บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 journal of pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31...

13
บทวิจัย ผู้รับผิดชอบหลัก: นางสาวปรางค์ จักรไชย *พยาบาลวิชาชีพ ประจาภาควิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน คณะพยาบาลศาสตร์วิทยาลัยนานาชาติเซนต์เทเรซา **อาจารย์ประจาโครงการจัดตั้งคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ***พยาบาลวิชาชีพชานาญการพิเศษ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ราชบุรี ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจา หมู่บ้าน (อสม.) ในทีมหมอครอบครัว จังหวัดปทุมธานี FACTORS AFFECTING THE PERFORMANCE OF VILLAGE HEALTH VOLUNTEERS (VHVs) OF FAMILY CARE TEAMS, PATHUM THANI PROVINCE ปรางค์ จักรไชย* อภิชัย คุณีพงษ์** วรเดช ช้างแก้ว*** บทคัดย่อ ทีมหมอครอบครัวเป็นนโยบายสาคัญในการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตให้แก่ประชาชน การวิจัยครั้งนีเป็นการวิจัยเชิงสารวจ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจา หมู่บ้าน (อสม.) ที่ปฏิบัติงานในทีมหมอครอบครัวและศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานของ อสม.ในทีม หมอครอบครัวจังหวัดปทุมธานี กลุ่มตัวอย่างเป็น อสม.ที่ปฏิบัติงานในทีมหมอครอบครัว จังหวัดปทุมธานี จานวน 370 คน สุ่มเลือกโดยวิธีสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน ใช้ทฤษฎีปัจจัยจูงใจและปัจจัยค้าจุนเป็น กรอบแนวคิดในการวิจัย รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นตรงจสอบความตรงเชิงเนื้อหา ของเครื่องมือโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน มีค่าดัชนีความสอดคล้อง ระหว่าง 0.67-1.00 วิเคราะห์ความเที่ยง ของแบบสอบถามด้วยค่าสัมประสิทธิ์แอลฟุาของครอนบาค ปัจจัยการรับรู้เกี่ยวกับการปฎิบัติงาน เท่ากับ . 828 ปัจจัยแรงจูงใจในการปฏิบัติงานเท่ากับ .844 ปัจจัยค้าจุนในการปฎิบัติงาน เท่ากับ .871 การ ปฎิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของ อสม. เท่ากับ .892 และความเที่ยงของแบบสอบถามโดยรวมเท่ากับ .910 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ( Pearson’s product moment correlation coefficient ) ผลการวิจัย พบว่า อสม.ในทีมหมอครอบครัวมีการปฏิบัติงานภาพรวมอยู่ในระดับสูง ( = 3.84, SD = 0.86) ผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่าปัจจัยการรับรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติงาน ปัจจัยแรงจูงใจใน การปฏิบัติงานและปัจจัยค้าจุนในการปฏิบัติงานมีความสัมพันธ์ทางบวกกับการปฏิบัติงานของ อสม.ในทีม

Upload: others

Post on 04-Feb-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

บทวจย

ผรบผดชอบหลก: นางสาวปรางค จกรไชย *พยาบาลวชาชพ ประจ าภาควชาการพยาบาลอนามยชมชน คณะพยาบาลศาสตรวทยาลยนานาชาตเซนตเทเรซา**อาจารยประจ าโครงการจดตงคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ***พยาบาลวชาชพช านาญการพเศษ วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน ราชบร

ปจจยทมผลตอการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน (อสม.)

ในทมหมอครอบครว จงหวดปทมธาน FACTORS AFFECTING THE PERFORMANCE OF VILLAGE HEALTH VOLUNTEERS (VHVs) OF FAMILY CARE TEAMS,

PATHUM THANI PROVINCE ปรางค จกรไชย* อภชย คณพงษ**

วรเดช ชางแกว***

บทคดยอ ทมหมอครอบครวเปนนโยบายส าคญในการเสรมสรางคณภาพชวตใหแกประชาชน การวจยครงน

เปนการวจยเชงส ารวจ มวตถประสงคเพอศกษาระดบการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน (อสม.) ทปฏบตงานในทมหมอครอบครวและศกษาปจจยทมผลตอการปฏบตงานของ อสม.ในทมหมอครอบครวจงหวดปทมธาน กลมตวอยางเปน อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว จงหวดปทมธาน จ านวน 370 คน สมเลอกโดยวธสมตวอยางแบบหลายขนตอน ใชทฤษฎปจจยจงใจและปจจยค าจนเปนกรอบแนวคดในการวจย รวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามทผวจยสรางขนตรงจสอบความตรงเชงเนอหาของเครองมอโดยผทรงคณวฒ 3 ทาน มคาดชนความสอดคลอง ระหวาง 0.67-1.00 วเคราะหความเทยงของแบบสอบถามดวยคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค ปจจยการรบรเกยวกบการปฎบตงาน เทากบ .828 ปจจยแรงจงใจในการปฏบตงานเทากบ .844 ปจจยค าจนในการปฎบตงาน เทากบ .871 การปฎบตงานตามบทบาทหนาทของ อสม. เทากบ .892 และความเทยงของแบบสอบถามโดยรวมเทากบ .910 วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา และสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s product moment correlation coefficient )

ผลการวจย พบวา อสม.ในทมหมอครอบครวมการปฏบตงานภาพรวมอยในระดบสง ( = 3.84, SD = 0.86) ผลการวเคราะหความสมพนธ พบวาปจจยการรบรเกยวกบการปฏบตงาน ปจจยแรงจงใจในการปฏบตงานและปจจยค าจนในการปฏบตงานมความสมพนธทางบวกกบการปฏบตงานของ อสม.ในทม

Page 2: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

17มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 17

หมอครอบครวอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r= .33, .30 และ .52 ตามล าดบ) ขอเสนอแนะจากผลการวจย ไดแก การไดรบค าแนะน าความร ขอมลขาวสารเกยวกบการปฏบตงานในทมหมอครอบครวจากบคลากรสาธารณสข นโยบายทจงใจและการสนบสนนปจจยค าจนแก อสม.ในทมหมอครอบครวอยางตอเนอง อนจะสงผลให อสม.สามารถปฏบตงานในทมหมอครอบครวไดอยางมประสทธภาพตอไป ค าส าคญ: อาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน(อสม.)/ ทมหมอครอบครว/ การปฏบตงาน

ABSTRACT

FACTORS AFFECTING THE PERFORMANCE OF VILLAGE HEALTH VOLUNTEERS (VHVs) OF FAMILY CARE TEAMS, PATHUM THANI PROVINCE

Prang Jukchai* Apichai Khuneepong**

Woradate Changkaew*** The Family Care Team (FCT) is an important public health feature of services to improve Thai people’s quality of life. This cross-sectional research aimed to examine the performance of village health volunteers (VHVs) in family care teams in PathumThani province and its related factors. Subjects were 370 VHVsin family care teams selected by a multistage random sampling process. Data were collected by self-administered questionnaire and analyzed using descriptive statisticsand Pearson’s product moment correlation coefficient. Results showed that knowledge, VHVs’sperceptions, motivational factors and hygiene factors were all positively related to performance in family care teams at a statistical significant level of .01. (r= .33,.30to.52). It is suggested that health personnel should provide more information to increase performance in family care teams. A policy to support motivational and hygiene factors for better performance in family care teams should be in place, especially for VHVs working in family care Key Words: performance, village health volunteers (VHVs), family care team *ST Therasa International college, Nakornnayok **Valaya Alongkorn Rajabhat University, Pathumthani ***Boromarajonani College of Nursing, Ratchaburi

Page 3: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

1818 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา กระทรวงสาธารณสขเปนหนวยงาน

