การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร...

59

Upload: others

Post on 12-Jan-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา
Page 2: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 2

www.pytchtutor.com

สารบญ บทท ๑ การงบประมาณ .............................................................................................................. 2 รปแบบการงบประมาณของประเทศไทย .......................................................................... 11 กระบวนการงบประมาณ ................................................................................................... 22 การจดท างบประมาณ ....................................................................................................... 27 การจ าแนกประเภทรายจาย .............................................................................................. 37 กฎหมายและระเบยบเกยวกบการบรหารงบประมาณ ...................................................... 51 กฎหมายและระเบยบเกยวกบการควบคมงบประมาณ ..................................................... 71 กฎหมายและระเบยบทเกยวของ ...................................................................................... 87 บทท ๒ การบรหารงานการเงน ................................................................................................... 117 การบรหารงานการเงนในสถานศกษา ............................................................................... 120 ๑. คาใชจายในการบรหารงานของสวนราชการ ................................................................ 149 ๒. คาใชจายในการเดนทางไปราชการ .............................................................................. 158 ๓. คาใชจายในการฝกอบรม การจดงาน และการประชมระหวางประเทศ ....................... 238 ๔. บ าเหนจบ านาญขาราชการและกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ ............................. 275 ๕. คาเบยประชมและคาใชจายในการประชม ................................................................... 458 ๖. คาตอบแทนการปฏบตงานนอกเวลาราชการ ............................................................... 468 ๗. คารกษาพยาบาล ......................................................................................................... 473 ๘. คาการศกษาของบตร ................................................................................................... 494 ๙. คาเชาบานขาราชการ ................................................................................................... 518 ๑๐. คาตอบแทนการสอบ ................................................................................................. 546 ๑๑. พระราชกฤษฎกาเงนสวสดการส าหรบการปฏบตงานประจ าส านกงาน ในพนทพเศษ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๒ .............................................................................. 560 ๑๒.การปฏบตเกยวกบเงนรายไดสถานศกษา ................................................................... 564 ๑๓.งบเงนอดหนนเงนอดหนนทวไป .................................................................................. 599 ๑๔. เงนรายไดแผนดน ...................................................................................................... 645 ๑๕. การจางเหมาบรการ .................................................................................................. 649 ๑๖. การใชจายเงนเพอน านกเรยนเขาคายจดกจกรรมการเรยนการสอน ......................... 659 ๑๗. การเบกเงนคาพาหนะนกเรยนไปแหลงเรยนร ........................................................... 662 ๑๘. เงนลกเสอ .................................................................................................................. 664 ๑๙. เงนเนตรนาร .............................................................................................................. 665 ๒๐. เงนยวกาชาด ............................................................................................................. 666 ๒๑. เงนประกนสญญา ...................................................................................................... 667

Page 3: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 3

www.pytchtutor.com

๒๒. เงนประกนซอง .......................................................................................................... 669 ๒๓. เงนอดหนนทอาศยองคกรปกครองสวนทองถนสนบสนนสถานศกษา ....................... 670 ๒๔. การเบกจายเงนงบบคลากร ....................................................................................... 675 ๒๕. การเบกเงนคาตอบแทนรายเดอน (ครจาง/ลกจาง) ................................................... 677 ๒๖. แนวปฏบตการจางลกจางชวคราวดวยเงนนอกงบประมาณ ...................................... 678 ๒๗. การปฏบตเกยวกบเงนยม .......................................................................................... 680 ๒๘. การเบกจายเงนงบลงทน ........................................................................................... 684 ๒๙. ระบบการควบคมการเงนของหนวยงานยอย พ.ศ. ๒๕๔๔ ........................................ 686 บทท ๓ การบรหารงานพสด ........................................................................................................ 702 ๑. สรปสาระส าคญระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕ ................. 705 ๒. สรปสาระส าคญระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวยวธการ ทางอเลกทรอนกส พ.ศ. ๒๕๔๙ ........................................................................................ 867 ๓. การปฏบตงานระบบจดซอ จดจางภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส (e-GP) ................. 895 ๔. การปฏบตงานจดซอ จดจางภาครฐดวยระบบอเลกทรอนกส (e-GP) ของส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา............................................................. 935 ๕. ทราชพสด .................................................................................................................... 963

Page 4: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 4

www.pytchtutor.com

บทท ๑ การงบประมาณ

ความรทวไปเกยวกบงบประมาณ การจดท างบประมาณในแบบปจจบนไดเรมมขนเปนครงแรกในประเทศองกฤษ ประมาณครสตศตวรรษท ๑๖-๑๗ ซงเปนสมยทสภาผแทนราษฎรไดประสบความส าเรจในการสงวนอ านาจทจะอนม ตรายไดและรายจายของรฐบาล ซงจะเหนไดวาการจดท างบประมาณในแบบปจจบนมความสมพนธกบววฒนาการการปกครอง ตอมาไดมการน า แบบอยางมาจดท างบประมาณขนในหลายประเทศ ส าหรบประเทศไทยการจดท างบประมาณนน รฐบาลไดเรมท าขนกอนและตอมาไดขยายขอบเขตไปถงองคการบรหารสวนทองถน สถานศกษาและหนวยงานอน ๆ ทงของรฐบาลและเอกชน

ความหมายของงบประมาณ

ความหมายของงบประมาณจะแตกตางกนออกไปตามกาลเวลาและลกษณะการใหความหมายของนกวชาการแตละดาน ซงมองงบประมาณแตละดานไมเหมอนกน เชน นกเศรษฐศาสตร มองงบประมาณในลกษณะของการใชทรพยากรทมอยจ ากดใหเกดประโยชนสงสด นกบรหาร จะมองงบประมาณในลกษณะของกระบวนการหรอการบรหารงบประมาณใหเกดประสทธภาพสงสด โดยบรรลเปาหมายของแผนงานทวางไว นกการเมองจะมองงบประมาณในลกษณะของการมงใหรฐสภาใชอ านาจควบคมการปฏบตงานของรฐบาลความหมายดงเดม งบประมาณหรอ Budget ในความหมายภาษาองกฤษแตเดม หมายถง กระเปาหนงสอใบใหญทเสนนาบดคลงใชบรรจเอกสารตาง ๆ ทแสดงถงความตองการของประเทศและทรพยากรทมอยในการแถลงตอรฐสภา ตอมาความหมายของ Budget กคอย ๆ เปลยนจากตวกระเปาเปนเอกสารตาง ๆ ทบรรจในกระเปานน สรปความหมายของงบประมาณ หมายถง แผนเบดเสรจ ซงแสดงออกในรปตวเงนแสดงโครงการด าเนนงานทงหมดในระยะหนง รวมถงการกะประมาณการบรหารกจกรรม โครงการและคาใชจาย ตลอดจนทรพยากรทจ าเปนในการสนบสนน การด าเนนงานใหบรรลตามแผนนยอมประกอบดวยการท างาน ๓ ขนตอน คอ (๑) การจดเตรยม (๒) การอนมตและ(๓) การบรหาร

Page 5: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 5

www.pytchtutor.com

ความส าคญและประโยชนของงบประมาณ

งบประมาณมความส าคญและเปนประโยชนตอการบรหาร หนวยงานสามารถน า เอางบประมาณมาใชเปนเครองมอในการบรหารหนวยงานใหเจรญกาวหนา ความส าคญและประโยชนของงบประมาณมดงน ๑ ใชเปนเครองมอในการบรหารหนวยงาน ตามแผนงานและก าลงเงนทมอยโดยใหมการปฏบตงานใหสอดคลองกบแผนงานทวางไว เพอปองกนการรวไหลและการปฏบตงานทไมจ าเปนของหนวยงานลดลง ๒ ใหเปนเครองมอในการพฒนาหนวยงาน ถาหนวยงานจดงบประมาณการใชจายอยางถกตองและมประสทธภาพ จะสามารถพฒนาใหเกดความเจรญกาวหนาแกหนวยงานและสงคม โดยหนวยงานตองพยายามใชจายและจดสรรงบประมาณใหเกดประสทธผลไปสโครงการทจ าเปนเปนโครงการลงทนเพอกอใหเกดความกาวหนาของหนวยงาน ๓ เปนเครองมอในการจดสรรทรพยากรทมอยจ ากดใหมประสทธภาพ เนองจากทรพยากรหรองบประมาณของหนวยงานมจ ากด ดงนนจงจ าเปนทจะตองใชงบประมาณเปนเครองมอในการจดสรรทรพยากรหรอใชจายเงนใหมประสทธภาพ โดยมการวางแผนในการใชและจดสรรเงนงบประมาณไปในแตละดาน และมการวางแผนการปฏบตงานในการใชจายทรพยากรนน ๆ ดวย เพอทจะกอใหเกดประโยชนสงสดในเวลาทเรวทสด และใชทรพยากรนอยทสด ๔ เปนเครองมอกระจายทรพยากร และเงนงบประมาณทเปนธรรม งบประมาณสามารถใชเปนเครองมอในการจดสรรงบประมาณทเปนธรรมไปสจดทมความจ าเปนและทวถงทจะท าใหหนวยงานนนสามารถด าเนนไปไดอยางมประสทธภาพ ๕ เปนเครองมอประชาสมพนธ งานและผลงานของหนวยงาน เนองจากงบประมาณเปนทรวมทงหมดของแผนงานและงานทจะด าเนนการในแตละปพรอมทงผลทจะเกดขน ดงนนหนวยงานสามารถใชงบประมาณหรอเอกสารงบประมาณทแสดงถงงานตาง ๆ ทท าเพอเผยแพรและประชาสมพนธใหประชาชนทราบ

ลกษณะของงบประมาณทด

งบประมาณทดและเปนประโยชนตอหนวยงาน ควรจะตองมลกษณะดงน

Page 6: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 6

www.pytchtutor.com

๑ เปนศนยรวมของเงนงบประมาณทงหมด ปกตการใชจายเงนงบประมาณควรจะใชจายและพจารณาจากศนย หรอแหลงรวมเดยวกนทงหมด ทงนเพอจะไดมการพจารณาเปรยบเทยบการใชจายในแตละรายการ หรอทกโครงการวารายการใดมความส าคญจ าเปนมากนอยกวากน หากรายการใดมความส าคญและจ าเปนมาก กควรไดรบการจดสรรงบประมาณรายจายมาก ทงนเพอความยตธรรมในการจดสรรเงนงบประมาณทกโครงการ ควรมสทธเทา ๆ กนในการเสนอเขารบการพจารณาในการจดสรรงบประมาณพรอมกน เพอจะไดมการประสานงานและโครงการเขาดวยกน ปองกนมใหมการท างานหรอโครงการซ าซอนอนจะเปนการสนเปลองงบประมาณ ดงนนจงไมควรแยกการพจารณางบประมาณไวในหลาย ๆ จด หรอหลายครง ซงจะกอใหเกดการพจารณาทตางกนและไมยตธรรม แตอยางไรกตาม ในบางโอกาสกยงมความจ าเปนทจะตองแยกตงเงนไวตางหากเปนงบพเศษ นอกเหนอจากงบประมาณ เชน งบกลาง งบราชการลบ ซงถามจ านวนไมมากเกนไปกมกจะไมเปนภยทงยงชวยใหเกดความสะดวกบางอยางดวย แตถาการตงงบพเศษมมากเกนไปจะเกดผลเสยตอการบรหารงบประมาณ เพราะจะท าใหเกดการ คอ โอกาสแยกเงนมาใชจายไดงายขนและยงท าใหการบรหารงบประมาณเปนไปแบบไมมแผนและเปาหมายทชดเจน ๒ มลกษณะของการพฒนาเปนหลก งบประมาณทดควรจะด าเนนการจดสรรโดยยดหลกการพฒนาเพอใหเกดความกาวหนาเปนหลก ทงนเนองจากมงบประมาณจ ากด จงควรมการพจารณาจดสรรงบประมาณตามหลกการพฒนาทดวาดานไหนควรมากอนหลง ตามสถานการณและความจ าเปน ๓ การก าหนดเงนตองสอดคลองกบปจจยในการท างาน การจดงบประมาณในแผนงานตองมความเหมาะสมใหงานนน ๆ สามารถจดท ากจกรรมไดบรรลตามเปาหมายทตงไวหรออกนยหนง คอ การก าหนดเปาหมายหรอผลทจะไดรบตองสอดคลองกบงบประมาณและความเปนไปได ๔ มลกษณะทสามารถตรวจสอบได หรอเปนเครองมอทจะใชตรวจสอบการบรหารงานของหนวยงานได การจดงบประมาณในแผนงานตางควรมรายละเอยดของกจกรรมตาง ๆ อยางพอเพยงและเกดผลเปนรปธรรม ๕ มระยะการด าเนนงานทเหมาะสม ตามปกตงบประมาณทดควรมระยะเวลาเหมาะสมตามสถานการณ ไมสนไมยาวเกนไป โดยทวไปจะใชระยะเวลา ประมาณ ๑ ป การเรมตนใชงบประมาณจะเรมในเดอนใด ขนอยกบความเหมาะสมของแตละหนวยงาน เชน งบประมาณแผนดน เรมเดอนตลาคม ถงเดอนกนยายน ของปตอไป งบประมาณเงนรายไดของสถานศกษาใชตามปการศกษาเปนตน

Page 7: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 7

www.pytchtutor.com

๖ มลกษณะชวยใหเกดการประหยด ในการท างบประมาณ ควรพยายามใหการใชจายเงนตามโครงการตาง ๆ ไดผลเตมเมดเตมหนวย โดยพยายามไมใหมการใชจายเกนความจ าเปนฟ มเฟอย หรอเปนการใชจายทสญเปลา ไมเกดประโยชนคมคา ๗ มลกษณะชดเจน งบประมาณทดควรมความชดเจน เขาใจงายเนนถงความส าคญแตละโครงการไดด ไมคลมเครอ งายตอการพจารณาวเคราะห และเปนประโยชนตอผน า ไปปฏบตดวย ๘ มความถกตองและเชอถอได งบประมาณทดจะตองเปนงบประมาณทมความถกตองทงในรายละเอยดทงในดานตวเลขและรายละเอยดของโครงการตาง ๆ หากงบประมาณมขอบกพรองในดานความถกตอง ซงอาจจะเกดจากความผดพลาดหรอความไมรอบคอบกตามอาจเกดผลเสยหายขนได และตอไปงบประมาณอาจไมรบความเชอถอ ๙ จะตองเปดเผยได งบประมาณทดจะตองมลกษณะทสามารถจะเปดเผยแกสาธารณะ หรอผ เกยวของทราบได ไมถอเปนความลบ เพราะการเปดเผยเปนการแสดงถงความบรสทธและโปรงใสในการบรหารหนวยงาน ๑๐ มความยดหยน งบประมาณทดควรจะยดหยนไดตามความจ าเปน หากจดวางงบประมาณไวอยางเครงครดจนขยบไมได อาจจะกอใหเกดความไมคลองตวในการท างาน เพราะลกษณะของการท างบประมาณเปนการวางแผนการท างานในอนาคต ซงอาจมปจจบนอนมากระทบท าใหการบรหารงบประมาณผดพลาด และอยางไรกตาม ถามความยดหยนมากกอาจเกดปญหาการใชงบประมาณทไมมประสทธภาพ ๑๑ มความเชอถอไดในแงความบรสทธ งบประมาณทดตองสามารถตรวจสอบไดเพอปองกนการทจรต ซงจะชวยใหเกดความเชอถอได ประหยด และตรงตามวตถประสงค

อาขะรากงงอขงงบประมาณ

เนองจากงบประมาณเปนแผนงานแสดงออกถงความตองการของหนวยงานในอนาคตในการใชจายเงนเพอการด าเนนงานตาง ๆ และงบประมาณเปนการประมาณการรายรบและรายจาย ทไดมาและจายไปในอนาคต ดงนนงบประมาณจงยงไมสมบรณแนนอนวาจะเปนไปตามนน การด าเนนงานในเรองงบประมาณอาจตองถกกระทบกระเทอนอยางหลกเลยงไมไดทจะท าใหการจดสรรงบประมาณไมเปนตามทวางแผนไว การบรหารงานของหนวยงานในเรองงบประมาณนนมความส าคญ และเปนตวการทมาก าหนดการบรหารงบประมาณวาจะประสบผลส าเรจหรอลมเหลว หากผบรหารและองคกรทเกยวของม

Page 8: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 8

www.pytchtutor.com

ความรอบร เขาใจถงระบบและกลไกงบประมาณดแลว การจดท าและการบรหารงบประมาณเพอไปสเปาหมาย วตถประสงคทก าหนดไวจะท าส าเรจ และเปนประโยชนตอสวนรวม ในการบรหารงบประมาณ มองคกรและบคลากรทเกยวของกบการจดท างบประมาณและการบรหารงบประมาณ องคกรและบคลากรทเกยวของมบทบาทดงตอไปน

บทบาทของผบรหารทเกยวของกบงบประมาณ

๑ ผบรหารจะตองตระหนก และเหนความส าคญของงบประมาณวาเปนเครองมอส าคญทใชในการบรหารงบประมาณทมประสทธภาพ ๒ ผบรหารจะตองจดองคกรและวางแผนการปฏบตงานใหสอดคลองกบงบประมาณทเปน อยและใหมการประสานงานกนในระหวางหนวยงานในองคกร โดยเฉพาะหนวยงานทเปนหนวยขอมลกลางในการบรหารงบประมาณขององคกร ๓ ผบรหารจะตองจดบคลากร ทรบผดชอบเกยวกบงานงบประมาณทตอเนองและมขอมลในดานตาง ๆ ไวพรอม ๔ ผบรหารจะตองจดเครองมออปกรณทจ าเปนในการบรหารงาน งบประมาณไวครบถวน เพอใหการจดท างบประมาณเปนไปดวยความรวดเรว

