โครงการการวางแผนพลังงานชุมชน local energy...

โครงการการวางแผนพลงงานชมชน

Local Energy Planning (LEP)

จดท าโดย

ศนยประสานงานกลางการวางแผนพลงงานชมชน

ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงพลงงาน

ศนยประสานงานกลาง การวางแผนพลงงานชมชน (LEP CENTER) ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงพลงงาน

555/2 ศนยเอนเนอรยคอมเพลกซ อาคาร B (ชน23) ถนนวภาวดรงสต แขวงจตจกร เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900

โทรศพท 0-2140-6331 โทรสาร 0-2140-6329 ตอ 2262 e-mail: [email protected]

สารบญ ท ำไมตองวำงแผนพลงงำน 1

แนวควำมคดของกำรวำงแผนพลงงำนชมชน 4

เศรษฐกจพอเพยง ตำมแนวพระรำชด ำร 5

กระทรวงพลงงำนกบกำรวำงแผนพลงงำนชมชน 7

กำรวำงแผนพลงงำนชมชน (Local Energy Planning) 9

กำรวำงแผนพลงงำนชมชนคออะไร

แผนพลงงำนเพอใคร

แผนพลงงำนชมชนทดควรเปนเชนไร

ประโยชนทไดจำกแผนพลงงำนทดตอประเทศชำต

ประโยชนทจะเกดขนตอชมชน

เครองมอและกลไกในกำรวำงแผนพลงงำนชมชน 12

สถำนภำพพลงงำน (Energy Status)

สมดลพลงงำน (Energy Balance)

เทคโนโลยพลงงำนยงยน (Sustainable Energy Technology)

ควำมพรอมของชมชน (Community)

นกวำงแผนพลงงำนชมชน (Local Energy Planer) กบควำมส ำเรจทเกดจำกกำรพฒนำ “คน”

ขนตอนกำรท ำ กำรวำงแผนพลงงำนชมชน 15

ผลกระทบจำกยทธศำสตร (กำรวำงแผนพลงงำนชมชน) แนวใหม 17

เสยงสะทอนสวนหนงจำกผมสวนรวมกำรวำงแผนพลงงำนชมชน 20

ภาคผนวก

ตำรำงแสดง รำยละเอยดของกำรท ำโครงกำร กำรวำงแผนพลงงำนชมชน 23

กระบวนกำร ระยะยำวของกำรวำงแผนพลงงำนชมชนเพอควำมยงยน 28

รำยชอชมชน ป 2549 29




ตวอยำงใบรบสมครเขำรวมโครงกำร 51

1

ท าไมตองวางแผนพลงงานชมชน

กำรด ำเนนกำรดำนพลงงำนทผำนมำของประเทศไทยตลอดระยะเวลำ 10 กวำป ภำยใตกำรก ำกบดแลของภำครฐไดมควำมพยำยำมทจะผลกดนใหเกดกำรจดตงส ำนกงำนตำงๆ ทท ำหนำทดแลจดกำรพลงงำนของประเทศ จนกระทงเดอนตลำคม ปพ.ศ.2545 เรองของพลงงำนไดถกหยบยกขนมำเปนเรองส ำคญของชำตครงใหญในกำรจดตง “กระทรวงพลงงำน” ซงมบทบำททส ำคญอยำงยงตอกำรจดกำรพลงงำนในประเทศ อนน ำไปสกำรพฒนำทยงยนอยำงจรงจงและเปนรปธรรม

จำกบทเรยนในอดตทผำนมำเหนไดวำหลำยๆ โครงกำรทำงดำนพลงงำนไมเกดควำมยงยนและประสบกบปญหำตำงๆ มำกมำยทงดำนเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม และไดกลำยเปนปญหำระดบชำตทตองกำรรปแบบกำรจดกำรวำงแผนแนวใหมทจะชวยใหประวตศำสตรไมซ ำรอย

กำรจดกำรใดๆ ใหเกดผลดงวตถประสงคทไดวำงไวนน จ ำเปนอยำงยงทจะตองมกำรวำงแผนทด เรองของพลงงำนกเชนเดยวกน กำรจดกำรในโครงกำรขนำดเลกอำจไมจ ำเปนตองอำศยปจจยทน ำมำพจำรณำหลำยตว แตหำกเปนโครงกำรทมขนำดใหญกำรจดกำรจะมควำมซบซอนยงยำกขนไปและจ ำเปนตองพจำรณำปจจยตำงๆ หลำยตวเพอกำรตดสนใจ ทงนจะตองมระเบยบวธกำรพจำรณำทรดกมและเหมำะสม

การวางแผนพลงงานทผานมาของประเทศไทย กำรวำงแผนพลงงำนในประเทศไทยแตเดมทผำน

มำ เนนกำรวำงแผนจำกบนสลำง (Top-down) มรปแบบกำรตดสนใจจำกสวนกลำง (centralized) โดยกลมนกวชำกำรเพยงไมกคน หลำยโครงกำรมกำรท ำสญญำจำงองคกรภำยนอกใหเขำไปศกษำวเครำะหและตดสนใจด ำเนนโครงกำรพลงงำนซงสวนมำกเปนโครงกำรเพอกำรจดหำ

พลงงำนขนำดใหญ นอกจำกนมกำรสงเสรมรณรงคกำรประหยดพลงงำนตำมสอตำงๆ แตสงเหลำนไมไดกอใหเกดกระบวนกำรเรยนรเรองของพลงงำนในแตละบคคลเทำทควร ประชำชนสวนใหญยงคงขำดทศนคตและควำมตระหนกในกำรใชพลงงำนจงยงไมเกดขนอยำงจรงจงในสงคมไทย แมแตกระทงกำรสรำงศกยภำพของบคลำกรดำนกำรจดกำรพลงงำนเองกแทบไมม ผลทตำมมำคอ เรองของพลงงำนกยงคงถกละเลยและพลงงำนยงคงถกใชอยำงไมมประสทธภำพ รวมทงไมกอใหเกดกำรสรำงสรรคนวตกรรมดำนเทคโนโลยพลงงำนทเหมำะสมขนในประเทศ

นอกจำกน กำรเกดผประกอบกำรดำนพลงงำนทดแทนภำยในประเทศและทองถนมนอยมำก กำรขำดแหลงผลตภำยในประเทศท ำใหอปกรณตำงๆ หำยำก และมรำคำทสง กำรแขงขนเพอปรบปรงประสทธภำพและองคควำมรดำนพลงงำนจงยงไมเกดขน กำรไมมกลไกกำรตลำดนเอง ท ำใหไมสำมำรถผลกดนใหเกดบรษททปรกษำดำนพลงงำนตำงๆ เชน ทปรกษำดำนกำรประเมนโครงกำรดำนพลงงำนทดแทนและกำรอนรกษพลงงำน ทปรกษำดำนกำรออกแบบและวำงระบบดำนพลงงำน ผบรโภคกไมมทำงเลอก เทคโนโลยและกำรจดกำรเพอกำรประหยดพลงงำน จงยงไมถกน ำไปใชอยำงแพรหลำย

2

จำกทกลำวมำขำงตนสำเหตส ำคญเกดจำก กำรละเลยประชำคมในกำรเขำมำรวมบรหำรจดกำรพลงงำนของทองถนตนเอง ประชำชนไมเกดควำมรสกในกำรเปนเจำของแผนงำนและกำรมพนธกจในกำรทจะจดกำรรวมกน นเองคอจดทส ำคญยงของกำรวำงแผนพลงงำนทผำนมำทท ำใหไมยงยนและประสบผลส ำเรจเทำทควร

อยำงไรกตำม กำรใชพลงงำนนน จำกภำคกำรผลตและกำรใชงำนหลำย ๆ สวน เชน จำกกำรเผำไหมถำนหนและน ำมน ไดกอใหเกดปญหำมำกมำย ซงนบวนจะทวควำมรนแรงมำกยงขน ในขณะเดยวกนกำรใชพลงงำนไดมอตรำทเพมขนทก ๆ ป และไดสงผลกระทบเชงลบทำงดำนเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของประเทศอยำงมำก ดงน

ผลกระทบทางเศรษฐกจ กำรบรโภคพลงงำนในป 2550 ของประเทศไทย คดเปนมลคำกวำ 1,499,136 ลำนลำนบำท ซงพลงงำนเหลำนจ ำนวนกวำ 70 % มำจำกกำรน ำเขำจำกตำงประเทศ ในขณะทประเทศไทยสงออกขำวและยำงพำรำรวมกนในป 2550 เปนเงน 310,000 ลำนบำทจ ำนวนเงนทตองสญเสยออกนอกประเทศแตละปนนเปนจ ำนวนไมนอยและมทำทวำจะสงขนทกป เนองจำกประเทศ

ไทยไมสำมำรถผลตพลงงำนประเภทกระแสหลกอนเปนเชอเพลงฟอสซล (น ำมน กาำซธรรมชำต) ไดในปรมำณทเพยงพอ ท ำใหตองพงพำพลงงำนจำกตำงประเทศเปนสวนใหญ

ผลกระทบดานสงแวดลอม มลพษทเกดจำกกำรบรโภคน ำมน เชน อำกำศเสยในกรงเทพฯ และเมองใหญ ๆ เปนปญหำทท ำรำยสขภำพของคนไทยทละนอย แตตอเนองมำเปนระยะเวลำนำน

จนท ำใหกำรแกไขคอนขำงมำกขนทกวนนอกจำกนนผลกระทบจำกโรงไฟฟำทไดสงผลกระทบกบสงแวดลอมและสขภำพของผทอย

ใกลเคยงกบโรงไฟฟำกปรำกฏใหเหนอยำงชดเจน เชน ทโรงไฟฟำแมเมำะ จงหวดล ำปำง เปนตน

ผลกระทบดานสงคม จำกควำมขดแยงทำงสงคมระหวำงรฐบำล กำรไฟฟำฝำยผลตแหงประเทศไทย ภำคธรกจกบประชำชนในกำรจดท ำโครงกำรดำนพลงงำน เชน กรณกำรสรำงเขอนปำกมล กำรวำงทอกาำซไทย-พมำ กำรสรำงโรงไฟฟำถำนหนทหนกรด และบอนอก และกำรวำงทอกาำซไทย-มำเลเซย เปนตน เปนควำมขดแยงท เ กดมำกข นและสรำงควำมแตกแยกในหมประชำชน ประเทศชำตขำดควำมสงบสข

ปญหำจำกกำรใชพลงงำน เปนผลสบเนองจำกปญหาพนฐานทางการศกษาประกอบการจดการพลงงานของประเทศในปจจบน ทมกำรวำงแผนพลงงำนในลกษณะของการรวมศนยอยทสวนกลาง (Centralized system) ประชำชนทวไปไมมสวนรวมในกำรวำงแผนและกำรรบรขอมลกำรใชพลงงำน ท ำใหไมเขำใจสถำนกำรณดำนพลงงำนของทองถนตนเอง และของประเทศโดยรวม กำรรณรงคดำนพลงงำนกเปนเพยงกำรแกปญหำทปลำยเหต เชน รณรงคใหประหยดพลงงำน โดยไมไดน ำเสนอถงสำเหตของปญหำและแนวทำงในกำรแกปญหำอยำงเปนรปธรรม ท ำใหกำรใชพลงงำนอยำงมประสทธภำพ และกำรแสวงหำทำงเลอกอน ๆ ในดำนพลงงำนจงไมเปนควำมตระหนกของสงคมเทำทควร

3

จำกปญหำทไดกลำวมำทงหมด ท ำใหสำมำรถคำดกำรณไดวำ ถำประเทศของเรำจะด ำเนนกำรในกำรจดกำรพลงงำนตำมแบบแผนทผำนมำอก ในไมชำเรำคงตองพบวกฤตทำงดำนพลงงำน เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ดวยเหตนเอง ท ำใหตองสรรหำยทธศำสตรในกำรจดกำรพลงงำนทท ำใหเกดผลกระทบตำงๆ เหลำนนอยทสด ในระดบทชมชนยอมรบ เปนมตรตอสงแวดลอม และท ำใหชมชนกนดอยด ซงกำรวำงแผนพลงงำนชมชน เปนเครองมอทมสวนชวยแกไขปญหำเหลำนได เนองจำก

เปนเวทกำรเรยนร ทท ำใหชมชนไดเหนสถำนภำพพลงงำนของชมชนเอง และไดตระหนกในเรองศกยภำพของชมชนดำนกำรจดกำรทรพยำกรภำยใน ตลอดจนไดรแนวทำงในกำรแกไขปญหำ และมเปำหมำยรวมกนในกำรจดกำรพลงงำนของชมชน โดยชมชนและเลอกเทคโนโลยทเหมำะกบชมชนนน ๆ (แมยงมขอจ ำกดในเรองของเทคโนโลยและเศรษฐกจอย) เพรำะควำมแตกตำงของพนทอำจท ำใหวธกำรจดกำรดำนพลงงำนมควำมแตกตำงกน

ชวยใหเกดกำรกระจำยอ ำนำจสทองถน และยกระดบขดควำมสำมำรถของประชำคมในทองถน เชน องคกำรบรหำรสวนต ำบล อ ำเภอ จงหวด โดยชมชนไดเขำมำมสวนรวมอยำงเปนรปธรรมในกำรแกไขปญหำดำนพลงงำนของชมชนเอง อนเปนกระบวนกำรแหงประชำธปไตย ทจะชวยลดควำมขดแยงทเกดขน และกอใหเกดพลงของภำคประชำชน

ชวยใหเกดกำรสรำงงำนในทองถนทมกำรวำงงำน และน ำไปสกำรพฒนำชนบท งำนใหมอนจะน ำไปสกำรพฒนำชนบท และกำรพฒนำประเทศอยำงยงยนตอไป

จำกปญหำทเกดขนน ท ำใหผ เกยวของตองกลบมำคดทบทวนทศทำงของกำรวำงแผนพลงงำนในรปแบบใหม ไดแก กำรวำงแผนพลงงำนระดบชมชน

4

แนวความคดของการวางแผนพลงงานชมชน กำรวำงแผนพลงงำนชมชน มไดม

ความหมายถงการวางแผนงานแบบทวๆ ไปในรายงาน แตหากหมายรวมถงกระบวนการทจะผลกดนแผนปฏบตการพลง งานใหบรรลวตถประสงคออกมาไดจรงเปนรปธรรมโดยการมสวนรวมของคนในชมชนตลอดทงกระบวนการของการวางแผนและการปฏบตตามแผน โดยตองมงเนนไปในทศทางของพลงงานยงยน สงส าคญของการวางแผนพลงงานนน คอ การจะท าใหแผนทคดออกมานน น ามาปฏบตใหเปนจรงเปนรปธรรมไดอยางไร การคดจนไดแผน

ออกมา จะไมมความหมายใดๆ หากแผนทวานไมสามารถขบเคลอนลงสการปฏบตจนเกดผลตามทไดตงไวอยางแทจรง ตวชวดทส าคญ คอ ในกระบวนการวางแผนพลงงานสามารถดงชมชนเขามามสวนรวมรบรสถานการณ ปญหาทเกดขน และวเคราะหเพอหาทางเลอกในการแกปญหา ตลอดจนมค ามนสญญาทจะรวมกนแกปญหาในปจจบนและอนาคตได

กำรวำงแผนพลงงำนทเกดจำกระดบรำกหญำหรอทองถน (Bottom-Up) ซงหมำยรวมถงระดบจงหวด อ ำเภอ เทศบำลต ำบล ชมชนเลกๆ นน กอใหเกดพฒนำกำรในกำรเรยนรของชมชนในดำนพลงงำน พรอมๆ กบกำรปลกฝงและปรบเปลยนทศนคตของบคคลทใชพลงงำนอยำงรคณคำและเหนควำมเปนไปของสถำนกำรณพลงงำนทเกดขน

การมสวนรวมของประชาคมทในกำรวำงแผนพลงงำนชมชนน จะมระดบการมสวนรวมตงแตตนกระบวนการของการวางแผนพลงงานจนกระท งน าไปส การปฏบตจรง มใชเปนเพยงกำรรบรรบฟงขอมลเทำนน แต ตองมสวน รวมในกำรเ ขำมำตดสนใจวำงแผนพลงงำนของทองถนตนเองดวย ทงน รปแบบของกำรตดสนใจในกำรจ ด ก ำ ร จ ะ ม ล ก ษ ณ ะ ท ก ร ะ จ ำ ย ศ น ย (Decentralized) กลำวคอไมไดถกจดกำรโดยสวนกลำงเพยงอยำงเดยว อนสอดคลองกบกำรบรหำรจดกำรภำครฐแนวใหม ซ ง ใ ห

ควำมส ำคญกบกำรบรณำกำร นอกจำกนน กำรวำงแผนพลงงำนหรอกำรใชเทคโนโลยพลงงำนทดแทนใดๆ จะตองแสดงผลทเปนตวชวดเชง

เศรษฐศำสตรทเปนรปธรรมดวย ในกำรวำงแผนพลงงำนน สำมำรถค ำนวณไดวำเงนทเปนคำใชจำยพลงงำนไหลออกนอกชมชนเทำใด ขอมลนจะชวยกระตนชมชนใหหำทำงออกเพอแกไขปญหำของเขำในทสด