หลกทมอ านาจหนาทดานการสรางเสรมสขภาพอนามย ปองกน ควบคม และรกษาโรคภย ฟนฟสมรรถภาพของประชาชนพฒนาระบบบรการทางสขภาพทจะใหประชาชนในประเทศไทยลดความเหลอมลาในสงคม ท าใหโอกาสในการเขาถงบรการของประชาชนเปนไปอยางเทาเทยมและทวถง โดยเฉพาะประชาชนกลมผดอยโอกาสแ ล ะ อย ใ น พ น ท ห า ง ไ ก ล ศ า ส ต ร า จ า ร ย นายแพทยรชตะ รชตะนาวน และ นพ.สมศกด ชณหรศม รฐมนตรและรฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสข ไดก าหนดนโยบายการดแลและพฒนาสขภาพเปนของขวญปใหมประจ าป2558 ใหกบประชาชนทกกลมวย ทกครวเรอน ทกพนททวไทย ดงนน การพฒนาดานระบบบรการปฐมภมจงตองเรงด าเนนการสรางความเขมแขงโดยจดสรรและใชทรพยากรสขภาพรวมกนอยางมประสทธภาพ ท าใหเกดระบบสขภาพทสามารถตอบสนองปญหาสขภาพไดอยางรวดเรว มประสทธภาพและมการพฒนาอยางตอเนองและยงยน โดยสงมอบ “ทมหมอครอบครว(Family Care Team: FCT)” ใหแกประชาชนคนไทย (ส านกบรหารการสาธารณสข,2558)โดยแบงทมหมอครอบครวออกเปน 3 ระดบ ไดแกระดบอ าเภอ ระดบต าบล และระดบชมชน มบทบาทหนาทดแลใหค าปรกษา เสมอนเปนหนงในเพอนสนทหรอญาตของครอบครว มสวนในการเสรมสรางคณภาพชวตใหแกผปวยและครอบครว ซงจะท าใหประชาชนไดรบการดแลครอบคลมทกมตทงการรกษาสงเสรม และปองกนอยางตอเนองไดทนทวงท รวมถงประสานการสงตอไปยงสถานบรการสาธารณสขทกระดบ

รวมกบองคกรปกครองสวนทองถน อาสาสมครสาธารณสขประจ าหม บ าน (อสม . ) และประชาชน โดยมแพทยเปนทปรกษา โดยหมอครอบครว 1 คน รบผดชอบประชากร 1,250 - 2,500 คน โดยในระยะแรกใหเนนการดแลกลมผสงอายทไมสามารถชวยเหลอตนเองได หรอผปวยตดเตยง ผพการ ผปวยทตองไดรบการดแลแบบประคบประคอง (Palliative care)หรอผปวยระยะสดทาย(ส านกบรหารการสาธารณสข,2558)

ทมหมอครอบครวระดบชมชนนน จ าเปนตองอาศยอสม.เปนแกนน าหลก รวมกบองคกรปกครองสวนทองถน ก านน ผใหญบาน จตอาสา นกบรบาล แกนน าครอบครว มหนาทชวยเหลอผปวยและครอบครวในการดแลตนเองหรอการใหการบรบาล ท าหนาทประดจญาตของผปวยและครอบครว ชวยประสานงานกบเจาหนาททางดานการแพทยและสาธารณสข ทงในย ามท ต อ ง ไ ป ร บกา ร ร กษาพยาบาลทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล(รพ.สต.) หรอทโรงพยาบาลชมชน อกทงชวยเหลอ ดแลขจดทกขดานสงคม สงแวดลอมเศรษฐกจ เสรมสรางคณภาพชวตทดของครอบครวและชมชน โดยอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน หรอทเรยกยอๆวา อสม.

อสม.นนเปนตวแทนของประชาชนทไดรบการคดเลอกจากในแตละละแวกบานและไดรบการอบรมตามหลกสตรทก าหนด โดยมบ ท บ า ท ห น า ท ส า ค ญ ใ น ฐ า น ะ ผ น า ก า รเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพอนามย (change agents) โดย อสม.สามารถเปนก าลงเสรมภาคประชาชนทเขมแขงใหกบทมหมอครอบครวโดย

Page 4: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

19มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 19

มบทบาทส าคญ ประกอบดวย การใหสขศกษา การมสวนรวมในการวเคราะหปญหาดานสขภาพของชมชน การด าเนนกจกรรมดานการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค การเยยมบานและดแลผปวยตดเตยงนอนทบาน การสอสารขอมลเพอการปรกษา สงตอหรอคนหาโรคทเรวขน การส ารวจและจดท าขอมลกลมผดอยโอกาส การตดตาม รวบรวมและรายงานผลการด าเนนกจกรรมดานสขภาพ และการเปนแกนน าสขภาพดานการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพจากผลการส ารวจสถานการณการด าเนนงานและความคดเหนตอนโยบายการพฒนาทมหมอประจ าครอบคร วประจ าป 2558 พบวา เม อ ได ร บนโยบายทมหมอครอบคร วของกระทรวงสาธารณสขไปแลวนน มพนททมความสามารถปฏบตด าเนนงานตามนโยบายของทมหมอครอบครวถงรอยละ 60 และแกนน าหลกในการดแลและบรการสขภาพทมความใกล ชดกบประชาชนมากทสดคอ อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว (ส านกบรหารการสาธารณสข,2558)

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ พบวา ปจจยทมผลตอการปฏบตงานของ อสม. ไดแก การรบรบทบาท (สดารตน หลอเพชร, 2554) แรงจงใจในการปฏบตงาน (เอกรนทร โปตะเวช ,2551 , พรฤด จวสวสด ,2553, จนตนา บญยง,2555)และปจจยค าจนในการปฏบตงาน (เอกรนทร โปตะเวช ,2551, ชาตร จนทรตา, 2552, จนตนา บญยง,2555) ผวจยจงจะน าปจจยเหลานมาใชในการศกษาในพนท ของจงหวดปทมธานซงเปนจงหวดหนงในภาคกลางทเ ป นพ นท ต น แบบ ในน า น โ ยบายท มหมอครอบครวของกระทรวงสาธารณสขมาใชในการ

ดแลสขภาพของประชาชนในจงหวดปทมธานตงแตปงบประมาณ 2558 โดยมส านกงานสาธารณสขจงหวดปทมธาน เปนหนวยงานรบผดชอบหลก ด าเนนการขบเคลอนนโยบายทมหมอครอบครวในพนท 7 อ าเภอ และม อสม.เขารวมเปนหมอครอบครว จ านวน 9,807 คน โดยมผลการด าเนนงานของทมหมอครอบครวอยในระดบทนาพอใจ โดยเฉพาะอยางยงการมสวนรวมของ อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว (ส านกงานสาธารณสขจงหวดปทมธาน, 2558) แตยงไมมการศกษาถงการปฏบตงานของ อสม.ในทมหมอครอบครววาสามารถปฏบตงานตามบทบาทหนาททไดรบมอบหมายไดมากนอยเพยงใด และมปจจยอะไรบางทสงผลตอการปฏบตงานของ อสม.ในทมหมอครอบครว ดงนน ผวจยจงสนใจทจะน าแนวคดทฤษฎการจงใจของเฮรกเบรก (Herzberg's Theory of Motivation)(Herzberg, 1959) รวมกบแนวคดกระบวนการรบรของ Schermerhorn และคณะ (Schermerhorn, Hunt and Osborn ,1982) มาใชเปนกรอบแนวคดในการวเคราะหปจจยทมผลตอการปฏบต งานของ อสม.ในทมหมอครอบครว จงหวดปทมธาน เพอใหไดสารสนเทศทสามารถน าไปใชในการวางแผนและพฒนาระบบการพฒนาศกยภาพ อสม.ในทมหมอครอบครว เพอใหสามารถปฏบตหนาทตามบทบาทหนาทไดอยางมประสทธภาพตอไป วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาระดบการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน(อสม.) ทปฏบตงานในทมหมอครอบครวจงหวดปทมธาน

Page 5: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

2020 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

2.เพ อ ศ กษาป จ จ ยท ม ผ ลต อก า รปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครวจงหวดปทมธาน กรอบแนวคดทใชในการวจย

