ศาสตร์แห่งพระราชาในการพัฒนาองค์การ:...
TRANSCRIPT
* อาจารยประจ าคณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร e-mail: [email protected]
** อาจารยประจ าคณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร e-mail: [email protected]
ศาสตรแหงพระราชาในการพฒนาองคการ: เขาใจ เขาถง แลวจงพฒนา กรณศกษา สรพ. สมศ. และ ก.พ.ร.
รศ.ดร.จรประภา อครบวร* ดร.อานนท ศกดวรวชญ**
บทคดยอ “เขาใจ เขาถง พฒนา” เปนศาสตรทในหลวงรชกาลท 9 พระราชทานและครองพระองคเปนตวอยางของนกพฒนาใหกบประชาชนชาวไทยมาตลอดรชสมย ผวจยในฐานะท างานดานการพฒนาองคการ ไดนอมน าศาสตรของพระราชานมาใชในการน าเสนอกระบวนการพฒนาองคการทเปนสากลของ Cummings และ Worley (2009) ซงเรมจากการศกษาขอมล ท าการตรวจวนจฉย สะทอนผลยอนกลบ กอนท าการออกแบบการพฒนา โดยแบงกระบวนการออกเปน 8 ขนตอนซงสอดคลองกบแนวทางการพฒนาทพระราชทานไวขางตน เพอใหภาพของศาสตรพระราชานเปนตวอยางในการพฒนาทเปนรปธรรมจงน าสามองคการหลกทเปนองคการหลกในการพฒนาหนวยงานภาครฐไดแก สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.) ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) และส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) มาเปนตวอยางใหเหนแนวทางการน าศาสตรพระราชาไปใช เพอปรบบทบาทจาก “ผประเมน” มาเปน “ผรวมพฒนา” ค าส าคญ: ศาสตรพระราชา การพฒนาองคการ การตรวจวนจฉยองคการ
Abstract King Bhumibol Adulyadej proposed the sciences of the King “Understanding, Connecting, and Development” in which he behaved himself and bestowed towards Thai citizen to develop our country throughout seventy years of his reign. We as organization developer have adapted the sciences of King to present as modern organizational developmental process proposed by Cummings and Worley (2009) which consists of data collection, diagnosis, and feedback before intervention design. The eight steps of modern organizational development process are aligned with the sciences of King. We illustrate the adaptation plan for applying the sciences of King for organizational development in three public organizations i.e. The Healthcare Accreditation Institute (Public organization) (HA) , the Office for National Education Standards and Quality Assessment(ONESQA) , and the Office of the Public Sector Development Commission (OPDC)such that we shift the paradigm from an evaluator role to facilitator and co-developer.
2
[Type here]
Key words: Science of King Bhumibol, Organization Development, Organization Diagnosis -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ทมาและความส าคญของปญหา ในชวงสองทศวรรษทผานมา ประเทศไทยมองคการรฐทตงใหม 3 หนวยงานหลกทท าหนาทใช “การประเมนเพอพฒนา” หนวยงานในก ากบ ไดแก
1) สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล (สรพ.) ท าหนาทพฒนาคณภาพสถานพยาบาลก า เ นดในป พ.ศ. 2542 ตอมาในป พ.ศ. 2552 เป ลยนชอเ ปนสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.)
2) ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ก าเนดในป พ.ศ. 2543 เพอท าหนาทประเมนคณภาพ และรบรองมาตรฐานประกนคณภาพการศกษา
3) ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ถอก าเนดขนในปพ.ศ. 2545 เพอท าหนาทสงเสรมและพฒนาระบบราชการ (กระทรวง ทบวง กรม) รวมถงเสนอแนะและใหค าปรกษาแกคณะรฐมนตรเกยวกบการพฒนาระบบราชการและงานของรฐอยางอน ซงรวมถงโครงสรางระบบราชการ ระบบงบประมาณ ระบบบคลากร มาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรม คาตอบแทน และวธปฏบตราชการอน เหนไดวาองคการทงสามแหงมเปาหมายเพอใหเกดการพฒนาแกหนวยงานในก ากบของตน
แนวทางการปฏบตงานของท งสามหนวยงานใชกระบวน “การประเมนเพอพฒนา” โดย สรพ. ด าเนนการประเมนเพอการรบรองคณภาพสถานพยาบาล สมศ. ใชการประเมนคณภาพและรบรองมาตรฐานการจดการศกษา สวน ก.พ.ร. ใชการประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานภาครฐมาเปนกลไกการพฒนาระบบราชการ ผวจยในฐานะนกวชาการในศาสตร “การพฒนาองคการ” (Organization Development) เกดความสนใจศกษาผลการปฏบตงานขององคการทงสามจากการใชแนวทาง “การประเมนเพอพฒนา” ทงนเพอน าเสนอแนวทางการพฒนาตามกระบวนการคดและพฒนาภายใตศาสตรของพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา” ทงนเพอน าเสนอตวอยางการพฒนาองคการตามศาสตรของพระราชา และศาสตรการพฒนาองคการทเปนสากล (Cummings & Worley, 2009) อนจะน าไปสการทบทวนรปแบบการพฒนาองคการของหนวยงานก ากบทงสาม วตถประสงค
1) เพอศกษาผลการปฏบตงานของสามองคการหลกทท าหนาทก ากบคณภาพของสถานพยาบาล (สรพ.) สถานศกษา (สมศ.) และระบบราชการ (ก.พ.ร.)
3
[Type here]
2) เพอทบทวนแนวทางการพฒนาตามศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา” และการประยกตใชกบแนวทางการพฒนาองคการทเปนสากล
3) เสนอการประยกตใชศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา” กบภาระกจขององคการรฐทท าหนาทก ากบและพฒนาองคการในก ากบ
บทบาทหนาทและผลการปฏบตงานของ สรพ. สมศ. และ ก.พ.ร. เพอใหเหนบทบาทหนาทของทงสามหนวยงานหลกน ผวจยไดน าเสนอวสยทศน พนธกจ และยทธศาสตรของทงสามหนวยงานในตารางท 1 สวนผลการปฏบตงานของแตละหนวยงานผวจยใชการทบทวนเอกสารรายงานประจ าปลาสดของแตละหนวยงานมาสรปดงน
4
[Type here]
ตารางท 1: เปรยบเทยบวสยทศน พนธกจ และยทธศาสตรของ 3 องคการหลกทท าหนาทพฒนาหนวยงานภาครฐ
สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2542)
ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2543)
ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2545)
จดก าเนด: งานวจยกลไกสงเสรมการพฒนาคณภาพโรงพยาบาลโดยสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) เมอปพ.ศ. 2540
จดก าเนด: พรบ.การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 6 วาดวยมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา มาตรา 49
จดก าเนด: การปฏรประบบราชการปพ.ศ. 2545 ส ง ผลให ม ก า รป รบ เป ล ยนกระบวนการบรหารงานและการปรบปรงโครงสรางสวนราชการในทกกระทรวง ทบวง กรม
กลมเปาหมาย: สถานพยาบาล กลมเปาหมาย: สถานศกษา กลมเปาหมาย: กระทรวง ทบวง กรม
วสยทศน: ประเทศไทยมบรการสขภาพทไดมาตรฐาน เปนทไววางใจของสงคม โดยสรพ. มบทบาทในการสงเสรม การขบเคลอนวฒนธรรมคณภาพ (Change Catalyst)
วสยทศน: คงความเชยวชาญขององคกร เพอความเชอมมนของประชาคม สรางความเชอใจใหประชาชน ปณธาน: ประเมนเพอพฒนา...อยางตอเนอง
วสยทศน: สงเสรมใหการพฒนาระบบราชการด าเนนการไปอยางตอเนองและบงเกดผลอยางเปนรปธรรม
พนธกจ: สงเสรม สนบสนน และขบเคลอนการพฒนาคณภาพของระบบบรการสขภาพ โดยใชการประเมนตนเอง การเยยมส ารวจจากภายนอก และการรบรองกระบวนการคณภาพ เปนกลไกกระตนสงเสรมการพฒนาคณภาพสถานพยาบาลอยางสมดล
พนธกจ: ประเมนคณภาพและรบรองมาตรฐานการจดการศกษา (Assessing and Accrediting the Quality of Educational Institutions)
พนธกจ (ตาม ม. 71/10): ▪ งานวเคราะห วจย และเสนอความเหน การวจยเชงนโยบายในประเดนตางๆท
ไดรบมอบหมาย การตดตาม และประเมนผลการปฏรปของ
แตละกระทรวง ทบวง กรม เพอเปนขอมลประกอบการพจารณา การจดท ารายงาน
5
[Type here]
สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2542)
ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2543)
ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2545)
วตถประสงคและอ านาจหนาท: 1. ด าเนนการเกยวกบการประเมนระบบงานและ
การรบรองคณภาพขอสถานพยาบาล รวมทงก าหนดมาตรฐานของสถานพยาบาลเพอใชเปนแนวทางการประเมน การพฒนา และการรบรองคณภาพของสถานพยาบาล
2. รวบรวมขอมล ศกษา วเคราะห และจดท าขอเสนอแนะเกยวกบการสงเสรม สนบสนน และพฒนาคณภาพของสถานพยาบาล
3. สงเสรมสนบสนนใหเกดกลไกในการพฒนาระบบการใหบ รการ ท ด ม คณภาพ และมาตรฐานความปลอดภยของสถานพยาบาลอยางเปนระบบ
4. สงเสรม สนบสนน และด าเนนการเผยแพร องคความร และการใหบรการการเขาถง และใชประโยชน เกยวกบการประเมน การพฒนาและการรบรองคณภาพของสถานพยาบาล
และการใหขอเสนอแนะของ ก.พ.ร.ตอคณะรฐมนตร
งานศกษาและวเคราะหประเดนอนเกยวกบการตความและวนจฉยปญหาตางๆ ใหแก อ.ก.พ. อ.ก.พ.ร.
