การวเคราะหทางการเงน (Financial Analysis)

การวเคราะหทางการเงน เปนการใชขอมลทางบญชในอดต มาชวยในการพยากรณอนาคตของธรกจวาจะด าเนนไปในทศทางใดและจะเปนอยางไรในอนาคต ทงนขนอยกบความตองการของผใชงบการเงนวาจะใหความสนใจในเรองใด เชน ผบรหารของธรกจสนใจในขอไดเปรยบและเสยเปรยบในฐานะการเงนของกจการ ความสามารถในการเจรญเตบโต การสรางรายไดของกจการ ตลอดจนผลกระทบทางการเงนตอการตดสนใจท ไดด าเนนการไว ในขณะทผ ให เงนก อาจจะสนใจในความสามารถในการช าระหนของบรษท ผลงทนสนใจในความสามารถในการหารายได ความสามารถในการท าก าไร และการเจรญเตบโตของธรกจในอนาคต ลกคาอาจจะสนใจในเรองความสามารถในการด าเนนกจการทมประสทธภาพ เปนตน ดงนนความตองการของผใชงบการเงนจงเปนตวก าหนดการวเคราะหทางการเงนวาจะใชในเรองใด จะใชหลกเกณฑใดมาชวยในการตดสนใจ

เทคนคทใชในการวเคราะห(Analytical Techniques Used)

เทคนคทใชในการวเคราะหทางการเงน ทนยมและแพรหลายสามารถสรปได 4 วธ คอ 1. การวเคราะหตามแนวนอน(Horizontal Analysis) 2. การวเคราะหแนวโนม(Trend Analysis) 3. การวเคราะหตามแนวดง(Vertical Analysis) 4. การวเคราะหอตราสวน(Ratio Analysis)

ในทางปฏบต การวเคราะหโดยการใชเทคนคใดเทคนคหนงเพยงอยางเดยว อาจจะไมเพยงพอตอการบอกสถานะของกจการหรอตอเรองทสนใจไดด การวเคราะหทางการเงนทด จงจ าเปนตองใชวธการเปรยบเทยบกบขอมลระหวางปหรอเปรยบเทยบกบบรษทอนทอยในอตสาหกรรมเดยวกน เพอใหผวเคราะหสามารถประเมนประสทธภาพของกจการไดอยางถกตองและนาเชอถอ

ตารางท 2.1 งบดลเปรยบเทยบของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด บรษท มหานครเซนเตอร จ ากด

- 12 -

งบดลเปรยบเทยบ ณ วนท 31 ธนวาคม 2542 และ 2541

หนวย : พนบาท

ป พ.ศ. เพม / (ลด) สนทรพย 2542 2541 จ ำนวนเงน %

สนทรพยหมนเวยน เงนสด 1,250 1,080 170 15.7 หลกทรพยในความตองการของตลาด 1,000 1,000 0 0.0 ลกหนการคา 1,350 1,050 300 28.6 สนคาคงเหลอ 1,090 850 240 28.2 คาใชจายลวงหนา 540 660 (120) (18.2)

รวมสนทรพยหมนเวยน 5,230 4,640 590 12.7

เงนลงทนระยะยาว 1,000 500 500 100.00

ทดน อาคาร และอปกรณ-สทธ

ทดน 7,500 4,800 2,700 56.3

อาคาร 7,000 7,500 (500) (6.7)

เครองตกแตงและเครองใชส านกงาน 4,790 5,240 (450) (8.6)

รวมทดน อาคาร และอปกรณ-สทธ 19,290 17,540 1,750 12.5

รวมสทรพย 25,520 22,680 2,840 12.5

หนสนและสวนของผถอหน หนสนหมนเวยน เจาหนการคา 1,250 850 400 47.1 คาใชจายคางจาย 250 180 70 38.9 ตวเงนจาย 700 600 100 16.7 รวมหนสนหมนเวยน 2,200 1,630 570 35.0 หนสนระยะยาว

เจาหนหนก 1,000 1,000 0 0.0 รวมหนสน 3,200 2,630 570 21.7 สวนของผถอหน หนสามญ 15,000 15,000 0 0.0 สวนเกนทน-หนสามญ 550 550 0 0.0 ก าไรสะสม 6,770 4,500 2,270 50.4 รวมสวนของผถอหน 22,320 20,050 2,270 11.3 รวมหนสนและสวนของผถอหน 25,520 22,680 2,840 12.5

ตารางท 2.2 งบก าไรขาดทนเปรยบเทยบของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด

- 13 -

บรษท มหานครเซนเตอร จ ากด งบก าไรขาดทนเปรยบเทยบ

ณ วนท 31 ธนวาคม 2542 และ 2541 หนวย : พนบาท ป พ.ศ. เพม / (ลด)

2542 2541 จ านวนเงน %

ขาย 38,500 36,500 2,000 5.5 ตนทนขาย 18,250 17,250 1,000 5.8 ก าไรขนตน 20,250 19,250 1,000 5.2 คาใชจายในการด าเนนงาน : คาใชจายในการขาย 7,150 6,350 800 12.6 คาใชจายในการบรหาร 8,400 7,800 600 7.7 รวมคาใชจาย 15,550 14,150 1,400 9.9 ก าไรจากการด าเนนงาน 4,700 5,100 (400) (7.8) ดอกเบยจาย 600 800 100 20.0 ก าไรกอนภาษเงนได 4,100 4,600 (500) (10.9) ภาษเงนไดนตบคคล 30% 1,230 1,380 (150) (10.9) ก าไรสทธ 2,870 3,220 (350) (10.9) เงนปนผลจาย 600 800 (200) (25.0) ก าไรสะสมเพมขน 2,270 2,420 (150) (6.2) ก าไรสะสม ณ วนท 1 มกราคม 4,500 2,080 2,420 116.3 ก าไรสะสม ณ วนท 31 ธนวาคม 6,770 4,500 2,270 50.4

การวเคราะหตามแนวนอน(Horizontal Analysis)

