Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

เกดอยางไร ประเทศไทยจงมนคงศาสตราจารยเกยรตคณ ดร. ปราโมทย ประสาทกล

การประชมวชาการประชากรและสงคม ครงท 10

โรงแรมเอเซย ราชเทว

1 กรกฎาคม 2557

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ประชากรของประเทศไทย

•สมยสโขทย 1 ลาน•ปลายสมยอยธยา ตนรตนโกสนทร 4 ลาน•สมยรชกาลท 5 เมอรอยปกอน 8 ลาน• ตนรชกาลท 9 (พ.ศ. 2489) 18 ลาน• ปจจบน ป 2557 65 ลาน (รวมแรงงานขามชาต 2 ลาน)

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

โครงสรางอายของประชากรไดเปลยนแปลงไปอยางมาก

รอยละของประชากรจ าแนกตามกลมอาย

อายต ากวา 15 ป 50 43 20อาย 15-59 ป 47 52 67อาย 60 ปขนไป 3 5 13

จากประชากรเยาววย สประชากรสงวย

4,000,0002,000,000 0 2,000,0004,000,000

25532453 25034000 2000 0 2000 40004000 2000 0 2000 4000

0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80+

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

สมเดจกรมพระยาด ารงราชานภาพ เสนาบด กระทรวงมหาดไทย ทรงกลาวในพธเปดการประชม

แพทยหวเมอง เมอ 2 ตลาคม 2449“...เมองไทยเรามอาณาเขตกวางขวาง แตมคนนอย ถาจะมอกสก 5 เทา หรอ 6 เทา ของเดยวนกจะมทพอกนอย ไมอตคต...

... ดวยเหตนจงเหนวาจ านวนพลเมองเปนสงส าคญแกบานเมองมาก จะท าอยางไรใหพลเมองของเรามมากนน แมรฐบาลจะเนรมตใหคนมากขนไมไดกจรงอย แตยงมทางทจะท าไดอยางหนง คอบ ารงคนทเกดมาใหรอดอยจนเตบโตใหมาก อยาใหตายมากนก...ถารฐบาลคดอานปองกนอยางใดใหคนตายนอยลงได จ านวนไพรบานพลเมองกยอมจะมากขนโดยเรว”

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

เราเคยมนโยบายสงเสรมการมลก

• รฐบาลจอมพลป. พบลสงครามมนโยบายเรงเพมประชากร• 1 กนยายน 2485 ค าสงตงองคการสงเสรมการสมรสขนในกระทรวงสาธารณสข เพอเรงเพมจ านวนประชากรเพอความมนคงของชาต• 10 มนาคม 2486 จดงานวนแม ประกวดแมลกดกเปนครงแรก แมเขาประกวดมลกตงแต 15 คนขนไปทงสน• พ.ศ. 2499 ประกาศใชพระราชบญญตสงเคราะหผมบตรมาก

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

นโยบายประชากรของประเทศไทยไดเปลยนเปนการคมก าเนดประชากรรนเกดลาน พ.ศ. 2506 - 2526

ทมา: ปราโมทย ประสาทกล และ ปทมา วาพฒนวงศ “สถานการณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2548”ใน กฤตยา อาชวนจกล และ ปราโมทย ประสาทกล (บรรณาธการ). ประชากรและสงคม 2548.

0

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,0002480

2484

2488

2492

2496

2500

2504

2508

2512

2516

2520

2524

2528

2532

2536

2540

2544

2548

2552

ประชากรรนเกดลาน

จ านวนเกด (คน)

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h • รฐบาลสมยจอมพลถนอม กตตขจร ประกาศนโยบายประชากรโดยมตคณะรฐมนตร เมอ 17 มนาคม 2513

“รฐบาลไทยมนโยบายทจะสนบสนนการวางแผนครอบครวดวยระบบใจสมครเพอแกปญหาตางๆ เกยวกบ

อตราเพมของประชากรสงมาก ทจะเปนอปสรรคส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจ และสงคมของประเทศ”

เกดมากไปเคยเปนปญหาประชากรของประเทศไทย

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ประเทศไทยใชการวางแผนครอบครวเปนมาตรการส าคญในการชะลออตราเพมประชากร

