รายละเอียดผลการปฏ ิบัติงาน...

กรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ

รายละเอยดผลการปฏบตงานลาดบท 3

เรอง การพฒนาระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในพนท สานกชลประทานท 15

(พ.ศ. 2555)

โดย

นายสรวชญ กลนภกด ตาแหนง วศวกรชลประทานชานาญการพเศษ

(ตาแหนงเลขท 5989) สานกชลประทานท 15

เพอแตงตงใหดารงตาแหนงผเชยวชาญดานวศวกรชลประทาน วศวกรชลประทานเชยวชาญ

(ดานการพฒนาแหลงนาและจดการนาในพนทลมนา สานกชลประทานท 15) (ตาแหนงเลขท 5967) สานกชลประทานท 15

การพฒนาระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในพนทสานกชลประทานท 15 (ป พ.ศ. 2555) บทคดยอ

สานกชลประทานท 15

บทคดยอ

1. ชอผลงาน การพฒนาระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในพนทสานกชลประทานท 15

(ป พ.ศ. 2555) 2. วตถประสงค

2.1 เพอพฒนาระบบการรายงานขอมลนาฝน นาทาของโครงการผาน Web Online 2.2 เพอพฒนาฐานขอมลนาฝน 2.3 เพอพฒนาฐานขอมลนาทา (นาผานอาคารชลประทาน) 2.4 เพอแปลงฐานขอมลนาฝน นาทา ใหเปนสารสนเทศทเหมาะสม 2.5 เพอใชตดตามตวชวดซงตามคารบรองปฏบตราชการของสานกชลประทาน 2.6 เพอใชวางแผนการสงนาของโครงการในชวงฤดฝนและฤดแลง 2.7 เพอใชวเคราะหและคาดการณพนทดานทายของอาคารชลประทาน 2.8 เพอใชตดตามผลของการจดสรรนา หรอสงนาเขาสระบบชลประทาน

3. สรปสาระและขนตอนการดาเนนงาน 3.1 สรปสาระ สานกชลประทานท 15 นครศรธรรมราช นน มหนาทรบผดชอบพนท 5 จงหวดทางภาคใต ไดแก

จงหวดนครศรธรรมราช สราษฎรธาน กระบ พงงา และภเกต ประกอบดวยโครงการชลประทานจานวน 5 โครงการ ไดแก โครงการชลประทานนครศรธรรมราช โครงการชลประทานสราษฎรธาน โครงการชลประทานกระบ โครงการชลประทานพงงา โครงการชลประทานภเกต นอกนยงมโครงการสงนาและบารงรกษาจานวน 3 โครงการ ไดแก โครงการสงนาและบารงรกษานครศรธรรมราช โครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนบนและโครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนลาง ซงโครงการตางๆตามทกลาวแลวจะตองมการรายงานสถานการณนาฝน นาทา สภาพการเกษตรในสภาวะปกตหรอเกดสภาวะวกฤตในชวงตางๆ มายงสวนจดสรรนาและบารงรกษา สานกชลประทานท 15 เปนการรายงานประจาวน ประจาสปดาห ประจาเดอนในรปแบบเอกสารหรอเปน Digital file มาโดยตลอด ยงในชวงของการเกดภาวะวกฤตไมวาจะเปนฝนตกหนก นาทวมหรอภยแลง การรายงานตางๆเหลานกจะเพมปรมาณความตองการทราบขอมลมากยงขน และมความจาเปนตองมการรายงานทรวดเรว ถกตองและทนตอเหตการณ

สถานการณนาฝน นาทา สภาพการเกษตรทมการรายงานจากโครงการตางๆมายงสวนจดสรรนาและบารงรกษา ซงเปนเอกสารกจะถกเกบรวบรวมใสลงในแฟมเอกสาร สวนขอมลทเปน Digital file กจะถกเกบไวในเครองคอมพวเตอรของเจาหนาทซงรบผดชอบในเรองนนๆ เมอตองยอนไปสบคนขอมลเกาหรอตองการแปลงขอมลใหเปนขอมลสารสนเทศแบบกราฟ หรอการนาขอมลไปวเคราะหดานตางๆ กจะตองไปรอคนขอมลจากแฟมเอกสารเกาๆ หรอเครองคอมพวเตอรของเจาหนาททาใหเกดการลาชาไมทนตอสถานการณในชวงทเกดขน

ผดาเนนการจดทาโครงการพจารณาแลวเหนวาการปฏบตงานดานบรหารจดการนาของสานกชลประทานท 15 ยงมความลาชา ขาดประสทธภาพ มความจาเปนเรงดวนทจะตองเรงรดพฒนาระบบฐานขอมลเพอใชในการรายงานสถานการณนาฝน นาทา และขอมลดานการเกษตรผานระบบเครอขายอนเตอรเนต เพอใหไดมาซงขอมลสารสนเทศทเปนรปแบบของการรายงานทงตวเลขและกราฟ รวมทงการตดตามผลการปฏบตจากตวชวดตามคารบรองปฏบตราชการของฝายสงนาและบารงรกษาหรอโครงการชลประทานตางๆ ตลอดจน



สามารถนาขอมลจากระบบฐานขอมลไปวเคราะหวางแผนคาดการณนาในชวงฤดฝนและฤดแลง นอกจากนยงเปนการตดตามผลการปฏบตงานจดสรรนาของแตละโครงการอยางรวดเรวและสามารถประเมนเหตการณไดตามชวงเวลาตางๆ จงตองมการจดทา " โครงการการพฒนาฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15 " ซงมองคประกอบ 5 สวนไดแก

3.1.1 ระบบฐานขอมลปรมาณนาผานอาคาร 3.1.2 ระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS) 3.1.3 ระบบฐานขอมลการรายงานการปลกรายสปดาห 3.1.4 ระบบฐานขอมลตดตามประสทธภาพของโครงการ 3.1.5 ระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM

Model 3.2 ขนตอนในการดาเนนงาน 3.2.1 การรวบรวมขอมล การศกษาครงน ผศกษาไดเลอกโครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนบนเปน

โครงการนารองในการจดทาระบบฐานขอมลเนองจากเปนโครงการทมองคประกอบของอาคารชลประทานทหลากหลาย เชน อางเกบนา ฝายทดนา ประตระบายนา รวมทงเปนโครงการทมการเกบขอมลอยางสมาเสมอ ในสวนของระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model ไดเลอกโครงการสงนาและบารงรกษานครศรธรรมราช (คลองทาด)เปนกรณศกษา เนองจากมสถานวดนาเพอสามารถเปรยบเทยบกบผลการคานวณ และมการเกบขอมลอยางตอเนอง

3.2.2 วเคราะหระบบ การศกษาครงน ตองศกษาถงวธการในการวเคราะหระบบฐานขอมลใหสอดคลองถงความ

ตองการของผใชระบบ การใชงานทงายและแสดงขอมลไดครบถวน รวมทงศกษาวเคราะหและหาแนวทางในการพฒนา ปรบปรง และแกไขเพอตดสนใจเลอกพฒนาระบบใหมความเหมาะสม

3.2.3 ออกแบบระบบ การศกษาครงน ตองออกแบบใหเปนไปตามความตองการของผใชระบบ และสามารถจดการ

กบปญหาทไดศกษาวเคราะหมาแลวได ตองทาการออกแบบสวนทผใชระบบใชตดตอกบโปรแกรม ออกแบบการเชอมโยงของขอมล ออกแบบสวนแสดงผล และรายงาน ใหเหมาะสมกบการใชงานจรง

3.2.4 การพฒนาและทดสอบระบบ การศกษาครงน ตองพฒนาระบบใหสามารถแกไขปญหาได และเปนไปตามความตองการทได

ออกแบบไวแลว เชน การคดเลอกขอมล สวนของการนาเขาและตรวจสอบความถกตองของขอมล สวนของการแสดงผลการวเคราะหและสวนของการการรายงาน จากนนจะตองทาการทดสอบระบบ โดยการใชขอมลจรงและนามาเปรยบเทยบกบขอมลทเกบรวมรวมไว

3.2.5 การนาไปใชประโยชนในตดตามขอมลตางๆในระบบฐานขอมลในการตดตาม ตรวจสอบ ใหเปนตามแผนทวางไว เพอเปนขอมลสาหรบการตดสนใจในการการแกปญหา รวมทงสามารถแจงเตอนภยในเบองตนได

4. รายละเอยดของผลงานสวนทตนปฏบต 4.1 วางแผนกาหนดวตถประสงคขอบเขตงาน และเงอนไขในการจดทาระบบฐานขอมล



4.2 กาหนด กรอบแนวคดในการจดทาระบบฐานขอมลใหสอดคลองกบความตองการและความครบถวนของฐานขอมล

4.3 พจารณาคดเลอกประเภทระบบฐานขอมลในการจดทาตามความเหมาะสมในการศกษา 4.4 พจารณาใหคาชแนะการตรวจสอบขอมลดานอต-อทกวทยา รวมทงสตรคานวณปรมาณนา

ผานอาคารประเภทตางๆ 4.5 กาหนดรปแบบการตดตามผลการสงนา 4.6 กาหนดรปแบบในการตดตามขอมลการรายงานการปลกรายสปดาห 4.7 กาหนดรปแบบในการประเมนประสทธภาพโครงการ 4.8 พจารณาคดเลอกระบบประมวลผลและแบบจาลองทเหมาะสมในการคาดการณปรมาณนา

ในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา 4.9 พจารณาเกณฑกาหนดทางอทกวทยาเพอกาหนดระดบความความรนแรงใชในการเตอนภยท

เหมาะสม 4.10 สรปผลการศกษาและขอคดเหนตาง ๆ 4.11 นาผลไปขยายผลเพอดาเนนการจดทาระบบฐานขอมลใหครอบคลมพนทโครงการ

ชลประทานในเขตสานกชลประทานท 15

5. ประโยชนของผลงาน 5.1 การรายงานขอมลชลประทานมประสทธภาพยงขน 5.2 มฐานขอมลดานชลประทาน/ สามารถสบคนไดอยางรวดเรวและหลากหลายรปแบบ 5.3 สามารถนาไปประยกตใชในการตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงาน 5.4 สามารถนาไปวเคราะหและวางแผนการจดสรรนา การปองกนและบรรเทาจากนา (ระบบ

การเตอนภย) รวมทงงานดานเกษตรชลประทานได 5.5 สานกชลประทานสามารถพฒนาระบบในการจดการเอกสารไดอยางมประสทธภาพมาก

ยงขนทงในเรองเวลา และเอกสาร รวมถงเปนการอานวยความสะดวกใหกบเจาหนาทในการบนทก ประมวลผล จดทารายงาน และแลกเปลยนขอมลระหวางหนวยงาน

5.6 ขอมลทนาไปใชงานมความถกตองนาเชอถอมากขน 5.7 สามารถนาไปวางแผนเพอรองรบการลดอตรากาลงคน และลดพลงงานในอนาคต 5.8 ผลจากการพฒนาฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาสามารถนาไปขยายผลเพอใช

ดาเนนการใหครอบคลมทกโครงการชลประทานในระยะตอไป 6. ปญหาอปสรรคขอเสนอแนะ 6.1 ปญหาอปสรรค เนองจากระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15 เปนระบบฐานขอมลเวบเบสออนไลนบางครงจะประสบปญหาในการเขาถงระบบฐานขอมลไมไดในกรณทระบบอนเตอรเนตมปญหา ทาใหการตดตามขาดความตอเนอง และรปแบบเมนตางๆยงไมเปนทคนเคยกบผใชซงจะตองพฒนาปรบปรงระบบเพอเหมาะสมและมความครบถวนของขอมล ในสวนของการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา อาจจะคาดเคลอนจากขอมลทวดจรงในสนาม เนองสถานวดนาไมไดอยทตนนา แตความคาดเคลอนอยในเกณฑทยอมรบได

6.2 ขอเสนอแนะ



6.2.1 เมอดาเนนการจดทาฐานขอมลผใชระบบจะตองปอนขอมลสมาเสมอเพอใหมสถตตางๆไวเปนขอมลในการตดสนใจ

6.2.2 ควรนาไปขยายผลเพอใชดาเนนการใหครอบคลมทกโครงการชลประทานในระยะตอไป 6.2.3 ในการคาดการณปญหาใดๆไมวาจะใชวธใดในการคาดการณจาเปนตองพจารณาสถานการณ

และลกษณะของปญหาทตองการคาดการณใหชดเจน

การพฒนาระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในพนทสานกชลประทานท 15 (ป พ.ศ. 2555) สารบญ


สารบญ

หนา บทท 1 บทนา

1.1 ความสาคญและทมาของปญหา 1-1 1.2 วตถประสงค 1-2 1.3 ขอบเขตของโครงการ 1-3

1.3.1 ขอบเขตหนวยงาน 1-3 1.3.2 ขอมลทเกยวของ 1-3 1.3.3 องคประกอบของฮารดแวร 1-4 1.3.4 องคประกอบของซอฟแวร 1-4 1.3.5 การพฒนาผนาไปใชระบบฐานขอมล 1-4

1.4 กรอบแนวคดการศกษาของโครงการ 1-5 1.4.1 การรวบรวมขอมล 1-6 1.4.2 วเคราะหระบบ 1-6 1.4.3 ออกแบบระบบ 1-6 1.4.4 การพฒนาและทดสอบระบบ 1-6

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1-7

บทท 2 ทฤษฎและการศกษาทเกยวของ 2.1 ความหมายและคาทเกยวของ (Terminology) 2-1 2.2 การแบงประเภทโครงการชลประทาน 2-2

2.2.1 แบงตามลกษณะของแหลงนาตนทน 2-2 2.2.2 แบงตามความจของอางเกบนา 2-3

2.3 ประเภทอาคารชลประทานทเกยวของ 2-4 2.4 การใชนาของพช 2-5

2.4.1 การหาปรมาณการใชนาของพชโดยวธการตรวจวด 2-6 2.4.2 การหาปรมาณการใชนาของพชโดยอาศยขอมลภมอากาศ 2-6

สารบญ (ตอ)

หนา 2.4.3 การหาอตราการใชนาและการวางแผนการปลกพช 2-11

โดยวธ ROS ของกรมชลประทาน



2.5 แบบจาลองทางคณตศาสตรนาฝน นาทา 2-11 2.6 ทฤษฎระบบฐานขอมล 2-13

2.6.1 รปแบบของระบบฐานขอมล 2-13 2.6.2 การบรหารฐานขอมล 2-14 2.6.3 ระบบฐานขอมลคอมพวเตอร 2-15 2.6.4 หลกการเลอกโปรแกรมระบบฐานขอมล 2-15 2.6.5 ความรในเรองภาษาทางคอมพวเตอร 2-16

บทท 3 วธดาเนนการ 3.1 ทบทวนบรบทการดาเนนการบรหารจดการนาใน 3-1 เขตสานกชลประทานท 15

3.2 การรวบรวมระบบรายงานขอมลในปจจบน 3-13 3.3 การวเคราะห ออกแบบและนาเขาระบบฐานขอมล (Frame Work) 3-17 3.4 การประยกตใชฐานขอมลในการบรหารจดการนา 3-18 3.4.1 การประเมนผลการบรหารจดการนา 3-18 3.4.2 การคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน 3-22 นาทา NAM Model

บทท 4 ผลการศกษาและการวเคราะหขอมล 4.1 ระบบฐานขอมลปรมาณนาผานอาคาร 4-2 4.1.1 การนาเขาขอมลระบบฐานขอมลปรมาณนา 4-2 ไหลผานอาคาร 4.1.2 การประมวลผลขอมลระบบฐานขอมลปรมาณนา 4-5 ไหลผานอาคาร 4.1.3 การแสดงผลขอมลระบบฐานขอมลปรมาณนา 4-8 ไหลผานอาคาร

สารบญ (ตอ) หนา 4.2 ระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา 4-11 (Reservoir Operation Study, ROS) 4.2.1 การนาเขาขอมลระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา 4-11 4.2.2 การประมวลผลขอมลระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา 4-13 4.2.3 การแสดงผลขอมลระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา 4-13 4.3 ระบบฐานขอมลการรายงานการปลกพชรายสปดาห 4-14 4.3.1 การนาเขาระบบฐานขอมลการรายงานการปลกพช 4-14 รายสปดาห



4.3.2 การแสดงผลระบบฐานขอมลการรายงานการ 4-17 ปลกพชรายสปดาห 4.4 ระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน 4-17 นาทา NAM Model 4.4.1 การนาเขาระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนา 4-18 ในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model 4.4.2 รปแบบการประมวลผลระบบฐานขอมลการคาดการณ 4-20 ปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model 4.4.3 รปแบบการแสดงผลระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณ 4-22 นาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model บทท 5 สรปผลการศกษา ปญหาอปสรรค และขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการศกษา 5-1 5.1.1 ระบบฐานขอมลปรมาณนาผานอาคาร 5-1 5.1.2 ระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS) 5-1 5.1.3 ระบบฐานขอมลการรายงานการปลกรายสปดาห 5-2 5.1.4 ระบบฐานขอมลตดตามประสทธภาพของโครงการ 5-2 5.1.5 ระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง 5-2 โดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model 5.2 ปญหาอปสรรค 5-3 5.3 ขอเสนอแนะ 5-3

สารบญตาราง ตารางท หนา ตารางท 2.1 แสดงการแยกประเภทของโครงการชลประทานตามความจ 2-3 พนทผวนาของอางเกบนาและพนทชลประทาน ตารางท 3.1 พนทรบผดชอบของสานกชลประทานท 15 3-2 ตารางท 4.1 สตรคานวณตารางขอมล Sluice Gate 4-6 ตารางท 4.2 สตรคานวณตารางขอมล Radial Gate 4-7 ตารางท 4.3 สตรคานวณตารางขอมล Ogree Weir 4-8 ตารางท 4.4 การหาประสทธภาพการสงนาของโครงการ 4-13



สารบญรป

รปท หนา รปท 2.1 ลกษณะระบบชลประทานทมแหลงนาเปนอางเกบนา 2-2 รปท 2.2 ลกษณะระบบชลประทานทมแหลงนาตนทนจากแมนา 2-3 รปท 3.1 การวางแผนจดสรรนาโดยวธ ROS (Reservoir Operation Study) 3-19 รปท 3.2 สมดลนาในอาง 3-21 รปท 3.3 โครงสรางของแบบจาลอง 3-23 รปท 4.1 องคประกอบของระบบฐานขอมล 4-1 รปท 4.2 หนาจอการจดการขอมล Sluice Gate 4-2 รปท 4.3 หนาจอการเพมขอมล Sluice Gate 4-3 รปท 4.4 หนาจอการจดการขอมล Radial Gate 4-3 รปท 4.5 หนาจอการเพมขอมล Radial Gate 4-4 รปท 4.6 หนาจอการจดการขอมล Ogee Weir 4-4 รปท 4.7 หนาจอการเพมขอมล Ogee Weir 4-5 รปท 4.8 หนาจอเรยกดกราฟขอมล Sluice Gate 4-9 รปท 4.9 หนาจอเรยกดกราฟขอมล Radial Gate 4-10 รปท 4.10 หนาจอเรยกดกราฟขอมล Ogee Weir 4-10 รปท 4.11 การเขาสระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา 4-11 รปท 4.12 หนาเวบการเพมขอมลตดตามแผนการสงนา 4-11 รปท 4.13 ขอมลทเพมเขาไปในฐานขอมล 4-12 รปท 4.14 ขอมลทเพมเขาไปในระบบตลอดฤดการสงนา 4-12 รปท 4.15 การตดตามแผนการสงนาโดยบนทกรายวน 4-13 รปท 4.16 กราฟแสดงผลการตดตามการสงนา 4-14 รปท 4.17 หนาจอการจดการขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห 4-14 รปท 4.18 หนาจอเพมขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห 4-15 รปท 4.19 หนาจอการแกไขขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห 4-16 รปท 4.20 หนาสงพมพขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห 4-17 รปท 4.21 หนาแรกการนาเขาขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลอง 4-18 รปท 4.22 หนาจอหลกการนาเขาขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลอง 4-19 รปท 4.23 หนาจอเพมขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลอง 4-19

สารบญรป (ตอ) รปท หนา รปท 4.24 โครงสรางของแบบจาลอง 4-20 รปท 4.25 กราฟแสดงผลการเปรยบเทยบขอมลระหวางการคานวณและวดจรงในสนาม 4-23



รปท 4.26 กราฟแสดงผลคาดการณ 4-24

การพฒนาระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในพนทสานกชลประทานท 15 (ป พ.ศ. 2555) บทท 1

สานกชลประทานท 15 1-1

1. บทท 1 บทนา ในปจจบนคงปฏเสธไมไดวาทงคอมพวเตอร ระบบอนเตอรเนต และเทคโนโลยคอมพวเตอร

ตางๆ เขามามบทบาททสาคญในชวตประจาวน และการทางาน อกทงววฒนาการของระบบเทคโนโลยคอมพวเตอรไดเปลยนแปลงไปตามแตละยคสมย โดยปจจบนภาคราชการ และภาคเอกชนตางๆ ไดนาระบบเทคโนโลยคอมพวเตอรมาเปนเครองมอพฒนาการทางานขององคกรเพอเพมประสทธภาพใหสะดวก รวดเรวยงขน จงสงผลกระทบทาใหลกษณะการทางานปจจบนมการปรบเปลยนรปแบบไปจากเดมซงมกอาศยการสงการอยตลอดเวลา ดงนนระบบเทคโนโลยคอมพวเตอรจงมการนามาใชบรหารจดการดานตางๆ อาทเชน ขอมลรายงาน และการวเคราะหเปนตน ทาใหหนวยงานตางๆ หรอแมแตผบรหารเองทตองการดาเนนการใหบรรลตามพนธกจ และสรางจดแขงของหนวยงานจาเปนตองเรยนรสงใหมๆและใหความสนใจในสวนของระบบเทคโนโลยคอมพวเตอรเพมขน อกทงจะตองเลอกและประยกตใชงานใหเหมาะสมกบแตละหนวยงาน แผนงานยทธศาสตร ตลอดจนวธการบรหารของผบรหารเอง ดงนนระบบเทคโนโลยคอมพวเตอรจงเปนเครองมอหนงทนามาใชงานเพอสนบสนนการบรหารงานในหลายหนวยงาน ทผานมามการกระตนใหเกดการใชงานระบบเทคโนโลยคอมพวเตอรเพอใชในการจดทาระบบฐานขอมลการวเคราะหหาปจจยเสยง ขอไดเปรยบ หรอการจดการเฉพาะเรอง อาจกลาวไดวาหนวยงานสวนกลางคอ กรมชลประทานมการใชระบบเทคโนโลยคอมพวเตอรในการวเคราะหพนทเสยงอทกภยตางๆ อาทเชน นาทวม นาแลง หรอการตดตามผลการจดสรรนา รวมถงกรณภยธรรมชาตตางๆ จนมาถงสานกชลประทาน ซงเปนหนวยงานในระดบภมภาคและเปนตวแทนของกรมชลประทานทใกลชดประชาชนมากทสด จงไดมการนาเอาระบบเทคโนโลยคอมพวเตอรมาพฒนาการจดการฐานขอมลระหวางสานกชลประทานกบโครงการชลประทานในเขตรบผดชอบ

1.1 ความสาคญและทมาของปญหา

สานกชลประทานท 15 นครศรธรรมราช นน มหนาทรบผดชอบพนท 5 จงหวด ทางภาคใต ไดแก จงหวดนครศรธรรมราช สราษฎรธาน กระบ พงงา และภเกต ประกอบดวยโครงการชลประทานจานวน 5 โครงการ ไดแก โครงการชลประทานนครศรธรรมราช โครงการชลประทานสราษฎรธาน โครงการชลประทานกระบ โครงการชลประทานพงงา โครงการชลประทานภเกต นอกน ยงมโครงการสงนาและบารงรกษาจานวน 3 โครงการ ไดแก โครงการสงนาและบารงรกษานครศรธรรมราช โครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนบนและโครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนลาง ซงโครงการตางๆ ตามทกลาวแลวจะตองมการรายงานสถานการณนาฝน นาทา สภาพการเกษตรในสภาวะปกตหรอเกดสภาวะวกฤตในชวงตางๆ มายงสวนจดสรรนาและบารงรกษา สานกชลประทานท 15 เปนการรายงานประจาวน ประจาสปดาห ประจาเดอนในรปแบบเอกสารหรอเปน Digital file มาโดยตลอด ยงในชวงของการเกดภาวะวกฤต ไมวาจะเปนฝนตกหนก นาทวมหรอภยแลง การรายงานตางๆ เหลานกจะเพมปรมาณความตองการทราบขอมลมากยงขน และมความจาเปนตองมการรายงานทรวดเรว ถกตองและทนตอเหตการณ



สถานการณนาฝน นาทา สภาพการเกษตรทมการรายงานจากโครงการตางๆ มายง สวนจดสรรนาและบารงรกษา ซงเปนเอกสารกจะถกเกบรวบรวมใสลงในแฟมเอกสาร สวนขอมลทเปน Digital file กจะถกเกบไวในเครองคอมพวเตอรของเจาหนาทซงรบผดชอบในเรองนนๆ เมอตองยอนไปสบคนขอมลเกาหรอตองการแปลงขอมลใหเปนขอมลสารสนเทศแบบกราฟ หรอการนาขอมลไปวเคราะหดานตางๆ กจะตองไปรอคนขอมลจากแฟมเอกสารเกาๆ หรอเครองคอมพวเตอรของเจาหนาททาใหเกดการลาชาไมทนตอสถานการณในชวงทเกดขน

