บทคดยอ การศกษาความหลากหลายของทรพยากรปาไมและสตวปาบรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศ ในพนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ บรเวณหลกกโลเมตรท 91 – 96 ในกลมปาดงพญาเยน – เขาใหญ ซงไดรบผลกระทบจากทางหลวงหมายเลข 348 (ละหานทราย – ตาพระยา) ทตดผานพนทท าใหฝนปาถกแบงออกเปนสองสวน การศกษาสงคมพชโดยท าการวางแปลงขนาด 30 x 60 เมตร สองฝงถนน ฝงละ 1 แปลง ซงฝงซายเปนปาเบญจพรรณและฝงขวาเปนปาดบแลง สวนการศกษาดานสตวปาท าโดยวางแนวส ารวจจ านวน 8 เสน รวมระยะทาง 48 กโลเมตร ท าการส ารวจ 2 ฤดกาล คอ ฤดแลงและ ฤดฝน ระยะเวลาศกษาระหวางเดอนตลาคม 2555 ถงกนยายน 2556 ผลการศกษาสงคมพชปาดบแลง พบไมตนจ านวน 107 ตน 17 วงศ 23 สกล 24 ชนด คาความหลากหลายของชนดพนธ โดยวธการของ Shannon - Wiener Index เทากบ 1.573 มพนทหนาตด 12.836 ตารางเมตรตอเฮกตาร และมปรมาตรไม 103.682 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร โดยวงศ DIPTEROCARPACEAE มพนทหนาตดและปรมาตรไมมากทสด คาดชนความส าคญ สงสด คอ ตะเคยนหน (Hopea ferrea Pierre) มคา 173.772 มวลชวภาพเหนอพนดน และการกกเกบคารบอนเหนอพนดน เทากบ 66.262 ตน/เฮกตาร และ 31.143 ตนคารบอน/เฮกตาร ตามล าดบ สวนปาเบญจพรรณ พบไมตน 237 ตน 23 วงศ 31 สกล 28 ชนด คาความหลากหลายของชนดพนธ โดยวธของ Shannon-Wiener Index เทากบ 2.884 มพนทหนาตด 18.169 ตารางเมตรตอเฮกตาร และมปรมาตรไม 120.3587 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร โดยวงศ FABACEAE มพนทหนาตดและปรมาตรไมมากทสด คาดชนความส าคญ ส งสด คอ นนทร (Peltophorum pterocarpum Back. ex Heyne) มค า 51.882 มวลชวภาพเหนอพนดน และการกกเกบคารบอนเหนอพนดน เทากบ 80.757 ตน/เฮกตาร และ 37.955 ตนคารบอน/เฮกตาร ตามล าดบ

สตวปาพบสตวเลยงลกดวยนมทงหมด 11 วงศ 14 ชนด นกทงหมด 26 วงศ 39 ชนดสตวเลอยคลานท งหมด 5 วงศ 7 ชนด และสตวสะเทนน าสะเทนบกทงหมด 3 วงศ 3 ชนด สตวเลอยคลาน 3 วงศ 3 ชนด สตวเลยงลกดวยนมทมบทบาทตอระบบน เวศมทงหมด 6 ชนด ได แ ก ช า ง (Elephas maximus) กระท ง (Bos gaurus) ว วแ ด ง (Bos javanicus) ห ม ค ว าย (Ursus thibetanus) หมปา (Sus scrofa) และเกงเหนอ (Muntiacus muntjak) คาความหลากชนดของ Shannon-Wiener Index ฝงซาย และฝงขวาของเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ มคาเทากบ 1.5619 และ 1.7685 ตามล าดบ ดชนความคลายคลง (Jaccard’s Similarity) เทากบ รอยละ 70 ซงสองพนทมความคลายคลงกนมาก

การใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวางป 2544 กบป 2554 พบวา พนทเกษตรกรรม ปาเบญจพรรณ ทงหญา เมอง เพมขนจากป 2544 และแหลงน า ปาดบแลง มพนทลดลง เนองจากการขยายตวของเมองและการเกษตร

ดงนนเหนควรด าเนนการออกแบบและจดท าแนวเชอมตอผนปา ในลกษณะทางขามของกระทง ในรปแบบโครงสรางอโมงคครอมเสนทางเดม โดยจะตองมการปลกตนไมดานบนของอโมงคใหมสภาพใกลเคยงกบสงคมพชบรเวณนนๆ และท าการฟนฟระบบนเวศทงสองฝงใหมความสมบรณมากขน ค ำส ำคญ : แนวเชอมตอระบบนเวศ กลมปาดงพญาเยน – เขาใหญ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ทางหลวงหมายเลข 348 ความหลากหลายทางชวภาพ

(1)

ค ำน ำ การจดการพนทแนวเชอมตอระบบนเวศหรอ Corridor Area เปนแนวความคดหนงทตองการใหกระบวนการจดการกลมปาในเชงนเวศมการเชอมตอกน มเปาหมายหลกเพอชวยใหกระบวนการทางนเวศปาไมมความสมบรณ สงเสรมใหมการแพรกระจายพนธของสตวปา และพชพรรณทเปนอาหารของสตวปาไดมโอกาสแพรพนธไปยงพนทปาทหางไกลออกไป

ในการออกแบบทางเชอมผนปานน จ าเปนตองค านงถงชนดพนธของสตวปาเปาหมายในพนท รวมทงความตองการทางนเวศของสตวปาเหลานน เชน ความคลายคลงของสงคมพช และแหลงอาหาร เปนตน ความชกชมของสตวปาและต าแหนงทมความส าคญทสตวจะใชเปนทางเดนขาม รวมทงรปแบบของทางขามทจะตองมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมและเขากบความตองการในดานถนอาศยของสตวปา (Habitat Requirement)

จากการส ารวจดานชนดพนธสตวปาและการกระจายเชงพนทของสตวปาส าคญ ไดก าหนด กล มส ตว เป าหมายในการศกษาจ านวน 6 ชน ด ได แก เส อ โครง (Panthera tigris) ชางป า (Elephas maximus) ววแดง (Bos javanicus) กระทง (Bos gaurus) กวางปา (Rusa unicolor) และเกงเหนอ (Muntiacus muntjak) โดยท าการคนควาจากเอกสาร ต ารา พบวาชนดพนธสตวปาในพนทกลมปาดงพญาเยน - เขาใหญ มรายงานวาพบกลมสตวเปาหมายทง 6 ชนด โดยในพนท เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ อทยานแหงชาตทบลาน และอทยานแหงชาตปางสดา มการรายงานพบกลมสตวเปาหมายทง 6 ชนด สวนในพนท อทยานแหงชาตเขาใหญ มการรายงานพบ 5 ชนด คอ เส อ โครง (Panthera tigris) ช างป า (Elephas maximus) กระท ง (Bos gaurus) กวางป า (Rusa unicolor) และเกงเหนอ (Muntiacus muntjak) อทยานแหงชาตตาพระยาพบ 5 ชนด ไดแก เสอโครง (Panthera tigris) ชางปา (Elephas maximus) กระทง (Bos gaurus) กวางปา (Rusa unicolor) และเกง (Muntiacus vaginalis) ส าหรบสตวปามกระดกสนหลง จ านวน 4 กลมคอ นก สตวเลยงลกดวยนม สตวสะเทนน าสะเทนบก และสตวเลอยคลานนนมรายงานดงน นกมจ านวนมากทสด 331 ชนด สตวเลยงลกดวยนมมจ านวนมากทสด 81 ชนด สตวเลอยคลานพบจ านวนมากทสด 48 ชนดและสตวสะเทนน าสะเทนบกพบจ านวนมากทสด 18 ชนด

(2)

ในขณะทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญอยในพนทปาสงวนแหงชาตปาดงใหญ ทองทต าบล ล านางรอง ต าบลโนนดนแดง อ าเภอโนนดนแดง ต าบลโคกมะมวง ต าบลหท านบ อ าเภอปะค า จงหวดบรรมย มเนอท 195,486 ไร หรอประมาณ 312 ตารางกโลเมตร เปนปาทอดมสมบรณแหงสดทายของจงหวดบรรมย และเปนแหลงตนน าล าธารทส าคญ ไดแก หวยล านางรอง หวยล าปลายมาศ เนองจากพนทตดตอ กบอทยานแหงชาต 3 แหง ไดแก อทยานแหงชาตทบลาน อทยานแหงชาตปางสดา และอทยานแหงชาตตาพระยา ท าใหมสตวปาอาศยอยอยางชกชม ปจจบนพนทถกแบงออกเปน 2 สวน โดยมทางหลวงแผนดนหมายเลข 348 ตดผานและมการบกรกยดถอครอบครองทดนของราษฎรเพออยอาศยและท ากน สงผลใหเกดปญหาการใชพนทเพอเปนเสนทางหากนทเชอมโยงกนระหวางพนทปาถกตดขาดลงระหวางเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ เพอเปนการกระตนใหเกดการบรหารจดการเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาวขางตน จงจ าเปนอยางยงทจะตองมการศกษาถงขอมลดานตางๆ ดงทกลาวมาแลว เพอน ามาใชในการออกแบบรปแบบของแนวเชอมตอระบบนเวศแหงนตอไป

(3)

สำรบญ

หนำ

ค าน า (1) สารบญ (3) สารบญตาราง (4) สารบญภาพ (6) วตถประสงค 1 การตรวจเอกสาร 2 อปกรณและวธการ 25 ผลและวจารณ 44 สรปและขอเสนอแนะ 116 เอกสารและสงอางอง 121 ภาคผนวก 123

(4)

สำรบญตำรำง ตำรำงท หนำ 1 สมการแอลโลเมตรกทใชในการค านวณหามวลชวภาพของตนไมในปาธรรมชาต 36 2 ปรมาตรไม (Volume) ปาดบแลง 45 3 พนทหนาตด (Basal Area) ปาดบแลง 46 4 ความหนาแนนสมพทธ ความถสมพทธ และคาความเดนสมพทธของไมตนในแปลง ตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 48 5 ความหลากหลายของชนดพนธของพรรณไมในกลมตางๆ 50 6 ปรมาตรไม (Volume) ปาเบญจพรรณ 63 7 พนทหนาตด (Basal Area) ปาเบญจพรรณ 64 8 ความหนาแนนสมพทธ ความถสมพทธ และคาความเดนสมพทธของไมตนในแปลง ตวอยาง ปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 66 9 ความหลากหลายของชนดพนธของพรรณไมในกลมตางๆ 67 10 เปรยบเทยบคาดชนความส าคญของเสนส ารวจ 78 11 เปรยบเทยบคาดชนความหลากหลาย 79 12 รายชอและสถานภาพของสตวเลยงลกดวยนมทส ารวจพบบรเวณแนวเชอมตอทาง ระบบนเวศในพนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวางกโลเมตรท 91 – 96 86 13 รายชอและสถานภาพของนกทส ารวจพบบรเวณแนวเชอมตอทางระบบนเวศในพนท เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวางกโลเมตรท 91 – 96 87 14 รายชอและสถานภาพของสตวสะเทนน าสะเทนบก ทส ารวจพบบรเวณแนวเชอมตอ ระบบนเวศพนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวางกโลเมตรท 91 – 96 89 15 เปรยบเทยบความชกชมของสตวเลยงลกดวยนม 91 16 การศกษาดานทรพยากรสตวปา เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 101 17 การใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ปพ.ศ. 2544 111 18 การใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ปพ.ศ. 2554 113

(5)

19 เปรยบเทยบการใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวางพ.ศ. 2544 กบ พ.ศ. 2554 114 ตำรำงภำคผนวกท 1 รายชอพรรณไมในแปลงปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 124 2 รายชอพรรณไมในแปลงปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 133 3 ขอมลสตวปา 152

(6)

สำรบญภำพ

ภำพท หนำ 1 หนาทของแนวเชอมตอ 4 2 การจดการทงพนทถนทอาศยแบบโมเสก (landscape or habitat mosaic) 6 3 รปแบบของแนวเชอมตอขนาดเลก (ก.) การเชอมตอถนอาศยแบบ stepping stones และ (ข.) การเชอมตอถนอาศยแบบ habitat corridor 7 4 ความกวางของแนวเชอมตอระหวางผนปาทเหมาะสมส าหรบสตวแตละประเภท 9 5 เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 21 6 วธการหาจดกงกลางแปลงโดยการใชมมและทศทางเขาหาจดจาก 3 ทศทาง 26 7 รปแปลงขนาด 30 x 60 เมตร 27 8 การวดเสนผาศนยกลางของตนไมทมลกษณะแตกตางกน (จดประแสดงต าแหนงทวด) 30 9 แนวเสนส ารวจสตวปา เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 42 10 ความลาดชน เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 43 11 ต าแหนงแปลงส ารวจ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 51 12 เสนชนระดบความสง (ระยะหาง 50 เมตร) แสดงในแนวระนาบ แปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 52 13 สภาพภมประเทศ แสดงในระบบ 3 มต แปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 53 14 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 54 15 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญแสดงตาม ชนขนาดความโตเพยงอก 55 16 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 56 17 พนทการปกคลมเรอนยอดและลกษณะโครงสรางทางดานตงขนาด 20 x 60 เมตร 57

(7)

ภำพท หนำ (ตอ) 18 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญดานทศเหนอ 59 19 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยาง ปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ดานทศตะวนออกปาดงใหญ ดานทศใต 59 20 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ดานทศตะวนออก 60 21 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ดานทศตะวนตก 60 22 ระดบสงต าของภมประเทศในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 68 23 เสนชนระดบความสง (ระยะหาง 50 เมตร) แสดงในแนวระนาบ แปลงตวอยาง ปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 69 24 สภาพภมประเทศ แสดงในระบบ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 70 25 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 71 26 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญแสดงตามชนขนาดความโตเพยงอก 72 27 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 73 28 พนทการปกคลมเรอนยอดและลกษณะโครงสรางทางดานตง ขนาด 20 x 60 เมตร 74 29 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 76 30 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 76

(8)

ภำพท หนำ (ตอ) 31 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 77 32 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 77 33 ภาพการกระจายของสตวเลยงลกดวยนม บรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 94 34 การกระจายของสตวปาบางชนดในพนทเสนส ารวจ 95 35 การกระจายของกระทง (Bos gaurus) ในพนทเสนส ารวจ 96 36 การกระจายของชาง (Elephas maximus) ในพนทเสนส ารวจ 97 37 การกระจายของหมปา (Sus scrofa) ในพนทเสนส ารวจ 98 38 การกระจายของเกงเหนอ (Muntiacus muntjak) ในพนทเสนส ารวจ 99 39 การกระจายของสตวปาบางชนดในพนทเสนส ารวจ 100 40 คาดชนความคลายคลงในบรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศ 102 41 การกระจายของชาง (Elephas maximus) ในฤดฝน 104 42 การกระจายของหมควาย (Ursus thibetanus) ในฤดฝน 105 43 การกระจายของกระจงเลก กระจงหน (Tragulus kanchil) ในฤดฝน 105 44 การกระจายของเกงเหนอ (Muntiacus muntjak) ในฤดฝน 106 45 การกระจายของชาง (Elephas maximus) ในฤดรอน 107 46 การกระจายของหมควาย (Ursus thibetanus) ในฤดรอน 107 47 การกระจายของกระจงเลก กระจงหน (Tragulus kanchil) ในฤดรอน 108 48 การกระจายของหมปา (Sus scrofa) ในฤดรอน 108 49 แผนทการใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ป พ.ศ. 2544 110 50 แผนทการใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ปพ.ศ. 2554 112 51 เปรยบเทยบการใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวางป พ.ศ. 2544 - 2554 115 52 ผงการจดสดสวนการใชพนทเพอความเหมาะสม 119 53 ตวอยางปายเตอนระวงสตว 120

(9)

ภำพผนวกท หนำ (ตอ) 1 ส ารวจสตวปาและจดบนทก 159 2 ส ารวจสตวปาและจดบนทก 160 3 ส ารวจสตวปาและจดบนทก 161 4 รอยเทาหม 162 5 รอยหมและมล 163 6 รอยชางปา 164

1

วตถประสงค

1. ส ารวจความหลากหลายชนดของสตวปาในกลมของสตวปาขนาดใหญ อาท เชน

ชาง (Elephas maximus) กระทง (Bos gaurus) เลยงผา (Capricornis sumatraensis) เสอดาว (Panthera pardus) กวางปา (Rusa unicolor) และเกง (Muntiacus vaginalis) และสตวปามกระดกสนหลง จ านวน 4 กลม คอ นก สตวเลยงลกดวยนม สตวสะเทนน าทะเทนบก และสตวเลอยคลาน โดยเนนศกษาทสตวปาขนาดใหญทไดรบผลกระทบจากการแบงแยกของผนปา

2. ศกษาเสนทางเดนทสตวปาสวนใหญใชเปนเสนทางหากน รวมทงความชกชมของสตวปาใน

พนททจะจดท าแนวเชอมตอปาและบรเวณใกลเคยง 3. ศกษาปจจยสงแวดลอมทมผลกระทบตอการกระจายของสตวปาในพนท 4. ศกษาปจจยคกคามทมผลกระทบตอสตวปา 5. ศกษาโครงสรางดานนเวศวทยาของปาไมบรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศ 6. ศกษารปแบบและววฒนาการดานการใชประโยชนทดนบรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศ

2

ตรวจเอกสำร

แนวเชอมตอระบบนเวศ (Ecological Corridor) ควำมหมำยและแนวคดของแนวเชอมตอ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช (2555) กลาววา ทางเชอมตอหรอแนวเชอมตอหมายถงพนทขนาดเลกโดยมากมกมรปรางเปนแถบยาวชวยท าหนาทตอบสนองความตองการของชนดเฉพาะนนๆ ทตองการเคลอนทระหวางหยอมปาทแตกตางกนไดโดยแนวเชอมตอมกมพชพรรณใกลเคยงกบถนทอาศยหลกทอยใกลเคยง ทรงธรรม และคณะ กลาววา (2554) แนวเชอมตอหยอมปาหมายถงเสนทางทเออใหสตวปามพนทหากนกวางขนสามารถใชเปนเสนทางเชอมระหวางหยอมปาท าใหพชสามารถแพรกระจายพนธและแลกเปลยนพนธกรรมใหเปนไปตามธรรมชาตประชากรของสตวปาสามารถเคลอนผานตามการเปลยนแปลงของสงแวดลอมและภยตางๆทเกดขนไดสวนชนดพนธทถกคกคามสามารถขยายพนธไดในทใหมผลกระทบจากการทผนปาถกตดขาดจากกนจนเกดหยอมปาจ านวนมากสงผลตอกระบวนการทางนเวศวทยาทงในเชงพนทและเวลาการเปลยนแปลงทางดานกายภาพและการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนสงผลตอพลวตรของประชากรสตวปารวมทงอาจเกดการเปลยนแปลงองคประกอบของชนดพนธดวย ค าจ ากดความดงกลาวไดเนนย าถงความส าคญของความสามารถในการเคลอนทของชนดจากหยอมถนทอาศยแหงหนงผานแนวเชอมตอไปยงหยอมถนทอาศยทอยไกลออกไปโดยแนวเช อมตอนอาจเปนทตองการของชนดเฉพาะในบางชวงเวลาหนงหรอทกชวงเวลาของวงจรชวตขณะทความหมายของค าวา “ถนทอาศย (habitat) หมายถงบรเวณพนททมความเหมาะสมทงในแงของการสนบสนนปจจยพนฐานตางๆ ในการด ารงชวตเชนแหลงอาหารแหลงหลบภยแหลงน าและอยในสภาพแวดลอมทเอออ านวยใหชนดพนธสามารถรอดจากการตายและสบพนธออกลกหลานตอไปได” จากค าจ ากดความทงหมดดงกลาวพบวาแนวเชอมตอมแงมมทส าคญสองประการไดแก

3

1) มมมองทางดานโครงสราง (structural perspective) เปนการพจารณาแนวเชอมตอโดยเนนไปทลกษณะหรอรปลกษณภายนอกทท าการเชอมตอเชนความยาวความแคบความกวางหรอความโคงของทางเชอมตอหรออกนยหนงคอการพจารณาถงการมการเชอมตอทางดานโครงสรางเทานน (structural connectedness) 2) มมมองทางดานหนาท (functional perspective) เปนการพจารณาทางเชอมตอในฐานะของความสามารถทท าใหมการเชอมตอกนได (connectivity) โดยความสามารถในการเชอมตอนนเปนสงทบอกไดวาพชหรอสตวสามารถเคลอนยายผานระหวางหยอมปาหรอหมเกาะไปไดดวยความยากงายเพยงใด หนำททำงดำนนเวศวทยำของแนวเชอมตอ (Ecological Function of Corridor) บทบาทของแนวเชอมตอทเหนไดชดเจนทสดนนคอการสงเสรมใหสงมชวตสามารถกระจายและเคลอนตวไปตามหยอมทอาศยทอยหางไกลออกไปไดอยางไรกตามททรงธรรม และคณะ (2554) กลาววาบทบาทหนาททางดานนเวศวทยาของแนวเชอมตอซงมอยหลายประการดงตอไปนไดแก

1) การเปนถนทอาศย (habitat) 2) การเปนทางเชอมผาน (conduit) 3) การเปนตวกรอง (filter) 4) การเปนตวขดขวาง (barrier) 5) การเปนแหลงผลต (source) 6) การเปนแหลงก าจด (sink)

4

ภำพท 1 หนาทของแนวเชอมตอ ทมำ: ทรงธรรม และคณะ (2554) นอกจากนบทบาทของทางเชอมตอทมความส าคญ 2 ดาน (ทรงธรรม และคณะ 2554) ท นกจดการพนทคมครองตองการไดแก 1) เปนบทบาทของแนวเชอมตอทท าหนาทชวยเหลอการเคลอนทของชนดเพยงอยางเดยว (conduit function) 2) เปนบทบาทของทางเชอมตอทชวยเหลอชนดในแงการเปนแหลงอาหารและแหลงสบพนธดวย (habitat function) โดยจะเรยกกลมของสตวปาเหลานวาเปนผอาศยในทางเชอมตอ (corridor dwellers) ซงชนดเหลานอาจมความสามารถในการเคลอนทต าจ าเปนตองใชเวลาหลายชวอายเพอการขยาย หรอยายถนฐานออกไปจากถนทอาศยดงเดมในบางสถานการณแนวเชอมตอทมความกวาง

5

มากๆ อาจชวยใหสงคมแหงชวตและระบบนเวศสามารถอยไดอยางมนคงสตวปาและพชพรรณทเปนอาหารของสตวปาสามารถเคลอนทไปมาระหวางพนทคมครองทมขนาดใหญไดในชวงหลายชวอายของสงมชวตทางเชอมตอทมคณลกษณะเชนนรจกกนในนาม“landscape linkage” ซง ทรงธรรม และคณะ (2554) วาแนวคดของการออกแบบทางเชอมตอเพอสงเสรมใหชนดสามารถเคลอนทไปมาระหวางหยอมทอาศยไดในระดบภมภาคในทางตรงกนขามบทบาทการเปนตวกรองและตวขดขวางของทางเชอมตอเปนการพจารณาบทบาทของบรเวณพนทดานนอกทมแนวเชอมตอขนกลางพนททอยตรงขามกนของสองฝงทางเชอมถกแบงแยกออกจากกนฉะนนแนวทางเชอมตอท าหนาทเสมอนเปนอปสรรคไมใหสงมชวตบางประเภทขามผานไปมาไดโดยงายอาจมการยอมใหสงมชวตบางประเภทหรอสงมชวตทมบางคณลกษณะทเฉพาะสามารถขามผานไปไดเทานนหรออาจไมยอมใหสงมชวตใดๆ ผานไปเลยกไดตวอยางเชน การใชล าน าเปนแนวเชอมตอระหวางทะเลสาบสองแหงอาจท าใหสตวบกขนาดเลกไมสามารถขามผานไปไดเปนตน ขณะทบทบาทในแงของการเปนแหลงผลตและแหลงก าจดสงมชวตนนเปนสงทไมคอยไดรบความสนใจนกตอการพจารณาการออกแบบแนวเชอมตอเนองจากบทบาททางของแนวเชอมตอทมอทธพลตอดานนมไมชดเจนมากนกแหลงผลตเปนการอธบายถงถนทอาศยทมภาวการณการสงเสรมการเพมของประชากรมากกวาภาวการณในการลดจ านวนของประชากรโดยทแหลงก าจด หมายถงถนทอาศยทมกพบภาวการณทลดลงของประชากรมากกวาภาวการณเพมของประชากร ควำมสำมำรถในกำรเชอมถงกนของพนทกบกำรอนรกษสตวปำ (Landscape Connectivity and Wildlife Conservation) ทรงธรรม และคณะ (2554) ไดอธบายความหมายของค าวา landscape connectivity ไววาคอความสามารถของพนททสามารถสงเสรมหรอขดขวางการเคลอนทของสงมชวตทผานไปมาระหวางหยอมปาททเหมาะสมตอการเปนถนทอาศยและการสบตอพนธสตวปาในเขตรอนเชนประเทศไทยโดยมากมกเปนสตวปาทมความตองการปจจยในการด ารงชวตทคอนขางเฉพาะเจาะจง (specialist) และมกไมสามารถปรบตวให เขากบสงแวดลอมทถกเปลยนแปลงไปเพอกจกรรมของมนษย สตวปาเหลานมการตอบสนองตอการเลอกใชถนทอาศยแตกตางกนไปตามระดบความเหมาะสม ของถนทอยอาศยนนๆ เนองจากมสตวปาตางตวหรอตางชนดกนท าใหมระดบความทนทาน (amplitude of tolerance) ทไมเทากนหรออาจกลาวอกนยหนงไดวาการเปลยนแปลงของถนทอาศยของสตวปามอทธพลอยางยงตอการรบรของสตวปาและความทนทานทไมเทากนของสตวปาแตละชนดสงผลท าใหความสามารถในการเคลอนทไปตามหยอมปาทเหลออยนนไมเทากนในแตละชนดบางชนด

