การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... ·...
TRANSCRIPT
![Page 1: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/1.jpg)
จรฐตกาล ดวงสา
นกโภชนาการช านาญการ
โรงพยาบาลจตเวชนครราชสมาราชนครนทร
การจดอาหารผสงอายในชมชน
![Page 2: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/2.jpg)
วงจรชวต
![Page 3: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/3.jpg)
ผสงอาย
องคการอนามยโลกไดตงเกณฑขนเพอใชกนทวๆ ไปวา
ผสงอาย คอ ผทมอายตงแต 60 ปขนไป
![Page 4: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/4.jpg)
ผสงอาย คอ บคคลทมอาย 60 ปขนไป มความเสอมถอยทางดานรางกาย จตใจอารมณ และโภชนาการ มความตองการปรมาณอาหารลดนอยลง แตความตองการสารอาหารยงคงเดม และควรจดใหมปรมาณเพยงพอตอความตองการของรางกายรบประทานอาหารใหครบ 5 หมทกวนในปรมาณทเหมาะสม เพอสขภาพอนามยทสมบรณ และสารอาหารทครบถวน
ผสงอาย
![Page 5: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/5.jpg)
วยสงอายตอนตน (young-old) อาย 60-69 ป
วยสงอายตอนกลาง (medium-old) อาย 70-79 ป
วยสงอายตอนปลาย (old-old) อาย 80 ปหรอมากกวา
การแบงชวงของความสงอาย
แบงไดเปน 3 ชวง
![Page 6: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/6.jpg)
สถานการณปญหาทส าคญ
• ปจจบนประเทศไทย ณ วนท 22 ตลาคม 2558• มประชากรรวม เทากบ 65.1726 ลานคน • มจ านวนผสงอาย60 ปขนไป10.4857ลานคน • (คดเปน รอยละ 16.089 ของประชากรรวม) • ถอวาปจจบนประเทศไทยเปนสงคมผสงอาย • (Aging Society) เรยบรอยแลว1
[1]สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล, มเตอรประเทศไทย Thailandometers, 22 ตลาคม 2558)
![Page 7: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/7.jpg)
ป 2561 จะมผสงอายมากกวาเดกเปนครงแรก
![Page 8: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/8.jpg)
ภาวะซมเศราในผสงอาย
![Page 9: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/9.jpg)
ความชกของโรคเรอรงในผสงอาย
![Page 10: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/11.jpg)
การดแลผสงอายในชมชน เปนงานทมความสาคญเปนอยางยงในสงคมไทยทกาลงกาวเขาสสงคมผสงอาย เนองจากประชากรผสงอายมจานวนเพมมากขนและมแนวโนมอายยนยาวขนเชนกน ดงนนการเตรยมความพรอม เกยวกบระบบการจดการดแลผสงอายจงเปนสงสาคญ ซงจะทาใหผสงอายมคณภาพชวตทดและดารงชวตอยใน สงคมไทยไดอยางมคณคาและศกดศรตอไป
![Page 12: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/12.jpg)
จดประสงคสาคญทสดในการดแลผสงอาย กคอ เพอใหผสงอายสามารถใชชวตแตละวนอยางมความสข มอสระทจะดาเนนชวตอยางมคณภาพตามทตนตองการถงแมสภาพรางกายจะเสอมถอยไป และมโรคเรอรง ตางๆ อยกตาม
ดงนน จะตองปรบการดแลใหเหมาะสมโดยหลกสาคญ คอตองใหผสงอายเหลานนสามารถ ดาเนนชวตไดดวยตนเอง โดยพงพาผอนนอยทสด และมความสขกายสบายใจในบนปลายของชวต ดงคาทวา “เปนรมโพธรมไทรของลกหลาน”(www.elip-online.com)
จดประสงคส าคญทสดในการดแลผสงอาย
![Page 13: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/13.jpg)
มรายงานพบวา ผสงอาย มกมปญหาโรคขาดสารอาหารและโรคอวน โดยเฉพาะผสงอายวยกลาง (70-79ป) และผสงอายวยปลาย (อายมากกวา 80 ป) มกบรโภคอาหารไดนอยลงดงนน การปรบพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผสงอายจงเปนเรองสาคญ รวมทงการดแลปญหาทางดานสงคมและสงแวดลอม