5

ตวชวดทส ำคญอกตวหนงไดแก ตวชวดทำงดำนสงแวดลอม กลำวคอ สำมำรถค ำนวณไดวำปรมำณกาำซเรอนกระจกทปลอยออกสบรรยำกำศในแตละกจกรรมของกำรใชพลงงำนเปนเทำใด และจะสำมำรถควบคมใหอยในขอบเขตไดอยำงไร

ทงน แนวคดของกำรวำงแผนพลงงำนชมชนจะอย ภำยใตแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง ตามแนวพระราชด ารมำบรณำกำรเขำกบวถกำรใชพลงงำนของชมชนเพอสงเสรมกำรอนรกษพลงงำนและสงแวดลอม และในขณะเดยวกนสำมำรถพฒนำพลงงำนทดแทนไดจำกเศษวตถเหลอใช และทรพยำกรในชมชน

ในกำรวำงแผนพลงงำนนนมควำมสรอดคลองกบหลกปรชญำ “เศรษฐกจพอเพยง” คอ หลกความพอประมาณ หมำยถง Demand Side Management ทเนนกำรใชพลงงำนอยำงไมฟ งเฟอ สำมำรถมองผลของกำรประหยดเชอมโยงสสงตำงๆรอบตว (ประหยดเงนใหผใช ประหยดไฟใหชาต รกษาบรรยากาศใหโลก) และสำมำรถกอใหเกดกำรลดรำยจำยทำงดำนพลงงำนได

หลกความมเหตมผล หมำยถง กำรเลอกใชพลงงำนอยำงเหมำะสมกบสถำนกำรณ โดยเลอกใชแหลงพลงงำนทเรำมอยกอน กอนเลอกใชพลงงำนทตองน ำเขำ

การสรางระบบภมคมกน หมำยถง กำรพฒนำพลงงำนทดแทนจำกฐำนทรพยำกร หรอ เศษวตถเหลอใชในชมชน และสงเสรมนวตกรรมพลงงำนจำกภมปญญำชำวไทยดวยกนเอง

อนง กำรวำงแผนพลงงำนจะเกดควำมยงยนเพยงใดนน จ ำเปนตองไดรบแรงกระตนสงเสรมสนบสนน ทเปน

นโยบำยผลกดนของภำครฐ อนไดแก กระทรวงพลงงำน ทจะเปนหนวยงำนหลกในกำรประสำนกำรท ำงำนของภำคประชำคม ซงประกอบดวย หนวยรำชกำรระดบจงหวด องคกรพฒนำเอกชน สถำบนกำรศกษำ องคกำรบรหำรสวนทองถน และประชำชน เปนตน ทงน เรองของพลงงานคงมอาจเปนความรบผดชอบของใครคนใดคนหนง หากแตตองเปนส านกหนาทและความรบผดชอบรวมกนในการรกษาไวซงทรพยากรและความอยดกนดของประชาชนทกคนในชาต.

โดยอำจสรปแนวคดหลกไดดงน 1. สอดคลองตำมแนวพระรำชด ำรเรองเศรษฐกจพอเพยง ในกำรลดกำรใชจำยดำนพลงงำนและสำมำรถผลต

พลงงำนทำงเลอกตำมศกยภำพทองถน

2. สอดคลองตำมกฎหมำยรฐธรรมนญ ทมงเนนใหประชาชนมสวนรวมในกำรด ำเนนงำนโครงกำร สรำงเสรมประชำธปไตย และควำมเขมแขง

3. สอดคลองตำมนโยบำยของรฐบำล ในกำรขยำยผลกำรพฒนำคณภำพชวตของประชำชนในระดบรำกแกว โดยเฉพำะกำรชวยแกไขปญหาความยากจน

4. สอดคลองตำมภำรกจของกระทรวงพลงงำน ในกำรเพมประสทธภาพการใชพลงงานของประเทศและพฒนำพลงงำนอยำงมดลยภำพควบคกบกำรอนรกษสงแวดลอมและกำรมสวนรวมของประชำสงคม โดยกำรสงเสรมเทคโนโลยพลงงำนทดแทนและกำรประหยดพลงงำน กำรสรำงพนธะสญญำในกำรท ำงำน และกำรสรำงเครอขำยวทยำกรตวคณทวประเทศ

5. บรณาการการท างานรวมกนของหนวยงานตางๆ ภำยในกระทรวงพลงงำน อนไดแก กรมพฒนำพลงงำนทดแทนและอนรกษพลงงำน ส ำนกงำนปลดกระทรวงพลงงำน ส ำนกงำนนโยบำยและแผนพลงงำน กรมเชอเพลงธรรมชำต และกรมธรกจพลงงำน ใหมควำมสอดคลองในทศทำงเดยวกน และมประสทธภำพในกำรตอบสนองควำมตองกำรของประชำชนไดดยงขน

6

ตารางแสดงความแตกตางของรปแบบการวางแผนพลงงาน ระหวางการวางแผนพลงงานทผานมากบการวางแผนพลงงานชมชน

หวขอ การวางแผนพลงงานทผานมา การวางแผนพลงงานชมชน

คนทเกยวของในกำรวำงแผน (Stakeholders)

เจำหนำทสวนกลำง และบรษททปรกษำ ไมเกดพนธกจในกำรขบเคลอนงำนโดยชมชน

ประชำคมในทองถน อำจเปนระดบจงหวด เทศบำล ต ำบล เจำหนำทสวนกลำงหรอผปฏบตกำรจำกหนวยงำนรฐหรอเอกชน เปนตน รวมท ำงำนโดยมพนธกจเปนคณะท ำงำนพลงงำน

ระดบของกำรมสวนรวมของประชำคม

ประชำชนมำรวมรบฟงขอมลโดยภำพรวมวำจะท ำโครงกำร มกำรเสนอแนะและตกลงในผลประโยชนและสวนไดสวนเสยเทำนน

ประชำชนมำรวมกจกรรมตลอดกระบวนกำรในกำรวำงแผนพลงงำนและตดสนใจวำจะท ำโครงกำรประเภทใด

รปแบบของโครงกำร วำงโครงกำรทจะท ำมำกอนแลว (Technology-based)

โครงกำรทจะเกดขนเกดจำกกำรตดสนใจโดยชมชนเองในกระบวนกำรวำงแผนพลงงำน

รปแบบกำรตดสนใจในกำรวำงแผน

กำรตดสนใจออกจำกสวนกลำง (Centralized) กระจำยกำรตดสนใจสทองถน (Decentralized)

ระยะเวลำทใชในกำรวำงแผน

ใชระยะเวลำนอยไมคอยยงยำกชวงวำงแผน ใชระยะเวลำนำนกวำกำรวำงแผนรปแบบเดม

ปจจยดำนทรพยำกรตำงๆ ทเกยวของ

ใชงบประมำณนอยชวงกำรวำงแผน เพรำะอำศยกลมคนไมกกลม

ใชงบประมำณมำกกวำ เพรำะตองสรำงเวทจดกระบวนกำรท ำควำมเขำใจกบกลมชมชนหลำยครง

ขอไดเปรยบ - ใชเวลำรวดเรวชวงกำรจดท ำแผน - ใชงบประมำณนอย

-กำรสงเสรมตำมแผนงำนงำยขน เกดควำมขดแยงนอยและไมรนแรง เพรำะสำมำรถยกระดบควำมรควำมสำมำรถของชมชนเรองกำรบรโภคพลงงำนอยำงมประสทธภำพและกำรจดกำร -ประชำคมเปนผ จดกำรแผน ซงจะท ำใหกำรพฒนำเปนไปอยำงตอเนองได

ขอจ ำกด - อำจเกดผลกระทบ และควำมขดแยงจำกคนในทองถนทยงไมมควำมเขำใจ -กำรสงเสรมตำมแผนไมเปนไปอยำงตอเนองและยงยน ควำมรตำงๆ ไมถกปลกฝงลงสชมชน

- ใชเวลำนำนในชวงกำรจดท ำแผน - ใชงบประมำณมำกกวำ -ตองอำศยแรงของเจำหนำทในกำรลงพนทสรำงกระบวนกำรใหควำมรควำมเขำใจมำก

7

กระทรวงพลงงานกบการวางแผนพลงงานชมชน จำกจดเรมตนเลกๆ ในป 2543 สมาคมเทคโนโลยทเหมาะสมไดรวมกบรฐบำลเดนมำรก จดท ำโครงกำร

พลงงำนยงยน ขนในพนท 5 จงหวด คอ นครรำชสมำ , สรนทร , อบลรำชธำน , รอยเอด และขอนแกน โดยมวตถประสงคหลกคอเพมกำรใชงำนของพลงงำนทำงเลอก และกอใหเกดควำมยงยนแกชมชน

กำรวำงแผนพลงงำนในชวงแรก สมำคมเทคโนโลยทเหมำะสมได ปรกษำและท ำงำนรวมกนหลำยฝำย โดยเฉพำะทส ำคญยงคอ มลนธพฒนาอสาน (NET) ทรวมกนก ำหนดแนวทำงและขนตอนกำรด ำเนนงำนรวมกนในพนทแรกคอ ต ำบลอโลก จำกกำรท ำโครงกำรน ำรองน ำทง 5 แหงแลวพบวำประชำชนสวนใหญมทศนคตกบเรองพลงงำนเปนเรองไกลตว แตหลงจำกด ำเนนโครงกำรแลว มกำรตระหนกและปรบเปลยนทศนคตใหมเกยวเรองพลงงำนวำเปนเรองใกลตวทชมชนหรอประชำชนสำมำรถก ำหนดทศทำงกำรจดกำรเองได จำกนนในป 2546 สมำคมเทคโลยทเหมำะสม ไดรบทนจำก กรมพฒนำพลงงำนทดแทนและอนรกษพลงงำน (พพ.) ใหจดท ำโครงกำรกำรวำงแผนพลงงำน อก 5 พนทในจงหวดนครรำชสมำ

ตอมาในป 2548 กระทรวงพลงงาน รวมมอ รฐบาลเดนมารก จดท ำโครงกำร Reginal Energy Planning โดยมควำมมงเนน กำรสรำงศกยภำพเจำหนำทส ำนกงำนพลงงำนภมภำคใหสำมำรถจดท ำแผนพลงงำนในระดบชมชน ระดบจงหวด และระดบภมภำคได โดยโครงกำรดงกลำวไดมกำรจดท ำกำรวำงแผนพลงงำนจงหวด ทง 75 จงหวด และกำรวำงแผนพลงงำนชมชน ทงสน 24 แหง จงถอวำเปนจดเรมตน ปจจบน ป 2556 ไดเพมจงหวดบงกำฬ เปนจงหวดท 76 และมชมชนทเขำรวมโครงกำรวำงแผนพลงงำน ตงแตป 2548-2556 รวมทงสน 1,095 ชมชน

8

ควำมสมพนธระหวำงแผนพลงงำนประเทศและแผนพลงงำนชมชน

ขนตอนกำรด ำเนนทกระทรวงพลงงำนจดท ำแผนพลงงำนชมชนแตละป

EB คอ Energy Balance

แผนพลงงำนระดบประเทศ

แผนพลงงำนระดบภมภำค

แผนพลงงำนระดบจงหวด

แผนพลงงำนชมชน

ผประเมนผลจำกภำยนอก

ประชำชนในชมชน NGO / สถำบนกำรศกษำทองถน

แจงจงหวด• ลกษณะของโครงการ• การรบสมคร ชมชน• การคดเลอก ชมชน

สรรหาองคกรเครอขาย• สถาบนการศกษาในพนท• องคกรพฒนาเอกชน

ลงนามความรวม TORลงนามความรวม MOU

ประชมชแจงการท างาน สพภ./พนจ./องคกรเครอขาย/ตวแทนชมชน

อบรมองคกรเครอขาย นกวางแผนโดย สนย.

อบรมตวแทนชมชน นกวางแผนพลงงานชมชนโดย สพภ.

พนจ./ องคกรเครอขายจดกระบวนการ

การวางแผนพลงงานชมชน

อบรมสพภ./องคกรเครอขายEB / การประมวลผล โดยสนย.

ทมประเมนผลจากภายนอก• กอนท าแผน• ระหวางท าแผน• หลงท าแผน/โครงการน ารอง

• ประชมชแจง• สรางทมชมชน• เกบขอมล• วเคราะหขอมล• สะทอนขอมล• ศกษาดงาน• รางแผนพลงงาน• ประชาพจารณ จดท าแผนพลงงาน• ปฏบตตามแผน• สรปผล

ปฏบตตามแผนพลงงาน/โครงการน ารอง

สพภ.ประเมนผลกจกรรม

สมมนาใหญสรปโครงการ

9

การวางแผนพลงงานชมชน (Local Energy Planning)

การวางแผนพลงงานชมชนคออะไร กำรวำงแผนพลงงำนชมชน คอ กระบวนกำร

สรำงกำรมสวนรวมของประชำคมในกำรจดกำรดำนพลงงำน สงแวดลอม และแผนงบประมำณในทองถนของตนเองใหเกดประสทธภำพมำกขนในอนำคต โดยผำนกระบวนกำรเรยนรเพอท ำควำมเขำใจเรองของพลงงำน ศกษำเทคโนโลยพลงงำนทำงเลอก รวบรวมและวเครำะหขอมลในชมชน แลวน ำมำประเมนหรอคำดกำรณผลกระทบของระบบพลงงำนในอนำคตได จำกนนจงมกำรรวมกนวำงแผนปฏบตกำรในกำรจดกำรดำนพลงงำนและสงแวดลอม โดยคนในชมชนนนเอง

แผนพลงงานเพอใคร เมอท ำกำรวเครำะหถงผมผลประโยชนหรอผทมสวนไดสวนเสย จำกกำรวำงแผนพลงงำนชมชน สำมำรถแบงได 2 สวนคอ คนในชมชนและผด ำเนนโครงกำร ซงแสดงดงตำรำงดำนลำงน

ตำรำง แสดงกำรวเครำะหบทบำทของผทมสวนเกยวของกบกำรวำงแผนพลงงำน

ผทมสวนเกยวของ บำทบำทและหนำท ผลไดผลเสย

คนในชมชน ผน ำทำงกำร ผประสำนงำนในชมชน

ประชำสมพนธโครงกำร

รวมท ำแผนพลงงำน

พจำรณำเรองงบประมำณกำรสำนตองำนในอนำคต

มโครงกำรทำงดำนพลงงำน

ไ ด ผล ง ำนกบทำ ง ก ำ ร และลกบำน

ผปฏบตตำมแผนและตรวจสอบ

ผน ำทไมเปนทำงกำร/ พอบำนทวไป

ผประสำนงำนในชมชน


ไดควำมรเรองพลงงำน สรำงอำชพ

ไดพบปะแลกเปลยน

ผปฏบตตำมแผนและตรวจสอบ

แมบำน ใหขอมลคำใชจำยทำงดำนพลงงำน


ประหยดคำใชจำยดำนพลงงำน

ไดพบปะแลกเปลยน

ผปฏบตตำมแผน

เยำวชน กำรรณรงคในพนท

กำรเกบขอมลในพนท

ไดเรยนรเรองพลงงำน

มบทบำทตอไปในอนำคต

10

ผทมสวนเกยวของ บำทบำทและหนำท ผลไดผลเสย

คนในชมชน กำรศกษำ/คร ผ ป ระสำนงำนในชมชนและตวเยำวชน

แหลงรวบรวมและกระจำยควำมรควำมรในชมชน


หลกสตรพลงงำน

รำชกำรในพนท / ผน ำทำงจตวญญำณ

สนบสนนแนวคดและใหก ำลงใจ สำมำรถสอดแทรกงำนใหมๆกบกลมหรอคณะท ำงำนพลงงำนได

ผ ด ำ เ น นโครงกำร

คอยประสำนงำนและจดหำองคควำมรรวมถงกระตนใหเกดกจกรรม

จดสรรงบประมำณด ำเนนกำร

ใหค ำทปรกษำ

ไดผลงำน

เปนทรจกในชมชน

จำกตำรำงดำนบนนจะเหนวำ ผทมสวนส ำคญตอกำรวำงแผนพลงงำนคอตวของชมชนเองซงผด ำเนนโครงกำรจะมหนำทเปนเพยงพเลยงคอยใหค ำปรกษำ เพรำะผด ำเนนโครงไมสำมำรถทจะฝงตวอยในชมชนไดตลอดไป หำกกจกรรมทเกดขนหลงจำกจำกวำงแผนพลงงำนแลวนนไมสำมำรถกอใหเกดควำมรสกกำรเปนเจำของของชมชนไดกจะท ำใหโครงกำรทเกดไมมควำมยงยนไดในอนำคต

อยำงไรกตำม ในกำรด ำเนนงำนของกระทรวงพลงงำนเพอใหกำรวำงแผนพลงงำนชมชนบรรลวตถประสงคและกอใหเกดควำมยงยนจงไดแบงภำระหนำทในกำรรวมกนด ำเนนงำนดงน

