สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต...

16
กลุ่มอาการทางคลินิก และการวินิจฉัยทางพยาธิวิทยาของผู้ป่วยโรคไตอักเสบ โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว.อายุรศาสตร์ อว.อายุรศาสตร์โรคไต Clinical syndrome and pathological diagnosis of Glomerular Diseases in Vachira phuket Hospital Suthee Kittithornkul M.D. Department of Medicine Vachira Phuket Hospital Phuket Province Abstract Background: Glomerular disease is a common disease in clinical practice and the leading cause of the end stage renal disease. Most of the patients presented with multiple clinical syndromes which depended on the renal pathology without any epidemiological studies were available in Vachira Phuket hospital and this area. Clinical characteristics and kidney biopsy were important roles for diagnosis and developing appropriate treatment regimens. Objective: To study the Correlation between clinical syndrome and the pathologic results of kidney biopsy of the patients with Glomerular disease at the nephro clinic, Vachira Phuket hospital. Method: This study was a descriptive retrospective study medical records of patients who were diagnosed with Glomerular disease at nephro clinic, Vachira Phuket hospital between January 2013 and December 2015, were reviewed. Patient’s demographic data, clinical characteristics, details of laboratory tests, renal pathology, 6 months follow up and treatment outcomes were recorded. Results: A Total of 65 patients kidney biopsy data were collected during this period. The ratio of female to male was 1.7:1, average age was 41.52 years (SD = 14.36). The patients were pri- mary glomerular disease 52.3% and secondary glomerular disease 47.7%. The most common renal pathological findings were Lupus nephritis (LN), IgA nephropathy (IgAN) and Minimal Change Disease (MCD) accounting for 24.6%, 20% and 13.9%, respectively. The most common clinical syndrome were Nephrotic nephritis syndrome, Nephrotic syndrome and Asymptomatic urinary abnormalities 36.9%, 32.3% and 15.4%, respectively. The most of treatment response show clinical syndrome and renal pathology were Nephrotic nephritis syndrome and Lupus nephritis (LN). วิ ย์ เขต Reg 2 5 6 1 Med J 2018 11 ;32 : 1357 - 1372

Upload: others

Post on 01-Feb-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

กลมอาการทางคลนก และการวนจฉยทางพยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบ

โรงพยาบาลวชระภเกต

สธร กตตธรกล พ.บ.วว.อายรศาสตร อว.อายรศาสตรโรคไต

Clinical syndrome and pathological diagnosis of Glomerular Diseases in Vachira phuket Hospital

Suthee Kittithornkul M.D.

Department of Medicine

Vachira Phuket Hospital

Phuket Province

Abstract

Background: Glomerular disease is a common disease in

clinical practice and the leading cause of the end stage renal

disease. Most of the patients presented with multiple clinical syndromes

which depended on the renal pathology without any epidemiological

studies were available in Vachira Phuket hospital and this area.

Clinical characteristics and kidney biopsy were important roles for

diagnosis and developing appropriate treatment regimens.

Objective: To study the Correlation between clinical syndrome

and the pathologic results of kidney biopsy of the patients with

Glomerular disease at the nephro clinic, Vachira Phuket hospital.

Method: This study was a descriptive retrospective study

medical records of patients who were diagnosed with Glomerular

disease at nephro clinic, Vachira Phuket hospital between January

2013 and December 2015, were reviewed. Patient’s demographic

data, clinical characteristics, details of laboratory tests, renal

pathology, 6 months follow up and treatment outcomes were recorded.

Results: A Total of 65 patients kidney biopsy data were

collected during this period. The ratio of female to male was 1.7:1,

average age was 41.52 years (SD = 14.36). The patients were pri-

mary glomerular disease 52.3% and secondary glomerular disease

47.7%. The most common renal pathological findings were Lupus

nephritis (LN), IgA nephropathy (IgAN) and Minimal Change

Disease (MCD) accounting for 24.6%, 20% and 13.9%, respectively.

The most common clinical syndrome were Nephrotic nephritis

syndrome, Nephrotic syndrome and Asymptomatic urinary

abnormalities 36.9%, 32.3% and 15.4%, respectively. The most of

treatment response show clinical syndrome and renal pathology

were Nephrotic nephritis syndrome and Lupus nephritis (LN).

ว า ร ส า ร ว ช า ก า ร แ พ ท ยเขตReg

2 5 6 1Med J 201811

;32

: 1357 - 1372

Page 2: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

1358 สธร กตตธรกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 32 ฉบบท 4 ต.ค.- ธ.ค. 2561

บทคดยอ

โรคไตอกเสบ (glomerular diseases) เปนโรคทพบไดบอยในเวชปฏบต และเปนสาเหตอนดบตนของโรค

ไตวายเรอรงระยะสดทาย สวนใหญผปวยมาดวยกลมอาการทางคลนกหลายแบบขนกบพยาธสภาพภายในเนอไต

โรงพยาบาลวชระภเกต ไมมขอมลการศกษาระบาดวทยาในพนท ลกษณะทางคลนกของผปวย และการตรวจพยาธ

วทยาชนเนอไต เพอใชเปนขอมลทเปนประโยชนสำาหรบการวนจฉย พยากรณโรค และพฒนาระบบการรกษาทเหมาะสม

วตถประสงค: เพอศกษาความสมพนธระหวางลกษณะกลมอาการทางคลนกกบผลตรวจชนเนอไตทาง

พยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบทมารบการรกษา ณ คลนกโรคไต โรงพยาบาลวชระภเกต

วธการศกษา: เปนการศกษาแบบพรรณนายอนหลง เกบขอมลลกษณะอาการทางคลนก ผลการตรวจทาง

หองปฏบตการ และลกษณะทางพยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบทมารบการรกษา ณ คลนกโรคไต โรงพยาบาล

วชระภเกต ป พ.ศ. 2556 - พ.ศ. 2558

ผลการศกษา: ผปวยทงหมด 65 ราย เพศหญงตอเพศชาย 1.7:1 อายเฉลย 41.52 ป (SD = 14.36) เปน

ผปวยโรคไตอกเสบปฐมภม รอยละ 52.3 และ โรคไตอกเสบทตยภม รอยละ 47.7 ลกษณะพยาธสภาพชนเนอไต

ทพบมาก คอ Lupus nephritis (LN), IgA nephropathy (IgAN) และ Minimal Change Disease (MCD) คดเปน

รอยละ 24.6, 20 และ13.9 ตามลำาดบ สวนใหญผปวยโรคไตอกเสบมาดวยกลมอาการ Nephrotic nephritis syndrome,

Nephrotic syndrome และ Asymptomatic proteinuria คดเปนรอยละ 36.9, 32.3 และ 15.4 ตามลำาดบ สวนใหญ

กลมอาการทางคลนก Nephrotic nephritis syndrome และ มพยาธสภาพทางไต ชนด Lupus nephritis (LN) มผล

ตอบสนองตอการรกษาด สวนผปวยทไมตอบสนองตอการรกษา พบสวนใหญมาดวย Nephrotic syndrome โดยพบ

พยาธสภาพทางไตชนด IgA nephropathy และ Diabetic nephropathy

สรป: การศกษาขอมลลกษณะกลมอาการทางคลนก ผลการตรวจพยาธวทยาชนเนอไต ของผปวยโรคไต

อกเสบในโรงพยาบาลวชระภเกต สามารถนำาไปประยกตใชในการวนจฉยและวางแผนการรกษาผปวยกลมโรคไต

อกเสบในพนทได ทงนเพอใหการรกษาเปนไปอยางเฉพาะเจาะจง และมประสทธภาพ ควรมการตดตามขอมลการ

รกษาอยางตอเนอง และวเคราะหขอมลเพอปรบปรงและเพมผลลพธทางคลนกในผปวยกลมน

คำารหส : โรคไตอกเสบ, กลมอาการทางคลนก, การตรวจพยาธวทยาทางไต

กลมงานอายรกรรม โรงพยาบาลวชระภเกต

The patients whom were poor response to treatment presented with

Nephrotic syndrome, IgA nephropathy and diabetic nephropathy.