ผดาเนนการจดทาโครงการพจารณาแลวเหนวาการปฏบตงานดานบรหารจดการนาของสานกชลประทานท 15 ยงมความลาชา ขาดประสทธภาพ มความจาเปนเรงดวนทจะตองเรงรดพฒนาระบบฐานขอมลเพอใชในการรายงานสถานการณนาฝน นาทา และขอมลดานการเกษตร ผานระบบเครอขายอนเตอรเนต เพอใหไดมาซงขอมลสารสนเทศทเปนรปแบบของการรายงานทง ตวเลขและกราฟ รวมทงการตดตามผลการปฏบตจากตวชวดตามคารบรองปฏบตราชการของฝาย สงนาและบารงรกษาหรอโครงการชลประทานตางๆ ตลอดจนสามารถนาขอมลจากระบบฐานขอมลไปวเคราะหวางแผนคาดการณนาในชวงฤดฝนและฤดแลง นอกจากนยงเปนการตดตามผลการปฏบตงานจดสรรนาของแตละโครงการอยางรวดเรวและสามารถประเมนเหตการณไดตามชวงเวลาตางๆ จงตองมการจดทา " โครงการการพฒนาฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15 "

1.2 วตถประสงค

1.2.1 เพอพฒนาระบบการรายงานขอมลนาฝน นาทาของโครงการผาน Web Online 1.2.2 เพอพฒนาฐานขอมลนาฝน 1.2.3 เพอพฒนาฐานขอมลนาทา (นาผานอาคารชลประทาน) 1.2.4 เพอแปลงฐานขอมลนาฝน นาทา ใหเปนสารสนเทศทเหมาะสม 1.2.5 เพอใชตดตามตวชวดซงตามคารบรองปฏบตราชการของสานกชลประทาน 1.2.6 เพอใชวางแผนการสงนาของโครงการในชวงฤดฝนและฤดแลง 1.2.7 เพอใชวเคราะหและคาดการณพนทดานทายของอาคารชลประทาน 1.2.8 เพ อใช ตดตามผลของการจดสรรนา หรอส งน าเข าส ระบบชลประทาน

การพฒนาฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15 (ป พ.ศ. 2555) บทท 1


1.3 ขอบเขตของโครงการ โครงการพฒนาฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาของสานกชลประทานท 15 ในครงน

เปนการดาเนนงานตามกรอบแนวคดการศกษาของโครงการตามหวขอ 1.4 ใหครอบคลมในพนทรบผดชอบ โดยในระยะแรกจะเรมดาเนนการเฉพาะในเขตพนทรบผดชอบของโครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนบน เนองจากพจารณาแลวพบวามอาคารชลประทานครบถวน ทกประเภท และโครงการสงนาและบารงรกษานครศรธรรมราช ซงมสถตขอมลนาทาและขอมล รปตดลานาครบถวน นอกจากนโครงการทงสองยงมการดาเนนการวางแผนจดสรรนาดวยโปรแกรม Reservoir Operation Study และมการรายงานความกาวหนาการเพาะปลกพชในเขตพนทรบผดชอบของโครงการชลประทาน หากผลการศกษาโครงการพฒนาฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาดาเนนการไดดและมประสทธภาพ จะไดทาการขยายผลใหครอบคลมทกโครงการชลประทานในเขตสานกชลประทานท 15 ในระยะตอไป

1.3.1 ขอบเขตหนวยงาน 1) สวนจดสรรนาและบารงรกษา มหนาทรบผดชอบดานวชาการในสวนของการ

วางแผน ควบคมการจดสรรนา การสงนา และการระบายนา สาหรบเพอการเพาะปลก การอปโภค-บรโภค ควบคมการใชนารวมกบโครงการชลประทาน สนบสนนการจดตงกลมผใชนา ศกษาวเคราะหเพอประเมนผลการหาวธการสงนาใหทวถงและมประสทธภาพประสทธผล รวมทงจดทาสถตขอมลทางอตนยมวทยาและอทกวทยาตางๆ ภายในเขตสานกชลประทาน

2) โครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนบน 3) โครงการสงนาและบารงรกษานครศรธรรมราช

1.3.2 ขอมลทเกยวของ 1) คมอการปฏบตงาน (Work Manual) เลมท 5/16 คมอการวางแผนการใชนา

จากอางเกบนา (Reservoir Operation Study) กระบวนการสรางคณคา กระบวนการบรหารจดการนา กรมชลประทาน

2) คมอการปฏบตงาน (Work Manual) เลมท 13/16 คมอการคานวณนาผานอาคารชลประทาน กระบวนการสรางคณคา กระบวนการบรหารจดการนา กรมชลประทาน

3) ขอมลนาฝน-นาทาและรปตดตามขวางของลานาเพอการนาไปประยกตใชแบบจาลองทางคณตศาสตร NAM MODEL

4) ขอมลรายงานความกาวหนาพนทเพาะปลกการเกษตรในเขตสานกชลประทาน

1.3.3 องคประกอบของฮารดแวร 1) ไมโครคอมพวเตอรมคณสมบตไมนอยกวา HDD 120 GB, 1 GB of RAM, CPU

Pentium Intel CORE 2 Duo พรอม เครองพมพ Inkjet Printer จานวน 1 ชด 2 อปกรณเสรมในการตดตอสอสารระหวางภายในและภายนอก

1.3.4) องคประกอบของซอฟแวร



1) ชดโปรแกรมการจาลองการปฏบตการอางเกบนา ROS (Reservoir Operation Study) ของสานกบรหารจดการนาและอทกวทยา กรมชลประทาน

2) ระบบปฏบตการวนโดวลขสทธ ตงแต Windows 7 ขนไป 3) ชดโปรแกรมสาเรจรปตงแต Microsoft office 2003 ขนไป 4) แบบจาลองทางคณตศาสตรนาฝนและนาทา NAM Model 5) ระบบฐานขอมลทางคอมพวเตอร Visual Basic 6) ภาษาทางคอมพวเตอร My SQL หรอ PHP

1.3.5) การพฒนาผนาไปใชระบบฐานขอมล 1) เจาหนาทผรบผดชอบขอมลทางดานบรหารจดสรรนา ในระดบปฏบตงาน

ไดแก ฝายจดสรรนาและปรบปรงระบบชลประทาน ฝายสงนาและบารงรกษาของโครงการชลประทานตางๆ และฝายบรหารและจดการนา ฝายสงเสรมการใชนารวมถงฝายแกไขปญหาเรองนา ของสานกชลประทาน

2) ผบรหารซงตองใชการพจารณาตดสนใจขอมลดานบรหารจดการนา ในสถานการณตางๆ ไดแก ผอานวยการโครงการชลประทานหรอโครงการสงนาและบารงรกษา และผ อานวยการสานกชลประทาน ผ เชยวชาญวศวกรรมดานพฒนาแหลงนาและชลประทาน ผอานวยการสวนจดสรรนาและบารงรกษา หวหนาฝายบรหารและจดการนา ของสานกชลประทาน



1.4 กรอบแนวคดการศกษาของโครงการ

INPUT ----------------------> PROCESS ---------------> OUTPUT-------------> OUTCOME

IRRIGATION DATA ANALYSIS

รายงานสภาพนาฝน/นาทา และนาชลประทานรปแบบ รายวน /เดอน/ป

รายงานกราฟสภาพนาฝน/นาทาและรปแบบรายวน/เดอน/ป

รายงานผลการสงนาจากแหลงนาตนตนตามแผนจดสรรไวในชวงทกาหนด

ผลวเคราะหและคาดการณสภาพนาทางดานทายนาของฝายทาด

ตดตามผลจดสรรนาจากแหลงนาตนตนตามแผนจดสรรไวทวางไวในแตละชวงของโครงการ

ขอมลนาฝน

ขอมลนาไหลผานอาคาร

ขอมลพนทการเพาะปลก

ปอนขอมลผาน WEB ONLINE

ตดตามผลตวชวดทกาหนดตามคารบรองปฏบตราชการ (ประสทธภาพชลประทานใน ชวงฤดแลง)

ตดตามความกาวหนาผลการปลกพชรายสปดาหตามแผนวางไวตามปรมาณนาตนทน



1.4.1 การรวบรวมขอมล การศกษาครงน ไดเลอกทจะนาขอมลจากระบบจดเกบทมอยจากฐานขอมลดาน

นาฝน ,ขอมลนาทาทไหลผานอาคารชลประทาน และขอมลรายงานพนทการเกษตรภายในเขตพนทโครงการสงนาและบารงรกษาลม นาปากพนงตอบน และโครงการสงนาและบารงรกษานครศรธรรมราช ซงมอาคารชลประทานตางๆและขอมลทจาเปนตอการเกดนาทวมในตวเมองนครศรธรรมราช ซงเปนพนทเศรษฐกจทสาคญของจงหวดนครศรธรรมราช จงจาเปนตองทาการรวบรวมขอมลตางๆ ทเกยวของ เชน ขอมลฝนตก ขอมลระดบนาทสถานตรวจวดตางๆ ขอมลพนททาการเกษตร ขอมลการใชประโยชนจากพนท แผนผงแผนทแสดงรายละเอยดพนท รวมถงวธการ ทหนวยงานรบผดชอบ ในสงกดสานกชลประทานท 15 กรมชลประทาน เกบและใชในการจดการนาในอดต มาทาการวเคราะหหาความสมพนธ คดเลอกขอมลทมความสมพนธกน และนาเขาในโปรแกรมทพฒนาขน เพอใชทานายพฤตกรรมของนาในอนาคต ตอไป

1.4.2 วเคราะหระบบ การศกษาครงน ตองศกษาถงวธการกรอกขอมลผานเวบไซต รวมกบโปรแกรม

ROS ของอาคารชลประทานตางๆ เพอนาไปตดตามผลการจดสรรนาแบบรายฤดกาลรวมทงกรอกขอมลผานเวบไชตเพอใชคานวณประเมนนาทาทไหลผานอาคารในทกๆ เดอนและนาขอมลไปใชวเคราะหทานายพฤตกรรมของนาบรเวณตวฝายทาด ของหนวยงานรบผดชอบ ในสงกดสานกชลประทานท 15 กรมชลประทาน ทใชในอดต ซงตองคานงถงปญหาทจะเกดขน รวมถงความตองการของผใชระบบ ศกษาวเคราะหและหาแนวทางในการพฒนา ปรบปรง และแกไขเพอตดสนใจเลอกพฒนาระบบใหมความเหมาะสม

1.4.3 ออกแบบระบบ การศกษาครงน ตองออกแบบใหเปนไปตามความตองการของผใชระบบ และ

สามารถจดการกบปญหาทไดศกษาวเคราะหมาแลวได ตองทาการออกแบบสวนทผใชระบบใชตดตอกบโปรแกรม ออกแบบการเชอมโยงของขอมล ออกแบบสวนแสดงผล และรายงานในรปแบบตางๆใหเหมาะสมกบการใชงานจรง

1.4.4 การพฒนาและทดสอบระบบ การศกษาครงน ตองพฒนาระบบใหสามารถแกไขปญหาได และเปนไปตามความ

ตองการทไดออกแบบไวแลว เชน การคดเลอกขอมล สวนของการนาเขาและตรวจสอบความถกตองของขอมล สวนของการแสดงผลการวเคราะหและสวนของการรายงาน จากนนจะตองทาการทดสอบระบบ โดยการเทยบผลลพธทไดจากการคานวณกบขอมลทเกดขนจรง

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1) การรายงานขอมลชลประทานมประสทธภาพยงขน 2) มฐานขอมลดานชลประทาน/ สามารถสบคนไดอยางรวดเรวและหลากหลายรปแบบ 3) สามารถนาไปประยกตใชในการตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงาน



4) สามารถนาไปวเคราะหและวางแผนการจดสรรนา การปองกนและบรรเทาภยจากนา (ระบบการเตอนภย) รวมทงงานดานเกษตรชลประทานได

5) สานกชลประทานสามารถพฒนาระบบในการจดการเอกสารไดอยางมประสทธภาพมากยงขนทงในเรองเวลา และเอกสาร รวมถงเปนการอานวยความสะดวกใหกบเจาหนาทในการบนทก ประมวลผล จดทารายงาน และแลกเปลยนขอมลระหวางหนวยงาน

6) ขอมลทนาไปใชงานมความถกตองนาเชอถอมากขน 7) สามารถนาไปวางแผนเพอรองรบการลดอตรากาลงคน และลดพลงงานในอนาคต 8) ผลจากการพฒนาฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาสามารถนาไปขยายผลเพอใช

ดาเนนการใหครอบคลมทกโครงการชลประทานในระยะตอไป



2. บทท 2 ทฤษฎและการศกษาทเกยวของ

2.1 ความหมายและคาทเกยวของ (Terminology) การชลประทาน (Irrigation) หมายถง การลาเลยงนาจากแหลงนาแหงหนงไปยงพนทเกษตร

เปาหมาย ดวยปรมาณนาและเวลาทเหมาะสม โดยมภารกจหลก 7 ประการคอ การกกเกบ การแปรสภาพทดนใหเหมาะสม การกระจายนา การผลตไฟฟาพลงนา การคมนาคมทางนา การบรรเทาอทกภย และการระบายนา

โครงการชลประทาน (Irrigation Project) หมายถง หนวยงานและสงกอสรางทจดทาขนเพอดาเนนการบรหารจดการนาใหกระจายนาไปยงพนทเพาะปลกเปาหมายและระบายนาสวนทเกนหรอทไมตองการออกโดยไมกอใหเกดอนตรายตอพนทเพาะปลกและบรเวณใกลเคยง

พนทโครงการ (Command Area) หมายถง พนทดาเนนการรวมทงหมดทเปนพนทตดตอเดยวกนกบพนทการเกษตร ซงรวมถงพนทอน ๆ ทเปนสวนประกอบของระบบชลประทานดวย เชน คลองสงนา คลองระบายนา เปนตน

พนทชลประทาน (Irrigation Area) หมายถง พนทการเกษตรทไดรบประโยชนจากการควบคมอาคารชลประทานในการสงนาและการระบายนาหรอการปองกนนาทวม สวนมากพนทชลประทานจะมพนทรอยละประมาณ 80-90 ของพนทโครงการ

พนทรบประโยชน (Beneficial Area) หมายถง พนทเกษตรกรรมทสามารถใชนาจากแหลงกกเกบนาทพฒนาขนดวยวธการอน ทไมมระบบคลองหรอคนา เชน การสบนาเขาสพนทโดยตรง

การตดตามผล (Monitoring) หมายถง การตรวจสอบทบทวนการดาเนนงานตาง ๆ ของโครงการ ความกาวหนาของโครงการ ปญหาอปสรรค หรอแนวโนมของการประสบความสาเรจตามวตถประสงคของโครงการ

การประเมนผล (Evaluation) หมายถง การวดความคมคาและคณคาอยางเปนระบบของโครงการหรอแผนงานวามประสทธภาพและประสทธผลเพยงใด สงผลกระทบตอประชาชนอยางไรบาง อยางไรกตามการตดตามและประเมนผล ตางเปนเครองมอทจะชวยในฝายบรหารไดมขอมลในการปรบปรงการดาเนนกจกรรมของโครงการ ประกอบการวางแผนและการตดสนใจของฝายบรหารในอนาคต

การควบคมระยะไกล (Remote Control) หมายถง การควบคมหรอทางานทตองปฏบตงานจากระยะไกลดวยวธการสมยใหม โดยทวไปจะเขาใจวาตองใชเครองมอทยงยากซบซอน แตระบบควบคมระยะไกลบางครงอาจสงสญญาณจากสนามไปททาการหรอ จากททาการไปทสนาม หรอทงสองอยาง

การควบคมเฉพาะแหง (Local Control) หมายถง การควบคมและเปดปดอาคารทตองทาในสนามซงสามารถทงระบบอตโนมตและแรงคน

การกระจายการควบคม (Distributed Control) หมายถง การควบคมเปด-ปดอาคารทมอสระจากกน ไมเชอมตอกนแบบอนกรม เพอปองกนการลมสลายของระบบหากมการควบคมบางสวนทใชการไมได 2.2 การแบงประเภทโครงการชลประทาน



การแบงประเภทของโครงการชลประทานสามารถจาแนกประเภทได 2 หลกเกณฑในการแบง คอ แบงประเภทโครงการชลประทานตามแหลงนาตนทนทไดรบและแบงตามขนาดโครงการดงน

2.2.1 แบงตามลกษณะของแหลงนาตนทน การแบงประเภทโครงการจากการรบนาจากแหลงนาตนทน 2 แบบ คอ แหลงนาในอางเกบนา (Reservoir Sources) และแหลงนาในแมนา (Runoff the River Resources) ตามลกษณะทตงของหวงานชลประทานทตงอย

- แหลงนาจากอางเกบนา จะมปรมาณนาสงวนไวเพอสงใหระบบคลองชลประทาน ปรมาณนาสวนทไมไดนาไปใชจะถกเกบไวในอางเกบนาสาหรบใชระหวางมปรมาณนานอยในแมนา และปรมาณนาในแมนาจะมความไมแนนอน ดงรปท 1 ถามการกกเกบนาในอางเกบนาปรมาณนาทจะสงใหพนทเพาะปลกจะถกจากดโดยความจของคลองชลประทาน เพราะปรมาณนาในการสงนาจะขนอยกบปรมาณนาในอางเกบนาแตจะมความแนนอนมากกวาแหลงนาในแมนา

- แหลงนาในแมนา ระบบสงนาจะรบนาจากแมนาโดยตรงโดยไมมอางเกบนาเปนตวเกบกก จะมเขอนทดนา เขอนระบายนา ฝายทดนา สรางกนลานา เพอใหระดบนาดานเหนอนามความสง มากพอทจะสงเขาสคลองสงนาชลประทานสายหลก ดงแสดงในรปท 2 ปรมาณนาในแมนา ขนอยกบ ลกษณะทางกายภาพ และลกษณะภมประเทศของพนทลมนา ปรมาณนาในพนทรบนาไดมาจากนาฝน ซงจะมความไมแนนอนของปรมาณนาขนอยกบฤดกาล กลาวคอ ในฤดฝนจะมปรมาณนามากกวาในฤดแลง

รปท 2.1 ลกษณะระบบชลประทานทมแหลงนาเปนอางเกบนา



รปท 2.2 ลกษณะระบบชลประทานทมแหลงนาตนทนจากแมนา

2.2.2 แบงตามความจของอางเกบนา สามารถแบงไดเปน 3 ประเภท คอ โครงการชลประทานขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก ดงตารางท 2.1 ตารางท 2.1 แสดงการแยกประเภทของโครงการชลประทานตามความจ พนทผวนาของอางเกบนา

และพนทชลประทาน ประเภทของโครงการ

ชลประทาน ความจอางเกบนา

(ลาน ลบ.ม.)

พนทผวนาของอางเกบนา

(ตร.กม.)

พนทชลประทาน

(ไร)

ขนาดใหญ

มากกวา 100

มากกวา 15

มากกวา 80,000

ขนาดกลาง

นอยกวา 100

นอยกวา 15

นอยกวา 80,000

ขนาดเลก เปนโครงการมพนทไดรบประโยชนไมเกน 3,000 ไร กอสรางเสรจภายใน 1 ป แต ไมเกน 2 ป ไมมคาชดเชยทดน คากอสรางอยระหวาง 10-50 ลานบาท

2.3 ประเภทอาคารชลประทานทเกยวของ 2.3.1 ประตระบายนาปากคลองสงนา (Main Head Regulator) คอ อาคารทสรางทปากคลอง

สงนาไมวาจะเปนคลองสงนาสายใหญ คลองซอยหรอคลองแยกซอย จดประสงคเพอบงคบและควบคมปรมาณใหไหลเขาคลองสงนาอาคารชนดนมทงแบบบานตรง และแบบบานโคง 2.3.2 อาคารทดนา (Check Structure) คอ อาคารทสรางขนในคลองสงนาเพอยกระดบนา และ/หรอควบคมปรมาณนา 2.3.3 อาคารนาตกทดนา (Check Drop Structure) คอ อาคารทสรางขนในคลองสงนาเพอยกระดบนา และ/หรอควบคมปรมาณนาและปลอยใหนาตกลงไปสคลองดานทายนาทมระดบตากวา 2.3.4 อาคารนาตก (Drop Structure) คอ อาคารในคลองชลประทานทมระดบธรณ (พนอาคาร) ลดลงทนทเพอลดระดบผวนา 2.3.5 ฝาย (Weir) คอ อาคารทดนาประเภทหนง สรางขนทางตนนาของลานาธรรมชาต ทาหนาททดนาทไหลมาตามลานาใหมระดบสง จนสามารถไหลเขาคลองสงนาไดตามปรมาณทตองการ และจะตองมความยาวมากพอทจะใหนาทไหลมาในฤดฝนผานฝายไปไดอยางปลอดภย โดยไมทาใหเกดนาทวมตลงสองฝงลานาดานเหนอฝายมากเกนไป



2.3.6 สะพานนา (Flume) คอ รางนาทจดทาขนเพอนานาผานพนททไมเหมาะสมในการสรางคลอง มทงชนดวางบนพนดน และวางบนตอมอ 2.3.7 อาคารจายนาแบบความตางระดบนาคงท (constant head orifice turnout) คอ อาคารทใชทงควบคมและวดปรมาณนาจากคลองสงนาสายหลกไปยงคลองสงนาสายซอยหรอคสงนาประกอบดวยบาน 2 ชด โดยชดแรก (เหนอนา) ทาหนาทปรบขนาดพนทชองเปด (orifice) ใหไดปรมาณนาตามทตองการ และบานชดท 2 (อยถดจากชดแรกไปทางทายนา) ทาหนาทควบคม ใหความตางของระดบนาดานเหนอนากบทายนามคาคงทตามทกาหนด (ประเทศไทยมกจะเปน 8 หรอ 10 เซนตเมตร) นยมเรยกยอ ๆ วา C.H.O. turnout

2.3.8 อาคารอดนา หรอ ประตอดนากลางคลอง (Cross Regulator or Check Structure) หมายถง อาคารทสรางขวางการไหลในคลองสงนาเพอทาหนาทควบคมการไหลทง ระดบนาดานเหนอนา ทายนา และอตราการไหล

2.3.9 อาคารชกนา (Off Take) หมายถง อาคารททาหนาทนานาออกจากคลองหรอระบบสงนา หรอทเรยกวาจดจายนา เชน ประตระบายปากคลองสงนา ทอสงนาเขานา 2.4 การใชนาของพช

การใชนาของพช หรอ การคายระเหยนาของพช (Consumptive use or Crop Evapotranspiration; ET) หมายถง ปรมาณนาทพชตองการใชจรง รวมถงปรมาณนาทสญเสยไปจากแปลงปลกโดยกระบวนการคายนาของพชและการระเหย ซงมหนวยเปนความลกของนาตอหนวยเวลา หรอปรมาตรของนาตอหนวยเวลาตอหนวยพนท เชน มลลเมตรตอวน หรอ ลกบาศกเมตรตอไร เปนตน หากตองการทราบคาการใชนาของพชชนดใดชนดหนงทปลก ณ สถานทใดสถานทหนงแลว กจาเปนทจะตองทาการศกษาทดลองและเกบรวบรวมขอมลการใชนาตงแตปลกจนกระทงเกบเกยว เพอใหทราบคาดงกลาวอยางถกตองและเหมาะสมกบทองถนนนๆ อยางไรกตามการทจะทาการศกษาวจยทดลองในทกพนทนนอาจทาไดยากทงนเพราะจาเปนทจะตองใชสถานททจะใชทาการทดลอง เครองจกรเครองมอ ตลอดจนบคคลากรทมทกษะความรและประสบการณดานตางๆ เพอใหไดขอมลทถกตองตามหลกวชาการคาการใชนาของพชนน กรมชลประทานมหนวยงานทรบผดชอบดานการวางแผน ศกษา วจย ทดลองเพอหาความตองการใชนาของพชเศรษฐกจหลกทปลกในเขตพนทชลประทานทวประเทศอยแลว ดงนนจงมขอมลการใชนาของพชหลกทสาคญตางๆ ทสามารถนาไปใชงานใหเกดประโยชนไดทนท โดยอย ในรปของขอมลคาสมประสทธพช (Crop Coefficient; Kc) ตามชวงของการเจรญเตบโตหรอตลอดการเพาะปลกซงพชแตละชนดกจะมคาสมประสทธเฉพาะไมสามารถใชแทนกนได แตเนองจากการทจะนาขอมลดงกลาวนไปใชเพอหาคาการใชนาของพช (ET) ทปลกอยในทองถนอนทมสภาพภมอากาศและภมประเทศแตกตางไปจากสถานททใชศกษาทดลองนน จาเปนทจะตองมการปรบคาใหถกตองและเหมาะสมกบพนทหรอทองถนทจะนาไปใช ดงนนจงควรจะตองทาการคานวณหาคาการใชนาของพชอางอง (Reference Crop Evapotranspiration; ETo) ของสถานททจะนาไปใชเสยกอน ซงมอย



ดวยกนหลายวธ เชน วธการของ Penman Modified Penman และ Penman Monteith เปนตน ปจจบนวธการคานวณหาคาการใชนาของพชอางองโดยวธ Penman Monteith นนถอวาเปนวธการท FAO ใหการยอมรบและแนะนาใหใชเพราะเปนวธการประเมนคาการใชนาของพชอางองทคอนขางใกลเคยงกบความตองการใชนาของพชจรงมากทสด สาหรบการหาคาการใชนาของพช ณ พนทหรอทองถนใดๆ โดยหลกการสามารถหาไดโดยการนาขอมลคาสมประสทธพช (Kc) ของพชทตองการไปคานวณรวมกบคาการใชนาของพชอางอง (ETo) ตามชวงระยะเวลาทตองการทราบคา ทงนสงสาคญทสดของการนาคาสมประสทธพชไปใชงานอยางถกตองคอจะตองรวาเปนคา Kc ของพชทไดจากวธการใดเพอจะไดนาคา ETo ของวธเดยวกนนนมาใชเพอใหไดคาการใชนาของพชทถกตองการหาคา หรอปรมาณการใชนาของพชแตละชนดนน สามารถทาไดหลายวธ ตงแตวธการงายๆ ทไมจาเปนตองอาศยเครองมอทสลบซบซอน ไปจนถงวธการทตองใชเครองมอพเศษและมราคาแพงสาหรบการตรวจวด ซงไมวาจะเปนวธใดกตามสดทายผลลพธทไดจะตองเปนคาการใชนาของพชทมแนวโนมทใกลเคยงคาความเปนจรงมากทสดและสามารถนาไปใชงานไดจรง เปนตน หากจะแยกการหาปรมาณการใชนาของพชออกตามวธการดาเนนการ สามารถแยกออกไดเปน 2 แบบ คอ 2.4.1 การหาปรมาณการใชนาของพชโดยวธการตรวจวด - การวดจากถงวดการใชนาของพช (Lysimeter Tank)

