ระบบกล้องวงจรปิด (cctv)...

ระบบกลองวงจรปด (CCTV) เพอสนบสนนงานดานความมนคง

ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

โดย

พลต ารวจตร สรพล อยนช รองผบญชาการต ารวจสอบสวนกลาง

ส านกงานต ารวจแหงชาต

นกศกษาวทยาลยปองกนราชอาณาจกร หลกสตรการปองกนราชอาณาจกร รนท 59 ประจ าปการศกษา พทธศกราช 2559 – 2560

ก

บทคดยอ

เรอง ระบบกลองวงจรปด (CCTV) เพอสนบสนนงานดานความมนคง ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

ลกษณะวชา ยทธศาสตร ผวจย พลต ารวจตร สรพล อยนช หลกสตร วปอ. รนท 59

เอกสารวจย น เปนการศกษาเชงคณภาพท ศกษาเรอง ระบบกลองวงจรปด เพอสนบสนนงานดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ในฐานะทเปนเครองมอส าคญของเจาหนาทฝายความมนคง โดยใชองคความรดานทฤษฎองคการและการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ กอปรกบการลงพนทศกษาท อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส มาวเคราะหตามกรอบแนวคดการวจยเพอตอบวตถประสงคของการวจย

ผลการวจยพบวา สถานการณปญหาการกอความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทสงผลกระทบตอความมนคงของประเทศ ยงคงเกดขนอยางตอเนอง แตมแนวโนมทดขนตามล าดบดวยความพยายามในการแกไขปญหาของรฐและทกฝายทเกยวของตลอดระยะเวลากวาทศวรรษทผานมา กลองวงจรปดถอเปนเครองมอส าคญในการใชสนบสนนการปฏบตงานดานความมนคงไดเปนอยางด โดยเฉพาะอยางยงการใชระบบกลองวงจรปดในการสบสวนตดตามจบกมตวผกอเหตความรนแรงมาด าเนนคดตามกระบวนยตธรรมไดมากถงประมาณรอยละ 70 แตทงนการใชกลองวงจรปดในการปฏบตงานในพนทนน พบปญหาอยหลายประการ ในระดบนโยบาย กลาวคอ ปญหาความไมตอเนองของโครงการ และการขาดการบรณาการการใชกลองระหวางสวนราชการทเกยวของ ในระดบปฏบตการ กลาวคอ ปญหาเกยวกบกลองวงจรปดทไมไดคณภาพ ปญหาการวางแผนตดตงกลองทไมครอบคลมพนท ระบบกลองทไมเสถยร ก าลงพลขาดความเชยวชาญในการใช ตลอดจน ปญหากลองถกท าลาย กลองเสอมสภาพขาดการซอมบ ารงหรอจดหาทดแทน ปญหาดงกลาวเหลานลวนเปนอปสรรคทตองไดรบการปรบปรงแกไข เพอเสรมสรางประสทธภาพในการท างานใหมากขนในอนาคต

ขอเสนอแนะของงานวจยนจงมงเนนในเรองการบรณาการการใชกลองวงจรปดตามแผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดในพ นท จ งหวดชายแดนภาคใต ทผบงคบบญชาและผน าหนวยทกทานจะตองใหความส าคญด าเนนการบรณาการตามกรอบแนวทางการปฏบตอยางจรงจงและตอเนอง ควบคไปกบมาตรการดานอนๆ

ข

ค ำน ำ

ในยคปจจบนมการพฒนาดานเทคโนโลยททนสมยอยางรวดเรว กลองโทรทศนวงจรปด (Close – Circuit Television) เปนเทคโนโลยหนงในยคปจจบน ทสามารถน ามาใชในงานดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะอยางยงดานกระบวนการยตธรรม ซงภาพนง ภาพเคลอนไหว หรอเสยงทไดจากกลองโทรทศนวงจรปดนน สามารถใชเปนพยานหลกฐานส าคญในการสบสวนสอบสวน สามารถบอกไดถงวน เวลา สถานท สภาพแวดลอม สงของ อาวธทใช ตลอดพฤตการณในการกระท าความผดตางๆ ไดเปนอยางดและเปนทยอมรบของทกฝายในกระบวนการยตธรรมทงในระดบประเทศและในระดบสากล

ฉะนน การพฒนาตอยอดการใชระบบกลองโทรทศนวงจรปดมาใชในงานดานความมนคงจงเปนประเดนทมความนาสนใจเปนอยางมาก วาจะสามารถจะน าไปใชในรปแบบใดไดบาง จงเปนทมาของการวจยในคร งน และเชอม นอยางยงวาผลของการวจยนจะเกดประโยชนตอการรกษาความสงบและความมนคงของประเทศตอไป พลต ารวจตร

( สรพล อยนช ) นกศกษาวทยาลยปองกนราชอาณาจกร หลกสตร วปอ. รนท 59 ผวจย

ค

สารบญ

หนา

บทคดยอ ก ค าน า ข สารบญ ค สารบญตาราง จ สารบญแผนภาพ ฉ บทท 1 บทน า 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1

วตถประสงคของการวจย 2

ขอบเขตของการวจย 3 วธด าเนนการวจย 3 ประโยชนทไดรบจากการวจย 6 ค าจ ากดความ 6

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ 7 แนวความคดเรองความมนคงแหงชาต 7 ทฤษฎการจดการและการบรหาร 14 แนวความคดนตวทยาศาสตรเพอการสบสวน 16 บทบาทของส านกงานต ารวจแหงชาตกบงานดานความมนคง 20 ระบบกลองวงจรปดในงานปองกนอาชญากรรม 22 ผลงานวจยทเกยวของ 29 กรอบความคดของการวจย 31 สรป 31

ง

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 3 สภาพและปญหางานดานความมนคงทางภาคใต 33 สภาพทวไปในพนทจงหวดชายแดนภาคใต 33 สถานการณความไมสงบในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต 48 การด าเนนการแกไขปญหาทผานมา 59 สถานการณการใชกลองวงจรปดในการสนบสนนการแกไขปญหา 63 ปญหาขอขดของ 75 สรป 77

บทท 4 วเคราะหปญหาอปสรรคและก าหนดแนวทางการใชกลองวงจรปดเพอ สนบสนนงานความมนคง 80

วเคราะหปญหาอปสรรคในการใชกลองวงจรปด 80 การก าหนดแนวทางการใชกลองวงจรปดเพอสนบสนนงานความมนคง 85 สรป 86

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ 87

สภาพปญหาในพนท และ อปสรรคขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปด ในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมผลตองานดานความมนคง 87

แนวทางการน าเทคโนโลยกลองวงจรปดมาใชในงานความมนคงในพนท จงหวดชายแดนภาคใต 89

บรรณานกรม 97

ภาคผนวก 101 ประวตยอผวจย 103

จ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท

3-1 แสดงสถานภาพกลองวงจรปดของหนวยงานในพนทอ าเภอตากใบ

จงหวดนราธวาส 64

ฉ

สารบญแผนภาพ

หนา

แผนภาพท

3-1 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 65 3-2 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 65 3-3 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 66 3-4 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 66 3-5 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 67 3-6 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 67 3-7 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 68 3-8 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 68 3-9 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 69 3-10 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 69 3-11 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 70 3-12 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 70 3-13 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 71 3-14 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 71 3-15 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 72 3-16 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 72 3-17 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 73 3-18 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 74 3-19 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 74 3-20 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด 75 5-1 สรปสภาพปญหาในพนท อปสรรคขอขดของ และแนวทางการใชกลองวงจรปด 91

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

ปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยมความเกยวพนกบขบวนการโจรกอการราย มสาเหตรากฐานปญหาทสะสมมาในอดตซงดนแดนในเขตชายแดน 5 จงหวดภาคใตเคยเปนประเทศราชมากอน ประกอบกบการแกปญหาของรฐทไมเขาใจถงขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมของประชาชนในพนทโดยเฉพาะชาวมสลม สงผลใหชาวมสลมเกลยดแคนและชงชงตอรฐและขาราชการทสงไปจากสวนกลาง เปนสาเหตหนงทน าไปสความขดแยง ปญหาดงกลาวเกดขนสบเนองกนมาเปนเวลายาวนาน ตอเนองมาจนกระทงปจจบน (ธาน ทวชศร, 2546: 74) ทงนยงมปจจยอนทมผลกระทบตอปญหาดงกลาวอกมาก แนวโนมความรนแรงของสถานการณหากมองในมมมองของคนนอกพนทเหนไดชดวานาจะทวความรนแรงมากยงขน แตในทศนะของคนในพนทท งชาวไทยพทธและชาวไทยมสลม แมจะมความหวาดกลวภยแตกคาดหวงวาบทบาทหรอพฤตการณการกอการรายจะลดนอยลงไปตงแตอดตจนถงปจจบน (กองวจยและพฒนา ส านกงานแผนงานและงบประมาณ กรมต ารวจ, 2536 : 107) รฐบาลไทย ทหาร ต ารวจและทกสวนราชการ ตางใหความส าคญกบปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตมาโดยตลอด

ผลกระทบจากปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต แมวาเหตสถานการณความรนแรงจากสถตสวนใหญจะเกดขนในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต บางคร งอาจลกลามมากอเหตถงเขต 5 จงหวดชายแดนภาคใต นอกจากจะกระทบตอสภาพชวตความเปนอยและสภาพจตใจทตองหวาดกลวภยของประชาชนในพนทดงทไดกลาวแลวขางตน แตยงสงผลกระทบถงความมนคงในระดบประเทศ โดยเฉพาะอยางยงทางดานเศรษฐกจ และความเชอม นของนกทองเทยวทเลอกทจะเขามาทองเทยวและใชจายเงนในประเทศไทย ตลอดจนอาจกระทบถงความมนคงของประเทศในดานอนๆ ไดแก ความมนคงดานการเมองภายในประเทศ ดานการเมองระหวางประเทศ ดานการทหาร เปนตน

หลายทศวรรษทผานมาประเทศไทยประสบกบปญหาความมนคงในหลายรปแบบ ปญหาจงหวดชายแดนภาคใต เปนเพยงปญหาภยคกคามหนงในหลายปญหา ทสงผลกระทบตอ

2

ความมนคงของชาต ท งนปญหาทมความส าคญทเกดข นในปจจบนและในอนาคต ททกฝายจ าเปนตองตระหนก ไดแก ปญหาการกอการรายสากล ปญหาอาชญากรรขามชาต ปญหาความมนคงทเกยวเนองกบประเทศเพอนบาน ปญหาความมนคงภายในอนๆ ปญหาระบาดวทยา ปญหาจากภยพบตตางๆ (เทดศกด ตรรตนกล, 2554: 85-86) ในทศนะของผวจยยงมความเหนเพมเตมวา อาชญากรรมปกต หากไมควบคมดแลกอาจกระทบตอความมนคงของประเทศไดเชนกน และอาจมความเชอมโยงสมพนธกบปญหาภยคกคามอนๆ ดงกลาวขางตนได

ในชวงทศวรรษทผานมา การตดตงระบบกลองวงจรปด (Close Circuit Television System : CCTV) ในเขตพนทเมองไดรบความนยมเพมขนเปนจ านวนมาก โดยไดมการน ามาใชเปนเครองมอในการบรหารงานสาธารณะตาง ๆ เชน งานดานการจราจร งานดานการบรรเทาสาธารณภย และงานทเกยวของกบการรกษาความสงบเรยบรอยในสงคม ไดแก งานดานการปองกนปราบปรามและงานสบสวนสอบสวนคดอาชญากรรม รวมถงงานทเกยวของกบการสอดสองเพอควบคมพฤตกรรมในการสรางความเดอดรอนร าคาญและการตอตานสงคมทประสบในเมองใหญทวโลก ในสวนของประเทศไทยนนไดน าเทคโนโลยเกยวกบกลองวงจรปดมาใชในกจการตางๆ มากมายโดยเฉพาะในเขตกรงเทพมหานคร มกลองวงจรปดจ านวนกวา 50,000 กลอง ทงใชในการบรหารการจราจร และควบคมจดเสยงทจะเกดอาชญากรรม รวมถงการใชในการสบสวนในคดเกยวกบความมนคงอาท คดระเบดในพนทกรงเทพมหานคร และ คดการชมนมสาธารณะ เปนตน

ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาในประเดนการน าเทคโนโลยระบบกลองวงจรปด มาใชเพอสนบสนนงานดานความมนคงในบรบทพนทจงหวดชายแดนภาคใต ทประสบกบปญหาความไมสงบมาอยางยาวนาน เนองจากเปนมตใหมในการน าเทคโนโลยเขามาเสรมประสทธภาพในการท างานของเจาหนาทรฐ ในการแสวงหาพยานหลกฐานและขาวสารเพอประกอบการท างานและการตดสนใจในการปฏบตการ ตลอดจนการใชเปนพยานหลกฐานในการด าเนนคดตามกระบวนการยตธรรม

วตถประสงคของกำรวจย

1. เพอศกษาสภาพปญหาในพนทและอปสรรค ขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปด ในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมผลตองานดานความมนคง

2. เพอศกษาแนวทางการน าเทคโนโลยกลองวงจรปด มาใชในงานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

3

ขอบเขตของกำรวจย

การวจยนมขอบเขตการวจยในดานตางๆ ดงน 1. ดานเนอหา

การวจยนมงเนนในเรองการใชเทคโนโลยระบบกลองวงจรปด มาเสรมในงานความมนคง ซงถอเปนการตอยอดในการใชกลองวงจรปดในงานการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม ซงส านกงานต ารวจแหงชาตมการประยกตใชมาเปนระยะเวลานานพอสมควรแลว แตในงานดานความมนคงยงไมมการศกษาทชดเจน

2. ดานพนท เพอใหไดขอมลทชดเจนและเปนประโยชน ผวจยจงเลอกพนทวจยทมสถานการณ

ความไมสงบทมผลกระทบตอความมนคงทชดเจน นนคอ อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส และในพนทอ าเภอตากใบนนมการท างานแบบบรณาการระหวางสวนราชการทเกยวของทงต ารวจ ทหาร ฝายปกครอง ฯลฯ การก าหนดขอบเขตการวจยดงกลาวจงนาจะเปนประโยชนตอการบรรลวตถประสงคในการวจยคร งน

3. ดานระยะเวลา ระยะเวลาในการด าเนนการวจย ต งแต เดอน ธนวาคม 2559 ถง เดอน มถนายน

2560

วธด ำเนนกำรวจย

การทจะศกษาวจยใหไดขอมลอยางไมลดรปตดทอนขอเทจจรงทมประโยชนตอการวจยน ผวจยจงเลอกใช กระบวนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) และการสมภาษณเชงลก เพอเขาถงประสบการณการใชเทคโนโลยกลองวงจรปดมาประยกตใชการท างานดานความมนคงของกลมเปาหมายไดอยางแทจรง โดยมระเบยบวธวจย ดงน

การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) จะเปนการศกษาปรากฏการณสงคมจากสภาพแวดลอมตามความเปนจรงในทกมต เพอพจารณาความสมพนธของปรากฏการณกบสภาพแวดลอมนน เปนการแสวงหาความรโดยเนนความส าคญของขอมลดานความรสกนกคด การใหความหมายหรอการนยามสถานการณตางๆ ตลอดจนการก าหนดคานยมและอดมการณของบคคลทเกยวของกบปรากฏการณนนๆ และเนนการวเคราะหขอมลโดยการตความสรางขอมลแบบอปนย (สภางค จ นทวานช, 2549: 2) การวเคราะหขอมลจงเปนขนตอนทส าคญและยากในกระบวนการ วจยเชงคณภาพ วธการหลกทใชในการวเคราะหเปนวธการสรางขอสรปจากการศกษา

4

รปแบบหรอขอมลจ านวนหนง (สภางค จนทวานช, 2547: 130) ดงนน การวจยนใชวธการวเคราะหขอมลแบบการวจยเชงคณภาพทเนนในเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) เปนหลก และเมอผ วจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยวธการและเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยจะน าขอมลทไดมาเรยบเรยงเพอบรณาการและหาความสมพนธของปรากฏการณตางๆ จากขอมลการสมภาษณเชงเจาะลก

1. วธการวจย การวจยเรองนเปนการวจยแบบเชงคณภาพ (Qualitative Research) ซงมข นตอน

การวจยดงน 1.1 การศกษาคนควาวจยจากเอกสาร (Documentary Study) โดยศกษาจากหนงสอ

วารสาร เอกสารทางวชาการ การสบคนทางอนเทอรเนต รวมถงการศกษาจากผลงานวจยและวทยานพนธทเกยวของ

1.2 การศกษาภาคสนาม (Field Study) การศกษาวจยเชงคณภาพ โดยใชแนวค าถาม (Interview Schedule) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากผใหขอมลทส าคญ โดยใชวธการสมภาษณแบบเจาะลก (In-Depth Interview)

2. กลมประชากร ประชากรส าหรบการศกษาวจยคร งนเปนการศกษา จากเจาหนาทรฐทท างานดาน

ความมนคงในพนท อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาสทงฝายต ารวจ ฝายทหาร และ ฝายปกครอง ซงผวจยจะเจาะจงเลอกเจาหนาทผทท าหนาทเกยวกบการใชกลองวงจรปดในพนทศกษา ทงในระดบนโยบายและระดบปฏบต

3. เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ใชแบบสมภาษณเชงลกเปนเครองมอ

ในการเกบรวบรวมขอมล ดงน 3.1 ข นตอนท 1 การศกษาทบทวนวรรณกรรมจากแนวคดทฤษฎและงานวจยท

เกยวของตางๆ มาสรางแบบสมภาษณเชงลกโดยใหครอบคลมวตถประสงคทตองการวจย 3.2 ข นตอนท 2 ผ วจยไดน าเครองมอ คอ แบบสมภาษณเชงลกดงกลาวให

ผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองวาแบบสมภาษณเชงลกนนถกตองครบถวนตรงประเดนการวจยคร งน

3.3 ข นตอนท 3 เมอผ เชยวชาญตรวจสอบความถกตองแลว ผ วจยไดน าแบบสมภาษณดงกลาวไปทดสอบความเขาใจและเนอหาของแบบสมภาษณกอนน าไปใชจรง โดยการทดสอบเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

5

4. วธการด าเนนการวจย 4.1 ดานปฐมภม ผวจยท าการเลอกสมภาษณเชงลก ผใหขอมลอยางเจาะจง ดงน

4.1.1 ระดบนโยบายสมภาษณ 3 นายไดแก 4.1.1.1 กอ.รมน. ภาค 4 สวนหนา สมภาษณ ผอ.ฝายนโยบายและแผน 4.1.1.2 ศนยอ านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.)

สมภาษณ เลขาธการ ศอ.บต. (นายศภณฐ สรนทวเนต) 4.1.1.3 ศนยปฏบตการต ารวจจงหวดชายแดนภาคใต (ศชต.) สมภาษณ

ผกก.ฝายนโยบายและแผน (ผกก.ฝอ.3 บก.อก.ศชต.) 4.1.2 ระดบปฏบต สมภาษณ 7 นาย ไดแก

4.1.2.1 ฝายต ารวจ สมภาษณ ผบก.ภ.จว.นราธวาส และ รอง ผบก. ภ.จว.นราธวาส

4.1.2.2 ฝายปกครอง สมภาษณ ผวจ., รอง ผวจ. และ ปองกนจงหวดนราธวาส

4.1.2.3 ฝายทหาร สมภาษณ ผบงคบหนวยเฉพาะกจนราธวาส, ฝายเสธ ทไดรบมอบหมาย

4.1.3 ระดบอ าเภอ สมภาษณ 11 นาย ไดแก 4.1.3.1 ฝายต ารวจ สมภาษณ ผกก.สภ.ตากใบ, รอง ผกก.สส., สว.สส.,

จนท.ฝายสบสวน และ พนกงานวทยหรอเจาหนาทหอง Control Room 4.1.3.2 ฝายปกครอง สมภาษณ นายอ าเภอ, ปลดอาวโส, ปลดอ าเภอ

หวหนาฝายความมนคง หรอ ปลดอ าเภอฝายปองกน 4.1.3.3 ฝายทหาร สมภาษณ ผบงคบหนวยเฉพาะกจนราธวาส 31, รองผ

บงคบหนวยเฉพาะกจ และนายทหารยทธการ 4.2 ดานทตยภม ไดแก ขอมลทไดจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ และ

ขอมลทมการรวบรวมไวแลว 5. การวเคราะหและการน าเสนอขอมล

ผวจยจะน าขอมลทไดจากการสมภาษณ หลงจากเมอไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลทไดจากการสมภาษณเชงเจาะลก และการสงเกตภาคสนาม (Field Observation) ท าการจดหมวดหมขอมล เพอการวเคราะหและสงเคราะหโดยวธการ Content Analysis เพอวเคราะห ตามวตถประสงคของการวจยในคร งน

6

ประโยชนทไดรบจำกกำรวจย

1. ทราบสภาพปญหา อปสรรคและขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ทมผลตองานดานความมนคง

2. ผลจากการศกษาวจยในคร งนท าใหทราบถงแนวทางการใชระบบกลองวงจรปดเพองานดานความมนคง ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

ค ำจ ำกดควำม

กลองวงจรปด หมายถง กลองวงจรปด หรอ กลองโทรทศนวงจรปด เปนกลองชนดทสามารถแปรภาพเปนสญญาณวทยหรอกระแสไฟฟาและสงไปยงสถานททก าหนดไดโดยใชคลนวทยหรอสายไฟฟาเปนสอน าสญญาณ ซงแตกตางจากวทยโทรทศนทออกอากาศโดยไมมการจ ากดผรบภาพและเสยง นยมใชในสถานทเฉพาะ เชน ธนาคาร บอนการพนน สนามบน พนทควบคมทางทหาร รานคา หรอโรงงานอตสาหกรรม ฯลฯ (มณ โรจนกนก, 2553: 22)

บทท 2

การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

การทบทวนวรรณกรรมการวจยเรอง “ระบบกลองวงจรปด (CCTV) เพอสนบสนนงานความมนคง ในพนทจ งหวดชายแดนภาคใต” ผ วจ ยไดทบทวนวรรณกรรมและงานวจ ย ทเกยวของในประเดนและหวขอส าคญ ดงตอไปน

1. แนวความคดเรองความมนคงแหงชาต 2. ทฤษฎการจดการและการบรหาร 3. แนวความคดนตวทยาศาสตรเพอการสบสวน 4. บทบาทของส านกงานต ารวจแหงชาต กบ งานดานความมนคง 5. ระบบกลองวงจรปดในงานปองกนอาชญากรรม 6. ผลงานวจยทเกยวของ 7. กรอบความคดของการวจย 8. สรป

แนวความคดเรองความมนคงแหงชาต (National Security)

ในการศกษาเรองความมนคงแหงชาต ควรมการศกษาความหมายของค าส าคญ 2 ค า ไดแก ค าวา “ชาต (Nation)” และ “ความมนคง (Security)” ซงสรปไดดงน

ชาต (Nation) หมายถง ประเทศ ประชาชนทเปนพลเมองของประเทศ กลมชนทมความรส าในเรองเชอชาต ศาสนา ภาษา ประวตศาสตร ความเปนมา ขนบธรรมเนยมประเพณ และวฒนธรรมอยางเดยวกน หรออยในปกครองรฐบาลเดยวกน ประชาชาต

รฐ (State) หมายถง แควน บานเมอง ประเทศ และอาจหมายความรวมถงการมการปกครองประเทศอยางมเอกราช และเปนทยอมรบของนานาประเทศ

ประเทศ (Country) หมายถง บานเมอง แวนแควน ชมชนแหงมนษยซงต งม นอยในดนแดนอนมอาณาเขตแนนอน มอ านาจอธปไตยทจะใชไดอยางอสระ และมการปกครองอยางเปนระเบยบ เพอประโยชนของบรรดามนษยทอยรวมกนนน

8

ความมนคง (Security) หมายถง การปกปอง บคคล อาคาร องคกร หรอประเทศชาต ใหรอดพนจากภยคกคามตางๆ

ซง เมอน ามารวมกน ความมนคงแหงชาต (National Security) คอ การปกปองประเทศชาตใหรอดพนจากภยคกคามตางๆ นนคอความหมายอยางกวาง หากมองในมมของพลเมอง

แนวความคดเรองความมนคงแหงชาต ครอบคลมในมตตางๆ การเปลยนแปลงทางสงคม ความทาทาย โอกาสและภยคกคามในรปแบบใหมๆ มนกวชาการหลายทานใหความเหนไว สามารถสรปได ดงน

ความมนคงแหงชาต หรอ ความมนคงของรฐหมายถง "การทชาตหรอรฐมเอกราช สวสดภาพของสงคมและประชาชนอยในความปลอดภยอยดมสข มความสามคคเปนน าหนงใจเดยวกนมระเบยบวนยและมวฒนธรรม"

ปจจยส าคญอนเปนหลกของความมนคงแหงชาต 5 ประการ 1. ดานการเมอง ไดแก มรฐบาลบรหารประเทศโดยชอบดวยวถทางแหงระบอบการ

ปกครองรฐบาลมเสถยรภาพและปราศจากการบงการหรอบงคบขมขจากภายนอกประเทศรฐบาลบรหารประเทศเพอใหบรรลวตถประสงคแหงชาตและจดระบบงานราชการใหมประสทธภาพและปราบปรามการแสวงหาประโยชนในทางมชอบ

2. ดานเศรษฐกจ ไดแก จดใหการประกอบการทางเศรษฐกจมความเจรญกาวหนาสงเสรมใหประชาชนมผลประโยชนจากรายไดทางเศรษฐกจโดยยตธรรม และลดความเหลอมล าในฐานะของบคคลทางเศรษฐกจ จดการใหเงนตรามเสถยรภาพ

3. ดานสงคมจตวทยา ไดแก สงเสรมการศกษาอบรมและการวจ ยตลอดจนวชาชพบ ารงสงเสรมระเบยบวนยและวฒนธรรมเสรมสรางใหประชาชนมความสามคคเปนน าหนงใจเดยวกนจดการเกยวกบการรกษาพยาบาลการสาธารณสขการอนามยและสงคมสงเคราะหใหเพยงพอและมประสทธภาพ

4. ดานการทหารไดแก จดใหมก าลงรบอาวธยทโธปกรณเพยงพอแกการปองกนรกษาเอกราชของชาตฝกก าลงรบทกประเภทใหมสมรรถภาพมระเบยบวนย มความแกลวกลาตลอดจนท านบ ารงใหทหารกองหนนอยในสภาพพรอมรบอยเสมอ (เชนเรยกเขารบการฝกในยามปกตเปนคร งคราวเรยกเขาฝกรวมกบกองทพประจ าการในการประลองยทธในสนาม)

5. ดานวทยาศาสตรเทคโนโลยการพลงงานและสงแวดลอมจะตองกาวหนามนก วชาการทมคณภาพจ านวนมากมการคดคนและวจยทเปนประโยชนในทกๆดานเพอการพฒนาและการทดแทน

9

นอกจากน ความคดของนกวชาการอนๆ กลาววาความมนคงของชาต คอ ความมนคงของแกนทงสามซง ไดแก ชาต ศาสนา พระมหากษตรย สามแกนนเปนรากแกวหรอแกนแทของประเทศชาตประสานกนอยในลกษณะของรปสามเหลยมปรามด

1. การจ าแนกความมนคงแหงชาต 1.1 ความมนคงแหงชาตของประเทศในลกษณะของรปธรรม ไดแก ชาต - รฐ

ประเทศและสงคมอนเปนลกษณะรวมกลาวคอ 1.1.1 ชาต (Nation) เปนศพททเนนถงคนทมวฒนธรรมรวมกนมเชอสาย

เดยวกนมความรสกรวมกนในสายเลอดและมประวตศาสตรรวมกนอยในรฐเดยวกนอยภายใตประมขของรฐคนเดยวกนภายใตธงชาตผนเดยวกนรฐ (State) เปนศพททเนนทางการเมองและการรบรองของนานาชาตรฐท าใหชาตเปนชาตอยางเตมภาคภมและรฐกคอชาตทมการจดเปนรปองคกรอสระขนเปนประเทศ (Country) เปนศพททเนนทางภมศาสตรหมายถงการมดนแดนอนเปนทรวมของชนชาตของรฐหรอเปนทรวมของสงคมขนาดใหญสงคม (Society) เปนศพททเนนถงสภาพความเปนอยของหมคนทคบคาสมาคมกนอยดงนนเมอกลาวถงความมนคงแหงชาตจงอาจกลาววาเปนความมนคงของสงคมกได

1.1.2 องคประกอบของชาต – รฐในสวนทเกยวกบความมนคงจะประกอบ ดวยดนแดนประชากรรฐบาลความมเอกราชและการรบรองของสงคมนานาชาตประเทศจะมความมนคงหรอไมเพยงใดพจารณาไดจากองคประกอบเหลานกลาวคอ

1.1.3 ดนแดน - ความมนคงของดนแดนคอการไมสญเสยบรณภาพแหงดนแดนแตการสญเสยบรณภาพแหงดนแดนในลกษณะของการยดครองทงประเทศเชนในยคทมการลาเมองขนหรอยคจกรวรรดนยมนนเปนเรองลาสมยเสยแลวจกรวรรดนยมเปนลทธการเมองลทธหนงซงผกกนอยกบระบบเศรษฐกจทเรยกวาระบบ "พาณชยนยม" ยคจกรวรรดนยมเปนยคในประวตศาสตรแหงนโยบายเศรษฐกจทมนโยบายการเมองแฝงอยดวยหลายประการเชนนโยบายขยายอ านาจโดยการคาโดยรฐเขามาเกยวของในการคาเองดวยการผกขาดเพอประโยชนแหงความรสกทางชาตนยมระบบพาณชยนยมไดน าชาตตางๆในยโรปไปสการแสวงหาเมองขนเพอจะไดซอวตถดบไดในราคาถกหรอน าสนคาทประเทศเจาของเมองขนผลตไดไปแลกกบวตถดบในลกษณะทปราศจากความเปนธรรมทงนโดยอาศยอ านาจกดราคาตามใจชอบ

1.1.4 ประชากร - ประชากรเปนองคประกอบทส าคญของชาต - รฐและของประเทศเพราะรฐจะมขนไมไดถาดนแดนไมมประชากรทเปนคนของชาตความมนคงแหงชาตในเรองของประชากรขนอยกบฐานะทางเศรษฐกจการศกษาความรความสามารถหรอทกษะตลอดจนจรยธรรมและความสามคคของประชากรภายในชาตเพราะเรองตางๆเหลานจะท าใหเขาทงหลาย

10

ครองชวตอยไดดวยความปกตสขประชากรภายในชาต - รฐอาจแตกตางกนบางในเรองเชอชาตศาสนาผวพรรณวรรณะหรอแมแตทศนคตอดมการณและปรชญาในการครองชวตแตถามความสมครสมานสามคคชาตกม นคงได

1.1.5 รฐบาล - รฐบาลเปนสถาบนทางการเมองของชาตทรฐจะขาดเสยมไดรฐบาลเปนเครองมอทรฐจะใชด าเนนการตามความตงใจของประชากรประชากรทรวมตวกนเปนกลมอยในดนแดนทมขอบเขตทแนนอนแหงหนงจะยงไมมสภาพเปนรฐจนกระทงไดมองคกรทางการเมององคกรหนงเกดขนคอรฐบาลองคกรนอาจจะแตกตางกนไปในรปลกษณะตามความเหมาะสมของแตละรฐรฐบาลเปนองคกรของรฐทจะพทกษความเปนอนหนงอนเดยวกนของประชากรภายในรฐพทกษรกษาผลประโยชนของรฐสถาปนาความยตธรรมและปองกนการรกรานจากรฐอนรฐบาลเปนองคกรทจะบรหารงานในชาต - รฐมความมนคงแตความมนคงแหงชาตในเรองของรฐบาลขนอยกบเสถยรภาพของรฐบาลเองเพราะเสถยรภาพของรฐบาลจะท าใหประชากรรสกวาการเมองของรฐปราศจากความผนผวนเมอปราศจากความผนผวนในวงการเมองรฐบาลกมเสถยรภาพและสามารถทจะบรหารงานของชาตใหเกดความมนคงได

1.1.6 เอกราช - ประเทศทมเอกราชคอประเทศทมไดตกไปอยภายใตการปกครองของประเทศอนชาตอนหรอรฐอนมอสระทจะด าเนนการปกครองตนเองมอ านาจอธปไตยทจะด าเนนกจการทงภายในและภายนอกประเทศโดยปราศจากการบงการจากชาตอนมความเสมอภาคในการตดตอสมพนธกบองคการระหวางประเทศดงนนความมนคงแหงชาตของประเทศในเรองเอกราชกคอการไมสญเสยเอกราชสามารถด าเนนกจการทงปวงของประเทศไดโดยเสรความมนคงแหงชาตของประเทศในเรองเอกราชปจจบน มความหมายรวมถงความมนคงของดนแดนดวยเพราะหากสญเสยดนแดนไปแมเพยงบาง สวนอ านาจอธปไตย เหนอดนแดนแหงน นก ดผลประโยชนตางๆกดยอมสญเสยไปดวยนอกจากนนค าวาเอกราชในทนยงรวมถงความมเอกราชทางเศรษฐกจและทางวฒนธรรมดวยการเมองระหวางประเทศระดบโลกซงแขงอทธพลกนอยทกวนนมกจะไมสนใจตอการทจะชวงชงดนแดนเทากบการแผอทธพลทางเศรษฐกจและวฒนธรรมเพราะการไดมาซงดนแดนของอกรฐหนงยอมยงยากตอการปกครองและเปนภาระแกรฐบาลทไดดนแดนของรฐอนมาครอบครอง

1.1.7 การรบรองโดยสงคมนานาชาต - ความมนคงแหงชาตของประเทศจะมผลสมบรณไดประเทศนนๆจะตองไดรบการรบรองในความมเอกราชและอธปไตยจากสงคมนานาชาตชาตใดรฐใดกตามมองคประกอบของชาตนนจะมความมนคงอยางครบถวนดงกลาวมาแลวแตถาขาดการรบรองจากสงคมนานาชาตยอมแสดงวาชาตนนๆขาดความเชอถอและขาดการด ารงความสมพนธในสภาพปกตระหวางรฐฉะนนจะถอวาชาตนนมความมนคงเพยงพอทจะด าเนน

11

กจการระหวางประเทศไมไดดวยเหตนการทตหรอการเจรญทางไมตรระหวางประเทศในอนทจะผกมตรกบนานาชาตจงมความส าคญตอความมนคงแหงชาตของประเทศเปนอยางยง

1.2 ความมนคงแหงชาตของประเทศในลกษณะนามธรรม หมายถง ความมนคงแหงชาตในรปลกษณะทจบตองไมไดจงตองมงไปยงความมนคงของประชากรภายในประเทศซงอาจมองไปในรปของปจเจกชนโดยตรงซงรวมกนอยเปนชาตเปนประเทศหรอมองในรปของความมนคงของสงคมโดยสวนรวมกลาวคอคนในสงคมจะเกาะกลมรวมกนอยไดอยางม นคงแนนหนาถาวรมความสมครสมานสามคคกลมเกลยวเปนน าหนงใจเดยวกนรวมแรงรวมใจกนสรางชาตหรอเผชญกบขาศกอรราชศตรชวยกนปกปองคมครองดนแดนรกษาเอกราชอธปไตยเหลานไดยอมขนอยกบปจจยทางจตวทยาของประชากรในสงคมซงมความเกยวพนกนอยระหวางความมนคงแหงชาตของประเทศในลกษณะทเปนรปธรรมกบนามธรรมเชนความเปนธรรมของสงคมความจงรกภกดตอชาตความรสกอนดทมตอรฐบาลนสยของคนภายในชาตความสมพนธระหวางคนในครอบครวและระหวางกลมสงคมใกลชดทงนโดยจะไดแยกกลาวใหเหนเพอเปนแนวทางในการพจารณาตอไปไดพอเปนสงเขปดงน

1.2.1 ความเปนธรรมของสงคมความเปนธรรมในการไดมาซงบคคลและคณะบคคลทจะเปนตวแทนของรฐในการบรหารประเทศความเปนธรรมของกระบวนการยตธรรมทจะตดสนคดความระหวางคนในสงคมความเปนธรรมในการด ารงชวตในอนทจะประกอบกจการงานตางๆทงในทางสวนตวและราชการความเปนธรรมทางเศรษฐกจในวถชวตประจ าวนฯลฯปจเจกชนทรวมตวกนอยเปนสงคม ถาขาดความเปนธรรม ความสามคคปรองดอง ความเปนน าหนงใจเดยวกนยอมเกดขนไดยาก สงคมจะระส าระสาย ขาดความมนคง ฉะนน ตวแทนของรฐทมการจดเปนรปขององคกรอสระด าเนนการบรหารประเทศ คอ รฐบาลจะตองจดการสถาปนาความเปนธรรมในลกษณะตางๆ ใหมขนในสงคมใหได มฉะนน ความมนคงแหงชาตของประเทศกจะมไมได ประชากรจะมความรสกทางจตวทยาดงกลาว และอาจรวมกนขนเปนพลงกอปฏกรยาใด ๆ ขนท าใหชาตขาดความมนคงได

1.2.2 ความจงรกภกดตอชาตประชากรเชอชาตเดยวกนหรอแมแตตางเชอชาตกนแตอยภายใตประมขของรฐคนเดยวกนภายใตธงชาตผนเดยวกนยอมมจตใจผกพนอยกบชาตมความกตญญรคณมความจงรกภกดตอชาตจตวทยาของประชากรทมความจงรกภกดตอชาตจะสรางความมนคงใหแกชาตใหสามารถด ารงความเปนประเทศอยในสงคมนานาชาตไดอยางมเกยรตสามารถจะพลไดแมชวตและเลอดเนอเพอปองกนชาต

1.2.3 ความรสกทดของประชากรทมตอรฐบาลรฐบาลคอคณะบคคลทไดอ านาจรฐรวมกนบรหารประเทศตามความตองการของประชากรถารฐบาลไดอ านาจรฐมาโดยม

12

ชอบและไมสามารถจะบรหารประเทศใหเปนไปตามความตองการของประชากรไดประชากรยอมมความรสกวาตนตกอยในสงคมทขาดความชอบธรรมและอาจจะกอปฏกรยาใดๆขนใหเปนการกระทบกระเทอนตอเสถยรภาพของรฐบาลไดเมอรฐบาลขาดเสถยรภาพการเมองของรฐยอมสบสนเกดความปนปวนการบรหารประเทศไมอาจจะด าเนนไปตามเปาหมายทวางไวไดความมนคงแหงชาตของประเทศยอมจะไดรบความกระทบกระเทอนไปดวยแมรฐบาลจะไดอ านาจรฐมาโดยชอบธรรมแตไมสามารถจะบรหารประเทศตามความตองการของประชากรไดรฐบาลและชาตยอมตกอยในสภาพเชนเดยวกนเพราะรฐบาลเปนองคกรของรฐทจะบรหารประเทศใหเกดความมนคง

1.2.4 นสยประจ าชาตนสยประจ าชาตหรอนสยของคนภายในชาตนนจะดไดจากการประพฤตและปฏบตของคนสวนใหญในชาตซงเปนอปนสยโดยก าเนดสบตอกนมาเชนชนชาตไทยมนสยรกความเปนอสระปราศจากการเบยดเบยนและมความฉลาดในการประสานประโยชนนสยเหลานไดชวยสรางความมนคงใหแกประเทศชาตมาแลวการมนสยรกความอสระเสรไดชวยใหชนชาตไทยไมยอมอยภายใตอ านาจของชนชาตอนสามารถผนกก าลงสรางความเปนปกแผนมดนแดนครอบครองด ารงความเปนเอกราชมอธปไตยรอดพนอนตรายมาไดจวบจนทกวนนนอกจากนนการเอออารปราศจากการเบยดเบยนกดฉลาดในการประสานประโยชนกดท าใหชนชาตไทยสามารถอยรวมกนกบบคคลทตางเชอชาตศาสนาได

