สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข

กรมวทยาศาสตรการแพทย

กระทรวงสาธารณสข88/7 ซอยบ�าราศนราดร ถนนตวานนท

ต�าบลตลาดขวญ อ�าเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000

โทร. 0-2589-9850-8 ตอ 99445, 98322

โทรสาร 025915449

http:// www.nih.dmsc.moph.go.th

เลปโตสไปโรสสเปนโรคตดตอจากสตวสคนทมอนตรายรายแรง

ถงเสยชวตซงมสาเหตจากเชอLeptospirainterrogansผปวยมกม

อาการเรมตนดวยอาการไขเฉยบพลนปวดศรษะปวดเมอยกลามเนอ

มเลอดออกทเยอบตา ไอคอแขง ในรายทมอาการแทรกซอนรนแรง

ผปวยจะมอาการดซานตบวายไตวายเฉยบพลนมเลอดออกในปอด

และเสยชวตในเวลารวดเรว ดงนนผทอยในพนทระบาดและมปจจย

เสยงควรตระหนกถงอนตราย และไปพบแพทยตงแตเรมมอาการ

หากไดรบการรกษาตงแตเรมปวยจะชวยลดความรนแรงของโรคและ

อตราตายลง

คนไดรบเชอเลปโตสไปราจากการสมผสโดยตรงกบปสสาวะหรอ

เลอดของสตวทตดเชอหรอน�าดนทปนเปอนเชอนอกจากเชอจะเขาส

รางกายทางรอยถลอกของผวหนงแลวอาจตดเชอจากการกนอาหาร

และน�าทปนเปอนปสสาวะสตวทเปนรงเกบเชอเลปโตสไปรา เชอน

สามารถไชผานเยอบทางเดนอาหารทางเดนหายใจเยอตาไดดวยเชอ

เลปโตสไปราพบไดในสตวปาสตวเลยงฟารมสตวหลายชนด เชนหน

หม โคกระบอ สนขสกรแมวฯลฯ โดยเชอจะถกขบออกมากบ

ปสสาวะสตวแลวปนเปอนอยในสงแวดลอมหนและสตวฟนแทะเปน

แหลงแพรเชอมาสคนทส�าคญ ผปวยสวนใหญมกมประวตลยน�าลย

โคลนดวยเทาเปลาผมอาชพทตองสมผสสตวดนและน�า เชนชาวไร

ชาวนาคนเลยงสตวสตวแพทย เปนกลมเสยงตอโรคน กจกรรมและ

กฬาทางน�าเชนเลนเรอลองแกงวายน�าเปนตน

ลดจ�านวนสตวตดเชอโดยตรวจและใหการรกษาปองกนการตด

เชอของสตวเลยงโดยใหวคซนหลกเลยงการสมผสแหลงน�าทมสตวปา

และสตวเลยงทเปนรงโรคลดแหลงแพรเชอโดยก�าจดหนสตวรงโรค

และก�าจดขยะมลฝอยลดการสมผสเชอปนเปอนโดยสวมถงมอและ

รองเทาขณะท�างานสมผสดนหรอลยน�าลยโคลนและรกษาสขอนามย

สาเหตหนงทท�าใหผปวยโรคเลปโตสไปโรสสเสยชวตมากเนองมาจากผปวยมอาการไดหลายรปแบบซงคลายกบโรคตดเชอหลายโรคเชนมาเลเรยไทฟอยดไขหวดไขเลอดออกเมลออยโดสสสครบไทฟสและไวรสตบอกเสบเปนเหตใหแพทยวนจฉยเปนโรคอนไดซงจะมผลตอการรกษาการตรวจทางหองปฎบตการจงมความส�าคญมากทงการตรวจเพอวนจฉยโรคเลปโตสไปโรสสและการตรวจเพอแยกโรคตดเชออน ดงนนเพอใหสามารถวนจฉยโรคไดอยางถกตองและรวดเรวห องปฏบตการในถนระบาดควรมการตรวจเบองต นด วยกลองจลทรรศนจากตวอยางเลอดหรอปสสาวะของผปวย7หรอ ชดทดสอบอยางงายส�าหรบวนจฉยโรคเลปโตสไปโรสสและตรวจวเคราะหเพอแยกโรคอนทมอาการคลายคลงกนดวยการสงตรวจยนยนดวยวธเพาะเชอหรอMATทสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสขและศนยวทยาศาสตรการแพทยหรอหองปฏบตการในสงกดกรมปศสตวจะท�าใหทราบซโรกรปของเชอสาเหตซงจะน�าไปสการควบคมเฝาระวงปองกนและการรกษาอยางมประสทธภาพ

ไดเตรยมความพรอมเพอการตรวจวนจฉยเฝาระวงและสอบสวนโรคโดยใหบรการตรวจวเคราะหดวยมาตรฐานวธ 1.ตรวจแอนตบอดดวยวธMATโดยใชเชอเลปโตสไปราสายพนธอางอง24ซโรกรปเปนแอนตเจนและวธIFA 2. เพาะแยกเชอเลปโตสไปราจากตวอยางเลอดปสสาวะและอนๆ 3.ตรวจสารพนธกรรมดวยวธPCR 4. ผลตชดตรวจโรคเลปโตสไปโรสสสนบสนนหนวยงานสาธารณสขภาครฐและเอกชน