ในการศกษาครงนใชทฤษฎการจงใจของเฮรกเบรก (Herzberg's Theory of

Motivation) รวมกบแนวคดกระบวนการรบรของ Schermerhorn และคณะมาเปนกรอบแนวค ด ในการศ กษา โดยม ต วแปรอส ระ ประกอบด วย ป จจ ยส วนบคคล การรบร แรงจงใจและปจจยค าจน ตวแปรตาม ไดแก การปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน (อสม.) ในทมหมอครอบครวดงแผนภมท 1

แผนภมท 1กรอบแนวคดในการวจย

ปจจยสวนบคคล - เพศ - อาย - สถานภาพ - ระดบการศกษา - รายไดเฉลยตอเดอน - อาชพ - ระยะเวลาการปฏบตหนาท

การรบรการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว

แรงจงใจในการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอ ครอบครว ปจจยค าจนในการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว

การปฏบตงานตามบทบาทหนาทของ อสม.ในทมหมอครอบครว

Page 6: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

21มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 21

วธด าเนนการวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงส ารวจ ประชากรทใชในการศกษาครงนเปน อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว จงหวดปทมธานจ านวน 9,807 คน (ส านกงานสาธารณสขจงหวดปทมธาน, 2558)ก าหนดขนาดกลมตวอยางดวย กา ร ใ ช ว ธ ก า รค า น วณต าม ส ต ร แด เน ย ล (Daniel, 2010) ใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random Samplin).ประกอบดวย ขนตอนท 1 จบฉลากรายชอต าบล รอยละ 30 ของแตละอ าเภอรวม 17 ต าบล ขนตอนท 2 ท าการสมแบบงายต าบลละ 1 หมบาน รวม 17 หมบาน และขนตอนท3 ค านวณกลมตวอยางโดยค านวณตามสดสวนของ อสม.ของแตละหมบาน ทงหมดจ านวน 370 คน

อสม.ทเปนกลมตวอยางในการวจยนเปนอสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครวในพนทจงหวดปทมธาน ประจ าปงบประมาณ 2558 (เดอนตลาคม 2557-กนยายน 2558) ทงเพศชายและเพศหญง เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยไดสรางขนแบงออกเปน 5 สวน ดงน

สวนท 1ปจจยสวนบคคลไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา รายไดเฉลยตอเดอน อาชพ และระยะเวลาการปฏบตหนาท เปนขอค าถามแบบมตวเลอกใหตอบและเตมขอความ จ านวน 7ขอ

สวนท 2 ปจจยการรบรดานการปฏบตของ อสม.ในทมหมอครอบครวลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดย

เลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน16 ขอ เกณฑการแปลผล ใชแนวคดของBenjamin S. Bloom and others (1975) แบงออกเปน 3 ระดบ คอ รอยละ 80 ขนไป (12-16 คะแนน) มการรบรระดบสง รอยละ 60-79 (9-11 คะแนน) มการรบรระดบปานกลาง และนอยกวารอยละ 60 (0-8 คะแนน) มการรบรระดบต า

สวนท 3 ปจจยแรงจงใจในการปฏบต งานของอสม.ในทมหมอครอบคร ว ลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดยเลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน 10ขอ

สวนท 4 ปจจยค าจนในการปฏบตงานของอสม. ในทมหมอครอบครว ลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา5 ระดบ โดยเลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน14 ขอ

สวนท 5 การปฏบตงานของ อสม.ในทมหมอครอบครว ลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดยเลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด แบงออกเปน 8 ดาน จ านวน30 ขอ

เกณฑการแปลผลแบบสอบถามตอนท 3-5 ใชแนวคดของ Best (1977) แบงออกเปน 3 ระดบ คอ มคะแนนเฉลยเทากบ 3.67-5.00 อยในระดบสง มคะแนนเฉลยเทากบ 2.34-3.66 อยในระดบปานกลาง และมคะแนนเฉลยเทากบ 1.00-2.33 อยในระดบต า การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 21

วธด าเนนการวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงส ารวจ ประชากรทใชในการศกษาครงนเปน อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว จงหวดปทมธานจ านวน 9,807 คน (ส านกงานสาธารณสขจงหวดปทมธาน, 2558)ก าหนดขนาดกลมตวอยางดวย กา ร ใ ช ว ธ ก า รค า น วณต าม ส ต ร แด เน ย ล (Daniel, 2010) ใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random Samplin).ประกอบดวย ขนตอนท 1 จบฉลากรายชอต าบล รอยละ 30 ของแตละอ าเภอรวม 17 ต าบล ขนตอนท 2 ท าการสมแบบงายต าบลละ 1 หมบาน รวม 17 หมบาน และขนตอนท3 ค านวณกลมตวอยางโดยค านวณตามสดสวนของ อสม.ของแตละหมบาน ทงหมดจ านวน 370 คน

อสม.ทเปนกลมตวอยางในการวจยนเปนอสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครวในพนทจงหวดปทมธาน ประจ าปงบประมาณ 2558 (เดอนตลาคม 2557-กนยายน 2558) ทงเพศชายและเพศหญง เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยไดสรางขนแบงออกเปน 5 สวน ดงน

สวนท 1ปจจยสวนบคคลไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา รายไดเฉลยตอเดอน อาชพ และระยะเวลาการปฏบตหนาท เปนขอค าถามแบบมตวเลอกใหตอบและเตมขอความ จ านวน 7ขอ

สวนท 2 ปจจยการรบรดานการปฏบตของ อสม.ในทมหมอครอบครวลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดย

เลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน16 ขอ เกณฑการแปลผล ใชแนวคดของBenjamin S. Bloom and others (1975) แบงออกเปน 3 ระดบ คอ รอยละ 80 ขนไป (12-16 คะแนน) มการรบรระดบสง รอยละ 60-79 (9-11 คะแนน) มการรบรระดบปานกลาง และนอยกวารอยละ 60 (0-8 คะแนน) มการรบรระดบต า

สวนท 3 ปจจยแรงจงใจในการปฏบต งานของอสม.ในทมหมอครอบคร ว ลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดยเลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน 10ขอ

สวนท 4 ปจจยค าจนในการปฏบตงานของอสม. ในทมหมอครอบครว ลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา5 ระดบ โดยเลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน14 ขอ

สวนท 5 การปฏบตงานของ อสม.ในทมหมอครอบครว ลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดยเลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด แบงออกเปน 8 ดาน จ านวน30 ขอ

เกณฑการแปลผลแบบสอบถามตอนท 3-5 ใชแนวคดของ Best (1977) แบงออกเปน 3 ระดบ คอ มคะแนนเฉลยเทากบ 3.67-5.00 อยในระดบสง มคะแนนเฉลยเทากบ 2.34-3.66 อยในระดบปานกลาง และมคะแนนเฉลยเทากบ 1.00-2.33 อยในระดบต า การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

Page 7: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

2222 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

ผวจยน าแบบสอบถามทง 5 สวนไปตรวจสอบความตนงตามเนอหาโดยผทรงคณวฒ ดานการสาธารณสขจ านวน 3 ทานมคาดชนความสอดคลองระหวาง 0.67-1.00 แลวน ามาปรบปรงแกไขทดลองใชกบอสม. ทมคณสมบตใกลเคยงกบกลมตวอยางจ านวน 30 คน วเคราะหหาความเทยงโดยใชสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach ‘s alpha coefficient ) ผลการวเคราะหคาความเทยงสวนท 2 แบบสอบถามปจจยการรบรการปฎบตงานของ อสม.เทากบ 0.828 สวนท 3 ปจจยแรงจงใจในการปฎบตงานของอสม. เทากบ .844 สวนท 4 ปจจยค าจนในการปฏบตงานของ อสม. เทากบ .871 และสวนท 5 การปฏบตงานของ อสม. เทากบ.892 การเกบรวบรวมขอมล

หลงจากไดรบการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษยเลขทWTU 2559-0027 รหสโครงการ HE-WTU 542571) จากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจย ในมนษยคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยเวสเทรน จงด าเนนการเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนพฤษภาคม –กรกฎาคม 2559ดวยแบบสอบถามจ านวนโดย370 ชด ไดชแจงรายละเอยดของแบบสอบถามและซกซอมความเขาใจใหตรงกนแกผรบผดชอบเกบรวบรวมขอมลของส านกสาธารณสขอ าเภอและโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพ.สต.) เพอน าแบบสอบถามไปใหอสม. ในทมหมอครอบครวทเปนกลมตวอยางในพนทผดชอบตอบแบบสอบถาม เมอตอบแบบสอบถามเสรจแลวรวบรวมใสซองสงผวจยเมอไดรบแบบสอบถามกลบคน ผวจยตรวจสอบ

ความถกตรง ครบถวน และความสมบรณของขอมลทกฉบบ และน าขอมลท ไดมาวเคราะหตามวธการทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปตอไป การวเคราะหขอมล การวจยคร งนว เคราะหขอมลดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปโดยใชสถต พรรณาเพอแจกแจงความถรอยละคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ใชสถตวเคราะหสมประสทธสหสมพนธเพยรสน(Pearson’s product moment correlation coefficient) เพอหาความสมพนธระหวางปจจยการรบรดานการปฏบตของอสม.ในทมหมอครอบครว ปจจยแรงจงใจในการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว ปจจยค าจนในการปฏบตงานของอสม. ในทมหมอครอบครวและการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว ตอการปฎบตงานตามบทบาทหนาทของอสม.ในทมหมอครอบครว ผลการวจย สวนท 1 ปจจยสวนบคคล

ผวจยน าแบบสอบถามทไดรบการตอบกลบทงหมด 370 ฉบบตรวจสอบมความสมบรณทงหมด370 ฉบบผลการวเคราะหขอมลพบวา อสม.สวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 73.20 มอายอยระหวาง 45-49 ปรอยละ 49.50สมรสแลวรอยละ 64.90มรายไดเฉลยตอเดอนอยระหวาง 5,001-15,000 บาท รอยละ 61.10และปฏบตหนาทเปนอสม.นอยกวา 5 ป รอยละ 40.80รองลงมาปฎบตหนาทเปนอสม.5-10 ป รอยละ 38.6 สวนท 2 ปจจยการรบร แรงจงใจและปจจยค าจนในการปฏบตของ อสม.ในทมหมอครอบครว

22 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

ผวจยน าแบบสอบถามทง 5 สวนไปตรวจสอบความตนงตามเนอหาโดยผทรงคณวฒ ดานการสาธารณสขจ านวน 3 ทานมคาดชนความสอดคลองระหวาง 0.67-1.00 แลวน ามาปรบปรงแกไขทดลองใชกบอสม. ทมคณสมบตใกลเคยงกบกลมตวอยางจ านวน 30 คน วเคราะหหาความเทยงโดยใชสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach ‘s alpha coefficient ) ผลการวเคราะหคาความเทยงสวนท 2 แบบสอบถามปจจยการรบรการปฎบตงานของ อสม.เทากบ 0.828 สวนท 3 ปจจยแรงจงใจในการปฎบตงานของอสม. เทากบ .844 สวนท 4 ปจจยค าจนในการปฏบตงานของ อสม. เทากบ .871 และสวนท 5 การปฏบตงานของ อสม. เทากบ.892 การเกบรวบรวมขอมล

หลงจากไดรบการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษยเลขทWTU 2559-0027 รหสโครงการ HE-WTU 542571) จากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจย ในมนษยคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยเวสเทรน จงด าเนนการเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนพฤษภาคม –กรกฎาคม 2559ดวยแบบสอบถามจ านวนโดย370 ชด ไดชแจงรายละเอยดของแบบสอบถามและซกซอมความเขาใจใหตรงกนแกผรบผดชอบเกบรวบรวมขอมลของส านกสาธารณสขอ าเภอและโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพ.สต.) เพอน าแบบสอบถามไปใหอสม. ในทมหมอครอบครวทเปนกลมตวอยางในพนทผดชอบตอบแบบสอบถาม เมอตอบแบบสอบถามเสรจแลวรวบรวมใสซองสงผวจยเมอไดรบแบบสอบถามกลบคน ผวจยตรวจสอบ

ความถกตรง ครบถวน และความสมบรณของขอมลทกฉบบ และน าขอมลท ไดมาวเคราะหตามวธการทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปตอไป การวเคราะหขอมล การวจยคร งนว เคราะหขอมลดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปโดยใชสถต พรรณาเพอแจกแจงความถรอยละคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ใชสถตวเคราะหสมประสทธสหสมพนธเพยรสน(Pearson’s product moment correlation coefficient) เพอหาความสมพนธระหวางปจจยการรบรดานการปฏบตของอสม.ในทมหมอครอบครว ปจจยแรงจงใจในการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว ปจจยค าจนในการปฏบตงานของอสม. ในทมหมอครอบครวและการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว ตอการปฎบตงานตามบทบาทหนาทของอสม.ในทมหมอครอบครว ผลการวจย สวนท 1 ปจจยสวนบคคล

ผวจยน าแบบสอบถามทไดรบการตอบกลบทงหมด 370 ฉบบตรวจสอบมความสมบรณทงหมด370 ฉบบผลการวเคราะหขอมลพบวา อสม.สวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 73.20 มอายอยระหวาง 45-49 ปรอยละ 49.50สมรสแลวรอยละ 64.90มรายไดเฉลยตอเดอนอยระหวาง 5,001-15,000 บาท รอยละ 61.10และปฏบตหนาทเปนอสม.นอยกวา 5 ป รอยละ 40.80รองลงมาปฎบตหนาทเปนอสม.5-10 ป รอยละ 38.6 สวนท 2 ปจจยการรบร แรงจงใจและปจจยค าจนในการปฏบตของ อสม.ในทมหมอครอบครว

22 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

ผวจยน าแบบสอบถามทง 5 สวนไปตรวจสอบความตนงตามเนอหาโดยผทรงคณวฒ ดานการสาธารณสขจ านวน 3 ทานมคาดชนความสอดคลองระหวาง 0.67-1.00 แลวน ามาปรบปรงแกไขทดลองใชกบอสม. ทมคณสมบตใกลเคยงกบกลมตวอยางจ านวน 30 คน วเคราะหหาความเทยงโดยใชสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach ‘s alpha coefficient ) ผลการวเคราะหคาความเทยงสวนท 2 แบบสอบถามปจจยการรบรการปฎบตงานของ อสม.เทากบ 0.828 สวนท 3 ปจจยแรงจงใจในการปฎบตงานของอสม. เทากบ .844 สวนท 4 ปจจยค าจนในการปฏบตงานของ อสม. เทากบ .871 และสวนท 5 การปฏบตงานของ อสม. เทากบ.892 การเกบรวบรวมขอมล

หลงจากไดรบการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษยเลขทWTU 2559-0027 รหสโครงการ HE-WTU 542571) จากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจย ในมนษยคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยเวสเทรน จงด าเนนการเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนพฤษภาคม –กรกฎาคม 2559ดวยแบบสอบถามจ านวนโดย370 ชด ไดชแจงรายละเอยดของแบบสอบถามและซกซอมความเขาใจใหตรงกนแกผรบผดชอบเกบรวบรวมขอมลของส านกสาธารณสขอ าเภอและโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพ.สต.) เพอน าแบบสอบถามไปใหอสม. ในทมหมอครอบครวทเปนกลมตวอยางในพนทผดชอบตอบแบบสอบถาม เมอตอบแบบสอบถามเสรจแลวรวบรวมใสซองสงผวจยเมอไดรบแบบสอบถามกลบคน ผวจยตรวจสอบ