▪ การใหค าป รกษา แนะน า เพ อใหความชวยเหลอแกหนวยงานตางๆ อนจะน าไปสการปรบเปลยนกระบวนการ และวธการบรหารราชการแผนดน ตามเจตนารมณของการพฒนาระบบราชการ
▪ ก า ร ส ร า ง ค ว า ม เ ข า ใ จ เ ผ ย แ พ ร แ ล ะประชาสมพนธแกกลมเปาหมายตางๆ
▪ การฝกอบรมและสมมนาผบรหารของสวนราชการและหนวยงานของ รฐ เพ อป รบกระบวนทศนใหรองรบตอการพฒนาระบบราชการ
6
[Type here]
สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2542)
ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2543)
ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2545)
5. ประสานความรวมมอกบหนวยงานของรฐ องคการหรอหนวยงานในประเทศ หรอตางประเทศ และภาคเอกชนทด าเนนการเกยวกบการประเมน การพฒนาและการรบรองคณภาพของสถานพยาบาล
6. จดท าหลกสตรและฝกอบรมเจาหนาทของสถานพยาบาลใหเกดความเขาใจกระบวนการเกยวกบการประเมน การพฒนาและการรบรองคณภาพของสถานพยาบาล
ยทธศาสตร: 1. ความรวมมอเพอขบเคลอนการพฒนาคณภาพ
(Collaboration Excellence) 2. ความ ร เพ อขบ เค ลอนการเป ลยนแปลง
(Knowledge for Change) 3. การประเมนและรบรองอยางมคณคา (High
Valued Recognition)
ยทธศาสตร: บาป บญ คณ โทษ 1. สงเสรมใหสถานศกษาพรอมรบการประเมน
คณภาพภายนอก 2. การประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา 3. การน าผลไปใชสงเสรมและพฒนาคณภาพ
การเรยนการสอน สถานศกษา และระบบการศกษา
ยทธศาสตร: 1. เสนอแนะ และพฒนานโยบายแนวทาง/มาตรการ/กฏและระเบยบ เพอเสรมสรางการพฒนาระบบราชการ และการบรหารกจการบานเมองทด
2. ตดตามและประเมนผลการพฒนาระบบราชการของสวนงานราชกรใหเปนไปตาม
7
[Type here]
สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2542)
ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2543)
ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) (ก าเนดในป พ.ศ. 2545)
4. อ ง ค ก ร แ ห ง ค ว า ม เ ป น เ ล ศ ค ณ ภ า พ (Organization Excellence)
กลยทธ: การท างานรวมกน 1. สงเสรมองคความร คความเชยวชาญ 2. พฒนางานประเมนสถานศกษา 3. น าผลสการใชและพฒนา 4. นวตกรรมน าพาสสากล
เจตนารมณและแนวทางการพฒนาระบบราชการ
3. สรางพนธมตร เครอขายการพฒนาระบบราชการ
4. ปรบเปลยนกระบวนทศน สรางความเขาใจ และประชาสมพนธการพฒนาระบบราชการ
5. พฒนาขดความสมรรถนะส านกงาน ก.พ.ร. ใหมความเปนเลศ
ทมา: www.ha.or.th ทมา: www.onesqa.or.th ทมา: www.opdc.go.th
8
[Type here]
สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.) สรพ. เปนองคการมหาชนภายใตพระราชกฤษฎกาจดต งสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) พ.ศ. 2553 ซงเดมต งแตป พ.ศ. 2542 ใชชอวา สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล (พรพ.)
จากการเปลยนชอท าใหเหนบทบาทของ สรพ.ทกวางขนจากรบรอง “โรงพยาบาล” มาเปนรบรอง “สถานพยาบาล” ซงครอบคลมโรงพยาบาลทงภาครฐ เอกชน โรงพยาบาลทเขารบการรบรองนนเปนไปดวยสมครใจ ซงในปพ.ศ. 2558 มโรงพยาบาลทไดรบการรบรองตามมาตรฐาน “HA” โดยสมครใจ รวม 589 แหง คดเปนรอยละ 44.82 ของจ านวนสถานพยาบาลทงภาครฐและเอกชนทงหมดในประเทศไทย
เนองจาก สรพ.เปนองคกรทตองท าการรบรองใหโรงพยาบาลและสถานพยาบาล ดงนนกระบวนการรบรองนเพอใหมความทนสมย มความเปนสากล ทดเทยมกบระบบของประเทศทเจรญแลว สรพ.จงเขาของการรบรองจากองคกรทเปนนานาชาต ในป พ.ศ. 2556 สรพ.ไดรบการรบรององคกรจาก International Accreditation Program ของ International Society for Quality in Healthcare (ISQua)
ตลอด 19 ปทผานมา สรพ.ใชกระบวนการ “การรบรองคณภาพโรงพยาบาล” (HA: Hospital Accreditation) มาเปนกลไกกระตนใหเกดการพฒนาคณภาพของโรงพยาบาล ควบคไปกบการเรยนรแลกเปลยน และการรบรองจากองคกรภายนอก การรบรองเปนเพยงสวนเดยวและสวนสดทายของกระบวนการ สรพ.ใหความส าคญกบการก าหนดมาตรฐาน ตรวจสอบ และพฒนาตนเองอยางตอเนองของโรงพยาบาล ซงผลงานลาสดของ สรพ.ในปพ.ศ. 2558 โรงพยาบาลไดรบการรบรอง HA หรอบนไดขนท 3 มากกวาครงของโรงพยาบาลทงหมด และสรพ.ไดรบคะแนนการประเมนผลการปฏบตงานตามค ารบรองประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 รอบ 12 เดอนดวยคะแนน 4.6339
นพ.อนวฒน ศภชตกล ผอ านวยการสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล ไดกลาวไวในรายงานประจ าป พ.ศ. 2558 วา ความส าเ รจขางตนเกดจากการน าแนวคดส าคญทสงเสรมการพฒนา คอ “Accreditation is an educational process, not an inspection.” รวมกบความทมเทของผทตองการเหนการเปลยนแปลงทดขนในระบบบรการสขภาพของประเทศในทกภาคสวน รวมทงมการเรยนรและปรบปรงใหเหมาะสมกบบรบทของประเทศและขอคดเหนของผเกยวของ ท าให HA เปนกระบวนการทมคณคา (สรพ. 2558, หนา 6)
ผลของความตงใจในการพฒนาคณภาพสถานพยาบาลตลอด 19 ป ท าใหในปพ.ศ. 2559 ประเทศไทยสามารถยกระดบมาตรฐานโรงพยาบาลภาครฐและเอกชน ซงประเทศไทยมโรงพยาบาลทไดมาตรฐาน HA และ JCI (Joint Commission International) รวม 813 แหง มากเปนอนดบ 1 ในอาเซยน
9
[Type here]
ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) สมศ. เกดจาก พรบ.การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ในหมวดวาดวยมาตรฐานและการประกนคณภาพ
การศกษา มาตรา 49 โดยมวตถประสงคใหพฒนาเกณฑ และวธการประเมนคณภาพภายนอก แลวท าการประเมนผลการจดการศกษาเพอใหมการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยค านงถงความมงหมาย หลกการ และแนวทางการจดการศกษาในแตละระดบตามทก าหนดไวในกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต โดยใหมการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาทกแหงอยางนอย 1 ครงในทก 5 ป นบตงแตการประเมนครงสดทาย โดยน าเสนอผลการประเมนตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณชน
จากรายงานประจ าป 2558 ของ สมศ. ประธานกรรมการบรหาร สมศ. ไดกลาวถง “ภารกจส าคญในชวงเวลาทส าคญน คอ การพฒนาระบบการประเมนคณภาพภายนอกทงในระดบการศกษาขนพฐานดานการอาชวศกษา และระดบอดมศกษาเพอเนนประโยชนสงสดในการพฒนาสถานศกษาอยางแทจรง” (หนา 2) โดยการประเมนในรอบสนน สมศ.จะด าเนนการโดยยดหลกการ “ลดภาระ สรางสรรค กลยาณมตร” สมศ.ไดรบคะแนนการประเมนผลการปฏบตงานตามค ารบรองประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 รอบ 12 เดอนดวยคะแนน 4.5707
อยางไรกตามผลการด าเนนงานในรอบ 15 ป เมอเดอนตลาคม พ.ศ. 2558 โดยผอ านวยการส านกงาน ศาสตราจารย ดร.ชาญณรงค พรรงโรจน กลาววาทผานมาพบวา ในสถานศกษาทกระดบ ทกประเภทกวา 60,000 แหงทวประเทศ สถานศกษาขนพนฐาน อาชวศกษา และอดมศกษาผานการรบรองมาตรฐานกวารอยละ 60 (ดตารางท 2) ตาราท 2: รายงานสถานศกษาทผานการรบรองมาตรฐาน พ.ศ. 2558
ระดบการศกษา จ านวน ผานการรบรองมาตรฐาน ไมผานการรบรองมาตรฐาน
จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ ขนพนฐาน 32,844 20,376 62.04 12,468 37.96 อาชวศกษา 782 622 70.54 160 20.46 อดมศกษา 257 253 66.92 4 1.54
แตเมอพจารณาถงผลลพธระดบนานาชาตพบวาการศกษาของประชากรไทยยงไมสามารถเขาสการแขงขนระดบโลกได ผลการประเมนของ PISA (Programme for International Student Assessment) ประเมนนกเรยนกลมอาย 15 ป ซงสากลถอวาเปนวยจบการศกษาภาคบงคบ ผลการประเมนของ PISA 2015 พบวา ประเทศไทยมคะแนนเฉลยในดานวทยาศาสตร 421 คะแนน (คาเฉลย OECD 493 คะแนน) การอาน 409 คะแนน (คาเฉลย OECD 493 คะแนน) และคณตศาสตร 415 คะแนน (คาเฉลย OECD 490 คะแนน) ซงเมอเปรยบเทยบกบ PISA 2012 ดานการอานและวทยาศาสตร มคะแนนลดลงอยางมนยสาคญทางสถต สวนดานคณตศาสตร
10
[Type here]
มคะแนนลดลงอยางไมมนยสาคญทางสถต จงถอไดวาคะแนนดานคณตศาสตรไมเปลยนแปลงจากรอบการประเมนทผานมา ภาพดานลางแสดงผลการสอบของนกเรยนในชวง 15 ป ค.ศ. 2000-2015
ภาพท 1: ภาพแสดงผลคะแนนวทยาศาสตร การอาน และคณตศาสตรป ค.ศ. 2015 ทมา: ศนย PISA แหงชาต (2559)
จากการศกษาของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศ (TDRI) (ปกปอง จนวทย และ ศภณฎฐ ศศวฒวฒน (มปพ.). พบวาความตองการแรงงานสายอาชวะทมมากกวาปละ 400,000 คน หากแตมจ านวนนกเรยนทเลอกเรยนสายอาชวะลดลงอยางตอเนอง ซงในป พ.ศ. 2551 สดสวนนกเรยนอาชวะตอนกเรยนมธยมปลายสายสามญเทากบ 40:60 และลดลงในปพ.ศ. 2555 เปน 35:65 และในสดสวน 35 นเปนนกเรยนสายชางอตสาหกรรมเพยง 16 ทเหลอเปนนกเรยนสายพาณชยกรรม 16 และอนๆอก 3 ซงสะทอนการจดการเรยนของอาชวะศกษาทยงไมสามรถจงใจใหประชาชนเชอมนในระบบการศกษานได
สวนผลการจดอนดบมหาวทยาลยระดบโลก (World University Ranking) โดย TIMES Higher Education (THE) 2016-2017 มหาวทยาลยไทยทดทสดสามารถตดอนดบไดเพยง 501 คอ มหาวทยาลยมหดล มเพยง 9 มหาวทยาลยไทยเทานนทตด Top 800 และมเพยง 1 มหาวทยาลยไทยเทานนทตดอนดบ 1 ใน 10 มหาวทยาลยในเอเชย คอ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ก.พ.ร. ถอก าเนดจากผลพวงการปฏรประบบราชการป พ.ศ. 2545 สงผลใหมการปรบเปลยนกระบวนการบรหารงานและการปรบปรงโครงสรางสวนราชการในทกกระทรวง ทบวง กรม ก.พ.ร. จงเปนกลไกขบเคลอนทส าคญของภาครฐเพอใหเกดการพฒนาระบบราชการ ระบบงบประมาณ ระบบบคลากร มาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรม คาตอบแทน และวธปฏบตราชการอนๆ เพอใหสวนราชการไทยไดรบการพฒนาเปนองคการขดสมรรถนะสง (High Performance Organization) ซงหนวยงานของรฐในก ากบของฝายบรหารม 4 ประเภท (1) สวนราชการมสวนกลาง 173 หนวยงาน สวนภมภาค 954 หนวยงาน และสวน
11
[Type here]
ทองถน 7.853 หนวยงาน (2) รฐวสาหกจ 58 หนวยงาน (3) องคการมหาชน 66 หนวยงาน (4) หนวยงานของรฐรปแบบใหม (หนวยงานอสระ) 8 แหง ผลจากการขบเคลอนระบบราชการไทยดวยการก ากบ ตดตาม และประเมนผลการปฏบตของสวนราชการกวา 15 ป ในปพ.ศ. 2553 เพรค บรษททปรกษาความเสยงทางการเมองและเศรษฐกจรายงานผลการส ารวจความคดเหนของนกธรกจทเขามาลงทนในประเทศแถบเอเชย เพอจดล าดบระบบขาราชการในภมภาค อนดบ 1 ไดแก สงคโปร อนดบ 2 คอ ฮองกง และอนดบ 3 คอ ไทย (ไทยรฐออนไลน, 2553) หากแตผลการศกษาเรองภาพลกษณคอรปชนของนานาประเทศในป พ.ศ. 2554 ประเทศไทยอยอนดบ 80 (คาดชน 3.4) ปรบลดลงมาจากปพศ. 2553 ซงอยในอนดบท 78 (คาดชน 3.5) ซงคาดชนปรบดขน หากแตคาอนดบลดลง สวนอนดบในการแขงขนกเชนกนประเทศไทยถกปรบลดลงมาอยอนดบท 19 จาก 183 ประเทศ สวนความพรอมในการเปนรฐบาลอเลกทรอนกส ในปพ.ศ. 2551 ประเทศไทยอยอนดบท 64 และในปพ.ศ. 2553 อยอนดบท 76 ซงถอวายงคงเปนประเดนทาทายของรฐบาล อยางไรกตามประสทธภาพระบบราชการไทย พบวาประเทศไทยเปน 1 ใน 3 ประเทศแรกทระบบราชการมประสทธภาพรองจากสงคโปรและฮองกง (ไทยรฐออนไลน, 2556) จากรายงานการพฒนาระบบราชการไทยประจ าป 2557 ของส านกงาน ก.พ.ร. พบวาภาพรวมก าลงคนภาครฐในฝายพลเรอนยอนหลงตงแตงบประมาณ พ.ศ. 2548 ถงพ.ศ.2556 พบวาก าลงคนภาครฐในภาพรวมเพมขนเกอบทกประเภท ยกเวนลกจางประจ าและลกจางชวคราว รวมจ านวนทเพมขน 193,600 คน (ก.พ.ร., 2557, หนา 38) จากการทบทวนบทบาท กระบวนการท างาน ผลการปฏบตงาน และผลลพธของหนวยงานทงสามขางตน ท าใหเหนหลกการการด าเนนงานทแตกตางกน อนน ามาซงผลของการพฒนาองคการในก ากบทมความส าเรจตางกน ซงการด าเนนงานของท งสามหนวยงานนผวจยจะขอน ากลบมาอภปรายอกครงในรายละเอยดเพอเปรยบเทยบกบศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา” ศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา”
ศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา” ทประชาชนชาวไทยไดรบพระราชทานจากพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ซงไดทรงทดลองใช กลนกรองวนจฉย ดวยพระองคเองและทรงเรมมพระราชด ารส “เขาใจ เขาถง พฒนา” อยางเปนทางการตงแตป พ.ศ. 2535 ในครงทพระองคเสดจเขาพนทพรแฆแฆ อ าเภอสายบร จงหวดปตตาน อนเปนพนทพรเสอมโทรมประมาณ 11,000 ไร มน าทวมขงเกอบตลอดทงป ใชประโยชนไมได ถกปลอยรกรางมานาน พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชไดเสดจพระราชด าเนน ไดทรงศกษาแผนท สภาพภมศาสตร หลงจากนนไดทรงสนทนากบวาเดง ปเตะ (หรอ พระสหายแหงสายบร) ซงไดตอบค าถามถวายพระองค ไดใหขอมลของพระองค โดยททรงศกษาจน เขาใจอยาง
12
[Type here]
ถองแท ทรงเยยมเยยนราษฎรจนไดรบการยอมรบและมผถวายทดนเพอเขารวมโครงการพระราชด ารเรยกวาทรงงานอยางเขาถง น ามาสการพฒนาทไดผลในทายทสด
พลอากาศเอกก าธน สนธวานนท อดตองคมนตรในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ไดเขยนไวในบทความ “พระมหากษตรยนกคด...นกปฏบตเพอความสขของประชาชน” (สภาทนายความในพระบรมราชปถมภ, 2556, หนา 179) ความวา “ครงหนงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพระราชปรารภวา “ฉนครองราชยสองปแรก ฉนไมมผลงาน เพราะฉนยงไมรวาราษฎรตองการอะไร” เปนทประจกษวาทรงมองการเปนพระมหากษตรยเปนเรองของงาน เปนพระราชภาระ ทจะสนองความตองการของราษฎร เพอราษฎรจะไดด ารงชวต อยางมความสขและการทจะทรงงานใหไดผลตรงเปาหมายไดนน ตองทราบวาประชาชนตองการอะไร”
การทรงงานของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชนนทรงยดวธการ เขาใจ เขาถง พฒนา มาตลอดรชสมย ดงท ดร.สเมธ ตนตเวชกล อดตเลขาธการส านกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชด ารและอดตเลขาธการส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดเขยนไวบทความ “ประสบการณสนองพระราชด ารเรยนร หลกการทรงงาน ในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เขาใจ เขาถง พฒนา” (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2554, หนา 52-53) ความวา “พระองคทรงมงเนนเรองการพฒนาคน ทรงตรสวา “ตองระเบดจากขางใน” นน คอตองสรางความเขมแขงใหคนในชมชนทเราเขาไปพฒนา ใหมสภาพพรอมทจะรบการพฒนาเสยกอน มใชการน าความเจรญหรอบคคลจากสงคมภายนอกเขาไปหาชมชนหมบานทยงไมทนไดมโอกาสเตรยมตว.....ทรงใชหลก “เขาใจ เขาถง พฒนา” นน คอกอนจะท าอะไร ตองมความเขาใจเสยกอน เขาใจภมประเทศ เขาใจผคนในหลากหลายปญหา ทงทางดานกายภาพดานจารตประเพณ และวฒนธรรม เปนตน และระหวางการด าเนนการนนจะตองท าใหผทเราจะไปท างานกบเขาหรอท างาน ใหเขานน “เขาใจ” เราดวย เพราะถาเราเขาใจเขาแตฝายเดยว โดยทเขาไมเขาใจเรา ประโยชนคงจะไมเกดขนตามทเรามงหวงไว “เขาถง” ก เชนกน เมอรปญหาแลว เขาใจแลวกตองเขาถง เพอใหน าไปสการปฏบตใหได และเมอเขาถงแลว จะตองท าอยางไรกตามใหเขาอยากเขาถงเราดวย…ดงนนจะเหนวาเปนการสอสารสองทางทงไปและกลบ ถาสามารถท าสองประการแรกไดส าเรจ เรอง “การพฒนา” จะลงเอยไดอยางด เพราะเมอตางฝายตางเขาใจกน ตางฝายอยากจะเขาถงกนแลว การพฒนาจะเปนการตกลงรวมกนทงสองฝาย ทงผใหและผรบ”
หลกการทรงงาน เขาใจ เขาถง พฒนานน ทรงใชกบทง คน วตถ สงคม สงแวดลอม และ วฒนธรรม มความลมลกและมโครงการพระราชด ารหรองานอนททรงท าเปนตวอยางใหเหนอยางชดเจน
ในทนขอสรปวธการแหงศาสตรพระราชา เขาใจ เขาถง พฒนา ดงน
13
[Type here]
1. เขาใจ (Understanding) นนประกอบดวยองคประกอบยอย 4 องคประกอบ คอ (1) การใชขอมลทมอย (Explore existing data) (2) การใชขอมลเชงประจกษ (Use empirical data) (3) การวเคราะหและวจย (Analyze and conduct research) และ (4) การทดลองจนไดผลจรง (Experiment till actionable results)
1.1. การใชขอมลทมอยแลว (Explore existing data) พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงสนใจคนควาหาขอมลจากอนเตอรเนต และ
ทรงรบฟงขาวสารจากทงในประเทศและตางประเทศ โดยเฉพาะแผนท ทรงตรวจสอบความถกตองของแผนททกครงทเสดจทอดพระเนตรสภาพพนทจรง เ มอเสดจประทบบนเฮลคอปเตอรพระทนงกทรงทอดพระเนตรและตรวจสอบ หากไมถกตองจะทรงสงขอมลใหหนวยราชการเชน กรมแผนททหารไปด าเนนการแกไข (โพสตทเดย, 2559) ในทางวทยาการขอมล (Data Science) นนการท าความสะอาดขอมล (Data cleaning) มความจ าเปนอยางยง ซงในหลวงรชการท 9 ไดทรงท าเชนนนมาโดยตลอด อนแสดงใหเหนวาทรงใชขอมลทมอยอยางผมความร ระมดระวง รอบคอบเปนอยางยง พระองคทรงแกไขความถกตองของขอมลทมอยแลว เชน การแกไขแผนทนนสะทอนใหเหนถงพระนสยในการทรงงานอยางมวรยะและมความเขาใจในวชาการเปนอยางยง
1.2. การใชขอมลเชงประจกษ (Use empirical data) พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงเอาพระทยใสในการใชขอมลเชงประจกษ
เปนอยางยง โดยเฉพาะระบบสถตทางการ (Official statistics) และการการส ามะโนประชากร (Census) และสถตศาสตรศกษา (Statistical Education) ทรงมความรความเขาใจอยางลมลกถงความส าคญของการใชสถตในการพฒนา (อานนท ศกดวรวชญ, 2559 ก, ข, ค) เมอ 50 ปกอนทรงรบเปนพระราชภาระในการแกไขปญหาและวางระบบดงกลาว โดยทรงตดตอกบ Rockefeller foundations โดยมพระราชปรารภขอความชวยเหลอจาก Dr. David Rockefeller ใหชวยสง Dr. Stacy May ผเชยวชาญดานสถตมาชวยประเทศไทยในราชการสถตเพอการพฒนาประเทศและจดต งคณะสถตประยกต ทสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ศาสตราจารยบญชนะ อตถากร อธการบดสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรทานแรกไดบนทกไววา “เวลานนประเทศไทยก าลงตนตวทจะมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตขน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานด ารแกประธานกรรมการบรหารสภาพฒนาการเศรษฐกจแหงชาต คอ ม.ล.เดช สนทวงศ (ประธานองคมนตรในขณะนน) ม.ล. เดช ทานกบอกผมวาในหลวงมพระราชด าร ในการพฒนานนตองใชขอมล ใชสถตมาก และถามการตงสถาบนขนมาสอนวชาเกยวกบการพฒนาเศรษฐกจ เนนการใหวชาในการสรางคนเตรยมไวเพอจะสงเสรมในการพฒนาเศรษฐกจและสงคม การเมองเปนไปไดดเรวขน”