ตารางท 2.1 และ 2.2 เปนงบการเงนเปรยบเทยบของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด แสดงถงผลการด าเนนงานของบรษท 2 ป ตดตอกน โดยแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงของรายการในงบการเงนแตละรายการเปรยบเทยบกนระหวางป 2541 และ 2542 ซงจะแสดงการเปลยนแปลงทงในรปของจ านวนเงนและเปอรเซนต จากตารางท 2.1 จะเหนวาเงนสดของกจการเพมขนจากป 2541 เปนจ านวนเงน 170,000 บาท หรอคดเปน 15.7% แตขณะเดยวกนหนสนของกจการกเพมขนจากป 2541 เปนจ านวนเงน 570,000 บาท หรอเพมขน 21.7% ของป 2541 การจดท างบการเงนเปรยบเทยบและการเปลยนแปลง

- 14 -

ดงกลาว เรยกวา Horizontal Analysis ซงถอวา เปนการวเคราะหการเปลยนแปลงของรายการทางการเงนแตละรายการระหวางป วามการเปลยนแปลงอยางไร โดยวตถประสงคของการวเคราะหแบบน ตองการทราบวาแตละรายการมการเปลยนแปลงอยางไร ท าไมจงเปนเชนนน และมผลดหรอผลเสยตอกจการอยางไรบาง ซงจะท าใหเหนถงภาพคราว ๆ ของกจการในเบองตน แตถาจะใหดจ าเปนตองอาศยขอมลอนมาประกอบการวเคราะห จากงบดลเปรยบเทยบตารางท 2.1 จะเหนไดวา สนทรพยหมนเวยนของบรษทในป 2542 เพมขนจากป 2541 เปนจ านวนเงน 590,000 บาท หรอ 12.7% และสนทรพยรวมของกจการ เพมขนจากป 2541 เปนจ านวนเงน 2,840,000 บาท หรอ 12.5% ของสนทรพยรวมป 2541 เมอพจารณางบก าไรขาดทนเปรยบเทยบตามตารางท 2.2 จะเหนวา ยอดขายของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด มอตราการขยายตว 5.5% เมอเทยบกบปกอน นนแสดงใหเหนวา การเปลยนแปลงดงกลาว เนองมาจาก บรษทมการขยายการด าเนนงานเพมขน เพอทจะสามารถตอบสนองความตองการสนคาของผบรโภค โดยมการลงทนเพมขนในสนทรพยถาวรบางประเภท ในขณะทยอดขายเพมขน ท าใหบรษทมลกหนการคาเพมขน สนคาคงเหลอเพมขน ทงนเพอสนองความตองการของลกคา จากการวเคราะหดงกลาว จะแสดงใหเหนถงความสมพนธทเชอมโยงกนของรายการแตละรายการ แตหากตองการวดความสามารถของกจการในดานอน เชน ความสามารถในการบรหารสนคาคงคลง ความสามารถในการเกบหน ฯลฯ จ าตองตองใชเทคนคการวเคราะหอน ซงจะกลาวตอไป

การวเคราะหแนวโนม(Trend Analysis)

เปนการวเคราะหงบการเงนอกประเภทหนง โดยท าการเปรยบเทยบขอมลทางการเงนมากกวา 2 ปขนไป ซงงบการเงนเปรยบเทยบตามตารางท 2.1 และ 2.2 เปนการเปรยบเทยบขอมลเพยง 2 ป แตหากผวเคราะหตองการเปรยบเทยบขอมลตงแต 3 ปขนไป เราจะเรยกวธการวเคราะหแบบนวา การวเคราะหแนวโนม(Trend Analysis) การวเคราะหแนวโนม สามารถท าไดทงในรปของจ านวนเงนและเปอรเซนต โดยใชขอมลปแรกสดเปนฐานในการเปรยบเทยบ ดงนนจ านวนทแสดงในแตละปจงเปนเปอรเซนตของปฐาน ตวอยาง การวเคราะหแนวโนม แสดงไวตามตารางท 2.3 ซงเปนการวเคราะหแนวโนมของยอดขายและก าไรสทธของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด โดยใชขอมลป 2542 ยอนหลงไปถงป 2537 เปนฐานในการวเคราะห จากตารางท 2.3 การวเคราะหแนวโนมแสดงไวทงรปของจ านวนเงนและเปอรเซนต จะเหนวา ยอดขายของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด มแนวโนมเพมสงขนเรอย ๆ ตงแตป 2537 เปนตนมา โดยอตราการขยายตวยงคงมแนวโนมเพมขน หากพจารณาดานก าไรสทธของกจการ จะเหนไดวา ก าไรสทธของกจการเพมขนมาโดยตลอดตงแตป 2537 จนถงป 2541 แมวาจะลดลงในป 2542 และหากพจารณาแนวโนมของยอดขายควบคกบก าไรสทธ กจะเหนวา ยอดขายมอตราการขยายตวมากกวาก าไร

- 15 -

สทธ โดยเฉพาะในป 2542 ยอดขายมอตราการขยายตวในขณะทก าไรสทธกลบมอตราลดลง ซงความสมพนธของแนวโนมดงกลาว จะสงสญญานใหผบรหารของกจการทราบ เพอเขามาสนใจ หาสาเหต และปรบปรงการบรหารและนโยบายตาง ๆ ของบรษท เพอใหอตราการขยายตวของก าไรสทธเพมขน

ตารางท 2.3 การวเคราะหแนวโนมของบรษท มหานคร เซนเตอร จ ากด

1. การวเคราะหแนวโนม : หนวย พนบาท (Trend Analysis in Thousand Baht) ป พ.ศ. 2542 2541 2540 2539 2538 2537

ขาย 38,500 36,500 34,000 32,000 29,000 26,500 ก าไรสทธ 2,870 3,220 3,050 2,640 2,430 2,150 2. การวเคราะหแนวโนม : เปอรเซนต (Trend Analysis in Percentage) ป พ.ศ. 2542 2541 2540 2539 2538 2537

ขาย 145.3 1 137.7 128.3 120.8 109.4 100.0 ก าไรสทธ 133.5 2 149.8 141.9 122.8 113.0 100.0

1. 145.3 % = 38,500 / 26,500 2. 133.5 % = 2,870 / 2,150

การวเคราะหตามแนวดง(Vertical Analysis)