บทบาทของบคลากรทเกยวของกบงบประมาณ

๑ ผ ทเกยวของกบงบประมาณตองรจกเขาใจบทบาทและอ านาจหนาทของตนเองเปนอยางด และมเหตผล ๒ ผ ทเกยวของกบงบประมาณ ตองจดระบบบรหารงบประมาณใหเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลสงสด เพอเปนประโยชนตอสวนรวม

บทบาทขององคกรทเกยวของกบงบประมาณ

๑ จดระบบงานและองคกรใหมสายการบงคบบญชาในองคกรทแนนอนพรอมทงมอบอ านาจและความรบผดชอบใหไวเพอใหงานงบประมาณเปนไปอยางมประสทธภาพ ๒ จดใหมการประสานงานกบในหนวยงานขององคกร ในการบรหารงบประมาณโดยเฉพาะงานงบประมาณและงานบญชการเงน

Page 9: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 9

www.pytchtutor.com

๓ จดใหมองคกรกลางเปนศนยรวมขอมลงบประมาณขององคกร เพอใชประโยชนในการวางแผนงาน การบรหารงบประมาณ งานอน ๆ ทเกยวของใหสอดคลองกนในดานขอมลทใช

ประเภทของงบประมาณ (tegyu f sepyT )

งบประมาณทประเทศตาง ๆ ใชกนอยในขณะนมมากมายหลายประเภท แต ทส าคญ ๆ และทรจกกนโดยทวไปมอยประมาณ ๕ – ๖ ประเภทดวยกน ซงแตละประเภทจะมลกษณะการใชและการด าเนนการตาง ๆ ทแตกตางกนออกไป และมขอดและขอเสยแตกตางกนออกไปอกดวย แตละประเภทจะเหมาะสมกบประเทศใดประเทศหนงนน คงจะตองขนอยกบปจจยหลายดานดวยกนไมวาจะเปนปจจยทางดานบรหาร ความรความสามารถ ปจจยทางดานการเมอง กลมผลประโยชนและปจจยอน ๆ เชน ปจจยทางดานสงคม ฯลฯ ดงนนแตละประเทศจงใชงบประมาณในลกษณะแบบรปทไมเหมอนกน แตจะแตกตางกนออกไปตามสถานการณของแตละประเทศเปนส าคญ ส าหรบงบประมาณในแตละรปแบบนนมรายละเอยดพอสรป ๆ ดงตอไปน คอ งบประมาณแบบแสดงรายการ (Line Item Budget) งบประมาณแบบนมวตถประสงคทจะใชเปนเครองมอในการควบคม มรายการตาง ๆ มากมาย และก าหนดเอาไวตายตวจะพลกแพลงจายเปนรายการอยางอนผดจากทก าหนดไวไมได และถงแมจะจายตามรายการทก าหนดไวกตาม แตจะจายเกนวงเงนทก าหนดไวไมได ถาจะผนแปรหรอจายเกนวงเงนอยางใดอยางหนง จะตองท าความตกลงกบส านกงบประมาณหรอกระทรวงการคลง และหาเงนรายจายมาเพมใหพอจะจายเสยกอน งบประมาณแบบนมไดเพงเลงกจการ วางแผน วตถประสงค และเปาหมายตลอดจนถงประสทธภาพของการบรหารงานเทาใดนก ท าใหขาดการยดหยนในการปฏบตงานท างานไมคลองตวเพราะเมอมเหตการณผนแปรไปอยางใดอยางหนง ซงกระทบกระเทอน ไมอาจท างานใหเปนไปตามรายการทก าหนดไวอยางละเอยดตายตวได งบประมาณแบบแสดงผลงาน (Performance Budget) เปนงบประมาณทใชเปนเครองมอในการควบคมและตรวจสอบการด าเนนงาน ใหไดผลตามความมงหมายทตงงบประมาณรายจายไวโดยมการตดตามและประเมนผลของโครงการตาง ๆ อยางใกลชด และมการวดผลงานในลกษณะวดประสทธภาพในการท างาน วางานทไดแตละหนวยนนจะตองเสยคาใชจายเทาไร เปนตน โดยงบประมาณแบบนจะก าหนดงานเปนลกษณะ ดงน ๑ ลกษณะของงานทจะท าเนนหนกไปในทศทางทวาจะท างานอะไรบานเปนขอส าคญ

Page 10: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 10

www.pytchtutor.com

๒ แผนของการด าเนนงานตาง ๆ เปนแผนทแสดงใหเหนวา ท าอยางไร จงจะท าใหกจกรรมตาง ๆ แลวเสรจ พรอมดวยคณภาพของงาน ๓ วตถประสงคของการใชจายเงน เนนหนกไปในทศทางทวาจะใชงบประมาณเปนเครองมอควบคมและตรวจสอบการด าเนนงานตามโครงการตาง ๆ ใหลลวงไปตามเจตนาทตงงบประมาณรายจายเพอการนน ๆ ไว งบประมาณแบบแสดงแผนงาน (Planning or Programming Budget) มลกษณะดงน ๑ เลกการควบคมรายละเอยดทงหมด ๒ ใหกระทรวง ทบวง กรม ก าหนดแผนงาน ๓ ส านกงบประมาณจะอนมตงบประมาณรายจายใหแตละแผนงานโดยอสระ ๔ ส านกงบประมาณจะควบคมโดยการตรวจสอบ และประเมนผลของงานแตละแผนงานวา ไดบรรลเปาหมายตามแผนงานเพยงใดงบประมาณแบบน ประเทศไทยก าลงใชอย โดยเรมใชตงแตปงบประมาณ ๒๕๒๕ เปนตนมา โดยมสาระส าคญทจะใหมการใชทรพยากรหรองบประมาณทมอยจ ากดใหมประสทธภาพและประหยด ซงจะประกอบดวยกระบวนการด าเนนการดงตอไปน คอ (๑) ใหมการจดแผนงาน งาน หรอโครงการเปนระบบขนมา โดยจดเปนโครงสรางแผนงาน งานหรอโครงการขนมา (๒) ใหมการระบเปาหมายหรอวตถประสงคของแผนงาน งานใหชดเจน (๓) ใหแสดงคาใชจายทงหมดของแผนงาน งานหรอโครงการ (๔) ใหแสดงถงผลทไดรบจากแผนงาน งานหรอโครงการเมอส าเรจเสรจเรยบรอยลง (๕) ใหมการวเคราะหเลอกแผนงาน งานหรอโครงการใดวาจะมความเหมาะสมทจะด าเนนการกอนหลงกนอยางไร หากด าเนนการตามกระบวนการขางตนแลว จะท าใหเกดการใชทรพยากรงบประมาณทอยจ ากดไดอยางมประสทธภาพและประหยด ทงนเนองจาก (๑) มการก าหนดและเลอกแผนงาน งานหรอโครงการทเหมาะสมทสด และมการก าหนดเปาหมายตาง ๆ ไวดวยวาจะไปแกปญหาดานไหนอยางไร ท าใหมการใชทรพยากรหรองบประมาณไปในทางทดทสด ทจะใหเกดประสทธภาพและประหยด

Page 11: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 11

www.pytchtutor.com

(๒) สามารถทจะวเคราะหแผนงาน งานหรอโครงการไดสะดวกเพราะจดเปนระบบขนมา ท าใหงายตอการตรวจสอบวาแผนงาน งานหรอโครงการใดทด าเนนการอย มความเหมาะสมทจะด าเนนการตอไป หรอควรยกเลก (๓) ท าใหสามารถมองการใชจายงบประมาณวาไดด าเนนการหนกทางดานใดอยางไรควรโยกยายหรอสบเปลยนอยางไร เพอใหสอดคลองกบภาวะเศรษฐกจ สถานการณ และนโยบายของรฐบาลไดรวดเรวขน (๔) ท าใหสวนราชการตาง ๆ น า เงนงบประมาณไปใชไดคลองตวกวา เพราะส านกงบประมาณจะพจารณาในลกษณะผลงานมากกวาการจดซอ จดหา งบประมาณแบบแสดงการวางแผนการ ก าหนดโครงการ และระบบงบประมาณ (Planning, Programming and Budgeting System) ระบบนเปนการแสดงตวเลขคาใชจายระยะยาวของ โค รงก าร ท ไ ด ม ก ารวา งแผน ไ วเรยบรอยแลว บวกกบมขอมลทถกตองในการสนบสนนโครงการนนสวนประกอบของระบบ PPBS นไมมอะไรใหมเลยกวาได เพราะเปนการรวมเอาแนวความคดของระบบงบประมาณแบบแสดงแผนงาน (Program Budgeting) แนวความคดในการวเคราะหคาหนวยสดทายทางเศรษฐศาสตร (Marginal Analysis) และการวเคราะหทเกยวกบผลอนถงจะไดรบคาใชจายในการนน ๆ (Cost-Benefit Analysis) หรอ (Cost-Affectionless Analysis) น ามารวมกนเขากบการวเคราะหอยางมระบบ โดยค านงถงเวลาหลายปขางหนาลกษณะอนเปนสาระส าคญของระบบ PPBS พอทจะกลาวได คอ ๑ มงความสนใจในเรองการก าหนดโครงการ (Program) ตามวตถประสงคอนเปนพนฐานของรฐบาล โครงการอาจจะไดการด าเนนงานจากสวนราชการตาง ๆ ซงไมไดค านงถงขอบเขตความรบผดชอบของแตละสวนราชการ ๒ พจารณาถงคาใชจายในอนาคต ๓ พจารณาถงคาใชจายทกชนด ทงคาใชจายโดยตรง คาใชจายประเภททน และทไมใชประเภททน รวมทงคาใชจายทเกยวของดวย ๔ การวเคราะหอยางมระบบ เพอจะหาทางเลอกทจะด าเนนงาน ลกษณะขอนเปนสาระส าคญของระบบ PPBS ซงเกยวกบเรอง - การแสดงวตถประสงคหรอเจตจ านงของรฐบาล

Page 12: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 12

www.pytchtutor.com

- การแสดงทางเลอกด าเนนการตาง ๆ ทจะใหบรรลตามวตถประสงคอยางชดเจนและอยางเปนธรรม - ประมาณคาใชจายทงหมดทเกยวของ ของทางเลอกด าเนนการแตละอน - ประมาณผลอนพงจะไดรบจากทางเลอกด าเนนการนน ๆ - การเสนอคาใชจายและผลอนพงจะไดรบ เพอเปรยบเทยบระหวางทางเลอกด าเนนการนน ๆ พรอมดวยสมมตฐาน สาระส าคญของระบบ PPBS ไดแกการวเคราะหอยางมระเบยบ ซงจะใชประโยชนในการเสนองบประมาณของสวนราชการอยางเหมาะสม สวนประกอบของการวเคราะหไดแกเรองใหญๆ ๕ เรอง คอ ๑ วตถประสงคทก าหนดขน จะถกวางลงในรป Program Structure ประเภทตาง ๆ ของ Program ควรจะเปนตวแทนของวตถประสงคของราชการนน สวนประกอบรองลงมาไดแก Program element ไดแก กลมกจกรรมซงจะสงผลส าเรจไปสวตถประสงคใหญ เทคนคตาง ๆ ทใชในการวเคราะหเกยวกบเศรษฐกจของระบบ PPBS ถกเปลยนมาใช System Analysis ๒ ในการวเคราะหโครงการขนส าคญ ไดแกการก าหนดทางเลอกปฏบต ทางเลอกนจะถกน า มาใชพจารณาในกจกรรมแตละอยาง (Activity) หรอกลมของกจกรรมกไดขอเพยงใหบรรลวตถประสงค ๓ คาใชจายทน า มาวเคราะห ขนอยกบทางเลอกด าเนนงานทน า มาพจารณาคาใชจายทแตกตางกนระหวางทางเลอกด าเนนงานจะตองพจารณาดวย อยางไรกตามคาใชจายทใชนจะตองเปนคาใชจายระยะยาว ไมใชแตละป ๔ Models ทน า มาใชสวนมาก ไดแก เรอง Operations Research และเทคนคตาง ๆ ทเกยวของกบการวเคราะหมาก ๕ เกณฑประกอบการพจารณา ไดแก กฎระเบยบตาง ๆ และมาตรฐาน ซงจะชวยในการใหล าดบความส าคญของทางเลอกด าเนนงานตาง ๆ และชวยในการชงน าหนกระหวางคาใชจายกบผลอนพงจะไดรบ งบประมาณแบบฐานศนย (ZERO BASE) งบประมาณแบบฐานศนย ในลกษณะกวาง ๆ เปนระบบงบประมาณทจะพจารณางบประมาณทกปอยางละเอยดทกรายการ โดยไมค านงถงวารายการหรอแผนงานนนจะเปนรายการหรอแผนงานเดมหรอไม ถงแมรายการหรอแผนงานเดมทเคยถกพจารณาและไดรบงบประมาณในงบประมาณปทแลวกจะถกพจารณาอกครง และอาจเปนไปไดวา ในปนอาจจะถกตดงบประมาณลงกได เชน แผนงาน แผนงาน

Page 13: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 13

www.pytchtutor.com

หนง ปทแลวไดรบงบประมาณรวม ๑,๐๐๐ ลานบาท เพราะถกจดไววามความจ าเปนและส าคญล าดบ ๑ พอมาปงบประมาณใหมอาจจะไดรบงบประมาณ ๕๐๐ ลานบาทไมถง ๑,๐๐๐ ลานบาทเดมกได ทงน เพราะเปนแผนงานทจ าเปนและส าคญส าหรบปทแลว แตพอมาปนแผนงานนน ๆ อาจจะไมจ าเปนหรอส าคญเปนอนดบท ๑ ตอไปกได ไมจ าเปนตองไดรบงบประมาณเทาเดมตอไปกได และในทางตรงกนขามแผนงานอกแผนงานหนงปทแลวถกจดอนดบความส าคญไวท ๓ แตพอมาปนอาจจะจดอนดบความส าคญเปนท ๑ และไดรบงบประมาณมากกวาเดมปทแลวเพมขนอกรอยเปอรเซนตกได งบประมาณแบบสะสม (Incremental Budget) การจดท างบประมาณในแตละปเปนภาระหนก เนองจากตองใชขอมลมากในการพจารณาและตองเกยวของกบหนวยงานหลายหนวยงานดวยกน ดงนนตองใชเวลามากในการจดท างบประมาณหากจะตองจดท างบประมาณใหมทงหมดทกปคงจะท าไดยาก และคงมขอบกพรองมากดวย ดงนนเพอใหทนกบเวลาทมอย และเพอใหงบประมาณไดพจารณาใหเสรจทนและสามารถน า งบประมาณมาใชจายได จงไดมการพจาณางบประมาณเฉพาะสวนเงนงบประมาณทเพมใหมทยงไมไดรบการพจารณาจากปทแลวนน แตเงนงบประมาณในปทแลวทไดเคยพจารณาไปครงหนงแลว จะไมมการพจารณาอกครง เพยงแตยกยอดเงนมาตงเปนงบประมาณใหมไดเลย เพราะถอวาไดมการพจารณาไปแลวครงหนงคงไมมความจ าเปนทจะตองไปพจารณาใหมอกครง

Page 14: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 14

www.pytchtutor.com

รปแบบการงบประมาณของประเทศไทย

ววฒนาการดานการคลงและงบประมาณของประเทศไทย

สมยสโขทย กรงสโขทยเปนเมองทอดมสมบรณในน ามปลาในนามขาวไพรฟาหนาใส การปกครองเปนลกษณะครอบครวใหญ พระมหากษตรยเปนพอผปกครองครอบครวหากใครไมไดรบความเปนธรรมกไปสนกระดงใหญทพระทวารใหพอขนทราบและออกมาวาความใหจนไดรบความเปนธรรม กรงสโขทยในประวตศาสตรมนโยบายสงเสรมใหมการคาโดยเสร ใครคาชางคามาคาเงนคาทองจงคาไปเถดเจาเมองทานบเอาจงกอบในไพรลทางเลย ตรงนเองทเราเหนวาจงกอบ ซงในปจจบนในพจนานกรมเขยนวา จงกอบ แปลวาภาษ หมายความวาถาไมมการเกบภาษกนเลยคงไมมค าวา จงกอบ ปรากฏอยในศลาจารก ดงนนอาจสรปไดวาสมยสโขทยมการเกบภาษเปนปกตอยแลว คอเกบภาษผานดานทงทางบกและทางน า การททานบเอาจกอบในสมยนนไมไดหมายความวาไมมการเกบภาษ แตแทจรงทานสงเสรมใหมการคาโดยเสรใหมากยงขน บานเมองจะไดเจรญรงเรองมงคงยงขนตางหาก กลาวอกนยหนงไดวาถาบานเมองโดยเจาเมองมรายไดทางภาษแลวสงทควบคกบรายไดคอรายจายของบานเมองนนเอง แตไมมศลาจารกหรอเอกสารใด ๆ แสดงใหรเรองรายจายสมยสโขทยไวเลย สมยอยธยา เมอสมยกรงสโขทยเสอมลงกรงศรอยธยากเจรญขนเหนอกรงสโขทยโดยสบทอดสงด ๆ จากสมยสโขทยมาด าเนนการตอจนมาถงสมยพระบรมไตรโลกนารถไดแบงอ านาจออกเปนหมใหญ ๆ เรยกวาสดมภ ม ๔ สดมภ กเรยกกนวาการปกครองแบบจตสดมภ ไดแก “เวยง” หมายถงพระนครศรอยธยา “วง” หมายถงบรเวณทอยของพระเจาแผนดน ซงใชระบอบสมบรณาญาสทธราช เปนเจาเปนใหญแกชวต ทรพยสน ทดนทงหมดทวราชอาณาจกร “คลง” สมยอยธยามหลกกวาง ๆ ๒ ประการ คอจดการเวยนรายรบ อนประกอบดวย ภาษอากร อาวธยทโธปกรณ ชางมา เรอแพ ทรพยสมบตทยดไดจากการรบทพจบศก ผคนขาทาสหญงชายทกวาดตอนมาเปนเชลย และรายจายตาง ๆ ทจายตามปกตในเรองราชการและตามกระแสรบสงของพระเจาแผนดน