6

มการปรบตวไดดกบสภาพแวดลอมใหมทเปลยนไปจากเดมท าใหมความสามารถในการเสาะหาหยอมปาทมความอดมสมบรณกวาไดไมยากนกขณะทสตวปาอกหลากหลายชนดโดยเฉพาะชนดทมสถานภาพถกคกคามสวนใหญมกพบวาดอยความสามารถหรอไมมความสามารถเลยในการปรบตว ใหเขากบถนทอยอาศยทเปลยนสภาพไปจากเดมไดท าใหสตวปาเหลานนไมสามารถเดนทางผานพนทขางเคยงทมกจกรรมมนษยรบกวนอยางรนแรงและตอเนองไดในกรณนพบวาการรกษาไวซงรปแบบการกระจายของหยอมปารวมถงการจดเรยงตวของหยอมปามผลกระทบโดยตรงตอระดบของความสามารถในการเชอมตอกนของภมภาคโดยรวม ทรงธรรม และคณะ (2554) ทไดเสนอแนวทางในการสรางทางเชอมตอส าหรบสตวปาโดยสามารถกระท าไดสองแนวทางหลกคอ 1) การจดการทงพนทถนทอาศยแบบโมเสก (landscape or habitat mosaic) (ภาพท 2) เปนการจดการถนทอยอาศยทงพนททมสภาพทางดานนเวศวทยาไมสม าเสมอกนเชนถนทอาศยประกอบไปดวยสงคมพชหลากหลายประเภทมระดบความสงและสภาพภมประเทศแตกตางกนหรอมสภาพสงคมพชคลมดนทหลากหลายโดยสตวปารบรถงถนทอาศยวาเปนถนทอาศยผนใหญตอเนองกนแตความเขมขนในการใชประโยชนสงคมพชแตละประเภทมความแตกตางกนไปตามอปนสยและพฤตกรรมของสตวชนดนนๆ โดยสภาพของสงคมพชหรอการใชประโยชนทดนทหลากหลายดงกลาวไมเปนอปสรรคแตอยางใดตอการด ารงชวตของสตวอาจกลาวไดวาการจดใหมแนวเชอมตอกนโดยใชทงผนปาทมลกษณะดงกลาวสามารถตอบสนองตอมาตรการในการอนรกษไดทงในระดบพนธกรรมชนดและขบวนการทางนเวศของปาไมเนองจากแนวเชอมตอมความหลากหลายทางระบบนเวศและมกเปนแนวเชอมตอทมความกวางมาก

ภำพท 2 การจดการทงพนทถนทอาศยแบบโมเสก (landscape or habitat mosaic) ทมำ: ทรงธรรม และคณะ (2554) 2) การสรางแนวเชอมตอขนาดเลกแนวเชอมลกษณะนเหมาะสมกบชนดสตวปาทรบรวาตนเองก าลงตกอยในหยอมปาทกระจดกระจายทวไปในภมภาพสภาพถนทอาศยทเหมาะสมมขนาดคอนขางจ ากดโดยเฉพาะในหยอมพนทอาศยขนาดเลกดงนนการชวยจดหาทางเชอมตอระหวางหยอม

7

ปาเปนสงทหลกเลยงไมได ในการจดการพนทคมครองโดยรปแบบของทางเชอมมกเปนแบบ stepping stone (ภาพท 3 ก.) หมายถงหยอมถนทอาศยขนาดเลกจ านวนตงแตหนงหยอมขนไปโดยหยอมปาเหลานมการจดเรยงตวอยางเหมาะสมและเอออ านวยตอการเคลอนทของสตวปาหรออาจเปนแถบถนทอาศยทเปนพนทเลกๆ (habitat corridor) (ภาพท 3 ข.) หมายถงหยอมถนทอาศยขนาดเลกทมลกษณะเปนแถบทางยาวทตอเนองกนระหวางหยอมปาขนาดใหญทางเชอมดงกลาวจ าเปนตองมความกวางของแถบในระดบหนงทสามารถเกอหนนใหสตวปาเคลอนทผานไปมาไดระหวางผนปา

(ก) (ข) ภำพท 3 รปแบบของแนวเชอมตอขนาดเลก (ก.) การเชอมตอถนอาศยแบบ stepping stones และ (ข.) การเชอมตอถนอาศยแบบ habitat corridor ทมำ: กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช (2555) ทางเชอมตอระหวางถนทอาศยของสตวปาอาจแบงแยกไดตามลกษณะของการเกดทางเชอมทอาจมอยแลวอยในสภาพธรรมชาตหรอเปนแนวทางเชอมทถกตงใจท าใหเกดขนทรงธรรม (2554) ไดอธบายใหเหนวาแนวเชอมตอทพบเหนในปจจบนมเพยงสองประเภทหลกไดแก 1) ทางเชอมท ไม ไดมาจากการวางแผน (unplanned corridor) คอแนวเชอมตอตามธรรมชาตหรออาจมาจากการสรางของมนษยโดยทไมตงใจโดยแนวเชอมตอดงกลาวไดเปนสวนหนงของระบบนเวศอยแลวแนวเชอมตอประเภทนมไดมวตถประสงคเพอการชวยเหลอการเคลอนท ของสงมชวตแตอยางใดแตในทางพฤตนยสงมชวตมการเคลอนทไปมาผานตามทางเชอมนอยแลวทางเชอมประเภทนไดแกแนวรวแนวกนลมตนไมตามหวไรปลายนาพชพรรณทปลกไวสองฝากถนนและแนวคลองขดเพอการระบายน าพนททกลาวมานมกมสงคมพชปกคลมอยในระดบหนงโดยทสตวปาสามารถใชเปนทหลบภยและเปนแนวเชอมตอเพอเสาะแสวงหาถนทอาศยแหงใหมตอไปกรณแนวเชอมตอของสองฝงถนนเปนแนวเชอมตอทสตวปามการใชอยเปนประจ ามกเปนถนนทมกจกรรมของมนษยไมมากนกอาจเปนถนนสายรองหรอเปนถนนทใชสญจรของประชาชนในทองถนมากกวาทจะเปนถนนสายหลกทเชอมตอระหวางเมองใหญสตวปาทพบวามการแนวเชอมตอตามสองฟากถนนมกเปนชนดพนธท

8

ปรบตวไดด (generalist) มความทนทานสงตอสภาพพนททเปลยนไปจากธรรมชาตเดมสามารถใชประโยชนบรเวณพนททถกรบกวนจากกจกรรมมนษยไดและไมมความเฉพาะเจาะจงในการเลอกใชปจจยแวดลอมทพเศษบางอยางอยางไรกตามสตวปาทใชทางเชอมเหลานอาจประสบอบตเหตจากรถทผานไปมาไดงาย ทรงธรรม และคณะ (2554) ขณะทพนทหวไรปลายนาพนทเกษตรกรรมพนทท า ปศสตวแนวกนรวแนวกนลมแนวคคลองระบายน าทไมไดมการจดการการใชประโยชนอยางเขมขนมกพบวามสตวปาขนาดเลกใชเปนพนทในการยายไปหาถนทอาศยหรอหาอาหารสตวเลยงลกดวยนมขนาดเลกนกขนาดเลกทหากนใตเรอนยอดสตวเลอยคลานและสตวสะเทนน าสะเทนบกโดยกลมสตวทงหมดดงกลาวเปนกลมทมศกยภาพในการใชทางเชอมประเภทน 2) ทางเชอมทมาจากการวางแผน (planed corridor) เปนทางเชอมทถกออกแบบมาเพอวตถประสงคหลกส าหรบการเชอมตอระหวางถนทอาศยของสตวปาดงทไดกลาวแลวขางตนอย างไรกตามพบวาปจจบนในหลายประเทศไดมการจดท าแนวพนทสเขยวขนเพอตอบสนองวตถประสงคทหลากหลายโดยเฉพาะเพอการนนทนาการส าหรบประชากรทอยในเขตชานเมองและเขตเมองรวมถงมวตถประสงครองเพอใหเปนแนวเชอมตอของสตวปาดวย ควำมกวำงของแนวเชอมตอ (Corridor Width) การออกแบบแนวเชอมตอจ าเปนตองค านงถงคณภาพของแนวเชอมตอวามความเหมาะสมตอการชวยเหลอการเคลอนทของสตวปาวามมากนอยเพยงใดแนวเชอมตอทมประสทธภาพจ าเปนอยางยงทตองมสวนพนทแกนกลางของถนทอาศย (core area) ภายในแนวเชอมตอในระดบหนงกลาวคอแนวเชอมตอทมความกวางยงมากยงเปนการเพมประสทธภาพของการเคลอนทและสงเสรมใหชนดทหลากหลายสามารถใชแนวเชอมตอไดอยางไรกตามแรงกดดนจากพนททไมใชปาไมทอยโดยรอบมกเปนอปสรรคหลกทส าคญตอการจดการแนวเชอมตอใหมความกวางในระดบทเหมาะสม

การวจยเพอใหทราบถงขนาดแนวเชอมตอทเหมาะสมตอสตวปาแตละชนดเปนหวขอทมการวจยอยางกวางขวางโดยเฉพาะในทวปอเมรกาเหนออยางไรกตามงานวจยสวนใหญกยงมไดตอบค าถามหลกทวาความกวางของทางเชอมควรจะมขนาดเทาใดเพอใหสตวปากลมเปาหมายสามารถเคลอนทไดอยางมประสทธภาพความมประสทธภาพของทางเชอมมกผนแปรไปตามความยาวของแนวเชอม ความตอเนองของพนทถนทอาศยและคณภาพของถนทอาศย ทรงธรรม และคณะ (2554) ไดอธบายความสมพนธโดยทวไปของความกวางของแนวเชอมตอกบประสทธภาพในการเคลอนทของสตวไววา

1) ชนดทมขนาดใหญจ าเปนตองใชแนวเชอมตอทมความกวางมากขนเพอชวยเหลอการเคลอนทและการเปนถนทอาศยชวคราว

9

2) ความยาวของแนวเชอมตอทมากขนท าใหจ าเปนตองก าหนดใหความกวางของแนวเชอมทเหมาะสมมขนาดมากขนเชนกนแนวเชอมตอทมระยะสนกวามความเปนไปไดทชวยใหระดบความตอเนองของพนทมมากกวา

3) แนวเชอมตอจ าเปนทจะตองมขนาดกวางขนเมอพนทสวนใหญถกยดครองดวยมนษย 4) หากวางแผนใหแนวเชอมตอมการใชประโยชนระยะยาวนานนบทศวรรษหรอศตวรรษควร

ออกแบบใหแนวเชอมตอมความกวางมากขน

ภำพท 4 ความกวางของแนวเชอมตอระหวางผนปาทเหมาะสมส าหรบสตวแตละประเภท ทมำ: ทรงธรรม และคณะ (2554)

10

ควำมส ำคญของมำตรำสวนเชงพนทและเวลำ (Importance of Spatial and Temporal Scale) การพจารณาออกแบบแนวเชอมตอจ าเปนตองค านงถงขอบเขตพนททนกจดการใหความสนใจท งหมด (extent) รวมถงมาตราสวนเชงพนท และเวลา (spatial and temporal scale) เปาหมายการจดการทดจ าเปนตองก าหนดขอบเขตพนทคมครองใหเดนชดและเปนไปตามเปาหมายของการอนรกษควรตองก าหนดใหพนทเปาอนรกษมขนาดใหญเพยงพอทจะท าใหขบวนการทางนเวศภายในภมภาพนนเกดขนไดอยางมเอกภาพและสามารถด ารงไวไดซงความหลากหลายทางชวภาพทงสามระดบอยางไรกตามพนทเปาอนรกษนนไมควรจะใหญเกนไปจนไมสามารถด าเนนมาตรการดานการอนรกษไดในเชงปฏบตไดอยางเปนรปธรรมการค านงถงมาตราสวนเชงพนทเปนสงจ าเปนอยางยงในสาขานเวศวทยาภมภาพ (landscape ecology) เนองจากสงมชวตชนดทแตกตางกนรบรถงความละเอยดเชงพนท (spatial resolution) ไดแตกตางกนตวอยางเชนสตวขนาดเลก เชน แมลงมการรบรในขอบเขตพนททใชในการด ารงชวตขนาดเลกกวาและความรบรความละเอยดในเชงพนทมความละเอยด (fine spatial resolution) มากกวาสตวทมขนาดใหญกวาหรอมความสามารถในการเคลอนทไดดกวาแตขณะเดยวกนการรบรดงกลาวมกถกชดเชยโดยขอบเขตของพนททมขนาดเลก (small spatial extent) ในทางตรงกนขามสตวทมขนาดใหญหรอสตวทมความสามารถในการเคลอนทไดสงจ าเปนตองใชพนทหากนขนาดใหญสงผลใหเกดการรบรถงความละเอยดเชงพนทมความหยาบ (coarse spatial resolution) มากกวาสตวทมพนทหากนขนาดเลกหรอความสามารถในการเคลอนทไมมากนกหรอกลาวอกนยหนงการรบรขนาดหนงหนวยพนทของสงมชวตตอการด ารงชวตของสงมชวตแตละชนดมขนาดไมเทากนนนเองนอกจากนนแลวมาตราสวนเชงเวลายงมอทธพลส าคญตอการออกแบบทางเชอมตอดวยสตวปาบางชนดมการเคลอนยายเปนระยะทางไกลในรอบวนเพอการหาอาหารเชนคางคาวกนผลไมและนกเงอกทมขนาดใหญขณะทสตวปาบางชนดจ าเปนตองเคลอนยายเปลยนพนทหากนเปนระยะทางไกลตามรอบฤดกาล เชน ชาง (Elephas maximus) กระทง (Bos gaurus) และววแดง (Bos javanicus) การออกแบบทางเชอมตอจ าเปนตองตอบสนองตอมาตราสวนเชงเวลาของชนดพนธทเปนเปาอนรกษดวยเชนกน แนวเชอมตอส าหรบการเคลอนยายสตวปา (Wildlife Movement Corridors) อาจเรยกไดวาเปนเสนทางการแพรกระจายของสตวปา (Dispersal Corridors) หรอแนวเชอมระหวางผนปา (Landscape Linkages) ในลกษณะทเปนแถบของพนทปา (Linear Habitats) โดยมลกษณะเปนแนวแถบยาวๆทมหนาทเปนเสนทางเชอมตอส าหรบสตวปา ทรงธรรม และคณะ (2554) โดยทแนวเชอมตอเหลานจะชวยลดหรอจดการเกยวกบผลกระทบทเกดหยอมปาในแงของการชวยแพรกระจาย

11

ชนดพนธระหวางหยอมปาไดทงยงเออใหเกดการแลกเปลยนพนธกรรมระหวางชนดพนธการครอบครองพนทและการตงตวเปนสงคมโดยทสตวเหลานนสามารถปรบตวใหอยกบประชากรทองถนเดมได ทรงธรรม และคณะ (2554) ไดกลาวถงขอดของทฤษฎแนวเชอมตอทสามารถน ามาใชเปนเครองมอในการอนรกษไดดงตอไปน 1) เพมโอกาสในการสรางประชากรโดยลดการแบงแยกของถนทอยซงท าใหสงมชวตสามารถอยไดในถนทอยทถกแบงแยกตามทฤษฎ Island Biogeography Theory หรอในกลมของถนทอยเหลานนซงเปนไปตามทฤษฎ Metapopulation Theory 2) สงเสรมใหเกดการแลกเปลยนพนธกรรมระหวางถนทอยลดโอกาสการผสมเลอดชด (Inbreeding) และการสญเสยทางพนธกรรม 3) สงมชวตสามารถออกจากถนทอยเดมไปยงถนทอยแหงใหมโดยแรงขบจากพฤตกรรมการปองกนอาณาเขตซงเปนการลดอตราการตายโดยเฉพาะอยางยงในสตวทอยในชวงวยรนทยงไมมอาณาเขตของตวเอง กำรก ำหนดและกำรออกแบบแนวเชอมตอ (Specifics of Corridor Design) ลกษณะของแนวเชอมตอ (Corridor Features)

- ความกวางของแนวเชอมตอ ทรงธรรม และคณะ (2554) วาหากตองการใหแนวเชอมตอยงรกษากระบวนการของ Metapopulation ใหคงอยเปนรอยปแลวความกวางของแนวเชอมตออยางนอยทสดควรอยในชวง 100 ถง 1,000 เมตร แตถาอยากใหแนวเชอมสามารถชวยใหกระบวนการทางนเวศด าเนนตอไปไดในชวงทศวรรษความกวางของแนวเชอมตอไมควรนอยกวา 1 กโลเมตรแตสามารถใหกวางกวาไดและความกวางของแนวเชอมตอจะแปรผนไปตามชนดของสตวกลมเปาหมาย - การใชประโยชนพนทสงสดบรเวณพนทใกลเคยงกนทจะลดผลกระทบจากมนษยตอ แนวเชอมตอ ทรงธรรม และคณะ (2554) วดโดยการมถนอาศยทใกลเคยงอยรอบๆ คลายคลงกบใน แนวเชอมตอ

12

- ไมควรใหมการสรางบานเรอนหรอผลกระทบอนๆตอโครงการทเปนการขดขวางการเคลอนยายหรอเพมอนตรายจากผลกระทบของขอบปา (Edge Effects) - หากมบานเรอนใกลเคยงแนวเชอมตอจะตองก าหนดกรอบการอนรกษสทธและขอหามตางๆทเกยวของ - ระยะหางระหวาง 2 หยอมปาควรจะมระยะหางสนทสด - แนวเชอมตอควรอยหางจากแหลงทตงของชมชนเพราะมการรบกวนจากกจกรรมมนษยนอย - ควรเปนเสนทางทสตวเคยใชขามระหวาง 2 หยอมปาในอดต (ขอมลสามารถสอบถามจากเจาหนาทและประชาชนทอยรอบๆ บรเวณนน) กำรจดกำรแนวเชอมตอและกำรบงคบใช (Management and Enforcement) - หากมการตงบานเรอนใกลเคยงกบแนวเชอมตอจะตองประสานงานกบชมชนเพอขอความรวมมอในการดแลแนวเชอมตอใหคงสภาพพนทใกลเคยงกบปาและเปนแนวปากนชนตลอดจนเปนแนวกนไฟ - ไมจ าเปนตองสรางรวไมตามแนวเชอมตอหรอตามแนวชายขอบปาทอยใกลเคยง - หามมใหมการเลยงสตวในแนวเชอมตอหากพบจะตองจบออกนอกแนวเชอมตอและสงคนเจาของ - หามมใหมการจบหรอลาสตวปา ชนดและโครงสรำงของแนวเชอมตอ (Corridor type) 1. การสรางแนวเชอมตอเปนหยอมปา (Step forest) แนวเชอมตอทมลกษณะเปนหยอมปาจะเหมาะสมตอการหยดพกเมอมการเคลอนยายระหวางหยอมปาเชนนกอพยพเปนตน 2. การสรางแนวเชอมตอเปนแนวเสน (Line corridors) การสรางแนวเชอมตอและเครองกนใหสตวสามารถขามหรอหลกเลยงทางหลวงและทางรถไฟเปนแนวเสนทอดผานสะพานหรอลอดใตสะพานเหมาะส าหรบสตวบกในปจจบนมหลายวธการซงแตละวธการมทงขอดและขอเสยแตกตางกนการเลอกใชตองค านงถงสภาพแวดลอมบรเวณทจะท าแนวเชอมตอเปนส าคญ

13

กำรฟนฟ (Restoration) การฟนฟ (Restoration) คอการฟนฟระบบนเวศ (Ecological Restoration) ในบรเวณทเปนปาเสอมโทรมหรอถกท าลายเพอใหสภาพพนทดงกลาวเหมาะสมตอการเขามาใชประโยชนของสตวปาและเพอเพมสมรรถนะในการรองรบประชากรสตวปาของพนท (Carrying Capacity) กำรเลอกชนดพรรณไมและรปแบบกำรปลกเพอฟนฟ - เลอกชนดไมทเปนไมทองถนยดหลกตามศกยภาพในการเจรญเตบโตบนพนทนน - การใชวธการปลกแบบผสมผสาน - ใชกลาไมทมการพฒนาระบบรากทด - การเตรยมพนทไดแกการท าใหมระบบระบายน าทดการใหปยอนทรย - มการดแลหลงการปลกและมการปลกเสรม การปรบปรงศกยภาพพนทใหเปนถนอาศยทมความเหมาะสมทางดานกายภาพของสตวปาโดยอาจจะมการท าโปงเทยมและปลกพชอาหารเสรมในพนทเพอเพมศกยภาพของพนทในการรองรบประชากรสตวปาในอนาคต ผลกระทบจำกถนนทตดผำนพนทอนรกษตอสตวปำ ผลกระทบทเกดจากถนนสงผลตอทรพยากรสตวปาในหลายแงมมไมวาจะเปนจ านวนประชากรพฤตกรรมและถนอาศยของสตวปาแตถนนกมไดสงผลในแงลบทงหมดรายละเอยดในแงมมตางๆ มดงตอไปน 1) ผลกระทบจากถนนทสรางผานพนทอนรกษตอประชากร และพฤตกรรมของสตวปาอบตเหตทเกดกบสตวปาจากผลของการสรางถนนผานพนทอนรกษบางครงท าใหสตวปาเพยงแคบาดเจบแตบางครงกมการเสยชวตและมงานวจยทเกยวของ เชน การศกษาของไสวและกลยาณ (2544) อธบายวาในเขตรกษาพนธสตวปาเขาอางฤาไนศกษาในเรองผลกระทบของถนนทมตอการสญเสยสตวมกระดกสนหลงโดยใชปจจยตางๆ ดงนจ านวนรถความเรวลกษณะทางกายภาพของสงคมพชสองขางทางลกษณะพนทชนดและชวงเวลาทสตวถกรถชนพบวาองคประกอบและสภาพทาง

14

กายภาพของสงคมพชรมถนนมลกษณะไมแตกตางกนอยางเดนชดสตวทถกรถชนตายมากทสด (รอยละ 59.67) คอ สตวสะเทนน าสะเทนบก รองมาคอ สตวเลอยคลานรอยละ 24.59 นอกจากนการตายของสตวปายงเกดจากการทสตวปาเขามาใชประโยชนบรเวณถนนเพอการด ารงชพรปแบบของการเขามาใชประโยชนจากสตวปานนจะแตกตางกนออกไปเชนสตวเลยงลกดวยนมบางชนดเชนกวางปา (Rusa unicolor) ชาง (Elephas maximus) หรอสตวเคยวเอองชนดอนๆเขามาใชพนทขางถนนในการหาอาหารหรอเดนผานเพอขามไปยงอกฝงของถนนเปนตน รวมไปถงสตวผลามกจะเขามากนซากสตวบนถนนสวนสตวเลอยคลานจ าพวกงมกจะพบวาใชถนนเพอเพมระดบอณหภมของรางกายและนกบางชนดใชกรวดทรายขางถนนเปนเครองชวยแกะเมลดและใชพนทขางถนนท ากจกรรมอาบฝนรปแบบของการใชประโยชนเหลานท าใหเกดอบตเหตแกสตวปาแทบทงสน 2) การกระจายและการแบงแยกประชากรถนนท าใหความสมพนธทางประชากรของสตวปาถกตดขาดออกจากกนซงเปนผลจากความกวางและทโลงของแนวถนนจะเปนตวยบยงการเดนทางขามไปมาของสตวปาบางชนดขนาดความกวางของถนนทตางกนจะสงผลตอสตวปาแตละประเภทแตกตางกนดวยเชนความกวางทเกนกวา 10 เมตรจะเปนอปสรรคในการหากนของคางคาวและสตวฟนแทะขนาดเลกจ าพวกหนจะไมเดนผานพนทโลงเกนกวา 90 เมตร (ทรงธรรม และคณะ, 2554) ดงนนสตวบางชนดจงตองหากนอยเฉพาะพนทดานใดดานหนงของถนนเทานนประชากรของสตวทถกตดขาดจากกนอาจกอใหเกดปญหาในเรองของประชากรขนาดเลกและท าใหประชากรทเหลออยออนแอลงเนองจากการเสอมลงทางพนธกรรมทเกดจากการผสมพนธในกลมเดยวกนท าใหความหลากหลายของยนมนอยลงและท าใหเกดการเปลยนแปลงทางพลวตรของกลมประชากรเชนการเปลยนแปลงอายอตราสวนระหวางเพศดงนนถนนจงถอเปนสาเหตหลกในการคกคามความหลากหลายทางชวภาพของประชากรสตวปาและกอใหเกดการสญพนธอยางหลกเลยงมได 3) การเปลยนแปลงพฤตกรรมสตวปาถนนกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของสตวปาไดทงทางบวกและทางลบไมวาจะดดแปลงจากการเปลยนแปลงถนอาศยเมอมถนนตดผานบรเวณท เปนถนอาศยของสตวปาท าใหมการเขาไปใชประโยชนของมนษย สตวทมความออนไหวตอการเปลยนแปลงกจะเกดพฤตกรรมการหลบหนยงผลใหสตวเปลยนหรอยายพนทหากนไปในทสดซงเกดจากความเสอมโทรมของพนทอาศยเดมทเกดจากการบกรกของมนษยเพอการใชประโยชนแตในทางตรงกนขามสตวทมความสามารถในการปรบตวให เขากบสภาพแวดลอมหรอสภาพถนอาศยทเปลยนแปลงไดดกจะสามารถใชบรเวณถนนเปนแหลงหากนไดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของสตวท

15

เกดจากถนนยงเกดจากการเปลยนแปลงรปแบบการเคลอนทของสตวปาอกดวย (ทรงธรรม และคณะ, 2554) ผลกระทบจำกถนนในพนทธรรมชำตตอถนอำศยของสตวปำ 1) การเสอมโทรมของถนอาศยเมอมการตดถนนเขาสถนอาศยของสตวปายอมกอใหเกดการเปลยนแปลงของถนอาศยเดมซงเรมตงแตขนตอนการเปดปากอสรางขนตอนการกอสรางถนนและการคกคามตอสตวปาในพนทสงสดเมอไดเปดใหใชเปนเสนทางคมนาคมถนนเปรยบเสมอนตวชวยเพมการใชประโยชนในพนทโดยมนษยและกอใหเกดผลกระทบทางนเวศวทยาโดยเฉพาะจากนกทองเทยวคอเมอมการประกอบกจกรรมนนทนาการซงใชทรพยากรธรรมชาตเปนฐานเมอมปรมาณมากขนจนสภาพธรรมชาตไมสามารถปรบตวใหฟนคนสภาพเดมไดจะกอใหเกดความเสอมโทรมของพนทและถนอาศยของสตวปานอกจากนความเสอมโทรมยงเกดจากการน าเขาของเมลดพนธตางถนทตดมากบยานพาหนะและเกดการแพรกระจายพนธเปนการยากทจะท าลายปจจยเหลานและดนทมการเปลยนแปลงในระหวางการกอสรางถนนจะเออประโยชนตอการแพรกระจายของชนดพนธตางถนชนดพนธตางถนบางชนดสามารถตงถนฐานตามรมถนนและในแหลงทอยอาศยอนๆ และอาจน ามาซงการแพรกระจายของโรคและแมลงของพชชนดนนนอกจากนการกอสรางถนนยงเปลยนโครงสรางชนเรอนยอดไมเชนไมผลทพบไดตามขางถนนและตนไมบางประเภททเตบโตจากเมลดททงมาจากยานพาหนะพนธไมตางถนบางครงถกน ามาปลกรมถนนเพอวตถประสงคในการควบคมการพงทลายของดนและมการใชชนดพนธทองถนมากขนเพอวตถประสงคนดงทกลาวมาลวนเปนผลกระทบจากถนนตอสภาพถนอาศยของสตวปาทงโครงสรางและขนาดซงจะสงผลกระทบตอสตวปาทอยในบรเวณใกลเคยงนอกจากสาเหตทกลาวมาขางตนแลวมลภาวะแวดลอมทเกดจากการสรางถนนและยานพาหนะกเปนสาเหตส าคญทกอใหเกดความเสอมโทรมของถนอาศยของสตวปาซงแบงเปน 2 ประเภทไดแก - มลภาวะแวดลอมทางกายภาพเกดจากการสรางถนนเชนการอดแนนของดนการสญเสยหนาดนรวมไปถงการชะลางพงทลายของดนความรอนทมาจากการเผาไหมของเชอเพลงจากยานพาหนะกอใหเกดอณหภมทแตกตางไปจากสภาพธรรมชาตปรมาณฝนละอองนอกจากนถนนยงเปนสาเหตทท าใหเกดมลภาวะทางเสยงซงมผลตอสรรวทยาและพฤตกรรมของสตวปาบางชนด - มลภาวะแวดลอมทางเคมถนนกอใหเกดการสะสมสารพษทเปนอนตรายตอสตวปาบางชนดซงปรมาณสารพษทตกคางอยบนถนนจะแปรผนตรงกบจ านวนยานพาหนะทใชเสนทางและจะแปรผกผนกบระยะหางจากถนนท าใหมผลตอสตวปาทอาศยอยในพนท

16

2) การสญเสยถนอาศยถนนสามารถกอใหเกดการสญเสยถนอาศยของสตวปาไดทงทางตรงและทางออมโดยทางตรงไดแกเมอมการตดถนนจะตองมการเปดพนทปาเพอท าการเตรยมแนวถนนในการกอสรางโดยขนอยกบความกวางและความยาวของถนนซงพนทปาทกลายเปนถนนกถอเปนการสญเสยพนทอาศยของสตวปา นอกจากถนนท าใหเกดการสญเสยถนอาศยของสตวปาแลวโครงขายของถนนกมสวนส าคญตอการกระจายของถนอาศยของสตวปาเนองจากการตดถนนผานปาเปนจ านวนมากจะท าใหเกดหยอมปา (Smaller Patch Sizes) และสงผลตอสตวปาบางชนดทไมสามารถขามผานพนทโลงของแนวถนนไดกอใหเกดปญหาตางๆ ตามมา (ธรรมนญ และคณะ, 2554)

17

พนทศกษำ

เขตรกษำพนธสตวปำดงใหญ สภำพทวไป

ส านกอนรกษสตวปา, (2556) ระบวา พนท เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ อยในทองทต าบล

ล านางรอง และต าบลโนนดนแดง อ าเภอโนนดนแดง ต าบลหท านบ และต าบลโคกมะมวง อ าเภอ ปะค า จงหวดบรรมย ปรากฏอยในแผนทระวาง 1 : 50,000 ล าดบชดท L 7017 ระวางท 5537I, 5537II, 5537III, 5537IV และ 5437II

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ มเนอทประมาณ 195,486 ไร หรอประมาณ 312.8 ตาราง

กโลเมตร พนทของเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญถกแบงออกเปน 2 สวน เนองจากมเสนทางหลวงหมายเลข 348 (ละหานทราย – ตาพระยา) ตดผานพนท สภำพภมประเทศ

สภาพภมประเทศโดยทวไปของเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ มลกษณะเปนทราบสง มภเขา สงทางดานทศตะวนตกแลวคอยๆ ลาดต าไปทางทศตะวนออก มภเขาขนโดดเดยวไมตดตอกนเปนเทอกเขา ไดแก เขาเนนหน เขากระเจยว เขากะปอด เขาลกชาง และเขาแสลงโทน ความสงของพนทจาระดบน าทะเลปานกลาง ตงแต 230 – 685 เมตร มยอดเขาสงทสดประมาณ 685 เมตร อยทาง ทศตะวนตกของพนทสภาพปาดงใหญโดยทวไปเปนปาดบแลง และมบางสวนทเปนปาเตงรง มล าหวยทส าคญ คอ ล านางรอง คลองดนสอ และคลองมะนาว และมล าหวยเลกๆ ทมน าเฉพาะในชวงฤดฝนอกหลายสาย มอางเกบน าทส าคญคอ เขอนล านางรอง อางคลองมะนาว อางเขาลกชาง และอางเขาประทน เนองจากพนทปาบางสวน ไดเคยถกบกรกแผวถางมากอน จงท าใหมทงหญาสลบกบปาดบ เหมาะส าหรบเปนแหลงอาหารของสตวปา

18

ลกษณะภมอำกำศ

พนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ อยในเขตอสานตอนใต ตงอยทางทศใตสดของจงหวดบรรมย ซงเปนเขตมรสมรอน จงไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ท าใหมฝนตกชก ปรมาณน าฝนเฉลย 1,100 มลลเมตรตอป ชวงทมฝนตกมากไดแกชวงเดอนมถนายน – กนยายน ชวงทมฝนตกนอยไดแก ชวงเดอนธนวาคม – เมษายน สวนในฤดหนาวอากาศหนาวถงหนาวจด และฤดรอนจะรอนจด อณหภมเฉลย 18 – 36 องศา ลกษณะทำงธรณวทยำ

ลกษณะทางธรณวทยาของพนทปาแหงน ลกษณะหนดนสวนใหญเปนหนทรายผกรอนสลายตวไดงาย ดนสวนใหญจงเปนดนปนทราย ไมเกบน า เกดการกดเซาะพงทลายไดงายและรวดเรว ทรพยำกรปำไม

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ มพนทปาสวนใหญเปนปาดบแลง ปาเตงรง และทงหญา มไมทมคาทางเศรษฐกจอยเปนจ านวนมาก แตไมเหลานนไดผานการท าไมตามสมปทานออกไป จงเหลอไมทต ากวาขนาดจ ากดซงอยในชวงก าลงเจรญเตบโต เชน มะคาโมง (Afzelia xylocarpa (Kurz) Craib) ป ร ะ ด (Pterocarpus macrocarpus Kurz) ต ะ เค ย น ห น (Hopea ferrea Laness.) เค ย ม (Cotylelobium lanceolatum Craib) พ ะ ย ง (Dalbergia cochinchinensis Pierre) ช ง ช น (Dalbergia oliveri Gamble ex Prain) ย า ง น า (Dipterocarpus alatus Roxb. Ex G. Don) ยมหน (Chukrasia tabularis A. Juss.) นนทร (Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne) กระบก (Irvingia malayana Oliv. ex A.W.Benn.) เขลง (Dialium cochinchinense Pierre) แ ด ง ( Xylia xylocarpa (Roxb.) Taub. var. kerrii (Craib & Hutch.) I.C.Nielsen) ส ะ ต อ ป า ( Parkia leiophylla Kurz) เ ต ง ( Shorea obtusa Wall. ex Blume) แ ล ะ รง (Shorea siamensis Miq.) เปนตน นอกจากนยงมไมพนลางจ าพวกหวาย เรว กลวยไม เฟนชนดตางๆ และพชสมนไพรอกมากมาย

19

ทรพยำกรสตวปำ

ส านกอนรกษสตวปา กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช , 2556 ระบวา เนองจาก เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ มอาณาเขตตดตอกบอทยานแหงชาตตางๆ ทง 3 ดาน ท าใหปาบรเวณ นมความอดมสมบรณไปดวยพชอาหารสตว มสตวปาอาศยชกชม มทงสตวปาทหายากและใกล จะ สญพนธอาศยอย อกทงยงไดรบการบอกเลาจากพรานในพนทวาเคยไดพบเหน “กปร (Bos sauveli)”สตวปาสงวน 1 ใน 15 ชนดดวย จากการส ารวจพบเหนตวและรองรอยตนสตว เชน เลยงผา (Naemorhedus sumatrensis) ช าง (Elephas maximus) กระท ง (Bos gaurus) ววแดง (Bos javanicus) เสอ (Panthera tigris) หมควาย (Ursus thibetanus) เก ง (Muntiacus vaginalis) กวาง (Cervus unicolor) กระจงเลก (Tragulus javanicus) หมาจงจอก (Canis aureus) หมาใน (Cuon alpinus) ห ม ป า (Sus scrofa) ช ะ ม ด แ ผ ง ห า ง ป ล อ ง (Viverra zibetha) อ เห น (Paradoxurus hermaphroditus) ล ง (Macaca mulatta) ช ะน (Hylobates pileatus) แ ล ะสตวเลอยคลาน เชน จระเข (Crocodilus siamensis) ตะกวด (Varanus bengalensis) ตะพาบน า (Amyda cartiliaginea) เตา (Indotestudo elongata) สวนสตวปกเทาทส ารวจในเบองตน พบนกประมาณ 150 ชนด เชน นกยง (Pavo muticus) ไกฟาพญาลอ (Lophura diardi) ไกปา (Gallus gallus) นกขนทอง (Gracula religiosa) นกกก (Buceros bicornis) นกแกก (Anthracoceros albirostris) นกเขาเปลา (Treron curvirostra) นกกางเขนดง (Copsychus malabaricus) นกแซวสวรรค (Terpsiphone paradisi) นกกะรางหวหงอก (Garrulax leucolophus) และนกพญาไฟ (Pericrocotus flammeus) เปนตน

แหลงอำหำรสตวปำ

ส านกอนรกษสตวปา กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช, 2556 ระบวา ทงหญา พนท

ทประกาศเปนเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ เปนพนททเคยผานการบกรกมากอนท าใหเกดเปนทงหญา เปนแหลงอาหารของสตวปาอยางอดมสมบรณ โดยเฉพาะบรเวณปาละเลงรอยร เปนบรเวณทงหญาทสตวปาลงมาหากนอยางชกชม

แหลงน า มล าหวยหลายสาย ไดแก ล านางรอง ล าปลายมาศ หวยสมา และยงมแองน ากระจายอยทวพนท เชน หนองใหญ – สวายสอ หนองตมเหด ซบน าลอม ทากระบาก

20

ดนโปง ในพนทดงใหญมดนโปงกระจายอยทวพนทหลายแหง เชน โปงไผ โปงอหลา โปงบรเวณหลงเขากระปอด โปงบรเวณหนองใหญ และยงมโปงเทยมซงเจาหนาทไดจดท าขนบรเวณ ปารอยร

กำรใชประโยชนในพนท

พนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ กอนทจะไดรบการประกาศจดตง ไดมการอนญาตใหเอกชนเขามาใชประโยชนในพนทโดยการท าการปลกสรางสวนปาตามมาตรา 16 และมาตรา 20 ตาม พ.ร.บ.ปาสงวน แหงชาต พ.ศ.2507 จ านวน 8 บรษท พนททไดรบอนญาต จ านวน 19,844 ไร สนสดการอนญาตป พ.ศ. 2546 และ พ.ศ. 2552 จ านวน 7 บรษท เนอท 18,875 ไร และสนสดการอนญาตป พ.ศ. 2560 จ านวน 1 บรษท เนอท 969 ไร ปจจบนพนทบรเวณดงกลาวทางราชการมนโยบายใหผนวกพนทเขาเปนเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ เนอทจ านวน 18,875 ไร

ถนน

ส านกอนรกษสตวปา กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช , 2556 ระบวา ทางหลวงแผนดนหมายเลข 348 สายอรญประเทศ - นางรอง หรอ ถนนธนะวถ เปนเสนทางทเชอมตอระหวางภาคตะวนออกกบภาคอสานตอนใต เปนถนนขนาด 2 ชองจราจรสวนทาง มจดเรมตนแยกจากทางหลวงแผนดนหมายเลข 33 (ถนนสวรรณศร) บรเวณตวอ าเภอ อรญประเทศ จงหวดสระแกว ผานอ าเภอโคกสง อ าเภอตาพระยา ขนเขาชองตะโก เขาสเขตจงหวดบรรมยทอ าเภอโนนดนแดง สนสดททางหลวงแผนดนหมายเลข 24 (ถนนเดชอดม) ทอ าเภอนางรอง จงหวดบรรมย ระยะทางประมาณ 141 กโลเมตร อยในความดแลของแขวงการทางสระแกว (วฒนานคร) และแขวงการทางบรรมย ส านกทางหลวงท 8 (นครราชสมา) เขตรกษาพนธปาดงใหญ ถกแบงออกเปน 2 สวน โดยมทางหลวงแผนดนหมายเลข 348 ตดผานทางหลวงแผนดน หมายเลข 348 ผานพนทบรเวณหลกกโลเมตรท 99 ต าบลล านางรอง อ าเอโนนดนแดง จงหวดบรรมย ถงอทยานแหงชาตตาพระยา หลกกโลเมตรท 77 ต าบลทพราช อ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกวระยะทางประมาณ 20 กโลเมตร

จากการส ารวจบรเวณกโลเมตรท 90 - 95 ของถนนของสาย 348 มสตวกระดกสนหลง 1 กลม โดยเฉพาะสตวเลยงลกดวยนม ซงไดรบผลกระทบจากการแบงแยกของพนทศกษามากทสดซงไดท าการศกษาการปรากฏและการกระจายของสตวปากลมนโดยการจดท าเสนส ารวจจากรมถนนเขาไปในพนทปาอนรกษเปนระยะทาง 3 กโลเมตร ผลการส ารวจพบกลมสตวเลยงลกดวยนม บรเวณ

21

กโลเมตรท 90 - 95 พบทงหมด 14 ชนด ในพนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ โดยส ารวจพบ ชาง (Elephas maximus) หมปา (Sus scrofa) กระจงเลก (Tragulus javanicus) กระตายปา เก ง (Muntiacus vaginalis) หมควาย (Ursus thibetanus) กระหรอกหลากส (Callosciurus finlaysoni) ชะมดแผงหางปลอง (Viverra zibetha) มความชกชมมากทสดตามล าดบ

ภำพท 5 เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

22

หลกกำรจดกำรเชงระบบนเวศระหวำงพนทอนรกษและบรเวณโดยรอบ

ทรงธรรม และธรรมนญ (2557) กลาววา บรเวณพนทคมครองทมผลกระทบจากมนษยทงท

เปนพนทธรรมชาตและมการใชประโยชนทดนอยางอนจะท าใหเกดการเปลยนแปลงทงสงคม พช

สตวปา แรธาต และสวนประกอบอนๆ ทตงอยตามแนวเขตของพนท การจดการตงระบบการอนรกษ

และการใชประโยชนพนทรอบแนวเชอมตอจะเปนหลกการพนฐานในการบรณาการการจดการภมทศน

ซงตองยอมรบวาความส าคญของกระบวนการจดการพนท ไมเฉพาะพนทคมครองเทานน แตตองม

แนวคดการจดการทเกยวของกบพนทอยางอนดวย โดยความตองการในการจดการแบงออกได

2 ประการ คอ

1. การจดการภยคกคามจากการใชประโยชนทดนภายนอกพนทแนวเชอมตอ ทจะไปลด

ศกยภาพการอนรกษถนทอยอาศยของสตวปาการเพมขนของมลพษหรอปรมาณแรธาตทไมตองการ

การรกรานของพชและสตวตางถน การลดลงของทรพยากรและคณภาพน า หรอการน าเขาซงสตวผลา

จากตางถนเหลานจะเปนปจจยคกคามกระบวนการจดการพนท เพอใหการจดการพนทมประสทธภาพ

และมความเชอมโยงจงตองค านงถงความรวมมออนรกษใหมากกวาการท างานในพนทแตฝายเดยว

2. การจดการภยคกคามหรออทธพลทเกยวกบธรรมชาตของถนทอาศยโดยชมชนทองถน โดย

การสนบสนนการแกไขปญหาเกยวกบพชและสตวทมผลกระทบตอชมชนทองถน เชนสตวผลาขนาด

ใหญและสตวกนพชทมาคกคามพนทเกษตร โดยเฉพาะการคกคามความปลอดภยของมนษยหรอ

ปศสตว เปนตน

ศกยภาพในการพฒนาการจดการพนทคมครองระหวางการอนรกษกบความตองการผลตผล

ภายในพนทแนวเชอมตอจะตองมขอตกลงในเรองความยงยนของทรพยาธรรมชาตทงหมดนจะขนนอย

กบสถานการณในทองถน เชน การจดการทรพยากรธรรมชาตบนพนฐานของความยงยน โดยการ

ปองกนและการฟนฟชนดพนธทองถนในพนทการเกษตร ดวยการเพมความยงยนของดนและน า

การท าการเกษตรแบบยงยน การพฒนาโครงการการทองเทยวเชงนเวศ (Ecotourism) โดยการมสวน

รวมของชมชนทองถนการใชประโยชนจากของปาอยางยงยน เปนตน

23

หลกการพนฐานของการอนรกษภมทศนอยางบรณาการคอ การพฒนาและการปฎบตใหประสบผลส าเรจมประสทธภาพตองมการจดการทรพยากรอนๆ แนวเชอมตอระบบนเวศของกลมปำดงพญำเยน - เขำใหญ

ก ล ม ป า ด งพ ญ า เย น – เข า ให ญ (Dong Phayayen – khaoyai Forest complex)

ครอบคลม พนท 3,872,938.78 ไร หรอ 6,196.70 ตารางกโลเมตร ในเขตจงหวดนครนายก นครราชสมา ปราจนบร บรรมย สระบรและสระแกว ประกอบดวยอทยานแหงชาตทบลาน อทยานแหงชาตปางสดา อทยานแหงชาตตาพระยา อทยานแหงชาตน าตกสามหลน (อทยานแหงชาตพระพทธฉาย) และเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

ลกษณะทางภมศาสตร เปนภเขาสลบซบซอนในเทอกเขาสนก าแพง ประกอบดวยหนดนดาน

หนปน และหนทรายเปนสวนใหญมระดบความสงตงแต 246 – 1,365 เมตร จากระดบน าทะเลปานกลาง สภาพโดยทวไปปกคลมดวย ปาดบชน ปาดบแลง ปาดบเขา ปาเบญจพรรณ ปาเตงรง ปารนสอง และทงหญา มความอดมสมบรณและความชมชนสง จงเปนตนก าเนดของล าน าส าคญหลายสาย เชน แมน าบางปะกง แมน าปราจนบร ล าพระเพลง ล าตะคอง และแมน ามล

สภาพภมอากาศแบงได 3 ฤด ไดแก ฤดหนาว ฤดรอนและฤดฝน กลมปาแหงนไดรบอทธพล

จากลมมรสมตะวนออกเฉยงใต มปรมาณน าฝนเฉลยงประมาณ 1,100 – 2,270 มลลเมตร ตอป ชวงฤดฝนอยระหวางเดอนมถนายนถงตลาคม ฤดรอนในชวงเดอนมนาคมถงเดอนเมษายน อณหภมประมาณ 23-30 องศาเซลเซยสฤดหนาวอยระหวางเดอนพฤศจกายนถงเดอนกมภาพนธ อากาศแหงและมอณหภมต าประมาณ 10 - 17 องศาเซลเซยสมการส ารวจพบสตวปาไมนอยกวา 805 ชนดผเสอ 189 ชนด สตวสะเทนน าสะเทนบกและสตวเลอยคลาน 205 ชนด สตวชนต าทไมมกระดกสนหลงกวา 1,000 ชนด ตวอยางสตวปาทพบ เชน ชางปา (Elephas maximus) ประมาณ 250 - 300 ตว เสอโครง (Panthera tigris) ประมาณ 10 ตว และยงเปนแหงเดยวทส ารวจพบทงชะนมอขาว (Hylobates lar) และชะนมงกฎ (Hylobates pileatus) พบนกเงอกอาศยอยอก 4 ชนด จาก 12 ชนดทพบในประเทศไทย ไดแก นกเงอกกรามชาง (Aceros undulatus) นกกก (Buceros bicornis) นกแกก (Anthracoceros albirostris) และนกเงอกสน าตาลคอขาว (Anorrhinus austeni) สตวใกลสญพนธทพบ คอ จระเขน าจด (Crocodylus siamensis) ในปาลกของอทยานแหงชาตปางสดา และพบแมวดาว (Prionailutrus bengalensis) แมวลายหนออน (Pardofelis marmorata)

24

เส อ ล าย เม ฆ (Neofelis nebulosa) น ก แ ก ว ห ว แ พ ร (Psittacula roseata) น ก โก โร โก โส (Carpococcyx renauldi) ไกฟาพญาลอ(Lophuta diardi) และผเสอถงทอง (Troides aeacus) เปนตน

กลมป าดงพญาเยน – เขาใหญ อย ในกลมพรรณพฤกษชาตภมภาคอนเดย – พมา (indo – Burmese elements) พ ร ร ณ ไม ห า ย า ก ท พ บ ใน ก ล ม ป า แ ห ง น เช น ป ด เต ม (Geostachys smitinandii K. Larsen) ก ฤ ษ ณ า (Aquitaria crassna pierre ex Lecomte) โมลสยาม (Reevesia pubescens Mast.) พศวง (Paradombeya burmanica Slapf) เปนตน

ในพนทกลมปาดงพญาเยน – เขาใหญ มบรเวณทเหมาะส าหรบการจดการใหเปนแนวเชอมตอระบบนเวศ เนองจากมแนวโนมของการ เคลอนทของสตวปาจากพนทอนรกษหนงไปยงพนทอนรกษขางเคยง บรเวณกโลเมตรท 90-95 เปนบรเวณทพบเหนสตวปาออกมาหาอาหารและเพอจะขามถนนมากอกฝงหนงจงมอบตเหตรถชนสตวปาบอยครง จงเปนสาเหตในการศกษาในการแกปญหา ในแนวเชอมตอระบบนเวศบรเวณดงกลาว (ทรงธรรม และธรรมนญ, 2557)

25

อปกรณและวธกำร

อปกรณ 1. อปกรณในการวางแปลง

1.1 แผนทภาพถายดาวเทยม Landsat 5

1.2 เขมทศ

1.3 เครองคอมพวเตอรและโปรแกรมระบบสารสนเทศภมศาสตร (ArcGIS)

1.4 เครองระบพกดบนผวโลก (GPS)

1.5 เทปวดระยะ

1.6 หมดคอนกรตเสรมเหลก

2. อปกรณในการเกบขอมลความหลากหลายดานพรรณพช

2.1 Tag หมายเลข

2.2 เสนเอน

2.3 สายวด

2.4 ไมวดความสง

2.5 กระดาษบนทกขอมล

2.6 ปากกา

2.7 กลองถายรป

3. อปกรณในการจ าแนกพรรณไมและสตวปา 3.1 กลองสองทางไกลชนดสองตา (binocular) 3.2 กลองถายภาพ 3.3 หนงสอคมอ นก สตวเลยงลกดวยนม สตวเลอยคลาน และสตวสะเทนน า สะเทนบก 3.4 สมดบนทก ฟอรมบนทกขอมล พรอมเครองเขยน

26

วธกำร

1. กำรวำงแปลงตวอยำง

1.1 พ จ า รณ าจ าก ฐ าน ข อ ม ล ก า รก ร ะ จ าย ข อ งส ง ค ม พ ช ห ร อ แ ผ น ท ช น ด ป า

(forest type map) ในพนททท าการศกษา ท าไดโดยการเปดดภาพถายดาวเทยมดวยโปรแกรมดาน

สารสนเทศภมศาสตร และท าการขยาย (zoom) จนสงเกตเหนชองสเหลยมของแตละพกเซล (pixel)

จากนนอานคาพกดบรเวณจดตดของพกเซล (pixel) น าคาพกดทไดไปปอนลงเครองมอหาพกด

ภมศาสตร (GPS) แลวน าไปคนหาทตงของจดพกดดงกลาวในพนทจรง เมอพบแลวจะสมมตใหจดๆนน

เปนเสมอนจดกงกลางของแปลงตวอยาง (ศนยศกษาและวจยอทยานหงชาต จงหวดเพชรบร, 2553)

หากสภาพพนทปารกทบ จดพกดทไดจะไมนงอยกบท หรอมความคลาดเคลอนสง จงตองใช

วธการหามมและทศทางเขาหาจดจาก 3 ทศทาง แนวทง 3 ทศทางจะตดกนเปนรปสามเหลยม ใหหา

แนวของเสนทลากจากจดกงกลางดานไปยงมมตรงกนขามทง 3 เสน จดตดของเสนดงกลาวใชเปนจด

กงกลางแปลงตวอยาง

ภำพท 6 วธการหาจดกงกลางแปลงโดยการใชมมและทศทางเขาหาจดจาก 3 ทศทาง

ทมำ : ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดเพชรบร (2553)