- 16 -

การวเคราะหตามแนวนอน และ การวเคราะหแนวโนม มงใหความส าคญระหวางรายการทางการเงนแตละรายการในเวลาทตางกน แตการวเคราะหตามแนวดงจะใหความสนใจตอความสมพนธของรายการทางการเงนตาง ๆ ตองบการเงนเดยวกน โดยจะแสดงความสมพนธของรายการตาง ๆ ในงบการเงนเปนเปอรเซนตบนฐานเดยวกน เชน ในงบดล รายการแตละรายการในงบดล จะแสดงเปนเปอรเซนตของสนทรพยรวมขณะทในงบก าไรขาดทนจะแสดงเปนเปอรเซนตตอยอดขาย งบการเงนทจดท าในรปของเปอรเซนตของตวเลขฐาน เราจะเรยกวา งบการเงนฐานรวม(Common Size Statement) งบการเงนฐานรวมของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด ส าหรบป 2541 และ 2542 แสดงไวตามตารางท 2.4 และ 2.5 ผวเคราะหทางการเงน ใชการวเคราะหแบบการวเคราะหตามแนวดง เพอหาความสมพนธทส าคญของรายการในงบการเงนแตละรายการบนฐานเดยวกน การใชงบการเงนฐานรวม ซงจดท าในรปของการเปรยบเทยบท าใหผ วเคราะหสามารถทราบถงการเปลยนแปลงทางการเงนและผลการด าเนนงานของกจการปตอปไดอยางด จากตารางท 2.4 เปนงบดลฐานรวม จะเหนวา สวนของสนทรพยหมนเวยนของบรษท ระหวางป 2541 และ 2542 มการเปลยนแปลงนอยมาก ซงหากจะพจารณาความสมพนธของสนทรพยหมนเวยนแตละรายการ จะเหนไดวา สดสวนของแตละรายการเปลยนแปลงเพยงเลกนอย ยกเวน หลกทรพยในความตองการตลาดซงลดลงจาก 4.4% ในป 2541 เปน 3.9% ในป 2542 และคาใชจายลวงหนาลดลงจาก 2.9% ในป 2541 เปน 2.1% ในป 2542 ซงเปนผลมาจากการทบรษทมการขยายการด าเนนงานดานการขายเพมขน ท าใหมความจ าเปนตองใชเงนสดเขามาหมนเวยนในกจการมากยงขน จงเปลยนแปลงการถอเงนสดในรปแบบอนลดลง โดยการเปลยนสภาพจากหลกทรพยในความตองการตลาดมาเปนเงนสด รวมถงการระมดระวงในการจายคาใชจายตาง ๆ ใหมากขน ท าใหอตราสวนของคาใชจายลวงหนาลดลง ส าหรบตารางท 2.5 เปนงบก าไรขาดทนฐานรวมของ บรษท มหานครเซนเตอร จ ากด จะเหนไดวา อตราสวนของตนทนขาย คาใชจายตาง ๆ รวมถงดอกเบยจายของกจการ เพมขนจากป 2541 ซงเปนสาเหตใหก าไรสทธมอตราการขยายตวทลดลงในขณะทยอดขายมอตราการขยายตวทเพมขน ซงจะท าใหผบรหารเขาด าเนนการแกไขไดตรงประเดนมากยงขน เพอใหก าไรสทธของกจการเพมขนตอไป

ตารางท 2.4 งบดลเปรยบเทยบและงบฐานรวมของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด

- 17 -

บรษท มหานครเซนเตอร จ ากด งบดลเปรยบเทยบและงบฐานรวม

ณ วนท 31 ธนวาคม 2542 และ 2541 หนวย : บาท

ป พ.ศ. งบฐานรวม

สนทรพย 2542 2541 2542 2541 สนทรพยหมนเวยน เงนสด 1,250 1,080 4.9 4.8 หลกทรพยในความตองการของตลาด 1,000 1,000 3.9 4.4 ลกหนการคา 1,350 1,050 5.3 4.6 สนคาคงเหลอ 1,090 850 4.3 3.7 คาใชจายลวงหนา 540 660 2.1 2.9 รวมสนทรพยหมนเวยน 5,231 4,640 20.5 20.4 เงนลงทนระยะยาว 1,000 500 3.9 2.2 ทดน อาคาร และอปกรณ-สทธ ทดน 7,500 4,800 29.4 21.2 อาคาร 7,000 7,500 27.4 33.1 เครองตกแตงและเครองใชส านกงาน 4,790 5,240 18.8 23.1 รวมทดน อาคาร และอปกรณ-สทธ 19,290 17,540 75.6 77.4 รวมสนทรพย 25,520 22,680 100.0 100.0 หนสนและสวนของผถอหน หนสนหมนเวยน เจาหนการคา 1,250 850 4.9 3.7 คาใชจายคางจาย 250 180 1.0 0.8 ตวเงนจาย 700 600 2.7 2.6 รวมหนสนหมนเวยน 2,200 1,630 8.6 7.2 หนสนระยะยาว เจาหนหนก 1,000 1,000 3.9 4.4 รวมหนสน 3,200 2,630 12.5 11.6 สวนของผถอหน หนสามญ 15,000 15,000 58.8 66.1 สวนเกนทน-หนสามญ 550 550 2.2 2.4 ก าไรสะสม 6,770 4,500 26.5 19.8 รวมสวนของผถอหน 22,320 20,050 87.5 88.4 รวมหนสนและสวนของผถอหน 25,520 22,680 100.0 100.0

ตารางท 2.5 งบก าไรขาดทนเปรยบเทยบและงบฐานรวมของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด

- 18 -

บรษท มหานครเซนเตอร จ ากด งบดลเปรยบเทยบและงบฐานรวม

ณ วนท 31 ธนวาคม 2542 และ 2541 หนวย : พนบาท

ป พ.ศ. งบฐานรวม

2542 2541 2542 2541

ขาย 38,500 36,500 100.0 100.0 ตนทนขาย 18,250 17,250 47.4 47.3 ก าไรขนตน 20,250 19,250 52.6 52.7 คาใชจายในการด าเนนงาน คาใชจายในการขาย 7,150 6,350 18.6 17.4 คาใชจายในการบรหาร 8,400 7,800 21.8 21.4 รวมคาใชจาย 15,550 14,150 40.4 38.8 ก าไรจากการด าเนนงาน 4,700 5,100 12.2 14.0 ดอกเบยจาย 600 500 1.6 1.4 ก าไรกอนภาษเงนได 4,100 4,600 10.6 12.6 ภาษเงนไดนตบคคล 30% 1,230 1,380 3.2 3.8 ก าไรสทธ 2,870 3,220 7.5 8.8 เงนปนผลจาย 600 800 1.6 2.2 ก าไรสะสมเพมขน 2,270 2,240 5.9 6.6 ก าไรสะสม ณ วนท 1 มกราคม 4,500 2,080 ก าไรสะสม ณ วนท 31 ธนวาคม 6,770 4,500

การวเคราะหอตราสวน(Ratio Analysis)

การวเคราะหอตราสวนทางการเงน จะชวยใหผ วเคราะหทราบถงสภาพทางการเงน ประสทธภาพในการบรหารงานของกจการ จดออนจดแขง ของกจการไดลกซงกวา การวเคราะหวธอน แมวาอตราสวนทางการเงนจะเปนเพยงตวเลขทแสดงถงความสมพนธของรายการในงบการเงนแตละรายการกตาม แตจะใหประโยชนอยางมากตอการวเคราะห ทงนผวเคราะหจ าเปนตองมเกณฑในการเปรยบเทยบกบอตราสวนของกจการทได เพอสามารถสรปสถานะภาพทแทจรงของกจการ เกณฑทใชในการเปรยบเทยบ ม 2 เกณฑ คอ

- 19 -

1. เปรยบเทยบกบอตราสวนทางการเงนของธรกจเอง โดยเปรยบเทยบกบอตราสวนทางการเงนของกจการในอดตและแนวโนมในอนาคต 2. เปรยบเทยบกบอตราสวนทางการเงนของบรษทอนทอยในธรกจประเภทเดยวกน ซงมกจะเรยกวา อตราสวนโดยเฉลยของอตสาหกรรม ประเภทของอตราสวนทางการเงน 1 อตราสวนวดสภาพคลอง (Liquidity Ratios) 2 อตราสวนวดความสามารถในการใชสนทรพย (Activity Ratios) 3 อตราสวนวดความสามารถในการช าระหน (Leverage Ratios) 4 อตราสวนวดความสามารถการท าก าไร (Profitability Ratios)

อตราสวนวดสภาพคลอง (Liquidity Ratios)

เปนการวดสภาพคลองของธรกจวามความสามารถในการช าระหนสนระยะสนไดดเพยงใด ซงมอตราสวนทใชในการวเคราะห 2 อตราสวน ดงน 1. อตราสวนเงนทนหมนเวยน(Current Ratio) เปนอตราสวนระหวางสนทรพยหมนเวยนกบหนสนหมนเวยน ซงจะบอกใหทราบวาธรกจมสนทรพยหมนเวยนเปนกเทาของหนสนหมนเวยน อตราสวนเงนทนหมนเวยนจะเปนเครองชฐานะทางการเงนระยะสนของธรกจ

อตราสวนเงนทนหมนเวยน = นเวยนหนสนหม

มนเวยนสนทรพยห (เทา)

= 200,2230,5

= 2.38 เทา คาเฉลยอตสาหกรรม = 2.20 เทา

แสดงวา บรษท มหานครเซนเตอร จ ากด มสนทรพยหมนเวยนมากกวาหนสนหมนเวยนเปน 2.38 เทา เมอเปรยบเทยบกบอตราสวนคาเฉลยอตสาหกรรมจะเหนวาสงกวา แสดงวาบรษทมสนทรพยหมนเวยนมากกวาธรกจทว ๆ ไป ในอตสาหกรรมเดยวกน ตามปกตแลว อตราสวนเงนทนหมนเวยนนยงสงความคลองตวของธรกจยงมาก ถามองในแงของเจาหนลกษณะเชนนจะเปนทนาพอใจ แตส าหรบผบรหารทมความรอบคอบแลว อาจมองวาเปนปญหาส าหรบธรกจ ทงนเพราะ ธรกจ

- 20 -

มสนทรพยหมนเวยนมากเกนความจ าเปน เชน ถอเงนสดมากเกนไปโดยไมมความจ าเปน มลกหนหรอสนคามากเกนไป ซงอาจท าใหธรกจมคาใชจายเพมสงตามไปดวย ฯลฯ 2. อตราสวนสนทรพยคลองตว(Quick Ratio or Acid Test Ratio) เปนอตราสวนระหวางสนทรพยหมนเวยนทมสภาพคลองสงกบหนสนหมนเวยน ซงจะบอกไดวาธรกจมสนทรพยหมนเวยนทเปลยนสภาพเปนเงนสดไดงาย เพอส าหรบช าระหนสนหมนเวยนทถงก าหนดไดเปนกเทา (สนทรพยหมนเวยนทมสภาพคลองสง คอ สนทรพยหมนเวยนทงหมด ยกเวนสนคาคงเหลอและคาใชจายลวงหนา)

อตราสวนสนทรพยคลองตว = นเวยนหนสนหม

ลวงหนาคาใชจายลอสนคาคงเหมนเวยนสนทรพยห (เทา)

= 2002

54009012305

,

,,

= 1.64 เทา คาเฉลยอตสาหกรรม = 1.50 เทา

จากการทอตราสวนสนทรพยคลองตวของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด เทากบ 1.64 เทา แสดงวาบรษทมสนทรพยทสามารถเปลยนเปนเงนสดไดเปน 1.64 เทาของหนสนหมนเวยน และเมอเปรยบเทยบกบคาเฉลยอตสาหกรรมของธรกจประเภทเดยวกน ซงเทากบ 1.50 เทา จะเหนวาบรษทมอตราสวนทสงกวา กแสดงวาบรษทมสนทรพยคลองตวทสามารถเปลยนเปนเงนสดไดเรวมากกวาธรกจประเภทเดยวกน

