แบบฝึกทักษะวิชาทัศนศิลป์ เรื่อง...

ก

แบบฝกทกษะวชาทศนศลป เรอง สรางสรรคงานทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 2

เลมท 1 ความรเกยวกบทศนธาตและพนฐานการรบร

ข



ค าน า แบบฝกทกษะวชาทศนศลป เรอง สรางสรรคงานทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 2 จดท าขน

เพอใชเปนสอการเรยนประกอบแผนการจดการเรยนร วชาศลปะ รหสวชา ศ22101 ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 1 ซงเปนประโยชนตอการพฒนาการเรยนร สงเสรม และสนบสนน ใหผเรยนทกคน พฒนาทกษะวชาทศนศลป เกดความคดรวบยอดจากเนอหาโดยสรป ฝกการปฏบตจรง และสรางองคความรดวยตนเอง

ผจดท าหวงเปนอยางยงวาแบบฝกทกษะเลมน จะเปนประโยชนตอผเรยน ชวยใหผเรยนเขาใจเนอหาไดงาย มผลตอการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขน และเปนประโยชนตอผสนใจศกษา ทจะน าไปเปนแนวทาง ในการประยกตใชในการจดการเรยนการสอน และนวตกรรมทางการศกษาตอไป ปรชาต วงคเจรญ

ก

ค



สารบญ

เรอง หนา ค าน า ก สารบญ ข ค าชแจงเกยวกบแบบฝกทกษะวชาทศนศลป ค ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะส าหรบคร ง ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะส าหรบนกเรยน จ ล าดบขนตอนการใชแบบฝกทกษะ ฉ มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด / จดประสงคการเรยนร ช แบบทดสอบกอนเรยน 1 ใบความรท 1 5 แบบฝกทกษะท 1.1 7 ใบความรท 2 8 แบบฝกทกษะท 1.2 11 แบบฝกทกษะท 1.3 12 แบบทดสอบหลงเรยน 13 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 17 เฉลยแบบฝกทกษะท 1.1 18 เฉลยแบบฝกทกษะท 1.2 19 เฉลยแบบฝกทกษะท 1.3 20 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 21 บรรณานกรม 22

ข

ง



ค าชแจงเกยวกบแบบฝกทกษะวชาทศนศลป

1. แบบฝกทกษะวชาทศนศลป เรอง สรางสรรคงานทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 2 มจ านวน 7 เลม ดงน

เลมท 1 เรอง ความรเกยวกบทศนธาตและพนฐานการรบร เลมท 2 เรอง รปแบบทศนธาตในงานทศนศลป เลมท 3 เรอง แนวคดในงานทศนศลป เลมท 4 เรอง ศลปนทศนศลปสาขาจตรกรรม เลมท 5 เรอง ศลปนทศนศลปสาขาประตมากรรมและสอผสม เลมท 6 เรอง ความรเบองตนเกยวกบการโฆษณา เลมท 7 เรอง ทศนศลปกบงานโฆษณา

2. แบบฝกทกษะวชาทศนศลป เรอง สรางสรรคงานทศนศลป เลมท 1 เรอง ความรเกยวกบทศนธาตและพนฐานการรบร ประกอบดวย

2.1 ค าชแจงเกยวกบแบบฝกทกษะวชาทศนศลป 2.2 ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะส าหรบคร 2.3 ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะส าหรบนกเรยน 2.4 มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด / จดประสงคการเรยนร 2.5 แบบทดสอบกอนเรยน 2.6 ใบความร 2.7 แบบฝกทกษะ 2.8 แบบทดสอบหลงเรยน

3. แบบฝกทกษะวชาทศนศลปฉบบน จดท าขนเพอใชเปนสอการจดกจกรรมการเรยนรใหผเรยนไดศกษา ท าความเขาใจ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

4. แบบฝกทกษะวชาทศนศลปฉบบนใชเวลาเรยน 2 ชวโมง

ค ค

จ



ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะส าหรบคร

แบบฝกทกษะวชาทศนศลป เรอง สรางสรรคงานทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 2 ครผสอน เปนผมบทบาทส าคญทจะชวยใหการด าเนนการเรยนรของนกเรยนใหบรรลตามวตถประสงค ครผสอน จงควรศกษารายละเอยดเกยวกบการใชแบบฝกทกษะ ดงน

1. ครควรเตรยมแบบฝกทกษะใหพรอมและครบถวนเพยงพอส าหรบนกเรยน 2. ครใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอประเมนความรเดมของนกเรยน 3. ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ 4. ด าเนนการสอนตามกจกรรมการเรยนรทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนร 5. แจกแบบฝกทกษะใหนกเรยนศกษาพรอมกบแนะน าวธการใชแบบฝกทกษะ

เพอใหนกเรยนปฏบตไดอยางถกตอง 6. เมอนกเรยนท าแบบฝกทกษะเสรจแลวใหนกเรยนสงใหครตรวจ 7. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน 8. เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน และบนทกคะแนนของนกเรยนแตละคน