พระราชด ารเรองการใชขอมลเชงประจกษเพอใชในการตดสนใจเพอพฒนาบานเมองนน รบทราบไดจากพระบรมราโชวาทในพธพระราชทานปรญญาบตรของสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรครงแรก
14
[Type here]
เมอวนพฤหสบดท 19 พฤศจกายน พ.ศ. 2513 ณ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรความวา “…เดมทเดยวขาพเจาตงขอคดเกยวกบการพฒนาประเทศไววา ในการท าโครงการพฒนาเศรษฐกจตางๆ จะตองอาศยใชขอมลทถกตองเปนหลก และจะตองใชนกสถตทมความรความสามารถชนสงเปนผปฏบต…”
1.3. การวเคราะหและวจย (Analyze and conduct research) โครงการพระราชด ารกวาสพนโครงการนนอาศยการวเคราะหและการวจย สรางองคความรทมนใจ
วาไดผลกอนทจะน าไปปฏบตจรง โครงการพระราชด ารโครงการหนงทใชการวเคราะหขอมลและการวจยม า ก ท ส ด โ ค ร ง ก า ร ห น ง ค อ โ ค ร ง ก า ร ห ล ว ง ( Royal Project) ( ด http: / / royalprojectthailand. com/memorable_research) ซงรวมถงการจดตงสถานวจยโครงการหลวง และสถานเกษตรหลวงมากมาย เหนไดวาผลตภณฑของโครงการหลวงตองผานการวจยและพฒนา ตวอยางเชนการวจยพฒนาปลกพชเมองหนาวและการเลยงสตวจากเมองหนาวเชนปลาเทราท ซงท าใหลดการน าเขาจากตางประเทศ นอกจากนการคนควาวจยรวมไปถงการแปรรปผลตภณฑ การบรรจหบหอ เทคโนโลยหลงการเกบเกยว ไปจนถงการวจยตลาด ผลส าเรจจากการวจยท าใหโครงการหลวงจงมความกาวหนาอยางมาก ท าใหแกปญหาการปลกฝนและการท าไรเลอนลอยบนพนทสง ท าใหคนไทยไดบรโภคสนคาคณภาพสง
1.4. การทดลองจนไดผลจรง (Experiment till actionable results) จากการวเคราะห วจย ในหลวงรชการลท 9 ไดใชพระต าหนกจตรลดารโหฐาน สวนจตรลดาเปน
หองทดลองขนาดใหญ ทรงพระมหากรณาโปรดเกลาใหมการทดลองเลยงโคนม ท านา ปลกตนยางนา ปลกปา ทดลองท าโรงส ทดลองท านมผงอดเมด ผลตถานชวภาพ และอนๆ อกมากมาย ทงหมดนทรงทดลองจนกวาจะทรงมนพระทยวาไดผลดจรง จงน าไปขยายผลและใชงานจรง ความใสพระทยในการทดลองทางวทยาศาสตรหรอวศวกรรมศาสตรนนแสดงใหเหนเดนชด ซงครงในทรงพระเยาวพระองคทานทรงมความถนด ทรงชอบ และทรงเลอกทจะศกษาวชาวทยาศาตรและวศวกรรมศาสตร ณ.มหาวทยาลยโลซานน ประเทศสวสเซอรแลนด ซงพระองคทานศกษาไดเพยง 2 ปเมอทรงมเหตการณเศราสลด พระบาทสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดลสวรรคตโดยกระทนหน เพอเตรยมความพรอมในการเปนพระเจาแผนดน พระองคทานจงทรงเปลยนแผนการเรยนไปทรงพระอกษรดานรฐศาสตรและนตศาสตรแทน
ตลอดพระชนมชพไดอทศพระวรกายในการทดลอง ทรงใชเวลายาวนานในแตละโครงการเพอมนใจวาท าแลวไดผลจรง เชน การท าฝนหลวงหรอฝนเทยม1 กอนทจะน าไปสรางตนแบบหรอขยายผลใหความรแกประชาชนทจะท าตอเองได ทรงตองมนใจผลของการทดลองวาไดผลจรงกอนเผยแพรหรอถายทอดเทคโนโลยใหประชาชน
15
[Type here]
2. เขาถง (Connecting) นนประกอบดวยองคประกอบยอย 3 องคประกอบ คอ (1) ระเบดจากขางใน (Explore from within) (2) เขาใจกลมเปาหมาย (Understand target group) และ (3) สรางปญญา (Create wisdom)
2.1. ระเบดจากขางใน (Explode from within)
ในหลวงรชกาลท 9 ทรงพระราชทานแนวทางการพฒนาเปนการ “ระเบดจากขางใน” หมายความวาใหประชาชนหรอชมชนทเขาไปพฒนาหรอท างาน เกดการปรบตวทจะพฒนาตนเอง เกดความตองการทจะพฒนาตนเองเสยกอน ไมใชสงททางราชการเขาไปบงคบใหประชาชนหรอชมชนท า ซงจะไมย งยน พระองคทานทรงเนนการพฒนาคน ใหคนเกดการเปลยนแปลงตนเองกอน แลวจงเขาไปพฒนาเปลยนแปลง ซงเปนการเขาถงกอนจะพฒนา ไมใชน าการพฒนาเขาไปโดยทประชาชนยงไมตระหนกหรอเหนความส าคญของการพฒนาหรอการเปลยนแปลง
2.2. เขาใจกลมเปาหมาย (Understand target group)
“ฉนครองราชยสองปแรก ฉนไมมผลงาน เพราะฉนยงไมรวาราษฎรตองการอะไร” พระราชปรารภของในหลวงรชกาลท 9 นสะทอนใหเหนวธการแหงศาสตรพระราชาในการเขาถง
แลวจงพฒนาไดเปนอยางยง ทรงใหความส าคญกบการท าความเขาใจกลมเปาหมาย ซงคอ “ประชาชน”วาประชาชนตองการอะไร กอนทจะทรงงาน ภาพทคนไทยทกคนไดพบเหนจนเจนตาคอภาพทในหลวงรชกาลท 9 โปรดทจะประทบกบพนดนเพอพดคยกบชาวบานในทองถนทรกนดาร เพอทจะทรงเขาใจความเดอดรอน ปญหา ความทกขยากของชาวบาน เพอหาทางแกไขตอไป
พระองคทานทรงมพระเมตตาอยางสงตอประชาชนในการทจะเขาใจปญหาของประชาชน โดยเฉพาะเมอประชาชนจะถวายฎกาเพอขอพระราชทานพระเมตตาในการปดเปาความทกขรอนตางๆ ในหลายครงทางราชการเองกลบขดขวาง ทงนทรงพยายามเขาใจกลมเปาหมายคอประชาชนของพระองคในแตละทองถนอยางลกซงมากทสด สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ ในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชไดพระราชทานสมภาษณนกขาวหญงในป 2523 ความวา
“ชาวบานภาคใตนฉลาด รดวยวาจะถวายฎกานตองท าอยางไร เอาซอนไวใตดอกไมแลวเอาดอกไมนนมาให บอกวานน ขางลางนะ ฎกาอยขางลาง รจกดวยนะ ซอนไว ไมเชนนนฎกานต ารวจเขาจะตรวจคนกอน อยางททงใหญ นครศรธรรมราช ถาตามไปดจะเหนเขามเวรยามกนแลวกพยกหนา หวหนาเขาละ อตสาหซอนแทรกเขาไปไวในดอกไม พบเสยจนนดเดยว”
“หนหนง ข าข า เสยงตบๆ ตบๆ หนไปมองวาอะไรกน ทแทเหนสรนธรกบจฬาภรณไปแยงฎกาจากต ารวจ โดยมากเปนต ารวจราชส านก เขาไมอยากใหยงการเมอง คอประชาชนเหนเราใกลเขามากคง จะชกออกมาจากชายพกหรอตะกรา ต ารวจกแยงมาเสย สององคนกวงไปแยงจากมอต ารวจ เสรจแลวแมเลกบอก
16
[Type here]
