หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน

ชนมธยมศกษาปท ๒

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

อาจารยเสาวนย ประทปทอง

อาจารยภญโญ ใจดำารงค

อาจารยสวฏ สอนจนทร

อาจารยเกษร สนทรเสร

อาจารยสวรจ คำาสจรต

อาจารยเชดศกด ขำาวจตร

อาจารยสนนทา ไพศาลศลป

รองศาสตราจารยดร.เสาวภาโชตเกษมศร

ดร.บญชวย ศรเลยง

อาจารยสนน นอบนอม

การงานอาชพ

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.)

๑๒๕๖/๙ถนนนครไชยศรแขวงถนนนครไชยศรเขตดสตกรงเทพฯ๑๐๓๐๐

โทร.๐-๒๒๔๓-๘๐๐๐(อตโนมต๑๕สาย),๐-๒๒๔๑-๘๙๙๙

แฟกซ:ทกหมายเลข,แฟกซอตโนมต:๐-๒๒๔๑-๔๑๓๑,๐-๒๒๔๓-๗๖๖๖

website : www.iadth.com

ผเรยบเรยง

ผตรวจ

บรรณาธการ

สงวนลขสทธ

สำานกพมพบรษทพฒนาคณภาพวชาการ(พว.)จำากด

พ.ศ.๒๕๖๓

พมพครงท๑จำานวน๑๐,๐๐๐เลม

คำ�ชแจง

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพ ชนมธยมศกษาปท ๒ กลมสาระการเรยนร

การงานอาชพ เลมน จดพมพโดย สำานกพมพ บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จำากด

ผเรยบเรยง ๑. อาจารยเสาวนย ประทปทอง

๒. อาจารยภญโญ ใจดำารงค

๓. อาจารยสวฏ สอนจนทร

๔. อาจารยเกษร สนทรเสร

ผตรวจ ๑. อาจารยสวรจ คำาสจรต

๒. อาจารยเชดศกด ขำาวจตร

๓. อาจารยสนนทา ไพศาลศลป

บรรณ�ธก�ร ๑. รองศาสตราจารย ดร.เสาวภา โชตเกษมศร

๒. ดร.บญชวย ศรเลยง

๓. อาจารยสนน นอบนอม

หนงสอเลมนประกนคณภาพโดยผผลต และจะตองสงใหสำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษา สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานตรวจประเมนคณภาพทางวชาการ

เพอออกใบอนญาตใหใชในสถานศกษาแทนใบประกนคณภาพของสำานกพมพ กรณทพบ

ขอบกพรองหรอขอผดพลาด กรณาแจงใหสำานกพมพทราบเพอดำาเนนการตามทระบในใบประกน

คณภาพสอฯ (ปกหลง) พรอมทงแจงใหสำานกวชาการและมาตรฐานการศกษาทราบดวย

เพอใชเปนขอมลประกอบการพจารณาอนญาตใหใชหนงสอในสถานศกษาตอไป

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

คำ�นำ�

หนวยการเรยนรท๑ งานบาน ๔

หนา

หนวยการเรยนรท๓ งานเกษตร ๔๐

หนวยการเรยนรท๔ งานประดษฐ ๖๔

หนวยการเรยนรท๕ งานธรกจ ๘๐

หนวยการเรยนรท๖ งานอาชพ ๙๘

บรรณานกรม ๑๒๐

หนวยการเรยนรท๒ อาหารและโภชนาการ ๒๔

ส�รบญ หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพ ชนมธยมศกษาปท ๒ กลมสาระการเรยนร

การงานอาชพไดจดทำาขนตามมาตรฐานการเรยนรตวชวดและสาระการเรยนรของหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ซงมงเนนเกยวกบทกษะอาชพในการทำางานทจำาเปน

ตอชวตประจำาวน การชวยเหลอตนเอง ครอบครว และสงคมไดในสภาพเศรษฐกจทพอเพยง

ไมทำาลายสงแวดลอม เนนการปฏบตจรงจนเกดความมนใจและภมใจในผลสำาเรจของงาน

เพอใหคนพบความสามารถความถนด และความสนใจของตนเอง เหนความสำาคญของคณธรรม

จรยธรรมและเจตคตทดตออาชพเหนคณคาของอาชพสจรตและเหนแนวทางในการประกอบอาชพ

ดงนน คณะผจดทำาจงไดจดนำาเสนอเนอหาทสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐานพทธศกราช๒๕๕๑เกยวกบทกษะการทำางานเพอชวยเหลอตนเองทมงใหผเรยนไดเรยนร