สถำนะ บทบำทหนำท มำจำก

นกวำงแผนพลงงำนชมชน

ประสำนงำนกบคณะท ำงำนพลงงำนชมชน พลงงำนจงหวด / ส ำนกงำนพลงงำนภมภำค / ทปรกษำ

รวมจดกระบวนกำรและกจกรรมตำงๆท พลงงำนจงหวด/ ทปรกษำ ด ำเนนงำน

จดหำขอมลสถำนภำพประจ ำชมชน

ประชำสมพนธขอมลขำวสำรตำงๆเกยวกบโครงกำร

ตวแทนชมชนททำงชมชนคดเลอก อปท. ละ 4-5 คน

คณะท ำงำนพ ล ง ง ำ นชมชน

คณะบรหำร

ก ำกบและดภำพรวมของกำรด ำเนนงำน

ผลกดนแผนพลงงำนชมชนเขำสแผนพฒนำชมชน

ประชำสมพนธโครงกำรใหเปนทรบร

คณะตวแทนชมชน และตวแทนชำวบำน

ตวแทนหนวยรำชกำรทส ำคญในทองถน

คณะปฏบตกำร ประชำสมพนธขอมลขำวสำรตำงๆเกยวกบโครงกำร

สนบสนนกำรด ำเนนงำนทกขนตอน คณะตวแทนชมชน และตวแทนชำวบำน

11

สถำนะ บทบำทหนำท มำจำก

ทปรกษำ / ทมพเลยง / องคกรเครอขำย

สนบสนนควำมรเชงวชำกำร

ผลกดนและรวมจดกระบวนกำร กำรเรยนรในกำรจดท ำแผนพลงงำนชมชน

สถำนบนกำรศกษำในทองถน องคกรพฒนำเอกชน

พลงงำนจงหวด / ส ำนกงำนพลงงำนภมภำค

สนบสนนควำมรเชงวชำกำร

ผลกดนและรวมจดกระบวนกำร กำรเรยนรในกำรจดท ำแผนพลงงำนชมชน

ก ำกบและดแลกำรด ำเนนงำนของโครงกำร

กระทรวงพลงงำน

กระทรวงพลงงำน สนบสนนองคควำมรในกำรพฒนำศกยภำพของนกวำงแผนพลงงำนชมชน

จดสรรงบประมำณ

กระทรวงพลงงำน

แผนพลงงานชมชนทดควรเปนเชนไร เปนแผนกำรจดหำพลงงำนทชวยสงเสรมควำมกนดอยดของคนในพนท โดยจดหำพลงงำนตำมควำม

ตองกำรหรอเหมำะสม ไมมำก ไมนอยจนเกนไป และใหบรกำรพลงงำนในรำคำทเหมำะสม ชวยสรำงงำนในทองถนทมกำรวำงงำนและน ำไปสกำรพฒนำชนบท งำนใหมอำจมำในรปของกำร

จำงผลตอปกรณเพอกำรประหยดพลงงำน เครองมอทำงเทคโนโลยเพอแปลงพลงงำน อปกรณผลตพลงงำน และเทคโนโลยพลงงำนหมนเวยน ตลอดจนกำรน ำเชอเพลงทองถนมำใชทดแทนพลงงำนทน ำเขำจำกภำยนอก ทงนกำรน ำแรงงำนทองถนและเชอเพลงในทองถนมำใชสะทอนใหเหนวำ เงนทลงทนเพอผลตพลงงำนยงคงหมนเวยนอยภำยในทองถน

ลดกำรพงพำพลงงำนน ำเขำ และบรกำรทำงพลงงำนอนๆ ท ำใหลดหนสนทอำจเกดขนจำกภำยนอกพนท และท ำใหชมชนมโอกำสตดสนใจดวยตนเองมำกขน

ลดปญหำสงแวดลอมและระบบนเวศนโดยรวม เปนผลใหลดปญหำดำนสขภำพดวย เปนกำรสงเสรมและพฒนำเทคโนโลยทเปนประโยชนตอพนท เชน เทคโนโลยพนบำน หรอกำรคดคน

เทคโนโลยใหม ๆ โดยคนในประเทศทสำมำรถสนองควำมตองกำรใหมของชมชนในกำรไดรบสนคำพลงงำนและวธกำรผลตทดขน

เกดจำกกำรมสวนรวมจำกทกฝำยในชมชน ประโยชนทไดจากแผนพลงงานทดตอประเทศชาต

มพลงงำนใชตำมควำมตองกำรอยำงเหมำะสม ลดกำรน ำเขำจำกตำงประเทศ ชวยสรำงงำนในทองถนและน ำไปสกำรพฒนำชนบท ลดปญหำสงแวดลอม สงเสรม พฒนำเทคโนโลยพนบำน พฒนำกำรคดคนเทคโนโลยใหม ๆ โดยคนในชำต บรณำกำรรวมกบกำรพฒนำดำนอนๆ สรำงกำรมสวนรวมจำกภำคประชำชน ยกระดบทศนคตเพอกำรพงพำตนเอง

12

ประโยชนทจะเกดขนตอชมชน เกดกระบวนกำรเรยนร และจตส ำนกดำนพลงงำน สำมำรถแกไขปญหำพลงงำนจำกระดบรำกหญำได เกดวธกำรจดกำรทำงดำนทรพยำกร และพลงงำนทหลำกหลำย เนองจำกชมชนสำมำรถเลอกใช

วธกำรจดกำรหรอเทคโนโลย ทมควำมเหมำะสม และสอดคลองกบควำมตองในทองถนของตนเอง เกดกำรพฒนำบคลำกรดำนพลงงำนในทองถนและ กำรเผยแพร ควำมร เกดกำรสรำงงำน และพฒนำเทคโนโลยทองถน มกำรเชอมโยงวเครำะหกบเรองอนๆ ในชมชน ไดฐำนขอมลกำรใชพลงงำนระดบต ำบลและเทศบำลเพอใชในกำรตอยอดกำรวำงแผนพลงงำนระดบ

ภมภำคและประเทศตอไป แผนพลงงำนไดรบกำรบรรจเขำแผนพฒนำของชมชน

เครองมอและกลไกในการวางแผนพลงงานชมชน กระบวนกำรในกำรวำงแผนทว ๆ ไปกคอ เรำตองรปจจบน มองเหนอนำคต และรวำมทำงเลอกอะไรบำง ทจะท ำ

ใหเรำไมเดนไปสอนำคตทเรำไมตองกำร กำรวำงแผนพลงงำนจงตองกำรเครองมอและกลไกทจะท ำใหเกดแนวทำงเลอกอน ๆ ซงกำรวำงแผนพลงงำนชมชน จะเครองมอและกลไกทส ำคญ ๆ ดงน

สถานภาพพลงงาน (Energy Status)

เปนกำรศกษำรวบรวมและวเครำะหขอมลทเกยวของกบดำนพลงงำนของทองถน ซงประกอบดวย

การบรโภคพลงงานของสวนตาง ๆ เชน บำนเรอน สถำนประกอบกำร สถำนทรำชกำร เปนตน ราคาคาพลงงาน

แหลงผลตพลงงานในทองถนนน ๆ และศกยภาพของแหลงพลงงานทดแทน

ขอมลทวไปของทองถนนน ๆ ดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม

สมดลพลงงาน (Energy Balance)

เปนเครองมอทใชอธบำยภำพรวมของกำรบรโภคพลงงำนในทองถน ทแสดงถงกำรใชพลงงำนประเภทตำง ๆ กบอปกรณเครองใชและกจกรรมอะไรบำง และผลกระทบทเกดขนจำกกำรใชพลงงำนนน ๆ ในดำนเศรษฐกจ สงแวดลอมเปนอยำงไร โดยอำศยขอมลจำกสถำนภำพพลงงำนเพอใชวเครำะหหำทำงเลอกหรอรปแบบในกำรปรบเปลยนกำรใชพลงงำนใหยงยนตอไปในอนำคต

เทคโนโลยพลงงานยงยน (Sustainable Energy Technology)

จำกหลกกำรแหง เทคโนโลยพลงงานยงยน (Sustainable Energy Technology) ทวำ

สะอาด เปนมตรกบสงแวดลอม ไมรบกวนสมดลของระบบนเวศ

ทดแทนไดใหม ใชเชอเพลงและวตถดบทสำมำรถจดกำรหมนเวยนผลตและใชไดอยำงไมมวนหมดไป

พอด กบควำมตองกำรใชงำน ศกยภำพแหงทรพยำกรและกำรเรยนรเพอกำรจดกำรแบบพงพำตนเองของทองถน บนฐำนคดเศรษฐกจพอเพยง

ประสทธภาพสง ประหยดทงทรพยำกร แรงงำนและคำใชจำย

งาย เปนเทคโนโลยทไมซบซอน ชมชนสำมำรถจดกำรเองได

13

เทคโนโลยทจะเลอกใชในกำรวำงแผนพลงงำน ควรเปนเทคโนโลยทำงเลอกส ำหรบชมชนเพอน ำมำใชทดแทนเทคโนโลยทมอยเดม ใหเกดกำรใชพลงงำนอยำงมประสทธภำพ เทคโนโลยทำงเลอกในปจจบนทถกกลำวถงในภำคชนบทและเกษตรกรรม เชน เตำหงตมประสทธภำพสง เตำเผำถำน 200 ลตร บอหมกกาำซชวภำพ และเครองท ำน ำรอนพลงแดด เปนตน

ความพรอมของชมชน (Community)

ชมชนเปนองคประกอบทส ำคญในกำรวำงแผนพลงงำนชมชน ดงนนชมชนตองมควำมพรอมทจะเขำรวมในกำรวำงแผนและด ำเนนงำนตำมแผน ผ เขำรวมวำงแผนในระดบชมชนจงควรประกอบดวยสมำชกในชมชน ผน ำทงทเปนทำงกำรและไมเปนทำงกำร กลมแมบำนและกลมผประกอบกำรในทองถนนน ๆ นอกจำกนน องคกรบรหำรสวนต ำบล ขำรำชกำรในทองถน และผมอ ำนำจทจะสนบสนนกำรด ำเนนงำนของทองถนกควรจะไดมสวนรวมในกระบวนกำรวำงแผนน

นกวางแผนพลงงานชมชน (Local Energy Planer) กบความส าเรจทเกดจากการพฒนา “คน” เปนกลมคนทคอยกระตนกำรท ำงำนด ำเนนงำนของโครงกำรดำนแผนพลงงำนชมชน กลมคนกลมนจะไดรบกำร

ถำยทอดองคควำมรอยำงลกซงจำก กระทรวงพลงงำน ไมวำจะเปนเรอง พลงงำน ผลกระทบจำกกำรใชพลงงำน เทคโนโลยพลงงำน กำรสรำงกระบวนกำรมสวนรวม กำรเปนวทยำกรกระบวนกำรแบบมสวนรวม เพอทจะไดถำยทอดองคควำมรตำงๆส พนองในชมชนตอไป

กำรพฒนำบคลำกรดำนพลงงำนในทองถน ถอเปนหนงในกลไกขบเคลอนส ำคญทท ำใหโครงกำรวำงแผนพลงงำนฯประสบควำมส ำเรจ ท ำใหเกดทมวทยำกรกระบวนกำรวำงแผนพลงงำนระดบทองถน หรอเรยกสนๆ วำ”นกวำงแผนพลงงำนทองถน” ขน จำกกำรด ำเนนงำนโครงกำรวำงแผนพลงงำนฯกวำ 3 ป กระทรวงพลงงำนไดมกำรฝกอบรมเพอเสรมสรำงบทบำทดำนกำรเปนนกวำงวำงแผนพลงงำนใหกบบคลำกรประจ ำทองถนไปแลวกวำ 1,000 คน ใน 266 ชมชนทวประเทศ

กำรด ำเนนงำนของโครงกำรวำงแผนพลงงำนฯ จะเนนทกำรสรำงกระบวนกำรเรยนร กำรคดวเครำะหผำนกจกรรมและประสบกำรณของแตละบคคล จำกกำรศกษำดงำน กำรทดลองปฏบต คดและตดสนใจบนฐำนขอมลดำนพลงงำนทเกบโดยชมชน ดงนนกำรสรำงกระบวนกำรเรยนรแบบมสวนรวม ใหกบชมชน ถอเปนบทบำทส ำคญของนกวำงแผนพลงงำนทองถน และทกษะทใชมำกและบอยทสดของนกวำงแผนพลงงำนกคอ ทกษะกำรเปนวทยำกรกระบวนกำรแบบมสวนรวม ซงตองมควำมรควำมสำมำรถในกำรจดเวททเออใหเกดกำรแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนสำมำรถเชอมโยงประสบกำรณท ำงำนของผ เขำอบรมตำมบรบทของทองถนตนเอง น ำไปสกำรคดแกไขปญหำชมชนรวมกน สำมำรถศกษำชมชน วเครำะหปญหำควำมตองกำร มภำวะควำมเปนผน ำสำมำรถน ำพำประชำชนในทองถน เพอจดท ำแผนพลงงำนชมชนบนพนฐำนของกำรเหนประโยชนรวมกน

แผนผงแสดงองคประกอบทส าคญของการเปนวทยากรกระบวนการแบบมสวนรวม

การต งค าถาม ลงลก เชอมโยง

การรบฟง -สงเกต/จบประเดน -ความรสก

วธคด

ทกษะพนฐานของ “นกวางแผนพลงงาน”

บรรยากาศการเรยนรท เรยบงายเทาเทยม ทกษะการสอสาร

สต/ความมนคงภายใน กระบวนการสอดคลองกบเปาหมาย

14

นกวางแผนพลงงานชมชน จ ำเปนตองเขำใจถงหลกกำรและทกษะกำรเปนวทยำกร โดยเนนกระบวนกำรเรยนรอยำงมสวนรวม บนควำมเชอมนวำทกคนมควำมรและศกยภำพในกำรเรยนร ดงนนวทยำกรกระบวนกำรจงตองม วธคด (เขมทศ) ทชดเจน เปนระบบ สำมำรถสอสำรดวยภำษำทเขำใจงำย มทกษะในกำรรบฟงอยำงลกซง ตงค ำถำมอยำงลงลกเพอคนหำค ำตอบตำมสภำพควำมเปนจรง จบประเดนและเชอมโยงประเดน รวมถงกำรออกแบบกระบวนกำรหรอกจกรรมผำนประสบกำรณเพ อกระต นใ หชมชนเ กด กำรเ รยน ร

นอกจำกน“นกวางแผนพลงงานชมชน” จะตองฝกฝนภำวะควำมมนคงภำยในทตงอยบนพนฐำนของควำมออนนอมถอมตน วำงตวเปนกลำง มควำมยดหยนสำมำรถรองรบกบกำรแลกเปลยนควำมคดเหนทหลำกหลำยตำมอำรมณควำมรสกของคนในชมชน สำมำรถสรปควำมคด กำรวเครำะหประเดนผลลพธตำงๆทจะเกดขนของกำรจดกระบวนกำรเรยนร ดงนนกำรฝกฝนภำวะควำมมนคงภำยในพรอมกบกำรคนหำวธกำรคลคลำยจดออนเฉพำะของแตละคนจงเปนสงทตองท ำควบคไปดวย

จะเหนวำภำรกจทเหลำ“นกวางแผนพลงงานชมชน”ท ำนน ตองใชพลงควำมอดทนในกำรเรยนรฝกฝน อดทนกบค ำพดทอำจบนทอนก ำลงใจ หรอค ำถำมทำทำยลองภม มควำมกลำหำญทจะเผชญกบควำมผดพลำดทเกดขนขณะจดเวท ตองผำนปญหำอปสรรคมำกมำยกวำจะกำวขนมำเปนนกจดเวทกำรเรยนรไดอยำงเตมภำคภม หลำยคนถงแมจะไมไดจบกำรศกษำในระดบสง ไมไดมควำมรผำนมำตรฐำนกำรศกษำในระบบของรฐ แตสงหนงทสมผสไดคอควำมรจำกประสบกำรณชวต ควำมเคำรพซงกนและกน ดวยควำมสมพนธทเรยบงำยเทำเทยมในทมงำน ปรำศจำกอ ำนำจบญญตจำกสงคมแหงชนชนทเปนอปสรรคส ำคญในกำรเรยนรรวมกน พวกเขำเหลำนลวนมจตสำธำรณะของ “นกวางแผนพลงงานชมชน” ทมควำมมงมน ตงใจทจะชวยเหลอชมชนของตนใหด ำรงอยไดทำมกลำงวกฤตปญหำพลงงำนและสงแวดลอมทเกดขนในปจจบน โดยไมหวงผลตอบแทนเปนทรพยสนเงนทอง คนภำยนอกอำจมองวำพวกเขำไดรบคำตอบแทนจำกกระทรวงพลงงำนในฐำนะทเขำมำเปนสวนหนงของโครงกำรฯ แตแทจรงแลวไมใช กำรไดรบ “โอกาส” ในกำรพฒนำศกยภำพ ตำงหำกคอสงทพวกเขำตองกำร

จำกวฒนธรรมทองถน และส ำนกดทมคณคำของพวกเขำเหลำน เมอน ำมำผสำนกบควำมรสำกลดำนวทยำศำสตรและเทคโนโลย จะน ำไปสกำรเปลยนแปลงบนพนฐำนของควำมเกอกลกนระหวำง มนษย สงคม และธรรมชำต ทผำนมำควำมรทไมองฐำนวฒนธรรม หรอภมปญญำทองถนจะเปนควำมรทแยกสวนขำดควำมเชอมโยง ไมสำมำรถน ำไปสกำรแกไขปญหำชมชนไดอยำงยงยน แตควำมเรยบงำยและลกซงเหลำนคอคณคำและเปนรำกฐำนส ำคญในกำรพฒนำ “คนเกงและคนด” ทมในทองถน สกำรเปน“นกวางแผนพลงงาน”ทม