เพอประเมนการพฒนาและความกาวหนา 9. ครสงเกตความตงใจของนกเรยน ความสนใจในการเรยน การท างานรวมกนเปนกลม

ของนกเรยนทกกลมอยางใกลชด ถากลมใดมปญหาครท าหนาทแนะน า

ง

ฉ



ค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะส าหรบนกเรยน

ในการศกษาแบบฝกทกษะวชาทศนศลป เรอง สรางสรรคงานทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 2 เลมท 1 เรอง ความรเกยวกบทศนธาตและพนฐานการรบร นกเรยนควรปฏบตตามค าแนะน า ดงน

1. น าแบบฝกทกษะมาเรยนทกครง 2. ปฏบตตนตามค าแนะน าการใชแบบฝกทกษะส าหรบนกเรยน และล าดบขนตอนการใช

แบบฝกทกษะ 3. ส าหรบนกเรยนอานใหเขาใจกอนลงมอท างานหรอท าการศกษาทกครง 4. ท าแบบทดสอบกอนเรยนเพอประเมนความรเดมของนกเรยน 5. ในการศกษาเนอหาและท าแบบฝกทกษะ ถาท าแบบฝกทกษะไมไดใหกลบไปทบทวน

แบบฝกดวยตนเอง หรอหากไมเขาใจใหนกเรยนสอบถามจากครผสอน ท าแบบฝกดวยความสนใจและตงใจ

6. เมอนกเรยนท าแบบฝกทกษะในแตละเลมเสรจแลว ใหนกเรยนสงแบบฝกทกษะใหครตรวจแลวจงสามารถดเฉลยแบบฝกทกษะซงอยดานหลงได

7. ในการท าแบบฝกทกษะ แบบทดสอบกอนเรยนและแบบทดสอบหลงเรยน ใหนกเรยนพยายามท าความตงใจและมความซอสตยตอตนเองมากทสด

8. ท าแบบทดสอบหลงเรยนเพอประเมนความกาวหนาของนกเรยน

จ

ช



ล าดบขนตอนการใชแบบฝกทกษะ

อานค าแนะน า

ทดสอบกอนเรยน

ท าแบบฝกทกษะ

ทดสอบหลงเรยน

ผานเกณฑ ไมผานเกณฑ

ศกษาแบบฝกทกษะเลมถดไป

แผนภม ล าดบขนตอนการใชแบบฝกทกษะวชาทศนศลป เรอง สรางสรรคงานทศนศลป

ฉ

ซ



มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด / จดประสงคการเรยนร มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด

มาตรฐาน ศ1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคดสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคด ตองานศลปะอยางอสระ ชนชม และประยกตใชในชวตประจ าวน

ศ1.1 ม.2/1 อภปรายเกยวกบทศนธาตในดานรปแบบและแนวคดของงานทศนศลป ทเลอกมา

จดประสงคการเรยนร

1. อภปรายเกยวกบความหมายของทศนธาตได ( K ) 2. อธบายเกยวกบพนฐานการรบรของมนษยทมตองานทศนศลปได ( K ) 3. สามารถสอสารและน าความรเกยวกบทศนธาตและพนฐานการรบรไปใชในชวตประจ าวนได ( P ) 4. ชนชมและเหนคณคาของทศนธาตและพนฐานการรบร ( P ) 5. มวนย ใฝเรยนร และมงมนในการท างาน ( A )

1

ฌ



แบบทดสอบกอนเรยน

ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองเพยงค าตอบเดยว ท าเครองหมาย X ลงในชอง ก ข ค และ ง ในกระดาษค าตอบ 1. ขอใดเปนปจจยของการมองเหนในงานทศนศลป

ก. ทศนธาต ข. ทศนศลป ค. ประสบการณ ง. เนอหาสาระของงาน

2. “พนฐานการรบร” มความส าคญตอการสรางสรรคผลงานทศนศลปอยางไร ก. ท าใหมความคดและจนตนาการทไรขอบเขต ข. ท าใหมแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน ค. เลอกใชวสด อปกรณในการสรางสรรคผลงานไดอยางถกตอง ง. สามารถวเคราะห จ าแนก และแยกแยะองคประกอบทางศลปะไดอยางมประสทธภาพ

3. ผสรางสรรคผลงานทศนศลปทดควรใชทศนธาตในการสรางสรรคผลงานอยางไร ก. ใชหลกความกลมกลนและความขดแยง ข. จดวางอยางมเอกภาพ มความสมดล และมจดเดน ค. จดวางโดยใชจนตนาการควบคกบแนวคดททนสมย ง. ออกแบบผลงานตามแนวสมยนยม หรอผน าทางศลปะ

4. เมอวาดภาพและระบายสตนไม 1 ตนลงในกระดาษ จะปรากฎทศนธาตใดบาง ก. รปทรง ส พนทวาง น าหนกออนแก พนผว ข. รปราง รปทรง และสเขยวทเปนสของตนไม ค. ตนไมสสนเหมอนจรงตามประสบการณผวาด ง. สดสวนตนไมเหมาะสม มความสมดลกบกระดาษ