27

1.2 จากจดกงกลางของแปลงตวอยาง ใชเขมทศเลงแนวและเทปวดระยะวดมมออกไปทางทศ

เหนอ ใต ตะวนออก และตะวนตก 10 เมตร ท าการวดมมและระยะทางในรศม 10 เมตร

จากนนใชการเลงผานจด 3 หลกเพอตรวจสอบความถกตองและแมนย าของแปลงตวอยาง

จากนนใชเขมทศและเทปวดระยะตามแนวราบเลงแนวและวดระยะแปลงตวอยางจนครบขนาด

30 X 60 เมตรจากนนจงซอยแบงเปนแปลงยอยขนาด 10 X 10 เมตรจนครบทง 18 แปลงก าหนด

รหสแปลงใหเปนระบบ

ภำพท 7 รปแปลงขนาด 30 x 60 เมตร

28

2. กำรวดตนไมในแปลงตวอยำง

ดอกรก, (2552) อางโดย (ธรรมนญ, 2555) กลาววา จากแปลงตวอยางท าการเกบขอมล

องคประกอบของชนดพนธไม ขนาดความโต (GBH) ความสงกงแรก ความสงทงหมด การแผปกคลม

เรอนยอด และพกดต าแหนงตนไมในแปลง โดยแบงกลมพรรณไมเพอตรวจนบเปน 3 ขนาด คอ

ไมตน (Tree) หมายถง ตนไมทมขนาดวดรอบทระดบอก (1.3 เมตร) ตงแต 13.5 เซนตเมตร

ขนไป และมความสงมากกวา 1.3 เมตร

ไมหนม (Sapling) หมายถง ตนไมทมขนาดวดรอบทระดบอกต ากวา 13.5 เซนตเมตร และม

ความสงมากกวา 1.3 เมตร ซงใชขนาดแปลง 4 X 4 เมตร ในมมดานลางซายของแปลงยอย ทกแปลง

ท าการนบชนดและจ านวนทปรากฏ

กลาไม (Seedling) หมายถง ตนไมทมความสงไมเกน 1.3 เมตร ท าการนบชนดและจ านวนท

ปรากฏในแปลงถาวรขนาด 1 X 1 เมตร ซงอยมมแปลงของแปลงยอยทท าการตรวจนบไมหนม

เทคนคในกำรวดไมตน

การวดไมในปาธรรมชาต ทงในแปลงตวอยางชวคราว (temporary plot) และแปลงตวอยางถาวร (permanent plot) สงทเราตองการคอ ความละเอยดถกตองของขอมลทไดรบ อยางไรกตามในสภาพธรรมชาตทมความหลากหลายในดานสภาพภมประเทศ การวดไมตนอาจเกดขอผดพลาดและอปสรรคในการท างานได ทงในดานเครองมอในการวดและผส ารวจเอง ดงนนในการท างานทกครงจงควรพยายามหลกเลยงความผดพลาดทเกดขน หรอหากเกดกใหมความผดพลาดนอยทสดทสามารถยอมรบได ซงสามารถท าไดโดยตรวจสอบเครองมอทใช มการอบรมเจาหนาททจะออกเกบขอมลภาคสนามทกครง เพอใหเขาใจในหลกเกณฑในการวดไมในปา ในหลากหลายสภาพภมประเทศ โดยเฉพาะวธการวดขนาดความโตดานเสนรอบวง (girth) หรอวดขนาดเสนผาศนยกลางทระดบความสงเพยงอก (diameter at breath height) ปกตวดทระดบความสง 1.30 เมตร จากพนดนซงมวธการ วดขนาดเสนผาศนยกลางเพยงอกของตนไมในแตละลกษณะทแตกตางกน (ภาพท 8) ดงรายละเอยดตอไปน

29

1. การวดเสนผาศนยกลางของตนไมตามปกตทตนไมขนอยในทราบ จะวดทระดบความสงจากพนดน 1.30 เมตร (ภาพท A) 2. กรณทตนไมขนอยบนทลาดเท (slope) ใหวดเสนผาศนยกลางทระดบความสง 1.30 เมตร ทางดานบนของพนทลาดเท (ภาพท B) 3. ในกรณทตนไมเอยงหรอเอน ใหวดเสนผาศนยกลางทระดบความสง 1.30 เมตร ไปตามมมเอยงของตนไมนน (ภาพท C) 4. ในกรณทตนไมมปม ทระดบความสง 1.30 เมตร จากพนดน ใหวดขนาดเสนผาศนยกลางเหนอจดทมปมและพพอนขนไป 5 เซนตเมตร (ภาพท D) 4. กรณทตนไมมการเจรญเตบโตแตกเปนสองนางหรอสองกง โดยทการแตกสองนางนนแตกทระดบสงกวา 1.30 เมตร ใหวดขนาดเสนผาศนยกลางทระดบความสง 1.30 เมตร ตามปกต เพยงแคล าตนหลก (ภาพท E) 5. กรณทตนไมมการเจรญเตบโตแตกเปนสองนางหรอสองกง โดยทการแตกสองนางนนแตกทระดบต ากวา 1.30 เมตร ใหวดขนาดเสนผาศนยกลางทระดบความสง 1.30 เมตร ของไมแตละตน ณ จดทเหนอจดทแตกกงไปอก 1 เมตร (ภาพท F) 6. ถาตนไมมโคนโตหรอรากพอน (buttress) ทสงจากพนดน ประมาณ 1 เมตร ใหวดเสนผาศนยกลางเหนอจดรากพอนขนไปอก 50 เซนตเมตร (ภาพท G)

30

ภำพท 8 การวดเสนผาศนยกลางของตนไมทมลกษณะแตกตางกน (จดประแสดงต าแหนงทวด)

ทมำ: ดอกรก, (2552) อางโดย (ธรรมนญ, 2555)

31

กำรวเครำะหขอมลดำนนเวศวทยำปำไมและสตววทยำ กำรวเครำะหขอมลดำนนเวศวทยำปำไม

ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาตจงหวดเพชรบร (2555) กลาววา การค านวณพนทหนาตด

พนทหนาตดของตนไม หรอ basal area (BA) เปนคาเชงปรมาณทส าคญมากในการบอกถงการปกคลมของตนไมในพนทปา ซงนอกจากจะบอกถงความหนาแนนแลว ยงใชเปนสวนหนงในการคดค านวณหาคาดชนความส าคญ (Important Value Index, IVI) ของพนธไม และนอกจากนแลวคาพนทหนาตด (basal area) ย งใชบอกถงปรมาณมวลชวภาพได อกทางหน งดวยการค านวณพนทหนาตดของหมไม โดยการค านวณจากขนาดเสนผาศนยกลาง (dbh.) หรอจะใชค านวณจากขนาดเสนรอบวง (gbh.) กได ดงน

BA =

หรอ BA = gbh2/4

เมอ BA = พนทหนาตด dbh = เสนผาศนยกลางทระดบอก gbh = เสนรอบวงทระดบอก

ค านวณปรมาตรไม ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาตจงหวดเพชรบร (2555) ไดมการศกษา

และรวบรวมสตรปรมาตรไมไว ไดท าการศกษาสมการปรมาตรไมปาชนดตางๆ ไดผลการศกษาคอ

สตรปรมาตรไมสกลยาง (DIPTEROCARPUS)

ln(V) = ln (2.177401)+2.305478 ln (dbh)

4

dbh

32

สตรปรมาตรไมสกลเกด (DALBERGIA)

ln (V) = ln (2.125939)+2.351211 ln (dbh)

สตรปรมาตรไมในสกลสมอ (TERMINALIA) ln(V) = ln (1.921016)+2.074999 ln (dbh)

สตรปรมาตรไมในสกลมะคาโมง (AFZELIA)

ln(V) = ln (1.789563)+2.025666 ln (dbh)

สตรปรมาตรไมในสกลประดปา (PTEROCARPUS)

ln(V) = ln (2.017547)+2.270151 ln (dbh)

สตรปรมาตรไมในสกลสก (TECTONA)

ln(V) = ln (2.11203)+2.287149 ln (dbh)

สตรปรมาตรไมในสกลอนๆ

ln(V) =ln (2.110246)+2.266056 ln (dbh)

การค านวณความหนาแนน ความถ ความเดน และดชนความส าคญ (Important Value Index, IVI) โดยมสตรการค านวณตามแนวทางของศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาตจงหวด เพชรบร (2555) ดงน

1) ความหนาแนนของชนดพนธ A (Density = D) คอ จ านวนตนไมทงหมดของชนดพนธ A

ทปรากฏในแปลงตวอยางตอจ านวนแปลงทงหมดทท าการส ารวจ

33

D = จ านวนของชนดพนธAทปรากฏในแปลงตวอยาง

จ านวนแปลงทงหมดทท าการส ารวจ

น าความหนาแนนทไดไปค านวณหาความหนาแนนสมพทธ (Relative Dominant = RD)

RD(%) = ความหนาแนนของชนดพนธ A

ผลรวมของความหนาแนนของทกชนดพนธ×100

2) ความถของชนดพนธ A (Frequency = F) คอ จ านวนแปลงยอยทชนดพนธ A ปรากฏตอ

จ านวนแปลงทงหมดทส ารวจท าใหอยในรปของรอยละโดยคณดวย 100

F = ความถของชนดพนธ A

จ านวนแปลงทงหมดทท าการส ารวจ×100

จากนนน าความถทไดไปค านวณหาความถสมพทธ (Relative Frequency = RF) โดย

RF = ความถของชนดพนธA

ผลรวมของความถของทกชนดพนธ×100

3) ความเดน (Dominance = Do) ความเดนในดานพนทหนาตด (Basal Area = BA) คอ

พนทหนาตดล าตนของตนไมทวดระดบอก (1.30 เมตร) ตอจ านวนแปลงทงหมดทท าการส ารวจ

BA=ผลรวมของพนทหนาตดชนดพนธ A

พนททท าการส ารวจ

จากนนน าความเดนทไดไปค านวณหาความเดนสมพทธ (Relative Dominance = RDo)

RDo=ความเดนของชนดพนธ A

ผลรวมความเดนของทกชนดพนธ×100

34

4) ดชนความส าคญ (Important Value Index, IVI) โดยมสตรการค านวณ ดงน

IVI = RD + RF +RDo ทงน ผลรวมของคา RD, RF และ RDo ในไมตนจะมคาเทากบ 300 ยกเวนกรณการค านวณ

คาดชนความส าคญ (IVI) ของไมหนมและกลาไม ไมตองใชคาความเดน (Do) จงมเฉพาะคา RD และ RF ซงรวมกนเทากบ 200

ค านวณดชนความหลากหลายของชนดพนธ (Species Diversity)

1) ดชนความหลากหลายของแชนนอนวเนอร (Shannon - Wiener Index : H')เปนวธหนงทไดรบการยอมรบและน ามาใชอยางแพรหลายทงในดานการส ารวจทางพชพรรณและสตวปา มสตรในการค านวณทอางโดย ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาตจงหวดเพชรบร (2555) ดงน

H' = -

โดย H' = คาดชนความหลากหลายของ Shannon – Wiener diversity Pi = สดสวนระหวางจ านวนตนไมชนด i ตอจ านวนตนไมทงหมด S = จ านวนชนดทพบในสงคม ดชนคา Shannon - Wiener Index (H') จะมคาอยในชวง 0 แตไมเกน 5 คาทเขาใกล 5 หมายความวามจ านวนชนดในสงคมเพมขนและมความสม าเสมอในการกระจายของจ านวนตนในแตละชนด คาทเขาใกล 0 หมายความวามจ านวนชนดในสงคมเพยงแคชนดเดยว

)pilns

1=ip( i∑

35

ดชนความผกผน (Fisher’s Index, α) มสตรในการค านวณดงน

S = )α

N1ln(α

เมอก าหนดให N = จ านวนตนไมทงหมดในแปลงตวอยาง

S = จ านวนชนดพรรณไมทงหมดในแปลงตวอยาง

ln = ลอกการทมฐานธรรมชาต

ดชนความหลากหลายของซมปสน (Simpson’s Diversity Index, D)

D = ∑ni(ni−1)

N(N−1)

si=1

โดย ni = จ านวน ตนของพรรณไมชนดทi ในแปลงตวอยาง (เมอi =1,2,…N) N = จ านวนตนของพรรณไมทงหมดในแปลงตวอยาง S = จ านวนชนดพรรณไมทงหมดในแปลงตวอยาง ดชนความหลากหลายของซมปสน (Simpson’s diversity index) จะอยในชวงระหวาง 0 ถง 1 ซงหากเปน 0 จะหมายถงไมมความหลากหลายทางชวภาพ และหากเปน 1 จะหมายถงมความหลากหลายชวภาพมาก 7. ค ำนวณมวลชวภำพและกำรกกเกบคำรบอน สมการแอลโลเมตรกทใชในการค านวณหามวลชวภาพของตนไมในปาธรรมชาตชนดตางๆ ทมขนาด DBH มากกวา 4.5 เซนตเมตร และของไมไผ การกกเกบคารบอน (Carbon sequestration) น าคามวลชวภาพทค านวณได คณดวย 0.47 ซงเปนคาคงทจะไดคาการกกเกบคารบอน

∑ s

1 = i ) 1 N ( N

) 1 ni ( ni

36

ตำรำงท 1 สมการแอลโลเมตรกทใชในการค านวณหามวลชวภาพของตนไมในปาธรรมชาต

ชนดปำ สมกำร ทมำ ปาดบแลง Ws = 0.0509(D2H)0.919 Tsutsumi et al. (1983) ปาดบเขา Wb = 0.00893(D2H)0.977 WI = 0.0140(D2H)0.669 Wr = 0.0313(D2H)0.805 ปาเบญจพรรณ Ws = 0.0396 (D2H)0.9326 Ogawa et al. (1965) ปาเตงรง W = 0.003487(D2H)1.0270 WI = (28.0/Wtc+0.025)-1 ปาดบชน Ws = 0.0369(D2H)0.9326 Ogawa et al. (1965) Wb = 0.006003(D2H)1.0270 WI = (28.0/Wtc+0.025)-1 Wr = 0.0264(D2H)0.7750 ปาสนเขา Ws = 0.2141(D2H)0.9814 สนนทา ( 2531) (สนสองใบ) Wb = 0.00002(D2H)1.4561 WI = 0.00072(D2H)1.0138 ปาสนเขา Ws = 0.02698 (D2H)0.946 พงษศกด (2524) (สนสามใบ) Wb = 0.00018(D2H)1.455 WI = 0.00072(D2H)1.094 ไผรวก Wt = 0.22187(D)2.2749 Suwannapinunt (1983) ไผบงด า Wt = 0.49522(D2)0.8726 Kutintara et al. (1995) ไผขาวหลาม Wt = 0.17446(D2)1.0437 ไผไรและไผผาก Wt = 0.2425(D2)1.0751

โดยท Ws = มวลชวภาพสวนของล าตน(กโลกรม) Wb = มลชวภาพสวนของกง (กโลกรม) WI = มวลชวภาพสวนของใบ (กโลกรม) Wtc = มวลชวภาพสวนของล าตน + กง (กโลกรม) Wt = มวลชวภาพสวนของล าตน + กง + ใบ (กโลกรม) D = ขนาดเสนผาศนยกลางทระดบ (เซนตเมตร) H = ความสงของตนไมถงปลายยอด (เมตร) ทมำ : ชงชย (2546)

37

กำรศกษำดำนสตววทยำ

1. ท าการวางเสนส ารวจทรพยากรสตวปา ก าหนดใหมระยะทางอยางนอย 6 กโลเมตร โดยใหเสนส ารวจแตละเสนหางกนอยางนอย 500 เมตร จ านวน 8 เสน รวมระยะทาง 48 กโลเมตร กงกลางของเสนส ารวจอยบนทางหลวงแผนดนหมายเลข 348 เสนส ารวจแตละเสนวางแนวไปตามทศตะวนออกและทศตะวนตก (ดานละ 3 กโลเมตร) ในการศกษาครงนวางแนวส ารวจบรเวณหลกกโลเมตรท 91 – 96 (ภาพท 9)

2. ส ารวจและจ าแนกชนดสตวเลยงลกดวยนม โดยส ารวจตามแนวส ารวจทวางไว นบจ านวน

สตวปาโดยการพบเหนตวสตวปาโดยตรงและส ารวจจ าแนกชนดจากรองรอยตางๆ ทปรากฏท าการบนทกพกดต าแหนงทพบตวหรอรองรอยของสตวปาและปจจยแวดลอมตางๆ ท าการเกบขอมล 2 ฤดกาล คอ ฤดฝน และฤดแลง น าขอมลทไดไปท าการวเคราะหหาความหลากชนด ความชกชม และการกระจายของสตวปาในพนทส ารวจ โดยเนนสตวเลยงลกดวยนกขนาดใหญ ทมบทบาทส าคญในระบบนเวศปาไม 16 ชนด ไดแก กวางผา (Naemorhedus griseus) ววแดง (Bos javanicus) เสอโครง (Panthera tigris) ควายปา (Bubalus bubalis) สมเสรจ (Tapirus indicus) ชางป า (Elephas maximus) เสอดาวหรอเสอด า (Panthera pardus) หมาจงจอก (Canis aureus) หมาใน(Cuon alpinus) ห ม ค วาย (Ursus thibetanus) ห ม ห ม า (Helarctos malayanus) ก ระท ง (Bos gaurus) เ ล ย ง ผ า (Capricornis milneedwardsii) ก ว า ง ป า (Rusa unicolor) เ ก ง (Muntiacus vaginalis) และหมปา (Sus scrofa) ตามการศกษาสถานภาพและความหลากชนดของสตวเลยงลกดวยนมขนาดใหญ ในพนทปาอนรกษของประเทศไทย ของกลมงานวจยสตวปา (2553)

3. ส ารวจและจ าแนกชนดนก โดยอาศยการพบเหนตวโดยตรงและการจ าแนกจากเสยงรอง

ตามแนวส ารวจทวางไว ท าการเกบขอมล 2 ฤดกาล คอ ฤดฝน และฤดแลง น าขอมลทไดไปท าการวเคราะหหาความหลากชนด แลวจดท าบญชรายชอชนดนกทส ารวจพบ

4. ส ารวจและจ าแนกชนดสตวสะเทนน าสะเทนบกและสตวเลอยคลาน โดยอาศยการพบเหน

โดยตรงตามแนวส ารวจทวางไว และบรเวณอนๆ ในพนททท าการส ารวจ ท าการเกบขอมล 2 ฤดกาล คอ ฤดฝนและฤดแลง น าขอมลทไดไปท าการวเคราะหหาความหลากชนด แลวจดท าบญชรายชอชนดสตวสะเทนน าสะเทนบกและสตวเลอยคลานทส ารวจพบ

38

กำรวเครำะหขอมลดำนทรพยำกรสตวปำ

การหาความหลากหลายชนดของสตวเลยงลกดวยนม นก และสตวเลอยคลานทส ารวจพบ

และจดท าบญชรายชอสตวปาพรอมแสดงสถานภาพของสตวปาทส ารวจพบตามทส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมก าหนดไว รวมถงการจดสถานภาพของ IUCN และ CITES และค านวณคาความชกชมของสตวเลยงลกดวยนม (Relative Abundance; RA) ในพนททส ารวจทงหมด โดยใชสมการ

คาความชกชมของสตวเลยงลกดวยนม (%) = จ านวนเสนส ารวจทพบสตวเลยงลกดวยนม

จ านวนเสนส ารวจทงหมด×100

ค านวณคาความหลากหลายทางชวภาพในพนทศกษา ซงบรเวณใดมความหลากหลายสง ถอ

วาเปนพนททมความส าคญตอการอนรกษสตวปา การประเมนคณคาตามหลกการความหลากหลายในการศกษาครงนใชคาดชนความหลากหลาย (Shannon Wiener Diversity Index) และคาดชนความคลายคลง (Jaccard’s Similarity; S) ของสงคมสตวปาในแตละพนทศกษาซงมการวเคราะห ดงน

1. คำดชนควำมหลำกชนด (Shannon-Wiener Index)

H' = -(∑pi In pi) โดย H' = คาดชนความหลากชนด Pi = สดสวนของจ านวนสตวแตละชนดตอจ านวนสตวทงหมด

2. คำดชนควำมคลำยคลง (Jaccard’s Similarity; S)

S= 2C

(A-B)

เมอ S = คาดชนความคลายคลง A = จ านวนชนดของสตวทพบในบรเวณ A B = จ านวนชนดของสตวทพบในบรเวณ B C = จ านวนชนดของสตวทพบในบรเวณรวมระหวาง A และ B

39

การวเคราะหสถานภาพการกระจายของสตวปา ใชวธการวเคราะหขอมลดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร โดยจดล าดบความส าคญของแตละชวงชน (class) ของขอมลในแตละปจจย (factor) ทมผลตอการกระจายของสตวปา ตามสดสวนความนาจะเปนของการปรากฏโดยอาศยผลการส ารวจในภาคสนาม ทรงธรรมและคณะ (2554)

การตรวจสอบสถานภาพสตวปาไดด าเนนการใน 3 ประเภทคอ

1. สถานภาพทไดรบการคมครองโดยกฎหมายตามพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ.2535 ซงก าหนดสตวปาใหเปนสตวปาสงวน คอสตวปาทหายากและใกลสญพนธหรอสญพนธไปแลวตรวจสอบจากรายชอในบญชทายพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ.2535 และเปนสตวปาคมครอง คอสตวปาทคมครองไวมใหปรมาณประชากรลดลง ตรวจสอบจากรายชอในบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ.2535 สวนสตวปาทไมมรายชอในบญชทงสองประเภทไมไดรบการคมครองโดยกฎหมาย คอสตวปาทเพาะเลยงในเชงเศรษฐกจ หรอสตวปาทยงมปรมาณประชากรมากในสภาพธรรมชาต หรอสตวปาทกอความเสยหายทางเศรษฐกจ 2. สถานภาพสากลวาดวยการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ( International Union for The Conservation of Nature and Natural Resources; IUCN) ซงประกอบดวย 1. สญพนธ (Extinct; EX) ชนดพนธใดจะสญพนธกตอเมอประชากรตวสดทายของชนดพนธนนไดตายไปอยางไมมขอสงสย ชนดพนธใดไดรบการพจารณาวาสญพนธ ตอเมอไดมการส ารวจถนทอยอาศยของชนดพนธทวทงพนทถนทอยอาศยทเคยพบทงหมด ในระยะเวลาทเหมาะสมทกฤดกาล ทกป แตไมพบชนดพนธนนแมแตตวเดยว การส ารวจควรจะมขนในระยะเวลาทเหมาะสมกบวงจรชวตและลกษณะของชนดพนธนน 2. สญพนธในธรรมชาต (Extinct in the wild; (EW) บางชนดสญพนธในธรรมชาตแตยงมประชากรมชวตอยรอดในพนทเพาะปลกหรอเพาะเลยง สถานทรกษาพนธสตวปา อาท สวนสตว หรอพนทนอกถนทอยอาศยเดมอยางสนเชง ชนดพนธใดไดรบการพจารณาวาสญพนธในธรรมชาต ตอเมอไดรบการส ารวจถนทอยอาศยของชนดพนธทวทงพนทถนทอยอาศยทเคยพบ ในระยะเวลาทเหมาะสมทกฤดกาล ทกป แตไมพบชนดพนธนนแมแตตวเดยว การส ารวจควรจะมขนในระยะเวลาทเหมาะสมกบวงจรชวตและลกษณะของชนดพนธนน

40

3. ใกลสญพนธอยางยง (Critically endangered; CR) ชนดพนธจะอยในกลมใกลสญพนธอยางยงตอเมอประสบกบความเสยงตอการสญพนธในธรรมชาตทสงมากในอนาคตอนใกล 4. ใกลสญพนธ (Endangered; EN) ชนดพนธใดจะอยในกลมใกลสญพนธตอเมอชนดพนธไมไดอยในกลมใกลสญพนธอยางยง แตประสบปญหาความเสยงตอการสญพนธในธรรมชาตในอนาคตอนใกล 5. มแนวโนมใกลสญพนธ (Vulnerable; VU) ชนดพนธใดจะอยในกลมมแนวโนมใกลสญพนธ ตอเมอชนดพนธไมไดอยในกลมใกลสญพนธอยางยงและใกลสญพนธ แตประสบความเสยงตอการสญพนธในธรรมชาตในอนาคตอนใกล 6. ใกลถกคกคาม (Near threatened; NT) ชนดพนธใดจะอยในกลมใกลถกคกคาม ตอเมอชนดพนธไมไดอย ในกลมใกลสญพนธอยางยง ใกลสญพนธ หรอมแนวโนม ใกลสญพนธ แตใกลทจะมคณสมบตเขาอยในจ าพวกมแนวโนมทถกคกคามในอนาคตอนใกล 7. กลมทเปนกงวลนอยทสด (Least concern; LC) ชนดพนธใดจะอยในกลมทเปนกงวลนอยทสด ตอเมอชนดพนธไมไดอยในกลมใกลสญพนธอยางยง ใกลสญพนธ มแนวโนมใกลสญพนธ หรอกลมใกลถกคกคาม กลมสงมชวตหลายชนดไดถกจดไวในสถานภาพน 8. ขอมลไมเพยงพอ (Data deficient; DD) ชนดพนธทจะจดอยในกลมขอมลไมเพยงพอ เปนชนดพนธทมขอมลไมเพยงพอทจะวเคราะหถงความเสยงตอการสญพนธโดยตรง หรอโดยออม แมจะมพนฐานความรในสถานภาพของประชากรและการกระจายพนธอยบาง และชนดพนธในกลมนอาจจะไดรบการศกษาและเปนทรจกทางชววทยาเปนอยางด แตไมมขอมลทเหมาะสมเกยวกบปรมาณและการกระจายเพยงพอ กลม “ขอมลไมเพยงพอ” จงไมใชกลมชนดพนธทถกคกคาม หรอมความเสยงนอย การจดชนดพนธเขาในกลมนแสดงใหเหนวามความจ าเปนในการจดหาขอมลความรเพมเตมจากการวจยในอนาคต ซงท าใหสามารถจ าแนกชนดพนธในกลมทถกคกคามทเหมาะสม การใชขอมลทมอยในทางบวกเปนสงทส าคญ โดยในหลายกรณควรมความระมดระวงในการเลอกระหวางกลม ขอมลไมเพยงพอกบกลมทอยในสถานภาพถกคกคาม หากชนดพนธมการก าหนดขอบเขตความสมพนธกบสภาพแวดลอม (Relatively circumscribed) ความนาจะเปนไปไดและ

41

ระยะเวลาทพจารณาซอนทบกบการบนทกประชากรครงสดทายพอสมควร จะท าใหชนดพนธนนๆ จดอยในสถานภาพถกคกคามได

9. ไมไดรบการประเมน (Not evaluated; NE) ชนดพนธใดจะอยในกลม

ไมไดรบ การประเมน ตอเมอชนดพนธนนไมไดรบการวเคราะหดวยเกณฑตางๆ

3. สถานภาพทางการอนรกษตามอนสญญาวาดวยการคาระหวางประเทศ ซงชนด สตวปาและพชปาทใกลจะสญพนธ (The Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) ส าหรบชนดพนธของสตวปาและพชปาท CITES ควบคม จะระบไวในบญชหมายเลข 1, 2, 3 (Appendix) ของอนสญญาฯ โดยไดก าหนดหลกการไววา

ชนดพนธในบญชหมายเลข 1 เปนชนดพนธของสตวปาและพชปาทหามคาโดยเดดขาด เนองจากใกลจะสญพนธ ยกเวนเพอการศกษา วจยและเพาะพนธ แตทงนทงนนจะตองไดรบความยนยอมจากประเทศทจะน าเขาเสยกอน ประเทศสงออกจงจะออกใบอนญาตสงออกใหได โดยจะตองค านงถงความอยรอดของชนดพนธนนๆดวย

ชนดพนธในบญชหมายเลข 2 เปนชนดพนธของสตวปาและพชปาทยงไมถงกบใกลจะสญพนธ จงยงอนญาตใหคาได แตตองมการควบคมไมใหเกดความเสยหาย หรอลดปรมาณลงอยางรวดเรวจนถงจดใกลจะสญพนธ โดยประเทศทจะสงออกตองออกหนงสออนญาตใหสงออกและรบรองวาการสงออกแตละครงจะไมกระทบกระเทอนตอการด ารงอยของชนดพนธนนๆในธรรมชาต ชนดพนธในบญชหมายเลข 3 เปนชนดพนธทไดรบการคมครองตามกฎหมายของประเทศใดประเทศหนงแลว ขอความรวมมอประเทศภาคใหชวยดแลการน าเขา คอจะตองมหนงสอรบรองการสงออกจากประเทศถนก าเนด

42

ภำพท 9 แนวเสนส ารวจสตวปา เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

43

ภำพท 10 ความลาดชน เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

44

ผลและวจำรณ

1. ดำนทรพยำกรปำไม การส ารวจพรรณไมมการวางแปลงตวอยาง ในพนทปาดบแลง พกด 254031,1577673 สวนในพนทปาเบญจพรรณ พกด 250385,1577704 ภายในพนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ 1.1 ชนดพรรณไมทพบในแปลงตวอยำงปำดบแลง จากการส ารวจพรรณไมในแปลงตวอยาง ปาดบแลง ในพนทเขตรกษาพนธสตวป าดงใหญ

โดยท าการศกษาพรรณไมตนจากแปลงขนาด 10 X 10 เมตร จ านวน 18 แปลง พบพนธไมจ านวน

107 ตน 17 วงศ 23 สกล 24 ชนด ดงในตารางภาคผนวกท 1

การส ารวจนบไมหนมในแปลง 4 x 4 เมตร จ านวน 18 แปลง ปรากฏวาไมพบไมหนมทได

ขนาดตามเกณฑ

การส ารวจนบกลาไมในแปลง 1 x 1 เมตร จ านวน 18 แปลง พบพนธไม จ านวน 5 ตน

2 วงศ 2 สกล 2 ชนดคอ ตะแบกเปลอกบาง (Lagerstroemia duperreana Pierre ex Gagnep.)

