หนวยท 11 : การประยกตใชความรทางสงคมวทยา

และมานษยวทยามาพฒนางาน

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

แนวคดเกยวกบสงคมและวฒนธรรมกบการแพทยพนบานไทย

ดานสงคมวทยามองวา การแพทยพนบานเปนองคกรทางสงคมซงท า

หนาทบ าบดรกษาผมปญหาสขภาพ เพอใหสามารถกลบเขามาสภาวะ

ปกต สวมบทบาททางสงคมและสามารถปฏบตภารกจได ตลอดจนเขาส

สถานภาพทางสงคมไดเหมอนเดม

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

ดานมานษยวทยา อธบายการแพทยพนบานวา เปนสวนหนงของ

วฒนธรรมของคนในสงคมทไดรบการหลอหลอมจากการจดระเบยบทาง

สงคมและการออกแบบทางวฒนธรรม ดงนน การแพทยพนบาน จงเปน

ความคดและเกดจากการสรางสรรค ในการหาทางเลอกและการตดสนใจ

เพอเอาชนะความทกขและความเจบปวยทไมทราบสาเหต หรอไมสามารถ

อธบายได

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

แนวคดทางทฤษฎเกยวกบระบบการแพทยและสาธารณสข

ทฤษฎการเกดโรคทวไป มกรวมเอาความเชอเกยวกบธรรมชาตของ

สขภาพ สาเหตของการเจบปวย และการบ าบดรกษาหรอเทคนคการ

รกษาของผรกษาหรอแพทยเอาไวดวยกน

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

แนวคดทางทฤษฎเกยวกบระบบการแพทยและสาธารณสขระบบทางการแพทย ประกอบดวยความรทางการแพทย ความเชอ

ทศนคต เทคนค บทบาท บรรทดฐาน ทกษะ การปฏบต คานยม ระบบความคด พธกรรมทางศาสนา และสญลกษณในการทจะสรางเสรมหรอท าใหบรบททางสขภาพเปนรปเปนรางขนมาได ในสงคมตะวนตกจะมการรวมถงระบบแพทยศาสตรศกษา ระบบการวจยทางการแพทย ระบบบรการสาธารณสขดวย

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

แนวคดทางทฤษฎเกยวกบระบบการแพทยและสาธารณสข

ระบบการดแลสขภาพ เปนสถาบนทางสงคมสถาบนหนงซงมอทธพล

ตอการปฏสมพนธของผคนกลมหนงประกอบดวยผใหบรการและ

ผรบบรการ หรอการเปนคนไขและเปนผใหการรกษา โดยระบบการดแล

สขภาพเปนรปแบบทสรางขนจากสงคมและวฒนธรรม

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

แนวคดทางทฤษฎเกยวกบระบบการแพทยและสาธารณสข

ในระบบการดแลสขภาพแบงเปน 3 สวนหลก ๆ คอ

1)ระบบการแพทยในสวนทเปนของประชาชนทวไป

2)ระบบการแพทยในสวนทเปนวชาชพ

3)ระบบการแพทยในสวนทเปนการแพทยพนบาน

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

แนวคดทางทฤษฎเกยวกบระบบการแพทยและสาธารณสขระบบการแพทยในแนวคดทางสงคมวทยาและมานษยวทยานน มอย

ในทกวฒนธรรมเปนสถาบนทท าหนาทสมพนธกบสวนอนๆ อยางตอเนอง เพอตอบสนองความตองการและจ าเปนของมวลสมาชกผทอยในสงคมทมความเชอทางศาสนาหรอไสยศาสตร โดยมระบบความเชอในเรองความเจบปวยทสอดคลองสมพนธกบความเชอดานเวทมนตคาถา การถกของหรอคณไสยหรอมความเชอในเรองสาเหตของ

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

แนวคดทางทฤษฎเกยวกบระบบการแพทยและสาธารณสขการเกดโรคกจะสมพนธกบการรกษา ซงกเปนหนาทของสถาบนทาง

สงคมทจะท าหนาทบ าบดปดเปาโรค ดงนน ระบบการแพทยจงเปนสวนหนงของสงคมและเปนไปตามแบบแผนทางวฒนธรรม ไมเฉพาะระบบการแพทยแบบสมยใหม แตจะหมายรวมถงกระบวนการการเรยนรและถายทอดสบกนมาไมวาความรทางการแพทยชวภาพ หรอการแพทยพนบานกตาม

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

แนวคดทางทฤษฎเกยวกบระบบการแพทยและสาธารณสข• ระบบการแพทยของไทยมขอจ ากดทไมแพรหลายเหมอนระบบการแพทยตะวนตก ไดแก• ทฤษฎทางการแพทยไทยมลกษณะทยงคลมเครอ ไมอาจยดเปนมาตรฐานได• ความเชยวชาญทางการแพทยไทยขนกบความสามารถพเศษของหมอแตละคน

ความรพนฐานทางสงคมวทยาและมานษยวทยากบการแพทยพนบานไทย

แนวคดทางทฤษฎเกยวกบระบบการแพทยและสาธารณสข• ยดมนในต ารา ซงสวนมากจะเนนทความสามารถในการปรงยา• หมอของการแพทยไทยมกจะหวงแหนต ารา การเผยแพรมขอจ ากด• ลกษณะของการสอนของการแพทยไทยมกเปนการสอนแบบครกบศษย ความรทศษยแตละคนจะไดรบอาจแตกตางกนตามความสนทสนมชอบพอกบครเปนพเศษ