สวนผสมอนลงตวระหวำงควำมรควบคคณธรรมและจรยธรรม

15

ขนตอนการท า การวางแผนพลงงานชมชน กำรวำงแผนพลงงำนชมชน จะประกอบไปดวย 2 ชวงหลก ไดแก 1. ชวงแรก : กำรวำงแผนพลงงำน (Planning process) – เปนชวงเกบขอมล วเครำะหขอมลและเทคโนโลย

รวมทงสรำงศกยภำพของชมชนในกำรเรยนรเรองพลงงำนและกำรวำงแผน ผลลพธทไดจะเกดแผนทำงเลอกตำงๆ หรอทเรยกวำ Scenarios แลวน ำแผนทำงเลอกตำงๆ เหลำนเขำสเวทประชำคมเพอชวยกำรตดสนใจวำจะเลอกแผนพลงงำนใด จำกนนประชำคมจะรวมกนลงรำยละเอยดกจกรรมทน ำไปสกำรปฏบตทเปนรปธรรมหรอ แผนปฏบตกำร (Action plan) 2. ชวงทสอง : ด ำเนนกำรตำมแผนปฏบตกำร (Action plan implementation) – ชวงนเปนชวงของกำรน ำแผนปฏบตกำรมำใชจรงในชมชนและเปนขนตอนส ำคญทตองอำศยพลงประชำคมในกำรผลกดนและขบเคลอนงำนใหเกดควำมตอเนอง กำรวำงแผนพลงงำนจะมกำรด ำเนนงำนอย 2 ชวงคอชวงท ำแผนพลงงำน และชวงด ำเนนงำนตำมแผนและตดตำมประเมนผล ในทนจะลงรำยละเอยดในชวงแรกซงเปนชวงในกำรท ำด ำเนนกจกรรมเพอใหไดแผนพลงงำนชมชนออกมำ โดยสำมำรถสรปขนตอนของกำรวำงแผนพลงงำนชมชนไดเปน บญญต 10 ประการ ดงตอไปน

ขนตอนท 1 สรางความเขาใจรวมกนกบชมชน

เพอให...ชมชนเขำใจทมำของโครงกำรและยอมรบกำรเขำรวมโครงกำร

เพอให...ชมชนเขำใจเรองพลงงำนเบองตนมำกขนและเกดควำมตระหนกทจะแกปญหำรวมกน

เพอให...ไดตวแทนอำสำสมครคณะท ำงำนพลงงำนของชมชน ขนตอนท 2 สรางทมคณะท างานพลงงานชมชน

เพอให...คณะท ำงำนพลงงำนของชมชนมควำมเขำใจและพรอมผลกดนกระบวนกำรขนตอนกำรท ำงำนตลอดจนเปำหมำยของโครงกำรใหสมฤทธผล

ขนตอนท 3 เกบขอมลพลงงานในพนท

เพอให...ตวแทนและเยำวชนมสวนรวมกนในกำรส ำรวจขอมลพลงงำนของชมชนของตนเอง ขนตอนท 4 ประมวลผลขอมลจดท าสถานภาพพลงงาน

เพอให...ไดขอมลพลงงำนของชมชน ท ำใหทรำบรอยรวของกำรใชพลงงำน (พนฐำนของชมชนและขอมลพลงงำนในกำรน ำมำใชวำงแผนพลงงำนบนพนฐำนขอมลตอไป)

ขนตอนท 5 สะทอนขอมลพลงงานคนสชมชน

เพอให...ชมชนไดรบรและตรวจสอบขอมลพลงงำนของชมชนเอง ท ำใหทรำบถงปรมำณกำรใชพลงงำนของคนในชมชนวำมบรมำณเทำใด และสญเสยเงนไปกบกำรบรโภคพลงงำนประเภทตำงๆเปนมลคำเทำใด ซงขนตอนนมสวนส ำคญทจะท ำใหคนในชมชนไดหนกลบมำมองดวถกำรใชพลงงำนของตนเอง และตระหนกวำไดใชจำยเงนไปกบกำรซอหำพลงงำนเปนจ ำนวนมำกมำยมหำศำลซงหำกไมมกำรเกบขอมลกจะไมมทำงรในเรองเหลำนเลย

ขนตอนท 6 ศกษาดงานเทคโนโลยพลงงานทยงยน

เพอ...จดประกำยควำมคดและสรำงแรงบนดำลใจในกำรใชเทคโนโลยพลงงำนยงยน ขนตอนท 7 ประชมระดมความคดเหนเพอจดท ารางแผนพลงงานระดบชมชน

เพอให...มกำรวำงแผนหำทำงออกรวมกน รเรมกำรจดกำร เกดแผนพลงงำนของชมชน ขนตอนท 8 ประชาพจารณรางแผนพลงงานกบประชาชนเพอจดท าแผนพลงงานฉบบสมบรณ

เพอ...ขอควำมเหนชอบของแผนจำกคนในชมขนใหเกดกำรยอมรบรวมกนจนไดแผนพลงงำนสมบรณ

16

ขนตอนท 9 ปฏบตตามแผนพลงงานทวางไว (โครงการน ารอง)

เพอ...น ำแผนพลงงำนชมชนมำปฏบตจรงตำมกจกรรมตำงๆทวำงไว

เพอให...มแผนปฏบตกำรพลงงำน เกดวทยำกรตวคณพลงงำน ขนตอนท 10 สรปบทเรยนการท างานรวมกน

เพอ...รวมกนประเมนเรองปญหำอปสรรค ผลทเกดขน ผลกระทบและผลทไดรบ พรอมวำงแนวทำงท ำงำนปตอๆ ไป

17

ผลกระทบจากยทธศาสตร (การวางแผนพลงงานชมชน) แนวใหม

กำรวำงแผนพลงงำนทเกดจำกระดบรำกหญำหรอชมชนทองถน เชน เทศบำลต ำบล ชมชนเลกๆ นน กอใหเกดพฒนำกำรในกำรเรยนรของชมชนในดำนพลงงำน พรอมๆ กบกำรปลกฝงและ

ปรบเปลยนทศนคตของบคคลทใชพลงงำนอยำงรคณคำและเหนควำมเปนไปของสถำนกำรณพลงงำนทเกดขน ซงผลทเกดขนจำกยทธศำสตรแนวใหมนไดกอใหเกดพลงขบเคลอนทเปนมตใหมส ำหรบวงกำร

พลงงำนในประเทศไทย อนไดแก

1.เกดพลงขบเคลอนดานกระบวนการเรยนรดานพลงงาน และเกดการปรบทศนคตและจตส านกในการพงพาตนเองดานพลงงาน

จำกทกลำวไวในตอนตนวำเรองพลงงำนเปนเรองไกลแตใกลตว ดงนนผ เขำรวมวำงแผนพลงงำนสวนใหญจงไมทรำบขอมลวำต ำบลของตนเองใชพลงงำนไปเทำไร ดำนไหนบำง เมอไดทรำบขอมลเหลำนเขำจงไดรวำจรงๆแลว เรองพลงงำนเปนเรองใกลตวมำกโดยสงผลกบเศรษฐกจและสงแวดลอมของตนเองอยำงชดเจน ขณะเดยวกนกเกดควำมตระหนกวำปญหำพลงงำนเปนปญหำทวกฤตตอไปถำไมแกไข และกำรแกไขจะเกดขนไดจำกกำรลงมอท ำ และผลจำกกำรลงมอท ำนนไดสงผลตอกำรปรบเปลยนทศนคตดวยตวของชมชนเอง

2. เกดพลงขบเคลอนในการสงเสรมความกนดอยดของคนในพนท เมอคนในพนทมควำมร ควำมสำมำรถทจะเขำถงแหลงควำมรและปรบประยกตใชสงรอบตวเพอกำรผลตและใชพลงงำนไดอยำงเหมำะสมและพอเพยง น ำมำซงกำรยกระดบควำมสำมำรถในกำรพงพำตนเอง และท ำใหกำรด ำรงชวตมควำมสขมำกขน

3. เกดพลงผลกดนดานการสรางงานในทองถนและน าไปสการพฒนาชนบท จำกเทคโนโลยทเหมำะสมตอพนท ชมชนจดกำรไดและท ำใหชวตอยดมสขขน ไดกอใหเกดควำมตองกำรของเทคโนโลยเหลำนมำกขน กำรขยำยผลเพอผลกดนไดกอใหเกดกำรกอตวดำนกำรตลำดอยำงเปนธรรมชำตโดยประชำชนในพนทเอง มกำรสรำงสรรคงำนใหมในทองถน ซงอำจเปนกำรจำงผลตอปกรณเพอกำรประหยดพลงงำน เครองมอทำงเทคโนโลยเพอแปลงพลงงำน อปกรณผลตพลงงำน และเทคโนโลยพลงงำนหมนเวยน ตลอดจนกำรน ำเชอเพลงทองถนมำใชทดแทนพลงงำนทน ำเขำจำกภำยนอก ทงนกำรน ำแรงงำนทองถนและเชอเพลงในทองถนมำใชสะทอนใหเหนวำ เงนทลงทนเพอผลตพลงงำนยงคงหมนเวยนอยภำยในทองถน และสงเหลำนจะเปนพลวตอนส ำคญยงตอควำมมนคงทำงเศรษฐกจในระดบมหภำค !

4. เกดภมตานทานในการพ งพาตนเอง ลดการพ งพาพลงงานน าเขา ภมตำนทำนนไดชวยกอเกดกระบวนกำรหรอวธกำรในกำรลดหนสนทอำจเกดขนจำกภำยนอกพนท และท ำใหชมชนมโอกำสตดสนใจดวยตนเองมำกขน เชน กองทนเผำถำนปลดหน หรอกำรลดตนทนกำรผลตโดยกำรลดตนทนคำใชจำยดำนพลงงำน

5. เกดภมตานทานตอปญหาสงแวดลอมและระบบนเวศนโดยรวม เมอประชำชนไดมเขำใจวำสงรอบตวนนมคณคำและควำมหมำยอยำงยงตอกำรด ำรงชวตแบบพงพำตนเอง ท ำใหมมมองและทศนคตในกำรหวงแหนและตองกำรปกปองสงแวดลอมมมำกขน สงเหลำนจะชวยใหสงคมอยอยำงยงยนไดแบบพงพำอำศยกน ผลทสดน ำมำซงกำรลดปญหำดำนสขภำพและควำมอยดมสขของชมชนดวย

18

6. เกดพลงความคดในการสงเสรมและพฒนาเทคโนโลยทเปนประโยชนตอพนท พลงจำกกำรสรำงสรรคควำมรจำกกำรวำงแผนพลงงำนรวมกนกอใหเกดนวตกรรมใหมๆ ในชมชน ไมวำจะเปนรปแบบกำรจดกำรพลงงำนในชมชนทนำสนใจ ศลปวฒนธรรม กำรประชำสมพนธ นวตกรรมใหมของเทคโนโลยพลงงำนโดยชมชน รวมทงอำชพใหมกเกดขน

7. เกดพลงขบเคลอนภาคประชาคมและเกดเครอขายดานพลงงานเครอขายวทยากรตวคณดานพลงงานภาคประชาชน โดยเมอชมชนมควำมร มขอมล และมควำมตระหนกถงผลกระทบทเกดจำกกำรใชพลงงำน ควำมคดในกำรมสวนรวมในกำรแกปญหำกจะตำมมำ

จำกกระบวนกำรในกำรวำงแผนพลงงำนชมชน ไดท ำใหชมชนคดแกปญหำจำกระดบใกลตวโดยกำรใชเทคโนโลยทำงเลอกดำนพลงงำน และกำรปรบเปลยนพฤตกรรม เชน ชมชนมโครงกำรรเ รมใหกลม บำน วด และโรงเรยนตวอยำงในกำรประหยดไฟฟำ โดยกำรเปลยนอปกรณไฟฟำทมประสทธภำพกำรใชงำน

ต ำ เชน หลอดไส เปนหลอดตะเกยบ และปรบปรงพฤตกรรมกำรบรโภคพลงงำนใหมควำมรบผดชอบและมประสทธภำพ นอกจำกรเรมโครงกำรประหยดไฟฟำแลว กำรน ำเตำหงตมประสทธภำพสงและเตำเผำถำนประสทธภำพสงไปใชในชมชนใหมำกขน กจะชวยลดจ ำนวนกำรใชตนไมมำท ำถำนได สงผลใหเทคโนโลยพนบำน หรอกำรคดคนเทคโนโลยใหมๆ โดยวทยำกรตวคณในพนทชวยตอบสนองควำมตองกำรใหมของประชำชนในกำรไดรบสนคำพลงงำนและวธกำรผลตทดขนอยำงทวถง เปนไปตำมกลไกกำรตลำด และกำรกระตนอปสงคอปทำนดำนพลงงำน

บทเรยนจำกกำรท ำงำนในระดบพนท ท ำใหเหนวำ

ในมมมองของชมชนเรองพลงงำนดเหมอนเปนเรองทใกลตวเรำมำกเพรำะเปนสงทชวยอ ำนวยควำมสะดวกเกยวกบชวตประจ ำวนของเรำ ตงแตลมตำตนจนกระทงเขำนอน ไมวำจะเปนกำรหงหำอำหำร กำรเดนทำง และกำรท ำกจกรรมตำงๆ พลงงำนเขำมำมบทบำทส ำคญอยตลอดเวลำ แตในขณะเดยวกนเรองพลงงำนกดเหมอนจะเปนเรองทไกลตว เปนเรองทอยเหนอกำรควบคม เชน เมอเกดไฟฟำดบ เรำกแทบจะท ำอะไรไมไดเลย หรอเมอน ำมนทสงมำขำยยงทองถนของเรำหมด กดเหมอนวำเรำตองรออยำงเดยว เมอเปนเชนนพอพดเรองกำรวำงแผนพลงงำน จงเปนอะไรทดเหมอนจะเขำไปยงดวยยำกไมเหมอนกำรพฒนำทองถนในดำนอนๆ แตคณะท ำงำนวำงแผนพลงงำนรวมทงชำวบำนกเหนพองตองกนวำชมชนจะเขมแขง มกำรพฒนำทยงยนไดนน ประเดนเรองพลงงำนนบวำมสวนส ำคญตอกำรก ำหนดทศทำงดงกลำวโดยไมอำจปฏเสธได กำรรจกกำรวำงแผนพลงงำนจงเปนอกยทธศำสตรหนงของกำรพฒนำ เพอสรำงควำมเขมแขง ควำมอยดมสขของชมชนอยำงยงยน

19

สรปไดวำทองถนจะเขมแขงไดจ ำเปนตองมกระบวนกำรเรยนรทผำนประสบกำรณกำรจรง ทงกำรศกษำท ำควำมเขำใจ กำรเกบขอมลน ำมำวเครำะห กำรตดสนใจก ำหนดแนวทำงและรวมกนลงมอปฏบต รวมทงกำรสรปบทเรยน ตดตำมประเมนผลเพอปรบปรงแกไข บนพนฐำนกำรมสวนรวมของประชำชนในพนท เพรำะกระทรวงพลงงำนตระหนกแลววำ ปญหำพลงงำนไมใชปญหำใหญทตองแกไขเพยงฝำยใดฝำยหนง ยทธศาสตรการวางแผนพลงงานชมชน โดยการนอมน าพระราชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวทางหลกในการสงเสรมวธคดและปฏบต จงเปนค ำตอบของกำรเรมตนแกปญหำจำกทองถนเลกๆ หลำยๆ แหงรวมกน จำกกำรมสวนรวมของประชำชนทกคน กจะชวยใหลดปญหำใหญคอ กำรขำดแคลนพลงงำน กำรเสยดลกำรคำของประเทศและกำรท ำลำยสงแวดลอมลงไปได เปนกำรหลอเลยงสงคมใหเปนสงคมแหงควำมรทมควำมโปรงใสและเขมแขงตอไป

จดเปลยนเลกๆ แตท าอยางตอเนองมกสงผลกระทบอนยงใหญเสมอ ดงค าทกลาวไววา “เดดดอกไมสะเทอนถงดวงดาว”

20

เสยงสะทอนสวนหนงจากผมสวนรวมการวางแผนพลงงานชมชน

การประชมชแจงท าความเขาใจโครงการวางแผนพลงงาน : “..สงทผชวยนกวำงแผนพลงงำนกลบมำจำกกำรอบรมดงำน คอใหควำมรกบชำวบำนทงในสถำนทมสยดทงเวทกำรประชมตำงๆ เวทกำรประชมมทกกระทรวงแทบทกวนกไดสอดแทรกเรองพลงงำนทกเวทและขำวยำมเชำตำมหอกระจำยขำวทกหมบำน เปนตนมำนบแตโครงกำรเขำมำจนถงปจจบน ..”(ทมำตวแทนผชวยนกวำงแผนอบต. เกตร อ. เมอง จ. สตล 7/8/50)

