การศกษา ตวแบบความสมพนธเชงสาเหตระหวาง พละ 5 และพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ของผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท และความสามารถเชงปญญาของผน า

เชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย A Study of Causal Model of Relationship among Pancabala and the Context of Virtue

Behavior in Sangahavatthu in Kammatthana Practitioner in Theravada Buddhism and Intellectual of Strategic Leadership Competency of Thai Banking Manager

ชยนรนท ธรไชยพฒน หลกสตรการจดการดษฎบณฑต มหาวทยาลยศรปทม ดร.ณฐสพนธ เผาพนธ ทปรกษา มหาวทยาลยศรปทม

ดร.อมร ถงสวรรณ ทปรกษารวม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร

บทคดยอ การวจยเชงปรมาณครงนมวตถประสงคเพอและทราบระดบปจจย ความเปนองคประกอบ อทธพล และทดสอบความสอดคลองของแบบจ าลองทพฒนาขนกบขอมลเชงประจกษ กลมตวอยางทใชในการวจยคอ เจาหนาทบรหารธนาคารพาณชยไทยทปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท 4 แหง จ านวน 400 คน เกบขอมลโดยวธการสมอยางงาย ดวยแบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการ และแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ วเคราะหขอมลดวยโปรแกรม SPSS version 11.5 และโปรแกรม LISREL version 8.52

ผลการวเคราะหระดบพละ 5 ระดบการแสดงออกในพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และระดบการใชความสามารถเชงปญญาในการจดการกลยทธ พบวา เฉลยในระดบปานกลาง แสดงใหเหนถงการใชหลกสมดล ความพอเพยงแกเหต ทางสายกลาง เปนหลกตามแนวทางมชฌมาปฏปทาในทางพระพทธศาสนา

ผลการวเคราะหองคประกอบ พบวา องคประกอบดานศรทธาพละ วรยะพละ สตพละ สมาธพละ และปญญาพละ เปนองคประกอบของปจจยพละ 5 องคประกอบดานทาน ปยะวาจา, อตถจรยา และสมานตตตา เปนองคประกอบของปจจยพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และองคประกอบดานความสามารถเชงปญญาดานบคคล, บรบท, กระบวนการ และผลการด าเนนการ เปนองคประกอบของปจจยความสามารถเชงปญญาในการจดการกลยทธ และจากผลการทดสอบความสอดคลองของแบบจ าลองทผวจยพฒนา โดยใชคา ได-สแควร คาดชนวดระดบความกลมกลน และคาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว พบวา โมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษอยางมนยส าคญทางสถต

ผลการวเคราะหอทธพลของแบบจ าลองทผวจยพฒนา พบวา พละ 5 ผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทยทปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท และพฤตกรรมดานคณธรรมในมต

_ _

2

ของสงคหวตถ 4 สามารถอธบายความแปรปรวนของความสามารถเชงปญญาในการจดการเชงกลยทธได โดยพละ 5 มอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และความสามารถเชงปญญาในการจดการเชงกลยทธ โดยพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 มอทธพลทางตรงตอความสามารถเชงปญญาในการจดการเชงกลยทธ และพละ 5 มอทธพลทางออมตอความสามารถเชงปญญาในการจดการเชงกลยทธและสงผลใหมอทธพลรวมในระดบสง

ค าส าคญ พละ 5, พระกรรมฐาน, พทธศาสนาเถรวาท, พฤตกรรมดานคณธรรม, สงคหวตถ 4, ความสามารถเชงปญญา, ผน าการจดการเชงกลยทธ

Abstract This qualitative research were aims: 1) to identify the level composition factors and the influencing size of the variables of causal model and investigate the congruence of causal model and empirical data. The samples size were 400 by simple random sampling. The instrument were multiple choice and five levels Scale questionnaires. Data were analyzed by using program SPSS version 11.5 and program LISREAL version 8.52

The results of this research were as follow: 1) The average variable scores of Pancabala, the Context of Virtue Behavior in Sangahavatthu

and the Intellectual of Strategic Leadership Competency of Thai banking manager who were the kamathana practitioner in Theravada Buddhism were at moderate level on the way of “majjhima patipata” the main principal of Buddhism mean sufficiency or the middle path.

2) The variable Satthabala Viriyabala Satibala Samatibala and Panyabala were the composition of Pancabala. The variable Than Piyavaja Atthajariya and Samanatta were the composition of Sangahavatthu. The variable People wisdom Contextual wisdom Procedural wisdom and Outcomes wisdom were the composition of on the Intellectual of Strategic Leadership Competency of Thai banking manager. Statistical analysis results confirmed the research hypotheses of the goodness of fit of structural relationship model showed its consistency with the empirical data.

3) Pancabala and Sangahavatthu could demonstrate the variance of the Intellectual of Strategic Leadership Competency of Thai banking manager respectively. Pancabala has direct positive effect on the Context of Virtue Behavior in Sangahavatthu and the Intellectual of Strategic Leadership Competency of Thai banking manager and the Context of Virtue Behavior in

_

_

_

_ _

3

Sangahavatthu has direct positive effect on the Intellectual of Strategic Leadership Competency of Thai banking manager. Pancabala has indirect positive effect and a high level of total effect on the Intellectual of Strategic Leadership Competency of Thai banking manager respectively.