Page 15: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 15

www.pytchtutor.com

“นา” อาชพของราษฎรสวนใหญมงไปดานเกษตรกรรม รายไดสวนใหญในขณะนนมาจากการเกบภาษอากรจากราษฎรมผ มรายไดทางเกษตรกรรม สมยธนบร เมอเสยกรงศรอยธยาใหแกพมาในป พ.ศ. ๒๓๑๐ ตอมาภายหลงพระเจาตากสนทรงกประเทศไทยไดส าเรจแตบานเมองในสมยธนบรนนระส าระสายมากใครมก าลงกแยกเปนกกเปนเหลา พระเจากรงธนบรตองปราบปรามทงภายในและภายนอกประเทศอยนานจนเกอบเปนปกต การเงนการคลงและงบประมาณในสมยกรงธนบรไมเปนโลเปนพายเพราะเปนเมองอยในภาวะสงครามอยตลอดสมย จงไมมเวลาคดไตรตรองจดตงระบบวธการคลงและงบประมาณ สมยกรงรตนโกสนทร เมอสนสมยพระเจากรงธนบรไดมการเปลยนแปลงแผนดนใหมโดยราชวงศจกรขนครองราชย สมเดจเจาพระยามหากษตรยศกไดยายราชธานจากกรงธนบรมาสรางเมองขนใหมฝงตรงขามคอทต าบลบางกอกเรยกวา “กรงรตนโกสนทร” และไดลอกรปแบบการปกครองแบบ เวยง วง คลง นา มาใชทกรงเทพตราบถงสมยรชกาลท ๕ ตอนตนของกรงรตนโกสนทรจงไดมการเปลยนแปลง พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวเสดจขนครองราชยสมบตในป พ .ศ. ๒๔๑๑ ขณะนนมพระชนษาเพยง ๑๕ ชนษาจงตองมผส าเรจราชการแผนดนโดยมระเบยบแบบแผนในการบรหารราชการแผนดนในลกษณะการปรกษาหารอโดยพรอมเพรยงกนในหมขาราชการชนผใหญทงฝายทหารและพลเรอนและทกวน เวลา ๑๑ นาฬกา มรายงานเกยวกบการคลงกราบบงคมทลใหทรงทราบ คอ รายงานเงนจายพระคลงมหาสมบตเมอวนกอน ในดานการคลง พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวไดจางชาวองกฤษ ๒ คน คอ นายวเวต คารแนก และนายฟลอรโอ มาปรกษาวางนโยบายและระเบยบวธการทางการคลงการเงนและงบประมาณ แตการงบประมาณในเมองไทยกอน พ.ศ. ๒๔๑๖ ยงหาระเบยบแบบแผนทรดกมไมได ยงใชหลกการและวธการแบบกรงศรอยธยาอย คอรายไดคาภาษอากรมอบใหผประมลผกขาดไปจดเกบตามทองทตาง ๆ แลวน ามาสงคลงเปนหนสนระหวางคลงกบผจดเกบไมไดเกดประโยชนแกแผนดนเทาใดนก สวนรายจายเนองจากภาษเขามายงคลงไมเรยบรอยท าใหเงนพระคลงมหาสมบตจายไมใครจะทนตองตดคางกนอยนาน ๆ นอกจากนการเบกเงนไปจายเพอซอหรอท าอะไรใชหมดตามทเบกหรอไม ไมมสวนราชการใดทราบ ทงนการเบกเงนและสงของไมมระเบยบแบบแผน เบกเงนสดบางสงของบางคละกนหมดแยกไมออกรวมไมไดวาเปนมลคาเทาใด

Page 16: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 16

www.pytchtutor.com

ในป พ.ศ. ๒๔๑๖ รชกาลท ๕ ไดเสวยราชสมบตมอ านาจปกครองบานเมองโดยสมบรณ พระองคทานไดตราพระราชบญญตส าหรบหอรษฎาพพฒนขน (กระทรวงการคลงเดม) กฎหมายฉบบน ก าหนดวธการเรองเงนคาภาษอากรอนเปนรายไดของแผนดนใหม และไดก าหนดเงนเดอนใหแกเจาพนกงานบญชกลางเปนครงแรก การจดเกบภาษอากรยงใหมผมาประมลไปจดเกบอยเชนเดม แตมเจาพนกงานบญชกลางคอยเรงรดใหมการสงเงนใหโดยเครงครดขน ตอมาในป พ.ศ. ๒๔๓๓ ไดมการตงกรมเจาจ านวนเกบเงนภาษอากร ขนเพอจดเกบภาษเอง ดานรายจาย มประกาศวาดวยการจดพระคลงทงปวง พ.ศ. ๒๔๑๗ ก าหนดเปนธรรมเนยมส าหรบเจาพนกงาน พระคลงมหาสมบตและเจาพนกงานกรมตาง ๆ ซงจะจายเงนและท าการกอสรางตาง ๆ วากรมใดทจะเบกเงนเปนประจ าเดอนไดเมอถงปลายป (เดอนมนาคม) ใหเจากรมหรอพนกงานในการนนคดประมาณเงนในกรมนน ๆ ซงจะใชเปนเดอน ๆ ไปจนตลอดปแลวมายนทเจาพนกงานพระคลงมหาสมบต ณ หอรษฎากรพพฒนไวเสยปลายป เจาพนกงานพระคลงจะไดประมาณเทยบดกบเงนรายไดแลวถวายในหลวงพรอมดวยทปรกษาราชการแผนดน เงนรายจายดงกลาวนใชส าหรบการประจ า สวนรายจายทไมประจ าสมยนนเรยกวาการจร เจาพนกงานทจะท าการจรนตองท าหนงสอขออนญาตทลเกลาถวายในหลวงหรอยนตอพระคลงมหาสมบต ซงจะเสนอในหลวงเมอไดรบพระบรมราชโองการสงการแลวกจะกะจ านวนเงนเพอทจะเบกจายเปนรายเดอนตอไป ตามกฎหมายทจะออกในป ๒๔๑๘ การคลงในป พ.ศ. ๒๔๓๓ หลงจากใชกฎหมายวาดวยการงบประมาณเงนจาย และการเบกจายเงนพระคลงมหาสมบตแลว ๑๕ ป ไดมการตราพระราชบญญตพระธรรมนญ หนาทราชการกระทรวงการคลงมหาสมบตในป พ.ศ. ๒๔๓๓ เพอปรบปรงกระทรวงพระคลงมหาสมบตใหมโดยใหมกรมใหญ ๑๓ กรม แบงเปนกรมเจากระทรวงใหญ ๕ กรม คอ ๑.กรมพระคลงกลาง ส าหรบประมาณการรบจายเงนแผนดน วาภาษอากรและบงคบบญชาการในกระทรวงพระคลงมหาสมบตทงสน (ส านกงานปลดกระทรวงการคลง ปจจบน) ๒.กรมสารบญช ส าหรบรบจายเงนแผนดนและถอท าสรรพบญชพระราชทรพย ทงสน (กรมบญชกลางและกรมธนารกษปจจบน) ๓.กรมตรวจ ส าหรบตรวจบญช ตรวจราคา ตรวจรายงานการรบจายเงนแผนดน และสรรพราชสมบตการภาษอากรทงสน (ส านกงานคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนปจจบน) ๔.กรมเกบ ส าหรบรกษาพระราชทรพยทงสน (กรมธนารกษในปจจบน)

Page 17: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 17

www.pytchtutor.com

๕.กรมพระคลงขางท ส าหรบจดการเงนในพระองคของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทงสน (ส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรยและกรมพระคลงขางท ในปจจบน) กรมพระคลงกลาง มหนาทท าประมาณการรบจายเงนแผนดน มเสนาบดกระทรวงพระคลงรบผดชอบบญชาราชการในกระทรวงพระคลง ฯ มสทธขาดทวไป อาจมรองเสนาบดอกคนกได แลวมปลดทลฉลองซงจะท าหนาทแทนเสนาบด เวลาเสนาบดไมอย และเปนผ รบผดชอบในกรมพระคลงกลางดวย ในกรมนมเวร งบประมาณท าหนาทประมาณการรบจายและช าระบญชวาภาษอากร กรมสารบญชมหนาทรบจายตามรายประมาณท าบญชหนหลวง ใบน าสงเงน ใบเบกเงนทงสน มเวรรบเงนและท าบญชรายรบ เวรจายส าหรบจายเงนและท าบญช รายจาย เวรแบงก ท าบญชเงนรบจายในนานาประเทศ และเปนธรการแลกเปลยน หรอฝากเงนแบงก เวรบญชรกษาบญชรายงบประมาณและใบเบก ใบท าใบเสรจตง เรงหนหลวงอยดวย มอธบดรบผดชอบในการกรมนทวไป กรมตรวจ มหนาทตรวจเงนตรวจราคา ตรวจรายการรบและจายในกระทรวงพระคลง ฯ และกระทรวงกรมตาง ๆ ทงสน มอธบดเปนผ รบผดชอบในกรมนทวไป ในป พ.ศ. ๒๔๓๓ นไดมพระราชบญญตกรมตางเบกเงนพระคลงมหาสมบต ๑๔ มาตรา และพระราชบญญตกรมตาง ๆ เรองสงเงนพระคลงมหาสมบต ๙ มาตรา ประกาศใช

ระบบงบประมาณของประเทศไทย

หลงเกดเหตการณปฏวตในป พ.ศ. ๒๕๐๑ คณะกรรมการฝายการคลงและงบประมาณทคณะปฏวตตงขน ไดพจารณาเหนวาเรองงบประมาณเปนเรองทเกยวกบนโยบายทส าคญยงของรฐบาล และตองอาศยความคลองตวเปนอยางมากในการบรหารงบประมาณ ดงนนงานงบประมาณจงไมเหมาะสมทจะสงกดอยในกรมบญชกลาง ควรจดตงขนตางหากและมฐานะเทยบเทากรม และใหยายสงกดจากเดมคอกระทรวงการคลงมาอยในสงกดใหม คอส านกนายกรฐมนตร แนวความคดนไดรบการสนบสนนจากทปรกษาทรฐบาลสหรฐอเมรกาสงมาชวยเหลอในการปรบปรงการงบประมาณ ตอมาในป พ .ศ. ๒๕๐๒ เมอไดจดตงรฐบาลขน รฐบาลไดตราพระราชบญญตระเบยบส านกนายกรฐมนตร พ .ศ. ๒๕๐๒ ก าหนดใหมส านกงบประมาณอยในสงกดและมฐานะเทยบเทากรมเมอวนท ๑๔ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๐๒ นบตงแตประเทศไทยไดเรมจดท างบประมาณแผนดนเปนครงแรกเมอป พ .ศ. ๒๔๓๓ ในสมยรชกาลท ๕ เปนตนมา ไดมการปรบปรงระบบงบประมาณเพอใหเหมาะสมกบการเปลยนแปลงของสภาวการณบานเมองหลายครง ดงน

Page 18: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 18

www.pytchtutor.com

๑.งบประมาณแบบแสดงรายการ (LINE ITEM BUDGETING)

งบประมาณแบบแสดงรายการหรอเรยกกนอกชอหนงวางบประมาณแบบดงเดม ( evnovtnevno gniBotnvB ) สวนราชการและรฐวสาหกจจะเสนอขอตงงบประมาณรายจายเพอด าเนนการตาม

แผนงาน/โครงการทก าหนดไว ค าขอตงงบประมาณรายจายประจ าปของสวนราชการและรฐวสาหกจจะแสดงจ านวนเงน งบประมาณรายจายทขอตงส าหรบแผนงาน /โครงการหนงๆ พรอมทงจ าแนกงบประมาณ รายจายทขอตงส าหรบงาน/โครงการนนๆ ออกเปนหมวดรายจายตาง ๆ เชน เงนเดอน คาจางประจ า คาตอบแทน คาวสด เปนตน ในการพจารณาจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปใหแกสวนราชการและรฐวสาหกจแตละแหงนน ส านกงบประมาณจะพจารณาถงความจ าเปนในการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคของแตละงาน/โครงการ และวเคราะหความเหมาะสมของการใชจายเงนในแตละหมวดรายจายควบคกนไป หลงจากทไดมการรเรมท าแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาต (ตอมาเปลยนชอเปนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต) ซงเปนแผนระยะปานกลางในป พ .ศ . ๒๕๐๔ แลว การวเคราะหงบประมาณของส านกงบประมาณกไดค านงถงเปาหมายของแผนพฒนา เศรษฐกจและสงคมแหงชาตดวย ในการนเจาหนาทของส านกงบประมาณจะประสานงานกบเจาหนาทของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เพอก าหนดล าดบความส าคญกอนหลงของงาน/โครงการตาง ๆ ทงน เพอใหการจดสรรงบประมาณสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ในการจดท างบประมาณประจ าปแตละปนน ส านกงบประมาณจะแสดงงบประมาณรายจายทตงไวส าหรบแผนงาน งาน/โครงการ ของสวนราชการและรฐวสาหกจ พรอมทงรายละเอยด งบประมาณรายจายไวในเอกสารงบประมาณทเสนอตอรฐสภา อยางไรกดพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปมไดจ าแนกงบประมาณรายจายของแตละสวนราชการและรฐวสาหกจตามแผนงาน งาน/โครงการ ของสวนราชการนนๆ แตไดจ าแนกงบประมาณ รายจายของแตละสวนราชการหรอรฐวสาหกจออกเปนรายจายหมวดตาง ๆ ดงนนการบรหารงบประมาณจงตองยดถอหมวดรายจายทก าหนดไวในพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปเปนหลกในการบรหารงบประมาณดวย ดวยเหตนระบบงบประมาณ จงยงมลกษณะเปนระบบงบประมาณแบบแสดงรายการ (Line-item Budgeting)

Page 19: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 19

www.pytchtutor.com

๒. งบประมาณแบบแผนงาน

ในป พ.ศ. ๒๕๒๓ ส านกงบประมาณไดพบวาระบบงบประมาณทใชอยเดม มขอบกพรองในเรองตาง ๆ ดงตอไปน

๑. โดยทโครงสรางของงบประมาณรายจายยงเปนโครงสรางของระบบงบประมาณแบบแสดงรายการ ดงนนจงเปนธรรมดาทสวนราชการและรฐวสาหกจโดยทวไป จะใหความส าคญในการใชจายเงนตามหมวดรายจายมากกวาผลส าเรจของงาน/โครงการ ตามวตถประสงคทก าหนดไว ๒. การทสวนราชการและรฐวสาหกจไมตองยดถอแผนงาน งาน/โครงการ เปนกรอบในการบรหารงบประมาณ ท าใหการบรรลวตถประสงคของงานหรอโครงการ เปนไปไดยาก ๓. การทโครงสรางของงบประมาณในระบบเดม เปนโครงสรางของงบประมาณแบบแสดงรายการ ท าใหมการควบคมการบรหารงบประมาณอยางเขมงวด โดยมการควบคมรายละเอยดของการใชจายเงนมากเกนไป ท าใหผบรหารงานไมมความคลองตวในการบรหารงานเทาทควร ๔. การทส านกงบประมาณมไดอนมตเงนประจ างวดตามแผนงาน งาน/โครงการ ท าใหมองไมเหนความเชอมโยงระหวางทรพยากรทจดสรรใหงาน/โครงการหนงๆ กบผลทตองการใหเกดขน (outputs) และวตถประสงคของงานหรอโครงการนนๆ ซงท าใหเปนอปสรรคในการประเมนผลส าเรจของงาน/โครงการตาง ๆ เพอแกไขขอบกพรองดงกลาว ส านกงบประมาณจงเหนสมควรทจะน าระบบ งบประมาณแบบแผนงาน (program me Budgeting) มาใชแทนระบบ สาระส าคญของระบบงบประมาณแบบแผนงาน โดยทประเทศไทยไดจดท าแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงขาตขนในป พ .ศ. ๒๕๐๔ เพอใชเปนแนวทางในการด าเนนงานของรฐบาล โดยมความมงหมายทจะใหการด าเนนงานของรฐบาลเปนผลใหการขยายตวของระบบเศรษฐกจเปนไปในอตราทเหมาะสม ดงนนเพอทจะใหเกดความเชอมโยงของการจดสรรงบประมาณกบแผนดงกลาวจงตองมการจดระบบการวางแผน การแปลแผน และการจดสรรงบประมาณในระบบงบประมาณแบบแผนงานในลกษณะดงตอไปน การวางแผน (Planning) ด าเนนการดงน - ก าหนดจดมงหมายของแตละแผนงาน - ก าหนดทางเลอกตาง ๆ(alternatives) ทจะน าไปสการบรรลจดมงหมาย ทก าหนดไว