สนใจเตาชวมวลไดทดลอง: “…เตำชวมวลไมเหมอนเตำซปเปอรองโลเพรำะซปเปอรองโลลกษณะกำรใชงำนเปนปกตธรรมดำทวไป แตเตำชวมวล นำสนใจเพรำะมนใชทอดไขดำวไมได มนไมประหยด เตำชวมวลควรใชในกจกำรของรำนคำ ทเปนกจกรรมทใชระยะเวลำนำนเชนทอดกลวยแขก ขณะนชมชนกมกำรทดลองใชในลกษณะเปรยบเทยบกนอยวำถำเรำใชไมหนกเทำนจะใหควำมรอนนำนแคไหน นอกจำกสนใจเรองกำรน ำไปใชแลวทำงชมชนยงสนใจในประเดนพงตนเองดำนกำรผลตเพอใชเอง..”(ทมำตวแทนผชวยนกวำงแผนอบต. เกตร อ. เมอง จ. สตล 7/8/50)

บรรจลงแผน อบต. : “…จะม 3 โครงกำรหลกของ อบต. ทสงประกวด คอ โครงกำรหมบำน home sty โครงกำรมคเทศนอย และโครงกำรจดท ำแผนพลงงำนชมชน..” (ทมำปลดอบต. โนนทน อ. เมอง จ. หนองบวล ำภ 19/6/50)

คณคาของเศษวสดเหลอใช: “…หลงจำกไดรบควำมรจำกโครงกำรวำงแผนพลงงำนเดยวน เวลำขบรถตำมหมบำนเหนเศษไมขำงทำงเปนตองเกบกลบบำนไปเผำถำน ถำเปนแตกอนคงไมสนใจ หรอเหนเกะกะขวำงตำกเผำทง เดยวนไมไดแลวเหนประโยชนดำนพลงงำนทดแทนจำกเศษวสดเหลอใชมำกขน เศษไมทกชนผมเกบหมดแมแตขเลอย กเพรำะไดจำกกำรดงำนกบโครงกำรวำงแผนพลงงำน เรำเปนผน ำชมชนถำไมเรมใหเปนตวอยำงกอนแลวใครจะเรม และทส ำคญเรำสบำยใจทจะท ำ มควำมสขทจะท ำ ถำท ำแลวมควำมสขมนกจะด ำเนน กำรทผมเขำมำรวมโครงกำรไมไดกระทบอะไรกบวถชวตผม ไมใชถกบงคบแตวำ แตวำผมรกชอบทจะท ำ ถำมอะไรมำผมกตอบได กำรท ำอะไรโดยไมฝนใจมนกมควำมสข…” (ทสมำชกอบต.นกวำงแผน พลงงำนชมชน อบต. ก ำแพงดน อ. สำมงำม จ. พจตร 18/7/50)

21

อาวธทางปญญา: “…โครงกำรวำงแผนพลงงำนเหมอนเปนกำรศกษำวจยแบบ “พำ” (พำท ำ) คอเนนกำรมสวนรวมของชมชน (PAR: Participatory Action Research )โครงกำรวำงแผนพลงงำนอนดบแรกตองตดอำวธทำงปญญำใหกบชมชน แลวศกษำขอมลใหเหนชดวำศกยภำพดำนตำงๆของชมชนมอะไรบำง แลวกลมคนทมศกยภำพทมอยในชมชนทอำสำเขำมำท ำงำนมใครบำง แลวจงเขำไปเตมเตมในเรองของควำมรวำมเรออะไรบำง แลวหลงจำกนนมำชมชนกมำคดกนเองวำชมชนจะท ำอะไร เมอนนจะสำมำรถ

ตอบโจทยไดวำเปำหมำย หรอกำรสนบสนนดำนเทคโนโลยของโครงกำรวำงแผนพลงงำนทยงยนคออะไร (ทมำ องคเครอขำย ส ำนกงำนพลงงำนภมภำคท 5 …” อบต. เขวำ อ. เมอง จ. มหำสำรคำม) “….ท ำงำนวำงแผนพลงงำนเหมอนท ำบญไปดวยในตวเพรำะเทคโนโลยทน ำไปสนบสนนใหวด เพอหงตมอำหำรเวลำประชมอบรมหรองำนทำงศำสนำเลยงชำวบำนหรอถวำยพระสงค …” (ทมำ อบต.ทบปรก เมอง กระบ)

เทคโนโลยทเรยบงำยท ำใหคนในครอบครวไดมเวลำอยดวยกนคยกนมำกขน เชน นงเฝำเตำเผำถำน ทมำ องคกรเครอขำย ส ำนกงำนพลงงำนภมภำคท 12

22

ภาคผนวก

23

ตารางแสดง รายละเอยดของการท าโครงการ การวางแผนพลงงานชมชน

กจกรรม วตถประสงค เนอหา กระบวนการ กลมเปาหมาย ระยะเวลา ผลลพธ ตวบงชของผลกระทบ การประเมน หมายเหต

1. ประชมชแจงโครงกำร กำร

วำงแผนพลงงำนชมชน

1.1 ประชมประสำนงำนขอควำมรวมมอ

เพอเปนกำรส ำรวจเบองตนของพนทเปำหมำยในกำรท ำงำน

เพอเตรยมควำมพรอมในพนทกอนกำรท ำงำนจรง

ท ำไมตองมกำรวำงแผนพลงงำน ผลทไดรบหำกมกำรวำงแผนพลงงำน

บรรยำย แลกเปลยนควำมคดเหนเรองพลงงำน จดนทรรศกำรยอยๆเรองพลงงำนและเทคโนโลยพลงงำนยงยน

อบต.,ผ ใหญบำน,แกนน ำชมชน

ครงวน / 1วน สงเกตจำกกำรแลกเปลยนหรอซกถำม

กำรนดขอควำมรวมมอ อำจเปนกำรแทรกในทประชมของชมชน หรอของต ำบลนนๆ

1.2 ระดบผน ำทเปนทำงกำร/ไมเปนทำงกำร,คร,แมบำน,เยำวชน

เพอใหผ เขำรวมเขำใจถงปญหำเรองพลงงำน และสำมำรถเชอมโยงปญหำพลงงำนกบปญหำเศรษฐกจ สงคม และ สงแวดลอมได

เพอชแจงใหผ เขำรวมเขำใจ วตถประสงค เปำหมำย และขนตอนตำง ๆ ของโครงกำรจดท ำแผนระดบต ำบล

เพอคดเลอกตวแทนชมชนทจะสำมำรถเขำรวมกระบวนกำรของโครงกำรฯ ไดอยำงตอเนอง เชน กำรศกษำดงำน กำรเกบขอมล กำรรวมประชมจดท ำแผนต ำบล กำรรณรงคและสงเสรมกจกรรม เปนตน

กำรวำงแผนพลงงำนคออะไร ท ำไมตองมกำรวำงแผนพลงงำน นโยบำยประเทศ สทองถน พลงงำนคออะไร ผลกระทบจำกกำรใชพลงงำน ขนตอนกำรท ำงำนของโครงกำรกำรวำงแผนพลงงำน

แบงกลมยอยตำมประเภทพลงงำน (ไฟฟำ แกาส น ำมน ฟน,ถำน ) เพอระดมสมอง ตวแทนน ำเสนอ

ตวแทนแตละหมบำน หมบำนละ 6 คน โดยควรเปน ผน ำทำงกำร 2 คน ผน ำไมเปนทำงกำร 2 คน แมบำน/เยำวชน 2 คน หรอผสนใจทวไป

1 วน ผประสำนงำน 2 คน/หมบำน และมกำรประกำศในหอ กระจำยขำวของหมบำน

ผ เขำรวมสำมำรถระบปญหำพลงงำน ในระดบ /ครวเรอน/หมบำน/ต ำบล มควำมพรอมในกำรรวมโครงกำร มองเหนแนวทำงในกำรแกปญหำ

ดกำรแสดงออก กำรน ำเสนอปญหำ

ควรระบบภำระกจของผประสำนงำน คอสำมำรถกจกรรมกบเรำไดตลอดและมกำรถำยทอดขอมลจำกหนวยงำนสชมชน / สำมำรถคดเลอกอำสำสมครในกำรเกบขอมลชมชน

24


2. สรำงทมคณะท ำงำนพลงงำนชมชน

2.1 อบรมผชวยนกวำงแผนพลงงำนชมชน

เพอสรำงศกยภำพของ จนท.อปท.และผทสนใจในกำรรวมกระบวนกำร

เพอเพมควำมรดำนกำรวำงแผนพลงงำนใหกบผ๔ทสนใจ

กระบวนกำรกำรวำงแผนพลงงำน ขนตอนกำรวำงแผน แบบสอบถำม พลงงำนยงยน และเทคโนโลยพลงงำนยงยน

บรรยำย และทดลองปฏบต

จนท.อปท. ผสนใจทวไป ประมำณ 10-15 คน

3 วน ไดนกวำงแผนพลงงำนชมชน ประจ ำพนททคอยประสำนงำนใหควำมชวยเหลอกบวทยำกรภำยนอก

3. เกบขอมล 3.1 อบรมอำสำสมคร

เพอใหเยำวชนในชมชนมควำมร ควำมเขำใจในเรองพลงงำนและสำมำรถวเครำะหกำรใชพลงงำนได

เพอใหเยำวชนมควำมเขำใจในกำรเกบแบบสอบถำม

เพอใหเกดกำรท ำงำนเปนกลมของเยำวชนในพนท

แนะน ำโครงกำร , ควำมส ำคญของขอมล,พลงงำน,กำรคดคำไฟฟำ,หนวย,กำรกรอกแบบสอบถำม,กำรจดแบงโซนในกำรเกบขอมล)

บรรยำยและแนะน ำ,ลองปฏบต,วธกำรเกบแบบสอบถำม และกำรตรวจสอบ

เยำวชนในพนท ครงวน (5 ครง) 5 จด

10 แบบสอบถำม/คน

มกำรทดลองท ำและตรวจสอบกนเอง

ในแตละครง/จด ขนอยกบภมศำสตรของต ำบล เลอกหวหนำกลมเพอเปนผตรวจสอบงำน

3.2 เกบและรวบรวมขอมล

เพอศกษำกำรใชพลงงำนของชมชน ในดำนชนด/ปรมำณ/กำรน ำมำใชงำนและศกยภำพดำนพลงงำนทดแทนในชมชน

เพอเปนกำรเตรยมขอมลทใชในกำรวำงแผนพลงงำน

เยำวชนแบงพนทในกำรเกบขอมลโดยม หวหนำกลมในกำรเกบ

เยำวชนในพนท 15 – 25 วน มกำรตรวจสอบและสงกลบไปท ำใหม

ชำวบำนรบรวำมกำรเกบขอมลเรองพลงงำน เปนกำรสรำงกระแสเรองพลงงำนไปในตว

รำคำคำเกบขอมล แลวแตควำมเหมำะสมของพนท

4. ประมวลขอมล เพอจดเรยงขอมลเปนหมวดหมงำยตอกำรเขำใจ และเตรยมลงในสมดลพลงงำน

สงทไดจำกขอมลคอ ขอมลทวไป จ ำนวน/ปรมำณ /มลคำ,กำรน ำไปใชงำน

เจำหนำทน ำขอมลดบมำประมวลในโปรแกรมคอมพวเตอร

10 – 15 วน ขอมลทถกวเครำะหรำยหมบำน และรวมทงต ำบล

ตองอำศยผ เชยวชำญในกำรตรวจสอบ

25


5. คนขอมลสทองถน เพอใหชมชนรบรถงขอมลในกำรบรโภคพลงงำนของตน ทงในดำนปรมำณ มลคำทใช และสถำนกำรณพลงงำนทวไป

เพอเกดกำรวเครำะหรวมกนในกำรหำแนวทำงกำรใชพลงงำนทถกตองและแนวทำงในกำรวำงแผนพลงงำน

เพอเปนกำรเปดโอกำสใหผทสนใจเขำมำรวมโครงกำรฯ

ผลกำรประมวลผล,จดท ำตำรำงแยกประเภทแยกรำยหมบำน,โยงผลเสยของพลงงำนและคำใชจำย

เปดวงเสวนำของกำรใหขอมล ขอมลทใหควรเปนหนวยทงำยตอกำรเขำใจ เชน บำท,ลตร,กโลกรม เปนตน

ชำวบำนทมเวลำวำงและสนใจ

1 วน 5 จด (5 – 7 วน)

มกำรเปรยบเทยบระหวำงหมบำน,ก ำหนดคณสมบตของผทจะไปศกษำดงำน บำนละ 4 คน

ชำวบำนรสกมสวนรวม มกำรแสดงควำมคดเหน เชน ควำมประหยด ควำมฟ มเฟอย ,มผลกระทบตอชำวบำนอยำงไร,สรปภำพรวมของกระบวนกำรทผำนมำและสงทจะท ำตอไป

สงเกตจำกกำรแลกเปลยนหรอซกถำม

ท ำชวงกลำงคน ในแตละจดควรมอยำงนอย 2 หมบำนเพอเกดกำรเปรยบเทยบ ยกเวนในกรณทแตละบำนอยไกล ควรระดมชำวบำนมำใหมำกทสด

6. ศกษำดงำนเทคโนโลยพลงงำนทำงเลอก

เพอใหกลมเปำหมำย ไดเรยนรกำรใชเทคโนโลยพลงงำนยงยน ทใชในกำรประหยดพลงงำน โดยกำรใชเทคโนโลยทำงเลอก และกำรน ำพลงงำนหมนเวยนมำใช

เพอใหกลมเปำหมำยไดมกำรแลกเปลยนและวเครำะหเทคโนโลยพลงงำนยงยน ถงควำมเหมำะสมในกำรน ำไปใชงำนในพนทของตน

RET ตำงๆ , รปแบบกำรจดกำรวำงแผนพลงงำน,วเครำะหประเภทเทคโนโลย(Single Technology)

ดงำนนอกสถำนท,แบงกลมดงำนแตละเทคโนโลย จดแบงเวลำดงำน ประชมสรปและ สนทนำกำรใหชดเจน คนสดทำยมกำรพดคยแลกเปลยน วเครำะหควำมเหมำะสมของ RET

4 คน/หมบำน ,กลมอบต./ผ ใหญ ,คร,เยำวชน รวมประมำณ 40 - 60 คน

3 วน 2 คน ระบบ RET ทเหมำะสมกบชมชน ,ระบบ RET ทเหมำะสมกบครวเรอน,ระบ RET ทเหมำะสมกบกำรประกอบกำร

เกดแรงจงใจทจะท ำตอไปและขยำยผล,เรมมองภำพแบบบรณำกำรทเปนระบบและแผนของชมชนและครวเรอน,เหนกำรใชทรพยำกรจำกภำยนอกและภำยใน/เหนศกยภำพของทรพยำกรภำยในชมชน,ตระหนกถงกำรอนรกษสงแวดลอมและทรพยำกร

ดกำรแสดงออก,ดกำรมสวนรวมในกำรแสดงควำมคดเหน,ไมนงกนเหลำ / พดคยเรองไรสำระ

เชควนหวยออก,เวลำไมควรแนนเกนไปควรมชวงเวลำทไดพกผอน

26


7. ประชมวำงแผนพลงงำนชมชน เพอใหผ เขำรวมประชมไดมกำรแลกเปลยนและวเครำะห กำรจดกำรพลงงำนทเหมำะสมกบชมชนตนเองและน ำไปสกำรปฏบตจรงได

ล ำดบกระบวนทผำนมำ,สรปผลทผำนมำ,ทบทวนควำมเขำใจ,วเครำะหกจกรรมทจะท ำโดยดปจจยตำงๆ (เทคโนโลย,ทรพยำกร,ปญหำ),ทำงออกดำนพลงงำนในฝน,จดล ำดบควำมส ำคญของแผนทจะท ำโดยวเครำะหจำกปจจยตำงๆ ( เงน,เวลำ,แรงงำน), เครองมอกำรวเครำะหพลงงำนคอสมดลพลงงำน

แบงกลมระดมสมอง ,แยกเปนระดบชมชนและครวเรอนจำกนนคอยรวมเปนระดบนโยบำย โดยสำมำรถแบงได 5 ประเดน 1. สรำงจตส ำนกกำรประหยดพลงงำน 2.สนบสนนกำรใชเทคโนโลยพลงงำนทำงเลอก 3. กำรสรำงฐำนอำชพในชมชน 4. กำรพฒนำบคลำกร 5. ฟนฟทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

4 – 6 คน/หมบำน ,กลมอบต./ผ ใหญ ,คร เยำวชน แมบำน กลมอำชพ ผน ำทำงจตวญญำ ปรำญชชำวบำน ประมำณ 40 - 60 คน

2 วน ไดแผนวำจะท ำอะไร,วตถประสงค,ไดเปำ,กจกรรมทจะท ำ

เกดคณะท ำงำนของประชำคมเพอจดท ำแผนปฏบตกำรประมำณ 20 - 25 คน, พนธะรวมทจะท ำใหส ำเรจ,มำตรกำรกำรใชพลงงำนใหเหมำะสม เชน ลดไฟฟำลง 3 % เปนตน กำรบรรจแผนพลงงำนเขำสแผนพฒนำอปท.