อตราสวนวดความสามารถในการใชสนทรพย (Activity Ratios)

เปนอตราสวนวดประสทธภาพในการใชทรพยากรของธรกจ ซงจะบอกใหทราบวาเงนทธรกจไดน าไปลงทนกบสนทรพยแตละรายการนน ธรกจมความสามารถในการบรหารสนทรพยนนเปนอยางไร 1. อตราการหมนของลกหน(Account Receivable Turnover) เปนอตราสวนระหวางยอดขายเชอกบยอดลกหนถวเฉลยหรอลกหนปลายปแลวแตกรณ ซงผลลพธทไดจะบอกใหทราบวา จากยอดขายเชอของธรกจในชวงทท าการวเคราะห ธรกจสามารถเรยกเกบหนจากลกหนเฉลยแลวกครง และถาตองการใหเหนชดเจนยงขน ควรแปลงจ านวนครงทไดใหเปน ระยะเวลาจดเกบหน

(Average Collection Period) ในกรณทตองการทราบเปนจ านวนวนกน าจ านวนครงทไดมาหารดวย

- 21 -

365 วน หรอ 360 วน แตถาตองการทราบเปนจ านวนเดอน กน าจ านวนครงทไดมาหารดวย 12 (1 ปม 12 เดอน)

อตราการหมนเวยนของลกหน = เฉลยลกหนถว

ขายเชอ (ครง)

=

205013501

50038,,

,

= 200150038

,

,

= 32.08 ครง คาเฉลยอตสาหกรรม = 25 ครง

ระยะเวลาจดเกบหน = ลกหน นเวยนของอตราการหม

หนงปจ านวนวนใน (วน)

= 0832

365

.

= 11.38 วน คาเฉลยอตสาหกรรม = 15 วน

จะเหนวาระยะเวลาเกบหนของคาเฉลยอตสาหกรรมตองใชเวลา 15 วน แตของบรษท มหานครเซนเตอรใชเวลาเพยง 11.38 วน แสดงวาบรษทมนโยบายการจดเกบหนไดดมประสทธภาพสงกวาธรกจประเภทเดยวกน อยางไรกตาม ถาตองการดการจดเกบหนใหละเอยดมากยงขน ควรมการจดท า ตารางอาย

ลกหน(Aging Schedule) ซงจะแสดงระยะเวลาการเปนหนของลกหน สมมตตารางอายลกหนของบรษท มหานครเซนเตอร เปนดงน อตรารอยละตอมลคา อายของลกหน(วน) ของลกหนทงสน 0 – 15 65 16 – 30 15 31 – 45 10

- 22 -

46 – 60 7 มากกวา 60 3 รวม 100

จากตารางอายลกหนของบรษท มหานครเซนเตอร จะเหนวาบรษทมนโยบายจดเกบหนทมประสทธภาพมาก เพราะลกหนทเกนกวา 30 วนม 20 % และลกหนทมากกวา 60 วนมเพยง 3% ของลกหนทงหมด ซงตารางนจะเปนประโยชนส าหรบการวเคราะหคณภาพของลกหนวาสวนใหญแลวลกหนของเราช าระหนภายในระยะเวลาทก าหนดหรอไม และยงสามารถใชประโยชนส าหรบการวเคราะหลกหนเฉพาะราย ตลอดจนเปนการทบทวนนโยบายการใหสนเชอของบรษทวามคณภาพหรอไม อกทงเปนการใชส าหรบพจารณาใหสนเชอกบลกคารายใหมไดอกดวย (ศกษารายละเอยดไดจากบทท 7 การบรหารลกหน) 2. อตราการหมนของสนคา(Inventory Turnover) เปนอตราสวนระหวางตนทนขายกบสนคาคงเหลอถวเฉลย ซงจะบอกใหทราบวาในรอบระยะเวลาบญชทผานมา ธรกจมสนคาคงเหลอไวมากเกนความจ าเปนหรอไม เงนทลงทนไปกบสนคานนกวาจะเปลยนสภาพมาเปนเงนสดตองใชระยะเวลาหมนเวยนกวน ซงถาอตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอสงกแสดงวาสนคาสามารถขายไดคลอง แตในทางกลบกนถาอตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอต า กแสดงเงนทนของธรกจกจะจมอยกบสนคานาน เพราะธรกจตองใชเวลานานกวาจะเปลยนสนคามาเปนเงนสดได

อตราสวนการหมนเวยนของสนคา = ยลอถวเฉลสนคาคงเห

ตนทนขาย (ครง)

=

28500901

25018,

,

= 970

25018,

= 18.81 ครง คาเฉลยอตสาหกรรม = 23 ครง

- 23 -

ระยะเวลาจ าหนายสนคา = สนคา นเวยนของอตราการหม

หนงปจ านวนวนใน (วน)

= 8118

365

.

= 19.40 วน คาเฉลยอตสาหกรรม = 16 วน

จากการวเคราะหระยะเวลาจ าหนายของสนคาของบรษท มหานครเซนเตอร เทากบ 19.40 วนซงมากกวาธรกจอน ในอตสาหกรรมประเภทเดยวกน กแสดงใหเหนวา บรษทจ าหนายสนคาไดชากวาบรษทอน และแสดงวาบรษทเกบสนคาไวเกนความจ าเปน ซงกอใหเกดปญหาเกยวกบการจดหาเงนเพอมาลงทน และรวมไปถงปญหาตาง ๆ ทเกยวกบคลงสนคา และยงสงผลกระทบตอก าไรของบรษท เพราะถาบรษทจดหาเงนทนดวยการกอหน จะตองเสยดอกเบย อกทงยงตองเสยคาจดเกบสนคา คาสญเสยจากการเสอมสภาพของสนคา และอาจสญเสยรายไดหรอทเรยกวา “คาเสยโอกาส” ถาธรกจน าเงนไปลงทนในสนทรพยประเภทอน (ศกษารายละเอยดไดจากบทท 8 การบรหารสนคาคงเหลอ) 3. อตราการหมนของสนทรพยถาวร(Fixed Assets Turnover) เปนอตราสวนระหวางยอดขายสทธกบสนทรพยถาวรสทธ ซงจะบอกใหทราบถง ความสามารถของธรกจในการใชสนทรพยถาวร ถาจ านวนครงยงมากกแสดงวาธรกจใชประโยชนจากสนทรพยถาวรมาก แตถาจ านวนครงทไดต าจนเกนไป อาจเนองมาจากธรกจมยอดขายทต าเกนไป หรอธรกจอาจมสนทรพยถาวรมากเกนความจ าเปน หรออาจมสนทรพยถาวรทใชงานไมไดแตยงมยอดคงคางในบญช เปนตน