1.2.5 ความสมพนธระหวางคนในครอบครวและตอกลมสงคมทอยใกลชดครอบครวเปนสถาบนแหงแรกทเปนจดเรมตนของการขยายตวของประชากรภายในชาตและเปนจดเรมตนของการแผขยายสถาบนตางๆทางสงคม

ดงนนความมนคงแหงชาตของประเทศจงขนอยกบความสมพนธอนราบรนเรยบรอยระหวางสถาบนทางสงคมตางๆดงกลาวมาแลวแมจะมการแตกแยกขดแยงหากไดรบการขจดปดเปาไปไดโดยสนตวธหรอดวยความเปนธรรมแลวสงคมจะเกาะกมกนอยไดอยางแนนแฟนภยคกคามใดๆไมอาจจะกล ากรายเขามาไดฉะนนถาสามารถด ารงไวซงวฒนธรรมอนดงามดงกลาวไดจะเปนการปองกนประเทศชาตราชอาณาจกรไดอยางดขน

2. ความมนคงแหงชาตในความหมายใหม ตามแนวคดของนกวชาการและนกบรหารยคปจจบนมองวาเปนความมนคงใน

ลกษณะองครวมทมความหมายกวางขนครอบคลมถงปจจยทกๆดานมากขน โดยไมมองเฉพาะในความหมายเพยงความอยรอดความปลอดภยของรฐหรอความเขมแขงของชาตของชมชนและของประชาสงคมในทกดานแตจะหมายความรวมไปถงนอกประเทศดวย คอ ความมนคงของประเทศเพอนบานดวยเหตผลวาประเทศไมสามารถมนคงไดดวยตนเอง โดยล าพงหากเพอนบานยงไม

13

มนคงแนวคดในลกษณะองครวมดงกลาวเรยกวาเปนความมนคงสมบรณแบบหรอความมนคงเบดเสรจสมบรณ (Comprehensive National Security)

ความหมายของค าวา "ความมนคงแหงชาต" ทงในลกษณะทเปนรปธรรมและนามธรรมนน จะเหนไดวามความเกยวพนกนอยในรปของศาสตรตางๆ ซงสามารถทจะรวบรวมขอคดจากประเดนตางๆ ในความหมายของแตละองคประกอบอยางไรกตามอาจใหนยามของค าวาความมนคงแหงชาตในลกษณะทเปนความหมายประยกตไดโดยจ าแนกเปนความมนคงแหงชาตดานตางๆ คอ ดานการเมองดานเศรษฐกจ ดานสงคมจตวทยา ดานการปองกนประเทศ รวมทงดานวทยาศาสตรเทคโนโลยการพลงงานและสงแวดลอม ดงน

2.1 ความมนคงแหงชาตดานการเมอง หมายถง สภาพการณทางการเมองทท าใหประชากรมความเชอถอและศรทธาตอระบอบการปกครองตอรฐบาลผบรหารการปกครองประชากร มความเคารพเชอฟงและยอมปฏบตตามนโยบายของรฐบาลและปฏบตตามค าแนะน าของเจาหนาทของรฐบาลมความเชอม นในรฐบาลวาจะสามารถสรางความเปนธรรมในหมประชากร และสามารถปองกนความแตกแยกระหวางชนในชาต สามารถรกษาดนแดนใหปลอดภยจากการแบงแยกยดครองมเอกภาพและรกษาศกด ศรของชาตในวงการเมองระหวางประเทศรฐบาลมความชอบธรรมสามารถบรหารประเทศไดอยางมประสทธผลมอสระปลอดจากอทธพลและการบงการในการด าเนนนโยบายของประเทศ ประชากร ดนแดน รฐบาล อ านาจอธปไตย ตลอดจนเสถยรภาพของประเทศปลอดจากการคกคามทงภายในและภายนอกและทปฏบตการภายใตอทธพลของตางประเทศ

2.2 ความมนคงแหงชาตดานเศรษฐกจ หมายถง สภาพการณทางเศรษฐกจทท าใหประชากรมงานท าและยอมรบนบถอ ระบบเศรษฐกจของประเทศสามารถยกฐานะทางเศรษฐกจทงสวนตวและสวนรวมใหสงขนไดในอตราทเหมาะสม โดยทฐานะทางเศรษฐกจและสงคมไมมความแตกตางเหลอมล ากนมากนก ประเทศสามารถรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจมระบบภาษอากรทเหมาะสมและเปนธรรมสามารถพฒนาเศรษฐกจตามแผนทวางไวไดอยางมประสทธผล มอสระทางเศรษฐกจจากตางประเทศมความสามารถทางอตสาหกรรม เกษตรกรรม พาณชยกรรม การบรการตลอดจนกจกรรมทางเศรษฐกจอนๆ

2.3 ความมนคงแหงชาตดานสงคมจตวทยา หมายถง สภาพการณทางดานสงคมทท าใหประชากรสามารถครองชวตอยไดดวยความปกตสข มความปลอดภยในชวตและทรพยสนไดรบความเปนธรรมจากกระบวนการยตธรรมและความเปนธรรมในการด าเนนชวตมความเสมอภาคและภารดรภาพมความรความสามารถมวฒนธรรมจรยธรรมและศลธรรม รวมทงมความ

- ๗๓ -

14

รบผดชอบตอหนาทของพลเมองและตอสงคม ตลอดจนมจตส านกและภาคภมใจในความเปนชาตและเกยรตภมของบรรพบรษรวมทงยดม นในอดมการณของชาต

2.4 ความมนคงแหงชาตดานปองกนประเทศ หมายถง สภาพการณดานการปองกนประเทศและการทหารทแสดงใหเหนถงความเขมแขงของก าลงรบของชาตความพรอมรบความมประสทธภาพของอาวธยทโธปกรณและการใชอาวธ มวนยขวญและก าลงรบอนๆมการจดการฝกการศกษา การสวสดการ ยทธศาสตร และ ยทธวธทสามารถจะเอาชนะศตรผ รกรานทงจากภายในและภายนอกประเทศได

2.5 ความมนคงแหงชาตดานวทยาศาสตรเทคโนโลยการพลงงานและสงแวดลอม หมายถง สภาพการณดานวทยาศาสตรเทคโนโลยการพลงงานและสงแวดลอมของประเทศสามารถตอบสนองความตองการของคนในชาตสามารถสงเสรมการพฒนาประเทศในดานตางๆ ไดโดยไมตองพงพาตางประเทศในระดบททดเทยมกบนานาอารยประเทศ

สรป แนวความคดเรองความมนคงแหงชาต แสดงใหเหนถงขอบเขตของงานดานความมนคงทงในดานรปธรรมและนามธรรม และมตมมมองของงานความมนคงทเกยวของกบภาคสวนตางๆ ของสงคม อาท ดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม เทคโนโลย ฯลฯ ซงจะเปนประโยชนอยางยงในการวจย ใหเหนมมมองทชดเจนของสถานการณความไมสงบในพนทศกษาทมผลกระทบตอความมนคงของชาต

ทฤษฎการจดการและการบรหาร

ทฤษฎการจดการและการบรหาร (Administrative Management Theory) เปนกลมทฤษฎทเกดขนภายใต ทฤษฎองคการ (Organization Theory) ซงวาดวยหลกการบรหารจดการองคการในแงมมตางๆ โดยทฤษฎการจดการและการบรหารนนเหนวา ประสทธภาพขององคการอาจเพมขนไดโดยการปรบปรงกระบวนการทเปนมรรควธ (Means) ซงจะน าไปสผล (Ends) โดยนกวชาการทส าคญ ไดแก Henry Falyol ไดเสนอหลกการบรหารไว 5 ประการ เรยกยอๆ วา POCCC ประกอบดวย

1. การวางแผน (Planning) 2. การจดองคการ (Organizing) 3. การบงคบบญชา (Commanding) 4. การประสานงาน (Coordinating) 5. การควบคมงาน (Controlling)

15

การบรหารองคการเปนกระบวนการท างานทเกยวของกบการใชคน (Man) เงนหรองบประมาณ (Money or Budget) และวสดอปกรณ (Material or Equipments) อยางมจดมงหมาย ทงยงครอบคลมไปถงการใชเวลา (Time) และวธการ (Method) อกดวย

1. แนวคดเกยวกบประสทธภาพขององคกร ค าวา “ประสทธภาพ” นน มนกวชาการไดใหความหมายไวหลายความหมาย ดงน

(พชรา สนลอยมา, 2556: 39-51) Millet ไดใหความหมายของประสทธภาพวา หมายถงผลก าไรทไดรบจากการ

ปฏบตงานและท าใหผรบบรการเกดความพงพอใจ โดยพจารณาจากการใหบรการอยางเทาเทยมกน การใหบรการอยางรวดเรว ทนเวลา การใหบรการอยางเพยงพอ การใหบรการอยางตอเนอง และการใหบรการทกาวหนา

Simon กลาววา ประสทธภาพในทางธรกจ หมายถง ความสมพนธระหวางปจจยน าเขา กบผลผลต หรอผลผลตลบดวยปจจยน าเขา ส าหรบระบบราชการใหรวมถงความพงพอใจของผรบบรการหรอประชาชนดวยสมการตอไปน

องคการภาคเอกชน : E = (O-I) องคการภาครฐ : E = (O-I) + S E (Efficiency) = ประสทธภาพในการท างาน O (Outputs) = ผลผลต หรอผลงานทไดรบออกมา I (Inputs) = ทรพยากรทางการบรหาร S (Satisfaction) = ความพงพอใจของผรบบรการ ทพาวด เมฆสวรรค (2538: 2) ชใหเหนวาประสทธภาพในระบบราชการม

ความหมายรวมถงผลตภาพ และประสทธภาพโดยประสทธภาพเปนสงทวดไดหลายมต ตามแตวตถประสงคทตองการพจารณา คอ

1. ประสทธภาพในมตของคาใชจาย หรอ ตนทนของการผลต (Input) ไดแก การใชทรพยากรการบรหาร คอ คน เงน วสด เทคโนโลยทมอยางประหยด ค มคา และเกดการสญเสยนอยทสด

2. ประสทธภาพในมตของกระบวนการการบรหาร (Process) ไดแก การท างานทถกตองไดมาตรฐาน รวดเรว และใชเทคโนโลยทสะดวกกวาเดม

3. ประสทธภาพในมตของผลผลตและผลลพธ (Output and Outcome) ไดแก การท างานทมคณภาพเกดประโยชนตอสงคม เกดผลก าไร ทนเวลา ผ ปฏบตงานมจตส านกทดตอการท างานและบรการเปนทพอใจของลกคา หรอผมารบบรการ

16

2. แนวคดเกยวกบการพฒนาองคกร เพอใหองคกรมประสทธภาพตามวตถประสงค การพฒนาองคกรจงเปนเครองมอ

ส าคญทจะน าไปสการบรรลถงเปาหมายอยางมประสทธภาพ ผบรหารระดบสงและทมทปรกษาจะตองพจารณาควบคกนไป เชน การพฒนาจะมงเนนไปทวฒนธรรมองคกร คานยม และทศนคตของบคลากร โดยการพฒนาจะตองกระท าอยางเปนระบบ ซงจ าเปนจะตองกระท าอยางตอเนองมการสอดแทรกขอคด เพอท าใหเกดการเปลยนแปลง การพฒนาจะตองเรมทผ บรหารระดบสงสดและคณะกรรมการบรหารจะตองใหความรวมมอในการเปลยนแปลงทจะเกดข นเพอว ดประสทธภาพทไดจากการพฒนาองคกร การพฒนาองคกรจะตองใชเทคนคและเทคโนโลยใหมๆ เพอพฒนาความสามารถของบคคล มงขจดความขดแยงในองคกร และจ าเปนตองฝกฝนใหบคลากรมความรความสามารถในการประสานกจกรรมภายในองคกรใหมากขน

การพฒนาองคกรมไดหมายถงการพ ฒนาแตเฉพาะองคกรทมปญหาเทานน หากแตองคกรทมความเจรญรงเรองอยแลว กควรไดรบการพฒนาใหเจรญยงขนอยางตอเนอง โดยอาศยหลกการดงน

2.1 ก าหนดเปาหมาย (Goal Setting) ควรมการประชม อภปรายเพอก าหนดนโยบายรวมกนทงฝายผบรหารและสมาชกในองคกรอยางชดเจน ตรงไปตรงมา

2.2 ความเขาใจในสถานการณ (Understand Relations) ตองอาศยความเขาใจรวมกน เพราะความตองการของบคคลจะเปนตวอทธพลอยางยงตอพฤตกรรมการท างาน

2.3 การปรบปรงสมพนธภาพ (Improving Relations) การมสมพนธภาพทดตอกนในองคกรถอเปนผลพลอยไดขององคกร แตไมวาคนในองคกรจะมสมพนธภาพทดตอกนหรอไมก ตาม ควรไดรบการเปดเผยเพอใหตางฝายไดรถงปญหา เมอรถงปญหาทกคนจะพยายามปรบตวเขาหากนและตงใจท างานมากขน

2.4 การมสวนรวม ทงในการด าเนนการ การแกปญหา การตดสนใจ การใหความสนบสนนและความรวมมอ ทงนควรค านงถงการเปลยนแปลง การแกปญหาระบบการท างานของมนษยขนอยกบดลยภาพของงาน (Balance of Force) ภายในระบบของหนวยงานนนๆ

2.5 การเชอมโยง (Linking) แนวยทธศาสตรการพฒนาองคกร คอความสามารถในการโนมนาวคนในหนวยงานใหมความเขาใจทดตอกนมากทสด

ดงนน แนวคดเกยวกบการจดการและการบรหาร จงเปนทฤษฎหลกในการใชวเคราะห ประสทธภาพในการท างานของเจาหนาททปฏบตงานในพนทศกษา ประกอบกบแนวความคดอนๆ ในการทบทวนวรรณกรรมน

17

แนวคดนตวทยาศาสตรเพอการสบสวน

นตวทยาศาสตร (Forensic Science) คอ “การน าความรทางวทยาศาสตรทกสาขามาประยกตใชเพอพสจนขอเทจจรงในคดความ เพอผลในการบงคบใชกฎหมายและการลงโทษ” โดยการน าเอามาใชในขอบเขตโดยทวไป ดงน

1. การตรวจสถานท เกดเหต และการถายรป (Crime Scene Investigation and Forensic)

2. การตรวจลายนวมอ ฝามอฝาเทา (Fingerprint, Palmprint, Footprint) 3. การตรวจเอกสาร (Document) เชน การตรวจลายเซน ลายมอเขยน 4. การตรวจอาวธปนและกระสนปนของกลาง (Forensic Ballistics) 5. การตรวจทางเคม (Forensic Chemistry) 6. การตรวจทางฟสกส (Forensic Physics) เชน รองรอยเฉยวชน 7. การตรวจทางชววทยา (Biological Trace Evidence) 8. การตรวจทางนตเวช (Forensic Medicine) ไดแก งานนตพยาธ งานนตวทยา งาน

ชวเคม งานพสจนบคคล งานภาพภารแพทย

ประโยชนของพยานหลกฐานทางนตวทยาศาสตร ประโยชนของพยานหลกฐานทางนตวทยาศาสตร มดงตอไปน 1. เปนเครองชวยชวา มการกออาชญากรรมแนนอน เชน บาดแผลตามรางกายของ

ผเสยหาย 2. เปนเครองชวยชวา ผตองสงสยไดอยในทเกดเหต 3. เปนเครองชวยชวา บคคลนนเกยวของกบอาชญากรรมทเกดขน 4. เปนเครองชวยกนผบรสทธออกไป 5. เปนเครองยนยนค าใหการของผเสยหาย 6. ผตองสงสยทถกยนยนดวยพยานทางฟสกสอาจจะสารภาพ 7. มคามากกวาประจกษพยาน เมอเวลาผานไปกไมคลาดเคลอน 8. พยานหลกฐานทางนตวทยาศาสตรไดรบความเชอถอจากศาลมากขนเรอยๆ 9. การไมพบพยานหลกฐานทางนตวทยาศาสตรชวยยนยนวา ไมมอาชญากรรม

เกดขน

18

สถานทเกดเหตและพยานหลกฐานทางชววทยา เมอมการกระท าความผดเกดขน สถานทเกดเหตถอเปนสถานทแรกของกระบวนการ

ตางๆ และเปนจดเรมตนของการด าเนนการทงหลาย เพอใหไดมาซงพยานหลกฐาน ทสามารถน ามาพสจนถงการกระท าผดและตวผกระท าผด และใชเปนพยานหลกฐานตอศาลในการปฏบตงานของเจาหนาททเกยวของภายหลงเกดเหต

1. สถานทเกดเหต หมายถง สถานททมการกระท าความผดเกดขนทงทางแพงและทางอาญา โดยทวไปแลวผกระท าความผดมกทงรองรอยหรอพยานหลกฐานไวในสถานทเกดเหต ซงจะท าใหสถานทเกดเหตสามารถเกบรองรอยหรอพยานหลกฐานและอานสภาพสถานทเกดเหตไววา ใครเปนผกระท าความผด กระท าอยางไร ดวยวธการใด เมอเวลาใด และประสงคตออะไร (จรศกด เจยมเจตจรญ, 2550 : 1)

2. พยานหลกฐาน หมายถง สงใดๆ ทสามารถใชพสจนไดวามการกระท าความผดเกดขน ใชบอกไดวาใครเปนผกระท าความผด และสามารถเชอมโยงผกระท าความผดเขากบอาชญากรรมทเกดขนได พยานหลกฐานจงประกอบดวย พยานบคคล พยานเอกสาร และ พยานวตถ (สมภพ เองสมบญ, 2551 : 2) โดยพยานหลกฐานแบงเปน 3 ประเภท ไดแก

2.1 พยานหลกฐานโดยตรง (Direct Evidence) พยานประเภทน ไดแก พยานบคคล และประจกษพยาน ทรเหนเหตการณทเกดขนดวยตนเอง โดยอาจรบรดวยประสาทตา ห จมก สมผสหรอลมรส มใชไดฟงมาจากผอนอกทอดหนง

2.2 พยานแวดลอมกรณ (Circumstantial Evidence) หรอพยานหลกฐานทางออม เปนพยานหลกฐานทไมสามารถพสจนขอเทจจรงไดโดยตรง แตสามารถน ามาปะตดปะตอใหเกดความคด ล าดบหรอเชอมโยงเหตการณได เพอบอกถงขอเทจจรงบางอยางหรอหลายอยาง ซงน ามาใชคลคลายปญหาในคดได

2.3 พยานหลกฐานทแทจรง (Real Evidence) ไดแก พยานวตถทมความชดแจงในตวเอง เปนพยานหลกฐานทมความส าคญและสามารถน าไปใชเพอยนยนการกระท าผดในคดนนๆ ไดโดยหรอน าไปเชอมโยงเกยวพนกบคดได

3. วตถพยาน หรอพยานวตถ หมายถง ทกสงทกอยางหากอยในสภาวะทเหมาะสม ไมวาจะเปนวตถ สสาร หรอ รองรอยตางๆ สงใดกตาม ทสามารถใชพสจนไดวามการกระท าผดเกดขน บอกไดวาใครเปนผกระท าความผด สามารถเชอมโยงผกระท าผดเกขากบอาชญากรรมได (สมภพ เองสมบญ, 2551 : 3) โดยวตถพยานแบงไดเปน 4 ประเภท ดงน

3.1 วตถพยานไมถาวร (Translent Evidence) เปนวตถพยานทไมมลกษณะคงทน คงอยไดช วคราว เปลยนแปลงหรอสญหายงาย ไดแก กลน อณหภม รอยพมพ รอยประทบ ฯลฯ

19

3.2 วตถพยานทเปนรปแบบ (Pattern Evidence) เปนวตถพยานทมกเกดขนจากการสมผสกนโดยตรงระหวางคนกบวตถ หรอวตถกบวตถ วตถพยานประเภทน ไดแก รอยพมพ รอยประทบ รอยต าหน รอยแตก ฯลฯ มประโยชนอยางยงในการประมวลเรองราวหรอเหตการณในคด

3.3 วตถพยานตามสภาพ (Conditional Evidence) เปนวตถพยานทเกดขนจากเหตการณหรอการกระท า หากไมมการบนทกอยางรอบคอบ อาจมการเปลยนแปลงหรอสญหายได พยานวตถตามสภาพมบทบาทส าคญอยางยง ในการล าดบสรางยอนเหตการณทเกดขน รวมถงบงบอกถงสภาพการณของทเกดเหต วตถพยานประเภทนไดแก แสงไฟ ควน ต าแหนง และศพ เปนตน

3.4 วตถพยานทสามารถถายทอดหรอโยกยาย (Transfer Evidence) เปนวตถพยานทเกดขนจากการสมผสระหวางบคคลกบบคคล บคคลกบวตถ หรอวตถกบวตถ วตถพยานประเภทนมวธการจ าแนกแตกตางกนไดหลายวธ แตกไมมวธจ าแนกใดทสมบรณแบบทสด เนองจากไมมวธใดทสามารถแยกความแตกตางไดอยางชดเจน สามารถจ าแนกได 7 วธ คอ จ าแนกตาม ชนดของอาชญากรรม ชนดของวสดทเปนองคประกอบ ลกษณะธรรมชาตของวตถพยาน สถานะของวตถพยาน ชนดของปญหาทตองการแกไข วธการเกดวตถพยาน และ ลกษณะเฉพาะของวตถพยาน

4. บรเวณทพบวตถพยาน อาจแบงออกเปน 4 แหลงใหญๆ ดงน (สมภพ เองสมบญ, 2551, 4)

4.1 บรเวณสถานทเกดเหต เปนแหลงทพบรองรอยและวตถพยานทมความสมบรณมาก และสามารถเชอมโยง และตดตามตวผกระท าความผดไดเปนอยางด

4.2 ตวผเสยหาย เปนแหลงทพบวตถพยานไดเชนกน บางกรณหามงหาแตเพยงในสถานทเกดเหต กอาจจะท าใหขาดวตถพยานทส าคญไปได

4.3 ตวคนราย เปนอกแหลงทสามารถพบวตถพยานได อาท ทรพยสนทถกโจรกรรม หรอ คราบสงของทตดออกไปจากทเกดเหต

4.4 บรเวณอนๆ ทเกยวของ ไดแก บรเวณทผกระท าความผดน าเอาวตถพยานไปทง บรเวณทพกอาศยของผกระท าความผด

5. การครอบครองวตถพยานทางนตวทยาศาสตร การทพยานหลกฐานจะเปนทยอมรบในชนศาลไดจะตองปฏบตตามกฎเกณฑพนฐาน 4 ประการ การหลกเลยงหรอปฏบ ตเบยงเบนไปจากกฎเกณฑด งกลาว จะเปนจดออนใหทนายสามารถโตแยงท าใหคณคาของพยานหลกฐานสญเสยไป

5.1 กฎขอท 1 “ปองกนรกษาสถานทเกดเหต” เรมตงแตเมอเจาหนาทคนแรกไปถงสถานทเกดเหต จนกระทงเจาหนาทผช านาญท าการตรวจสถานทเกดเหตเสรจสน

20

5.2 กฎขอท 2 “เกบพยานหลกฐานอยางถกตองตามกฎหมาย” หมายถง บคคลทท าการเกบพยานหลกฐานนน จะตองเปนบคคลทกฎหมายใหอ านาจไวในการเขาและเกบพยานวตถตางๆ ในสถานทเกดเหตได

5.3 กฎขอท 3 “กระท าการคนหาพยานหลกฐานอยางเหมาะสม” ผตรวจสถานทเกดเหตจะตองไมมองขามหรอละเลยพยานวตถทกชน ถาสงสยวาสงนนจะเปนพยานวตถหรอไม ใหท าการเกบไวกอน พรอมทงระบรายละเอยดของพยานวตถต าแหนงทพบและบรรจในหบหอรกษาไวอยางเหมาะสม

5.4 กฎขอท 4 “มลกโซการครอบครองพยานหลกฐานโดยตลอด” หมายถง พยานนนตองอยในการคมครองดแลของบคคลหรอหนวยงาน ตงแตเรมเกบจนกระทงแสดงในชนศาลโดยไมขาดชวงการครอบครองเลย ตองมหลกฐานแสดงการรบสงของกลางนนโดยตลอด แสดงใหเหนวา พยานหลกฐานทแสดงตอศาลนนเปนอนเดยวกนกบทพบในสถานทเกดเหต และ สงทเปนสาระส าคญของพยานหลกฐานนนไมมการเปลยนแปลงไป

สรป แนวคดนตวทยาศาสตรเพอการสบสวนน เปนการน าเอาความรทางวทยาศาสตรมาประยกตใชเพอใชพสจนขอเทจจรงในคด และเพออธบายความเชอมโยงระหวางสงตางๆ ทงผเสยหาย ผตองหา พยาน สถานทเกดเหต และ พยานหลกฐานตางๆ ในคด ซงถอวาเปนประโยชนอยางมากในการท างานของเจาหนาท ท งนระบบกลองวงจรปด ถอเปนการใชเครองมอประเภทหนงทสามารถน าเอาหลกนตวทยาศาสตรมาประยกตใชได ท าใหการสบสวนสอบสวนคดตางๆ เปนไปไดอยางรอบคอบสมบรณมากยงขน อาท การพสจนบคคลจากใบหนาทปรากฏ การเชอมโยงสถานทเกดเหตกบเสนทางการใชในการเขา-ออกทเกดเหต และจดทเดนทางผาน หรอตระเตรยมการ เปนตน

บทบาทของส านกงานต ารวจแหงชาต กบ งานดานความมนคง

1. ประวตความเปนมาของส านกงานต ารวจแหงชาต กจการต ารวจ พบหลกฐานการกอต งต งแตสมยกรงศรอยธยา แผนดนสมเดจ

พระบรมไตรโลกนาถ ใหตราระเบยบการปกครองบานเมองเปน จตสดมภ ไดแก เวยง วง คลง นา ซงในสมยนนพระมหากษตรยทรงโปรดเกลาให ต ารวจ ขนอยกบกรมเวยง และตอมากจการต ารวจไดแบงออกเปน ต ารวจพระนครบาล ต ารวจภธร และ ต ารวจหลวง ใหขนอยกบวง มการตราศกดนาของต ารวจไวเปนบรรทดฐานเชนเดยวกบขาราชการฝายอน อกทงผมาด ารงต าแหนงผบงคบบญชาต ารวจขณะนนลวนคดเลอกมาจากเชอสายจากตระกลทท าคณงามความดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย และตองเปนบคคลททรงวางพระราชหฤทยอกดวย

21

กจการต ารวจ ไดรบการปรบปรงพ ฒนาในแนวทางตามแบบอยางประเทศตะวนตก ควบคไปกบการปรบปรงระบบกระบวนการยตธรรมของประเทศ จนกระทงในสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 ทรงโปรดเกลาใหต งเปน กองตระเวณ หรอ กองโปลศ (Polis) เปนคร งแรก เพอรกษาความสงบเรยบรอยภายในเขตนครหลวงตามแบบอยางยโรปเปนคร งแรก ในเบองตน กจการต ารวจมลกษณะคลายทหาร และตอมาในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 จงไดต งต ารวจภธร มชอเรยกวา “กองทหารโปลศ” “กรมกองตระเวนหวเมอง” และตงเปน กรมต ารวจภธร ในเวลาตอมา แตกจการต ารวจในยคนขนควบคมกบ 2 กระทรวง คอ กรมพลตระเวน ขนอยกบ กระทรวงนครบาล และ กรมต ารวจภธร ขนอยกบ กระทรวงมหาดไทย สดทายมารวมเปนกรมเดยวกนเมอ วนท 13 ตลาคม 2458 เรยกวา “กรมต ารวจภธรและกรมพลตระเวน” วนท 13 ตลาคม ของทกป จงถอวาเปน วนต ารวจ นบแตนนเปนตนมา

ภายหลงการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 จงเปลยนนามเปน “กรมต ารวจ” ขนกบกระทรวงมหาดไทย แตเนองดวยการเปลยนแปลงของบรบททางสงคม อาชญากรรม บทบาทภารกจของกรมต ารวจทมความส าคญยงขนทกวน จงมพระราชกฤษฎกาโอนกรมต ารวจจดตงเปน “ส านกงานต ารวจแหงชาต” ขนการบงคบบญชาโดยตรงตอนายกรฐมนตรจนถงปจจบน

2. บทบาทส านกงานต ารวจแหงชาตดานงานความมนคง ส านกงานต ารวจแหงชาต มภารกจส าคญในการรกษาความสงบเรยบรอยภายใน

เพอรกษาความมนคงใหกบรฐ ตลอดเวลาทผานมาต ารวจไดปฏบตงานความมนคงประสานกบหนวยงานอนๆ มาโดยตลอด อาท ทหาร ศนยรกษาความปลอดภยแหงชาต ส านกขาวกรองแหงชาต สภาความมนคงแหงชาต ฯลฯ โดยภาพรวมมงเนนไปในมตตางๆ ของความมนคงของชาต ดงน

2.1 งานถวายความปลอดภยในภาพรวม ตลอดจนโครงการพระราชด าร 2.2 งานดานอาชญากรรมขามชาต บรรเทาสาธารณภย การจราจรและการคมนาคม 2.3 งานดานความมนคงชายแดน การขาว การชมนม และการเลอกตง 2.4 งานความมนคงเฉพาะพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต ทงน ผบญชาการต ารวจแหงชาต สามารถแบงงานดานความมนคงออกเปนกลม

งานไดตามความเหมาะสม และมอบหมายให รองผบญชาการต ารวจแหงชาต ผ ชวยผบญชาการต ารวจแหงชาต และผทมต าแหนงเทยบเทา รบผดชอบดแลไดตามความเหมาะสม ซงงานความมนคงถอเปนงานทมความส าคญอยางหนงของส านกงานต ารวจแหงชาตไมดอยไปกวา งานบรหาร งานปองกนปราบปรามอาชญากรรม งานการปองกนปราบปรามยาเสพตด งานกฎหมายและคด งานศนยปฏบตการ งานจเรต ารวจ ฯลฯ จะเหนไดวาการปฏบตงานดานความมนคงของต ารวจนน

22

มไดมงเสรมความมนคงของแหงชาตในลกษณะทเปนรปธรรมโดยตรง แตมงเสรมสรางความมงคงของชาตในเรองของความเปนธรรมของสงคม ผานการบงคบใชกฎหมายทเกยวของ เพอ ปองกนมใหปจเจกชนหรอคณะบคคลใดละเมดหรอสรางความเสยหายใหกบบคคลอน รฐ สงคม หรอประเทศชาต อกทงยงมงอ านวยความสะดวกในการด ารงชวตประจ าวนใหกบประชาชนและรกษาความสงบเรยบรอยในภาพรวมของสงคม

ดงนน งานดานความมนคงของส านกงานต ารวจแหงชาตจงเปนสวนเตมเตมในการเสรมสรางความมนคงใหกบรฐ ท างานควบคไปกบสวนราชการอนๆ โดยมงเนนไปย งอาชญากรรมและการอ านวยความสะดวกในชวตประจ าวนของประชาชน ท าใหกระบวนการและกจกรรมทางสงคมอนๆ สามารถด าเนนไปไดโดยราบรน ผานการขบเคลอนการปฏบตโดยหนวยปฏบตทงสวนกลาง สวนภมภาค และสถานต ารวจทวประเทศ

ระบบกลองวงจรปดในงานปองกนอาชญากรรม

1. วตถประสงคของการตดตงกลองวงจรปด ในงานทวไป นนสามารถแบงออกเปน 4 ประการ ไดแก 1.1 เพอการอ านวยความสะดวกดานการจราจร 1.2 เพอการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม 1.3 เพองานทางดานความมนคงปลอดภยของรฐและรกษาความปลอดภยบคคล

ส าคญ 1.4 การรกษาความปลอดภยในพนทเอกชน เปาหมายทวไปของระบบกลองวงจรปด ไดแก การปองกนอาชญากรรมและความ

ไมเปนระเบยบโดยการปรามหรอการยบย ง (Deterrence) มการอางกนวา กลองวงจรปดสามารถประกนความปลอดภยสาธารณะ และลดความหวาดกลวภยอาชญากรรมดวยวธการเพมการใชพนทวางเปลาสาธารณะการปองกนอาชญากรรมตามแนวทางระบบงานต ารวจทเนนทปญหา (POP) ในสวนทเกยวของกบกลองวงจรปด ไดแก หลกการการเพมความเสยงใหกบผกระท าความผดในการกออาชญากรรม ซงมเทคนคหลายประการ ไดแก การเสรมระบบการตรวจตราและเพมความเขมขนในการตรวจตราแบบเปนทางการ (Strengthen Formal Surveillance) การตรวจตราอยางเปนทางการนด าเนนการโดยต ารวจ เจาหนาทรกษาความปลอดภย ซงมหนาทหลกในการสรางความกลวใหเกดกบผกระท าความผดทมโอกาสในการกระท าความผดสญญาณกนขโมยและกลองวงจรปดสามารถชวยเตมเตมการตรวจตราการท าลายสงของสาธารณะ การโกงคาโดยสารมอตราลดลงอยางเหนไดชดเจน ในประเทศเนเธอรแลนด เมอก าลงเจาหนาทสบสวนลงมอปฏบต สายตรวจรถจกรยานชวย

23

ลดอาชญากรรมขโมยรถในลานจอดรถในแวนคเวอร กระทรวงกจการภายในประเทศพบการลดลงของอาชญากรรมทหลากหลายหลงจากการตดตง กลองวงจรปดในประเทศองกฤษเทคนคในการปองกนอาชญากรรมจ านวนมาก ตงอยบนสมมตฐานของการสรางความกลวหรอขมขอยางนาเชอถอ กลองวงจรปดท าใหเกดการขมขในลกษณะการปองปรามเพอท าใหผ ทคดจะกระท าความผดเชอวามใครบางคนก าลงเฝามองใครกตามทก าลงท าในสงทไมควรกระท าหรอผกระท าความผดอาจถกระบตวไดหรอจบกมไดในภายหลงจากการบนทกของกลองวงจรปดซงมนมไดหมายถงวามการถกจบกมจ านวนมาก แตการจบกมทไดรบการเผยแพรตอสาธารณชนสามารถสรางแรงเสรมในฐานะทเปนการเพมความเสยงใหกบผกระท าผด ซงมนมพลงสามารถสอสารผานไปทวในเครอขายของผกระท าความผดมากกวาการสอสารบนสอสาธารณะปกตกลองวงจรปดเปนทนยมในการชวยเหลอเจาหนาทในการปฏบตงานในทางทฤษฎการปองกนอาชญากรรมดวยการจดการสภาพแวดลอม นน มวตถประสงคเพอการตงเปาไปทอาชญากรรมทก าหนด หรอบางสวนในพนทวางเปลาหรอทรพยสนทไมมเจาของนอกจากนแลวเมอพจารณาถงความคมคาของการตดตงกลองวงจรปดแมวาจะเปนเครองมอในการลดอตราการเกดอาชญากรรมตามแนวทางการปองกนอาชญากรรมแบบเนนทปญหา (POP) แตกคาดไดวาเปนวธการทมประสทธผลมากทสดอยางไรกตามความคมคาของการตดตงกลองวงจรปดอนเกดจากการเลอกพนทในการตดตงกลอง พบวาจ านวนกลองวงจรปดทตดตงไมใชสงส าคญในการลดชองโอกาสในการกระท าความผด แตความส าคญอยทประสทธผลในการก าหนดรปแบบในการตดตงกลองวงจรปดทใชการวเคราะหตามสภาพแวดลอม (อนษา และคณะ, 2553: 30 - 52) หนงในประโยชนหลกของระบบกลองวงจรปด ส าหรบเจาหนาทต ารวจคอเปนเครองชวยการบรหารจดการทรพยากรทมประสทธผลมากกวา มใชเปนการชวยจบกมคนรายโดยตรง ในพนทศกษาพบวา เจาหนาทต ารวจใชกลองวงจรปด ในการตรวจตรา ศนยกลางของเมองและคนหาเหตการณทเกดขน รวมถงการใชขอมลเพอความเหมาะสมในการประสานงานวทยสอสารทเชอมโยงระหวางพนกงานรานคา และเจาหนาทต ารวจ โดยการควบคมกลองสามารถใชรวมกบระบบกลองไดอยางสมฤทธผล เพอปรบปรงเรองการแจงเตอนภยทผดพลาด ขอมลทไดจากกลองวงจรปด (CCTV) สามารถท าใหเจาหนาทไดรบขอมลทด วาควรจะมการตอบสนองในการปฏบตหรอไมหลกฐานทเปนภาพเคลอนไหวของเหตการณเปนประโยชนตอเจาหนาทต ารวจ มนมบทบาทส าคญอยางมากตอการสบสวนหาผกระท าความผด และประกนไดวาจะสามารถสบสวนหาตวผกระท าผดไดอยางรวดเรวการวเคราะหอาชญากรรมและขอมลในคดชใหเหนวาในชวงสนๆ ของการตดตงกลองวงจรปด สามารถสงผลในเชงของการปรามอยางมากในหมของผกระท าความผด

24

2. หนาทของระบบกลองวงจรปด Bennett and Gelsthorpe (1996: 72 - 90) กลาววา วตถประสงคท วไปของระบบ

กลองวงจรปดสวนใหญ คอการปองกนอาชญากรรมและสรางความเปนระเบยบเรยบรอยของสงคมโดยการยบย งการกระท าความผด สรปไดวา การตรวจตราของกลองวงจรปดสามารถชวยงานดานการปองกนอาชญากรรมใหลดลง และยงชวยในการบรหารบคลากรดานการรกษาความปลอดภย หรอเจาหนาทต ารวจไดอยางเหมาะสม หรอกลาวไดวากลองวงจรปดท าใหประชาชนมความรสกปลอดภย และลดความหวาดกลวภยอาชญากรรม หรอในทางกลบกน พนททมการตดตงกลองวงจรปดประชาชนจะมาใชพนทเพมขนเพราะรสกปลอดภยในสถานทจงท าใหพนทสาธารณะเพมขน Robert and Goulette (1996: 61 - 67) และ Brown (1995: 68) เชอวากลองวงจรปดมกจะถกใชเปนเครองมอในการบรหารพนท เชน การสงเกตการณการจราจร และการควบคมฝงชนในการแขงขนฟตบอล เปนตน กลองวงจรปดอาจมผลทางออมในการเพมปรมาณการคาขายและปกปองการลงทน

3. กลไกของกลองวงจรปดในการปองกนอาชญากรรม Cohen and Felson (1979: 588 - 605) ไดศกษากลไกในการปองกนอาชญากรรม

ของกลองวงจรปด โดยพบวาสถานการณกอนทอาชญากรรมจะเกดขนหนงในสามเหตการณทส าคญทท าใหเกดอาชญากรรมขน ในเวลาและสถานทเดยวกน คอ การไมอยของผพทกษพนททมความสามารถ หรอกลาวใหเปนนามธรรมเพมมากขน คอ การขาดการพทกษพนทมความสามารถ การตรวจตราหรอการปรากฏของการตรวจตรา ซงเปนสวนหนงของการพทกษรกษาพนท Pawson and Tilley (1994: 291 - 306) ไดระบกลไก 9 ประการ ซงเชอไดวาการท างานของกลไกของกลองวงจรปดนนมไดแยกกนอยางอสระ กลไกมากกวาหนงอยางอาจจะใชประโยชนไดมากกวา 1 อยาง ดงน