Keyword PANCABALA, KAMMATTHANA, THERAVADA BUDDHISM, VIRTUE BEHAVIOUR, SANGAHAVATTHU, VIRTUE BEHAVIOUR, STRATEGIC LEADERSHIP

บทน า การเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมสงผลกระทบตอการด าเนนกจการอยางหลกเลยงไมได (รตตกรณ จงวศาล, 2551) ธนาคารพาณชย กเปนธรกจทตองปรบตวเชนกน (Adearne, M.J. 2000) และจากแนวคดในระบบการแขงขนเสรทวา “หนาทหนงเดยวของบรษท คอการใชทรพยากรเพอประกอบกจกรรมทเพมผลก าไรตราบเทาทอยในกฎของการแขงขน” (Milton Friedman, 1998) องคกรตางๆ จงน าการจดการเชงกลยทธมาใชรบมอการเปลยนแปลง และสรางความไดเปรยบทางการแขงขน (A. Thompson. A. J. Strickland III & John E. Gamble, 2007) โดยใหความส าคญตอความอยรอดและการบรรลเปาหมายทางธรกจ จนอาจละเลยแนวคดดานคณธรรมและจรยธรรมในการประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงมกใหความส าคญกบคนเกงมากกวาคนด

นอกจากนผบรหารสวนใหญมกมความเชอวาการน าหลกศาสนามาใชทางธรกจเปนการเพมตนทนคาใชจาย และท าใหผลประกอบการดอยลง แตจากการศกษา พบวา การทผน าองคกรเปนแบบอยางทดทงดานคณธรรม และจรยธรรม จะเปนการสงเสรมใหพนกงานเลอกกระท าในสงทถกตองจงไมคอยพบปญหาทางดานคณธรรม จรยธรรมของบคลากรในองคกร (ภานวฒน พนธแพ. 2546) สอดคลองกบพระบรมราโชวาททพระราชทานแกคณะผบรหารสภาคณาจารยมหาวทยาลย ตอนหนงวา “การมงสงสอนนกศกษาใหเปนคนเกงซงเปนการด แตนอกจากจะสอนใหเกงแลวจ าเปนอยางยงทจะอบรมใหดพรอมกนไปดวยประเทศเราจงจะไดคนทมคณภาพพรอม คอ ทงเกงและทงดมาเปนก าลง ของบานเมอง...” (พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. รชกาลท 9. 2533) การพฒนาผน าองคกรในใหมคณลกษณะพรอมทงในดานความเกง และความด ยอมสงผลใหองคการเปนสถานทนาท างาน และเปนสงคมทสขสงบนาอย

วตถประสงคการวจย 1. ศกษาความเปนองคประกอบตวแปรสงเกตของตวแปรแฝงในตวแบบโมเดลความสมพนธ

เชงสาเหตในปจจยพละ 5 ในผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท พฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย

_ _

_

4

2. ศกษาระดบพละ 5 ระดบพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และระดบความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ในผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท

3. ทดสอบตวแบบความสมพนธเชงสาเหตระหวางปจจยพละ 5 ในผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท พฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทยกบขอมลเชงประจกษ

4. ศกษาอทธพลเชงสาเหตระหวางปจจยพละ 5 ในผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาทพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย

สมมตฐานการวจย สมมตฐานท 1 พละ 5 ในผปฏบตพระกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท มความสมพนธทางตรง

เชงบวกกบความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย สมมตฐานท 2 พละ 5 ในผปฏบตพระกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาทมความสมพนธทางตรง

เชงบวกกบพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ในผปฏบตพระกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท

สมมตฐานท 3 พฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ในผปฏบตพระกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาทมความสมพนธทางตรงเชงบวกกบความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย

สมมตฐานท 4 พละ 5ในผปฏบตพระกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาทมความสมพนธทางออมเชงบวกผานพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ไปยงความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย

กรอบแนวคด ทฤษฎ และความสมพนธของตวแปรการวจย การศกษาครงน เปนการพฒนาตวแบบต งตนเพอคนหาตวแบบในการพฒนาใหบคคลมคณลกษณะทพงประสงคขององคกรในบรบทดานความเกง และความด โดยบรณาการแนวคดการวจยจากกรอบทฤษฎการเรยนรการวางเงอนไขแบบการกระท า ซงเชอวาพฤตกรรมของบคคลเกดขนและเปลยนแปลงดวยเงอนไข 3 ประการ ไดแก เงอนไขน า (Antecedents: A) ซงเปนเหตการณทเกดขนและสงผลตอการแสดงออกทางพฤตกรรม (Behavior: B) ซงเปนเงอนไขน าไปสผลการกระท าวาบคคลนนจะแสดงออกหรอหยดการแสดงทางพฤตกรรมหรอการกระท าน นๆ (Consequences: C) หรอไม (B. F. Skinner.1953. Online.) สอดคลองกบหลก “อทปปจจยตา” ในทางพระพทธศาสนาเถรวาท ทยดหลกความเปนไปโดยเหตปจจย และเหนวาสงทงหลายไมมอย