การวดจากถงวดการใชนาของพชนน ถาจะเปรยบเทยบกนแลวกคอกระถางตนไมขนาดใหญทปลกพชทตองการวดคาการใชนา แลวนาไปตงอยทามกลางพนททปลกพชชนดเดยวกน โดยใหมสภาพทงภายในและภายนอกกระถางคลายคลงกบสภาพทเปนจรงตามธรรมชาตมากทสด กระถางดงกลาวตองมอปกรณสาหรบวดปรมาณนาทสญเสยไป เพอจะไดนามาคานวณปรมาณนาใชของพชในชวงระยะเวลาตางๆ ได ปรมาณการใชนาของพชนยมบอกเปนคาความลกของนาตอหนงหนวยเวลา เชน มลลเมตรตอวน

- การศกษาจากคาความชนในดน การศกษาจากคาความชนในดน วธนเหมาะสาหรบดนทมเนอดนทสมาเสมอตลอดความลก

และระดบนาใตดนอยตากวาระดบผวดนมาก วธวดทาโดยการหาจานวนความชนในดนกอนและหลงใหนาแกพชทกครง

- การศกษาจากแปลงทดลอง การศกษาจากแปลงทดลอง แปลงทดลองควรมระดบนาใตดนอยตากวาระดบผวดนอยางนอย

25 เมตร ซงจะทาใหเชอไดวาพชไมสามารถดดนาใตดนมาใชได แลวทาการทดลองโดยใหนาแกพช ในปรมาณทตางๆ กนแลววดผลผลตทไดรบ ซงผลปรากฏวาพชทกชนดททาการทดลองจะใหผลผลตเพมขนเมอใหนาเพมขน จนถงระดบหนงทเมอเพมปรมาณนาทใหแลว จะทาใหผลผลตลดลง จงใชคาปรมาณนาทจดเรมมการเปลยนแปลงผลผลตจากทเพมขนเปนลดลงนนเปนปรมาณการใชนาของพชชนดนนๆ การทดลองนจะไมมนาไหลออกนอกแปลงทดลองแตกไมไดวดการไหลซมของนาเลยเขตรากพช ดงนนปรมาณการใชนาของพชทหาไดจงมคาคอนขางสงและไมไดรบความนยม

2.4.2 การหาปรมาณการใชนาของพชโดยอาศยขอมลภมอากาศ การหาปรมาณการใชนาของพชโดยอาศยขอมลภมอากาศหรอเรยกอกอยางหนงวา การหา

ปรมาณการใชนาของพชอางอง (Reference Crop Evapotranspiration; ETo) อาจทาไดหลายวธ



ดวยกน ซงสตรทใชจะขนอยกบความละเอยดถกตองของผลลพธขอมลภมอากาศทมอยและความสามารถในการนาไปใชงาน ฯลฯ สตรหรอวธการทนยมใชกนในงานดานชลประทานและเกษตรชลประทานซงเปนทยอมรบและใชกนอยางแพรหลายมอยดวยกน 7 วธการ คอ Modified Penman, E–pan, Penman Monteith, Blaney Criddle, Thornthwaite, Hargreaves และ Radiation

- Modified Penman (FAO 24,1992:15-28) ขอมลทตองการ พกดทางภมศาสตร (เสนรง, เสนแวง, ความสงจากระดบทะเลปานกลาง) อณหภมของอากาศ (สงสด, ตาสด, เฉลย) ความชนสมพทธของอากาศ (เฉลย) ความเรวลมผวดนหรอทระดบ 2.00 เมตร (เฉลย) จานวนชวโมงแสงแดด (เฉลย)

สมการ

ความหมาย ETo = ปรมาณการใชนาของพชอางอง (มลลเมตร/ วน) c = คาสาหรบใชปรบแกความคลาดเคลอน (Adjustment Factor) W = factor ทอยในเทอมทเกยวของกบรงสแสงแดด Rn = รงสแสงแดดสทธ (1-w) = อทธพลของลมและความชนในอากาศททราบระดบและอณหภมเฉลย f(u) = อทธพลของกระแสลม (es-ea) = ผลตางระหวางคาความดนไอนาอมตวเฉลย (es)

กบความดนไอนาทเปนจรงเฉลย (ea)

- Blaney-Criddle (FAO 24,1992:3-7 & Jensen,1983:200-203) ขอมลทตองการ พกดทางภมศาสตร (เสนรง, เสนแวง, ความสงจากระดบทะเลปานกลาง) อณหภมของอากาศ (เฉลย) ความชนสมพทธของอากาศ (ตาสด) ความเรวลมกลางวนทระดบ 2.00 เมตร (U2 day) (เฉลย) จานวนชวโมงแสงแดด (เฉลย)

สมการ

ความหมาย

ETo = ปรมาณการใชนาของพชอางอง (มลลเมตร/วน)



T = คาอณหภมประจาเดอนเฉลย (°C) P = เปอรเซนตประจาวนเฉลยของชวโมงกลางวนทงหมดในระยะเวลา 1 ป c = คาปรบแกซงมผลมาจาก RH min, n/N, และ U2 day

- E-pan (FAO 24,1992:30-34 & Jensen,1983:203-205)

ขอมลทตองการ คาการระเหยของนาจากอางวดการระเหยแบบ Class A pan (เฉลย)

สมการ


ETo = ปรมาณการใชนาของพชอางอง (มลลเมตร/วน) Kp = คาสมประสทธของอางวดการระเหยซงขนอยกบลกษณะการตดตง

(คาเฉลยสาหรบประเทศไทย = 0.85) Epan = คาการระเหยของนาทอานไดจากอางวดการระเหยแบบ

Class A Pan (มลลเมตร )

- Thornthwaite (Brunce Withers & Stanley Vipond, 1983: 93-95) ขอมลทตองการ พกดทางภมศาสตร (เสนรง, เสนแวง, ความสงจากระดบทะเลปานกลาง) อณหภมของอากาศรายเดอนตลอดป (เฉลย) ความชนสมพทธของอากาศรายเดอนตลอดป (เฉลย)

สมการ

เมอ

PET = e x d โดยท

e = 1.6 (10 T/ I) a เมอ 0.2 < T < 26.5 °C และ a = ( 6.75x10 -7 ) I 3 - ( 7.71x10 -5 ) I 2 + ( 1.792x10 -2 ) I + 0.49239

หรอ e = -39.702 + ( 3.09655) T - ( 0.041091) T 2 เมอ 26.5 < T ≤ 32.0 °C

และ m = 1.505 x [ (100-Rh)/ 75 ] x 0.372




ETo = ปรมาณการใชนาของพชอางอง (มลลเมตร/ เดอน) PET = คาการระเหยนาของพชโดยคานวณจากสภาพภมอากาศตามสตรของ

Thornthwaite (ซม.) e = ETo เฉลยประจาเดอน d = day length factor ประจาเดอน T = อณหภมเฉลยประจาเดอน (องศาเซลเซยส,°C) I = Heat Index ของสถานหรอสถานททดลอง Σ i โดยท i = (T/ 5)1.514

a = Exponent เกยวกบทตงของสถาน m = Humidity Factor Rh = ความชนสมพทธเฉลย (เปอรเซน,%)

- Hargreaves (Hargreaves and Samani, 1985:96-99)

ขอมลทตองการ พกดทางภมศาสตร (เสนรง, เสนแวง, ความสงจากระดบทะเลปานกลาง) อณหภมของอากาศสงสด-ตาสด-เฉลย (เฉลย)

สมการ

ความหมาย ETo = ปรมาณการใชนาของพชอางอง (มลลเมตร/ วน) Ra = รงสอาทตยทไดรบบนผวโลกเมอไมมบรรยากาศปกคลม สาหรบซกโลก

ภาคเหนอหรอใตเมอคดเทยบเปนอตราการระเหยของนาท 20°C (มลลเมตร/ วน) Tc = อณหภมของอากาศเฉลย (องศาเซลเซยส,°C) TD = อณหภมของอากาศสงสดเฉลย (Tmax ) – อณหภมตาสดเฉลย (Tmin )

สาหรบชวงระยะเวลาทคานวณ (องศาเซลเซยส,°C) - Radiation (FAO 24,1992:8-14)

ขอมลทตองการ พกดทางภมศาสตร (เสนรง, เสนแวง, ความสงจากระดบทะเลปานกลาง) อณหภมของอากาศ (เฉลย) ความชนสมพทธของอากาศ (เฉลย) ความเรวลมกลางวนทระดบ 2.00 เมตร (U2 day) (เฉลย) จานวนชวโมงแสงแดด (เฉลย)

สมการ ETo = c(W x Rs)




ETo = ปรมาณการใชนาของพชอางอง (มลลเมตร/ วน) Rs = รงสแสงอาทตยทคดเทยบเปนอตราการระเหยของนา (มลลเมตร/ วน) W = factor ซงขนอยกบอณหภมและความสงจากระดบนาทะเล C = คาตวแปรปรบแกทขนกบ RH mean, U2 day

- Penman Monteith (Smith, 1990: 47-58)

ขอมลทตองการ พกดทางภมศาสตร (เสนรง, เสนแวง, ความสงจากระดบทะเลปานกลาง) อณหภมของอากาศ (สงสด, ตาสด, เฉลย) ความชนสมพทธของอากาศ (เฉลย) ความเรวลมผวดนหรอทระดบ 2.00 เมตร (เฉลย) จานวนชวโมงแสงแดด หรอคาความครมของเมฆ (เฉลย)

สมการ


ETo = ปรมาณการใชนาของพชอางอง (มลลเมตร/ วน) Rn = ปรมาณรงสของดวงอาทตยทงหมดทพชไดรบ (MJ/ m2/ d ) G = flux คาความรอนของพนดน (MJ/ m2/ d ) T = อณหภมของอากาศเฉลย (°C) Δ = คาความลาดเทของเสน curve แรงดนไอ (kPa/°C) γ = คาคงทของ psychrometric (kPa/°C ) U2 = คาความเรวลมทระดบความสงจากพนดน 2 เมตร (m/s) (es-ea ) = คาความตางของแรงดนไอ (kPa) 900 = factor ปรบแก

2.4.3 การหาอตราการใชนาและการวางแผนการปลกพชโดยวธ ROS ของกรมชลประทาน Reservoir Operation Study ( ROS ) ROS เปนโปรแกรมเพอคานวณหาการใชนาของ

โครงการ เพอควบคมการจดสรรนาในอางเกบนาใหมความเหมาะสมและสอดคลองกนระหวางปรมาณนาตนทนและความตองการใชนาสาหรบกจกรรมการใชนาตาง ๆ เชน ดานการเกษตร การอปโภคบรโภค และอตสาหกรรม การรกษาระบบนเวศในอางเกบนาในชวงเวลาตาง ๆ โดยการประยกตใชโปรแกรม Visual Basic ทมอยใน Microsoft Office Excel ม 2 โปรแกรม คอ

- กรณมแหลงนาตนทน (อางเกบนา) - กรณไมมอางเกบนา (หวงานเปนฝาย หรอ ประตระบายนา)



2.5 แบบจาลองทางคณตศาสตรนาฝน นาทา NAM Model (Nedbor – Afstromnings Model) จดอยในแบบจาลองประเภท Lumped

model โดยกาหนดใหแตละลมนายอยเปนหนงหนวย คาพารามเตอรทใชจะเปนคาเฉลยตวแทนของลมนา และพารามเตอรบางตวสามารถประมาณจากลกษณะทวไปของลมนา เชน ความลาดชนของลมนา ความลาดชนของแมนา ความหนาแนนของแมนาในลมนา ลกษณะดนและชนดของพชทปลก แตในทสดคาพารามเตอรจะประมาณไดจากการเทยบมาตรฐานของขอมลทสอดคลองกนขอมลนาเขาของแบบจาลอง ไดแก ขอมลนาฝนรายวนและปรมาณการระเหยจากถาดรายวน (Potential Evaporation) ผลทไดจากแบบจาลองจะเปนปรมาณนาทารายวน ซงแสดงถงลกษณะการเกดของนาทาจากผลของอทกวทยา เชน การเปลยนแปลงความชนในดนและการไหลของนาใตดน

SSARR model (Stream flow Synthesis And Reservoir Regulation model) ใ ชทานายขนาดนาทวมในรป daily maximum water level ซงวเคราะหจากความสมพนธของนาฝน-นาทาสมการพนฐานในการ routing และลกษณะเฉพาะของลมนา ทางนา และทราบนาทวม ความถกตอง แมนยาขนอยกบ Flow conditions ของทางนา ณ วนนนๆ ขอมลฝนรายวน คา Pan evaporation และประสบการณของผ ใช Model อกดวย SSARR model ประกอบไปดวย 3 models หลกๆ คอ Watershed model, River System model และ Reservoir Regulation model

แบบจ าลอง Saint-Venant's one dimension และ Storage routing จะใชจ าลองเหตการณทจะเกดนาทวมเนองจากการพงทลายของเขอนอบลรตน และการจาลองการไหลของแมนาเจาพระยา ผลการศกษาแสดงเปนคาระดบนา อตราการไหล ความเรวของคลน เวลาทนาบาเคลอนทถง และชวงเวลาทเกดนาทวมของพนทตาง ๆ ทายนา แบบจาลอง RUBICON พฒนาโดย HASKONING BV และ Delft Engineer Software เปนแบบจาลองทางดานอทกพลศาสตร สามารถจาลองการไหลแบบไมคงทกบเวลา (Unsteady flow) ในทางนาเปดและทางนาปด รวมทงผลกระทบเนองจากการขนลงของระดบนาทะเลทปากแมนา สามารถนาผลการศกษาไปประยกตเปนแผนทเสยงภยนาทวมตามแนวการไหลของแมนา

SCS flood prediction model สามารถพยาการณ Storm runoff ในลมนาขนาดเลก ใชศกษานาทาจากลมนาทมลกษณะแปรผนของการใชทดนและลกษณะภมประเทศ การคานวณหาปรมาณนาทาผานฝายได

HEC-RAS model ใชทานายขนาดนาทวมทคาบการเกดตางๆ และนาไปเชอมโยงกบระบบสารสนเทศทางภมศาสตร WMS ห ร อ Watershed Modeling System พ ฒ น า โด ย Engineering Computer Graphic Laboratory มหาวทยาลย Brig Ham Young สหรฐอเมรกา ทาหนาทจดการรวบรวมขอมลทงในรปแบบของขอมลสารสนเทศเชงภมศาสตรและขอมลแบบจาลองสภาพภมประเทศ เคยนามาใชรวมกบดาวเทยม JERS-1 ในการจาแนกเขตนาทวมสามารถสรางเขตนาทวมจากแบบจาลอง ภมประเทศชนดโครงขายสามเหลยม (Triangulated Irregular Network, TIN) ระบบยงสามารถสรางแบบจาลองสภาพภมประเทศเชงตวเลข (DEM) สามารถคานวณพารามเตอรตางๆ และการสรางพนทนาทวมจากขอมลดงกลาว



SWAT model เปนแบบจาลองเชงบรณาการของพนท มการนามาใช ในประเทศไทยตงแตป 2545 โดยประยกตใชกบการบรณาการพนทลมนาทะเลสาบสงขลา (Prachayasittikul, 2006) ปจจบนมการฝกอบรมการใชโปรแกรมการทางานทสถาบนพฒนาการชลประทานเนองจากเปนแบบจาลองทรวมเอาลกษณะการใชประโยชนทดน สภาพภมประเทศ ระดบความลาดชน และลกษณะตางๆของลมนาเขามาทานายนาทวมทจะเกดขนดวย Artificial Neural Network Model เปนแบบจาลองโครงขายใยประสาทเทยม ทางานเลยนแบบระบบความจาของมนษยใชในการสรางระบบคอมพวเตอรอจฉรยะอยางไดผล (Intelligent Computer System) และมประสทธภาพในการประยกตท เกยวของกบการคานวณและจดจา มลกษณะเปน Universal Approximation เนองจากสามารถกาหนดความสมพนธระหวางรปแบบของขอมล Input-Output ไดโดยเรยนรจากขอมลทมอ ยอกท งเปน Black Box Model ไมใช Conventional Model ประหยดเวลาและคาลงทนในการศกษา 2.6 ทฤษฎระบบฐานขอมล ระบบฐานขอมล (Database) หมายถง กลมของขอมลทมความสมพนธกนและถกนามาจดเกบในทเดยวกน โดยขอมลอาจเกบไวในแฟมขอมลเดยวกนหรอแยกเกบหลาย ๆ แฟมขอมล แตตองม การสรางความสมพนธระหวางขอมลเพอประสทธภาพในการจดการขอมลในการจดเกบขอมลในระบบฐานขอมลมขอดกวาการจดเกบขอมลในระบบแฟมขอมลโดยมชนดของขอมลทตองจดเกบหลายรปแบบ รปแบบทสาคญ ๆ ไดแก

- ขอมลแบบรปแบบ (Formatted Data) เปนขอมลทรวมอกขระ หมายถง ตวอกษรตวเลข ซงเปนรปแบบทแนนอน ในแตละระเบยน ทกระเบยนทอยในแฟมขอมลจะมรปแบบทเหมอนกนหมด โดยขอมลทเกบนนอาจเกบในรปของรหสโดยเมออานขอมลออกมาอาจจะตองนารหสนนมาตความหมายอกครง

- ขอมลแบบขอความ (Text) เปนขอมลท เปนอกขระในรปแบบขอความ หมายถง ตวอกษร ตวเลข สมการ แตไมรวมภาพตาง ๆ นามารวมกนโดยไมมรปแบบทแนนอนในแตละระเบยน เชน ระบบการจดเกบขอความตาง ๆ ลกษณะการจดเกบแบบนจะไมตองนาขอมลทเกบมาตความหมายอก ความหมายจะถกกาหนดแลวในขอความ

- ขอมลแบบภาพลกษณ (Images) เปนขอมลทเปนภาพกราฟทถกสรางขนจากขอมลแบบรปภาพ หรอภาพวาด คอมพวเตอรสามารถเกบภาพและจดสงภาพเหลานไปยงคอมพวเตอรอนไดเหมอนกบการสงขอความ โดยคอมพวเตอรจะทาการแปลงภาพน ซงจะทาใหคอมพวเตอรสามารถทจะปรบขยายภาพและเคลอนยายภาพเหลานนไดเหมอนกบขอมลแบบขอความ

- ขอมลแบบเสยง (Audio) เปนขอมลทเปนเสยงลกษณะของการจดเกบกจะเหมอนกบการจดเกบขอมลแบบภาพ คอคอมพวเตอรจะทาการแปลงเสยงเหลานใหคอมพวเตอรสามารถนาไปเกบได

- ขอมลแบบภาพและเสยง (Video) เปนขอมลทเปนเสยงและรปภาพ ทถกจดเกบไวดวยกน เปนการผสมผสานรปภาพและเสยงเขาดวยกน ลกษณะของการจดเกบขอมล



คอมพวเตอรจะทาการแปลงเสยงและรปภาพน เชนเดยวกบขอมลแบบเสยงและขอมลแบบภาพลกษณะซงจะนามารวมเกบไวในแฟมขอมลเดยวกน

2.6.1 รปแบบของระบบฐานขอมล รปแบบของระบบฐานขอมล มอยดวยกน 3 ประเภท คอ (1) ฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational Database) เปนการเกบขอมลในรปแบบทเปนตาราง (Table) หรอเรยกวา รเลชน (Relation) มลกษณะเปน ๒ มต คอเปนแถว (Row) และ เปนคอลมน (Column) การเชอมโยงขอมลระหวางตาราง จะเชอมโยงโดยใชแอททรบวต (Attribute) หรอคอลมนทเหมอนกนทงสองตาราง (2) ฐานขอมลแบบเครอขาย (Network Database) ฐานขอมลแบบเครอขายจะเปนการรวมระเบยนตาง ๆ และความสมพนธระหวางระเบยนแตจะตางกบฐานขอมลเชงสมพนธ คอ ในฐานขอมล เชงสมพนธจะแฝงความสมพนธเอาไว โดยระเบยนทมความสมพนธกนจะตองมคาของขอมลในแอททรบวตใด แอททรบวตหนงเหมอนกน แตฐานขอมลแบบเครอขาย จะแสดงความสมพนธอยางชดเจน (3) ฐานขอมลแบบลาดบชน (Hierarchical Database) ฐานขอมลแบบลาดบชนเปนโครงสรางทจดเกบขอมลในลกษณะความสมพนธแบบพอ-ลก (Parent – Child Relationship Type : PCR Type) หรอเปนโครงสรางรปแบบตนไม (Tree) ขอมลทจดเกบในทน คอ ระเบยน (Record) ซงประกอบดวยคาของเขตขอมล (Field) ของเอนทตหนง ๆ ฐานขอมลแบบลาดบขนนคลายคลงกบฐานขอมลแบบเครอขาย แตตางกนทฐานขอมลแบบลาดบชน มกฎเพมขนมาอกหนงประการ คอ ในแตละกรอบจะมลกศรวงเขาหาไดไมเกน ๑ หวลกศร

2.6.2 การบรหารฐานขอมล ในระบบฐานขอมลนอกจากจะมระบบการจดการฐานขอมล ซงเปนซอฟตแวรทสรางขน เพอจดการกบขอมลใหเปนระบบจะไดนาไปเกบรกษาเรยกใชหรอนามาปรบปรงใหทนสมยไดงายแลว ในระบบฐานขอมลยงตองประกอบดวยบคคลทมหนาทควบคมดแลระบบฐานขอมล คอ ผบรหารฐานขอมล หรอ DBA (Data Base Administrator) คอ ผมหนาทควบคมการบรหารงานของฐานขอมลทงหมด โดยมหนาท ดงน

(1) กาหนดโครงสรางหรอรปแบบของฐานขอมล โดยทาการวเคราะห และตดสนใจวาจะรวมขอมลใดเขาไวในระบบใดบาง ควรจะจดเกบขอมลดวยวธใด และใชเทคนคใดในการเรยกใชขอมลอยางไร

(2) กาหนดโครงสรางของอปกรณเกบขอมลและวธการเขาถงขอมล โดยกาหนดโครงสรางของอปกรณเกบขอมลและวธการเขาถงขอมล พรอมทงกาหนดแผนการในการสรางระบบขอมลสารองและการฟนสภาพ โดยการจดเกบขอมลสารองไวทกระยะและจะตองเตรยมการไววา ถาเกดความผดพลาดขนแลวจะทาการฟนสภาพไดอยางไร

(3) มอบหมายขอบเขตอานาจหนาทของการเขาถงขอมลผใช โดย การประสานงานกบผใช ใหคาปรกษา ใหความชวยเหลอแกผใช และตรวจตราความตองการของผใชระบบการจดการฐานขอมล (Data Base Management System, DBMS)



2.6.3 ระบบฐานขอมลคอมพวเตอร

ปจจบนเมออางถงระบบฐานขอมล กมกจะนกถงระบบฐานขอมลคอมพวเตอร การนาคอมพวเตอรมาใชในการจดการฐานขอมลนน อาจพดไดวาเปนการใชคอมพวเตอรทตรงกบขอเดนทสดของคอมพวเตอรอยางหนง กคอใชกบงานทมการทาซาเปนจานวนมากหรอมการประมวลผลทเปนระบบ การจะเรมใชฐานขอมลอนดบแรกกคงจะเปนการเลอกโปรแกรมจดการฐานขอมลมาใช ทงนในปจจบนมโปรแกรมจดการฐานขอมลใหเลอกมากมายหลายชนด มทงโปรแกรมทขายในทองตลาดทวไป เชน Microsoft Access หรอโปรแกรมทแจกใหใชผานทางอนเตอรเนตโดยไมตองเสยคาใชจาย เชน MySQL เปนตน การพฒนาระบบทถกตองนนจะตองเรมจากการวเคราะหระบบกอนวาระบบของฐานขอมลเปนเชนไร จะมขอมลอะไรบางทใชในระบบ ตองประเมนวาจานวนขอมลทงหมดทจะเกดขนจะมประมาณเทาใด มการใชฐานขอมลในลกษณะใดบาง เชน ตองออกรายงาน ตองมการแสดงผลแบบเรยลไทม (Real Time) ฐานขอมลจะมการเขาใชพรอมกนหลายคนหรอไม เปนตน ซงเมอไดผลของการวเคราะหแลวจงนาไปเลอกโปรแกรมจดการระบบฐานขอมลทเหมาะสม โดยทงนสามารถรองรบระบบทตองการใชได 2.6.4 หลกการเลอกโปรแกรมระบบฐานขอมล ขอพจารณาการเลอกใชโปรแกรมระบบฐานขอมลมขอทควรคานงถงตอไปน (1) จานวนขอมลทรองรบได องคกรขนาดยอมอาจไมตองคานงถงมากนก แตตองคานงถงการขยายองคกรในอนาคตดวย (2) วธการนาขอมลไปใช โปรแกรมระบบฐานขอมลทกชนดจะมการเตรยมวธการนาขอมลไปใชไวอยแลว แตรปแบบของการนาไปใชจะแตกตางกนในแตละประเภท ซงตรงนตองคานงถงวา การนาไปใชของเปนลกษณะใด เชน ตองการรายงานออกมาในรปตารางสรป หรออาจตองการในรปของกราฟแสดงผล นอกจากนนยงตองคานงถงวาการถายขอมลไปยงโปรแกรมอนๆ ทเกยวของกระทาไดหรอไม มรปแบบการนาขอมลออกตรงกบทตองการหรอไม เชน ตองการนาขอมลไปเขาโปรแกรมวเคราะหทางสถต เปนตน (3) ความเปนมาตรฐานและความแพรหลาย ถาใชโปรแกรมทมจานวนผใชมากกจะทาให การแลกเปลยนขอมลสะดวกขน นอกจากนนยงสามารถขอความชวยเหลอและพฒนาระบบตอไดโดยงาย (4) ระบบความปลอดภย ตองคานงถงทงการเกบสารองขอมลในกรณเกดปญหาทางฮารดแวร และระบบปองกนการเขาถงขอมลในกรณทเปนขอมลลบทอาจมการขโมยขอมลเกดขน ลกษณะของขอมลสารสนเทศทดจาแนกไดเปน ๕ ลกษณะ ไดแก ความเปนปจจบน (Current) ทนเวลา (Timely) ความเทยงตรง (Relevant) ความคงท (Consistent) และมการนาเสนอรปแบบทมประโยชน (Present in Useable Form) 2.6.5 ความรในเรองภาษาทางคอมพวเตอร