3.1 กลองวงจรปดสามารถลดอาชญากรรมโดยการเพมโอกาสในการทผ กระท าความผดจะถกจบกมตวไดในทนท ถกยบย งการกระท า เอาตวออกไป ถกลงโทษและการยบย ง

3.2 กลองวงจรปด สามารถลดปญหาอาชญากรรมโดยการยบย งผกระท าความผดทมศกยภาพผซงไมตองการถกสงเกตการณโดยกลองวงจรปดโดยผด าเนนการหรอมหลกฐานเกยวกบพวกเขาถกจบภาพไดในกลอง (ยงไมกระท าความผด)

3.3 การลดลงของอาชญากรรมทสามารถเกดขนไดเพราะการตรวจตราโดยธรรมชาตทสนบสนนใหคนใชพนทซงมการตดตงกลองวงจรปด มากขน นเองท าใหเปนการยบย งผกระท าความผดซงกลวการเพมของความเสยงในการถกจบกม

25

3.4 กลองวงจรปดท าใหการปฏบตทมประสทธภาพของเจาหนาทรกษาความปลอดภยและเจาหนาทต ารวจงายขนทจะระบสถานททซงพฤตกรรมตองสงสยเกดขนการปรากฏของสงเหลานอาจจะยบย งผกระท าความผดหรออาจจะหมายถงการถกจบในการกระท า

3.5 การเผยแพร (ภาพจากกลองวงจรปด) ในทสาธารณชน (เปนการทวไป) นอาจชวยในการยบย งผ กระท าความผด (แตอาชญากรรมอาจจะเปลยนไปยงสถานทอน หรอเปลยนผกระท าความผด)

3.6 การเผยแพรภาพอาชญากรรมจากกลองวงจรปดในทสาธารณชน (เฉพาะ เจาะจง) กลองวงจรปดเปนสญลกษณแสดงใหผ คนทจะกระท าความผดเหนอยางชดเจนเพอวาผกระท าความผดจะไดรบการยบย ง

3.7 เวลาในการกออาชญากรรม กลองวงจรปดอาจจะมผลนอยตออาชญากรรมทสามารถกระท าไดอยางรวดเรวตรงกนขามกบกลมทใชเวลานานมากกวา ซงผกระท าความผดคดวาพวกเขามเวลาเพยงพอในการหลบเลยงกลองหรอหลบหนจากเจาหนาทต ารวจหรอเจาหนาทรกษาความปลอดภย

3.8 การเผยแพรเกยวกบการใหการสนบสนนเหยอทมศกยภาพใหมจตส านกดานความปลอดภยเพมมากขน และ มมาตรการในการปองกน

3.9 กลมคนซงมจตส านกดานความปลอดภยมากกวาใชพนททมกลองวงจรปด ขณะทคนทมความประมาทอาจถกประทษรายในพนทอนๆ

นอกจากนแลวยงมสภาพแวดลอมของพนททมความหลากหลายทอาชญากรรมไดเกดขน และจะมอทธพลตอผลกระทบของกลไกในลกษณะขางตน ซงมลกษณะ 5 ประเภท ไดแก

1. กลมของอาชญากรรม นขนอยกบอตราสวนของผกระท าความผดและจ านวนการกระท าความผด ถามลกษณะทวาผกระท าความผดหนงคนกออาชญากรรมจ านวนมากกลไกทมศกยภาพมากทสด ไดแก กลไกในขอ 1

2. รปแบบการใช ถาพนทมการใชอยางสม าเสมอ กลไกท 3 เพมขนจะมผลกระทบนอยตอรปแบบของอาชญากรรม ถาพนทมการใชนอย การเพมของการใชและการตรวจตรา อาจเพมจ านวนของคด แตจะลดจ านวนของคนทตกเปนเหยอในภาพรวม

3. พนทซงเปนจดอบจะไมไดรบผลกระทบ ถาคดวา กลองวงจรปดปฏบตเพอเพมความเปนไปไดของหลกฐานทถกจบภาพโดยกลองวงจรปด แตจะไมเกดขนถาน าคนทมส านกดานความปลอดภย หรอการเพมความเปนไปไดทคนทส านกดานความปลอดภยจะมาใชพนท

26

4. การไมค านงถงความครอบคลมของกลองวงจรปดในพนทเฉพาะเจาะจง นน การเปลยนพนทกออาชญากรรมอาจเกดขนซงขนอยกบแรงจงใจของผกระท าความผด และมนอาจมเปาหมายทเลอกไดเปนจ านวนมาก

5. อาจจะมจ านวนนอยหรอไมมเลยทเจาหนาทรกษาความปลอดภยซงมการปฏบตจะสามารถยบย งอาชญากรรม ในฐานะทเปนกลไกการปฏบตทมประสทธภาพจดการและการปฏบตการ และทศนคตตอการใชงาน

4. ปจจยในการท าใหระบบกลองวงจรปดบรรลผล 4.1 อาชญากรรมทเกดขนสวนใหญกบประชาชนในพนทควรเปนอาชญากรรม

เกยวกบทรพย หลกฐานชใหเหนวากลองวงจรปด (CCTV) มประสทธผลมากทสดในการลดอาชญากรรมเกยวกบทรพย โดยเฉพาะอยางยงการลกทรพยในเขตใจกลางเมองอาชญากรรมตอบคคล เชน การปลน ขโมยจากบคคล และ การขมขน ประโยชนจากกลองมนอยในการปองกน ผกระท าความผด การประสานงานในการตอบสนองทฉบไวของเจาหนาทต ารวจในเหตการณ และ การรวบรวมพยานหลกฐานกเปนสงทตองการ

4.2 ลกษณะของพนททางกายภาพทมลกษณะควบคมโดยกลองไดงาย เชน ถนนเปนเสนตรง ไมม สงกดขวางมนชใหเหนวากลองวงจรปด (CCTV) มผลกระทบตอระดบอาชญากรรมในศนยกลางของเมองทมการจดรปแบบทงาย ทซงการครอบคลมพนทของกลองมสง ในใจกลางเมองทมสภาพทางกายภาพทสลบซบซอน กลองทมความครอบคลมในระดบสงประสบความส าเ รจยาก และอาจเกดอาชญากรรมทดแทนในสถานทด งกลาวและสถานทอนข นได(Displacement of Crime)

4.3 มการใชรวมกนหรอบรณาการกบมาตรการทางดานการปองกนอาชญากรรม อนๆ ขอคนพบแสดงใหเหนวากลองวงจรปด (CCTV) มประสทธผลมากทสดเมอมนถกใชในฐานะสวนบรณาการในยทธศาสตรของการสงการ และการควบคม เพอชวยในการปฏบตของเจาหนาท เพอคงไวซงผลกระทบดานการปองกน ต ารวจตองใชระบบในการจบกม และดวยความชวยเหลอของหนวยงานอน และมการประกนวาขอมลสามารถสงตอจากผควบคมกลองวงจรปดไปย งเจาหนาทในพนทและในทางกลบกนอยางรวดเรว หลงจากนนกใหเปนการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจทจะจดการเหตการณอยางรวดเรว การจบกมจ านวนมากเกดขนเมอมการใชการประสานงานอยางรวดเรว เมอเหตการณเกดขนความพยายามในการใชขอมลทบนทกไวท าใหเสยเวลาและมประสทธผลนอยกวา

4.3.1 เพมความเปนไปไดในการจบกมคนรายดวยการท าใหแนใจวาผควบคมกลองวงจรปดจะตองไดรบขอมลเกยวกบรปแบบการกออาชญากรรมในทองทกลองวงจรปด

27

สามารถปฏบตการน าการตรวจตราโดยใชขอมลขาวสารของทองท เชนจบตามองบคคลทมหมายจบ หรอตรวจตราพนททมปญหา เชน ตรวจสอบทางเขาสถานบรการ หรอสถานทสาธารณะ

4.3.2 ลดการปรบเปลยนแทนทของผกระท าความผดดวยการเลอกพนทในการตดตง เพอประกนวามมของกลองไมถกกดขวาง ยงกวานน เจาหนาทต ารวจตองใหความสนใจในพนทรอบขางใจกลางเมอง เชน ลานจอดรถ ซงถกใชโดยสมาชกของชมชนแตอาจใชกลองไมมาก หรอไมใชกได

5. วธการในการด าเนนการกลองวงจรปดใหมประสทธภาพ Brown (1995: 68) และ Tilley (1993: 42) ไดมการประเมนผลระบบกลองวงจรปด

(CCTV) ในสหราชอาณาจกร ในหลกการประสทธผลของการใชในใจกลางเมอง และการเสรมดวยจดส าคญโดยและแนวปฏบตทดทสดในการใชกลองวงจรปด พบวา

5.1 กอนการพจารณาในการปฏบตการ ตามแนวทางกลองวงจรปด (CCTV) ธรรมชาต และการขยายตวของปญหาอาชญากรรมควรระบใหชดเจน และประเมนผลในเงอนไขตาง ๆ ในการจดการปญหาอาชญากรรม ซงหนงเดยวอาจเปนกลองวงจรปด

5.2 กลองวงจรปดจะท างานไดดทสด เมอมนประกอบกบมาตรการอน ๆ ในการลดอาชญากรรม และพฤตกรรมตอตานสงคม การศกษาสวนใหญรายงานผลกระทบตออาชญากรรมในใจกลางเมองมมาตรการอน ๆ จ านวนมากไดรบการปฏบต เชน กลองวงจรปด (CCTV) ในฐานะทเปนการเพมการตรวจตรา และวตถทางกายภาพอน ๆ เชน แสงสวาง ร ว การทาส

5.3 เมอการตดสนใจใชระบบกลองวงจรปด ในการปฏบตวตถประสงคทชดเจนจะตองไดรบการก าหนด และกลไกในการประเมนผลไดรบการพฒนา และมความจ าเปนในการเกบรวบรวมขอมลกอนระบบมการใชเพอวดประสทธผล

5.4 บทบาทและความรบผดชอบของ ผปฏบตหลกทเกยวของกบระบบกลองวงจรปด (CCTV) จ าเปนตองระบใหถกตองชดเจนในจดทเรมตน ในรายละเอยดมนมความจ าเปนทจะตองชดเจนวาใครเปนเจาของระบบและใครเปนผรบผดชอบคาใชจายในการบ ารงรกษาในอนาคต ซงเปนสงทมความส าคญ

5.5 เพอใหระบบกลองมประสทธผลในใจกลางเมองมความจ าเปนตองใหมความครอบคลม จดทตดตงจ าเปนตองไดรบการเลอกอยางระมดระวงเพอประกนวาไมมตนไม หรอสงกดขวางการมองของกลอง ซงจะตองตระหนกวามนไมสามารถขยายความครอบคลมไปยงพนทดานหลง ซงเปนขอจ ากดของประสทธผลของกลอง

5.6 ความเปนไปไดในการทอาชญากรรมจะเปลยนสถานทเกดไปยงพนทอน ซงกลองไมครอบคลม

28

5.7 ประสทธผลของกลองวงจรปด ในการปรามผกระท าความผดและลดความหวดกลวภยอาชญากรรมเปนไปไดชา การคงไวซงประสทธผลความส าเรจของกลองวงจรปดจ าเปนตองมการประชาพจารณอยางสม าเสมอ การสงสญญาณควรไดรบการสรางเพอคงไวซงผลดานการปรามของกลอง และ ความตระหนกของสงคม

ไมมรปแบบของการตรวจตราใดทหยดอาชญากรรมมใหเกดขนไดโดยตรง ดวยการปรบปรง ในดานแสงสวาง อาชญากรรมบางประเภทนนงายตอการกระท า เชน หวขโมยทมความตงใจในการกออาชญากรรมสามารถขโมยได อะไรทเขาตองท าในการเอาชนะเหนอระบบรกษาความปลอดภยทางกายภาพ และใครจะเปนผมาหยดเขาจากการกออาชญากรรม และคนหาวธการหลบหนทงาย ถาพวกเขาถกรบกวน จะไมใชทงกลองวงจรปด (CCTV) และระบบแสงสวางทจะเปนสงกดขวางทางกายภาพ ถากลองวงจรปด (CCTV) และแสงสวางปองกนอาชญากรรมจรงๆ มนคงเปนกลไกกระตนทน าไปสการตดสนใจทลดลงในการกออาชญากรรมมากกวาทจะเปนการตดสนใจโดยตรง รวมความหมายในดานการตรวจตราทวไปภายใตการเพมความเสยง (Increasing Risks) ดวยสถานการณการปองกนอาชญากรรม เขาชใหเหนวาแตละวธมผลกระทบดานการยบย งอยางไร (Clarke, 1995: 91 - 150)

6. ผลการศกษาเรองกลองวงจรปด การศกษา เรอง กลองวงจรปดพบวา อาชญากรรมเกยวกบทรพยลดลงในสถานทท

ตดตงกลองวงจรปด เชน การปลนทรพย ลกทรพย ลกรถยนต รถจกรยานยนต และการท าลายทรพยสนในใจกลางเมอง สถานทจอดรถ ทพกอาศย และสถานขนสง เปนตน สวนดานของความสมพนธในเรองอาชญากรรมตอชวตรางกาย และการละเมดระเบยบของสงคมมความชดเจนนอย แตสามารถยบย งความรนแรงและการละเมดกฎระเบยบของสงคมไดมากกวา (Brown, 1995: 68) กลาวคอ กลองวงจรปดท างานในการควบคมอาชญากรรมทรายแรงดวยการชวยใหแนใจวาเจาหนาทต ารวจหรอเจาหนาทรกษาความปลอดภยไปถงทเกดเหตอยางรวดเรว เพอเปนการลดระดบความรนแรง ขอมลไดรบการบนทกวาระบบสามารถชวยเจาหนาทต ารวจในการสบสวน

นอกจากนแลว จากการประเมนผลแมจะพบวาประโยชนของกลองวงจรปดนนมมากมายแตกยง พบวาบางคร งภาพไดจางหายไปในชวงเวลาผานไป Tilley (1993: 42) และ Brown (1995: 68) ไดเนนความส าคญของการน าเสนออยางตอเนองไปยงอาชญากร ผานการเผยแพรวาความเสยงในการถกจบกมดวยกลองวงจรปดมสง

นอกจากนแลว Tilley (1993: 42) สงเกตพบวา กลองวงจรปดจะมความเปนไปไดในการลดอาชญากรรมเกยวกบทรพยทซงมาตรการดานการปองกนอาชญากรรมไดรบการปฏบต

29

ทงนจากการประเมนผลสามารถสรปไดวาผลของการตดตงกลองวงจรปดในการลดอาชญากรรมใหความคมคาในดานการยบย งมากกวาความสามารถในการจบกมอาชญากรทแทจรง โดยเฉพาะอยางยงความส าคญในการพจารณาการใช การเผยแพรสสาธารณชนเปนการทวไป และเปนการเผยแพรเฉพาะกลม เชน จดส าคญในการรบรในความเสยงสงของผกระท าความผด เปนตน เพราะการรบรถงประสทธภาพของกลองวงจรปดมผลตอการตดสนใจของผทจะกระท าความผดเนองจากเปนการเพมความเสยงในการกระท าผด

โดยสรป ระบบกลองวงจรปดมการน ามาประยกตใชมาหลายทศวรรษแลว เรมตนดวยการใชประโยชนดานการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม และการปองกนทรพยสนของทง เอกชนและภาคสวนตางๆ ในประเทศไทยมการใชกลองวงจรปดท งในดานการปองกนปราบปรามอาชญากรรม การสบสวนคด การรวบรวมพยานหลกฐานทางคด และ การอ านวยการจราจร ทงนจะเหนไดวายงมไดมการศกษาเรองการใชกลองวงจรปดเพอสนบสนนงานดานความมนคงเทาใดนก

ผลงานวจยทเกยวของ

1. กองวจยและพฒนา ส านกงานแผนงานและงบประมาณ กรมต ารวจ

(2536: 24) ป 2536 ไดท าการวจย เรอง การกอความไมสงบในเขตจงหวดชายแดนภาคใต

(ขจก.) ผลการวจยพบวา สถานการณความรนแรงในการปฏบตการของขบวนการโจรกอการรายในบางยคบางเหตการณ มาจากรากฐานของปญหาทสะสมมาในอดตความรนแรง นาจะมรากฐานจากความขดแยงของอ านาจของทองถนทมตออ านาจรฐจากสวนกลาง และประกอบกบแนวทางการบรหารจากรฐบาลกลางบางยคไดน าไปสความรนแรงเพมขน เมอผนวกกบการพจารณาในเชงเรองชนกลมนอยดานเชอชาตศาสนาแลว และพบอกวาประชาชนในพนทท งชาวไทยพทธและชาวไทยมสลมตางหวาดกลวภย แตในใจกมความหวงวาบทบาทของขบวนการโจรกอการรายจะลดนอยลงไปตามล าดบ

2. กองวจยและพฒนา ส านกงานแผนงานและงบประมาณ (2544: 62) ป 2544 ไดศกษาเรอง การเกดความไมสงบใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต พบวา

ปญหาจงหวดชายแดนภาคใต ไมสามารถแกปญหาเชงเดยว จากหนวยงานใดหนวยงานหนงได เพราะสภาพปญหาในจงหวดเหลานนมรปแบบปญหาเชงซอนแตกตางไปจากภาคอน ทงสภาพพนท สงคม วฒนธรรม และศาสนา เปนตน และพบอกวาปญหาส าค ญหลกๆ ทท าใหการ

30

ปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจตามมาตรการในการปองกนแกไขปญหาการเกดความไมสงบใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต อาจะสรปประเดนปญหาได ดงน ปญหาเศรษฐกจ ปญหาความยากจน และปญหายาเสพตด ปญหาสงคมจตวทยา ปญหาการดอยการศกษาของประชาชน ปญหาจากขาราชการขาดความเขาใจในวถของสงคมชาวไทยมสลม ท าใหเกดปญหาในการประสานความรวมมอของประชาชน ปญหากลมผมอทธพล และกลมผลประโยชน ปญหาขบวนการกอการราย (PULO และ B.R.N.)

3. พลต ารวจตร ธาน ทวชศร ผชวยผบญชาการต ารวจภธรภาค 9 (ต าแหนงในขณะนน)

ป 2546 ไดศกษาเรอง ปจจยทมผลกระทบตอการปองกนและปราบปรามการกอความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ในฐานะนกศกษาวทยาลยปองอาณาจกร รนท 45 ประจ าปการศกษา พ.ศ.2545 – 2546 ผลการวจย พบวา สถานการณใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต ทเคยเปนเมองประเทศราชมากอน ตอมาถกรวมอ านาจมาสศนยกลาง ท าใหบรรดาผครองนครเสยผลประโยชนและตอตานการปกครองจากสวนกลาง และพบวากรณความขดแยงทเกดขนในประเทศไทยยงอยในระดบทไมสงผลกระทบตอความมนคงแหงชาตอยางรนแรง ยงอยในระดบ 2 จาก 5 และแนวโนมของความส าเรจในการด าเนนการของรฐบาลเพอแกไขปญหาดงกลาวเปนไปในแนวทางทถกตองเปนสวนใหญ แตในปจจบน (พ.ศ.2559) สถานการณความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตกยงไมไดลดลง (ธาน ทวชศร, 2546: 44)

4. กองวจย ส านกงานยทธศาสตรต ารวจ ป 2555 ไดศกษาวจย เรองการวเคราะหระบบการตดตงกลองวงจรปดเพอลดชอง

โอกาสในการกออาชญากรรมในเขตกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา (1) จดทมการตดตงกลองวงจรปดของกรงเทพมหานครสวนใหญมวตถประสงคในการตดตงกลองวงจรปดเพอแกไขปญหาจราจร โดยมการตดตงกลองวงจรปดตามแยกทมสญญาณไฟจราจร และมการจราจรหนาแนน สวนการตดตงกลองวงจรปดเพอปองกนอาชญากรรมไดเนนการตดตงกลองวงจรปดใหครอบคลมพนทเปนการทวไป และมาจากความเหนของเจาหนาทในฝายตางๆ ซงยงขาดการวเคราะหพนทเพอก าหนดจดเสยงอยางเปนระบบ เชน บรเวณสะพานลอยซงเปนทเปลยว สวนสาธารณะ ขนสงมวลชน และทสาธารณะอนๆ (2) ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครมความรสกในการทตนเองมโอกาสตกเปนเหยออาชญากรรมมากกวาการรสกถงความปลอดภยโดยมคาเฉลยรวมของความรสกถงโอกาสทตนเองจะตกเปนเหยออาชญากรรมท 2.27 และคาเฉลยความรสกปลอดภยในการใชชวตประจ าวนท 1.86 โดยมความรสกปลอดภยมากทสดเมอ ไปใชพนทขนสงมวลชนซงมคาเฉลยของความรสกปลอดภยอยท 2.09 และมความรสกวาตนเองม โอกาสตกเปนเหยออาชญากรรมมาก

31

ทสดเมอใชพนทเขตเมองโดยมคาเฉลยของความรสกถงโอกาสตก เปนเหยออาชญากรรมอยท 2.34 สวนในดานการใชพนทประชาชนผใชพนทสวนใหญ ทราบวาในพนทมการตดตงกลองวงจรปด คดเปนรอยละ 53.6 โดยกอนการตดตงไมเคยมผ มาส ารวจความคดเหนคดเปนรอยละ 92.8 และประชาชนมความรสกปลอดภยในการใชพนททมการตดต งกลอง ผ วจย เหนวาการศกษาวจ ยดงกลาวถอเปนมตใหมในการศกษาองคความรเกยวกบกลองวงจรปดในการมาประยกตใชกบงานปองกนและปราบปรามอาชญากรรม ทวายงไมไดกาวไปถงการประยกตใชในงานความมนคงแตอยางใด

กรอบความคดของการวจย

สรป

ปญหาความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต เกดขนมาอยางยาวนาน กอน ป พ.ศ.2536 ซงมปจจยสาเหตทหลากหลายทงทางดาน เ ชอชาต วฒนธรรม ศาสนา เศรษฐกจ ฯลฯ จ าเปนตองไดรบการแกไขปญหาอยางบรณาการจากหนวยงานทเกยวของทงหมดในพนท และจ าเปนอยางยงทจะตองมเอกภาพในระดบนโยบายเพอใหเกดการบรณาการอยางแทจรง แมวาเจาหนาทรฐจะพยายามแกไขปญหาดงกลาวมาโดยตลอด อกทงประชาชนในพนทท งชาวไทยมสลม และ ชาวไทยพทธ เหนวาการด าเนนการทผานมาจะท าใหสถานการณคลคลายไปในทางทดขน แตเหนไดชดอยางเปนประจกษวาสถานการณยงมไดบรรเทาเบาบางลงแตอยางใด ซงในเรองน

- สภ าพการ ใชก ลอ ง CCTV สนบสนนงานดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

- ทฤษฎการจดการและการบรหาร - แนวความคดเ รองความมนคง

แหงชาต

- ปญหา อปสรรค ทพบในการปฏบตงานในพนท

- แนวทางท เหมาะสมในการน า CCTV มาใชเพอสนบสนนงานดานความมงคงในพนทจ งหวดชายแดนภาคใต

32

ผวจยมความเหนวา การแกไขปญหาในปจจบนมการบรณาการท งนโยบายและก าลงพลในหลากหลายมตแลว แตจ าเปนตองใชเวลาในการแกไขปญหาอกยาวนาน ทงนเพราะเปนปญหาดงกลาวเปนปญหาในระดบอดมการณและความเชอ ในทนจงจ าเปนตองใชเทคโนโลยเขามาชวยเสรมประสทธภาพในการท างานของสวนราชการทเกยวของทงหมด เทคโนโลยกลองวงจรปดถอเปนนวตกรรมเขามาเสรมการท างานในดานการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม และการบรหารงานจราจร ตลอดจนดานการสบสวนสอบสวนด าเนนคดในกระบวนการยตธรรม และสามารถน ามาประยกตใชในงานดานความมนคงไดเปนอยางด ซงในปจจบนศนยปฏบตการต ารวจจงหวดชายแดนภาคใตไดน าเอากลองวงจรปดมาใชในการสบสวนหาขอมลขาวสารเพอการท างานอยแลว ผวจยจงตองการศกษาตามวตถประสงคในการศกษาวจยคร งน เพอเปนประโยชนตอการท างานของส านกงานต ารวจแหงชาต และสวนราชการอนทเกยวของตอไป

บทท 3

สภาพและปญหางานดานความมนคงทางภาคใต

การศกษาวจยในบทท 3 เพอตอบวตถประสงคการวจยขอท 1 เพอศกษาสภาพปญหาในพนทและอปสรรค ขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมผลตองานดานความมนคง มล าดบการศกษา ดงน

1. สภาพทวไปในพนทจงหวดชายแดนภาคใต 2. สถานการณความไมสงบในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต 3. การด าเนนการแกไขปญหาทผานมา 4. สถานการณการใชกลองวงจรปดในการสนบสนนการแกไขปญหา 5. ปญหาขอขดของ 6. สรป

สภาพทวไป

ราชอาณาจกรไทยประกอบขนดวยดนแดนทเคยเปนรฐโบราณและหวเมองตางๆ ในอดต ผนวกรวมกนขนเปนรฐสมยใหมทมอาณาเขตพรมแดนทแนนอน แตเนองจากความเขมแขงของผปกครองในแตละยคสมย รวมทงปฏสมพนธกบรฐเพอนบาน และความพยายามทจะเปนอสระของหวเมองตางๆ ทเคยมอสรภาพมาแตเดม ท าใหพฒนาการของราชอาณาจกรไทยแตละยคแตละสมยตองเผชญกบพลงอ านาจทงภายในและภายนอกราชอาณาจกรมาอยางตอเนอง แมวาหลงยคสมยการขยายอาณานคมของชาตตะวนตกมขอตกลงทชดเจนเกยวกบสถานภาพของรฐตางๆ ในภมภาคน แตความไมพอใจและปฏกรยาของกลมการเมองและกลมชาตพนธบางกลมยงคงด ารงอยและมความเคลอนไหวเปนระยะๆ การเรยนรความจรงทางประวตศาสตรทเกดขนในภมภาคตางๆ ของราชอาณาจกรไทย โดยเฉพาะกรณสามจงหวดชายแดนภาคใต ไดเปดกวางและรบรวาความจรงเหลานนเปนสวนหนงของประวตศาสตรราชอาณาจกรไทย ยอมดกวาการปฏเสธ หรอปดโอกาสการเรยนร ซงนอกจากจะสรางทศนะทคบแคบใหกบพลเมองไทยแลว ยงเปดโอกาสใหกลมเคลอนไหวกลมตางๆ น าจดออนดงกลาวไปขยายผลใหเกดประโยชนทางการเมองทงภายในและภายนอกประเทศ จนพลงความขดแยงอาจขยายตวรนแรงเกนกวาทคนไทยดวยกนเองจะเยยวยาไดในอนาคต

34

ในชวงระยะเวลาทผานมาทงฝายรฐและฝายเคลอนไหวไดเลอกใชประวตศาสตรบางตอนใหเปนประโยชนตอฝายตน เชน ฝายรฐอางเรองการเสยดนแดนเพอปลกส านกคนไทยทงประเทศใหหวงแหนแผนดน ขณะทฝายเคลอนไหวกอความไมสงบไดอางถงรฐปตตานและการทวงคนอสรภาพของชาวมลายปตตาน การใชประวตศาสตรดงกลาวกอใหเกดการเผชญหนาและขดแยงขยายผลอยางรนแรงและรวดเรว จนกระทงคนไทยบางคนถงกบกลาววา “ไมจ าเปนตองรบรประวตศาสตรใดๆ ทงสน เพราะปจจบนทนคอแผนดนไทย” ขณะเดยวกนฝายความเคลอนไหวกเผยแพรขอความ “ คนซแย (สยาม) รกรานคนมลาย จงขบไลพวกมนออกไป”

ปฏกรยาตอกนและกนของคนไทยเพยง 2 ตวอยางน มากเกนพอทจะกลาววา ความขดแยงของคนไทยไดขยายออกไปมากกวาทคด การอธบายความจรงทางประวตศาสตร แมวาจะไมมหลกประกนใดๆ วาความขดแยงจะยตลงในทนท แตกตองด าเนนการอยางรบดวนใหคนไทยเขาใจประวตศาสตรของประเทศตนเองอยางถกตอง มทศนะทเปดกวางมากขนและไมควรน าความขดแยงไมวาในอดตหรอปจจบนไปขยายผลใหเกดความเลวรายยงขนไปอก มเชนนนเทากบวาคนในยคปจจบนไดสรางประวตศาสตรทเลวรายกวาอดตไวใหลกหลานตอไปอก ในมมมองทตรงกนขามในดานอารยธรรมและภมรฐศาสตรพบวาประวตศาสตรไดสรางสรรคอารยธรรมทกอให เกดความภมใจในบรรพบรษของคนสามจงหวดชายแดนภาคใตไวมากมาย จงควรสนบสนนสงเสรมใหการศกษาเผยแพรความรใหสาธารณชนไดรบทราบสงทดงามทปรากฏเปนมรดกอารยธรรมสบทอดมาถงทกวนนใหมากขนกวาทผานมา

1. พฒนาการทางภมรฐศาสตร

พฒนาการทางภมรฐศาสตรของสามจงหวดชายแดนภาคใต อนไดแก ปตตาน ยะลาและนราธวาส กอนการจดตงเปนจงหวด เมอ พ.ศ. 2476 ดนแดนแหงนผานอารยธรรมมาหลายยคสมยตามล าดบดงน (ครองชย หตถา, ออนไลน, 2559)

1.1 สมยกอนประวตศาสตร สามจงหวดชายแดนภาคใตมหลกฐานการอยอาศยของคนพนเมองมาแตกอน 3000 ปทผานมา โดยเรยกรวมวา พวกโอรง อสล (Orang Asli) ซงไดแก กลมนกรโต (Nigrito) เชน ซาไกและเซมง นอกจากนยงมกลมซนอย (Senoi) เผามองโกลอยด ไดแก บรรพบรษของชาวสยามอยอาศยมานานนบพนพนปเชนกน หลกฐานทส าคญในสมนน ไดแก ภาพเขยนสสมยกอนประวตศาสตรทถ าศลป จงหวดยะลา เครองมอเครองใช เชน ขวานหน ซงพบหลายแหงตามถ าและทราบ

1.2 สมยเรมประวตศาสตร ประมาณ 2000 ปทผานมาถงราว พ.ศ.700 มชาวอนเดย และชาวอาหรบบางกลมเดนทางมายงแถบน พรอมทงน าศาสนาและวฒนธรรมมาเผยแพร ท าใหศาสนาฮนดเรมเขามาในระยะน ชนพนเมองเรมคาขายกบชนตางถน เรมตงแตบานเรอนเปนกลม

35

มากขนบรเวณปากแมน าและบรเวณทมการตดตอคาขายสะดวก แถบนกลายเปนทพบกนของพอคานกเดนเรอ ชมชนบางแหงขยายตวเปนเมองในเวลาตอมา

1.3 สมยอาณาจกรโบราณลงยาซหรอลงกาสกะ ราว พ.ศ. 700 – 1400 ปรากฏในบนทกการเดนทางของชาวจนวามรฐตางๆ เกดขนหลายแหงบนคาบสมทรมลาย โดยอยภายใตอ านาจของอาณาจกรฟนน (Funan) ในจ านวนนนมรฐลงยาซ (Lang Ya Shiu) รวมอยดวย ราวตนพทธศตวรรษท 11 ลงยาซเปนอสระ มหลกฐานการสงทตไปเยอนจนเมอ พ.ศ.1058, 1066, 1074 และ 1111 ระหวางพทธศตวรรษท 11 – 14 ถอวาเปนยครงเรองของลงยาซหรอลงกาสกะ แหลงโบราณสถานแถบทาสาบ จงหวดยะลา และอ าเภอยะรง จงหวดปตตาน ทยงคงปรากฏรองรอยอยเปนจ านวนมากถกสรางขนในระยะน โดยสวนใหญไดรบอทธพลจากศาสนาพราหมณและพทธศาสนา

1.4 สมยลงกาสกะภายใตการปกครองของศรวชย ราวพทธศตวรรษท 14 – 15 ลงกาสกะตกอยภายใตอ านาจของอาณาจกรศรวชย ซงมก าลงกองทพเรอเปนจ านวนมาก ในชวงเวลาเดยวกนนนพทธศาสนาฝายมหายานไดรบความนยมมาก ชาวลงกาสกะยอมรบนบถอพทธศาสนาฝายมหายานอยางแพรหลาย ศาสนสถานหลายแหงและศลปวตถในพทธศาสนาถกสรางขนมากในภมภาคเอเชยอาคเนย รวมทงพทธไสยาสนขนาดใหญในถ าคหามข จงหวดยะลา และพทธรปปางตางๆ จ านวนมากกถกสรางขนในสมยนน

1.5 สมยลงกาสกะภายใตอ านาจของโจฬะ ตงแต พ.ศ.1535 เปนตนมา กองทพโจฬะแหงอนเดยเขาโจมตเมองตางๆ ของอาณาจกรศรวชย เพอควบคมเสนทางการคาในชองแคบมะละกาและเมองหลายแหง รวมทงลงกาสกะซงอยภายใตอ านาจของโจฬะในป พ.ศ. 1567 แตหลงจากนนชาวเมองลงกาสกะกไดตอสยดคนมาไดในป พ.ศ.1587 แมวาหลงจากนนศรวชยจะกลบมามอ านาจ แตกพายแพตออาณาจกรทต งขนมาใหม คอ มชปาหต ในป พ.ศ.1836 ในระยะนศาสนาอสลามแผเขามามากขนโดยพอคาและนกเผยแพรศาสนาชาวอาหรบและชาตตางๆ

1.6 สมยลงกาสกะภายใตอ านาจของสโขทย - อยธยาและมชปาหต ในป พ.ศ. 1838 กองทพสโขทยซงลงมาอยทเมองนครศรธรรมราชตงแตตนรชสมยพอขนรามค าแหงรวมกบกองทพเรอนครศรธรรมราชลงไปท าสงครามเพอปกครองเมองตางๆ บรเวณปลายแหลมมลายไปจนถงเตมาสก (สงคโปรในปจจบน) ไปจนถงเมองปาโซ บนเกาะสมาตรา ต านานนครศรธรรมราชบนทกไววา ไทยไดสงเจาเมองไปปกครองหวเมองมลาย ไดแกเมองปตตาน (ลงกาสกะ) เมองสาย (สายบร) เมองกลนตน เมองปาหง เมองไทร (ไทรบร ) เมองอะเจ (อาเจห) แตครองอ านาจไดไมนาน อาณาจกรมชปาหตกขยายอ านาจมาปกครองหวเมองดงกลาว โดยลงกาสกะอยภายใตอทธพล

36

ของมชปาหตในป พ.ศ.1884-1907 ขณะเดยวกนศาสนาอสลามกแผขยายเขามามากข นในหมประชาชนหวเมองมลาย โดยเฉพาะแถบเมองปาไซและมะละกา

1.7 สมยลงกาสกะลมสลายและก าเนดเมองปตาน ในชวงตนสมยอยธยา มะละกามอ านาจมากขน ตอมาไดปฏเสธอ านาจของมชปาหตของสยาม ท าใหสยามตองยกทพไปปราบปรามมะละกาแตไมสามารถเอาชนะได ในป พ.ศ. 1998 กองทพมะละกาไดบกเขาโจมตเมองโกตามหลฆยของลงกาสกะ และขยายอ านาจเขาปกครองเมองตางๆ แถบปลายแหลมมาลาย ท าใหชาวเมองหนมานบถอศาสนาอสลามตามแบบอยางมะละกามากขนเรอยๆ ส าหรบปตตานนนพญานอนทราโอรสของราชาศรวงสาแหงโกตามหลฆย ไดสรางเมอง “ปตาน” ขนใหมทรมทะเลบานกรอเซะบานา ราว พ.ศ.2000 ตอมาทรงเขารบนบถอศาสนาอสลามและเปลยนพระนามเปนสลตาน อสมาอล ชาห ปกครองเมองปตตานระหวางป พ.ศ.2043-2073 นบแตนนมาเมองปตตานเขาสยคอสลามโดยสมบรณ มความรงเรองมากทงในดานการผลตนกเผยแพรอสลามและเปนศนยกลางการศกษาศาสนาอสลาม จนไดรบยกยองวา “ปตานเปนกระจกเงาและเปนระเบยงแหงเมกกะ” ปตตานมสลตานหรอยาราเปนเจาเมองปกครองตอเนองมาถง 23 พระองค ในป พ.ศ.2351 จงมการปรบปรงการปกครองเปนระบบ 7 หวเมอง

1.8 สมยปกครอง 7 หวเมอง ต งแต พ.ศ. 2351 เปนตนมา มการแบงการปกครองออกเปน 7 เมอง ไดแก เมองปตตาน หนองจก ยะหรง ยะรา รามนห ระแงะ และสายบร แตละเมองมเจาเมองซงไดรบการแตงตงจากรฐบาลสยามทกรงเทพเปนผปกครอง โดยมหลกวาเมองใดมผ นบถอศาสนาอสลามมากกใหมเจาเมองทนบถอ ศาสนาอสลาม เมองใดทมการนบถอศาสนาพทธมากกใหมเจาเมองทนบถอพทธศาสนา แตในทางปฏบตประสบปญหาอย เนองๆ เจาเมองกบรฐสยามรวมทงประชาชนในเมองตางๆ มขอขดแยงอนเนองจากการปกครองอยบอยคร งจงตองยกเลกการปกครองรปแบบนไปในป 2445 ปจจบนยงคงมวงทเคยเปนทพ านกของเจาเมอง เปนมรดกตกทอดถงลกหลาน แตบางแหงกทรดโทรมและถกทงรางไปตามกาลเวลา

1.9 สมยมณฑลเทศาภบาล ในป พ.ศ.2449 รฐสยามประกาศตงมณฑลปตตาน มสมหเทศาภบาลทไดรบการแตงตงจากสยามเปนผปกครอง มเมองเขารวมอยในมณฑลปตตาน 4 เมอง คอ เมองปตตาน (รวมเมองหนองจก ยะหรง และปตตาน) เมองยะลา (รวมเมองรามนหและยะลา) เมองสายบรและเมองระแงะ ตอมาในป พ.ศ. 2465 ไดยกฐานะเมองทง 4 เปนจงหวด ท าใหปตตาน ยะลา สายบร และนราธวาส มฐานะเปนจงหวดตงแต พ.ศ. 2465 เปนตนมา ในสมยมณฑลเทศาภบาลอ านาจและบทบาทของเจาเมองในระบบเดมซงมมาตงแต พ.ศ.2043 สนสดลง ท าใหมขอขดแยงหลายกรณเกดขน น าไปสการเคลอนไหวการจดตงองคกร เพอเรยกรองอสรภาพปตตานในเวลาตอมา

37

1.10 สมยสามจงหวดชายแดนภาคใต ในป พ.ศ. 2474 รฐบาลประกาศยกเลกมณฑลปตตาน และยบจงหวดสายบร ลดฐานะเปนอ าเภอหนงของจงหวดปตตาน โดยรวมจงหวดทงสามไวในการปกครองของมณฑลนครศรธรรมราช ตอมาในป พ.ศ.2476 รฐบาลไดออกพระราชบญญตวาดวยระเบยบราชการบรหารสวนภมภาคแบงการปกครองออกเปน จงหวดและอ าเภอ ท าใหจงหวดชายแดนภาคใต คอ ปตตาน ยะลา นราธวาส มฐานะเปนจงหวดในระบบราชการบรหารสวนภมภาคและมผวาราชการจงหวดเปนผบรหารการปกครอง ตงแตป พ.ศ.2476 เปนตนมา จนถงปจจบน