ก ำหนดคณสมบต ,เจำหนำทขอมล E&E , อำสำสมครทองถน

8. ประชมรบฟงควำมคดเหน เพอเปดโอกำสกำรมสวนรวมของทกภำคสวนของชมชนในกำรยอมรบแผนพลงงำนทจะเกดขน

เพอปรบแผนพลงงำนใหมตรงตำมควำมตองกำรของชมชน

เพอประชำสมพนธโครงกำรใหประชำชนไดรบทรำบ

กจกรรมทผำนมำขอมลพลงงำนชมชน รำงแผนพลงงำน

บรรยำย แบบมสวนรวม ซกถำม

ประชำชนทวไป ประมำณ 80 -100 คน

ครงวน ไดแผนพลงงำนทมควำมเหมำะสมกบพนท และไดโครงกำรน ำรอง

ไดโครงกำรน ำรองพรอมผ รบผดชอบ

27


9. กำรปฏบตงำนตำมแผนงำนทวำงไว

เพอใหเกดกำรลดกำรใชพลงงำนลงจำกเดม โดยถอกำรปฏบตตำมแผนทก ำหนดขนมำ

ผลกำรประชมครงทแลว

ประชมรวม มกรอบโครงกำร

คณะท ำงำน 20 - 25 คน

1 – 2 ป แผนพลงงำนทปฏบตโดยมตวชวดทชดเจน ,ผ รบผดชอบประจ ำกจกรรม, Change agent)

ก ำหนดปจจยเพมเตมเชน,ควำมร RET ,ทกษะ,อปกรณเสรม, เงนทนมำเสรมกจกรรม

ควรท ำแบบประเมนผลและแบบกำรตดตำมงำนไวดวย

10 สรปประเมนผลกำรด ำเนนงำน เพอรวมกบชมชนในกำรถอดบทเรยนจำกกำรท ำงำนรวมกน

เพอก ำหนดทศทำงในกำรท ำงำนของปตอไป

ผลกำรด ำเนนงำนทผำนมำ ประสบกำรณกำรท ำแผนพลงงำนและโครงกำรน ำรอง

ประชม / เสวนำ คณะท ำงำนและประชำชนทสนใจ

1 วน ชดประสบกำรณกำรท ำงำนทผำน ผลกำรด ำเนนงำน

กำรปรบปรงแผนพลงงำนในปตอๆไป

28

กระบวนการ ระยะยาวของการวางแผนพลงงานชมชนเพอความยงยน

สะทอนขอมลส ชมชนเพอตรวจสอบขอมลและกระตนให ชมชน ไดรบทราบขอมล

การบรโภคพลงงานของ ตนเอง

ประชาส

มพนธโครงการฯ ผานสอตางๆ

ประกาศรบ สมครชมชนท สนใจเขารวม

โครงการ

คณะกรรมการคดเลอกชมชนทมความเหมาะสมและความพรอมในการ เขา

รวม โครงการ

ปฏบต ตาม

โครงการน ารอง

โดยมการ ก าหนดบทบาทภาคสวนตางๆ ในชมชน

สรปผลการด าเนน งาน และรวมถอดบทเรยนของการท างาน รวมกน

รบฟงความคด เหนของ

ประชาชนในชมชน ถงแผนพลงงานชมชน วาคดเหนอยางไรและแผนใด ควรไดรบการ ปฏบต

กอน-หลง รวมถงคดเลอก

โครงการน ารอง

ท าการรางแผน พลงงานชมชน โดยเนนตาม ความ

เหมาะสมและศกยภาพทมของ ชมชน ทงนจะแบง แผนเปน 3

ระยะ คอ ระยะน ารอง ระยะกลาง และ

ระยะยาว และผลกดนเขาส แผนพฒนา อปท.

ศกษาดงานเทคโนโลยพลงงานยงยน เพอสรางการ

เรยนรและจดประกายความ คด

ของชมชนในการรจก

เทคโนโลยพลง งานและ

การจดการ

ประมวลผลขอมล และสงเคราะหขอ มลใหงายตอการ เรยนรและ

เขาใจ

จดเกบขอมลชมชน โดยความรวมมอ ของ เยาวชนในพนท ขอมลตาง ๆ เชน รายไดของ ครวเรอน คาใชจายของ

ครวเรอน การบรโภคพลงงานตางๆของครวเรอน และขอมลทวไปของ ชมชน เปน

ตน

ชมชนสงตวแทนเพอท า การฝกอบรมสรางทมงาน ในการจดท าโครงการฯ ภายใตชอ นกวางแผน

พลงงานชมชนตวแทนชมชนละ

5 คนนกวางแผน

พลงงานชมชนจะรวมกบพนจ.และองคกร

เครอขายในการจดกระบวน การการเรยนร และกจกรรมตางๆของโครงการ

พนจ.รวมกบเครอขาย

ประชมชแจง โครงการ

วตถประสงค สงทชมชนจะไดรบ และสงทชมชนตองรวมรบผดชอบใน โครงการ กบ อปท.และตวแทน ชมชน

ทสนใจชมชนทสนใจสงใบสมคร เขารวม โครงการ

บทบาทของผมสวนรวมในโครงการ• พนจ.(พลงงานจงหวด) จดกระบวนการการเรยนรและอ านวย

ความสะดวกในการจดท าโครงการ• องคกรเครอขาย : ประสานงานระหวางนกวางแผนพลงงาน

ชมชน กบ พนจ. ,สรางการมสวนรวมของ ชมชนในโครงการ • นกวางแผนพลงงานชมชน : เขารบการฝกอบรม , ประสานงาน

ในชมชน , รวมกบ พนจ.และองคกรเครอขายในการจดกจกรรม เปนวทยากรประจ าพนท

ปท 1

หวานเมลด

ปท 2

เตบโต

- จดเกบขอมลประเมนผล- สรางฐานอาชพ- บรณาการเขาการศกษา-สรปบทเรยน

• มการทบทวนแผนพลง งานใหมจากการจดเกบ ขอมลพลงงาน• ชมชนสามารถสรางอาชพไดจากกจกรรมการวาง แผนพลงงาน• มการสรางหลกสตรทอง ถนทมการผสมผสานเรองของพลงงานเขาสในบทเรยน• ชมชนแลกเปลยนเรยนร และทบทวนการท างาน ของตนเองจากเวทสรป บทเรยน

- สรางศกยภาพวทยากร กระบวนการดานวางแผนพลงงานในชมชน- สรางศกยภาพวทยากรดานการจดการ เทคโนโลยพลงงาน

ปท 3

•เกดวทยากรกระบวนการดานการวางแผนพลงงานอยางนอยชมชนละ 3 ทาน•เกดวทยากรดานเทคโน โลยพลงงานทดแทน อยางนอยชมชนละ 5 ทาน

ขยายฐานราก

- ถายโอนการจดการทงหมดใหกบคณะท างานพลงงานของชมชน

ชมชนสามารถถายทอด องคความรใหกบชมชน อนๆขางเคยงไดอยางถกตองและเหมาะสม

ปท 4

ออกผล

ประชมชแจง สรางทม จดเกบขอมลประมวลผล/สะทอนขอมลคน รางแผนพลงงาน รบฟงความคดเหน ปฏบตโครง

การน ารองศกษาดงาน สรปผล

29

ตารางแสดงรายชอชมชนทเขารวมโครงการ ป 2549 ส ำนกงำนพลงงำนภมภำค พนทจดท ำแผนพลงงำน จงหวด

1 เทศบำลต ำบลหวเวยง อ.เสนำ จ.พระนครศรอธยำ ต ำบลหนองน ำสม อ.อทย จ.พระนครศรอธยำ

2 เทศบำลต ำบลหนองแซง อ.หนองแซง จ.สระบร ต ำบลมวงงำม อ.เสำไห จ.สระบร

3 เทศบำลต ำบลบำงคลำ อ.บำงคลำ จ.ฉะเชงเทรำ ต ำบลโพธงำม อ.ประจนตครำม จ.ปรำจนบร

4 เทศบำลต ำบลบำนชฏปำหวำย อ.สวนผง จ.รำชบร ต ำบลบำนบง อ.บำนคำ จ.รำชบร

5 เทศบำลต ำบลหนเหลกไฟ อ.คเมอง จ.บรรมย ต ำบลโคกวำน อ.ละหำนทรำย จ.บรรมย

6 เทศบำลพระยน อ.พระยน จ.ขอนแกน ต ำบลโนนอดม อ.ชมแพ จ.ขอนแกน

7 เทศบำลเมองวำรนช ำรำบ อ.วำรนช ำรำบ จ.อบลรำชธำน

ต ำบลกอเอ อ.เของใน จ.อบลรำชธำน

8 เทศบำลต ำบลขำณวรลกษณบร อ.ขำณวรลกษณบร จ.ก ำแพงเพชร

ต ำบลกง อ.กงไกรลำศ จ.สโขทย

9 เทศบำลวดโบสถ อ.วดโบสถ จ.พษณโลก

ต ำบลวงทอง อ.วงทอง จ.พษณโลก

10 เทศบำลต ำบลอโมงค อ.เมอง จ.ล ำพน

ต ำบลองสวรรณ อ.ดอกค ำใต จ.พะเยำ

11 เทศบำลต ำบลจนด อ.ฉวำง จ.นครศรธรรมรำช

ต ำบลทงสง อ.นำบอน จ.นครศรธรรมรำช

12 เทศบำลนครตรง อ.เมอง จ.ตรง

ต ำบลนำทำมเหนอ อ.เมอง จ.ตรง

30

ตารางแสดงรายชอชมชนทเขารวมโครงการ ป 2550

ล ำดบ สพภ จงหวด ต ำบล/เทศบำลต ำบล อ ำเภอ

1

1

พระนครศรอยธยำ อบต.ดอนหญำนำง ภำช 2 อำงทอง อบต.ศรบวทอง แสวงหำ 3 สมทรปรำกำร อบต.บำงโปรง เมอง 4 นนทบร อบต.บำงสทอง บำงกรวย 5 ปทมธำน อบต.ศำลำคร หนองเสอ 6 ปทมธำน อบต.คลองหก คลองหลวง 7

2

สระบร อบต.พกรำง พระพทธบำท 8 ลพบร อบต.โพตลำดแกว ทำวง 9 สงหบร อบต.คอทรำย คำยบำงระจน 10 ชยนำท อบต.หนองแซง หนคำ 11 สพรรณบร อบต.พลบพลำไชย อทอง 12 นครนำยก อบต. เกำะหวำย ปำกพล 13

3

ปรำจนบร อบต.หนองโพรง ศรมหำโพธ 14 ฉะเชงเทรำ อบต.บำนซอง พนมสำรคำม 15 จนทบร เทศบำลต ำบลบำงกะจะ เมอง 16 ชลบร อบต.โคกขหนอน พำนทอง 17 ตรำด อบต.หวงน ำขำว เมอง 18 สระแกว อบต.หมำกฝำย วฒนำนคร 19 ระยอง อบต.หนองตะพำน บำนคำย 20

4

รำชบร อบต.หนองพนจนทร กงอ.บำนคำ 21 กำญจนบร อบต.หนองสำหรำย พนมทวน 22 นครปฐม ทต.ธรรมศำลำ เมอง 23 สมทรสงครำม ทต.อมพวำ อมพวำ 24 สมทรสำคร อบต.สวนสม บำนแพว 25 เพชรบร อบต.ถ ำรงค บำนลำด 26 ประจวบฯ อบต.ศลำลอย กงอ.สำมรอยยอด 27

5

นครรำชสมำ อบต.พลกรง เมอง 28 นครรำชสมำ ทต.ดำนกวยน โชคชย 29 ชยภม อบต.บงคลำ เมอง 30 บรรมย อบต.ศรภม กระสง 31 สรนทร อบต.ตำออง เมองสรนทร

31

ล ำดบ สพภ จงหวด ต ำบล/เทศบำลต ำบล อ ำเภอ 32

5 ศรสะเกษ อบต.โพธกระสงข ขนหำญ

33 มหำสำรคำม อบต.เขวำ เมองมหำสำรคำม 34

6

ขอนแกน อบต.กดน ำใส น ำพอง 35 ขอนแกน ทต.หนองแก หนองเรอ 36 สกลนคร อบต.นำมอง กดบำก 37 หนองคำย อบต.จมพล โพนพสย 38 หนองบวล ำภ อบต.โนนทน เมอง 39 เลย อบต.เลยวงไสย ภหลวง 40 อดรธำน อบต.นำด หนองแสง 41

7

กำฬสนธ อบต. ดงลง กมลำไสย 42 นครพนม อบต.ค ำเตย เมอง 43 มกดำหำร อบต. ค ำชะอ ค ำชะอ 44 ยโสธร อบต.นำเวยง ทรำยมล 45 รอยเอด อบต.สะอำดสมบรณ เมอง 46 อบลรำชธำน อบต.บงหวำย วำรนช ำรำบ 47 อ ำนำจเจรญ ทต.พระเหลำ พนำ 48

8

นครสวรรค อบต.หนองปลง เมอง 49 นครสววรค อบต.บำนแกง เมอง 50 ตำก อบต.เชยงทอง กงอ ำเภอวงเจำ 51 สโขทย อบต.ตำลเตย เมอง 52 อทยธำน อบต.ไผเขยว สวำงอำรมณ 53 ก ำแพงเพชร อบต.วงแขม คลองขลง 54

9

อตรดตถ อบต.คอรม พชย 55 นำน อบต.ปำคำหลวง บำนหลวง 56 พจตร อบต.ก ำแพงดน สำมงำม 57 เพชรบรณ อบต.หนฮำว หลมเกำ 58 พษณโลก อบต.ชมแสงสงครำม บำงระก ำ 59 แพร ทต.แมหลำย เมองแพร 60

10

เชยงใหม อบต.บำนปง หำงดง 61 เชยงใหม อบต.หนองแฝก สำรภ 62 เชยงรำย อบต. บวสล แมลำว 63 ล ำปำง อบต. วอแกว หำงฉตร 64 ล ำพน อบต. ศรเตย บำนโฮง

32

ล ำดบ สพภ จงหวด ต ำบล/เทศบำลต ำบล อ ำเภอ 65

พะเยำ ทต.บำนถ ำ ดอกค ำใต

66 แมฮองสอน อบต. หมอกจ ำแป เมอง 67

11

พงงำ อบต.ล ำภ ทำยเหมอง 68 ชมพร อบต.นำโพธ สว 69 นครศรธรรมรำช อบต.นำหมอบญ จฬำภรณ 70 สรำษฎรธำน อบต.ทง ไชยำ 71 ระนอง อบต.นำคำ กงอ.สขส ำรำญ 72 กระบ อบต.ทบปรก เมอง 73 ภเกต อบต.กมลำ กระท 74

12

สงขลำ อบต.ทำขำม หำดใหญ 75 ปตตำน อบต.ทรำยขำว โคกโพธ 76 ยะลำ อบต.ล ำพะยำ เมอง 77 นรำธวำส ทต.ยงอ ยงอ 78 สตล อบต.เกตร เมอง 79 ตรง อบต.นำชมเหด ยำนตำขำว 80 พทลง อบต.เขำเจยก เมอง

33

ตารางแสดงรายชอชมชนทเขารวมโครงการ ป 2551 สพภ. จงหวด ล ำดบ ชอ อบต./เทศบำล พนทพเศษ

1

พระนครศรอยธยำ 1 เทศบำลต ำบลนครหลวง อ.นครหลวง 2 องคกำรบรหำรสวนต ำบลลำดชด อ.ผกไห

อำงทอง 3 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงเจำฉำ อ.โพธทอง

4 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไผด ำพฒนำ อ.วเศษชยชำญ สมทรปรำกำร 5 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงโฉลง อ.บำงพล

6 เทศบำลต ำบลบำงเสำธง อ.บำงเสำธง นนทบร 7 องคกำรบรหำรสวนต ำบลล ำโพ อ.บำงบวทอง

8 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองขวำง อ.ไทรนอย ปทมธำน 9 เทศบำลต ำบลบำงกะด อ.เมอง

10 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทำยเกำะ อ.สำมโคก

11 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองสำม อ.คลองหลวง พนทพเศษ

2

สระบร 12 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนซอน อ.แกงคอย

13 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองยำงเสอ อ.มวกเหลก ลพบร 14 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนยมชย อ.สระโบสถ

15 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโคกแสมสำร อ.โคกเจรญ สงหบร 16 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทบยำ อ.อนทรบร

17 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทำงำม อ.อนทรบร ชยนำท 18 เทศบำลต ำบลหำงน ำสำคร อ.มโนรมย

19 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสรรพยำ อ.สรรพยำ สพรรณบร 20 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสำล อ.บำงปลำมำ

21 เทศบำลต ำบลเขำดน อ.เดมบำงนำงบวช

22 เทศบำลต ำบลสำมชก อ.สำมชก พนทพเศษ นครนำยก 23 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนใหญ อ.เมองนครนำยก

24 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำขะ อ.บำนนำ

34

สพภ. จงหวด ล ำดบ ชอ อบต./เทศบำล พนทพเศษ

3

ปรำจนบร 25 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดงกระทงยำม อ.ศรมหำโพธ พนทพเศษ