เลกไดมาแลว กบอกเขา โธคณ ถาเผอปดนบานเมองเราจะไปไมไหวนะ ราษฎรไมรจะออกทางไหน เรากมหนาทเอามาแลวเอาไปใหแกรฐบาลเทานน อยาไปปดๆ นประชาชนไมรจะไประบายทางไหน แยเลย บานเมองไมปลอดภย” (โพสทเดย, 2559)
2.3. สรางปญญา (Create wisdom) การสรางปญญาสงคมเปนสวนส าคญยงในการเขาถงประชาชน หากประชาชนยงขาดความเขาใจก
ตองสรางปญญาสงคมใหประชาชนเขาใจ ครแหงแผนดน เลอกจะใชวธทงายทสดในการสอสารกบประชาชนเพอสรางปญญา ในหลวงรชกาลท 9 ทรงท าพระองคเปนตวอยางทดในการเลอกใชวธการพดทจะสรางปญญาใหเหมาะสมกบผฟง ในคราวหนงทพระองคพระราชทาน “โคพนธและสกร” แกชาวไทยภเขาในภาคเหนอ นกวชาการของกระทรวงเกษตรและสหกรณตามเสดจฯ ไปดวย พระองคโปรดฯ ใหนกวชาการเกษตรแนะน าชาวไทยภเขาถงวธการเลยงโคพนธและสกร ซงการบรรยายนนนกวชาการเกษตรใชศพทวชาการทยาก พระองคทานทรงสงเกตวาชาวเขาฟงอยางไรกคงไมเขาใจ พระองคทรงปลอยใหนกวชาการพดอธบายประมาณครงชวโมง ทรงทอดพระเนตรเหนชาวเขานงฟงท าตาปรบๆ จงทรงถามนกวชาการเกษตรวา “จบแลวหรอยง” นกวชาการเกษตรกราบทลวา “จบแลวพระพทธเจาขา” จงมพระราชด ารสวา “ถาอยางนน ฉนพดบางนะ” “ฟงใหดๆ นะ จะเลยงหมใหมนอวน โตเรวๆ ตองใหมนกนใหอม” แลวทรงหนกลบมารบสงกบนกวชาการวา “จบแลว” ท าเอาผตามเสดจฯ อมยมไปตามๆ กน (วลาศ มณวต, 2547) ในหลวงรชกาลท 9 จงเปนตนแบบครของแผนดน พระองคทานทรงมความเมตตาในการสอนถายทอดความรไปจนถงระดบนกเรยนประถมศกษาและมธยมศกษาดงททรงพระกรณาสอนนกเรยนโรงเรยนวงไกลกงวลดวยพระองคเอง
พระองคทรงสอนไมไดเพยงสอนดวยการพดใหฟงเทานน แตทรงสรางแรงบนดาลใจ พลต ารวจเอกวสษฐ เดชกญชร (2559) ไดเขยนไวในหนงสอ "รอยพระยคลบาท" เรองกาแฟตนเดยว เอาไววา ในวนท 3 ธนวาคม พ.ศ. 2517 เมอในหลวงรชกาลท 9 ทรงเยยมราษฎรบนดอยอนทนนท จ. เชยงใหม หลงจากทรงเยยมราษฎรชาวเขาเผามง ทบานขนกลาง อ. จอมทอง และชาวเขาเผากะเหรยงทบานองกานอยและบานทาฝง ม.จ ภศเดช รชน ผอ านวยการโครงการหลวง กราบบงคมเชญทลเสดจใหทรงพระด าเนนตอไปอกประมาณ 1 กโลเมตร เพอทอดพระเนตรไรกาแฟของราษฎรชาวกะเหรยง รวมระยะทางททรงพระด าเนนมาทงหมดในบายวนนน 6 กโลเมตร เมอไปถงปรากฏวา ไรกาแฟนนมตนกาแฟใหทอดพระเนตรเพยงตนเดยว พล.ต.อ. วสษฐ เดชกญชรโกรธจนแทบระงบโทสะไวไมไดและระบายความรสกนกบเพอนรวมงานความทราบฝาละอองธลพระบาท จงมรบสงใหเขาเฝาฯ ซงพระองคทานตรสถามวา “เปนความจรงหรอทวาผมโกรธทานภศเดช” ผมกกราบบงคมทลตามความเปนจรงวาเปนเชนนน พระเจาอยหวตรสถามตอไปวา ผมทราบหรอเปลาวา เมอกอนนกะเหรยงทดอยอนทนนท ประกอบอาชพอะไร ผมกกราบบงคมทลวา ทราบเกลาฯ วากะเหรยงปลกฝน พระเจาอยหวตรสตอไปดวยพระสรเสยงทเปยมไปดวยพระเมตตา (ไมไดดผม) วา “แตกอน
17
[Type here]
เขาปลกฝน เรา ไปพดจาชแจง ชกชวนใหเขาลองมาปลกกาแฟแทน กะเหรยงไมเคยปลกกาแฟมากอนเลย ทกาแฟไมตายเสยหมด แตยงเหลออย ๑ ตนนน ตองถอวาเปนความกาวหนาส าหรบกะเหรยง จงตองไปทอดพระเนตร จะไดแนะน าเขาตอไปไดวา ท าอยางไรกาแฟจงจะเหลออยมากกวา ๑ ตน” ทงหมดนแสดงใหเหนวาทรงเขาใจจตวทยาในการสอน ทรงเปนครแหงแผนดนผปลกปญญาสงคม กาแฟตนแรกตนนนททรงพระด าเนนหลายกโลเมตร ทรงสอนโดยสรางแรงบนดาลใจ ไดท าใหการปลกฝนและการท าไรเลอนลอยลดลงไปอยางนามหศจรรย
ในการททรงเปนครของแผนดน ผน าการพฒนานน กลบทรงถอมพระองคในการทจะเรยนรจากนกเรยน ดงพระบรมราโชวาทพระราชทานแกบณฑตอาสาสมครพฒนาชนบท มหาวทยาลยขอนแกน ณ ศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชด าร อ. เมอง จ.สกลนคร วนท 22 พฤศจกายน 2528 “…เราเปนนกเรยน เราไมใชเปนผ เชยวชาญ……. ถาหากวาในดานไหนกตาม เวลาไปปฎบตใหถอวาเราเปนนกเรยน ชาวบานเปนคร หรอ “ธรรมชาตเปนคร” การททานทงหลายจะออกไปกจะไปในหลายๆดาน…กตองเขาใจวา เราอาจจะเอาความรไปใหเขา แตกตองนบถอความรของเขาดวย จงจะมความส าเรจ….” 3. พฒนา (Development) นนประกอบดวยองคประกอบยอย 3 องคประกอบ คอ (1) เรมตนดวยตนเอง (Self-initiate) (2) พงพาตนเองได (Self-reliant) (3) ตนแบบเผยแพรความร (Create prototype and role model)
3.1. เรมตนดวยตนเอง (Self-initiate) ในหลวงรชกาลท 9 ทรงเขาใจประเทศไทยวามปญหาดานทรพยากรปาไมอยางรนแรง ครนเมอ
คราวเสดจพระราชด าเนนไปหนวยงานตนน าพฒนาทงจอ จงหวดเชยงใหม พ.ศ. 2514 พระองคทรงมพระ
ราชด ารสกบเจาหนาททเฝารบเสดจฯความวา “…ควรจะปลกตนไมในใจคนเสยกอน แลวคนเหลานนกจะพา
กนปลกตนไมลงบนแผนดนและรกษาตนไมดวยตนเอง...” แนวพระราชด ารในการพฒนาทรงเนนการพฒนา
ทเกดจากประชาชนตองการจะพฒนา
ตลอดรชสมยในการทรงงานในบางครง ประชาชนกไมไดใหความรวมมอกบโครงการพระราชด าร
เชนกน ไมเคยทรงฝนบงคบประชาชนใหรวมมอแตอยางใดดวยเหตผลทแตกตางกน กลบทรงเรมตน
โครงการพระราชด ารใหม อยางสม าเสมอจนมโครงการพระราชด ารกวาสพนโครงการ ทรงเคยมรบสงกบ
นายปราโมทย ไมกลดวา "...พระราชด ารเปนแนวคดของฉน ไมไดเปนพระบรมราชโองการ หรอค าสงนะ..."
(ปราโมทย ไมกลด, 2555) ซงสะทอนความเปนประชาธปไตยและความตองการใหทกคนมสวนรวมในการ
พฒนาอยางเตมท ดงททรงเนนเสมอวาการพฒนานนตองระเบดจากขางในกอนและใหเกดการมสวนรวมจาก
ทกฝาย
18
[Type here]
3.2. พงพาตนเองได (Self-reliant) ในหลวงรชกาลท 9 ทรงเนนวาการพฒนาตองท าใหประชาชนพ งพาตนเองได ทรงโปรดให
ประชาชนท าอะไรไดดวยตนเอง ไมตองรอความชวยเหลอจากรฐ (มลนธชยพฒนา, มปพ) การพฒนาใชเวลา ใชหลกวชาการ และท าไปทละขนทละตอน ดงพระราชด ารสเกยวกบในพธพระราชทานปรญญา บตรของมหาวทยาลยขอนแกน เมอวนท 20 ธนวาคม 2516 ไดเนนเรองของการพงพาตนเองเอาไววา “...การพฒนาประเทศจ าเปนตองท าตามล าดบขนตอน ตองสรางพนฐาน คอ ความพอม พอกน พอใช ของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอนโดยใชวธการและอปกรณทประหยด แตถกตองตามหลกวชาการ เมอไดพนฐานมนคงพรอมพอควรและปฏบตไดแลว จงคอยสรางคอยเสรมความเจรญและฐานะเศรษฐกจชนทสงขนโดยล าดบ...”