ความถกตรง ครบถวน และความสมบรณของขอมลทกฉบบ และน าขอมลท ไดมาวเคราะหตามวธการทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปตอไป การวเคราะหขอมล การวจยคร งนว เคราะหขอมลดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปโดยใชสถต พรรณาเพอแจกแจงความถรอยละคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ใชสถตวเคราะหสมประสทธสหสมพนธเพยรสน(Pearson’s product moment correlation coefficient) เพอหาความสมพนธระหวางปจจยการรบรดานการปฏบตของอสม.ในทมหมอครอบครว ปจจยแรงจงใจในการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว ปจจยค าจนในการปฏบตงานของอสม. ในทมหมอครอบครวและการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว ตอการปฎบตงานตามบทบาทหนาทของอสม.ในทมหมอครอบครว ผลการวจย สวนท 1 ปจจยสวนบคคล

ผวจยน าแบบสอบถามทไดรบการตอบกลบทงหมด 370 ฉบบตรวจสอบมความสมบรณทงหมด370 ฉบบผลการวเคราะหขอมลพบวา อสม.สวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 73.20 มอายอยระหวาง 45-49 ปรอยละ 49.50สมรสแลวรอยละ 64.90มรายไดเฉลยตอเดอนอยระหวาง 5,001-15,000 บาท รอยละ 61.10และปฏบตหนาทเปนอสม.นอยกวา 5 ป รอยละ 40.80รองลงมาปฎบตหนาทเปนอสม.5-10 ป รอยละ 38.6 สวนท 2 ปจจยการรบร แรงจงใจและปจจยค าจนในการปฏบตของ อสม.ในทมหมอครอบครว

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 21

วธด าเนนการวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงส ารวจ ประชากรทใชในการศกษาครงนเปน อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว จงหวดปทมธานจ านวน 9,807 คน (ส านกงานสาธารณสขจงหวดปทมธาน, 2558)ก าหนดขนาดกลมตวอยางดวย กา ร ใ ช ว ธ ก า รค า น วณต าม ส ต ร แด เน ย ล (Daniel, 2010) ใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random Samplin).ประกอบดวย ขนตอนท 1 จบฉลากรายชอต าบล รอยละ 30 ของแตละอ าเภอรวม 17 ต าบล ขนตอนท 2 ท าการสมแบบงายต าบลละ 1 หมบาน รวม 17 หมบาน และขนตอนท3 ค านวณกลมตวอยางโดยค านวณตามสดสวนของ อสม.ของแตละหมบาน ทงหมดจ านวน 370 คน

อสม.ทเปนกลมตวอยางในการวจยนเปนอสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครวในพนทจงหวดปทมธาน ประจ าปงบประมาณ 2558 (เดอนตลาคม 2557-กนยายน 2558) ทงเพศชายและเพศหญง เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยไดสรางขนแบงออกเปน 5 สวน ดงน

สวนท 1ปจจยสวนบคคลไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา รายไดเฉลยตอเดอน อาชพ และระยะเวลาการปฏบตหนาท เปนขอค าถามแบบมตวเลอกใหตอบและเตมขอความ จ านวน 7ขอ

สวนท 2 ปจจยการรบรดานการปฏบตของ อสม.ในทมหมอครอบครวลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดย

เลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน16 ขอ เกณฑการแปลผล ใชแนวคดของBenjamin S. Bloom and others (1975) แบงออกเปน 3 ระดบ คอ รอยละ 80 ขนไป (12-16 คะแนน) มการรบรระดบสง รอยละ 60-79 (9-11 คะแนน) มการรบรระดบปานกลาง และนอยกวารอยละ 60 (0-8 คะแนน) มการรบรระดบต า

สวนท 3 ปจจยแรงจงใจในการปฏบต งานของอสม.ในทมหมอครอบคร ว ลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดยเลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน 10ขอ

สวนท 4 ปจจยค าจนในการปฏบตงานของอสม. ในทมหมอครอบครว ลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา5 ระดบ โดยเลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน14 ขอ

สวนท 5 การปฏบตงานของ อสม.ในทมหมอครอบครว ลกษณะค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดยเลอกตอบ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด แบงออกเปน 8 ดาน จ านวน30 ขอ

เกณฑการแปลผลแบบสอบถามตอนท 3-5 ใชแนวคดของ Best (1977) แบงออกเปน 3 ระดบ คอ มคะแนนเฉลยเทากบ 3.67-5.00 อยในระดบสง มคะแนนเฉลยเทากบ 2.34-3.66 อยในระดบปานกลาง และมคะแนนเฉลยเทากบ 1.00-2.33 อยในระดบต า การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

Page 8: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

23

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 23

ตารางท 1 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบร แรงจงใจปจจยค าจน และการ

ปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครว(n = 370) ตวแปร จ านวน (รอยละ) S.D.

สง ปานกลาง ต า การรบรในการปฏบต 324 (87.60) 46 (12.40) 0 (0.00) 4.05 0.43

แรงจงใจในการปฏบต 305 (82.40) 65 (17.60) 0 (0.00) 4.00 0.65

ปจจยค าจนในการปฏบต 294 (79.50) 76 (20.50) 0 (0.00) 3.97 0.71

จากตารางท 1 พบวาอสม.สวนใหญมการรบร ในการปฏบตของอสม.ในทมหมอครอบครวอยในระดบสง รอยละ 87.60( = 4.05, SD = 0.43)มแรงจงใจในการปฏบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครวภาพรวมอยใน สวนท 3 ขอมลการปฏบตของ อสม.ในทมหมอครอบครว

ระดบสงรอยละ 82.40 ( = 4.00, SD = 0.65) และมปจจยค าจนในการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครวภาพรวมอยในระดบสงรอยละ79.50 ( =3.97, SD = 0.71)

ตารางท 2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครว(n = 370) การปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครว S.D. ระดบ 1. ใหความรเกยวกบเพอนบานและบคคลในชมชนโดยการใหสขศกษาเกยวกบแนวทางการดแลสขภาพของแตละคน และหมบาน

4.06 1.98 มาก

2. มสวนรวมในการคดวเคราะหหาแนวทางในการแกไขปญหาดานสขภาพอนามยของบคคลในชมชน

3.90 0.84 มาก

3. รวมกนจดกจกรรมดานการรณรงค สงเสรมสขภาพของประชาชนในชมชน เชน การรณรงค ลดการเกดโรคไขเลอดออก คดกรองโรคเบาหวาน ความดนโลหต

3.98 0.71 มาก

4. ใหความรวมมอในการออกเยยมบานผปวยตดเตยง พการ ผปวยระยะสดทายรวมกนกบเจาหนาทกระทรวงสาธารณสขเพอสงเสรมสขภาพและจตใจของผปวย

3.80 0.88 มาก

Page 9: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

2424 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

ตารางท 2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครว(n = 370) (ตอ)

การปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครว S.D. ระดบ 5. เปนผสอขาวสาธารณสขระหวางเจาหนาทและประชาชนในหมบานนดหมายเพอนบานมารบบรการสาธารณสข แจงขาวสารสาธารณสข

3.95 0.81 มาก

6. รวมส ารวจและจดท ารายงานหรอบนทกการตรวจเยยมผดอยโอกาสผปวยตดเตยง ผปวยระยะสดทาย เพอท าแผนการดแลผปวยรวมกบเจาหนาทของสาธารณสข

4.02 0.69 มาก

7. ตดตามรวบรวมและรายงานผลการด าเนนกจกรรมดานสขภาพ 3.87 0.86 มาก 8. เปนแบบอยางทดและเปนแกนน าสขภาพดานการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพเพอการเรยนรของคนในชมชน

3.93 0.81 มาก

ภาพรวม 3.84 0.86 มาก จากตารางท 2 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมการปฏบตงานในทมหมอครอบครวภาพรวมอยในระดบมาก ( =3.84, SD = 0.86) ขอทมคาเฉลยสงสด คอ ใหความรเกยวกบเพอนบานและบคคลในชมชนโดยการใหสขศกษาเกยวกบแนวทางการดแลสขภาพของแตละคน และหมบาน( =4.06, SD = 1.98)รองลงมาคอ รวมส ารวจและจดท ารายงานหรอบนทกการตรวจ เยยมผดอยโอกาสผปวยตดเตยง ผปวยระยะสดทาย เพอท าแผนการดแลผปวยรวมกบเจาหนาทของสาธารณสข ( =4.02, SD = 0.69) และรวมกนจดกจกรรมดานการรณรงค สงเสรมสขภาพของประชาชนในชมชน เชน การรณรงค ลดการเกดโรคไขเลอดออก คดกรองโรคเบาหวาน ความดนโลหต ( = 3.98, SD = 0.71) สวนขอทมคาเฉลยต าสดคอ ให

