาปราชญทางภาษาหลายทาน รูปแบบคําประพันธที่ใชสวนใหญเปน
รอยกรอง ทําใหเขาใจศิลปะทางภาษาไดอยางชัดเจน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
วรรณคดไีดรับการสบืทอดมาในปจจุบัน อาจเรยีกไดวา
เปน วรรณคดมีรดก เนื่องจากเปนผลงานที่บรรพบุรุษได
สรางสรรคขึ้นและสบืทอดมาจนถึงรุนลูกหลาน
ตัวอยางวรรณคดมีรดก เชน ไตรภูมพิระรวง รามเกยีรติ์
ขุนชางขุนแผน พระอภัยมณ ี เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
สรุปวรรณกรรม วรรณคดแีละวรรณคดมีรดก
- วรรณกรรม เปนการเรียบเรียงภาษาขึ้นเปนเร่ืองราว
สรางสรรคจากความรูสกึนึกคดิ มีวรรณศลิปหรือศลิปะในการใชภาษา
- วรรณคด ี เปนวรรณกรรมที่ไดรับการยกยองวาแตงด ี
ทั้งดานเน้ือหาและวรรณศิลป จากวรรณคดสีโมสร
- วรรณคดมีรดก เปนวรรณคดทีี่ไดรับการสบืทอดมาจาก
บรรพบุรุษ
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
วรรณคดไีทยสวนใหญ มักแตงเปนรอยกรอง
เพราะคนในสมัยกอนนิยมอานหนังสอืออกเสยีงดังๆ
แทนการอานในใจ เพื่อใหไดยนิความไพเราะของคํา
ประพันธ ที่มลีักษณะที่แตกตางกันไป ทั้ง โคลง ฉันท
กาพย กลอน และราย ทําใหเกิดการเรียนรูภาษาและฝก
ใชจนิตนาการไปพรอมกัน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
วรรณคดมีุขปาฐะและวรรณคดลีายลักษณ
วรรณคดมุีขปาฐะ เปนวรรณคดทีี่ถายทอดตอกันมาแบบ ปากตอ
ปากหรือเลาสูกันฟง เชน เพลงพ้ืนบาน นิทานชาวบาน บทรองเลน
เปนตน
วรรณคดลีายลักษณ เปนวรรณคดทีี่ไดรับการจดบันทกึเปน
ตัวหนังสอื มีหลักฐานเร่ืองราวแนนอน เชน บันทกึในสมุดไทย
ใบลาน หนังสอื เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
วรรณคดทีองถ่ินและวรรณคดรีาชสํานัก
วรรณคดทีองถิ่น เปนเร่ืองราวที่ชาวบานแตงขึ้น เชน นิทาน
พื้นบานภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคใตและภาคอสีาน เปนตน
วรรณคดรีาชสํานัก เปนผลงานของพระมหากษัตริยหรือ
ขาราชบริพาร เชน อเิหนา ลลิติตะเลงพาย ราชาธริาช เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
จนิตนาการของผูประพันธ
จนิตนาการ หมายถงึ การสรางภาพขึ้นในใจ โดยอาศัยสิ่งที่เย
เห็นในชีวติจริง แลวใชความคดิสรางใหกวางขวางลกึซึ้งมากยิ่งขึ้น
ตัวอยางเชน การใชจนิตนาการเพ่ือสรางชางในแปลกไป คอื
กวเีคยเห็นชางที่ใชเปนพาหนะ เม่ือจะกลาวชมความงามของชางที่เปน
พาหนะของพระอนิทร เพ่ือใหเกดิความยิ่งใหญและความงดงาม จงึ
ตองอาศัยการเพ่ิมรายละเอยีดและการกลาวเกนิจริง
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ตัวอยางจากเร่ือง รามเกยีรติ์ ตอนอธบิายชางเอราวัณ พาหนะ
ของพระอนิทร ที่ทําใหผูพบเห็นตองตกตะลงึ เพราะมีลักษณะที่พิเศษ
ไปจากชางทั่วไป เชน มีกายสขีาวเหมือนสสีังข มีเศยีรที่ประดับ
ประดาอยางงดงามถงึ ๓๓ เศียร เปนตน
คนไทยสมัยกอนนิยมอานและฟงเร่ืองที่แสดงจนิตนาการลกึซึ้ง
และกวางไกล ตางจากชีวติจริง ในวรรณคดจีงึปรากฏตัวละคร