2

ญ



5. “มองไปทภาพวาดภาพนนแลวบอกครซวาเหนอะไรบาง” จากขอความหมายถงสงใด ก. การมอง ข. การเหน ค. การวเคราะห ง. การประเมนคา

6. บคคลใดตอไปนแสดงพฤตกรรม “การมอง (Looking)” ก. วนดก าลงขามถนน สงทรบรเบองหนา คอ ชวงจงหวะทรถวาง มความปลอดภยขณะขามถนน แตไม

สามารถจดจ าสของรถ และหนาตาคนขบได ข. อานนทก าลงขามถนน สงทรบรเบองหนา คอ ชวงจงหวะทรถวาง มความปลอดภยขณะขามถนน โดยไม

สามารถจดจ าสของรถ และหนาตาคนขบทผานไปมาได ค. วชาขามถนน สงทรบรเบองหนา คอ ชวงจงหวะทรถวาง มความปลอดภยขณะขามถนน เขาสามารถ

จดจ ายหอรถ และหนาตาของคนขบทผานไปมาไดชดเจน ง. ชาญชยขามถนน สงทรบรเบองหนา คอ ชวงจงหวะทรถวาง มความปลอดภยขณะขามถนน เขาสามารถ

จดจ ายหอรถ และหนาตาของคนขบทผานไปมาไดชดเจน 7. “การสรางภาพใหเกดมตความตนลก” เปนความหมายของทฤษฎการเหนในขอใด

ก. การเหนรปและพน ข. การเหนแสงและเงา ค. การเหนความเคลอนไหว ง. การเหนต าแหนงและสดสวน

8. ขอใดกลาว ไมถกตอง เกยวกบทฤษฎการเหน ก. ทฤษฎการเหนเปนทฤษฎทน าไปสการปฏบตจรงในงานทศนศลป ข. การรบรทางการเหนของมนษยมลกษณะทเหนเหมอนกน เทาเทยมกนทกคน ค. การเหนต าแหนงและสดสวน เปนการเหนทชวยใหวาดรปทรงไดขนาด และสดสวนทเหมาะสม ง. การรบรทางการเหนของมนษย เปนกระบวนการทางธรรมชาต เปนเรองของจกษสมผสของบคคล

3

ฎ


เลมท 1 ความรเกยวกบทศนธาตและพนฐานการรบร 9. ทฤษฎการเหน ประกอบดวยสงใดบาง

ก. การเหนรปและพน การเหนแสงและเงา การเหนพนผวของวตถ และการเหน ความเคลอนไหว

ข. การเหนรปและพน การเหนแสงและเงา การเหนต าแหนงและสดสวน และการเหน ความเคลอนไหว

ค. การเหนสของสงของ การเหนแสงและเงา การเหนต าแหนงและสดสวน และการเหน ความเคลอนไหว

ง. การเหนสและแสงเงา การเหนทศนธาตของวตถ การเหนต าแหนงและสดสวน และการเหน ความเคลอนไหว

10. “ในการเขยนภาพใหมความเปนธรรมชาต การสรางและก าหนดระยะใกล – ไกล จะชวยใหผลงานทศนศลปมความสมจรง” จากขอความ เกยวของกบทฤษฎการเหนในขอใด ก. การเหนสของสงของ ข. การเหนความเคลอนไหว ค. การเหนทศนธาตของวตถ ง. การเหนต าแหนงและสดสวน

4

ฏ



กระดาษค าตอบ


ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

5

ฐ



ใบความรท 1 ความรเกยวกบทศนธาต

ทศนธาต (Visual Element) หมายถง สวนประกอบของการมองเหน หรอสงทเปนปจจย ของการมองเหนในผลงานทศนศลป อนประกอบไปดวย จด เสน รปราง รปทรง น าหนกออน – แก พนทวาง พนผว และส ซงเปนสอดานสนทรยภาพทศลปนน ามาใชสรางสรรคผลงาน เพอสอความหมายตามแนวคด โดยน าทศนธาตดงกลาวมาประกอบ หรอประสานใหเขากน จนเปนอนหนงอนเดยวและ เกดการรวมตวกนอยางสมบรณ โดยอาศยหลกเกณฑความเปนเอกภาพ ความกลมกลน และความสมดล ในการสรางสรรคผลงาน ศลปนอาจใชทศนธาตอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกน แตในความเปนจรงแลว แมศลปนจะใชเพยงทศนธาตเดยวในการสรางสรรคผลงาน ทศนธาตอนๆ กจะปรากฏขนเอง เชน เมอใชเสนวาดรปทรงขนชนหนง จะเกดพนทวาง และรปรางขนพรอมกบเสน และเมอใ ชสระบายลงในรปทรงทใชเสนวาด ทศนธาตอนกจะปรากฏขนมาดวย โดยมทงเสนทเปนขอบเขตของรปทรง ส พนทวาง น าหนกออน – แก แมแตสทระบายลงไปกจะปรากฏใหเหนในลกษณะหยาบ หรอละเอยด มน หรอดาน เปนตน