ดวยการปฏบตจรง (ActiveLearning) อยางสมำาเสมอในชวตประจำาวนอกทงยงใหผเรยนเหนถง

ความสำาคญของคณธรรม จรยธรรม เหนคณคาของอาชพสจรต เพอจะไดนำาไปเปนแนวทางในการ

ประกอบอาชพทตนเองรกหรอมความถนดได

หนงสอเรยนเลมนไดพฒนาเนอหาใหทนสมยมสมรรถนะสำาคญสอดคลองกบทกษะในศตวรรษ

ท ๒๑ ดานการคด การแกปญหา การใชทกษะชวต ตลอดจนการพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะ

อนพงประสงค และทำาประโยชนใหแกสงคม เพอใหสามารถดำารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไทย

และสงคมโลกไดอยางมความสขและยงสามารถนำาไปปรบประยกตใชเพอใหเกดประโยชนสงสด

ในลำาดบตอไปได

คณะผจดทำา

หนวยการเรยนรท

งานบานแผนผงสาระการเรยนร

ตวชวด

๑

๑. ใชทกษะการแสวงหาความรเพอพฒนาการทำางาน(ง๑.๑ม.๒/๑)

๒. ใชทกษะกระบวนการแกปญหาในการทำางาน(ง๑.๑ม.๒/๒)

๓. มจตสำานกในการทำางานและใชทรพยากรในการปฏบตงานอยางประหยดและคมคา

(ง๑.๑ม.๒/๓)

งานบาน

ของตกแตงบาน

ประโยชนใชสอย

ประหยด

ปลอดภย

สวยงาม

สะอาด

หลกการจดและตกแตงบาน

การจดและตกแตงบาน

การดแลรกษาสวน

หลกศลปะทใชในการออกแบบ

เพอตกแตงสวน

รปแบบการจดสวน

สงทใชตกแตงสวน

ขนตอนการตกแตงสวน

การตกแตงสวน

การดแลรกษาและตกแตงสวน

76

บานเปนทพกอาศยของสมาชกในครอบครวเพอพกผอนนอนหลบและทำากจกรรมตางๆสมาชก

ในครอบครวจะมความสขกายสบายใจ เมออยในบานนอกจากความรกความเขาใจและสมพนธภาพ

ทดระหวางสมาชกในครอบครวทมอบใหแกกนแลวการจดและตกแตงบานใหเปนระเบยบเรยบรอยและ

สวยงามอยเสมอกมสวนสำาคญเชนเดยวกน

การจดและตกแตงบานเปนการจดวางเครองเรอนและตดตงหรอแขวนสงของเครองใชภายในบาน

ระเบยง และทางเดนอยางมหลกการ เพอใหเปนระเบยบเรยบรอย สวยงาม สะดวกตอการใชงาน

นาอยอาศยประหยดคาใชจายประหยดพลงงานเปนทพงพอใจของผอยอาศยและผมาเยยมเยยน

๑.๑ หลกการจดและตกแตงบาน ๑) ประโยชนใชสอย การจดและตกแตงบานใหมพนทเพอประโยชนใชสอยทำาไดโดยจดวาง

เครองเรอนและตดตงหรอแขวนสงของเครองใชใหเหมาะสมกบขนาดของหองตำาแหนงประตหนาตางและ

ลกษณะการใชงานของแตละหองภายในบานดงตวอยาง

การจดวางเครองเรอนและของตกแตงขนาดกลางในหองรบแขกขนาดกลาง ตและโซฟาจดชดผนง ชดมม

ไมตดประตและหนาตาง เพอใหมพนทเดนเขา-ออกไดสะดวก

แขวนมลหรอตดตงผามานบรเวณหนาตางดานทศตะวนออกและทศตะวนตกเพอปองกนแสงแดดสองถง

ในเวลาสายและเวลาบาย

หองโถงทมความกวางและยาว ตองการแบงเปนหองรบแขกและหองรบประทานอาหาร

สามารถใชฉากหรอตหนงสอกนเพอแบงพนทเปน ๒ สวนได

หองนอนควรจดใหมเครองเรอนนอยชนทสด เพอใหโปรงโลง อากาศถายเทไดสะดวก

เหมาะสำาหรบการนอนพกผอน

๑. การจดและตกแตงบาน ๒) ประหยด การจดและตกแตงบานโดยคำานงถงความประหยดคอการประหยดคาใชจาย