และมะเดอปลอง (Ficus hispida L.f.)

พนทหนำตด (Basal Area) และปรมำตรไม (Volume)

จากการศกษาในแปลงตวอยาง พบวาปาดบแลงมปรมาตรไม 103.682 ลกบาศกเมตรตอ

เฮกตาร โดยมวงศ DIPTEROCARPACEAE เปนวงศทมปรมาตรมากทสด คอ 84.598 ลกบาศกเมตร

ตอเฮกตาร และรองลงมาคอวงศ EUPHORBIACEAE มคาปรมาตร 4.4025 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร

ตามล าดบ

ปาดบแลงม พนทหนาตด (Basal area) คดเปน 12.836 ตารางเมตรตอเฮกตาร โดย

DIPTEROCARPACEAE เปนวงศทมพนทหนาตดมากทสด คอ 9.961 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร และ

รองลงมาคอวงศ EUPHORBIACEAE มพนทหนาตด 0.705 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร ตามล าดบ

45

ตำรำงท 2 ปรมาตรไม (Volume) ปาดบแลง

ล าดบท ชอชนด ปรมาตรไม (ลบ.ม./เฮกตาร)

1 DIPTEROCARPACEAE 84.598 2 EUPHORBIACEAE 4.402 3 MALVACEAE 3.908 4 SALICACEAE 3.508 5 EBENACEAE 1.839 6 PHYLLANTHACEAE 1.246 7 CLUSIACEAE 1.150 8 MELASTOMATACEAE 1.024 9 MELIACEAE 0.954 10 MORACEAE 0.326 11 SAPINDACEAE 0.291 12 APOCYNACEAE 0.162 13 RUBIACEAE

LYTHRACEAE 0.129

14 0.107 15 ANNONACEAE 0.040

ผลรวม 103.682

46

ตำรำงท 3 พนทหนาตด (Basal Area) ปาดบแลง

ล าดบท ชอชนด พนทหนาตด (ตร.ม./เฮกตาร) 1 DIPTEROCARPACEAE 9.961 2 EUPHORBIACEAE 0.705 3 SALICACEAE 0.507 4 MALVACEAE 0.497 5 EBENACEAE 0.255 6 MELASTOMATACEAE 0.191 7 CLUSIACEAE 0.187 8 MELIACEAE 0.152 9 MORACEAE 0.060 10 PHYLLANTHACEAE 0.060 11 SAPINDACEAE 0.054 12 APOCYNACEAE 0.030 13 RUBIACEAE 0.024 14 LYTHRACEAE 0.022 15 ANNONACEAE 0.009

ผลรวม 12.836

47

ควำมหนำแนน ควำมถ ควำมเดน และดชนควำมส ำคญ

ศกษาพรรณไมตน ในแปลงขนาด 10 x 10 เมตร บนทกชอพนธไม ขนาดเสนรอบวง ความสง

และการปกคลมของเรอนยอด พบวา คาดชนความส าคญ (Important Value Index, IVI) สงสด 5

อนดบแรก คอ ตะเคยนหน (Hopea ferrea Pierre) ค าแสด (Mallotus philippensis (Lam.) Müll.

Arg. LINK) พลอง (Memecylon garcinioides Blume LINK) ตะขบปา (Flacourtia indica indica

(Burm. f.) Merr. LINK) และมงคดปา (Garcinia costata Hemsl. ex King LINK) มคา 173.772,

34.997, 16.360, 14.876 และ 10.513 ตามล าดบ คาความหนาแนนสมพทธสงสด 5 อนดบแรก คอ

ตะเคยนหน (Hopea ferrea Pierre) ค าแสด (Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg. LINK)

พลอง (Memecylon garcinioides Blume LINK) ตะขบปา (Flacourtia indica indica (Burm. f.)

Merr. LINK) และม งคดป า (Garcinia costata Hemsl. ex King LINK) มคา 60.748, 11.215 ,

6.542 , 4.672 และ 2.804 ตามล าดบ คาความถสมพทธสงสด 5 อนดบแรก มคา 35.417 , 18.750 ,

8.333 , 6.250 , และ 6.250 ตามล าดบ และคาความเดนสมพทธ มคา 77.607 , 5.032 , 1.485 ,

3.953 , และ 1.459 ตามล าดบ

ตำรำงท 4 ความหนาแนนสมพทธ ความถสมพทธ และคาความเดนสมพทธของไมตนในแปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

ล าดบท ชอสามญ ชอวทยาศาสตร Relative Density

Relative Frequency

Relative Dominance

IVI

1 ตะเคยนหน Hopea ferrea Laness. LINK 60.748 35.417 77.607 173.772

2 ค าแสด Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg. LINK 11.215 18.750 5.032 34.997

3 พลอง Memecylon garcinioides Blume LINK 6.542 8.333 1.485 16.360

4 ตะขบปา Flacourtia indica indica (Burm. f.) Merr. LINK 4.673 6.250 3.953 14.876

5 มงคดปา Garcinia costata Hemsl. ex King LINK 2.804 6.250 1.459 10.513

6 สเสยดเปลอก Pentace burmanica Kurz LINK 0.935 2.083 3.870 6.888

7 มะเดอปลอง Ficus fistulosa Reinw. ex Blume LINK 1.869 4.167 0.465 6.501

8 คางคาว Passiflora biflora Lam. LINK 1.869 2.083 1.182 5.135

9 พญารากด า Diospyros defectrix H. R. Fletcher LINK 0.935 2.083 1.989 5.007

10 มะไฟปา Baccaurea ramiflora Lour. LINK 0.935 2.083 1.411 4.429

48

ตำรำงท 4 (ตอ)

ล าดบท ชอสามญ ชอวทยาศาสตร Relative Density

Relative Frequency

Relative Dominance

IVI

11 คอแลน Aglaia edulis (Roxb.) Wall. LINK 1.869 2.083 0.422 4.374

12 ตะแบกเปลอกบาง

Lagerstroemia duperreana Pierre ex Gagnep. var. duperreana LINK 1.869 2.083 0.174 4.127

13 เปลาใหญ Croton persimilis Müll. Arg. LINK 0.935 2.083 0.459 3.477

14 ตนเปด Alstonia scholaris (L.) R. Br. LINK 0.935 2.083 0.233 3.251

15 กระทมน า Mitragyna diversifolia (Wall. ex G. Don) Havil. LINK 0.935 2.083 0.190 3.208

16 ล าดวนดง Mitrephora thorelii Pierre 0.935 2.083 0.068 3.085 ผลรวม 100.000 100.000 100.000 300.00

49

50

ดชนควำมหลำกหลำยของชนดพนธ (Species Diversity)

การศกษาความหลากหลายของชนดพนธโดยทวไปแลว ใชสมการของ Shannon - Wiener

Index ซงคาทไดจะขนอยกบจ านวนชนดพนธ ถาจ านวนชนดพนธมากคาความหลากหลายกจะมาก

ถาจ านวนชนดพนธนอยคาความหลากหลายกจะนอย

ศกษาคาความหลากหลายของชนดพนธ โดยวธของ Shannon - Wiener Index มคาเทากบ

1.573 แสดงวามความหลากหลายคอนขางต า ซงสอดคลองกบวธของ Simpson's Diversity Index

(D) โดยคา D มคาเทากบ 0.390 จากคาความหลากหลายของชนดแสดงใหเหนวามความหลากหลาย

ต า ซงสมพนธกบคาความสม าเสมอในการกระจายตวของชนดพนธ มคาเทากบ 0 .291 และคาดชน

ความผกผน Fisher’s Index เปนความสมพนธระหวางจ านวนตนไมกบจ านวนชนดพนธ มคา 5.213

ตำรำงท 5 ความหลากหลายของชนดพนธของพรรณไมในกลมตางๆ

คาดชนความหลากหลาย ไมตน

Shannon-Wiener Index 1.573

ความมากมายของชนด (species richness) 1.207

ความสม าเสมอของชนด (species evenness) 0.291 Simpson's Diversity Index 0.390 Fisher’s Index 5.213

มวลชวภำพเหนอพนดน (AGB: Above ground biomass) และกำรกกเกบคำรบอนเหนอพนดน

(Above ground carbon sequestration)

มวลชวภาพเหนอพนดน มคา เทากบ 66.262 ตน/เฮกตาร และการกกเกบคารบอนเหนอ

พนดน มคาเทากบ 31.143 ตนคารบอน/เฮกตาร

51

ลกษณะภมประเทศในแปลงตวอยำง

ภำพท 11 ต าแหนงแปลงส ารวจ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

52

ภำพท 12 เสนชนระดบความสง (ระยะหาง 50 เมตร) แสดงในแนวระนาบแปลงตวอยางปาดบแลง

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

53

ภำพท 13 สภาพภมประเทศ แสดงในระบบ 3 มต แปลงตวอยางปาดบแลง

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

ทศเหนอ

54

กำรกระจำยของตนไมในแปลงตวอยำง

การกระจายของตนไมในแปลงตวอยางเฉพาะทเปนไมตน (tree) โดยดจากต าแหนงพกดของ

ตนไมทท าการวดจากพกดของตนไมในแตละแปลงยอย น าไปแปลงใหเปนคาพกดในระดบแปลงใหญ

จากนนแปลงใหเปนคาพกด UTM โดยน าขอมลเขาสระบบสารสนเทศภมศาสตรดวยโปรแกรม ArcGIS

และท าการอางองต าแหนงของตนไมแตละตนจากพกด UTM ของมมแปลง ท าการกระจายของไมตน

ในแปลงตวอยางแสดงตามชนขนาดความโตเพยงอก (ภาพท 14 และภาพท 15)

ภำพท 14 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

55

ภำพท 15 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญแสดงตาม

ชนขนาดความโตเพยงอก

56

การกระจายของตนไมในแปลงตวอยางตามขนาดเสนผาศนยกลางทระดบสงเพยงอก

พบวา มการกระจายตามชนขนาดความโตเปนรป L-shape นนคอ พรรณไมในชนทมขนาด

เสนผาศนยกลางทระดบสงเพยงอกเลกทสดจะมจ านวนตนมากทสด และจะลดลงตามล าดบในชน

ขนาดเสนผาศนยกลางทระดบสงเพยงอกทเพมขน จากลกษณะกราฟมการทดแทนของลกไมในพนท

มาก ซงพบวาพรรณไมทมขนาดชนเสนผาศนยกลางทระดบสงเพยงอก<10 เซนตเมตร มจ านวนมาก

ถง 116 ตน จากจ านวนพรรณไมทงหมด 237 ตน ถอเปนลกษณะของปาตามปกต (normal forest)

ดงภาพท 14

ภำพท 16 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

116

72

34

6 4 2 0 3 0 0 0 00

20

40

60

80

100

120

140

<10 10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45 45-50 50-55 55-60 >60

ความถ

ความถ

DBH(เซนตเมตร)

57

ภำพท 17 พนทการปกคลมเรอนยอดและลกษณะโครงสรางทางดานตงขนาด 20 x 60 เมตร

58

กำรปกคลมของเรอนยอดไม ผลการค านวณรอยละการปกคลมของเรอนยอดไมในแปลงตวอยาง พบวาในแปลงตวอยางมพนทการปกคลมของเรอนยอดไมทงหมด 123 ตารางเมตร คดเปนรอยละ 27.33 ของพนท

กำรวเครำะหเรอนยอดดำนตง

จากการวางแปลงตวอยางเพอศกษาลกษณะโครงสรางของสงคมพชแปลงตวอยาง ปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ พบวาสามารถแบงชนเรอนยอดไดดงน

เรอนยอดชนท 1 เปนชนเรอนยอดทสงทสด มลกษณะของการปกคลมเรอนยอดทโดดเดน

โผลเหนอเรอนยอดไมอนอยหางๆ ไมในชนเรอนยอดนไดแก ตะเคยนหน (Hopea ferrea Laness.

LINK)

เรอนยอดชนท 2 เปนไมทมเรอนยอดในระดบเดยวกนและตอเนองกนไป อาจมชองวาง

เกดขนไดบางตอนไมในชนเรอนยอดนไดแก ค าแสด (Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg.

LINK)

เรอนยอดท 3 เปนไมทมขดจ ากดความโตขนาดกลาง ตองการแสงนอยกวาชนดไมทอยในชน

บน ไมในชนเรอนยอดนไดแก มงคดปา (Garcinia costata Hemsl. ex King LINK)

59

ภำพท 18 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาดบแลง

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ดานทศเหนอ

ภำพท 19 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาดบแลง

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ดานทศใต

60

ภำพท 20 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาดบแลง

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ดานทศตะวนออก

ภำพท 21 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาดบแลง

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ดานทศตะวนตก

61

1.2 ชนดพรรณไมทพบในแปลงตวอยำงปำเบญจพรรณ

จากการส ารวจพรรณไมในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณในพนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

โดยท าการศกษาพรรณไมตนจากแปลงขนาด 10 x 10 เมตร จ านวน 18 แปลง พบพนธไมจ านวน

237 ตน 23 วงศ 31 สกล 28 ชนดดงตารางภาคผนวกท 2

การส ารวจนบไมหนมในแปลง 4 x 4 เมตร จ านวน 18 แปลง พบพนธไม จ านวน 25 ตน

8 วงศ 9 สก ล 9 ชน ด ค อ วงศ Irvingiaceae ได แก ก ระบก (Irvingia malayana Oliv. ex

A. W. Benn. LINK) ว งศ Sapindaceae ได แ ก ค อแลน (Aglaia edulis (Roxb.) Wall. LINK)

วงศ Rubiaceae ไดแก ขวาว (Haldina cordifolia (Roxb.) Ridsdale LINK) วงศ Sapindaceae

ได แก ตะครอ (Schleichera oleosa (Lour.) Merr. LINK) วงศ Burseraceae ได แก ตะคร า

(Garuga pinnata Roxb. LINK) วงศ Lythraceae ไดแก ตะแบกเปลอกบาง (Lagerstroemia

duperreana Pierre ex Gagnep. var. duperreana LINK) ว ง ศ Fabaceae ไ ด แ ก น น ท ร

( Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK) ป ร ะ ด ( Pterocarpus

macrocarpus Kurz LINK) และวงศ Malvaceae ไดแก พลบพลา (Microcos tomentosa Sm.

LINK)

การส ารวจนบกลาไมในแปลง 1 x 1 เมตร จ านวน 18 แปลง พบพนธไม จ านวน 7 ตน 3 วงศ

3 สกล 3 ชนด คอ วงศ Fabaceae ไดแก นนทร (Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex

K. Heyne LINK) วงศ Irvingiaceae ไดแก กระบก (Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn.

LINK) และวงศ Lythraceae ไดแก ตะแบกเปลอกบาง (Lagerstroemia duperreana Pierre ex

Gagnep. var. duperreana LINK)

62

พนทหนำตด (Basal Area) และปรมำตรไม (Volume)

จากการศกษาในแปลงตวอยาง พบวาปาเบญจพรรณมปรมาตรไม 120.3587 ลกบาศกเมตร

ตอเฮกตาร โดยมวงศ FABACEAE เปนวงศทมปรมาตรมากทสด คอ 60.357 ลกบาศกเมตรตอ

เฮกตาร และ BURSERACEAE มปรมาตรมาก 19.315 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร ตามล าดบ

พนทหนาตด (Basal area) คดเปน 18.169 ตารางเมตรตอเฮกตาร โดย FABACEAE เปนวงศ

ทมปรมาตรมากทสด คอ 8.511 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร และ BURSERACEAE มปรมาตรมาก

3.078 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร ตามล าดบ

63

ตำรำงท 6 ปรมาตรไม (Volume) ปาเบญจพรรณ

ล ำดบท ชอชนด ปรมำตรไม (ลบ.ม./เฮกตำร)

1 FABACEAE 60.357 2 BURSERACEAE 19.315 3 MORACEAE 8.296 4 BOMBACACEAE 6.176 5 IRVINGIACEAE 4.012 6 LAMIACEAE 3.950 7 DILLENIACEAE 2.753 8 MALVACEAE 2.724 9 SAPINDACEAE 2.389 10 CELASTRACEAE 2.007 11 RUBIACEAE 1.789 12 EUPHORBIACEAE 1.481 13 RUTACEAE 1.480 14 ANNONACEAE 1.359 15 LYTHRACEAE 0.583 16 MELASTOMATACEAE 0.454 17 MELIACEAE 0.429 18 MYRTACEAE 0.371 19 EBENACEAE 0.273 20 APOCYNACEAE

HYPERICACEAE 0.100

21 0.062 ผลรวม 120.359

64

ตำรำงท 7 พนทหนาตด (Basal Area) ปาเบญจพรรณ

ล ำดบท ชอชนด พนทหนำตด (ตร.ม./เฮกตำร)

1 FABACEAE 8.511 2 BURSERACEAE 3.078 3 MORACEAE 1.354 4 BOMBACACEAE 0.938 5 LAMIACEAE 0.694 6 IRVINGIACEAE 0.661 7 MALVACEAE 0.458 8 DILLENIACEAE 0.387 9 CELASTRACEAE 0.353 10 RUBIACEAE 0.291 11 EUPHORBIACEAE 0.251 12 RUTACEAE 0.243 13 SAPINDACEAE 0.243 14 ANNONACEAE 0.234 15 LYTHRACEAE 0.101 16 MELASTOMATACEAE 0.074 17 MELIACEAE 0.071 18 MYRTACEAE 0.062 19 EBENACEAE 0.051 20 APOCYNACEAE 0.019 21 HYPERICACEAE 0.013

ผลรวม 18.169

65

ควำมหนำแนน ควำมถ ควำมเดน และดชนควำมส ำคญ แปลงปำเบญจพรรณ

ศกษาพรรณไมตน ในแปลงขนาด 10 x 10 เมตร บนทกชอพนธไม ขนาดเสนรอบวง ความสง

และการปกคลมของเรอนยอด พบวา คาดชนความส าคญ (Important Value Index, IVI) สงสด 5

อ น ด บ แ รก ค อ น น ท ร (Peltophorum pterocarpum Back. ex Heyne) ต ะค ร า (Garuga

pinnata Roxb.) ม ะก ล าต า ไก (Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK) ง ว ป า

(Bombax anceps Pierre LINK) กาสามปก (Pueraria stricta Kurz LINK) มคา 51.882, 41.556,

31.270, 15.349 และ 15.112 ตามล าดบ

ศกษาพรรณ ไมตน ในแปลงพบวา ค าความหนาแนนสมพทธส งสด 5 อนดบแรก คอ นนทร (Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK) ตะคร า (Garuga pinnata Roxb. LINK.) มะกล าตาไก (Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK) งวปา (Bombax anceps Pierre LINK) กาสามป ก (Pueraria stricta Kurz LINK) ม ค า 19.831, 16 .034, 7.595, 5.485 และ 5.063 ตามล าดบ คาความถสมพทธสงสด 5 อนดบแรก คอ นนทร (Peltophorum pterocarpum Back. ex Heyne) ต ะ ค ร า (Garuga pinnata Roxb.) ง ว ป า (Bombax anceps Pierre LINK) ม ะ ห า ด (Artocarpus lacucha Roxb) ก ร ะ บ ก ( Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK) ม ค า 12.963, 11.111, 5.556, 5.556 แ ล ะ 5.556 ตามล าดบ คาความเดนสมพทธสงสด 5 อนดบแรก คอ มะกล าตาไก (Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK) นนทร (Peltophorum pterocarpum Back. ex Heyne) ตะคร า (Garuga pinnata Roxb.) งวปา (Bombax anceps Pierre LINK) มะหาด (Artocarpus lacucha Roxb) มคา 23.007, 19.089, 14.412, 5.152, และ 4.169 ตามล าดบ

ตำรำงท 8 ความหนาแนนสมพทธ ความถสมพทธ และคาความเดนสมพทธของไมตนในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

ท ชอสามญ ชอวทยาศาสตร Relative Density

Relative Frequency

Relative Dominance

IVI

1 นนทร Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK 19.831 12.963 19.089 51.883

2 ตะคร า Garuga pinnata Roxb. LINK 16.034 11.111 14.412 41.556

3 มะกล าตาไก Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK 5.485 2.778 23.007 31.270

4 งวปา Bombax anceps Pierre LINK 4.641 5.556 5.152 15.349

5 กาสามปก Pueraria stricta Kurz LINK 7.595 3.704 3.814 15.112

6 มะหาด Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK 5.063 5.556 4.169 14.788

7 กระบก Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK 4.641 5.556 3.634 13.831

8 มะดก Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK 4.219 4.639 1.942 10.791

9 มะเดอปลอง Ficus hispida L. f. LINK 3.797 1.852 3.270 8.919

10 หสคณ Clausena excavata Burm. f. LINK 2.110 4.630 1.337 8.076

66

67

ดชนควำมหลำกหลำยของชนดพนธ (Species Diversity)

การศกษาความหลากหลายของชนดพนธโดยทวไปแลว ใชสมการของ Shannon-Wiener

Index ซงคาทไดจะขนอยกบจ านวนชนดพนธ ถาจ านวนชนดพนธมากคาความหลากหลายกจะมาก

ถาจ านวนชนดพนธนอยคาความหลากหลายกจะนอย

ศกษาคาความหลากหลายของชนดพนธ โดยวธของ Shannon-Wiener Index มคาเทากบ

2.884 แสดงวามความหลากหลายอยในระดบปานกลาง สวนกบวธของ Simpson's Diversity Index

(D) โดยคา D มคาเทากบ 0.886 แสดงวามความหลากหลายสง ซงสมพนธกบคาความสม าเสมอใน

การกระจายตวของชนดพนธมคาเทากบ 0 .779 และคาดชนความผกผน Fisher’s Index เปน

ความสมพนธระหวางจ านวนตนไมกบจ านวนชนดพนธ มคา 10.896

ตำรำงท 9 ความหลากหลายของชนดพนธของพรรณไมในกลมตางๆ

คาดชนความหลากหลาย ไมตน

Shannon-Wiener Index 2.884

ความมากมายของชนด (species richness) 5.694

ความสม าเสมอของชนด (species evenness) 0.779

Simpson's Diversity Index 0.886

Fisher’s Index 10.896

มวลชวภำพเหนอพนดน (AGB: Above ground biomass) และกำรกกเกบคำรบอนเหนอพนดน (Above ground carbon sequestration)

มวลชวภาพเหนอพนดน มคา เทากบ 80.757 ตน/เฮกตาร และการกกเกบคารบอนเหนอ-พนดน มคาเทากบ 37.955 ตนคารบอน/เฮกตาร

68

ลกษณะภมประเทศในแปลงตวอยำง

ภำพท 22 ระดบสงต าของภมประเทศในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

69

ภำพท 23 เสนชนระดบความสง (ระยะหาง 50 เมตร) แสดงในแนวระนาบแปลงตวอยาง

70

ปำเบญจพรรณ เขตรกษำพนธสตวปำดงใหญ

ภำพท 24 สภาพภมประเทศ แสดงในระบบ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

กำรกระจำยของตนไมในแปลงตวอยำง

การกระจายของตนไมในแปลงตวอยางเฉพาะทเปนไมตน (tree) โดยดจากต าแหนงพกดของ

ตนไมทท าการวดจากพกดของตนไมในแตละแปลงยอย น าไปแปลงใหเปนคาพกดในระดบแปลงใหญ

จากนนแปลงใหเปนคาพกด UTM โดยน าขอมลเขาสระบบสารสนเทศภมศาสตรดวยโปรแกรม ArcGIS

และท าการอางองต าแหนงของตนไมแตละตนจากพกด UTM ของมมแปลง ท าการกระจายของไมตน

ในแปลงตวอยางแสดงตามชนขนาดความโตเพยงอก (ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวด

เพชรบร, 2553 ) (ภาพท 26 และภาพท 27)

ทศเหนอ

71

ภำพท 25 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

72

ภำพท 26 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ แสดงตามชนขนาดความโตเพยงอก

73

การกระจายของตนไมในแปลงตวอยางตามขนาดเสนผาศนยกลางทระดบสงเพยงอก พบวา

มการกระจายตามชนขนาดความโตเปนรป L-shape นนคอ พรรณไมในชนทมขนาดเสนผาศนยกลาง

ท ระดบส งเพยงอกเลกท ส ดจะมจ านวนตนมากท ส ด และจะลดลงตามล าดบ ในชนขนาด

เสนผาศนยกลางท ระดบสงเพยงอกท เพมขน ซ งจากการศกษาพบวาพรรณไมทมขนาด ชน

เสนผาศนยกลางทระดบสงเพยงอก <10 เซนตเมตร มจ านวนมากถง 59 ตน จากจ านวนพรรณไม

ทงหมด 107 ตน ถอเปนลกษณะของปาตามปกต (normal forest) แสดงใหเหนถงการทดแทนของ

ลกไม ดงภาพท 14

ภำพท 27 การกระจายของไมตนในแปลงตวอยางปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

59

24

116 4 1 0 1 0 0 0 1

0

20

40

60

80

<10

10-1

5

15-2

0

20-2

5

25-3

0

30-3

5

35-4

0

40-4

5

45-5

0

50-5

5

55-6

0

>60

ควำมถ

DBH (เซนตเมตร)

ควำมถ

ความถ

74

ภำพท 28 พนทการปกคลมเรอนยอดและลกษณะโครงสรางทางดานตงขนาด 20 x 60 เมตร

75

กำรปกคลมของเรอนยอดไม

การค านวณการปกคลมเรอนยอดของตนไมจากพนทแปลงตวอยางทงหมดใหคดเพยงแปลง

ตวอยางขนาด 100 x 100 เมตร เทานน โดยการเวนจากระยะหางจากแตละขอบแปลงเขามาดานละ

10 เมตร เนองจากการเกบขอมลแปลงตวอยางในครงน ไมไดท าการเกบขอมลของตนไมทอยนอก

แปลงตวอยางมาดวย แตมเรอนยอดของตนไมเหลานนยนล าหรอปกคลมเขามาในแปลงตวอยาง

ผลการค านวณรอยละการปกคลมของเรอนยอดไมในแปลงตวอยาง พบวาในแปลงตวอยางมพนทการ

ปกคลมของเรอนยอดไมทงหมด 81.8 ตารางเมตร คดเปนรอยละ 18.177 ของพนท

จากการวางแปลงตวอยางเพอศกษาลกษณะโครงสรางของสงคมพชแปลงตวอยาง

ปาเบญจพรรณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ พบวาสามารถแบงชนเรอนยอด (ภาพท 28 ) ไดดงน

การวเคราะหเรอนยอดดานตง

เรอนยอดชนท 1 เปนชนเรอนยอดทสงทสด มลกษณะของการปกคลมเรอนยอดทโดดเดน

โผลเหนอเรอนยอดไมอนอยหางๆ ไมในชนเรอนยอดน ไดแก มะหาด (Artocarpus thailandicus C.