5

โดยล าพงตน แตตองอาศยกนและกน ซงเปนหลกวปสสนาเพอใหเกดปญญาเหนแจงความเปนไปตามเหตปจจย (พระพรหมคณาภรณ: ป.อ. ปยตโต. 2547. ออนไลน) ซงเปนการฝกฝน และพฒนาพละ 5 ทเปนก าลงทมอยในตวมาแตเดม (พระกมมฏฐานาจรยะอบณฑตาภวงสะ, 2555) ในทางพทธศาสนาการปฏบตกรรมฐาน เปนแนวทางการการปฏบตเพอการช าระจตในผปฏบตใหบรสทธ (ราชบณฑตยสถาน. 2542. ออนไลน) จากการศกษา พบวา ผปฎบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถวาท สงผลตอการพฒนากาย พฒนาพฤตกรรม พฒนาจต และพฒนาปญญา ซงเปนการพฒนาทงความฉลาดทางดานอารมณ และการพฒนาความฉลาดทางปญญา ซงเปนความฉลาดทางอารมณทงดานด เกง และสข (สธรรมมา วรนาวน, 2550) มวนย เขมแขง มนคง มประสทธภาพในการท างาน มความรบผดชอบในหนาทการงาน และเปนผทมความรกความเมตตาตอบคคลรอบขาง (โสภณ ข าทพ. 2549) นอกจากนยงพบวาการปฎบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถวาท สงผลดขนตอความสมพนธ จรยธรรมทงระหวางบคลในองคกรและคคา มความกระตอรอรนในการท างาน และลดความผดพลาดในการท างาน ตลอดจนสงเสรมใหเกดความภกดตอองคกร (Yupa Pongsabutr. 2009) ซงเปนความสมพนธเชอมโยงกนระหวางการปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท ภาวะผน า และความฉลาดทางอารมณ ซงบรบทของทง 3 ปจจย ลวนมอทธพลตอความสามารถ และความส าเรจในทางวชาชพของบคคล (Satinder Dhiman. 2009. Metta Karuna McGarvey. 2010. Sara W. Lazara. Et al. 2005. ABI/INFORM Trade & Industry. 2007) ทสนบสนนแนวคดทวาการสรางภาวะผน าทดตองพฒนาทจตใจ และยดหลกธรรมในการบรหารงาน (พระมหารงโรจน ธม.มฏฐเมธ. 2550) โดยหลกธรรมทใชในการปกครองดวยคณธรรมครอบคลม 3 ประการ ไดแก หลกการครองตน การครองคน และการครองงาน ไดแก สงคหวตถ 4 (วรภาส ประสมสข และ นพนธ กนาวงศ. 2550. หนา 63) และยงจดเปนหลกธรรมในหมวดพละ 4 ทเรยกวา “สงคหพละ” ซงเปนก าลงเพอการสงเคราะห ยดเหนยว และประสานใจกลมคนใหเกดความสามคค (พระพรหมคณาภรณ: ป.อ. ปยตโต, 2546. สงคหพละ. ออนไลน) ซงเปนบรบทดาน “คนด” สวนแนวคดทางดานการจดการธรกจ องคกรสวนใหญใหความส าคญกบภาวะผน าเชงกลยทธ และจากผลการศกษาพบรปแบบและเครองมอทสามารถใชวดภาวะผน าเชงกลยทธในเชงปญญา ( รววรรณ กลนหอม. 2552) ซงเปนบรบทดาน “คนเกง” ดงนนการศกษาครงน เปนการศกษาความสมพนธของตวแปรแฝง 3 ตวแปร ไดแก 1) ตวแปรแฝงพละ 5 ในผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท 2) ตวแปรแฝงพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และ3) ตวแปรแฝงความสามารถเชงปญญาของผน าการดชงกลยทธในธรกจธนาคารพานชยไทย ดงแสดงตามภาพประกอบท 1

6

ภาพประกอบท 1 กรอบแนวคด ทฤษฎ และความสมพนธของตวแปรการวจย

ปจจยแฝง และตวแปรสงเกตในตวแบบการวจย จากการทบทวนวรรณกรรม พบวา มตวแปรสงเกตทมความสมพนธสอดคลองกบตวแปรแฝงในการวจยตามหลกพทธธรรม และหลกการจดการธรกจ ทท าการศกษา 3 ปจจย ดงน

1. ปจจยแฝงพละ 5 ประกอบดวยตวแปรสงเกต 5 ตวแปร ไดแก ศรทธาพละ วรยะพละ สตพละ สมาธพละ และปญญาพละ (พระธรรมปฏก: ป.อ. ปยตโต. 2538. พละ. ออนไลน)

2. ปจจยแฝงพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ประกอบดวยตวแปรสงเกต 4 ตวแปร ไดแก ทาน ปยวาจา อตถจรยา และสมานตตตา (พระธรรมปฎก: ป.อ. ปยตโต, 2538. สงคหวตถ. ออนไลน)