ประหยดทรพยากรและประหยดพลงงานดงตวอยาง

เลอกใชของตกแตงบานทหาไดงายในทองถน เพราะราคาถก ไมตองเสยคาใชจายในการเดนทางไปซอ

และคาขนสงทางไกล

ประดษฐของตกแตงบานเอง โดยใชวสดเหลอใช ภายในบานใหเกดประโยชนมากทสด เพอประหยด

ทรพยากรและคาใชจาย

จดวางเครองเรอนไมใหบงทศทางลมและใชผามานหรอมลบงแสงแดดเพอลดอณหภมของหอง โดยไมตองใชพดลมหรอเครองปรบอากาศ เปนการประหยดพลงงานไฟฟา

98

๑.๒ ของตกแตงบาน ของตกแตงบานมใหเลอกซอมากมายตามรานคาทวไปและหากตองการประหยดคาใชจาย

กสามารถประดษฐดวยตนเองโดยใชวสดทมในทองถน

ของตกแตงบานมหลายประเภทดงน

๑) ภาพภาพทนยมใชตกแตงบานมทงภาพวาดภาพถายภาพตอจกซอวภาพปกครอสสตตช

และภาพทประดษฐขนเองจากวสดธรรมชาตโดยนำามาใสกรอบแลวแขวนตดผนงตงวางบนโตะหรอตโชว

ในหองตาง ๆ ซงภาพทอยในแตละหองนนควรเปนภาพชดเดยวกน และเหมาะสมกบลกษณะหอง เชน

หองครวควรเปนภาพผกผลไมหรออาหารหองรบแขกควรเปนภาพบคคลในครอบครวภาพววทวทศน

หรอดอกไม

๕) สะอาด การจดและตกแตงบานโดยคำานงถงความสะอาด เปนการใชเครองเรอนและ

สงของตกแตงททำาความสะอาดไดงาย จดวางเครองเรอนและสงของเครองใชใหสะดวกตอการทำา

ความสะอาดพนผนงและเพดานหอง

การจดและตกแตงบานตองนำาหลกการเหลานมาประยกตใชรวมกนจงจะไดบานทสะอาด

เปนระเบยบเรยบรอยสวยงามและนาอยอาศย

๓) ปลอดภยการจดและตกแตงบานโดยคำานงถงความปลอดภยทำาใหผอยอาศยมสขภาพด

และปลอดภยจากอบตเหตดงตวอยาง

• จดวางเครองเรอนและสงของเครองใชใหเปนระเบยบ ไมเกะกะขวางทางเดน

เพอปองกนการสะดดหกลมหรอเดนชนไดรบบาดเจบ

• จดหองใหมอากาศถายเทสะดวกมแสงแดดสองถงบาง เพอปองกนไมใหหองอบชน

ซงจะเปนแหลงเพาะเชอโรค

• เลอกใชเครองเรอนของตกแตงและสงของเครองใชซงผลตจากวสดทไมเปนอนตราย

ตอสขภาพ ไมเกบกกฝนหรอเปนทอยของสตวและแมลงตางๆ เชน ใชชดรบแขกททำาจากไมแผนใหญ

แทนชดรบแขกททำาจากไมแกะสลกททำาความสะอาดยากและเกบกกฝนสวนแจกนดอกไมกระถางตนไม

หรออางเลยงปลาถานำามาใชตกแตงบานใหสดชนตองหมนดแลรกษาความสะอาดและเปลยนนำาบอยๆ

เพราะอาจเปนแหลงเพาะพนธยงแบคทเรยและราทอาจทำาใหเกดอนตรายตอผอยอาศยในบานได

๔) สวยงาม การจดและตกแตงบานโดยคำานงถงความสวยงาม เปนการนำาหลกศลปะ

เรองสรปทรงสดสวนผวสมผสความสมดลความกลมกลนความขดแยงมาประยกตใชดงตวอยาง

การใชผามานสกลมกลนกบสผนงหองหรอสของสงตกแตงและเครองเรอน

หองทตกแตงดวยภาพววทวทศน

การจดวางกระถางตนไมไวทระเบยงบาน ๑ ค เปนกระถางชนดเดยวกน ขนาดเทากน

และเปนตนไมชนดเดยวกน

หองทตกแตงดวยภาพบคคล

เครองแขวนทำาจากเปลอกหอย เครองแขวนทำาจากไมและโลหะ

๒) เครองแขวนเครองแขวนทนยมใชตกแตงประตบานหนาตางชายคาระเบยงหรอศาลา

ทำามาจากวสดหลายชนดเชนกระบอกไมไผเปลอกหอยกะลามะพราวเมลดพชหลอดพลาสตกแทงโลหะ

แทงแกวซงการนำาเครองแขวนมาตกแตงควร

คำานงถงทศทางลมและขนาดของเครองแขวน

เพราะการแขวนเครองแขวนในบรเวณทม

ลมพดแรงมากอาจทำาใหเครองแขวนตกลงมา

แตกหกเสยหายไดสำาหรบขนาดของเครองแขวน

ควรเลอกให เหมาะสมกบความสง และ

ความกวางของประตหรอหนาตาง มขนาด

ไมเลกหรอใหญเกนไปและแขวนเครองแขวน

ในตำาแหนงทอยสงเหนอศรษะเพอไมใหเกะกะ