ด งน น จ งกล า ว ได ว าผลงานท ศนศ ลป จะม ท ศนธาต เปนองคประกอบส าคญ กลาวคอ เมอมรปทรงของงานทศนศลปปรากฏขน ทศนธาตทงหลายจะประสานและรวมตวกนอยในงานทศนศลปนนอยางครบถวน ดงนน หากจะท าการวเคราะหรปแบบของงานทศนธาตในงานทศนศลป จงจ าเปนตองแยกทศนธาตออกไป เพอใหงายตอการศกษาวเคราะห รวมทงจะไดเขาใจแนวความคดและวตถประสงคของศลปนในการเลอกรปแบบทศนธาตมาสรางสรรคผลงานทศนธาตชนนน

ภาพวาดสดทายของ อ.ถวลย ดชน วาดขณะรกษาตว เปนภาพทระลกงานพระราชทานเพลงศพ

ทมา http://hilight.kapook.com/view/107723

6

ฑ


เลมท 1 ความรเกยวกบทศนธาตและพนฐานการรบร ความเปนเอกภาพ หมายถง ความเปนอนหนงอนเดยวกน ซงในการจดวางภาพจะตองท าใหเกดความสมพนธอยในกลมเดยวกน ไมกระจดกระจาย หรอท าใหเกดความสบสน ความสมดล ความคงท ความเทากน และการถวงเพอใหเกดความเทากน ความเทากนนอาจจะไมไดเทากนจรง แตอาจเทากนในความรสก ซงมอย 2 ประเภท คอ สมดลแบบซาย – ขวาเทากนและความสมดลแบบซาย – ขวาไมเทากน หากน าความรเรองสมดลไปใชกบการจดวางองคประกอบศลป หรอการออกแบบ จ าเปนตองค านงถงสถานทและความเกยวของดวย เชน การออกแบบอาคารศาลยตธรรม ตองออกแบบใหมความสมดลทมดลยภาพ 2 ขางเทากน ทงนเพอความมนคงของอาคารและอกนยหนงเพอ สอถงความเทาเทยมกน ไมเอนเอยงไปขางใดขางหนง เปนตน

7

ฒ



แบบฝกทกษะท 1.1

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหสมบรณ

1. ทศนธาตมความส าคญตองานทศนศลปอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. ความเปนเอกภาพ หมายถงอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3. ความสมดล ความคงท ความเทากน และการถวงเพอใหเกดความเทากน ความเทากนนอาจจะไมไดเทากนจรง แตอาจเทากนในความรสก ซงมอย 2 ประเภท ไดแกอะไรบาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

8

ณ



ใบความรท 2 พนฐานการรบร

เราเคยสงเกตเหนนกจ านวนมากมาเกาะสายไฟฟาเปนแนวยาวบรเวณรมถนน ถงแมวารถจะวงผานไปผานมาดวยความเรวและเสยงเครองยนตทดง นกเหลานนกยงเกาะสายไฟนง และสงเสยงรองจอกแจกจอแจ ไมไดเกดความตกใจแตอยางใด นคอ การเรยนรของนก ซงในชวงแรกๆ นกฝงแรกเมอบนมาเกาะสายไฟ นกเหลานนคงตกใจและบนหนทกครงทมรถวงผาน แตพอนานเขา นกจะคอยๆ เรยนรวาไมมอนตรายใดๆ เกดขนจากรถ จงเลกบนหนถงแมวาจะมรถวงผานไปมากตาม ส าหรบนกตวอนๆ ทบนเขามาสมทบภายหลง กจะคอยๆ เรยนรพฤตกรรมของนกรนกอนๆ เมอนกรนกอนอยนง มนกจะนงตาม

แตสวนการรบรของมนษย มมาตงแตเกด หรอทเรยกกนวา “สญชาตญาณ” ซงเปนพฤตกรรมธรรมชาตโดยไมตองมการเรยนรมากอน เชน เมอมสงใดสงหนงพงตรงมาใกลนยนตา ตาจะกะพรบ หรอเมอมอไปถกของรอนเรากจะชกมอออก เปนตน ลกษณะเชนนถอเปนการรบรทเปนสญชาตญาณของมนษย เพอใหตนเองรอดพนจากอนตราย

มนษยมความรบรตอธรรมชาตและสงแวดลอมแตกตางกนไป ซงการรบรเกดขนจากประสาทสมผสแตในดานของความคดและความเขาใจยงเปนสงทถกตองบางและไมถกตองาง จนกวามนษยจะไดรบรตอสงเดยวกนหลายๆ ครง จนเกดการเรยนรตอสงเหลานน ซงหลงจากเรยนรกจะสามารถวเคราะห จ าแนก และแยกแยะสงตางๆ ไดอยางชดเจนมากขน จากนนกจะถายทอดประสบการณผานทางกระบวนการเรยนรและอบรมสงสอน

9

ด



ส าหรบพนฐานทางการรบรของมนษย สามารถแบงออกไดเปน 2 ลกษณะใหญๆ ดงน

1. การรบรทางการมองเหน การรบรทางการมองเหน คอ การรบรทเกดจากจกษสมผส ซงเปนการรบรทมประสทธภาพสงสด