จากล าดบพฒนาการดงกลาวท าใหเหนวาดนแดนสามจงหวดชายแดนภาคใตมความเจรญรงเรองถงระดบทเรยกขานกนวาเปนอาณาจกรมาตงแตกอนสมยสโขทยซงถอเปนเมองหลวงแหงแรกของอาณาจกรไทย ตอมาอ านาจของเมองหลวงคอ สโขทย ไดแผขยายลงมาทางใตตอเนองมาถงสมยอยธยาและรตนโกสนทร โดยแตละชวงสมย ความสมพนธระหวางสยามกบรฐไทย กบปตตานหรอสามจงหวดชายแดนภาคใตแตกตางกนไปตามพลงอ านาจทางการเมองและความเขมแขงของแตละฝาย ท าใหประวตศาสตรไทยทเกยวกบปตตานและประวตศาสตรปตตานทเกยวกบรฐไทยมความคลมเครอไมชดเจน ดงนนการน าเสนอตามล าดบพฒนาการทางภมรฐศาสตรอาจชวยใหเกดความเขาใจทชดเจนมากยงขน

สงทคนไทยในสามจงหวดชายแดนภาคใตและคนไทยทวไปความภาคภมใจประการหนง ไดแกปรากฏหลกฐานทางประวตศาสตรและโบราณคดมากมายทบงบอกถงพฒนาการทางสงคมของสามจงหวดชายแดนภาคใต ตงแตสมยโบราณมาจนถงปจจบน แมวาการอธบายความสมพนธของเหตการณตางๆ ในอดตเปนเรองยากทจะหมนเหมตอความรสกขดแยงเกลยดชง แตกมความจ าเปนทจะตองอธบายใหเขาใจตรงกน อารยประเทศทงหลายจงเลอกทจะใหมการศกษาประวตศาสตรทถกตองตงแตเยาววย เมอเตบโตเปนผใหญจะไดไมขดแยงกนอก กรณสามจงหวดชายแดนภาคใตกเชนเดยวกน นาจะถงเวลาททกฝายหนมาศกษาเรยนรและเปนเจาของประวตศาสตรรวมกน ความรนแรงบาดหมางตางๆ ทเคยมมาและก าลงเปนอยอาจบรรเทาเบาบางลงไดหากไดเขาใจซงกนและกนดกวาตางฝายตางเขาใจและถอประวตศาสตรกนคนละฉบบแลวลาดน ามนจดไฟโยนใสกนและกนดงเชนทเปนอยทกวนน

2. จงหวดนราธวาส 2.1 ขอมลทวไป

นราธวาสเดมชอ "มะนาลอ" เปนหมบานขนอยกบเมองสายบร ตอมาไดมการเปลยนแปลงโอนไปขนอยกบเมองระแงะ ซงเปนเมองหนงในการปกครอง 7 หวเมองในสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช (พ.ศ. 2325 - 2353) ซงแบงเขตการปกครอง

38

บรเวณชายแดนภาคใตออกเปน 7 หวเมอง คอ เมองปตตาน เมองหนองจก เมองยะลา เมองรามน เมองระแงะ เมองสายบร และเมองนะหรง โดยมเจาเมองเปนผปกครอง ในป พ.ศ. 2444 (ร.ศ. 120) รชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2411 - 2453) ไดเปลยนแปลงการปกครองมาเปนแบบมณฑลเทศาภบาลและให 7 หวเมองอยในความปกครองของเทศาภบาล (ส านกงานจงหวดนราธวาส, 2559: 1 – 10)

เมอป พ.ศ. 2449 (ร.ศ. 125) พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดโปรดเกลาฯ ใหยบหวเมองทง 7 เหลอแคเพยง 4 หวเมอง และใหขนอยกบมณฑลปตตาน คอ (1) เมองปตตาน ประกอบดวย หนองจก ยะหรง และปตตาน (2) เมองยะลา ประกอบดวยรามน และยะลา (3) เมองสายบร(4) เมองระแงะ

ตอมาหมบานมะนาลอมความเจรญและเปนชมชนหนาแนนมากกวาเมองระแงะ พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 (พ.ศ. 2453 - 2468) ไดเสดจพระราชด าเนนมาเยยมราษฎรภาคใตเมอ พ.ศ. 2458 ทรงมพระราชด ารใหยายศาลาวาการเมอง ระแงะมาตงอยบานมะนาลอ และไดพระราชทานชอเมองวา "เมองนราธวาส" ค าวา "นราธวาส" แปลวา "ทอยของ คนด"

ไดมประกาศพระบรมราชโองการใหจดต งมณฑลปตตาน เมอป พ.ศ.2449 มสาระส าคญวา "แตกอนจนมาถงเวลานบรเวณเจดหวเมอง มขาหลวงใหญปกครอง ขนอยกบขาหลวงเทศาภบาลมณฑลนครศรธรรมราช ทรงพระราชด ารเหนวา ทกวนนการคาขายในบรเวณเจดหวเมองเจรญขนมาก และการไปถงกรงเทพฯ กสะดวกกวาแตกอนประกอบกบบรเวณเจดหวเมองมทองทกวางขวาง และมจ านวนผคนมากขนสมควรแยกออกเปนมณฑลหนงตางหาก ใหสะดวกแกราชการทจะท านบ ารงบานเมองใหเจรญยงขนกวาแตกอนได จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหแยกบรเวณเจดหวเมอง ออกมาจากมณฑลนครศรธรรมราช และใหจดต งมณฑลเทศาภบาลขนอกมณฑลหนง เรยกวา มณฑลปตตาน และทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหพระยาศกด เสนย (หนา บนนาค) เปนขาหลวงเทศาภบาล ส าเรจราชการมณฑลปตตาน"

มณฑลปตตาน มเมองทมารวมอยสเมองคอ เมองปตตาน (รวมเมองหนองจก ยะหรง และเมองปตตาน) เมองยะลา (รวมเมอง รามน และเมองยะลา) เมองสายบร และเมองระแงะ

ในป พ.ศ.2450 ไดยายทวาราชการเมองระแงะ จากต าบลบานตนหยงมสมาตงทบานมะนารอ อ าเภอบางนรา และยกฐานะอ าเภอบางนราขนเปนเมองบางนรา สวนเมองระแงะเดมนนใหเปนอ าเภอและขนอยกบเมองบางนรา มอ าเภอในเขตปกครองคอ อ าเภอบางนรา อ าเภอตนหยงมส กงอ าเภอยะบะ อ าเภอสไหงปาด กงอ าเภอโตะโมะ อ าเภอตากใบ และอ าเภอยงอ

39

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ไดเสดจประพาสมณฑลปกษใต เมอเสดจถงเมองบางนรา กไดทรงพระราชทานพระแสงราชศตราแกเมองบางนรา และไดโปรดเกลาฯ ใหเปลยนชอเมองบางนราเปนเมองนราธวาส เมอป พ.ศ.2458 ตอมา พ.ศ.2476 ไดยบเลกมณฑลทวราชอาณาจกร

พ.ศ.2481 กระทรวงมหาดไทยประกาศยกฐานะกง อ.โตะโมะ เปน อ.แวง พ.ศ.2482 ยกฐานะกง อ.ยะบะ เปน อ.รอเสาะ พ.ศ.2491 ยกฐานะต าบลสไหงโกลกขนเปนกงอ าเภอ และยกฐานะเปนอ าเภอ

เมอป พ.ศ. 2496 พ.ศ.2517 ตงกง อ.ศรสาคร และยกฐานะเปน อ าเภอ เมอป พ.ศ.2522 พ.ศ.2510 ต งอ าเภอสครน พ.ศ.2525 ตงกง อ.จะแนะ และยกฐานะเปนอ าเภอ เมอป พ.ศ.2532 พ.ศ.2536 ตงกง อ.เจาะไอรอง และยกฐานะเปนอ าเภอเมอป พ.ศ.2539 พ.ศ.2476 ไดมการตราพระราชบญญตวาดวยระเบยบบรหารราชการ

อาณาจกรสยาม "เมองนราธวาส" ไดรบการจดตงเปน "จงหวดนราธวาส" ถงปจจบน มเจาเมองและผวาราชการจงหวดนราธวาส จ านวน 41 คน

2.2 ลกษณะภมประเทศ จงหวดนราธวาส ตงอยบนฝงดานตะวนออกของแหลมมลาย มพนทประมาณ

4,475 ตารางกโลเมตร มอาณาเขตตดตอดงน ทศเหนอ ตดตอกบอ าเภอสายบร และอ าเภอไมแกน จงหวดปตตาน และอาว

ไทย ทศตะวนออก ตดตอกบอาวไทย และประเทศมาเลเซย ทศใต ตดตอกบรฐกลนตน ประเทศมาเลเซย ทศตะวนตก ตดตอกบ อ.กะพอ ,อ.รามน และ อ.บนนงสตา จงหวดยะลา

2.3 พนทโดยทวไป เปนปาและภเขาประมาณสองในสามของพนทท งหมด พนททางดานทศตะวนตกเฉยงใตเปนพนทตดภเขา และคอยๆ ลาดลงเปนพนทคอนขางราบ และพนทราบจดชายทะเลอาวไทย ทางดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ ซงเปนชายฝงทะเลทเกดจากการยกตว มหาดทรายและสนทรายขนานไปกบชายทะเล สลบกบทลมต าทเรยกวาพร มปาพรประมาณ 361,860 ไร แถบทศตะวนตกเฉยงใตจดเทอกเขาสนกาลาคร ซงเปนแนวก นพรมแดนไทย -มาเลเซย ลกษณะของพนททมความลาดเอยงจากทศตะวนตกไปสทศตะวนออก พนทราบสวนใหญอย

40

บรเวณตดกบอาวไทยและทราบลมบรเวณแมน า 4 สาย คอแมน าสายบร แมน าบางนรา แมน าตากใบ และแมน าโกลก

2.4 เทอกเขาทส าคญ เทอกเขาสนกาลาคร เปนเทอกเขาทนบวามความส าคญทสดในภมภาคน

เพราะเปนเสนก นเขตแดนระหวางประเทศไทยกบมาเลเซย สงกวาระดบน าทะเลประมาณ 1,900 ฟต มแนวทอดยาวผาน จ.สตล, สงขลา, ยะลา จนถง อ.แวง จ.นราธวาส นอกจากนยงเปนตนก าเนดของแมน าส าคญในพนทหลายสาย

เทอกเขาบโด เปนแนวทอดยาว เรมตนจากตอนใตของ จ.ปตตาน ทอดแนวผาน อ.มายอ จ.ปตตาน, อ.รามน จ.ยะลา, อ.บาเจาะ และ อ.รอเสาะ จ.นราธวาส มกเปนทหลบซอนพกอาศยของสมาชกกลมกอความไมสงบ

เทอกเขาตะเว เปนแนวทอดยาวระหวางบรเวณพนท อ.จะแนะ กบ อ.สไหงปาด จ.นราธวาส

2.5 แมน าทส าคญ แมน าสายบร ตนก าเนดเกดจากเทอกเขาสนกาลาคร ดาน อ.แวง จ.นราธวาส

ไหลขนทศเหนอ ผาน อ.รอเสาะ จ.นราธวาส, อ.รามน จ.ยะลา โดยไหลลงสอาวไทยท อ.สายบร จ.ปตตาน สามารถใชประโยชนในดานการเกษตรกรรม และการประมงน าจดไดเปนอยางด มความยาวประมาณ 195 กม.

แมน าโก-ลก มตนก าเนดทเทอกเขาสนกาลาครดาน อ.แวง จ.นราธวาส ไหลผาน อ.สไหงโก-ลก จ.นราธวาส เลยบเลาะตามแนวชายแดนไทย - มาเลเซย มความยาวประมาณ 103 กม.

แมน าบางนรา รบน าจากคลองสไหงปาด, คลองยะกง และคลองตนหยงมส ไหลผานทองท อ.ตากใบ, อ.สไหงปาด, อ.ระแงะ จ.นราธวาส แลวไหลลงสทะเลท อ.เมอง จ.นราธวาส มความยาวประมาณ 60 กม.

แมน าตากใบ เปนแมน าทเกดจากการเปลยนกระแสน าในทะเล ประกอบกบคลนไดซดทรายเขาหาฝงท าใหเกดเปนสนทราย สวนภายในยงลกเปนแนวยาว จงเกดเปนแมน ายาวประมาณ 14 กโลเมตร อยชายฝงตะวนออกในทองทต าบลเจะเห ต าบลศาลาใหม และไหลไปบรรจบแมน าสไหงโก-ลก ทบานตาบา ต าบลเจะเห อ าเภอตากใบ ตอชายแดนไทย – มาเลเซย

พร มพรโตะแดงในอ าเภอตากใบ อ าเภอสไหงโก-ลก และ อ าเภอสไหงปาด มพนทประมาณ 200,000 ไร เปนพรทใหญทสด นอกจากนนยงมพรเลกพรนอยอกมาก รวมเปนพนทพรทงหมดประมาณ 361,860 ไร

41

2.6 ลกษณะพนดน ในภมภาคนสามารถแบงตามความเหมาะสมของการใชทดนแบงออกเปน 3 กลม ดงน

2.6.1 กลมดนทเหมาะสมแกการท านา ม 2 ชด คอ ดนตะกอนน ากรอย เปนดนใหมทเกดจากอทธพลของน ากรอย มฤทธ

เปนกรดจด เนองจากมกรดก ามะถนสง เนอดนละเอยด พบในลกษณะพนทราบสง มการระบายน าเลว ความอดมสมบรณปานกลางถงสง

ดนโลวฮวมดเกลย เปนดนคอนขางใหมถงเกา เกดจากการทบถมของตะกอนแมน า พบในลกษณะพนทสง ๆ ต า ๆ เนอดนรวนถงลกษณะดนทราย มการระบายน าเลวถงด ความอดมสมบรณต าถงปานกลาง ในฤดฝนจะมระดบน าใตดนสง พบเปนหยอมๆ อยในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

ดนทง 2 ชดนเหมาะแกการปลกขาว และพชหมนเวยนในนา โดยอาศยการชลประทาน ป ย และการปรบปรงดนชวยในการเพมผลผลต

2.6.2 กลมดนทไมเหมาะสมในการปลกพชไร ม 2 ชนด คอ ดนพอทโซลดสเทา เปนดนเกาเกดจากอทธพลของน าจดพดมาทบถม

เนอดนรวมถงดนทราย มการระบายน าดถงดมาก มปรมาณแรธาตทสลายตวงาย มคณสมบตเปนดางนอยมความอดมสมบรณต า พบเปนบรเวณตอเนองบรเวณตอนกลาง ในพนทจงหวดบรเวณทลมแมน า

ดนพอทโซลดสแดง-เหลอง เปนดนทเกดจากการสลายตวอยกบทของพวกดนทมคณสมบตเปนกรด พบในลกษณะพนทสง ๆ ต า ๆ จนถงสงชน เนอดนเหนยวและรวน การระบายน าด มความเปนดางต า ความอดมสมบรณต า พบเปนบรเวณหยอม ๆ ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

ดนทง 2 ชดนเหมาะแกการปลกพชไร มะพราว ยางพารา โดยอาศยป ย และวธการปองกนการสกกรอนและการพงทลายของดนในทสงชน เพอการเพมผลผลต

2.6.3 กลมดนทเหมาะสมกบการกสกรรม ม 4 ชด คอ ดนรโกโซลส เปนดนท เกดขนใหม หรอคอนขางใหมชายทะเล

ลกษณะหรอพนทเปนทราบเรยบ หรอสง ๆ ต า ๆ เปนลกคลน เนอดนปนทรายมการระบายน าดมาก ความอดมสมบรณต า พบเปนบรเวณเลกๆ ในพนท จ.สงขลา, ยะลา และสตล

ดนภเขาทเกดจากทสงชน เปนหนปนอยางหยาบ พบเปนบรเวณกวาง บรเวณเทอกเขาในจงหวดชายแดนภาคใต

42

ดนภเขาทเกดตามทสงชน สวนใหญเปนดนพอทโซลดสแดง-เหลอง พนดนตนมกอนหนปน พบบรเวณกวางในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

ดนรโกโซลส และดนตะกอนน าเคม มความเคมจด ไมเหมาะสมตอการกสกรรม คงมสภาพเปนปาชายเลนหรอปาโกงกาง สวนดนภเขาเกดจากทสงชน และดนภเขาทเกดตามทสงชนนนสามารถท าสวนยางพาราและสวนผลไมได

2.7 ภมอากาศ จงหวดนราธวาส มภมอากาศแบบมรสมเขตรอน ม 2 ฤด คอ 2.7.1 ฤดฝน แบงออกเปนสองชวง คอชวงทไดรบอทธพลจากลมมรสม

ตะวนตกเฉยงใต ซงพดพาเอาความชนจากมหาสมทรอนเดย และทะเลอนดามน เขามาท าใหมฝนตกชกตงแตกลางเดอนพฤษภาคม ถงกลางเดอนตลาคม และชวงทไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ รวมทงอทธพลจากความกดอากาศ และพายหมนโซนรอนทพดมาจากอาวไทย ท าใหฝนตกชกชวงเดอนพฤศจกายน ถงเดอนมกราคม เปนชวงทมกเกดน าทวมในภาคใตและจงหวดนราธวาส ปรมาณฝนสงสดในเดอนพฤศจกายนประมาณ 600มลลเมตร ต าสดในเดอน กมภาพนธประมาณ 45 มลลเมตร อณหภมเฉลยตลอดปประมาณ 27 องศาเซลเซยส ภมอากาศเปนแบบมรสมเขตรอน

2.7.2 ฤดรอน ฤดรอนอยระหวางเดอนกมภาพนธถงเดอนเมษายน เนองจากไดรบลมตะวนออกเฉยงใต ซงเปนลมรอนทพดมาจากทะเลจนใตท าใหอากาศโดยทวไปรอนและชน

2.8 การคมนาคม 2.8.1 ระยะทางหางจากกรงเทพฯ 1,149 กโลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข 4

ผานจงหวดประจวบครขนธ - ชมพร และทางหลวงหมายเลข 41 ผานจงหวดสราษฎรธาน - จงหวดนครศรธรรมราช - จงหวดพทลง - อ าเภอหาดใหญ และตอดวยทางหมายเลข 42 เขาสจงหวดปตตาน - จงหวดนราธวาส

ระยะหางระหวาง จ.นราธวาส ไปยงจงหวดใกลเคยง ปตตาน 92 กโลเมตร ยะลา 128 กโลเมตร สงขลา 194 กโลเมตร

2.8.2 เสนทางรถไฟ เปนเสนทางหลกทมบทบาทในการขนสงผโดยสารและสนคา จากกรงเทพฯ สจงหวดชายแดนภาคใต โดยมชมทางรถไฟท อ.หาดใหญ จ.สงขลา เสนทางรถไฟม 1 เสนทาง คอ เสนทาง กรงเทพ ฯ - หาดใหญ - ยะลา – สไหงโกลก

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%87

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B9%88

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5

43

2.8.3 ทาอากาศยาน ม 1 แหง คอ ทาอากาศยานนราธวาส ตงอย บ.ทอน ต.โคกเคยน อ.เมอง จ.นราธวาส หางจากตวจงหวด 13 กม. มเทยวบน บรการเฉพาะ วนอาทตย, จนทร, พธ และศกร ส าหรบเครองบนโบอง สามารถลงททาอากาศยานแหงนได แตยงไมไดเปดบรการ

2.9 สภาพทางเศรษฐกจ ภาพรวมการคาของจงหวดอยในภาวะซบเซาเนองจากสถานการณความไม

สงบเรยบรอยสงผลตอชวต การประกอบ อาชพของประชาชน ท าใหก าลงซอขายหดตว ประกอบกบราคาพชเศรษฐกจ คอยางพารา ปรบราคาลดลง เนองจากความตองการในตลาดโลกลดลง สนคาทสงออกทส าคญ ไดแก อาหารสตว, กาซปโตรเลยมและเศษยางจากตนยาง สนคาน าเขาทส าคญ ไดแก ไมแปรรป เศษกระดาษ และขนมขบเคยว

ผลตภณฑมวลรวมจงหวด GPP p1 35,135 ลานบาท เกษตรกรรม 48.66 %,อตสาหกรรม 4.97%, โรงแรม/ภตตาคาร 0.63%, คาปลก-คาสง 13.69%, กอสราง 2.68% และ อนๆ 29.37%

การเกษตรกรรม รายไดของประชาชนสวนใหญ มาจากภาคเกษตรกรรม พชเศรษฐกจทส าคญตามล าดบ ไดแก

ยางพารา ทเรยน ปลกมากในพนท จ.นราธวาส และยะลา ลองกอง ปลกมากในพนท จ.นราธวาส เงาะ ปลกมากในพนท จ.นราธวาส และสงขลา การปศสตว ในพนท ๕ จงหวดชายแดนภาคใตทส าคญ ไดแก การเล ยงโค,

กระบอ, สกร, เปด, แพะ, แกะ และไก การท าเหมองแร แรทส าคญใน ไดแก ดนขาว, แมงกานส, โครไมต และ

ทองค า 2.10 การเมอง การปกครอง

จงหวดนราธวาส แบงการปกครองออกเปน 13 อ าเภอ (อ าเภอบาเจาะ อ าเภอ ยงอ อ าเภอเมอง อ าเภอเจาะไอรอง อ าเภอตากใบ อ าเภอสไหงปาด อ าเภอสไหงโก - ลก อ าเภอแวง อ าเภอ สครน อ าเภอจะแนะ อ าเภอระแงะ อ าเภอศรสาคร และ อ าเภอรอเสาะ) 77 ต าบล 590 หมบาน และองคกรปกครองสวนทองถน ดงน

2.10.1 องคการบรหารสวนจงหวด จ านวน 1 แหง โดยใชพนทท งจงหวด 2.10.2 เทศบาล 15 แหง แยกเปนเทศบาลเมอง จ านวน 3 แหง เทศบาลต าบล

จ านวน 12 แหง

44

2.10.3 องคการบรหารสวนต าบล 73 แหง 2.11 ดานสงคม วฒนธรรม และภาษา

2.11.1 โครงสรางทางสงคม จ.นราธวาส มลกษณะพเศษเฉพาะแตกตางไปจากภมภาคอน ๆ ซงประกอบดวยกลมทางสงคมดงน.-

กลมชาวไทยมสลม กลมชาวไทยเชอสายจน กลมชาวไทยพทธ กลมชาวพนเมอง (ซาไก) (จะแนะ, ศรสาคร, สครน) ทง 4 กลม มความแตกตางกนทงดานภาษา, ศาสนา, ขนบธรรมเนยม

และวฒนธรรมประเพณ การแกไขปญหาชองวางทเกดขน จงจ าเปนตองใชความละเอยดออนเปนอยางมาก ทางดานการเมอง, ดานการปกครอง, สงคมจตวทยา และทส าคญคอ ความมนคงปลอดภยของชาต ทงนเพราะฝายตรงขามพยายามอาศยความแตกตางเหลานเปนขอมลแอบอางตอการสรางเงอนไขฯ

2.11.2 ศาสนา/ขนบธรรมเนยมประเพณ แบงตามกลมสงคมไดดงน.- 2.11.2.1 กลมชาวไทยมสลม นบถอศาสนาอสลามนกายสหน ม

ความยดถอ ยดม น และเครงครดในเรองศาสนาเปนอยางมาก โดยถอวาทกคนตองเรยนร เผยแพรศาสนา และสบทอดทางวฒนธรรมตามบรรพบรษ มขนบธรรมเนยมประเพณ ไดแก

พธถอศลอด ในเดอนรอมฎอน วนเมาลด (วนร าลกถงวนคลายวนประสตของศาสดา) ประเพณมาแกปโละ (กนเหนยว) อนเนองมาจากพธมงคล

สมรส, งานบญกศลตาง ๆ ประเพณการเขาสนด (การขรบอวยวะเพศของผชาย) ประเพณการปลงศพ ฯลฯ

2.11.2.2 กลมชายไทยนบถอศาสนาพทธ มความเชอในเรองของกรรม คอการท ากรรมดถอวาเปนกศล มประเพณทส าคญ คอการท าบญเดอนสบ

2.11.2.3 กลมชาวไทยเชอสายจน บางสวนจะนบถอศาสนาพทธ บางสวนนยมการไหวเจาและเซนไหวบรรพบรษ โดยความเชอวาการร าลกถงบรรพบรษเปนการตอบแทนบญคณอยางหนง ซงจะท าใหชวตมความสขและเจรญกาวหนา มประเพณทส าคญคอ การถอศลกนเจ

45

2.12 วฒนธรรม การแตงกาย มสลมถอวาการเปดเผยอวยวะบางสวนของรางกายเปนการไม

เหมาะสม โดยเฉพาะผหญงมกสวมเสอแขนยาวถงขอมอ นงผาปาเตะกรวมขอเทา มผาคลมศรษะ ใหเหนเฉพาะใบหนาเทานน

การท าความเคารพ ชาวไทยนบถอศาสนาอสลามจะท าความเคารพหรอทกทายกนโดยการใชมอทงสองสมผสกน แตมขอแมวาจะตองกระท ากนระหวางเพศเดยวกน หรอหากกระท ากบผทมเพศตางกนจะตองมขอแมวาตองเปนบดา/มารดา ญาตพนองเดยวกนเทานน

ร าซลต หรอซละ เปนศลปะการตอสปองกนตวประกอบเสยงกลอง และปพนเมอง มจงหวะเราใจคลายมวยจน

ร ารองแงง เปนศลปะรายร าทออนชอยตามจงหวะเสยงเพลง มเครองดนตรประกอบทส าคญ คอ กลอง และไวโอลนหรอซอ นยมร าค (ชาย-หญง)

2.13 การศกษา ปจจบนมสถานศกษาในระบบ รวมทงหมด 488 แหง สงกด สปช. 255 แหง สงกด สศ. 18 แหง สงกด สช. 82 แหง สงกด กศป. 15 แหง สงกดเทศบาล 10 แหง สวนสถานศกษานอกระบบ (ไมจดทะเบยน) เชนตาดกา, ปอเนาะ มกระจายอยท วทกพนท

3. อ าเภอตากใบ 3.1 ประวตความเปนมา (ส านกงานอ าเภอตากใบ, 2559: 1 – 18)

ค าวา “ตากใบ” มหลกฐานอางองวามาจากเมอคร งสมยรชกาลท 5 ไดออกพระราชกฤษฎกา จดต งอ าเภอเมอวนท 12 สงหาคม พ.ศ. 2452 และยกฐานะต าบลเจะเหขนเปนอ าเภออยสงกดจงหวดบางนรา มณฑลปตตาน และพระราชทานนามวา “อ าเภอตากใบ” และตอมาในป พ.ศ. 2458 สมยรชกาล ท 6 ไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเปลยนชออ าเภอใหตรงกบต าบลทต งทวาการอ าเภอวา “อ าเภอเจะเห” ท าใหชาวกลนตนและชาวมลายโดยทวไปจงยงนยมเรยกอ าเภอตากใบวา “อ าเภอเจะเห”

เมอวนท 10 มนาคม พ.ศ. 2451 รฐบาลไทยและรฐบาลองกฤษไดลงนามรวมกนในสนธสญญาฉบบหนงเรยกวา สญญาตาบา เพราะไทยใชวดชลธาราสงเห ต าบลเจะเห รมฝงแมน าตากใบ อางเปนหลกฐานยนยนวา แผนดนตากใบรวมถงตวเมองนราธวาส และจงหวดปตตาน เปนของไทยมาเกาแก มใจความวารฐบาลไทยยนยอมยกดนแดนมลาย ซงประกอบดวย ไทรบร กลนตน ตรงกาน เปอรลส รามน เขตใต และเกาะลงกาว ใหแกรฐบาลองกฤษ เพอแลกเปลยนกบทองกฤษยนยอมใหคนในบงคบองกฤษในประเทศไทย ทงทเปนชาวยโรปและเอเชยขนตรงตอศาลไทยในกรณกระท าความผด นอกจากนนรฐบาลองกฤษไดออก เงนกจ านวนหนงให

46

รฐบาลไทยสรางทางรถไฟสายใต จากจงหวดเพชรบรลงไปจนสดเขตแดนไทยปลายแหลมมลาย ในอตราดอกเบยรอยละ 4 ตอป

ในการแบงเขตกนคร งนนไดถอเอาสนเขาและรองน าเปนหลก เปนผลท าใหไทยเราตองเสยดนแดนรามนและระแงะเขตใตเปนเนอทจ านวนประมาณ 3,864 ตารางกโลเมตร ใหแกองกฤษ และองกฤษยอมยกต าบลเจะเห ซงเปนดนแดนตะวนออกเฉยงเหนอของรฐกลนตน ซงมเนอท 256 ตารางกโลเมตร ใหแกไทย ในการเจรจาเพอแบงเขตแดนระหวางไทยกบองกฤษในป พ.ศ. 2452 ฝายรฐบาลไทยไดใชพระไตรรตนานภาพ คออนภาพของพระรตนตรยเขาชวยปกปองคมครอง กลาวคอในบรเวณต าบลเจะเห มวดทส าคญและเกาแกอยคอ “วดชลธาราสงเห” ทางฝายไทยไดอาศยวดนเปนสงตอรองในการเจรจาเพอรกษาดนแดนเจะเห และไดพระราชทานธงชาตสยาม น ามาปกแสดงอาณาเขตวาเปนของประเทศไทย ณ บรเวณเกาะยาวต าบลเจะเห จงท าใหอ าเภอตากใบคงอยในราชอาณาจกรไทยสบมาจนกระทงถงปจจบน วดดงกลาวจงมชอเรยกวา “วดพทกษแผนดนไทย” หรอ “วดพทกษเจะเห” หลงจากเจะเหไดเปนดนแดนไทยอยางแนนอนแลว ในวนท 22 สงหาคม ร.ศ.128 (พ.ศ.2452) รฐบาลไทยไดประกาศตงต าบลเจะเหขนเปนอ าเภอตากใบ เปนอ าเภอหนงของเมองนรา หรอจงหวดนราธวาสในปจจบน โดยมขนสมานธาตวสทธ (เปลยน กาญจนรนย) เปนนายอ าเภอคนแรก (1 กรกฎาคม พ.ศ.2452 – 7 กรกฎาคม พ.ศ.2455)

ในป พ.ศ.2458 พระบาทสมเดจฯพระมงกฎเกลาเจาอยหวไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเปลยนชอบางนราเปนเมองนราธวาส และอก 3 ปตอมาเปลยนเปนจงหวด สวนอ าเภอนนไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเปลยนชอตรงกบต าบลทต งทวาการอ าเภอ ท าใหในระหวางป พ.ศ. 2458 - 2481 อ าเภอตากใบมชอใหมวา “อ าเภอเจะเห” ตามชอ ต าบลบานทต งตวทวาการอ าเภอ หลงจากนนไดเปลยนกลบมาเรยกวา “อ าเภอตากใบ” ตามเดมจนถงปจจบน

3.2 สภาพทวไป 3.2.1 ภมประเทศ สภาพภมประเทศของอ าเภอตากใบสวนใหญเปนทราบลม

มปาละเมาะปกคลมอยท วไป แหลงน าสวนใหญเปนน ากรอยและน าเคม แหลงน าทส าคญคอ แมน าตากใบ แมน าบางนราตอนลาง แมน าสไหง โก-ลก พรโตะแดง เปนแหลงน าธรรมชาตทมน าขงตลอดป และมคลองชลประทานโครงการชลประทานมโนะ ซงขดตามโครงการพระราชด ารเพอเกบน าจดไวใชในการท านาในพนทราบลม มปาสงวนแหงชาต 3 แปลง คอ ปาสงวนแหงชาต ปาโคกจะโก ปาโคกไมเรอ และปาลมน าบางนราแปลง ๒

3.2.2 ภมอากาศ สภาพภมอากาศของอ าเภอตากใบ มลกษณะคลายกบอ าเภออนๆในจงหวดนราธวาส เนองจากอยตดฝงทะเลอาวไทยอากาศจงอบอนสบาย ม 2 ฤด คอ ฤดฝน และฤดรอน ฝนตกชกระหวางเดอนพฤศจกายนถงเดอนมนาคม

47

3.2.3 ประชากร อ าเภอตากใบมประชากรรวมทงสนประมาณ 69,097 คน โดยแบงเปนประชากรชาย 34,043 คน คดเปนรอยละ 47.27 ประชากรหญง 35,054 คน คดเปนรอยละ 50.73 มจ านวนครวเรอน 15,739 ครวเรอน โดยเฉลยครวเรอนละประมาณ 4.39 คน (ขอมล ณ วนท 5 ก.พ. 56)

3.3 เศรษฐกจ 3.3.1 ตนทนทางเศรษฐกจทส าคญของอ าเภอตากใบ คอ

มพนทท าการเกษตร ทรพยากรปาไม ทรพยากรทางทะเล น าจากแหลงน าธรรมชาต และการชลประทาน

มเสนทางคมนาคมภายในพนททสะดวกและมเสนทางเชอมตอกบประเทศมาเลเซย

มแหลงทองเทยวเ ชงอนรกษทรพยากรธรรมชาต วฒนธรรมเฉพาะถน แหลงทองเทยวศกษาทางประวตศาสตร

มศนยเรยนรระบบเศรษฐกจแบบพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

มประชากรสวนใหญใชภาษามลายถนทสามารถสอสารกบชาวมสลมของประเทศมาเลเซยได

3.3.2 โอกาสทางเศรษฐกจทส าคญของอ าเภอตากใบ มตลาดในประเทศเพอนบาน และตลาดตางประเทศทมชาวมสลม

จ านวนมาก มลกคามสลมและคนทวไปจากตางจงหวดและตางประเทศ

3.3.3 ขอจ ากด/อปสรรคดานเศรษฐกจ ดงน พนทอ าเภอตากใบยงมปญหาดานความมนคงจากการกอเหตรนแรง

ของกลมผกอการรายในจงหวดชายแดนภาคใต มการแพรระบาดของยาเสพตดทรนแรง มการลกลอบคาของหนภาษตามแนวชายแดน ขนตอนพธการทางการคาระหวางประเทศและอ านาจตอรองทางการ

คาระหวางประเทศยงไมเขมแขง 3.4 การเมอง การปกครอง

อ าเภอตากใบเปนอ าเภอ 1 ใน13 อ าเภอของจงหวดนราธวาส มพนทประมาณ 253.45 ตารางกโลเมตร หรอ 158,125 ไร ทวาการอ าเภอตากใบตงอยท ถนนพทกษประชากจ หมท

48

3 บานเจะเห ต าบลเจะเห ในเขตเทศบาลเมองตากใบ อยหางจากตวจงหวดไปทางทศตะวนออกเฉยงใตตามถนนทางหลวงจงหวดหมายเลข 4084 เปนระยะทางประมาณ 33 กโลเมตร และหางจากกรงเทพมหานครประมาณ 1,182 กโลเมตร

3.5 สงคม วฒนธรรม 3.5.1 สงคม อ าเภอตากใบมตนทนทางสงคมทส าคญ คอ ประชาชนสวน

ใหญอยรวมกนแบบพงพาอาศยและเกอกลซงกนและกนของพนองชาวไทยพทธ ชาวไทยเชอสายจน ชาวไทยมสลม มาเปนเวลานานจงมความสมครสมานสามคคกน มสถาบนทางศาสนา วด-มสยด จ านวนมาก มโรงเรยนรฐบาล และโรงเรยนเอกชน จ านวนมากเกอบทวทกหมบาน มประเพณและศลปวฒนธรรมพนบานทหลากหลาย และมภมปญญาพนบานทมประโยชนควรคาแกการศกษาและถายทอด

3.5.2 ขนบธรรมเนยมประเพณ ชาวอ าเภอตากใบนบถอศาสนาอสลามประมาณรอยละ 80 และนบถอศาสนาพทธประมาณรอยละ 20 ของประชากรทงหมด จงมขนบธรรมเนยมประเพณทมลกษณะหลากหลายของประเพณทางศาสนาพทธ ศาสนาอสลาม และคตนยมพนบานดงเดมเชนเดยวกบชมชนอนๆ ทมประชากรอาศยอยรวมกนระหวางชาวไทยพทธและชาวไทยมสลม โดยมประเพณทส าคญ เชน การบวชนาค ประเพณแหพระ พธขนปใหมไทยรบเจาเขาเมอง พธท าบญเดอนหา พธสงกรานตรดน าขอพรผสงอาย พธท าขวญขาวและลาซงของชาวนา พธท าบญเดอนสบหรอวนสารทไทย ประเพณวนลอยกระทง ของชาวไทยพทธ วนตรษจนของชาวไทยเชอสายจน และการถอศลอด ประเพณกวนขาวอาซรอ งานเมาลด พธเขาสนต การละเลนพนบานดเกฮล และวนรายออาดอสฮา ของชาวไทยมสลม เปนตน

สถานการณความไมสงบในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต

สถานการณความรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต มความซบซอนเชอมโยงดวยปจจยทางวฒนธรรมทเกยวพ นกบปจจยพนฐานทางประวตศาสตร และศาสนาอยางใกลชด ทามกลางความรนแรงทไดทงรองรอยในเชงสญลกษณไวมากพอทจะใหผ ทสนใจสบคน คนหา และท าความเขาใจกบสถานการณความรนแรงทเกดจากปฏบตการของกลมบคคลกลมนไดคอนขางชดเจนพอทจะก าหนดตวตน ตลอดทงแนวคดของกลมบคคลกลมนได ทจะน าไปสการแสวงหาค าตอบตอการกอความไมสงบ ซงถอไดวาเปนปญหาใหญดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทยดเยอยาวนานมาตราบถงปจจบน ในสวนของรฐไทย กองอ านวยการรกษาความมนคงภายในภาค 4 สวนหนา เปนหนวยงานหลกหนวยงานหนงของรฐในหลาย ๆ หนวยงานทนอกจากจะรบผดชอบตอการปองกน

49

และปราบปรามการกอความไมสงบในพนทมาอยางตอเนอง แลวยงตองแสวงหาค าตอบตอโจทยทเกดขนเผชญหนาและทาทายในปจจบนดวยความรบผดชอบทตองปฏบตงานรกษาความสงบเรยบรอยไปศกษาเรยนร รวบรวมขอมลเชงประจกษและประสบการณตรงทพบจรงจากรองรอยเชงสญลกษณทกลมผกอการไดทงรองรอยไวใหเหนไปพรอมๆ กน แลวน ามาศกษาวเคราะหตอไป

1. สภาพปจจยแวดลอมทเกอกลตอปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต

1.1 สภาพปจจยแวดลอมทางสงคม (Social Context) สงคมจงหวดชายแดนภาคใต ประชากรสวนใหญเปนพนองทนบถอศาสนา

อสลาม ซงเรยกวา “มสลม” เชอสาย “มลาย” (Malay) จะกระจายตวอาศยอยรวมกนอยางหนาแนนในสงคมชนบทเปนสวนใหญ พนองมลายทเปนมสลม มกจะเรยนตวเองวา “นาย” หรอ “มาลายมสลม” สวนในสงคมเมองมกเปนคนจนหรอไทยพทธ อาศยอยในสดสวนทสมดลระหวางพนองคนจนไทยพทธ และมสลม คนมาลายในจงหวดชายแดนภาคใตจะถกตกรอบจากจารตนยม ดวยอทธพลความเชอในศาสนาอสลามอยางเหนยวแนนและมนคง ดงนนสงคมของคนมาลายในจงหวดชายแดนภาคใตจงเปนสงคมภายใตความเชอ และวถของศาสนาอสลามเชงจารตนยมอยางเครงครด ดงนนวถปฏบตเชงวฒนธรรมกบศาสนาอสลามจงเปนอนหนงอนเดยวกน ผ น าศาสนาจะเปนผมความส าคญมากตอการชน าวถชวตของพนองมาลายมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตของไทย ซงมกจะมความแตกตางกบวถของพนองมสลมในพนทอนๆ ของประเทศ และถอเปนอตลกษณเฉพาะของจงหวดชายแดนภาคใตทมประวตศาสตรทองถนปตตาน เชอชาตมลายและศาสนาอสลามรองรบผสมกลมกลนเปนอตลกษณเฉพาะขนมาเรยกวา “อตลกษณปตตาน” นนเอง