Page 20: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 20

www.pytchtutor.com

- ประเมนคาใชจายทงสนในการด าเนนงานตามแผนงานทเปนทางเลอก (alternatives) - เลอกเอาทางเลอกทางใดทางหนง - ก าหนดเปาหมายของผลทตองการใหเกดขนจากการใชทรพยากร (output target) การแปลแผน (Programming) ด าเนนการดงน - ก าหนดทรพยากรทจ าเปนในการสนบสนนการบรรลจดมงหมายของแผนงาน ทรพยากรทส าคญไดแก ก าลงคน วสด ครภณฑและสงอ านวยความสะดวก ในการปฏบตงาน - เมอไดก าหนดทรพยากรทตองใชแลว จะค านวณคาใชจายของการใชทรพยากร โดยค านงระดบของเปาหมายของผลทตองการใหเกดในแตละป (annual output) - พยากรณผลทตองการใหเกดขน (output) และคาใชจาย (costs) ซงจะเกดขนในแตละปในชวงเวลาหนงขางหนา การจดสรรงบประมาณ (Budgeting) ด าเนนการดงน - จดสรรงบประมาณส าหรบแผนงานทไดเลอกไวแลวในขนตอนวางแผนโดย ค านงถงเปาหมายของผลทตองการใหเกดขน (targeted output) และคาใชจายทค านวณไวในขนแปลแผน - จดท างบประมาณตามโครงสรางแผนงาน - พฒนามาตรฐานทจะใชวดผลส าเรจของงาน

๓.ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงาน

เปนการจดท างบประมาณทมงเนนผลส าเรจของผลผลตและผลลพธ มการก าหนด เปาหมายทเปนรปธรรม มแผนกลยทธทชดเจน มตวชวดผลสมฤทธของงานและ สามารถวดและประเมนผลการท างานได โดยมความยดหยนในกระบวนการท างาน และเนนความรบผดชอบของผบรหารแทนการควบคมแบบรายละเอยดในการเบกจาย การจดท างบประมาณแบบมงเนนผลงานจะส าเรจไดหนวยงานตาง ๆ ตองพฒนา มาตรฐานการจดการทางการเงน ๗ ประการคอ การวางแผนงบประมาณ การก าหนดผลผลตและการค านวณตนทนผลผลต การบรหารการจดหา การบรหารจดการและการควบคมทางการเงน การรายงานทางการเงนและผลการด าเนนงาน การบรหารสนทรพย และการตรวจสอบภายใน

Page 21: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 21

www.pytchtutor.com

๔.ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร (STRATEGIC PERFORMANCE BASED

BUDGETING : SPBB)

ในปพ.ศ. ๒๕๔๔ รฐบาลภายใตการน าของนายกรฐมนตรพนต ารวจโท ทกษณ ชนวตร ไดแถลงนโยบายตอรฐสภา เมอวนท ๒๖ กมภาพนธ ๒๕๔๔ ในสวนทเกยวกบการปฏรปการจดการงบประมาณใหมไว ดงน “เรงรดการปรบเปลยนกระบวนการจดท าและจดสรรงบประมาณใหเปน เครองมอในการจดสรรทรพยากรทมประสทธภาพ สอดคลองกบนโยบายและยทธศาสตรในการพฒนาประเทศ และสงเสรมใหกระทรวง ทบวง กรม มบทบาทในการตดสนใจมากขน พรอมทงจดใหมระบบควบคมตรวจสอบทมประสทธภาพและโปรงใส” จากนโยบายดงกลาว ส านกงบประมาณจงไดปรบปรงระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงาน ไปส ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร โดยค านงถงความส าเรจของงานตามเปาหมายเชงยทธศาสตรระดบชาต มการกระจายอ านาจและความรบผดชอบในการวางแผนการจดการและบรหารงบประมาณแกกระทรวง ทบวง กรม ซงระบโครงสรางความรบผดชอบและผ รบผดชอบทชดเจน โดยก าหนดใหรฐบาลรบผดชอบตอเปาหมายเชงยทธศาสตรระดบชาต รฐมนตรรบผดชอบเปาหมายการใหบรการของกระทรวง และหวหนาสวนราชการรบผดชอบตอเปาหมาย /ผลผลตของหนวยงาน มหลกการและองคประกอบทส าคญ คอ

หลกการและกรอบแนวคด

ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตรเนนการใชยทธศาสตรชาต และนโยบายรฐบาลเปนหลกในการจดการทรพยากรใหเกดประสทธผล คมคาและสอดคลองกบตามความตองการของประชาชน โดยเพมบทบาทและความรบผดชอบของกระทรวง ทบวง กรม ในการบรหารจดการงบประมาณ และค านงถงความโปรงใส ตรวจสอบได

องคประกอบส ำคญ

Page 22: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 22

www.pytchtutor.com

ก. มงเนนผลส าเรจตามเปาหมายเชงยทธศาสตร

ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตรจะใหความส าคญกบความส าเรจตามเปาหมายในทกระดบ ตงแตเปาหมายเชงยทธศาสตรระดบชาตจนถงเปาหมายการใหบรการของกระทรวงและหนวยงาน โดยมผ รบผดชอบในแตละระดบอยางชดเจน ดงน ๑. เปาหมายเชงยทธศาสตรระดบชาต เปนผลลพธทรฐบาลคาดหวงจะใหเกด ประโยชนสงสดแกประชาชนและประเทศชาต รฐบาลทกรฐบาลทเขามาบรหารประเทศ จะมกรอบนโยบาย เปนแนวทางในการบรหารจดการประเทศโดยใชงบประมาณรายจายประจ าปเปนเครองมอทส าคญในการขบเคลอนนโยบายใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายและกรอบเวลาทก าหนด ทงน เปาหมายเชงยทธศาสตรระดบชาตของรฐบาล เปนการก าหนดเปาหมายในชวงอายของแตละรฐบาล และสามารถก าหนดเปาหมายเปนรายปได ส านกงบประมาณจงมบทบาทส าคญในการถายทอดเปาหมายเชงยทธศาสตรระดบชาตของรฐบาล ใหเปนเปาหมายเชงยทธศาสตรประจ าป และแปลงเปนยทธศาสตรจดสรรงบประมาณรายจายประจ าป เพอเปนแนวทางในการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าป ๒. เปาหมายการใหบรการของกระทรวงจะตองเชอมโยงและค านงถงผลส าเรจ ตามเปาหมายยทธศาสตรระดบชาต ซงเปาหมายยทธศาสตรระดบชาตอาจด าเนนการโดยกระทรวงใดกระทรวงหนงหรอตองรวมกนด าเนนการโดยหลายกระทรวงในลกษณะบรณาการ เพอใหเกดผลส าเรจแกชมชน หรอสงคม ๓ . เป าหมายการใหบ รการของหนวยงานจะตองสอดคลองกบ เปาหมายการให บรการของกระทรวง โดยมการก าหนดผลผลตของหนวยงานซงอาจเปนบรการหรอสงของทใหบรการแกประชาชนและมตวชวดผลส าเรจทแสดงในหลายมต ทงในเชงปรมาณ คณภาพ เวลา และคาใชจาย

ข. เนนหลกการธรรมาภบาล

ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตรเปนระบบทเนนหลกการธรรมาภบาลหรอหลกการบรหารจดการทด ดงน ๑. มการแบงหนาทความรบผดชอบในแตละระดบไดชดเจน เรมตงแตจากระดบ รฐบาลหรอคณะรฐมนตรรบผดชอบตอผลส าเรจตามเปาหมายเชงยทธศาสตรระดบชาต เพราะรฐบาลเปนผบรหาร

Page 23: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 23

www.pytchtutor.com

และผก าหนดนโยบายสงสดของประเทศสระดบกระทรวงหรอรฐมนตรทรบผดชอบตอผลส าเรจตามเปาหมายการใหบรการของกระทรวง และสนสดทระดบหนวยงานหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบตอผลส าเรจของผลผลตทสงผล โดยตรงตอประชาชน ๒. มระบบการตดตามประเมนผลและการรายงานผลการด าเนนงานทโปรงใส ตรวจสอบได เพอเปนการตรวจสอบผลการด าเนนงานของทกหนวยงานวาไดบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไวหรอไม โดยมตวชวดผลส าเรจในทกมตทงเชงปรมาณ คณภาพ เวลา และคาใชจาย ไวอยางชดเจน เพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจในการบรหาร ตลอดจนเปนการแสดงความรบผดชอบของหนวยงานตอผลส าเรจของงานและมรปแบบของการรายงานผลแบงเปน ๒ สวน คอ รายงานผลการปฏบตงาน และรายงานดานการเงนซงจะตองเปดเผยตอสาธารณะเพอความโปรงใสและตรวจสอบได

ค. การมอบอ านาจการบรหารจดการงบประมาณ

ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตรจะเนนใหกระทรวงและหนวยงานรบผดชอบก าหนดเปาหมายและยทธศาสตรในการใหบรการทมความเชอมโยงและสอดคลองกนในแตละระดบเพอบรรลผลส าเรจของเปาหมายเชงยทธศาสตรระดบชาตและสงเสรมใหกระทรวง /หนวยงานมบทบาทในการตดสนใจมากขน นอกจากนยงผอนคลายกฎระเบยบตาง ๆ ใหกระทรวงและหนวยงานมความคลองตวในการบรหารจดการงบประมาณมากขน เพอใหสามารถบรรลผลสมฤทธสประชาชนไดอยางเปนรปธรรม

ง. การเพมขอบเขตความครอบคลมของงบประมาณ

การจดท างบประมาณรายจายทผานมามขอบเขตจ ากดอยแตเพยงคาใชจาย ของกจกรรมทใชจายจากเงนงบประมาณแผนดนเทานน ไมรวมกจกรรมทใชเงนนอกงบประมาณ เชน เงนก เงนชวยเหลอ และเงนรายไดของหนวยงาน เปนตน ดงนนการน าเงนนอกงบประมาณมาพจารณารวมกนกบงบประมาณรายจายประจ าป จะท าใหแผนการเงนโดยรวมของภาครฐมความสมบรณ ครอบคลมและสามารถใชประโยชนในการวางแผนทางการเงนและการคลงไดถกตองเหมาะสมยงขน

Page 24: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 24

www.pytchtutor.com

จ. การประมาณการงบประมาณรายจายลวงหนาระยะปานกลาง

(MEDIUM TERM EXPENDITURE FRAMEWORK : MTEF)

เปนการประมาณการรายจาย ๓ ปลวงหนาจากคาใชจายทหนวยงานไดรบอนมต ในปจจบน ภายใตสมมตฐานวาไมมการเปลยนแปลงนโยบายใหมส าหรบแผนงานตาง ๆ เหลานน ซงจะท าใหมนใจไดวาสดสวนของคาใชจายทเกดขนในอนาคตนน สอดคลองกบเปาหมายการพฒนาประเทศในแตละดาน การประมาณการวงเงน งบประมาณรายจายลวงหนาระยะปานกลางจะด าเนนการทงแบบ Top Down และBottom UP โดยการประมาณการแบบ Top Down จะเปนการประมาณการรายจายจากระดบนโยบาย โดยพจารณาจากสมมตฐานทางการเศรษฐกจและนโยบาย การคลงของรฐบาล สวนการประมาณการแบบ Bottom Up จะเปนการประมาณการรายจายจากระดบหนวยงานภายใตสมมตฐานวาจะไมมนโยบายใหมในระยะเวลา ๑+๓ ป ซง MTEF ทง ๒ แบบ ท าใหส านกงบประมาณและรฐบาลทราบถงตวเลขพนฐาน ของงบประมาณในแตละป ซงรฐบาลอาจจะมนโยบายทจะเปลยนแปลงตวเลขดงกลาวไดโดยใชขอมลผลการด าเนนงานของสวนราชการมาชวยในการตดสนใจ นอกจากนยงชวยใหการวางแผนการจดสรรทรพยากรมประสทธภาพและรกษาวนยทางการคลง

โครงสรางระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร

ระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตรไดก าหนดโครงสรางทแสดงถงความสมพนธระหวางผ รบผดชอบการด าเนนงานไว ๓ ระดบ คอ รฐบาล กระทรวง และสวนราชการโดยใชเปาหมายและยทธศาสตรเปนตวน าไปสความส าเรจทตองการ กระบวนการท างานจะมความเชอมโยงและมความสมพนธซงกนและกน สวนราชการจะตองปฏบตงานภายใตกระทรวงซงรบนโยบายจากรฐบาลไปปฏบต และมจดมงหมายสดทายคอเปาหมายยทธศาสตรชาต โดยมระบบการตดตามและประเมนผลความส าเรจของแตละระดบจากตวชวดทก าหนดไว

Page 25: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 25

www.pytchtutor.com

กระบวนการงบประมาณ

กระบวนการงบประมาณแผนดน (Budget Process) หรอวธการงบประมาณ (Budget Procedure) หมายถง กระบวนการทเปนล าดบขนตอนเกยวกบการก าหนดแผนความตองการในการจดท างบประมารรายจายประจ าป เรมตงแตการทบทวนผลการด าเนนงานของหนวยงานทผานมา การจดท ากรอบวงเงนในระดบมหภาค การเสนอของบประมาณรายจายของหนวยงานตาง ๆ ไปจนถงขนทรฐบาลแถลงรายงานการรบจายเงนประจ าปตอรฐสภาเพอเสนอรฐสภาพจารณาอนมตและตราเปนพระราชบญญตประกาศเปนกฎหมายใชเปนกรอบในการบรหารและตดตามประเมนผลงบประมาณรายจายประจ าป กระบวนการงบประมาณประกอบดวยขนตอนหลกทส าคญดงตอไปน

๑. การจดเตรยมงบประมาณ (BUDGET PREPARATION)

เปนขนตอนแรกของกระบวนการงบประมาณ ซงฝายบรหาร คอ รฐบาลมหนาทในการเสนองบประมาณรายจายประจ าปตอฝายนตบญญตเพอพจารณาอนมตในทางปฏบตผ มบทบาทในการจดท างบประมาณรายจายโดยตรง ไดแก สวนราชการรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ ผใชงบประมาณและส านกงบประมาณ ส านกงบประมาณมอ านาจหนาทในการวเคราะหค าขอตงงบประมาณรายจายของสวนราชการ รฐวสาหกจ และหนวยงานอนของรฐและจดท าเปนรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปเสนอตอนายกรฐมนตร เพอใหคณะรฐมนตรพจารณาและเสนอตอรฐสภาตอไป

การจดเตรยมงบประมาณประกอบดวยกระบวนการส าคญ ๓ ประการ คอ การทบทวนงบประมาณ การวางแผนงบประมาณ และการจดท างบประมาณ

๑.๑ การทบทวนงบประมาณ (Budget Revision) กระบวนการทบทวนงบประมาณ มวตถประสงคหลกเพอวางกรอบในการปรบเปลยนบทบาท

ภารกจและแผนด าเนนงานของหนวยงานใหสอดคลองกบล าดบความส าคญทางนโยบาย ศกยภาพของหนวยงาน และสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป การทบทวนงบประมาณจะใหความส าคญกบองคประกอบตาง ๆ ดงน

ผลการด าเนนงานทผานมา

ความพรอมและศกยภาพของหนวยงานทรบนโยบายไปปฏบต

Page 26: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 26

www.pytchtutor.com

กฎหมายรองรบและระเบยบตาง ๆ ทเกยวของ

สภาพแวดลอมทางสงคม เศรษฐกจ และการเมองทเปลยนแปลงไป

นโยบายหรอยทธศาสตรการพฒนาของรฐบาลใหมทรฐบาลประกาศในปทผานมาจนถงปจจบน

แนวโนมและสถตยอนหลงของวงเงนทไดรบจดสรร ๑.๒ การวางแผนงบประมาณ (Budget Planning) การวางแผนงบประมาณ เปนการสรางความเชอมโยงของเศรษฐกจในภาพรวม แผนพฒนา

การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการบรหารราชการแผนดน แผนปฏบตราชการของหนวยงาน เพอก าหนดเปนนโยบายงบประมาณ วงเงนงบประมาณรายจายประจ าป และยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าป การวางแผนงบประมาณทส าคญ ประกอบดวย

การคาดการณทางเศรษฐกจและการคลงมหภาค เปนการวเคราะหและประเมนผลกระทบของการใชจายภาครฐทมตอสถานการณทางเศรษฐกจ เพอจดท าขอเสนอทางเศรษฐกจมหภาพ โดยการพจารณารวมกนของ ๔ หนวยงานหลก ไดแก ส านกงบประมาณ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงการคลง และธนาคารแหงประเทศไทย โดยมการด าเนนงาน ดงน

- การคาดการณแนวโนมเศรษฐกจทวไป - การก าหนดเครองชวดระดบมหภาค เชน GDP เงนเฟอ อตราการเจรญเตบโตทาง