Conclusion: The study of clinical characteristics, results of

kidney biopsy pathology of Glomerular disease patients in Vachira

Phuket Hospital, this study will be apply to the patients’ treatment

plan effectively in the area. The follow up and data analyzed should

be done to improve and enhance clinical outcomes within this group.

Keyword : Glomerular diseases, Clinical syndrome, renal pathology

Page 3: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

กลมอาการทางคลนก และการวนจฉยทางพยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบ โรงพยาบาลวชระภเกต 1359Reg 11 Med JVol. 32 No. 4

บทนำา

กลมอาการทางคลนก และการวนจฉยทาง

พยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบ โรงพยาบาล

วชระภเกต

ปจจบนโรคไตอกเสบเปนปญหาสาธารณสขท

มความสำาคญและเพมสงขนทวโลกรวมทงประเทศไทย

จากการศกษาของตางประเทศ พบอบตการณและความ

ชกของโรคไตอกเสบในแตละประเทศ มความแตกตาง

กน[1-6] สำาหรบประเทศไทย ขอมลทแสดงถงความชกของ

โรคไตอกเสบ (Glomerular disease) สวนใหญเปนการ

ศกษายอนหลงจากสถาบนทางการแพทยในระดบตตยภม

ผลการศกษาทไดจะมความแตกตางกนในแตละบรบท

ของการศกษา[7-9] จากรายงานสถตระบาดวทยา พบวา

โรคไตอกเสบเปนสาเหตสำาคญหนงของโรคไตเรอรงท

ตองไดรบการบำาบดทดแทนไต คดเปน รอยละ 4.32 ของ

โรคทเปนสาเหตทงหมด[10] ซงเมอผปวยเปลยนผานเขา

สระยะโรคไตเรอรง การรกษาบำาบดทดแทนไตทงการ

ฟอกเลอด การลางไตทางหนาทอง การเปลยนถายไต

กลายเปนการรกษาทเขามาเพอประคบประคอง และ

จำาเปนตองบำาบดควบคตลอดชวตผปวย สงผลกระทบ

ตอคณภาพชวตผปวยและครอบครว ดงนนการรกษาโรค

ไตอกเสบเพอชะลอการเสอมของไตกอนเขาสโรคไตวาย

เรอรงระยะสดทายจงมความสำาคญมาก

โรคไตอกเสบเกดพยาธสภาพหลกในหลอด

เลอดฝอยโกลเมอรลส ซงทำาหนาทกรองของเสยและนำา

สวนเกนของรางกายออกทางปสสาวะ[11] สามารถจำาแนก

ชนดของโรคไตอกเสบ แบงออกเปน 2 กลม คอ 1) โรคไต

อกเสบปฐมภม (primary glomerular disease) เปน

พยาธสภาพของไตทเกดขนเอง และไมมโรคของอวยวะ

อนรวมดวย 2) โรคไตอกเสบ ทตยภม (Secondary glo-

merular disease) คอ กลมทมพยาธสภาพเกดรวมกบ

ระบบอนๆ (systemic disease) ผปวยโรคไตอกเสบจะ

แสดงอาการทางคลนกทหลากหลาย แตกตางกนออกไป

ขนอยกบลกษณะพยาธสภาพทางไต นอกจากนนพยาธ

สภาพชนดเดยวกนอาจเกดกลมอาการมากกวาหนง

อยาง และกลมอาการทเกดขนอาจมการเปลยนแปลง

ตามระยะของโรคได โดยเกดจากสาเหตตางๆ มากมาย

บางรายมการดำาเนนโรคทไมรนแรง หายไดจากการ

รกษา บางรายมการดำาเนนโรคทรวดเรวและรนแรงทำาให

เกดภาวะไตวายเฉยบพลน หรอเรอรงจนเขาสไตวาย

ระยะสดทาย

การตรวจวนจฉยผปวยโรคไตอกเสบจำาเปน

ตองใชขอมลทางคลนก ไดแก การซกประวตและตรวจ

รางกายอยางละเอยด ผลการตรวจทางหองปฏบตการท

เหมาะสม และอาจใชการเจาะชนเนอไต (renal biopsy) [12] เพอนำาผลพยาธวทยาทางไตมายนยนประกอบการ

วนจฉย บอกการพยากรณโรค และหาแนวทางการรกษา

ทเหมาะสมสำาหรบผปวยแตละราย แตอยางไรกตาม ถง

แมวาผลการตรวจทางพยาธวทยาจากการเจาะชนเนอไต

จะเปนการวนจฉยทถอวาเปนมาตรฐานในปจจบน

เนองจากสามารถบอกพยาธสภาพพนฐานของโรค พยาธ

สภาพอนทพบรวม และอาจชแนะถงสาเหตของพยาธ

สภาพ ซงเปนประโยชนในการชวยใหอายรแพทยโรคไต

ประเมนความรนแรงของโรค และใชเปนขอมลประกอบ

การพจารณาตดสนใจวางแผนการรกษาไดอยางเฉพาะ

เจาะจง นอกจากนอาจจะชวยปองกนการใชยา immu-

nosuppressive drugs ทไมจำาเปนในผปวยบางรายได

แตในทางปฏบต พบวา ขอจำากดและขอบงชสำาหรบ

การตรวจพยาธวทยาทางไตยงมความแตกตางกนใน

แตละสถาบน เพราะสวนใหญทำาไดเฉพาะในโรงพยาบาล

ขนาดใหญ มคาใชจายสง อกทงตองใชแพทยผเชยวชาญ

โรคไตเปนหลก และการทำา renal biopsy อาจเกดภาวะ

แทรกซอนได เชน gross hematuria, perinephric

hematoma, arteriovenous fistula และ infection

เปนตน [12]

โรงพยาบาลวชระภเกตเปนโรงพยาบาลขนาด

ใหญระดบตตยภม มแพทยอายรกรรมเฉพาะทางโรคไต

ใหการรกษาและบำาบดผมารบบรการทปวยดวยโรคไต

ในแตละปเปนจำานวนมาก จากสถตขอมลการใหบรการ

บำาบดทดแทนไตดวยการลางไต พบวา ผปวยโรคไตทเขา

รบการรกษาบำาบดทดแทนไต โรงพยาบาลวชระภเกต

ตงแต 1 มกราคม พ.ศ.2556 - 31 ธนวาคม พ.ศ. 2558

Page 4: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

มจำานวน 187 ราย, 271 ราย และ 352 ราย ตามลำาดบ

และในปงบประมาณ 2561 มจำานวน 482 ราย, ฟอกเลอด

ดวยเครองฟอกไต 308 ราย, ลางไตทางหนาทอง 174

ราย จะเหนไดวามแนวโนมเพมสงขนทกป ดงนน การ

วนจฉยในระยะแรกมความสำาคญมากในเชงบทบาท

ของแพทยทจะใหการรกษาอยางเหมาะสมตามสาเหต

ของการเกดโรค เพอชะลอการเสอมของไตและปองกน

การเกดโรคไตวายเรอรงในระยะตอไป จากขอมลการ

ดแลผปวยโรคไต คลนกโรคไต โรงพยาบาลวชระภเกต

พบวา มการตรวจพยาธวทยาชนเนอไตในแตละปเพม

ขน แตยงไมเคยมการศกษาและรวบรวมขอมลภาพรวม

ทงหมดของผปวยโรคไตอกเสบ ทงในสวนของระบาด

วทยา ลกษณะทางคลนกผปวยในพนท และการตรวจ

ทางพยาธวทยาทมผลตอการรกษาผปวยในกลมโรคน

ดงนนการศกษาวจยครงน ผวจยจงมความสนใจในการ

ศกษาความชกของโรคไตอกเสบ (Glomerular disease)