(1) ความรในเรองภาษา HTML เปนภาษาพนฐานในการทาเวบไซตยอมาจาก Hypertext Markup Language เปนภาษาทใชในการแสดงผลของเอกสารบนเวบไซตหรอทเรยกวาเวบเพจ เปนภาษาทพฒนาโดย World Wide Web Consortium (W3C) (2) ความรในเรองภาษา Java ภาษาจาวา (Java Language) คอ ภาษาคอมพวเตอรภาษาหนง ทมหลกการเขยนเชงวตถ ถกใชเพอสรางโปรแกรมใหทางานในระบบคอมพวเตอรรปแบบตาง ๆ โดยผเขยนโปรแกรม โดยภาษาจาวาจะถกนาไปสรางโปรแกรมตามหลกการและไวยากรณของการเขยน ไฟลท ไดนามสกล Java เชน Helloworld.java โดยใชเครองมอในการเขยน เชน Edit Plus, Notepad จากนนจงนาไปคอมไพลโดยให Java Copiler ใหเปนไบตโคด (Bytecodes) ซงจะมนามสกลเปน .class จะได Helloworld.class แลวนาโปรแกรมหรอไฟล .class นนมาทางานดวยเครองจกรเสมอน (Java Util machine) เรยกสนๆ วา JUM ทจาลองขนโดย Java Interpreter จาวาเปนภาคภาษาคอมพวเตอรทไดรบการออกแบบ สาหรบการใชงาน บนอนเตอรเนตสามารถใชในการสรางการประยกตแบบสมบรณ ซงสามารถเรยกใชเฉพาะเครองคอมพวเตอร หรอการกระจายระหวางแมขายกบลกขายในระบบเครอขาย และสามารถสรางโมดลการประยกตขนาดเลกหรอ Applet สาหรบสวนของเวบเพจ Applet ทาใหมความเปนไปไดดานการตอบสนองของผใชกบเวบเพจ



บทท 3 วธดาเนนการ 3.1 ทบทวนบรบทการดาเนนการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15

สานกชลประทานท 15 มหนาทความรบผดชอบในการขบเคลอนยทธศาสตรของ กรมชลประทาน ในดานการพฒนาแหลงนาดานการบรหารจดการนา และดานการปองกนและบรรเทาภยอนเกดจากนา ใหบรรลเปาหมายตามภารกจของกรมชลประทาน สภาพภมประเทศในเขตพนทรบผดชอบของสานกชลประทานท 15 ประกอบดวย จงหวดนครศรธรรมราช จงหวดสราษฎรธาน จงหวดกระบ จงหวดพงงา และจงหวดภเกต มลกษณะภมประเทศตงอยในคาบสมทรภาคใต โดยมทะเลขนาบทงสองดาน คอ ดานอาวไทยทางทศตะวนออกและดานอนดามนทางทศตะวนตก บรเวณตอนกลางของพนทมทวเขาภเกตซงเปนสวนปลายของเทอกเขาตะนาวศรและทวเขานครศรธรรมราช ซงเรมจากตอนใตของจงหวดสราษฎรธาน ผานจงหวดนครศรธรรมราช ไปจนถงจงหวดสตล ทวเขาทงสองนทอดยาวตามแนวเหนอ-ใต บรเวณตอนกลางของพนทสวนใหญ จงเปนพนทลาดชนไปสทราบชายฝงทะเลทงสองดาน โดยททวเขาทงสองเปนตนกาเนดของลานาสายสาคญ ๆ สาหรบลานาทไหลลงสทะเลฝงอนดามนจะเปนลานาสายสน ๆ ซงมความลาดชนมาก พนทราบดานชายฝงตะวนตกเปนแปลงเลกๆ สวนลานาทไหลลงสทะเลฝงอาวไทยลานาจะมความสนยาวแตกตางกน พนทราบดานชายฝงตะวนออกจะมขนาดแปลงใหญกวาทางชายฝงตะวนตก โดยเฉพาะในเขตลมนาปากพนงจะมพนทขนาดใหญทสด นอกจากนชายฝงทะเลทงสองดาน ยงมหาดทรายสวยงามหลายแหลง และมเกาะนอยใหญเปนจานวนมาก จงเปนแหลงทองเทยวทางทะเลทสาคญของประเทศ โดยพนททงหมดจะคาบเกยวในพนท 4 ลมนาหลก ไดแก

ลมนาท 21: ลมนาภาคใตฝงตะวนออก ครอบคลม 4 ลมนายอย ประกอบดวย ลมนายอยท 21.04 ลมนาภาคใตฝงตะวนออกสวนท 2 ลมนายอยท 21.05 ลมนาภาคใตฝงตะวนออกสวนท 3 ลมนายอยท 21.06 ลมนาคลองกลาย ลมนายอยท 21.07 ลมนาภาคใตฝงตะวนออกสวนท 4

ลมนาท 22: ลมนาตาป ครอบคลม 8 ลมนายอย ประกอบดวย ลมนายอยท 22.02 ลมนาคลองจนด ลมนายอยท 22.03 ลมนาแมนาตาปตอนบน ลมนายอยท 22.04 ลมนาคลองสนปน ลมนายอยท 22.05 ลมนาคลองอปน ลมนายอยท 22.06 ลมนาแมนาตาปตอนลาง ลมนายอยท 22.07 ลมนาคลองสก ลมนายอยท 22.08 ลมนาคลองพระแสง ลมนายอยท 22.09 ลมนาคลองพมดวงตอนลาง

ลมนาท 23: ลมนาทะเลสาบสงขลา ครอบคลม 1 ลมนายอย ประกอบดวย ลมนายอยท 23.02 ลมนาทะเลนอย

ลมนาท 25: ลมนาภาคใตฝงตะวนตก ครอบคลม 7 ลมนายอย ประกอบดวย



ลมนายอยท 25.03 ลมนาภาคใตฝงตะวนตกตอนบน ลมนายอยท 25.04 ลมนาคลองตะกวปา ลมนายอยท 25.05 ลมนาภาคใตฝงตะวนตกสวนท 2 ลมนายอยท 25.06 ลมนาเกาะภเกต ลมนายอยท 25.07 ลมนาคลองทอม ลมนายอยท 25.08 ลมนาภาคใตฝงตะวนตกสวนท 3 ลมนายอยท 25.09 ลมนาแมนาตรง

โดยพนทรบผดชอบทงสน 21,793,215 ไร จาแนกเปนพนทการเกษตร 11,532,433 ไร ซงเปนพนทชลประทาน 950,345 ไร รายละเอยดตามตารางทแนบ

ตารางท 3.1 พนทรบผดชอบของสานกชลประทานท 15 ท จงหวด ลมนาหลก ลมนายอย พนท

ทงหมด (ไร)

พนทเกษตร (ไร)


(ไร) 1. นครศรธรรมราช ลมนาท 21

ลมนาภาคใตฝงตะวนออก ลมนาท 22 ลมนาตาป ลมนาท 25 ลมนาภาคใตฝงตะวนตก ลมนาท 23 ลมนาทะเลสาบสงขลา

ลมนา 21.05 ลมนา 21.06 ลมนา 21.07 ลมนา 22.02 ลมนา 22.03 ลมนา 25.09 ลมนา 23.02

7,670,602 5,447,542 794,000



ตารางท 3.1 พนทรบผดชอบของสานกชลประทานท 15 (ตอ) ท จงหวด ลมนาหลก ลมนายอย พนท

ทงหมด (ไร)

พนทเกษตร (ไร)


(ไร) 2. สราษฎรธาน ลมนาท 21

ลมนาภาคใตฝงตะวนออก ลมนาท 22 ลมนาตาป ลมนาท 25 ลมนาภาคใตฝงตะวนตก

ลมนา 21.02 ลมนา 21.03 ลมนา 21.04 ลมนา 22.04 ลมนา 22.05 ลมนา 22.06 ลมนา 22.07 ลมนา 22.08 ลมนา 25.07 ลมนา 25.08

8,064,453 2,526,994 98,345

3. กระบ ลมนาท 22 ลมนาตาป ลมนาท 25 ลมนาภาคใตฝงตะวนตก

ลมนา 22.04 ลมนา 22.05 ลมนา 25.07 ลมนา 25.08

3,184,346 2,241,870 29,000

4. พงงา ลมนาท 22 ลมนาตาป

ลมนา 22.07

ลมนาท 25 ลมนาภาคใตฝงตะวนตก

ลมนา 25.03 ลมนา 25.04 ลมนา 25.05

2,546,935 1,129,776 28,000

5. ภเกต ลมนาท 25 ลมนาภาคใตฝงตะวนตก

ลมนา 25.06 326,879 186,245 1,000

รวมสานกชลประทานท 15 21,793,215 11,532,433 950,345

สภาพปญหาโดยภาพรวมเกยวกบทรพยากรนาระดบลมนาในเขตพนทรบผดชอบของ

สานกชลประทานท 15 ซงมขอจากดทางดานสภาพภมประเทศ และสภาพภมอากาศทแตกตางกนไปในแตละจงหวดการชะลางพงทะลายของดนทางตนนา การเปลยนแปลงสภาพการใชทดนราคาพชเศรษฐกจ (ยางพารา ปาลมขาว) สงขนทาใหความตองการพนทเพาะปลกมากขน การขยายตวของชมชนเมอง อตสาหกรรมและการทองเทยวการบกรกพนทแกมลงตามธรรมชาต การบกลกลานา



การทงนาเสยจากชมชน โรงงานอตสาหกรรม สงผลใหความตองการใชนาเพอกจกรรมตางๆ มปรมาณเพมมากยงขน รวมทงทาใหภารกจในการพฒนา ควบคมกากบดแลและการบรหารจดการนาในพนทสานกชลประทานท 15 มความยงยากและซบซอน ซงแบงออกตามยทธศาสตรของ กรมชลประทานไดดงน

1) ดานการพฒนาแหลงนา การพฒนาแหลงนา ถอเปนภารกจหลกของกรมชลประทาน สานก

ชลประทานท 15 มพนทรบผดชอบครอบคลม 5 จงหวด ไดแก นครศรธรรมราช สราษฎรธาน กระบ พงงา และภเกต มโครงการพฒนาแหลงนาทอยในแผนพฒนาการชลประทานระดบลมนาอยางเปนระบบทตองดาเนนการหลายโครงการ และแตละโครงการกมปญหาอปสรรคในการดาเนนการโครงการแตกตางกนไป โครงการพฒนาแหลงนาทสาคญและเรงดวนทจะตองเรงดาเนนการศกษา วเคราะห และหาแนวทางในการดาเนนการแกไขปญหา ยกเปนตวอยาง ไดแก

1.1) แนวทางการดาเนนการโครงการจดหานาสนบสนนโครงการพฒนาพนท บานทงรก หมท 6 ตาบลแมนางขาว อาเภอคระบร จงหวดพงงา

เมอวนท 26 ธนวาคม 2547 เกดเหตการณคลนยกษสนามพดคลมชายฝงทะเลอนดามนในเขตจงหวดภเกต พงงา เกดความเสยหายแกชวตและทรพยสนของราษฎรเปนจานวนมาก มลนธชยพฒนาไดมหนงสอท ชพ 735/2548 ลงวนท 15 มนาคม 2548 เรองการพฒนาและฟนฟพนทประสบภยพบตภาคใตตามพระราชกระแสของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ใหสานกงานมลนธชยพฒนาพจารณาดาเนนการฟนฟ และพฒนาอาชพแกราษฎรทประสบภยพบตในเขตภาคใตตลอดจนพฒนาและปรบปรงสภาพแวดลอมของหมบานเพอใหราษฎรกลบมาประกอบอาชพไดดงเดมและมคณภาพชวตทด โดยจะไดมการดาเนนการจดตงชมชน และกอสรางบานเรอนใหแกราษฎรจากเกาะพระทอง จงหวดพงงา ทไดรบเสยหาย และไมสามารถเขาอยอาศยในพนทเดมไดอก ในการนมลนธชยพฒนา ขอใหกรมชลประทาน พจารณาดาเนนการจดการนาสนบสนน ในทดนทสานกงานมลนธชยพฒนาจะใชดาเนนงานโครงการในทดนเขตปาสงวนแหงชาต ปาเลนโครงการ อาเภอคระบร จงหวดพงงา แปลงท 3 ซงตงอยบานบางแบก หมท 6 ตาบลแมนางขาว อาเภอคระบรจงหวดพงงา เนอทรวม 91 ไร โดยโครงการมศกยภาพพนทรองรบการอพยพของราษฎร จานวน 200 ครวเรอน

สานกชลประทานท 15 ไดเขาไปตรวจสอบสภาพภมประเทศบรเวณพนทดงกลาวพบวาสภาพพนท โครงการเปนท ราบชายฝ งทะเล อยในเขตปาสงวนแหงชาต ปาเลนโครงการ มแหลงนาธรรมชาต 1 แหงเปนสระนาบรเวณท พร นาในสระมรสเปร ยว มคณภาพ ไมเหมาะสมทจะใชในการอปโภคบรโภคภายในพนทโครงการ มการขดเจาะบอบาดาลไวแลวแตไมสามารถนานามาใชเพอการอปโภค-บรโภค และการเกษตรไดเพราะคณภาพนาไมเหมาะสมจาเปนจะตองพจารณาจดหานาผวดนจากพนทขางเคยง แลวสงดวยระบบทอสงนาไปเกบไวในสระเกบนาขนาดความจ 10,000 ลกบาศกเมตรซ งกรมทรพยากรนาบาดาลกาลงดาเนนการกอสรางอย จากการตรวจสอบบรเวณใกลเคยงมแหลงนาธรรมชาต คอ คลองนางยอน มนาไหลตลอดป และมแหลงนาทกรมชลประทานกอสรางไวแลว คอ โครงการฝายคลองนางยอน มระบบสงนาเปนระบบทอ และมพนททเหมาะสมทจะกอสรางอางเกบนาทคลองชาล แตระยะทางหางออกไปมาก



1.2) แนวทางการดาเนนการโครงการ แนวทางท 1 กอสรางสถานสบนาดวยไฟฟาทบานกลาง ตาบลคระ

อาเภอคระบร และระบบทอสงนายาวประมาณ 15 กโลเมตร โดยสบนาจากคลองนางยอน แนวทางท 2 กอสรางอางเกบนาคลองชาล ตาบลคระ อาเภอคระบร

และระบบทอสงนายาวประมาณ 20 กโลเมตร แนวทางท 3 กอสรางระบบทอสงนา เสนผาศนยกลาง 30 เซนตเมตร

เชอมตอจากระบบทอเพอสงนาของฝายคลองนางยอน ท กม.13+107 ของทอสงนาสาย LMP เพอนานาไปเตมลงในสระเกบนาของโครงการ ความยาวทอสงนา 9+900 กโลเมตร อตราการไหล 50.00 ลตร/วนาท หรอ 4,320 ลกบาศกเมตรตอวน คากอสราง 17.454 ลานบาท

จากแนวทางท ง 3 ไดดาเนนการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลดานตางๆ การประเมนผลกระทบทอาจเกดขนทงทางตรงและทางออม พบวาแนวทางท 1 เปนแนวทางทมความม นคงแตมความเส ยงท นาเคมจะรกถงสถานสบนาได แนวทางท 2 เหมาะสมแตตองใชระยะเวลาในการกอสรางนานแนวทางท 3 เหมาะสมแตมความเส ยงในเร องปรมาณนาอาจไมเพยงพอ แตเนองจากความเรงดวนในการใหความชวยเหลอราษฎรจงเลอกแนวทางท 3 โดยจะตองประสานกบโครงการชลประทานพงงา ใหมการจดรอบเวรการสงนาในระบบสงนาของโครงการ นางยอนใหเหมาะสม ใหมนาเพยงพอท จะสงไปชวยบานท งรกดวย และในระยะยาวจะตองพจารณาการดาเนนการตามแนวทางท 2 สนบสนนดวยการดาเนนการโครงการจดหานาบานทงรกกอสรางแลวเสรจเมอวนท 19 ธนวาคม 2548 และสามารถใชประโยชนไดมาจนถงปจจบน

จากผลการดาเนนการดงกลาวจะเหนไดวา การพจารณาแนวทางการจดหานาชวยเหลอบานท งรก ซงเปนหมบานทจดตงข นเพอชวยเหลอผ ประสบภยสนาม เปนการแกไขป ญหาเฉพาะหนาท ม ความจาเป นเรงด วนและมความจาเป นอยางย งต อการดารงชว ตของผประสบภยพบตทขาดขวญและกาลงใจ ดวยระยะเวลาทมจากดเพยง 1 เดอน ทตองเรงดาเนนการพจารณาหาแนวทางการแกไขทเหมาะสมทสด และมระยะเวลากอสรางใหแลวเสรจภายในเวลา 6 เดอน จงจาเปนตองอาศยวศวกรทมความร ความเชยวชาญ และมประสบการณสง ในการวเคราะห ตรวจสอบ พจารณาหาสาเหตของปญหาและหาแนวทางการแกไข แนวทางการดาเนนโครงการทเหมาะสมทสด ทงดานเศรษฐศาสตรสงคม และเกดผลกระทบตอชมชนและสงแวดลอมใหนอยทสด รวมทงมการวางแผนงานแบบบรณาการรวมกบหนวยงานทเกยวของ ทาใหโครงการจดหานาสามารถดาเนนโครงการไดประสบผลสาเรจเปนแหลงนาสาหรบการดารงชวตของราษฎรผประสบภยพบต 200 ครวเรอน มาจนถงปจจบนน

2) ดานการบรหารจดการนา การบรหารจดการนาในพนท สานกชลประทานท 15 มลกษณะการบรหาร

จดการทมความยงยากซบซอน เนองจากความซบซอนของระบบนเวศน และความตองการทแตกตางของแตละอาชพทางการเกษตร การพฒนาแหลงนาทผานมาหวงานมลกษณะเปนฝายทดนา การกระจายตวของนาฝนทตกในชวงฤดฝนทมสงถงรอยละ 80 ของปรมาณฝนเฉลยทตกในชวง 4 เดอน ในขณะทชวงฤดแลงมปรมาณฝนตกเพยงรอยละ 20 ของปรมาณฝนเฉลย ประกอบกบสภาพภมประเทศท ม ขอจากดรวมท งไดรบอทธพลจากนาทะเลหนน ทาใหพ นท ในเขตสานก



ชลประทานท 15 ในชวงฤดฝนจะประสบกบปญหาอทกภยหลายพนท แตเมอถงฤดแลงจะประสบกบปญหาภยแลงอยทวไป ซงโครงการบรหารจดการนาทมความสาคญและมความยงยากซบซอนในการบรหารจดการ ยกเปนตวอยาง ไดแก

2.1) การบรหารจดการนาพนทปาพร โดยการกอสรางคนปองกนนาเปรยว จากพรควนเครง อาเภอชะอวด อาเภอเชยรใหญ อาเภอหวไทร จงหวดนครศรธรรมราช

“ เม อวนท 16 พฤศจกายน 2545 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เสดจ พระราชดาเน น ณ พ นท แปลงปลกป าชายเลนเฉลมพระเกยรต อาเภอปราณบร จงหวดประจวบครขนธ ทรงมพระราชดารใหพจารณาดาเนนการควบคมระดบนาในพรควนเครง และพรตางๆ ทอยใกลเคยงใหอยในระดบทเหมาะสม เพอไมใหเกดไฟไหมพรในลกษณะเดยวกนกบทไดดาเนนการแลวทพรโตะแดงจงหวดนราธวาส ”

จ งหว ดนครศร ธรรมราช ได สนองพระราชดาร โดยม ค าส งแต งต งคณะกรรมการและคณะทางานบรหารจดการพรควนเครงตามแนวพระราชดาร โดยสานกชลประทานท 15 ไดรบแตงตงเปนคณะทางานดานชลประทาน และบรหารจดการนา โดยมหนาทสารวจ ศกษาขอมลดานตาง ๆ ออกแบบรายละเอยดและดาเนนการกอสรางคนกนนา เพอกกเกบนาในปาพรในระดบทเหมาะสม

พรควนเครงต งอย ในพ นท ล ม นาปากพนง และคาบเก ยวกบพ นท ล ม นาทะเลสาบสงขลาบางสวนอาณาเขตครอบคลมพ นท ของ 3 จงหวด คอ จงหวดพทลง จงหวดนครศรธรรมราช และจงหวดสงขลา (พนท สวนใหญอยในเขตจงหวดนครศรธรรมราช) มพนทท งหมดประมาณ 223,320 ไร พนท บางสวนไดมการจดสรรเปนพนท สปก.ใหราษฎร บางสวนราษฎรบกรกทาการเกษตร ทาใหขอบเขตของพนทปาพรไมชดเจน สภาพปาพรมระดบพนทผวดนเฉลยประมาณ -0.20 เมตร (รทก.) เมอถงฤดแลงนาในพรจะไหลลงสลาคลองบรเวณพรสายตางๆ ไดแก คลองฆองและแมนาปากพนง เน องจากขอบพรท ตดกบลานาหลายพนท มระดบตล งตา ซงระดบนาในคลองสายตางๆ จะขนลงตามสภาพการใชนาของพนทการเกษตรในลมนาปากพนง และโดยรอบปาพร

ประตระบายนาอทกวภาชประสทธ หรอประตระบายนาชะอวด-แพรกเมอง ซงเปนโครงสรางพนฐานทางชลประทานจะควบคมระดบนาเกบกกในแมนาปากพนงและลานาสาขา ใหอยทระดบ ± 0.30 เมตร (รทก.) ไมสามารถทจะชวยเหลอควบคมระดบนาในปาพรไดในภาวะปฝนแลง เมอถงฤดแลงระดบนาในพรจะลดลงอยางรวดเรว และถาระดบนาในปาพรลดลงถงระดบ -0.02 เมตร (รทก.) ทาใหปาพรขาดนาและงายตอการเกดไฟไหม รวมทงสารไพไลททอยในดนปาพร จะทาปฏกรยากบอากาศ (ออกซเจน) เกดเปนกรด เมอเกดฝนตกจะชะลางลงสลานาจะทาใหนาเปรยวได

จากสภาพปญหาตามทกลาวแลว สานกชลประทานท 15 จงตองประสานกบหนวยงานผรบผดชอบดแลพนทปาพรและราษฎรททาการเกษตรโดยรอบปาพร เพอรวมกาหนดแนวเขตแบงแยกระหวางพนท การเกษตรกบพนทปาพรเพอสะดวกตอการกาหนดแนวกอสราง คนกนนา รวมทงตองศกษากายภาพของปาพรเพอกาหนดแนวทางแกไข ซงทาใหทราบวาสภาพของระดบนาภายในของพรควนเครง กลาวคอ ในฤดฝนระดบนาจะทวมอยทระดบ +0.80 เมตร ถง



ระดบ +1.10 เมตร ไหลบาผานลงลาคลองตางๆ บรเวณพร ไดแก คลองฆอง แมนาปากพนง และลาคลองสาขา การระบายนาขนอยกบระดบของนาในแมนาปากพนง ซงจะมระดบเกบกกประมาณ +0.30 เมตร และจะลดลงตามความตองการใชนาในแตละเดอน สาหรบฤดแลงในชวงทมฝนนอย ในเดอนกมภาพนธ-มถนายน หากไมมคนกนนาหรออาคารบงคบนาชะลอนาไว นาในพรจะไหลลงลาคลองในพนท ทาใหระดบนาในพรลดลงอยางรวดเรว และจะเกดปญหาไฟไหมพรไดงาย

2.2) แนวทางในการบรหารจดการนาในพนทปาพร จะตองรกษาปรมาณนาในปาพรและชะลอหรอหนวงไมใหไหลออกและ

ไหลลงลาคลองในพนท ไดแก คลองฆองและแมนาปากพนง เรวเกนไป ดงนนแนวทางในการดาเนนการจะตองทาคนดนลอมรอบพรตามแนวเขตทดนขอบพรทมระดบตา หรอมระดบเดยวกนกบลาคลองในพนท และกนระหวางแนวพรกบทดนราษฎรครอบครอง เพอแบงแยกพนทใหชดเจนสะดวกในการบรหารจดการควบคมระดบนาภายในปาพร และลดปญหานาทวมพนทของราษฎร โดยกาหนดระดบหลงคนดนอยทระดบ +1.30 เมตร (รทก.) และเกบกกนาในพรอยทระดบ +0.30 เมตร (รทก.) ซงระดบพนททวไปบรเวณของปาพรจะอยท -0.20 เมตร (รทก.) จะทาใหมความลกของนาเหนอผวดนภายในปาพรอยประมาณ 50 เซนตเมตร เพยงพอทจะรกษาสภาพปาพรใหปลอดภยจากการเกดไฟไหมในชวงระยะเวลาประมาณ 2-3 เดอนทฝนทงชวงในแตละป