ส าหรบอตลกษณทมความโดดเดนของพนองมาลายมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต ทคอนขางจะแตกตางจากพนทอน ๆ ของประเทศและถอเปนตนทนทางสงคมทส าคญของทงรฐและกลมทนยมความรนแรงทตอสกบรฐ ดงน

ประการแรก ไดแก ลกษณะการตงบานเรอนในหมบานหรอชมชน โดยสวนใหญแลวจะแยกกนอยางเหนไดชดระหวางพนองมาลายมสลมกบพนองประชาชนทนบถ อศาสนาพทธ ซงพนองมาลายมสลม เรยกวา “ซแย” มาจากค าวา “สยาม” หมายถงคนไทยพทธนนเอง รปแบบลกษณะทางสงคมดงกลาวเปนลกษณะโดยธรรมชาตของคนทง 2 กลมน ทจะไมคอยผสมกลมกลนเปนเนอเดยวกนสกเทาไหร ไมเหมอนกบสงคมอน ๆ ของประเทศ ความเปนเอกลกษณเฉพาะทโดดเดนเชนนเปนปจจยส าคญทเออใหแกกลมบคคลหรอขบวนการทนยมใชความรนแรงมาจดประกายใหเกดความแตกแยกราวรานประทเปนความรนแรงในสงคมปจจบน

50

ประการตอมา ไดแก ภาษามาลายถนและอกษรยาว ถอเปนเอกลกษณส าคญของความเปน “มาลาย” ภาษามาลายเปนภาษาพดของพนองมาลายในจงหวดชายแดนภาคใต ซงจะมความแตกตางจากภาษามาเลเซยและอนโดนเซย แตใชสอสารกนได เพราะรากเหงาภาษามาจากรากเหงาเดยวกน สวนภาษาเขยนของจงหวดชายแดนภาคใต ใชอกษร “ยาว” ซงมรากเหงามาจากอกษรอาหรบ จากการทพนองมาลายในจงหวดชายแดนภาคใต มภาษาและอกษรเปนของตนเอง และมความเปนอตลกษณทโดดเดนคมากบประวตศาสตรปตตานนเอง จงเอออ านวยใหกลายเปนตนทนทางสงคมอกประการหนง ส าหรบกลมทนยมใชความรนแรงใชเปนเชอสรางความแตกแยก ขดแยง และน าไปสความรนแรงเชนกน หากนโยบายแหงรฐเกดขอผดพลาดตอการจดการกบปญหาความแตกตางทกลาว

ประการสดทาย ไดแก การศกษา เปนอกปจจยส าคญปจจยหนงทเปนตนทนทางสงคม เอออ านวยตอกลมทนยมใชความรนแรง ทงนเพราะการจดการศกษาโดยธรรมชาตของวถสงคมในจงหวดชายแดนภาคใตมลกษณะจ าเพาะทแยกแตกตางออกไปจากสงคมโดยรวมของประเทศ กลาวคอการเรยนการสอนหรอการศกษาโดยทวไปของประเทศจะเปนการจดการศกษาโดยรฐเปนหลก ดวยการเปดโรงเรยนเนนการเรยนการสอนในหองเรยน ส าหรบวถการเรยนรหรอการเรยนการสอนของสงคมจงหวดชายแดนภาคใตจะใหความส าคญกบการศกษาในระบบการศกษาแบบ “ปอเนาะ” ทเนนการศกษาดานศาสนาเปนหลก และเสรมสรางมตแหงการด าเนนชวตภายใตวถแหงอตล กษณปตตาน หลกสตรการศกษาในระบบปอเนาะจะไมมหลกสตรแกนกลาง การจดหลกสตรขนอยกบ “บาบอ” หรอ “โตะคร” ผเปนเจาของปอเนาะนน ๆ วาจะสอนอะไรในเวลานน การศกษาแบบปอเนาะไดรบความนยมอยางมากในพนท ผ ปกครองสวนใหญมกจะขวนขวายใหบตรหลานเขาไปศกษาในระบบปอเนาะกบ “บาบอ” หรอ “โตะคร” ทมชอเสยง ถงแมจะหางไกลบานสกเพยงไรกตาม ดงนน การศกษาแบบปอเนาะจงเปนสวนหนงในระบบการศกษาของสงคมแหงน และมสวนส าคญตอการขบเคลอนสงคมในชมชนและหมบานตาง ๆ ผส าเรจการศกษาในระบบปอเนาะ เปาหมายหลกมกจะมงสการเปนผน าศาสนาในสงคม และผส าเรจการศกษาจากปอเนาะมกจะไดรบความเชอถอศรทธาจากพนองประชาชนในสงคมมาลายมสลมเปนอยางมาก ดงนน บางคนจงอาจจะไปจดตงปอเนาะเปนของตนเอง หรอสบทอดจากบพการของตน การจดการศกษาแบบปอเนาะจะเปนการศกษาแบบอยประจ าเปนสวนใหญ โดยนกเรยนจะเปนผรบผดชอบเรองอาหารการกนกนเอง ทอยอาศยกจะอาศยกระทอมทท าขนในเนอทของบาบอผเปนเจาของปอเนาะ แตแยกระหวางชายและหญงโดยเดดขาด ตามความหมายของค าวา “ปอเนาะ” มาจากค าวา “Pondok” ซงแปลวากระทอมนนเอง ดงนน “ปอเนาะ” จงอาจท าหนาทเปนสถาบนปลกฝงจรยธรรมของอสลามใหแกพนองมสลมในชมชนหรอหมบานในละแวกนนนนเอง

51

นอกจากการจดการศกษาในระบบปอเนาะทเนนการเรยนรตลอดชวตในหลกศาสนาอสลามแลว ตอมาในระยะหลงระบบปอเนาะไดพฒนามาเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามทมการจดการเรยนการสอน 2 ระบบ แบบมชนเรยน คอเปดการศกษารวมระหวางสายสามญตามหลกสตรกระทรวงศกษาธการถงชน ม.6 และสอนศาสนาก าหนดไว 10 ระดบชนปทนกเรยนจะสามารถเลอกเรยนไดวาจะเรยนสายสามญอยางเดยวหรอศาสนาอยางเดยวหรอเรยนควบทงสายสามญและสายศาสนา แตสวนใหญแลวนกเรยนมกจะเรยนควบกนทงสายสามญและสายศาสนา ส าหรบโรงเรยนทพฒนาเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาแลว รฐจะอดหนนงบประมาณใหเปนรายหว เดกนกเรยนตอปเฉพาะทผศกษาในสายสามญ โดยแบงเปน 2 ระดบ ระดบโรงเรยนทจดทะเบยนเปนมลนธจะไดรบเงนงบประมาณอดหนนเปนรายหว หวละ 12,947 บาท/คน/ป และโรงเรยนเอกชนทยงไมไดจดทะเบยนเปนมลนธจะไดรบเงนงบประมาณอดหนนเปนเงนครงหนงของเงนอดหนนของโรงเรยนทจดทะเบยนเปนมลนธ จากนโยบายของรฐตาม พระราชบญญตการจดการศกษาในพนทดงกลาวท าใหสถาบนการศกษาปอเนาะพฒนาตวเองเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาทงทจดทะเบยนเปนมลนธ และยงไมจดทะเบยนเปนจ านวนมาก แตระบบการศกษาแบบปอเนาะดงเดมก ยงคงมอยโดยทวไปในพนท และยงคงไดรบความนยมอยมากจากผปกครอง ดวยเหตผล 2 ประการ คอ ความศรทธาในตวบาบอหรอโตะคร กบสภาพความจ าเปนทางเศรษฐกจครวเรอนนนเอง

จากทกลาวมาแลวทง 3 ปจจยทางสงคมจะเหนไดวา สงคมจงหวดชายแดนภาคใตมความเปนพเศษบนพนฐานของความจ าเพาะทมประวตศาสตรทองถนปตตาน ความเปนเชอชาตมาลาย และศาสนาอสลามหลอหลอมรวมกน กอเปนอตลกษณเฉพาะขนมา ทถอวาเปนสภาพแวดลอมทเปนตนทนทางสงคมทพรอมจะเอออ านวยใหกลมแบงแยกดนแดนฉวยใชเปนเงอนไขในการกระตนทจะน าไปสการสรางรอยแยกทางอารยธรรมกอตวเปนความขดแยงทางอารยธรรมไดงายขน โดยอาจจะไมจ าเปนตองใหเกดขอผดพลาดเชงนโยบายการบรหารราชการแผนดนของรฐตอพนทจงหวดชายแดนภาคใต ไมวาจะเพยงเลกนอยหรอใหญหลวงกตาม แตหากมขอบกพรองและผดพลาดในเชงนโยบายของรฐดวยแลว จะยงเอออ านวยประโยชนใหกบอกกลมฉวยใชขยายผลไดเรวขน

1.2 สภาพปจจยแวดลอมทางภมศาสตร (Geo-Politic Context) จากสภาพแวดลอมทางภมศาสตรของจงหวดชายแดนภาคใต โดยเฉพาะใน

พนทจงหวดปตตาน ยะลา และนราธวาส ทมภมประเทศทผสมผสานประกอบทงเทอกเขาสงสลบซบซอนมพนทราบทงพนทราบเชงเขาและลมแมน าทส าคญ ไดแก แมน าสายบร และแมน าปตตานในจงหวดปตตานและพนทชายฝงทะเลตะวนออกของจงหวดปตตานและนราธวาส จากทกลาวจะเหนไดวาสภาพทางภมศาสตรท าใหประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตไดจดต งบานเรอน

52

กระจดกระจายกนอยเปนกลมหมบานหรอชมชนตามสภาพทางภมศาสตรในพนท ซงพอทจะสามารถแบงลกษณะการตงชมชนในพนทจงหวดชายแดนภาคใตไดเปน 4 ลกษณะ แตละลกษณะจะมสภาพการด ารงชวตและวถชวตทแตกตางกนดงน

1.2.1 หมบานเชงเขา สภาพหมบานเชงเขาเปนชมชนทต งบานเรอนอยในภมประเทศทตดภเขา จงเรยก หมบานเชงเขา โดยประชาชนสวนใหญจะตงบานเรอนอยเปนกระจกเลก ๆ ไมใหญโตกวางขวางและมกจะไมมเสนทางหลกพาดผาน สภาพสงคมของหมบานเชงเขา สภาพการศกษามกจะมระดบคอนขางต าท งสายสามญและศาสนา เพราะมกจะไมมสถานศกษาตงอย การประกอบอาชพจะเนนหนกการท าสวนยางพารา สวนผลไม เชน ลองกอง ทเรยน และอน ๆการหาของปา โดยอาศยพนทปาเขาเปนพนทท ามาหาเลยงชพ ดงนน สงคมในหมบานเชงเขาจงไมมความหลากหลาย วถปฏบตเนนศาสนาเชงจารต ยามค าคนจะอยแตในบานเรอนตนเอง รานขายของในหมบานมนอยมาก การเกดขนของหมบานเชงเขามกจะเกดจากการอพยพยายถนของคนสวนอน ๆ เขามาตงบานเรอน จนกลายเปนหมบานเชงเขาในทสด หมบานเชงเขาจะมมากในพนทจงหวดยะลา และนราธวาส ในแงการใชประโยชนของกลมแบงแยกดนแดน หมบานเชงเขามกจะถกฉวยใชใหท าหนาทเปนฐานมวลชนสนบสนนใหแกสมาชกของกลมผกอการทหลบหนการจบกม หลบซอนตวอยบนปาเขาเปนการชวคราวดวยการสงเสบยงอาหารและสงขาวการเคลอนไหวของเจาหนาทเปนส าคญ

1.2.2 หมบานเชงทง หรอบานชายทง โดยสภาพแลวบานเชงทงหรอบานชายทงจะเปนหมบานหรอชมชนทเชอมตอระหวางหมบานเชงเขากบชมชนเมอง บานเชงทงจะเปนฐานการอพยพส าคญไปสการตงถนฐานเปนบานเชงเขาเพอท าสวนยาง สวนผลไมตามทกลาวแลว ส าหรบลกษณะของบานเชงทงจะมความหนาแนนของประชากรมากกวามากกวาบานเชงเขา การตงบานเรอนกระจายตวเปนพนทกวางขวางใหญกวาบานเชงเขา แตไมมากเทาชมชนเมอง และมความหลากหลายนอยกวาชมชนเมอง หมบานเชงทงจะเปนลกษณะหมบานฐานหลกของจงหวดชายแดนภาคใต เพราะมมากกวาทกลกษณะหมบาน การศกษามกจะนยมศกษาในดานศาสนามากกวา ดงนน การเกด “ปอเนาะ” และ “โรงเรยนเอกชนสอนศาสนา” จงเกดขนและตงอยมากในชมชนเชงทง ซงตางจากชมชนเชงเขาจะไมมสถานศกษาเชนนต งอย การศกษาสายสามญมกจะศกษาควบคกบสายศาสนาในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา รานคามมากและหลากหลาย การแตงกายของผคนในหมบานเชงทง จะยงคงแตงกายตามแบบฉบบดงเดมของมาลายปตตานเปนหลก โดยชายจะใสโสรงลาย เสอแขนยาว โตกหรอบลางอ ผหญงสวมผาโสรงมลายดอก หรอกโรงบานงหอยเบาะ วถการกนการอยจะมท งหงหากนทบานหรอออกมาหากนทรานคา โดยเฉพาะรานน าชาซงจะเปนศนยกลางของชมชน มสยดจะเปนศนยรวมจตใจผคนในชมชน หมบานเชงทงจงมสภาพเปน

53

ศนยกลางของการด ารงไวซงอ ตลกษณปตตาน ทงดานศาสนา วฒนธรรม และการศกษาเปนแหลงก าเนดของปราชญพนบาน ผรทางศาสนา และภมปญญาทองถนในจงหวดชายแดนภาคใต ส าหรบสงคมของบานชายทงจะมลกษณะของสงคมเชงจารตนยมมากกวาอน ๆ

1.2.3 หมบานชมชนเมอง สภาพหมบานทเปนชมชนเมอง ปกตแลวจะอยในเขตเทศบาลเกอบทกระดบ ชมชนเมองจะมจ านวนประชากรหนาแนน และมความหลากหลายโดยเฉพาะคนจน ไทยพทธและมาลายมสลมทสวนใหญจะเปนขาราชการและนกธรกจจะอาศยอยรวมกนคละเคลากนไปบนพนฐานของการด าเนนชวตของคนเมองทมการศกษาและจะนยมศกษาสายสามญมากกวาศาสนา อาชพในเขตชมชนเมองกจะมหลากหลายมาก เชน รบราชการ คาขาย ธรกจ พนกงานโรงงาน ดานวฒนธรรมและวถชวตจะมรปแบบทหลากหลายของกลมประชากรทอาศยประกอบเปนชมชนเมอง ดงนนชมชนเมองจงเปนชมชนแหงความเปนพหสงคมมากทสดในบรรดาชมชนทงหลายในจงหวดชายแดนภาคใต ลกษณะของชมชนเมองจะมนอยกวาชมชนเชงทงทเปนฐานหลกของลกษณะหมบานในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

1.2.4 หมบานชายทะเล เปนหมบานหรอชมชนทกระจายตวอยรมฝงทะเลททอดยาวจากอ าเภอเทพา จงหวดสงขลา จงหวดปตตาน และจงหวดนราธวาสดานทตดกบอาวไทย ลกษณะการตงบานเรอนของหมบานชายทะเล จะรวมกนเปนชมชนใหญ แบบรวมกลมทมความหนาแนนคอนขางมาก ประชากรสวนใหญจะประกอบอาชพประมงชายฝงดวยเรอเลกและเชาไปเยนกลบเปนหลก เสรมดวยการคาขาย สวนดานการศกษาจะคลายคลงกบหมบานชายทง แตการเตบโตทางการศกษามนอยกวาบานชายทง ความหลากหลายจะมนอยกวาชมชนเมองและบานชายทง ความเปนอตลกษณทองถนกมนอยกวาบานชายทงเชนกน

กลาวโดยสรป จะเหนไดวาหมบานทง 4 ลกษณะทแบงตามภมศาสตรทต งแลว หมบานชายทงหรอหมบานเชงทงจะเปนหมบานทมประชากรมาลายมสลมอาศยอยมากทสด และสามารถด ารงความเปนอตลกษณปตตานไวไดอยางเหนยวแนนมนคงทสด และอาจมองไดวาหมบานชายทงคอพนทยทธศาสตรส าคญทสดในการชวงชงระหวางรฐและกลมแบงแยกดนแดน ทงนเพราะกลมแบงแยกดนแดนกลมปจจบนไดใชหมบานเชงทงเปนหมบานทใชจดต งฐานการตอสในขณะน

1.3 สภาพแวดลอมดานความมนคง (Security Context) จากสภาพแวดลอมทางสงคม (Social Context) และสภาพแวดลอมทางภม

รฐศาสตร (Geo Politic Context) ดงกลาวขางตน จะเหนไดวาปจจยทางสงคมและปจจยภมรฐศาสตรทมความเชอมโยงกนนน พรอมทจะเปนตนทนพนฐานของปญหาความแตกแยก แบงแยก

54

ขดแยงเชงอตลกษณและปะทะกนทางอารยธรรมน าสปญหาความรนแรงทสงผลกระทบโดยตรงตอความมนคงแหงรฐโดยรวม ทงนเปนเพราะกลมทขบเคลอนใหเกดความแตกแยก แบงแยกจนน าสการปะทะทางอารยะธรรมมเปาหมายหลกคอ การเปลยนแปลงทางการเมองเหนอพนทจงหวดชายแดนภาคใตไปสการแยกตวเปนรฐอสระเปนเปาหมายสงสดนนเอง ดงนน การท าความเขาใจกบปญหาภาคใตโดยเฉพาะจงหวดชายแดนภาคใต (ปตตาน ยะลา นราธวาส และ 4 อ า เภอสงขลา) จงจ าเปนตองส ารวจสภาพแวดลอม (Context) ในทกมตท สงผลตอความมนคงอยางรอบดาน ส าหรบสภาพแวดลอมดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมแตความรนแรง สามารถรวบรวมปจจยส าคญได ดงน

1.3.1 ปญหาแนวคดการแบงแยกดนแดน อนเนองมาจากสภาพแวดลอมทเปนตนทนทางสงคม และสงผลส

ตนทนฐานแนวคดทตองการแบงแยกไดสรางใหเกดความเปนอตลกษณเฉพาะพฒนาแนวคดสความเปนเชอชาตมลายนยม และชาตนยมปตตาน ภายใตกรอบของศาสนาอสลามเชงจารตนยมทถกกระตนแนวคดพฒนามาสการเปนกลมศาสนาหวรนแรง ผานกระบวนการปลกระดมบมเพาะ ชกชวนและจดตงเขาสการเปนสมาชกของกลมทนยมความรนแรงอนมเปาหมายสงสดทางการเมองคอการปลดปลอยอ านาจรฐไทย เพอการสถาปนารฐอสระขนมาใหมตามแนวคดอดมการณทางการเมองใหมของกลมทผสมผสานระหวางเชอชาตและศาสนา ซงถอวาเปนแกนหลกของปญหาความมนคงแหงรฐในพนทจงหวดชายแดนภาคใตมาทกยคทกสมย ปญหาแนวคดการแบงแยกดนแดนไดถกสงผานแนวคดดงกลาวยคแลวยคเลาไมหยดย งสยคปจจบน น าสการก าเนดของกลมแบงแยกดนแดนทพฒนาการตอสมาทกยคทกสมยจนกอเกดเปนสถานการณแหงความรนแรงทขยายตวเปนสถานการณการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตตลอดมา อาจกลาวไดวา “กลมแบงแยกดนแดน” กคอแกนหลกของปญหาความรนแรงทกระทบตอความมนคงแหงรฐโดยรวมตลอดมา

1.3.2 ปญหาความไมเปนธรรมทางสงคม กลาวคอ ความไมเปนธรรม ความเหลอมล าต าสงทเกดขนในเชง

ความรสกอนเนองมาจากการใหบรการภาครฐตอพนองประชาชนเชอสายมาลายอยางไมเสมอภาค ไมโปรงใส ไมบรสทธยตธรรมในอดต และบางสวนบางพนทของกลไกรฐทยงคงมใหเหนในปจจบน จนกลายเปนความรสกถกกดขและความอยตธรรมทางสงคมทถกสงตอความรสกสคนรนหลงของคนกลมเชอสายมาลาย ถอเปนเงอนไขส าคญทกลมหวรนแรงใชปลกระดมบมเพาะผานความรสกของความเปนอตลกษณเฉพาะ สรางแนวคดอดมการณการเมองใหมทมการผสมผสานแนวคดเรองเชอชาตมาลายนยม ชาตนยมปตตาน และแนวคดศาสนาอสลามหวรนแรงเปนเครองมอ

55

ส าคญในการขบเคลอนการตอส อกทงมการสบสอดแนวคดผานกลมเครอญาตและสายเลอด “มาลายมสลม” รนตอรนจน ณ วนน การสบทอดการตอสเพอเอกราชปตตานไดถกสงผานมายงคนรนหลงไปแลว

1.3.3 ปญหาอทธพล อ านาจมด และกลมผลประโยชนในพนท สภาพปญหาในประเดนน ถอเปนปญหาภยแทรกซอนทเกดขนและ

ขยายความรนแรงตามมาภายหลง และมความรนแรงขนตามล าดบ จากทรฐตองเผชญกบการตอสกบกลมผกอการเพอความตองการแบงแยกดนแดน เพราะกลไกของรฐทเกยวของบางสวนตองระดมสรรพก าลงเขาสการจดการกบปญหาแกนหลกกอน จนกอใหเกดชองวางทปญหาภยแทรกซอนเหลานไดขยายตวเตบใหญมากขน แตปญหาเหลานเปนเพยงภยแทรกซอนเทานนมใชปญหาแกนหลกของความมนคงในจงหวดชายแดนภาคใตและเกดขนในทกรฐทเผชญกบปญหาการแบงแยกดนแดนทเกดขนทวโลก รฐจ าเปนตองใหความส าคญเรงดวนกบการแกปญหาหลกกอน โดยไมละทงปลอยปละละเลยตอปญหาภยแทรกซอนเหลานใหขยายตวจนเทยบเคยงกบปญหาหลก จนเกดความสบสนตอสงคมและกลไกรฐเอง ส าหรบปญหาภยแทรกซอนทส าคญและควรกลาวถงประกอบดวยปญหาดงตอไปน

ปญหาแรก ไดแก ภยจากยาเสพตด เปนปญหาทมลกษณะของเครอขายและขบวนการคลาย ๆ และใกลเคยงกบปญหาการแบงแยกดนแดน แตเปาหมายแตกตางกนโดยสนเชง เปาหมายหลกสดทายของกลมยาเสพตด คอ “ก าไรสงสด” เปนผลประโยชนเฉพาะกลม และในทกประเทศทรฐตองเผชญกบปญหาความรนจากการตอสกบกลมแบงแยกดนแดน รฐนน ๆ ตองเผชญกบการเจรญเตบโตของขบวนการคายาเสพตดทกรฐ จงถอไดวาขบวนการคายาเสพตดจงกลายเปนขบวนการคขนานกบกลมแนวคดการแบงแยกดนแดนทรฐจะไมใสใจไมได

ปญหาทสอง กลมอทธพลทองถน อนไดแกกลมผลประโยชนตาง ๆ ซงสวนใหญแลวมกจะเปนกลมการเมองทองถนทมผลประโยชนทางการเมองเปนส าคญ และเปนเงอนไขสวนหนงทกอใหเกดความขดแยงระหวางกลมทขดกน ความขดแยงอาจขยายผลสความรนแรงไดเชนกน หากไมไดรบการแกไขหรอจดการโดยอ านาจรฐทถกตองเปนธรรม

ปญหาสดทาย คอ กลมธรกจนอกกฎหมายทกรปแบบ ซงปญหาดงกลาวเกดขนทกจงหวดทมชายแดนตดกบประเทศเพอนบาน แตในจงหวดชายแดนภาคใตมความเปนพเศษกวาจงหวดชายแดนภาคอน ๆ คอชายแดนตดทะเลจงเกดปญหาการคาน ามนเถอนขนอยางเปนล าเปนสน และถอเปนกลมผลประโยชนกลมใหญทมผลก าไรคอนขางมาก กลมเหลานอาจมความเชอมโยงกบกลมแบงแยกดนแดนอยางใกลชดในแงของเงนทน ซงรฐจะตองจ ากดขอบเขตของปญหานดวยเชนกน

56

2. สถานการณความรนแรงของปญหา ปญหาความรนแรงในจงหวดชายแดนภาคใต เมอพเคราะหจากสภาพและ

แนวโนม ในปจจบน แนวทางการวนจฉยปญหาความรนแรงในทนอาศยแนวคดเรองชนตาง ๆ ของความรนแรงเปนหลก โดยเหนวาความรนแรงในจงหวดชายแดนภาคใต กเชนเดยวกบความรนแรงทเกดขนทกหนแหง คอประกอบดวยชนความรนแรง 3 ชน

ชนแรก เปนชนทเหนไดเดนชดทสดคอ ตวบคคล (หรอกลม) ผกระท าความรนแรง หมายถงคนทฆาผคนรายวนทงราษฎรพระสงฆและเจาหนาทของรฐตลอดจนความรนแรงทเชอกนวาฝายเจาหนาทเปนผกระท า

ชนทสอง เปนเงอนไขเชงโครงสราง กลาวคอ บคคลหรอกลมเหลานมไดด ารงอยในความวางเปลา หากแตด ารงอยในโครงสรางของสงคม เชน ลกษณะของครอบครว ชนดของการศกษาทเขาไดรบ เงอนไขทางเศรษฐกจ สภาพการวางงาน หรอฐานะต าแหนงในสงคม อาจกลาวไดวาเงอนไขเชงโครงสรางเหลาน เปนแหลงใหก าเนดบคคลทใชความรนแรง การมงจดการกบบคคลหรอกลมบคคล โดยไมสนใจหรอไมเขาใจวาโครงสรางมผลตอตวบคคลอยางไรยอมไมเปนประโยชนตอการแกปญหาความรนแรงในระยะยาวมากนก

ชนทสาม คอ ชนทางวฒนธรรมซงท าหนาทใหความชอบธรรมกบการกระท าตางๆ ท าใหผใชความรนแรงรสกวา การกระท าของตนเปนทยอมรบไดเพราะถกตองชอบธรรม (เชน เหนวาการฆาคนทถกหาวาทรยศศาสนา หรอพยายามแบงแยกดนแดนเปนสงทถกตองชอบแลว หรอการเขนฆาท ารายคนทมไดเปนพวกเดยวกนกบตน นบถอคนละศาสนาทงทคนเหลานนไมเกยวของกบปญหาทเกดขนเปนสงสมควรกระท า)

การแกปญหาความรนแรงในจงหวดชายแดนภาคใตอยางย งยนตองหาหนทางด าเนนการกบปจจยทสงผลกอใหเกด และใหความชอบธรรมกบความรนแรงทงในระดบโครงสราง และระดบวฒนธรรมโดยไมลมตวบคคลผกอใหเกดความรนแรงทเหนไดช ดพรอมกนไป ความรนแรงในจงหวดชายแดนภาคใตแบงปญหาออกเปน 4 ดาน คอ

1. ปญหาดานสงคมจตวทยา หมายถง ปจจยทางประวตศาสตรและลกษณะเฉพาะทางศาสนาวฒนธรรมของประชาชนในทองถน ซงเปนทง "หวใจส าคญของความขดแยงและความรนแรงคร งน" และเปนปญหาท"ทาทายการปกครองของประเทศชาตอยางมาก"มายาวนาน

2. ปญหาดานการเมอง เหนวาปญหาเกดจากนโยบายของรฐไมตรงกบความตองการในทองถนกลไกของรฐขาดประสทธภาพรฐเขาใจปญหาการกอการรายผดพลาดและไมกลาด าเนนการกบนกการเมองทเกยวของกบปญหา

57

3. ปญหาดานเศรษฐกจ เหนวาสถานการณรนแรงสงผลใหประเทศขาดความมนคงทางเศรษฐกจ ท าใหเศรษฐกจของประเทศไมเจรญกาวหนาเทาทควร ซงกระทบตอรายไดของประชาชนและท าใหการอปโภคบรโภคลดลง

4. ปญหาดานการปองกนประเทศ แกนของปญหาอยทแนวคดแบงแยกดนแดนอนเปนผลมาจากประวตศาสตร การเมองการปกครอง และปจจยทางสงคมจตวทยาอกทหนง ซงสงผลตอความรนแรงในจงหวดชายแดนภาคใต ดงตอไปน

4.1 ประชาชนในพนทไมไดรบความยตธรรมและเขาไมถงกระบวนการยตธรรมของประเทศ ขณะเดยวกนทงเจาหนาทรฐบางสวน และประชาชนบางกลมเลอกทจะใชความรนแรงตอกน เพราะเหนวากระบวนการยตธรรมพงไมได

4.2 นโยบายของรฐสบสนระหวางแนวทางสนตวธกบการแกปญหาดวยวธการเดมๆ โดยใชความรนแรงเปนหลก หนวยงานของรฐขาดเอกภาพในการท างานและมชองวางในการน านโยบายไปปฏบต ยงกวานนประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตก ไมมพนททางการเมองเพยงพอ ส าหรบการใชสนตวธในการตอสกบความไมเปนธรรม และเรยกรองสงทตนปรารถนา

4.3 เดกและเยาวชนในพนทไมไดรบการศกษาทมประสทธภาพพอทจะท าใหเขาสตลาดงานได และขาดดลยภาพระหวางการศกษาสายสามญกบสายศาสนา

4.4 ชาวบานในทองถนเผชญกบปมขดแยงภายใน คอ ดานหนงชวตตามธรรมชาตของพวกเขาก าลงถกคมคาม โดยพลงทนนยม/วตถนยมขนาดใหญ จนรสกไมอาจตอตานตอรองได แตอกดานหนงมความแตกตางระหวางคนรนเกา ทประสงคจะด าเนนชวตเรยบงายของตนตามหลกศาสนา โดยไมปรารถนาจะตอกรกบพลงจากภายนอก กบคนรนใหมทถาไมเปลยนวถชวตใหคลอยตามพลงทคกคามตน กตอตานขดขวางดวยวธการตางๆ

4.5 ปมปญหาเหลานด ารงอยในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทดเหมอนวา ความแตกตางระหวางชาวไทยมสลมเชอสายมลาย ซงเปนคนสวนใหญกบชาวไทยพทธทเปนคนกลมนอยในเรองตางๆ จะชดเจนขน ไมวาจะเปนทศนะทแตกตางกนในเรอง การมทหารในพนท การประกาศใชพระราชก าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ.2548 หรอการควบคม อาจเพราะอตลกษณของแตละกลมโดดเดนขน ขณะเดยวกนกยอมรบสถาบนวฒนธรรมประเพณรวมกนนอยลง

4.6 ปรากฏการณความรนแรงในภาคใตและปญหาทงหมดด ารงอยในบรบทสงคมการเมองไทย คอบางกไมเหนความส าคญของความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรมเอาเลย ในขณะทบางฝายกเหนเรองดงกลาวเปนปญหาคกคามรฐ หรอเปนภยตอความมนคงของชาต ท งทควรจะถอวาความหลากหลายทางวฒนธรรม เปนพลงสรางความเขมแขงใหกบสงคมการเมองไทย

58

สรปเหตการณความรนแรง เกดข นในรฐบาลไทย วาในชวงระยะทผานมาสถานการณจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทย ดเหมอนวายงมความรนแรงทแกไมตก สงทนาคดกคอ แนวโนมเหตการณความรนแรงจะมากขน ซงผลทตามมากคอ ความรสกหวาดกลว หวาดระแวงและสบสนทเกดขนอยางแพรหลายในหมประชาชนและกลมสงคมตาง ๆ ในพนท นอกจากน ผลกระทบทเกดขนกยงเปนเรองของโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคม เพราะนอกจากจะไมมการแกไขปญหาเดมใหถกจดเทาทควรจะเปนแลว ปญหาใหมกยงจะเกดขนอก ทามกลางความสลบซบซอนของเหตการณ และในความพยายามในการแกแกปญหาของรฐ แตยงหาทางออกไมได ผนวกกบการการกระท าทเกดจากความผดพลาดคร งแลวคร งเลา

สงทจะตองทบทวนเปนประการแรกกคอเกดอะไรขน และสงทเกดขนมความตอเนองจากความรนแรงทเคยเกดขนอยางไร ซงความรนแรงในทนหมายถงการกอเหตการณความไมสงบ เชน การลอบวางเพลง การลอบวางระเบด และการยง

จากขอมลยอนหลง 10 ป แสดงใหเหนวา เหตการณความรนแรงทเกดขนในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต คอ ปตตาน ยะลา และนราธวาส มแนวโนมเพมสงขนตงแตป 2540 หากกลาวในอกแงหนงคอเหตการณหลงป 2544 เหตผลทตองนบเอาป 2544 เปนจดเปลยน เพราะในปนเปนป ทเปนผลกระทบตอจงหวดชายแดนภาคใตกคอ การยกเลกศนยอ านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.)และกองก าลงผสมพลเรอน ต ารวจ ทหารท 43 (พ.ต.ท.43) ในป 2545 อยางไรกตาม การประเมนเหตการณทเกดขนภายในประเทศ

นอกจากนน การเกดกรณปราบปรามทมสยดกรอเซะจงหวดปตตานในวนท 28 เมษายน นาจะเปนตวชขดสงสดของความรนแรงและนาสงเกตดวยวา หลงจากนนระดบของการกอเหตการณความไมสงบลดลงอยางเดนชด และทส าค ญคอในวนท 25 ตลาคม ไดเกดเหตโศกนาฏกรรมทอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส จนกลายเปนขาวโดงดงไปทวโลก “ความเขมขนของความรนแรงทเกดขนในป 2547 ท าใหมผเสยชวตและบาดเจบจ านวนมาก

3. เหตการณการชมนมทตากใบ เปนอกหนงเหตการณความรนแรงทเกดขนเมอ 25 ตลาคม 2547 เมอชาวบานนบ

พนมาชมนมกนทหนาสถานต ารวจภธรตากใบ จ.นราธวาส เรยกรองใหปลอยตวชดรกษาความปลอดภยหมบานทถกจบกมจ านวน 6 คน เหตการณชมนมบานปลายและน าไปสการยงปนและแกสน าตาสลายกลมผ ชมนม ท าใหมผ เสยชวตในทเกดเหต 6 คน ถกจบอก 300 คน แตการแถลงขอเทจจรงในวนถดมากลบปรากฏวามยอดผเสยชวตรวมถง 85 คน และถกจบกมมากถง 1,300 คน จ านวนผเสยชวตทเพมขนมาอก 79 คนนยงท าใหสถานการณเลวรายลงถงขดสด เนองจากเสยชวตระหวางการเคลอนยายจาก สภ.ตากใบไปยงคายองคยทธบรหาร จ.ปตตาน

59

ปรศนาแหงความตายทตากใบจงสะทอนวกฤตการณการละเมดสทธมนษยชนในประเทศไทยอกคร ง มการเรยกรองใหสอบสวนดวยการแตงตงคณะกรรมการอสระสอบขอเทจจรงกรณเกดเหตการณความไมสงบท อ. ตากใบ จ. นราธวาส ไดขอสรปวา มความบกพรองในการขนยายผถกจบจนเกดการเสยชวตคารถบรรทกเพราะขาดอากาศหายใจ ซงน าไปสการสอบสวนทางวนยนายทหาร 3 นายในเวลาตอมา โดยมค าสงใหยายเขามาเปนผทรงคณวฒกองทพบก

เหตการณตากใบสงผลใหเกดความคดเหนทหลากหลายและแตกตางกนอยางสดขวจนนาวตก นกวชาการจากทวประเทศจ านวน 144 คนลงชอถงนายกรฐมนตร เรยกรองใหทบทวนนโยบายและใหความส าคญกบการแกปญหาดวยสนตวธและการมสวนรวมของภาคประชาสงคม น าไปสการแตงตงคณะกรรมการอสระเพอความสมานฉนทแหงชาต ในเดอนมนาคม 2548 มนายอานนท ปนยารชน เปนประธาน นายแพทยประเวศ วะส เปนรองประธาน มกรรมการทมาจากทกภาคสวนของสงคมรวม 50 คน

และจากจดนเอง ท าใหเหตการณความรนแรงในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต มแนวโนมความรนแรง และมเหตการณเกดขนไมเว นแตละวน สรางความสญเสยทงชวตและทรพยสน ทงประชาชน และเจาหนาทรฐอยางหลกเลยงไมได

การด าเนนการในการแกไขปญหาทผานมา

เอก ต งทรพยวฒนา และ อรอร ภเจรญ (2552: 13 – 87) สรปการด าเนนการในการแกไขปญหา จากปจจยทกอใหเกดปญหาความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใตดงกลาว พบวาตงแตป 2547 จนถงปจจบน เปนเหตการณทสงผลตอความมนคงภายในของรฐ สรางความสญเสยทงชวตและทรพยสนใหแกประชาชนในพนทเปนจ านวนมาก โดยรปแบบในการกอเหตหลก ๆ ไดแก การลอบยง การวางระเบด และการวางเพลง ซงมสถตเหตการณความรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ต งแตป 2549 จนถงปจจบน (พฤษภาคม 2560) สามารถระบสถานทเกดเหตการณความรนแรง เรยงตามล าดบ 6 ล าดบแรก ไดแก ถนน 3,586 เหตการณ บานพกอาศย 1,069 เหตการณ สถานทราชการ 354 เหตการณ สาธารณปโภค 343 เหตการณ โรงเรยน 292 เหตการณ และตลาด/หางสรรพสนคา 254 เหตการณ จากสถตดงกลาวพบวากลมผกอเหตรนแรงมกจะเลอกกอเหตบนถนน และเปาหมายทมคาสง ซงผทรบเคราะหจากการกระท าตางทกลาวมากมท งในสวนของเจาหนาทและประชาชน ปญหาตาง ๆ ทเกดขนนไดถกเรยกวาเปนการกอเหตความรนแรงของกลมขบวนการทถกมองวาหวงจะแบงแยกดนแดน ซงความเปนจรงของการกระท าตางๆ ทเกดนเปนอยางไรเรากมอาจจะรได เดมทในพนทจงหวดชายแดนภาคใตของไทยนนมความหลากหลายทงทางดานวถชวตและวฒนธรรม ซงกอนหนาทจะเกดปญหาอยางเชนทกวนนจงหวด

60

ชายแดนภาคใตของไทยนนมความสงบสข ทกคนอยรวมกนไดอยางสนตถงแมวาอาจจะมความขดแยงเกดขนกนอยบางแตกสามารถไกลเกลยหรอแกไขปญหาทเกดขนได แตในปจจบนจะเหนไดวาปญหาตางๆ ทเกดขนดจะขยายความรนแรงออกไปมากยงขน มการกอเหตรนแรงอยางโหดรายทารณ ซงเปนการกระท าทมนษยเราไมนาจะกระท าตอมนษยดวยกนได จากปญหาทเกดขนในพนทจงหวดชายแดนภาคใตของไทยเราจงควรทจะแสวงหาแนวทางการแกไขปญหาทเกดขน เพอใหเกดความสงบสขในสงคมดงเชนในอดต ซงจากการลงพนทศกษาท าใหทราบปญหา สาเหตในการเกดเหตความรนแรงในพนท โดยเฉพาะอยางยงอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส จงขอเสนอแนวทางในการแกไขปญหาดานการปองกนอาชญากรรม และงานดานความมนคงในทศทางทสามารถแกไขปญหาไดอยางเปนรปธรรม ดงน