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

กระบวนการพฒนาการแพทยพนบานไทยตามแนวคดมานษยวทยา วชาชพทางการแพทยมมตหลกทมลกษณะ

พเศษ 3 ประการ ซงตองใหความส าคญ คอ• ระเบยบแบบแผนของวชาชพทางการแพทยทมอภสทธกวาในทกหนทกแหง และโดยก าหนดขององคการอนามยโลก ใหเปนระบบทใหผลทางวทยาศาสตรตามทเปนทตองการเพอการใหบรการสขภาพแหงชาต

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

กระบวนการพฒนาการแพทยพนบานไทย• วชาชพของแพทยทางเลอก เชน อายรเวท การฝงเขม แพทยรกษากระดก ซงอาจไดรบการยอมรบจากรฐบาลและจากสภาวะในฐานะทเปนระบบการใหการบ าบดรกษาอยางเปนทางการ และมการจดหลกสตรการสอนในวทยาลยเฉพาะทางหรอในฐานะวชาพเศษ

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

กระบวนการพฒนาการแพทยพนบานไทย• วชาชพหมอพนบานในทซงมความหมายทจะสรางกลมวชาชพใหมขนมาโดยรวมเอาแบบแผนดงเดม ผใหการรกษาหลากหลายชนดและความช านาญเฉพาะดานทตางกนออกไป ใหเปนเนอหาเดยวกน เพอใหเปนรากฐานทจะใหไดรบการยอมรบจากรฐบาล และเพอยกระดบใหมวลสมาชกเปนทยอมรบจากสาธารณชน

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

กระบวนการพฒนาการแพทยพนบานไทยกระบวนการพฒนาการแพทยพนบานไทย ไดมการจดตงโรงเรยน

แพทยแผนโบราณขนครงแรก เปนของเอกชนและใชชอเรยกวาแพทยอายรเวท โดย น.พ.อวย เกตสงห แตกไมไดรบการยอมรบจากรฐบาล โดยใหเหตผลวา

1) หลกสตรไมคอยเดนชด2) การรวมเอาแพทยไทยและตะวนตกเขาดวยกนเปนปญหาในการ

วเคราะหและตความ

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

กระบวนการพฒนาการแพทยพนบานไทยตอมาในป 2540 กระทรวงสาธารณสขไดจดตงโรงเรยนแพทย

แผนไทย โดยมหลกสตรอบรม เภสชวทยา การรกษาแบบแผนไทย และการนวดแผนไทย แตกประสบปญหาเรองประสบการณตวยาสมนไพร ทส าคญบางคนไดรบใบประกาศนยบตรไปแลวกไมทราบวาจะท าการรกษาผปวยไดอยางไร ซงเปนสถานการณทชแนวโนมของการแพทยแผนไทยในอนาคตดวย

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

ทศทางการพฒนาการแพทยพนบานไทย• รฐบาลควรจะสนบสนนใหประชาขนจดตงภมปญญาทองถนดานการแพทยในรปของ หนงต าบลหนงหมอ• พชทเปนตวยาในทองถน ควรไดรบการสนบสนนใหปลกในทกต าบลเพอการลงทนในชมชนและสงออกสตลาดภายนอกได

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

ทศทางการพฒนาการแพทยพนบานไทย• ในการพฒนากฎหมายและกฎระเบยบตาง ๆ ทางดานภมปญญาดานการแพทยทองถน ควรตองเชญบคคลทเปนตวแทนจากทองถนเขารวมดวย ไดแก แพทยพนบาน ตวแทนจากสถาบนทางศาสนา เชน พระ จากสถาบนการศกษา เชน ครในทองถน และจากเจาหนาทสาธารณสข ผน าอยางไมเปนทางการในทองถน เปนตน

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

ทศทางการพฒนาการแพทยพนบานไทย• ควรมการจดตงองคกรของประชาชนในทองถนขน เพอใหมหลกการและกฎเกณฑของตนเองในการสงเกตและใหการรกษาเปนทยอมรบ เนองจากเทคนควชาการของภมปญญาทองถนดานการแพทยทกชนดนนไมเหมอนกน

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

ทศทางการพฒนาการแพทยพนบานไทย• ควรมงานวจยและทบทวนสตรตวยา และรวบรวมเอกสารทยงคงมอยไว นกวจยควรมการเกบรวบรวมขอมลทไดรบจากงานสนาม และแยกแยะอยางเปนระบบ และควรวจยลงลกลงไปถงเรองของประสทธภาพและการเปนไปตามคาดหวงทเกดจากภมปญญาทองถน

แนวทางการประยกตความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยาในการพฒนาการแพทยพนบานไทย

ใหนกศกษาแบงกลม ๆละ 5 คน และใหวเคราะหขอมลทเรยนมาในรายวชาสงคมและมานษยวทยาทางการแพทย และประยกตความรใหเกดประโยชนตอสงคมพรอมน าเสนอผลงาน

แนวขอสอบปลายภาคเรยน

สอบวนจนทรท 27 พฤศจกายน 2560หอง 2203 เวลา 17.00 – 19.00 น.

แนวขอสอบปลายภาคเรยน

รายละเอยดการสอบ1. ภมปญญาการแพทยพนบานไทยและนานาชาต 2. ววฒนาการใชภาษาและสอในการสบทอดภมปญญาการแพทย

พนบานไทย3. การอนรกษและสงเสรมภมปญญา ดานการแพทยพนบาน 4. การประยกตใชความรทางสงคมวทยาและมานษยวทยามาพฒนางาน