เมอเทยบกบการรบรผานประสาทสมผสดานการไดยน ดานกายสมผส และดานรสสมผส มนษยสามารถรบรไดจากการมองเหน โดยใชนยนตาเปนอวยวะรบภาพและมสมองท าหนาทแปลความหมายของภาพทไดรบม าจากการมองเหน ซงการรบรจากการมองเหนในทางจตวทยา สามารถแบงออกได 2 ลกษณะ ดงน

1) การมอง(Looking) เปนอาการของมนษยทกระท าโดยไมไดมความตงใจแนนอน แตเปนไป เพอใหบรรลวตถประสงคอยางใดอยางหนงขณะนน เชน เวลาเราเดนขามถนน เปาหมายของเราเปนฝงตรงขาม ซงเราจะตองขามไป ดงนน เรากจะมองดใหแนใจวาไมมรถวงผานมา ถนนวาง แลวเราจงเดนขาม นนคอ วตถประสงคหลกของการมอง ซงการมองในลกษณะน ผมองจะไมใสใจวารถทผานหนาไปมสอะไร เปนรถประเภทใด หรอมคนนงทงสนกคน เราจะไมเกบขอมลเหลานไว นอกจากรวามรถผานไป การมองลกษณะนถอเปนการมองแบบธรรมดา

2) การเหน(Seeing) เปนกระบวนการรบรดวยประสาทสมผสทางตา ซงสามารถบอกรายละเอยด สงทเหนได ผเรยนคงเคยไดยนประโยคทวา “มองไปทภาพวาดนนแลวบอกดวยวาเหนอะไรบาง” การกลาวเชนนชวยท าใหเราแยกความแตกตางของการมองกบการเหนไดชดเจนขน การเหนมกระบวนการเกบขอมลของสมองไปตามระดบการเหน โดยอาจเปนการเหนแบบธรรมดาทไมมรายละเอยดมากนก ไปจงถงเหนความสมพนธทเชอมโยงกน อนเปนระดบการเหนทมความทะลปรโปรงมความละเอยดลกซง การศกษาเกยวกบการมองเหน ผเรยนตองพยายามสงสมประสบการณทางการเหนใหมากขนดวยการฝกสงเกตจากสงรอบๆ ตวอยางพนจพเคราะหโดยอาจเรมตนจากมองงานทศนศลปชนใดชนหนงเปนภาพรวมกอน แลวจงมองแบบจ าแนกและแยกแยะหาองคประกอบของภาพ เชน ความสมดลของรปทรง หรอน าหนกออน – แกของส ความกลมกลน ความเปนเอกภาพของงานทศนศลปชนนน รายละเอยดของเสน ส แสง – เงา พนทวาง รปทรง ตลอดจนลกษณะพนผว ซงทงหมดเปนรายละเอยดของภาพ กจะท าใหเราเหนถงความสมพนธเชอมโยงกนของรปแบบทศนธาตทปรากฏอยในรปทรงของภาพ การมองเหนเชนนถอเปนขอมลส าคญทชวยใหผเรยนสามารถวเคราะหตวผลงานทศนศลป รปแบบของทศนธาต ประเภทของผลงาน หรอเนอหาทตองการสอตามแนวคดของศลปนผสรางไดงายขน

10

ต


เลมท 1 ความรเกยวกบทศนธาตและพนฐานการรบร 2. ทฤษฏการเหน(Visual Theory)

การรบรการเหนของมนษย ถอเปนกระบวนการทางธรรมชาต โดยเปนเรองของจกษสมผสความสมพนธกบประสบการณทแตละบคคลไดเคยผานพบมาหรอเปนสงเราภายนอก ท าใหเกดการรบรภาพทปรากฏในลกษณะทแตกตางกนออกไป ซงสามารถอธบายเกยวกบทฤษฏการมองเหนได 4 ประการ ดงน

1) การเหนรปและพน เปนองคประกอบแรกทมนษยมองเหน ถาเปนภาพจากธรรมชาตและสงแวดลอมเมอเรามองเหนวตถใดวตถหนง เราจะสามารถรบร ไดเปนอนดบแรกพรอมๆ กนทงรปและ พนหลง โดยมวตถเปนรปทรงและบรเวณรอบๆ เปนพน แตจะเหนสวนใดเปนรปทรงของวตถและสวนใดเปนพนนน ขนอยกบวาเราจะเพงมองและใหความส าคญกบบรเวณใดของภาพ ซงภาพบางภาพ หรอชนงานศลปะบางชน เราอาจมองเหนรปทรงกบพนสลบกบการมองเหนของอกคนหนงกได สวนภาพ เหมอนจรง หรอภาพสญลกษณทตองการจะสอสารใหเกดความชดเจน จะตองท าใหรปทรงมความเดนชด แลวลดความเดนขอสวนพนลงไป เพอใหสามารถระบไดงายวาสงใดเปนรปทรงและสงใดเปนพน