1. ดานการเมอง จากการศกษาพบวานบตงแตเกดเหตการณปลนปนเมอ พ.ศ.2547 เหตการณภาคใต

ทมความไมสงบเกดขนอยางตอเนอง ปญหาทมกจะถกกลาวถงคอ ความไมสงบทเกดขนมสาเหตมาจากอะไร อาจกลาวไดวามสาเหตทประกอบขนมาจากหลายปจจย ไมวาจะเปนการเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ซงมความสลบซบซอน และน าไปสความไมเขาใจระหวางรฐกบประชาชน แมจะพบวาตงแต พ.ศ.2521 จนกระทง พ.ศ.2546 ไดมนโยบายทเปนยทธศาสตรความมนคงแหงชาตเกยวกบจงหวดชายแดนภาคใตโดยเฉพาะขนมาบงคบใชเปนแนวทางรกษาความสงบในพนท ซงถอเปนความพยายามในการน าเอาแนวทางการเมองน าการทหารมาใชเพอสรางสนตสขใหเกดขนในพนท แตจะเหนไดวานโยบายดงกลาวมผลเพยงทเลาหรอลดอาการของความรนแรงและความไมสงบในพนทเทานน เพราะยงไมสามารถท าใหปญหาหายไปไดอยางแทจรง ซงปญหาทเกดขนประกอบไปดวยหลายปจจย เชน ศาสนา ประวตศาสตรทางการเมอง และกลไกรฐ ซงขอเสนอแนวทางการแกไขปญหาเชงนโยบาย โดยการแกปญหาความแตกแยกของคนในชาตเดยวกน ดวยความรกความเขาใจตอเพอนรวมชาตทมภาษาและวฒนธรรมทตางกนโดยปราศจากอคต

2. ดานเศรษฐกจ จากการศกษาพบวาเศรษฐกจใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตพงพงภาคการเกษตร

คอนขางสง เมอภาคเกษตรตกต าจงท าให 3 จงหวดชายแดนภาคใตตดอนดบ 1 – 4 ของจงหวดทมสดสวนของคนจนดานรายไดมากทสดของภมภาค สาเหตของความยากจนในจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญเกดจากการมภาวะเจรญพนธสง ซงเปนภาวะทน าไปสอตราการเกดคอนขางสง การไมไดรบการศกษาในระบบสามญเชนเดยวกบประชากรในพนทของประเทศ ซงขอเสนอแนวทางการแกไขปญหา ดงน

61

2.1 การแกไขปญหาความยากจน 2.1.1 สงเสรมการสรางอาชพของประชาชนใหรวมกลมเฉพาะดาน เชน การ

เพาะปลก การปศสตว การประมง การหตถกรรม 2.1.2 จดใหมการฝกทกษะหรออบรมวชาชพแกประชาชนตามความสนใจ

เชน ภาษา คอมพวเตอร การประกอบธรกจประกอบการขนาดกลาง และขนาดเลก 2.1.3 สงเสรมบทบาทของธนาคารอสลามในพนทใหมากขน

2.2 การแกไขปญหาสทธชมชนกบการจดการทรพยากรธรรมชาต 2.2.1 ปฏรประบบการจดการและระบบกรรมสทธทดนและทรพยากรใหม

ความชดเจน 2.2.2 จดใหมรางกฎหมายทใหสทธแกชมชนบรหารจดการพนททะเลชายฝง

ทสอดคลองกบวถชวตด งเดมของชมชน

3. ดานสงคมและวฒนธรรม คนไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตตองการรกษาอตลกษณดงเดมของตนเอง

ไวดวยการใชภาษามลายทองถน ศาสนาและวฒนธรรมตามแบบอสลามเพอการเปนมสลมทด ในขณะทรฐไทยกพยายามใชกลไกผสมกลมกลนสงคมมสลมมลายใหมความเปนไทยมากขน ซงบางแหงชาวบานมสลมไมยอมรบความแตกตาง และกลายเปนปญหาในปจจบน ดงนน จงขอเสนอแนวทางแกไขเชงนโยบาย ดงน

3.1 การน าแนวคดดอกไมหลากส ของพลเอกชวลต ยงใจยทธ ทเชอวาคนทมความแตกตางทางดานเชอชาต ศาสนา และวฒนธรรม สามารถอาศยอยรวมกนไดภายใตกรอบรฐธรรมนญ ท าใหเหนวารฐจะตองสงเสรมใหเจาหนาทในพนทมความร ความเขาใจ และเจตคตทดตอคนมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตดวยการออกระเบยบ กฎเกณฑ และวธการปฏบตราชการทเหมาะสมกบพนท

3.2 สงเสรมใหสงคมไทยเรยนรการจดการปญหาดวยสนตวธ เพอใหคนในสงคมไมหนไปใชความรนแรงเปนทางออกของปญหา

4. ดานการศกษา ปญหาการจดการศกษาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ต งแตอดตและแมจะมการ

ปรบปรงบางในปจจบน แตปรากฏวายงขาดความเขาใจวถชวตด งเดมของคนไทยมสลม โดยอยภายใตการตดสนใจจากสวนกลางทก าหนดนโยบายบนพนฐานของกรอบความมนคงของชาตเปนหลก จงท าใหการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตไมมประสทธภาพเทาทควร และย งกลายเปนปจจยทกอใหเกดความขดแยงในพนทไดอกดวย จากปญหาทพบจากการศกษาในจงหวด

62

ชายแดนภาคใต ประกอบกบอปสรรคในการจดการศกษาจากเหตการณความไมสงบในพนท เชน การหยดการเรยนการสอนของโรงเรยนตาง ๆ การพกปนเพอปองกนตนเองของครในพนท จงขอเสนอแนวทางแกไขปญหา 2 ดาน คอ

4.1 การพฒนาหลกสตรการศกษาใหเหมาะสมกบทองถน 4.1.1 ควรจดใหมการศกษาแบบ 2 ภาษา คอภาษาไทย และภาษามลายถน

ควบคกนไป เพอเปนการพฒนาทกษะทางภาษาอยางคอยเปนคอยไป และใหผเรยนสามารถปรบตวในการสอสารไดท งในสงคมไทย และสงคมมสลมในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

4.1.2 ควรจดใหมการพฒนาคณภาพของการศกษาในดานศาสนา ใหเปนทยอมรบของประชาชนในพนท

4.1.3 ใหนกเรยนในพนทไดศกษาประวตศาสตรทสะทอนขอเทจจรงของทองถน เพอใหเกดการยอมรบในประวตศาสตรของทองถนรวมกนในหมประชาชน

4.2 การพฒนาศกยภาพของบคลากรทางการศกษา 4.2.1 จดใหมโครงการรวมระหวางรฐบาลกบคณะกรรมการอสลามกลาง

ประจ าจงหวดใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต เพอรวมกนคดเลอกและพฒนาโรงเรยนตนแบบใหเปนแบบอยางทดในการบรหารและจดการโรงเรยนทสามารถผสมผสานการศกษาวชาสามญและวชาศาสนาแกโรงเรยนตางๆ ในพนท

4.2.2 การสรางขวญก าลงใจในการปฏบตงานของบคลากร โดยครอบคลมถงการเลอนขนเงนเดอนใหแกผปฏบตงานในพนท การเพมมาตรการดแลความปลอดภยในชวตและทรพยสนของบคลากร และการจดท ามาตรการจงใจและเงอนไขในการสงเสรมความกาวหนาทางวชาชพของบคลากรดานการศกษาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

5. ดานการปองกนปราบปรามอาชญากรรม กระบวนทศนในการแกไขปญหาในพนทจงหวดชายแดนภาคใตอยางย งยน ตอง

ไดรบการแกไขในทกมตตามแนวทางทเสนอไวในเบองตน หากแตอกปญหาหนงทเกดขนในขณะน และไมอาจหลกเลยงไดคอการกอเหตความรนแรงทนบไดวาเปนเหตรายรายวน ซงหนวยงานของรฐจ าเปนตองเขามาด าเนนการแสวงหาแนวทางในการปองกน และปราบปรามโดยการสบสวนหลงเกดเหตเพอตดตามจบกมคนรายใหได จากเหตการณทเกดขนในพนทจงหวดชายแดนภาคใตหลายเหตการณ โดยเฉพาะอยางยงในพนทอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส พบวาประสทธภาพในการตดตามจบกมคนรายสวนใหญไดจากการใชเทคโนโลยในการสบสวน ทเปนรปธรรมคอการสบสวนจากกลองวงจรปดทตดตงตามจดหรอสถานทส าคญ ซงกลองวงจรปดจะท าใหเราทราบรายละเอยดของแผนประทษกรรมของคนราย ต งแตกอนกอเหต ระหวางกอเหต และ

63

หลงกอเหตแลว ท าใหเราทราบจ านวนคนราย ทราบถงวธการแบงงานกนท าหรอหนาทของคนรายแตละคน ซงเปนพยานหลกฐานทศาลยตธรรมรบฟง และสามารถด าเนนคดกบคนรายทตกเปนผตองหาไดหลายราย ยกตวอยางกรณ เหตการณระเบดในพนทอ าเภอตากใบหลายจด ในวนท 20 ตลาคม 2555 ซงชดสบสวนไดขยายผลจากกลองวงจรปด จนสามารถพสจนทราบกลมคนราย และผรวมกอเหต สามารถจบกมมาด าเนนคดและฟองลงโทษไดหลายรายในทสด

สถานการณการใชกลองวงจรปดในการสนบสนนการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

จากสถานการณปญหาการกอความไมสงบ และเหตการณความรนแรงทเกดมาอยางตอเนองยาวนาน ซงจากการวเคราะหดงกลาวขางตน มแนวโนมของสถานการณเรมคงทหรอลดลง แตยงคงมการกอเหตอยางตอเนอง และมความซบซอนของสถานการณและปจจยเกยวของมากขน การด าเนนนโยบายของรฐจงจ าเปนจะตองปรบใหแกไขปญหาในทกๆ ดานไปพรอมกน ทงในดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม การศกษา อาชญากรรมและความมนคง

สงทภาครฐสามารถแกไขไดโดยทนท อาจเปนเรองทางกายภาพและเทคโนโลย ทสามารถน าเขามาประยกตใชเพอเสรมประสทธภาพของการท างาน แตในเรองของนามธรรม อาท ความคบของใจ แนวคดในเรองการกอการรายเพอแบงแยกดนแดน เปนตน เหลานภาครฐยงไมสามารถแกไขไดในทนทดงเชนเรองทางกายภาพ ฉะนน ภาครฐจงตองใชเทคโนโลยเขาเสรมประสทธภาพการท างาน เพอใหการด าเนนการแกไขปญหาของรฐทางดานปองกนปราบปรามอาชญากรรมทมความเกยวเนองกบงานดานความมนคงมประสทธภาพมากยงขน ซงเทคโนโลยกลองวงจรปด (CCTV) เปนเทคโนโลยหนงทส าคญทถกน ามาใช (จรเดช พระสวาง, สมภาษณ, 2560)

1. สถานภาพกลองวงจรปด สถานภาพกลองวงจรปด ของอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ณ วนท 30 เมษายน

2560 มดงน

64

ตารางท 3-1 แสดงสถานภาพกลองวงจรปดของหนวยงานในพนทอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ล าดบ หนวยรบผดชอบ จ านวนกลอง (ตว) หมายเหต

1 อ าเภอตากใบ 66 สป.มท. 2 อ าเภอตากใบ 16 กรม ปค. 3 สภ.ตากใบ 250 กอ.รมน.ภาค 4 สน. 4 เทศบาลเมองตากใบ 16 เทศบาล รวม 348

ทมา : สถานต ารวจภธรตากใบ, 2559

2. การใชกลองวงจรปดในการสนบสนนการแกไขปญหา จากผลของการน าระบบกลองวงจรปดมาใชในการ เพมประสทธภาพในการ

ปองกนและแกไขปญหาการกอเหตตามแผนพทกษเมองตากใบ ในพนท อ.ตากใบ หรอพนทอนในจงหวดชายแดนภาคใต สามารถสบสวนขยายผล ตดตามจบกมคนรายดวยระบบเทคโนโลยจากกลองวงจรปดไดหลายคด ยกตวอยางคดส าคญ ดงน

2.1 คดฆาตกรรมบนถนนหลวงสาย 4084 บรเวณเขตตดตอของอ าเภอเมอง กบอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส เมอวนท 12 เมษายน 2559 เวลาประมาณ 11.10 น. ไดมคนรายไมทราบชอและจ านวนไดใชอาวธปนไมทราบชนดและขนาดยง นางสาวสารอมา สอน อาย 35 ป (เสยชวต) และนางสาวนาดเราะ มามะ อาย 25 ป ไดรบบาดเจบ ขณะทผเสยหายขบรถยนตยหอโตโยตา รนฟอรจนเนอร สขาว ทะเบยน 4กค-2540 กรงเทพมหานคร เหตเกดบนถนนสายนราธวาส – ตากใบ หมท 8 ต.ไพรวน อ.ตากใบ จ.นราธวาส

ตอมาชดสบสวน สถานต ารวจภธรตากใบ ไดขยายผลจากกลองวงจรปด จนสามารถพสจนทราบวาคนรายจ านวน 4 คน ใชรถยนตเกง ยหอโตโยตา รน วออส สขาว น ามากอเหตยงบรเวณทเกดเหตขางตน จนในทสดศาลอนมตออกหมายจบผตองหา จ านวน 2 คน ปรากฏตวอยางภาพจากกลองวงจรปดทชดสบสวนสถานต ารวจภธรตากใบ รวบรวมพยานหลกฐานเพอพสจนทราบกลมผกระท าความผดตามภาพตอไปน

2.1.1 เ รมจาก คนรายใชรถยนตเกง โตโยตา รนวออส สขาว ทะเบยน กล-7936 มารบ จ.ส.อ.สมตร ค าศร และกลมผรวมกอเหตทบานพก (แผนภาพท 3-1 ถง 3-4)

65

แผนภาพท 3-1 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด

ทมา : สถานต ารวจภธรตากใบ, 2559 แผนภาพท 3-2 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด


66




67

2.1.2 คนรายไดนงรถส ารวจพนทในเสนทางกอนทจะลงมอ แลวกลบรถมายงซอยในหมบานหลงเดม (แผนภาพท 3-5 ถง 3-8)




68




69

2.1.3 คนรายไดนงรถส ารวจพนทในเสนทางกอนทจะลงมอ แลวกลบรถมายงบานหลงเดม แตไดน ารถเขาไปจอดไวภายในร วบานเพอปกปดการกระท า คาดวานาจะเปลยนปายทะเบยนรถ (แผนภาพท 3-9 ถง 3-11)




70



2.1.4 จากนนกลมคนรายไดน ารถออกวงกลบไปยงเสนทางเดมทส ารวจไว เพอเตรยมกอเหต (แผนภาพท 3-12 ถง 3-14)



71




72

2.1.5 กอนถงจดลงมอฆา กลมคนรายไดจอดรถรอในเสนทาง จนรถเปาหมายผานมาจงไดขบตามประกบ และลงมอฆาในทสด (แผนภาพท 3-15 ถง 3-16)




73

2.2 คดฆาตกรรมผรบเหมากอสราง บนถนนสายนราธวาส – ตนหยงมส บานแกแม หมท 4 ต.ตนหยงมส อ.ระแงะ จ.นราธวาส เมอวนท 15 พ.ย.2557 เปนเหตใหมผ เสยชวต 2 ราย

คดน ชดสบสวนสถานต ารวจภธรระแงะ กไดสบสวนขยายผลจากกลองวงจรปด จนสามารถพสจนทราบกลมผรวมกระท าผด และศาลอนมตออกหมายจบเชนกน รายละเอยดปรากฏตามแผนภาพท 3-17 ถง 3-20


ทมา : สถานต ารวจภธรระแงะ, 2559

74


ทมา : สถานต ารวจภธรระแงะ, 2559 แผนภาพท 3-19 การสบสวนคดโดยใชกลองวงจรปด


75



นอกจากนยงมอกหลายคดทฝายความมนคงในพนทสามารถน าระบบกลองวงจรปดทมประสทธภาพเขามาชวยสบสวนขยายผลจนสามารถตดตามจบกมคนรายหรอกลมผกอเหตรนแรงไดหลายราย ซงถอวาเปนระบบทมความจ าเปนและสามารถชวยเจาหนาทท างานไดอยางมประสทธภาพ

ปญหาขอขดของ

ถงแมระบบกลองวงจรปดจะเปนทางเลอกหนงทฝายความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตน ามาใช เปนยทธวธในการเอาชนะฝายตรงขามทมประสทธภาพและไดผลดทสด แตอยางไรกตาม ระบบกลองวงจรปดทผานมากม กมปญหาหลายประการ ไมวาจะเปนระดบนโยบาย ระดบปฏบตในพนท และขอจ ากดของระบบหรอตวกลองเอง ซงผ ศกษาไดสมภาษณผปฏบตงานในพนทจงหวดชายแดนภาคใต สามารถสรปปญหาได ดงน

1 ความไมตอเนองของโครงการ ปญหานเปนขอจ ากดระดบนโยบาย ทอาจมปญหาขอขดของมาจากงบประมาณใน

การด าเนนการ หรอการเปลยนแปลงระดบนโยบาย ท าใหโครงการทจะด าเนนการไมตอเนองหรอ

76

สะดดหยดลงไมเปนไปตามแผนทวางไว กวาจะมการหยบยกโครงการขนมาพจารณาใหมหรอปดฝ นอกรอบกกอใหเกดการสญเสยทงชวตและทรพยสนไปจนไมอาจประมาณคาได

2. การตดตงกลองไมครอบคลมในจดหรอพนทส าคญ เรองนนาจะมผลตอเนองจากปญหาระดบนโยบายทไมตอเนองท าใหไมสามารถ

ขยายพนทหรอตดตงใหครอบคลมจดทส าคญตามแผนทวางไวได ปญหานจงมกเปนชองวางใหกลมผกอเหตรนแรงใชโอกาสในการกอเหตโจมตเขตเมองอยบอย ๆ

3. ขอจ ากดของตวกลองทไมมคณภาพหรอไมไดมาตรฐาน เปนปญหาส าค ญเมอตดต งใชงานแลว กลองไมสามารถจบภาพหรอจดจ า

รายละเอยดของบคคลหรอยานพาหนะไดอยางครบถวนสมบรณ ท าใหโอกาสในการตดตามจบกมหรอพสจนทราบตวบคคลหรอยานพาหนะหลดลอยไปอยางนาเสยดาย

4. ระบบไมเสถยร หรอช ารดเสยหายบอย นบเปนอกปญหาหนงทพบในพนท โดยเฉพาะอยางยงเวลาฝนตกฟารองจะท าให

ระบบควบคมเสย ช ารด หรอไมสามารถจบภาพได ซงบอยคร งเชนกนทเมอใดกตามทกลองวงจรปดเสยหรอใชงานไมได กมกจะมการเกดเหตการณไมสงบขนในจดทกลองช ารดเชนกน

5. ตวบคลากรหรอเจาหนาทไมมความประสทธภาพ ประเดนนถอวาเปนเรองส าคญ เนองจากแตละหนวยในพนทมกมขอจ ากดดาน

ก าลงพล ไมวาจะเปนเรองของความขาดแคลนดานก าลงพล หรอไมกอาจมก าลงพลทไมมความรหรอประสบการณในทางเทคนค หรอไมมความคนเคยหรอความช านาญในพนท ตลอดจนทกษะในการสงเกตสงตาง ๆ ทผดปกต ซงเปนคณสมบตของเจาหนาททประจ าศนยควบคมระบบกลองวงจรปดทด

6. กลองถกท าลาย ปญหากลองถกท าลายนบเปนปจจยทมโอกาสเกดขนได เพราะกลมผ กอเหต

รนแรงรวาฝายตรงขามทส าคญของเขานอกจากเจาหนาทรฐแลว กคอกลองวงจรปดนนเอง กลมผ กอเหตรนแรงรวาถาจะกอเหตในพนทใดหากมกลองวงจรปดตดตงหรอคอยจบตาดอยกมกทจะเลอกลงมอท าลายหรอท าใหช ารดเสยหายใชการไมได ท งนเพอปองกนกานตดตามจบกมของเจาหนาท หรอเปนการเปดโอกาสทางหลบหนของกลมผกอเหตรนแรง เพอใหครบองคประกอบในการกอเหตทประกอบดวย “เปาหมายชด โอกาสม ทางหนพรอม”

77

7. หนวยในพนทยงไมมการการบรณาการระบบกลองวงจรปด การท างานในพนทจงหวดชายแดนภาคใต จดเดนทส าคญคอการบรณาการรวมกน

3 ฝาย คอ ฝายปกครอง ฝายทหาร และฝายต ารวจ ดงนน ในการท างานทกมตจงไมอาจหลกเลยงภาพของการบรณาการท างานรวมกนทง 3 ฝาย แตในขอเทจจรงของการใชระบบกลองวงจรปดสวนใหญยงตางหนวยตางท า ไมมการเชอมประสานระบบ ซงอาจมขอจ ากดจากระบบทตดตงมาตงแตแรก และงบประมาณในการตดตงทตางหนวยตางไดรบจากตนสงกดและไมไดมการวางแผนมากอน ท าใหตางคนตางท า เมอมเหตเกดขน จงจะมการประสานงานกน แตถาหากสามารถบรณาการระบบใหท ง 3 ฝายสามารถใชงานรวมกนไดโดยการเชองโยงโครงขายขอมลเขาดวยกนทงระบบ จะท าใหใชประโยชนจากกลองวงจรปดไดอยางมประสทธภาพ ทส าคญคอสามารถตดตามไลลาคนรายไดอยางทนทวงท

8. กลองทตดตงแลวใชงานไมได และไมสามารถปรบปรงใหทนสมยได ปญหานเกดจากการทกลองทตดตงไปแลวในยคแรกๆ ซงสามารถตดตงในจดหรอ

พนทส าคญ ซงใชงานไปไดระยะเวลาหนง กลองดงกลาวจะเสอมสภาพไปตามอายการใชงานหรอไมกตกรน ไมทนสมย ไมสามารถเชอมตอกบระบบได เมอมกลองวงจรปดรนใหมททนสมยกวาเดม กตองไปตดตงในจดอนทยงไมมการตดตง ซงท าใหเสยโอกาสในการควบคมพนทส าคญไป

สรป

การศกษาวจยในบทท 3 เพอตอบวตถประสงคการวจยขอท 1 เพอศกษาสภาพปญหาในพนทและอปสรรคขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมผลกระทบตองานดานความมนคง ซงผลการศกษาสรปได ดงน

1. ปญหาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต แบงออกเปน 4 ดาน คอ 1.1 ดานสงคมจตวทยา หมายถงปจจยทางประวตศาสตรและลกษณะเฉพาะทาง

ศาสนาวฒนธรรมของประชาชนในทองถน 1.2 ดานการเมอง เปนปญหาทเกดจากนโยบายของรฐไมตรงกบความตองการใน

ทองถน 1.3 ดานเศรษฐกจ สถานการณรนแรงกระทบตอรายไดของประชาชน ท าใหการ

อปโภคบรโภคลดลง

78

1.4 การปองกนประเทศ ปญหาส าคญคอแนวคดการแบงแยกดนแดน โดยมปจจยสนบสนนจากสงตอไปน

1.4.1 ประชาชนในพนทไมไดรบความยตธรรม 1.4.2 นโยบายรฐสบสนระหวางสนตวธกบการใชความรนแรง 1.4.3 ขาดดลยภาพระหวางการศกษาสายสามญกบสายศาสนา 1.4.4 ชาวบานในทองถนเผชญกบปมขดแยงภายใน คอ การถกคกคามกบ

พลงทนนยม/วตถนยมขนาดใหญ จนไมอาจตอรองได กบคนรนเกาทตองการด าเนนชวตเรยบงายตามหลกศาสนา

1.4.5 ความแตกตางระหวางชาวไทยมสลมเชอสายมลาย กบชาวไทยพทธทเรมจะชดเจนขน และในขณะเดยวกนกยอมรบสถาบนวฒนธรรมประเพณรวมกนนอยลง

1.4.6 การแกไขปญหาความรนแรงยงไมตรงจด และเกดปญหาใหมทเกดขนทามกลางสลบซบซอนของเหตการณ รวมไปถงเหตการณทสรางปมประเดนส าคญของการสรางกระแสความรนแรง เชน เหตการณมสยดกรอเซะ จ.ปตตาน เมอวนท 28 เมษายน 2547 และเหตการณชมนมทตากใบเมอวนท 25 ตลาคม 2547

2. อปสรรคขอขดของของการน ากลองวงจรปดมาใช 2.1 ความไมตอเนองของโครงการ เปนการเปดโอกาสใหฝายตรงขามลงมอกอเหต

ไดงาย 2.2 การตดตงกลองไมครอบคลมในจดหรอพนทส าคญ ท าใหเกดชองโหวให

คนรายเขามากอเหต และหลบหนไดงาย 2.3 ตวกลองไมมคณภาพหรอไมไดมาตรฐาน เชน ภาพเบลอ ไมคมชด หรอไม

สามารถจดจ ารายละเอยดของบคคลหรอยานพาหนะไดอยางครบถวนสมบรณ 2.4 ระบบไมเสถยร หรอช ารดเสยหายบอย ท าใหคนรายใชโอกาสในการกอเหต

ไมสงบขนในจดทกลองช ารด 2.5 ต วบคลากรหรอเจาหนาทไมมความประสทธภาพ เชน ไมมความรหรอ

ประสบการณในทางเทคนค หรอไมมความคนเคยหรอความช านาญในพนท ตลอดจนทกษะในการสงเกตสงตาง ๆ ทผดปกต

2.6 กลองถกท าลาย โดยฝายตรงขามมกทจะเลอกลงมอท าลายหรอท าใหช ารดเสยหายใชการไมได ท งนเพอเปดโอกาสในการหลบหน และปองกนการตดตามจบกมของเจาหนาท

79

2.7 หนวยในพนทยงไมมการการบรณาการระบบกลองวงจรปด ใหสามารถเชอมโยงโครงขายขอมลเขาดวยกนเพอใชประโยชนจากกลองวงจรปดไดอยางมประสทธภาพ

2.8 กลองทตดตงแลวใชงานไมได และไมสามารถปรบปรงใหทนสมย ซงเปนกลองทตดตงในจดหรอพนทส าคญ เมอเสอมสภาพ ตกรน ไมทนสมย เมอมกลองวงจรปดรนใหมก ไปตดตงในจดอน ท าใหเสยโอกาสในการควบคมพนทส าคญไป

3. การใชกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใตในปจจบน การใชกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใตในปจจบน เปนเพยงสวนหนง

ในการแกไขปญหา โดยมงเนนในเรองการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม การสบสวนหลงเกดเหตเพอจบกมคนรายหรอกลมผกอความไมสงบ เพอน ามาด าเนนคดในกระบวนการยตธรรม ซงกลองวงจรปดเปนพยานหลกฐานส าคญในดานการสบสวนและการสอบสวนด าเนนคด เสรมใหเกดความเชอม นในกระบวนการยตธรรมวาไมมการจบผดตวหรอมการใสรายผตองหาอยางไมมหลกฐาน เปนการปองกนการน าเอาประเดนหรอจดผดพลาดในการปฏบตงานของเจาหนาทฝายรฐเอาไปเปนประโยชนในการสรางความเขาใจผดหรอน าไปเปนปจจยเออใหแกกลมบคคลหรอขบวนการทนยมใชความรนแรงมาจดประกายใหเกดความแตกแยกในสงคมได โดยอาจใชประโยชนจากประวตศาสตรของรฐปตตานและอตลกษณปตตานเปนปจจยเสรม อกทงการใชเทคโนโลยกลองวงจรปดมาเสรมการท างานของภาครฐทงฝายทหาร ต ารวจ และ ฝายปกครองนน สามารถท าใหสบสวนขยายผลถงผรวมกระท าความผดในลกษณะองคกรหรอเครอขายไดเปนอยางด สามารถตอยอดไปถงงานดานความมนคงได ซงจะกลาวในบทตอไป

บทท 4

วเคราะหปญหาอปสรรคและก าหนดแนวทางการใชกลองวงจรปดเพอสนบสนนงานความมนคง

การศกษาในบทท 4 มความมงหมายเพอตอบวตถประสงคการวจยขอท 2 เพอศกษาแนวทางการน าเทคโนโลยกลองวงจรปดมาใชในงานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต โดยมล าดบการศกษา ดงน

1. วเคราะหปญหาอปสรรคในการใชกลองวงจรปด 2. การก าหนดแนวทางการใชกลองวงจรปดเพอสนบสนนงานความมนคง 3. สรป

วเคราะหปญหาอปสรรคในการใชกลองวงจรปด

1. การแบงยคการน ากลองวงจรปดมาใช สถานการณความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทเรมกอความรนแรงขน

ตงแตป 2547 เปนตนมา ดงทกลาวมาแลว นบวาเปนปญหาทมความละเอยดออน แมในระยะทผานมาภาครฐและภาคสวนตางๆ ไดมความพยายามด าเนนการแกไขปญหาตามกรอบนโยบายมาแลวหลายแนวทาง แตความรนแรงกยงปรากฏอย และปญหาดงกลาวไดสงผลกระทบตอสทธและเสรภาพ ตลอดจนการด ารงชวตของประชาชนในพนทเปนอยางมาก และจากสถตการกอเหตความไมสงบมกจะเลอกใชพนทบนทองถนน หรอสองขางถนนในการเตรยมการและกอเหตความรนแรงตางๆ และในขณะเดยวกนเมอไดกอความไมสงบแลวกจะใชถนนในการหลบหน

ในการแกไขปญหาทเกดขนในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทผานมา สวนใหญคอการควบคมพนทหรอจดเสยงทเออตอการกอเหตความไมสงบเปนมาตรการหนงทจะชวยปองกนดแลชวตและทรพยสนของเจาหนาทผปฏบตงานและประชาชนรวมทงสถานททมความส าคญตาง ๆ จากการกอเหตความไมสงบ และมความจ าเปนอยางยงทจะตองอาศยเทคโนโลยสมยใหมและมประสทธภาพสงเขามาชวยในการท างานใหมากขน และจะตองด าเนนการเปนกรณเรงดวน ซงเทคโนโลยดงกลาว คอ “กลองวงจรปด” ทจะเปนสายตาชวยเจาหนาทในการบนทกเหตการณอนจะชวยในการตรวจตราสถานท และชวยสบสวนหลงเกดเหตไดเปนอยางด

81

การน ากลองวงจรปดมาใชในงานความมนคงของจงหวดชายแดนภาคใต เรมตงแตสถานการณททวความรนแรงขน กลองวงจรปดเรมเขามามบทบาทในการชวยเหลอเจาหนาทในการขยายผลตดตามจบกมคนรายไดอยางมประสทธภาพ ซงยนยนจากค ากลาวของนายภาณ อทยรตน อดตเลขาธการศนยอ านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต ทกลาวถงเรองนวา “ผลการจบกมผกอเหตรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต กอนทจะมการน ากลองวงจรปดมาใช มผลการจบกมไดเพยง 17% แตเมอมการน ากลองวงจรปดมาใชเปนเครองมอในการสบสวนขยายผลในการจบกมคนรายหรอผกอเหตรนแรง ปรากฏวามผลการจบกมเพมขนถง 70%” แสดงถงประโยชนของการน ากลองวงจรปดมาใชในการปองกนปราบปรามอาชญากรรม และสบสวนขยายผลในการพสจนทราบตวบคคล กลมบคคล วธการกระท าความผดของกลมขบวนการอยางไดผล ซงในหวงทผานมาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต สามารถแบงยคการน ากลองวงจรปดมาใชในงานความมนคงได 3 ยค

1.1 ยคแรก ยคตางคนตางใช ในยคนเปนยคเรมตนของการน ากลองวงจรปดมาใชในหนวยงานความมนคง ไมวาจะเปนฝายทหาร ต ารวจ และฝายปกครอง ไดมการคดทจะน ากลองวงจรปดมาใชเพอควบคมพนทจดเสยง โดยเฉพาะอยางยงการควบคมการกอเหตบนถนนทส าคญคอจดตรวจจดสกด แตในการใชงานกลองวงจรปดในยคนสวนใหญตางคนตางกใชงบประมาณของหนวยตนเองจดซอ และตดต งในพนทหรอจดทตนเองรบผดชอบเทานน ต วกลองเองก มประสทธภาพเทาทงบประมาณของหนวยสามารถจดหาได ปญหาทพบสวนใหญกคอกลองเสย กลองช ารด ภาพไมคมชด หรอจดตดตงไมครอบคลมพนท ทส าคญคอแตละหนวยกจะมวธการใชงานทแตกตางกนไป ไมมการใชงานรวมกน ขาดการแสวงหาความรวมมอในการท างาน

1.2 ยคทสอง เรมเหนความส าคญของระบบกลองวงจรปด เปนยคทเรมมการพดคยถงปญหาการท างานรวมกนของหนวยงานความมนคงในพนท ไดมความคดในการทจะ บรณาการระบบกลองวงจรปดใหท ง 3 ฝายความมนคงท างานรวมกนเรมมการคดวเคราะหปญหา รวมถงการบรณาการก าลงพลใหเขามาท างานรวมกนจนเปนเนอเดยวกนได แตในยคนไดผานการคดวเคราะหและเสนอแผนกรอบความตองการรวมถงแนวทางการบรณาการในการท างานไปยงหนวยเหนอ รวมถงรฐบาล แตกยงไมถอวาส าเรจลลวงไปทงหมด เนองจากโครงการทเสนอยงไมไดรบการแกไขใหจนจบโครงการกมการเปลยนตวผบงคบบญชาทมอ านาจ หรอผบงคบหนวย ท าใหนโยบายถกเปลยนไปดวย เมอนโยบายเปลยนกจะท าใหกรอบวงเงนงบประมาณสะดดหยดลง โครงการกไมสามารถด าเนนการตอไปได ท าใหเกดปญหาหรอชองวางในการท างาน จะเหนไดชดเจนจากเหตการณความไมสงบในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต และอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา เมอวนท 31 มนาคม 2555 ซงเกดเหตระเบดจากรถยนตประกอบระเบด และจกรยานยนตประกอบระเบดในเวลาไลเลยกนหลายจด คอ

82

เวลา 11.55 น. เกดเหตระเบดจากรถยนตประกอบระเบด ทบรเวณบานเลขท 55 ถนนรวมมตร ต าบลสะเตง อ าเภอเมอง จงหวดยะลา ท าใหมผเสยชวตและผบาดเจบ

เวลา 12.45 น. เกดเหตรถจกรยานยนตประกอบระเบด บรเวณหนารานคา สวนราชการ อ าเภอแมลาน จงหวดดปตตาน

เวลา 13.15 น. เกดเหตระเบดบรเวณชนใตดนโรงแรมลการเดนท ถนนเสนหานสรณ เขตเทศบาลนครหาดใหญ อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ตรวจทเกดเหตพบวาบรเวณชนใตดนซงเปนลานจอดรถชน 2B มซากรถยนตยหอฮอนดา รนแจส ไมทราบสและหมายเลขทะเบยนอยในสภาพเสยหายทงคน มผเสยชวต 5 ราย บาดเจบจ านวน 202 ราย

จากกรณดงกลาวขางตน คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 8 พฤษภาคม 2555 เหนชอบตามมตคณะกรรมการยทธศาสตรดานการพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต (กพต.) คร งท 2/2555 เมอวนท 11 เมษายน 2555 กรณโครงการตดตงกลองวงจรปดในเขตเทศบาลยะลา โดยมอบหมายใหส านกงานต ารวจแหงชาตใชจายจากเงนงบกลางประจ าปงบประมาณ 2554 ทกนไวเหลอมป โดยใหส านกงานต ารวจแหงชาตพจารณาด าเนนการเชอมโยงเครอขายกบภาคเอกชน ชมชน และทองถน เพอใหมการใชประโยชนรวมกน โดยทส านกงานต ารวจแหงชาตเปนศนยกลางควบคมกลองวงจรปด

ตอมา วนท 20 กรกฎาคม 2555 เวลา 06.10 น. เกดเหตระเบดจากรถยนตประกอบระเบด ทบรเวณหนารานโปรคอมพวเตอร ถนนเจรญเขต เทศบาลสไหงโก -ลก จงหวดนราธวาส เปนเหตใหมผไดรบบาดเจบและทรพยสนเสยหาย

กรณน ศนยปฏบตการต ารวจจงหวดชายแดนภาคใต จงมความเหนวากลองวงจรปดเปนเครองมอ และกลไกทมประโยชนในการจบภาพคนราย หรอใชเปนแนวทางในการสบสวนหาตวผกระท าความผดไดอยางมประสทธภาพ การทคณะรฐมนตรมมตใหความเหนชอบตดตงกลองวงจรปดในพนทเขตเทศบาลนครยะลาเพยงทเดยว นาจะไมเพยงพอทจะครอบคลมพนทเขตเมองในพนทจงหวดชายแดนภาคใต จงเสนอใหมการตดตงกลองวงจรปดในพนทเขตเมองเศรษฐกจหลก ไดแก อ าเภอเมองนราธวาส อ าเภอตากใบ อ าเภอสไหงโก -ลก จงหวดนราธวาส อ าเภอเมองปตตาน อ าเภอเมองยะลา อ าเภอเบตง และอ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา ซงเชอวาหากสามารถตดตงระบบกลองวงจรปดไดทกพนท จะท าใหมศกยภาพในการปองกนเหตและตดตามหาตวผกระท าความผดไดอยางมประสทธภาพมากยงขน

1.3 ยคทสาม (ยคปจจบน) ยคแผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศน วงจรปด ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต เปนยคทรฐบาลใหความส าคญกบการท างานรวมกนทง 3 ฝายความมนคง โดยก าหนดใหมแผนแมบทในการบรณาการใชกลองวงจรปดรวมกนทงระบบอยาง

83

เปนรปธรรม และตองเชอมโยงเครอขายทกอ าเภอ โดยมศนยควบคมอยท สภ.ของแตละอ าเภอ เชอมโยงเครอขายของอ าเภอมายงจงหวด จนถง กอ.รมน.ภาค 4 สน. โดยมการด าเนนการ ดงน

1.3.1 จดตง ศนยควบคมกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ก าหนดไว 41 ศนย เปนศนยประจ าอ าเภอ 35 ศนย ศนยประจ าจงหวด 3 ศนย และศนยบรณาการ 3 ศนย

1.3.2 วางโครงขายเชอมโยงขอมลหลกระหวางอ าเภอทกอ าเภอมายงจงหวด และ กอ.รมน.ภาค 4 สน. จนถง บก.ทบ. ใหใชระบบเครอขาย GIN ของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ชอกระทรวงขณะนน)

1.3.3 วางโครงขายเชอม Note ของ GIN แตละอ าเภอ จงหวดมายงศนยควบคมทง 41 ศนย

1.3.4 เชอมโยงระบบภาพของกลองโทรทศนวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใตมายง Note ของ GIN แตละอ าเภอ, จงหวด

โดยมแนวทางการด าเนนการ สามารถแบงการด าเนนการไดเปนขนการด าเนนการ ตามความเรงดวนของงาน ความส าคญของพนทแตละพนท และหนวยงานรบผดชอบ ตลอดจนปจจยในการบรหารและจดสรรงบประมาณ ดงน

ขนการด าเนนการท 1 การบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดเดม ทตดตงใชงานแลว