เวลาเดนผานเขา-ออก

1110

๔) ผาคลม ผาคลมมกจะนำามาตกแตงโตะ ตเยน ซงสวนใหญทำามาจากวสดประเภทผา

หรอดายถกตอกนเปนลวดลาย ผาคลมทใชตกแตงควรมขนาดพอดกบสงของเครองใชทจะคลม

และมสกลมกลนกบสงของเครองใชผามานพรมหรอสของหอง

ผาคลมททำาจากผาทอพนเมอง ผาคลมททำาจากดายถกตอกนเปนลวดลาย

ตกตาดนเผา

๕) ตกตาและเครองปนดนเผาตกตาและเครองปนดนเผาทนำามาตกแตงบานควรจดวางใน

บรเวณทมองเหนไดชดเจนไมขวางทางเดนเขา-ออกและไมวางจำานวนมากจนดรก

๖) ไมดอก ไมประดบ การจดและตกแตงภายในหองตางๆและระเบยงบานดวยไมดอก

ไมประดบเพอใหเกดความสดชนแกผอยอาศยทำาไดหลายรปแบบเชนปลกในกระถางตงกบพนปลกใน

กระถางแขวนปลกในกระบะปลกในสวนถาดสวนแกวหรอสวนขวดใสในแจกนซงไมดอกไมประดบ

ทปลกภายในหองตางๆของบานควรเปนพรรณไมในรมทเจรญเตบโตไดโดยไมตองใชแสงแดดมากนก

สวนไมดอก ไมประดบทปลกบรเวณระเบยงหรอภายนอกบานควรเปนพรรณไมกลางแจงจงจะเหมาะสม

นอกจากนพชผกสวนครวบางชนดเชนพรกมะเขอเทศหรอสมจดกสามารถนำามาปลกในกระถางเพอใช

ประดบตกแตงภายนอกบานใหดสวยงามไดเชนกน

ตวอยางพรรณไมในรมและพรรณไมกลางแจง

พรรณไมในรม พรรณไมกลางแจง

เฟ รน พลดาง ราชน หนออน ปกแมลงสาบ

เขยวหมนป กวนอม ไผฟลปปนส ลนมงกร

มอส ส เศรษฐ เ ร อนนอก เศรษฐ เ ร อนใน

หมากผหมากเมยพรมกำามะหยปาลมบางชนด

ดาดตะกว ฤๅษผสม ผกเปดดาง แพรเซยงไฮ

คณนายตนสาย ฟาประดษฐ ผเสอ ชาฮกเกยน

ผกากรอง ชวนชม ไทร โปยเซยน กหลาบหน

ปมหยกมาลายสบปะรดสบางชนดวานหางจระเข

กาบหอยแครงแคระ

เศรษฐเรอนนอก

ชวนชม

พรมกำามะหย

โปยเซยน

ผามาน มลพลาสตก

๓) มานและมลมานและมลทนยมใชตกแตงประตหนาตางโดยทวไปทำาจากผาพลาสตก

และไมไผซงผาและพลาสตกจะมหลายสหลายลายใหเลอกบางชนดอาจมภาพพมพลงไปดวย

กจกรรมสรางทกษะชวตและอาชพ

คำาถามพฒนากระบวนการคด

๑. การจดและตกแตงบานมความสำาคญอยางไร

๒. เพราะเหตใดจงตองจดใหหองนอนมเครองเรอนนอยทสด

๓. มานและมลชวยประหยดพลงงานไดอยางไร

๔. ถาตองการประหยดทรพยากรในการจดและตกแตงบานตองทำาอยางไร

๕. ความรทางดานศลปะนำามาใชในการจดและตกแตงบานไดอยางไร

๑. นกเรยนสำารวจบานของตนเองแลววเคราะหวาบรเวณใดบางทตองจดและตกแตงใหม

เพราะอะไรจากนนบนทกผลการวเคราะห

๒. นกเรยนออกแบบจดและตกแตงบานของตนเองใหมจากผลการวเคราะหในขอ๑ โดยวางแผน

และระบายสบรเวณทจะจดและตกแตงใหมพรอมเขยนบรรยายใตภาพวาการจดและตกแตงบาน

ดงภาพดขนกวาเดมอยางไร

๓. นกเรยนแบงกลมรวมกนสบคนการจดและตกแตงบานแบบประหยดพลงงาน แลวจดทำา

แบบบานจำาลองโดยประยกตใชขอมลทสบคนมาได และนำาความรเรองการจดและตกแตงบาน

มาจดหองตางๆใหถกตองเหมาะสมจากนนนำาเสนอผลงานหนาชนเรยน

1312

๗) โคมไฟฟาการจดและตกแตงบานดวยโคมไฟฟา

นอกจากจะทำาใหมแสงสวางเพยงพอตอการใชงานแลว ยงม

จดประสงคเพอความสวยงามอกดวย โคมไฟฟาทใชตกแตงบาน

มใหเลอกทงชนดตงพนตงโตะและตดตงบนเพดาน

โคมไฟฟาตงพน โคมไฟฟาตงโตะ โคมไฟฟาตดตงบนเพดาน

จดประกายโครงงาน

สรางเสรมความเปนอยอยางพอเพยง

การจดและตกแตงบานเปนการจดวางเครองเรอนและสงของเครองใชในบานเพอความเปนระเบยบ

เรยบรอยสวยงามและสะดวกตอการใชงาน

“ทำาอยางไรใหบานสวยงาม”