สถานการณผสงอายดานโภชนาการ
![Page 14: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/14.jpg)
ประเทศไทยมแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ.2525–2544) และฉบบท 2 (พ.ศ. 2545–2564) ซงมวสยทศนวา “ผสงวยเปนหลกชยของสงคม” คอ เนนใหผสงอายมชวตอยางมคณคา มศกดศร มคณภาพชวตทดสามารถพงพาตนเองไดนานทสด และสามารถมสวนรวมในการพฒนาสงคม แผนนใหความสาคญกบผสงอายและการเตรยมตวของผทจะเปนผสงอายในอนาคตดวย ซงอาหารและโภชนาการทดเปนปจจยหนงทสาคญทจะทาใหผสงวยเปนหลกชยของสงคม
![Page 15: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/15.jpg)
การดแลสขภาพและโภชนาการผสงอาย
การเปลยนแปลงในวยสงอายมปจจยส าคญ 2 ประการ คอ ปจจยทางกรรมพนธและปจจยจากสงแวดลอม
![Page 16: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/16.jpg)
สภาพแวดลอมทพบวามความสาคญกคอ ภาวะโภชนาการและวถทางด าเนนชวต การทผสงอายไดรบสารอาหารไมเพยงพอหรอไดมากเกนไป มผลซาเตมอวยวะตางๆในรางกาย ซงมแนวโนมจะเสอมอยแลวใหเสอมยงขน การสงเสรมสขภาพในผสงอาย จงตองคานงถงความตองการสารอาหาร โดยเนนความสมดลความพอเหมาะพอด และความหลากหลายของอาหาร นอกจากนการออกกาลงกายการผอนคลายทางกายและจตและการหลกเลยงสงทเปนพษกเปนปจจยทสาคญสาหรบพนฐานการมสขภาพดของผสงอาย
ปจจยจากสภาพแวดลอม
![Page 17: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/17.jpg)
ความเขมแขงของชมชนประกอบดวยองคประกอบหลายดาน ดานหนงทสาคญคอ ระบบอาหารในชมชน และความมนคงดานอาหารของครวเรอนซงจะสงผลตอการไดรบอาหารและภาวะโภชนาการของสมาชกในครวเรอนโดยเฉพาะผสงอายในชมชนอกทงวถชวตประจาวน
วถทางด าเนนชวต
![Page 18: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/18.jpg)
ปญหาสขภาพทเกยวของกบอาหารและโภชนาการ1. ปญหาจากเหงอกและฟน ทาใหเคยวอาหารลาบาก ไมอยากรบประทาน
อาหารทตองเคยว เชน เนอสตวและผก ทาใหขาดสารอาหารทจาเปนตอ
รางกาย
2. ปมรบรสอาหารทลนเสอมลง ทาใหกนอาหารรสจดขน เชน เคมจด ทาใหม
อาการบวม ซงเปนสาเหตของการเกดโรคความดนโลหตสง
3. เกดจากปลายประสาทรบกลนในจมกทาหนาทไมไดดเหมอนเดม ทาใหไม
สามารถไดกลนอาหารบางชนดทเคยชอบ
![Page 19: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/19.jpg)
ปญหาสขภาพทเกยวของกบอาหารและโภชนาการ (ตอ)
4. เกดจากปญหาทผสงอายมกจะกงวลและเศราในจตใจ ซงเกดจากการสญเสยผใกลชด บคคลทเคยอยรวมกนหรอเพอน ลกหลานไมดแลเอาใจใสเทาทควร ความกงวลดานเศรษฐกจของตนเองและครอบครว ท าใหรสกเบอหนายในชวต ไมอยากรบประทาน
5. สมรรถภาพของรางกายทลดลงตามอาย มการเปลยนแปลงของอวยวะตางๆ เชน สายตาเสอม มความพการในการเคลอนไหวของมอ ขาและเทา หรอพการทางสมอง ซงตองไดรบความชวยเหลอจากลกหลาน ญาตพนองและผ ทใกลชด
![Page 20: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/20.jpg)
ปญหาของผสงอายในเรองอาหารการกน จงมทงกนไมไดและกน
ไมพอ ทาใหเกดภาวะขาดสารอาหาร เชน การขาดแรธาตแคลเซยม
เหลก และขาดวตามนตางๆ แตถาผสงอายไดรบอาหารมากไป ไมถก
สดสวนกอาจเกดปญหาเรอรง เชน โรคอวน โรคเบาหวาน โรคไขมนอด
ตนในหลอดเลอด โรคความดนโลหตสง”
สรป
![Page 21: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/21.jpg)
การจดการอาหารตามระบบภาวะสขภาพผสงอาย