ขนการด าเนนการท 2 การเสรมสรางระบบกลองโทรทศนวงจรปด และระบบโครงขายเชอมโยงขอมลเพมเตม โดยแบงความเรงดวนในการด าเนนการออกเปน 4 ความเรงดวน

ขนการด าเนนการท 3 การเสรมสรางระบบกลองโทรทศนวงจรปด เพอเฝาระวงสถานทและ/หรอเปาหมายส าคญทลอแหลมตอการถกกอเหตในพนทอน ๆ ตามสถานการณทเปลยนไป

2. วเคราะหปญหาอปสรรคการใชกลองวงจรปดสนบสนนงานความมนคง

จากแนวทางการแกไขปญหาดานความมนคงในพนทจ งหวดชายแดนภาคใต โดยเฉพาะอยางยงการน าระบบเทคโนโลยททนสมยคอ “กลองวงจรปด” มาใชในการปองกนปราบปราม รวมตลอดจนการตดตามจบกมคนรายทเขามากอเหต ซงพบวาสามารถสบสวนขยายผลตดตามจบกมคนรายทเขามากอเหตไดหลายคด แตอยางไรกตามถงแมวาระบบกลองวงจรปดจะเปนทางเลอกหนงทฝายความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตน ามาใชในการเอาชนะฝายตรงขาม แตกยงพบวามปญหาอปสรรคหลายประการ ทงในระดบนโยบาย และระดบปฏบตในพนท จากการ

84

รวบรวมขอมลสามารถวเคราะหปญหาอปสรรคในการใชกลองวงจรปด เพอน ามาสนบสนนงานความมนคงได ดงน

2.1 การขาดประสทธภาพ ซงหมายถง การขาดประสทธภาพทงในเรองการบรหารจดการ และในเรองวสดอปกรณคอระบบและประสทธภาพของตวกลอง รวมไปถงประสทธภาพของก าลงพล ซงจะเหนไดจากในยคแรกของการน ากลองวงจรปดมาใชกบงานดานความมนคง ซงเรยกวายคตางคนตางใช ปญหาสวนใหญคอกลองเสย กลองช ารด คณภาพไมด ไมคมชด หรอการตดตงกลองไมครอบคลมพนทส าคญ รวมถงการขาดการแสวงหาความรวมมอในการท างาน กาวเขาสยคทสอง เปนยคทเรมเหนความส าคญของระบบกลองวงจรปด มความพยายามทจะบรณาการระบบกลองวงจรปดใหฝายความมนคงทง 3 ฝาย เขามาท างานรวมกนจนเปนเนอเดยวกน แตกยงไมประสบความส าเรจตามทต งความหวงไว ท งน เนองจากปญหาดานงบประมาณ ดานนโยบาย หรอมการเปลยนตวผบรหารทมอ านาจตดสนใจ อนเปนเหตใหโครงการสะดดหยดลงหรอขาดความตอเนอง ซงสอดคลองกบทฤษฎการจดการและการบรหารของ Henry Fayol ทเสนอหลกการบรหารไว 5 ประการคอ การวางแผน การจดการองคการ การบงคบบญชา การประสานงาน และการควบคมงาน นอกจากน พ.ต.อ.จรเดช พระสวาง อดตผก ากบการสถานต ารวจภธรตากใบ จงหวดนราธวาส ยงใหความเหนเกยวกบปญหาการน ากลองวงจรปดมาใชในงานดานความมนคงทเกยวกบการขาดประสทธภาพวา “...กลองวงจรปดมความจ าเปนและมความส าคญตองานดานความมนคงอยางมาก หากแตปญหาและขอจ ากดของการใชงานมคอนขางมาก ทส าคญคอประสทธภาพของกลองและระบบทมคณภาพคอนขางต า เมอเกดเหตไมสามารถตรวจสอบรายละเอยดของคนหรอยานพาหนะตองสงสยไดเลย หากกลองมประสทธภาพมากกวาน เรากคงจะจบกมคนรายหรอผกอเหตรนแรงไดมากกวาน...” (จรเดช พระสวาง, สมภาษณ, 2560)

2.2 การขาดการบรณาการ เปนอกปญหาหนงทถอวาเปนอปสรรคในการพฒนาระบบการใชกลองวงจรปดทจะน ามาสนบสนนงานดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ซงนอกเหนอจากการขาดประสทธภาพในเรองตางๆ ดงกลาวมาแลว ทส าค ญคอการขาดการ บรณาการการใชงานของระบบกลองวงจรปดของฝายความมนคง ซงจะเหนไดจากความเหนของนายศราวธ นลกาญจน ปลดอ าเภอฝายปองกน อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ทใหความเหนเกยวกบเรองนวา “กลองวงจรปดในพนทมมากในแตละหนวยงาน แตไมสามารถรวมศนยบรณาการได เพอในการใชประโยชนอยางมประสทธภาพ เนองจากอาจมคณสมบตทแตกตางกน หรอปญหาดานงบประมาณ” (ศราวธ นลกาญจน, สมภาษณ, 2560) กรณเชนนจงท าใหมชองวางในการท างาน ดงปรากฏชดเจนในยคแรกกบยคทสองของการน ากลองวงจรปดมาใช จนท าใหเกดความพยายามทจะแกไขปญหาขดขดของทเหนชดเจนในยคทสาม ซงกคอยคปจจบนทมการน าแผนแมบทการบร

85

ณาการระบบกลองวงจรปดมาใชในงานดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ซงผ วจยม นใจวาจะเปนแนวทางในการแกไขปญหาอปสรรคของการน ากลองวงจรปดมาใชไดครบถวนทงระบบอยางถกทศทาง

การก าหนดแนวทางการใชกลองวงจรปดเพอสนบสนนงานความมนคง

1. การใชแนวคดนตวทยาศาสตรเพอการสบสวน การบนทกภาพเหตการณจากกลองวงจรปดถอเปนพยานหลกฐานทส าค ญท

สามารถน ามาใชในการพสจนยนยนวาไดมการกระท าความผดเกดขน สามารถพสจนทราบตวบคคลวาใครเปนผกระท าความผดหรอรวมกระท าความผด ตลอดจนวธการในการกระท าความผดอยางชดเจน ทงนระบบกลองวงจรปด ถอเปนการใชเครองมอประเภทหนงทสามารถน าเอาหลกนตวทยาศาสตรมาประยกตใชได ท าใหการสบสวนสอบสวนคดตางๆ เปนไปไดอยางรอบคอบสมบรณมากยงขน อาท การพสจนบคคลจากใบหนาทปรากฏ การเชอมโยงสถานทเกดเหตกบเสนทางการใชในการเขา-ออกทเกดเหต และจดทเดนทางผาน หรอตระเตรยมการ เปนตน ซงพยานหลกฐานจากกลองวงจรปดนบวาเปนพยานหลกฐานทอยการ และศาลใหความส าคญและความนาเชอถอมากขนเรอย ๆ ซงสอดคลองกบแนวคดนตวทยาศาสตรเพอการสบสวนทสมภพ เองสมบญ ไดกลาวถงเรองนวา “พยานหลกฐานทแทจรง” (Real Evidence) ไดแก พยานวตถทมความชดแจงในตวเอง เปนพยานหลกฐานทมความส าคญและสามารถน าไปใชเพอยนยนการกระท าความผดในคดนน ๆ ได โดยน าไปเชอมโยงเกยวกบคดได ดงนน ในพนทจงหวดชายแดนภาคใตโดยเฉพาะอยางยง อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส จงเปนอกพนทหนงทเจาหนาทฝายความมนคงรวมตลอดจนถงทกภาคสวนไดใหความส าคญของระบบกลองวงจรปดทพยายามทจะพฒนาทงระบบ คณภาพกลอง ก าลงพล และทส าคญคอการบรณาการทกภาคสวนใหเขามามบทบาทและ มสวนรวมในการท างานรวมกนอยางมทศทาง

2. การบรณาการการใชกลองวงจรปดตามแผนแมบท จากปญหาและอปสรรคของการใชกลองวงจรปดเพอสนบสนนงานดานความ

มนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ซงทกภาคสวนโดยเฉพาะอยางยงฝายความมนคงไดพยายามแสวงหาทศทางในการแกไขปญหาและทางเลอกในการน าระบบกลองวงจรปดมาใชประโยชนใหมประสทธภาพอยางเปนรปธรรม ซงท าใหเกดมแผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใต โดยมการเชอมโยงเครอขายทกอ าเภอโดยมศนยควบคมอยทสถานต ารวจของแตละอ าเภอเชอมโยงเครอขายของอ าเภอมายงจงหวด จนถงกองอ านวยการรกษา

86

ความมนคงภายในภาค 4 สวนหนา (กอ.รมน.ภาค 4 สน.) ซงแผนแมบทนมแนวทางการด าเนนการเปนขนตอนตามความเรงดวนของงาน ความส าเรจของแตละพนท และหนวยงานรบผดชอบ ตลอดจนปจจยในการบรหารและจดสรรงบประมาณ 3 ข นตอนดงกลาวขางตน

จากแผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดดงกล าว ผ วจยมความมนใจวาจะสามารถบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดทมใชงานอยแลวในปจจบนไดอยางมประสทธภาพ และสามารถน ามาใชประโยชนดานความมนคงมากขน และทส าคญคอเปนการ บรณาการท างานรวมกนของหนวยในพนทหลายหนวยนอกเหนอจากฝายความมนคง 3 ฝาย และมการวางแผนการท างานใหครอบคลมพนทมากยงขน

สรป

การศกษาในบทท 4 เพอตอบวตถประสงคการวจยขอท 2 นน ผลการศกษาสรปไดดงน

แนวทางการใชกลองวงจรปดสนบสนนงานความมนคงในพนทจ งหวดชายแดนภาคใต ปจจบนพบวาประชาชนมความพงพอใจและมความมนใจในการท างานของเจาหนาทรฐมากขน ดงนน จงเหนควรทจะด าเนนการใหเปนไปตามแผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดของ กอ.รมน.ภาค 4 สน. ทด าเนนการอยในขณะน โดยมข นตอนการด าเนนการทส าคญ ดงตอไปน

ขนการด าเนนการท 1 การบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดเดม ทตดตงใชงานอยกอนแลว

ขนการด าเนนการท 2 การเสรมสรางระบบกลองโทรทศนวงจรปด และระบบโครงขายเชอมโยงขอมลเพมเตม โดยแบงความเรงดวนในการด าเนนการออกเปน 4 ความเรงดวน

ขนการด าเนนการท 3 การเสรมสรางระบบกลองโทรทศนวงจรปด เพอเฝาระวงสถานทและ/หรอเปาหมายส าคญทลอแหลมตอการถกกอเหตในพนทอน ๆ ตามสถานการณทเปลยนไป

บทท 5

สรป และขอเสนอแนะ

การวจยเรองระบบกลองวงจรปด (CCTV) เพอสนบสนนงานดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตน ผ วจยไดก าหนดวตถประสงคการวจยไว จ านวน 2 ขอ ประกอบดวย 1) เพอศกษาสภาพปญหาในพนทศกษา และอปสรรคขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปด ในพนทจ งหวดชายแดนภาคใตทมผลตองานดานความมนคง 2) เพอศกษาแนวทางการน าเทคโนโลยกลองวงจรปดมาใชในงานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต มผลการศกษาทตอบวตถประสงคการวจยท ง 2 ขอดงกลาวขางตน ดงน

สภาพปญหาในพนท และ อปสรรคขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมผลตองานดานความมนคง

1. สภาพปญหาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต แบงปญหาออกเปน 4 ดาน ดงน

1.1 ปญหาดานสงคมจตวทยา หมายถงประวตศาสตรและลกษณะเฉพาะทางศาสนาวฒนธรรมของประชาชนในทองถน

1.2 ปญหาดานการเมอง เกดจากนโยบายของรฐไมตรงกบความตองการในทองถน กลไกของรฐขาดประสทธภาพ และรฐเขาใจปญหาการกอการรายผดพลาด

1.3 ปญหาดานเศรษฐกจ สถานการณรนแรงสงผลใหประเทศขาดความมนคงทางเศรษฐกจ

1.4 ปญหาดานการปองกนประเทศ ซงอยทแนวคดแบงแยกดนแดนอนมผลมาจากประวตศาสตร การเมองการปกครอง และปจจยทางสงคมจตวทยาอกทหนง ซงสงผลตอความรนแรงในจงหวดชายแดนภาคใต ดงตอไปน

1.4.1 ประชาชนในพนทไมไดรบความยตธรรมและเขาไมถงกระบวนการยตธรรมของประเทศ

1.4.2 นโยบายของรฐสบสนระหวางแนวทางสนตวธกบการแกปญหาดวยวธการเดมๆ โดยใชความรนแรงเปนหลก

88

1.4.3 เดกและเยาวชนในพนทไมไดรบการศกษาทมประสทธภาพพอทจะท าใหเขาสตลาดงานได

1.4.4 ชาวบานในทองถนเผชญกบปมขดแยงภายใน 1.4.5 ปญหา ความแตกตางระหวางชาวไทยมสลมเชอสายมลายซงเปนคน

สวนใหญกบชาวไทยพทธทเปนคนกลมนอยชดเจนขน 1.4.6 ความแตกตางทางความคดของคนในสงคมทบางสวนกไมเหน

ความส าคญของความหลากหลายทางวฒนธรรม และบางสวนกมองเปนปญหาคกคามรฐ นอกจากน ยงมเหตการณทกลายเปนตวเรงของการสรางสถานการณความรนแรง

ใหเกดข นในพนทจ งหวดชายแดนภาคใตคอนขางถข นและรนแรงมากข น ก คอเหตการณปราบปรามทมสยดกรอเซะ จงหวดปตตาน เมอวนท 28 เมษายน 2547 จนมผ เสยชวตจ านวนมาก ซงความรนแรงและความตายทกรอเซะคร งน ถกตงค าถามตอนโยบายเชงปฏบตทละเมดสทธมนษยชนของเจาหนาท และถกตงค าถามจากนานาประเทศ โดยเฉพาะจากกลมโลกมสลม

ตอมาเพยง 6 เดอนหลงจากเหตการณทมสยดกรอเซะ กไดเกดเหตการณทไมมใครคาดคดอกคร งเมอวนท 25 ตลาคม 2547 เมอชาวบานนบพนคนมาชมนมกนทหนาสถานต ารวจภธรตากใบ จงหวดนราธวาส เรยกรองใหปลอยตวชดรกษาความปลอดภยหมบานทถกจบกมจ านวน 6 คน ซงเหตการณบานปลายและน าไปสการยงปนและแกสน าตาสลายกลมผชมนมท าใหมผ เสยชวตในทเกดเหตและระหวางการเคลอนยายจากสถานต ารวจภธรตากใบไปยงคายองคยทธบรหาร จงหวดปตตานจ านวนมาก ปรศนาความตายในคร งนจงสะทอนวกฤตการณการละเมดสทธมนษยชนในประเทศไทยอกคร ง ซงเปนการปลกกระแสท าใหเหตการณในพนทมแนวโนมความรนแรงเพมมากขน สรางความสญเสยทงชวตและทรพยอยางประมาณคามได

2. อปสรรคขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมผลตองานดานความมนคง

ปญหาอปสรรคขอขดของการน ากลองวงจรปดมาใชในงานดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ทงในระดบนโยบายและระดบปฏบต มดงน

2.1 ความไมตอเนองของโครงการ อาจมปญหาขอขดของมาจากงบประมาณในการด าเนนการ หรอการเปลยนแปลงตวผบรหารในพนท

2.2 การตดตงกลองไมครอบคลมในจดหรอพนทส าคญ มกเปนชองวางใหกลมผ กอเหตรนแรงใชโอกาสในการกอเหตโจมตเขตเมองอยบอย ๆ

2.3 ตวกลองทไมมคณภาพหรอไมไดมาตรฐาน มกพบวากลองไมสามารถจบภาพหรอจดจ ารายละเอยดของบคคลหรอยานพาหนะไดอยางครบถวนสมบรณ

89

2.4 ระบบไมเสถยร หรอช ารดเสยหายบอย เปนปญหาทพบบาย โดยเฉพาะอยางยงเวลาฝนตกฟารองจะท าใหระบบควบคมเสย หรอช ารดเปนประจ า เมอเกดเหตกมกจะขาดพยานหลกฐานหรอขาดชองทางในการสบสวนขยายผล

2.5 ก าลงพลหรอเจาหนาทไมมความประสทธภาพ อาจหมายถงการขาดแคลนดานก าลงพล หรอไมกอาจมก าลงพลทไมมความรหรอประสบการณในทางเทคนค หรอไมมความคนเคยหรอความช านาญในพนท

2.6 กลองถกท าลาย มกเกดขนบอยคร งทฝายตรงขามเลอกวธการท าลายกลองเพอปองกนการตดตามจบกมของเจาหนาทหรอการเปดชองโอกาสในการหลบหนของกลมผกอเหตรนแรง

2.7 หนวยในพนทยงไมมการการบรณาการระบบกลองวงจรปด พบวา 3 ฝายความมนคงยงไมมการเชอมประสานระบบ ท าใหตางคนตางท า

2.8 การตดตงกลองไมถกท เนองจากตดตงมานาน ท าใหตกรนไมทนสมย เลยท าใหเสยโอกาสในการควบคมพนทส าคญ

แนวทางการน าเทคโนโลยกลองวงจรปดมาใชในงานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

1. การวเคราะหปญหาอปสรรคการใชกลองวงจรปดสนบสนนงานความมนคง

1.1 การขาดประสทธภาพ หมายถงการขาดประสทธภาพทงในเรองการบรหารจดการ ประสทธภาพของตวกลอง และระบบ ประสทธภาพดานงบประมาณ และประสทธภาพก าลงพล ถงแมจะมความพยายามทจะแกไขปญหาดงกลาว แตกยงไมสามารถประสบความส าเรจได ทงน เ นองจากปญหาดานนโยบายและงบประมาณทมการเปลยนตวผ บรหาร ท าใหขาดความตอเนอง สงผลกระทบตอระบบการจดหา ท าใหขาดความสมบรณและการใชงานไมมประสทธภาพเทาทควร ซงสอดคลองกบทฤษฎการจดการและการบรหารของ Henry Fayol ประกอบกบการสมภาษณผทเกยวของทพบวาปญหาและขอจ ากดของกลองวงจรปดในพนทอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส คอกลองไมมคณภาพ เมอเกดเหตไมสามารถตรวจสอบรายละเอยดของบคคลหรอยานพาหนะตองสงสยได ซงหากกลองมคณภาพมากกวาน จะสามารถจบกมคนรายผกอเหตรนแรง และควบคมสถานการณในพนทไดเปนอยางด

90

1.2 ขาดการบรณาการ ในการท างานรวมกนของหนวยงานทรบผดชอบงานดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ท าใหเกดชองวางในการท างาน และเกดบรรยากาศในลกษณะตางคนตางท า จะเหนไดจากความเหนจากการสมภาษณเจาหนาททเกยวของพบวา กลองวงจรปดในพนทมมาก แตไมสามารถรวมศนยบรณาการได ซงถอวาเปนปญหาอปสรรคทส าคญในการพฒนาระบบการใชกลองวงจรปดสนบสนนงานความมนคงในพนท ถาหากมการบรณาการท างานรวมกนหรอการประสานการปฏบตระหวางหนวยงานจะท าใหการปองกนและปราบปรามโดยเฉพาะการตดตามจบกมคนรายไดอยางมประสทธภาพมากยงขน

2. การก าหนดแนวทางการใชกลองวงจรปดเพอสนบสนนงานความมนคง 2.1 การใชแนวคดนตวทยาศาสตรเพอการสบสวน

เมอวเคราะหจากขดความสามารถของกลองวงจรปด โดยถอเอาภาพเหตการณทบนทกไดมาเปนพยานหลกฐานส าคญเพอพสจนทราบตวบคคลวาใครเปนผกระท าความผดหรอ

รวมกระท าความผด ตลอดจนวธการในการกระท าความผด นบไดวาจะเปนพยานหลกฐานทอยการ และศาลใหความส าคญและความนาเชอถอมากขน ซงสอดคลองกบแนวคดนตวทยาศาสตรเพอการสบสวนของสมภพ เองสมบญ ทกลาวไววา “พยานหลกฐานทแทจรง” (Real evidence) ไดแก

พยานวตถทมความชดแจงในตวเอง เปนพยานหลกฐานทมความส าคญและสามารถน าไปใชเพอยนยนการกระท าความผดในคดนน ๆ ได

2.2 การบรณาการการใชกลองวงจรปดตามแผนแมบท มการเชอมโยงเครอขายทกอ าเภอโดยมศนยควบคมอยทสถานต ารวจของแต

ละอ าเภอเชอมโยงเครอขายของอ าเภอมายงจงหวด จนถงกองอ านวยการรกษาความมนคงภายในภาค 4 สวนหนา ซงแผนแมบทนมแนวทางการด าเนนการเปนขนตอนตามความเรงดวนของงาน ความส าเรจของแตละพนท และหนวยงานรบผดชอบ ตลอดจนปจจยในการบรหารและจดสรรงบประมาณ 3 ข นตอน ซงม นใจวาจะสามารถบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดทมใชงานอยแลวในปจจบนไดอยางมประสทธภาพ และสามารถน ามาใชประโยชนดานความมนคงมากขน

91

แผนภาพท 5-1 สรปสภาพปญหาในพนท อปสรรคขอขดของ และแนวทางการใชกลองวงจรปด

สภาพปญหา จชต.

• ปญหาดานสงคมจตวทยา • ปญหาดานการเมอง และนโยบายรฐ • ปญหาดานเศรษฐกจ • ปญหาดานการปองกนประเทศ

ปญหา CCTV

•ความไมตอเนองของโครงการ •การตดตงกลองวงจรปดไมครอบคลมพนท •กลองวงจรปดไมมคณภาพ • ระบบบรหารกลองวงจรปดไมเสถยร •ก าลงพลไมมความเชยวชาญเพยงพอ •กลองวงจรปดถกท าลาย •การบรหารจดการในการตดตงกลองเกาและใหมในพนทส าคญ

•การขาดการบรณาการระหวางหนวยงาน

แผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

92

จากแผนภาพท 5-1 แสดงใหเหนภาพพฒนาการของประยกตใชกลองวงจรปดเพอสนบสนนงานดานความมนคงของหนวยงานทเกยวของในพนท จชต. ในทศทางทมการบรณาการรวมกนมากขน ตามแนวทางแผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดในพนท จชต. โดยในยคทสาม จะมลกษณะเปน “ใยแมงมม” ทสามารถดกเกบภาพและขอมลขาวสารตางๆ มาใชประโยชนในการปฏบตงานดานงานความมนคงไดด ในภาวะปกตสามารถใชในการเฝาระวงบคคล รถ หรอสงผดปกตไดเปนอยางด ท งนตองอาศยบคลากรทมความเชยวชาญในการปฏบตหนาทควบคมระบบปฏบตการกลองวงจรปดอกทหนงดวย และในภาวะทมเหตการณหรอวกฤตในพนทก สามารถใชขอมลจากกลองวงจรปดมาใชในการเปนเบาะแสและพยานหลกฐานในการตดตามจบกมตวผกอเหต สบสวนขยายผลถงผรวมขบวนการ รวมทงในกระบวนการยตธรรมยงรบฟงและใหน าหนกกบพยานหลกฐานกลองวงจรปดซงเปนไปตามหลกนตวทยาศาสตรอยางมากอกดวย

“ใยแมงมม” ดงกลาวยงใชประโยชนในดานอนๆ ไดดวย อาท ในภารกจของฝายต ารวจยงสามารถใชในงานอ านวยความสะดวกดานการจราจร การปองกนและปราบปรามอาชญากรรม การสบสวนจบกมผกระท าความผดตามกฎหมาย ภารกจของฝายทหารสามารถใชในดานการเฝาระวง การขาวกรอง การรกษาความปลอดภยพนท งานปองกนประเทศ และภารกจของฝายปกครอง ยงใชในการรกษาความปลอดภยของประชาชน การบรรเทาสาธารณภย และการบรการประชาชนไดอกดวย

ผวจย เ ชอเปนอยางยงวา เทคโนโลยกลองวงจรปด จะเปนเครองมอส าค ญทใชสนบสนนงานดานความมงคงในพนท จชต. ไดเปนอยางด ลดความเสยงตอการสญเสยก าลงพล เสรมสรางความเชอม นในการปฏบตของเจาหนาทและเสรมสรางความเชอม นของประชาชนในพนทตอการปฏบตหนาทของหนวยงานความมนคง และสดทายปจจยทขาดเสยไมไดคอ ผ น าหนวยและผบรหารระดบสง ตองใหความส าคญกบแผนงานโครงการทเกยวของกบกลองวงจรปด ใหมความส าคญในระดบตนๆ มงบประมาณเพยงพอ เพอใหเกดความตอเนองในการพฒนาตอไป

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะระดบนโยบาย ภาพรวมในการแกไขปญหาในระดบนโยบายควรมความตอเนองของยทธศาสตร

แผนแมบท และโครงการตางๆ ทงการตดตงกลองเพม การซอมบ ารง และการก าหนดอตราผปฏบตในสวนทเกยวของใหเหมาะสม สามารถปฏบตงานได ผบงคบบญชาทเกยวของควรใหความส าคญในการก าหนดแผนยทธศาสตร แผนแมบท แผนงานหรอโครงการเกยวกบกลองวงจรปด ตดตามความคบหนาในการปฏบต และสนบสนนผปฏบตใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ทง

93

ดานงบประมาณ บคลากร และการฝกอบรม นอกจากน ควรก าหนดมาตรการสรางแรงจงใจใหกบภาคเอกชน หรอผประกอบการรานคา ใหเขามามสวนรวมในการตดตงกลองวงจรปดเพอเฝาระวงในบรเวณหรอพนทประกอบการ รานคาของตนเอง โดยก าหนดนโยบายวาถาผประกอบการรายใดตดตงกลองตามนโยบายดงกลาว ใหน าใบเสรจหรอหลกฐานมาแสดงเพอลดหยอนภาษเงนได หรอภาษการคาไดตามกรอบหรอหลกเกณฑทก าหนด ทงน ใหชวยรฐหรอทางราชการในการเฝาระวงอกสวนหนง โดยเวลากลางวนใหหนมมกลองเขามาในรานหรอสถานประกอบการเพอควบคมพนทภายใน สวนเวลากลางคนอาจหนมมกลองออกมาทถนนเพอชวยรฐเฝาระวงบคคลหรอยานพาหนะตองสงสย

2. ขอเสนอแนะระดบปฏบตการ ในสวนของระดบปฏบ ตการในพนท ควรมการคดสรรบคลากรทมความ ร

ความสามารถดานเทคโนโลยและระบบคอมพวเตอรมาปฏบตหนาท และมการอบรมพฒนาความรเพมเตมในดานการวเคราะหขาวกรอง การเฝาระวงและแจงเตอน และควรมการพฒนาระบบกลองวงจรปดใหมประสทธภาพมากยงขน อาท การเสรมระบบอานปายทะเบยนรถ (License Plate) การระบตวบคคลจากใบหนา (Bio Metrix) และระบบอนๆ ในลกษณะการท างานอตโนมตเพอลดภาระของเจาหนาท เพมความรวดเรวในการเฝาระวงและการแจงเตอน ท าใหงานมประสทธภาพมากยงขน เพราะในทางปฏบตแลว การขบเคลอนตามแผนบรณาการหรอการรวมศนยมความเปนไปไดคอนขางยาก เพราะตางหนวยตางกมวฒนธรรมองคกรหรอระเบยบปฏบตทแตกตางกน ดงนน หากด าเนนการไมไดกควรจะเสรมความเขมแขงในพนทหรอหมบานเสยงภยใหมการเชอมโยงกลองวงจรปดไปยงสถานต ารวจ ทวาการอ าเภอ หรอหนวยเฉพาะกจของฝายทหารซงเปนเจาภาพระดบอ าเภอ ใหผ มอ านาจหรอผรบผดชอบสามารถตรวจตราความเคลอนไหว หรอความผดปกต บนหนาจอโทรศพทมอถอได อนจะเปนการเฝาระวงอยางมประสทธภาพอกทางหนง ท งน ระบบการเชอมโยงกควรจะเปนระบบ Internet โดยใชกลองวงจรปดแบบไรสาย ซงจะท าใหลดความเสยงในการตดตง หรอถกท าลาย อกทงชวยประหยดงบประมาณในการตดตงและลดคาใชจายคาไฟฟาอกสวนหนง

3. ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ควรศกษาเกยวกบเทคโนโลยททนสมยเพอน ามาประยกตใชกบระบบกลองวงจร

ปดเพมเตม เพอใหสอดคลองกบภารกจในพนทจงหวดชายแดนภาคใตไดอยางเหมาะสม ดงน 3.1 ศกษาการน าระบบกลองโทรทศนวงจรปดแบบพเศษ ทมระบบจดจ าใบหนา

บคคลตองสงสย โดยใหระบบท าการตรวจสอบใบหนาทไดจากกลองวดโอวาเปนบคคลตองสงสยทมอยในฐานขอมล Watch List หรอไม หากระบบตรวจสอบพบกจะมการแจงเตอนขนมา ท าให

94

เจาหนาททเฝาระวงระบบกลองวงจรปดในคอนโทรลรม หรอประจ าจดตรวจจดสกดสามารถแจงเจาหนาททปฏบตงานในพนทเขาด าเนนการควบคม ตวเพอตรวจสอบ หรอสบสวนสอบสวนไดอยางทนทวงท ซงในปจจบนระบบการตรวจสอบและระบตวบคคลจ าเปนจะตองใชขอมลทางกายภาพของคนเทานน ซงเปนขอมลทางวทยาศาสตรจงจะสามารถท าไดอยางแมนย าและนาเชอถอ ขอมลเหลานนไดแก DNA ลายนวมอ มานตา โครงสรางมอ และภาพใบหนา โดยในกรณภาพใบหนานนสามารถท าการตรวจสอบไดทนทและปลอมแปลงยาก สะดวกตอผทถกตรวจสอบ ไมมอนตรายใด ๆ สามารถท าไดโดยทบคคลทถกตรวจสอบไมรตว เพราะเพยงเดนผานกลองหรอยนอยหนากลอง หรอแอบถายภาพใบหนา ระบบกสามารถน าภาพไปท าการตรวจสอบกบฐานขอมลไดแลว โดยทบคคลเหลานนไมสามารถทราบไดเลยวาการตรวจสอบมการด าเนนการอย กลาวคอ เมอเจาหนาทมภาพใบหนาบคคลทตองสงสยและตองการทราบวาบคคลในภาพเปนใครกสามารถท าไดโดยน าภาพนนปอนเขาสระบบ จากนนระบบกจะน าภาพใบหนาไปท าการคนหาในฐานขอมลเพอระบวาบคคลนนเปนใคร ฐานขอมลทใชอาจเปนฐานขอมลภาพใบหนาคนรายทสรางขนมาเองหรอเปนฐานขอมลทะเบยนราษฎร ผลลพธทไดจะเปนรายชอและภาพใบหนาทคลายกบภาพใบหนา ทตองการระบมากทสด

3.2 ศกษาการน าระบบกลองวงจรปดมาประยกตเปนจดตรวจจดสกดแบบเคลอนทโดยน าเทคโนโลยททนสมยและเหมาะสมมาผสมผสานในการท างาน ซงรปแบบของจดตรวจจดสกดแบบเคลอนทน จะท าหนาทเปนจดตรวจเฉพาะกจทสามารถเคลอนทไปไดในทกพนทตามสถานการณหรอขอมลดานการขาว เพอสกดและตรวจสอบท งบคคล ยานพาหนะ หรอสงแปลกปลอมทผดกฎหมายทจะผานเขามาในพนทได ดงนน จดตรวจจดสกดในลกษณะนจงควรจะเปนรถยนตทออกแบบไวส าหรบภารกจนโดยเฉพาะ ซงอาจจะเปนรถเอกซเรยทเปนรถบรรทก หรอรถบส โดยในรถดงกลาวจะประกอบดวยเทคโนโลยททนสมย อาท

3.2.1 ระบบกลองวงจรปดแบบพเศษทมระบบจดจ าใบหนาบคคลตองสงสย 3.2.2 เทคโนโลย Radio Frequency Identification (RFID) เพอพสจน

อตลกษณของยานพาหนะ ซงจะเปนเทคโนโลยทน ามาใชเพอตรวจสอบยานพาหนะทผานเขาออก จะมการบนทกขอมลตาง ๆ ของยานพาหนะทกคร งทมการแลนผานจด ซงระบบจะท าการตรวจสอบ คดกรอง และสกดรถยนตตองสงสยไดอยางงาย รวดเรว และแมนย ามากขน

3.2.3 เครองตรวจคนหาสารระเบดและสารเสพตด จะชวยตรวจสอบวตถตองสงสยอกชนหนงนอกเหนอจากรถเอกซเรย

3.2.4 ระบบเอกซเรยส าหรบการตรวจคนวตถระเบด สารเสพตด อาวธ หรอสงผดกฎหมายตาง ๆ

95

อยางไรกดระบบน ดเหมอนวาจะใชงบประมาณคอนขางสง แตถาหากสามารถควบคมสถานการณหรอลดอตราการสญเสย ในชวตและทรพยสนของพนองประชาชน และเจาหนาทของรฐลงไปได กนาจะคมคามากกวา

สรป

สถานการณความไมสงบและสถานการณความรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตนนมความซบซอนของปญหาอยางมาก โดยปจจยส าคญทเกยวของ ไดแก กลมผ มแนวคดแบงแยกดนแดน ปญหาความไมเปนธรรมหรอถกเลอกปฏบต ทามกลางบรบททางดานการศกษาทแยกเปน 2 หลกสตรควบคระหวางหลกสตรการศกษาของภาครฐและหลกสตรการศกษาตามหลกศาสนา บรบทดานภมประเทศทมความแตกตางระหวางสงคมเมอง และชมชนชายทงทมกใชเปนฐานการตอสของกลมผใชความรนแรง บรบททางสงคมทประชากรสวนใหญเปนชาวมสลมอาศยในชมชนชายขอบและประชาชนสวนนอยเปนไทยพทธและไทยเชอสายจนทอาศยอยในเขตเมอง บรบททางวฒนธรรมเรองอตลกษณปตตานทมความเขมแขงจนกระทงสามารถใชเปนประโยชนในการสรางความเขาใจผดแตกแยกและน าไปสความรนแรงได และเกยวเนองไปถงความเชอม นในเรองการท าธรกจคาขายการทองเทยวท าใหเศรษฐกจซบเซา จะเหนไดอยางชดเจนวาปญหาเหลานไดเกดอยางตอเนองเปนเวลานานและสมพนธกนทกมตของสงคม และมความลกซงถงแนวคดความเชอสงตอกนรนตอรน

แนวทางการแกไขปญหาทผานมาในอดตมความผดพลาดในดานการใชความรนแรงในการแกไขปญหาและขาดการแกปญหาในทกมตพรอมกนอยางรอบดาน สงผลใหเกดชองวางและพนทใหกบผกอการความไมสงบใชเปนฐานในการปฏบตการ ตอมาภายหลงภาครฐมนโยบายทครอบคลมในการแกปญหามากขนทงมตดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม การศกษา และอาชญากรรม โดยบรณาการความรวมมอจากทกภาคสวน ท าใหเกดความเขาใจทสอดคลองตรงกนในการแกปญหามากขน ซงเทคโนโลยกลองโทรทศนกลองวงจรปดเปนระบบหนงทถกน ามาใชเพอเสรมสรางประสทธภาพในการแกไขปญหา ซงเดมทนนกลองวงจรปดมบทบาทส าคญอยางยงในการสบสวนตดตามจบกมผกอเหตความรนแรงในคดตางๆ เพอน าผกระท าความผดมาด าเนนคดตามกระบวนการยตธรรม และคดอาชญากรรมสวนใหญในพนทจงหวดชายแดนภาคใตมกจะมความเชอมโยงกบกลมองคกรหรอเครอขายผกอความไมสงบ

เทคโนโลยกลองวงจรปดมบทบาทส าคญอยางยงในงานดานความมนคง ทงในดานการขาวกรอง การเฝาระวง และการตดตามจบกมกลมผกอความไมสงบ โดยสวนราชการทเกยวของ 3 ฝาย ไดแก ทหาร ต ารวจ และ ฝายปกครอง เหนความส าคญของการใชกลองวงจรปดมาเสรม

96

ประสทธภาพในการท างานแกไขปญหา ในชวงเวลาทผานมาในระยะแรกนนสวนราชการตางๆ มการใชกลองวงจรปดในลกษณะตางคนตางใชตามภารกจของแตละหนวย ในระยะตอมาหนวยงานตางเลงเหนความส าคญของการใชกลองวงจรปดเพอเสรมประสทธภาพในการปองกนและแกไขปญหาสถานการณความรนแรงในพนท และพบวาสถานการณการกอความไมสงบนนมแนวโนมลกลามบานปลายไปยงพนทตอเนองของจงหวดสงขลา และการใชประโยชนจากกลองวงจรปดทผานมานนยงมประสทธภาพไมเพยงพอตอการรบมอกบสถานการณทเกดขน ในปจจบนทง 3 ฝายตางรวมกนประชมหารอเพอพฒนาแนวทางการใชประโยชนสงสดจากเทคโนโลยกลองวงจรปดรวมกนทงมตดานการเฝาระวง การสบสวนสอบสวน และการขาวกรอง จนกระทงมการออกแผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปด (CCTV) ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต และโครงการตดตง ซอมบ ารง ต งศนยควบคมระบบใน 4 ระดบ ทงระดบทองถน (ต าบล) ระดบพนท (อ าเภอ) ระดบจงหวด และ ระดบศนยควบคมและอ านวยการกลาง (จชต.) และสรางโครงขายเชอมโยง รวมทงก าหนดต าแหนงบคลากรเพอท างานโดยเฉพาะท าใหระบบกลองวงจรปดมความสมบรณสามารถตอบสนองตอสถานการณปญหาไดอยางมประสทธภาพมากยงขน

ดงนน สรปไดวาการใชเทคโนโลยกลองวงจรปดสามารถน ามาเสรมประสทธภาพการท างานในภารกจของแตละสวนราชการและการแกไขปญหาการกอความไมสงบได ถอวาเปน “จกซอว” ชนสวนส าคญในการแกไขปญหาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต แมวาเทคโนโลยกลองวงจรปดจะไมไดแกไขปญหาไดโดยตรง แตกเปนเทคโนโลยทส าคญในการเสรมประสทธภาพการท างานในทกมต และเปนสงส าคญทขาดไมไดในการท างานของทกสวนราชการทเกยวของกบงานความมนคงในปจจบน ซงทกฝายควรใหความส าคญกบการศกษาและประยกตใชกลองวงจรปดกบภารกจดานความมนคงทงในสวนทอยในความรบผดชอบและการบรณาการการท างานรวมกน

บรรณานกรม

ภาษาไทย

หนงสอ

สภางค จนทวานช. วธการวจยเชงคณภาพ. พมพคร งท 12. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.

สมภพ เองสมบญ. การตรวจสถานทเกดเหตเบองตน. นครปฐม: โรงเรยนนายรอยต ารวจ, 2551. เอก ต งทรพยวฒนา และ อรอร ภเจรญ. ปญหา 3 จงหวดชายแดนภาคใต : ขอเสนอแนะนโยบาย.

กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2522.

วทยานพนธ รายงานการวจย เอกสารวจย

กองวจยและพฒนา ส านกงานแผนงานและงบประมาณ กรมต ารวจ. “การกอความไมสงบในเขตจงหวดชายแดนภาคใต (ขจก.)”. 2536

กองวจยและพฒนา ส านกงานแผนงานและงบประมาณ กรมต ารวจ. “การเกดความไมสงบใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต”. 2544

กองวจย ส านกงานยทธศาสตรต ารวจ ส านกงานต ารวจแหงชาต. “การวเคราะหระบบการตดตงกลองวงจรปด (CCTV) เพ อลดชองโอกาสในการกออาชญากรรมในเขตกรงเทพมหานคร”. 2555.