นกเรยนแบงกลมสำารวจวสดธรรมชาตในทองถนของตนเองทไมใชแลวชวยกนคดคนและประดษฐ

ของตกแตงบานโดยใชวสดธรรมชาตเหลานน แลวนำาผลงานมาแลกเปลยนแนวคดหรอจดประกวด

ผลงานภายในโรงเรยนจากนนนำาผลงานไปจดตกแตงทบาน

การประดษฐของตกแตงหรอของใชขนเองโดยใชวสดธรรมชาตทมอยในทองถนชวยใหประหยด

คาใชจายและรคณคาของทรพยากรทมอย

สรปความร

1514

กรรไกรตดกง เลอย

บานทมสวนผอยอาศยตองรจกดแลรกษาและ

ตกแตงสวนเปนประจำา เพอใหสวนคงความสวยงาม

สดชนอยเสมอ และการดแลสวนเปนประจำาจะชวย

ลดความเครยดของผอยอาศย ลดปญหาฝนละออง

ทมอย ในบรรยากาศ และลดเสยงรบกวนจาก

ยานพาหนะทผานไปมา หากละเลยการดแลรกษา

ทำาความสะอาด สวนอาจกลายเปนทอยอาศยของ

สตวมพษตางๆเชนงตะขาบผงตอแตน

สวนเปนสวนหนงของบาน โดยสวนอาจจะอยหนาบานหลงบานหรอขางบานกได ภายในสวน

สวนใหญประกอบดวยหญา ไมคลมดน ไมพม ไมดอก ไมประดบ ไมยนตน ไมกระถางแขวน และ

ของตกแตงอนๆเชนนำาพนำาตกจำาลองรปปนกอนหน

นอกจากน บางบานอาจปลกผกสวนครวพชสมนไพรในแปลง ในกระถางหรอรมรว และไมผล

ไวรบประทานในครวเรอนอกดวย

๒. การดแลรกษาและตกแตงสวน

๒.๑ การดแลรกษาสวน การดแลรกษาสวนใหสวยงามและมอายยาวนานมแนวทางดงน

๑) เลอกพรรณไมทปลกใหเหมาะสมตามธรรมชาตเชนพรรณไมในรมกควรปลกในทรม

หรอแสงแดดรำาไรพรรณไมกลางแจงกควรปลกบรเวณกลางแจงเพอใหไดรบแสงแดดเตมท

๒) ตดแตงกงและใบของไมพมและไมยนตนใหเปนระเบยบ ปองกนไมใหเกยวสายไฟฟา

หรอรกทบเกนไปโดยใชอปกรณหรอเครองมอตางๆเชนใชกรรไกรตดกงเพอตดแตงกงและใบเลกๆ

ใชเลอยตดกงไมใหญ

๓) ใชกรรไกรตดหญา เครองเลมหญา หรอเครองตดหญาตดเลมหญาในสนามทกเดอน

เดอนละ๑ครง

๔) รดนำาพรรณไมในสวนทกวน เชาและเยน โดยใชบวรดนำา หรอสายยางทมหวฉดปรบ

ระดบความแรงของนำาได ควรรดนำาใหชมชนแตไมแฉะ หรอมนำาขง เพราะอาจทำาใหพรรณไมในสวน

เนาตายได

๕) พรวนดนถอนหญาใสปยเปนประจำาสมำาเสมอการพรวนดนควรระมดระวงไมใหถกราก

ของพรรณไมการถอนหญาควรใชมอดงออกทงรากเพอไมใหหญาเจรญเตบโตไดอกการใสปยควรเลอก

ใชใหเหมาะสมกบพรรณไมทปลกและโรยใหหางจากโคนตนพอประมาณออกไปจนถงปลายพมของตน

จากนนพรวนดนกลบปยการพรวนดนและใสปยมอปกรณทจำาเปนคอสอมพรวนและเสยมใชสำาหรบ

พรวนดนชอนปลกใชสำาหรบตกปยใสพรรณไมในสวน

กรรไกรตดหญา

ชอนปลก

บวรดนำา สายยางทมหวฉด

เครองเลมหญา

สอมพรวน

เครองตดหญา

เสยม

1716

๖) กวาดและเกบเศษใบไมทรวงหลนบนพนดนสนามหญาหรอแปลงปลกไมดอกไมประดบ