3. ปจจยแฝงความสามารถในผน าการจดการกลยทธ ประกอบดวยตวแปรสงเกตทใชเปนมาตรวดความสามารถเชงปญญาในการจดการกลยทธ 4 ตวแปร ไดแก ความสามารถเชงปญญาในดานบคคล ดานบรบท ดานกระบวนการ และดานปญญาดานผลการด าเนนงาน

สรปปจจยแฝง และตวแปรสงเกตในตวแบบการวจย ตามภาพประกอบท 2 ดงน

ภาพประกอบท 2 กรอบแนวคดการในการวจย

วธการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง

7

1) ประชากร ไดแก เจาหนาทธนาคารพาณชยไทยทมชมรม หรอสมาคมพทธศาสนา และสงเสรมการปฏบตพระกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท รวมทงสน 4 แหง

2) กลมตวอยาง กลมเจาหนาทระดบบรหารทปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท จ านวน 400 คน ไดแก ธนาคารกรงไทย จ ากด (มหาชน) จ านวน 200 คน ธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) จ านวน 100 คน ธนาคารทหารไทย จ ากด (มหาชน) จ านวน 50 คน และธนาคารซไอเอมบ ไทย จ ากด (มหาชน) จ านวน 50 คน โดยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling)

2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชเปนแบบสอบถามแบงออกเปน 4 ตอน จ านวน 98 ขอค าถาม ตอนท 1 เปนแบบสอบถาม ดานสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ใชการประเมนแบบ

ตรวจสอบรายการ จ านวน 6 ขอค าถามไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส วฒการศกษา ต าแหนงงาน และระยะเวลาผตอบแบบสอบถามไดปฏบตพระกรรมฐาน

ตอนท 2, 3 และ 4 เปนแบบสอบถาม ดานปจจยพละ 5 ในผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท จ านวน 20 ขอค าถาม แบบสอบถามดานปจจยพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ในผปฏบตพระกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท จ านวน 18 ขอค าถาม และ แบบสอบถามดานปจจย ดานความสามารถเชงปญญาในการจดการกลยทธของผปฏบตพระกรรมฐาน จ านวน 54 ขอค าถาม รวม 92 ขอค าถาม ใชการประเมนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด มคาเทากบ 5 4 3 2 และ 1 ตามล าดบ

3. การหาคณภาพเครองมอ 1) ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยหาคาเฉลยความคดเหนของ

ผเชยวชาญ จ านวน 5 ทาน ดวยการหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบนยามศพทเชงปฏบตการ (Index of Item Congruence: IC) โดยก าหนดคาดชนความสอดคลองตองมคาตงแต 0.80 ขนไป ผลการประเมน พบวา มคาความตรงเชงเนอหาอยระหวาง 0.80 – 1.00 และมคาเฉลยทงฉบบ เทากบ 0.88 ซงสงผานเกณฑคาความตรงเชงเนอหาทก าหนด สรปวาขอค าถามมเนอหาสอดคลองกบนยามศพทเชงปฏบตการสามารถใชเปนเครองมอในการศกษาครงนได

2) ทดสอบคาความเทยง (Reliability) โดยใชสตรคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Alpha Coefficient of Cronbach) พบวา ขอค าถามดานปจจยพละ 5 ดานพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และดานความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย มคาความเทยงในระดบสง เทากบ .9700, .9788 และ .9864 ตามล าดบ โดยมคาความเทยงทงฉบบ เทากบ .9904 สรปไดวาแบบสอบถามมความเทยงสงเพยงพอในเกณฑทสามารถใชเปนเครองมอในการศกษาครงนได

8

3) ว เคราะ หความตรง เ ช งโครงส ราง (Construct Validity) โดยใชการว เคราะ หองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) ซงเปนการตรวจสอบความตรงของตวแปรแฝงในรปแบบการวด จ านวน 3 ตวแปร โดยก าหนดดชนคาน าหนกเพอตรวจสอบความตรงของตวแปรแฝงตองมคาเปนบวกตงแต 0.30 ขนไป พบวา ดชนคาน าหนกของปจจยพละ 5 ปจจยพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 และปจจยความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย มดชนคาน าหนกเพอตรวจสอบความตรงของตวแปรแฝง เทากบ 0.877, 0.898 และ 0.850 ตามล าดบ ซงสงผานเกณฑดชนคาน าหนกเพอตรวจสอบความตรงของตวแปรแฝงทก าหนด สรปวา ตวแปรแฝงทง 3 ตวแปร มความตรงของตวแปรแฝงในเกณฑทสามารถใชเปนเครองมอในการศกษาครงนได

4. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยจดเกบขอมลในชวงเดอนตลาคม - เดอนธนวาคม 2556 โดยเขาพบประธานชมรม/

สมาคมพทธศาสนาของธนาคารทง 4 แหง เพอแจงหลกการ เหตผล และความส าคญของกลมตวอยางในการศกษาครงน และขอความอนเคราะหใหเปนผประสานงานรวบรวมตวอยาง ไดรบแบบสอบถามฉบบสมบรณเพอท าการวเคราะห จ านวน 386 ชด คดเปนรอยละ 96.50