2) การเหนแสงและเงา เปนการรบร หรอมองเหนวตถ เนองจากบรเวณทวตถตงอยมแสดงสวางสองกระทบเขามา ถาไมมแสงสวางกจะไมมน าหนกความเขมปรากฏอยบนตววตถ หรอถามแสงสวางเทากนรอบวตถทกดาน ความเขมของแสงและเงากจะลดนอยลง ดงนน คณคาของแสงและเงาจงมอทธพลตอรปทรงของวตถ

3) การเหนความเคลอนไหว เปนการรบรหรอมองเหน เนองจากวตถมการเคลอนไหว หรอ ตวเราเปนผท าใหเกดการเคลอนไหวเอง ในกรณทวตถเคลอนไหวเราจะมองเหนเปนการ เคลอนททแสดงออกมาในลกษณะทรวดเรว หรอเชองชา เหนทศทาง จงหวะการเคลอนไหวของวตถ แตถาตวเราเปน ผเคลอนไหวเอง เราจะเหนภาพของวตถมการเปลยนขนาดและรปทรงไปตามมม หรอทศทางทเราเคลอนไหว

4) การเหนต าแหนงและสดสวน เปนลกษณะการรบร หรอมองเหนวตถตามระยะหางของ การมอง คอ ถาเราอยใกลวตถกจะสามารถมองเหนวตถไดชดและเหนรายละเอยดมากขน แตถาอยไกลกจะมองเหนวตถไมชดเจน หรอเมอเรามองวตถชนเดยวกนในระยะใกลจะเหนวามขนาดใหญกว าเมอมอง ในระยะไกล การเหนในลกษณะนจะมความสมพนธกบการพจารณาวาดสดสวนของรปทรงในผลงานทศนศลป โดยเฉพาะผลงานภาพวาดประเภทตามแบบ นอกจากน ต าแหนงแบงสดสวนของวตถยงมความเกยวของกบความใกล – ไกล ความชดเจน ความพรามวอกดวย อนเปนผลของความสมพนธระหวางระยะของตวเรา ตอการเหนวตถ ดงนน ในการวาดภาพจงตองก าหนดมตและระยะภาพทแสดงความสมพนธใหมความถกตอง กจะชวยใหเราสามารถถายทอดผลงานออกมาไดอยางสมจรง

11

ถ




ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความทก าหนดใหแลวขดเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และขดเครองหมาย X หนาขอความทไมถกตอง

1. ทฤษฎการเหน เปนทฤษฎทเกยวกบการรบร การเหนของมนษย ถอเปนกระบวนการ ทางธรรมชาต เปนเรองของการเหนทมความสมพนธกบประสบการณทแตละบคคลได เคยพบมา ท าใหเกดการรบรภาพทปรากฏในลกษณะทแตกตางกนไป

2. ทฤษฎการเหน ม 4 ประการ ไดแก การเหนรปและพน การเหนสและเงา การเหนต าแหนงและรปราง และการเหนความเคลอนไหว

3. การเหนรปและพน เปนองคประกอบแรกทมนษยมองเหน ถาเปนภาพจากธรรมชาตและสงแวดลอมเมอเรามองเหนวตถใดวตถหนง เราจะสามารถรบรไดเปนอนดบแรกพรอมๆ กนทงรปและพนหลง

4. ใกล – ไกล ในการเขยนภาพใหมความเปนธรรมชาต การสรางและก าหนดระยะใกล - ไกล มความส าคญและชวยใหผลงานทศนศลปความสมจรง

5. ประหยด พงษด า เปนศลปนไทยทสรางสรรคผลงานทศนศลป ดานภาพพมพ โดยไดรบรางวลทงในประเทศและตางประเทศมากมาย ไดรบการยกยองเชดชเกยรตใหเปนศลปนแหงชาต สาขาทศนศลป (ภาพพมพ) ประจ าปพทธศกราช 2551 รวมถงไดรบการยกยองเชดชเกยรตใหเปนผทมผลงานดเดนทางดานวฒนธรรม

12

ท




ค าชแจง ใหนกเรยนจบคขอความตอไปนใหตรงกบความหมายของทฤษฎการเหนทง 4 ประการใหถกตอง

เปนการเหนทชวยใหวาดรปทรงไดขนาดและสดสวนทเหมาะสม สวยงาม สมจรง มระยะใกล - ไกล

เปนการเหนทชดเจนทงลลาและทศทาง ท าใหดนาตนเตนและสมจรงยงขน

เปนการวเคราะหงานทศนศลปทงายทสดและน าไปสการรางภาพและการออกแบบสญลกษณ

เปนการสรางภาพใหเกดมตความตนลก

การเหนรปและพน

การเหนแสงและเงา

การเหนความเคลอนไหว

การเหนต าแหนงและสดสวน

1

2

3

4

13

ธ



แบบทดสอบหลงเรยน

ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองเพยงค าตอบเดยว ท าเครองหมาย X ลงในชอง ก ข ค และ ง ในกระดาษค าตอบ 1. “มองไปทภาพวาดภาพนนแลวบอกครซวาเหนอะไรบาง” จากขอความหมายถงสงใด