แลวนำาไปทงในถงขยะหรอนำาไปทำาปยหมก

๗) ปองกนและกำาจดโรคหรอแมลงศตรพชในชวงทมการระบาด โดยตดแตงกงทเปนโรค

หรอจบแมลงทำาลายโดยอาจใชนำายาทสกดจากพชสมนไพรเพอความปลอดภยของผใชและสงแวดลอม

๒.๒ การตกแตงสวน การตกแตงสวนเปนการปรบปรงเปลยนแปลงสวนทมอยแลวใหดสวยงามสดชนไมซำาซาก

จำาเจและสรางความประทบใจใหผพบเหนโดยนำาความรในเรองตอไปนมาประยกตใชรวมกน

๑) หลกศลปะทใชในการออกแบบเพอตกแตงสวน การออกแบบเพอตกแตงสวนตองใช

หลกศลปะหลายอยางมาผสมผสานกนดงน

(๑) สดสวนเปนความสมพนธระหวางพนทวางในสวนกบขนาดของพรรณไมทจะปลก

ลงไปใหมเชนตนไมขนาดใหญเหมาะกบพนทวางขนาดใหญตนไมขนาดเลกเหมาะกบพนทวางขนาดเลก

(๒) จงหวะ เปนความตอเนองกนของตำาแหนงการจดวางพรรณไม เชน หากวาง

พรรณไมชนดเดยวกนไมตอเนองกน หรอหางบาง ชดบาง จะดไมสวยงาม แตหากวางตอเนองกนใน

ระยะหางเทาๆกนจะดสวยงามมากขน

(๓) ความกลมกลน เปนความคลายคลงกนในเรองของการใชเสน รปทรงและสของ

พรรณไมเมอมความคลายคลงกนจะทำาใหภาพรวมของสวนมความเปนอนหนงอนเดยวกน

(๔) ความขดแยง เปนความแตกตางกนในเรองของการใชเสน รปทรง และสของ

พรรณไมเชนการปลกไมยนตนตดแตงพมกงใบเปนรปทรงกรวยสลบกบไมพมตดแตงเปนรปทรงสเหลยม

และอยในระดบตำากวาไมยนตนการจดวางพรรณไมทมสของใบหรอดอกแตกตางกนไวดวยกน

(๕) ความสมดล เปนการจดวางพรรณไมใหเกดความสมดลกนอยางลงตว สราง

จดสนใจหลกและจดสนใจรองเชนจดวางพรรณไมและสงตกแตงใหมสขนาดรปรางจำานวนเทากนและ

จดวางเหมอนกนทง๒ขางหรอมนำาหนกเทากนดวยสายตา

๒) รปแบบการจดสวนสวนโดยทวไปแบงไดเปน๓ประเภทใหญๆดงน

สวนแบบประดษฐ

(๑) สวนแบบประดษฐ เปน

สวนทนำารปเรขาคณต เชน วงกลม สเหลยม

สามเหลยมครงวงกลมเขามาใชในการออกแบบ

และใชหลกศลปะในการจดสวนแบบสมดล

โดยมจดศนยกลาง เชน นำาพ รปปน ตงไว

กลางสวนและมตนไมตกแตงเปนรปรางเฉพาะ

จดวางไวเปนจงหวะตามขนาดของสวน

(๒) สวนแบบธรรมชาตเปนสวนทเนนความสมดลแบบซาย-ขวาไมเทากนการจดวาง

ตนไมเปนแบบอสระใหเขาถงธรรมชาตไดใกลเคยงทสดสวนแบบธรรมชาตมหลายรปแบบดงน

สวนบาหล เปนสวนแบบธรรมชาตทนยมใชรปปนยกษ สงห เทวรป หรอนางอปสรมาตกแตง

สวนเมองรอน เปนสวนแบบธรรมชาตทมนำาตก หน โอง ฯลฯ และมพรรณไมเมองรอน เชน พลบพลง

กระดาด สำาหรบตกแตงสวน

๓) สงทใชตกแตงสวนสงทนยมใชตกแตงสวนมใหเลอกมากมายตามขนาดและรปแบบ

ของสวนดงน

อนทนล

สวนแนวใหม

(๑) พรรณไมทนยมใชตกแตง

สวนแบงเปน๔ประเภทใหญๆดงน

๑. ไมประธานเปนไมยนตน

