നീതിസാരം (മലയാളം അ ഥസഹിതം)

Source: http://hinduebooks.blogspot.com

നീതിസാരം

2

ണമ സ േലാേകശം േദവേദേവശ രം ഹരിം നീതിസാരം വ ാമി സ ശാ സമാ തം 1 സ േലാേകശ ം േദവേദേവശ മായ വി വിെന ണമി െകാ ് സ ശാ ളി നി ം

സമാഹരി തായ നീതിസാരെ പറയാം യതാം ധ സ സ ം ത ാ ൈചവ വിചാര താം

ആ നഃ തി ലാനി പേരഷാം ന സമാചേരത് 2 ധ ിെ സാരസ സ െ പറയാം. അ വി ി ് അതിെന റി ് വിചാരി ാ ം.

അവനവന് വിേരാധ കാര െള അന േരാ ം ആചരി ത്. അപരീ ന ക വ ം ക വ ം പരീ ച ന േച ഭവതി സ ാേപാ ാ ണ ാ ന ലാദ ഥാ ഏെതാ സാഹചര െ ം ശരി പഠി ാെത വ ി ത്. അെ ി കീരിെയെ ാ ാ ണിെയേ ാെല ഃഖിേ തായിവ ം.

നീതിസാരം

3

അവശ മ േഭാ വ ം തം ക ഭാ ഭം നാ ം ീയേത ക ക േകാടിശൈതരപി 4 അവനവ െച ി ഭാ ഭ ( ണ പാപ) ക െട ഫലം തീ യാ ം അ ഭവി േ താണ്. േകാടി ക കഴി ാ ം ക ഫല അ ഭവി ാല ാെത തീ കയി . അ ഥാനാമാ ജേന ഃഖം ആ ജിതാനാം ര േണ ആേയ ഃഖം വ േയ ഃഖം അ ഥഃ കിം ഃഖഭാജനം 5 അ ഥം (ധനം, സ ് എ ിവ) സ ാദി വാ ം അതിെന സംര ി വാ ം മ ഷ ഃഖമ ഭവി . അ േന േ ാ ം െചലവഴി േ ാ ം ഃഖ ്. അ ഥം ഃഖ രിതമായ ഒ പാ ം തെ യാണ്. വിദ ാേനവ വിജാനതി വിദ നപരി മം ന ഹി വ ാ വിജാനാതി ീം സവേവദനാം 6

നീതിസാരം

4

ഒ വിദ ാ മാ േമ അറി സ ാദി വാനായി നട പരി മെമ യാെണ റിയാ . വ ് (മ ി ്) സവേവദന െട തീ തയറിയി േ ാ. മാതാ പിതാ ച ൈവ ശ ഃ േയന ബാേല ന പാഠ േത സഭാമേധ ന േശാേഭത ഹംസമേധ ബേകാ യഥാ 7 മ െള വിദ അഭ സി ി ാ മാതാപിതാ ശ ളാണ്. എെ ാ , അരയ െടയിട യി െപ താറാെവ േപാെല വിദ യി ാ വ ഒ സദ ി േശാഭി ി . ക ര ലീകലിതാലവാേല ക രികാക ിതേദാഹല ീഃ ഹിമാം കാൈഭരഭിഷിച മാനഃ ാ ം ണം തി േനാ പലാ ഃ 8

ക ര ട ി ഉ ി ന ് അതിെന ക രി വളമായി ് പനിനീ െകാ ഭിേഷകം െച ാ ം ഉ ി അതിെ പഴയ ഗ െ ഉേപ ി ി .

നീതിസാരം

5

ആചാര ാ പാദമാദേ പാദം ശിഷ സ േമധയാ പാദം സ ചാരിഭ ഃ പാദം കാല േമണ 9 ഒ ശിഷ നാലിെനാ അറിവ് വി (ആചാര നി ) നി , നാലിെലാ ് ശിഷ സ യമാ ം നാലിെലാ ് സഹപാഠികളി നി ം ബാ ി നാലിെലാ ് കാല േമണ ം േന . തമി ി പിതേരാ ധനമി ി മാതരഃ

ബാ വാഃ ലമി ി പമി ി കന കാ 10 ഒ വരനി പിതാവ് വിദ ാഭ ാസേയാഗ തെയ ം, മാതാവ് സ ം, ബ ലമഹിമ ം, വ (കന ക) സൗ ര ം ഇ ി .

ികസ വിഷം ം മ ികായാഃ വിഷം ശിരഃ ത കസ വിഷം ദ ം സര് ാംഗം ജനസ ച 11 േതളിന് വിഷം വാലി ം, ഈ ് ശിര ി ം, ത കന് പ ിേ ം, ജന ് സ ാംഗ

ളി മാണ്. പ ീണാം ബലമാകാശം മ ാനാ ദകം ബലം

ലസ ബലം രാജാ ബാലാനാം േരാദനം ബലം 12

നീതിസാരം

6

പ ിക ് ബലം ആകാശ ം, മ ് ബലം ജല ം, ല ാ ് ബലം രാജാ ം,

ിക ് ബലം കര ി മാണ്. വിവാദശീലാം സ യമ ഥേചാരിണീം പരാ ലാം പതിേദാഷഭാഷിണീം അ ാശിനീമന ഹ േവശിനീം ഭാര ാം ത േജ ദശ തികാം 13 വഴ ി ശീല വ ം, േമാ ി വ ം, അന

ഷന് അ ലയായവ ം, ഭ ാവിെന റി ് േദാഷം പറ വ ം, ആദ ം ഭ ി വ ം, അന ഹ ളി േപാ വ മായ ഭാര പ

ാെത സവി വളാെണ ി ം അവെള ഉേപ ിേ താണ്. കാേര മ ീ കരേണ ദാസീ േപ ല ീഃ മയാ ധരി ീ

േ േഹ മാതാ ശയേന േവശ ാ ഷ ക നാരീ ലധ പ ീ 14 കാര ി മ ിെയേ ാെല ം, ിയി ദാസിെയേ ാെല ം, പ ി ല ിെയേ ാെല ം, മെകാ ് മിെയേ ാെല ം േ ഹി

നീതിസാരം

7

തി അ െയേ ാെല ം, ശയന ി േവശ െയ േ ാെല ം ഇരി , ഈ ആ ണ വളാണ് ലധ പ ി.