เศรษฐกจ อตราการวางงาน - การวเคราะหภาระงบประมาณอนเนองจากนโยบายส าคญ

การประมาณการรายได กระทรวงการคลง โดยส านกงานเศรษฐกจการคลงจะท าหนาทรายงานประมาณการรายไดตอทประชม ๔ หนวยงานหลก เพอใหความเหนชอบรวมกนและน าไปเปนกรอบในการก าหนดวงเงนงบประมารรายจายประจ าปตอไป

การประมาณการหนสาธารณะ เปนการจดท าประมาณการภาระหนภาครฐประจ าปและประมาณการลวงหนา รวมทงการพจารณาแผนการกอหนตางประเทศ

การก าหนดนโยบายงบประมาณและวงเงนงบประมาณรายจายประจ าป หนวยงานหลก ๔ หนวย คอ ส านกงบประมาณ กระทรวงการคลง ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และธนาคารแหงประเทศไทย จะรวมกนก าหนดนโยบายและวงเงนงบประมาณท

Page 27: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 27

www.pytchtutor.com

เหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจและนโยบายของรฐบาล ซงส านกงบประมาณจะจดท าขอเสนอวงเงนดงกลาวเสนอตอคณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบกอนทจะจดท างบประมาณในขนรายละเอยด

๑.๓ การจดท างบประมาณ (Budget Formulation) ส านกงบประมาณจะน าเสนอปฏทนงบประมาณเพอใหคณะรฐมนตรใหความเหนชอบและแจง

สวนราชการและรฐวสาหกจเพอเปนการเตรยมความพรอมในการจดท างบประมาณรายจายประจ าปและเมอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบนโยบายงบประมาณ ยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ และวงเงนงบประมาณรายจายประจ าปแลว ส านกงบประมาณจะมหนงสอแจงแนวทางการด าเนนงานในการจดท างบประมาณรายจายประจ าป และคมอปฏบตเกยวกบการจดท าค าของบประมาณรายจายประจ าป

ในสวนของหนวยงาน เมอกระทรวงไดรบปฏทนงบประมาณและคมอจดท าค าขอจากส านกงบประมาณแลว กระทรวงจะแจงไปยงหนวยงานในสงกดเพอจดท าค าของบประมาณสงใหส านกงบประมาณพจารณา และจดท าเปนรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป พรอมทงเอกสารงบประมาณเสนอตอนายกรฐมนตรเพอน าเสนอคณะรฐมนตรพจารณาและน าเสนอตอรฐสภา เปนเวลาอยางนอย ๒ เดอนกอนวนเรมปงบประมาณนนตามทก าหนดไวในมาตรา ๑๕ ของพระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ และทแกไขเพมเตม

ส าหรบเอกสารงบประมาณทน าเสนอตอรฐสภาตามพระราชบญญตวธการงบประมาณ พ .ศ. ๒๕๐๒ และทแกไขเพมเตมไดก าหนดใหรฐบาลเสนอค าแถลงของนายกรฐมนตร พรอมดวยขอมลรายละเอยดตาง ๆ เชน ฐานะการเงนการคลงของประเทศ รายรบรายจายเปรยบเทยบปปจจบน ปทขอตงงบประมาณรายจายและปทลวงมาแลว หนของรฐบาลทมอยและทจะขอก ใหม เปนตน ซงโดยทวไปจะน าเสนอรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปพรอมเอกสารประกอบประมาณจ านวน ๑๒ เลม และเรยกเอกสารฉบบนวาเอกสารงบประมาณ (Budget Document)

๒. การอนมตงบประมาณ (BUDGET ADOPTION)

การอนมตงบประมาณ หมายถง การพจารณาอนมตรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป พรอมทงเอกสารประกอบงบประมาณซงฝายบรหารหรอรฐบาลเสนอตอฝายนตบญญตหรอรฐสภาซงประกอบดวย ๒ สภา คอสภาผ แทนราษฎรและวฒสภา โดยรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป จะผานการพจารณาจากสภาผแทนราษฎรกอน ๓ วาระ แลวจงเสนอวฒสภาพจารณากอนน าทลเกลาถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงลงพระปรมาภไธยประกาศใชเปนกฎหมายตอไป

Page 28: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 28

www.pytchtutor.com

กระบวนการอนมตงบประมาณ จะเรมขนภายหลงจากทรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปผานการพจารณาโดยคณะรฐมนตรแลว ส านกงบประมาณจะเตรยมเอกสารงบประมาณเพอใหนายกรฐมนตรเสนอตอรฐสภาเพอพจารณา ซงการพจารณารางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปของสภาผแทนราษฎรประกอบดวย ๓ วาระ

วาระท ๑ เปนการพจารณารบหลกการแหงรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ ารวมถงการแตงตงคณะกรรมาธการวสามญพจารณารางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป

วาระท ๒ เปนการพจารณาในขนกรรมาธการและการพจารณาเตมสภาเรยงตามมาตรา วาระท๓ เปนการพจารณาอนม ตและประธานสภาผ แทนราษฎรจะเปนผ เสนอราง

พระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปตอวฒสภาเพอพจารณาตอไป วฒสภาจะด าเนนการพจารณารางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป โดยตง

คณะกรรมาธการขนมาเพอศกษารางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปเชนเดยวกน และตองพจารณาใหความ “เหนชอบ ” หรอ “ไม เหนชอบ ” ใหแลวเสรจภายใน ๒๐ วน นบแตวนท รางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปมาถงวฒสภา ทงนเวนแตสภาผแทนราษฎรไดลงมตใหขยายเวลาออกไปเปนกรณพเศษ หากวฒสภาไมสามารถพจารณาใหเสรจภายในก าหนดเวลา ใหถอวาวฒสภาไดใหความเหนชอบตามรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายนน

หากรางพระราชบญญ ตงบประมารรายจายประจ าปไดรบการเหนชอบจากวฒสภาแลว นายกรฐมนตรจ าน า รางพระราชบญญ ตงบประมาณรายจายประจ าปขนทลเกลาถวายเพ อพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธย ประกาศในราชกจจานเบกษาใชบงคบเปนกฎหมายตอไป

๓. การบรหารงบประมาณ (BUDGET EXECUTION)

เมอพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปประกาศเปนกฎหมายใชบงคบแลว สวนราชการ รฐวสาหกจและหนวยงานอนของรฐผ ใชงบประมาณ และหนวยงานทเกยวของกบการบรหารงบประมาณรายจายจะตองวางแผนการปฏบตงานและแผนการใชจายงบประมาณใหสอดคลองกบเปาหมายการใหบรการกระทรวง ผลผลต/โครงการ ตามวงเงนงบประมาณรายจายทระบไวในเอกสารประกอบพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป ซงการบรหารงบประมาณเกยวของกบการอนมตจดสรรงบประมาณ การโอนเปลยนแปลงรายการ และการกนเงนเหลอมป

Page 29: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 29

www.pytchtutor.com

๔.การตดตามประเมนผลงบประมาณ (BUDGET MONITORING AND VALUATION)

การตดตามประเมนผลงบประมาณจะหมายรวมถงขนตอนการควบคมตดตามการปฏบตงาน และการใชจายงบประมาณของสวนราชการ รฐวสาหกจ และหนวยงานอนของรฐ ใหเปนไปตามวตถประสงค เปาหมายการใหบรการของกระทรวง ผลผลต /โครงการ ทปรากฏในพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปและเอกสารงบประมาณรายจายประจ าปและตามกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบทเกยวกบการใชจายเงนแผนดน รวมทงการประเมนผลสมฤทธของการด าเนนงานของหนวยงานทผานมา

Page 30: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 30

www.pytchtutor.com

Page 31: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 31

www.pytchtutor.com

การจดท างบประมาณ

พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ และทแกไขเพมเตม ไดก าหนดวธการในการจดท างบประมาณไวและเพอใหเกดความเขาใจในกฎหมายฉบบนครบถวน จงขออธบายตงแตค านยามศพทของกฎหมายและขนตอนในการจดท างบประมาณตามล าดบ นยามศพท

“งบประมาณรายจาย” หมายความวา จ านวนเงนอยางสงทอนญาตใหจายหรอใหกอหน ผกพนได ตามวตถประสงคและภายในระยะเวลาทก าหนดไวในพระราชบญญตงบประมาณรายจาย

“งบประมาณรายจายขามป” หมายความวางบประมาณรายจายทใชไดเกนปงบประมาณ ตามวตถประสงคและระยะเวลาทก าหนดไวในพระราชบญญตงบประมาณรายจาย

“ปงบประมาณ ” หมายความวาระยะเวลาตงแตวนท ๑ ตลาคม ของปหนงถงวนท ๓๐ กนยายนของปถดไป และใหใชป พ.ศ. ทถดไปนนเปนชอส าหรบปงบประมาณนน

“หน” หมายความวา ขอผกพนทจะตองจายหรออาจจะตองจายเปนเงน สงของหรอบรการ ไมวาจะเปนขอผกพนอนเกดจากการก ยม การค าประกน การซอ หรอการจางโดยใชเครดต หรอจากการอนใด

“เงนประจ างวด” หมายความวา สวนหนงของงบประมาณรายจายท แบงสรรใหจาย หรอใหกอหนผกพนในระยะเวลาหนง

“สวนราชการ” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม หรอทบวงการเมอง ทมฐานะเทยบเทา ส านกงานหรอหนวยงานอนใดของรฐ แตไมรวมตลอดถงรฐวสาหกจ หรอหนวยงานตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการสวนทองถน

“รฐวสาหกจ” หมายความวา (ก) องคการของรฐบาลหรอหนวยงานธรกจทรฐบาลเปนเจาของ (ข) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทสวนราชการมทนรวมอยดวยเกนกวารอยละหาสบ (ค) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทสวนราชการ และ/หรอรฐวสาหกจ ตาม (ก) และ/

หรอ (ข) มทนรวมอยดวยเกนกวารอยละหาสบ (ง) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทสวนราชการและ/หรอรฐวสาหกจตาม (ค) และ/หรอ

(ก) และ/หรอ (ข) มทนรวมอยดวยเกนกวารอยละหาสบ

Page 32: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 32

www.pytchtutor.com

(จ) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทสวนราชการ และ /หรอรฐวสาหกจ ตาม (ง) และ/หรอ (ก) และ/หรอ (ข) และ/หรอ (ค) มทนรวมอยดวยเกนกวา รอยละหาสบ

“ผอ านวยการ” หมายความวา ผอ านวยการส านกงบประมาณ “รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง

ผมหนาทจดท างบประมาณ

ผอ านวยการ มอ านาจหนาทในการจดท างบประมาณและใหมอ านาจหนาทเกยวกบงบประมาณดงน

เรยกใหสวนราชการและรฐวสาหกจเสนอประมาณการรายรบและรายจาย ตามแบบและหลกเกณฑ พรอมดวยรายละเอยดตามทผอ านวยการก าหนด

วเคราะหงบประมาณและการจายเงนของสวนราชการและรฐวสาหกจ

ก าหนด เพม หรอลดเงนประจ างวดตามความจ าเปนของการปฏบตงานและตามก าลงเงนของแผนดน

ก าหนดระยะเวลาของเงนประจ างวด นอกจากนผอ านวยการยงมอ านาจเรยกใหสวนราชการและรฐวสาหกจเสนอขอเทจจรงตามท

เหนสมควรและใหผอ านวยการหรอพนกงานเจาหนาททผอ านวยการมอบหมายมอ านาจเขาตรวจสอบสรรพสมดบญช เอกสารและหลกฐานตาง ๆ ของสวนราชการและรฐวสาหกจ

การเสนอขอตงงบประมาณรายจายประจ าป

การเสนอขอตงงบประมาณประจ าปของสวนราชการหรอรฐวสาหกจ ใหหวหนาสวนราชการหรอรฐวสาหกจมอบหมายใหเจาหนาทผหนงเปนเจาหนาทงบประมาณ มหนาทเกยวกบงบประมาณของสวนราชการหรอรฐวสาหกจนน

ใหรฐมนตรเจาสงกดของสวนราชการหรอรฐวสาหกจ หรอรฐมนตรซงตามกฎหมายใหมหนาทก ากบหรอควบคมกจการของรฐวสาหกจ มหนาทรบผดชอบในการยนงบประมาณประจ าปของสวนราชการหรอรฐวสาหกจนนตอผอ านวยการภายในเวลาทผอ านวยการก าหนด ในกรณ รฐวสาหกจทเปนบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลใหรฐมนตรเจาสงกดของสวนราชการหรอรฐวสาหกจเจาของทน เปนผ มหนาทรบผดชอบยนงบประมาณประจ าปตอผอ านวยการภายในเวลาทผอ านวยการก าหนด งบประมาณ

Page 33: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 33

www.pytchtutor.com

ประจ าปนน ถามไดยนภายในเวลาทผ อ านวยการก าหนด ผ อ านวยการอาจพจารณาตงงบประมาณประจ าปตามทเหนสมควร

เมอสวนราชการ สงค าของบประมาณประจ าปไปยงส านกงบประมาณแลวส านกงบประมาณจะพจารณาค าของบประมาณและด าเนนการตามปฏทนงบประมาณ ทก าหนดไวในแตละปงบประมาณ ซงก าหนดใหผอ านวยการเสนองบประมาณประจ าปตอนายกรฐมนตรเพอคณะรฐมนตรเสนอตอรฐสภาเปนเวลาอยางนอย ๒ เดอนกอนวน เรมปงบประมาณนน

การเสนองบประมาณรายจายประจ าปตอรฐสภา

การเสนองบประมาณประจ าปตอรฐสภา โดยปกตใหประกอบดวย

ค าแถลงประกอบงบประมาณแสดงฐานะและนโยบายการคลงและการเงน สาระส าคญของงบประมาณ และความสมพนธระหวางรายรบและงบประมาณรายจายทขอตง

รายรบรายจายเปรยบเทยบระหวางปทลวงมาแลว ปปจจบนและปทขอตงงบประมาณรายจาย

ค าอธบายเกยวกบประมาณการรายรบ

ค าชแจงเกยวกบงบประมาณรายจายทขอตง

รายงานเกยวกบการเงนของรฐวสาหกจ

ค าอธบายเกยวกบหนของรฐบาลทงทมอยแลวในปจจบนและทเสนอขอก เพมเตม

รายงานการรบจายเงนหรอทรพยสนทมผมอบใหเพอชวยราชการ

รางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป ในการเสนองบประมาณนน ถาประมาณการรายรบประเภทรายไดตามอ านาจกฎหมายทมอย

แลว เปนจ านวนต ากวางบประมาณรายจายทงสนทขอตงใหแถลงวธหาเงนสวนทขาดดลตอรฐสภาดวย แตถาเปนจ านวนสงกวากใหแถลงวธทจะจดการแกสวนทเกนดลนนในทางทจะเปนประโยชนอยางยง

การเสนองบประมาณรายจายเพมเตม

ในกรณจ าเปนจะตองจายเงนหรอกอหนผกพนเกนกวา หรอนอกเหนอไปจากทก าหนดไวในพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป คณะรฐมนตรอาจเสนอรางพระราชบญญตงบประมาณ

Page 34: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 34

www.pytchtutor.com

รายจายเพมเตมตอรฐสภาได และใหแสดงถงเงนทพงไดมาส าหรบจายตามงบประมาณรายจายเพมเตมทขอตงดวย การจดท างบประมาณเพมเตมใหเปนไปตามวธการทผอ านวยการก าหนด

การประกาศใชงบประมาณรายจายประจ าป

รางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปเมอผานการพจารณาของรฐสภาแลวนายกรฐมนตรจะน าทลเกลาฯ ถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธย และเมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลว จงจะมผลใชบงคบ

ขนตอนการบรหารงบประมาณงาน

การท างบประมาณ ผ ท างบประมาณตองเขาใจกระบวนการทเกยวของกบการด าเนนงานจดเตรยมงบประมาณรายรบ การจดตงงบประมาณรายจาย การอนมตและบรหารงบประมาณ การรายงานผลการใชจายงบประมาณซงจะเกยวพนกบทกหนวยงาน กระบวนการด าเนนงานในเรองงบประมาณทงหมดน อาจแบงออกเปน ๓ ขนตอน คอ

๑) การจดเตรยมงบประมาณ ๒) การอนมตงบประมาณ ๓) การบรหารงบประมาณ

การจดเตรยมงบประมาณ

หมายถง การจดเตรยมงบประมาณทง ๒ ดาน คอ วงเงนงบประมาณรายรบและวงเงนงบประมาณรายจายในขนตอนการจดเตรยมงบประมาณยงสามารถแบงขนตอนออกไดดงน ๑ ประมาณการรายรบและประมาณการรายจาย ในการจดท างบประมาณประจ าปจะตองมการประมาณการรายรบไววาจะสามารถจดหารายรบเพอใชเปนงบประมาณรายจายเปนจ านวนเงนเทาใด ซงการก าหนดรายรบ รายจาย จะตองเปนไปอยางเหมาะสมและสมดล ๒ ก าหนดแนวนโยบายงบประมาณ คณะผ บ รหารหนวยงานตองก าหนดแนวนโยบายงบประมาณ โดยพจารณาถงความสอดคลองทจะมตอนโยบายของหนวยงานและผลกระทบทจะเกดขนจากงบประมาณทมตอสงคมและดานอนดวย