ก. การมอง ข. การเหน ค. การวเคราะห ง. การประเมนคา

2. ผสรางสรรคผลงานทศนศลปทดควรใชทศนธาตในการสรางสรรคผลงานอยางไร ก. ใชหลกความกลมกลนและความขดแยง ข. จดวางอยางมเอกภาพ มความสมดล และมจดเดน ค. จดวางโดยใชจนตนาการควบคกบแนวคดททนสมย ง. ออกแบบผลงานตามแนวสมยนยม หรอผน าทางศลปะ

3. ขอใดเปนปจจยของการมองเหนในงานทศนศลป ก. ทศนธาต ข. ทศนศลป ค. ประสบการณ ง. เนอหาสาระของงาน

4. “พนฐานการรบร” มความส าคญตอการสรางสรรคผลงานทศนศลปอยางไร ก. ท าใหมความคดและจนตนาการทไรขอบเขต ข. ท าใหมแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน ค. เลอกใชวสด อปกรณในการสรางสรรคผลงานไดอยางถกตอง ง. สามารถวเคราะห จ าแนก และแยกแยะองคประกอบทางศลปะไดอยางมประสทธภาพ

14

น



5. บคคลใดตอไปนแสดงพฤตกรรม “การมอง (Looking)” ก. วนดก าลงขามถนน สงทรบรเบองหนา คอ ชวงจงหวะทรถวาง มความปลอดภยขณะขามถนน

แตไมสามารถจดจ าสของรถ และหนาตาคนขบได ข. อานนทก าลงขามถนน สงทรบรเบองหนา คอ ชวงจงหวะทรถวาง มความปลอดภยขณะขามถนน

โดยไมสามารถจดจ าสของรถ และหนาตาคนขบทผานไปมาได ค. วชาขามถนน สงทรบรเบองหนา คอ ชวงจงหวะทรถวาง มความปลอดภยขณะขามถนน เขาสามารถ

จดจ ายหอรถ และหนาตาของคนขบทผานไปมาไดชดเจน ง. ชาญชยขามถนน สงทรบรเบองหนา คอ ชวงจงหวะทรถวาง มความปลอดภยขณะขามถนน

เขาสามารถจดจ ายหอรถ และหนาตาของคนขบทผานไปมาไดชดเจน 6. ทฤษฎการเหน ประกอบดวยสงใดบาง

ก. การเหนรปและพน การเหนแสงและเงา การเหนพนผวของวตถ และการเหน ความเคลอนไหว

ข. การเหนรปและพน การเหนแสงและเงา การเหนต าแหนงและสดสวน และการเหน ความเคลอนไหว

ค. การเหนสของสงของ การเหนแสงและเงา การเหนต าแหนงและสดสวน และการเหน ความเคลอนไหว

ง. การเหนสและแสงเงา การเหนทศนธาตของวตถ การเหนต าแหนงและสดสวน และการเหน ความเคลอนไหว

7. ขอใดกลาว ไมถกตอง เกยวกบทฤษฎการเหน ก. ทฤษฎการเหนเปนทฤษฎทน าไปสการปฏบตจรงในงานทศนศลป ข. การรบรทางการเหนของมนษยมลกษณะทเหนเหมอนกน เทาเทยมกนทกคน ค. การเหนต าแหนงและสดสวน เปนการเหนทชวยใหวาดรปทรงไดขนาด และสดสวนทเหมาะสม ง. การรบรทางการเหนของมนษย เปนกระบวนการทางธรรมชาต เปนเรองของจกษสมผสของบคคล

15

บ


เลมท 1 ความรเกยวกบทศนธาตและพนฐานการรบร 8. เมอวาดภาพและระบายสตนไม 1 ตนลงในกระดาษ จะปรากฎทศนธาตใดบาง

ก. รปทรง ส พนทวาง น าหนกออนแก พนผว ข. รปราง รปทรง และสเขยวทเปนสของตนไม ค. ตนไมสสนเหมอนจรงตามประสบการณผวาด ง. สดสวนตนไมเหมาะสม มความสมดลกบกระดาษ

9. “การสรางภาพใหเกดมตความตนลก” เปนความหมายของทฤษฎการเหนในขอใด ก. การเหนรปและพน ข. การเหนแสงและเงา ค. การเหนความเคลอนไหว ง. การเหนต าแหนงและสดสวน

10. “ในการเขยนภาพใหมความเปนธรรมชาต การสรางและก าหนดระยะใกล – ไกล จะชวยใหผลงานทศนศลปมความสมจรง” จากขอความ เกยวของกบทฤษฎการเหนในขอใด ก. การเหนสของสงของ ข. การเหนความเคลอนไหว ค. การเหนทศนธาตของวตถ ง. การเหนต าแหนงและสดสวน