ธาน ทวชศร, พลต ารวจโท. “ปจจยทมผลกระทบตอการปองกนและปราบปรามการกอความไมสงบในพนทจ งหวดชายแดนภาคใต”. เอกสารวจยสวนบคคล, วทยาลยปองกนราชอาณาจกร, สถาบนวชาการปองกนประเทศ, 2546.

พชรา สนลอยมา และคณะ. “รายงานวจ ย โครงการพ ฒนารปแบบการด าเนนงานดานนตวทยาศาสตรเพอใชในการสบสวนอาชญากรรมในเขตพนท 3 จ งหวดชายแดนภาคใต”, โรงเรยนนายรอยต ารวจ, 2556.

อนษา เลศโตมรสกล และ ชาญคณต ก. สรยะมณ. “ประสทธภาพของกลองโทรทศนวงจรปดในการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม”. สงคมสงเคราะหศาสตร, 2553.

98

สมภาษณ

จรเดช พระสวาง, พนต ารวจเอก, อดตผก ากบการสถานต ารวจภธรตากใบ จงหวดนราธวาส. สมภาษณ. 30 พฤษภาคม 2560.

เฉลมชย สทธนวล, พนเอก, รองผบงคบหนวยเฉพาะกจนราธวาส. สมภาษณ, 24 พฤษภาคม 2560. ฉลอง รตนภกด, พนต ารวจโท, รองผก ากบการสบสวน สถานต ารวจภธรตากใบ จงหวดนราธวาส .

สมภาษณ. 21 พฤษภาคม 2560. ชนวฒน แมนเดช, พลต ารวจตร, รองผอ านวยการรกษาความมนคงภายใน ภาค 4. สมภาษณ.

15 พฤษภาคม 2560. ชยตม ชดวง, ปลดอ าเภอหวหนากลมงานบรหารงานปกครอง (ปลดอาวโส) อ าเภอตากใบ จงหวด

นราธวาส. สมภาษณ. 21 พฤษภาคม 2560. ทพชย ชลสนธ, พนต ารวจตร, สารวตรสบสวนสถานต ารวจภธรต ากใบ จงหวดนราธวาส.

สมภาษณ. 21 พฤษภาคม 2560. เดชา สสดเดช, ดาบต ารวจ, ผ บงคบหมงานปองปนปราบปราม (ท าหนาทพนกงานวทย) สถาน

ต ารวจภธร ตากใบ จงหวดนราธวาส. สมภาษณ. 21 พฤษภาคม 2560. ทรงเดช สขกล า, พนเอก, หวหนาฝายยทธการหนวยเฉพาะกจนราธวาส. สมภาษณ. 24 พฤษภาคม

2560. นตนย หลงยาหนาย, พนต ารวจเอก, รองผบงคบการต ารวจภธรจงหวดนราธวาส. สมภาษณ. 18

พฤษภาคม 2560. นรศ ฤกษด, วาทรอยตร, ปองกนจงหวดนราธวาส. สมภาษณ. 19 พฤษภาคม 2560. พชรพล ณ นคร, พนต ารวจเอก, ผก ากบการสถานต ารวจภธรตากใบ จงหวดนราธวาส. สมภาษณ.

21 พฤษภาคม 2560. พนศกด บวเนยม, นาวาโท, อดตผบงคบหนวยเฉพาะกจนราธวาส 31. สมภาษณ. 26 พฤษภาคม

2560. ยพญา โยวะผย, นาวาตร, อดตรองผบงคบหนวยเฉพาะกจนราธวาส 31. สมภาษณ. 26 พฤษภาคม

2560. รฐบวร บ ารงรส, พนต ารวจเอก, รองผบงคบการต ารวจภธรจงหวดนราธวาส. สมภาษณ. 18

พฤษภาคม 2560. รณชย ภกด, สบต ารวจโท, ผ บงคบหมงานสบสวน สถานต ารวจภธรตากใบ จงหวดนราธวาส.

สมภาษณ. 21 พฤษภาคม 2560.

99

ศภณฐ สรนทวเนต, เลขาธการศนยอ านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต. สมภาษณ. 15 พฤษภาคม 2560.

ศราวธ นลกาญจน, ปลดอ าเภอ เจาพนกงานปกครองช านาญการ (งานปองกน) อ าเภอต ากใบ จงหวดนราธวาส. สมภาษณ. 21 พฤษภาคม 2560.

สญญา โพชสาล, พนต ารวจเอก, ผ ก ากบการฝายอ านวยการ 3 กองบงค บการอ านวยการ ศนยปฏบตการต ารวจจงหวดชายแดนภาคใต. สมภาษณ. 16 พฤษภาคม 2560.

สงคม เกดกอ, นายอ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส. สมภาษณ. 21 พฤษภาคม 2560. สาคร ศรมงคล, นาวาตร, อดตนายทหารยทธการหนวยเฉพาะกจนราธวาส 31. สมภาษณ. 26

พฤษภาคม 2560. สทธชย ศกดา, ผวาราชการจงหวดนราธวาส. สมภาษณ. 20 พฤษภาคม 2560. สรพร พรอมมล, ผวาราชการจงหวดนราธวาส. สมภาษณ. 19 พฤษภาคม 2560.

เอกสารไมตพมพ

จรศกด เ จยมเจตจรญ. “สถานท เกดเหตและวตถพยานทางชววทยา”. เอกสารส าหรบใชประกอบการปฏบตงาน เสนอทกองพสจนหลกฐาน ส านกงานนตวทยาศาสตรต ารวจ. 2550.

เทอดชย โชตพนธ. “ววฒนาการดานความมนคงของชาตไทย”. เอกสารประกอบการบรรยาย หลกสตรวชาวทยาการทหารและหลกสตรวชาการพฒนาความมนคงแหงรฐ. 2544.

เทอดศกด ตรรตนกล, พนเอก. “ความมนคงของชาต”. เอกสารประกอบการบรรยาย หลกสตรวชาวทยาการทหารและหลกสตรวชาการพฒนาความมนคงแหงรฐ. 2554.

ส านกงานจงหวดนราธวาส. “จงหวดนราธวาส”. เอกสารบรรยายสรป. 2559. ส านกงานอ าเภอตากใบ. “อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส”. เอกสารบรรยายสรป. 2559.

สออเลกทรอนกส

ครองชย หตถา. “ภมรฐศาสตรของสามจงหวดชายแดนภาคใต”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : www.islammore.com/view/1276, 2559.

100

ภาษาตางประเทศ

Brown, B. CCTV in Town Centres: Three Case Studies. (Police Research Group Crime Detection and Prevention Series Paper, #68.) London, UK: Home Office, 1995.

Bennett, T. and Gelsthorpe, L. “Public Attitudes Towards CCTV in Public Places”, Studies on Crime and Crime Prevention. 5(1), 1996. p.72 – 90.

Cohen, Lawrence E. and Marcus Felson. “Social Change and Crime Rate Trends: A Routine Activity Approach.”, American Sociological Review. 44. 1979. p.588 - 605.

Clarke, R.V. “Situational Crime Prevention”, Building a Safer Society: Strategic Approaches to Crime Prevention. (Crime and Justice: A Review of Research, vol. 19.) . in: M. Tonry and D.P. Farrington (Eds.), Chicago, IL : University of Chicago Press, 1995.

Pawson, R. and N. Tilly. “What Work in Evaluation Research?”, British Journal of Criminology. 34(3), 1994. p.291-306.

Roberts, A. and S. Goulette. “CCTV Surveillance : The Local Authority's Role”, A Review of Current Practice Proceedings of the Institute of Civil Engineers - Municipal Engineers, 1996. p.61-67.

Tiliey, N. Understanding Car Parks, Crime and CCTV: Evaluation Lessons from Safer Cities. (Crime Prevention Unit Series Paper, #42.). London : Home Office, 1993.

ภาคผนวก

ผใหขอมลส าคญ

1. พล.ต.ชนวฒน แมนเดช, รองผอ ำนวยกำรรกษำควำมมนคงภำยใน ภำค 4, 15 พ.ค.60 2. นำยศภณฐ สรนทวเนต, เลขำธกำรศนยอ ำนวยกำรบรหำรจงหวดชำยแดนภำคใต, 15 พ.ค.60 3. พ.ต.อ.สญญำ โพชสำล, ผก ำกบกำรฝำยอ ำนวยกำร 3 กองบงคบกำรอ ำนวยกำร ศนยปฏบตกำร

ต ำรวจจงหวดชำยแดนภำคใต, 16 พ.ค.60 4. พ.ต.อ.นตนย หลงยำหนำย, รองผบงคบกำรต ำรวจภธรจงหวดนรำธวำส, 18 พ.ค.60 5. พ.ต.อ.รฐบวร บ ำรงรส, รองผบงคบกำรต ำรวจภธรจงหวดนรำธวำส, 18 พ.ค.60 6. นำยสทธชย ศกดำ, ผวำรำชกำรจงหวดนรำธวำส, 20 พ.ค.60 7. นำยสรพร พรอมมล, ผวำรำชกำรจงหวดนรำธวำส, 19 พ.ค.60 8. วำท ร.ต.นรศ ฤกษด, ปองกนจงหวดนรำธวำส, 19 พ.ค.60 9. พ.อ.เฉลมชย สทธนวล, รองผบงคบหนวยเฉพำะกจนรำธวำส, 24 พ.ค.60 10. พ.อ.ทรงเดช สขกล ำ, หวหนำฝำยยทธกำรหนวยเฉพำะกจนรำธวำส, 24 พ.ค.60 11. พ.ต.อ.พชรพล ณ นคร, ผก ำกบกำรสถำนต ำรวจภธรตำกใบ จงหวดนรำธวำส, 21 พ.ค.60 12. พ.ต.ท.ฉลอง รตนภกด, รองผก ำกบกำรสบสวน สถำนต ำรวจภธรตำกใบ จงหวดนรำธวำส,

21 พ.ค.60 13. พ.ต.ต.ทพชย ชลสนธ, สำรวตรสบสวนสถำนต ำรวจภธรตำกใบ จงหวดนรำธวำส, 21 พ.ค.60 14. ส.ต.ท.รณชย ภกด, ผ บงค บหมงำนสบสวน สถำนต ำรวจภธรตำกใบ จงหวดนรำธวำส,

21 พ.ค.60 15. ด.ต. เดชำ สสดเดช, ผ บ งคบหมงำนปองปนปรำบปรำม (ท ำหนำทพนกงำนวทย) สถำน

ต ำรวจภธรตำกใบ จงหวดนรำธวำส, 21 พ.ค.60 16. นำยสงคม เกดกอ, นำยอ ำเภอตำกใบ จงหวดนรำธวำส, 21 พ.ค.60 17. นำยชยตม ชดวง, ปลดอ ำเภอหวหนำกลมงำนบรหำรงำนปกครอง (ปลดอำวโส) อ ำเภอตำกใบ

จงหวดนรำธวำส, 21 พ.ค.60 18. นำยศรำวธ นลกำญจน, ปลดอ ำเภอ เจำพนกงำนปกครองช ำนำญกำร (งำนปองกน) อ ำเภอ ตำก

ใบ จงหวดนรำธวำส, 21 พ.ค.60 19. นท.พนศกด บวเนยม, อดตผบงคบหนวยเฉพำะกจนรำธวำส 31, 26 พ.ค.60 20. น.ต.ยพญำ โยวะผย, อดตรองผบงคบหนวยเฉพำะกจนรำธวำส 31, 26 พ.ค.60 21. น.ต.สำคร ศรมงคล, อดตนำยทหำรยทธกำรหนวยเฉพำะกจนรำธวำส 31, 26 พ.ค.60 22. พ.ต.อ.จรเดช พระสวำง, อดตผก ำกบกำรสถำนต ำรวจภธรตำกใบ จงหวดนรำธวำส, 30 พ.ค.60

103

ประวตยอผวจย ชอ พลต ำรวจตร สรพล อยนช วน เดอน ปเกด 19 เมษำยน 2504 การศกษา ส ำเรจกำรศกษำระดบมธยมศกษำตอนตน โรงเรยนบำงบอวทยำคม

ป 2518 ส ำเรจกำรศกษำระดบมธยมศกษำตอนปลำย โรงเรยนรำชวนตบำงแกว ป 2520 ส ำเรจกำรศกษำระดบปรญญำตร โรงเรยนนำยรอยต ำรวจ รนท 36 ป 2526 ส ำเรจกำรศกษำระดบปรญญำโท คณะรฐศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ป 2530

ประวตการท างาน รองสำรวตรสบสวนสอบสวน สถำนต ำรวจภธรเมองนครสวรรค ป 2526 โดยยอ สำรวตร (ท ำหนำทดำนสถต) งำน 3 กองวจยและวำงแผน ป 2534 รองผก ำกบกำร 3 กองงบประมำณ ป 2538 ผก ำกบกำรสถำนต ำรวจภธรอ ำเภอทำวงผำ จงหวดนำน ป 2541 รองผบงคบกำร สวนตรวจรำชกำร 1 ส ำนกงำนจเรต ำรวจ ป 2545 ผบงคบกำร กองตรวจรำชกำร 2 ส ำนกงำนจเรต ำรวจ ป 2551 ต าแหนงปจจบน รองผบญชำกำรต ำรวจสอบสวนกลำง

สรปยอ ลกษณะวชา ยทธศาสตร

เรอง ระบบกลองวงจรปด (CCTV) เพอสนบสนนงานดานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

ผวจย พลต ารวจตร สรพล อยนช หลกสตร วปอ. รนท 59 ต าแหนง รองผบญชาการต ารวจสอบสวนกลาง

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยมความเกยวพนกบขบวนการโจรกอการราย มสาเหตรากฐานปญหาทสะสมมาในอดตซงดนแดนในเขตชายแดน 5 จงหวดภาคใตเคยเปนประเทศราชมากอน ประกอบกบการแกปญหาของรฐทไม เขาใจถงขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมของประชาชนในพนทโดยเฉพาะชาวมสลม สงผลใหชาวมสลมเกลยดแคนและชงชงตอรฐและขาราชการทสงไปจากสวนกลาง เปนสาเหตหนงทน าไปสความขดแยง ปญหาดงกลาวเกดขนสบเนองกนมาเปนเวลายาวนาน ตอเนองมาจนกระทงปจจบน (ธาน ทวชศร, 2546 : 74) ทงนยงมปจจยอนทมผลกระทบตอปญหาดงกลาวอกมาก แนวโนมความรนแรงของสถานการณหากมองในมมมองของคนนอกพนทเหนไดชดวานาจะทวความรนแรงมากยงขน แตในทศนะของคนในพนทท งชาวไทยพทธและชาวไทยมสลม แมจะมความหวาดกลวภยแตกคาดหวงวาบทบาทหรอพฤตการณการกอการรายจะลดนอยลงไปตงแตอดตจนถงปจจบน (กองวจยและพฒนา ส านกงานแผนงานและงบประมาณ กรมต ารวจ, 2536 : 107) รฐบาลไทย ทหาร ต ารวจและทกสวนราชการ ตางใหความส าคญกบปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตมาโดยตลอด

ผลกระทบจากปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต แมวาสถานการณความรนแรงจากสถตสวนใหญจะเกดขนในเขตพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต บางคร งอาจลกลามมากอเหตถงเขต 5 จงหวดชายแดนภาคใต นอกจากจะกระทบตอสภาพชวตความเปนอยและสภาพจตใจทตองหวาดกลวภยของประชาชนในพนทดงทไดกลาวแลวขางตน แตยงสงผลกระทบถงความมนคงในระดบประเทศ โดยเฉพาะอยางยงทางดานเศรษฐกจ และความเชอม นของนกทองเทยวทเลอกทจะเขามาทองเทยวและใชจายเงนในประเทศไทย ตลอดจนอาจกระทบถงความมนคงของประเทศในดานอนๆ ไดแก ความมนคงดานการเมองภายในประเทศ ดานการเมองระหวางประเทศ ดานการทหาร เปนตน

2

หลายทศวรรษทผานมาประเทศไทยประสบกบปญหาความมนคงในหลายรปแบบ ปญหาจงหวดชายแดนภาคใต เปนเพยงปญหาภยคกคามหนงในหลายปญหา ทสงผลกระทบตอความมนคงของชาต ท งนปญหาทมความส าคญทเกดข นในปจจบนและในอนาคต ททกฝายจ าเปนตองตระหนก ไดแก ปญหาการกอการรายสากล ปญหาอาชญากรรขามชาต ปญหาความมนคงทเกยวเนองกบประเทศเพอนบาน ปญหาความมนคงภายในอนๆ ปญหาระบาดวทยา ปญหาจากภยพบตตางๆ (เทดศกด ตรรตนกล, 2554 : 85-86) ในทศนะของผวจยยงมความเหนเพมเตมวา อาชญากรรมปกต หากไมควบคมดแลกอาจกระทบตอความมนคงของประเทศไดเชนกน และอาจมความเชอมโยงสมพนธกบปญหาภยคกคามอนๆ ดงกลาวขางตนได

ในชวงทศวรรษทผานมาการตดตงระบบกลองวงจรปด (Close Circuit Television System : CCTV) ในเขตพนทเมองไดรบความนยมเพมขนเปนจ านวนมากโดยไดมการน ามาใชเปนเครองมอในการบรหารงานสาธารณะตางๆเชนงานดานการจราจรงานดานการบรรเทาสาธารณภยและงานทเกยวของกบการรกษาความสงบเรยบรอยในสงคมไดแกงานดานการปองกนปราบปรามและงานสบสวนสอบสวนคดอาชญากรรมรวมถงงานทเกยวของกบการสอดสองเพอควบคมพฤตกรรมในการสรางความเดอดรอนร าคาญและการตอตานสงคมทประสบในเมองใหญทวโลกในสวนของประเทศไทยนนไดน าเทคโนโลยเกยวกบกลองวงจรปดมาใชในกจการตางๆ มากมายโดยเฉพาะในเขตกรงเทพมหานคร มกลองวงจรปดจ านวนกวา 50,000 กลอง ทงใชในการบรหารการจราจร และควบคมจดเสยงทจะเกดอาชญากรรม รวมถงการใชในการสบสวนในคดเกยวกบความมนคงอาท คดระเบดในพนทกรงเทพมหานคร และ คดการชมนมสาธารณะ เปนตน

ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาในประเดนการน าเทคโนโลยระบบกลองวงจรปดมาใชเพอสนบสนนงานดานความมนคงในบรบทพนทจงหวดชายแดนภาคใต ทประสบกบปญหาความไมสงบมาอยางยาวนาน เนองจากเปนมตใหมในการน าเทคโนโลยเขามาเสรมประสทธภาพในการท างานของเจาหนาทรฐ ในการแสวงหาพยานหลกฐานและขาวสารเพอประกอบการท างานและการตดสนใจในการปฏบตการ ตลอดจนการใชเปนพยานหลกฐานในการด า เนนคดตามกระบวนการยตธรรม

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาสภาพปญหาในพนทและอปสรรค ขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปด ในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมผลตองานดานความมนคง

2. เพอศกษาแนวทางการน าเทคโนโลยกลองวงจรปด มาใชในงานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

3

ขอบเขตของการวจย

การวจยนมขอบเขตการวจยในดานตางๆ ดงน 1. ดานเนอหา

การวจยนมงเนนในเรองการใชเทคโนโลยระบบกลองวงจรปด มาเสรมในงานความมนคง ซงถอเปนการตอยอดในการใชกลองวงจรปดในงานการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม ซงส านกงานต ารวจแหงชาตมการประยกตใชมาเปนระยะเวลานานพอสมควรแลว แตในงานดานความมนคงยงไมมการศกษาทชดเจน

2. ดานพนท เพอใหไดขอมลทชดเจนและเปนประโยชน ผวจยจงเลอกพนทวจยทมสถานการณ

ความไมสงบทมผลกระทบตอความมนคงทชดเจน นนคอ อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส และในพนทอ าเภอตากใบนนมการท างานแบบบรณาการระหวางสวนราชการทเกยวของทงต ารวจ ทหาร ฝายปกครอง ฯลฯ การก าหนดขอบเขตการวจยดงกลาวจงนาจะเปนประโยชนตอการบรรลวตถประสงคในการวจยคร งน

3. ดานระยะเวลา ระยะเวลาในการด าเนนการวจย ต งแต เดอน ธนวาคม 2559 ถง เดอน มถนายน

2560

วธด าเนนการวจย

การทจะศกษาวจยใหไดขอมลอยางไมลดรปตดทอนขอเทจจรงทมประโยชนตอการวจยน ผวจยจงเลอกใช กระบวนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) และการสมภาษณเชงลก เพอเขาถงประสบการณการใชเทคโนโลยกลองวงจรปดมาประยกตใชการท างานดานความมนคงของกลมเปาหมายไดอยางแทจรง โดยมระเบยบวธวจย ดงน

การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) จะเปนการศกษาปรากฏการณสงคมจากสภาพแวดลอมตามความเปนจรงในทกมต เพอพจารณาความสมพนธของปรากฏการณกบสภาพแวดลอมนน เปนการแสวงหาความรโดยเนนความส าคญของขอมลดานความรสกนกคด การใหความหมายหรอการนยามสถานการณตางๆ ตลอดจนการก าหนดคานยมและอดมการณของบคคลทเกยวของกบปรากฏการณนนๆ และเนนการวเคราะหขอมลโดยการตความสรางขอมลแบบอปนย (สภางค จนทวานช, 2549 : 2) การวเคราะหขอมลจงเปนขนตอนทส าคญและยากในกระบวนการ วจยเชงคณภาพ วธการหลกทใชในการวเคราะหเปนวธการสรางขอสรปจากการศกษา

4

รปแบบหรอขอมลจ านวนหนง (สภางค จนทวานช, 2547 : 130) ดงนน การวจยนใชวธการวเคราะหขอมลแบบการวจยเชงคณภาพทเนนในเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) เปนหลก และเมอผ วจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยวธการและเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยจะน าขอมลทไดมาเรยบเรยงเพอบรณาการและหาความสมพนธของปรากฏการณตางๆ จากขอมลการสมภาษณเชงเจาะลก

ผลการวจย

การศกษาคร ง น ผลการวจยสามารถตอบวตถประสงคการวจยท ง 2 ขอ โดยมรายละเอยดผลการศกษาทตอบวตถประสงคท ง 2 ประการ ดงน

1. ผลการวจยตอบวตถประสงคขอท 1 ศกษาสภาพปญหาในพนทและอปสรรค ขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทมผลตองานดานความมนคง

1.1 สภาพปญหาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต จากการศกษาพบวาสถานการณความไมสงบและสถานการณความรนแรงใน

พนทจงหวดชายแดนภาคใตนนมความซบซอนของปญหาอยางมาก โดยปจจยส าคญทเกยวของ ไดแก กลมผมแนวคดแบงแยกดนแดน ปญหาความไมเปนธรรมหรอถกเลอกปฏบต ทามกลางบรบททางดานการศกษาทแยกเปน 2 หลกสตรควบคระหวางหลกสตรการศกษาของภาครฐและหลกสตรการศกษาตามหลกศาสนา บรบทดานภมประเทศทมความแตกตางระหวางสงคมเมอง และชมชนชายทงทมกใชเปนฐานการตอสของกลมผใชความรนแรง บรบททางสงคมทประชากรสวนใหญเปนชาวมสลมอาศยในชมชนชายขอบและประชาชนสวนนอยเปนไทยพทธและไทยเชอสายจนทอาศยอยในเขตเมอง บรบททางวฒนธรรมเรองอตลกษณปตตานทมความเขมแขงจนกระทงสามารถใชเปนประโยชนในการสรางความเขาใจผดแตกแยกและน าไปสความรนแรงได และเกยวเนองไปถงความเชอม นในเรองการท าธรกจคาขายการทองเทยวท าใหเศรษฐกจซบเซา จะเหนไดอยางชดเจนวาปญหาเหลานไดเกดอยางตอเนองเปนเวลานานและสมพนธกนทกมตของสงคม และมความลกซงถงแนวคดความเชอสงตอกนรนตอรน

นอกจากน ยงมสถานการณทเปนตวบงชความรนแรงคอการเหตการณทมสยด กรอเซะ จงหวดปตตาน เมอ 28 เมษายน 2547 และเหตการณชมชมท อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส เมอ 25 ตลาคม 2547 ซงเปนจดทท าใหสถานการณความรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต มแนวโนมความรนแรงเพมสงขน และมเหตการณเกดขนไมเวนแตละวน สรางความสญเสยในชวตและทรพยสน ทงประชาชนและเจาหนาทรฐอยางหลกเลยงไมได

5

จากการลงพนท ศกษาท าใหทราบปญหาและสาเหตในการเกดเหตความรนแรง ในพนท โดยเฉพาะอยางยง อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ซงผลการศกษาไดเสนอทางออกหรอแนวทาง ในการแกไขปญหาดานความมนคงในทศทางทเปนรปธรรม ดงน

1.1.1 ดานการเมอง ตองแกปญหาความแตกแยกของคนในชาตเดยวกน ดวยความรกความเขาใจตอเพอนรวมชาตทมภาษาและวฒนธรรมทตางกนโดยปราศจากอคต

1.1.2 ดานเศรษฐกจ ตองแกปญหาดานความยากจน และการแกไขปญหาสทธชมชนกบการจดการทรพยากรธรรมชาต

1.1.3 ดานสงคมและวฒนธรรม ตองแกปญหาเชงนโยบาย โดยการสงเสรมใหเจาหนาทในพนทมความร ความเขาใจ และเจตคตทดตอคนมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต และ สงเสรมใหสงคมไทยเรยนรการจดการปญหาดวยสนตวธ เพอใหคนในสงคมไมหนไปใชความรนแรงเปนทางออกของปญหา

1.1.4 ดานการศกษา โดยการพฒนาหลกสตรการศกษาใหเหมาะสมกบทองถน และ การพฒนาศกยภาพของบคลากรทางการศกษา

1.1.5 ดานการปองกนปราบปรามอาชญากรรม ดวยการหยดหรอระงบยบย งเหตใหได ท งในดานการปองกนและปราบปรามโดยการใชระบบเทคโนโลยททนสมย “คอกลองวงจรปด” มาเปนเครองมอในการท างาน ซงเทคโนโลยกลองโทรทศนกลองวงจรปดเปนระบบหนงทถกน ามาใชเพอเสรมสรางประสทธภาพในการแกไขปญหา เดมทนนกลองวงจรปดมบทบาทส าคญอยางยงในการสบสวนตดตามจบกมผกอเหตความรนแรงในคดตาง ๆ เพอน าผ กระท าความผดมาด าเนนคดตามกระบวนการยตธรรม และคดอาชญากรรมสวนใหญในพ นทจงหวดชายแดนภาคใตมกจะมความเชอมโยงกบกลมองคกรหรอเครอขายผกอความไมสงบ

1.2 สถานการณการใชกลองวงจรปดในการสนบสนนการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

1.2.1 การใชกลองวงจรปดในการสนบสนนการแกไขปญหา จากสถานการณปญหาการกอความไมสงบ และเหตการณความรนแรง

ทเกดมาอยางตอเนองยาวนาน โดยเฉพาะอยางยงคอเหตรายรายวนทเกดขนอยางตอเนอง จงไดมการน าระบบเทคโนโลยททนสมยมาใชในการปองกนและปราบปราม รวมตลอดจนถงการตดตามจบกมคนรายทเขามากอเหต ซงทผานมาพบวาสามารถสบสวนขยายผลตดตามจบกมคนรายทเขามากอเหตไดหลายคด

6

1.2.2 อปสรรคขอขดของทพบในการใชกลองวงจรปดในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ทมผลตองานดานความมนคง

จากผลการน าระบบกลองวงจรปดมาใชในการเพมประสทธภาพในการปองกนและแกไขปญหาการกอเหตในพนท อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส ทพบวาสามารถเปนเครองมอในการตดตามจบกมคนรายอยางไดผล แตอยางไรกตาม ถงแมระบบกลองวงจรปดจะเปนทางเลอกหนงทฝายความมนคงฝายความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตน ามาใชในการเอาชนะฝายตรงขาม แตกยงพบวามปญหาขอขดของหลายประการ ทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตในพนท ซงสรปปญหาไดดงน

1.2.2.1 ความไมตอเนองของโครงการ อาจมปญหาขอขดของมาจากงบประมาณในการด าเนนการ หรอการเปลยนแปลงตวผบรหารในพนท

1.2.2.2 การตดตงกลองไมครอบคลมในจดหรอพนทส าคญ มกเปนชองวางใหกลมผกอเหตรนแรงใชโอกาสในการกอเหตโจมตเขตเมองอยบอย ๆ

1.2.2.3 ตวกลองทไมมคณภาพหรอไมไดมาตรฐาน มกพบวากลองไมสามารถจบภาพหรอจดจ ารายละเอยดของบคคลหรอยานพาหนะไดอยางครบถวนสมบรณ

1.2.2.4 ระบบไมเสถยร หรอช ารดเสยหายบอย เปนปญหาทพบบาย โดยเฉพาะอยางยงเวลาฝนตกฟารองจะท าใหระบบควบคมเสย หรอช ารดเปนประจ า เมอเกดเหตก มกจะขาดพยานหลกฐานหรอขาดชองทางในการสบสวนขยายผล

1.2.2.5 ก าลงพลหรอเจาหนาทไมมความประสทธภาพ อาจหมายถงการขาดแคลนดานก าลงพล หรอไมกอาจมก าลงพลทไมมความรหรอประสบการณในทางเทคนค หรอไมมความคนเคยหรอความช านาญในพนท

1.2.2.6 กลองถกท าลาย มกเกดขนบอยคร งทฝายตรงขามเลอกวธการท าลายกลองเพอปองกนการตดตามจบกมของเจาหนาทหรอการเปดชองโอกาสในการหลบหนของกลมผกอเหตรนแรง

1.2.2.7 หนวยในพนทยงไมมการการบรณาการระบบกลองวงจรปด พบวา 3 ฝายความมนคงยงไมมการเชอมประสานระบบ ท าใหตางคนตางท า

1.2.2.8 การตดตงกลองไมถกท เนองจากตดตงมานาน ท าใหตกรน ไมทนสมย เลยท าใหเสยโอกาสในการควบคมพนทส าคญ

7

2. ผลการวจยตอบวตถประสงคขอท 2 เพอศกษาแนวทางการน าเทคโนโลยกลองวงจรปด มาใชในงานความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

การศกษาวจยคร งน ท าใหพบวาการใชเทคโนโลยกลองวงจรปดสามารถน ามาเสรมประสทธภาพการท างานในภารกจของฝายความมนคงและการแกไขปญหาการกอความไมสงบได ถอวาเปน “จกซอว” ชนสวนส าคญในการแกไขปญหาในพนทจงหวดชายแดนภาคใต แมวาเทคโนโลยกลองวงจรปดจะเปนเพยงสวนหนงในการแกไขปญหา โดยมงเนนในเรองการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม การสบสวนหลงเกดเหตเพอจบกมคนรายหรอกลมผกอความไมสงบ เพอน ามาด าเนนคดในกระบวนการยตธรรม ซงกลองวงจรปดเปนพยานหลกฐานส าคญในดานการสบสวนและการสอบสวนด าเนนคด เสรมใหเกดความเชอม นในกระบวนการยตธรรม และปองกนการน าเอาประเดนหรอจดผดพลาดในการปฏบตงานของเจาหนาทฝายรฐเอาไปเปนประโยชนในการสรางความเขาใจผดหรอน าไปเปนปจจยเออใหแกกลมบคคลหรอขบวนการทนยมใชความรนแรงมาจดประกายใหเกดความแตกแยกในสงคมได อกทงการใชเทคโนโลยกลองวงจรปดมาเสรมการท างานของภาครฐทงฝายทหาร ต ารวจ และ ฝายปกครอง จะสามารถท าใหสบสวนขยายผลถงผรวมกระท าความผดในลกษณะองคกรหรอเครอขายไดเปนอยางด สามารถตอยอดไปถงงานดานความมนคงไดอยางชดเจน

การน ากลองวงจรปดมาใชในงานความมนคงของจงหวดชายแดนภาคใต เรมตงแตสถานการณททวความรนแรงขน จนกระทงมบทบาทในการชวยเหลอเจาหนาทในการขยายผลตดตามจบกมคนรายไดอยางมประสทธภาพ ซงสามารถแบงยคการน ากลองวงจรปดมาใชในงานความมนคงได 3 ยค

ยคแรก “ยคตางคนตางใช” ในยคนเปนยคเรมตนของการน ากลองวงจรปดมาใช โดยเฉพาะอยางยงหนวยงานความมนคง ไมวาจะเปนฝายทหาร ต ารวจ และฝายปกครอง ไดมการคดทจะน ากลองวงจรปดมาใชเพอควบคมพนทจดเสยง โดยเฉพาะอยางยงการควบคมการกอเหตบนถนน ทส าคญคอจดตรวจจดสกด แตในการใชงานกลองวงจรปดในยคน ยงเปนระบบตางคนตางใชงาน ตางคนตางท า ไมมการใชงานรวมกน ขาดการแสวงหาความรวมมอในการท างาน

ยคทสอง “เรมเหนความส าคญของระบบกลองวงจรปด” เปนยคทเรมมการพดคยถงปญหาการท างานรวมกนของหนวยงานความมนคงในพนท ไดมความคดในการทจะบรณาการระบบกลองวงจรปดใหท ง 3 ฝายความมนคงท างานรวมกน เรมมการคดวเคราะหปญหา รวมถงการ บรณาการก าลงพลใหเขามาท างานรวมกนจนเปนเนอเดยวกนได แตกยงไมถอวาส าเรจลลวงไปทงหมด เ นองจากโครงการทเสนอยงไมไดรบการแกไขใหจนจบโครงการกมการเปลยนตว

8

ผบงคบบญชาทมอ านาจ หรอผบงคบหนวย ท าใหนโยบายถกเปลยนแปลงหรอสะดดหยดลง โครงการกไมสามารถด าเนนการตอไปได ท าใหเกดปญหาหรอชองวางในการท างาน

ยคทสาม “ยคปจจบน : ยคแผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปด ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต” เปนยคทรฐบาลใหความส าคญกบการท างานรวมกนทง 3 ฝายความมนคง โดยก าหนดใหมแผนแมบทในการบรณาการใชกลองวงจรปดรวมกนทงระบบอยางเปนรปธรรม และตองเชอมโยงเครอขายทกอ าเภอ โดยมศนยควบคมอยท สภ.ของแตละอ าเภอ เชอมโยงเครอขายของอ าเภอมายงจงหวด จนถง กอ.รมน.ภาค 4 สน. โดยมแนวทางด าเนนการคอสามารถแบงเปนขนการด าเนนการ ตามความเรงดวนของงาน ความส าค ญของพนทแตละพนท และหนวยงานรบผดชอบ ตลอดจนปจจยในการบรหารและจดสรรงบประมาณ ได 3 ข น ดงน

ขนท 1 การบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดเดม ทตดตงใชงานแลว ขนท 2 การเสรมสรางระบบกลองโทรทศนวงจรปด และระบบโครงขายเชอมโยง

ขอมลเพมเตม โดยแบงความเรงดวนในการด าเนนการออกเปน 4 ความเรงดวน ขนท 3 การเสรมสรางระบบกลองโทรทศนวงจรปด เพอเฝาระวงสถานทและ/หรอ

เปาหมายส าคญทลอแหลมตอการถกกอเหตในพนทอน ๆ ตามสถานการณทเปลยนไป จากการพฒนาระบบกลองวงจรปดมาใชในงานดานความมนคงในพนทจ งหวด

ชายแดนภาคใต จนถกผลกดนใหเกดแผนแมบทการบรณาการระบบกลองโทรทศนวงจรปดในยคปจจบน ทก าล งข บ เคล อนอยในขณะน ถอวา เ ปนตวก าหนดทศทางการขบเคล อนระบบกลองโทรทศนวงจรปดในปจจบนใหสามารถตอบสนองความตองการของคนท างานในพนทอยางชดเจน และสามารถน ามาใชประโยชนดานความมนคงมากขน และทส าคญคอเปนการบรณาการท างานรวมกนของหนวยในพนทหลายหนวยนอกเหนอจากฝายความมนคง 3 ฝาย และมการวางแผนการท างานใหครอบคลมพนทมากยงขน

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะระดบนโยบาย ผบงคบบญชาทเกยวของควรใหความส าคญในการก าหนดแผนยทธศาสตร แผน

แมบท แผนงานหรอโครงการเกยวกบกลองวงจรปด ตดตามความคบหนาในการปฏบต และสนบสนนผปฏบตใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ รวมตลอดจนถงการก าหนดมาตรการสรางแรงจงใจใหกบภาคเอกชนใหเขามามสวนรวมในการตดตงกลองวงจรปดเพอเฝาระวงในบรเวณหรอพนทประกอบการ รานคาของตนเอง โดยก าหนดนโยบายลดหยอนภาษใหกบ ผทใหความรวมมอ

9

2. ขอเสนอแนะระดบปฏบตการ ควรมการคดสรรบคลากรทมความรความสามารถดานเทคโนโลยและระบบ

คอมพวเตอรมาปฏบตหนาท และมการอบรมพฒนาความรเพมเตมในดานการวเคราะหขาวกรอง การเฝาระวงและแจงเตอน และควรมการพฒนาระบบกลองวงจรปดใหมประสทธภาพมากยงขน เพอลดภาระของเจาหนาท เพมความรวดเรวในการเฝาระวงและการแจงเตอน พรอมทงการเสรมความเขมแขงในหมบานเสยงภยใหมการเชอมโยงกลองวงจรปดไปยงสถานต ารวจ ทวาการอ าเภอ หรอหนวยเฉพาะกจของฝายทหารซงเปนเจาภาพระดบอ าเภอ ใหผ มอ านาจหรอผรบผดชอบสามารถตรวจตราความเคลอนไหว หรอความผดปกตบนหนาจอโทรศพทมอถอได

3. ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ควรศกษาเกยวกบเทคโนโลยททนสมยเพอน ามาประยกตใชกบระบบกลองวงจร

ปดเพมเตม เพอใหสอดคลองกบภารกจในพนทจงหวดชายแดนภาคใตไดอยางเหมาะสม ดงน 3.1 ศกษาการน าระบบกลองโทรทศนวงจรปดแบบพเศษ ทมระบบจดจ าใบหนา

บคคลตองสงสย โดยใหระบบท าการตรวจสอบใบหนาทไดจากกลองวดโอวาเปนบคคลตองสงสยทมอยในฐานขอมล Watch List

3.2 ศกษาการน าระบบกลองวงจรปดมาประยกตเปนจดตรวจจดสกดแบบเคลอนทโดยน าเทคโนโลยททนสมยและเหมาะสมมาผสมผสานในการท างาน อาท

3.2.1 ระบบกลองวงจรปดแบบพเศษทมระบบจดจ าใบหนาบคคลตองสงสย 3.2.2 เทคโนโลย Radio Frequency Identification (RFID) เพอพสจน

อตลกษณของยานพาหนะ 3.2.3 เครองตรวจคนหาสารระเบดและสารเสพตด จะชวยตรวจสอบวตถตอง

สงสยอกชนหนงนอกเหนอจากรถเอกซเรย 3.2.4 ระบบเอกซเรยส าหรบการตรวจคนวตถระเบด สารเสพตด อาวธ หรอ

สงผดกฎหมายตาง ๆ

ระบบกล้องวงจรปิด (cctv)...

Documents