Page 35: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 35

www.pytchtutor.com

๓ ก าหนดวงเงนของแตละหนวยงาน เมอไดรบนโยบายงบประมาณแลวจะตองมการพจารณา ก าหนดวงเงนและจดสรรวงเงนตามแนวนโยบายงบประมาณ ๔ หนวยงานจดท าค าขอตงงบประมาณ เมอหนวยงานไดรบทราบวงเงนงบประมาณของตวเองแลว ตองจดท าค า ขอตงงบประมาณรายจายประจ าป โดยยดแนวนโยบายงบประมาณทไดก าหนดไวแลว ๕ คณะกรรมการบรหารงบประมาณและการเงน พจารณา รายละเอยดงบประมาณทหนวยงานตาง ๆ ท าค า ขอตงงบประมาณรายจายขนมา โดยพจารณาดานความเหมาะสม ความสอดคลองตอแผนพฒนาเศรษฐกจฯ นโยบายงบประมาณ ความพรอมของหนวยงานทจะปฏบตงาน อาจมการปรบลดงบประมาณไดตามความเหมาะสม และแกไขปรบปรงค า ของบประมาณท าเปนเอกสารงบประมาณเสนอตอคณะกรรมการพจารณางบประมาณ ๖ คณะกรรมการพจารณางบประมาณ พจารณารางงบประมาณรายจาย โดยพจารณารายละเอยดแผนงาน งาน และโครงการตาง ๆ วาเหมาะสมเพยงใด สมควรอนมตหรอไม

การอนมตงบประมาณ

หมายถง การพจารณางบประมาณทหนวยงานเสนอขนมาโดยผ มอ านาจในการอนมตงบประมาณ มอ านาจทจะวเคราะหตดและแกไขเปลยนแปลงงบประมาณได แตตองอยภายในวงเงนงบประมาณทเสนอมา

การบรหารงบประมาณ

หมายถง การควบคมการใชจายงบประมาณใหเปนไปตามแผนงาน งาน และโครงการทไดรบอนมตงบประมาณ เพอปองกนการรวไหล โดยการควบคมการเบกจายเงน การตรวจสอบตามระเบยบทหนวยงานก าหนด ซงมรายละเอยดตามขนตอนดงน ๑ การท าแผนปฏบตการ เมอหนวยงานไดรบอนมตงบประมาณแลวใหท าแผนปฏบตการโดยก าหนดกจกรรมทจะท าและจ านวนเงนทจะใชในชวงเวลาตาง ๆ ใหเหมาะสมกบก าลงเงนทประมาณการจะไดรบ ๒ ด าเนนการใชงบประมาณตามแผนปฏบตการ โดยการขออนมตเงนตามระเบยบของหนวยงาน

Page 36: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 36

www.pytchtutor.com

๓ การตรวจสอบ เมอมการเบกจายเงนไปแลว ตองมการตรวจสอบวาไดใชจายเงนไปตามจรงทเบกไปหรอไม การตรวจสอบจงเปนวธการส าคญทจะควบคมการบรหารดานการเงนเปนไปตามแผนปฏบตการไมรวไหล และใหปฏบตใหถกตองตามระเบยบทางการเงน ๔ การรายงาน เปนวธการหนงในการตรวจสอบและประเมนผล ใหมการรายงานผลงานทไดปฏบตไปแลว เปนระยะ ๆ เพอสามารถทบทวนผลการปฏบตงานตามแผนปฏบตการทก าหนดไววามความคบหนาไปประการใดและจะตองใชเปนผลในการตงงบประมาณในปตอไปดวย

การเตรยมงบประมาณรายรบ

๑ การก าหนดงบประมาณรายรบ ในการจดท างบประมาณประจ าป จะตองมการก าหนดรายรบกอนวาจะหาไดจากทางใดมากนอยเพยงใด กอนทจะไปก าหนดวาจะใชจายในดานตาง ๆ อยางไร ตามปกตการจดท างบประมาณจะตองมการก าหนดวงเงนขนมา ๒ วงเงน คอ งบประมาณการรายรบและงบประมาณรายจาย โดยตองพจารณาเงนทง ๒ ดาน นใหสมดลกน การประมาณการรายรบเปนสงส าคญ และมอทธพลตอการพฒนาของหนวยงานเปนอยางยง ดงนนจงควรมการก าหนดงบประมาณรายรบใหละเอยดรอบคอบการประมาณการรายรบนนหนวยงานทรบผดชอบ จะประมาณการโดยใชสถตแนวโนมประมาณการการรายรบของปทลวงมาเปนฐานในการค านวณ ในขณะทหนวยงานอน ๆ ทมรายไดและมหนาทจดเกบรายได จะตองแจงประมาณการรายรบของตนเองเขามาดวยเพอทจะไดน า มาพจารณาเปรยบเทยบกนกบรายการทไดประมาณการไวแลววามความแตกตางกนอยางไร ถาหากมขอแตกตางกนมาก จะตองมการปรกษาหารอ หาขอยตในตวเลขประมาณการรายรบนน ๆ เพอทจะสรปออกมาเปนประมาณการรายรบทงหมดตอไป ๒ ขอควรค านงเกยวกบรบการประมาณการรายรบ การประมาณการรายรบใหเปนไปอยางมประสทธภาพ และกอใหเกดประโยชนสงสดควรค านงถงดงน ๑) หนวยงานทจะท าหนาท ก าหนดงบประมาณนนตองเปนหนวยงานทท าหนาทเปนศนยกลางเกยวกบงบประมาณ ในการประมาณการรายรบตองท ารวมกบหนวยงานทมรายไดและจดเกบเงน

Page 37: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 37

www.pytchtutor.com

๒) ควรมการก าหนดงบประมาณรายรบอยางละเอยดรอบคอบ เหมาะสมและถกตองมากทสด ครอบคลมทกดานตามระเบยบวาดวยการบรหารงบประมาณและการจดการเงนรายไดของหนวยงานนน ๓) ควรมการจ าแนกประเภทรายไดใหเหมาะสมเพอความสะดวกในการประมาณการเพราะรายไดแตละประเภทไมเหมอนกนและมวธการประมาณการรายไดตางกน การจ าแนกประเภทรายไดใหเหมาะสม จงเปนสงส าคญในอนทจะชวยใหการประมาณการรายได ถกตองแนนอนยงขน๔) ควรค านงถงสาเหตทมผลกระทบตอรายได ทท าใหการจดเกบรายไดไมเปนไปตามประมาณการ ผประมาณการรายไดตองคดประมาณการเพอเหตทท าใหเกบเงนไมไดตามเปาดวย ๕) ควรรวบรวมสถตตาง ๆทเกยวของกบการจดเกบรายไดไว เพราะสถตตาง ๆ เปนเครองมอส าคญและมประโยชนอยางมากในการประมาณการรายไดใหใกลเคยงกบความจรง ๖) ควรมวธการก าหนดรายรบใหเหมาะสม การประมาณการรายรบงบประมาณมวธการหลายวธ ซงพอสรปได ๓ รปแบบ คอ (๑) วธการประมาณการโดยตรง เปนวธการศกษาถงแหลงรายไดตาง ๆ อยางละเอยดและหาตวก าหนดทมาของรายได และศกษาความสมพนธระหวางตวก าหนด และตวแปรตาง ๆ จนครบทกตว แลวจงน า มาค านวณ ประมาณการรายไดทงหมด (๒) วธหาคาเฉลย เปนการประมาณการ โดยหาคาเฉลยการเพมหรอลดของรายรบจากแหลงตาง ๆ น า มาเฉลยกนซงอาจจะใชเวลาเฉลยกปกไดตามทเหนเหมาะสม (๓) หารายรบจรงของปทผานมา เปนวธการน า รายรบจรงของปทผานมาน ามาค านวณ ประมาณการรายรบ ในปจจบนซงเปนวธทงายทสด ไมตองใชระบบเทคนคกาวหนาอะไร

การจดเตรยมงบประมาณรายจาย

๑ ระยะเวลาการจดท างบประมาณรายจาย การจดท างบประมาณรายจายจะเรมขนได ๒ ระยะดวยกน คอ ๑) การจดท างบประมาณรายจาย สามารถด าเนนการไดพรอมกบการจดท างบประมาณรายรบ โดยหนวยงานตาง ๆ ด าเนนการท างบประมาณรายจายของตวเองสงมาใหหนวยงานทจดท างบประมาณ โดยไมตองรอเพดานวงเงนงบประมาณรายรบ

Page 38: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 38

www.pytchtutor.com

๒) การจดท างบประมาณรายจายเมอไดประมาณการรายรบแลว และทราบวงเงนของหนวยงานตาง ๆ วาไดรบวงเงนเทาไรและใหจดท ารายละเอยดงบประมาณรายจายภายในวงเงนทไดรบ ๒ ขอควรค านงในการท างบประมาณรายจาย ๑) จดท าค า ขอตงงบประมาณรายจายใหใกลเคยงกบรายจายทนาจะเปนจรงมากทสดการจดท างบประมาณรายจายทสงเกนกวาความเปนจรงจ านวนมากเปนสงทไมสมควร เนองจากงบประมาณรายรบมอยอยางจ ากด ท าใหหนวยงานอนทมความพรอมและความสามารถหมดโอกาสทจะน า เงนจ านวนนนไปใชจายใหเกดประโยชน การท างบประมาณรายจายทเกนความจรงหรอไมเพยงพอเปนเหตท าใหตองมการขอโอนเงน หรอแปรเงนเปลยนแปลงงบประมาณรายจาย ท าใหเพมภาระยงยากเสยเวลา และแสดงถงการท างานทไมมประสทธภาพ ๒) การก าหนดเกณฑแนวทางการจดสรรงบประมาณ ตองมการพจารณาใหละเอยดรอบคอบ ควรค านงถงสภาพพนฐานของหนวยงานและความเหมาะสม สอดคลองกบนโยบายงบประมาณ ดงนนหนวยงานหรอองคกรทมหนาทก าหนดเกณฑในการจดสรรงบประมาณตองมความรอบคอบและหาขอยตใหไดวาจะใชเกณฑในการจดสรรงบประมาณอยางไร จงจะท าใหเกดประโยชนสงสด ๓) สภาพของโครงสรางแผนงาน ทใชตองสนองตอนโยบายและภารกจของหนวยงานและตองตอบสนองตอแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เมอแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเปลยนไป โครงสรางของแผนงานตองมการปรบตามใหสอดคลองกนดวย หนวยงานทท างบประมาณรายจายตองเขาใจสภาพโครงสรางของแผนงาน ปญหาทเกดขนทพบอยเสมอ คอ (๑) หนวยงานขาดความเขาใจความหมายขององคประกอบในโครงสรางแผนงาน เชน ค า วา วตถประสงค เปาหมาย แผนงาน งาน โครงการ กจกรรม ฯลฯ ซงมผลท าใหการจดโครงสรางแผนงานในแตละระดบสบสน (๒) ไมไดมการทบทวน วเคราะห วตถประสงค เปาหมายของกจกรรมตาง ๆ อยางจรงจง และไมไดมการทบทวนวากจกรรมใดทสมควรชะลอ หรอยบเลก เพอใหมทรพยากรทจะน า ไปใชส าหรบงาน/โครงการใหม ๆ ทคมคากวา (๓) ไมมการก าหนดตวชวดความส าเรจของแผนงาน / งาน / โครงการ

Page 39: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 39

www.pytchtutor.com

(๔) ไมมการก าหนดขอบเขตวตถประสงคในแตละระดบของโครงสรางแผนงานอยางชดเจน เชน วตถประสงคในระดบงานควรมขอบเขตกวางขวางเพยงใด หรอวตถประสงคในระดบแผนงาน มขอบเขตอยางไร และแตกตางกนอยางไร (๕) ไมมการจดล าดบความส าคญของ งาน/โครงการ ภายใตแผนงานท าใหไมสามารถใชโครงสรางแผนงานเปนเครองมอในการจดสรรงบประมาณทมอยอยางจ ากดอยางมประสทธภาพไดเทาทควร (๖) หนวยงานยงไมไดน า โครงสรางแผนงานไปใชเปนเครองมอในการตดสนใจในกระบวนการงบประมาณอยางแทจรง (๗) บางหนวยงานก าหนดแผนงานไมตรงกบแผนงานทปรากฏในโครงสรางแผนงานทส านกงบประมาณก าหนด

ปญหาในการบรหารและจดท างบประมาณ

การจดท างบประมาณ นนตองเกยวของกบคนจ านวนมาก รวมทงจะตองบรหารและจดสรรใหเกดประโยชนสงสด แตละหนวยงานจะมความแตกตางกนทงในดานการด าเนนงานบคลากร วฒนธรรมองคกร ฯลฯ ดงนนในการท างบประมาณจงประสบปญหาทแตกตางกนออกไปซงพอจะสรปไดดงน

๑. ปญหาดานระบบงบประมาณ ๒. ปญหาดานองคกรประมาณ ๓. ปญหาดานเจาหนาทงบประมาณ

ปญหาดานระบบงบประมาณ

๑ หนวยงานขาดการวางแผนระยะยาวในชวงระยะเวลา ๕ ป ตอครงถงแมจะมแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตแลว แตกเปนการท าแผนพฒนาในภาพกวาง หนวยงานจงควรมวางแผนระยะยาวของตนเอง ๒ หนวยงานตาง ๆ ท าค า ของบประมาณของตนเองโดยไมมการพจารณากลนกรองขนตอนวาสอดคลองกบนโยบายและแผนงานทไดก าหนดไวหรอไม ท าใหการบรหารงบประมาณขาดประสทธภาพ ๓ ขาดความเชอมโยงระหวางโครงสรางแผนงาน นโยบาย และแผนปฏบตการท าใหการจดระบบงานในทกระดบมความขดแยงกน

Page 40: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 40

www.pytchtutor.com

๔ โครงสรางแผนงานทใชขาดความสมบรณในตวเอง ขาดการล าดบความส าคญของงาน มความซ าซอนของงานและกอใหเกดความสบสนและสนเปลองงบประมาณเปนอยางมาก ๕ ปญหาความซ าซอนของงานและโครงการซงมสาเหตมาจากการขยายขอบเขตการด าเนนงานของหนวยงานเกนกวาทก าหนดในอ านาจหนาท ขาดการพจารณาขอบเขตของงานวาควรจะลดหรอยบเลกงานไปเมอไมมความจ าเปนในงานนนตอไปแลว ๖ ขาดขอมลพนฐานในการท างบประมาณ การท างบประมาณใหเกดประโยชนสงสดตองอาศยขอมลทสมบรณทกดาน เชน ระเบยบการเงนตาง ๆ เกณฑมาตรฐานครภณ ฑระเบยบการจายเงนคาตอบแทนการไปราชการ ขอมลจ านวนนกศกษา แผนการเรยน ฯลฯ ๗ หนวยงานตงงบประมาณรายจายโดยขาดแนวทาง ทศทางทถกตองและขาดการจดล าดบความส าคญของงบประมาณรายจายมผลท าใหงบประมาณสงเกนความจ าเปน ๘ คณะกรรมการพจารณารายละเอยดงบประมาณ ขาดประสบการณความรดานการเงนงบประมาณ และความรรอบตวเกยวกบการท างานของหนวยงาน เพอจะไดรทนการจดการงบประมาณของหนวยตาง ๆ และสามารถพจารณาไดอยางรอบคอบขนอยกบฐานของความเปนจรง ๙ ปญหาดานการจดซอจดจาง และการวางฎกาเบกจายเงนทมระเบยบขอบงคบทตองปฏบตตามมากมาย หนวยงานตองเสยเวลาในการปฏบตตามระเบยบขนตอนจนบางครงไมสามารถด าเนนการซอไดทนเวลา ๑๐ ปญหาอน ๆ เชน พสด ครภณฑทจดซอตามระเบยบหลายครง จะมคณภาพต าและไมสามารถใชงานได ซงถาไมท าตามระเบยบอาจจะถกตงกรรมการสอบสวนความผดได

ปญหาดานองคกรงบประมาณ

๑ รปแบบขององคกรไมสอดคลองกบระบบงบประมาณทใชอยองคกรงบประมาณโดยทวไปอยในรปแบบเกาไมไดจดในลกษณะแผนงาน ท าใหงานบางดานขาดหายไป ๒ ศกยภาพขององคกรขาดความพรอมในหลายดาน เชน ความพรอมของเจาหนาทปฏบตงานทงดานปรมาณและคณภาพขาดความพรอมเครองมอเครองใชททนสมยอยางพอเพยงองคกรขาดความสามารถในการปรบตวใหสอดคลองกบเหตการณทมผลตอการจดการงบประมาณ

Page 41: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 41

www.pytchtutor.com

๓ ขาดการจดองคกรตามทฤษฎองคกรและการบรหารทด ซงการบรหารทดนนจะตองค านงถงหลกการบรหารและหลกขององคกร ไดแกการวางแผน การจดองคกร การจดบคลากรการก า กบดแล การประสานงาน การรายงาน และการจดงบประมาณใหมประสทธภาพ ๔ การจดองคกรงบประมาณยงใหความส าคญไมเทาเทยมกนในแตละดาน