5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1) สถตเบองตน เพอหาคาสถตพนฐานไดแก การแจกแจงความถ และคารอยละ คาเฉลย

และคาความเบยงเบนมาตรฐาน 2) สถตวเคราะห เพอหาความเปนองคประกอบและเหมาะสมในการวดตวแปร ไดแก คา

KMO, Bartlett's Test of Sphericity Chi-Square, P- Value, Eigen values และ Total Variance 3) สถตอางอง เพอตรวจสอบวา ตวแบบทพฒนาขนสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

หรอไม ไดแก คาไค-สแควร χ2 คาดชนวดความสอดคลอง GFI, AGFI, NFI, CFI, RMR, RMSEA และคา CN คาไค-สแควรสมพทธ χ2/df

ผลการวจย จากผลการวเคราะหขอมลสามารถสรปผลการวจย ไดดงน 1. ผลการวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง พบวา ผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคาร

พาณชยไทย ทปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท สวนใหญ เปนเพศหญง จ านวน 247 คน คดเปนรอยละ 63.99 มอายระหวาง 25 - 35 ป จ านวน 144 คน คดเปนรอยละ 37.31 มสถานภาพโสด จ านวน 192 คน คดเปนรอยละ 49.74 จบการศกษาระดบปรญญาตร จ านวน 236 คน คดเปนรอยละ 61.14 เปนผบรหารชนตน จ านวน 197 คน คดเปนรอยละ 51.04 และสวนใหญเปนผมประสบการณในการปฏบตกรรมฐานระยะเวลา ต ากวา 1 ป จ านวน 180 คน คดเปนรอยละ 46.63 ตามล าดบ

9

2. ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรแฝง และตวแปรสงเกตได พบวา คาเฉลยของตวแปรแฝง จ านวน 3 ตวแปร และตวแปรสงเกตได จ านวน 13 ตวแปร มคาเฉลยอยในระดบปานกลาง ระหวาง 2.60 – 3.46 โดยมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน ระหวาง 0.96 – 1.11

3. ผลการวเคราะหคาสถตองคประกอบของตวแปรแฝง จ านวน 3 ตวแปร และตวแปรสงเกตได จ านวน 13 ตวแปร ในตวแบบทศกษา พบวา

1) มค า KMO, χ2, ค า (P-value) , ค า Eigen values และค า Total Variance Explained เหมาะสมตามเกณฑมาตรฐาน และมคาสถตทดสอบอยในระดบทสามารถใชอธบายความเหมาะสมทงดานน าหนก และความสมพนธกนในทกองคประกอบตวแปร ดงแสดงไวใน ตารางท 1

2) มคา Relative χ2 ,GFI, NFI, NNFI, CFI, RMR และคา RMSEA ทกคาเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน ดงแสดงไวใน ตารางท 2

3) มคาความเทยง (ρC) ของตวแปรแฝง ความแปรปรวนเฉลยของตวแปรทสกดไดดวยองคประกอบ (ρV) และคาสหสมพนธพหคณยกก าลงสองของตวแปรสงเกต (R2) ทกคาเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน ดงแสดงไวใน ตารางท 3 สรปไดวา ตวแบบทผวจยพฒนามความสมพนธกลมกลนสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

ตารางท 1 แสดงความเปนองคประกอบของตวแปรสงเกตในตวแปรแฝง

คา KMO Bartlett's Test of Sphericity 2 P-value Eigen

Value Total

Variance Explained

1. พละ 5 (PALA5) ศรทธาพละ (SATTHA) 0.836 1169.762 0 3.240 80.997 วรยะพละ (VIRIYA) 0.85243 1805.401 0 3.577 89.423 สตพละ (SATI 0.864 1334.12 0 3.360 83.995 สมาธพละ (SAMATI) 0.856 1272.905 0 3.321 83.033 ปญญาพละ (PANYA) 0.862 1437.140 0 3.419 85.463

2. พฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 (SANGKHAHA) ทาน (THAN) 0.860 1485.330 0 3.437 85.923 ปยะวาจา (PIYAVAJA) 0.868 1676.263 0 3.522 88.039 อตถจรยา(ATTHAJAR) 0.913 2371.809 0 4.376 87.529 สมานตตตา (SAMANATT) 0.922 2269.70 0 4.361 87.228

3. ความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย (SA_PANYA) ดานบคคล (PAN_1) 0.9731 9891.5281 0 14.32 79.56 ดานบรบท (PAN_2) 0.968 7869.097 0 11.625 77.502 ดานบรบท (PAN_3) 0.955 4276.234 0 7.363 81.806 ดานผลการด าเนนการ (PAN_4) 0.952 6282.040 0 9.504 79.196

10

ตารางท 2 แสดงคาความสมพนธของตวแปรสงเกตกบตวแปรแฝง สถต/คาทดสอบ เกณฑมาตรฐาน คาสถตในโมเดล ผลการพจารณา