ขอบงชหรอลกษณะกลมอาการทางคลนกทเปนสาเหต

ในการเจาะชนเนอไต และความสมพนธของกลมอาการ

แสดงทางคลนกกบผลการตรวจชนเนอไตทางพยาธ

วทยาในโรงพยาบาลวชระภเกต เพอนำาขอมลจากงาน

วจยทางคลนกทไดมาเปนขอมลพนฐานในการปรบปรง

และใชประโยชนในการวนจฉยโรค บอกการพยากรณ

ของโรค พฒนาแนวทางการรกษาทเหมาะสม และม

ประสทธภาพ เพอใหผปวยไดรบการรกษาททนทวงท

ตงแตระยะแรกของโรค ซงจะชวยชะลอหรอปองกน

การเสอมหนาทของไตได นอกจากนการทราบถงพยาธ

สภาพพนฐานของโรคอาจจะชวยปองกนการใชยาและ

การรกษาทไมจำาเปน ลดคาใชจายในการรกษา ลดภาวะ

แทรกซอนทอาจเกดขน ลดอบตการณความชกของโรค

ไตเรอรง สงเสรมคณภาพชวตทดของผปวย

วตถประสงค

เพอศกษาความสมพนธระหวางลกษณะกลม

อาการทางคลนกกบผลตรวจชนเนอไตทางพยาธวทยา

ของผปวยโรคไตอกเสบทมารบการรกษา ณ คลนกโรคไต

โรงพยาบาลวชระภเกต ระยะเวลา 3 ป ต งแตป

พ.ศ. 2556 - พ.ศ. 2558

วธการศกษา

รปแบบการวจย (Study design)

การศกษาวจยนเปนการศกษาเกบขอมลผปวย

ยอนหลง (Retrospective Study)

ประชากรเปาหมาย

ผปวยทไดรบการวนจฉยเปน Glomerular

disease และไดรบการตรวจชนเนอไตเพอการวนจฉย

โรคไตอกเสบ ทกราย ในโรงพยาบาลวชระภเกต

เกณฑการคดเลอกเขาศกษา

ผปวยทมอายมากกวา 15 ปขนไป ไดรบการ

วนจฉยเปน Glomerular disease และไดรบการตรวจ

ชนเนอไตเพอการวนจฉยโรคไตอกเสบทกราย ทเขารบ

การรกษา ณ คลนกโรคไต โรงพยาบาลวชระภเกต ตงแต

เดอนมกราคม พ.ศ. 2556 – เดอนธนวาคม พ.ศ. 2558

(จำานวน 65 ราย)

เกณฑการคดออกจากการศกษา

ผปวยทมผลการตรวจชนเนอไต ทไมสามารถ

ใหการวนจฉยโรคเฉพาะเจาะจงได และผปวยทไม

สามารถตดตามผลการรกษาไดตอเนอง อยางนอย 6 เดอน

แหลงทมาของขอมล

เวชระเบยนผปวยนอก และเวชระเบยนผปวยใน

ของผปวยทไดรบการวนจฉยเปน Glomerular disease

และไดรบการตรวจชนเนอไต ในคลนกโรคไต โรงพยาบาล

วชระภเกต

การดำาเนนการวจย

การศกษาครงนไดผานการพจารณาจรยธรรม

การวจยในมนษย จากคณะกรรมการจรยธรรมการวจย

ในมนษยโรงพยาบาลวชระภเกต (เอกสารรบรองเลขท

COA NO.11B2018)

1) รวบรวมขอมลจากเวชระเบยนผปวยนอก

และเวชระเบยนผปวยในทไดรบการวนจฉยเปน Glo-

merular disease และมผลชนเนอไตทางพยาธวทยาท

สามารถใหการวนจฉยยนยนโรคได

2) เกบขอมลผปวยจากแฟมประวต และทบทวน

1360 สธร กตตธรกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 32 ฉบบท 4 ต.ค.- ธ.ค. 2561