2.3) แนวทางการดาเนนการโครงการ (1) พนทฝงขวาของแมนาปากพนง (คลองชะอวด)

- กอสรางแนวคนก น นาบ านโคกยาง-บานทายทะเล ยาว 8.38 กโลเมตร พรอมกอสรางอาคารระบายนาลน จานวน 4 แหง และกอสรางทอระบายนา จานวน 4 แหง

- กอสรางแนวคนกนนาบานทองท ง-หวปาเขยว-ควา ยาว 11.62 กโลเมตร พรอมกอสรางอาคารระบายนาลน จานวน 4 แหง และกอสรางทอระบายนา จานวน 4 แหง

- งานบรณะคนกนนาแมนาปากพนงฝงขวา (ปรบปรงคนกนนาเดม ผวจราจรลาดยาง) ยาว 18.28 กโลเมตร พรอมกอสรางทอระบายนา จานวน 3 แหง

(2) พนทฝงซายของแมนาปากพนง (คลองชะอวด) - กอสรางคนก นนาฝ งซ ายคลองฆอง หลงคนมความกวาง 6.00

เมตร ความสง 1.00 เมตร ยาว 4.00 เมตร พรอมทอลอด 1 - Φ 1.00 เมตร จานวน 4 แหง - กอสรางคนกนนาฝงขวาคลองฆอง หลงคนมความกวาง 6.00 เมตร

ความสง 1.00 เมตร ยาว 4.00 เมตร พรอมทอลอด 1 - Φ 1.00 เมตร จานวน 8 แหง - กอสรางอาคารบงคบนาทอยนอกคนกนนา จานวน 8 แหง - กอสรางแนวคนกนนาสายเนนธมมง-บางกลม ยาว 8.61 กโลเมตร

พรอมกอสรางอาคารระบายนาลน จานวน 4 แหง และกอสรางทอระบายนา จานวน 4 แหง การดาเนนการกอสรางคนปองกนนาเปรยวจากพรควนเครง อาเภอชะอวด

อาเภอเชยรใหญ อาเภอหวไทร จงหวดนครศรธรรมราช ดาเนนการกอสรางในปงบประมาณ 2549



ไดผลงานประมาณรอยละ 30 แลวถายโอนงานทเหลอใหกรมอทยานสตวปาและพนธพชรบไปดาเนนการตอ

การดาเนนการบรหารจดการนาพ นท ป าพร โดยการกอสรางคนปองกน นาเปรยวจากพรควนเครงในเขต จงหวดนครศรธรรมราช เปนการบรหารจดการนาโดยแบงแยกพนทพรควนเครงออกจากพนทลมนาปากพนงโดยการกอสรางคนกนนาเพอปองกนไมใหนาในปาพรไหลลงสแมนาปากพนง ซงจะมระดบลดลงไปตามกจกรรมทางการเกษตรของพนทลมนาปากพนง เปนการดาเนนการโดยองขอมลจากกายภาพทางธรรมชาตของปาพร และการประสานรวมมอกบราษฎรและหนวยงานราชการอน ซ งการดาเนนการดงกลาวจาเปนตองใชบคลากรท มความร ความสามารถ ความเชยวชาญ มประสบการณ และมจตวทยาในการประสานประชาสมพนธ จงจะทางานไดบรรลเปาหมายและสอดคลองกบการบรหารจดการนาในพนทโครงการพฒนาพนทลมนาปากพนงอนเนองมาจากพระราชดาร ซงเปนระบบใหญได

3) ดานการปองกนและบรรเทาภยจากนา จากลกษณะสภาพพนทและภมประเทศในเขตสานกชลประทานท ๑๕ ทม

ลกษณะลาดเทจากตอนกลางของพนทไปสทะเลฝงอาวไทยทางทศตะวนออก และทะเลอนดามนทางทศตะวนตก ลานาธรรมชาตสวนใหญจะมลกษณะเปนลานาสายสนๆ มความลาดชนสงในบรเวณตนนา และเปนทราบชายฝงกอนทจะไหลลงสทะเล ลกษณะดงกลาวมผลทาใหอตราการเกดภาวะนาทวมฉบพลนอยางรนแรง และมอตราเสยงสง ประกอบกบสภาพพนททเปนชายฝงตลอดแนวทง 2 ดาน ทาใหไดรบอทธพลจากนาทะเลหนน สงผลใหการระบายนาเปนไปดวยความลาชาในพนทราบตอนลางของลมนา สถานการณในปจจบนมแนวโนมความรนแรงของการเกดนาทวมมากและบอยครงขน เชน กรณนาทวมอยางรนแรงในชวงฤดแลงป 2554 (มนาคม-เมษายน 2554) ในพนทจงหวดนครศรธรรมราช สราษฎรธาน กระบ เปนตน ซงสวนใหญของปญหาอทกภยทเกดขนจะมลกษณะเปนการเกดนาทวม ฉบพลนในพ นท ต นนา นาบาลนตล งและนาทวมขงในพ นทตอนกลางและพ นท ทายนา การดาเนนการปองกนและบรรเทาภยอนเกดจากนาในพนท สานกชลประทานท 15 ยกเปนตวอยาง ไดแก

3.1) โครงการบรรเทาอทกภยเมองนครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช ตงอยทางตอนกลางของภาคใต มพนทประมาณ

9,942.50 ตารางกโลเมตร มลกษณะภมประเทศแบงไดเปน 3 สวน คอ 1) บรเวณเทอกเขาตอนกลางของพนท ไดแก เทอกเขานครศรธรรมราช

มอาณาเขตตงแตตอนเหนอของจงหวดลงไปจนถงตอนใตสด 2) บรเวณทราบชายฝงทศตะวนออก ไดแก บรเวณเทอกเขาตอนกลางไป

ทางดานตะวนออกถงฝงอาวไทยแบงยอยไดเปน 2 ตอน คอ ตงแตอาเภอเมองนครศรธรรมราช ลงไปทางใตเปนทราบทมความกวางจากเทอกเขาตอนกลางไปจนถงชายฝงทะเล ระยะทางประมาณ 95 กโลเมตร เปนทราบเศรษฐกจของจงหวด อกบรเวณหนง ไดแก บรเวณอาเภอทาศาลาขนไปทางทศเหนอ เปนบรเวณฝงแคบ ๆ ไมเกน 15 กโลเมตร

3) บรเวณทราบดานทศตะวนตก ไดแก บรเวณทราบระหวางเทอกเขา นครศรธรรมราช และเทอกเขาบรรทด มลกษณะเปนเนนเขาอยเปนแหง ๆ



สาหรบตวเมองนครศรธรรมราช ตงอยในพนท สวนท 2 คอบรเวณท ราบชายฝ งตะวนออก ซ งเปนท ราบเศรษฐกจของจงหวด ตวเมองตงอยรมทะเลทางดานอาวไทย ลกษณะตวเมองยาวไปตามแนวทศเหนอ-ใต คอนขางขนานกบทะเล มลานาธรรมชาตซงเกดจาก ทวเขานครศรธรรมราชไหลผานตวเมองในแนวทศตะวนตก-ตะวนออก อยหลายสาย ไดแก คลองทาด คลองบานตาล คลองชะเมา คลองวงวว เมอเกดฝนตกหนก (มากกวา 200 มลลเมตร) ในบรเวณเทอกเขานครศรธรรมราช กมปรมาณนาในคลองตาง ๆ ดงกลาวแลวจานวนมากไหลผานตวเมองเพ อระบายลงส ทะเล เน องจากการขยายตวของชมชนเมองทาใหคลองตาง ๆ มขนาดเลกลงเนองจากถกบกรกและตนเขน ทาใหนาไหลผานระบายลงสทะเลไมทน จงเกดการไหลบาทวมเมองเปนประจาเกอบทกป โดยเฉพาะเกดนาทวมใหญ ในป พ.ศ.2531 ป พ.ศ.2539 ป พ.ศ.2543 ป พ.ศ.2548 และ ป พ.ศ.2554 การเกดอทกภยมกจะเกดในชวงระหวางเดอนพฤศจกายนและธนวาคม ซงมปรมาณฝนรายเดอนเฉลยถง 643.0 มลลเมตร จงทาใหเกดสภาพปญหาจากอทกภยขนใน 3 ลกษณะ คอ

1) ลกษณะนาปาไหลหลาก เมอมฝนตกหนกในบรเวณเทอกเขาทาใหเกด ภาวะนาปาไหลหลากมกาลงรนแรงทาใหบานเรอนพง พนทการเกษตร ไดแก สวนยางพาราและไมผลไดรบความเสยหายพนททเกดปญหาอทกภยลกษณะน ไดแก พนทลาดเชงเขา บรเวณเหนอทางหลวงหมายเลข 4015 และ 4016 ขนไป ตวอยางเชน อทกภยทเกดกบบานครวงเมอป 2531

2) ลกษณะนาทวมและกระแสนาไหลเชยวกราก เกดขนหลงจากทนาปา ไหลลงส รองนาและคลองธรรมชาต หากในขณะเดยวกนเม อฝนตกหนกในพนท ราบตอนกลาง ประกอบกบรองนาลาคลองธรรมชาตตางๆ มความตนเขน อกทงมการกอสรางถนน คลองสงนาและสงกอสรางอนๆ กดขวางทางนาไหล จงทาใหนาในคลองธรรมชาตลนตลง แลวไหลบาเขาตดขาดถนน คนคลองสงนาเขาทวมพนททาความเสยหายใหแกพนทการเกษตร ไดแก นาขาว สวนผลไม สตวเลยง และทอยอาศย พนททเกดปญหาอทกภยลกษณะน ไดแก

- พนทบรเวณคลองสงนาสายใหญ และคลองซอย 1 ขวาของโครงการชลประทานเสาธง ในเขตตาบลทายสาเภา อาเภอพระพรหม นาในคลองเสาธงลนตลงไหลบาทวมคลองซอย 1 ขวา เขาทวมพนท เพาะปลกและคลองสงนาสายใหญ ทาความเสยหายใหพ นทเพาะปลกและคลองสงนา

- พนท บรเวณดานตะวนตกของทางหลวงหมายเลข 4103 ระหวางคลองแยกสาย 1ซาย-1ซาย โครงการชลประทานเสาธง คลองทาดและคลองซอย 1 ขวา โครงการชลประทานทาด ในเขตตาบลไชยมนตร อาเภอเมอง นาในคลองทาดลนตล งเขาทวมพนท ทาความเสยหายในพนทการเกษตร ทอยอาศย เสนทางคมนาคม และคลองสงนา

3) ลกษณะนาทวมขง เกดขนในบรเวณทลมนาขงหรอทพร ทราบชายฝง

ทะเล รวมทงในบรเวณตวเมองนครศรธรรมราช โดยเฉพาะพนทระหวางถนนพฒนาการคขวางและถนนศรธรรมโศก ซงเปนพนทตา ซงบรเวณนจะไดรบอทธพลจากนาทะเลหนนในบางครง เมอนาไหลมาตามลาคลองธรรมชาตและไหลหลากมาจากพนทตอนบนลงมาถงพนทบรเวณน ประกอบกบมฝนตกหนกในพนท กจะทาใหเกดภาวะนาทวมขง โดยเฉพาะอยางยงพนทชมชนเมองและพนท



เศรษฐกจของเมอง ทาความเสยหายใหแกท อยอาศย และการประกอบอาชพ ทรพยสนทางราชการ พนทนาขาว นากง ถนน และสงสาธารณะประโยชนตาง ๆ

โดยพนทเกดอทกภยจะเปนพนททเกดซากนทเดมในขอบเขตประมาณ 123 ตารางกโลเมตรมความลกของนาตงแต 0.25 เมตร จนถง 3.20 เมตร ความเสยหายในการเกดอทกภยแตละครง จะขนอยกบปรมาณนานองสงสด สวนระยะเวลานาทวมประมาณ 10 วน พนทการเกษตรเสยหาย

จากความเสยหายท เกดเปนประจาเกอบทกป สรางความเสยหายแกพชผลผล ตทางการเกษตรและอาคารชลประทาน ใน เขตโครงการส ง น าและบาร งร กษานครศรธรรมราช (ฝายคลองเสาธง , ฝายทาด) ซงอยในพนทตนนา และสรางความเสยหายทางเศรษฐกจ อาคารบานเรอนของชมชนเมองนครศรธรรมราช และพนทการเกษตรรอบชมชนเมอง สานกชลประทานท 15 จงไดศกษาสรปผลการดาเนนการศกษาจากการทบทวนรายงานการศกษาเดม เก บขอมลภาคสนามจรง และประชมรบฟงความคดเห นจากผ เก ยวของ ไดแก เจ าหนาท กรมชลประทาน เทศบาลนครนครศรธรรมราช องคกรปกครองสวนทองถนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช สรปผลดาเนนการแบงพนทเปาหมายการบรรเทาอทกภย ไดเปน 2 พนท ไดดงน

- พนทบรรเทาอทกภยในเขตเมองนครศรธรรมราช ไดแก พนทเขตผงเมองรวมในเขตเทศบาลนครนครศรธรรมราช และพนทใกลเคยง มาตรการบรรเทาอทกภยมเปาหมายเพอลดความเสยหายจากนาทวมใหเหลอนอยทสด

- พนทบรรเทาอทกภยนอกเขตเมองนครศรธรรมราช ไดแก พนทเขตผงเมองนอกเขตเทศบาลนครนครศรธรรมราช และพนท นอกเขตผงเมองรวม ซ งเปนพนท การเกษตร มาตรการบรรเทาอทกภยกาหนดใหอยในระดบบรรเทาความเสยหาย กลาวคอ ยอมใหทวมบางในระดบความลกนาทวมและระยะเวลานาทวมขงทไมกอใหเกดความเสยหายตอผลผลตทางการเกษตร

3.2) แนวทางการดาเนนการโครงการ 3.2.1) แผนงานระยะเรงดวน

1) กอสรางเขอนรมตลงพรอมขดลอกคลอง 2) กอสรางสถานสบนา 3) กอสรางรางระบายนาใหม 4) ระบบโทรมาตรเตอนภยเมองนครศรธรรมราช

3.2.2) แผนงานระยะยาว สาหรบพนทเขตเมองนครศรธรรมราช 1) ยกระดบถนน 2) กอสรางประตระบายนา 3) กอสรางเขอนรมตลง 4) กอสรางสถานสบนา 5) กอสรางรางระบายนาใหม

3.2.3) แผนงานระยะยาวสาหรบพนทนอกเขตเมองนครศรธรรมราช 1) การปรบปรงขดลอกคลองตาง ๆ ทรบนาจากพนทตวเมอง



2) การขดขยายความกวางคลองตางๆ เพอผนนาจากพนทตนนา เลยงตวเมองนครศรธรรมราช

3) กอสรางประตระบายนา 4) กอสรางแกมลงบานตาล

จากแนวทางการดาเนนการและผลการดาเนนการโครงการบรรเทาอทกภยเมองนครศรธรรมราช ท ผานมา จะเหนไดวาการพจารณาแนวทางในการดาเนนงานและการดาเน นงานกอสราง จาเป นตองใชบ คลากรท ม ความร ความชานาญ ความเช ยวชาญ และมประสบการณในการพจารณาทงระบบลมนาในภาพรวม เพอใหการวางแผนการแกไขปญหามความสอดคลอง สามารถแกไขบรรเทาปญหาอทกภยในพนทได ในขณะเดยวกนกจะตองไมสงผลกระทบตอพนท บรเวณขางเคยงดวย นอกจากนยงไดมการวางแผนงานและการบรหารจดการปญหาอทกภยในพนทเมองนครศรธรรมราช โดยมการรวมประชมหนวยงานราชการทเกยวของทงหมด เพอใหการวางแผนงานในแตละหนวยมความสอดคลองและประสานงานรวมกนตลอดไป สรางกระบวนการการมสวนรวมภาคประชาชน เพอใหประชาชนในพนทมความเขาใจในปญหาอปสรรคทเกดขนในการดาเนนโครงการ และชวยระดมความคดในการแกไขปญหาอปสรรคทเกดขนใหสามารถดาเนนโครงการตอไปได

จากภารกจและปญหาในแตละดานขางตน สานกชลประทานท 15 จงตองมการตดตามและการรายงานขอมลดานตางๆ เพอการบรหารจดการนาใหทนตอสถานการณและสภาพภมอากาศทมการเปลยแปลงอยางรวดเรว โดยเฉพาะในปจจบนขอมลดานบรหารจดการนา และการปองกนและบรรเทาภยจากนา แตในทางตรงกนขามอตรากาลงของเจาหนาทกลบลดลง จงจาเปนตองสนบสนนใหเจาหนาททกระดบนาเทคโนโลยใหมๆมาปรบใชใหเหมาะสมกบภารกจดานการชลประทานอกทงสนบสนนใหมความพรอมทางดานเครองมอ อปกรณ คอมพวเตอร และ ซอฟแวร รวมถงระบบฐานขอมลและการพฒนาบคลากรใหมความรความสามารถในการดาเนนการดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศไดในระดบหนง ซงจาเปนตองสนบสนนใหมการพฒนาบคลากรอยางตอเนอง อนจะเกดประโยชนเปนอยางมาก ทจะสามารถนาขอมลทไดไปใชในการตดสนใจวางแผนดานพฒนาแหลงนา บรหารจดการนา รวมถงปองกนและบรรเทาภยทางนา และใชทรพยากรไดอยางถกตองตามหลกวชาการ 3.2 การรวบรวมระบบรายงานขอมลในปจจบน

จากการศกษาการทางานของระบบจดเกบฐานขอมลจากศนยประมวลวเคราะหสถานการณนา ของหนวยงานในสานกชลประทานท 15 ทใชในปจจบน จะมการจดเจาหนาทเกบขอมลนาฝนขอมลนาทา ขอมลนาไหลผานหวงาน และขอมลการเพาะปลกพชการเกษตรประจาตามโครงการตางๆ ซงกระจายครอบคลมอยในพนท จานวน 8 โครงการชลประทาน มรายละเอยดปรากฏดงน

1. โครงการชลประทานนครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช 2. โครงการชลประทานสราษฎรธาน จงหวดสราษฎรธาน 3. โครงการชลประทานกระบ จงหวดกระบ 4. โครงการชลประทานพงงา จงหวดพงงา 5. โครงการชลประทานภเกต จงหวดภเกต



6. โครงการสงนาและบารงรกษานครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช 7. โครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนบน จงหวดนครศรธรรมราช 8. โครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนลาง จงหวดนครศรธรรมราช ซงจะตองดาเนนการจดเกบขอมลประจาวนทดาเนนการจดสงใหสานกชลประทานโดยแยก

เปนประเภทดงตอไปน

1.การจดเกบฐานขอมลนาฝนและการรายงานสถานการณปจจบนรายวน



2. การเกบขอมลรายงานความกาวหนาพนทเพาะปลกรายสปดาห

ขอมลนาฝน (เอกสารและอเมล)

สวนจดสรรนาฯ รบายงานขอมล

ตรวจสอบขอมล สถานวดนาฝน

จดทาสรปสถานการณนาฝนรายวน

บนทกขอมลลง คอมพวเตอร

แสดงผลรปแบบกราฟ/แผนทขนบอรด ศนยประมวลฯ

ประมวลผลและวเคราะห

คานวณแบบจาลอง ดวย MS Excel

เสนอผบรหาร

จดทาตารางขอมล กราฟ แผนทและ

รายงานสรปเอกสาร

จดเกบขอมลรายวน รายเดอน รายป เพอใชทางาน

โครงการชลประทาน

สวนจดสรรนาและบารงรกษา



ขอมลการปลกพช รายสปดาห

รบรายงานสถานการณ (เอกสารแบบฟอรม)

บนทกขอมลลงในคอมพวเตอร

ประมวลผลและวเคราะห

รายงานสรปรายเดอน

เสนอผบรหาร สชป.15

จดทากราฟ ตาราง และแผนท

นาขนเวปไซต และบอรด

จดเกบขอมลรายสปดาห และรายเดอน





3. การจดทาผลตดตามตวชวดตามคารบรองปฏบตราชการ (การหาประสทธภาพการชลประทานในชวงฤดแลง) รายป

รบทราบถงตวชวดตามคารบรองฯ

รวบรวมขอมลโครงการทคดเลอกจากคารบรอง

ตรวจสอบคาประสทธภาพชลประทาน

จดทารายงานสรป เสนอผบรหาร สชป.15

รวบรวมขอมลการปลกพชทงหมดในชวงเพาะปลก



คานวณการปรมาณนาทสงจรงและกรอกขอมลลงแบบฟอรม

คานวณการใชนาของพชและกรอกขอมลลง

แบบฟอรม

คานวณฝนใชการและกรอก

ขอมลลงแบบฟอรม

คานวณประสทธภาพชลประทานรายสปดาห

ตรวจสอบพนทจรงและกรอกขอมลตามแบบฟอรมทกาหนด

ตรวจสอบคาประสทธภาพชลประทาน

คานวณประสทธภาพชลประทานรายสปดาห

YES NO

YES

NO



3.3 การวเคราะห ออกแบบและนาเขาระบบฐานขอมล (Frame Work)

1.ศกษาหลกการและทฤษฎการประยกตเพอใชงานจากโปรแกรมตางๆ ดงน โปรแกรมประยกต Reservoir Operation Study (ROS) โปรแกรมแบบจาลองคณตศาสตร NAM MODEL โปรแกรมจดเกบระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15

2.การเกบรวบรวมชดขอมล ปรมาณนาฝนจากสถานวดนาฝนตางๆ ในพนทศกษา ปรมาณนาทาจากสถานวดนาทาตางๆ ในพนทศกษา แผนการจดสรรนาและแผนการปลกพชในแตละชวงเวลาของแหลงนาตนทน ผลความกาวหนาในการปลกพชรายสปดาห ผลการปลกพชและปรมาณนาทพชใชในพนทซงตองการหาประสทธภาพการชลประทาน

3.จดรปแบบการนาเขาขอมลและแบงกรณศกษาชดขอมล ขอมลแผนการจดสรรนาและการเพาะปลกจาก โปรแกรม ROS ขอมลปรมาณนาฝน นาทาและนาทสงเขาระบบชลประทานผานเวบออนไลน รายวน ขอมลรายงานความกาวหนาการปลกพชผานเวบออนไลน รายสปดาห

4.พฒนาโปรแกรมการจดเกบระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาพรอมแสดงผล ฐานขอมลดานการบรหารจดการนา ฐานขอมลดานการคาดการณและตดตามสถานการณดานทายนาในชวงฤดนาหลาก ฐานขอมลดานเกษตรชลประทาน การปะเมนผลของประสทธภาพชลประทาน

5.การวเคราะหและเปรยบเทยบประสทธภาพของแบบจาลอง NAM MODEL เพอการตดสนใจ สาหรบคาดการณพนทดานทายนาของฝายคลองทาด

6.การนาแบบจาลอง NAM MODEL และโปรแกรมจดเกบระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15 ทพฒนาขนไปประยกตใชงาน



3.4 การประยกตใชฐานขอมลในการบรหารจดการนา 3.4.1 การประเมนผลการบรหารจดการนา การประยกตใชโปรแกรม ROS (Reservoir Operation Study) ทาใหไดเครองมอในการ

ตดตามสภาพการใชนาจากอางเกบนา มความสะดวกและรวดเรวขนกวาทดาเนนการเดม ซงไดใชในการตดตามสภาพการใชนาจากอางเกบนาขนาดกลางในความรบผดชอบของโครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนบน จงหวดนครศรธรรมราช ไดแก อางเกบนาหวยนาใส และฝายคลองไมเสยบ และประตระบายนาชะอวดแพรกเมอง ตงแตตนเดอนพฤศจกายน 2554 จนถงวนท 31 ตลาคม 2555 สามารถใชในการตดตามสภาพการใชนาจากอาคารชลประทานไดด สะดวกและรวดเรว ใชคาดการณปรมาณนาในอางเกบนา เมอสนฤดแลงและฤดฝน เพอใชเปนขอมลรายงานใหผอานวยการสวนจดสรรนาและบารงรกษาทราบ จะไดแจงใหโครงการชลประทานปรบแผนการใชนา เพ อใหมปรมาณนาพอเพยงจนส นฤดเพาะปลก ตวอยางของการใชโปรแกรม ROS(Reservoir Operation Study) ในการตดตามสภาพการใชนาจากอางเกบนา ฝายทดนาและประตระบายนา

การวางแผนจดสรรนาโดยวธ ROS (Reservoir Operation Study) เปนโมเดลในการประเมนขอมลการเพาะปลกพชรายสปดาห เชน ขาว พชไร พชผก ไมยนตน บอปลา รวมท งประเมนขอมลการใชนากจกรรมอน ๆ รายวน เชน การอปโภคบรโภค อตสาหกรรม รกษาระบบนเวศ โดยใชหลกการในการคานวณหาคอ อตราการใชนาของพชอางองสตร Penman Monteithคาสมประสทธการใชนาของพชชนดตางๆ หลกสมดลนาในอางเกบนา และคาอตราการรวซม ซงReservoir Operation Study ( ROS ) โดย Excel น จะตองกรอกขอมลทงหมด 3 sheetไดแก fill_data , ROS และการใชทดน ปจจบนกรมชลประทานไดดาเนนการปรบปรงรายละเอยดของโมเดลดงกลาวใหสามารถใชไดครอบคลม โดยสามารถคานวณอตราการใชนาของพชและวางแผนการสงนาไดทงอางเกบนาซงมแหลงนาตนทน รวมถงโครงการทไมมอางเกบนา เชนฝาย ประตระบายนาตางๆ



รปท 3.1 การวางแผนจดสรรนาโดยวธ ROS (Reservoir Operation Study)