ാതമശ ം ഗജം മ ം ഷഭം കാമേമാഹിതം മ രസം ം രതഃ പരിവ ജേയത് 15

ളി കഴി തിരെയ ം, മദമിളകിയ ആന

െയ ം, കാമം കാളെയ ം, അഭ വിദ നായ ര്ഖെന ം ര നി ് തെ ഒഴിവാ ണം.

ഉപകാേരാഽപി നീചാനാം അപകാരായ വ േത പയഃ പാനം ജംഗസ േകവലം വിഷവ ധനം 16 നീച ാ പകാരം െച ാ ം അത് ഉപ വ

ാ ം. പാ ിന് പാല് െകാ ാ ം അതിെ വിഷം വ ി േപാെലയാണിത്. ഏകധാ ദശധാ ൈചവ ശതധാ ച സഹ ധാ രേണ പാ ഥശേരാ ി ദാനം വിേദ യഥാ അ ന മേ അെ േ ാ ഒ ം, െതാ േ ാ പ ം, അയ േ ാ ം, െകാ േ ാ ആയിര മായി വ ി

നീതിസാരം

8

േപാെലയാണ് ാനി ന ദാന ിെ ഫല ം. അശ വം ചാം ദഗ ജന ീണാ ചി ം ഷസ ഭാഗ ം

അവ ഷണ ാപ തിവ ഷണ േദേവാ ന ജാനാതി േതാ മ ഷ ഃ 18 തിര െട ചാ ം, േമഘഗ ജന ം, ീക െട

മന ം, ഷെ ഭാഗ ം, മഴ െപ ം, െപ ാതിരി ം ഈശ രന് േപാ ം അറി ി . പിെ െയ െനയാണ് മ ഷ ന് ഇതറിയാ കഴി ക. ല ീ ല ണഹീേന ച ലഹീേന സരസ തീ അപാേ ലഭേത നാരീ േമഘവ ഷ പ േത 19 ല ി (സ ്) ല ണഹീനനി ം, നീചനി സരസ തി ം (വിദ ം) സാദി ം അേയാഗ ന് ലഭി ീ ം, പ ത ിേ െപ മഴ ല മാണ് (വ ഥമാണ്). സേത ന േലാകം ജയതി ദാൈന ജയതി ദീനതാം

ഷയാ ജീയാ ഷാ ഏവ ശാ വാ 20

നീതിസാരം

9

സത ം െകാ ് ജന െള ം (അഥവാ ഉയ േലാക െള ം), ദാനം െകാ ് ൈദന െ ം ( ഃഖെ ം), ാെര ഷെകാ ം, ശ െള ആ ധം െകാ ം ജയിേ താണ്.

േപ ജാതീ േഷ വി നാരീ രംഭാ നഗരീ കാ ീ നദീ ഗംഗാ നരേപ രാമഃ കാേവ മാഘഃ കവി കാളിദാസഃ 21

ളി പി ക ം, ഷ ാരി വി ം, ീകളി രംഭ ം, നഗര ളി കാ ീ ര ം,

നദികളി ഗംഗ ം, രാജാ ാരി ീരാമ ം, കാവ ളി മാഘ ം, കവികളി കാളിദാസ ം

ഖരാണ്. ജനിതാ േചാപേനതാ ച യ വിദ ാം യ തി അ ദാതാ ഭയ ാതാ പൈ േത പിതര താഃ ജ ം ന ിയവ ം, ഉപനയി ി വ ം, വിദ ന ിയവ ം, അ ദാതാ ം, ഭയ ി നി ം ി ന ിയവ ം എ ീയ േപ ം പിതാ ാരാ .

നീതിസാരം

10

പ ീ രാജപ ീ േജ പ ീ തൈഥവ ച പ ീമാതാ സ മാതാ ച പൈ േത മാതര താഃ 23

പ ി ം, രാജാവിെ പ ി ം, േജ െ പ ി ം, ഭാര ാമാതാ ം, സ ം മാതാ ം എ ീയ േപ ം മാതാ ളാ . ശകടം പ ഹേ ദശഹേ വാജിനം ഗജം ഹ സഹേ ജനം രത േജത് 24 വാഹനെ അ േകാ അകെല നി ം, തിരെയ പ േകാ െര നി ം, ആനെയ

ആയിരം േകാല് െര നി ം, ജനെ പരമാവധിയകെല നി ം ഉേപ ിേ താണ് (ഒഴിവാേ താണ്). പിതാ ര തി െകൗമാേര ഭ താ ര തി െയൗവേന േ ാ ര തി വാ ധേക

ന ീ സ ാത മ ഹതി 25 ീെയ ബാല അ ം, യൗവന ില്

ഭ ാ ം, വാ ക ി ാ ം ര ിേ

നീതിസാരം

11

താണ്. ീ ഒരി ം സ ാത ം അ ഹി ി (തനി ാക ത്).

സ പഃ രഃ ഖലഃ രഃ സ പാ രതരഃ ഖലഃ മെ ൗഷധവശഃ സ പഃ കി േ ാ ഭയ രഃ 26 പാ ം ം ര ാരാണ്. പാ ിെന ാ ം രനാണ്. എെ ാ , പാ ിെന മ ം

ഔഷധ ം െകാ ് നി വീര നാ ാം. പെ , െ വിഷെ യക ാ അതിെനാ ം സാധ മ .

ആ ഃ ക ച വി വിദ ാ നിധനേമവ ച പൈ േത ന ക േ ഗ ഭഗേത ന േദഹിനാം 27 ആ ്, ക ം, സ ്, വിദ , ത എ ീ അ ം ഒരാള് മാതാവിെ ഗ ഭ ിലിരി േ ാ തെ നി യി െ വയാണ്. ന വിഷം വിഷമിത ാ സ ം വിഷ ച േത വിഷേമകാകിനം ഹ ി സ ം െപൗ കം 28

ാ ണെ (ധാ ികനായ ഒരാ െട) സ പ ഹരി ാ പാപം വിഷേ ാ വളെര േയെറ ശ മാണ്.