ขนาดใหญ อายหลายป มความสงเกน ๖ เมตร

สามารถใชเปนฉากหลงใหรมเงาหรอเปนแนวกนลม

ไดเชนอนทนลปาลมพญาสตบรรณลลาวดจามจร

ราชพฤกษ

(๓) สวนแนวใหม เปนสวนทมรปแบบผสมผสานกนระหวางสวนประดษฐและ

สวนธรรมชาตโดยเนนทสงตกแตงสวนเชนโตะเกาอศาลาโคมไฟฟาและการปพนดวยวสดอนๆทไมใช

หญาเพอใหมพนทใชสอยไดอยางเตมท

1918

๒. ไมพม เปนตนไมทมความสงประมาณ

๑-๒เมตรมสดอกสใบและลวดลายหลากหลายนยมใชปลก

ประดบแปลง เปนรวกนบงตา และปลกไวรมขอบทาง เชน

เทยนทองเฟองฟาเขมชบาพวงทองมะล

เทยนทอง

เฟองฟา

เขม

๓. ไมคลมดน เปนตนไมทสงไมเกน

๓๐ เซนตเมตร มกจะปลกเปนกลมตดกน มลวดลายและ

มหลายสใหเลอกนยมปลกประดบขอบแปลงและคลมพนดน

แทนหญา เชน แววมยรา ฟาประดษฐ แพรเซยงไฮ

ผกเปดดาง เฟรนมะขามกาบหอยแครงแคระดาดตะกว

คณนายตนสาย

แววมยรา

ฟาประดษฐ

ผกเปดดาง

2120

(๒) วสดปพนซงไมรวมถงหญาไดแกอฐหนและกรวดนยมใชปทางเทาภายในสวน

หรอจดวางรวมกนเปนกลมกอน รวมกบการปลกไมประธานหรอไมพมและไมคลมดน มวตถประสงค

เพอความสวยงามอำานวยความสะดวกในการตดหญาลดการกระแทกของนำาฝนกบหนาดน

๔. หญา เปนพชคลมดนทชวยปองกนการพงทลายของหนาดนมความสวยงาม

และสามารถเหยยบยำาได หญาทนยมปลกตามบานทว ๆ ไป ม ๒ ชนด ไดแก หญานวลนอย และ

หญามาเลเซย

(๓) รปปนและเครองปนดนเผา

นยมนำามาเปนจดสนใจในสวน การเลอกรปปน

และเครองปนดนเผามาจดวาง ควรพจารณาขนาด

ของสวนและรปแบบของสวนเปนสำาคญ เชน สวน

ขนาดเลกควรใชรปปนและเครองปนดนเผาขนาดเลก

สวนแคบควรใชรปปนมนวาวมาตงวางมฉากหลงท

ปลกตนไมเลอยไวบานทรงไทยควรใชเครองปนดนเผา

แกะลวดลายมาตกแตงสวนสวนญปนและสวนจน

ควรตกแตงดวยตะเกยงสะพานเลกๆและอางนำา รปปน

(๔) มานงชดสนามและศาลาเปนสงตกแตงทใหผมาเยยมเยยนไดนงพกผอนทามกลาง

สวนทสวยงามสวนใหญทำาจากหน เหลกพนส และไมเนอแขง การเลอกใชควรพจารณาจากขนาดและ

รปแบบของสวนเปนสำาคญเชนสวนขนาดเลกใหใชเกาอเหลกพนส๒ตวและโตะ๑ตวสวนขนาดใหญ

ใหใชศาลาหรอมานงหนออนมาตงวางสวนแบบไทยควรตงศาลาสวนแบบยโรปควรตงโตะ เกาอโลหะ

ดดลวดลายตางๆจดเปนมมพกผอน

หญานวลนอย หญามาเลเซย

หน

ศาลา

อฐ

มานงและโตะหนออน

กรวด

โตะ เกาอดดลวดลาย

(๕) นำาและไฟเปนสงตกแตงทเพมชวตชวาใหกบสวนโดยอาจจะใชเปนนำาตกนำาผด

นำาพและมไฟสองทโคนไมประธานเพอใหสวนดมความแตกตางในเวลากลางคน

นาตกในสวน

เวบไซตแนะนำา

คำาถามพฒนากระบวนการคด

กจกรรมสรางทกษะชวตและอาชพ