ความส าเรจของโครงการวางแผนครอบครวของประเทศไทยเปนทยอมรบกนทวโลก

แนวโนมอตราการคมก าเนดรอยละ

ยาเมดคมก าเนด44%

ท าหมนหญง30%

ยาฉดคมก าเนด18%

ถงยางอนามย3%

ท าหมนชาย1%

นบระยะปลอดภย2%

วธอน1%

วธการคมก าเนด

แหลงขอมล: รายงานการส ารวจอนามยเจรญพนธพ.ศ.2552 ส านกงานสถตแหงชาต

14.8

26.4

36.7

53.4

59.0

64.6

70.5

72.2 73.0 73.5

0

20

40

60

80

2512

2515

2518

2521

2524

2527

2530

2533

2536

2539

2542

2545

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

โครงการวางแผนครอบครวแหงชาตไดท าใหภาวะเจรญพนธของสตรไทยลดลงอยางมากและรวดเรว

แหลงขอมล: พ.ศ. 2507 2517 2528 และ 2534: รายงานการส ารวจการเปลยนแปลงประชากรของประเทศไทย

พ.ศ. 2539: โครงการส ารวจภาวะคมก าเนดในประเทศไทย พ.ศ. 2539

พ.ศ. 2556: ประมาณการโดยสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล

ป

อตราเจรญพนธ(ตอผหญง 1 คน)

2507 2517 2528 2534 2539 2555

6.3 4.9 2.7 2.2 2.0 1.6

อตราเจรญพนธรวม (Total fertility rate-TFR) หรอจ านวนบตรเฉลยตอสตรตลอดวยเจรญพนธ ลดลงจากมากกวา 5 เหลอเพยง 2 ในป 2540 และเหลอเพยง 1.6 ในปจจบน

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

โครงการวางแผนครอบครวท าใหประชากรของประเทศไทยเพมนอยลง อยางนอย 25 ลานคน

แหลงขอมล: ส ามะโนประชากรของประเทศไทยและฟลปปนสส ามะโนประชากรครงท 4 ของประเทศฟลปปนสท าใน ป 1903 นบประชากรได 7.6 ลานคน ส ามะโนประชากรครงแรกของประเทศไทยป 1900 นบประชากรได 8.3 ลานคน

25 ลานคน

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1900 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2014

จ านว

นประชา

กร (ล

านคน

)

ฟลปปนส

ประเทศไทย

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ท าไมเดกจงเกดนอยลง

ตวชวด เพศ 2513 2533 2553

คนอยเปนโสดมากขน %โสด อาย 30-39 ป ชาย 7.7 12.8 30.1

หญง 6.7 12.1 18.9

คนแตงงานชาลง อายโสดเฉลยเมอแรกสมรส ชาย 24.7 26.0 28.5

หญง 22.0 23.5 24.9

คนมการศกษาสงขน %อาย 25-29 ป จบการศกษาป.ตร+

ชาย 0.9 4.8 33.6

หญง 0.6 5.0 53.5

แหลงขอมล: ค านวณจากส ามะโนประชากร 2513, 2533 และ 2553

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

แลวประชากรไทยกสงวยขน การทเดกเกดนอยลง และอายคาดเฉลยทยนยาวขน ท าใหประชากรสงวยขน

4000000 2000000 0 2000000 4000000

0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84

90-94

100+

4,000,000 2,000,000 0 2,000,000 4,000,000

0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84

4,000,000 2,000,000 0 2,000,000 4,000,000

0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84

เกดนอยลง

อายคาดเฉลยยนยาวขน

จ านวนเกดนอยลงท าใหสวนฐานของพระมดแคบเขาอายคาดเฉลยยนยาวขน ขยายสวนยอดของพระมด

2513 2533 2553

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ประเดนปญหาประชากรของประเทศไทยเกยวกบการเกดทนอยลง

• เดกเกดนอยเกนไปหรอเปลา?• จะท าใหประชากรลดจ านวนลงหรอเปลา?•พระมดประชากรจะหวกลบหรอเปลา?• โครงสรางประชากรจะไมสมดล จนขาดแคลนแรงงานหรอขาดก าลงคนในวยท างานหรอเปลา?

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ผหญงไทยมลกเฉลยนอยกวาสองคนไมเพยงพอทจะทดแทนพอและแม ?

• “อตราเจรญพนธรวม” หรอสตรคนหนงมบตรเฉลย ต ากวาระดบทดแทน (2.1 คน) จะท าใหประชากรลดลงจรงหรอ?