1) การคานวณหาการใชนาของพชอางอง สมการ

ความหมาย ETO = ปรมาณการใชนาของพชอางอง (มลลเมตร/ วน) Rn = ปรมาณรงสของดวงอาทตยทงหมดทพชไดรบ (MJ/ m2/ d) G = flux คาความรอนของพนดน (MJ/ m2/ d) T = อณหภมของอากาศเฉลย (องศาเซลเซยส,°C) Δ = คาความลาดเทของเสน curve แรงดนไอ (kPa/°C) γ = คาคงทของ psychometric (kPa/°C ) U2 = คาความเรวลมทระดบความสงจากพนดน 2 เมตร (m/s) (es-ea ) = คาความตางของแรงดนไอ (kPa)

นาตนทน

ประปา

อตสาหกรรม

กจกรรมอนๆ

Inflow

ระเหย

รวซม

ROS ความตองการใชนาปลกพช

Etp,Kc,ET,

บรเวณท ชนดพช พนท

เพยงพอ

ไมเพยงพอ

นาตนทนเหลอ



900 = factor ปรบแก

2) คาสมประสทธการใชนาของพชชนดตางๆ คาสมประสทธพช (Kc) เปนขอมลสาคญทจะตองใชเพอการคานวณหาปรมาณ

การใชนาของพช (ET) เนองจากในแตละทองทมภมอากาศทแตกตางกน ทาใหปรมาณการใชนาของพชแตกตางกนตามสภาพภมอากาศของทองทนนๆ ซงมคาปรมาณการใชนาของพชอางอง (ETo) ทคานวณไดจากสตรตางๆ ผนแปรไปตามสภาพอากาศแตละแหงไปดวย สวนคาสมประสทธพชนนสามารถนาไปใชไดทวไป แตทงนคาสมประสทธพชของพชแตละชนดสามารถใชคานวณหาปรมาณการใชนาของพชไดเฉพาะคาทไดจากการหาปรมาณการใชนาของพชอางองของสตรนนๆ เทานนและเพอใหการนาไปใชงานสะดวกและรวดเรวขน กรมชลประทานจงไดจดทาขอมลคาสมประสทธพชทส าค ญๆ ท ได จากส ตรท ง 7 ส ตรค อ Modified Penman, Blarney-Criddle, Pan method, Thornthwaite, Hargreaves, Radiation แ ล ะ Penman Monteith พ ร อ ม ท ง ไ ด ค า น ว ณ คาสมประสทธพชของพชทสาคญตางๆ ไว 40 ชนด เปนรายสปดาหหรอรายเดอนตามความเหมาะสมของชนดพช เพอใชคานวณหาปรมาณการใชนาของพชไดตามชวงอายการเจรญเตบโตตางๆ ตอไป สาหรบคาสมประสทธพชของพชทง 40 ชนดไดแก ขาว กข. ขาวนาหวานนาตม ขาวขาวดอกมะล 105 ขาวบาสมาต ขาวสาล ขาวโพดเล ยงสตว ขาวโพดหวาน ขาวฟาง ถ วเหลอง ถ วขยว งา ทานตะวน ฝาย แตงโม กะหลาดอก คะนา มะเขอเทศ หอมหวใหญ หอมแดง มะระ ออย ละหง หนอไมฝร ง เผอก ขนน มะมวง มะนาว(1-3ป) มะนาว(3-5ป) สมโอ กลวยนาวา กลวยหอม ดอกบานชน มะล กหลาบ ปทมมา หญาแฝก หญารซ หญาเนเปยร ถวไมยรา ธปฤาษ (ตามทแนบภาคผนวก)

3) หลกสมดลนาในอางเกบนา อางเกบนาทาหนาทกกเกบนาในยามทปรมาณนาไหลเขาอางมากกวาความตองการ

เพอใหมนาเพยงพอสาหรบสงใหกบความตองการตางๆ ในชวงเวลาขาดแคลนนา การวางแผน การใชนาจากอางเกบนา ประจาเดอนจะทาไดโดยการวเคราะหสมดลของนา (Water Balance) ในอางเกบนา ตามรป

หลกการสมดลนาในอางคอ ปรมาณนาทไหลเขาอาง – ปรมาณนาทไหลออกจากอางทงหมด = ปรมาณนาในอางทเปลยนไป หรอจากรป สามารถเขยนสมการแสดงความสมพนธระหวางปรมาณนา ไหลเขา ปรมาณนาไหลออก และปรมาณนาในอางแตละเดอนไดดงน ปรมาณนาในอางเมอสนเดอน = ปรมาณนาในอางเมอตนเดอน + ปรมาณนาทไหลลงอางในเดอนนน

- ปรมาณความตองการนาจากอางเพอวตถประสงคตางๆ - ปรมาณการระเหยจากผวนาในอางเดอนนน



รปท 3.2 สมดลนาในอาง ถาปรมาณนาในอางเมอสนเดอนทคานวณไดมากกวาปรมาณนาเกบกกสงสด จะถอ

วามการไหลลนอางในเดอนนน และปรมาณนาทไหลลนอางจะเทากบ ปรมาณนาในอางเมอสนเดอนลบดวยปรมาณนาเกบกกสงสด และปรมาณนาในอางสาหรบตนเดอนตอไปจะเทากบปรมาณนาเกบกกสงสด ในทางกลบกนถาปรมาณนาในอางเมอสนเดอนทคานวณไดนอยกวาปรมาณนาเกบกกตาสดจะถอวา มการขาดนาในเดอนนน ปรมาณนาทสงจากอางจะนอยกวาความตองการนาทงหมดจากอาง ปรมาณนาท ขาดไปเทากบปรมาณนาเกบกกตาสดลบดวยปรมาณนาในอางเม อส นเดอน ปรมาณนาในอางสาหรบตนเดอน ถดไปจะเทากบปรมาณนาเกบกกตาสด – ปรมาณการรวซมจากอางในเดอนนน

4) อตราการรวซม สานกบรหารจดการนาและอทกวทยา กรมชลประทาน ไดกาหนดคาการรวซมของ

นาในแปลงนาเพอเปนเกณฑในการคานวณ ออกแบบระบบสงนาของโครงการชลประทานในการจดทารายงานความเหมาะสมของโครงการชลประทานเปนภาค ดงนคอ

ภาคกลาง ใชอตราการรวซมเทากบ 1.0 มลลเมตรตอวน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอใชอตราการรวซมเทากบ 2.0 มลลเมตรตอวน ภาคอนๆ ใชอตราการรวซมเทากบ 1.5 มลลเมตรตอวน

3.4.2 การคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model NAM Model จดอยในแบบจาลองประเภท Lumped model โดยกาหนดใหแตละ

ลมนายอยเปนหนงหนวย คาพารามเตอรทใชจะเปนคาเฉลยตวแทนของลมนา และพารามเตอรบางตวสามารถประมาณจากลกษณะทวไปของลมนา เชน ความลาดชนของลมนา ความลาดชนของแมนา ความหนาแนนของแมนาในลมนา ลกษณะดนและชนดของพชทปลก แตในทสดคาพารามเตอรจะประมาณไดจากการเทยบมาตรฐานของขอมลทสอดคลองกน ขอมลนาเขาของแบบจาลอง ไดแก ขอมลนาฝนรายวนและปรมาณการระเหยจากถาดรายวน (Potential Evaporation) ผลทไดจากแบบจาลองจะเปนปรมาณนาทารายวน ซงแสดงถงลกษณะการเกดของนาทาจากการเปลยนแปลงอทกวทยา เชน การเปลยนแปลงความชนในดนและการไหลของนาใตดน เปนตน ซงในการศกษาในครงนจะจาลองปรมาณนาทารายวนของคลองทาด โครงการสงนาและบารงรกษานครศรธรรมราช เปนกรณศกษา เนองจากการเกบขอมลนาทาสมาเสมอเพอนามาเปรยบเทยบกบผลการคานวณจากโมเดล หลงจากนนจะนารปแบบไปประยกตใชกบคลองอนๆ ในสานกชลประทานท 15 ตอไป



โครงสรางของแบบจาลองเปนการเลยนแบบวฏจกรทางอทกวทยาบนผวดน (รปท 1) โดยนาจะถกเกบกกในแหลงตาง ๆ เร มตงแตฝนท ตกลงมาจะถกดกโดยพช และขงตามท ล มในบรเวณชนผวดนอยในรปของ surface storage โดยมคาเกบกกสงสดเทากบ Umax ซงปรมาณนาใน surface storage (U) จะลดลงอยางตอเนองโดยการระเหย การใชนาของพช และการไหล ในแนวราบ ( interflow) ปรมาณนาในชนนจะเพมขน เนองจากปรมาณฝน แตเมอปรมาณนาขนถงระดบ Umax นาสวนเกน Pn จะไหลออกในลกษณะ Overland flow และมบางสวนไหลซมส Lower Zone Storage และ Groundwater storage

Qof จะเปนสวนของ Pn ทแปรสภาพเปน Overland flow โดยจะเปนสดสวนกบ Pn และแปรผนโดยตรงกบคาความจความชนสมพทธในดน (L/Lmax) ซงสามารถคานวณไดจากสมการ

รปท 3.3 โครงสรางของแบบจาลอง

nOFOF PTOF

TOFLLCQQ

1

/ max TOFLforL

TOFLforL

max

max

/

/ (1)

OFCQ Overland flow runoff coefficient TOF คาคงททนาเรมแปรสภาพเปน overland flow

ปรมาณนาสวนทกลายเปน interflow จะเปนสดสวนกบปรมาณนาเกบกกชนบน (U)

และข นกบปรมาณความชนในชน Lower zone storage (L/Lmax) ซ งสามารถคานวณไดจากสมการขางลาง

UTIF

TIFLLCKQ IFIF

1/ max

TIFLforL

TIFLforL

max

max

/

/ (2)

IFCK = Time constant for interflow โดยทวไปจะมคาระหวาง 500-1000 ชวโมง TIF = คาคงทสาหรบ root zone ทนาเรมแปรสภาพเปน interflow



ปรมาณนาฝนสวนเกน PN (excess rainfall) สวนทไมกลายเปน overland flow จะ

ไหลซมลงสชน Lower Zone Storage ในปรมาณเทากบ (Pn- QOF) ซงนาสวนนจะแยกลงสชนใตดนท ล กกวาคอ groundwater storage ในปรมาณเทากบ G จะเหลอสวนท อย ใน Lower Zone storage เทากบ DL

โดยท DL = (Pn – QOF) – G (3)

และ TG

TGLLQPG OFn

1

/)( max TGLforL

TGLforL

max

max

/

/ (4)

TG คาคงทสาหรบ root zone ทนาจะเรมไหลซมลงส groundwater storage

( 1TG0 ) ปรมาณการคายระเหยของพช (Evapotranspiration) จะเปนขอมลตวแรกท ตอง

ทราบคาเพอใชในการคานวณในสวนของ surface storage ถาปรมาณนา U นอยกวาปรมาณการคายระเหยน พชจะใชนาจาก Lower zone storage ในอตรา Ea โดยจะเปนสดสวนกบ Ep (Potential Evapo transpiration) ดงน

maxL

LEE pa (5)

Capillary Flux ของนาจาก groundwater table มายง Lower zone storage จะกาหนดใหขนกบความลกของ groundwater table จากระดบผวดน (GWL) และความจความชนสมพทธในชน Lower Zone Storage (L/Lmax) โดยคานวณจาก

daymmGWLFLGWL

LLCAFLUX /1/1 12/1

max

(6)

เมอ = 1.5+0.45 GWLFL1

GWLFL1 คอ คาความลกของ groundwater table ของดนซงทาให capillary flux มคาเทากบ 1 มลลเมตร/วน ในสภาพท Lower Zone Storage แหงสนท (L=0)

ระดบนาใตดนจะคานวณจากปรมาณนาท เพมเขามา คอ G และ capillary flux (CAFLUX) และ base flow(BF) ซง base flow จะคานวณเปนการไหลออกจาก Linear reservoir โดย time constant CKBF

10

BFCKSYGWLGWLBFBF 0

0

GWLBFforGWL

GWLBFforGWL

(7)

เมอ GWL = ความลกของ groundwater table จากระดบผวดน GWLBFO = ความลกนาใตดนมากทสดททาใหเกด base flow Sy = Specific yield ของ groundwater reservoir



การเคลอนตวของปรมาณนาในสวน interflow และ overland flow จะถก routing ในลกษณะของอางเชงเสน 2 ครง ดวยคาคงทของเวลา CK1 และ CK2 CKpar minOFOF CK =

CKpar

minOF

OF minOFOF (8)

เมอ OF = อตราการไหลของ overland flow (มลลเมตร/ชวโมง) CKpar = คาพารามเตอร CK1 หรอ CK2 (ชวโมง) OFmin = ขดจากดตาสดสาหรบ non-linear routing dynamics = 0.4 (มลลเมตร/ชวโมง)

= คาสมประสทธตามพลศาสตรการไหลของ chezy = 0.33

1) พารามเตอรตาง ๆ ของแบบจาลอง NAM มดงน 1. ความจเกบกก (storage capacity)

Umax, Lmax ปรมาณเกบกกสงสดทผวดน (surface) และปรมาณเกบกกสงสดของชนรากพช (root zone storage) ทสามารถเกบกกไวได ตามลาดบ ซงโดยทวไป Umax มคาประมาณ 0.1 Lmax โดยท Lmax มคาประมาณ 100 ถง 250 มลลเมตร

2. สมประสทธของปรมาณการไหลบาบนผวดน (overland flow runoff coefficient) CQOF สมประสทธการไหลบาบนผวดน ซงมคาอยระหวาง 0 ถง 1 ซงขนอยกบ

ลกษณะของดนในพนทลมนาทพจารณา โดยจะมคานอย ถาเปนดนทราย และมคามากถาดนมความสามารถในการเกบกกสง เชน ดนเหนยว

3. คาคงทของเวลาสาหรบการไหลในระหวางชนผวดนกบชนนาใตดน (time constant

for interflow) CKIF จะหาไปพรอม ๆ กบ Umax ซงปรมาณการไหลระหวางชนผวดนกบชนนา

ใตดน (interflow) เทากบ 1/CKIF ซงหมายถงปรมาณของ Umax ทไหลเปนปรมาณการไหลในระหวางชนผวดนกบชนนาใตดน (interflow) ทกชวโมง ปกตแลวจะมความสาคญไมมากนก และมคาอยระหวาง 500 ถง 1,000 ชวโมง

2) พารามเตอรปรมาณการไหลพนฐาน 1. CAREA อตราสวนของพนทระหวางพนทลมนาของนาใตดน (groundwater

Catchments) กบพนทลมนา



2. Sy ผลผลตจาเพาะ (specific yield) ขนอยกบชนดของดน โดยทวไปมคา อยระหวาง 0.01 ถง 0.30

3. CKBF เวลาคงทสาหรบการเคลอนทของปรมาณการไหลพนทฐาน (base Flow) ประมาณไดจากกราฟนาทา (hydrograph) ทโคงการลดลงของ ปรมาณการไหลพนทฐานในชวงฤดแลงหรอดนมสภาพแหง

4. Capillary flux and water logging GWLFL1 ความลกของระดบนาใตดน (groundwater table) ซ งท าให เกด

คาปลลารฟลกซขนมาเทากบ 1 มลลเมตร/วน ในกรณทปรมาณความชนของดนชนบนอยทจดเหยวเฉาถาวร (wilting point)

GWLmin ความลกของนาใตดนตาสดจากระดบนาใตดน ถงการเกบกกบนผวดน และเรมทจะมปรมาณนาไหลออกมา

5. คาเรมตน (Threshold values) TIF, TOF, TG เปนพารามเตอรทมคาเปนบวกและนอยกวา 1 โดยเปนคาเรมตนของ

interflow, overland flow และ recharge ซงคาเหลานจะไมเกดขนในกรณท L/Lmax สวนลางมคานอยกวาคา TIF, TOF และ TG ตามลาดบ

6. Time constant for overland flow routing CK1, CK2 จะขนอยกบขนาดของพนทลมนา และมความเรวเทาไรเมอฝนตก หาคา

โดยการสอบเทยบแบบจาลองทจดสงสด โดยอาจจะกาหนดให CK1 = CK2 เพอใหมพารามเตอรทจะตองสอบเทยบเหลอเพยงคาเดยว

3) การสอบเทยบแบบจาลองโดยวธการทางสถต 3.1) เกณฑการตดสนใจเลอกผลการเทยบมาตรฐานแบบจาลอง ในการสอบเทยบแบบจาลอง การเปรยบเทยบผลปรมาณนาทาทไดจากการคานวณและ

ขอมลนาทาทไดจากการบนทก จะพจารณาคาทางสถตของขอมลทงสองชดเปนเกณฑในการ ตดสนใจไดแก

คาเฉลยของอตราการไหลนาทาทไดจากการคานวณและขอมลทมการบนทกไว

N

i

oio N

QQ

1

(9)

และ

N

i

cic N

QQ

1

(10)

โดยท oQ คอ อตราการไหลเฉลยทมการบนทกไว

cQ คอ อตราการไหลเฉลยทคานวณได

oiQ คอ อตราการไหลรายวนทมการบนทกไว



ciQ คอ อตราการไหลรายวนทคานวณได

N คอ จานวนชวโมงในเหตการณทพจารณา

โดยพจารณาเปอรเซนตแตกตางระหวางคาเฉลยอตราการไหลทไดจากการวด และการคานวณ ซงควรจะมคาไมมาก

% แตกตาง = 100x

Q

QQ

o

co (11)

3.2) คาสมประสทธสหสมพนธ (correlation coefficient) ระหวางอตราการไหลท ไดจากการวดและจากการคานวณ

5.0

1 1

22

1

N

i

N

iccicoi

N

iccicoi

QQxQQ

QQxQQr (12)

โดยคา r มคาระหวาง –1 ถง 1 (-1< r <1) ซงหมายความวา ถา r มคาเขาใกล 1 แสดงวา อตราการไหลทไดจากการวดและจากการคานวณมความสมพนธกนแบบปฏภาคตรง แตถา r มคาเขาใกล –1 แสดงวา อตราการไหลทไดจากการวดและจากการคานวณไมมความปฏสมพนธกน



บทท 4 ผลการศกษาและการวเคราะหขอมล

การพฒนาฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15 ใชการจดทาระบบฐานขอมลแบบ MySQL ซงเปนโปรแกรมระบบจดการฐานขอมล ทพฒนาโดยบรษทมายเอสควแอลเอบ (MySQL AB) มหนาท เกบขอมลอยางเปนระบบ รองรบคาสงเอสควแอล (SQL = Structured Query Language) เปนเครองมอสาหรบเกบขอมล ทตองใชรวมกบเครองมอหรอโปรแกรมอนอยางบรณาการ เพอใหไดระบบงานทรองรบความตองการของผใช เชนทางานรวมกบเครองบรการเวบ (Web Server) เพอใหบรการแกภาษาสครปตททางานฝงเครองบรการ (Server-Side Script) เชน ภาษาพเอชพ ภาษาเอเอสพดอทเนต หรอภาษาเจเอสพ เปนตน หรอทางานรวมกบโปรแกรมประยกต (Application Program) เชน ภาษาวชวลเบสกดอทเนต ภาษาจาวา หรอภาษาซชารป เปนตน โปรแกรมถกออกแบบใหสามารถทางานไดบนระบบปฏบตการทหลากหลาย และเปนระบบฐานขอมลโอเพนซอรlทถกนาไปใชงานมากทสด เพอลดปญหาการใชซอฟแวรละเมดลขสทธ

เมอดาเนนการจดทาระบบฐานขอมลของแตละโครงการชลประทานในเขตสานกชลประทานท 15 ซงแตละโครงการประกอบดวย 4 สวน ไดแก ปรมาณนาผานอาคาร, ตดตามแผนการสงนา (ROS) รายงานการปลกรายสปดาห และการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model

การประมวลผลของระบบฐานขอมล ท ง 3 สวนจะประกอบดวย การนาเขาขอมล การประมวลผลขอมล การแสดงผลขอมล และการวเคราะหขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model

รปท 4.1 องคประกอบของระบบฐานขอมล

4.1 ระบบฐานขอมลปรมาณนาผานอาคาร ระบบฐานขอมลปรมาณนาผานอาคารแสดงปรมาณนาไหลผานอาคารประเภทตางๆ รายวน

รายเดอน และรายป รวมทงปรมาณนาฝนรายวน เปนการตดตามผลการสงนาของแตละวนวาเปนไปตาม ทตองการหรอไม นอกจากนยงเปนการเกบขอมลปรมาณนาทใชในแตละป เพอวางแผนในการสงนา



ในปตอๆ ไป ในสวนระบบฐานขอมลปรมาณนาผานอาคาร ประกอบดวย 3 สวน ไดแก การนาเขาขอมลปรมาณนาผานอาคาร การประมวลผลขอมล และการแสดงผลขอมล

4.1.1 การนาเขาขอมลระบบฐานขอมลปรมาณนาไหลผานอาคาร ซงปรมาณนาผานอาคารแบงออกเปนประเภทยอย 3 ประเภทตามลกษณะของอาคาร

ชลประทาน คอ (1) ระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทานประเภทประตระบายนาชนดบานตรง (Sluice Gate) (2) ระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทานประเภทประตระบายนาชนดบานโคง (Radial Gate) (3) ระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทานประเภทฝายทดนาคอนกรต (Ogree Weir) โดยการนาเขาขอมลเพอจดทาฐานขอมลปรมาณนาไหลผานอาคาร ทง 3 ประเภทแบงขนตอนการทางานออกเปน 3 สวน ไดแก การเพมขอมล การแกไขขอมล การลบขอมล ตามรปทแสดง

รปท 4.2 หนาจอการจดการขอมล Sluice Gate



ภาพท 4.3 หนาจอการเพมขอมล Sluice Gate

รปท 4.4 หนาจอการจดการขอมล Radial Gate



รปท 4.5 หนาจอการเพมขอมล Radial Gate

รปท 4.6 หนาจอการจดการขอมล Ogee Weir



รปท 4.7 หนาจอการเพมขอมล Ogee Weir 4.1.2 การประมวลผลขอมลระบบฐานขอมลปรมาณนาไหลผานอาคาร หลงจากทนาเขาขอมลในระบบฐานขอมลปรมาณนาไหลผานอาคาร ระบบฐานขอมลจะ

ประมวลผลคานวณปรมาณนาไหลผานอาคารประเภทตางๆ ตามลกษณะการไหลซงประกอบดวย การไหลแบบ Free Flow และการไหลแบบ Submerge Flow

การประมวลผลคานวณประมาณนาไหลผานอาคารประเภท Sluice Gate ระบบจะกาหนดคาสมประสทธการไหลของนา (C) เทากบ 0.70, ความกวางทงหมดของบาน

ประตระบายนา (L) เทากบ 10.00 เมตร, คาแรงโนมถวงของโลก (g) เทากบ 9.81 เมตร/วนาท2, จานวนประตระบายนาทงหมด (n) เทากบ 2 บาน และระดบพนหนา ประตระบายนา (Upper Floor Level) เทากบ -5.000 เมตร-รทก. เมอผใชทาการปอนขอมลระบบจะคานวณสตรเพอใสคาขอมลอตโนมตในชองขอมล ซงผใชจะไมสามารถปอนขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได ดงตารางท 4.1

ตารางท 4.1 สตรคานวณตารางขอมล Sluice Gate ลาดบ ชองขอมล สตรคานวณ



1.1) ระดบนาเฉลย (U/S) = AVERAGE(06.00U/S, 17.00U/S) 1.2) ระดบนาเฉลย (D/S) = AVERAGE(06.00D/S, 17.00D/S) 1.3) ผลตาง = ระดบนาเฉลย (U/S) - ระดบนาเฉลย (D/S) 1.4) y1 = ABS(ระดบนาเฉลย (U/S) - Upper Floor Level) 1.5) y3 = ABS(ระดบนาเฉลย (D/S) - Upper Floor Level) 1.6) h = y1 - y3 1.7) จานวนบานระบาย

(ปด) = จานวนประตระบายนาทงหมด (n) - จานวนบานระบาย (เปด)

1.8) อตราการไหล = ถาหมายเหต = ‘Free’ Q CLh 2gy1

ถาหมายเหต = ‘Submerged’ Q CG0L 2g y1 y3

1.9) ปรมาณนาระบาย = ((60*60*เวลาเปด)*อตราการไหล)/1,000,000 1.10) หมายเหต = ถา y3 > ABS(G0 - Upper Floor Level) = ‘Submerged’

ถา y3 <= ABS(G0 - Upper Floor Level) = ‘Free’

การประมวลผลคานวณประมาณนาไหลผานอาคารประเภท Radial Gate ซงระบบจะกาหนดคาคงทของสมการตางๆ ดงน สมประสทธการไหลของนา (C) เทากบ

0.70, ความกวางทงหมดของบาน ประตระบายนา (L) เทากบ 10.00 เมตร, รศมของบานโคง (r) เทากบ 10.00 เมตร, คาแรงโนมถวงของโลก (g) เทากบ 9.81 เมตร/วนาท2, จานวนประตระบายนาทงหมด (n) เทากบ 2 บาน และระดบพนหนา ประตระบายนา (Upper Floor Level) เทากบ -5.000 เมตร-รทก. เมอผใชทาการปอนขอมลระบบจะคานวณสตรเพอใสคาขอมลอตโนมตในชองขอมล ซงผใชจะไมสามารถปอนขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได

ตารางท 4.2 สตรคานวณตารางขอมล Radial Gate ลาดบ ชองขอมล สตรคานวณ 1.1) ระดบนาเฉลย (U/S) = AVERAGE(06.00U/S, 17.00U/S) 1.2) ระดบนาเฉลย (D/S) = AVERAGE(06.00D/S, 17.00D/S) 1.3) ผลตาง = ระดบนาเฉลย (U/S) - ระดบนาเฉลย (D/S) 1.4) y1 = ABS(ระดบนาเฉลย (U/S) - Upper Floor Level)