C. Berg LINK)

เรอนยอดชนท 2 เปนไมทมเรอนยอดในระดบเดยวกนและตอเนองกนไป อาจมชองวาง

เกดขนไดบางตอน ไมในชนเรอนยอดน ไดแก มะเลอม (Canarium subulatum Guillaumin LINK)

เรอนยอดชนท 3 เปนไมทมขดจ ากดความโตขนาดกลาง ตองการแสงนอยกวาชนดไมทอยใน

ชนบน ไมในชนเรอนยอดน ไดแก มะดก (Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK)

76

ภำพท 29 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

ภำพท 30 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

77

ภำพท 31 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

ภำพท 32 โครงสรางปาดานตงและดานบนแสดงดวยแผนภาพ 3 มต แปลงตวอยางปาเบญจพรรณ

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

78

ตำรำงท 10 ตารางเปรยบเทยบคาดชนความส าคญของเสนส ารวจ

ฝงซาย ฝงขวา

ชนดปา ปาเบญจพรรณ ปาดบแลง

ความหนาแนนสมพทธ

สงสด 19.089 60.748

ความถสมพทธสงสด 12.963 35.417

ความเดนสมพทธสงสด 19.088 77.607

คาดชนความส าคญ (IVI)

นนทร

(Peltophorum pterocarpum (DC.)

Backer ex K. Heyne LINK)

ตะเคยนหน

(Hopea ferrea Laness. LINK)

79

ตำรำงท 11 ตารางเปรยบเทยบคาดชนความหลากหลาย

คำดชนควำมหลำกหลำย ฝงซำย ฝงขวำ

Shannon-Wiener Index 2.884 1.573

ความมากมายของชนด

(species richness) 5.694 1.207

ความสม าเสมอของชนด

(species evenness) 0.779 0.291

Simpson's Diversity Index 0.886 0.390

Fisher’s Index 10.896 5.213

ดชนความคลายคลง 5.41 %

จากการศกษาทางดานสงคมพชพบวาทงฝงซายและฝงขวานน มความแตกตางกนอยาง

ชดเจน เนองจากเปนคนละสงคมพช ทางฝงซายเปนสงคมพชปาเบญจพรรณฝงขวาเปนสงคมพชปาดบ

แลง ดวยลกษณะทางนเวศวทยาของทงสองปา ทงจ านวนไมตน และชนดไม โดยท าใหคาตางๆ ท

ค านวณไดแตกตางกนมากตามไปดวย และมคาดชนความคลายคลง Jaccard’s Similarity เทากบ

0.054 หรอคดเปนรอยละ 5.41 ซงเปนคาต ามาก จงแสดงใหเหนวาสงคมพชทงสองฝงของเขตรกษา

พนธสตวปาดงใหญมความคลายคลงกนนอยมาก และจากการส ารวจพบวามชนดพนธพชเพยง 2 ชนด

เท าน นท พบไดท งสองฝ ง ไดแก มะเด อปลอง Ficus hispida L.f. และล าดวน Melodorum

fruticosum Lour.

80

2. ดำนทรพยำกรสตวปำ 2.1 ควำมหลำกชนดของสตวปำ

จากการส ารวจความหลากชนดของสตวปาบรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศ โดยวธการวางแนวส ารวจระหวางพนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญทงสองฝง ในบรเวณเสนส ารวจโดยมพกดดงน เสนส ารวจทหนง 251637 1576533 เสนส ารวจทสอง 251925 1579642 เสนส ารวจทสาม 252272 1577446 เสนส ารวจทส 252624 15779445 เสนส ารวจทห า 252960 1578447 เสนส ารวจทหก 253323 1578943 เสนส ารวจทเจด 253674 1579442 และเสนส ารวจทแปด 253982 1579837 พบสตว เล ยงล กด วยนมท งหมด 11 วงศ 14 ชน ด นกท งหมด 26 วงศ 39 ชน ด สตวเลอยคลานทงหมด 5 วงศ 7 ชนด และสตวสะเทนน าสะเทนบกทงหมด 3 วงศ 3 ชนด โดยมรายละเอยดดงน สตวเลยงลกดวยนม (Mammal) ส ารวจพบสตวเลยงลกดวยนม ทงสน 11 วงศ 14 ชนด ไดแก

วงศ Bovidae พบ 3 ชนด คอ กระทง (เมย) (Bos gaurus) ววแดง (ววด า) (Bos javanicus) เลยงผาเหนอ (Capricornis milneedwardsii)

วงศ Cervidae พบ 1 ชนดคอ เกงเหนอ (Muntiacus muntjak)

วงศ Elephantidae พบ 1 ชนด คอ ชาง (Elephas maximus)

วงศ Herpestidae พบ 1 ชนด คอ พงพอนเลก (Herpestes javanicus)

วงศ Leporidae พบ 1 ชนด คอ กระตายปา (Lepus peguensis)

วงศ Sciuridae พบ 1 ชนด คอ กระรอกหลากส (Callosciurus finlaysonii)

81

วงศ Suidae พบ 1 ชนด คอ หมปา (Sus scrofa)

วงศ Tragulidae พบ 1 ชนด คอ กระจงเลก (กระจงหน) (Tragulus kanchil)

วงศ Tupaiidae พบ 1 ชนด คอ กระแตเหนอ (Tupaia belangeri)

วงศ Ursidae พบ 1 ชนด คอ หมควาย (Ursus thibetanus)

วงศ Viverridae พบ 2 ชนด คอ ชะมดแผงหางปลอง (Viverra zibetha) อเหนขางลาย (อเหนธรรมดา) (Paradoxurus hermaphroditus) จากขอมลการส ารวจ พบสตวเลยงลกดวยนมขนาดใหญทมบทบาทตอระบบนเวศ ทงหมด 6 ชนด จากสตวเลยงลกดวยนมขนาดใหญทมบทบาทส าคญในระบบนเวศปาไม 16 ชนด ตามการศกษาสถานภาพและความหลากชนดของสตวเลยงลกดวยนมขนาดใหญในพนทปาอนรกษของประเทศไทย (กลมงานวจยสตวปา, 2553) ไดแก กวางผา (Naemorhedus caudatus) ววแดง (Bos javanicus) เ ส อ โ ค ร ง (Panthera tigris) ค ว า ย ป า (Bubalus arnee ) ส ม เ ส ร จ (Tapirus indicus)ชางป า (Elephas maximus)เสอดาวหรอเสอด า (Panthera pardus) หมาจ งจอก (Canis aureus)หมาไน (Cuon alpinus) หมควาย (Ursus thibetanus) หมหมา (Helarctos malayanus ) กระทง (Bos gaurus) เลยงผา (Capricornis sumatraensis) กวางปา (Rusa unicolor) เกง (Muntiacus feae) และหมปา (Sus scrofa) ซงพบในพนท 6 ชนด ไดแก ช า ง (Elephas maximus) ก ร ะ ท ง (Bos gaurus) ว ว แ ด ง (Bos javanicus) ห ม ค ว า ย (Ursus thibetanus) หมปา (Sus scrofa) และเกงเหนอ (Muntiacus muntjak) จากการวเคราะหคาความหลากชนดของ Shannon-Wiener Index ฝงซาย และฝงขวาของเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ มคาเทากบ 1.5619 และ 1.7685 ตามล าดบ จากผลการศกษาดานความหลากชนดดงกลาวชใหเหนวาบรเวณแนวเชอมตอเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญมความ หลากชนดของสตวเลยงลกดวยนมอยในระดบปานกลาง

82

นก (Brids)

ส ารวจพบนก ทงสน 26 วงศ 39 ชนดไดแก วงศ Accipitridae พบ 2 ชนด คอ เหยยวนกเขาชครา (Accipiter badius) เหยยวรง (Spilornis cheela)

วงศ Aegithinidae พบ 1 ชนด คอ นกขมนนอยธรรมดา (Aegithina tiphia)

วงศ Apodidae พบ 1 ชนด คอ นกแอนตาล (Cypsiurus balasiensis)

วงศ Ardeidae พบ 1 ชนด คอ นกยางกรอกพนธจน (Ardeola bacchus)

วงศ Charadriidae พบ 1 ชนด คอ นกกระแตแตแวด (Vanellus indicus)

วงศ Cisticolidae พบ 1 ชนด คอ นกกระจบธรรมดา (Orthotomus sutorius) วงศ Columbidae พบ 4 ชนด คอ นกเขาชวา (Geopelia striata) นกเขาใหญ, นกเขาหลวง (Spilopelia chinensis) นกพราบปา (Columba livia) นกเขาไฟ (Streptopelia tranquebarica)

วงศ Coraciidae พบ 1 ชนด คอ นกตะขาบทง (Coracias benghalensis) วงศ Corvidae พบ 1 ชนด คอ อกา (Corvus macrorhynchos)

วงศ Cuculidae พบ 2 ชนด คอ นกกะปดใหญ (Centropus sinensis) นกกาเหวา (Eudynamys scolopaceus)

83

วงศ Dicruridae พบ 2 ชนด คอ นกแซงแซวหางบวงใหญ (Dicrurus paradiseus) นกแซงแซวหางปลา (Dicrurus macrocercus)

วงศ Estrildidae พบ 1 ชนด คอ นกกระตดขหม (Lonchura punctulata)

วงศ Laniidae พบ 1 ชนด คอ นกอเสอหวด า (Lanius schach)

วงศ Megalaimidae พบ 2 ชนด คอ นกตทอง (Megalaima haemacephala)

นกโพระดกธรรมดา (Megalaima lineata) วงศ Meropidae พบ 1 ชนด คอ

นกจาบคาหวเขยว (Merops philippinus) วงศ Motacillidae พบ 1 ชนด คอ

นกเดาดนทงเลก (Anthus rufulus) วงศ Muscicapidae พบ 4 ชนด คอ

นกกางเขนดง (Copsychus malabaricus) นกกางเขนบาน (Copsychus saularis) นกจบแมลงคอน าตาลแดง (Cyornis banyumas) นกยอดหญาสด า (นกขหมา) (Saxicola caprata)

วงศ Nectariniidae พบ 1 ชนด คอ นกกนปลอกเหลอง (Cinnyris jugularis)

วงศ Oriolidae พบ 1 ชนด คอ นกขมนทายทอยด า (Oriolus chinensis)

วงศ Passeridae พบ 1 ชนด คอ นกกระจอกบาน (Passer montanus)

วงศ Phasianidae พบ 1 ชนดคอ ไกปา (Gallus gallus)

วงศ Ploceidae พบ 1 ชนด คอ นกกระจาบธรรมดา (Ploceus philippinus)

84

วงศ Pycnonotidae พบ 2 ชนด คอ นกปรอดสวน (Pycnonotus blanfordi)

นกปรอดเหลองหวจก (Pycnonotus flaviventris) วงศ Strigidae พบ 1 ชนด คอ

นกเคาโมง, นกเคาแมว (Glaucidium cuculoides) วงศ Sturnidae พบ 3 ชนด คอ

นกกงโครงคอด า (Gracupica nigricollis) นกเอยงสารกา (Acridotheres tristis) นกเอยงหงอน (Acridotheres grandis)

วงศ Turnicidae พบ 1 ชนด คอ นกคมอกลาย (Turnix suscitator)

สตวสะเทนน ำสะเทนบก (Amphibians)

ส ารวจพบ ทงสน 5 วงศ 7 ชนด ไดแก วงศ Dicroglossidae พบ 1 ชนด คอ กบหนอง (Fejervarya limnocharis)

วงศ Microhylidae พบ 4 ชนด คอ องน าเตา (Microhyla fissipes)

องขางด า (Microhyla heymonsi) องลายแตม/องลายเลอะ (Microhyla butleri) องอางบาน (Kaloula pulchra)

วงศ Ranidae พบ 1 ชนด คอ กบบว/เขยดจก (Hylarana erythraea) วงศ Rhacophoridae พบ 1 ชนด คอ ปาดบาน (Polypedates leucomystax)

85

สตวเลอยคลำน (Reptiles) ส ารวจพบ ทงสน 3 วงศ 3 ชนด ไดแก วงศ Agamidae พบ 1 ชนด คอ กงกาหวแดง (Calotes versicolor)

วงศ Scincidae พบ 1 ชนด คอ จงเหลนบาน (Eutropis multifasciata) วงศ Testudinidae พบ 1 ชนด คอ เตาเหลอง (Indotestudo elongate) สถานภาพของสตวป าท ส ารวจพบใน พนท แนวเช อมต อ จ าแนกสถานภาพตาม พระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ.2535 สถานภาพทางการอนรกษตามอนสญญาวาดวยการคาระหวางประเทศ ซ งชนดสตวป าและพชปาท ใกลจะสญ พนธ (The Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, CITES) แ ล ะสถานภ าพสากลว าด วยการอน ร กษ ท รพยากรธรรมชาต ( International Union for The Conservation of Nature and Natural Resources; IUCN) รายละเอยดดงตารางตอไปน

86

ตำรำงท 12 รายชอและสถานภาพของสตวเลยงลกดวยนมทส ารวจพบบรเวณแนวเชอมตอ ระบบนเวศในพนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวางกโลเมตรท 91 – 96

ท ชอชนด ชอวทยำศำสตร สถำนภำพ กฏหมำยไทย CITES IUCN

** * (2014) (2014)

1 กระจงเลก, กระจงหน Tragulus kanchil สตวปาคมครอง - LC 2 กระตายปา Lepus peguensis สตวปาคมครอง - LC 3 กระแตเหนอ Tupaia belangeri สตวปาคมครอง - LC 4 กระทง, เมย Bos gaurus สตวปาคมครอง บญช 1 VU 5 กระรอกหลากส Callosciurus finlaysonii สตวปาคมครอง - LC 6 เกงเหนอ Muntiacus muntjak สตวปาคมครอง - LC 7 ชะมดแผงหางปลอง Viverra zibetha สตวปาคมครอง บญช 3 NT 8 ชาง Elephas maximus สตวปาคมครอง บญช 1 EN 9 พงพอนธรรมดา Herpestes javanicus สตวปาคมครอง - LC 10 เลยงผาเหนอ Capricornis

milneedwardsii สตวปาสงวน บญช 1 NT

11 ววแดง, ววด า Bos javanicus สตวปาคมครอง - EN 12 หมควาย Ursus thibetanus สตวปาคมครอง บญช 1 VU 13 หมปา Sus scrofa - - LC 14 อเหนขางลาย, อเหน

ธรรมดา Paradoxurus hermaphroditus

- บญช 3 LC

87

ตำรำงท 13 รายชอและสถานภาพของนกทส ารวจพบบรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศระหวาง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวางกโลเมตรท 91 – 99

ท ชอชนด ชอวทยำศำสตร สถำนภำพ กฏหมำยไทย CITES IUCN

** * (2014) (2014)

1 ไกปา Gallus gallus สตวปาคมครอง - LC 2 นกกระจอกบาน Passer montanus - - LC 3 นกกระจาบธรรมดา Ploceus philippinus สตวปาคมครอง - LC 4 นกกระจบธรรมดา Orthotomus sutorius สตวปาคมครอง - LC 5 นกกระตดขหม Lonchura punctulata สตวปาคมครอง - LC 6 นกกระแตแตแวด Vanellus indicus สตวปาคมครอง - LC 7 นกกระปดใหญ Centropus sinensis สตวปาคมครอง - LC 8 นกกางเขนดง Copsychus malabaricus สตวปาคมครอง - LC 9 นกกางเขนบาน Copsychus saularis สตวปาคมครอง - LC 10 นกกาเหวา Eudynamys

scolopaceus สตวปาคมครอง - LC

11 นกกงโครงคอด า Gracupica nigricollis สตวปาคมครอง - LC 12 นกกนปลอกเหลอง Cinnyris jugularis สตวปาคมครอง - LC 13 นกขมนทายทอยด า Oriolus chinensis สตวปาคมครอง - LC 14 นกขมนนอยธรรมดา Aegithina tiphia สตวปาคมครอง - LC 15 นกเขาชวา Geopelia striata - LC 16 นกเขาไฟ Streptopelia

tranquebarica สตวปาคมครอง - LC

17 นกเขาใหญ , นกเขาหลวง

Spilopelia chinensis - - LC

18 นกคมอกลาย Turnix suscitator สตวปาคมครอง - LC 19 นกเคาโมง, Glaucidium cuculoides สตวปาคมครอง - LC 20 น ก จ บ แ ม ล ง ค อ

น าตาลแดง Cyornis banyumas สตวปาคมครอง - LC

88

ตำรำงท 13 (ตอ)

ท ชอชนด ชอวทยำศำสตร สถำนภำพ กฏหมำยไทย CITES IUCN

** * (2014) (2014)

21 นกจาบคาหวเขยว Merops philippinus สตวปาคมครอง - LC 22 นกแซงแซวหางบวง

ใหญ Dicrurus paradiseus สตวปาคมครอง - LC

23 นกแซงแซวหางปลา Dicrurus macrocercus สตวปาคมครอง - LC 24 นกเดาดนทงเลก Anthus rufulus สตวปาคมครอง - LC 25 นกตะขาบทง Coracias

benghalensis สตวปาคมครอง - LC

26 นกตทอง Megalaima haemacephala

สตวปาคมครอง - LC

27 นกปรอดสวน Pycnonotus blanfordi สตวปาคมครอง - LC 28 นกปรอดเหลองหวจก Pycnonotus

flaviventris สตวปาคมครอง - -

29 นกพราบปา Columba livia - บญช 3 LC 30 นกโพระดกธรรมดา Megalaima lineata สตวปาคมครอง - LC 31 นกยอดหญาสด า, นกข

หมา Saxicola caprata สตวปาคมครอง - LC

32 นกยางกรอกพนธจน Ardeola bacchus สตวปาคมครอง - LC 33 นกอเสอหวด า Lanius schach สตวปาคมครอง - LC 34 นกเอยงสารกา Acridotheres tristis สตวปาคมครอง - LC 35 นกเอยงหงอน Acridotheres grandis สตวปาคมครอง - LC 36 นกแอนตาล Cypsiurus balasiensis สตวปาคมครอง - LC 37 เหยยวนกเขาชครา Accipiter badius สตวปาคมครอง - LC 38 เหยยวรง Spilornis cheela สตวปาคมครอง - LC 39 อกา Corvus

macrorhynchos สตวปาคมครอง - LC:

89

ตำรำงท 14 รายชอและสถานภาพของสตวสะเทนน าสะเทนบก ทส ารวจพบบรเวณแนวเชอมตอ ระบบนเวศพนทเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวางกโลเมตรท 91 – 96

ท ชอชนด ชอวทยำศำสตร

สถำนภำพ

กฎหมำยไทย

CITES **

(2014)

IUCN *

(2014) 1 กบบว/เขยดจก Hylarana erythraea - LC 2 องน าเตา Microhyla fissipes - LC 3 องขางด า Microhyla heymonsi - LC 4 กบหนอง Fejervarya limnocharis - LC 5 องลายแตม/องลายเลอะ Microhyla butleri - LC 6 ปาดบาน Polypedates leucomystax - LC 7 องอางบาน Kaloula pulchra - LC

90

หมำยเหต *เกณฑการจดสถานภาพของ IUCN EX: สญพนธ (Extinct) EW: สญพนธในธรรมชาต (Extinct in the wild)

CR: ใกลสญพนธอยางยง (Critically endangered) EN: ใกลสญพนธ (Endangered) VU: มแนวโนมใกลสญพนธ (Vulnerable) NT: ใกลถกคกคาม (Near threatened) LC: กลมทเปนกงวลนอยทสด (Least concern) DD: ขอมลไมเพยงพอ (Data deficient) NE: ไมไดรบการประเมน (Not evaluated)

** เกณฑการจดสถานภาพของ CITES บญชหมายเลข 1: ชนดพนธของสตวปาและพชปาท หามคาโดยเดดขาด

บญชหมายเลข 2: ชนดพนธของสตวปาและพชปาทยงไมถงกบใกลจะสญพนธ จงยงอนญาตใหคาได แตตองมการควบคมไมใหเกดความเสยหาย

บญชหมายเลข 3: ชนดพนธทไดรบการคมครองตามกฎหมายของประเทศใดประเทศหนง แลวขอความรวมมอประเทศภาคใหชวยดแลการน าเขา คอจะตองมหนงสอรบรองการสงออกจากประเทศถนก าเนด

91

2.2 ควำมชกชมของสตวปำ

ส ารวจพบสตวเลยงลกดวยนม ทงสน 11 วงศ 14 ชนด ในจ านวนนเปนสตวเลยงลกดวยนมขนาดใหญทมบทบาทตอระบบนเวศ ทงหมด 6 ชนด ไดแก ชาง (Elephas maximus) กระทง (Bos gaurus) ววแดง (Bos javanicus) หมควาย (Ursus thibetanus) หมปา (Sus scrofa) และเกงเหนอ (Muntiacus muntjak) ตำรำงท 15 เปรยบเทยบความชกชมของสตวเลยงลกดวยนม

ระดบควำมชกชม

ฝงซำย ฝงขวำ

จ านวน (ชนด)

ชนดสตวปา จ านวน (ชนด)

ชนดสตวปา

ชกชมมาก (รอยละ 67 - 100)

- - 1 ชาง (Elephas maximus)

ชกชมปานกลาง (รอยละ 34 - 66)

1 ชาง (Elephas maximus)

1 หมปา (Sus scrofa)

ชกชมนอย (รอยละ 1 - 33)

8

หมควาย (Ursus thibetanus) หมปา (Sus scrofa), กระจงเลก (Tragulus kanchil) เกงเหนอ (Muntiacus vaginalis) กระตายปา (Lepus peguensis) กระรอกหลากส (Callosciurus finlaysonii)

8

กระจงเลก (Tragulus kanchil) เกงเหนอ (Muntiacus vaginalis) กระตายปา (Lepus peguensis) กระรอกหลากส (Callosciurus finlaysonii) กระทง (Bos gaurus)อเหนขางลาย(Paradoxurus

92

รอยละความชกชม = จ านวนครงทพบสตวชนด A

จ านวนครงทส ารวจ×100

ระดบความชกชม (รอยละ)

1 -10 ความชกชมนอยมาก 11 – 20 ความชกชมนอย 21 – 40 ความชกชมคอนขางนอย 41 – 60 ความชกชมปานกลาง 61 – 90 ความชกชมคอนขางมาก 91 – 100 ความชกชมมาก คำควำมชกชม (Relative Abundance; RA)

คาความชกชม % = จ านวนเสนส ารวจทพบสตว

จ านวนเสนส ารวจทงหมด×100

ควำมถ

รอยละความถ =จ านวนแปลงตวอยางทพบ

จ านวนแปลงตวอยางทศกษา ×100

ชะมดแผงหางปลอง (Viverra zibetha) ววแดง (Bos javanicus) และพงพอนเลก (Herpestes javanicus)

hermaphrodites)กระแตเหนอ (Tupaia belangeri) และเลยงผาเหนอ(Capricornis milneedwardsii)

93

คำดชนควำมหลำกหลำย (Shannon – Wiener Index)

H' = -

Pi = สดสวนของจ านวนสตวแตละชนดตอจ านวนสตวทงหมด จากการศกษาพบวาสตวปาในทงสองฝงมคาความหลากหลายในระดบปานกลาง โดยมคา

Shannon - Wiener Index ฝงซายและฝงขวา เทากบ 1.5619 และ 1.7685 ตามล าดบ นอกจากนสตวปาทงสองฝงมความแตกตางกนนอย โดยมคาดชนความคลายคลง Jaccard’s Similarity เทากบ 0.7 หรอคดเปนรอยละ 70 ซงมคาสง เพราะวาจากการส ารวจพบวามสตวเลยงลกดวยนมถง 6 ชนด ทพบไดทงสองฝงจากทพบทงหมด 14 ชนด และเมอพจารณาคารอยละความชกชมสมพทธพบวา ชาง (Elephas maximus) เปนชนดสตวทมความชกชมมากในฝงขวาซงเปนปาดบแลง และมความชกชมปานกลางในฝงซายซงเปนปาเบญจพรรณ