• ปจจบน เกดปละ 8 แสน ตายปละ 4.5 แสน เพมปละ 3.5 แสน เทากบเพมประมาณ 0.5%

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

การทมเดกเกดนอยลงในปจจบนจงเกรงกนวาประเทศไทยจะขาดแคลนแรงงานในอนาคต

ประชากร (ลานคน) 2553 2563 2573 2583

รวมทงหมด 63.8 66.0 66.2 63.9

อาย 15-59 ป 42.7 42.3 38.7 34.6

อาย 60-64 ป 2.6 4.0 4.9 4.5

อาย 15-64 ป 45.4 46.3 43.6 39.2

ส ามะโนประชากรและเคหะ 2553 นบจ านวนแรงงานขามชาตได 2.1 ลานคน

จ านวนประชากรวยแรงงานของประเทศไทย (ไมรวมแรงงานขามชาต) พ.ศ. 2553-2583

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ประเทศไทยเพมแรงงานไดโดย...• รกษาผสงอายใหอยในก าลงแรงงานใหนานทสดขยายอายเกษยณปรบมโนทศนนยามผสงอาย (อาย 60 ปตนๆ ยงไมแก)ลด “วยาคต” ในสงคมไทยสงเสรมสขภาพคนในวยแรงงาน และ วยสงอาย

ภาพ: ส านกงานสถตแหงชาต http://service.nso.go.th/nso/web/article/article_olderwork.html

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ประเทศไทยเพมแรงงานไดโดย...

น าเขาแรงงานบางประเภท

ภาพ: ประกนสงคม' ยนยนลกจางตางดาวถกกฎหมาย รบสทธคมครอง 7 กรณ เทาเทยมแรงงานไทย http://www.hfocus.org/content/2013/10/5169

ภาพ: แรงงานขามชาตกบประชาคมอาเซยนhttp://krutanupatr.blogspot.com/2013/10/blog-post.html

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ประเทศไทยลดปญหาการขาดแคลนแรงงานไดโดย...

ปรบวธการผลต ดวยการเพมการใชเทคโนโลยและเครองจกรกล

ภาพ: การแสดงเทคโนโลยการใชหนยนตในงานอตสาหกรรมการผลตhttp://machine-99.blogspot.com/

ภาพ: การน าเทคโนโลยแขนกลRobot มาใชในการจดเรยงแผนกระจกhttp://machine-99.blogspot.com

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ประเทศไทยเพมแรงงานในอนาคตไดโดย...

พฒนาคณภาพ (สขภาพและการศกษา) เดกทเกดจากแรงงานขามชาต

ภาพ: ประชาชาตธรกจออนไลน "ทยเอฟ แคร เซนเตอร" ตอกย าความเทาเทยมการศกษาhttp://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1376296604

ภาพ: OKNation, ท าไมผมไมไดแขงกฬา : 3 ปกบค าถามของเดกขามชาต? http://www.oknation.net/blog/thananuch/2013/01/20/entry-1

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ประเทศไทยควรมเดกเกดปละเทาไรจงจะด

100 50 0 50 100

0-4

15-19

30-34

45-49

60-64

75-79

90-94

โครงสรางอายประชากรในอดมคต

ประเทศไทยควรมการเกดไมต ากวาปละ 7.5 แสนคนไปเรอยๆ

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

โจทยทตงไว“เกดอยางไร ประเทศไทยจงจะมนคง”

ประชากรทมคณภาพ• การเลยงด• การอบรมสงสอน• การศกษา• การขดเกลาทางสงคม

การเกดทมคณภาพ

ความมนคงของประเทศ• เศรษฐกจ• สงคม• การเมอง• วฒนธรรม

ความสข สนต

บรหารจดการ

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

ประเทศไทยมการเกดเพยงปละไมถง 8 แสนคน

• ตองท าใหการเกดทกรายเกดจากครรภทวางแผนและตงใจ• ตองสงเสรมคณคาของการเกดทกราย• เพอผลตสมาชกใหมทมคณภาพและคณคาใหกบสงคมไทย

ภาพ: www.charme.in.th; www.globalfashionreport.com

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h

คณภาพและคณคาของการเกดเปนเรองส าคญกวาปรมาณ

• เราจะตองสงเสรมคณคาของการเกด• การมลกคอการผลตทรพยากรมนษยอนมคาใหกบประเทศชาต• ท าใหการเกดทกรายมคณภาพ

การเกดทมคณภาพ คอการเกดจากแมทตงใจ พรอม

และวางแผน

ภาพ: เทคนคกระตนน านมแม http://lifestyle.th.msn.com//health/tips/เทคนคกระตนน านมแม

Inst

itu

te f

or

Pop

ula

tio

n a

nd

So

cial

Res

earc

h “คณภาพและคณคาของการเกดทกรายคอ ความมนคงของประเทศ”

ภาพ: สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน, www.trueplookpanya.com