ความรวมมอในการออกเยยมบานผปวยตดเตยง พการ ผปวยระยะสดทายรวมกนกบเจาหนาทกระทรวงสาธารณสขเพอสงเสรมสขภาพและจตใจของผปวย ( = 3.80, SD = 0.88) รองลงมาคอ ตดตามรวบรวมและรายงานผลการด าเนนกจกรรมดานสขภาพ ( = 3.87, SD = 0.86) และมสวนรวมในการคดวเคราะหหาแนวทางในการแกไขปญหาดานสขภาพอนามยของบคคลในชมชน ( = 3.90, SD = 0.84) สวนท 4 การวเคราะหปจจยทมความสมพนธกบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครว

Page 10: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

25มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 25

ตารางท 3 ความสมพนธระหวางการรบร แรงจงใจและปจจยค าจนกบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครว

ตวแปร พฤตกรรมการออกก าลงกาย

R P-value - การรบรในการปฏบต 0.33 .001** - แรงจงใจในการปฏบต 0.30 .001** - ปจจยค าจนในการปฏบต 0.52 .001** **p-value0.01

จากตารางท 3 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางการรบร แรงจงใจและปจจยค าจน กบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครวพบวา ปจจยค าจน การรบรและแรงจงใจในการปฏบตงานมความสมพนธกบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครวอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r= .52, .33และ .30 ตามล าดบ) อภปรายผล

การวจยเรอง ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครว จงหวดปทมธาน ครงนสามารถอภปรายผลไดดงน

1.การปฏบตงานในทมหมอครอบครวของกลมตวอยาง พบวา มคาเฉลยของการปฏบตงานในทมหมอครอบครวโดยรวมและรายขออย ในระดบมาก ท งนอธบายไดวา กลมตวอยางทใชในการวจยครงนสวนใหญปฏบตหนาทเปน อสม. มาแลวเปนระยะเวลา 1-10 ป รอยละ 79.4 รวมทงมาปฏบตงานในทมหมอครอบครว จงไดรบการฝกอบรมพฒนาศกยภาพในดานการปฏบตงานในทมหมอครอบครวอยางตอเนองตามแนวทางการสรางทมหมอครอบครว

(ส านกบรหารการสาธารณสข,2558) สงผลท าใหกล ม ต วอย า งม ก า รปฏ บ ต ง านในท มหมอครอบครวอยในระดบมาก

2. ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางการรบร แรงจงใจและปจจยค าจน กบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครว พบวา ปจจยค าจน การรบรและแรงจงใจในการปฏบตงาน มความสมพนธกบการปฎบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครวอยางมนยสมพนธทระดบ 01 (r= .52, .33 และ .30 ตามล าดบ) สามารถอภปรายผลการวจย ดงน

2.1 ปจจยค าจนในการปฏบตงานมความสมพนธกบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครวอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบการศกษาของเอกรนทร โปตะเวช (2551) ทท าการศกษาเรอง ปจจยทมผลตอการปฏบตงานสาธารณสขมลฐานตามบทบาทหนาทของ อสม. ในอ าเภอศรเชยงใหม จงหวดหนองคาย ผลการวจยพบวา การไดรบการสนบสนนวสดอปกรณและงบประมาณ มผลตอการปฏบตงานสาธารณสขมลฐานตามบทบาทหนาทของ อสม. สอดคลองกบชาตร จนทรตา (2552) ทท าการศกษาเรอง ปจจยทมผลตอการปฏบต งานของ อสม.เทศบาลต าบลหางดง

Page 11: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

2626 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

จงหวดเชยงใหม ผลการวจยพบวา การไดรบการอบรมอยางตอเนอง การไดรบการนเทศงานจากเจาหนาทสาธารณสข และความพงพอใจในการด ารงต าแหนง อสม. มผลตอการปฏบตงานสาธารณสขมลฐานของ อสม. และสอดคลองกบการศกษาของจนตนา บญยง (2555) ทท าการศกษาเรอง ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในกระบวนการบรหารหมบานจดการสขภาพของ อสม. จงหวดอบลราชธาน ผลการวจย พบวา การไดรบการสนบสนนดานนโยบาย มผลตอการมสวนรวมในกระบวนการบรหารหมบานจดการสขภาพของ อสม. อธบายไดวาปจจยค าจนมผลตอการปฎบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว.ดงนน อสม.ควรไดรบการสนบสนนการท างานในดานตางๆ เชน การไดใหแสดงบทบาทการแกไขปญหาในการปฎบตงาน การไดรบการอบรม และการไดรบสทธตางๆในการร กษาพยาบาล ก า ร ไ ด ร บสนบสน นด า นงบประมาณคาตอบแทน และวสด ในการปฎบตงานอยางพอเพยง

2.2 การรบร ในการปฏบตงาน มความสมพนธกบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครวอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบการศกษาของ สดารตน หลอเพชร (2554) ทท าการศกษาเรอง ปจจยทเกยวของกบการปฏบตงานตามบทบาทของ อสม. ในงานสขภาพภาคประชาชน ผลการวจยพบวา ระดบการรบร มความสมพนธกบระดบการปฏบตงานของ อสม.ในงานสขภาพภาคประชาชนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 อธบายไดวา อสม .ควรไดรบรบทบาทหนาทในการปฎบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครวใหมากขนจะสงผลตอการปฎบตงานของอสม.ในทม

หมอครอบครวมากขนดวยเชน การรบรวธการสงตอผปวย การรบรถงวธการน าความรไปปรบใชในชวตประจ าวน การรบรถงวธการปรบแกไขปญหาสขภาพเบองตนได

2.3 แรงจงใจในการปฏบตงาน มความสมพนธกบการปฏบตงานของ อสม. ในทมหมอครอบครวอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบการศกษาของ เอกรนทร โปตะเวช (2551) ทท าการศกษาเรอง ปจจยทมผลตอการปฏบตงานสาธารณสขมลฐานตามบทบาทหนาทของอสม. ในอ าเภอศรเชยงใหม จงหวดหนองคาย ผลการวจยพบวา แรงจงใจในการปฏบต งานเปนหน ง ในปจจยทม ผลตอการปฏบตงานสาธารณสขมลฐานตามบทบาทหนาทของ อสม. สอดคลองกบการศกษาของ พรฤด จวสวสด (2553) ทท าการศกษาแรงจงใจและการปฏบตงานตามบทบาทของอสม. กรณศกษาเทศบาลเมองหนองปรอ อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร ผลการวจยพบวา อสม.ทมระดบแรงจงใจตางกนจะมการปฏบตงานตามบทบาทแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และสอดคลองกบการศกษาของจนตนา บญย ง (2555) ทท าการศกษาเรองปจจยทมผลตอการมสวนรวมในกระบวนการบรหารหมบานจดการส ขภ าพของ อสม . จ งห ว ด อบลร าชธาน ผลการวจยพบวา แรงจงใจในการยอมรบนบถอและแรงจงใจในความส าเรจของการท างาน สามารถร วมกนท านายการ มส วนร วม ในกระบวนการบรหารหมบานจดการสขภาพของอสม. ในจงหวดอบลราชธานได อธบายไดวาแรงจงใจในการปฎบตงานของอสม.ในทมหมอครอบครว มผลตอการปฎบตงานของอสม.ในทมหมอครครอบครวดงนน อสม.ควรไดรบแรงจงใจ