നീതിസാരം

12

വിഷം ഒരാെള മാ ം െകാ േ ാ സ ാപ ഹരണ ിെ പാപം പൗ ാദികെളെയ ാം നശി ി . ദരി േത ദ ിഭാര ാത ം പഥിേ ം ഷിദ യമ് ാതിഭാവ സാ ിത ം പ ാന ഥാഃ സ യം താഃ 29

ദരി ര ഭാര മാ ം, െപ വഴിയി വീ ം, ര ിട ് ഷി ം, ജാമ ം നി ം, സാ ി പറയ ം - ഇവയ ം സ യം വ ിെവ അന ഥ ളാണ്. ഗജ ജംഗവിഹംഗമബ നം ശശിദിവാകരേയാ ഹപീഡനം മതിമതാ സമീ ദരി താം വിധിരേഹാ ബലവാനിതി േമ മതിഃ 30 ആന, പാ ്, പ ിക എ ിവ ബ ന

ിലാ ക, ര ച ാ ഹണ ാ ക, ിമാ ാ െട ദാരി ം ഇവെയ ാം ക ി ് വിധി

അലംഘ ം തെ െയ ാണ് എനി േതാ ത്. പെയൗവനസംപ ാഃ വിശാല ലസംഭവാഃ

വിദ ാഹീനാഃ ന േശാഭേ നി ഗ ാഃ ഇവ കിം കാഃ 31

നീതിസാരം

13

സൗ ര ം, യൗവന വ ം, ഉ ത ല ി ജനി വ ം വിദ ാഹീനരാെണ ി , യാെതാ മണ മി ാ രി ി െളേ ാെല, േശാഭി ി . ഏകഭാര ാ യഃ ാഃ േദ ഹേല ദശേധനവഃ മധ രാേ ഹം േയഷാമത താ േത 32 ഒ ഭാര ം, ാ ം, ര കല ക ം, പ പ ം, നാടിെ ന വില് വീ വര് വളെരയധികം ണ ം െച വരാണ്. വ ഖ മല ാരം ത ഖ േഭാജനം ണ ഖ നാരീണാം വിദ ാ ഖ പ ിതഃ 33

അല ാര ് വ ം, ആഹാര ിന് െന ം, ീക ് ശീല ം, പ ിതന് അറി ം ഖ മാണ്.

വാ ീകം മ ഹാര പേ ച മാ രാജ വ ൈഭ േ ാകേ ാേകന വ ധേത 34

നീതിസാരം

14

ചിത ം, േതനീ ിെല േത ം, പ ിെല ച ം, രാജാവിെ സ ം, ഭി ാ ഥ ം േമണ വ ി .

സത ം മാതാ പിതാ ാനം ധ േമാ ാതാ ദയാ സഖീ ശാ ിഃ പ ീഃ മാ ഃ ഷഡമീ മമ ബാ വാഃ 35 എെ ആ ബ ള് ഇവരാണ് - സത ം മാതാ ം,

ാനം പിതാ ം, ധ ം സേഹാദര ം, ദയാ ം, ശാ ി ഭാര ം, മ മാണ്.

ആ ഷഃ ഖ മാദായ രവിര മയം ഗതഃ അഹന ഹനി േബാ വ ം കിേമതത് തം തം 36 ദിവസ ം ര ആ ിെ ഒ പ ് അപഹരി ് അ മി േപാ . അതിനാ , താ െച ണ പാപ ള് എെ ാെ യാെണ ് ഒരാ

നിത ം ചി ിേ താണ്. മാ ദദ ാത് ഖലസംേഗ ക നാമ രാഗിരഃ യഥാ വാനരഹേ േകാമളഃ മ ജഃ 37

നീതിസാരം

15

ജന േളാട് മ രമായ വാ ക പറ ത് ര െ ക ി േകാമളമായ മാല

െകാ ത് േപാെല വ ഥമാണ്. ബാലാ ഃ േ ത മ ീ പല േലാദകം രാെ ൗ ദധ ി േരാഗ ി ദിേനദിേന 38 രാവിലെ െവയി ം, ശവസം ാരേവളയി

ാ ക ം, ീ സംഗമ ം, െചളി െവ ം, രാ ിയില് ൈതര് കഴി ം ദിവസം തി േരാഗെ വ ി ി ം.

ാ േ ാ േഹാമ മ ബാല ീ നി േലാദകം

രാെ ൗ ീരാ ി ആ ി ദിേനദിേന 39 ൈവകീ െ െവയി ം, േഹാമ ിെല ക ം, വതീസംഗമ ം, ജല ം, രാ ിയി

പാ േ ാറ് കഴി ം ലം ദിവസം തി ആ ് വ ി വാനിടയാ . അ ഥാഃ േഹ നിവ േ ശാേന ബാ വാഃ

തം തൈ വ ഗ മ ഗ തി 40

നീതിസാരം

16

ഒ വന് മരി േ ാ അവെ സ ് വീ ി തെ അവെന ൈകവി . മ ം, ബ ം ശാനം വെര അവെന പി ട . ണ പാപ

മാ മാണ് പി ീട് അവെന അ ഗമി ത്. ധ േമാ ജയതി നാധ ഃ സത ം ജയതി നാ തം

മാ ജയതി ന േ ാേധാ വി ജയതി നാ രഃ 41 ധ ം ജയി ; അധ ം ജയി ി . സത ം ജയി ; അസത ം ജയി ി . മ ജയി ; േ ാധം ജയി ി . േദവ ാ ജയി ; അ ര ാ ജയി ി . ധാന സം ഹശീലത ം വ േപാഷഃ സ യം ഷീ ധാനേസവാമാ ര ം പ ഭി ധേത ലം 42

ധാന സംഭരി െവ ക, പ ിടാ െള വള ക, സ യം ഷിെച ക, മാണിമാെര േസവി ക, മാ ര േ ാെട െപ മാ ക എ ീ അ ശീല െകാ ് ംബം ിെ . രാജവ പ വ ഷാണി ദശവ ഷാണി ദാസവത് ാേ േഷാഡേഷ വ േഷ ം മി വദാചേരത് 43

നീതിസാരം

17

െന അ ാം വയ വെര രാജാവിെന േ ാെല ം, പി ീട് പ വ ഷം ദാസെന േ ാെല ം, പതിനാ വയ ായാ ിെന േ ാെല ം ക തി െപ മാറണം.