อตราการหมนของสนทรพยถาวร = าวรสทธสนทรพยถ

ขายสทธ (ครง)

= 29019

50038

,

,

= 2.00 ครง คาเฉลยอตสาหกรรม = 2.20 ครง

บรษท มหานครเซนเตอร มอตราการหมนของสนทรพยถาวรเทากบ 2 ครง ซงนอยกวาธรกจประเภทเดยวกนทม 2.20 ครง แสดงวาการใชประโยชนจากสนทรพยถาวรของบรษทยงไมเตมท เทาทควร

- 24 -

4. อตราการหมนของสนทรพยรวม(Total Assets Turnover) เปนอตราสวนระหวางยอดขายสทธกบสนทรพยรวมทงสนของธรกจ เปนอตราสวนทวดประสทธภาพในการใชสนทรพยของธรกจในลกษณะกวาง ๆ

อตราการหมนของสนทรพยรวม = วมสนทรพยร

ขายสทธ (ครง)

= 52025

50038

,

,

= 1.51 ครง คาเฉลยอตสาหกรรม = 1.50 ครง

แสดงวาบรษท มหานครเซนเตอร มอตราการใชสนทรพยรวมใกลเคยงกบคาเฉลยอตสาหกรรม ซงถอวาอยในระดบทพอใช

อตราสวนวดความสามารถในการช าระหน (Leverage Ratios)

ในโครงสรางทางการเงนประกอบดวยหนสนและสวนของผถอหน ถาธรกจใดมสดสวนของหนสนสงกวาสวนของผถอหน แสดงวาธรกจนนยอมมความมนคงนอยกวาเมอเทยบกบธรกจทมสวนของหนสนต า อตราสวนประเภทนจะใชวดถงความออนแอทางการเงนอนเกดจากการกอหนสน อกทงใชวดขนาดของเงนกยมทธรกจไดจดหา ซงจะท าใหผบรหารของธรกจทราบวามสดสวนของการกอหนสนมากเกนไปหรอไม เพราะการกอหนสนมากจะท าใหมภาระผกพนทางการเงนตามมา ไดแก ดอกเบย(Interest) และภาระผกพนระยะยาวจากการเชา(Lease Obligation) เชน คาเชาส านกงาน เปนตน ซงถาธรกจมภาระผกพนเหลาน อตราสวนนจะเปนเครองบงชวา ธรกจสามารถท าก าไรไดเพยงพอกบภาระผกพนนมากนอยแคไหน โดยอตราสวนนมความส าคญพอ ๆ กบอตราสวนวดสภาพคลองของธรกจในการชความแขงแกรงทางการเงนและการบรหารงานทดของธรกจ 1. อตราสวนหนสน(Debt Ratio) เปนอตรารอยละระหวางหนสนรวมกบ สนทรพยรวม ซงเปนการแสดงความสมพนธของหนสนกบสนทรพยของธรกจ ทงนเพราะเงนทนทงหมดของธรกจจะใชไปเพอการลงทนในสนทรพยทงหมด ซงจะบอกไดวาเงนทไดลงทนไปในสนทรพยทงหมดนนไดมาจากการกอหนสนเปนอตราสวนเทาไร ถาอตราสวนนสงกแสดงวาธรกจนนไดใชเงนทนจากแหลงของหนสนมากกวาแหลงของเจาของ ซงจะแสดงใหเหนวาธรกจนมความเสยงทางการเงนสง และโอกาสทจะกอหนเพมขนกจะนอยลง

- 25 -

อตราสวนหนสน = 100Xวมสนทรพยร

หนสนรวม (เปอรเซนต)

= 100X52025

2003

,

,

= 12.53 % คาเฉลยอตสาหกรรม = 30 %

อตราสวนหนสนของบรษท มหานครเซนเตอร เทากบ 12.53% หมายความวา ทรพยสนจ านวน 100 บาท มาจากการกอหน 12.53 บาท และเปนสวนของผถอหน 87.47 บาท ถามองจากอตราสวนจะเหนวาบรษทมสดสวนของผถอหนสง ซงถอไดวาบรษทมความมงคงทางการเงนสง และยงมโอกาสจดหาเงนทนไดดวยการกอหนไดสง แตถงแมอตราหนของบรษทจะต า แตกอาจถกมองวาบรษทมเครดตไมดกได และยงท าใหการขยายตวของบรษทเปนไปอยางเชองชาอกดวย ส าหรบธรกจทมอตราสวนหนสนสง กคอ ธรกจทมการกอหนไวสง กจะประสบปญหาในกรณทตองการจดหาเงนทน กไมอาจท าการกยมเพมเตมได แตถงแมท าการกยมได อาจตองกในอตราดอกเบยทสงกวาปกต เพราะอาจถกมองวามความเสยงทางการเงนสง และอาจถกเจาหนก าหนดเงอนไขเพมเตมดวย เชน ในชวงระยะเวลาทเปนหน หามมการกอหนกบเจาหนรายอน หรอหามจายเงนปนผลใหแกผถอหนจนกวาช าระหนแลว เปนตน อกทงการมหนสนสงกจะท าใหเกดดอกเบยทเปนภาระทางการเงนทธรกจตองจาย ถาอยในอตราทสงมาก ธรกจอาจประสบปญหาสภาพคลอง ตลอดจนอาจท าใหก าไรของธรกจลดนอยลงจนถงขาดทนกเปนได 2. อตราสวนวดความสามารถในการจายดอกเบย(Interest Coverage Ratio) เปนอตราสวนระหวางก าไรกอนดอกเบยและภาษ(Earning Before Interest and Taxes - EBIT) กบจ านวนดอกเบย(Interest - I) ผลลพธทไดบอกใหทราบวาก าไรกอนดอกเบยและภาษของธรกจเปนกเทาของดอกเบยทธรกจตองจายใหแกเจาหน ซงจะแสดงใหเหนถงความสามารถของธรกจในการช าระดอกเบยจาย