)pilns

1=ip( i∑

94

2.3 กำรกระจำยของสตวปำ

ภำพท 33 การกระจายของสตวเลยงลกดวยนม บรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศ

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

การส ารวจสตวปาตามแนวส ารวจทก าหนดทง 8 เสนทาง 48 กโลเมตร ใน 2 ฤดกาล คอ ฤดรอนและฤดฝน ระยะเวลาศกษาระหวางเดอนตลาคม 2555 ถงกนยายน 2556 รวมทงเกบรองรอยและการพบเหนตวสตวปานอกเสนทางส ารวจ

95

ภำพท 34 การกระจายของสตวปาบางชนดในพนทเสนส ารวจ

96

ภำพท 35 การกระจายของกระทง (Bos gaurus) ในพนทเสนส ารวจ

97

ภำพท 36 การกระจายของชาง (Elephas maximus) ในพนทเสนส ารวจ

98

ภำพท 37 การกระจายของหมปา (Sus scrofa) ในพนทเสนส ารวจ

99

ภำพท 38 การกระจายของเกงเหนอ (Muntiacus vaginalis) ในพนทเสนส ารวจ

100

ภำพท 39 การกระจายของหมควาย (Ursus thibetanus) ในพนทเสนส ารวจ

101

จากภาพการกระจายของสตวปา พบวามสตวปากระจายอยบรเวณ เสนส ารวจเปนสวนใหญ โดยเฉพาะ ชาง (Elephas maximus) ทมความชกชมมากทสดกปรากฏอยบรเวณนเปนสวนใหญเชนกน จากภาพถายดาวเทยมและการลงพนทจะเหนไดวาบรเวณดงกลาวเปนชายปาทตดตอกบพนทชมชนทมการท าเกษตรกรรมเปนกจกรรมหลก และยงพบวาชางไดออกมาหากนในพนทเกษตรกรรมอกดวย

หากพจารณาจากความชกชมและการกระจาย มความเปนไปไดทชางจะมการขามไปมาระหวางสองฝง ดงนนควรจะตองด าเนนการจดท าแนวเชอมตอทางระบบนเวศในบรเวณน หรอตองมการจดการในรปแบบใดรปแบบหนง

2.4 ควำมคลำยคลงของสตวเลยงลกดวยนมในบรเวณพนทแนวเชอมตอ เมอพจารณาคาดชนความคลายคลง ของสตวเลยงลกดวยนม พบวาทงสองฝงของเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญมความแตกตางกนนอย โดยมคาดชนความคลายคลง Jaccard’s Similarity เทากบ 0.7 หรอคดเปนรอยละ 70 ซงมคาสง เนองดวยการส ารวจพบสตวเลยงลกดวยนม 6 ชนด คอกระจงเลก (Tragulus kanchil) กระทง (Bos gaurus) เกงเหนอ (Muntiacus vaginalis) เลยงผา (Capricornis milnessdwardsii) หมปา (Sus scrofa) และชะมดแผงหางปลอง (Viverra zibetha) ทงสองฝงของเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ จากทพบในการศกษาครงนทงหมด 14 ชนด ตำรำงท 16 การศกษาดานทรพยากรสตวปา เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

คำดชนควำมหลำกหลำย ฝงซำย ฝงขวำ

Shannon-Wiener Index 1.5619 1.7685

Simpson's Diversity Index 0.687 0.768

ดชนความคลายคลง (Jaccard’s Similarity)

0.7 = 70%

102

ภำพท 40 คาดชนความคลายคลงในบรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศ

103

1.5 กำรประเมนสถำนภำพกำรกระจำยของสตวปำ

สภาพภมประเทศโดยทวไปของเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ มลกษณะเปนทราบสง มภเขา สงทางดานทศตะวนตกแลวคอยๆ ลาดต าไปทางทศตะวนออก มภเขาขนโดดเดยวไมตดตอกนเปนเทอกเขา ไดแก เขาเนนหน เขากระเจยว เขากะปอด เขาลกชาง และเขาแสลงโทน ความสงของพนทจากระดบน าทะเลปานกลาง ตงแต 230 – 685 เมตร มยอดเขาสงทสดประมาณ 685 เมตร อยทางทศตะวนตกของพนทสภาพปาดงใหญโดยทวไปเปนปาดบแลง และมบางสวนทเปนปาเตงรง มล าหวยทส าคญ คอ ล านางรอง คลองดนสอ และคลองมะนาว และมล าหวยเลกๆ ทมน าเฉพาะในชวงฤดฝนอกหลายสาย มอางเกบน าทส าคญคอ เขอนล านางรอง อางคลองมะนาว อางเขาลกชาง และอางเขาประทน เนองจากพนทปาบางสวน ไดเคยถกบกรกแผวถางมากอน จงท าใหมพนททงหญาสลบกบ ปาเบญจพรรณ เหมาะส าหรบเปนแหลงอาหารของสตวปา จากการสงเกตภาคสนามพบวาปจจยภยคกคามแกสตวปา เชน การลาสตว การเกบหาของปา ในพนทท าการศกษายงคงมอยเปนจ านวนมาก ชงบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญมถนนตดผาน อกทงอตราก าลงเจาหนาททดแลหนอยพทกษปาฯ ใกลเคยงมจ านวนนอยท าใหไมสามารถดแลพนทไดเตมท การวเคราะหปจจยทเกยวของกบความเหมาะสมของการเปนถนทอยอาศยของสตวปาในปจจบน น ามาวเคราะหความนาจะเปน ของโอกาสพบสตวปาชนดทส าคญๆ โดยการน าไปซอนทบ(Overlay) กบปจจยทเกยวของตางๆ ดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร ผลการวเคราะหสถานภาพการกระจายของสตวปาในปจจบนในพนทแนวเชอมตอทางระบบนเวศดวยละบบสารสนเทศภมศาสตร จากการวเคราะหสถานภาพของสตวปาในปจจบนมการกระจายของสตวปาบางชนดทส าคญ ดงน

- ชาง (Elephas maximus) พบรองรอยมล รอยเทา มการกระจายทวทงพนท มโอกาสพบมาก

- หมควาย (Ursus thibetanus) พบรองรอยเทา มโอกาสพบนอย

- เกงเหนอ (Muntiacus muntjak) พบรองรอยกองมล รอยเทา มการกระจายนอย

- กระจงเลก, กระจงหน (Tragulus kanchil) พบรองรอยมล มโอกาสพบ

คอนขางนอย

104

- หมปา (Sus scrofa) พบทวไปตามพนทชนแฉะ พบคอนขางมากและกระจายเกอบทงพนท มความหนาแนนมาก

ค านวณจากสดสวนของการพบรองรอยสตวปาตอระยะทางทเดนส ารวจจรงในเสนส ารวจ เปนระยะทางเสนละ 3 กโลเมตร แบงการเกบขอมลออกเปนฤดรอน กบฤดฝน แตเนองจากลกษณะของภมประเทศทมความลาดชนคอนขางมากท าใหการส ารวจคอนขางล าบากและมการเขาไปใชประโยชนจากชาวบานในพนทในบางสวนของพนททส ารวจ ซงสงผลถงระดบความถกตองของขอมลและผลการประเมนดวย

ฤดฝน

ภำพท 41 การกระจายของชาง (Elephas maximus) ในฤดฝน

105

ภำพท 42 การกระจายของหมควาย (Ursus thibetanus) ในฤดฝน

ภำพท 43 การกระจายของกระจงเลก กระจงหน (Tragulus kanchil) ในฤดฝน

106

ภำพท 44 การกระจายของเกงเหนอ (Muntiacus muntjak) ในฤดฝน

107

ฤดรอน

ภำพท 45 การกระจายของชาง (Elephas maximus) ในฤดรอน

ภำพท 46 การกระจายของหมควาย (Ursus thibetanus) ในฤดรอน

108

ภำพท 47 การกระจายของกระจงเลก กระจงหน (Tragulus kanchil) ในฤดรอน

ภำพท 48 การกระจายของหมปา (Sus scrofa) ในฤดรอน

109

จากภาพแสดงการกระจายของสตวในฤดฝนและฤดรอนนนมการกระจายอยในพนท

เหมอนกนแตจะแตกตางกนในเรองของระดบการกระจาย เชน ชวงฤดฝนของชาง ชางมการกระจาย

ไปทงพนท แตในชวงฤดรอนชางจะกระจายหนาแนนอยในบรเวณขอบๆ ของพนท ซงบรเวณนนมการ

ท าการเกษตร อาจเนองจากในฤดรอนในพนทปา อาหารส าหรบการด ารงชวตของชางไมเพยงพอตอ

การด ารงชพ ชางจงตองออกไปหากนในบรเวณทท าการเกษตรของชาวบานบรเวณรอบๆ สวนสตวอน

มการกระจายตวอยในพนท แตทระดบในการกระจายตวในฤดรอนกบฤดฝนตางกนเนองจากในชวง

ฤดรอนการเกบขอมลรองรอยสตวปาเปนไปไดยากเพราะพนดนแหง รองรอยจางหายไปไดเรวจงท าให

มผลตอการกระจายของสตวตางๆ

3. กำรวเครำะหกำรเปลยนแปลงกำรใชประโยชนทดน

วเครำะหกำรใชประโยชนทดน

การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน เปนไปอยางรวดเรวตามความตองการของมนษยและพช การเปลยนแปลงนอาจจะเปนไปตามฤดกาลของการปลกพช ดงนนจงตองมการตดตามการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนทมความถกตองและเหมาะสมในการหาขอมลการใชประโยชนทดนโดยเฉพาะปาไม ไมมการส ารวจใดใหความถกตองแมนย าไดเทากบการตรวจจบสงทตองการทราบรายละเอยดในภมประเทศจรง ซงเปนวธทตองใชเวลานาน และสนเปลองคาใชจายและทส าคญคอแทนทจะไดขอมลทถกตองและเชอถอได กลบไดขอมลทลาสมย จนไมสามารถไปใชประโยชนได จงไมสามารถน ามาใชประโยชนไดอยางรวดเรว การน าวทยาการดาน Remote sensing ซงเปนเทคโนโลยการส ารวจประเภทหนงทสามารถใชในการส ารวจพนทปาไมไดด โดยเฉพาะอยางยงขอมลการส ารวจทรพยากรของดาวเทยม Landsat ทมขดความสามารถไดหลายชวงคลน จ งสามารถน ามาใชในการศกษาสภาพการใชประโยชนทดนปาไมไดเปนอยางด ท าใหไดผลวเคราะหทมความถกตอง และเชอถอได และสงส าคญคอไดผลอยางรวดเรวในการใชงาน ซงน ามาประยกตใชในการท าแผนทการจดการทดนปาไมในปจจบนและอนาคตได

110

กำรใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษำพนธสตวปำดงใหญ ป 2544

ภำพท 49 แผนทการใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ป 2544

111

ตำรำงท 17 การใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ปพ.ศ. 2544

ประเภท พนท

รอยละ ตารางเมตร ไร

เกษตรกรรม 13,850,929 8,657 4.24 ปาดบแลง 213,671,233 133,545 65.45 ปาเบญจพรรณ 58,987,593 36,868 18.07 ทงหญา 31,061,118 19,413 9.51 เมอง 6,220,023 3,888 1.91 แหลงน า 2,664,975 1,666 0.82 รวม 326,455,871 204,036 100.00

จากการตรวจสอบพบวาบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ มพนทปาไมเปนจ านวนมาก

โดยเฉพาะปาดบแลง มจ านวน 133,545 ไร หรอคดเปนรอยละ 65.45 พนทปาเบญจพรรณมจ านวน

36,868 ไร หรอคดเปนรอยละ 18.07 พนททงหญามพนท 19,413 ไร หรอคดเปนรอยละ 9.51 พนท

เกษตรกรรมมพนท 8,657 ไร หรอคดเปนรอยละ 4.24 พนทเมองมจ านวน 3,888 ไร หรอคดเปน

รอยละ 1.91 และ พนทแหลงน าตามธรรมชาตพนทมจ านวน 1,666 ไร หรอคดเปนรอยละ 0.82

ตามล าดบ

112

กำรใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษำพนธสตวปำดงใหญ ปพ.ศ. 2554

ภำพท 50 แผนทการใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ปพ.ศ. 2554

113

ตำรำงท 18 ตารางแสดงการใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ปพ.ศ. 2554

ประเภท พนท

รอยละ ตารางเมตร ไร

เกษตรกรรม 13,949,668 8,719 4.27 ปาดบแลง 168,910,844 105,568 51.75 ปาเบญจพรรณ 89,333,917 55,821 27.37 ทงหญา 34,937,927 21,839 10.71 เมอง 17,334,210 10,835 5.31 แหลงน า 1,921,646 1,201 0.59 รวม 326,388,213 203,983 100.00

จากการตรวจสอบพบวาบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ มพนทปาไม เปนจ านวนมาก

โดยเฉพาะพนทปาดบแลงจ านวน 105,568 ไร หรอคดเปนรอยละ 51.75 พนทปาเบญจพรรณพนทม

จ านวน 55,821 ไร หรอคดเปนรอยละ 27.37 พนททงหญาธรรมชาต มพนท 21,839 ไร คดเปน

รอยละ 10.71 พนทเมองพนทม 10,835 ไร คดเปนรอยละ 5.31 พนทเกษตรกรรมมจ านวน 8,719 ไร

คดเปนรอยละ 4.27 และ พนทแหลงน าตามธรรมชาตพนทมจ านวน 1,201 ไรหรอคดเปนรอยละ

0.59 ตามล าดบ

114

ตำรำงท 19 เปรยบเทยบการใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวาง พ.ศ. 2544 กบ พ.ศ. 2554

ประเภท พนท

พนท พ.ศ. 2544 (ไร) พนท พ.ศ. 2554 (ไร) การเปลยนแปลงพนท (ไร) เกษตรกรรม 8,656.77 8,719 +62.23 ปาดบแลง 133,545 105,568 -27,977 ปาเบญจพรรณ 36,867.55 55,821 +18,953.45 ทงหญา 19,413.18 21,839 +2,425.82 เมอง 3,887.6 10,835 +6,947.4 แหลงน า 1,665.76 1,201 -464.76 รวม 204,035.9 203,983 57,246.2

* เครองหมาย + ,- เปนการแสดงถงการเพมขนหรอลดลงของพนท

จากตารางพบวาจาก พ.ศ. 2544 - พ.ศ. 2554 จะเหนไดวาพนทเกษตรกรรมในป 2554

เพมขนจากป 2544 เลกนอย สวนพนททลดลงนนมปาดบแลง อาจจะเพราะในบรเวณพนททศกษาอย

ใกลกบเขตชมชนจงมการบกรกเขาใชประโยชนมากขนกวาในป 2544 จงท าใหพนทปาเบญจพรรณ

เพมมากขน เนองจากมการยกเลกสมปทานใหกบเอกชนและน าเอาพนทสวนนนกลบคนมา ซงปจจย

หลกคอการขยายตวของเมอง และความตองการมทท ากนของคนในพนทจงสงผลตอการลดลงหรอ

เพมขนของพนทปา

115

จากการวเคราะหจะเหนไดวาพนทปาเบญจพรรณเพมขนเนองจากมการยกเลกสมปทานใหกบเอกชนและน าเอาพนทสวนนนกลบคนมาจงท าใหพนทดงกลาวเพมขน

ภำพท 51 เปรยบเทยบการใชประโยชนทดนบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ ระหวาง พ.ศ. 2544 กบ พ.ศ. 2554 จากาพท 50 จะสงเกตไดวาแนวเสนส ารวจผานทงในบรเวณทเปนพนทปา พนทเกษตรกรรม และแหลงน าธรรมชาต ซงจากภาพจะเหนไดวาพนทเกษตรกรรม (บรเวณสเหลองภาพท 50 ) นนมการเปลยนแปลงไปเนองมการยกเลกสมปทานไมและการกนพนทไมใหมการบกรกมากขนท าใหจากภาพในป 2554 พนทเกษตรกรรมอยในบรเวณขอบของเสนส ารวจ

116

สรปและขอเสนอแนะ

สรป

1. ดำนทรพยำกรปำไม

จากการศกษาความหลากหลายของชนดพนธในแปลงตวอยางปาดบแลง เขตรกษาพนธ

สตวปาดงใหญ บรเวณกโลเมตรท 91 – 96 พบชนดพนธไมตนทงหมด 107 ตน 17 วงศ 23 สกล

24 ชนด ไมหนมในแปลงตวอยางนนไมไดมไมตนใดไดขนาดและลกไมทพบมจ านวน 5 ตน 2 วงศ

2 สกล 2 ชนดคอ วงศ LYTHRACEAE ตะแบกเปลอกบาง (Lagerstroemia duperreana Pierre

ex Gagnep.) และ วงศ MORACEAE มะเด อปลอง (Ficus hispida L.f.) ค าดชน ความส าคญ

(Important Value Index, IVI) ส งส ด ค อ ตะ เค ย นห น (Hopea ferrea Pierre) ซ งม ค าด ช น

ความส าคญเทากบ 173.771 ความหลากหลายของชนดพนธ โดยใชสมการของ Shannon - Wiener

Index มคาเทากบ 1.573 ซงมความหลากหลายคอนขางต า สอดคลองกบคาดชนความหลากหลาย

ของชนดพนธของ Simpson's Diversity Index มคา 0.390 และคาดชนความผกผน Fisher’s Index

เปนความสมพนธระหวางจ านวนตนไมกบจ านวนชนดพนธ มคา 5.213 จากการค านวณปรมาตรไม

และพนทหนาตดของไมตนทงหมด เทากบ 103.682 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร และ 12.836 ตาราง

เมตรตอเฮกตาร โดยมไมในวงศ DIPTEROCARPACEAE เปนไมตนทมปรมาตรและพนหนาตดมาก

ทสด มคามวลชวภาพเหนอพนดนเทากบ 66.262 ตน/เฮกตาร และการกกเกบคารบอนเหนอพนดน

เทากบ 31.143 ตนคารบอน /เฮกตาร การปกคลมของเรอนยอดไมในแปลงตวอยาง พบวาในแปลง

ตวอยางมพนทการปกคลมของเรอนยอดไมทงหมด 123 ตารางเมตร คดเปนรอยละ 27.33 ของพนท

การศ กษ าความหลากหลายของชน ด พน ธ ใน แปลงต วอย า งป า เบญ จพรรณ

เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ พบชนดพนธไมตนทงหมด 237 ตน 23 วงศ 31 สกล 28 ชนด ไมหนม

ในแปลงตวอยาง พบไมหนมจ านวน 5 ตน 8 วงศ 9 สกล 9 ชนด พบมากทสดคอวงศ IRVINGIACEAE

กระบก (Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK) และลกไมทพบมจ านวน 3 วงศ 3 สกล

3 ชนด ลกไมท พบมากท สดคอ วงศ FABACEAE นนทร (Peltophorum pterocarpum (DC.)

Backer ex K. Heyne LINK) ค าด ช น ค ว าม ส าค ญ ( Important Value Index, IVI) ส งส ด ค อ

117

วงศ FABACEAE นนทร (Peltophorum pterocarpum Back. ex Heyne) ซงมคาดชนความส าคญ

เทากบ 51.882 ความหลากหลายของชนดพนธ โดยใชสมการของ Shannon - Wiener Index มคา

เทากบ 2.884 ซงมความหลากหลายสง ซงสอดคลองกบคาดชนความหลากหลายของชนดพนธของ

Simpson's Diversity Index มคา 0.886 และคาดชนความผกผน Fisher’s Index เปนความสมพนธ

ระหวางจ านวนตนไมกบจ านวนชนดพนธ มคา 10.896 จากการค านวณปรมาตรไมและพนทหนาตด

ของไมตนทงหมด เทากบ 120.358 ลกบาศกเมตรตอเฮกตาร และ 18.169 ตารางเมตรตอเฮกตาร

โดย FABACEAE เปนวงศเปนไมตนทมปรมาตรและพนหนาตดมากทสด มคามวลชวภาพเหนอ

พนดน เท ากบ 80.757 ตน /เฮกตาร และการกกเกบคารบอน เหน อ พนดน เท ากบ 37.955

ตนคารบอน/เฮกตาร และพนทการปกคลมของเรอนยอดไมทงหมด 81.8 ตารางเมตร คดเปนรอยละ

18.177 ของพนท

2. ดำนทรพยำกรสตวปำ

การศกษาดานความหลากหลายของสตวเลยงลกดวยนม พบวายงมคาในระดบสง แตความ

แตกตางของตวเลขกบชใหเหนวาบรเวณทเปนพนทอนรกษ (เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ) วายงดอย

การจดการสตวปาในพนท จงจ าเปนอยางยงทจะตองด าเนนประกาศใหแนวเชอมตอแหงนเปนพนท

ลกษณะใดลกษณะหนงโดยเรงดวนตอไป สตวปาทพบ สตวในกลมนก ส ารวจพบนก ทงสน 26 วงศ

39 ชนด สตวเลยงลกดวยนมพบวาสตวทมความชกชมมาก ม 2 ชนด คอ ชาง (Elephas maximus)

และ หมปา (Sus scrofa)

จากคาความคลายคลงของสตวเลยงลกดวยนม ชงในพนททมคาความคลายคลงมากจะบงบอกถงการทมสตวปาชนดทคลายกนและโอกาสในการหากนและการผสมพนธกนกบกลมอนๆ หรอ อธบายถงความส าคญของพนทในบรเวณแนวเชอมตอระบบนเวศวามความจ าเปนส าหรบการเปนถนทอยอาศยของสตวปาในพนทใกลเคยงเปนอยางยง

118

จากการวเคราะหสถานภาพของสตวปาในปจจบนมการกระจายของสตวปาบางชนดทส าคญ คอ ชางพบรองรอยมล รอยเทา มการกระจายทวทงพนท มโอกาสพบมากหมควาย พบรองรอยเทา มโอกาสพบนอยเกงเหนอ พบรองรอยกองมล รอยเทา มการกระจายนอย กระจง พบรองรอยมล มโอกาสพบคอนขางนอย หมปา พบทวไปตามพนทชนแฉะ พบคอนขางมากและกระจายเกอบทงพนทมความหนาแนนมาก 3. ดำนกำรใชประโยชนทดน

จากการเปรยบเทยบการใชประโยขนทดนบรเวณเสนส ารวจ ระหวางพ.ศ. 2544 กบ

พ.ศ. 2554 จะเหนไดวาบรเวณพนท เสนส ารวจมการเปลยนสภาพจากปาดบแลงไปเปน พนท

เกษตรกรรมจงท าใหสตวออกจากปาเพอมาหาอาหารใกลบรเวณพนทเกษตรกรรมของชาวบานและ

ถนน จงมอบตเหตปลอยครง เชน สตวปาโดนรถชน เปนตน และมการขยายตวของเมองมากจาก

พ.ศ. 2544 ท าใหเกดการบกรกพนทปาไปใชท าการเกษตรเพมขนสงผลกระทบตอการหากนและ

พนทอยอาศยของสตปา

ขอเสนอแนะ จากการส าราจพนทศกษาพบวายงมสตวทตองการขามถนนจากปาอกขางหนงไปยงอกปาหนง เพราะปาอกฝงยงมแหลงอาหารของสตวปา และปาทมความอดมสมบรณเหมาะแกการด ารงชวตของสตวจงมขนตอนดงน 1. ควรมการวางแผนการจดการพนทอยางมสวนรวม โดยผมสวนไดเสย เชน รวมกนจดสวนการใชพนทอยางเปนระบบแยกสวนทคนผนปาและสรางแหลงอาหารใหแกสตวปาเพอเสรมระบบนเวศคนสพนท ในขณะเดยวกนสตวปาทหาอาหารจะจ ากดเสนทางอยเฉพาะพนทแหลงอาหารใหม โดยไมเขารบกวนพนทเกษตรของประชาชน

119

ตวอยำงผงกำรจดสดสวนกำรใชพนทเพอควำมเหมำะสมในกำรอยรวมกนระหวำงเกษตรกรกบสตวปำ

ภำพท 52 ผงการจดสดสวนการใชพนทเพอความเหมาะสม ทมำ: กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช (2555) 2. ควรมจดท าปายเตอนระวงสตว เพอเตอนใหผใชทางเพมความระมดระวงสตวปาในพนท ควบคกบปายเสรมอนๆ ทเกยวของ เชน ปายเตมเสรมแนะน าความเรว หรอ ปายเตอนเสรม ระยะทางถงบรเวณทเตอน

120

ภำพท 53 ตวอยางปายเตอนระวงสตว ทมำ: กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช (2555) 3. จดท าโครงการเพอสรางความรความเขาใจทถกตอง และทศนคตทดเกยวกบแนวเชอมตอ แกประชาชนทองถน และสาธารณชน 4. ควรมการจดตงกองทนสาธารณะประโยชนเพอการอนรกษสตวปา เชน กองทนพชอาหารสตว กองทนการเวนคนทดน หรอกองทนชดเชยความเสยหายจากสตวปา 5. ควรจดสรางแนวเชอมตอในบรเวณทมการใชประโชยนของสตว เพอลดปญหาระหวางคนกบสตว และอบตทเหตทจะเกดขน

121

เอกสำรและสงอำงอง กรมปาไม. 2544. ชอพรรมไมแหงประเทศไทย เตม สมตนนท. สวนพฤกษศาสตรปาไม ส านกวชาการปาไม กรมปาไม, กรงเทพฯ. 810 หนา กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช . 2552. ความหลากหลายของผลในกลมปา แกงกระจาน กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช โรงพมพชมนมสหกรณ การเกษตรแหงประเทศไทย กรงเทพฯ. 160 หนา กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. 2555. ปายเตอนเสรม [ออนไลน] เขาถงไดจาก www.dnp.go.th/nation_index/dnpjob:. [วนทเขาถง 23 มถนายน 2558.] กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. 2555. โครงการศกษาความเหมาะสมในการจดท า แนวเชอมตอระบบนเวศวทยาของผนปาในกลมปาทส าคญของประเทศไทย. กรงเทพฯ. 296 หนา กลมงานวจยสตวปา. 2553. สถานภาพของสตวเลยงลกดวยนมขนาดใหญ. กลมงานวจย สตวปา ส านกอนรกษสตวปา กรมอทยาแหงชาต สตวปา และพนธพช.กรงเทพ. 302 หนา ชงชย วรยะบญชา. 2546. คมอประเมนมวลชวภาพของหมไม . ฝายวนวฒนวจยและ พฤษศาสตร. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช , กรงเทพฯ. 101 หนา. ดอกรก มารอด และอทศ กฏอนทร. 2552. นเวศวทยาปาไม. คณะวนศาสตร, มหาวยาลย เกษตรศาสตร. โรงพมพอกษรสยามการพมพ กรงเทพฯ 540 หนา เตม สมตนนท. 2538. พรรณไมปาดบเขา ใน อนสรณศาสตราจารย ดร.เตม สมตนนท. ร าไทยเพรส จ ากดกรงเทพฯ หนา 72 – 74

122

ทรงธรรม สขสวาง ธรรมนญ เตมไชย คมกรช เศรษบบผา และ ชมพล แกวเกต . 2554. ความหลากหลายทางชวภาพของปาไมและสตวปาบรเวณแนวเชอมตอทาง ระบบนเวศของกลมปาแกงกระจาน. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. ทรงธรรม สขสวาง และ ธรรมนญ เตมไชย. 2557. แนวเชอมตอระบบนเวศในประเทศไทย. พมพครงท 1. โรงพมพดอกเบย จ ากด. กรงเทพฯ. ธรรมนญ เตมไชย ชลธร ช านาญคด และอภชา อยสมบรณ . 2553. ความหลากหลายของ ระบบนเวศและการใชประโยชนทดนในอทยานแหงชาตกยบรจงหวดประจวบศรขนธ ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดเพชรบร สวนศกษาและวจยอทยาน แหงชาต ส านกอทยานแหงชาต กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธ พช ชะอ าการพมพ เพชรบร. 120 หนา ธรรมนญ เตมไชย. 2555. การวางแปลงตวอยางขนาดเลกเพอการศกษานเวศวทยาปาไม . ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาตจงหวดเพชรบร สวนศกษาและวจยอทยาน แหงชาต ส านกอทยานแหงชาต กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. ศนยศกษาและวจยอทยานแหงชาต จงหวดเพชรบร . 2553. การใชระบบสารสนเทศ ภมศาสตรในการจดการ ขอมลในแปลงตวอยางถาวร เลม 1 ศนยศกษาและวจย อทยานแหงชาต จงหวดเพชรบร สวนศกษาและวจยอทยานแหงชาต ส านกอนรกษสตวปา กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช , 2556 [ออนไลน] เขาถง ไดจาก http://www.dnp.go.th/wildlifednp:. [วนทเขาถง 25 ตลาคม 2558.]