1.5) y3 = ABS(ระดบนาเฉลย (D/S) - Upper Floor Level) 1.6) h = y1 - y3 1.7) จานวนบานระบาย

(ปด) = คาแรงโนมถวงของโลก (g) - จานวนบานระบาย (เปด)

1.8) อตราการไหล = ถาหมายเหต = ‘Free’ Q CLG0 2gy1


1.9) ปรมาณนาระบาย = ((60*60*เวลาเปด)*อตราการไหล)/1000000 1.10) หมายเหต = ถา y3 > ABS(G0 – จานวนประตระบายนาทงหมด (n)) = ‘Submerged’

ถา y3 <= ABS(G0 - จานวนประตระบายนาทงหมด (n)) = ‘Free’

การประมวลผลคานวณประมาณนาไหลผานอาคารประเภท Ogee Weir ระบบจะกาหนดคาคงทภายในชองขอมลดงน ชองขอสมประสทธเฉลยการไหลของนาผาน

ฝาย (C) เทากบ 3.777 Free 0.650 Submerged, Effective length ของสนฝายทนาไหลผาน (L) เทากบ 10.00 เมตร,ความสงตวฝาย (P) เทากบ 10.00 เมตร, คาแรงโนมถวงของโลก (g) เทากบ 9.81 เมตร/วนาท2, จานวนประตระบายนาทงหมด (n) เทากบ 2 บาน, ความกวางทงหมดของบานระบาย (l) เทากบ 1.00 เมตร,ระดบพนหนาฝาย (U/S Floor Level) เทากบ -5.000 เมตร-รทก. และระดบพนทายฝาย (D/S Floor Level) เทากบ -5.000 เมตร-รทก.เมอผใชทาการปอนขอมลระบบจะคานวณสตรเพอใสคาขอมลอตโนมตในชองขอมล ซงผใชจะไมสามารถปอนขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได โดยจะประกอบไปดวยชองขอมลดงตารางท 4.3

ตารางท 4.3 สตรคานวณตารางขอมล Ogree Weir ลาดบ ชองขอมล สตรคานวณ 1.1) ระดบนาเฉลย

(U/S) = AVERAGE(06.00U/S, 17.00U/S)

1.2) ระดบนาเฉลย (D/S)

= AVERAGE(06.00D/S, 17.00D/S)

1.3) He = - ระดบนาเฉลย (D/S) 1.4) H = ถา ระดบนาเฉลย (U/S) <= ระดบนาเกบกก

= 0 ถา ระดบนาเฉลย (U/S) > ระดบนาเกบกก



= (ระดบนาเฉลย (U/S) - ระดบนาเกบกก) 1.5) จานวนบานระบาย

(ปด) = จานวนประตระบายนาทงหมด (n) - จานวนบานระบาย (เปด)

1.6) อตราการไหลชองระบาย

= 0.6*ความกวางทงหมดของบานระบาย (l)*G0* ((2*คาแรงโนมถวงของโลก (g)* G0)^0.5)* เปดบาน

1.7) ปรมาณนาระบายผานอาคาร

= ถาหมายเหต = ‘Free’ Q 0.5522CLH3/2 + อตราการไหลชองระบาย

ถาหมายเหต = ‘Submerged’ Q CL 2gHe H He/3 + อตราการไหลชองระบาย


= (24*60*60*อตราการไหล)/1,000,000

1.9) หมายเหต = ถา H <= 0 แสดงคา‘นาไมไหลขาม’ ถา H > 0 กรณ 1 ระดบนาเฉลย (D/S) < ระดบนาเกบกก

แสดงคา ‘Free’ กรณ 2 ระดบนาเฉลย (D/S) >= ระดบนาเกบกก

แสดงคา ‘Submerged’ 4.1.3 การแสดงผลขอมลระบบฐานขอมลปรมาณนาไหลผานอาคาร การแสดงผลกราฟประมาณนาไหลผานอาคารประเภท Sluice Gate Radial Gate และ

Ogee Weir ระบบจะแสดงผลขอมลกราฟ 3 ประเภท ไดแก อตราการไหล, ปรมาณนาระบาย และปรมาณนาฝน เปนตน โดยเมอผใชตองการดผลกราฟใหผใชเลอกขอมลเดอน และปพ.ศ. ทตองการดขอมล



รปท 4.8 หนาจอเรยกดกราฟขอมล Sluice Gate



รปท 4.9 หนาจอเรยกดกราฟขอมล Radial Gate

รปท 4.10 หนาจอเรยกดกราฟขอมล Ogee Weir

4.2 ระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา (Reservoir Operation Study, ROS)



ระบบฐานขอมลตดตามการวางแผนจดสรรนาโดยวธ ROS (Reservoir Operation Study) หลงจากทดาเนนการวางแผนการสงนาตลอดทงปแลว ระบบฐานขอมลยงสามารถตดตามผลการสงนาในแตละวน วาเปนไปตามแผนการสงนาทกาหนดหรอไม เพอจะไดหาสาเหตถาหากการสงนาไมเปนไปตามแผน รวมทงการปรบเปลยนแผนการสงนาใหสอดคลองกบสถานการณทเกดขนจรง นอกจากนระบบฐานขอมลนยงสามารถแสดงใหเหนถงประสทธภาของโครงการในเบองตน วาโครงการมประสทธภาพมากนอยเพยงใดโดยเทยบแผนการสงนากบปรมาณนาทสงจรง ในสวนของระบบฐานขอมลนจะประกอบดวย 3 สวน ไดแก การนาเขาขอมลระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา การประมวลผลขอมล และการแสดงผลขอมล

4.2.1 การนาเขาขอมลระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา เมอดาเนนการวางแผนการสงนาในโปรแกรมวางแผนการสงนาของสานกบรหารนาและ

อทกวทยา เรยบรอย จะเขาสระบบตดตามแผนการสงนาตามรปท 4.11

รปท 4.11 การเขาสระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา

รปท 4.12 หนาเวบการเพมขอมลตดตามแผนการสงนา



รปท 4.13 ขอมลทเพมเขาไปในฐานขอมล

รปท 4.14 ขอมลทเพมเขาไปในระบบตลอดฤดการสงนา



รปท 4.15 การตดตามแผนการสงนาโดยบนทกรายวน

4.2.2 การประมวลผลขอมลระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา หลงจากบนทกขอมลการวางแผนการสงนาในระบบฐานขอมลแลว เมอครบฤดการสงนาจะ

สามารถประมวลผลหาประสทธภาพการสงนาของโครงการไดตามชวงเวลาทตองการทราบ ทงฤดแลงและฤดฝนโดยใชสตรการคานวณดงน

ตารางท 4.4 การหาประสทธภาพการสงนาของโครงการ ลาดบ ขอมล สตรคานวณ 1.1) ปรมาณนาตามทฤษฎ

ROS = ผลรวมปรมาณนาทสงตามทฤษฎ ROS ตามชวงเวลา

1.2) ปรมาณนาทสงจรง = ผลรวมปรมาณนาทสงจรง ตามชวงเวลา 1.3) ประสทธภาพโครงการ = ผลรวมปรมาณนาทสงตามทฤษฎ ROS ตามชวงเวลา/ผลรวมปรมาณนา

ทสงจรง ตามชวงเวลา 4.2.3 การแสดงผลขอมลระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา การแสดงผลระบบฐานขอมลตดตามการวางแผนจดสรรนา จะประกอบดวยสามสวน ไดแก

กราฟแสดงผลการสงนารายวนตามแผนการสงนา กราฟแสดงผลการสงนาสะสมตามแผนการสงนา กราฟแสดงผลการสงนารายวนตามทสงจรง

รปท 4.16 กราฟแสดงผลการตดตามการสงนา

4.3 ระบบฐานขอมลการรายงานการปลกพชรายสปดาห



ระบบฐานขอมลการรายงานการปลกพชรายสปดาหเปนการตดตามขอมลวาเปนไปตามแผนทกาหนดหรอไม เพอใหสอดคลองกบแผนการสงนา และความตองการใชนาของพช รวมทงกากบการปลกพชใหเปนไปตามแผนเพอปองกนปญหาการขาดแคลนนา ในสวนระบบฐานขอมลนจะประกอบดวย 2 สวน ไดแก การนาเขาระบบฐานขอมล และการแสดงผล

4.3.1 การนาเขาระบบฐานขอมลการรายงานการปลกพชรายสปดาห เมอเขาสหนาการจดการขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาหจะประกอบไปดวยขอมล

3 สวน ไดแก (1) การเพมขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห (2) การแกไขขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห (3) การลบขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

รปท 4.17 หนาจอการจดการขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห



รปท 4.18 หนาจอเพมขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห



รปท 4.19 หนาจอการแกไขขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห



4.3.2 การแสดงผลระบบฐานขอมลการรายงานการปลกพชรายสปดาห เมอนาเขาขอมลของระบบฐานขอมลการรายงานการปลกพชรายสปดาห ระบบสามารถ

รายงานผลออกมาเปนตารางโดยสามารถแสดงถงรายละเอยดการปลกพชตางๆ รวบรวมไวในฐานขอมลออนไลนเพอเปนสถตการปลกพช และรวมทงสามารถดาวนโหลดเปนไฟล Excel เพอรายงานตอหนวยงานทเกยวของ

รปท 4.20 หนาสงพมพขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

4.4 ระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model

การวเคราะหปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model เปนแบบชนด Lump Model เปนการคาดการณปรมาณนาเบองตนจากปรมาณฝนทตกและอตราการระเหยของคลองทาด ซงระบบฐานขอมลการวเคราะหนไดดาเนนการปรบแกพารามเตอรทเหมาะสมแลว พรอมทงมการสอบเทยบขอมลจากคาทวดไดจรงในสนามและมผลการสอบเทยบเปนทยอมรบไดทางสถต และเพอความสะดวกในการใชงานไดตลอดเวลา ทกสถานทจงทาเปนระบบวเคราะหออนไลนพรอมทงจดเกบในฐานขอมลเปนคลงขอมลยอนหลงตอไป

4.4.1 การนาเขาระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model

ขอมลนาเขาของแบบจาลอง ไดแก ขอมลนาฝนรายวนและปรมาณการระเหยจากถาดรายวน (Potential Evaporation) ผลทไดจากแบบจาลองจะเปนปรมาณนาทารายวน ซงแสดงถง



ลกษณะการเกดของนาทาจากผลของอทกวทยา เชน การเปลยนแปลงความชนในดนและการไหลของนาใตดน ดงรปท 4.21

รปท 4.21 หนาแรกการนาเขาขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลอง



รปท 4.22 หนาจอหลกการนาเขาขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลอง

รปท 4.23 หนาจอเพมขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลอง

4.4.2 รปแบบการประมวลผลระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model

โครงสรางของแบบจาลองเปนการเลยนแบบวฏจกรทางอทกวทยาบนผวดน (รปท 1) โดยนาจะถกเกบกกในแหลงตาง ๆ เรมตงแตฝนทตกลงมาจะถกดกโดยพช และขงตามทลมในบรเวณชนผวดนอยในรปของ surface storage โดยมคาเกบกกสงสดเทากบ Umax ซงปรมาณนาใน surface storage (U) จะลดลงอยางตอเนองโดยการระเหย การใชนาของพช และการไหลในแนวราบ ( interflow) ปรมาณนาในชนนจะเพมขน เนองจากปรมาณฝน แตเมอปรมาณนาขนถงระดบ Umax นาสวนเกน Pn จะไหลออกในลกษณะ Overland flow และมบางสวนไหลซมส Lower Zone Storage และ Groundwater storage

Qof จะเปนสวนของ Pn ทแปรสภาพเปน Overland flow โดยจะเปนสดสวนกบ Pn และแปรผนโดยตรงกบคาความจความชนสมพทธในดน (L/Lmax) ซงสามารถคานวณไดจากสมการ



รปท 4.24 โครงสรางของแบบจาลอง

nOFOF PTOF

TOFLLCQQ

1

/ max TOFLforL

TOFLforL

max

max

/

/ (1)

OFCQ Overland flow runoff coefficient TOF คาคงททนาเรมแปรสภาพเปน overland flow

ปรมาณนาสวนทกลายเปน interflow จะเปนสดสวนกบปรมาณนาเกบกกชนบน (U)

และข นกบปรมาณความชนในชน Lower zone storage (L/Lmax) ซ งสามารถคานวณไดจากสมการขางลาง

UTIF

TIFLLCKQ IFIF

1/ max

TIFLforL

TIFLforL

max

max

/

/ (2)

IFCK = Time constant for interflow โดยทวไปจะมคาระหวาง 500-1,000 ชวโมง TIF = คาคงทสาหรบ root zone ทนาเรมแปรสภาพเปน interflow

ปรมาณนาฝนสวนเกน PN (excess rainfall) สวนทไมกลายเปน overland flow จะไหลซมลงสชน Lower Zone Storage ในปรมาณเทากบ (Pn- QOF) ซงนาสวนนจะแยกลงสชนใตดนท ล กกวาคอ groundwater storage ในปรมาณเทากบ G จะเหลอสวนท อย ใน Lower Zone storage เทากบ DL

โดยท DL = (Pn – QOF) – G (3)

และ TG

TGLLQPG OFn

1

/)( max TGLforL

TGLforL

max

max

/

/ (4)



TG คาคงทสาหรบ root zone ทนาจะเรมไหลซมลงส groundwater storage

( 1TG0 ) ปรมาณการคายระเหยของพช (Evapotranspiration) จะเปนขอมลตวแรกท ตอง

ทราบคาเพอใชในการคานวณในสวนของ surface storage ถาปรมาณนา U นอยกวาปรมาณการคายระเหยน พชจะใชนาจาก Lower zone storage ในอตรา Ea โดยจะเปนสดสวนกบ Ep (Potential Evapo transpiration) ดงน

maxL

LEE pa (5)

Capillary Flux ของนาจาก groundwater table มายง Lower zone storage จะกาหนดใหขนกบความลกของ groundwater table จากระดบผวดน (GWL) และความจความชนสมพทธในชน Lower Zone Storage (L/Lmax) โดยคานวณจาก

1

2/1max/1 GWLFL

GWLLLCAFLUX (6)

เมอ = 1.5+0.45 GWLFL1

GWLFL1 คอ คาความลกของ groundwater table ของดนซงทาให capillary flux มคาเทากบ 1 มลลเมตร/วน ในสภาพท Lower Zone Storage แหงสนท (L=0)

ระดบนาใตดนจะคานวณจากปรมาณนาท เพมเขามา คอ G และ capillary flux (CAFLUX) และ base flow (BF) ซง base flow จะคานวณเปนการไหลออกจาก Linear reservoir โดย time constant CKBF

10

BFCKSYGWLGWLBFBF 0

0

GWLBFforGWL

GWLBFforGWL

(7)

เมอ GWL = ความลกของ groundwater table จากระดบผวดน GWLBFO = ความลกนาใตดนมากทสดททาใหเกด base flow Sy = Specific yield ของ groundwater reservoir

การเคลอนตวของปรมาณนาในสวน interflow และ overland flow จะถก routing ในลกษณะของอางเชงเสน 2 ครง ดวยคาคงทของเวลา CK1 และ CK2 CKpar minOFOF CK =

CKpar

minOF

OF minOFOF (8)

เมอ OF = อตราการไหลของ overland flow (มลลเมตร/ชวโมง)



CKpar = คาพารามเตอร CK1 หรอ CK2 (ชวโมง) OFmin = ขดจากดตาสดสาหรบ non-linear routing dynamics = 0.4 (มลลเมตร/ชวโมง)

= คาสมประสทธตามพลศาสตรการไหลของ chezy = 0.33

4.4.3 รปแบบการแสดงผลระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model

การแสดงผลแบบแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model แสดงผลเปนเสนกราฟทงหมด 4 เสน ประกอบดวย Interflow Baseflow Overlandflow และ Totalflow มหนวยเปนลกบาศกเมตรตอวนาทโดยเปรยบเทยบกบความจของลานาทจดตรวจวดวามากกวาหรอไม ในกรณมากกวาความจของลานา จะทาใหนาไหลบาขามตลงเกดนาทวม ซงในแบบจาลองนสามารถวเคราะหระยะเวลาการเดนทางของนาทอตราการการไหลสงสดทจดตรวจวด เพอเปนการเตอนภยลวงหนา และเตรยมความพรอมรบสถานการณ

4.4.3.1 การสอบเทยบแบบจาลอง เมอดาเนนการจดทาแบบจาลองเสรจจะตองมการสอบเทยบขอมลโดยการนาขอมลท

คานวณไดเปรยบเทยบกบขอมลท วดจรงในสนาม โดยการใชชดขอมลฝนและอตราการระเหย ระหวางวนท 21 มนาคม – 30 มนาคม 2554 ระยะเวลา 11 วน ทสถานวดนาฝน นาทา X200 ซงเกดนาทวมเทศบาลนครนครศรธรรมราช

รปท 4.25 กราฟแสดงผลการเปรยบเทยบขอมลระหวางการคานวณและวดจรงในสนาม

0.0050.00

100.00150.00200.00250.00300.00350.00400.00450.00

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ปรมาณนา M3/s

วน

กราฟเปรยบเทยบปรมาณนาระหวางการคานวณและวดจรงในสนาม

คานวณ

วดจรง



ในการสอบเทยบแบบจาลอง การเปรยบเทยบผลปรมาณนาทาทไดจากการคานวณและ ขอมลนาทาทไดจากการบนทก จะพจารณาคาทางสถตของขอมลทงสองชดเปนเกณฑในการ ตดสนใจ ไดแก คาเฉลยของอตราการไหลนาทาทไดจากการคานวณและขอมลทมการบนทกไว

N

i

oio N

QQ

1

= 162.94

N

i

cic N

QQ

1

= 154.56

% แตกตาง = 100x

Q

QQ

o

co

= ((162.94-154.56)/154.56)x100 = 5.42 %

คาความแตกตางนอยกวา 10 % อยในเกณฑทยอมรบได 4.3.3.2 การนาแบบไปใชในการคาดการณในสถานการณทยงไมเกด

ในการนาแบบจาลองไปคาดการณปรมาณนาทจะเกดขนในอนาคต สามารถนาปรบใชโดยการใสคาปรมาณฝนทจะตก และอตราการระเหย 8.00 มลลเมตรตอวน เชนคาดการณฝนตกในพายลกหนง เทากบ 50 60 200 260 140 128 126 128 และ 30 มลลเมตรตอวน ตกตดตอกน 9 วน ปรมาณนาจะสงสดวนท 9 หลงจากเรมเกดพาย เทากบ 399.41 ลกบาศกเมตรตอวนาท

รปท 4.26 กราฟแสดงผลคาดการณ



บทท 5 สรปผลการศกษา ปญหาอปสรรค และขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการศกษา การพฒนาระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15 เพอเปนเครองมอในการบรหารจดการ เปนเครองมอตดสนบนพนฐานสถตทจดเกบอยางเปนระบบในฐานขอมล โดยการจดทาระบบฐานขอมลในการศกษานไดดาเนนการโครงการนารอง (Pilot Project) ของโครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนบน ซงประกอบดวย 4 สวน ไดแก ระบบฐานขอมลปรมาณนาผานอาคาร ระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS) ระบบฐานขอมลการรายงานการปลกรายสปดาห ระบบฐานขอมลตดตามประสทธภาพของโครงการ อกสวนหนงทายสดไดแก ระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model ดาเนนการศกษาในคลองทาด โครงการสงนาและบารงรกษานครศรธรรมราช

5.1.1 ระบบฐานขอมลปรมาณนาผานอาคาร โครงการสงนาและบารงรกษาลมนาปากพนงตอนบน ประกอบดวยอาคารชลประทาน

ซงประกอบดวยประตประเภทตางๆ เชน ปรมาณนาไหลผาน River Outlet ของอางเกบนาหวยนาใส จากการรายงานในระบบฐานขอมลพบวาประมาณการไหลสะสมของนาผาน River Outlet ชนดทอกลม ในป 2555 เทากบ 104.904 ลานลกบาศกเมตร และบรเวณจดทตงอาคารมปรมาณนาฝนสะสมทงปเทากบ 1,847 มลลเมตร ประตระบายนาชะอวด แพรกเมองจากการรายงานในระบบฐานขอมลพบวาประมาณการไหลสะสมของนาผานประตระบายนา Sluice Gate ในป 2555 เทากบ 376.808 ลานลกบาศกเมตร และบรเวณจดทตงอาคารมปรมาณนาฝนสะสมทงป เทากบ 2,092.1 มลลเมตร จากขอมลในฐานขอมลดงกลาว ทาใหทราบปรมาณนาทไหลสะสมผานอาคารตางๆ ทกปในฐานขอมล เพอเปนขอมลในการวางแผนในการบรหารจดการนาในปตอๆ ไป นอกจากนระบบฐานขอมลยงสามารถพมพรายงานตามแบบฟอรม สามารถนาเสนอตอผบรหาร เพอตดตามขอมลปรมาณนาผานอาคารในรปแบบรายงานปกต

5.1.2 ระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS) เมอดาเนนการวางแผนการสงนาตามโปรแกรม Reservoir Operation Study (ROS)

ของสานกบรหารจดการนาและอทกวทยา (สบอ.) จะเปนการวางแผนสงนาตามความตองการใชนาของพชชนดตางๆ ทอยในพนทสงนาของอางเกบนาหวยนาใส ซงจากระบบฐานขอมลการวางแผนการสงนา ป 2554/2555 พบวาการสงนาจรงกบแผนคอนขางจะสอดคลองกน ซงโดยกอนทจะดาเนนการจดทาระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS) แผนการสงนาจะจดเกบในรปแบบไฟล excel ไมมการออนไลนขอมล (Offline Program) เมอดาเนนการจดทาระบบฐานขอมลแลวเสรจทาใหการตดตามแผนการสงนาสามารถทาไดทกท ผบรหารสามารถตดตามแผนและผลการสงนาไดในระบบฐานขอมลออนไลน และการพมพรายงานนาเสนอ ซงหากไมเปนไปตามแผนสามารถสงการใหตรวจสอบไดทนทวงท รวมทงสามารถปรบเปลยนแผนการสงนาใหเปนไปตามความเหมาะสมของสถานการณ

5.1.3 ระบบฐานขอมลการรายงานการปลกรายสปดาห



ระบบฐานขอมลการรายงานการปลกรายสปดาห เปนการรายงานผลการปลกพชชนดตางๆในพนทสงนา ของอางเกบนาหวยนาใส เปนระบบรายงานเพอการตรวจสอบวาชนดพช ปรมาณ ทปลก เปนไปตามทกาหนดหรอไม เพอเปนการปองกนการขาดแคลนนา เนองจากปลกพชไมตรงชนดหรอมปรมาณการปลกมากเกนไป เชน ขอมลระบบฐานขอมลการรายงานการปลกรายสปดาหท 45 ป 2554/2555 วนท 5-11 กนยายน 2554 พบวา มการปลกยางพาราเทากบ 17,100 ไร ปลกผก เทากบ 316 ไร เปนตน นอกจากจะเปนการตดตามผลแลว ยงสามารถเกบไวเปนสถต ยงสามารถพจารณารวมกบระบบฐานขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS) เพอวางแผนการสงนาในฤดกาลตอไป และยงสามารถพมพรายงานตามรปแบบกาหนด เพอนาเสนอตอไป

5.1.4 ระบบฐานขอมลตดตามประสทธภาพของโครงการ ระบบฐานขอมลตดตามประสทธภาพของโครงการ เปนระบบฐานขอมลทตดตาม

ประสทธภาพโครงการอางเกบนาหวยนาใสแบบอตโนมตทกชวงเวลาทตองการตดตามผล ตามตวชวดทสานกชลประทานท 15 รบรองปฏบตการกบกรมชลประทาน ซงการทระบบฐานขอมลสามารถตดตามไดทกชวงเวลา ซงในป 2555 ประสทธภาพโครงการ เทากบ 0.86 ประสทธภาพราย 6 เดอน เทากบ 0.85 และ 0.86 ซงจะเปนการกากบตรวจสอบตวชวดใหเปนไปตามคาทกาหนด ถาหากบางชวงเวลามคาตากวาทกาหนดกสามารถปรบแกเพอใหเปนไปตามทกาหนด เชน กากบใหปลกพชตามแผน การสงนา และกากบการสงนาตามแผนการสงนา

5.1.5 ระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model

ระบบฐานขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา NAM Model เปนเครองมอเบองตนในการคานวณปรมาณนาไหลผานหนาตด ดาเนนการศกษาในคลองทาด โครงการสงนาและบารงรกษาลมนานครศรธรรมราช จากการศกษาไดใชขอมลชวงเวลาทฝนตกเกดนาทวมเทศบาลนครนครศรธรรมราชในชวง ระหวางวนท 21 – 31 มนาคม 2554 ระยะเวลา 11 วน ทสถานวดนาฝน นาทา X200 วดนาไดปรมาณนาสงสด 381.45 ลกบาศกเมตรตอวนาท เมอวนท 25 มนาคม 2554 เปรยบเทยบกบผลการคานวณเทากบ 358.17 ลกบาศกเมตรตอวนาท เมอวนท 25 มนาคม 2554 มคาและวนเวลาทใกลเคยงกน คาความคลาดเคลอน เทากบ 5.42% นอยกวาอยในชวงทยอมรบได ซงในการใชงานจรงจะสามารถเตอนภยไดเบองตนวานาลนตลงไปทวมพนทบานเรอนของราษฎร เพอเตรยมพรอมในการรบมอไดทนทวงท นอกจากน ยงสามารถสมมตสถานการณฝนตก เพอจาลองเหตการณและคาดการณปรมาณนา ในปรมาณฝนทตกและระยะเวลาทแตกตางกน ซงจากการสมมตเทากบ 50 60 200 260 140 128 126 128 และ 30 มลลเมตรตอวน ตกตดตอกน 9 วน ปรมาณนาจะสงสดวนท 9 หลงจากเรมเกดพาย เทากบ 399.41 ลกบาศกเมตรตอวนาท 5.2 ปญหาอปสรรค เนองจากระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในเขตสานกชลประทานท 15 เปนระบบฐานขอมลเวบเบสออนไลนบางครงจะประสบปญหาในการเขาถงระบบฐานขอมลไมไดในกรณทระบบอนเตอรเนตมปญหา ทาใหการตดตามขาดความตอเนอง และรปแบบเมนตางๆ ยงไมเปนทคนเคยกบ



ผใช ซงจะตองพฒนาปรบปรงระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนาในพนทสานกชลประทานท 15 ใหเพอเหมาะสมกบผใชและมความครบถวนของขอมล ในสวนของการคาดการณปรมาณนาในคลองโดยแบบจาลองนาฝน นาทา อาจจะคลาดเคลอนจากขอมลทวดจรงในสนาม เนองจากสถานวดนาไมไดอยทตนนา แตความคลาดเคลอนอยในเกณฑทยอมรบได 5.3 ขอเสนอแนะ

5.3.1 เมอดาเนนการจดทาฐานขอมลผใชระบบจะตองปอนขอมลสมาเสมอเพอใหมสถตตางๆ ไวเปนขอมลในการตดสนใจ

5.3.2 ควรนาไปขยายผลเพอใชดาเนนการใหครอบคลมทกโครงการชลประทานในระยะตอไป 5.3.3 ในการคาดการณปญหาใดๆ ไมวาจะใชวธใดในการคาดการณจาเปนตองพจารณา

สถานการณและลกษณะของปญหาทตองการคาดการณใหชดเจน

1

คมอการทางานของระบบการพฒนาระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนา ในพนทสานกชลประทานท 15

1. ปอนขอมลบญชผใช (admin) และรหสผาน (admin) เพอเขาสระบบ

ภาพท 1 หนาจอหลก

2. เลอกโครงการทตองการปรบแกไข

ภาพท 2 เลอกโครงการทตองการ

2

3. เลอกโครงการยอยทตองการ โดยระบบจะแบงขอมลออกเปน 3 โครงการ ไดแก ปรมาณนาผานอาคาร, ตดตามแผนการสงนา (ROS) และรายงานการปลกรายสปดาห เปนตน

ภาพท 3 เลอกโครงการยอย

4. เลอกโครงการปรมาณนาผานอาคาร ซงปรมาณนาผานอาคารแบงออกเปนประเภทยอย 5 ประเภทตามแตละประเภท คอ

4.1. ระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทานประเภทประตระบายนาชนดบานตรง (Slide Gate)

4.2. ระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทานประเภทประตระบายนาชนดบานโคง (Radial Gate)

4.3. ระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทานประเภทฝายทดนาคอนกรต (Ogree Weir)

3

ภาพท 4 โครงการปรมาณนาผานอาคาร

4.1. การจดการขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทานประเภทประตระบายนาชนดบานตรง (Slide Gate) แบงขนตอนการทางานออกเปน 4 สวน (ดงภาพท 5) ไดแก

1) การเพมขอมล Slide Gate 2) การแกไขขอมล Slide Gate 3) การลบขอมล Slide Gate 4) การแสดงผลกราฟขอมล Slide Gate

4

ภาพท 5 หนาจอการจดการขอมล Slide Gate

1) การเพมขอมล Slide Gate เมอผใชตองการเพมขอมล Slide Gate ใหผใชกด ‘เพมขอมล’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการเพมขอมลดงภาพท 6

5

ภาพท 6 หนาจอการเพมขอมล Slide Gate

6

ซงระบบจะกาหนดคาสมประสทธการไหลของนา (C) เทากบ 0.70, ความกวางทงหมดของบาน ปตร.(L) เทากบ 10.00 เมตร, คาแรงโนมถวงของโลก (g) เทากบ 9.81 เมตร/วนาท2, จานวนประตระบายนาทงหมด (n) เทากบ 2 บาน และระดบพนหนา ปตร. (Upper Floor Level) เทากบ -5.000 เมตร-รทก. เมอผใชทาการปอนขอมลระบบจะคานวณสตรเพอใสคาขอมลอตโนมตในชองขอมล ซงผใชจะไมสามารถปอนขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได ดงตารางท 1 ตารางท 1 สตรคานวณตารางขอมล Slide Gate

ลาดบ

ชองขอมล สตรคานวณ

1.1) ระดบนาเฉลย (U/S) = AVERAGE(06.00U/S, 17.00U/S) 1.2) ระดบนาเฉลย (D/S) = AVERAGE(06.00D/S, 17.00D/S) 1.3) ผลตาง = ระดบนาเฉลย (U/S) - ระดบนาเฉลย (D/S) 1.4) y1 = ABS(ระดบนาเฉลย (U/S) - Upper Floor Level) 1.5) y3 = ABS(ระดบนาเฉลย (D/S) - Upper Floor Level) 1.6) h = y1 - y3 1.7) จานวนบานระบาย

(ปด) = จานวนประตระบายนาทงหมด (n) - จานวนบาน

ระบาย (เปด) 1.8) อตราการไหล = ถาหมายเหต = ‘Free’

Q CLh 2gy1 ถาหมายเหต = ‘Submerged’

Q CG0L 2g y1 y3 1.9) ปรมาณนาระบาย = ((60*60*เวลาเปด)*อตราการไหล)/1000000

1.10) หมายเหต = ถา y3 > ABS(G0 - Upper Floor Level) = ‘Submerged’ ถา y3 <= ABS(G0 - Upper Floor Level) = ‘Free’

เมอปอนขอมลเรยบรอยแลวใหกดปม ‘ยนยนการเพมขอมล’ จากนนระบบจะทาการเพมขอมลเขาสระบบ

2) การแกไขขอมล Slide Gate เมอผใชตองการแกไขขอมล Slide Gate ใหผใชกด ‘ ’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการแกไขขอมล ดงภาพท 7 ซงผใชจะไมสามารถแกไขขอมลภายในชองทม

7

การคานวณสตรได โดยประกอบไปดวยชองขอมลระดบนาเฉลย (U/S และ D/S), ผลตาง, y1, y3, h, จานวนบานระบาย (ปด), อตราการไหล, ปรมาณนาระบาย และหมายเหต

8

ภาพท 7 หนาการแกไขขอมล Slide Gate

9

เมอแกไขขอมลเรยบรอยแลวใหกดปม ‘ยนยนการแกไขขอมล’ จากนนระบบจะทาการแกไขขอมลภายในระบบ

3) การลบขอมล Slide Gate เมอผใชตองการลบขอมลใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะทาการลบขอมลออกจากระบบ

4) การแสดงผลกราฟขอมล Slide Gate ระบบจะแสดงผลขอมลกราฟ 3 ประเภท ไดแก อตราการไหล, ปรมาณนาระบาย และปรมาณนาฝน เปนตน โดยเมอผใชตองการดผลกราฟใหผใชเลอกขอมลเดอน และปพ.ศ.ทตองการจากนนกดปม ‘เรยกด’ (ดงภาพท 8) จากนนระบบจะทาการแสดงกราฟตามทผใชไดเลอกไว (ดงภาพท 9)

ภาพท 8 หนาจอเรยกดกราฟขอมล Slide Gate

10

ภาพท 9 ตวอยางกราฟแสดงขอมลอตราการไหลของ Slide Gate ประจาเดอนมกราคม พ.ศ.2523

4.2. การจดการขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทานประเภทประตระบายนาชนดบานโคง (Radial Gate) แบงขนตอนการทางานออกเปน 4 สวน (ดงภาพท 10) ไดแก

1) การเพมขอมล Radial Gate 2) การแกไข ขอมล Radial Gate 3) การลบขอมล Radial Gate 4) การแสดงผลกราฟขอมล Radial Gate

11

ภาพท 10 หนาจอการจดการขอมล Radial Gate

1) การเพมขอมล Radial Gate เมอผใชตองการเพมขอมล Radial Gate ใหผใชกดปม ‘เพมขอมล’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการเพมขอมลดงภาพท 11

12

ภาพท 11 หนาจอเพมขอมล Radial Gate

13

ซงระบบจะกาหนดคาคงทของสมการตางๆ ดงน สมประสทธการไหลของนา (C) เทากบ 0.70, ความกวางทงหมดของบาน ปตร.(L) เทากบ 10.00 เมตร, รศมของบานโคง (r) เทากบ 10.00 เมตร, คาแรงโนมถวงของโลก (g) เทากบ 9.81 เมตร/วนาท2, จานวนประตระบายนาทงหมด (n) เทากบ 2 บาน และระดบพนหนา ปตร. (Upper Floor Level) เทากบ -5.000 เมตร-รทก. เมอผใชทาการปอนขอมลระบบจะคานวณสตรเพอใสคาขอมลอตโนมตในชองขอมล ซงผใชจะไมสามารถปอนขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได ตารางท 2 สตรคานวณตารางขอมล Radial Gate

ลาดบ ชองขอมล สตรคานวณ 1.1) ระดบนาเฉลย

(U/S) = AVERAGE(06.00U/S, 17.00U/S)

1.2) ระดบนาเฉลย (D/S)

= AVERAGE(06.00D/S, 17.00D/S)

1.3) ผลตาง = ระดบนาเฉลย (U/S) - ระดบนาเฉลย (D/S) 1.4) y1 = ABS(ระดบนาเฉลย (U/S) - Upper Floor Level) 1.5) y3 = ABS(ระดบนาเฉลย (D/S) - Upper Floor Level) 1.6) h = y1 - y3 1.7) จานวนบานระบาย

(ปด) = คาแรงโนมถวงของโลก (g) - จานวนบานระบาย (เปด)

1.8) อตราการไหล = ถาหมายเหต = ‘Free’ Q CLG0 2gy1


1.9) ปรมาณนาระบาย = ((60*60*เวลาเปด)*อตราการไหล)/1000000 1.10) หมายเหต = ถา

y3 > ABS(G0 – จานวนประตระบายนาทงหมด (n)) = ‘Submerged’ ถา y3 <= ABS(G0 - จานวนประตระบายนาทงหมด (n)) = ‘Free’


2) การแกไขขอมล Radial Gate

14

เมอผใชตองการแกไขขอมล Radial Gate ใหผใชกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการแกไขขอมล ดงภาพท 12 ซงผใชจะไมสามารถแกไขขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได โดยจะประกอบไปดวยชองขอมลระดบนาเฉลย (U/S และ D/S), ผลตาง, y1, y3, h, จานวนบานระบาย (ปด), อตราการไหล, ปรมาณนาระบาย และหมายเหต

15

ภาพท 12 หนาการแกไขขอมล Radial Gate

16


3) การลบขอมล Radial Gate เมอผใชตองการลบขอมลใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะทาการลบขอมลออกจากระบบ

4) การแสดงผลกราฟขอมล Radial Gate ระบบจะแสดงผลขอมลกราฟ 3 ประเภท ไดแก อตราการไหล, ปรมาณนาระบาย และปรมาณนาฝน เปนตน โดยเมอผใชตองการดผลกราฟใหผใชเลอกขอมลเดอน และปพ.ศ.ทตองการจากนนกดปม ‘เรยกด’ (ดงภาพท 13) จากนนระบบจะทาการแสดงกราฟตามทผใชไดเลอกไว (ดงภาพท 14)

17

ภาพท 13 หนาจอเรยกดกราฟขอมล Radial Gate

ภาพท 14 ตวอยางกราฟแสดงขอมลอตราการไหลของ Radial Gate ประจาเดอนมกราคม พ.ศ.2523

4.3. การจดการขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทานประเภทฝายทดนาคอนกรต (Ogree Weir) แบงขนตอนการทางานออกเปน 4 สวน (ดงภาพท 15) ไดแก

1) การเพมขอมล Ogree Weir 2) การแกไข ขอมล Ogree Weir 3) การลบขอมล Ogree Weir 4) การแสดงผลกราฟขอมล Ogree Weir

18

ภาพท 15 หนาจอการจดการขอมล Ogree Weir

1) การเพมขอมล Ogree Weir เมอผใชตองการเพมขอมล Ogree Weir ใหผใชกดปม ‘เพมขอมล’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการเพมขอมลดงภาพท 16

19

ภาพท 16 หนาจอเพมขอมล Ogree Weir

20

ซงระบบจะกาหนดคาคงทภายในชองขอมลดงน ชองขอสมประสทธเฉลยการไหลของนาผานฝาย (C) เทากบ 3.777 Free 0.650 Submerged, Effective length ของสนฝายทนาไหลผาน (L) เทากบ 10.00 เมตร,ความสงตวฝาย (P) เทากบ 10.00 เมตร, คาแรงโนมถวงของโลก (g) เทากบ 9.81 เมตร/วนาท2, จานวนประตระบายนาทงหมด (n) เทากบ 2 บาน, ความกวางทงหมดของบานระบาย (l) เทากบ 1.00 เมตร,ระดบพนหนาฝาย (U/S Floor Level) เทากบ -5.000 เมตร-รทก. และระดบพนทายฝาย (D/S Floor Level) เทากบ -5.000 เมตร-รทก. เมอผใชทาการปอนขอมลระบบจะคานวณสตรเพอใสคาขอมลอตโนมตในชองขอมล ซงผใชจะไมสามารถปอนขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได โดยจะประกอบไปดวยชองขอมลดงตารางท 3 ตารางท 3 สตรคานวณตารางขอมล Ogree Weir

ลาดบ

ชองขอมล สตรคานวณ

1.1) ระดบนาเฉลย (U/S) = AVERAGE(06.00U/S, 17.00U/S) 1.2) ระดบนาเฉลย (D/S) = AVERAGE(06.00D/S, 17.00D/S) 1.3) He = - ระดบนาเฉลย (D/S) 1.4) H = ถา ระดบนาเฉลย (U/S) <= ระดบนาเกบกก

= 0 ถา ระดบนาเฉลย (U/S) > ระดบนาเกบกก

= (ระดบนาเฉลย (U/S) - ระดบนาเกบกก) 1.5) จานวนบานระบาย

(ปด) = จานวนประตระบายนาทงหมด (n) - จานวนบานระบาย

(เปด) 1.6) อตราการไหลชอง

ระบาย = 0.6*ความกวางทงหมดของบานระบาย (l)*G0*

((2*คาแรงโนมถวงของโลก (g)* G0)^0.5)* เปดบาน


= ถาหมายเหต = ‘Free’ Q 0.5522CLH3/2 +

อตราการไหลชองระบาย ถาหมายเหต = ‘Submerged’

Q CL 2gHe H He/3 + อตราการไหลชองระบาย


= (24*60*60*อตราการไหล)/1000000

21

1.9) หมายเหต = ถา H <= 0 แสดงคา‘นาไมไหลขาม’

ถา H > 0 กรณ 1 ระดบนาเฉลย (D/S) < ระดบนาเกบกก

แสดงคา ‘Free’ กรณ 2 ระดบนาเฉลย (D/S) >= ระดบนาเกบกกแสดงคา ‘Submerged’


2) การแกไขขอมล Ogree Weir เมอผใชตองการแกไขขอมล Ogree Weir ใหผใชกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการแกไขขอมล ดงภาพท 17 ซงผใชจะไมสามารถแกไขขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได โดยประกอบไปดวยชองขอมลระดบนาเฉลย (U/S และ D/S), He, H, จานวนบานระบาย (ปด), อตราการไหลชองระบาย, อตราการไหล, ปรมาณนาระบายผานอาคาร และหมายเหต

22

ภาพท 17 หนาการแกไขขอมล Ogree Weir

23


3) การลบขอมล Ogree Weir เมอผใชตองการลบขอมลใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะทาการลบขอมลออกจากระบบ

4) การแสดงผลกราฟขอมล Ogree Weir ระบบจะแสดงผลขอมลกราฟ 3 ประเภท ไดแก อตราการไหล, ปรมาณนาระบายผานอาคาร และปรมาณนาฝน เปนตน โดยเมอผใชตองการดผลกราฟใหผใชเลอกขอมลเดอน และปพ.ศ.ทตองการแลวกดปม ‘เรยกด’ (ดงภาพท 18) จากนนระบบจะทาการแสดงกราฟตามทผใชไดเลอกไว (ดงภาพท 19)

24

ภาพท 18 หนาจอเรยกดกราฟขอมล Ogree Weir

ภาพท 19 ตวอยางกราฟแสดงขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน

ประเภทฝายทดนาคอนกรต (Ogree Weir) ประจาเดอนมกราคม พ.ศ.2523

5. การจดการขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS) เมอผใชเขาสหนาจอขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS) ซงผใชสามารถเพมขอมลไดโดยการ uplode ดงน

ภาพท 20 หนาจอเขาสขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS)

25

ภาพท 21 หนาจอขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS)

ผใชคดลอกขอมลจาก Excel ลงในชองขอมลอพโหลดขอมล ซงประกอบดวยขอมลวนท, ขอมลปรมาณการสงนา และปรมาณการสงนาสะสม เปนตน ดงภาพท 23

26

ภาพท 22 การคดลอกขอมลวนท, ขอมลปรมาณการสงนา และปรมาณการสงนาสะสมจาก Excel

ภาพท 23 แสดงการคดลอกขอมลจาก Excel ลงในชองขอมลอพโหลดขอมล

จากนนใหผใชกดปม ‘uplode’ ระบบจะทาการเพมขอมลลงสระบบ และแสดงผลออกมาดงภาพท 24

27

ภาพท 24 ผลการอพโหลดขอมล

เมอผใชตองการแกไขขอมลใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการแกไขขอมล ดงภาพท 25

ภาพท 25 หนาจอการแกไขขอมล

เมอแกไขขอมลเรยบรอยแลวใหกดปม ‘ยนยนการแกไขขอมล’ จากนนระบบจะทาการแกไขขอมลภายในระบบ หากผใชตองการลบขอมลใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะทาการลบขอมลออกจากระบบ

28

ผใชสามารถดกราฟขอมลได โดยการปม ‘แสดงผลกราฟ’ จากนนระบบจะแสดงผลเปนกราฟดงภาพท 26 ซงจะแสดงขอมลกราฟจานวน 365 วน โดยจะประกอบไปดวยเสนกราฟจานวน 3 เสน ไดแก กราฟปรมาณการสงนา (สนาเงน), ปรมาณการสงนาสะสม (สแดง) และสงนารายวน (สเขยว) เปนตน

ภาพท 26 กราฟแสดงขอมลตดตามแผนการสงนา (ROS)

6. การจดการขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห เมอผใชขาสหนาการจดการขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาหจะประกอบไปดวยขอมล 5 สวน ไดแก

1) การเพมขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห 2) การพมพขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห 3) การดาวนโหลดขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห 4) การแกไขขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห 5) การลบขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

ภาพท 27 หนาจอการจดการขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

29

1) การเพมขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห เมอผใชตองการเพมขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาหใหผใชกดปม ‘เพมขอมล’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการเพมขอมลดงภาพท 28

30

ภาพท 28 หนาจอเพมขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

31


2) การพมพขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห เมอผใชตองการพมพขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาหใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะแสดงหนาจอตวอยางกอนพมพใหกดปม ‘พมพเอกสาร’ ดงภาพท 29

ภาพท 29 หนาจอตวอยางกอนพมพขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

จากนนระบบจะแสดงคาสงพมพดงภาพท 30

ภาพท 30 หนาสงพมพขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

3) การดาวนโหลดขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

32

เมอผใชตองการดาวนโหลดขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาหใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะดาวนโหลดขอมลลงในเครองคอมพวเตอร ดงภาพท 31

ภาพท 31 การดาวนโหลดขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

4) การแกไขขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห เมอผใชตองการแกไขขอมลใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการแกไขขอมล ดงภาพท 32

33

ภาพท 32 หนาจอแกไขขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห

34

5) การลบขอมลรายงานการปลกพชรายสปดาห เมอผใชตองการลบขอมลใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะทาการลบขอมลออกจากระบบ

7. การจดการขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบสเหลยม) แบงขนตอนการทางานออกเปน 4 สวน (ดงภาพท 33) ไดแก

1) การเพมขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบสเหลยม)

2) การแกไข ขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบสเหลยม)

3) การลบขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบสเหลยม)

4) การแสดงผลกราฟขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบสเหลยม)

35

ภาพท 33 หนาจอการจดการขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.

(แบบสเหลยม)

1) การเพมขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบสเหลยม)

เมอผใชตองการเพมขอมลใหผใชกดปม ‘เพมขอมล’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการเพมขอมลดงภาพท 34

36

ภาพท 34 หนาจอเพมขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบสเหลยม)

37

ซงระบบจะกาหนดคาคงทภายในชองขอมล เมอผใชทาการปอนขอมลระบบจะคานวณสตรเพอใสคาขอมลอตโนมตในชองขอมล ซงผใชจะไมสามารถปอนขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได เมอปอนขอมลเรยบรอยแลวใหกดปม ‘ยนยนการเพมขอมล’ จากนนระบบจะทาการเพมขอมลเขาสระบบ

2) การแกไขขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบสเหลยม)

เมอผใชตองการแกไขขอมลใหผใชกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะเขาสหนาจอการแกไขขอมล ดงภาพท 35 ซงผใชจะไมสามารถแกไขขอมลภายในชองทมการคานวณสตรได

38

ภาพท 35 หนาการแกไขขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.


39


3) การลบขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบสเหลยม)

เมอผใชตองการลบขอมลใหกดปม ‘ ’ จากนนระบบจะทาการลบขอมลออกจากระบบ

4) การแสดงผลกราฟขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบสเหลยม)

ระบบจะแสดงผลขอมลกราฟ 3 ประเภท ไดแก อตราการไหล, ปรมาณนาระบาย และปรมาณนาฝน เปนตน โดยเมอผใชตองการดผลกราฟใหผใชเลอกขอมลเดอน และปพ.ศ.ทตองการแลวกดปม ‘เรยกด’ (ดงภาพท 36) จากนนระบบจะทาการแสดงกราฟตามทผใชไดเลอกไว (ดงภาพท 37)

40

ภาพท 36 หนาจอเรยกดกราฟขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบ

สเหลยม)

41

ภาพท 37 ตวอยางกราฟแสดงขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.


8. การจดการขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.(แบบกลม) แบงขนตอนการทางานออกเปน 4 สวน (ดงภาพท 38) ไดแก

1) การเพมขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)

2) การแกไขขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)

3) การลบขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)

4) การแสดงผลกราฟขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)

42

ภาพท 38 หนาจอการจดการขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.

(แบบกลม)

1) การเพมขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)


43

ภาพท 34 หนาจอเพมขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)

44


2) การแกไขขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)


45

ภาพท 35 หนาการแกไขขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)


46

3) การลบขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)


4) การแสดงผลกราฟระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ. (แบบกลม)

ระบบจะแสดงผลขอมลกราฟ 3 ประเภท ไดแก อตราการไหล, ปรมาณนาระบาย และปรมาณนาฝน เปนตน โดยเมอผใชตองการดผลกราฟใหผใชเลอกขอมลเดอน และปพ.ศ.ทตองการแลวกดปม ‘เรยกด’ (ดงภาพท 41) จากนนระบบจะทาการแสดงกราฟตามทผใชไดเลอกไว (ดงภาพท 42)

ภาพท 41 หนาจอเรยกดกราฟขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.

47


ภาพท 42 ตวอยางกราฟแสดงขอมลระดบนาและปรมาณนาทไหลผานอาคารชลประทาน ประเภท ทรบ.


9. การจดการขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model แบงออกเปน 4 ประเภท (ดงภาพท 44) ไดแก

1) การเพมขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model

2) การแกไขขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model

3) การลบขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model

4) การแสดงผลกราฟขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model

48

ภาพท 43 หนาจอหลก

ภาพท 44 หนาจอหลกของขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model

49

1) การเพมขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model


ภาพท 45 หนาจอเพมขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model

50


2) การแกไขขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model


51

ภาพท 46 หนาการแกไขขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model


52

3) การลบขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model


4) การแสดงผลกราฟขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM Model

ผใชสามารถดกราฟขอมลได โดยการปม ‘แสดงผลกราฟ’ จากนนระบบจะแสดงผลเปนกราฟดงภาพท 47

ภาพท 47 ตวอยางกราฟแสดงขอมลการคาดการณปรมาณนาในคลอง โดยแบบจาลองนาฝน-นาทา NAM

Model

การรบรองผลงาน

1. คารบรองของผขอรบการประเมน ขอรบรองวาผลงานดงกลาวขางตนเปนความจรงทกประการ (ลงชอ) .......................................................... (นายสรวชญ กลนภกด) วศวกรชลประทานชานาญการพเศษ

(วนท) .......................................................... 2. คารบรองของผรวมจดทาผลงาน (กรณเปนผลงานรวมกนหลายคน) ขอรบรองวาสดสวนหรอลกษณะงานในการดาเนนการของ นายสรวชญ กลนภกด ทเสนอไวขางตน ถกตองตามความเปนจรงทกประการ

ลาดบท ชอ – สกล ตาแหนง

สดสวน ในการ

ดาเนนการ คดเปน %

ลายมอชอรบรอง ของผรวมดาเนนการ

1

2

3

นายสรวชญ กลนภกด นายอสรา เทยนศร นายพทกษพงษ ตบแกว

วศวกรชลประทาน ชานาญการพเศษ (ผอานวยการ สวนจดสรรนาและบารงรกษา) สานกชลประทานท ๑๕ วศวกรชลประทาน ชานาญการพเศษ สานกชลประทานท ๑๕ วศวกรชลประทาน ชานาญการ สานกชลประทานท ๑๕

๖๐

๒๐

๒๐

(ลงชอ) (นายสรวชญ กลนภกด) วนท ....................................... (ลงชอ) (นายอสรา เทยนศร) วนท ....................................... (ลงชอ) (นายพทกษพงษ ตบแกว) วนท .......................................

รายละเอียดผลการปฏ ิบัติงาน...

Documents