26 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดงพระรำม อ.เมองปรำจนบร ฉะเชงเทรำ 27 เทศบำลเมองฉะเชงเทรำ อ.เมอง

28 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองนำ อ.เมอง

29 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแสนภดำษ อ.บำนโพธ จนทบร 30 เทศบำลต ำบลจนทนมต อ.เมอง

31 องคกำรบรหำรสวนต ำบลชำกไทย กง อ.เขำคชฌกฏ ชลบร 32 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนำพระธำต อ.มนสนคม

33 องคกำรบรหำรสวนต ำบลมำบไผ อ.บำนบง ตรำด 34 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแหลมกลด อ.เมอง

35 เทศบำลต ำบลบอพลอย อ.บอไร สระแกว 36 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทพรำช อ.ตำพระยำ

37 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงใหม อ.วงสมบรณ ระยอง 38 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพนำนคม อ.นคมพฒนำ

39 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกระแสบน อ.แกลง

4

รำชบร 40 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำกชอง อ.เมอง

41 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดำนทบตะโก อ.จอมบง กำญจนบร 42 เทศบำลต ำบลหนองบว อ.เมอง

43 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไทรโยค อ.ไทรโยค นครปฐม 44 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหวยหมอนทอง อ.ก ำแพงแสน

45 องคกำรบรหำรสวนต ำบำลลำนตำกฟำ อ.นครชยศร สมทรสงครำม 46 องคกำรบรหำรสวนต ำบลจอมปลวก อ.บำงคนท

47 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองโดน อ.เมอง สมทรสำคร 48 องคกำรบรหำรสวนต ำบลอ ำแพง อ.บำนแพว

49 เทศบำลต ำบลเกษตรพฒนำ อ.บำนแพว

50 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพนทำยนรสงห อ.เมอง พนทพเศษ เพชรบร 51 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงแกว อ.บำนแหลม

52 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงขนไทร อ.บำนแหลม ประจวบครขนธ 53 องคกำรบรหำรสวนต ำบลอำวนอย อ.เมอง

54 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไทรทอง อ.บำงสะพำนนอย

35


5

นครรำชสมำ

55 องคกำรบรหำรสวนต ำบลส ำนกตะครอ อ.เทพำรกษ

56 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเมองปก อ.ปกธงชย

57 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไทยสำมคค อ.วงน ำเขยว พนทพเศษ

ชยภม 58 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสำมสวน อ.บำนแทน

59 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงชมภ อ.หนองบวแดง

บรรมย 60 องคกำรบรหำรสวนต ำบลจนดม อ.พลบพลำชย

61 องคกำรบรหำรสวนต ำบลถลงเหลก อ.คเมอง

ศรสะเกษ 62 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนององ ต.หนององ อ.รำษไศล

63 องคกำรบรหำรสวนต ำบลต ำแย ต.ต ำแย อ.พยห

สรนทร 64 องคกำรบรหำรสวนต ำบลชมแสง อ.จอมพระ

65 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกนตรวจระมวล อ.ปรำสำท

มหำสำรคำม 66 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำขำ อ.วำปปทม

67 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโคกกอ อ.เมอง

6

ขอนแกน 68 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองเสำเลำ อ.ชมแพ

69 เทศบำลต ำบลซ ำสง อ.ซ ำสง

สกลนคร 70 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำใน อ.พรรณำนคม

71 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกดบำก อ.กดบำก

หนองคำย 72 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพำนพรำว อ.ศรเชยงใหม

73 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสกำย อ.เมอง

หนองบวล ำภ 74 เทศบำลต ำบลโนนสง อ.โนนสง

75 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโนนขมน อ.เมอง

เลย

76 เทศบำลต ำบลภเรอ อ.ภเรอ

77 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหวยสเสยด อ.ภหลวง

78 องคกำรบรหำรสวนต ำบลภกระดง อ.ภกระดง พนทพเศษ

อดรธำน 79 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนจต อ.กแกว

80 เทศบำลต ำบลเพญ อ.เพญ

36


7

กำฬสนธ 81 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเหลำกลำง กง อ.ฆองชย

82 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโพนงำม อ.กมลำไสย

นครพนม 83 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโพนทอง อ.เรณนคร

84 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโพนบก อ.โพนสวรรค

มกดำหำร 85 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองแคน อ.ดงหลวง

86 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองสงใต อ.หนองสง

ยโสธร 87 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดงมะไฟ อ.ทรำยมล

88 องคกำรบรหำรสวนต ำบลตำดทอง อ.เมอง

รอยเอด 89 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสระค อ.สวรรณภม

90 องคกรบรหำรสวนต ำบลคเมอง อ.เมองสรวง

อบลรำชธำน

91 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกดชมภ อ.พบลมงสำหำร

92 องคกำรบรหำรสวนต ำบลส ำโรง อ.ส ำโรง

93 เทศบำลต ำบลบำนดำน อ.โขงเจยม พนทพเศษ

อ ำนำจเจรญ 94 เทศบำลต ำบลน ำปลก อ.เมอง จ.อ ำนำจเจรญ

95 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไมกลอน อ.พนำ

8

สโขทย 96 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำแฝก ต.ปำแฝก อ.กงไกรลำศ

97 เทศบำลต ำบลศรสชนำลย อ.ศรสชนำลย

ตำก

98 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสมอโคน อ.บำนตำก

99 เทศบำลต ำบลแมก อ.แมสอด

100 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมทอ อ.เมอง พนทพเศษ

อทยธำน 101 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองไผ อ.หนองขำหยำง

102 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำออ อ.ลำนสก

ก ำแพงเพชร 103 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทำไม อ.พรำนกระตำย

104 องคกำรบรหำรสวนต ำบลยำงสง อ.ขำณวรลกษณบร

นครสวรรค 105 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเขำทอง อ.พยหะคร

106 เทศบำลต ำบลบรรพตพสย อ.บรรพตพสย

37


9

อตรดตถ 107 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงแดง ต.วงแดง อ.ตรอน

108 เทศบำลต ำบลวงกะพ ต.วงกะพ อ.เมองอตรดตถ

นำน

109 องคกำรบรหำรสวนต ำบลศลำแลง อ.ปว

110 เทศบำลต ำบลเวยงสำ อ.เวยงสำ

111 เทศบำลต ำบลปว อ.ปว พนทพเศษ

พจตร 112 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงทบไกร อ.สำกเหลก

113 เทศบำลต ำบลบำงไผ อ.บำงมลนำก

เพชรบรณ 114 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบอรง อ.วเชยรบร

115 เทศบำลต ำบลชนแดน อ.ชนแดน

พษณโลก 116 เทศบำลต ำบลเนนกม อ.บำงกระทม

117 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหอกลอง อ.พรหมพรำม

แพร 118 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดอนมล อ.สงเมน จ.แพร

119 เทศบำลต ำบลเดนชย อ.เดนชย

10

เชยงใหม 120 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบวกคำง อ.สนก ำแพง

121 องคกำรบรหำรสวนต ำบลลวงเหนอ อ.ดอยสะเกด

เชยงรำย

122 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำออดอนชย อ.เมอง

123 เทศบำลต ำบลเจดยหลวง อ.แมสรวย

124 เทศบำลนครเชยงรำย อ.เมอง จ.เชยงรำย พนทพเศษ

ล ำปำง 125 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเวยงตำล อ.หำงฉตร

126 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนสำ อ.แจหม

ล ำพน 127 เทศบำลต ำบลทงหวชำง อ.ทงหวชำง

128 องคกำรบรหำรสวนต ำบลศรบวบำน อ.เมองล ำพน

พะเยำ 129 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนสำง อ.เมองพะเยำ

130 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำสก อ.ภซำง

แมฮองสอน 131 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเวยงใต อ.ปำย

132 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสบเมย อ.สบเมย

38


11

พงงำ 133 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโคกเจรญ อ.ทบปด

134 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมนำงขำว อ.คระบร

ชมพร 135 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงน ำจด อ.หลงสวน

136 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเขำคำย อ.สว

นครศรธรรมรำช 137 เทศบำลต ำบลรอนพบลย อ.รอนพบลย

138 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเขำพงไกร อ.หวไทร

สรำษฎรธำน

139 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงโพธ อ.เมองสรำษฎรธำน

140 องคกำรบรหำรสวนต ำบลตะกกใต อ.วภำวด

141 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองศก อ.พนม พนทพเศษ

ระนอง 142 องคกำรบรหำรสวนต ำบล จ.ป.ร. อ.กระบร

143 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงพระเหนอ อ.ละอน

กระบ 144 องคกำรบรหำรสวนต ำบลครวงศ อ.ปลำยพระยำ

145 องคกำรบรหำรสวนต ำบลล ำทบ อ.ล ำทบ

ภเกต 146 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเทพกษตรย อ.ถลำง

147 องคกำรบรหำรสวนต ำบลศรสนทร อ.ถลำง

12

สงขลำ

148 เทศบำลต ำบลปรก อ.สะเดำ

149 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเกำะยอ อ.เมอง

150 เทศบำลต ำบลสงหนคร อ.สงหนคร พนทพเศษ

ปตตำน 151 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดอน อ.ปะนำเระ

152 องคกำรบรหำรสวนต ำบลตนหยงลโละ อ.เมอง

ยะลำ 153 องคกำรบรหำรสวนต ำบลยโป อ.เมอง

154 องคกำรบรหำรสวนต ำบลครเขต อ.ธำรโต

นรำธวำส 155 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกำเยำะมำต อ.บำเจำะ