123

ภำคผนวก

124 ตำรำงภำคผนวกท 1 รายชอพรรณไมในแปลงปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

1 1 ตะแบกเปลอกบาง LYTHRACEAE Lagerstroemia duperreana Pierre ex Gagnep. var. duperreana

1 2 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L.F.

1 3 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

1 4 มงคดปา CLUSIACEAE Garcinia costata Hemsl. ex King

1 5 ตะแบกเปลอกบาง LYTHRACEAE Lagerstroemia duperreana Pierre ex Gagnep. var. duperreana

1 6 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

2 7 พลอง MELASTOMATACEAE Memecylon ovatum Sm.

2 8 พลอง MELASTOMATACEAE Memecylon ovatum Sm.

2 9 ล าดวนดง ANNONACEAE Mitrephora thorelii Pierre

2 10 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

2 11 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

2 12 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

125 ตำรำงภำคผนวกท 1 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

2 13 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

2 14 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

2 15 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

3 16 พลอง MELASTOMATACEAE Memecylon ovatum Sm.

3 17 พลอง MELASTOMATACEAE Memecylon ovatum Sm.

3 18 มงคดปา CLUSIACEAE Garcinia costata Hemsl. ex King

3 19 พลอง MELASTOMATACEAE Memecylon ovatum Sm.

3 20 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

3 21 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

3 22 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

3 23 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

4 24 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

126 ตำรำงภำคผนวกท 1 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

4 25 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

4 26 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

4 27 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

5 28 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

5 29 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

5 30 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

5 31 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

5 32 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

5 33 คอแลน SAPINDACEAE Mischocarpus pentapetalus (Roxb.) Radlk.

5 34 คอแลน SAPINDACEAE Mischocarpus pentapetalus (Roxb.) Radlk.

6 35 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

6 36 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

127 ตำรำงภำคผนวกท 1 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

6 37 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

6 38 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

6 39 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

6 40 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

6 41 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

6 42 มงคดปา CLUSIACEAE Garcinia costata Hemsl. ex King

7 43 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

7 44 กระทมน า RUBIACEAE Mitragyna diversifolia (Wall. ex G. Don) Havil.

7 45 มะเดอปลอง MORACEAE Hopea ferrea L.F.

7 46 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

8 47 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

128 ตำรำงภำคผนวกท 1 รายชอพรรณไมในแปลงปาดบแลง เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

8 48 ตะขบปา SALICACEAE Flacourtia indica indica (Burm. f.) Merr.

8 49 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

8 50 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

8 51 ตะขบปา SALICACEAE Flacourtia indica indica (Burm. f.) Merr.

8 52 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

8 53 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

8 54 ตะขบปา SALICACEAE Flacourtia indica indica (Burm. f.) Merr.

9 55 ตนเปด APOCYNACEAE Alstonia scholaris (L.) R. Br.

10 56 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

10 57 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

10 58 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

10 59 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

10 60 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

129 ตำรำงภำคผนวกท 1 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

10 61 ตะขบปา SALICACEAE Flacourtia indica indica (Burm. f.) Merr.

10 62 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

10 63 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

10 64 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

10 65 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

10 66 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

10 67 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

11 68 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

11 69 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

11 70 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

11 71 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

11 72 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

130 ตำรำงภำคผนวกท 1 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

11 73 พลอง MELASTOMATACEAE Memecylon ovatum Sm.

11 74 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

11 75 สเสยดเปลอก MALVACEAE Pentace burmanica Kurz

12 76 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

12 77 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

12 78 พลอง MELASTOMATACEAE Memecylon ovatum Sm.

12 79 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

12 80 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

13 81 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

13 82 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

13 83 เปลาใหญ EUPHORBIACEAE Croton poilanei Gagnep.

13 84 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

131 ตำรำงภำคผนวกท 1 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

13 85 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

13 86 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

13 87 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

13 88 ค าแสด EUPHORBIACEAE Mallotus philippensis (Lam.) Müll. Arg

13 89 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

14 90 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

14 91 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

14 92 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

14 93 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

14 94 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

14 95 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

14 96 ตะขบปา SALICACEAE Flacourtia indica indica (Burm. f.) Merr.

14 97 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

132 ตำรำงภำคผนวกท 1 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

14 98 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

15 99 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

15 100 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

16 101 มะไฟปา PHYLLANTHACEAE Baccaurea ramiflora Lour.

16 102 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

17 103 พญารากด า EBENACEAE Diospyros defectrix H. R. Fletcher

17 104 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

18 105 ตะเคยนหน DIPTEROCARPACEAE Hopea ferrea Laness.

18 106 คางคาว MELIACEAE Aglaia edulis (Roxb.) Wall.

18 107 คางคาว MELIACEAE Aglaia edulis (Roxb.) Wall.

133 ตำรำงภำคผนวกท 2 รายชอพรรณไมในแปลงปาเบญจพรรณ เขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

1 1 มะเลอม BURSERACEAE Canarium subulatum Guillaumin LINK

1 2 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

1 3 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

1 4 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

1 5 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

1 6 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

1 7 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

1 8 เกดแดง FABACEAE Dalbergia assamica Benth. LINK

1 9 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

1 10 มะคาแต FABACEAE Sindora siamensis Teijsm. ex Miq. var. siamensis LINK

1 11 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

1 12 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

1 13 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

134 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

1 14 มะตาด DILLENIACEAE Dillenia indica L. LINK

1 15 มะตาด DILLENIACEAE Dillenia indica L. LINK

1 16 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

1 17 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

2 18 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

2 19 พนซาด FABACEAE Erythrophleum succirubrum Gagnep. LINK

2 20 พนซาด FABACEAE Erythrophleum succirubrum Gagnep. LINK

2 21 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L. f. LINK

2 22 เครง MALVACEAE Hibiscus surattensis L. LINK

2 23 เขมปา RUBIACEAE Aidia parvifolia (King & Gamble) K. M. Wong LINK

2 24 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

2 25 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

2 26 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L. f. LINK

135 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

2 27 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

2 28 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

2 29 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

2 30 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

2 31 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L. f. LINK

2 32 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

2 33 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

2 34 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

2 35 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L. f. LINK

2 36 ขนทองพยาบาท CELASTRACEAE Arnicratea cambodiana (Pierre) N. Hallé LINK

2 37 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

3 38 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

3 39 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

136 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

3 40 มะเลอม BURSERACEAE Canarium subulatum Guillaumin LINK

3 41 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

3 42 หสคณ RUTACEAE Clausena excavata Burm. f. LINK

3 43 โมกมน APOCYNACEAE Wrightia arborea (Dennst.) Mabb. LINK

3 44 ตวเกลยง HYPERICACEAE Cratoxylum cochinchinense (Lour.) Blume LINK

3 45 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

4 46 มะเลอม BURSERACEAE Canarium subulatum Guillaumin LINK

4 47 มะเลอม BURSERACEAE Canarium subulatum Guillaumin LINK

4 48 ขวาว RUBIACEAE Haldina cordifolia (Roxb.) Ridsdale LINK

4 49 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

4 50 มะเลอม BURSERACEAE Canarium subulatum Guillaumin LINK

4 51 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

4 52 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L. f. LINK

137 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

4 53 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L. f. LINK

4 54 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L. f. LINK

4 55 หสคณ RUTACEAE Clausena excavata Burm. f. LINK

4 56 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L. f. LINK

4 57 มะเดอปลอง MORACEAE Ficus hispida L. f. LINK

4 58 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

5 59 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

5 60 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

5 61 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

5 62 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

5 63 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

5 64 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

138 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

5 65 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

5 66 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

5 67 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

5 68 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

5 69 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

5 70 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

5 71 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

5 72 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

5 73 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

5 74 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

5 75 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

5 76 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

6 77 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

139 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

6 78 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

6 79 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

6 80 เครง MALVACEAE Hibiscus surattensis L. LINK

6 81 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

6 82 เครง MALVACEAE Hibiscus surattensis L. LINK

6 83 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

6 84 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

6 85 เครง MALVACEAE Hibiscus surattensis L. LINK

6 86 ทะยง EBENACEAE Diospyros oblonga Wall. ex G. Don LINK

6 87 มะตาด DILLENIACEAE Dillenia indica L. LINK

6 88 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

6 89 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

6 90 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

140 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

6 91 มะคาแต FABACEAE Sindora siamensis Teijsm. ex Miq. var. siamensis LINK

6 92 ตะแบกเปลอกบาง LYTHRACEAE Lagerstroemia duperreana Pierre ex Gagnep. var. duperreana LINK

6 93 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

6 94 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

6 95 มะคาแต FABACEAE Sindora siamensis Teijsm. ex Miq. var. siamensis LINK

6 96 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

7 97 มะคาแต FABACEAE Sindora siamensis Teijsm. ex Miq. var. siamensis LINK

7 98 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

7 99 งวปา MALVACEAE Bombax anceps Pierre LINK

7 100 เครง MALVACEAE Hibiscus surattensis L. LINK

7 101 ประด FABACEAE Pterocarpus macrocarpus Kurz LINK

7 102 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

141 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

7 103 ตะแบกเปลอกบาง LYTHRACEAE Lagerstroemia duperreana Pierre ex Gagnep. var. duperreana LINK

7 104 ประด FABACEAE Pterocarpus macrocarpus Kurz LINK

7 105 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

7 106 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

7 107 เครง MALVACEAE Hibiscus surattensis L. LINK

7 108 ตะแบกเปลอกบาง LYTHRACEAE Lagerstroemia duperreana Pierre ex Gagnep. var. duperreana LINK

7 109 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

7 110 เปลาใหญ EUPHORBIACEAE Croton persimilis Müll. Arg. LINK

7 111 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

7 112 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

7 113 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

7 114 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

7 115 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

142 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

8 116 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

8 117 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

8 118 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

8 119 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

8 120 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

8 121 ประด FABACEAE Pterocarpus macrocarpus Kurz LINK

8 122 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

9 123 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

9 124 แดง FABACEAE Xylia xylocarpa (Roxb.) W. Theob. var. xylocarpa LINK

9 125 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

9 126 ประด FABACEAE Pterocarpus macrocarpus Kurz LINK

9 127 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

9 128 ขวาว RUBIACEAE Haldina cordifolia (Roxb.) Ridsdale LINK

143 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

9 129 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

9 130 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

9 131 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

9 132 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

10 133 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

10 134 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

10 135 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

10 136 มะหาด MORACEAE Artocarpus thailandicus C. C. Berg LINK

10 137 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

10 138 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

10 139 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

10 140 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

11 141 ขนทองพยาบาท CELASTRACEAE Arnicratea cambodiana (Pierre) N. Hallé LINK

144 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

11 142 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

11 143 กราย ANNONACEAE Xylopia malayana Hook. f. & Thomson LINK

11 144 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

11 145 ขวาว RUBIACEAE Haldina cordifolia (Roxb.) Ridsdale LINK

11 146 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

11 147 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

11 148 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

11 149 กราย ANNONACEAE Xylopia malayana Hook. f. & Thomson LINK

11 150 ขนทองพยาบาท CELASTRACEAE Arnicratea cambodiana (Pierre) N. Hallé LINK

11 151 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

11 152 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

11 153 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

11 154 ขวาว RUBIACEAE Haldina cordifolia (Roxb.) Ridsdale LINK

145 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

12 155 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

12 156 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

12 157 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

12 158 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

12 159 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

12 160 หวา MYRTACEAE Syzygium cumini (L.) Skeels LINK

12 161 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

12 162 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

12 163 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

12 164 ล าดวน ANNONACEAE Melodorum fruticosum Lour. LINK

12 165 ขาวตาก SAPINDACEAE Allophylus cobbe (L.) Raeusch. LINK

12 166 ขนทองพยาบาท CELASTRACEAE Arnicratea cambodiana (Pierre) N. Hallé LINK

12 167 ล าดวน ANNONACEAE Melodorum fruticosum Lour. LINK

146 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

13 168 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

13 169 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

13 170 มะดก EUPHORBIACEAE Suregada multiflora (A. Juss.) Baill. LINK

13 171 ขนทองพยาบาท CELASTRACEAE Arnicratea cambodiana (Pierre) N. Hallé LINK

13 172 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

13 173 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

13 174 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

13 175 เกดแดง FABACEAE Dalbergia assamica Benth. LINK

13 176 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

13 177 ล าดวน ANNONACEAE Melodorum fruticosum Lour. LINK

13 178 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

13 179 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

13 180 หสคณ RUTACEAE Clausena excavata Burm. f. LINK

147 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

14 181 หสคณ RUTACEAE Clausena excavata Burm. f. LINK

14 182 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

14 183 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 184 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 185 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 186 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 187 คอแลน MELIACEAE Aglaia edulis (Roxb.) Wall. LINK

14 188 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 189 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 190 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 191 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 192 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 193 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

148 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

14 194 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 195 กาสามปก FABACEAE Pueraria stricta Kurz LINK

14 196 พลองกนลก MELASTOMATACEAE Memecylon ovatum Sm. LINK

14 197 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

15 198 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

15 199 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

15 200 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

15 201 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

15 202 พนซาด FABACEAE Erythrophleum succirubrum Gagnep. LINK

15 203 พนซาด FABACEAE Erythrophleum succirubrum Gagnep. LINK

15 204 พนซาด FABACEAE Erythrophleum succirubrum Gagnep. LINK

15 205 พนซาด FABACEAE Erythrophleum succirubrum Gagnep. LINK

149 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

15 206 พนซาด FABACEAE Erythrophleum succirubrum Gagnep. LINK

15 207 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

15 208 นนทร FABACEAE Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K. Heyne LINK

15 209 หสคณ RUTACEAE Clausena excavata Burm. f. LINK

15 210 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

15 211 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

16 212 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

16 213 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

16 214 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

16 215 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

16 216 พลบพลา MALVACEAE Microcos tomentosa Sm. LINK

16 217 กราย ANNONACEAE Xylopia malayana Hook. f. & Thomson LINK

16 218 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

150 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

17 219 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

17 220 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

17 221 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

17 222 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

17 223 มะกล าตาไก FABACEAE Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn. LINK

17 224 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

17 225 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

17 226 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

18 227 ตะครอ SAPINDACEAE Schleichera oleosa (Lour.) Merr. LINK

18 228 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

18 229 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

18 230 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

18 231 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

151 ตำรำงภำคผนวกท 2 (ตอ)

แปลงท ตนท ชอชนด วงศ ชอวทยาศาสตร

18 232 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

18 233 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

18 234 กระบก IRVINGIACEAE Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn. LINK

18 235 ทะยง EBENACEAE Diospyros oblonga Wall. ex G. Don LINK

18 236 ตะคร า BURSERACEAE Garuga pinnata Roxb. LINK

18 237 พลบพลา MALVACEAE Microcos tomentosa Sm. LINK

152 ตำรำงผนวกท 3 ขอมลสตวปา

ล าดบท location line CODE_Lin

e ชนดสตว

ปา CODE_Sp ชอวทยาศาสตร วงศ

ลกษณะการพบเหน

จ านวน (ตว)

จ านวนรองรอย

X Y

1 DY1 A0R DY1A0R เกงเหนอ MUMU Muntiacus muntjak Cervidae รอยตน 1 - 254927 1578985

2 DY1 A0R DY1A0R เกงเหนอ MUMU Muntiacus muntjak Cervidae รอยตน 1 - 254946 1578975

3 DY1 A0R DY1A0R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยคย 1 - 255088 1578897

4 DY1 A0R DY1A0R เกงเหนอ MUMU Muntiacus muntjak Cervidae รอยตน 1 - - -

5 DY1 A0L DY1A0L - - - - - - - - -

6 DY1 A1R DY1A1R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยหากน 1 - 254252 1579055

7 DY1 A1R DY1A1R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยหากน 1 - 254253 1579054

8 DY1 A1R DY1A1R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยตน 1 - 254272 1579038

9 DY1 A1R DY1A1R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยหากน 1 - 254276 1579038

10 DY1 A1R DY1A1R ก ร ะ แ ตเหนอ

TUBE Tupaia belangeri Tupaiidae รอยหากน 1 - 254341 1578994

153 ตำรำงผนวกท 3 (ตอ)

ล าดบท

location line CODE_Line ชนดสตว

ปา CODE_Sp ชอวทยาศาสตร วงศ

ลกษณะการพบเหน

จ านวน (ตว)

จ านวนรองรอย

X Y

11 DY1 A1R DY1A1R กระตายปา LEPE Lepus peguensis Leporidae รอยหากน 1 - 254473 1578897

12 DY1 A1R DY1A1R ก ร ะ ท ง , เมย

BOGA Bos gaurus Bovidae รอยตน 1 - 254681 1578781

13 DY1 A1R DY1A1R ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae

รอยตน 1 - 254725 1578751

14 DY1 A1R DY1A1R ก ร ะ ร อ กหลากส

CAFI Callosciurus finlaysonii

Sciuridae รอยหากน 1 - 254780 1578694

15 DY1 A1R DY1A1R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยตน 1 - 254922 1578592

16 DY1 A1R DY1A1R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยตน 1 - 254982 1578531

17 DY1 A1R DY1A1R กระตายปา LEPE Lepus peguensis Leporidae รอยหากน 1 - 254990 1578491

18 DY1 A1R DY1A1R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยหากน 1 - 255000 1578487

19 DY1 A1R DY1A1R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยหากน 1 - 255051 1578451

20 DY1 A1L DY1A1L ก ร ะ ร อ กหลากส

CAFI Callosciurus finlaysonii

Sciuridae รง 1 - 253386 1579564

21 DY1 A1L DY1A1L หมควาย URTH Ursus thibetanus Ursidae รอยตน 1 - 253253 1579678

154 ตำรำงผนวกท 3 (ตอ)

ล าดบท location line CODE_Line ชนดสตว

ปา CODE_Sp ชอวทยาศาสตร วงศ

ลกษณะการพบเหน

จ านวน (ตว)

จ านวนรองรอย

X Y

22 DY1 A2R DY1A2R อ เ ห นขางลาย , อ เ ห นธรรมดา

PAHE Paradoxurus hermaphroditus

Viverridae รอยตน 1 - 253857 1578555

23 DY1 A2R DY1A2R ก ร ะ จ งเ ล ก , กระจงหน

TRKA Tragulus kanchil Tragulidae รอยตน 1 - 253911 1578542

24 DY1 A2R DY1A2R ชาง ELMA Elephas maximus Elephantidae รอยตน 1 - 253910 1578537

25 DY1 A2R DY1A2R ก ร ะ จ งเ ล ก , กระจงหน

TRKA Tragulus kanchil Tragulidae รอยตน 1 - 253964 1578447

26 DY1 A2R DY1A2R กระต ายปา

LEPE Lepus peguensis Leporidae รอยตน 1 - 253964 1578447

27 DY1 A2R DY1A2R ชาง ELMA Elephas maximus Elephantidae มล 1 1 254351 1578202

28 DY1 A2R DY1A2R ชาง ELMA Elephas maximus Elephantidae รอยตน 1 - 254565 1578133

155 ตำรำงผนวกท 3 (ตอ)

ล าดบท location line CODE_Line ชนดสตว

ปา CODE_Sp ชอวทยาศาสตร วงศ

ลกษณะการพบเหน

จ านวน (ตว)

จ านวนรองรอย

X Y

29 DY1 A2R DY1A2R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยตน 1 - 254553 1578141

30 DY1 A2R DY1A2R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae ร อ ย ห ากน

1 - 254681 1578042

31 DY1 A2R DY1A2R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รง 1 1 254802 1577936

32 DY1 A2L DY1A2L หมควาย URTH Ursus thibetanus Ursidae รอยหม 1 - - -

33 DY1 A3R DY1A3R ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae รอยตน 1 - 253693 1578174

34 DY1 A3R DY1A3R กระตายปา LEPE Lepus peguensis Leporidae กองมล 1 - 253770 1578039

35 DY1 A3R DY1A3R ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae รอยตน 1 - 254192 1577614

36 DY1 A3R DY1A3R ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae รอยตน 1 - 254287 1577463

37 DY1 A3L DY1A3L ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae รอยตน 1 - 252841 1578486

156 ตำรำงผนวกท 3 (ตอ)

ล าดบท location line CODE_Line ชนดสตว

ปา CODE_Sp ชอวทยาศาสตร วงศ

ลกษณะการพบเหน

จ านวน (ตว)

จ านวนรองรอย

X Y

38 DY1 A3L DY1A3L กระตายปา

LEPE Lepus peguensis

Leporidae กองมล 1 - 252076 1578742

39 DY1 A3L DY1A3L ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae รอยตน 2 - 252050 1578763

40 DY1 A3L DY1A3L ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae กองมล 1 - 251982 1578808

41 DY1 A4R DY1A4R กระตายปา

LEPE Lepus peguensis

Leporidae รอยหากน

1 - 253714 1577438

42 DY1 A4R DY1A4R ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae รอยตน 1 - 253897 1577293

43 DY1 A4L DY1A4L หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยตน 2 - 252278 1578134

157 ตำรำงผนวกท 3 (ตอ)

ล าดบท location line CODE_Line ชนดสตว

ปา CODE_Sp ชอวทยาศาสตร วงศ

ลกษณะการพบเหน

จ านวน (ตว)

จ านวนรองรอย

X Y

44 DY1 A4L DY1A4L เกงเหนอ MUMU Muntiacus muntjak

Cervidae รอยตน 1 - 252278 1578134

45 DY1 A5R DY1A5R - - - - - - - - -

46 DY1 A5L DY1A5L - - - - - - - - -

47 DY1 A6L DY1A6L ก ร ะ ร อ กหลากส

CAFI Callosciurus finlaysonii

Sciuridae รง 1 - 251747 1577063

48 DY1 A6L DY1A6L ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae รอยตน 1 - 250430 1577808

49 DY1 A7R DY1A7R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยตน 1 - 253025 1575726

50 DY1 A7R DY1A7R ชาง ELMA Elephas maximus

Elephantidae รอยตน 1 - 253126 1575622

51 DY1 A7R DY1A7R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยตน 1 - 253128 1575622

52 DY1 A7R DY1A7R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยตน 1 - 253192 1575548

158 ตำรำงผนวกท 3 (ตอ)

ล าดบท locatio

n line CODE_Line ชนดสตวปา CODE_Sp ชอวทยาศาสตร วงศ

ลกษณะการพบเหน

จ านวน (ตว)

จ านวนรองรอ

ย X Y

53 DY1 A7R DY1A7R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยตน 1 - 253199 1575547

54 DY1 A7R DY1A7R กระจงเลก , กระจงหน

TRKA Tragulus kanchil

Tragulidae รอยตน 1 - 253237 1575537

55 DY1 A7R DY1A7R กระจงเลก , กระจงหน

TRKA Tragulus kanchil

Tragulidae รอยตน 1 - 253285 1575500

56 DY1 A7R DY1A7R หมปา SUSC Sus scrofa Suidae รอยคย 1 - 253386 1575447

57 DY1 A7L DY1A7L กระตายปา LEPE Lepus peguensis

Leporidae รอยตน 1 - 251581 1576531

58 DY1 A7L DY1A7L ช ะ ม ด แ ผ งหางปลอง

VIZI Viverra zibetha

Viverridae รอยตน 1 - 251192 1576879

159

กำรส ำรวจสตวปำ

ภำพผนวกท 1 ส ารวจสตวปาและจดบนทก

160

ภำพผนวกท 2 ส ารวจสตวปาและจดบนทก

161

ภำพผนวกท 3 ส ารวจสตวปาและจดบนทก

162

ภำพผนวกท 4 รอยเทาหม

163

ภำพผนวกท 5 รอยหมและมล

164

ภำพผนวกท 6 รอยชางปา