ปญหาดานเจาหนาทงบประมาณ

๑ เจาหนาทงบประมาณ ตองมวจารณญาณทดมความรรอบตวดานตาง ๆ เพอใชประกอบการพจารณาใหมประสทธภาพดทสดตองเปดกวางรบฟงความคดเหนทกฝายเพอน า มาเปนขอมลในการจดการงบประมาณ ๒ เจาหนาทงบประมาณขาดประสบการณและคณสมบตไมตรงกบงานทท าควรมการฝกอบรมเจาหนาทงบประมาณเพอใหมศกยภาพสงขน สามารถท างบประมาณไดอยางมประสทธภาพ ๓ เจาหนาทงบประมาณมนอยไมพยงพอ

Page 42: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 42

www.pytchtutor.com

การจ าแนกประเภทรายจาย

รายจายตามงบประมาณจ าแนกออกเปน ๒ ลกษณะ ไดแก

๑.รายจายของสวนราชการ และรฐวสาหกจ

๒.รายจายงบกลาง

รายจายของสวนราชการและรฐวสาหกจ

รายจายของสวนราชการและรฐวสาหกจ หมายถง รายจายซงก าหนดไวส าหรบแตละสวนราชการและรฐวสาหกจโดยเฉพาะ จ าแนกออกเปน ๕ ประเภทงบรายจาย ไดแก

๑ งบบคลากร

๒ งบด าเนนงาน

๓ งบลงทน

๔ งบเงนอดหนน

๕ งบรายจายอน

๑ งบบคลากร

หมายถง รายจายทก าหนดใหจายเพอการบรหารงานบคคลภาครฐ ไดแก รายจายทจายในลกษณะเงนเดอน คาจางประจ า คาจางชวคราว และคาตอบแทนพนกงานราชการ รวมถงรายจายทก าหนดใหจายจากงบรายจายอนใดในลกษณะรายจายดงกลาว

๑.๑ เงนเดอน

หมายถง เงนทจายใหแกขาราชการและพนกงานของรฐทกประเภทเปนรายเดอน โดยมอตราตามทก าหนดไวในบญชถอจายเงนเดอนประจ าป รวมถงเงนทกระทรวงการคลงก าหนดใหจายในลกษณะเงนเดอนและเงนเพมอนทจายควบกบเงนเดอน เชน

(๑) เงนประจ าต าแหนงและเงนเพมของประธานรฐสภา ประธานวฒสภา และประธานสภาผแทนราษฎร

Page 43: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 43

www.pytchtutor.com

(๒) เงนประจ าต าแหนงและเงนเพมของรองประธานวฒสภา รองประธาน สภาผแทนราษฎรและผน าฝายคานในสภาผแทนราษฎร

(๓) เงนประจ าต าแหนงและเงนเพมของสมาชกวฒสภา และสมาชกสภา ผแทนราษฎร

(๔) เงนประจ าต าแหนงและเงนเพมของประธานศาลรฐธรรมนญ และตลาการศาลรฐธรรมนญ

(๕) เงนประจ าต าแหนงขององคมนตรและรฐบรษ

(๖) เงนประจ าต าแหนงของขาราชการ

(๗) เงนเพมส าหรบต าแหนงขาราชการการเมอง

(๘) เงนเพมคาวชา (พ.ค.ว.)

(๙) เงนเพมพเศษคาภาษามลาย (พ.ภ.ม.)

(๑๐) เงนเพมพเศษส าหรบผซงด ารงต าแหนงครชางอาชวศกษาตามโครงการ เงนก เพอพฒนาอาชวศกษา (พ.ค.ช.)

(๑๑) เงนเพมพเศษส าหรบการสรบ (พ.ส.ร.)

(๑๒) เงนเพมประจ าต าแหนงทตองฝาอนตรายเปนปกต

(๑๓) เงนเพมพเศษผท าหนาทปกครองโรงเรยนต ารวจ (พ.ร.ต.)

(๑๔ ) เงนเพมพ เศษส าหรบขาราชการซงมต าแหนงหนาทประจ าอยในตางประเทศ (พ.ข.ต.)

(๑๕) เงนเบยกนดาร (บ.ก.)

(๑๖) เงนคาตอบแทนรายเดอนส าหรบขาราชการ

(๑๗) เงนชวยเหลอการครองชพขาราชการระดบตน

๑.๒. คาจางประจ า

หมายถง เงนทจายเปนคาจางใหแกลกจางประจ าของสวนราชการ โดยมอตราตามทก าหนดไวในบญชถอจายคาจางประจ า รวมถงเงนทกระทรวงการคลงก าหนดใหจายในลกษณะคาจางประจ า และเงนเพมอนทจายควบกบคาจางประจ า เชน

Page 44: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 44

www.pytchtutor.com

(๑) เงนเพมพเศษส าหรบการสรบ (พ.ส.ร.)

(๒) เงนเบยกนดาร (บ.ก.)

(๓) เงนคาตอบแทนรายเดอนส าหรบลกจางประจ า

(๔) เงนชวยเหลอการครองชพพเศษ

๑.๓. คาจางชวคราว

หมายถง เงนทจายเปนคาจางส าหรบการท างานปกตแกลกจางชวคราวของสวนราชการ รวมถงเงนเพมอนทจายควบกบคาจางชวคราว

๑.๔ คาตอบแทนพนกงานราชการ

หมายถง เงนทจายเปนคาตอบแทนการปฏบตงานใหแกพนกงานราชการ ตามอตราทก าหนดในประกาศคณะกรรมการ บรหารพนกงานราชการ รวมถงเงนทก าหนดใหจายในลกษณะดงกลาว และเงนเพมอนทจายควบกบคาตอบแทนพนกงานราชการ เชน เงนชวยเหลอการครองชพพเศษ เปนตน

๒ งบด าเนนงาน

หมายถง รายจายทก าหนดใหจายเพอการบรหารงานประจ า ไดแก รายจายทจายในลกษณะคาตอบแทน คาใชสอย คาวสด และคาสาธารณปโภค รวมถงรายจายทก าหนดใหจายจากงบรายจายอนใดในลกษณะรายจายดงกลาว

๒.๑ คาตอบแทน

หมายถง เงนทจายตอบแทนใหแกผ ทปฏบตงานใหทางราชการตามทกระทรวง การคลงก าหนด เชน

(๑) เงนคาเชาบานขาราชการ

(๒) เงนตอบแทนต าแหนงและเงนอน ๆ ใหแก ก านน ผ ใหญบาน แพทยประจ าต าบล สารวตรก านน ผ ชวยผ ใหญบานฝายรกษาความสงบ ผ ชวยผ ใหญบานฝายปกครอง อาท เงนชวยเหลอเกยวกบการศกษาของบตร เงนชวยเหลอในการท าศพ

(๓ ) คาตอบแทนก านน ผ ใหญ บาน และสมาชกอาสารกษาดนแดน ทปฏบตงานเกยวกบการเลอกตง

Page 45: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 45

www.pytchtutor.com

(๔) คาตอบแทนกรรมการตรวจคะแนน กรรมการส ารอง และเสมยนคะแนนในการเลอกตง

(๕) คาตอบแทนคณะกรรมการตรวจการจางและควบคมงานกอสรางทมค าสงแตงตงจากทางราชการ

(๖) คาตอบแทนผปฏบตงานดานการรกษาความเจบปวยนอกเวลาราชการและในวนหยดราชการ

(๗) เงนรางวลก านน ผ ใหญบาน แพทยประจ าต าบล สารวตรก านน และผชวยผใหญบาน

(๘) เงนประจ าต าแหนงผบรหารในมหาวทยาลย

(๙) เงนสมนาคณกรรมการสอบสวนวนยขาราชการ

(๑๐) เงนสมนาคณวทยากรในการฝกอบรมของสวนราชการ

(๑๑) เงนสมนาคณอาจารยสาขาวชาทขาดแคลนในสถาบนอดมศกษาของรฐ

(๑๒) เงนคาฝาอนตรายเปนครงคราว

(๑๓) เงนคาทพกผ เชยวชาญชาวตางประเทศ

(๑๔) เงนพเศษทจายใหแกลกจางของส านกราชการในตางประเทศ ตามประเพณทองถน

(๑๕) คาจางนอกเวลา คาอาหารท าการนอกเวลา

(๑๖) คาสอนพเศษในสถานศกษาของทางราชการ

(๑๗) เงนรางวลกรรมการสอบ

(๑๘) คาพาหนะเหมาจาย

(๑๙) คาเบยประชมกรรมการ

(๒๐) คารกษาพยาบาลขาราชการซงมต าแหนงหนาทประจ าอยในตางประเทศ

(๒๑) เงนชวยเหลอการศกษาบตรของขาราชการซงมต าแหนงหนาทประจ าอยในตางประเทศ

(๒๒) เงนตอบแทนพเศษของขาราชการผไดรบเงนเดอนถงขนสงของอนดบ

Page 46: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 46

www.pytchtutor.com

(๒๓) เงนตอบแทนพเศษของลกจางประจ าผไดรบคาจางขนสงของต าแหนง (๒๔) เงนตอบแทนเหมาจายแทนการจดหารถประจ าต าแหนง

(๒๕) เงนตอบแทนพเศษรายเดอนส าหรบผปฏบตงานในเขตพนทพเศษ ๒.๒ คาใชสอย

หมายถง รายจายเพอใหไดมาซงบรการ (ยกเวนบรการสาธารณปโภค สอสารและโทรคมนาคม) รายจายทเกยวกบการรบรองและพธการ และรายจายทเกยวเนองกบการปฏบตราชการทไมเขาลกษณะรายจายอน ๆรายจายเพอใหไดมาซงบรการ เชน

(๑) คาปกเสาพาดสายภายนอกสถานทราชการเพอใหราชการไดใชบรการ ไฟฟา รวมถงคาตดตงหมอแปลง เครองวด และอปกรณไฟฟาซงเปนกรรมสทธของการไฟฟา

(๒) คาจางเหมาเดนสายไฟฟาและตดตงอปกรณไฟฟาเพมเตม รวมถงการซอมแซม บ ารงรกษาหรอปรบปรงระบบไฟฟา การเพมก าลงไฟฟา การขยายเขตไฟฟา

(๓) คาวางทอประปาภายนอกสถานทราชการ เพอใหราชการไดใชบรการน าประปา รวมถงคาตดตงมาตรวดน าและอปกรณประปา ซงเปนกรรมสทธของการประปา (๔) คาจางเหมาเดนทอประปาและตดตงอปกรณประปาเพมเตม รวมถงการซอมแซม บ ารงรกษาหรอปรบปรงระบบประปา

(๕) คาใชจายในการตดตงโทรศพทพนฐาน

(๖) คาเชาทรพยสน รวมถงเงนทตองจายพรอมกบการเชาทรพยสน เชน คาเชารถยนต คาเชาอาคารสงปลกสราง คาเชาทดน คาเชารบลวงหนา ยกเวนคาเชาบานและคาเชาตไปรษณย

(๗) คาภาษ เชน คาภาษโรงเรอน เปนตน

(๘) คาธรรมเนยม ยกเวน คาธรรมเนยมการโอนเงนผานธนาคาร

(๙) คาเบยประกน

(๑๐) คาจางเหมาบรการ เพอใหผ รบจางท าการอยางหนงอยางใดซงอยในความรบผดชอบของผ รบจาง แตมใชเปนการประกอบดดแปลง ตอเตม หรอปรบปรงครภณฑ ทดนและสงกอสราง

(๑๑) คาซอมแซมบ ารงรกษาทรพยสน เพอใหสามารถใชงานไดตามปกต

กรณเปนการจางเหมาทงคาสงของและคาแรงงาน ใหจายจากคาใชสอย

Page 47: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 47

www.pytchtutor.com

สวนกรณทสวนราชการเปนผด าเนนการซอมแซมบ ารงรกษาทรพยสนเองใหปฏบต ดงน

๑. คาจางเหมาแรงงานของบคคลภายนอกใหจายจากคาใชสอย

๒. คาสงของทสวนราชการซอมาใชในการซอมแซมบ ารงรกษาทรพยสนใหจายจากคาวสด

รายจายเกยวกบการรบรองและพธการ เชน

(๑) คารบรองหมายถง รายจายในการเลยงรบรองของทางราชการ

(๒) คารบรองประเภทเครองดม

(๓) คาใชจายในพธทางศาสนา

รายจายเกยวเนองกบการปฏบตราชการทไมเขาลกษณะรายจายอน ๆ เชน

(๑) คาใชจายในการเดนทางไปราชการ (ในประเทศ) เชนคาเบยเลยง คาเชาทพก คาพาหนะ เปนตน

(๒) คาเบยเลยงทหาร หรอต ารวจ

(๓) คาเบยเลยงพยาน หรอผ ตองหา

(๔) คาของขวญ ของรางวล หรอเงนรางวล

(๕) คาพวงมาลย ชอดอกไม กระเชาดอกไม หรอพวงมาลา

(๖) คาชดใชคาเสยหาย คาสนไหมทดแทน กรณเกดอบตเหตเนองจากการปฏบตงานราชการ

(๗) เงนรางวลต ารวจคมกนทรพยสนของทางราชการ

(๘) เงนรางวลเจาหนาท

(๙) เงนประกนสงคม (ในฐานะนายจาง)

(๑๐) คาตอบแทนผ เสยหายในคดอาญา

(๑๑) คาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา

(๑๒) คาตอบแทนและคาใชจายแกพยาน

๒.๓ คาวสด

Page 48: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 48

www.pytchtutor.com

หมายถง รายจายดงตอไปน

(๑) รายจายเพอจดหาสงของซงโดยสภาพเมอใชแลวยอมสนเปลอง หมดไป แปรสภาพ หรอไมคงสภาพเดม หรอสงของทมลกษณะคงทนถาวร และมราคาตอหนวยหรอตอชดไมเกน ๕,๐๐๐ บาท รวมถงคาใชจายทตองช าระพรอมกน เชน คาขนสงคาภาษ คาประกนภย คาตดตง เปนตน

(๒) รายจายเพอจดหาโปรแกรมคอมพวเตอรทมราคาตอหนวยหรอตอชดไมเกน ๒๐,๐๐๐ บาท

(๓) รายจายเพอประกอบดดแปลง ตอเตม หรอปรบปรง ครภณฑทมวงเงนไมเกน ๕,๐๐๐ บาท ทดนและหรอสงกอสรางทมวงเงนไมเกน ๕๐,๐๐๐ บาท

(๔) รายจายเพอประกอบ ดดแปลง ตอเตมหรอปรบปรง ครภณฑคอมพวเตอร ทมวงเงนไมเกน ๕,๐๐๐ บาท

(๕) รายจายเพอซอมแซมบ ารงรกษาทรพยสนเพอใหสามารถใชงานไดตามปกต

๒.๔ คาสาธารณปโภค

หมายถง รายจายคาบรการสาธารณปโภค สอสารและโทรคมนาคม รวมถงคาใชจายทตองช าระพรอมกน เชน คาบรการ คาภาษ เปนตนตามรายการ ดงน

(๑) คาไฟฟา

(๒) คาประปา คาน าบาดาล

(๓) คาโทรศพท เชน คาโทรศพทพนฐาน คาโทรศพทเคลอนท รวมถงบตรโทรศพท บตรเตมเงนโทรศพท

(๔) คาบรการไปรษณยโทรเลข เชน คาไปรษณย คาโทรเลข คาธนาณต คาดวงตราไปรษณยากร คาเชาตไปรษณย คาธรรมเนยมการโอนเงนผานธนาคาร เปนตน

(๕) คาบรการสอสารและโทรคมนาคม รวมถงคาใชจายเพอใหไดมาซงบรการสอสารและโทรคมนาคม เชน คาโทรภาพ (โทรสาร) คาเทเลกซ คาวทยตดตามตว คาวทยสอสาร คาสอสารผานดาวเทยม คาใชจายเกยวกบการใชระบบอนเทอรเนต รวมถงอนเทอรเนตการด และคาสอสารอน ๆ เชน คาเคเบลทว คาเชาชองสญญาณดาวเทยม เปนตน

Page 49: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 49

www.pytchtutor.com

๓ งบลงทน หมายถง

รายจายทก าหนดใหจายเพอการลงทน ไดแก รายจายทจายในลกษณะคาครภณฑ คาทดนและสงกอสราง รวมถงรายจายทก าหนดใหจายจากงบรายจายอนใดในลกษณะรายจายดงกลาว ๓.๑ คาครภณฑ

หมายถง รายจายดงตอไปน

(๑) รายจายเพอจดหาสงของทมลกษณะคงทนถาวร และมราคาตอหนวยหรอตอชดเกนกวา ๕,๐๐๐ บาท รวมถงคาใชจายทตองช าระพรอมกน เชน คาขนสง คาภาษ คาประกนภย คาตดตง เปนตน

(๒) รายจายเพอจดหาโปรแกรมคอมพวเตอรทมราคาตอหนวยหรอตอชดเกนกวา ๒๐,๐๐๐ บาท

(๓) รายจายเพอประกอบ ดดแปลง ตอเตมหรอปรบปรงครภณฑ รวมท งครภณฑคอมพวเตอรทมวงเงนเกนกวา ๕,๐๐๐ บาท

(๔) รายจายเพอซอมแซมบ ารงรกษาโครงสรางของครภณฑขนาดใหญ เชน เครองบน เครองจกรกลยานพาหนะ เปนตน ซงไมรวมถงคาซอมบ ารงปกตหรอคาซอมกลาง