Page 12: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 71

4. ภายหลงไดรบโปรแกรมทดลอง พบวา ระดบพฒนาการของทารกเกดกอนก าหนดในกลมทดลองและกลมควบคมไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนพฒนาการระหวางกลมหลงไดรบโปรแกรม ใชสถต Mann-Whitney U test (n=56)

กลมทดลอง กลมควบคม Mann-Whitney U N X Median N X Median Z Two-tailed p

ระดบพฒนาการ 26 2 2 26 1.68 1.52 -2.128 .055

อภปรายผลและสรปผลการวจย ภายหลงการทดลอง ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) อาจเนองจากโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของผ ด แลท ส ร างข นตามแนวค ดการร บรความสามารถของแบนดรา (Bandura, 1997) โดยผานแหลงสนบสนนการรบรความสามารถทง 4 แหลง ไดแก (1) การสนบสนนผดแลดวยประสบการณจากการลงมอกระท า ท าใหผดแลทไดรบการแนะน าและลงมอปฏบตเกดความมนใจ เชอมนวาตนเองสามารถดแลทารกเกดกอนก าหนดไดอยางดและน าไปสการมพฤตกรรมการตอบสนองความตองการพนฐานทเหมาะสมและถกตอง (เนตรนภา เทพชนะ, 2551) ท าใหทารกมการเจรญเตบโตทดขนตามมา (2) การสนบสนนใหผดแลการไดเหนตวแบบ สงผลใหผดแลคดวาตนเองนาจะมพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบได (Bandura, 1997) โดยเฉพาะเมอเกดปญหาการดแลทารก การทไดดตวแบบทมลกษณะคลายกบตนเอง อาจท าใหผดแลลดความกลวตางๆ (กนทมา ชาวเหลอง, 2553) และน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกทดได (3) การสนบสนนจากการไดรบก าลงใจ การชมเชย และ (4) การสนบสนนใหผดแลมความพรอมทางรางกายและอารมณ ตลอดระยะเวลาการดแลทารกท าใหผดแลมก าลงใจในการตอสกบปญหาและมความพยายามในการแกไข

ปญหาจากการดแลทารกเกดกอนก าหนดได (น าทพย สวสดตระกล, 2554) ดงนนเมอผดแลรบรวาตนเองมความสามารถในการดแลทารกเกดกอนก าหนดได กน าไปสพฤตกรรมการดแลทารกโดยเฉพาะผดแลจะมความมนใจและสามารถใหการตอบสนองความตองการพนฐานไดดยงขน นอกจากนทารกเกดกอนก าหนดมกมความเครยดจากการทตองปรบตวกบสงแวดลอมใหม การดแลท เดมไดรบจากพยาบาลในหออภ บาลทารกเปล ยน เป นผ ด แลท บ าน ซ งความเครยดดงกลาวอาจสงผลใหทารกมการเผาผลาญสารอาหารเพมขนท าใหทารกมน าหนกตวทลดลงไดในชวงแรก (บษกร พนธเมษาฤกธ, 2555; Peinjing, 2006) แตเมอผดแลใหการตอบสนองความตองการพ นฐานทารกไดอย างถกตอง ตอเนอง อาจสงผลใหทารกมความเครยดลดลง ซงท าใหการเผาผลาญสารอาหารของทารกลดลง โดยสามารถประเมนไดจากน าหนกตวทารกในกลมทดลองทเพมขน ประกอบกบกจกรรมในโปรแกรมมหลายกจกรรมทชวยสงเสรมการเจรญเตบโต นอกเหนอจากการใหนม อาทเชน การโอบกอด การสมผสทารกอยางนมนวล หากทารกไดรบอยางตอเนองจะสามารถท าใหทารกรสกถงความปลอดภย ซงสงผลใหระดบการเตนของหวใจทารกทลดลง ความยาวของชวงเวลานอนหลบจะคงทและเพมขน จงน าไปสการเผาผลาญสารอาหารกจะลดลงเชนกน (วนสา หะยเซะ, ธดารตน หวงสวสด, และนจร ไชยมงคล, 2557; Schlez,

27มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 27

ในดานตางๆในการปฎบตงาน เชน แรงจงใจทเกดจากการท างานไดส าเรจและ แรงจงใจจากการไดรบการยอมรบจากการปฎบตงานและการท างานดวยความเปนอสระและเปนประโยชนตอสวนรวม ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

จากผลการวจยเรอง ปจจยทมผลตอการปฏบตงานอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน (อสม.) ในทมหมอครอบครว จงหวดปทมธาน ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน

1. หนวยงานสาธารณสขและหนวยงานทเกยวของ ควรมกระบวนการสรางการร บร ใ นบทบาทหน าท ของ อสม . ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว รวมทงมการมอบหมายหนาทความรบผดชอบอยางชดเจน เพอใหอสม.รบร เขาใจ และสามารถปฏบตหนาทต ามบทบาทท ไ ด ร บมอ บหมาย ได อย า งมประสทธภาพตอไป

2. หนวยงานสาธารณสขและหนวยงานทเกยวของ ควรสงเสรมและสรางเสรมแรงจงใจทงในดานสรางการยอมรบนบถอ และแรงจงใจในความส าเรจของการท างานใหแก อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว เชน การมอบรางวลหรอสวสดการแก อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครวอยางเขมแขง และมผลงานเชงประจกษ

3. หนวยงานสาธารณสขและหนวยงานทเกยวของ ควรมการก าหนดนโยบายสงเสรมการปฏบตงานของ อสม.ในทมหมอค ร อ บ ค ร ว ส น บ ส น น ว ส ด อ ป ก ร ณ แ ล ะงบประมาณ รวมทงมการนเทศงานใหแก อสม.อยางตอเนอง

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรมการศกษาวจยถอดบทเรยนพนทมสามารถด าเนนงานโครงการทมหมอครอบครวไดอยางมประสทธภาพ

2. ควรมการวจยเชงปฏบตการเพอพฒนารปแบบการด าเนนงานโครงการทมหมอครอบครวทเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพปญหาสขภาพของชมชน เอกสารอางอง จนตนา บญยง. (2555). ปจจยทมผลตอการม

สวนรวมในกระบวนการบรหารหมบานจดการสขภาพของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบานในจงหวดอบลราชธาน.วารสารวจยสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน.

ชาตร จนทรตา. (2552).“ปจจยทมผลตอการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน เทศบาลต าบลหางดง จงหวดเชยงใหม”. การคนควาแบบอสระ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการเมองและการปกครอง, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

พรฤด จวสวสด.(2553). แรงจงใจและการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสข วทยานพนธ สาขาการจดการรฐและเอกชน วทยาลยบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา.

ส านกงานสาธารณสขจงหวดปทมธาน.(2558). รายงานประจ าป 2558. เอกสารอดส าเนา.

มกราคม – เมษายน 2560 ปท 31 ฉบบท 1 วารสารพยาบาลสาธารณสข 27

ในดานตางๆในการปฎบตงาน เชน แรงจงใจทเกดจากการท างานไดส าเรจและ แรงจงใจจากการไดรบการยอมรบจากการปฎบตงานและการท างานดวยความเปนอสระและเปนประโยชนตอสวนรวม ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

จากผลการวจยเรอง ปจจยทมผลตอการปฏบตงานอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน (อสม.) ในทมหมอครอบครว จงหวดปทมธาน ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน

1. หนวยงานสาธารณสขและหนวยงานทเกยวของ ควรมกระบวนการสรางการร บร ใ นบทบาทหน าท ของ อสม . ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว รวมทงมการมอบหมายหนาทความรบผดชอบอยางชดเจน เพอใหอสม.รบร เขาใจ และสามารถปฏบตหนาทต ามบทบาทท ไ ด ร บมอ บหมาย ได อย า งมประสทธภาพตอไป

2. หนวยงานสาธารณสขและหนวยงานทเกยวของ ควรสงเสรมและสรางเสรมแรงจงใจทงในดานสรางการยอมรบนบถอ และแรงจงใจในความส าเรจของการท างานใหแก อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครว เชน การมอบรางวลหรอสวสดการแก อสม.ทปฏบตงานในทมหมอครอบครวอยางเขมแขง และมผลงานเชงประจกษ

3. หนวยงานสาธารณสขและหนวยงานทเกยวของ ควรมการก าหนดนโยบายสงเสรมการปฏบตงานของ อสม.ในทมหมอค ร อ บ ค ร ว ส น บ ส น น ว ส ด อ ป ก ร ณ แ ล ะงบประมาณ รวมทงมการนเทศงานใหแก อสม.อยางตอเนอง

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรมการศกษาวจยถอดบทเรยนพนทมสามารถด าเนนงานโครงการทมหมอครอบครวไดอยางมประสทธภาพ

2. ควรมการวจยเชงปฏบตการเพอพฒนารปแบบการด าเนนงานโครงการทมหมอครอบครวทเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพปญหาสขภาพของชมชน เอกสารอางอง จนตนา บญยง. (2555). ปจจยทมผลตอการม

สวนรวมในกระบวนการบรหารหมบานจดการสขภาพของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบานในจงหวดอบลราชธาน.วารสารวจยสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน.