อกตอนหนงของพระราชด ารสทรบสงกบนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย เมอวนท 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2523 วา “...ในการสรางความเจรญกาวหนาน ควรอยางยงทจะคอยสรางคอยเสรมทละเลกละนอยใหเปนล าดบ ใหเปนการท าไปพจารณาไป และปรบปรงไป ไมท าดวยอาการเรงรบตามความกระหายทจะสรางของใหมเพอความแปลกใหม เพราะความจรงสงทใหมแทๆ นนไมม สงใหมทงปวงยอมสบเนองมาจากสงเกาและตอไปยอมจะตองกลายเปนสงเกา...” ซงแนวคดนท าใหเหนพระราชด ารในเรองการพฒนานวตกรรมทมาจากการตอยอดสงเกาของพระองคทานอยางชดเจน
พระองคทานทรงโปรดความเรยบงายและพงพาตนเองได ดงทไดพระราชทานพระราชด าร "การปลกปาโดยไมตองปลก" ปลอยใหธรรมชาตชวยในการฟนฟธรรมชาต หรอแมกระทง "การปลกปา ๓ อยาง ประโยชน ๔ อยาง" ไดแก ปลกไมเศรษฐกจ ไมผล และไมฟน นอกจากไดประโยชนตามประเภทของการปลกแลวยงชวยสรางความชมชนใหแก พนดนดวย พระองคจงทรงเขาใจธรรมชาตและมนษยทอยอยางเกอกลกน ท าใหคนอยรวมกบปาไมไดอยางย งยน (กรมปาไม, มปพ.) แนวพระราชด ารในเรองการพงพาตนเองได ปลอยใหเปนไปตามธรรมชาต ไมเรงรอนจะพฒนาโดยการยดเยยดเทคโนโลยตาง ๆ หรอเงน เขาไปในการพฒนากสะทอนออกมาอยางชดเจนในเรองของการปลกปาดงพระราชด ารสเกยวกบการปลกปาในหลายโอกาสดงน “...ทงปานนไว 5 ป ตรงนนไมตองท าอะไรเลย แตปาเจรญเตบโตเปนปาสมบรณ โดยไมตองปลกสกตนเดยว คอวาการปลกปานน ส าคญอยทปลอยใหเขาขนเอง...” “ถาเลอกไดททเหมาะสมแลว กทงปานนไวตรงนน ไมตองไปท าอะไรเลย ปาจะเจรญเตบโตขนมาเปนปาสมบรณโดยไมตองไปปลกเลยสกตนเดยว”
19
[Type here]
3.3. ตนแบบเผยแพรความร (Create prototype and role model) ในหลวงรชกาลท 9 ทรงโปรดการสรางตนแบบการเผยแพรความร โดยทรงตงศนยศกษาการพฒนา
อนเนองมาจากพระราชด าร ตางๆ เชน ทหวยทราย เขาหนซอน ภพาน หวยฮองไคร อาวคงกระเบย และ พกลทอง (กรมปาไม, มปพ.) โครงการชงหวมน หรอแมแตพระต าหนกจตรลดารโหฐาน ทเปดโอกาสใหเกษตรกรไดศกษา เรยนร ดงาน ส าหรบเกษตรทฤษฎใหมสงสรางตนแบบแหงการเรยนรใหประชาชนไดศกษาทวดมงคลชยพฒนา จงหวดสระบร ทรงโปรดทจะเลอกพนททมปญหาทสดเพอตงเปนศนยศกษาการพฒนา ยกตวอยางเชน บรเวณหวยทรายนน มการบกรกตดไมท าลายปา ท าการเกษตรแบบผดวธจนดนเสอมโทรม แหงแลง เปนดนดาน เพราะหนาดนพงทลายไปหมดสน เมอวนท 5 เมษายน พ.ศ. 2526 ไดเสดจพระราชด าเนนไปทอดพระเนตรพนท หวยทราย มพระราชด ารสดวยน าพระราชหฤทยหวงใยวา "หากปลอยทงไว จะกลายเปนทะเลทรายในทสด" ทรงใชความอตสาหะพยายามในการพฒนาหวยทราย ซงมแตดนดานแขง ในชนแรกตองเจาะดนดาน เพอปลกแฝง ใหหญาแฝกหยงรากลกทลายดนดานออกใหโปรงเพอใหรากพชอนๆ สามารถชอนไชไปเตบโตได เนองจากพนทแหงแลงและมการกดเซาะของหนาดนมาก ตองมการสรางฝายชะลอน าและหลมกกเกบน าเลกๆ ไวในพนทเพมความชมชน
ในขณะททตงของโครงการศนยศกษาการพฒนาพกลทอง เปนพนทปาพร ดนพร ซงเปรยวจดมากจนไมสามารถจะปลกพชใดๆ ไดเลย กทรงใชการแกลงดนในการแกปญหาจนเปนพนทการเกษตรได
การททรงเลอกใชพนททมปญหาและความยากล าบากในการพฒนาน นกเพอเปนตนแบบใหประชาชนไดเหนและท าตาม เปนเสมอนโครงการน ารอง หรอ Pilot Project ซงหากแมพนททมปญหามากทสดกยงพฒนาใหดได ประชาชนเองกนาจะท าตามไดเปนการเรยนรจากตวแบบ (Role model) ทเปนแรงบนดาลใจการพฒนาประชาชนและประเทศชาต
จากการทบทวนศาสตรของพระราชาท าใหเหนวา ในหลวงรชกาลท 9 ทรงใชแนวคด “เขาใจ เขาถง พฒนา” กบโครงการในพระราชด ารมาอยางตอเนอง ซงศาสตรพระราชานมความสอดคลองกบศาสตรสากลในการพฒนาองคการทน าเสนอโดย Cummings และ Worley (2009) ทใชกระบวนการการวนจฉยกอนการพฒนา (Diagnosis before Development) กระบวนการพฒนาองคการ (Organization Development Process) Cummings และ Worley (2009: 75) ผแตงต าราการพฒนาองคการไดน าเสนอกระบวนเปลยนแปลงทถกวางแผน (planned change process) อนเปนกระบวนการส าคญในการพฒนาองคการ ซงกระบวนการนไดก าหนดไว 8 ขนตอน: (1) Entering and contracting (2) Diagnosing organizations (3) Diagnosing groups and jobs (4) Collecting and analyzing diagnostic information (5) Feeding back diagnostic nformation (6)
20
[Type here]
Designing interventions (7) Leading and managing change (8) Evaluating and institutionalizing organization development interventions ซงผวจยขอขยายความดงน
(1) การเรมตนและท าขอตกลง (Entering and contracting) ขนตอนนเปนขนตอนเรมมการคดทตองพฒนาองคการ อนเกดจากองคการเรมมอาการของปญหา (preliminary manner the organization’s problems) หรอโอกาสในการพฒนา (opportunities for development) เปนขนตอนทผพฒนาองคการ กบบคลากรในองคการทเกยวของหรอรบผดชอบเพอตกลงการท างานรวมกน (Cummings & Worley, 2009: 74)
(2) การวนจฉยระดบองคการ (Diagnosing organizations) ขนตอนทสองเปนการ “วนจฉย” อนเปนกระบวนท าความเขาใจกบระบบงานทเปนอยในปจจบน โดยมการเกบขอมลทมอยในองคการ (pertinent information) เพอน ามาสรปเพอหาโอกาสในการท าการเปลยนแปลงและการปรบปรง (potential change and improvement) ซงการพจารณาขอมลมการท าอยางเปนระบบ เรมตงแตการส ารวจขอมลสภาพแวดลอมขององคการ (organization environments and inputs) เพอท าใหเกดความเขาใจบรบทขององคการ เปาประสงค (outputs) ขององคการอนหมายถง ผลงานขององคการ (organization performance) ผลผลตจากงานทส าคญในองคการทสะทอนประสทธภาพการท างาน (productivity concerns internal measurements of efficiency) และความพงพอใจของผทเกยวของกบองคการ (stakeholder satisfaction) ภายใตวฒนธรรมการท างานขององคการ (organization culture) (Cummings & Worley, 2009: 86)