ഖശിേഷ ാപേദേശന ീസംഗേമന ച ദ ിഷതാം സം േയാേഗന പ ിേതാഽപി വിനശ തി

ഖ ാരായ ശിഷ ാെര ഉപേദശി െകാ ം, ീസംഗമം െകാ ം, ശ െള ആ യി െകാ ം വിദ ാ േപാ ം നശി ാനിട

യാ . ആപദ ഥം ധനം രേ ത് ീമതാമാപദഃ തഃ സാ േചദപഹേര ീഃ സ ിത വിനശ തി 45 ആപ ിെന േനരിടാനായി ധനം ി െവ ണം. ധനവാ ാ ് ആപെ െന വരാനാണ്? ധനം സ യി െവച ാെത െചല െച വെ

ികസ ം നശി േപാ ം. അനിത ാനി ശരീരാണി ൈവഭവം ൈനവ ശാശ തം നിത ഃ സ ിഹിേതാ ത ഃ ക േവ ാ ധ സം ഹഃ

നീതിസാരം

18

ശരീരം അനിത മാണ്. സ ം മ ം ശാശ മ താ ം. ത വാെണ ി സദാ ന െട െട ്. അ െകാ ് ിമാ ധ മാചരി ് ണ ം സ ാദിേ താണ്. അശ േമകം പി മ േമകം ന േ ാധേമകം ദശതി ിണീ കപി വില ാമലക യ പ ാ നാളീ നരകം ന യാതി 47 ഒ ആ മര ം, ഒ േവ ം, ഒ േപരാ ം, പ ളി ം, വീതം വിളാ മര ം, വള ം,

െന ി ം, അ വീതം മാ ം െത ം ന പിടി ി യാ നരക ി േപാ ി . ളപ തമധ ം നിംബബീജം തി ിതം

പേയാവ ഷസഹേ ണ നിംബഃ കിം മ രായേത 48 ശര് ര ിേ േവ ന ് പാ െകാ ് എ ം നന ാ ം അതിെ ക ചി മാറി മ ര താകി . പേരാഽപി ഹിതവാന്ബ ഃ ബ രപ ഹിതഃ പരഃ അത ഥം േദ ഷിതം വ ാേധ ഹി തമാരണ െമൗഷധം

നീതിസാരം

19

അക വനാെണ ി ം (ശ വാെണ ി ം) ണം െച വ ബ ം, ബ വാെണ ി ം േദാഷം െച വ ശ മാണ്. വളെര ി ിരി വ ാധിയക ാ െര കാ ിെല മ ഉപകരി േപാെലയാണിത്.

ക ാപിതാ വിദ ാ പരഹ ഗതം ധനം േദശാ രഗതഃ ഃ നാമമാ പാചേരത് 50

ക ിലിരി അറി ം, അന െട ക ിലകെ ധന ം, അന നാ ിേല േപായ മക ം േപരി മാ േമ േയാജനെ ക . ദശൈവദ സമാ പ ീ ദശപ ീസേമാ രവിഃ ദശ ര സമാ മാതാ ദശമാ ഹരീതകീ 51 പ ൈവദ ാ െട ചികി ല മാണ് ഭാര . പ ഭാര മാ ത സൗഖ ി ല മാണ് ര നില് നി ം ലഭി ത്. പ ് ര ാ ല യാണ് അ . പ ് അ മാ ല മാണ് ഒ

ക . കാൈകഃ േതന േദാേഷണ ഹംേസാ ഭവതി ഹിംസിതഃ ഏവം ജനസംസ ഗാ േ ാഽപി വിനശ തി 52

നീതിസാരം

20

കാ ക െട െത കാരണം ഹംസം നശി േപാെല, ജനസംസ ഗം െകാ ് േപാ ം

നശി . അേഹാ തിസാ ശ ം േ േണാ ജനസ ച മ ൈരഃ േകാപമായാതി ക ൈക പശാമ തി 53 ജന ിെ ം കഫ ിെ ം സ ഭാവ ി

സാ ശ ം വിചി ം തെ . ഇവ ര ം മ രം െകാ ് േകാപി ക ം ക െകാ ് ശമി ക ം െച [കഫം മ രം കഴി േ ാ വ ി ക ം ക ആഹാരം കഴി േ ാ ശമി ക ം െച .

ാേരാട് മ രമായി െപ മാറിയാ അവ തലായി ഉപ വി ക ം, ക വായ (ക )

െപ മാ ം െകാ ് അവ അട ക ം െച ]. മരണാ ാനി ൈവരാണി സവാ െയൗവനം േകാപിതാ ണതാ ാ ഹി യാചിതാ ം ച െഗൗരവം ൈവരം മരണേ ാെട ം, യൗവനം സവേ ാ െട ം, േകാപം നമ രി തി െട ം, മാനം യാചി തി െട ം ഇ ാതാ .

നീതിസാരം

21

ന ം ലം ഭി തടാക പം വി രാജം ശരണാഗത േഗാ ാ ണാേ വ ഹ ന ം േയാ ാരേയ ച ണ 55

യി ലെ ം, ഇടി ളെ ം, െപാ കിണറിെന ം, അധികാരം ന െ രാജാവിെന ം, ശരണാഗതെന ം, പ െള ം,

ാ ണ ാെര ം, േ െള ം ഉ രി ാ നാ ട ് ഫലം ലഭി താണ്. ഉ മം ശലം വിദ ാ മധ മം ഷിവാണിഭം അധമം േസവയാ ിര്വിഷമം ഭാരജീവനം 56 സംഗീതസാഹിത ാദിക െകാ ജീവിതം ഉ മ ം, ഷി, ക വടം എ ിവ െച ജീവിതം മ മ ം, േസവക ി അധമ ം മ മ ജീവിതം അധമാധമ മാ . അളിര സരതി പരിമളം ല ിര സരതി നയനി ണം നി മ സരതി സലിലം വിധിലിഖിതം ിര സരതി 57

നീതിസാരം

22

വ ് ഗ െ ം, ല ി നയ വെന ം, ജലം താ േദശെ ം, ി വിധിെയ ം പി ട . ജനം കാ നം േഭരീ ാശ ം േയാഷിതാ

ഇ ദ ിലം ഃ മ ദനാ ണവ ധനം 58 ജനം, സ ം, െച , െമ ാ തിര,

ീ, കരി ്, എ ്, (സം ാര മി ാ വെന അ ി ) എ ിവെയ മ ി ം േതാ ം ണേമ ം.

ാ ദാതാ ശരണാ ിേഹാ ീ േവദാ വി സഹ ജീവീ മാേസാപവാസി ച പതി താ ച ഷ ജീവേലാേക മമ വ നീയാ 59 ചി ഭ ണം ത യാ , അ ിേഹാ ം ട ാെത െച യാ ,േവദാ ാന യാ , ആയിരം ച ാെര ക യാ , എ ാ മാസ ം ഉപവസി യാ , പതി ത എ ീ എ ീ ആ േപെര njാ വ ി .