Page 5: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

ผลตรวจพยาธวทยาทางไต บนทกในแบบจดเกบขอมล

(case record form) โดยเกบขอมลพนฐานทวไปเกยว

กบเพศ อาย นำาหนก สวนสง ประวตโรคประจำาตว เชน

เบาหวาน ความดนโลหตสง ภาวะไขมนในเลอดสง โรค

systemic lupus erythematosus (SLE) ความดนโลหต

ซสโตลกและไดแอสโตลก (systolic blood pressure,

diastolic blood pressure) อาการทางคลนก ขอมลยา

ทรบประทานเปนประจำา เชน ยาเสตยรอยด ผลการตรวจ

ทางหองปฏบตการ ไดแก ผลการตรวจเลอด เชน Blood

urea nitrogen (BUN), serum creatinine, albumin,

cholesterol ผลการตรวจปสสาวะดปรมาณเมดเลอด

แดง เมดเลอดขาว โปรตนในปสสาวะ และผลการตรวจ

วนจฉยพยาธวทยาชนเนอไต

3) ตรวจสอบความถกตองและความครบถวน

ของขอมล

4) ประมวลผล วเคราะหขอมล และสรปผล

การศกษา

คำานยามตางๆ ทใชในการศกษา

1) Asymptomatic proteinuria and /or hematuria

เปนการตรวจปสสาวะ พบโปรตน 150 มก.- 2 กรม/วน

และ/หรอ ตรวจพบเมดเลอดแดงในปสสาวะมากกวา 3

cell/high power field (HPF) โดยผปวยไมมอาการและ

อาการแสดงทผดปกต

2) Nephritic syndrome มอาการแสดงของ

การอกเสบใน glomeruli คอ ความดนโลหตสง บวม

ปสสาวะออกนอย (< 400 ml/day) การทำางานของไต

ลดลง ตรวจปสสาวะ พบ RBC > 3 cell/ HPF หรอ RBC

cast และตรวจพบโปรตนในปสสาวะนอยกวา 3.5 กรม/วน

3) Nephrotic syndrome เปนกลมอาการท

เกดจากการท glomerular permeability ตอพลาสมา

โปรตนเสยไป ทำาใหรวออกมาในปสสาวะปรมาณมาก

(โดยทวไปใชคา urine protein > 3.5 กรม/วน) ทำาให

เกดอาการแสดงทสำาคญ ไดแก generalized edema,

hypoalbuminemia, hyperlipidemia, lipiduria

4) Nephrito - Nephrotic syndrome มอาการ

แสดงของทงภาวะ Nephritic syndrome และ Nephrotic

syndrome หรอมอาการทางคลนกของภาวะ Nephrotic

syndrome และตรวจพบเมดเลอดแดงในปสสาวะ

5) Rapidly progressive glomerulonephritis

(RPGN) เปนกลมอาการทมการทำางานของไตลดลง

มากกวารอยละ 50 ในชวงเวลาเปนสปดาห หรอภายใน

3 เดอน รวมกบการตรวจทางพยาธวทยาไต พบ glomerular

crescent มากกวารอยละ 50 ของจำานวน glomeruli

ทงหมดจากการตรวจชนเนอไต

6) Chronic glomerulonephritis (CGN) เปน

กลมอาการของ glomerular disease ทมการดำาเนน

โรคแบบเรอรงมานานกวา 3 เดอน และมการดำาเนนไป

สภาวะไตวายเรอรง และ ESRD ในทสด ผปวยอาจจะม

อาการของกลมอาการของ glomerular disease อนๆ

นำามากอนหรออาจจะมาตรวจพบวามไตวายรวมกบ

proteinuria, hematuria และ hypertension เปนครง

แรกโดยทผปวยไมรตวมากอน

7) Treatment Response หมายถง การตอบ

สนองตอการรกษา ประเมนจากอาการของโรคตอบสนอง

อยางดตอการรกษา ผลการตรวจพบระดบ creatinine

< 1.2 mg/dL หรอกลบคนมาสระดบปกต และตรวจพบ

ปรมาณโปรตนในปสสาวะ นอยกวาวนละ 300 มลลกรม

หรอ UPCR < 0.5 g/g.Cr

ผลการศกษา

จากการศกษาขอมลของผปวยโรคไตอกเสบ

(Glomerular disease) ทไดรบการตรวจชนเนอไตตงแต

1 มกราคม พ.ศ. 2556 ถง 31 ธนวาคม พ.ศ. 2558 จำานวน

65 ราย เปนเพศชาย 24 ราย (รอยละ 36.92) เพศหญง

41 ราย (รอยละ 63.08) คดเปนอตราสวน 1:1.7 อาย

เฉลยของผปวย คอ 41.52 ป อายนอยทสด 15 ป และ

อายมากทสด 72 ป พบผปวย มโรคประจำาตวมาก 4

อนดบแรก คอ โรคความดนโลหตสง โรคไขมนในเลอดสง

โรคภมแพตนเอง และโรคเบาหวาน รอยละ 50.77,

41.54, 20 และ 20 ตามลำาดบ พบความดนโลหตเฉลย

139/86 มม.ปรอท ผปวยมกลมอาการแสดงทางคลนกท

เปนขอบงชหรอเปนเหตในการตรวจชนเนอไตทางพยาธ

วทยามากทสด คอ Nephrotic nephritis syndrome,

Nephrotic syndrome และ Asymptomatic proteinuria

กลมอาการทางคลนก และการวนจฉยทางพยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบ โรงพยาบาลวชระภเกต 1361Reg 11 Med JVol. 32 No. 4

Page 6: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

รอยละ 36.92 , 32.31 และ 15.38 ตามลำาดบ (ดงแสดง

ในตารางท 1)

เมอวเคราะหขอมลผปวยและผลพยาธวทยา

ทางไตตามลกษณะกลมอาการทางคลนกออกเปน 6

กลม คอ Nephrotic nephritis syndrome, Nephrotic

syndrome, Asymptomatic urinary abnormalities,

Nephritis syndrome, RPGN และ CGN (ตารางท

1,ตารางท 2) พบวา กลม Nephrotic nephritis

syndrome มสดสวนของเพศหญงตอเพศชายในอตรา

1.7 ตอ 1 อายเฉลย 34.1±12.72 ป ผปวยสวนใหญ

มโรคประจำาตว คอ ไขมนในเลอดสง จำานวน 12 ราย

ความดนโลหตสง จำานวน 9 ราย เบาหวานและภมแพ

ตนเอง จำานวน 6 รายเทากน และสวนใหญผปวยไดรบ

การรกษาดวย immunosuppressive drugs จำานวน 14

ราย ตรวจพบการเสอมหนาทของไตจากคา creatinine

สงกวา 1.2 mg/dL จำานวน 16 ราย และพบปสสาวะม

เมดเลอดแดงมากกวา 3 เซลลขนไป จำานวน 19 ราย ซง

พบ Lupus nephritis (LN) บอยทสดเมอผปวยมาดวย

อาการ Nephrotic nephritis syndrome

กลม Nephrotic syndrome มสดสวนของเพศ

หญงตอเพศชายในอตรา 1 ตอ 1.1 อายเฉลย 43±14.63

ป ผปวยมโรคประจำาตวความดนโลหตสงมากทสด

จำานวน 14 ราย รองลงมา คอ ไขมนในเลอดสง จำานวน

9 ราย และสวนใหญผปวยไดรบการรกษาดวย immu-

nosuppressive drugs จำานวน 9 ราย ตรวจพบการ

เสอมหนาทของไตจากคา creatinine สงกวา 1.2 mg/dL

จำานวน 9 ราย และพบปสสาวะมเมดเลอดแดงมากกวา 3

เซลลขนไป จำานวน 8 ราย การตรวจชนเนอพบ Minimal

Change Disease (MCD) มากทสดในผปวยทมาดวย

อาการ Nephrotic syndrome

กลม Asymptomatic urinary abnormalities

มสดสวนของเพศหญงตอเพศชายในอตรา 9 ตอ 1 อาย

เฉลย 47.1±15.24 ป ผปวยสวนใหญมโรคประจำาตว คอ

ความดนโลหตสง จำานวน 6 ราย เบาหวานและภมแพ

ตนเอง จำานวน 2รายเทากน และผปวยไดรบการรกษา

ดวย immunosuppressive drugs จำานวน 6 ราย ตรวจ

พบการเสอมหนาทของไตจากคา creatinine สงกวา 1.2

mg/dL จำานวน 3 ราย และพบปสสาวะมเมดเลอดแดง

มากกวา 3 เซลลขนไป จำานวน 5 ราย ผปวยสวนใหญ

เกดพยาธสภาพไต จาก Lupus nephritis (LN) และ IgA

nephropathy จำานวน 3 รายเทากน

กลม Nephritis syndrome มสดสวนของเพศ

หญงตอเพศชายในอตรา 3 ตอ 1 อายเฉลย 32±19.20 ป

ผปวยสวนใหญมโรคประจำาตว คอ เบาหวานและภมแพ

ตนเอง จำานวน 3 รายเทากน ความดนโลหตสง จำานวน

2 ราย ผปวยไดรบการรกษาดวย immunosuppressive

drugs จำานวน 3 ราย ตรวจพบปสสาวะมเมดเลอดแดง

มากกวา 3 เซลลขนไป จำานวน 3 ราย ทกรายไมพบการ

เสอมหนาทของไตจากคา creatinine ทนอยกวา 1.2 mg/

dL และตรวจพยาธสภาพทางไต Lupus nephritis (LN)

บอยทสดเมอผปวยมาดวยอาการ Nephritis syndrome

กลม Rapidly progressive glomerulonephritis

(RPGN) มสดสวนของเพศหญงตอเพศชายในอตรา 3

ตอ 1 อายเฉลย 59 ± 6.48 ป ผปวย RPGN ในการศกษา

ครงนพบเพยง 4 ราย สวนใหญผปวยมโรคประจำาตว คอ

เบาหวานและภมแพตนเอง จำานวน 2 รายเทากน ไดรบ

การรกษาดวย immunosuppressive drugs จำานวน 1

ราย ตรวจพบการเสอมหนาทของไตจากคา creatinine

สงกวา 1.2 mg/dL และพบปสสาวะมเมดเลอดแดง

มากกวา 3 เซลลขนไป จำานวน 2 ราย ผปวยสวนใหญเกด

พยาธสภาพไตจาก Lupus nephritis (LN) จำานวน 2 ราย

กลม Chronic glomerulonephritis (CGN) ม

สดสวนของเพศหญงตอเพศชาย 1ตอ 1เทากน อายเฉลย

54±2.82ป ผปวยทกรายไมมโรคประจำาตว ไดรบการ

รกษาดวย immunosuppressive drugs จำานวน 1ราย

ตรวจพบการเสอมหนาทของไตจากคา creatinine สงกวา

1.2 mg/dL จำานวน 1 ราย โดยพบพยาธสภาพทางไต

เปน Focal segmental glomerulosclerosis และ

Membranoproliferative glomerulonephritis จำานวน

1 รายเทากน

เมอพจารณาผลการตรวจพยาธวทยาชนเนอไต

ทง 65 ราย ซงแบงออกเปน โรคไตอกเสบชนดปฐมภม

primary glomerular disease และ โรคไตอกเสบชนด

ทตยภม secondary glomerular disease พบวา

1362 สธร กตตธรกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 32 ฉบบท 4 ต.ค.- ธ.ค. 2561

Page 7: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

เปนโรคไตอกเสบชนดปฐมภม (primary glomerular

disease) จำานวน 34 ราย (รอยละ 52.31) ซงโรคทเปน

สาเหตของโรคไตอกเสบชนดปฐมภม 3 อนดบแรก ไดแก

IgA nephropathy 13 ราย Minimal Change Disease

(MCD) 9 ราย Membranoproliferative glomerulone-

phritis (MPGN) 5 ราย (รอยละ 20, 13.85 และ 7.69

ตามลำาดบ) และพบเปนโรคไตอกเสบชนดทตยภม

(secondary glomerular disease) จำานวน 31 ราย

(รอยละ 47.69) ซงโรคทเปนสาเหตของโรคไตอกเสบ

ชนดทตยภม 3 อนดบแรก ไดแก Lupus Nephritis 16

ราย diabetic nephropathy 8 ราย Amyloid 2 ราย

และ Acute tubular necrosis (AIN) 2 ราย (รอยละ

24.61, 12.31, 3.08 และ 3.08 ตามลำาดบ) (ดงแสดง

ในตารางท 2)

เมอวเคราะหความชกของกลมอาการแสดง

ทางคลนกและผลการการตรวจพยาธวทยาชนเนอไต

พบวา ผปวยทมาดวยกลมอาการ Nephrotic nephritis

syndrome จำานวน 24 ราย พบใน โรคไตอกเสบชนดปฐมภม

primary glomerular disease และ โรคไตอกเสบชนด

ทตยภม secondary glomerular disease จำานวนเทากน

อยางละ 12 ราย และ สวนใหญเกดพยาธสภาพไตจาก

Lupus nephritis จำานวน 7 ราย และ IgA nephropathy

จำานวน 6 ราย ผปวยทมาดวยกลมอาการ Nephrotic

syndrome จำานวน 21 ราย พบใน โรคไตอกเสบชนด

ปฐมภม จำานวน 15 ราย และ โรคไตอกเสบชนดทตย

ภม จำานวน 6 ราย และ สวนใหญเกดพยาธสภาพไต

จาก Minimal Change Disease จำานวน 5 ราย และ

IgA nephropathy จำานวน 4 ราย ผปวยทมาดวยกลม

อาการ Asymptomatic urinary abnormalities จำานวน

10 ราย พบใน โรคไตอกเสบชนดปฐมภม จำานวน 4 ราย

และ โรคไตอกเสบชนดทตยภม จำานวน 6 ราย และ สวน

ใหญเกดพยาธสภาพไต จาก IgA nephropathy และ

Lupus nephritis จำานวน 3 รายเทากน และ ผปวยทมา

ดวยกลมอาการ Nephritis syndrome จำานวน 4 ราย

ตรวจพบในโรคไตอกเสบทตยภมทง 4 ราย ซงสวนใหญ

เกดพยาธสภาพไตจาก Lupus nephritis จำานวน 3 ราย

(ดงแสดงในตารางท 2 ,รปท 1-3)

กลมอาการทางคลนก และการวนจฉยทางพยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบ โรงพยาบาลวชระภเกต 1363Reg 11 Med JVol. 32 No. 4

Page 8: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

ตารา

งท 1

ขอม

ลของ

ผปวย

โรคไ

ตอกเ

สบ (G

lom

erul

ar d

isea

se) แ

ละผล

ทางห

องปฏ

บตกา

ร (n

= 6

5 คน

)

หมาย

เหต

: Rap

idly

pro

gres

sive

glo

mer

ulon

ephr

itis

(RPG

N),

Chr

onic

glo

mer

ulon

ephr

itis

(CG

N)

1364 สธร กตตธรกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 32 ฉบบท 4 ต.ค.- ธ.ค. 2561

Page 9: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

ตารา

งท 2

ผลก

ารตร

วจทา

งพยา

ธวทย

าไต

(n =

65

คน)

กลมอาการทางคลนก และการวนจฉยทางพยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบ โรงพยาบาลวชระภเกต 1365Reg 11 Med JVol. 32 No. 4

Page 10: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

กลมอาการ Nephrotic nephritis syndrome

กลมอาการ Nephrotic syndrome

กลมอาการ Asymptomatic urinary abnormalities

รปท 1 ความชกของโรคไตอกเสบในผปวยกลมอาการ Nephrotic nephritis syndrome

รปท 2 ความชกของโรคไตอกเสบในผปวยกลมอาการ Nephrotic syndrome

รปท 3 ความชกของโรคไตอกเสบในผปวยกลมอาการ Asymptomatic urinary abnormalities

IgA nephropathy = IgAN, Minimal Change Disease = MCD, Membranoproliferative glomerulonephritis = MPGN,

Focal segmental glomerulosclerosis = FSGS, Membranous nephropathy = MN, IgM nephropathy = IgMN,

Lupus nephritis = LN, Diabetic nephropathy = DN, Amyloid = AL, Acute tubular necrosis = AIN,

Chronic tubulointerstitial nephritis = CTIN, Post infectious = PI, Henoch schoenlein purpura = HSP

1366 สธร กตตธรกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 32 ฉบบท 4 ต.ค.- ธ.ค. 2561

Page 11: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

เมอตดตามผลการตอบสนองตอการรกษาในผปวยโรคไตอกเสบ (ตารางท 3) หลงรบการรกษาระยะเวลา 6

เดอน พบวา ผปวยทตอบสนองตอการรกษา สวนใหญมาดวยกลมอาการทางคลนก Nephrotic nephritis syndrome

จำานวน 20 ราย และ มพยาธสภาพทางไต ชนด Lupus nephritis (LN) จำานวน 13 ราย สวนผปวยทไมตอบสนองตอการ

รกษา พบสวนใหญมาดวย Nephrotic syndrome จำานวน 10 ราย โดยพบพยาธสภาพทางไตชนด IgA nephropathy

และ Diabetic nephropathy จำานวน 7 ราย เทากน ตามตารางท 3

ตารางท 3 ขอมลการรกษาของผปวยโรคไตอกเสบ จำาแนกตามกลมอาการทางคลนกและผลตรวจพยาธวทยาทางไต

กลมอาการทางคลนก และการวนจฉยทางพยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบ โรงพยาบาลวชระภเกต 1367Reg 11 Med JVol. 32 No. 4

Page 12: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

วจารณ

กลมโรคไตอกเสบ (Glomerular disease) เปน

กลมโรคทพบบอยในเวชปฏบตทวไป สามารถจำาแนก

เปน 2 กลม คอ กลมโรคไตอกเสบปฐมภม (primary

glomerular disease) และกลมโรคไตอกเสบทตยภม

(Secondary glomerular disease) จากการศกษาวจย

ครงนขอมลทไดแสดงถง prevalance ของโรคไตอกเสบ

ชนดตางๆ ผลการตรวจชนเนอไต พบเปนโรคไตอกเสบ

ชนดปฐมภม (primary glomerular disease) จำานวน

34 ราย และเปนโรคไตอกเสบชนดทตยภม (secondary

glomerular disease) จำานวน 31 ราย คดเปนรอยละ

52.31 และ 47.69 ตามลำาดบ ทงสองกลมมจำานวนใกล

เคยงกน โรคไตอกเสบชนดปฐมภม สวนใหญเกดพยาธ

สภาพไตจาก IgA nephropathy และ โรคไตอกเสบ

ชนดทตยภมเกดพยาธสภาพไตจาก Lupus Nephritis

สอดคลองกบการศกษาของรตนา ชวนะสนทรพจนและ

คณะ[ 7] ศกษาโรคโกลเมอรลสในประเทศไทย และเมอ

เปรยบเทยบผลการศกษาเกยวกบอบตการณของกลม

โรคไตอกเสบแตละชนดกบตางประเทศ[1-3,5-6,13-14] พบวา

มความแตกตางกนในแตละการศกษาของตางประเทศ

และ เมอจำาแนกผปวยโรคไตอกเสบตามกลมอาย พบวา

กลมอาย 15 - 39 ป เกดโรคไตอกเสบจาก Lupus

Nephritis ขณะทกลมอายมากกวา 60 ป สวนใหญเกด

โรคไตอกเสบจาก Diabetic nephropathy และ Lupus

Nephritis ซงสอดคลองกบการศกษาในตางประเทศท

ศกษาระบาดวทยาโรคไตอกเสบในโรงพยาบาลระดบ

ตตยภมแหงหนง[1] พบวา กลมอายมากวา 60 ป พบโรคไต

อกเสบจาก Diabetic nephropathy มากทสด

เมอพจารณากลมอาการทางคลนกของผปวย

ทไดรบการตรวจชนเนอไต ผลการศกษาครงน แสดงให

เหนวาผปวยโรคไตอกเสบสวนใหญมาดวยกลมอาการ

Nephrotic nephritis syndrome และ Nephrotic

syndrome ซงสอดคลองกบการศกษาของบญชา สถระพจน

และคณะ[8] ศกษาโรคไตอกเสบในโรงพยาบาล

พระมงกฎเกลา และสอดคลองกบการศกษาในตาง

ประเทศ[1,4,6,13] ทงนอาจเปนผลมาจากขอบงชในการสงตรวจ

พยาธวทยาชนเนอไตทไมแตกตางกนตามบรบทของ

โรงพยาบาลขนาดใหญในระดบตตยภม ซงเปนโรงพยาบาล

ทรบสงตอผปวยมาจากโรงพยาบาลระดบอนๆ เพอการ

รกษาตอ เนองจากมความพรอมดานอปกรณในการ

ตรวจวนจฉย และการรกษาจากแพทยผเชยวชาญเฉพาะ

ทาง แตอยางไรกตามขอมลกลมอาการทางคลนกดง

กลาวอาจแสดงถงความลาชาในการไดรบการตรวจชน

เนอไต และบอกถงความรนแรงของโรคทอาจทำาใหเกด

ภาวะแทรกซอนสำาคญตอระบบตางๆ

เมอพจารณาดความสมพนธของขอมลระหวาง

ขอบงชหรอกลมอาการแสดงทเปนเหตในการสงตรวจ

พยาธวทยาทางไตกบชนดของ Glomerular disease

จะเหนวาในแตละกลมอาการแสดงจะพบชนดของ

Glomerular disease ไดหลายชนด ทงนเนองจากกลม

โรคไตอกเสบมกมอาการ และอาการแสดงคลายคลงกน

แตอาจมความแตกตางกนในแงของการตอบสนองตอ

การรกษาดวยสเตยรอยดและการดำาเนนโรค ดงนนการ

ตรวจพยาธวทยาชนเนอไตยงคงมความความสำาคญและ

จำาเปนเพอใหไดการวนจฉยทถกตอง นำามาซงการรกษา

ทเหมาะสม จากขอมลพบวา กลม Nephrotic nephritis

syndrome ซงเปนกลมททำาการตรวจชนเนอไตคอนขาง

มาก จำานวน 24 ราย ผปวยมโรคประจำาตวเดมอยเปน

สวนใหญ โดยเฉพาะโรคทเกยวของกบความผดปกตของ

ระบบอมมน (SLE) มากกวาครงตรวจพบการเสอมหนาท

ของไตจากคา creatinine สงกวา 1.2 mg/dL และพบ

ปสสาวะมเมดเลอดแดงมากกวา 3 เซลลขนไป พบโรคท

เปนสาเหต ไดแก Lupus nephritis (LN) มากทสด ทงน

อาจเนองจาก LN มอาการแสดงทางคลนกของของโรค

หลากหลาย และเกดไดในหลายระบบของรางกาย ซง

เปนสาเหตใหผปวยมาพบแพทยเรวขน ทำาใหมโอกาส

และแนวโนมทจะไดรบการตรวจชนเนอไตเพอทราบชนด

เพมมากขน จากผลการศกษาครงน ลกษณะทางคลนก

และการตรวจพบทางไตของผปวยกลมน ไมไดแตกตาง

จากการศกษาอนทผานมา[15] นาจะบงชลกษณะทางพยาธ

สภาพของไตใน Lupus nephritis โดยรวมได แสดงให

เหนวา พยาธวทยาทางไต ของ Lupus nephritis (LN)

สามารถใชขอมลอาการทางคลนก รวมกบ immune profiles

1368 สธร กตตธรกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 32 ฉบบท 4 ต.ค.- ธ.ค. 2561

Page 13: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

ของ SLE ในการวนจฉยกอนสงตรวจพยาธวทยาทาง

ไตได โดยพบผปวยสวนใหญมอายนอย เปนเพศหญง

มาดวยอาการบวม มเมดเลอดแดงและโปรตนรวใน

ปสสาวะ ความดนโลหตสง และการทำางานของไตลด

ลง ดงนนการสงตรวจพยาธเนอไตของ Lupus nephritis

(LN) เปนการสงตรวจเพอการยนยนการวนจฉย บอก

ความรนแรงของโรค และนำามาใชประกอบการวางแผน

รกษา แมวายงมขอถกเถยงประโยชนของการตรวจพยาธ

วทยาทางไตในผปวยกลมน แตกมขอแนะนำาในการสง

ตรวจ อยางไรกตามในการศกษาครงน พบวา ผปวยท

ม Asymptomatic urinary abnormalities , Nephritis

syndrome และ RPGN ตางกตรวจพบ Lupus nephritis

(LN) บอยทสด ดงนนความสมพนธระหวางอาการแสดง

ทางคลนกและพยาธสภาพของไตอาจไมสอดคลองกน

เสมอไป การสงตรวจทางพยาธวทยาทางไตจงมความ

จำาเปนทางคลนก แมวาจะมอาการทางคลนกทชดเจน

แตอาจไมเพยงพอในการวนจฉย

จากการศกษาน กลม Nephrotic syndrome

ซงเปนกลมททำาการตรวจชนเนอไตรองลงมา จำานวน 21

ราย พบวา สวนใหญผปวยมโรคประจำาตวเปนความดน

โลหตสงและไขมนในเลอดสง ไมพบโรคทเกยวของกบ

ความผดปกตของระบบอมมน ขอมลผปวยบางรายตรวจ

พบการเสอมหนาทของไตจากคา creatinine สงกวา

1.2 mg/dL และพบปสสาวะ มเมดเลอดแดงมากกวา 3

เซลลขนไป โรคทพบเปนสาเหตบอยทสด ไดแก Minimal

Change Disease (MCD) และ IgA nephropathy ซง

จากขอมลการศกษา พบวา ลกษณะอาการทางคลนก

ของ IgA nephropathy ทบงถงพยากรณโรคทไมด ไดแก

พบในเพศชาย มหนาทไตลดลง, ม persistent nephrotic

proteinuria และมความดนโลหตสงรวมดวย

อยางไรกตามจากผลการศกษา มแนวโนมวา

ผปวยทเปน Nephrotic nephritis syndrome และ

Nephrotic syndrome หรอผปวยทมการทำางานของไต

ลดลงอยางเฉยบพลน หรอไมตอบสนองตอการรกษา

จะไดรบการพจารณาตรวจเนอไตมากกวาผปวยทไมม

ความผดปกตดงกลาว ทงนหากไมนบรวมขอบงชหรอ

กลมอาการแสดงทเปนเหตในการสงตรวจพยาธวทยา

ทางไต ในกลม Nephrotic nephritis syndrome และ

Nephrotic syndrome แลว กลมอาการทพบรองลงมา

คอ Asymptomatic urinary abnormalities, Nephritis

syndrome, RPGN และ CGN ซงอาจพบแตกตางจาก

รายงานอนๆ ในประเทศ ซงความแตกตางทพบอาจเปน

ผลจากการเลอกสงตรวจพยาธวทยาชนเนอไต เนองจาก

แพทย โรคไตไมไดสงตรวจชนเนอไตในผปวยทกรายทม

ความผดปกต บางรายไดรบการรกษาดวย immunosup-

pressive drugs แลวมการตอบสนองทดตอการรกษา ก

อาจไมไดรบการตรวจชนเนอไต และอาจเนองจากความ

แตกตางกนในระบบ คดกรองตรวจสขภาพ

เมอพจารณาผลการรกษา จากผลการศกษา

ขอมลการรกษาของผปวยโรคไตอกเสบ พบวา กลม

อาการ Nephrotic nephritis syndrome สวนใหญ

ผลการรกษาสำาเรจ ในขณะทกลม Nephrotic syndrome

ผลการตอบสนองตอการรกษาสำาเรจและการรกษา

ลมเหลวมคาใกลเคยงกน และเมอวเคราะหแยกตาม

ผลตรวจพยาธวทยาชนเนอไต พบวากลม Lupus

nephritis (LN), Minimal Change Disease (MCD) และ

MPGN มแนวโนมของการรกษาสำาเรจมากกวา การ

รกษาลมเหลว เมอวเคราะหผลชนเนอในกลมทรกษา

สำาเรจมากวา พบวา ผลชนเนอ MCD ในกลมทรกษา

สำาเรจจะเปนผปวยทไดรบ steroid มากอน และตอบ

สนองตอการรกษาสำาเรจ ดวย Steriod เพยงอยางเดยว

สวนผปวยทผลการรกษาลมเหลว พบวา Glomeruli จะ

มจำานวน Global sclerosis มากกวา โดยในกลม MCD

นมการดำาเนนโรคทม Remission และ Relapse ไดบอย

แตมการตอบสนองตอ Steriod อยางด และมการ

พยากรณโรคทด และพบวาเมอระยะเวลาการเปนโรคน

นานขนจะมโอกาส Relapse ลดลง ในขณะทผลชนเนอ

Lupus nephritis (LN) พบวา กลมผปวยทรกษาสำาเรจ

สวนใหญเปน TYPE 4 G (A) และไดรบการรกษาดวย

steroid มากอน โดยผปวย Lupus nephritis (LN) จำานวน

8 ราย ทตอบสนองตอการรกษาสำาเรจ ไดรบยา 2 ชนด

คอ Steriod และ cyclophosphamide และอกจำานวน

5 ราย ไดรบ Steriod เพยงอยางเดยว ดงนนจะเหนได

วาผปวยในกลม LN ทมอาการรนแรง การพยากรณโรค

กลมอาการทางคลนก และการวนจฉยทางพยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบ โรงพยาบาลวชระภเกต 1369Reg 11 Med JVol. 32 No. 4

Page 14: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

ไมดจำาเปน ตองรบใหการรกษาดวยยากดภมคมกนอยาง

เตมท เพอปองกนการเสอมของไต และลดอตราการเสย

ชวตของผปวย สวนผลชนเนอ IgA nephropathy ทตอบ

สนองตอการรกษาสำาเรจ จำานวน 6 ราย พบวาครงหนง

รกษาดวย steroid เพยงอยางเดยว และอกครงหนงรกษา

สำาเรจดวย Steriod และ cyclophosphamide สวนผล

ชนเนอ MPGN พบเปน Type 1, 2 ตอบสนองตอผลการ

รกษาสำาเรจ แตอาจตองเฝาระวงในกลมของ MPGN

Type 2 เนองจากมลกษณะทบงถงการพยากรณของโรค

ทไมด โดยเฉพาะผลการตรวจทางพยาธชนเนอไตถาม

superimposed crescent, ม obliteration ของ capillary

loops หรอม chronic tubulointerstitial fibrosis รวมดวย

เมอวเคราะหขอมลกลมผปวยทมการตอบ

สนองตอการรกษาทคอนขางลมเหลว พบวา กลม IgA

nephropathy ผลการรกษาสำาเรจและลมเหลวคอนขาง

ใกลเคยงกน เมอนำาผลชนเนอ IgA nephropathy ในกลม

ทรกษาลมเหลวมาวเคราะห พบวามจำานวน Glomeruli

ทม global sclerosis มากกวา กลมทรกษาสำาเรจ ซง

บงบอกถงการพยากรณของโรคทไมด ทงนการรกษา

ในกลม IgA nephropathy ขนกบลกษณะทางคลนก

พยาธสภาพ และการดำาเนนโรคเปนหลก โดยเฉพาะใน

ผปวย IgA nephropathy ทม Proteinuria > 1กรม/วน

จะมอตราเสยงสง ควรไดรบการรกษาอยางเตมท เพอ

ปองกนหรอชะลอการเกด end stage renal disease ใน

ขณะทผลชนเนอกลมโรคไตทเกดในผปวยโรคเบาหวาน

มกเปน Type 3,4 พบวา ผลการรกษาลมเหลวเกอบทก

ราย แมจะไดรบการรกษาดวย steroid และสวนใหญ

ตรวจพบ tubular atrophy, interstitial fibrosis ในการ

ศกษาครงนพบผปวย Diabetic nephropathy ในกลมท

อายมากกวา 60 ป มาดวยอาการความดนโลหตสง การ

ทำางานของไตลดลง และมภาวะ Nephrotic syndrome

ซงพยาธสภาพทพบจะสมพนธไดดกบอาการแสดงของ

โรค ซงแสดงใหเหนวาในผปวย Diabetic nephropathy

การตรวจโปรตนในปสสาวะ เปนการตรวจวนจฉยเบองตน

เพอชวยวนจฉยแยกโรค Diabetic nephropathy และ

ถงแมวาการตอบสนองตอการรกษาในกลม Diabetic

nephropathy ลมเหลว และการพยากรณโรคโดย

สวนใหญไมด อาจเปนผลใหไมสามารถลดอบตการณ

ของการเกดโรคไตวายเรอรงระยะสดทายได ดงนนสง

สำาคญ คอ การปองกนไมใหเกดพยาธสภาพทไต จน

ทำาใหเกดไตวายจงมความสำาคญทสด ซงไดแก การคด

กรองและการรกษาเบาหวานตงแตระยะแรก การคนหา

และแกไขปจจยเสยง ควบคกบใหการรกษาทชะลอหรอ

หยดความเสอมของไตทมประสทธภาพ เพอเปนแนวทาง

ลดจำานวนผปวยโรคไตจากเบาหวานได

จากรายงานผลการลงทะเบยนการรกษาดวย

การบำาบดทดแทนไตของสมาคมโรคไตแหงประเทศไทย

(Thailand Renal Replacement Therapy Registry

Report) ในปพ.ศ.2558 [10] พบวา ปจจบนผปวยโรคไต

อกเสบ ท เปลยนผานเขาส ระยะโรคไตเรอร งใน

ประเทศไทยมจำานวนมากขนเรอยๆ ซงลกษณะอาการ

ทางคลนกทสำาคญของผปวย รวมกบผลตรวจทางหอง

ปฏบตการ จะชวยแพทยวนจฉยโรคไตอกเสบไดอยาง

ทนทวงท แตการวนจฉยโรคทถกตองและสามารถยนยน

ผลไดตามมาตรฐานตองอาศยการตรวจชนเนอไตเพอด

ลกษณะพยาธสภาพทางไต ทงนการเจาะชนเนอไตเปน

หตถการตองใชแพทยทมประสบการณในการเจาะ และ

ตองมการสงตรวจทางพยาธวทยา ทำาใหในโรงพยาบาล

หลายแหง ยงไมสามารถทำาไดอยางครอบคลม ซงสง

ผลใหไมสามารถทราบพยาธสภาพทไตและสาเหตของ

โรคไตอกเสบทชดเจน อาจทำาใหผปวยไดรบการรกษา

ทไมเหมาะสมตงแตตน เปนสาเหตนำาสโรคไตเรอรงได

ซงผลการวจยดงกลาวคาดหวงวาขอมลทไดจะนำาไปส

แนวทางการพฒนาการรกษาทงในแงของการเจาะชน

เนอไต ลกษณะอาการทางคลนกและกลมโรคสำาคญท

ตองเฝาระวงเพอลดอบตการณผปวยโรคไตอกเสบใน

ระยะเรมตนของโรงพยาบาล และเนองจากการศกษา

นเปนการศกษายอนหลงในบรบทของโรงพยาบาลตตย

ภม จงทำาใหไมสามารถเกบขอมลบางอยางไดอยาง

ครบถวน อยางไรกตามการเกบรวบรวมขอมลทใชเวลา

ทยาวนานกวาน อาจเพมความชดเจนในสวนของการ

ตดตามผลลพธการรกษาผปวยในระยะยาว

1370 สธร กตตธรกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 32 ฉบบท 4 ต.ค.- ธ.ค. 2561

Page 15: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

สรป

จากการศกษาความชกของโรคไตอกเสบ

(Glomerular disease) ขอบงชหรอลกษณะกลมอาการ

ทางคลนกทเปนสาเหตในการเจาะชนเนอไต และความ

สมพนธของกลมอาการแสดงทางคลนกกบผลการตรวจ

ชนเนอไตทางพยาธวทยา และผลตอบสนองตอการรกษา

พบขอมลทมความสอดคลองกนและนาจะเปนประโยชน

ในดานการวนจฉยโรค และการใหการรกษาตงแตเรม

แรก เพอลดอบตการณการเกดภาวะไตวายเรอรงทม

แนวโนมเพมขนเรอยๆ อยางไรกตามแมการตรวจพยาธ

สภาพไตจะใหผลการวนจฉยและพยากรณโรคไดอยาง

แมนยำา แตอาจมในบางบรบทหรอบางสถานพยาบาล

ทไมสามารถทำาการตรวจชนเนอไตได อาจเนองมาจาก

ขาดบคลากร การสงตรวจทางพยาธวทยา และภาวะ

แทรกซอนทตามมาจากการทำาหตถการ ดงนนการใช

ขอมลจากผลการวจย ควบคกบการประเมนลกษณะ

อาการแสดงทางคลนกทผปวยมาพบแพทย และผล

การตรวจทางหองปฏบตการ อาจจะมประโยชนในแง

ของการเพมความสามารถในการตดสนใจวนจฉยโรค

ไดอยางรวดเรว และตดสนใจวางแผนการรกษาไดอยาง

มประสทธภาพมากยงขน

เอกสารอางอง

1. Lingaraju U, Shyam S, Varma, Satishkumar

MM, Leelavathi V, Shreedhar CG. Spectrum

of glomerular diseases – clinico-pathologic

observations from a state run tertiary

care centre. Int J Res Med Sci 2015;

3:2004-13.

2. Daneshpajouhnejad P, Behzadi E,

Amoushahi S, Aghabozorgi A, Farmani

A, Hosseini S, et al. A Six-year Survey

of the Spectrum of Renal Disorders on

Native Kidney Biopsy Results in Central

Iran and a Review of Literature. Saudi J

Kidney Dis Transpl; 2018; 29:658-70

3. Modugumudi ASN, Venkata PB, Bottla

SKV, Kottu R, Nandyala R, Patnayak R,

et al. A study of primary glomerular

diseases in adults; clinical, histopathological

and immunofluorescence correlations.

J Nephropharmacol; 2016; 5: 91–97.

4. Oliveira LB, Cobo EC, Machado J, Custodio

FB, Silva MV, Oliveira FA, et al. Clinical

and epidemiological prevalence of

glomerulopathies elderly in the city of

Uberaba. J Bras Nefrol; 2015; 37:166-70.

5. Ayar Y, Ersoy A, Isiktas E, Ocakoglu G,

Yildiz A, Oruc A, et al. The analysis of

patients with primary and secondary

glomerular diseases: A single-center

experience. HK J Nep; 2016;19: 28-35.

6. Valencia VC, CruZ CO, Fuentes JGB,

Ramirez FF, Michel RP, Aragaki Y, et al.

Epidemiology of glomerular disease in

adults: A database review. Gac Med

Mex; 2014; 150: 403-8.

7. รตนา ชวนะสนทรพจนและคณะ. การปรบปรง

ผลทางคลนกในการรกษาโรคไต ผานระบบ

ทะเบยนโรคโกลเมอรลสในประเทศไทย.

สถาบนวจยระบบสาธารณสข [อนเทอรเนต].

2560 [เขาถงเมอ 10 ตลาคม 2561]:4-20.

เขาถงไดจาก: http://kb.hsri.or.th/dspace/

bitstream/handle/11228/4803/hs2374.

pdf?sequence=3&isAllowed=y

8. บญชา สถระพจน, ศรา อภยจตต ,อปถมภ

ศภสนธ. ลกษณะอาการทางคลนก และ

พยาธวทยาทางไตในผปวยโรคไตอกเสบใน

โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา. เวชสารแพทย

ทหารบก 2553; 2: 53-64.

9. มนตชย ศรบำารงวงศ. โรคไตทพบในการ

ตรวจชนเนอไตของผปวยโรงพยาบาลตราด.

วารสารศนยการศกษาแพทยศาสตรคลนก

โรงพยาบาลพระปกเกลา 2551; 4:339-47.

กลมอาการทางคลนก และการวนจฉยทางพยาธวทยาของผปวยโรคไตอกเสบ โรงพยาบาลวชระภเกต 1371Reg 11 Med JVol. 32 No. 4

Page 16: สุธีร์ กิตติธรกุล พ.บ.วว ......1358 ส ธ ร ก ตต ธรก ล วารสารว ชาการแพทย เขต 11 ป

10. สมาคมโรคไตแหงประเทศไทย. Thailand

Renal Replacement Therapy Registry

2015 Report [อนเทอรเนต]. กรงเทพฯ;

2559 [เขาถงเมอ 9 กนยายน 2561]. เขาถง

ไดจาก : http://www.nephrothai.org/im-

ages/Final_TRT_report_2015_.pdf

11. National Kidney Foundation. Glomerular

disease: What you need to know [Internet].

2014 [Cited 2018 June 15]. Available

from: https://www.kidney.org/sites/

default/files/12-10-6139_glomerulard-

isease.pdf

12. เกอเกยรต ประดษฐพรศลป. Glomerular

disease. ใน: วทยา ศรดามา (บรรณาธการ).

ตำาราอายรศาสตร 2. พมพครงท 5.

กรงเทพมหานคร: โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย; 2550.179-214.

13. Chiu HF, Chen H, Lu KC, Shu KH.

Distribution of glomerular diseases in

Taiwan: preliminary report of National

Renal Biopsy Registry–publication on

behalf of Taiwan Society of Nephrology.

BMC Nephrology; 2018; 19:1-10.

14. Chang JH, Kim DK, Kim HW, Park SY,

Yoo TH, Kim BS, et al. Changing prevalence

of glomerular diseases in Korean adults:

a review of 20 years of experience.

Nephrol Dial Transplant; 2009; 24:

2406–10.

15. Riyami D, Shaaili K, Bulushi Y, Dhahli

A, Date A. The Spectrum of Glomerular

Diseases on Renal Biopsy: Data from

A Single Tertiary Center In Oman. Oman

Med J; 2013; 3:213-15.

1372 สธร กตตธรกล วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 32 ฉบบท 4 ต.ค.- ธ.ค. 2561