χ2 / degree of freedom < 5.000* 1.830 ผานเกณฑ Goodness-of-fit (GFI) > 0.90 0.96 ผานเกณฑ Adjusted goodness-of-fit (AGFI) > 0.80 0.94 ผานเกณฑ Normalized fit index (NFI) > 0.90 0.99 ผานเกณฑ Non-normalized fit index (NNFI) > 0.90 1.00 ผานเกณฑ Comparative fit index (CFI) > 0.90 1.00 ผานเกณฑ Root mean square residual (RMR) < 0.05 0.017 ผานเกณฑ Root mean square error of approximation (RMSEA) < 0.10 0.046 ผานเกณฑ

ตารางท 3 แสดงคาความเทยง (ρC) ความแปรปรวนเฉลยของตวแปรทสกดได (ρV) และคาสหสมพนธพหคณยกก าลงสองของตวแปรสงเกต (R2)

ตวแปรแฝง ตวแปรสงเกต ρC ρV R2

ปจจยพละ 5 (PALA5) 0.923 0.742 ศรทธาพละ (SATTHA) 0.86 วรยะพละ(VIRIYA) 0.85 สตพละ(SATI) 0.68 สมาธพละ(SAMATI) 0.36 ปญญาพละ(PANYA) 0.80 ปจจยสงคหวตถ 4 (SANGKHAHA) 0.978 0.921 มตดานทาน (THAN) 0.94 มตดานปยวาจา (PIYAVAJA) 0.90 มตดานอตถจรยา (ATTHAJAR) 0.90 มตดานสมานตตตา (SAMANATT) 0.93 การจดการเชงกลยทธ (SA_PANYA) 0.966 0.882 ปญญาในดานบคคล (PAN_1) 0.95 ปญญาในดานบรบท (PAN_2) 0.91 ปญญาในดานกระบวนการ (PAN_3) 0.78 ปญญาดานผลการด าเนนการ (PAN_4) 0.86

4. จากการศกษาความสมพนธเชงอทธพลของตวแปรแฝงในแบบจ าลองทผวจยพฒนา พบวา 1) พละ5 (PALA5) และพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ4 (SANGKHAHA

ในผปฎบตกรรมฐาน สามารถอธบายความผนแปรความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย (SA_PANYA) ไดรอยละ 77 และรอยละ 81 ตามล าดบ

2) พละ 5 (PALA5) มความสมพนธทางตรง (Direct Effect) เชงบวกตอความสามารถเชงปญญาในผน าการจดการกลยทธในผจดการธรกจไทย และปจจยพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 (SANGKHAHA) ในผปฏบตพระกรรมฐาน ทคาสมประสทธอทธพลเทากบ .30 และ .90 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตามล าดบ

11

3) พฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 (SANGKHAHA) ในผปฏบตพระกรรมฐานมความสมพนธทางตรง (Direct Effect) เชงบวกตอความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ทคาสมประสทธอทธพลเทากบ .60 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

4) พละ 5 (PALA5) มความสมพนธมความสมพนธทางออม (Indirect Effect) เชงบวกตอความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ทคาสมประสทธอทธพลเทากบ .54 และมความสมพนธมความสมพนธโดยรวม ( Indirect Effect) เชงบวกตอความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ทคาสมประสทธอทธพลเทากบ .84อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตามล าดบ โดยคาพารามเตอรสมประสทธอทธพลของตวแปรแฝงทท าการศกษาในแบบจ าลองสมการโครงสราง (Structural Model) ไดแสดงไวตามตารางท 3 ดงน

ตารางท 4 แสดงรปแบบความสมพนธเชงอทธพลระหวางปจจยในตวแบบทศกษา ตวแปรตาม R2 อทธพล พละ 5

(PALA5) สงคหวตถ 4

(SANGKHAHA)

การจดการเชงกลยทธ 0.77 ทางตรง (DE) 0.30* 0.60* (SA_PANYA) ทางออม (IE) 0. 54* 0.00

โดยรวม (TE) 0.84* 0.60* สงคหวตถ4

(SANGKHAHA) 0.81 ทางตรง (DE) 0.90* --

ทางออม (IE) 0.00 -- โดยรวม (TE) 0.90* --

ขอคนพบการวจย จากการศกษาความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรในตวแบบ พบวา

1. จากคาสถตทดสอบยนยนวา ตวแปรสงเกตไดทผวจ ยน ามาจากพทธธรรมตามคมภรพระไตรปฎกในพระพทธศาสนาเถรวาท เหมาะสมและสามารถใชวดตวแปรแฝงพละ 5 และตวแปรแฝงดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ของผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท เปนตวแปรสงเกตได แสดงใหเหนพทธธรรมในพระพทธศาสนาเปนจรงเปนปรมตถสจจะ

2. ผน าการจดการกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทยทปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท เปนผมอตลกษณ ทเรยกวา “มชเฌนชน” หมายถง ผมสตมนคงในการรกษาความสมดลทางจตระหวางอารมณกบเหตผล ไมสดโตงแกปญหาดวยปญญาไมยดถอหลกการอยางงมงาย สามารถควบคมสมดลระหวางศรทธากบปญญา และวรยะกบสมาธ จงเปนผทตระหนกรในประพฤตทถกตองดงาม มความเชอในสงทถกตองเหมาะสม มความความมนคงทางจต มความมงมนพากเพยร เสยสละมกใหความรเปนวทยาทาน มวาจาทเปนประโยชนและปรารถนาดในทกโอกาส พรอมท าตนใหเปนประโยชนตอสวนรวม ผนคนเสมอตนเสมอปลายตอคนรอบขาง สามารถจงใจผรวมงาน