നീതിസാരം

23

മ ികാ ണ ി ധനമി ി പാ ഥിവാഃ നീചാഃ കലഹമി ി സ ിമി ി പ ിതാഃ 60 ഈ ക ണ ം, രാജാ ാ ധന ം, നീച ാ കലഹ ം, പ ിത ാ (അറി വ ) സ ി ം ആ ഹി . രവിസ ിധിമാേ ണ ര കാ ം കാശേയത്

സ ിധിമാേ ണ ശിഷ ാനം കാശേയത് 61 ര െ സാ ി ം െകാ മാ ം ര കാ െമ

ര ം കാശി േപാെല വിെ സ ിധി െകാ മാ ം ശിഷ നി ാനം കാശി . അദാതാ ഷ ാഗീ ധനം സംത ജ ഗ തി ദാതാരം പണം മേന േതാഽപ ഥം ന തി 62 ദാനം െച ാ മ ഷ ത ാഗിയാണ്. അയാ മരി േ ാ തെ സ വ തീെര ഉപേയാഗി ാെത വി ി െവ ം കേ ാെട േപാ . എ ാ ദാനം െച യാ പണനാണ്. എെ ാ , അയാ മരി ാ ം താ െച ദാന െട ഫലമായ ണ ം െട െകാ േപാ .

നീതിസാരം

24

മാ വ പരദാരാണി പര വ ാണി േലാ വത് ആ വ താനി യഃ പശ തി സ പ ിതഃ 63 അന െ പ ിെയ മാതാവിെനേ ാെല ം, അന െട സ ിെന മ ക േപാെല ം, എ ാ ജീവജാല െള ം തെ േ ാെല ം കാ വ ിയാണ് യഥാ ഥ പ ിത ( ാനി). ഉ പലസ ാരവി സ മ സ ദസ ച ഏകേയാനി താനാം േതഷാം ഗ ഃ ഥക് ഥക് കരി വളം, താമര, മ ം, ആ എ ിവ െവ ി തെ ജനി വയാെണ ി ം അവ െട മണം വ ത മാണ്. ന േദേവേഭ ാ ന വിേ േഭ ാ ന ബ േഭ ാ ന ചാ േന ജലാരി പേചാേരേഭ ാ നി യം ധനനാശനം 65 േദവ ാ ം, ാ ണ ാ ം, ബ ം, തനി തെ ം േവ ി ഉപേയാഗി ാ ധനം െവ ം, രാജാവ്, ക ാ എ ിവരാ നശി െ .

നീതിസാരം

25

വ സേന വാ ഥ േ വാ ഭേയ വാ ജീവിതാവെധൗ വി ശ സ സ യം ധ ാ താ ം ഹസിഷ തി 66 ആപ വ േ ാ ം, ധനം നശി േ ാ ം, ാണഭയം വ അവസര ി ം സ യം

ചി ി റ ് വ ി യാ യമെന പരിഹസി . വ ദാനഫലം രാജ ം പാ കാഭ ാം ച വാഹനം താം ലാ േഭാഗമാേ ാതി അ ദാനാ ഫല യം 67 വ ദാന ിെ ഫലമായി രാജ ം, െച ് ദാനം െച ാ വാഹന ം, താം ലം ന ിയാ ഖേഭാഗ ം അ ദാനം െകാ ് ഇവ

ലഭി . േകാകിലാനാം സ രം പം നാരീ പം പതി താ വിദ ാ പ വി ാണാം മാ പം തപസ ിനാം 68 യി ക സ ര ം, ീകക പാ ി ത ം, ാ ണ ് അറി ം, തപസ ിക ് മ മാണ്

സൗ ര ം.

നീതിസാരം

26

ഖം പ മദളാകാരം വച നശീതലം ദയം വ ിസ ം ിവിധം ല ണം 69

ഖം താമര േപാെല സ മായിരി ക, വാ ക ച നം േപാെല ശീതളമയിരി ക, ദയം തീ േപാെല ജ ലി ിരി ക ഇവ മാണ് െ ല ണ .

ഥമവയസി ദ ം േതായമ ം ര ഃ

ശിരസി നിഹിതഭാരാ നാളിേകരാ നരാണാം സലിലമ തക ം ദദ രാജീവനാ ം ന ഹി ത പകാരം സാധേവാ വി ര ി 70 െത ി ൈത െച തായിരി േ ാ അതിെന നന ാ പേയാഗി റ െവ ി പകരമായി അത് തെ ശിര ി ഭാരം മ ് ആജീവനാ ം മ ഷ ് അ ത ല മായ ജലം ന േപാെല സ ന അവേരാട് െച ഉപകാരെ ഒരി ം വി രി ി (അതായത് അവ സ യം േ ശമ ഭവി ി െണ ി ം ത പകാരം െച ം). അസ േ ാ ദ ിേജാ ന ഃ സ ഃ ിയ ഥാ സല ാ ഗണികാ ന ാ നി ല ാ ലാംഗനാ 71

നീതിസാരം

27

സേ ാഷമി ാ ാ ണ ം, സ നായ ിയ ം, ല ാവതിയായ േവശ ം,

നി ല യായ ല ീ ം നശി . അ രം വി ഹേ ന മാ ഹേ ന േഭാജനം ഭാര ാഹേ ന താം ലം രാജഹേ ന ക ണം 72

ാ ണനി നി ് അ രാഭ ാസ ം (അറി ം), അ െട ക ി നി ് ഭ ണ ം, പ ിയി നി ് താം ല ം ( ാ ം), രാജാവി നി ം വള ം (അംഗീകാര ം) േനേട താണ്. രജനീകര ീതഃ സ ാ ജനീകരാ േനാ മഹാശീതഃ രജനീകരച നാഭ ാം സ നവചനാനി ശീതലാനി 73 ച ശീതളനാണ്. അതി ം ശീതളമാണ് ച നം. ഈ ര ിേന ാ ം ശീതളമാണ് സ ന െട വാ ക . നാേഗാ ഭാതി മേദന ഖം ജലധൈരഃ

േ നാ ശ രീ ശീേലന മദാ ജേവന രേഗാ നിേത ാ ൈവ ിരം വാണീ വ ാകരണേനന ഹംസമി ൈന

നീതിസാരം

28

നദ ഃ സഭാ പ ിൈതഃ സ േ ണ ലം േപണ വ ധാ േലാക യം ഭാ നാ 74 ആന മദം െകാ ം, ആകാശം കാ േമഘ െള െ ാ ം, രാ ി ച െന െ ാ ം, ീ ശീലം ( സ ഭാവം) െകാ ം, അശ ം േവഗത െകാ ം, േ എ ഉ വ െള െ ാ ം, വാ ് (സംഭാഷണം) വ ാകരണം െകാ ം, നദിക ഹംസമി ന െള െ ാ ം, സദ ് പ ിത ാെരെ ാ ം, ലം ാെര െ ാ ം, മി രാജാവിനാ ം, േലാക ര നാ ം വിള .