ลักษณะพิเศษ เชน เทวดา ครุฑ นาค ยักษ เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
ชางเอราวัณ ครุฑ นาค
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
คุณคาของวรรณคดีไทย
๑. คุณคาดานอารมณ
๒. คุณคาดานคุณธรรม
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
คุณคาของวรรณคดไีทย
วรรณคดมีีบทบาทเหมือนงานศลิปะประเภทอื่นๆ คอื สราง
ความบันเทงิใจและจรรโลงจติใจ
* ความบันเทงิใจ - ความอิ่มเอมใจอิ่มอารมณ เม่ือไดเสพงาน
ศลิปะ เหมือนกับการเสพอาหารแลวทําใหอิ่มทอง
* จรรโลงใจ - ความผองใส เบกิบาน หายใจความกังวล
ขัดเกลาจติใจใหรูจักความด ีและความเปนจริงของชวีติ
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
คุณคาของวรรณคดไีทย
๑. คุณคาดานอารมณ
คนในสมัยกอน หาความบันเทงิไดจากการดูมหรสพ เชน
โขน การแสดงละคร จงึทําใหเกดิการแตงหนังสอืขึ้นมา เพ่ือใชสําหรับ
ประกอบการแสดงมหรสพดังกลาว
เชน เร่ืองรามเกยีรติ์ ใชเปนบทพากยโขน อเิหนา ใช
ประกอบการแสดงละครรํา เปนตน
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
เน้ือเร่ืองของวรรณคด ี ประเภทน้ีจงึมักเนนความสนุกสนาน
ชวนตดิตาม เชน การผจญภัย เร่ืองรัก เร่ืองรบ เปนตน
การอานวรรณคดใีนสมัยกอน จงึไมใชการอานในใจ เปนการ
อานออกเสยีงดังๆ เพ่ือฟงเน้ือเร่ืองที่สนุกสนาน และฟงความไพเราะ
ของคําประพันธไปพรอมกัน จงึทําใหเกดิความเพลดิเพลนิอารมณ
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
๒. คุณคาดานคุณธรรม
การแสดงคุณธรรมที่ปรากฏในวรรณคดขีองกว ี อาจใชเน้ือหา
เปนคําสอนโดยตรง หรือใหขอคดิในตอนจบของเร่ือง
การใชเน้ือหาที่เปนคําสอนโดยตรง ยกตัวอยาง เร่ืองไตรภูมิ
พระรวง ซึ่งเปนวรรณคดทีี่สะทอนใหเห็นวากําลังสรางบานเมืองใหเปน
ปกแผน สังคมที่มีคนดจีะสงบสุข ทําใหเกดิความกาวหนาอยาง
รวดเร็ว เน้ือหาของวรรณคดจีงึสอนใหคนทําความด ีละเวนความช่ัว
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
สุภาษติพระรวง - สอนหลักในการดําเนินชวีติ
โคลงโลกนิต ิ กฤษณาสอนนองคําฉันท และอศิรญาณภาษติ –
เน้ือหาและแนวคดิมีคตเิตอืนใจและขอคดิ มีขอแนะนําในการดําเนิน
ชวีติและการวางตัวในสังคม
การมีขอคดิหรือคุณธรรมแทรกในเน้ือเร่ือง ยกตัวอยาง พระ
อภัยมณ ี ตอนพระฤๅษสีอนสุดสาคร วาไมควรไวใจผูอื่นมากเกนิไป
“แลวสอนวาอยาไวใจมนุษย มันแสนสุดลกึล้ําเหลอืกําหนด
ถงึเถาวัลยพันเกี่ยวที่เลี้ยงลด ก็ไมคดเหมือนหน่ึงในนํ้าใจคน”
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย
นอกจากนี้ยังแสดงใหเห็นผลของการกระทําของตัวละคร
เมื่อกระทําไมดยีอมไดผลตอบแทนที่ไมด ี เชน นนทก ในเรื่อง
รามเกยีรติ์ ที่ใชนิ้วชี้เพชร ทํารายเหลาเทวดาจนลมตายจํานวน
มาก เพราะไมยับย้ังช่ังใจ อวดเกง สุดทายตองถูกนิ้วชี้เพชร
ของตนชี้ที่ขาตนเองจนเพลี่ยงพล้ํา กอนที่จะถูกพระนารายณ
สังหาร
ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย