บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37...

36
ชื่อเรื่อง : การรวบรวมและผลิตพืชกินแมลงสกุลหยาดน้าค้างด้วยวิธีเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช ผู้วิจัย : เพชรรัตน์ จันทรทิณ บทคัดย่อ พืชในสกุลหยาดน้าค้างเป็นพืชกินแมลงสกุลใหญ่ที่พบขึนกระจายทั่วไปในหลายภูมิภาค ของโลก พืชสกุลนีในปัจจุบันหลายชนิดได้เข้ามามีบทบาทมากในวงการไม้ประดับของไทย และ หลายชนิดมีสรรพคุณเป็นพืชสมุนไพรได้ การขยายพันธุ์ของพืชสกุลนีสามารถท้าได้โดยการเพาะ เมล็ด ปักช้าใบ หน่อหรือเจมมา (gemma) อย่างไรก็ตามในสภาพธรรมชาติพืชชนิดนีมีการติดเมล็ด ค่อนข้างน้อยและต้นที่ได้จากการปักช้าใบมีการเจริญเติบโตช้า การขยายพันธุ์โดยวิธีการเพาะเลียง เนือเยื่อพืชจึงเป็นวิธีการหนึ่งที่จะท้าให้ได้ต้นพันธุ์จ้านวนมาก ดังนันงานวิจัยนีจึงได้ท้าการเก็บ รวบรวมและขยายพันธุ์พืชกินแมลงสกุลหยาดน้าค้างชนิดต่าง ๆ ในสภาพปลอดเชือ ซึ่งในขณะนีได้ รวบรวมหยาดน้าค้างที่ไม่ใช่กลุ่ม Pygmy จ้านวน 15 ชนิด และหยาดน้าค้างกลุ่ม Pygmy จ้านวน 47 ชนิด โดยพบว่า สูตรอาหารที่สามารถเพิ่มปริมาณยอดได้ดีส้าหรับทุกชนิดที่รวบรวมคืออาหาร สูตร 1/2 MS ที่เติม BA 0.2 มิลลิกรัมต่อลิตร ส่วนสูตรอาหารที่สามารถชักน้าให้ออกรากได้ดีคือ อาหารสูตร 1/2 MS ที่ไม่เติมสารควบคุมการเจริญเติบโต และเมื่อน้าต้นที่มีรากแข็งแรงสมบูรณ์ย้าย ออกปลูกในสภาพธรรมชาติโดยใช้สแฟกนัมมอสเป็นวัสดุปลูกพบว่า ต้นหยาดน้าค้างทุกชนิดส่วน ใหญ่รอดชีวิตได้ 80-90 เปอร์เซ็นต์ ค้าส้าคัญ : พืชกินแมลง การรวบรวมพันธุการขยายพันธุ์ในสภาพปลอดเชื้อ

Upload: others

Post on 15-Aug-2020

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

ชอเรอง : การรวบรวมและผลตพชกนแมลงสกลหยาดนาคางดวยวธเพาะเลยงเนอเยอพช

ผวจย : เพชรรตน จนทรทณ

บทคดยอ

พชในสกลหยาดน าคางเปนพชกนแมลงสกลใหญทพบข นกระจายทวไปในหลายภมภาคของโลก พชสกลน ในปจจบนหลายชนดไดเขามามบทบาทมากในวงการไมประดบของไทย และหลายชนดมสรรพคณเปนพชสมนไพรได การขยายพนธของพชสกลน สามารถทาไดโดยการเพาะเมลด ปกชาใบ หนอหรอเจมมา (gemma) อยางไรกตามในสภาพธรรมชาตพชชนดน มการตดเมลดคอนขางนอยและตนทไดจากการปกชาใบมการเจรญเตบโตชา การขยายพนธโดยวธการเพาะเล ยงเน อเยอพชจงเปนวธการหนงทจะทาใหไดตนพนธจานวนมาก ดงน นงานวจยน จงไดทาการเกบรวบรวมและขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางชนดตาง ๆ ในสภาพปลอดเช อ ซงในขณะน ไดรวบรวมหยาดน าคางทไมใชกลม Pygmy จานวน 15 ชนด และหยาดน าคางกลม Pygmy จานวน 47 ชนด โดยพบวา สตรอาหารทสามารถเพมปรมาณยอดไดดสาหรบทกชนดทรวบรวมคออาหารสตร 1/2 MS ทเตม BA 0.2 มลลกรมตอลตร สวนสตรอาหารทสามารถชกนาใหออกรากไดดคอ อาหารสตร 1/2 MS ทไมเตมสารควบคมการเจรญเตบโต และเมอนาตนทมรากแขงแรงสมบรณยายออกปลกในสภาพธรรมชาตโดยใชสแฟกนมมอสเปนวสดปลกพบวา ตนหยาดน าคางทกชนดสวนใหญรอดชวตได 80-90 เปอรเซนต คาสาคญ : พชกนแมลง การรวบรวมพนธ การขยายพนธในสภาพปลอดเชอ

Page 2: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

Petcharat Chuntaratin 2013: Collection and Production of Carnivorous Plants in the Genus Drosera by Plant Tissue Culture Technique .

Abstract

The genus Drosera is a large group of carnivorous plants that naturally found in several parts of the world. Several Drosera speices have role for ornamental plants and some species can be used for medicinal plants. Normally, Drosera can be propagated by seeds and leaf cuttings. However, the difficulties occurred in some species due to the low seed set and the slow growth of the seedling obtained from leaf cuttings. Thus, the rapid clonal propagation via in vitro culture offers a mean of propagation and collection of this genus. In this report, 15 Drosera species and 47 Pygmy Sundews were collected and propagate in vitro. The shoots of all species collected could proliferate well on 1/2 MS media supplemented with 0.2 mg/l BA. Roots were successfully induced on 1/2 MS medium without any plant growth regulator. Rooted plants were then successfully transplanted with the high survival percentage of 80-90% using sphagnum moss as planting media.

Key words : carnivorous plants, collection, micropropagation

----------------------------------- -------------------------------------------- __/___/____ Researcher’s signature Signature

Page 3: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด ผวจยขอขอบพระคณ มหาวทยาลยกรงเทพธนบร โดยทานอธการบด ดร.บงอร เบญจาธกล ผสนบสนนงานวจยน อกทงขอขอบพระคณ คณะผบรหาร รองอธการบดทกทาน สานกวจย มหาวทยาลยกรงเทพธนบร ผซงผลกดนใหเกดงานวจยชนนขนมา อกทงยงไดกรณาใหคาแนะนาในการปรบปรงแกไขเนอหาเพอใหงานวจยครงนมความสมบรณยงขน และหองปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอพชกนแมลงของเอกชนทสนบสนนสถานทวจยสารเคมและพนธพชกนแมลง

สดทายนผวจยขอขอบพระคณคณาจารย รวมทงเจาหนาทและเพอน ๆ โดยเฉพาะอยางยงครอบครวทใหความชวยเหลอและเปนกาลงใจทดในการทางานวจยครงน จงขอขอบพระคณ ทกทานเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

เพชรรตน จนทรทณ

Page 4: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย บทคดยอภาษาองกฤษ

ก ข

กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญตาราง ฉ สารบญภาพ ช บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคในการวจย 2 1.3 กรอบแนวความคดของการวจย 2 1.4 ขอบเขตของการวจย 3 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 5 2.1 พชกนแมลงสกลหยาดนาคาง 5 2.2 ลกษณะทางพฤกศาสตร 2.3 ชนดของตนหยาดนาคาง

5 9

2.4 ประโยชนของพชกนแมลงสกลหยาดนาคาง 14 2.5 การขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดนาคาง 15

บทท 3 วธการด าเนนงานวจย 3.1 พชทดลอง 3.2 การรวบรวมและขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดนาคางทมใชกลม Pygmy

ในสภาพปลอดเชอ 3.3 การรวบรวมและขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดนาคางกลม

Pygmy ในสภาพปลอดเชอ

18 18 18

19

Page 5: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 4 ผลการวจย 21 4.1 การรวบรวบรวมและขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางทไมใช กลม Pygmy ในสภาพปลอดเช อ

21

4.2 การรวบรวบรวมและขยายพนธหยาดนาคางกลม Pygmy ในสภาพปลอดเช อ

27

บทท 5 สรปผลการวจย การอภปราย และขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการวจยและอภปราย 5.2 ขอเสนอแนะ

35 35 36

ภาคผนวก

37

บรรณานกรม ประวตผวจย

39

42

Page 6: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 ชนดของหยาดนาคางแบงตามรปแบบและสภาพอากาศในการเจรญเตบโต 11 2 เปอรเซนตการรอดชวตของชนสวนหยาดนาคางทไมใชกลม Pygmy จานวน 15 ชนด

22

3 เปอรเซนตการรอดชวตของตนหยาดนาคางทไมใชกลม Pygmy จานวน 15 ชนด ภายหลงการยายออกปลกในสภาพธรรมชาต

25

4 เปอรเซนตการรอดชวตของหนอหรอเจมมา (gemmae)ของหยาดนาคางกลม Pygmy จานวน 47 ชนด

29

5 เปอรเซนตการรอดชวตของตนหยาดนาคางกลม Pygmy จานวน 47 ชนด ภายหลงการยายออกปลกในสภาพธรรมชาต

32

Page 7: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

สารบญภาพ ภาพท หนา

1 ลกษณะรปรางทแตกตางกนของตนหยาดนาคาง 6 2 ลกษณะใบของตนหยาดนาคางทมสารเมอกเหนยวปกคลมทวแผนใบ (ซาย)

โดยสารเมอกเหนยวจะอยบรเวณปลายขนใบ (ขวา) 7

3 รปรางดอกของตนหยาดนาคาง 8 4 การชกนายอดจากชนสวนตางๆของหยาดนาคางโดยเลยงในอาหาร 1/2MS ท

เตม BA ความเขมขน 0.2 มลลกรมตอลตรเปนเวลา 1 เดอน 23

5 ยอดเลกๆทเกดจากสวนตางๆของหยาดน าคางในสภาพปลอดเช อ 23 6 ตนหยาดน าคางทไมใชกลม Pygmy ทรวบรวมและขยายพนธใน

สภาพปลอดเช อ 24

7 ตวอยางตนหยาดนาคางทไมใชกลม Pygmy ทยายออกปลกในสภาพธรรมชาต โดยใชสแฟกนมมอสเปนวสดปลก

8 ลกษณะของหนอหรอเจมมา (gemmae) ของหยาดนาคางกลม Pygmy 9 ตนหยาดนาคางกลม Pygmy Sundews ทมการเกดยอดจานวนมาก ภายหลงการเลยงบนอาหารสตร 1/2MS ทมสารควบคมการเจรญเตบโต BA ความเขมขน 0.2 มลลกรมตอลตร เปนเวลา 2 เดอน 10 ตนหยาดนาคางกลม Pygmy ทมการเกดรากภายหลงการเลยงบนอาหารสตร 1/2MS ทปราศจากสารควบคมการเจรญเตบโต เปนเวลา 2 เดอน

26

28 28

31

Page 8: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

1

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ พชกนแมลงไดเปนทรจกและมการปลกเลยงกนอยางแพรหลายมากขนเรอยๆ สงผลใหพช

กลมนเรมมบทบาทในการเปนไมระดบเศรษฐกจทส าคญของไทยมากขนดวย เนองจากมความ

สวยงาม แปลกและมความหลากหลายของชนดพนธ พชกลมนไดมการปลกเลยงและมการผลตเปน

การคาในตางประเทศมานานแลว รวมทงมการปรบปรงพนธจนไดลกผสมใหมทสวยงาม ส าหรบ

ในประเทศไทยไดมการปลกเลยงเชนกน แตยงจ ากดอยเฉพาะในกลมทนยมชนชอบในพชกนแมลง

และนกสะสมพชกลมนเทานน ซงการปลกเลยงเพอการคายงมไมมาก สวนใหญจะเปนการน าเขา

จากตางประเทศ ปจจบนคนไทยรจกพชกลมนมากขนท าใหมการผลตเปนการคาอยางจรงจง

โดยเฉพาะการซอขายผานทางอนเตอรเนต ท าใหผผลตบางรายสามารถผลตและสงออกไปจ าหนาย

ยงตางประเทศไดดวย

ปจจบนมพชทจดอยในกลมพชกนแมลงหลายสกล ไดแก หมอขาวหมอแกงลง

(Nepenthes) สปะรด (Bromilia) กระเปาจงโจ (Cephalotus) กาบอยแครง (Dionaea) พงกย

(Pinguicular) ลลงเหา (Darlingtonia) Aldrovanda และ Byblis เปนตน และหยาดน าคาง (Drosera)

กจดเปนพชกนแมลงอกสกลหนง มประมาณ 160 ชนด จดอยในวงศ Droseraceae ส าหรบพนธ

หยาดน าค างทพบในประเทศไทยม เพยง 3 ชนด ไดแก หยาดน าค างหรอจอกบวาย

(Drosera burmannii) และ D. indica มการกระจายพนธในทกภาค สวนปดน า หรอหญาไฟตะกาด

(D. peltata) พบมากทางภาคเหนอตามทโลงแจงทเปนดนปนทราย มทางน าไหลผานหรอมพนท

ชนแฉะ หยาดน าคางมกจะถกเกบจากธรรมชาตมาจ าหนายในตลาดไมประดบ ผปลกเลยง สวนใหญ

ไมทราบวาพชชนดนเปนพชลมลก ซงตนจะตายหลงจากออกดอก ตนหยาดน าคางสามารถ

ขยายพนธโดยการใชเมลด ในธรรมชาตการตดเมลดมนอยและมเปอรเซนตการรอดชวตต ามาก

ปจจบนมผผลตและจ าหนายหยาดน าคางพนธจากตางประเทศหลายชนดทมความสวยงามและซอ

ขายกนในราคาแพง

Page 9: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

2

เทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชจงเปนวธหนงทสมารถชวยในการขยายพนธเพอเพม

ปรมาณตนจ านวนมากในระยะเวลาอนสนได โดยสามารถน าชนสวนตางๆของพช ไดแก ใบ ดอก

ราก ตายอด ตาขาง ล าตน มาเพาะเลยงบนอาหารสงเคราะหดดแปลงท เตมสา รควบคมการ

เจรญเตบโตของพชหรอฮอรโมนพช เลยงในสภาพทสามารถควบคมอณหภมและสภาพแวดลอมได

ในสภาพปลอดเชอ ซงวธการดงกลาวมประโยชนอยางมากโดยเฉพาะการขยายพนธและปรบปรง

พนธพช การเกบรกษาพนธพช รวมถงการน าไปใชประโยชนทางดานผลตสารสมนไพร ดงนนใน

การวจยนจงไดรวบรวมพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางโดยการน าเขาเมลดและตนพนธจาก

ตางประเทศ และใชเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอเขามาชวยในการขยายพนธ เพอลดการน าเขา

พชสกลนตอไปในอนาคต และเปนการสรางความหลากหลายของสายพนธหยาดน าคางใหกบ

ประเทศไทย

1.2 วตถประสงคกำรวจย เพอรวบรวมและขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางทไมใชกลม Pygmy และหยาด

น าคางกลม Pygmy ทมการน าเขาจากตางประเทศ โดยใชเทคนคการเพาะเลยงเนอเยอพช

1.3 กรอบแนวคดกำรวจย

พชกนแมลงสกลหยาดน าคางไดเขามบทบาทในการเปนไมประดบ และมหลายชนดทม

สรรพคณทางยา (Juengwatanatrakul et al., 2011; Asirvatham et al., 2013) การผลตพชกนแมลง

สกลนในเชงการคานอกจากจะใชวธการเพาะเมลดหรอการปกช าใบแลวยงสามารถใชวธการ

เพาะเลยงเนอเยอพชไดดวย (Lee, 2008)

หยาดน าคางมความหลากหลายของชนดพนธมประมาณ 160 ชนด แบงออกเปนกลมตาม

ลกษณะของพชและถนก าเนด มตงแตขนาดเลกจวจนถงขนาดใหญ หยาดน าคางทพบในประเทศ

ไทยม 3 ชนดคอ จอกบวาย (Drosera burmannii Vahl), หญาน าคาง (Drosera indica L.) และหญา

ไฟตะกาด (Drosera peltata) (ภทราและวระ, 2551)

Page 10: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

3

การขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางสามารถขยายพนธโดยการใชเมลด ซงใน

ธรรมชาตการตดเมลดมนอยและมเปอรเซนตการรอดชวตต ามาก ส าหรบหยาดน าคางกลม Pygmy

นนจดเปนหยาดน าคางขนาดเลก สวนใหญพบในทวปออสเตรเลย และอเมรกาใต (Rivadavia et al.,

2012) สามารถใชวธการขยายพนธแบบไมอาศยเพศไดคอ การใชหนอหรอเจมมา (gemmae) โดย

หยาดน าคางกลมนจะมการสรางสวนขยายพนธดงกลาวเฉพาะในชวงปลายฤดใบไมรวงและตนฤด

หนาว (Brittnacher, 2014) ดงนนเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชจงเปนวธการหนงทสามารถ

น ามาใชในการขยายพนธเพอเพมปรมาณตนจ านวนมากในระยะเวลาอนสนได ซงมหลายรายงาน

วจยทประสบความส าเรจในการเพาะเลยงเนอเยอพชกนแมลงสกลหยาดน าคาง (Clapa et al., 2009;

Coelho, 2009; Banasiuk et al., 2012; Jayaram & Prasad, 2008) ในขณะทการวจยเกยวกบการ

ขยายพนธหยาดน าคางในประเทศไทยโดยการเพาะเลยงเนอเยอพชนนพบรายงานนอยมาก

ดงนนการวจยนจงไดรวบรวมและขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางทน าเขา เมลด ตน

พนธ และหนอหรอเจมมา (gemmae) จากตางประเทศ และใชเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชเขา

มาชวยในการขยายพนธ เพอลดการน าเขาหยาดน าคาง และเปนการสรางความหลากหลายของพนธ

หยาดน าคางในประเทศไทย

1.4 ขอบเขตกำรวจย การวจยน มงเนนทจะท าการรวบรวมและขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางแต

ละชนดทมการน าเขาจากตางประเทศ โดยใชเทคนคการเพาะเลยงเนอเยอพชโดยใชสตรอาหาร

เพาะเลยงเนอเยอพชทเหมาะสมส าหรบการผลตพชกนแมลงสกลหยาดน าคาง รวมทงเปอรเซนต

การรอดชวตภายหลงจากการน าตนหยาดน าคางทเลยงในสภาพปลอดเชอออกปลกในสภาพ

ธรรมชาต

Page 11: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

4

1.5 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ - ไดเทคนคทเหมาะสมสาหรบการผลตพชกนแมลงสกลหยาดน าคาง

- ไดประโยชนทางออมถงการอนรกษพนธพชและลดการนาเขาตนหยาดน าคางจาก

ตางประเทศ รวมถงการสรางความหลากหลายของพนธหยาดน าคางใหเกดข นในประเทศไทย

- ใชประโยชนในการเรยนการสอนสาหรบวชาเทคโนโลยการเพาะเล ยงเน อเยอพชเพอ

การเกษตร วชาเทคโนโลยการผลตพช และวชาเทคโนโลยการขยายพนธพชและปรบปรงพนธพช

Page 12: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

5

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 พชกนแมลงสกลหยาดน าคาง หยาดน าคางกจดเปนพชกนแมลงสกลหนงทมความสวยงามและมความหลากหลายของ

ชนดพนธมประมาณ 160 ชนด แบงออกเปนกลมตามลกษณะของพชและถนกาเนด มต งแตขนาด

เล กจ วจนถ งขนาดใหญ หยาดน า ค า งท พบในประ เทศไทยม 3 ชน ดคอ จอกบ ว าย

(Drosera burmannii Vahl), หญาน าคาง (Drosera indica L.) และหญาไฟตะกาด (Drosera peltata)

(ภทราและวระ, 2551)

หยาดน าคาง (Sundews) เปนพชกนแมลงชนดหนงอยในวงศ Droseraceae ซงจดเปนพชกน

แมลงทมสายพนธหลากหลายมากทสด มการกระจายตวอยทวโลก ต งแตบรเวณข วโลกทหนาวเยน

จนถงทะเลทรายรอนระอในออสเตรเลย พชชนดน ชอบข นบนพ นดนทไมมแรธาตอาหาร ดงน นจง

มววฒนาการเพอความอยรอด ดวยการจบแมลงกนเปนอาหาร (Kamarainen et al., 2003;

McPherson, 2010) ลกษณะพเศษคอผวหนาดานบนใบมตอมขบสารเหนยวเปนสารเคม ลอแมลง

เมอแมลงตดกบดก จะปลอยเอนไซมออกมายอยแมลงและดดซมสารตางๆทไดจากแมลงเขาไปใน

ตน (ภทราและวระ, 2551)

2.2 ลกษณะทางพฤกษศาสตร

พชกนแมลงสกลหยาดน าคาง เปนพชทมอายการเจรญเตบโตส น มท งทมวงจรชวตอยได

เพยงปเดยว และมากกวา 2 ป มลกษณะรปรางทแตกตางกนไป (ภาพท 1)

Page 13: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

6

ภาพท 1 ลกษณะรปรางทแตกตางกนของตนหยาดน าคาง

ทมา: McPherson (2010)

Page 14: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

7

ใบ

ใบของตนหยาดน าคางจะมตอมทมลกษณะเปนสารเมอกเหนยวปกคลมทวแผนใบ

(ภาพท 2) ซงเปนทดงดดและดกจบแมลง โดยมการหลงเอนไซมออกมาเพอยอยแมลง และ

ปลดปลอยสารอาหารออกจากแมลง สารอาหารทปลอยออกมาจะถกดดซมผานทางผวใบเพอ

นาไปใชในการเจรญเตบโตของตนยาดน าคางตอไป

รปรางสณฐานของใบในสกลหยาดน าคางน นมความหลากหลายแบบต งแตใบรปไขไรกาน

จนถงใบรปเขม (วกพเดย, 2556)

ภาพท 2 ลกษณะใบของตนหยาดน าคางทมสารเมอกเหนยวปกคลมทวแผนใบ (ซาย) โดยสารเมอก

เหนยวจะอยบรเวณปลายขนใบ (ขวา)

ทมา: McPherson (2010)

Page 15: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

8

ดอกและผล

ดอกของตนหยาดน าคางจะเปนวงกลมสมมาตรกน มต งแต 4 กลบจนถง 8 กลบ โดยสวนใหญหยาดน าคางจะมดอกขนาดเลก มขนาดเสนผาศนยกลางของดอกต งแต 1.5 เซนตเมตรจนถง 4 เซนตเมตรหรอมากกวา สของดอกมหลายส ไดแก สขาว สชมพ สสม สแดง สเหลอง และสมวง หยาดน าคาง (ภาพท 3)

รงไขเจะปนรงไขแบบสงกวาและพฒนามาเปนผลแหงแตกทภายใบบรรจไปดวยเมลดเลกๆ

มากมาย (วกพเดย, 2556)

ภาพท 3 รปรางดอกของตนหยาดน าคาง

ทมา: Mcpherson (2010)

ราก

ระบบรากของหยาดน าคางเกอบทกชนดมการววฒนาการนอยมาก โดยมหนาทในการดด

ซบน าและยดตนไมกบกบพ น หยาดน าคางแอฟรกาสองสามชนดใชรากเปนทเกบสะสมน าและ

อาหาร บางชนดมระบบรากจรงทเหลออยระหวางฤดหนาวถาลาตนตายลง หยาดน าคางบางชนด

เชน D. adelae และ D. hamiltonii ใชรากของมนสบพนธแบบไมอาศยเพศ โดยแตกหนอจากราก

Page 16: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

9

หยาดน าคางในออสเตรเลยบางชนดมหวใตดนเพอใหตนไมรอดตายในฤดรอนทแหงแลง รากของ

หยาดน าคางแคระบอยคร งมรากทยาวมากเมอเทยบสดสวนกบขนาดของตน 1 ซม.มรากยาวมากกวา

15 ซม.จากผวดน หยาดน าคางแคระบางชนด เชน D. lasiantha และ D. scorpioides มระบบราก

วสามญ หยาดน าคางชนด Drosera intermedia และ D. rotundifolia มรายงานวาพบรปแบบ

อาบสคลาไมคอไรซาแทรกอยในเน อเยอของพช (วกพเดย, 2556)

2.3 ชนดของตนหยาดน าคาง

ในการสายพนธของหยาดน าคางน นจะแบงตามถนกาเนด การเจรญเตบโต หรอรปทรงของ

ใบ หรอสดอก แตโดยทวไปแบงเปน 7 กลม (อทยานแหงชาตเขาหลวง, 2008)

1.กลมทข นในเขตหนาวและอบอน

หยาดน าคางกลมน ชอบอากาศเยน และทนอากาศหนาวไดด แตไมสามารถทนอากาศรอน

ได ในฤดหนาวจะมการท งใบ เหลอแตตาใตดน และมการพกตว เชน D. rotundifolia,

D. anglica, D. intermedia และ D. filiformis

2.กลมทข นในเขตแอฟรกาใต

หยาดน าคางกลมน มจานวนมาก ซงจะมความแตกตางกนท งรปรางและวธการเล ยง เชน

D. capensis ข นอยบรเวณชายฝงรมทะเลตดมหาสมทร มใบยาวชข นในอากาศคลายใบหญา สวน

D. aliciae ซงมถนกาเนดใกลๆกน จะมใบอดกนแนนเหมอนกลบดอกไม พนธหยาดน าคางทมความ

สวยงามและหายากมากคอ D. regia ซงพนธน ปลกยากมากและไมพบในธรรมชาต ใบมขนาดใหญ

แหลมเรยวคลายมด นอกจากน ยงมสายพนธอนๆ อก เชน D. cuneifolia, D. collinsiae และ

D. dielsiana

Page 17: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

10

3.กลมทใบอดแนนคลายกลบดอกไม

หยาดน าคางกลมน พบไดทวโลกกระจายตวขามทวปได ใบส นชดดน เจรญเตบโตเรวตลอด

ท งป เชน D. spatulata, D. capillaris, D. hamiltonii and D. montana หยาดน าคางของไทยคอ

ตนจอกบวาย ( D. burmanii )

4.กลมหยาดน าคางแคระ (Pygmy)

กลมน ตนเลกมาก ใบอดแนนคลายกลบดอกไม สวนใหญเสนผาศนยกลางไมเกน 1 น ว

พบมากทสดในออสเตรเลย ชอบท งใบในฤดรอน และจะออกใบใหมเมออากาศช นมน าเพยงพอ ม

ประมาณ 40 ชนด เชน D.callistos, D. scorpioides, D. pulchella และ D. mannii

5.กลมทมหวใตดน (Tuber )

มถนกาเนดอยในออสเตรเลย เมอถงหนารอนอากาศแหงแลง จะสรางหวใตดน เชน

D. peltata, D. gigantea, D. macrantha, D. stolonifera, D. ramellosa, D. macrophylla และ

D. whittakeri

6.กลมทกาเนดในรฐควนสแลนดตอนเหนอ ทวปออสเตรเลย กลมน เปนกลมเลกมเพยง 3

ชนด ไดแก D. adelae, D. schizandra และ D. prolifera ชอบข นในทมความช นสงมาก

7. กลมใบรปสอม

หยาดน าคางกลมน ข นอยบรเวณออสเตรเลยตะวนออก และนวซแลนด มกานใบยนตรง ใบ

แตกแขนงเปนรปตวทหรอเปนแผงคลายสอม เล ยงไดงาย สามารถใสกระถางแขวนใหยอยลงมาได

ไมคอยท งใบเมออยในเมองไทย ทนยมม 3 ชนดคอ D. binata, D. dichtoma และ D. multifida และ

มลกผสมทไดรบความนยมมาก โดยมขนาดใหญยกษและมสสนงดงามซงเกดจาก D. dichtoma

"Giant" กบ D. multifida "Extrema"

นกธรรมชาตวทยาชาวองกฤษ ไดรายงานพบหยาดน าคางในแตละกลมตามรปแบบและสภาพอากาศในการเจรญเตบโตโดย ซงแบงออกเปน 7 กลม เชนกนดงน

Page 18: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

11

ตารางท 1 ชนดของหยาดน าคางแบงตามรปแบบและสภาพอากาศในการเจรญเตบโต (McPherson, 2010) Temperate Winter Dormant and Mediterranean-climate Drosera (year defined by warm/hot summer and cold/cool winter) D. arcturi D. admirabilis D. aliciae D. angilica D. binata var. binata D. binata var. dichrotoma D. binata var. multifida D.breviflora D. carpensis D. cappilaris D. cuneifolia

D. dielsiana D. ericgreenii D. esterhuyseniae D. filiformis var. filiformis D. filiformiss var. tracyi D. grabipes D. harmiltonii D. hilaris D. intermedia D. oblanceolata D. linearis

D. natalensis D. ramentacea D. regia D. rotundifolia D. rubrifloria D. slackii D. spatulata D. stenopetara D. tokaiensis D. uniflora D. venusta

South Africa Summer Dormant Drosera (year defined by hot, dry summer and cool, wet winter D. acaulis D. alba D. cistiflora

D. coccipetala D. pauciflora

D. trinervia D. zeyheri

Tropical Perenial Summer Dormant Drosera (tropical conditions yearound, but pronounced dry season) D. brevicornis D. broomensis D. caduca D. dawinensis D. derbyensis

D. dilatato-petiolaris D. falconeri D. fulva D. kenneallyi

D. lanata D. ordensis D. paradoxa D. petiolaris

Page 19: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

12

ตารางท 1 (ตอ) ชนดของหยาดน าคางแบงตามรปแบบและสภาพอากาศในการเจรญเตบโต (McPherson, 2010) Tropical and Subtropical Perennial Drosera (tropical perhumid condition year round) D. adelae D. affinis D. amazonica D. arenicola D. ascendens D. bequaertii D. brevifolia D. burkeana D. camporupestris D. capillaries D. cayennensis D. cendeensis D. chrysolepis D. collinsae D. Columbiana D. communis D. dielsiana

D. elongate D. esmeraldae D. felix D. flexicaulis D. graminifolia var. graminifolia D. graminifolia var. spiralis D. grantsaui D. graomogolensis D. hirtella var. hirtella D. hirtella var.lutescens D. hirticalyx D. humbertii D. kaieteurensis D. katagensis D. longiscapa D.madagascariensis D. meristocaulis

D. Montana D. natalensis D. neocaledonica D. nidiformi D. peruensis D. prolifera D. roraimae D. schizandra D.schwackei D. solaris D. spatulata D. tomentosa D. villosa D. viridis D. yutajensis D. sp ‘Philippines

Annual Drosera (surviving only during summer or wet season) D. banksii D. burmannii D. glanduligera

D. hartmeyerorum D. indica D. pilosa

D. sessilifolia D. subtilis

Page 20: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

13

ตารางท 1 (ตอ) ชนดของหยาดน าคางแบงตามรปแบบและสภาพอากาศในการเจรญเตบโต (McPherson, 2010)

Tuberous Drosera (year defined by dry and rainy seasons) D. aberrans D. andersoniana D. auriculata D. bicolor D. browniana D. bulbigena D. balbosa D. erythrogyne D. erythrorhiza spp. erythrorhiza D. erythrorhiza spp. Collina D. erythrorhiza spp. magna D. erythrorhiza spp. squamosa D. erythrorhiza spp. Imbecilia D. fimbriata D. gigantean D. graniticola D. heterophylla D. huegellii D. humilis

D. intricate D. lowriei D. macratha D. macrophylla D. machantii D. menziesii D. microphylla D. modesta D. monticola D. moorei D. myriantha D. neesii D. obiculata D. pallid D. peltata D. platypoda D. porrecta D.praefolia

D. prostrate D. prostratascaposa D. purpurascens D. radicans D. ramellosa D. ramentacea D. rosulata D.rupicola D. salina D. schmutzii D. stolonifera D. stricticaulis D. subhirtella D. sulphurea D. tubaestylis D. whittakeri D. zigzagia D. zonaria

Page 21: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

14

ตารางท 1 (ตอ) ชนดของหยาดน าคางแบงตามรปแบบและสภาพอากาศในการเจรญเตบโต (McPherson, 2010)

Pygmy Drosera (in most cases, year defined by summer and winter seasons) D. androsacea D. barbigera D. callistos D. citrine D. closterostigma D. dichosepala D. echinoblastus D. eneabba D. enodes D. gibsonii D. grievei D. helodes D. hyperostigma D. lasiantha

D. leucoblasta D. leioblastus D. mannii D. microscapa D. miniata D. nitidula D. nivea D. occidentalis D. omissa D. oreopodion D. paleacea D. parvula D. patens D. pedicellaris

D. platystigma D. pulchella D. pycnoblasta D. pygmaea D. rechingeri D. roseana D. sargentii D. scorpioides D. sewelliae D. silvicola D. spilos D. stelliflora D. walyunga

2.4 ประโยชนของพชกนแมลงสกลหยาดน าคาง เนองจากพชกนแมลงสกลหยาดน าคางมความแปลกและสวยงามโดยเพพาะใบทเปนทกบ

ดกแมลง ซงมลกษณะเปนขนมเมอกเหนยวคลายหยดน าเกาะและเปนประกายเมอโดนแสง จงทาให

มผนยมเล ยงเปนไมประดบสวยงามและมการทาเปนเชงพาณชยกนมากในตางประเทศ นอกจากน

ยงพบวา หยาดน าคางหลายชนดมคณสมบตทางยา (Marczak et al., 2005; Juengwatanatrakul et al.,

2011; Asirvatham et al., 2013) เนองจากมสารกลมแนพโทควโนน (naphthoquinone) คอ

Plumbagin ซงมฤทธตานการเกดมะเรงจากสารกอมะเรง ตานเช อแบคทเรยและยสต

(Didry et al., 1998) รวมท งยบย งการลอกคราบของแมลง และสารในกลมฟลาโวนอยด

(flavonoids) ซงมฤทธตานอกเสบและบรรเทาอาการหดเกรงของของกลามเน อเรยบ ในยโรปมการ

นาพชสกลน ผลตเปนยาสาหรบรกษาอาการไอแหง เนองจากมฤทธตานการหดเกรงของหลอดลม

Page 22: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

15

โดยมสารทสาคญในกลม แนพโทควโนนคอ juglone ซงมสตรโครงสรางคลายกบ plumbagin

(Marczak et al., 2005)

2.5 การขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคาง การขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางโดยทวไปสามารถขยายพนธโดยการใชเมลด

หรอการปกชาใบ (Chiang, 2010) ซงในธรรมชาตการตดเมลดมนอยและมเปอรเซนตการรอดชวตตามาก สาหรบหยาดน าคางกลม Pygmy น นจดเปนหยาดน าคางขนาดเลก สวนใหญพบในทวปออสเตรเลย และอเมรกาใต (Rivadavia et al., 2012) สามารถใชวธการขยายพนธแบบไมอาศยเพศไดคอ การใชหนอหรอเจมมา (www.droseragemmae.com) โดยหยาดน าคางกลมน จะมการสรางเจมมาเพพาะในชวงปลายฤดใบไมรวงและตนฤดหนาว (Brittnacher, 2014) ในสภาพธรรมชาตหยาดน าคางมการขยายพนธชา (Banasiuk et al., 2012) การผลตพชกนแมลงในเชงการคานอกจากจะใชวธการเพาะเมลดหรอการปกชาแลวยงสามารถใชวธการเพาะเล ยงเน อเยอพชไดดวย (Lee, 2008) ซงการขยายพนธดวยวธดงกลาวสามารถเพมปรมาณตนจานวนมากในระยะเวลาอนส นได และมหลายรายงานวจยในตางประเทศทประสบความสาเรจในการเพาะเล ยงเน อเยอพชกนแมลงสกลหยาดน าคาง เชน รายงานการศกษาเกยวกบสารสกดจากหยาดน าคางทไดจากการเพาะเล ยงเน อเยอพช เชน สารสกดจาก D. spathulata พบวา มสารกลม napthoquinone ไดแก 1,4-napthoquinone-7-methyljuglone และ 2,3-methoxy-7-methyljuglone ซงเปนสารประกอบกลม rossoliside (7-methyl-1,4,5-trihydroxynapthalene-4-o-glucoside) (Budzianowski, 995) สารสกดจาก D. rotundifolia และ D. intermedia ซงมสาร rossoliside และ hydroplumbagin (Budzianowski,1996) สารสกดเอทานอลจาก D. rotundifolia และ D. spathulata ซงพบวามสาร 2-methylnapthazarin-5-o-glucoside ซงเปนสารประกอบกลม rossoliside (Budzianowski, 1997) สาร napthoquinone จาก Drosera species ทไดจากการเพาะเล ยง เซลลแขวนลอย ในอาหารทไม เตมสารควบคมการเจรญเตบโต เชน D. rotundifolia มปรมาณสาร 7-methyljuglone 0.6 เปอรเซนต D. binata มปรมาณสาร plumbagin 1.4 เปอรเซนต และ D. capensis มปรมารสาร 7-methyljuglone 0.5 เปอรเซนต D. rotundifolia ไมพบสารกลม napthoquinone สวน D. capensis ทเปน cell line มปรมาณสาร 7-methyljuglone 0.33 เปอรเซนต และมการพฒนาเปนตนพชเมอนามาเล ยงบนอาหารทไมเตมสารควบคมการเจรญเตบโต (Hook et al., 1997; Hook, 2001) นอกจากน ยงมรายงานการศกษาปรมาณสารทตยภมทสกดจากหยาดน าคาง 6 สายพนธ คอ D. adelae, D. aliciae, D. carpensis, D. cuneifolia, D. ramentacea และ D. binata ทไดจากการเล ยงในสภาพปลอดเช อ พบวา D. binata เปนสายพนธทมการสะสม plumbagin มากทสด (Marczak et al., 2005)

Page 23: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

16

สาหรบการวจยเกยวกบสตรอาหารทเหมาะสมและการเจรญเตบโตของตนหยาดน าคางใน

สภาพปลอดเช อ พบวา D. rotundifoia L. เจรญเตบโตไดดทสดบนอาหารสตร 1/2 MS (Jang &Park, 1999) การเล ยงสวนของขอใบและปลายยอดของ D. anglica , D. binata และ D. cuneifolia ในอาหารสตร Vacin และ Went สามารถเพมปรมาณ D. binata ไดมากทสด อาหารสตร Fast ทเตม BA ความเขมขน 0.05 ไมโครโมล และ NAA ความเขมขน 0.005 ไมโครโมล สามารถเพมจานวน D. anglica ไดมากทสด และ อาหารสตร 1/2 MS ทเตม BA และ NAA ความเขมขน 0.2ไมโครโมล สามารถเพมจานวน D. cuneifolia ไดดทสด และการเล ยง D. anglica และ D. binata ในอาหารเหลว สามารถเพมปรมาณยอดไดดไดด (Kawiak et al., 2003) และการเพาะเล ยง D. peltata บนอาหารสตร MS LS B5 และ RM เปนเวลา 12 สปดาห พบวา อาหารสตร MS ใหจานวนตน ความสงของตน จานวน และขนาดของหวมากทสด รวมท งการเพาะเล ยงบนอาหารสตร MS ทมปรมาณธาตอาหารแตกตางกน คอ 2 MS 1MS 1/2 MS 1/4 MS และ 1/8 MS พบวา 1/2 MS ใหผลการเจรญเตบโตสงสด (Kim et al., 2004) สาหรบการเพาะเล ยง D. intermedia ในอาหารสตร 1/4 MS ทาใหมการแตกยอดมากทสด (Coelho, 2009) ในขณะทการเพาะเล ยง D. burmanii บนอาหารสตร MS ทมปรมาณธาตอาหารแตกตางกนดงกลาวกบพบวามการเจรญเตบโตไดไมแตกตางกน (Jayaram & Prasad, 2008) สวนการใชสารควบคมการเจรญเตบโต พบวา การเล ยงสวนของตาขางและปลายยอดของ D. indica บนอาหารสงเคราะหทมสารกลมไซโตไคนนพบวาการใชสารกลมดงกลาวสามารถเพมปรมาณยอดจานวนมากได และการใชสารกลมไซโตไคนนทความเขมขนสงเกนไปจะทาใหยอดไมเจรญเตบโต (Jayaram & Prasad, 2007) และพบวา การใชสาร kinetin หรอน ามะพราวใสลงในอาหารจะทาให D. rotundifolia มการเจรญเตบโตดกวาการใชสาร BA (Clapa et al., 2009)

สาหรบการวจยในประเทศไทยมการศกษาเกยวกบการเพาะเล ยงเน อเยอพชกนแมลงสกล

หยาดน าคางยงมรายงานไมมาก เชน การเพาะเล ยงสวนของชอดอกออน (เพชรรตน และคณะ, 2546) การเพาะเล ยงช นสวนใบของหยาดน าคาง (D. communis ) (อนพนธ, 2551) การเพาะเล ยงสวนยอดและเมลดในสภาพปลอดเช อ (เพชรรตน และเสรมศร, 2552)

เนองจากประเทศไทยมหยาดน าคางเพยงไมกชนด และจากความหลากหลายของพชกน

แมลงสกลหยาดน าคางทมหลายชนดในตางประเทศ ซงมประโยชนในการนามาเปนไมประดบทสวยงามและบางชนดมคณสมบตทางยา ดงน นในการวจยน จงทาการรวบรวมชนดของหยาดน าคาง

Page 24: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

17

ทไดนาเขามาจากตางประเทศท งชนดหยาดน าคางทไมใชกลม Pygmy และหยาดน าคางกลม Pygmy sโดยการเพาะเล ยงเน อเยอ เพอสรางความหลากหลายของชนดหยาดน าคางใหมในประเทศไทยมากข น และเพอลดการนาเขาพชสกลน จากตางประเทศตลอดจนการปรบปรงพนธในอนาคต

Page 25: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

18

บทท 3

วธการด าเนนงานวจย

3.1 พชทดลอง ชนดของหยาดน าคางทไมใชกลม Pygmy จานวน 15 ชนดโดยนาเขาเมลด และตนพนธจากตางประเทศจากเวปไซด http://www.carnivorousplantnursery.com และชนดของหยาดน าคางกลม Pygmy จานวน 47 ชนด ทสงนาเขาสวนของหนอหรอเจมมา (gemmae) จากเวปไซด http://www.droseragemmae.com

3.2 การรวบรวมและขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางทไมใชกลม Pygmy ในสภาพปลอดเช อ

3.2.1 การท าใหช นสวนปลอดเช อ

เมลด นาเมลดของพชกนแมลงสกลหยาดน าคาง มาทาใหปลอดเช อโดยการแชเมลดใน

สารละลายแอลกอฮอล 1 นาท กอนการฟอกฆาเช อดวยสารละลายคลอรอกซ 3 เปอรเซนต เปนเวลา 5 นาท ลางดวยน านงฆาเช อ 4 คร ง จากน นจงยายลงเล ยงบนอาหารสตร 1/2MS ทไมเตมสารควบคมการเจรญเตบโตของพชในสภาพทรบแสงเปนเวลา 16 ชวโมงตอวน ทอณหภม 25 + 2 องศาเซลเซยส

ยอดหรอชอดอกออน นาช นสวนยอดหรอชอดอกออนของพชกนแมลงสกลหยาดน าคางมาทาใหปลอดเช อ

โดยการแชช นสวนพชในสารละลายแอลกอฮอล 70% เปนเวลา 1 นาท กอนการฟอกฆาเช อดวยสารละลายคลอรอกซ 10 เปอรเซนต เปนเวลา 5 นาท และสารละลายคลอรอกซ 5 เปอรเซนต เปนเวลา 5 นาท ลางดวยน านงฆาเช อ 4 คร ง เล ยงในสภาพเชนเดยวกบการเพาะเล ยงเมลด 3.2.2. สตรอาหารทเหมาะสมส าหรบการชกน าการเกดยอด จากการศกษาเบ องตนเกยวกบหยาดน าคางพบวา สตรอาหารทเหมาะสมสาหรบการเจ รญเตบโตของหยาดน าค างคอ สตร 1/2 ท มการเตมสารควบคมการเจ รญเตบโต BA (N6-benzyladenine) ความเขมขน 0.2 มลลกรมตอลตร (เพชรรตน และเสรมศร, 2552) ดงน น จงนา

Page 26: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

19

ช นสวนพชทไดจากการทาใหปลอดเช อและรอดชวตแลวแลวมาเล ยงบนอาหารสงเคราะหสตรดงกลาว เพอชกนาการเกดยอดโดยเพาะเล ยงในสภาพเชนเดยวกนกบขอ 3.2.1 บนทกชนดของหยาดน าคางทรวบรวมไดในสภาพปลอดเช อ และเปอรเซนตการเกดยอดของหยาดน าคางแตละชนด

3.2.3. สตรอาหารทเหมาะสมส าหรบการชกน าการเกดราก จากการศกษาเบ องตนพบวา อาหารสตร 1/2MS ทไมมการเตมสารควบคมการ

เจรญเตบโตสามารถชกนายอดหยาดน าคางใหเกดรากได จงนายอดหยาดน าคางแตละชนดทรวบรวมไดมาเพาะเล ยงในสภาพเชนเดยวกนกบขอ 3.2.1 บนทกเปอรเซนตการเกดรากของ หยาดน าคางแตละชนด

3.2.4 การยายตนหยาดน าคางออกปลกในสภาพธรรมชาต

นาตนหยาดน าคางแตละชนดทมรากแขงแรงและสมบรณยายออกปลกในสภาพธรรมชาตโดยใชสแฟกนมมมอสเปนวสดปลก โดยยายลงในกระบะพลาสตก หรอลงปลกในกระถางและวางในกระบะพลาสตกเจาะรโดยใสน าลงในกระบะใหสงประมาณ 1 เซนตเมตร เพอใหมความช นเพยงพอ บนทกปอรเซนตการรอดชวตของตนหยาดน าคางแตละชนด

3.3 การรวบรวมและขยายพนธพชกนแมลงสกลหยาดน าคางกลม Pygmy ในสภาพปลอดเช อ

3.3.1 การท าใหช นสวนปลอดเช อ นาสวนของหนอหรอเจมมา (gemmae) ของพชกนแมลงสกลหยาดน าคางกลม

Pygmy จานวน 47 ชนด มาทาใหปลอดเช อ โดยการแชช นสวนสวนพชดงกลาวในสารยบย งเช อแบคทเรย (Penosep®) ความเขมขน 500 มลลกรมตอลตร เปนเวลา 6 ชวโมง กอนการฟอกฆาเช อดวยสารละลาย HgCl2 0.1 เปอรเซนต เปนเวลา 5 นาท ลางดวยน านงฆาเช อ 4 คร ง จากน นจงยายลงเล ยงบนอาหารสตร 1/2MS ทไมเตมสารควบคมการเจรญเตบโตของพชในสภาพทรบแสงเปนเวลา 16 ชวโมงตอวน ทอณหภม 25 + 2 องศาเซลเซยส บนทกเปอรเซนตการมชวตรอดของหนอหรอเจมมาภายหลงจากการเล ยงบนอาหารเปนเวลา 1 เดอน

Page 27: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

20

3.3.2 สตรอาหารทเหมาะสมส าหรบการชกน าการเกดยอด น ำชนสวนของหนอหรอเจมมำ (gemmae) ของหยำดน ำคำงกลม Pygmy ทปลอดเชอและรอดชวตแลวแลวมำเลยงบนอำหำรสงเครำะหสตร 1/2MS ทมกำรเตมสำรควบคมกำรเจรญเตบโต BA (N6-benzyladenine) ควำมเขมขน 0.2 มลลกรมตอลตร เพอชกน ำกำรเกดยอดโดยเพำะเลยงในสภำพเชนเดยวกนกบขอ 3.3.1

3.3.3 สตรอาหารทเหมาะสมส าหรบการชกน าการเกดราก นายอดหยาดน าคางกลม Pygmy มาเล ยงบนอาหารสตร 1/2MS ทไมมการเตมสาร

ควบคมการเจรญเตบโตเพอชกนาการเกดราก โดยเพาะเล ยงในสภาพเชนเดยวกนกบขอ 3.3.1 3.3.4 การยายตนหยาดน าคางออกปลกในสภาพธรรมชาต ใชวธการเชนเดยวกนกบการขยายพนธหยาดน าคางทไมใชกลม Pygmy

Page 28: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

37

ภาคผนวก

Page 29: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

38

ตารางภาคผนวกท 1 อาหารเพาะเลยงเนอเยอพชสตร Murashige and Skoog (1962)

Constituents mg/l

KNO3 1900 NH4NO3 1650 MgSO4.7H2O 370 CaCl2.2H2O 440 KH2PO4 170

Micro nutrients MnSO4.4H2O 22.3 KI 0.83 H3BO3 6.2

ZnSO4.7H2O 8.6 CuSO4.5H2O 0.025 Na2MoO4.2H2O 0.25 CoCl2.6H2O 0.025

FeSO4.7H2O 27.8 Na2EDTA 37.3 Organics Nicotinic acid 0.5 Pyridoxine-HCl 0.5 Thiamine-HCl 0.1 myo-Inositol 100 Glycine 2.0

Page 30: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

39

บรรณานกรม เพชรรตน จนทรทณ วกนดา อยศรและเสรมศร จนทรเปรม .2546. การขยายพนธตนหยาดน าคาง

(Drosera burmannii Vahl.) ดวยเทคนคการเพาะเล ยงเน อเยอ [กาหนดการประชมและ บทคดยอ]. ในการประชมวชาการพชสวนแหงชาต คร งท 3. 22-25 เมษายน 2546. หนา 118

เพชรรตน จนทรทณ และเสรมศร จนทรเปรม .2552. การรวบรวมพนธและขยายพนธพชกนแมลง สกลหยาดน าคางในสภาพเพาะเล ยงเน อเยอ. [บทคดยอ]. ในการประชมวชาการพชสวนแหงชาต คร งท 8. 6-9 พฤษภาคม 2552. หนา 248

ภทรา แสงดานชและวระ โดแวนเว. 2551. พชกนแมลง. สานกพมพบานและสวน. กรงเทพฯ วกพเดย. 2556. สกลหยาดน าคาง. Retrieved from : th.wikipedia.org/wiki/สกลหยาดน าคาง อนพนธ กงบงเกด สมจตต หอมจนทร และคงศกด พรอมเทพ. 2554. ผลของสารควบคม

การเจรญเตบโตและสารชะลอการเจรญเตบโตตอการเจรญและพฒนาของใบหยาดน าคาง (Drosera communis St.Hil) ในสภาพปลอดเช อ. วารสารวทยาศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร, 8(1), 87-100.

อทยานแหงชาตเขาหลวง. 2008. หยาดน าคาง (Drosera). Retrieved from : http://khaoluang.igetweb.com, March 8, 2008.

Asirvatham, R., Christina, J.M.C.& Murali, A. 2013. In vitro antioxidant and anticancer activity studies on Drosera indica L. (Droseraceae). Advanced Pharmaceutical Bulletin, 3(1), 115-120.

Banasiuk, R, Kawiak, A. & KrÓlicka A. 2012. In vitro cultures of carnivorous plants from the Drosera and Dionaea genus for the production of biologically active secondary metabolites. Bio Tehnologia, 93(2), 87-96.

Brittnacher, J. (2014). Propagation—Pygmy Drosera Gemmae Step-by-Step. International Carnivorous Plant Society. Retrieved from http://www.carnivorousplants.org/howto/Propagation/PygmyDroseraGemmaeSBS. php

Budzianowski, J. 1995. Napthoquinone of Drosera spathulata from in vitro cultures. Phytochemistry, 40(4), 1145-1148.

Budzianowski, J. 1997. 2-Methylnapthazarin 5-o-glucoside from the methanol extracts of in vitro cultures of Drosera species. Phytochemistry 44(1), 75-77.

Chiang, Cindy Lih Pyng, 2010. Growing Carnivorous Plants in the Topics.Singapore, Celestial.

Page 31: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

40

Clapa, D., Fira, A. & Pacurar, I. 2009. In Vitro Multiplication, Conservation and Ex Vitro Acclimation of Drosera rotundifolia. Bulletin UASVM Horticulture, 66(1), 34-39. Print ISSN 1843-5254; Electronic ISSN 1843-5394.

Coelho, N. 2009. In Vitro Propagation of Insectivorous Plants for Phytochemical Purposes. Thesis, Universidade do Algarve,Faculdade de Engenharia dos Recurso Naturais.

Didry, N., Dubreuil, L., Trotin, F. and Pinkas, M. 1998. Antimicrobial activity of aerial parts of Drosera peltata Smith on oral bacteria. Journal of Ethnopharmacology, 60, 91-96.

Hook, I.L.I. 2001. Napthoquinone contents of in vitro cultured plants and cell suspensions of Dionaea muscipula and Drosera species. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 67, 281-285.

Hook, I., Walash, J., Kavanagh, P. and Reninger, R. 1997. Napthoquinone production by culture of cape sundew (Drosera capensis). Pharmaceutical and Phamacological Letters, 7, 93-95.

Jang, G.W.and Park, R.D. 1999. Mass propagation of sundew, Drosera rotundifolia L. though shoot culture. Journal of Plant Biotechnology, 2, 97-100.

Jayaram, K and Prasad, MNV. 2007. Rapid in vitro multiplication of Drosera indica L.: a vulnerable, medicinally important insectivorous plant. Plant Biotechnology Report 1: 79-84.

Jayaram, K. & Prasad, MNV. 2008. Rapid in vitro multiplication of Drosera burmanii Vahl.: A vulnerable and medicinally important insectivorous plant. Indian Journal of biotechnology, 7, 260-265.

Juengwatanatrakul, T.,Sakamoto, S., Tanaka, H. & Putalun, W. 2011. Elicitation effect on production of plumbagin in in vitro cultures of Drosera indica L. Journal of Medicinal Plants Research, 5(19),4949-4953.

Kamarainen, T., Uusitalo, J., Jalonen, J., Laine, K. and Hohtola, K. 2003. Regional and habital difference in 7-methyljuglone content of Finnish Drosera rotundifolia. Phytochemistry, 63, 309-314.

Kawiak, A., Krolicka, A. and Łojkowska E. 2003. Direct regeneration of Drosera from leaf explants and shoot tips. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 75, 175-178.

Page 32: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

41

Kim, K.S. and Jang, G.W. 2004. Micropropagation of Drosera peltata , a tuberous sundew, by shoot tip culture. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 77, 211-214.

Lee, C.H. 2008. Carnivorous plants: new ornamentals. Chronica Horticulturae, 48(4), 11-14. McPherson, S. 2010. Carnivorous Plants and their Habitats. Volumn one.

Redfern Natural History Production, Poole, Dorset, England Marczak, L., Kawiak, A., Łojkowska, E. and Stobiecki,M.2005. Secondary Metabolites in

in vitro Cultured Plants of the Genus Drosera. Phytochemical Analysis, 16. 143-149. Murashige, T. and Skoog, F. 1962. A revised medium for rapid growth and bio-assay with

tobacco tissue culture. Plant Physiology, 15, 473-497. Rejthar, J.,Vichmannova, I., Cepkova, P.H., Fernández, E.&Milella, L. 2014. In vitro

propagation of Drosera intermedia as influenced by cytokinin, pH, sucrose, and nutrient concentration. Emir. J. Food Agric.26(6), 558-564 doi: 10.9755/ejfa.v26i6.18022

Rivadavia, F., Miranda, V.F.O., Hoogenstrijd, G., Pinheiro, F., Heubl, G. &Fleischmann. 2012. Is Drosera meristocaulis a pygmy sundew? Evidence of long-distance dispersal between Western Australia and Northern South America. Annals of Botany, 110, 11-2.

Page 33: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

42

ประวตผวจย

MISS PETCHARAT CHUNTARATIN The Faculty of Technology and Innovation, Agricultural Technology Program, Bangkok Thonburi University, 16/10 Taweewattana Canal Rd. Taweewattana Bangkok, Thailand, 10170 Phone: 66 2 8006800-5 Ext.127, Mobile Phone: 66 895008438, 66 943359438 E-mail: [email protected] EDUCATION B.S., Horticulture, Kasetsart University March, 1990 M.S., Plant Pathology, Kasetsart University September, 1994 Ph.D., Agricultural Biotechnology, Kasetsart University June, 2006 TRAINING Basic Plant Microtechnique November1-December30,

2004,Thailand Institutional Animal Care and Use Committee (IACUC) June 1-2, 2006 and Principal Investigator Training Program Bangkok, Thailand EMPLOYMENT Researcher Assistance 1990-1994 (Department of Plant Pathology, Kasetsart University) Researcher 1994-1996 T.A.B research and development (Ladda dynamic agro Co.,Ltd.) Researcher 1996-2007 Institute of Biotechnology and Genetic Engineering, Chulalongkorn University, Bangkok, Thailand M.S. Student Co-Advisory 1997-2000 Biotechnology Program, Chulalongkorn University, Bangkok, Thailand

Page 34: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

43

Guest Lecturer: Plant Pathology 1997-2000 Department of Microbiology, Faculty of Science, Chulalongkorn University Lecturer: Plant tissue culture 2008-2010 Institute of Biotechnology and Genetic Engineering, Chulalongkorn University, Bangkok, Thailand M.S. Student Advisory 2007-2010 Biotechnology Program, Chulalongkorn University, Bangkok, Thailand Adjunct Lecturer: Practical Methods in Biotechnology 2007-2010 : Instruments in Biotechnology 2008-2010 Biotechnology Program, Faculty of Science, Chulalongkorn University Curriculum committee 2009-2010 The office of Commission on Agricultural Resource Education, Chulalongkorn University Business Owner: Plant Tissue Culture Laboratory, Carnivorous plants 2011- present Lecturer 2012- present The Faculty of Technology and Innovation, Agricultural Technology Program, Bangkok Thonburi University AWARDS SEAMIO BIOTROP Scholarship from the July 19-August 7, 1999 Indonesia Government (Workshop and International Seminar on Plant Molecular Biology) Center for Agricultural Biotechnology Scholarship 2001-2005 (Ph.D. Program at Kasetsart University)

Page 35: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

44

PUBLICATIONS Journals 1. Rakvidhyasastra, V., Chuntaratin, P., and Singburaudom, N., Pathogenicity of culture filtrate produced by Pyricularia oryzae Cav., the causal agent of rice blast. Agricultural Science Journal. 29 (1): 16-27, 1995. 2. Chuntaratin, P., Chanprame, S, Chanprame, S and Hongprayoon, R., Conjugation of Plumbagin

from Plumbago indica L. with Carrier Protein for Antibody Production. Agricultural Science Journal. 37 (2): 145-154, 2006.

3. Sirifongnugoon, S., Chuntaratin, P. and Chanprame, S., Simple nutrient media for hairy root culture of Plumbago indica L. for plumbagin production. Agricultural Science Journal. 37 (3): 249-256, 2006. 4. Sawaengsak, W., Saisavoey, T., Chuntaratin, P. and Karnchanatat, A. Micropropagation of the medicinal herb Glycyrrhiza glaba L., through shoot tip explants culture and glycyrrhizin detection. International Research Journal of Plant Sciences. 2 (5): 129-136, 2011. Presenting Papers Oral Presentation 1. Chuntaratin, P., Chanprame, S and Chanprame, S., Callus induction and cultures of Plumbago indica L. for secondary metabolite production. In 3 th World Congress Medicinal Plant, Chiang Mai, Thailand, Febuary 3-7, 2003. 2. Chuntaratin, P., Chanprame, S and Chanprame, S., Callus and cell suspension cultures of

internode and in vitro roots of Plumbago indica L. for secondary metabolite production. In 4 th National Horticultural Congress, Songkha, Thailand, May 4-7, 2004. 3. Chuntaratin, P., Chanprame, S and Chanprame, S., Effect of chitin and chitosan on plumbagin

production of plumbago indica cell suspension culture. In 5 th National Horticultural Congress, Chonburi, Thailand, April 27-29, 2005.

Page 36: บทคัดย่อqa.bkkthon.ac.th/qa/qa56/132144099.pdfภาคผนวก 37 บรรณาน กรม ประว ต ผ ว จ ย 39 42 ฉ สารบ ญตาราง

45

4. Chuntaratin, P., Hongprayoon, R., Piney, K., Chanprame, S and Chanprame, S., Preparation of polyclonal antibodies for detection and localization of Plumbago indica L. In AgBiotech Graguate Conference II, Bangkok, Thailand, May 16-17, 2005.

Poster Presentation 1. Chuntaratin, P., Yoosri, V and Chanpram, S., Micropropagation of Drosera burmannii Vahl. In 3 rd National Horticultural Congress, Bangkok, Thailand, April 22-25, 2003. 2. Chuntaratin, P. and Chanpram, S., The In Vitro Collection and Propagation of Carnivorous

Plants in the Genus Drosera. In 8th National Horticultural Congress, Chiang Mai, Thailand, May 6-9, 2009.

RESEARCH FUNDING Rajadapiseksompoj Fund 1997-1998 (Screening for Tissue Culture Derived Plaunoi Plant Resistable to Crude Extract Toxin) Rajadapiseksompoj Fund (For development of new faculty staff) 2006-2007