ตอมน าลายผลตนอยลง : เลอกจดอาหารทมนามากขนหลกเลยงอาหารทมรสจดจดอาหารใหผสงอายไดมการเคยวนานๆ
ฟน : ลกษณะชนสมผสอาหารใหเลก ออนนม
![Page 22: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/22.jpg)
หลอดอาหาร
กระบวนการจดการอาหาร - งดของมนๆทอดๆ- จดอาหารเนนมอเลกๆ- หลกเลยง ชา กาแฟ นาอดลม
พบ นายอยในกระเพาะไหลยอนหลอดลมอกเสบแสบหนาอก
![Page 23: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/23.jpg)
กระเพาะอาหาร
พบการจบนายอยไดนอยลง ยอยโปรตนนอยลง การดดซมธาตเหลก แคลเซยม และVit. B12 ลดลง
![Page 24: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/24.jpg)
ล าไส
ทองผก
การจดการดานอาหาร : เนนอาหารทใหกากใยอาหาร การดมนา
นายอยจากกระเพาะลดลง
การขบเมอกของลาไสลดลง
![Page 25: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/25.jpg)
ระบบกลามเนอ
- กลามเนอลดลง ไขมนเพมขน- การสงเคราะหโปรตนลดลง- หลอดเลอดฝอยภายในกลามเนอลดลง- ภาวะกลามเนอออนแอลง ฝอลบ- การลดลงของ Physical lactivity
การจดการดานอาหาร : คานงถงคณคาอาหารและพลงงานของอาหาร
![Page 26: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/26.jpg)
ระบบกระดก
แคลเซยมลดลงขาดโปรตนและเกลอแรขาดฮอรโมนเอสโตเจนกระดกพรน
![Page 27: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/27.jpg)
ระบบประสาท
![Page 28: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/28.jpg)
ระบบประสาทสมผสพเศษ(Special Senses)
12
3
4
![Page 29: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/29.jpg)
จมก
![Page 30: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/30.jpg)
ระบบตอมไรทอ
ระดบพาราไทรอยดฮอรโมนในเลอดเปลยนกระดกบาง
![Page 31: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/31.jpg)
ตบออน
ตบออนมขนาดเลกลงสงผลตอการเกดตอกระจกทตาได
![Page 32: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/32.jpg)
การจดการอาหารในผสงอายทมภาวะปวย ทางกาย
![Page 33: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/33.jpg)
ทางจตการจดการอาหารในผสงอายทมภาวะปวย
ทางจตจากภาวะเจบปวยจากโรคทางกายจากยาทรบประทานจากการเจบปวยทางกายจตใจการปรบเปลยนอยางกระทนหน
ภาวะสมองเสอม (Dementia) เปนโรคทสมองสญเสยการทางานซงเกดขนรวมกบโรคบางชนดปญหาดานความจาความคดอลไซเมอร จะมปญหาในการสอสาร การเรยนร ความคด และความมเหตผลภาวะซมเศรา เปนการเจบปวยทางจตใจชนดหนง ทพบในผสงอาย
การจดการดานอาหาร คานงถงเรองภาวะดานรางกาย(อวยวะทเสอมถอย) ยาทรบประทานรกษาโรคทางกาย+ยาทรบประทานรกษาโรคทางจต เพอนามาปรบการสงเสรมดานอาหาร เพอไมใหเกดภาวะทางโภชนาการ
![Page 34: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/34.jpg)
- ระบบอวยวะเสอมลง- สมรรถนะทางกายเสอมลง- การทางานของสมองลดลง- ภาวะสขภาพกาย (ปวย/ไมปวย)- ภาวะสขภาพใจ (ปวย/ไมปวย)- สงคม/ชมชน- ครอบครว/การดแล- ผลขางเคยงจากการใชยารกษาตางๆ
เมอเขาสวยผสงอาย
![Page 35: การจัดอาหารผู้สูงอายุในชุมชนlaunch.thaidietetics.org/wp-content/uploads/2017/08... · 2017-08-25 · สถานการณ์ปัญหาที่ส](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041612/5e385f2dd59a5409502504c1/html5/thumbnails/35.jpg)
ดวยความขอบคณ...สวสดคะ
ตดสงคม ตดบาน ตดเตยง