സാ േയാഽസത വാക് ൈചവ തേ ാ ദീ ഘൈവരവാ

ചത ാരഃ ക ച ാലാ ജാതിച ാല വത് 75 അ യ വ , അസത ം പറ വ , ന ിയി ാ

വ , എെ ം ൈവരം മന ി ി വ എ ീ നാ േപ ക ച ാല ാരാ (അതായത് ഇവ ം െകാ ് ച ാല

നീതിസാരം

29

ാരായവരാണ്). െന ം മ മാണ് ജാതിച ാല ാെര ് പറ ത്.

ാണേമകം പരിത ജ മാനേമവാഭിര

അനിത ാ ാ വാഃ ാണാഃ മാനമാച താരകം 76 ജീവ ത ജി ാെണ ി ം മാനം ര ിേ താണ്. ാണ അനിത ം അ ിര മാണ്. എ ാ

മാനം (യശ ്) ച ം ന ം ഉ ിടേ ാളം നിലനി താണ്. ല വിേദ ാ ം േദ ി ല ഭാര ാ മാതരം ല ാ പതിം നാരീ ല ാേരാഗ ികി കം 77 അേയാഗ ാ വിദ ൈക ലാ ിയ േശഷം

വിെന ം, ഭാര െയ ലഭി േശഷം അ െയ ം േദ ഷി . ായേശഷം ഭാര പതിെയ ം ആേരാഗ ം വീെ േരാഗി ൈവദ െന ം െവ . ശിര ം ചരണം പാവനം വരാംഗനാേസവനമ േഭാജനം അനംഗശ ാ ന പ സംഗേമാ വി ല ാഃ നരാഗമ 78

നീതിസാരം

30

ശിര ി ന ം ക ം, പാദ ിയായി ി ക ം, രികളായ

ീകേളാ ടിയിരി ക ം, റ മാ ം ഭ ി ക ം, െവ ം നില കിട ാതിരി ക ം, അമാവാസിനാ ീസംഗമം െച ാതിരി ക ം െച വ ി ് ന െ സ ം തിരിെക ലഭി താണ്. വിദ ാ വിവാദായ ധനം മദായ ശ ിഃ പരേലാകനിപീഡനായ ഖലസ സാേധാര് വിപരീതേമതദ് ാനായ ദാനായ ച ര ണായ 79

ന് വിദ ായാ ആവശ മി ാെത ത ി ക ം, ധന ായാ അഹ രി ക ം, ശ ി ായാ മ വെര പീഡി ി ക ം െച ം. എ ാ , ണവാന് വിദ െകാ ് അറി േന ക ം, ധനം െകാ ് ദാനം നട ക ം, സ ശ ിയാ അന െര ര ി ക ം െച ം. അ ചിതക മാരംഭഃ സംഘവിേരാേധാ ബലീയസാം ധാ മദാജനവിശ ാേസാ നാശദ ാരാണി ചത ാരി 80

നീതിസാരം

31

ഉചിതമ ാ വ ി െച ക, സംഘേ ാട് വിേരാധം െവ ക, ബലവാ ാേരാട് പിണ ക, ീകെള വിശ സി ക ഇവ നാ ം നാശ ിേല

വഴിയാണ്. കഃ കാലഃ കാനി മി ാണി േകാ േദശഃ െകൗ വ യാഗെമൗ ക ാഹം കാ ച േമ ശ ിരിതി ചി ം ഃ 81

തായി ഏെത ി ം ിയിേല െ തി ് അതി ചിതമായ കാലേദശ േളത്,

തെ മി ളാെരാെ , വര െചലെവ , താനാര്, തനി െ ശ ി ് എ ി െന വീ ം വീ ം ചി ിേ താണ്. സിംഹാേദകം ബകാേദകം ശിേ ത ാരി ടാത് വായസാ പ ശിേ ഷഡ് ന ീണി ഗ ദഭാത് സിംഹ ി നി ം െകാ ി നി ം ഓേരാ ണ ം, േകാഴിയി നി ം നാ ം, കാ യി

നി ം അ ം, പ ിയി നി ം ആ ം, ക തയി നി ം ം പഠിേ താണ്.

ം കാര മ ം വാ േയാ നരഃ ക മി തി സ ാരംേഭണ ത കാര ം സിംഹാേദകം ച േത

നീതിസാരം

32

ഒ ി, അ വ തായാ ം െച തായാ ം, ഒരി ല ട ി ഴി ാ സ യ േ ാ ം ടി അ െച വാ സിംഹ ി നി ം

പഠിേ താണ്. ഇ ിയാണി ച സംയമ ബകവ പ ിേതാ നരഃ േദശകാലബലം ാത ാ സ കാര ാണി സാധേയത് സ ഇ ിയ െള ം നിയ ി ് േദശകാലബല െ യറി ് എ ാ കാര ം സാധി ക എ ണം െകാ ി നി ം പഠിേ താണ്.

ാ ാന സംവിഭാഗ ബ

സ യമാ മ ി ശിേ ത ാരി ടാത് 85 കാല ണ ക, ന ായി ം െച ക, ബ മായി പ ി കഴി ക, സ യ ം െകാ ് ആഹാരം േന ക എ ീ നാ ണ േകാഴിയി നി ം പഠിേ താണ്. ഢൈമ നധീരത ം കാേല കാേല ച സം ഹം

അ മ മവിശ ാസം പ ശിേ വായസാത് 86

നീതിസാരം

33

രഹസ മായി ൈമ ന ിേല െ ക, ൈധര ം, പി ീട് വ േചരാ ആവശ ായി സം ഹി െവ ക, ജാ തേയാെടയിരി ക, ആെര ം വിശ സി ാതിരി ക എ ീ അ ണ കാ യി നി ം പഠിേ താണ്.

ബഹ ാശീ സ സ ഃ നിേ ാ ല േചതനഃ സ ാമിഭ ി രത ം ഷേഡേത ശ ാനേതാ ണാഃ ലഭി േ ാ അധികം ആഹാരം കഴി ക, ഇ ാ േ ാ ഉ െകാ ് നാ ക, ഗാഡമായി ഉറ ക, െപെ െ േ ക, യജമാനേനാ റ്, ശൗര ം എ ീ ആ ണ പ ിയി നി ം പഠിേ താണ്.