(๕) รายจายเพอจางทปรกษาเพอการจดหาหรอปรบปรงครภณฑ ๓.๒. คาทดนและสงกอสราง

หมายถง รายจายเพอใหไดมาซงทดนและหรอสงกอสราง รวมถงสงตาง ๆ ซงตดตรงกบทดนและหรอสงกอสราง เชน อาคาร บานพก สนามเดกเลน สนามกฬา สนามบน สระวายน า สะพาน ถนน รว บอน า อางเกบน า เขอน เปนตน รวมถงรายจายดงตอไปน

(๑) คาตดตงระบบไฟฟา หรอระบบประปา รวมถงอปกรณตาง ๆ ซงเปนการตดตงครงแรกในอาคารหรอสถานทราชการ ทงทเปนการด าเนนการพรอมการกอสราง อาคารหรอภายหลงการกอสรางอาคาร

(๒) รายจายเพ อประกอบ ดดแปลง ตอเตม หรอปรบปรงทดนและหรอสงกอสรางทมวงเงนเกนกวา ๕๐,๐๐๐ บาท เชน คาจดสวน คาถมดน เปนตน

(๓) รายจายเพอจางออกแบบ จางควบคมงานทจายใหแกเอกชน หรอนตบคคล

Page 50: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 50

www.pytchtutor.com

(๔) รายจายเพอ จางทปรกษาเพอการจดหาหรอปรบปรง ทดนและหรอสงกอสราง

(๕) รายจายทเกยวเนองกบทดนและหรอสงกอสราง เชน คาเวนคนทดน คาชดเชยกรรมสทธทดน คาชดเชยผลอาสน เปนตน

๔ งบเงนอดหนน

หมายถง รายจายทก าหนดใหจายเปนคาบ ารงหรอเพอชวยเหลอ สนบสนนการด าเนนงานของหนวยงานอสระตามรฐธรรมนญหรอหนวยงานของรฐซงมใชราชการสวนกลางตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน หนวยงานในก ากบของรฐ องคการมหาชน รฐวสาหกจ องคกรปกครองสวนทองถน สภาต าบล องคการระหวางประเทศ นตบคคล เอกชนหรอกจการอนเปนสาธารณประโยชน รวมถง เงนอดหนนงบพระมหากษตรย เงนอดหนนการศาสนา และรายจายทส านกงบประมาณก าหนดใหใชจายในงบรายจายน งบเงนอดหนนม ๒ ประเภท ไดแก

(๑) เงนอดหนนทวไป

หมายถง เงนทก าหนดใหจายตามวตถประสงคของรายการ เชน คาบ ารงสมาชกองคการอตนยมวทยาโลก คาบ ารงสมาชกสหภาพวทยกระจายเสยงแหงเอเชย เงนอดหนนเพอแกไขปญหายาเสพตด เงนอดหนนเพอบรณะทองถน เปนตน

(๒) เงนอดหนนเฉพาะกจ

หมายถง เงน ทก าหนดใหจายตามวตถประสงคของรายการและตามรายละเอยดทส านกงบประมาณก าหนด เชน รายการคาครภณฑ หรอคาสงกอสราง เปนตน

รายจายงบเงนอดหนนรายการใด จะเปนรายจายประเภทเงนอดหนนทวไป หรอเงนอดหนนเฉพาะกจ ใหเปนไปตามทส านกงบประมาณก าหนด

หนวยงานอสระตามรฐธรรมนญซงมใชราชการสวนกลางตาม พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน เชน

(๑) ส านกงานคณะกรรมการการเลอกตง

(๒) ส านกงานผตรวจการแผนดนของรฐสภา

หนวยงานในก ากบของรฐ เชน

Page 51: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 51

www.pytchtutor.com

(๑) มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

(๒) มหาวทยาลยมหามกฎราชวทยาลย

(๓) สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(๔) โรงเรยนมหดลวทยานสรณ

(๕) มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

(๖) มหาวทยาลยวลยลกษณ

(๗) มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

(๘) มหาวทยาลยแมฟาหลวง

องคการมหาชน เชน

(๑) ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (๒) สถาบนพฒนาองคกรชมชน

(๓) ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ

(๔) ศนยมานษยวทยาสรนธร

(๕) สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา

องคการระหวางประเทศ เชน

(๑) องคการการคาโลก

(๒) องคการพลงงานโลก

(๓) องคการสหประชาชาต

(๔) สถาบนทางสอสารมวลชนแหงเอเชย

(๕) สมาคมไหมโลก

(๖) สถาบนสถตระหวางประเทศ

(๗) กองทนประชากรแหงประชาชาต

(๘) องคการอนามยโลก

(๙) กรรมการกาชาดระหวางประเทศ

(๑๐) สมาคมมหาวทยาลยระหวางชาต

Page 52: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 52

www.pytchtutor.com

(๑๑) สมาคมระหวางประเทศตาง ๆ

องคกรปกครองสวนทองถน เชน

(๑) องคการบรหารสวนจงหวด

(๒) เทศบาล

(๓) องคการบรหารสวนต าบล

(๔) กรงเทพมหานคร

(๕) เมองพทยา

นตบคคล เอกชน หรอกจการอนเปนสาธารณประโยชน เชน

(๑) นกเรยน นสต นกศกษา

(๒) คณะกรรมการโอลมปก

(๓) สภาลกเสอแหงชาต

(๔) โครงการวจย

(๕) สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

(๖) สภาสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทย

(๗) สภากาชาดไทย

(๘) สภาทนายความ

(๙) เนตบณฑตยสภา

(๑๐) สมาคม หรอมลนธตาง ๆ

เงนอดหนนงบพระมหากษตรย เชน

(๑) คาใชจายในพระองค

(๒) คาใชจายในพระราชฐานทประทบ

(๓) เงนพระราชกศล

(๔) เงนคาขาวพระแกวและเครองสงเวยพระสยามเทวาธราช

(๕) เงนปพระบรมวงศานวงศ

(๖) เงนเบยหวดขาราชการฝายใน

Page 53: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 53

www.pytchtutor.com

เงนอดหนนการศาสนา เชน

(๑) คาใบเบกของรถไฟของสงฆาธการ

(๒) เงนอดหนนบรณะวด

(๓) เงนอดหนนการศกษาปรยตธรรม

(๔) เงนอดหนนการศกษาระดบมหาวทยาลยของคณะสงฆ

(๕) เงนอดหนนคณะกรรมการกลางอสลาม

(๖) เงนอดหนนฐานะจฬาราชมนตร

(๗) เงนอดหนนมซซงตาง ๆ

(๘) เงนอดหนนกจกรรมของศาสนาอน

(๙) เงนอดหนนบรณะศาสนสถานของศาสนาอน

(๑๐) เงนอดหนนยวพทธกสมาคม

(๑๑) เงนอดหนนพทธสมาคม

(๑๒) เงนนตยภต

(๑๓) เงนพระกฐน

(๑๔) เงนบชากณฑเทศน

รายจายทส านกงบประมาณก าหนดใหใชจายในงบเงนอดหนน เชน

(๑) คาฌาปนกจ

(๒) คาสนบน

(๓) คารางวลน าจบ

๕ งบรายจายอน

หมายถง รายจายทไมเขาลกษณะประเภทงบรายจายใดงบรายจายหนง หรอรายจายทส านกงบประมาณก าหนดใหใชจายในงบรายจายน เชน

(๑) เงนราชการลบ

(๒) เงนคาปรบทจายคนใหแกผขายหรอผ รบจาง

Page 54: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 54

www.pytchtutor.com

(๓) คาจางทปรกษาเพอศกษา วจย ประเมนผล หรอพฒนาระบบตาง ๆ ซงมใชเพอการจดหา หรอปรบปรงครภณฑ ทดนและหรอสงกอสราง

(๔) คาใชจายในการเดนทางไปราชการตางประเทศชวคราว

(๕) คาใชจายส าหรบหนวยงานอสระตามรฐธรรมนญ (สวนราชการ)

(๖) คาใชจายส าหรบกองทน หรอเงนทนหมนเวยน

(๗) รายจายเพอช าระหนเงนก

รายจายงบกลาง

รายจายงบกลาง หมายถง รายจายทตงไวเพอจดสรรใหสวนราชการและรฐวสาหกจโดยทวไปใชจาย ตามรายการดงตอไปน

(๑) "เงนเบยหวดบ าเหนจบ านาญ " หมายความวา รายจายทตงไวเพอจายเปนเงนบ าเหนจบ านาญขาราชการ เงนบ าเหนจลกจางประจ า เงนท าขวญขาราชการและลกจาง เงนทดแทนขาราชการวสามญ เงนคาทดแทนส าหรบผ ไดรบอนตรายในการรกษาความมนคงของประเทศเงนชวยพเศษขาราชการบ านาญเสยชวต เงนสงเคราะหผ ประสบภยเนองจากการชวยเหลอราชการ การปฏบตงานของชาตหรอการปฏบตตามหนาทมนษยธรรม และเงนชวยคาครองชพผ รบเบยหวดบ านาญ

(๒) "เงนชวยเหลอขาราชการ ลกจาง และพนกงานของรฐ" หมายความวา รายจายทตงไวเพอจายเปนเงนสวสดการชวยเหลอในดานตาง ๆ ใหแกขาราชการ ลกจาง และพนกงานของรฐ ไดแก เงนชวยเหลอการศกษาของบตร เงนชวยเหลอบตร และเงนพเศษในกรณตายในระหวางรบราชการ

(๓) "เงนเลอนขนเลอนอนดบเงนเดอนและเงนปรบวฒขาราชการ"หมายความวารายจายทตงไวเพอจายเปนเงนเลอนขนเลอนอนดบเงนเดอนขาราชการประจ าป เงนเลอนขนเลอนอนดบเงนเดอนขาราชการ ทไดรบเลอนระดบและหรอแตงตงใหด ารงต าแหนงระหวางป และเงนปรบวฒขาราชการ

(๔) "เงนส ารองเงนสมทบและเงนชดเชยของขาราชการ" หมายความวา รายจายทตงไวเพอจายเปนเงนส ารอง เงนสมทบ และเงนชดเชยทรฐบาลน าสงเขากองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ

(๕) “เงนสมทบของลกจางประจ า" หมายความวา รายจายทตงไวเพอจายเปนเงน สมทบทรฐบาลน าสงเขากองทนส ารองเลยงชพลกจางประจ า

Page 55: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 55

www.pytchtutor.com

(๖) "คาใชจายเกยวกบการเสดจพระราชด าเนนและตอนรบประมขตาง ประเทศ ” หมายความวา รายจายทตงไวเพอเปนคาใชจายสนบสนนพระราชภารกจในการเสดจพระราชด าเนนภายในประเทศและหรอตางประเทศ และคาใชจายในการตอนรบประมขตางประเทศทมาเยอนประเทศไทย (๗) "เงนส ารองจายเพอกรณฉกเฉนหรอจ าเปน" หมายความวา รายจายทตงส ารองไวเพอจดสรรเปนคาใชจายในกรณฉกเฉนหรอจ าเปน

(๘) "คาใชจายในการด าเนนการรกษาความมนคงของประเทศ" หมายความวารายจายทตงไวเพอเปนคาใชจายในการด าเนนงานรกษาความมนคงของประเทศ

(๙) "เงนราชการลบในการรกษาความมนคงของประเทศ" หมายความวารายจายทตงไวเพอเบกจายเปนเงนราชการลบ ในการด าเนนงานเพอรกษาความมนคงของประเทศ

(๑๐) "คาใชจายตามโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร" หมายความวารายจายทตงไว เพอเปนคาใชจายในการด าเนนงานตามโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร

(๑๑) "คาใชจายในการรกษาพยาบาลขาราชการ ลกจางและพนกงานของรฐ "หมายความวา รายจายทตงไวเปนคาใชจายในการชวยเหลอคารกษาพยาบาลขาราชการ ลกจางประจ าและพนกงานของรฐ อนง นอกจากรายจายรายการตาง ๆ ดงกลาวขางตนซงเปนรายการหลกแลวพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปยงอาจตงรายจายรายการอน ๆ ไวในรายจายงบกลางตามความเหมาะสมในแตละป เชน คาใชจายการปรบเงนคาตอบแทนบคลากรภาครฐ คาใชจายในการช าระหนกองทนหมบานและชมชนเมอง คาใชจายเพอการเสรมสรางศกยภาพการแขงขนและการพฒนาทยงยนของประเทศ และคาใชจายการพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต เปนตน

Page 56: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 56

www.pytchtutor.com

Page 57: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 57

www.pytchtutor.com

กฎหมายและระเบยบเกยวกบการบรหารงบประมาณ

การบรหารงานงบประมาณเพอใหสอดคลองกบระบบและวธการจดการงบประมาณทมงเนนถงผลงานตามยทธศาสตร การจดสรรงบประมาณใหกบสวนราชการและรฐวสาหกจเพอบงเกดประโยชนสงสด คมคาและบรรลเปาหมายและผลสมฤทธของงานตามแผนงบประมาณ และแผนงบประมาณในเชงบรณาการนน จะตองมการด าเนนการในสวนส าคญ อาทเชน การจดท าคาใชจายตอหนวย แผนการปฏบตงาน แผนการใชจายงบประมาณ การรายงานผลดวยระบบอเลกทรอนกสภาครฐ ซงเปนการรายงานโดยใชระบบคอมพวเตอรททนสมยเพอความรวดเรว มประสทธภาพ คมคา โปรงใส สามารถตรวจสอบจากสาธารณชนทวไปได

การด าเนนการตามระบบการบรหารงานงบประมาณใหบรรลผลส าเรจนน มความจ าเปนอยางยงทตองมความเขาใจเกยวกบหลกเกณฑ ขนตอนการด าเนนการ และค านยามศพทพรอมความหมาย ซงจะไดกลาวเปนล าดบไวดงน

ค านยามศพท “สวนราชการ” หมายความวา สวนราชการตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ “รฐวสาหกจ ” หมายความวา รฐวสาหกจทได รบการจดสรรงบประมาณรายจายตามพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม “จงหวด” หมายความวา จงหวดทไดรบการจดสรรงบประมาณรายจายตามพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป หรอพระราชบญญ ตงบประมาณรายจายเพมเตมแตไมรวมถงกรงเทพมหานคร “กลมจงหวด” หมายความวา กลมจงหวดทคณะกรรมการนโยบายการบรหารงานจงหวดและกลมจงหวดแบบบรณาการ (ก.น.จ.) ไดพจารณาจดตงขนและไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตรซงไดรบจดสรรงบประมาณรายจายตามพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม “งบประมาณจงหวด” หมายความวา งบประมาณรายจายทจงหวดไดรบตามพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม เพอด าเนนการตามแผนปฏบตราชการประจ าปของจงหวด

Page 58: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 58

www.pytchtutor.com

“งบประมาณกลมจงหวด ” หมายความวา งบประมาณรายจายทกลมจงหวดไดรบตามพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม เพอด าเนนการตามแผนปฏบตราชการประจ าปของกลมจงหวด “การจดสรรงบประมาณ” หมายความวา การจดสรรงบประมาณรายจายตามพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม ใหสวนราชการและรฐวสาหกจใชจายหรอกอหนผกพน ทงน อาจด าเนนการโดยใชการอนมตเงนประจ างวดหรอโดยวธการอนใดตามทส านกงบประมาณก าหนด “เปาหมายยทธศาสตรระดบชาต” หมายความวา ผลสมฤทธทรฐบาลตองการจะใหเกดตอประชาชนและประเทศ “เปาหมายการใหบรการกระทรวง” หมายความวา เปาหมายการใหบรการกระทรวงตามเอกสารประกอบพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปหรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม หรอทก าหนดขนใหมในระหวางปงบประมาณ “แผนงาน” หมายความวาแผนงานทก าหนดไวในพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปหรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตมหรอก าหนดขนใหมในระหวางปงบประมาณ ขอความใดในระเบยบวาดวยการบรหารงบประมาณ พ.ศ.๒๕๔๘ ทกลาวถง “แผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด” ใหหมายความถง “แผนพฒนาจงหวด และทกลาวถง “แผนงบประมาณ ” ใหหมายความถง “แผนงาน” “แผนงบประมาณในเชงบรณาการ” หมายความวา แผนงบประมาณในเชงบรณาการทก าหนดไวในเอกสารประกอบพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตมหรอทก าหนดขนใหมในระหวางปงบประมาณ “ผลผลต” หมายความวา ผลผลตทก าหนดไวในเอกสารประกอบพระราช บญญต งบประมาณรายจายประจ าป หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม หรอทก าหนดขนใหมในระหวางปงบประมาณ “โครงการ” หมายความวา โครงการทก าหนดไวในเอกสารประกอบพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม หรอทก าหนดขนใหมในระหวางปงบประมาณ

Page 59: การบริหารงบประมาณ การเงิน ใน ...การบร หารงบประมาณ การเง น ในสถานศ กษา

การบรหารงบประมาณ การเงน ในสถานศกษา 12/1/2557

ทชเชอร ตวเตอร 59

www.pytchtutor.com

“งบรายจาย” หมายความวา กลมวตถประสงคของรายจาย ทก าหนดใหจายตามหลกการจ าแนกประเภทรายจายตามงบประมาณ