ชาตร จนทรตา. (2552).“ปจจยทมผลตอการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน เทศบาลต าบลหางดง จงหวดเชยงใหม”. การคนควาแบบอสระ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาการเมองและการปกครอง, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

พรฤด จวสวสด.(2553). แรงจงใจและการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสข วทยานพนธ สาขาการจดการรฐและเอกชน วทยาลยบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา.

ส านกงานสาธารณสขจงหวดปทมธาน.(2558). รายงานประจ าป 2558. เอกสารอดส าเนา.

Page 13: บทวิจัย · 2018-11-21 · 70 Journal of Pulic ealth ursin anuary - ril 18 2017 ol 31 o 1 2. ข้อมูลส่วนบุคคลทารกเกิดก่อนก

70 Journal of Public Health Nursing January - April 2017 Vol. 31 No.1

2. ขอมลสวนบคคลทารกเกดกอนก าหนด: เปรยบเทยบความแตกตางของคณสมบตกอนการทดลองโดยใชสถตไคสแควร และสถตท ระหวางกลม พบวาทกขอมลสวนบคคลในทารกไมมความแตกตางกน ดงตาราง ตาราง 2 จ านวนและรอยละของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบไคสแควร (N=52)

ขอมลสวนบคคล กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26)

2 p-value จ านวน (รอยละ) จ านวน (รอยละ)

อายปจจบน ต ากวา 30 วน 2 (7.70) 3 (11.54)

3.00 0.62 31 – 45 วน 5 (19.23) 7 (26.93) 46 – 60 วน 14 (53.84) 14 (53.83) มากกวา 60 วน 5 (19.23) 2 (7.70) ระดบพฒนาการ (กอนการทดลอง) ผานกจกรรมไมหมด 7 (26.93) 9 (34.62)

0.23 0.64 สามารถผานกจกรรมทงหมด 19 (73.07) 17 (65.38) ตาราง 3 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลสวนบคคลทารกและผลการทดสอบสถตท (N = 52)

ขอมลสวนบคคลทารก (กอนการทดลอง)

กลมทดลอง (n = 26) กลมควบคม (n = 26) t p-value

( X ) (S.D.) ( X ) (S.D.) น าหนกปจจบน(กรม) 2,225 398 2,265 315 -0.82 0.42 ความยาวปจจบน (เซนตเมตร) 42.52 4.86 41.98 4.18 0.59 0.55

จากการทดสอบคณสมบตของกลมตวอยางกอนการไดรบโปรแกรมทงกลมควบคมและกลมทดลอง พบวาทง 2 กลม ไมมความแตกตางกน แสดงใหเหนวาลกษณะทารกและผดแลมความใกลเคยงกน 3. ภายหลงไดรบโปรแกรมการทดลอง พบวา ทารกกลมทดลองมน าหนกตวเพมขนมากกวากลม

ควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (t = 4.406, p<.001) สวนความยาวล าตวไมมความแตกตางกน ดงตาราง

ตาราง 4 เปรยบเทยบคาเฉลยน าหนกและความยาวล าตวหลงไดรบโปรแกรมโดยใชสถตท (N = 52)

ภาวะสขภาพ กลม n X S.D. Mean

Difference t df p

น าหนกตว (กรม)

ทดลอง 26 2,706.25 384.45 509.75 4.406 30 .000 ควบคม 26 2,396.50 346.18

ความยาว (เซนตเมตร)

ทดลอง 26 44.85 2.98 1.100 1.159 30 .254 ควบคม 26 42.75 3.02

2828 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

ส านกบรหารการสาธารณสข ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2558). ทมหมอครอบครว. กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สดารตน หลอเพชร. (2554). ปจจยทเกยวของกบการปฏบตงานตามบทบาทของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน ในงานสขภาพภาคประชาชน วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลย ราชภฏเพชรบร.

เอกรนทร โปตะเวช. (2551). ปจจยทมผลตอการปฏบตงานสาธารณสขมลฐานตามบทบาทหนาทของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบานในอ าเภอศรเชยงใหม จงหวดหนองคาย. วทยานพนธ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.

Bloom, Benjamin S. and James H.Block.(1975). Mastery Learning Mastery Learning TheoryandPractics. New York. : Holt, Rinchart and Winston.

Best, J. W. (1977).Research in Education. (3rded). New Jersey: Prentice hall Inc.

Daniel,W.W.(2010) Biostatistics:afoundation for analysis in the health sciences(9thed. )NJ: John Wily&Sons.

Herzberg, Frederick, Bernarol and Synderman, Barbara Bloch.1959.The Motivation to Work. New York: John Wiley and Sons, lnc.

28 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

ส านกบรหารการสาธารณสข ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2558). ทมหมอครอบครว. กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สดารตน หลอเพชร. (2554). ปจจยทเกยวของกบการปฏบตงานตามบทบาทของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน ในงานสขภาพภาคประชาชน วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลย ราชภฏเพชรบร.

เอกรนทร โปตะเวช. (2551). ปจจยทมผลตอการปฏบตงานสาธารณสขมลฐานตามบทบาทหนาทของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบานในอ าเภอศรเชยงใหม จงหวดหนองคาย. วทยานพนธ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.

Bloom, Benjamin S. and James H.Block.(1975). Mastery Learning Mastery Learning TheoryandPractics. New York. : Holt, Rinchart and Winston.

Best, J. W. (1977).Research in Education. (3rded). New Jersey: Prentice hall Inc.

Daniel,W.W.(2010) Biostatistics:afoundation for analysis in the health sciences(9thed. )NJ: John Wily&Sons.

Herzberg, Frederick, Bernarol and Synderman, Barbara Bloch.1959.The Motivation to Work. New York: John Wiley and Sons, lnc.

28 Journal of Public Health Nursing January – April 2017 Vol. 31 No.1

ส านกบรหารการสาธารณสข ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2558). ทมหมอครอบครว. กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สดารตน หลอเพชร. (2554). ปจจยทเกยวของกบการปฏบตงานตามบทบาทของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน ในงานสขภาพภาคประชาชน วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลย ราชภฏเพชรบร.

เอกรนทร โปตะเวช. (2551). ปจจยทมผลตอการปฏบตงานสาธารณสขมลฐานตามบทบาทหนาทของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบานในอ าเภอศรเชยงใหม จงหวดหนองคาย. วทยานพนธ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.

Bloom, Benjamin S. and James H.Block.(1975). Mastery Learning Mastery Learning TheoryandPractics. New York. : Holt, Rinchart and Winston.

Best, J. W. (1977).Research in Education. (3rded). New Jersey: Prentice hall Inc.

Daniel,W.W.(2010) Biostatistics:afoundation for analysis in the health sciences(9thed. )NJ: John Wily&Sons.

Herzberg, Frederick, Bernarol and Synderman, Barbara Bloch.1959.The Motivation to Work. New York: John Wiley and Sons, lnc.