16

ป



กระดาษค าตอบ



1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

17

ผ



เฉลยกระดาษค าตอบ



1 X

2 X

3 X

4 X

5 X

6 X

7 X

8 X

9 X

10 X

เฉลย

18

ฝ




ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหสมบรณ

1. ทศนธาตมความส าคญตองานทศนศลปอยางไร แนวตอบ ผลงานทศนศลปจะมทศนธาตเปนองคประกอบทส าคญ กลาวคอ เมอมรปทรงของงานทศนศลปปรากฏขน ทศนธาตจะประสานและรวมตวกนอยในงานทศนศลปนนอยางครบถวน ดงนน ถาตองการวเคราะห วจารณรปแบบทศนธาตในงานทศนศลป ผวเคราะห วจารณจ าเปนตองแยกทศนธาตออกมาเปนประเภทๆ กอน เพอใหงายตอการศกษา วเคราะห วจารณ งานทศนศลปชนดงกลาว

2. ความเปนเอกภาพ หมายถงอยางไร แนวตอบ ความเปนอนหนงอนเดยวกน ซงในการจดภาพจะตองท าใหเกดความสมพนธอยในกลมเดยวกน ไมกระจดกระจาย หรอท าใหเกดความสบสน

3. ความสมดล ความคงท ความเทากน และการถวงเพอใหเกดความเทากน ความเทากนนอาจจะไมไดเทากนจรง แตอาจเทากนในความรสก ซงมอย 2 ประเภท ไดแกอะไรบาง แนวตอบ คอ ความสมดลแบบซาย – ขวา เทากน และความสมดลแบบซาย – ขวา ไมเทากน

เฉลย

19

พ




ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความทก าหนดใหแลวขดเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และขดเครองหมาย X หนาขอความทไมถกตอง

1. ทฤษฎการเหน เปนทฤษฎทเกยวกบการรบร การเหนของมนษย ถอเปนกระบวนการ ทางธรรมชาต เปนเรองของการเหนทมความสมพนธกบประสบการณทแตละบคคลได เคยพบมา ท าใหเกดการรบรภาพทปรากฏในลกษณะทแตกตางกนไป

2. ทฤษฎการเหน ม 4 ประการ ไดแก การเหนรปและพน การเหนสและเงา การเหนต าแหนงและรปราง และการเหนความเคลอนไหว

3. การเหนรปและพน เปนองคประกอบแรกทมนษยมองเหน ถาเปนภาพจากธรรมชาตและสงแวดลอมเมอเรามองเหนวตถใดวตถหนง เราจะสามารถรบรไดเปนอนดบแรกพรอมๆ กนทงรปและพนหลง

4. ใกล – ไกล ในการเขยนภาพใหมความเปนธรรมชาต การสรางและก าหนดระยะใกล - ไกล มความส าคญและชวยใหผลงานทศนศลปความสมจรง

5. ประหยด พงษด า เปนศลปนไทยทสรางสรรคผลงานทศนศลป ดานภาพพมพ โดยไดรบรางวลทงในประเทศและตางประเทศมากมาย ไดรบการยกยองเชดชเกยรตใหเปนศลปนแหงชาต สาขาทศนศลป (ภาพพมพ) ประจ าปพทธศกราช 2551 รวมถงไดรบการยกยองเชดชเกยรตใหเปนผทมผลงานดเดนทางดานวฒนธรรม

X

X

เฉลย

20

ฟ




ค าชแจง ใหนกเรยนจบคขอความตอไปนใหตรงกบความหมายของทฤษฎการเหนทง 4 ประการใหถกตอง

เปนการเหนทชวยใหวาดรปทรงไดขนาดและสดสวนทเหมาะสม สวยงาม สมจรง มระยะใกล - ไกล

เปนการเหนทชดเจนทงลลาและทศทาง ท าใหดนาตนเตนและสมจรงยงขน

เปนการวเคราะหงานทศนศลปทงายทสดและน าไปสการรางภาพและการออกแบบสญลกษณ

เปนการสรางภาพใหเกดมตความตนลก

การเหนรปและพน

การเหนแสงและเงา

การเหนความเคลอนไหว

การเหนต าแหนงและสดสวน

1

2

3

4

เฉลย

21

ภ



เฉลยกระดาษค าตอบ



1 X

2 X

3 X

4 X

5 X

6 X

7 X

8 X

9 X

10 X

เฉลย

22

ม



เตชต ตรชย. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน ทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนร ศลปะ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพเอมพนธ จ ากด, 2553. วโชค มกดามณ. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน ทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการ เรยนรศลปะ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพบรษทพฒนาคณภาพวชาการ(พว.) จ ากด, 2557. วทรย โสแกว. คมอการสอน ทศนศลป ม.2 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพวฒนาพานช จ ากด, 2551. __________. แบบฝกทกษะรายวชาพนฐาน ทศนศลป ม.2 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพวฒนาพานช จ ากด, 2551. สชาต เถาทอง และคณะ. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน ทศนศลป ชนมธยมศกษาปท 2

กลมสาระการเรยนรศลปะ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน จ ากด, ม.ป.ป.

http : //hilight.kapook.com/view/107723

บรรณานกรม

23

แบบฝึกทักษะวิชาทัศนศิลป์ เรื่อง...

Documents