12

ทงภายใน และภายนอกหนวยงานใหยอมรบเปาหมายและวตถประสงคของแผนงาน มความมงมนพากเพอรวมพฒนาหนวยงาน และองคกร และจตส านกความเปนเจาขององคกร

3. พละ 5 สามารถอธบายความเปลยนแปลงในความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทยกบพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ในผปฏบตพระกรรมฐาน ไดในระดบสงท รอยละ 77.00 กบ 81.00 และมอทธพลทางตรงเชงบวกตอความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย และพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ในผปฏบตพระกรรมฐานในระดบ 0.30 และ 0.90 โดยพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ในผปฏบตพระกรรมฐานมอทธพลทางตรงเชงบวกตอความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ในระดบ 0.60 ตามล าดบ

โดยมขอคนพบทนาสนใจวา พละ 5 นอกจากจะมอทธพลทางตรงเชงบวกตอความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ทระดบ 0.30 แลว ความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ยงมอทธพลหรอสงผลทางออมในระดบ 0.54 สงผลให มอทธพลรวมตอความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย สงขนถงระดบ 0.84

4. การศกษาความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรในตว พบวา การปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท เปนการพฒนาสรางเสรมพละ 5 และเปนการสรางอตลกษณในดาน “ความด” ในบคคล พละ 5 ในผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท จงมอทธพลหรอสงผลเชงบวกทางตรงตอพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4 ซงเปนหลกธรรมทใชเพอการบรหารตามหลกการบรหารตน บรหารคน และบรหารงาน บนหลกดานคณธรรม และความดพฤตการดานความด แตมอทธพลหรอสงผลตอความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ในระดบทนอยกวาดานพฤตกรรมดานคณธรรมในมตของสงคหวตถ 4เนองจาก เปนอตลกษณในดาน “ความเกง” ซงเปนบรบทเของการเอาชนะ และการสรางความไดเปรยบดานการแขงขน อยางไรกดพบวา พละ 5 มอทธพลหรอสงผลทางออม และโดยรวมในระดบทคอนขางสงตอความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ซงแสดงใหเหนวาพละ 5 ในผปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท เปนปจจยทสามารถสงเสรมและยกระดบความสามารถเชงปญญาของผน าเชงกลยทธในธรกจธนาคารพาณชยไทย ได รปแบบความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรในตวแบบแสดงตามภาพประกอบท 3

13

ภาพประกอบท 3 ตวแบบความสมพนธเชงสาเหตทศกษา

ขอเสนอแนะ

1. น าตวแบบโมเดลการศกษาครงนไปใชศกษากบธรกจ หรออตสาหกรรมอนๆ เพอยนยนวาตวแปรแฝงทกตวในตวแบบโมเดลครงน มความสมพนธเชงอทธพลในทางเดยวกนหรอไม

2. ท าการศกษาเชงลกในแตละตวแปร และศกษาตวแปรเพมเตมวายงมตวแปรใดอกหรอไม ทสงผลตอความสมพนธหรออทธพลในตวแบบทไดท าการศกษาครงน เพอน าไปพฒนาตวแบบโมเดลในครงตอไปใหมองคประกอบตวแปรทครบถวนสมบรณยงขน

3. น าตวแบบทศกษ และขอคนพบไปประยกตสรางเปนหลกสตรเพอใชพฒนากลมผ บรหารธรกจธนาคารพานชยไทยทปฏบตกรรมฐานในพทธศาสนาเถรวาท ตอไป

บรรณานกรม

พระกมมฏฐานาจรยะอบณฑตาภวงสะ. (2555). แจงปรมตธรรมดวยการเจรญพละ 5. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพกอนเมฆ.

พระธรรมปฎก: ป.อ. ปยตโต. (2538). พละ. พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลศพท. โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. กรงเทพมหานคร. (ออนไลน). เขาถงไดจาก

http://www.geocities.ws/tmchote/tpd-mcu/buddict/pan185.html [2556, 7 กมภาพนธ] _____________________ (2538). สงคหวตถ. พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลศพท.

โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. กรงเทพมหานคร: (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.geocities.ws/tmchote/tpd-mcu/buddict/tig310.html [2556, 7 กมภาพนธ]

ปญญาพละ

สมาธพละ

สตพละ

ศรทธาพละ

วรยะพละ

พละ

0.93

0.92

0.82

0.60

0.90

ดานบคคล ดานบรบทดาน

กระบวนการดานผลการด าเนนการ

ความสามารถเชงปญญา

0.95 0.88 0.90

สงคหวตถ

ทาน ปยะวาจา อตถจรยา สมานตตตา

0.97 0.95 0.95 0.96

0.60

0.30

0.90

R2 = 0.77

R2 = 0.81

Chi – Square = 98.83, df = 54, P – Value = 00019, RMSEA = 0.046

= 3.34X

= 3.46X

= 2.94X

= 2.60X

= 3.32X

= 3.34X = 3.30X = 3.25X = 3.33X

= 3.13X = 3.06X = 3.02X = 3.12X

14

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. รชกาลท 9. (2533). พระบรมราโชวาท พระราชทานแกคณะผบรหารสภาคณาจารยมหาวทยาลยตางๆ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดาพระราชวงดสต. กรงเทพมหานคร : วนท 3 ตลาคม 2533.