อตราสวนวดความสามารถในการจายดอกเบย = ายดอกเบยจ

าษกเบยและภก าไรกอนดอ (เทา)

= 6007004,

= 7.83 เทา

- 26 -

คาเฉลยอตสาหกรรม = 9 เทา

จากอตราสวนความสามารถในการจายดอกเบยของบรษท มหานครเซนเตอร แสดงวาถาดอกเบย 1 บาท บรษทมก าไรจากการด าเนนทสามารถจายดอกเบยไดถง 7.83 บาท แตกยงต ากวาธรกจประเภทเดยวกน ซงอาจท าใหความสามารถในการกอหนในโอกาสตอไปลดนอยลง 3. อตราสวนวดความสามารถการจายคาใชจายทางการเงน(Fixed Charge Coverage Ratio) เปนอตราสวนระหวางก าไรกอนหกดอกเบยและภาษกบภาระรายจายทธรกจตองจายตามขอผกพนทางการเงน เชน ดอกเบย เงนตนทครบก าหนด กองทนเพอไถถอนหน เงนปนผลหนบรมสทธ เงนปนผลหนสามญ เปนตน ผลลพธทไดจะบอกใหทราบวา ธรกจมก าไรกอนหกดอกเบยและภาษเปนกเทาของรายจายดงกลาว ซงจะชใหเหนถงความสามารถของธรกจในการกอหนผกพนโดยไมท าใหนโยบายเงนปนผล นโยบายการขยายงาน ฯลฯ ของธรกจกระทบกระเทอน

อตราสวนวดความสามารถการจายคาใชจายทางการเงน=

งนไดอตราภาษเ1อการไถถอนกองทนเพเงนปนผลเงนตน

ายดอกเบยจ

าษกเบยและภก าไรกอนดอ

(เทา)

=

3001600

600

7004

.

,

= 3.23 เทา

คาเฉลยอตสาหกรรม = 5 เทา

แสดงวาความสามารถในการท าก าไรของบรษท มหานครเซนเตอร เพอมาจายภาระผกพนทางการเงนของบรษทนนต ากวามาตรฐาน ซงจะท าใหบรษทอาจประสบปญหาในการช าระคนเงนตน ตลอดจนการจายเงนปนผลของธรกจ

อตราสวนวดความสามารถการท าก าไร (Profitability Ratios)

เปนอตราสวนทใชวดประสทธภาพในการบรหารงานของธรกจวาสามารถด าเนนงานใหธรกจบรรลเปาหมายไดเพยงใด การวดความสามารถในการท าก าไรของธรกจกระท าได 2 ลกษณะ คอ 1. ความสามารถในการท าก าไรทมความสมพนธกบยอดขาย เปนการวดความสามารถในการท าก าไรทเกดจากการเปรยบเทยบจากความสมพนธของก าไรตาง ๆ กบยอดขาย ซงเปนอตราสวนทค านวณจากรายการในงบก าไรขาดทน

- 27 -

1.1 อตราก าไรขนตน(Gross Profit Margin) เปนอตรารอยละระหวางก าไรขนตนกบขายสทธ

อตราก าไรขนตน = 100Xขายสทธ

นก าไรขนต (เปอรเซนต)

= 100X50038

25020

,

,

= 52.60 % คาเฉลยอตสาหกรรม = 60 %

จากการวเคราะหอตราสวนก าไรขนตนของบรษท มหานครเซนเตอร แสดงวายอดขายของบรษท 100 บาท มก าไรขนตน 52.60 บาท เมอเปรยบเทยบแลวต ากวาคาเฉลยอตสาหกรรมทสงถง 60% ถามองในทางกลบกนกจะเหนวาบรษทมตนทนขายสงกวาปกตถง 47.40 บาท ซงในขณะทธรกจประเภทเดยวกนมตนทนขายเพยง 40 บาทหรอ 40 % นนเอง

1.2 อตราก าไรจากการด าเนนงาน(Operating Profit Margin) เปนอตรารอยละระหวางก าไรจากการด าเนนงานกบขายสทธ

อตราก าไรจากการด าเนนงาน = 100Xขายสทธ

ด าเนนงานก าไรจากการ (เปอรเซนต)

= 100X50038

7004

,

,

= 12.21 % คาเฉลยอตสาหกรรม = 14 %

จากยอดขาย 100 บาท บรษทสามารถท าก าไรจากการด าเนนงานไดเพยง 12.21 บาท ซงต ากวาคาเฉลยอตสาหกรรม

1.3 อตราก าไรสทธ(Net Profit Margin) เปนอตรารอยละระหวางก าไรสทธกบขายสทธ

- 28 -

อตราก าไรสทธ = 100Xขายสทธก าไรสทธ

(เปอรเซนต)

= 100X50038

8702

,

,

= 7.45 % คาเฉลยอตสาหกรรม = 9 %

จากการวเคราะหจะเหนวา ความสามารถในการท าก าไรของบรษท มหานครเซนเตอร ต ากวามาตรฐาน โดยอตราก าไรสทธของบรษทท าไดเพยง 7.45 % ซงแสดงใหเหนวา ในยอดขาย 100 บาทบรษทมก าไรเพยง 7.45 บาท 2. ความสามารถในการท าก าไรทมความสมพนธกบการลงทน เปนการวดความสามารถในการท าก าไรท เกดจากการเปรยบเทยบดความสมพนธของก าไรสทธกบการลงทนในลกษณะตาง ๆ จากงบดล ซงในทนจะขอกลาวเพยง 2 อตราสวน คอ อตราผลตอบแทนตอสนทรพยรวม และอตราผลตอบแทนตอสวนของผถอหน

2.1 อตราผลตอบแทนตอสนทรพยรวม(Return on Assets - ROA) เปนอตรารอยละระหวางก าไรสทธหลงหกภาษกบสนทรพยรวม