(๑) สำารวจและวเคราะหสวนเดมวามพรรณไมใดบางทควรคงไว พรรณไมใดบางทควรขนยายออกดนมความอดมสมบรณ หรอไม บรเวณใดรกราง บรเวณใดวางเปลา สงตกแตง ใดบางทแตกหกหรอชำารดแลวจดบนทกไว

(๒) ออกแบบสวนใหมโดยนำาหลกศลปะ ความร เกยวกบ รปแบบสวนและสงของตกแตงสวนมาประยกตใชรวมกน รางเปนภาพ๒หรอ๓มตแลวระบายสใหสวยงามเพอเปน แนวทางในการตกแตงสวน

(๓) ปรบพนทโดยขนยายพรรณไมและสงตกแตงทไมตองการ ออก เตรยมดนในบรเวณทจะปลกพรรณไมใหม และทำา ความสะอาดบรเวณทจะวางสงตกแตงใหม แลวโรยปนขาว ทำาอาณาเขตทตองการปลกพรรณไมหรอตงวางสงตกแตงไว

(๔) เลอกซอสงตกแตงสวนตามแบบสวนใหมท รางไว โดย

เลอกซอในยานเดยวกนเพอประหยดคาใชจายในการเดนทาง

และการขนสง

(๕) ปลกพรรณไมและจดวางสงตกแตงในสวนตามทออกแบบไว

โดยปลกไมประธานกอนตามดวยไมพมไมคลมดนปหญา

และปทางเทาเปนลำาดบสดทาย

2322

การดแลและตกแตงสวนชวยใหสวนมความสะอาดสวยงามและสรางบรรยากาศทดใหแก

ผอยอาศยและผมาเยยมเยยน

๑๐วธจดสวนพชตพนทเลก http://www.baanlaesuan.com/33973/ideas/garden-ideas/small-garden/

๑. การดแลรกษาสวนมความสำาคญอยางไร๒. ถาตองการใหสวนสวยงามอยเสมอจะมแนวทางการดแลรกษาอยางไร๓. เพราะเหตใดจงตองตกแตงสวน๔. สวนรปแบบใดเหมาะกบบานทมพนทนอยมากทสด๕. นกเรยนจะนำาความรเรองการตกแตงสวนไปใชประโยชนอยางไร

๑. นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบการตกแตงสวนแลวรวบรวมเนอหาทำารายงาน

๒. นกเรยนสำารวจบรเวณบานของตนเองหรอสวนของตนเองแลวออกแบบตกแตงสวนใหสวยงาม

เหมาะสมกบขนาดพนทสวนทจะจดจรงโดยรางภาพ๒มตหรอ๓มตลงในกระดาษวาดเขยน

แลวระบายสใหสวยงาม

๓. นกเรยนแบงเปน๔กลมรวมกนออกแบบและตกแตงสวนในโรงเรยนตามรายการทกำาหนดหรอ

ทำาชนงานจำาลอง โดยใชวสดหรอพรรณไมทสามารถหาไดงายภายในทองถน จากนนนำาเสนอ

ผลงานหนาชนเรยน

กลมท๑สวนแบบประดษฐ กลมท๒ สวนแบบธรรมชาต

กลมท๓สวนแนวใหม กลมท๔ สวนผกสวนครว

สรางเสรมความเปนอยอยางพอเพยง

การเลอกใชพรรณไมทมในทองถนมาจดตกแตงสวนเปนการชวยประหยดคาใชจายและรจกใช

ทรพยากรทมอยใหเกดประโยชน

จดประกายโครงงาน

“สวนในฝนของนกเรยนเปนอยางไร”

นกเรยนแบงกลมชวยกนออกแบบสวนตามจนตนาการของนกเรยนโดยยดรปแบบการจดสวน

ทไดศกษาแลวสำารวจพรรณไมทมในทองถนนำามาจำาลองชนงานตามทออกแบบไวจากนนนำาผลงานมา

จดประกวดในงานนทรรศการของโรงเรยนแลวนำาทกษะทไดไปประยกตใชปรบสวนทบานของตนเอง

สรปความร

๔) ขนตอนการตกแตงสวน

การตกแตงสวนใหสวยงามประหยดเวลาและคาใชจายมขนตอนดงน