พระพรหมคณาภรณ: ป.อ. ปยตโต. (2546). สงคหพละ. พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลธรรม. (ออนไลน). เขาถงไดจากhttp://www.84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=229http://www.84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=229 [2556, 7 กมภาพนธ]

_________________________. (2547). ลกษณะแหงพระพทธศาสนา. ปาฐกถาธรรม ณ ส านกงานองคการพทธศาสนกสมพนธแหงโลก (ออนไลน). เขาถงไดจาก. http://www.84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=182 [2554, 2 ตลาคม].

พระมหารงโรจน ธม.มฏฐเมธ (ศรสมพนธ). (2550). การศกษาวเคราะหภาวะผน าในพทธศาสนาเถรวาท. วทยานพนธปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศานศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

ภานวฒน พนธแพ (2546). การเสรมสรางคณธรรมในผน า. วารสารศกษาศาสตร ปท 3 (1) มหาวทยาลยพายพ. หนา 61 อางองจาก Richard L. Daft. (1999). Leadership Theory and Practice. The Dryden Press. Forth TX. pp. 365-367

ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. (ออนไลน). เขาถงไดจากhttp://portal.in.th/civil-learning/pages/12486/ [2554, 23 ตลาคม].

รตตกรณ จงวศาล. (2551). ภาวะผน าการเปลยนแปลง. ส านกบรหารทรพยากรมนษย มหาวทยาลยหอการคา. (ออนไลน). เขาถงไดจากhttp://www.saruthipong.com/port/document/299-701/229-701-13.pdf [2556, 7 กมภาพนธ]

รววรรณ กลนหอม. (2550). การพฒนารปแบบการวดและเครองมอวดภาวะผน าเชงกลยทธของผอ านวยการโรงเรยนเอกชนสายสามญ. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต. สาขาการบรหารการศกษา และภาวะผน า. มหาวทยาลยเซนต. กรงเทพหมานคร. 2550.

วรภาส ประสมสข และนพนธ กนาวงศ. 2550. หลกการบรหารการศกษาตามแนวพทธธรรม.วารสารศกษาศาสตรปท 18 (2). มหาวทยาลยนเรศวร. หนา 63.

สธรรมมา วรนาวน. (2550). ผลของการปฏบตสมาธทมตอความฉลาดทางอารมณ: กรณศกษาผ ปฏบตธรรมโครงการเฉลมพระเกยรต ตามรอยเบองพระยคลบาท วดโสมนส. วทยานพนธปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพระพทธศาสนา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

15

โสภณ ข าทพ. (2549). ศกษาการปฏบตอานาปานสตกบพฤตกรรมการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนรางวลพระราชทาน จงหวดนนทบร. วทยานพนธปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพระพทธศาสนา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

A. Thompson, A. J. Strickland III & John E. Gamble. (2007). Crafting & Eluting Strategy: The Quest for Competitive Advantage: Concept & Cases (15thed). Mc GRAW-HILL INTERNATIONAL EDITION.

ABI/INFORM Trade & Industry. (2007). Meditation Classes Help World Bank's Employees Focus & Become More Productive. IOMA's Report on Managing Benefits Plans; Apr 2007.

Adearne, M.J. (2000). An examination of the effects of leadership empowerment behaviors and organizational citizenship behaviors on sales team performance. Unpublished Doctoral dissertation. Kelley School of Business Indiana University. Indiana. 2000.

Dhiman Satinder. (2009). Mindfulness in Life and Leadership: An Exploratory Survey. Interbeing Volume 3 Number 1; spring 2009; 3, 1; ABI/INFORM Global p. 55.

Lazara W. Sara. Et al. (2005). Meditation experience is associated with increased cortical thickness. NEUROREPORT.Vol 16 No17 28 November 2005.

McGarvey Karuna Metta. (2010). Mindfulness Practices and Emotional Development in Adult Life: A Developmental Framework for Research and Teaching. Doctoral Dissertation, Harvard Graduate School of Education.

Milton Friedman. (1998). The Social responsibility of business is to increase its profits. Perspectives in Business Ethics. International Edition. Edited by Laura Pincus Hartman. (Singapore: Mc Graw Hill, 1998). p. 251.

Skinner, B. F. A. (1953). B. F. Skiner’s Science and Human Behavior: Its Antecedents and Its Consequences. Journal of the Experimental Analysis of Behavior. New York: (Online). Available: www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1284963/pdf/14964711.pdf. [2011, June 23]

Yupa Pongsabutr. (2009). Spiritual Development through Buddhist Insight Meditation Practice for Human Resource Development in Thai Business Organization. Doctoral Dissertation of Doctor of Philosophy in Human Resource Development International Graduate Studies Human Resource Development Center Burapha University.