อตราผลตอบแทนตอสนทรพยรวม(ROA) = 100Xวมสนทรพยร

ก าไรสทธ (เปอรเซนต)

= 100X52025

8702

,

,

= 11.25 % คาเฉลยอตสาหกรรม = 13 %

จากอตราสวนผลตอบแทนตอสนทรพยรวม หรอ ROA จะเหนวาความสามารถในการท าก าไรของสนทรพยรวมนนต ากวาคาเฉลยของอตสาหกรรม คอ ท าไดเพยง 11.25 % แตในขณะเดยวกนธรกจทอยในอตสาหกรรมเดยวกนสามารถท าไดถง 13 %

อตราสวน ROA นสามารถเรยกไดอกอยางหนงวา อตราผลตอบแทนตอการ

ลงทน(Return on Investment - ROI) เพราะอตราสวน ROI เปนผลคณระหวางก าไรสทธตอยอดขาย

- 29 -

กบอตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม ซงท าใหไดผลลพธออกมาเชนเดยวกนกบอตราผลตอบแทนตอสนทรพยรวม(ROA) นนเอง อตราผลตอบแทนตอการลงทน(ROI)=(ก าไรสทธตอยอดขาย) X (อตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม)

= วมสนทรพยร

ขายสทธX

ขายสทธก าไรสทธ

= 100Xวมสนทรพยร

ก าไรสทธ

2.2 อตราผลตอบแทนตอสวนของผถอหน(Return on Equity - ROE) เปนอตรารอยละทเปรยบเทยบระหวางก าไรสทธกบสวนของผถอหนสามญ ซงสวนของผถอหนสามญจะประกอบไปดวย (1)มลคาหนสามญทตราไว(Par Value) (2)สวนเกนมลคาหน และ(3)ก าไรสะสม ผลลพธจะบอกใหทราบวาเงนทผถอหนไดลงทนไปไดรบผลตอบแทนเปนจ านวนเทาใด

อตราผลตอบแทนตอสวนของผถอหน(ROE) = 100Xถอหนสวนของผ

ก าไรสทธ (เปอรเซนต)

= 100X32022

8702

,

,

= 12.86 % คาเฉลยอตสาหกรรม = 16 % จากการวเคราะหอตราสวน ROE จะเหนไดวาผถอหนสามญของบรษท มหานครเซนเตอร ไดรบอตราผลตอบแทนต ากวาบรษทในประเภทเดยวกน

- 30 -

ตารางท 2.6 สรปผลการวเคราะหโดยใชอตราสวนของบรษท วฒนสน จ ากด

ประเภทอตราสวน คาเฉลย

อตสาหกรรม บรษท

มหานคร ฯ ผล

การวเคราะห อตราสวนวดสภาพคลอง อตราสวนเงนทนหมนเวยน อตราสวนสนทรพยคลองตว

(เทา) (เทา)

2.20 1.50

2.38 1.64

ด ด

อตราสวนวดความสามารถในการใชสนทรพย อตราการหมนของลกหน ระยะเวลาเกบหน อตราการหมนของสนคา ระยะเวลาจ าหนายสนคา อตราการหมนของสนทรพยถาวร อตราการหมนของสนทรพยรวม อตราสวนวความสามารถในการช าระหน อตราสวนแหงหน อตราสวนวดความสามารถในการจายดอกเบย อตราสวนวดความสามารถการจายคาใชจายทางการเงน อตราสวนวดความสามารถการท าก าไร ความสามารถในการหาก าไรทมความสมพนธกบยอดขาย อตราก าไรขนตน อตราก าไรจากการด าเนนงาน อตราก าไรสทธ ความสามารถในการหาก าไรทมความสมพนธกบการลงทน อตราผลตอบแทนตอสนทรพยรวม อตราผลตอบแทนตอสวนของผถอหน

(ครง) (วน) (ครง) (วน) (ครง) (ครง)

(%) (เทา) (เทา)

(%) (%) (%)

(%) (%)

25.00 15.00 23.00 16.00 2.20 1.50

30.00 9.00 5.00

60.00 14.00 9.00

13.00 16.00

32.08 11.38 18.81 19.40 2.00 1.51

12.53 7.83 3.23

52.60 12.21 7.45

11.25 12.86

ด ด

ตกต า ตกต า ตกต า พอใช

ด

ตกต า ตกต า

ตกต า ตกต า ตกต า

ตกต า ตกต า

จากการวเคราะหดวยอตราสวนตาง ๆ ของบรษท มหานครเซนเตอร จ ากด จะเหนวาบรษทฯ ก าลงประสบปญหาสวนใหญมาจากความสามารถท าก าไรของบรษทซงต ากวาระดบมาตรฐานของคาเฉลยอตสาหกรรม เนองมาจากการบรษทมสดสวนของก าไรแตละประเภทต า เปนเพราะบรษทม

- 31 -

ตนทนขาย ตลอดจนคาใชจายในการขายและบรหารในอตราทสง เมอเปรยบเทยบกบธรกจประเภทเดยวกน บรษทจงควรเรงมาตรการควบคมตนทนและคาใชจายตาง ๆ ใหลดนอยลง โดยการท าการพจารณาหาสาเหตแทจรง เพอวางแผนนโยบายควบคมในการลดตนทนและคาใชจายของบรษทใหต าลง ซงจะท าใหก าไรของบรษทสงขน

สรป

การวเคราะหทางการเงนในบทน จะกลาวถงการวเคราะหงบทางการเงนลกษณะแนวนอน แนวดง และแนวโนม ตลอดจนการวเคราะหโดยใชอตราสวน ซงการวเคราะหทกลาวมาเปนการประเมนฐานะทางการเงนของธรกจในอดตทผานมา เพอน ามาคาดการณฐานะทางการเงนในอนาคต ตลอดจนหาจดบกพรองของธรกจ เพอน ามาแกไขและปรบปรงใหดขน ซงการวเคราะหนจดไดวาเปนเครองมอทมประโยชนแกบคคหลายฝาย ไดแก เจาหน นกลงทน ผบรหาร และเจาของธรกจ