156 เทศบำลต ำบลตนไทร อ.บำเจำะ

สตล 157 องคกำรบรหำรสวนต ำบลฉลง อ.เมองสตล

158 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทำเรอ อ.ทำแพ

ตรง 159 เทศบำลต ำบลยำนตำขำว อ.ยำนตำขำว

160 องคกำรบรหำรสวนต ำบลละมอ อ.นำโยง

พทลง 161 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแพรกหำ อ.ควนขนน

162 องคกำรบรหำรสวนต ำบลรมเมอง อ.เมอง

39

รายชอโครงการการจดท าแผนพลงงานชมชน 300 ชมชน ป 2552

ศวบ. จงหวด ล าดบ ชอ อบต./เทศบาล

1

พระนครศรอยธยา

1 เทศบำลต ำบลบำงกระสน อ.บำงปะอน

2 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนปอม อ.พระนครศรอยธยำ

3 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนขลอ อ.บำงปะหน

4 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงยโท อ.บำงไทร

อางทอง

5 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนแห อ.เมอง

6 องคกำรบรหำรสวนต ำบลตลำดใหม อ.วเศษชยชำญ

7 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเอกรำช อ.ปำโมก

8 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนรสงห อ.ปำโมก

สมทรปราการ

9 เทศบำลต ำบลคลองดำน อ.บำงบอ

10 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแพรกษำ อ.เมอง

11 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแหลมฟำฝำ อ.พระสมทรเจดย

12 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองปรอ อ.บำงพล

นนทบร

13 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไทรใหญ อ.ไทรนอย

14 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองเพรำงำย อ.ไทรนอย

15 เทศบำลต ำบลไทรนอย อ.ไทรนอย

16 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงไผ อ.เมอง

ปทมธาน

17 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบอเงน อ.ลำดหลมแกว

18 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองหำ อ.คลองหลวง

19 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงเดอ อ.เมอง

20 เทศบำลเมองรงสต อ.ธญบร

40



2

สระบร

21 องคกำรบรหำรสวนต ำบลผงรวง อ.เฉลมพระเกยรต

22 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเตำปน อ.แกงคอย

23 เทศบำลต ำบลค ำพรำน อ.วงมวง

24 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโคกแย อ.หนองแค

ลพบร

25 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแกงผกกด อ.ทำหลวง

26 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองผกแวน อ.ทำหลวง

27 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองเตำ อ.บำนหม

28 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงเพลง อ.โคกส ำโรง

สงหบร

29 องคกำรบรหำรสวนต ำบลอนทรบร อ.อนทรบร

30 องคกำรบรหำรสวนต ำบลชน ำรำย อ.อนทรบร

31 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพกทน อ.บำงะจน

32 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโพสงโฆ อ.คำยบำงระจน

ชยนาท

33 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดอนก ำ อ.สรรคบร

34 ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลหวยกรด อ.สรรคบร

35 ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลบำงขด อ.สรรคบร

36 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเขำทำพระ อ.เมองชยนำท

สพรรณบร

37 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองมะคำโมง อ.ดำนชำง

38 องคกำรบรหำรสวนต ำบลศำลำขำว อ.เมอง

39 เทศบำลต ำบลขนพดเพง อ.อทอง

40 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไผกองดน อ.บำงปลำมำ

นครนายก

41 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพรหมณ อ.เมอง

42 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเขำพระ อ.เมอง

43 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดงละคร อ.เมอง

44 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนพรำว อ.บำนนำ

41



3

ปราจนบร

45 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนพระ อ.เมอง

46 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำแขม อ.กบนทรบร

47 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบพรำหมณ อ.นำด

48 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงแตน อ.บำนสรำง

ฉะเชงเทรา

49 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองไมแกน อ.แปลงยำว

50 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสงโตทอง อ.บำงน ำเปรยว

51 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองนครเนองเขต อ.เมอง

52 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหมอนทอง อ.บำงน ำเปรยว

จนทบร

53 เทศบำลเมองขลง อ.ขลง

54 เทศบำลต ำบลมะขำมเมองใหม อ.มะขำม

55 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพลบพลำ อ.เมอง

56 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงกะจะ อ.เมอง

ชลบร

57 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองเสอชำง อ.หนองใหญ

58 เทศบำลต ำบลอำงศลำ อ.เมอง

59 เทศบำลต ำบลธำตทอง อ.บอทอง

60 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบอกวำงทอง อ.บอทอง

ตราด

61 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเกำะชำงใต

62 องคกำรบรหำรสวนต ำบลชำงทน

63 ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลเกำะชำง

64 ส ำนกงำนเทศบำลเมองตรำด

สระแกว

65 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำไร อ.อรญประเทศ

66 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองน ำใส อ.อรญประเทศ

67 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนแกง อ.เมอง

68 เทศบำลต ำบลทำเกษม อ.เมอง

ระยอง

69 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงหวำ อ.แกลง

70 องคกำรบรหำรสวนต ำบลตำขน อ.บำนคำย

71 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำตำขวญ อ.เมอง

72 องคกำรบรหำรสวนต ำบลน ำเปน อ.เขำชะเมำ

42



4

ราชบร

73 เทศบำลต ำบลทงหลวง อ.ปำกทอ

74 เทศบำลต ำบลเบกไพร อ.บำนโปรง

75 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองกระทม อ.ปำกทอ

76 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดอนแร อ.เมอง

กาญจนบร

77 องคกำรบรหำรสวนต ำบลตะคร ำเอน อ.ทำมะกำ

78 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดอนเจดย อ.พนมทวน

79 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทงทอง อ.ทำมวง

80 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไลโว อ.สงขละบร

นครปฐม

81 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองกระทม อ.ก ำแพงแสน

82 องคกำรบรหำรสวนต ำบลล ำเหย อ.ดอนตม

83 เทศบำลต ำบลสำมงำม อ.ดอนตม

84 เทศบำลเมองกระทมลม อ.สำมพรำน

สมทรสงคราม

85 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงนำงล อ.อมพวำ

86 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงสะแก อ.บำงคนท

87 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงชำง อ.อมพวำ

88 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงแค อ.อมพวำ

สมทรสาคร

89 เทศบำลต ำบลหลกหำ อ.บำนแพว

90 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคอกกระบอ อ.เมอง

91 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโคกขำม อ.เมอง

92 เทศบำลต ำบลบำงหญำแพรก อ.เมอง

เพชรบร

93 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงจนทร อ.แกงกระจำน

94 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนในดง อ.ทำยำง

95 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทำตะครอ อ.หนองหญำปลอง

96 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองหญำปลอง อ.หนองหญำปลอง

ประจวบครขนธ

97 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองพลบ อ.หวหน

98 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองวำฬ อ.เมอง

99 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแสงอรณ อ.ทบสะแก

100 เทศบำลต ำบลก ำเนดนพคณ อ.บำงสะพำน

43



5

นครราชสมา

101 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคำงพล อ.โนนไทย

102 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสะแกรำช อ.ปกธงชย

103 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนโคน อ.จกรำช

104 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนคมสรำงตนเอง อ.พมำย

ชยภม

105 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำเสยว อ.เมอง

106 เทศบำลต ำบลหนองสงข อ.แกงครอ

107 องคกำรบรหำรสวนต ำบลธำตทอง อ.ภเขยว

108 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนยำง อ.เกษตรสมบรณ

บรรมย

109 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสวำยจก อ.เมอง

110 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองโบสถ อ.นำงรอง

111 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพรส ำรำญ อ.คเมอง

112 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดอนมนต อ.สตก

ศรสะเกษ

113 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพรหมสวสด อ.พยห

114 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโนนเพก อ.พยห

115 องคกำรบรหำรสวนต ำบลก ำแพง อ.อทมพรพสย

116 องคกำรบรหำรสวนต ำบลอเซ อ.โพธสวรรณ

สรนทร

117 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกำเกำะ อ.เมอง

118 องคกำรบรหำรสวนต ำบลส ำเภำลน อ.ส ำเภำลน

119 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบฤำษ อ.เมอง

120 ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลนคมปรำสำท อ.ปรำสำท

มหาสารคาม

121 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกดรง อ.กดรง

122 องคกำรบรหำรสวนต ำบลขำมเฒำพฒนำ อ.กนทรวชย

123 เทศบำลต ำบลทำขอนยำง อ.กนทรวชย

124 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปะหลำน อ.พยคฆภมพสย

44



6

ขอนแกน

125 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทงชมพ อ.ภเวยง

126 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทงโปง อ.อบลรตน

127 องคกำรบรหำรสวนต ำบลอบลรตน อ.อบลรตน

128 เทศบำลต ำบลวงชย อ.น ำพอง

สกลนคร

129 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกกปลำซว อ.ภพำน

130 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโพนสง อ.สวำงแดนดน

131 องคกำรบรหำรสวนต ำบลอำกำศ อ.อำกำศอ ำนวย

132 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพอกนอย อ.พรรณนำนคม

หนองคาย

133 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนหมอ อ.ศรเชยงใหม

134 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวดธำต อ.เมอง

135 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวดหลวง อ.โพนพสย

136 องคกำรบรหำรสวนต ำบลชมชำง อ.โพนพสย

หนองบวล าภ

137 เทศบำลต ำบลสวรรณคหำ อ.สวรรณคหำ

138 เทศบำลต ำบลกดด อ.โนนสง

139 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดำนชำง อ.นำกลำง

140 เทศบำลต ำบลนำมะเฟอง อ.เมอง

เลย

141 เทศบำลต ำบลทำล อ.ทำล

142 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองผอ อ.ทำล

143 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกกด อ.เมอง

144 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำแขม อ.เมอง

อดรธาน

145 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดงเยน อ.บำนดง

146 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนโปรง อ.ศรธำต

147 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองสระปลำ อ.หนองหำน

148 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทงใหญ อ.ทงฝน

45



7

กาฬสนธ

149 ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลหวยโพธ อ.เมอง

150 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกดหวำ อ.กฉนำรำยณ

151 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเวอ อ.ยำงตลำด

152 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสมสะอำด อ.กฉนำรำยณ

นครพนม

153 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพนอม อ.ทำอเทน

154 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพมำน อ.นำแก

155 องคกำรบรหำรสวนต ำบลขำมเฒำ อ.เมอง

156 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโพนจำน อ.โพนสวรรค

มกดาหาร

157 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเหลำสรำงถอ อ.ค ำชะอ

158 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพงแดง อ.ดงหลวง

159 เทศบำลต ำบลนคมค ำสรอย อ.นคมค ำสรอย

160 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกกแดง อ.นคมค ำสรอย

ยโสธร

161 เทศบำลต ำบลหองแซง อ.เลงนกทำ

162 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทรำยมล อ.ทรำยมล

163 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแคนนอย อ.ค ำเขอนแกว

164 องคกำรบรหำรสวนต ำบลส ำรำญ อ.เมอง

รอยเอด

165 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองแวง อ.หนองแวง

166 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนบำก อ.บำนบำก

167 องคกำรบรหำรสวนต ำบลค ำพอง อ.โพธชย

168 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำอดม อ.โพนทอง

อบลราชธาน

169 ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลบณฑรก อ.บณฑรก

170 ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลบวงำม อ.เดชอดม

171 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแกงเคง อ.กดขำวป น

172 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคอทอง อ.เของใน

อ านาจเจรญ

173 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำหวำ อ.ปทมรำชวงศำ

174 องคกำรบรหำรสวนต ำบลจกด อ.หวตะพำน

175 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดงบง อ.ลออ ำนำจ

176 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไกค ำ อ.เมอง

46



8

สโขทย

177 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทงเสลยม อ.ทงเสลยม

178 เทศบำลต ำบลบำนกลวย อ.เมอง

179 เทศบำลต ำบลบำนสวน อ.เมอง

180 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองตม อ.กงไกรลำศ

ตาก

181 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมจะเรำ อ.แมระมำด

182 องคกำรบรหำรสวนต ำบลประดำง อ.วงเจำ

183 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมตำว อ.แมสอด

184 องคกำรบรหำรสวนต ำบลน ำรม อ.เมอง

อทยธาน

185 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเขำกวำงทอง อ.หนองฉำง

186 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทงพง อ.หนองฉำง

187 องคกำรบรหำรสวนต ำบลประดยน อ.ลำนสก

188 เทศบำลต ำบลสวำงอำรมณ อ.สวำงอำรมณ

ก าแพงเพชร

189 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนดำต อ.ปำงศลำทอง

190 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองน ำไหล อ.คลองลำน

191 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคณฑ อ.เมอง

192 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโคงไผ อ.ขำณวรลกษบร

นครสวรรค

193 เทศบำลเมองตำคล อ.ตำคล

194 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองโพ อ.ตำคล

195 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองกรด อ.บรรพตพสย

196 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหนองบว อ.หนองบว

47



9

อตรดตถ

197 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงดน อ.เมอง

198 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำยำง อ.พชย

199 เทศบำลต ำบลทงยง อ.ลบแล

200 เทศบำลต ำบลทองแสนขน อ.ทองแสนขน

นาน

201 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบอแกว อ.นำหมน

202 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสวก อ.เมองนำน

203 องคกำรบรหำรสวนต ำบลฝำยแกว อ.ภเพยง

204 เทศบำลต ำบลเชยงกลำง อ.เชยงกลำง

พจตร

205 องคกำรบรหำรสวนต ำบลภม อ.บำงมลนำก

206 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงงว อ.ดงเจรญ

207 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงหลม อ.ตะพำนหน

208 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวดขวำง อ.โพทะเล

เพชรบรณ

209 เทศบำลต ำบลทำขำม อ.ชนแดน

210 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบงคลำ อ.หลมสก

211 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสะเดยง อ.เมอง

212 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสระแกว อ.บงสำมพน

พษณโลก

213 เทศบำลต ำบลพนเสำ อ.บำงระก ำ

214 เทศบำลต ำบลเนนมะปรำง อ.เนนมะปรำง

215 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคนโชง อ.วดโบสถ

216 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำบว อ.นครไทย

แพร

217 เทศบำลต ำบลรองกวำง อ.รองกวำง

218 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนำพน อ.วงชน

219 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบอเหลกลอง อ.ลอง

220 องคกำรบรหำรสวนต ำบลน ำช ำ อ.สงเมน

48



10

เชยงใหม

221 เทศบำลต ำบลเจดยแมครว อ.สนทรำย

222 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมหอพระ อ.แมแตง

223 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสนตนหมอ อ.แมอำย

224 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมคะ อ.ฝำง

เชยงราย

225 เทศบำลต ำบลเวยงเชยงแสน อ.เชยงแสน

226 องคกำรบรหำรสวนต ำบลศรดอนมล อ.เชยงแสน

227 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสนทรำย อ.เมอง

228 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมยำว อ.เมอง

ล าปาง

229 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนกว อ.แมทะ

230 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนบอม อ.แมทะ

231 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวงเงน อ.แมทะ

232 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนเปำ อ.เมอง

ล าพน

233 เทศบำลเมองล ำพน อ.เมอง

234 เทศบำลต ำบลรมปง อ.เมอง

235 เทศบำลต ำบลมวงนอย อ.ปำซำง

236 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทำปลำดก อ.แมทำ

พะเยา

237 เทศบำลต ำบลสบบง อ.ภซำง

238 เทศบำลต ำบลทำวงทอง อ.เมอง

239 เทศบำลต ำบลเชยงค ำ อ.เชยงค ำ

240 เทศบำลต ำบลงม อ.ปง

แมฮองสอน

241 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำงหม อ.เมอง

242 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมยวม อ.แมเสรยง

243 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมยวมนอย อ.ขนยวม

244 องคกำรบรหำรสวนต ำบลแมโถ อ.แมลำนอย

49



11

พงงา

245 องคกำรบรหำรสวนต ำบลนบปรง อ.เมอง

246 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเกำะปนหย อ.เมอง

247 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบอแสน อ.ทบปด

248 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเหล อ.กะปง

ชมพร

249 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสะพล อ.ปะทว

250 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทำขำม อ.ทำแซะ

251 องคกำรบรหำรสวนต ำบลครน อ.สว

252 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทงระยะ อ.สว

นครศรธรรมราช

253 องคกำรบรหำรสวนต ำบลดสต อ.ถ ำพรรณรำ

254 องคกำรบรหำรสวนต ำบลก ำโลน อ.ลำนสกำ

255 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทอนหงส อ.พรหมคร

256 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกำระเกด อ.เชยรใหญ

สราษฎรธาน

257 องคกำรบรหำรสวนต ำบลมะขำมเตย อ.เมอง

258 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำงไทร อ.เมอง

259 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสนเจรญ อ.พระแสง

260 องคกำรบรหำรสวนต ำบลพรไทย อ.บำนตำขน

ระนอง

261 องคกำรบรหำรสวนต ำบลมะม อ.กระบร

262 องคกำรบรหำรสวนต ำบลละอนเหนอ อ.ละอน

263 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำนนำ อ.กะเปอร

264 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำกจน อ.กระบร

กระบ

265 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเขำพนม อ.เขำพนม

266 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองเขมำ อ.เหนอคลอง

267 องคกำรบรหำรสวนต ำบลหวยน ำขำว อ.คลองทอม

268 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองหน อ.อำวลก

ภเกต

269 องคกำรบรหำรสวนต ำบลไมขำว อ.ถลำง

270 องคกำรบรหำรสวนต ำบลปำคลอก อ.ถลำง

271 องคกำรบรหำรสวนต ำบลสำค อ.ถลำง

272 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเทพกษตร อ.ถลำง

50



12

สงขลา

273 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคหำใต อ.รตภม

274 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองอตะเภำ อ.หำดใหญ

275 องคกำรบรหำรสวนต ำบลวดขนน อ.สงหนคร

276 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองร อ.สทงพระ

ปตตาน

277 องคกำรบรหำรสวนต ำบลมวงเตย อ.แมลำน

278 องคกำรบรหำรสวนต ำบลชำงไหตก อ.โคกโพธ

279 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทำขำม อ.ปะนำเระ

280 องคกำรบรหำรสวนต ำบลตรง อ.มำยอ

ยะลา

281 เทศบำลต ำบลสะเตงนอก อ.เมอง

282 องคกำรบรหำรสวนต ำบลยะลำ อ.เมอง

283 องคกำรบรหำรสวนต ำบลธำรน ำทพย อ.เบตง

284 องคกำรบรหำรสวนต ำบลบำละ อ.กำบง

นราธวาส

285 องคกำรบรหำรสวนต ำบลโละจด อ.แวง

286 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกำยคละ อ.แวง

287 องคกำรบรหำรสวนต ำบลมะรอโบออก อ.เจำะไอรอง

288 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกะลวอเหนอ อ.เมอง

สตล

289 องคกำรบรหำรสวนต ำบลควนขน อ.เมอง

290 องคกำรบรหำรสวนต ำบลเจาะบลง อ.เมอง

291 องคกำรบรหำรสวนต ำบลตนหยงโป อ.เมอง

292 องคกำรบรหำรสวนต ำบลก ำแพง อ.ละง

ตรง

293 เทศบำลต ำบลหวยยอด อ.หวยยอด

294 องคกำรบรหำรสวนต ำบลทำขำม อ.ปะเหลยน

295 องคกำรบรหำรสวนต ำบลลพง อ.ปะเหลยน

296 องคกำรบรหำรสวนต ำบลกนตงใต อ.กนตง

พทลง

297 องคกำรบรหำรสวนต ำบลชะมวง อ.ควนขนน

298 องคกำรบรหำรสวนต ำบลคลองเฉลม อ.กงหลำ

299 เทศบำลต ำบลหนองพอ อ.ควนขนน

300 เทศบำลต ำบลทำมะเดอ อ.บำงแกว

51

ตวอยางใบรบสมครเขารวมโครงการ

กรณากรอกรายละเอยดดวยตวบรรจงใหชดเจนครบถวนทกขอและตรงความเปนจรงมากทสด

เพอประโยชนแกชมชนของทานเอง

หมวดท 1 ขอมลท วไป

ขอ 1 อบต./เทศบาล

อ าเภอ จงหวด

ขอ 2 จ านวนหมบาน / ชมชน

ขอ 3 จ านวนประชากรทงส น คน เปนชาย คน

เปนหญง คน

ขอ 4 จ านวนครวเรอนทงส น ครวเรอน

ขอ 5 จ านวนประชากรเฉลยตอครวเรอน คน/ครวเรอน

ขอ 6 อาชพหลกทส าคญ (โปรดเรยงตามล าดบความส าคญจากส าคญมากทสดไปสส าคญนอยทสด)

ขอ 7 รายไดขององคกรปกครองสวนทองถน

รายไดจากภาษอากร บาท/ป

รายไดจากสวนกลาง บาท/ป

รายไดจากสวนอนๆ (โปรดระบ) บาท/ป

รายไดจากสวนอนๆ (โปรดระบ) บาท/ป

ขอ 8 สนคา OTOP (โปรดเรยงตามล าดบสนคาทไดรบความนยมมากทสดไปไดรบความนยมนอยทสด)

1

2

3

4

5

อาชพ/ลกษณะงานทท า

Local

Energy

Planningโครงการแผนพลงงานชมชน

รอยละของประชากรล าดบท

รอยละของยอดขายท งหมดผลตภณฑ OTOP/ วตถดบทใชล าดบท

ใบสมครเขารวมกจกรรมโครงการจดท าแผนพลงงานชมชน

ภายใตโครงการการจดท าแผนพลงงาน 300 ชมชน ป 2552

52

ขอ 9 การน าทดนมาใชประโยชนจากพนททงหมด เชน ทอยอาศย พนทเพอการเกษตร พนทเพออตสาหกรรม พนทปาไม

พนทเพอการปศสตว พนทเพอการท าประมง และพนทเพอการอนรกษ เปนตน (โปรดเรยงจากพนทมากทสดไปนอยทสด)

ล าดบท

1 พนทอยอาศย

2 พนทการเกษตร เพาะปลก/พนทปาไม

3 พนทอตสาหกรรมการผลต/โรงงาน

4

ขอ 10 ผลผลตทางการเกษตรภายในชมชน 3 ล าดบแรก

จ านวนคร ง

(ทท าตอป)

1

2

3

ขอ 11 ผลผลตทางปศสตวภายในชมชน 3 ล าดบแรก

ล าดบท

1

2

3

ขอ 12 หนวยธรกจในพนท

ล าดบท

1

2

3 รานคาวสดกอสราง /เครองไฟฟา / สนคาอน ๆ

4 สหกรณการเกษตร/สหกรณรานคา/สหกรณอนๆ

5

ขอ 13 กจกรรมหรอโครงการทเนนซงการมสวนรวม ทชมชนเคยจดท าหรอปจจบนก าลงท าอย

หมวดท 2 ทศนคตและขอคดเหนเกยวกบการด าเนนการโครงการจดท าแผนพลงงาน ระดบชมชน

ขอ 1 โปรดอธบายวาตามความเหนของทาน เกยวกบเรองของพลงงานชมชน มความส าคญอยางไร

ขอ 2 โปรดอธบายวา ความเหนของทานเกยวกบการเขารวมโครงการ มอะไรเปนปจจยส าคญ และ อยางไร

ลกษณะการใชประโยชน คดเปนรอยละของพนทท งหมด

ล าดบท ชนดของผลผลต ใชพนทท งส น ปรมาณผลผลตตอไร

จ านวน (แหง)

ชนดของปศสตว จ านวนฟารม จ านวนตวตอฟารม

โรงส

โรงแรม / รสอรต / บงกะโล

ธนาคาร / สถาบนการเงน / บรษทเงนทน

หนวยธรกจ

ล าดบท โครงการ/รายละเอยด วตถประสงคระยะเวลาเร มตน-สนสด

(เดอน ป พ.ศ.)

53

หมวดท 3 เง อนไขและหลกเกณฑในการเขารวม

1. อปท. ควรเตรยมตวแทนของชมชนจ านวน 5 คน และ เจาหนาท อปท. 5 คน ทจะเขารวมกระบวนการวางแผนพลงงาน

โดยมเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ทรบผดชอบดานพลงงาน รวมเปนตวแทนของชมชนนนดวย

2. องคกรปกครองสวนทองถนจะตองเปนผรบผดชอบคาใชจายในการฝกอบรมตวแทนของชมชนทง 10 คน โดยคาใชจาย

ดงกลาวประกอบไปดวย 1) คาใชจายในการเดนทาง 2) เบยเลยง 3) คาทพกแรม (ถาม)

3. กรณาระบรายชอคณะผบรหาร เจาหนาท องคกรปกครองสวนทองถนและลายมอชอเพอแจงความประสงคยนดเขารวม

โครงการแผนพลงงานชมชน

ลงชอ ..............................................

( )

ต าแหนง ............................................

ลายมอชอต าแหนงชอ - สกลล าดบท

โครงการการวางแผนพลังงานชุมชน local energy...

Documents