ാേ ാഽപി വേഹ ഭാരം ശീേതാെ ൗ ന ച പശ തി സ രേത നിത ം ീണി ശിേ ഗ ദഭാത് 88 എ തള ാ ം പിെ ം ഭാരം മ ക, ശീേതാ െള കണ ാ ാതിരി ക, എേ ാ ം സ നായിരി ക എ ീ ണ ക തയി നി ം പഠിേ താണ്.

നീതിസാരം

34

യ ഏതാ വിംശതി ണാനാചരിഷ തി മാനവഃ കാര ാവ ാ സ ാ വിജയീ സംഭവിഷ തി 89 ഈ ഇ പത് ണ െള ശീലി മ ഷ എ ാ ികളി ം എ ാ പരിത ിതികളി ം വിജയം േന ം. ചികി കെജ ൗതിഷമാ ികാണാം േഹ േഹ േഭാജനമാദേരണ

അന ാനി ശാ ാണി ശി ിതാനി പാനീയമാ ം ന ദാപയ ി 90 ൈവദ ാ ം, േജ ാ ാ ം, മാ ിക ാ ം വീ ക േതാ ം ആദരേവാെട േഭാജനം

ലഭി . എ ാ , മ ശാ ളി ാന വ ് െവ ം േപാ ം ലഭി ി . ആലേസ ാപഹതാ വിദ ാ പരഹ ഗതാഃ ിയഃ അ ബീജം ഹതം േ ം ഹ ി ൈസന മനായകം 91 വിദ ആലസ ം െകാ ം, ീക അന ാധീന െ െകാ ം, പാടം വി റ െകാ ം, ൈസന ം നായകനി ാ െകാ ം നശി .

നീതിസാരം

35

വ ാലാ യാപി വിഫലാപി സക കാപി വ ാപി പ ിലഭവാപി രാസദാപി ഗേ ന ബ രിഹ േകതക വ ീ ഏേകാ ണഃ ഖ നിഹ ി സമ േദാഷാ 92 പാ ക ഉ പരിസര ിലാെണ ി ം, കാ െളാ മിെ ി ം, ക െ ി ം, വള താെണ ി ം, െചളിയി വള താെണ ി ം, ഗ ം

എ ഒ ണ ാ മാ ം ൈകത വ ി േമ പറ എ ാ േദാഷ െള ം െവ .

ര ി ദ ിജാതീനാം വ ണാനാം ാ േണാ ഃ പതിേരവ ീണാം സ സ ാഭ ാഗേതാ ഃ 93

ാ ണ െട അ ി ം, മ വ ് ാ ാണ ം, ീ സ ഭ ാ ം

എ ാവ ം അതിഥി മാ . വിദ ാവിധിവിഹീേനന കിം ലീേനന േദഹിനാം അ ലീേനാഽപി വിദ ാേഢ ാ ൈദവൈതരപി വ േത ഉ മവംശ ി ജനി ാ ം, വിദ യിെ ി എ കാര ം? താ ല ി ജനി വനാെണ ി ം

നീതിസാരം

36

വിദ വ േദവ ാ േപാ ം അഭിവ നാ .

ഷയാ വിദ ാ േലന ധേനന വാ അഥവാ വിദ യാ വിദ ാ ച ഥേ ാപലഭ േത 95

ഷ െകാേ ാ, ധനം ന ിേയാ, പകരം േവെറാ വിദ നകിേയാ വിദ സ ാദി ാം. ഇവെയ ടാെത വിദ േന വാനായി നാലാമെതാ വഴിയി തെ . ജലബി നിപാേതന മശഃ ര േത ഘടഃ തഥാ ഹി സ വിദ ാനാം ക സ ച ധനസ 96 െവ ിക നിര രം വീ െകാ ി ാ ടം നിറ േപാെല എ ാവിധ വിദ ക ം, ണ ം, സ ം നിര ര യ ി െട

വ ി . വിദ ാശ ശാ േദ വിദ ാ തിപ േയ ആദ ാ ഹാസായ േത ദ ിതീയാ ിയേത സദാ ആേയാധനവിദ , ശാ ഇവ ര ം പഠിേ വ തെ യാെണ ി ം ആദ േ ത്

നീതിസാരം

37

വാ ക ി സ യം പരിഹസി െ തി ം, ര ാമേ ത് ആദരവ് ലഭി തി ം കാരണമാ ം. കാമേധ സമാ വിദ ാ സൈദവ ഫലദായിനീ വാേസ മാ വ ാത് വിദ ാ ധനം തം 98

വിദ കാമേധ വിെനേ ാെല എേ ാ ം ഫലം ന ക തെ െച ം. അന േദശ ളി െവ ് വിദ ഒ െന സ മാതാെവ േപാെല സംര ി . അ െകാ തെ യാണ് വിദ െയ ധനെമ (ഒളി ിരി സ ്) വിളി ത്. അനഭ ാേസ വിഷം വിദ ാ അജീ േണ േഭാജനം വിഷം വിഷം സഭാ ദരി സ സ ത ണീ വിഷം 99 അഭ ാസമി ാ വന് വിദ ം, ദഹി ിെ ി ഭ ണ ം, ദരി ന് െപാ സദ ം, ന് വതി ം വിഷ ല മാണ്. വിദ ാ മി ം വാേസ ഭാര ാ മി ം േഹ ച േരാഗിണാെമൗഷധം മി ം ധ േമാ മി ം തസ ച

നീതിസാരം

38

വിേദശ ് വസി േ ാ വിദ മി ം, വീ ി ഭാര മി ം, േരാഗി ് മ ് മി ം, മരി വന് ധ ം ( ണ ക ഫലം) മി മാ . വിദ ാ ശസ േത േലാൈകര്വിദ ാ സ െഗൗരവാ വിദ യാ ലഭേത സര് ം വിദ ാന്സ ജ േത 101 േലാക ി അറിവ് ശംസി െ . അത് എവിെട ം ആദരി െ . വിദ എ ാം േനടി . വിദ ാ എവിെട ം ജി െ . വിദ ത ം ച പത ം ച ൈനവ ല ം കദാചന സ േദേശ ജ േത രാജാ വിദ ാന്സ ജ േത 102 വിദ ാ ം, രാജാ ം ഒരി ം ല ര . രാജാവ് തെ നാ ി മാ ം ആദരി െ േ ാ വിദ ാ എ ായിട ം ആദരി െ . നഃ മിവ വ ഥം ജീവിതം വിദ യാ വിനാ

ന ഹ േഗാപേന ശ ം ന ച ദംശനിവാരേണ 103 വിദ െയ ടാെത ജീവിതം പ ി െട വാ േപാെല വ ഥമാണ്. പ ി ് തെ വാ െകാ ് ഹ ഭാഗ െള മറ വാേനാ ഈ യാ വാേനാ

നീതിസാരം

39

കഴി ി േ ാ. അതായത് പ ി ് തെ വാ െകാ ് യാെതാ േയാജന മി . യഥാ ഖന ഖനിേ ണ നേരാ വാര ധിഗ തി തഥാ ഗതാം വിദ ാം രധിഗ തി 104 മ െവ ിെകാ ് ഴി േ ാ െവ ം ലഭി

േപാെല ഷെകാ ് വി വിദ ശിഷ ലഭി . േ ാേകന വാ തദ േ ന തദ ാ ാ േരണ വാ അവ ം ദിവസം ര ാത് ധ ാനാധ യനക ഭിഃ ധ ാനം, അധ യനം, സ ധ ാ ാനം എ ിവ എ ം െചേ താണ്. ഒ േ ാകേമാ, അതിെ പ തിേയാ, അതി പ തിേയാ പഠി ് ഓേരാ ദിവസെ ം സഫലമാേ താണ്. കാവ ശാ വിേനാേദന കാേലാ ഗ തി ധീമതാം വ സേനന ച ഖാണാം നി യാ കലേഹന വാ കാവ ം, ശാ ം എ ിവയി കി സമയം െചലവഴി . ഖ ാ ഃഖിേ ാ ഉറ ിേയാ കലഹിേ ാ ആണ് സമയം െചലവഴി ത്.

നീതിസാരം

40

ഏേകനാപി േ ണ വിദ േതന സാ നാ ആ ാദിതം ലം സര് ം യഥാ ചേ ണ ശ രീ വിദ ാസ ം ണവാ മായ ഒേര ഒ മക , ച രാ ി െ േപാെല, ല ിന് ആ ാദം ന . വിഷാദപ തം ാഹ ം അേമധ ാദപി കാ നം നീചാദപ മാ വിദ ാ ീര ം ലാദപി 108 അ തം വിഷ ി ി നി േപാ ം എ ാം. അേമ ി കിട തായാ ം സ െ ം സ ീകരി ാം. അ േപാെല, ഉ മമായ വിദ െയ നീചനി നി ം, ീര െ നീച ല ി നി ം സ ീകരിേ താണ്.

േല േയാജേയ കന ാം ം വിദ ാ േയാജേയത് വ സേന േയാജേയ മി ം ധ േമണ േയാജേയത് കന കയായ ിെയ ന ംബ ിേല ് വിവാഹം കഴി ി യ ണം. െന ന ായി വിദ യഭ സി ി ക ം േവണം. ശ വിെന ഃഖി ി ക ം മി െ ധാ ികമായ മാ ി നയി ക ം െച ണം.

നീതിസാരം

41

േകാഽതിഭാരഃ സമ ഥാനാം കിം രം വ വസായിനാം േകാ വിേദശ വി ഷാം കഃ പരഃ ിയവാദിനാം 110 സമ ഥ ാ ് എ ാണ് െച ാന് വ ാ ത്? പരി മശാലിക ് എ ാണ് െരയായി ത്? വിദ ാ ാ ് ഏതാണ് വിേദശമായി ത്? മ രമായി സംസാരി വ ് ആരാണ് അന നായി ത്? ധനധാന േയാേഗ വിദ ാസം ഹേണ ച ആഹാേര വ വഹാേര ച ത ല ഖീ ഭേവത് 111 ധനം, ധാന ം, വിദ എ ിവ സ ാദി േ ാ ം, ആഹാര ി ം വ വഹാര ി ം ല ഉേപ ി ഖമ ഭവി . കാക ി ണകധ ാനം ശ ാനനി ാ തൈഥവ ച അ ാഹാരം ജീ ണവ ം ഏതദ ിദ ാ ഥില ണം 112 കാ െട ി, െകാ ിെ ഏകാ ത, നായ െട ഉറ ം, അ മായ ആഹാരം, പഴയ വ ം ഇവയ മാണ് ഒ ഉ മവിദ ാ ഥി െട ല ണ .

നീതിസാരം

42

ആ ാമാ ഫലം രാജ ം ചര ഫലം തപഃ പരി ാനഫലം വിദ ാ ദ ഫലം ധനം 113 രാജ ാധികാര ിെ ഫലം തെ ആ െയ മ വ അ സരി െമ താണ്. തപ ിെ ഫലം

ചര ം, വിദ െട ഫലം അറി ം, സ ിെ ഫലം േഭാഗാ ഭവ ം, ദാനം െച ാ കഴി മാണ്. േ ാേധാ ൈവവസ േതാ രാജാ ാ ൈവതരണീ നദീ വിദ ാ കാമ ഘാ േധ ഃ സേ ാഷം ന നം വനം 114 േ ാധം യമ ം ( ത ), ൈവതരണീ (മറി കട വാ വിഷമ ത്) നദി ം, വിദ കാമേധ ം, സേ ാഷം ന നവന മാ . േണാ ഷയേത പം ശീലം ഷയേത ലം

സി ി ഷയേത വിദ ാം േഭാേഗാ ഷയേത ധനം 115 ണം സൗ ര ിെന ം, ശീലം (സ ഭാവം) ലെ ം, വിജയം വിദ െയ ം, േഭാഗം

സ ിെന ം അല രി .

നീതിസാരം

43

അ ണസ ഹതം പം ഃശീലസ ഹതം ലം അസി സ ഹതം വിദ ാ അേഭാേഗന ഹതം ധനം 116 ണമി ാ െ സൗ ര ം, ശീലം (സ ഭാവം)

ഇ ാ വെ ല ം, വിജയം േനടാ വെ വിദ ം, േഭാഗമി ാ വെ ധന ം വ ഥമാണ്. വിദ ാ ഥീ േസവകഃ പാ ഃ ധാ േതാ ഭയകാതരഃ ഭാ ീ ച തിഹാരീ ച സ ാ േബാധേയത് വിദ ാ ഥി, േസവക , യാ ാര , വിശ വ , ഭയ വ , ഭാരം മ വ , കാവ ാര എ ീ ഏ േപ ഉറ ക ാ അവെര ഉണ േ താണ്.