โรคเลปโตสไปโรสสLeptospirosis

โรคเลปโตสไปโรสส

การตดตอสคน

การควบคมปองกน

การตรวจวนจฉยทางหองปฏบตการ

สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข

ผปวยโรคเลปโตสไปโรสสจะสรางแอนตบอดจ�าเพาะตอเชอ

เลปโตสไปราแอนตบอดนจะจบกบเชอเลปโตสไปราทเคลอบบน

สไลด ตดตามปฏกรยาดวยการยอมสไลดดวยanti -human-

IgM/Gทตดฉลากดวยสารเรองแสงจะพบเชอเรองแสงสเขยวภาย

ใตกลองจลทรรศนฟลออเรสเซนสผปวยโรคเลปโตสไปโรสสจะม

ระดบแอนตบอดจ�าเพาะสงกวาเกณฑของคนปกต

สไลดเคลอบเชอเลปโตสไปรา 25 แผน

Positivecontrolserum 1 ขวด

Negativecontrolserum 1 ขวด

Conjugatedanti-humanIgG-FITC 1 ขวด

Conjugatedanti-humanIgM-FITC 1 ขวด

ตดตอสอบถามทฝายภมคมกนวทยาคลนกสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสขโทรศพท0-2589-9850-8ตอ99445,98322โทรสาร025915449

เกบสไลดไวท-20°Cซรมเดยว/ซรมคจะคงสภาพไดนาน1ป

1. น�าสไลดซงเคลอบดวยเชอเลปโตสไปรา ทแชเยน ออกมาผงใหแหงดวยลมเยน 2. เจอจางซรมเปน two foldserialdilution (1:50-1:3200) 3.หยดซรมทเจอจางหลมละ7 ไมโครลตรลงบนสไลดหลมท 1-7ตามล�าดบ 2แถวส�าหรบตรวจ 1) IgGและ 2)IgMน�าสไลดวางในกลองความชนอนท37°Cนาน30นาท 4.ลางสไลดดวยPBS3ครงครงละ5นาทผงสไลดใหแหง 5.หยด Conjugatedanti-human IgG-FITCและanti-human IgM-FITC ลงในแถว1และ2ตามล�าดบ หลมละ7ไมโครลตร 6.วางสไลดในกลองความชนอนท37°Cนาน30นาท 7.ลางสไลดดวยPBS3ครงครงละ5นาทแลวจงผงสไลดใหแหงดวยลมเยน 8.MountslideดวยGlycerolbufferpH8.5-9.0ปดทบดวยCoverslideขนาด24x60ม.ม.น�าไปดดวยกลองจลทรรศนฟลออเรสเซนส 9.ทดสอบPositivecontrol serumและNegativecontrolserumควบคกบการทดสอบตวอยางดวยทกครง

37°C30นาท

ลางดวยPBS3x5นาท

หยด anti-human IgG/M-FITC (7 ml )

37°C30นาท

ลางดวยPBS3x5นาท

Mount slide

ดกลองจลทรรศนฟลออรเรสเซนส

ผลลบ:IgM<1:100ไมพบการตดเชอเลปโตสไปรา

ผลบวก:IgM>1:100ก�าลงตดเชอเลปโตสไปรา

IgGซรมทสองสงกวาหรอเทากบ4 เทาของซรมแรกหรอ

สงกวา1:400แสดงวาผปวยก�าลงตดเชอเลปโตสไปรา

ตดตอสงซอท ศนยชดทดสอบและผลตภณฑ

โทรศพท0-2589-9850-8ตอ98463,98450

โทรสาร0-2965-9745,0-2965-9771

IDLine098-881-8808

Email:testkit@dmsc.mail.go.th

ตวอยาง •ซรมเดยว/ซรมคหางกน1-2สปดาห

ผลลบไมพบเชอเลปโตสไปราเรองแสงผลบวกพบตวเชอเลปโตสไปราเรองแสงสเขยว+4=พบเชอเลปโตสไปราเรองแสงสเขยวสวางสกใส+3=พบเชอเลปโตสไปราเรองแสงสเขยวสวาง+2=เชอเลปโตสไปราเรองแสงสเขยว+1=พบตวเชอเลปโตสไปราบางสวนเรองแสงรายงานผลการทดสอบทแอนตบอดไตเตอรสงสดท≥+2

หยดเจอจางซรม (1: 50-1:3200) (7 ml )

ผลลบ ไมพบเชอเรองแสงสเขยว

ผลบวก พบเชอเรองแสงสเขยว

หลกการ

ชดทดสอบประกอบดวย

การเกบรกษา

วธท�า

การอานผล

การแปลผล

ค มอการใช ชดตรวจโรคเลปโตสไปโรสส : Leptospirosis – IFA