(3) การวนจฉยระดบกลม และงาน (Diagnosing groups and jobs) ขนทสามเปนการวนจฉยระดบกลมและงานเปนการวนจฉยหลงจากการวนจฉยระดบองคการ ซงการวนจฉยนเปนการพจารณาถงการท างานรวมกนของบคลากรทรวมตวกนเพอท างานท งงานประจ า (permanent function) งานชวคราว (on-going function) เพอพจารณาวางานทถกออกแบบใหด าเนนการนนมความเหมาะสมหรอไม ซงผลของการออกแบบนจะสงผลตอประสทธผลการปฏบตงานระดบบคคลและองคการ ทงนการวนจฉยพจารณาถงบรรทดฐานการท างานของกลม (group’s performance norm) ซงผท าการพฒนาจ าเปนตองเขาใจ (Cummings & Worley, 2009: 106)
(4) การ เกบและว เ คราะ ห ขอ มลท ม าจากการว นจ ฉย (Collecting and analyzing diagnostic information)ขนทสเปนขนของการเกบขอมลเพมเตมและการน าขอมลมาวเคราะหเพอความเขาใจถงเหตของปญหา (to make clear the underlying causes of an organization problem) และเพอหาพนทการพฒนาในอนาคต (to identify areas for future development) โดยการเกบขอมลในชนนนเสมอนการท าวจยคอการใชเครองมอวจย เชน แบบสอบถาม สมภาษณ การสงเกต และการเกบตววดผลทเกดขน สวนการวเคราหผลตองใชทงวธการวเคราะหเชงคณภาพและเชงปรมาณ (Cummings & Worley, 2009: 120)
21
[Type here]
(5) การใหขอมลการวนจฉยยอนกลบ (Feeding back diagnostic information) ขนตอนทหาเปนขนตอนท Cummings และ Worley (2009) กลาววาเปนขนตอนทส าคญทสดในกระบวนการวนจฉย ในขนตอนนเปนการน าขอมลจากการวเคาะห วนจฉยมาสงมอบแกผทเกยวของ ทงนเพอมนใจวาลกคาหรอผทเกยวของยงคงเปนเจาของขอมลเหลาน (to be sure that the client has ownership of the data) (Cummings & Worley, 2009: 139)
(6) การออกแบบกจกรรมพฒนาองคการ (Designing interventions) ขนตอนนเปนขนตอนทเรมกระบวนการพฒนาองคการ โดยการน าปญหาทเฉพาะเจาะจงทไดรบจากการวนจฉยมาวางแผนการพฒนา อนอาจมการออกแบบใหแตกตางกนไปภายใตบรบทของแตละองคการ ในการออกแบบกจกรรมการพฒนาทมประสทธภาพ (Effective intervention) ผพฒนาองคการตองค านงถง ก. ความจ าเปนของแตละอคการ (needs of the organization) ข. การรเหตของผลลพธองคการ (causal knowledge of intended outcomes) และ ค. ความสามารถในการบรหารการเปลยนแปลงของสมาชกในแตละองคการ (change management competence to organization members) (Cummings & Worley, 2009: 152)
(7) การน าและบรหารการเปลยนแปลง (Leading and managing change) ขนตอนนเปนขนตอนการลงมอท าของสมาชกในองคการ ชวยกนวางแผนท าการเปลยนแปลงเพอใหไดผลการปฏบตงานทมประสทธผล ซงขนาดของกจกรรมเพอการเปลยนแปลง (intervention) นมต งแตกระบวนการกลมเลกๆ (small work group) ไปถงการปรบเปลยนกลยทธ (transforming the strategies)ออกแบบองคการ (design features of the whole organization) ซงในขนตอนนมองคประกอบอกมากมายในการบรหารการเปลยนแปลง (change management): การสรางแรงจงใจเพอการเปลยนแปลง (motivating change) การน าเสนอวสยทศนหรอฝนรวมกนของคนในองคการ (creating a vision) การหาแรงหนนจากผมสวนเกยวของ (developing political support) การท าการเปลยนแปลง (managing the transition) การจดหาทรพยากรสงสนบสนนการเปลยนแปลง (sustaining momentum) (Cummings & Worley, 2009: 163-164)
(8) การประเมนและการท า ใ หกจก รรมพฒนาอง คการคงอ ยกบอง คการ (Evaluating and institutionalizing organization development interventions)ขนตอนสดทายเปนการประเมน (evaluation) เพอน าเสนอขอมลยอนกลบใหกบผพฒนาองคการ และสมาชกขององคการ เพยวกบความกาวหนาและผลจากการท ากจกรรมการเปลยนแปลง สวนการท าใหการเปลยนแปลงคงอยกบองคการ (institutionalization) อนเปนกระบวนการรกษาการเปลยนแปลงทเกดขนใหอยกบองคการ (Cummings & Worley, 2009: 189)
จากการพจารณากระบวนการพฒนาองคการและศาสตรของพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา” เหนไดวามความสอดคลองกนดงน
22
[Type here]
ภาพท 2: บทสรปศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา” กบกระบวนการพฒนาองคการของ Cummings &
Worley (2009) และการประยกตใช จากศาสตรพระราชาในขนตอนของ “เขาใจ” (Understand) นนเปนขนตอนของการใชขอมลทมอย และการจดท าขอมลเชงประจกษ เพอน ามาซงความร และความเขาใจบรบทของเรองหรอพนททก าลงจะเขาไปพฒนาอยางถองแท โดยในหลวงรชกาลท 9 ไดแสดงพระองคใหพวกเราเหนวาทานเปน “นกพฒนา” ทน าขอมลทไดมาท าการศกษา ทดลองคนหาวธในการพฒนาหรอแกปญหาเพอใหไดค าตอบในระดบหนงกอนเขาไปท าการพฒนา จงเทยบไดกบขนตอนของการพฒนาองคการทเรมจากการท าขอตกลง รวบรวมขอมลระดบองคการ กลม งาน เพอน าขอมลมาวเคราะห วนจฉย เพอหาประเดนปญหาทเกดขน ทงนเพอท าใหนกพฒนาองคการกอนเขาไปท าการพฒนาองคการไดมความร ความเขาใจองคการทตนก ากบในระดบหนง ซงเปนการแสดงออกถงความร ความสามารถ และความใสใจ ตงใจ ทจะพฒนาองคการเหลานอยางแทจรง อนสะทอนความเปนมออาชพของนกพฒนาองคการ “เขาถง” (Connecting) เปนขนตอนทในหลวงรชกาลท 9 ไดแสดงพระองคใหเหนวาพระองคทานมเคยสงการใหกระท าใดๆในการแกปญหาเรอง หรอพนททพระองคทานใสพระทยตองการพฒนา หากแตพระองคใชการระเบดจากขางใน อนเปนการใหคนในพนทถวายงานท งขอมลทพระองคมอยแลวจาก
23
[Type here]
การศกษาขางตน และน าเสนอความคดเหนในการพฒนาตามแนวทางทคนในพนทคด จงเทยบไดกบขนตอนของการพฒนาองคการทส าคญทสดคอ การน าผลการวนจฉยนนกลบไปชแจงใหองคการทพฒนาไดรบร รบทราบ ทงนเพอใหองคการเหลานนเปนเจาของขอมลและปญหาอยางแทจรง เปนขนตอนของการสราง Sense of Urgency หรอ การสรางความตระรถงความจ าเปนทตองเปลยนแปลง ซงสอดคลองกบศาสตรพระราชาทวา หากคนในพนทไมมความยากทจะท าการพฒนา สงทพระองคทานอยากใหประชาชนในพนทท าการพฒนา คงไมสามารถท าใหเกดความยงยนในการพฒนาได ขนสดทายคอ “พฒนา” (Development) ในหลวงรชกาลท 9 ไดแสดงพระองคใหเหนวา กอนการลงมอท าการพฒนาใดๆนน เราควรเขาใจและเขาถงคนเหลานนใหไดกอน และขนตอนนจะตองใหคนในพนทเขามามสวนรวมอยางมากในการออกแบบการพฒนาดวยตนเอง โดยมการท าโครงการเลกหรอจ าลองใหเหนความส าเรจกอนทจะขยายผลหรอท าคนกลมใหญน าไปพฒนาในขอบเขตทกวางขน โดยพระองคทานจะสนบสนนในเรองเงนทน ทรพยากร และผเชยวชาญเขามาชวยกบประชาชนในพนท เพอใหสามารถท าโครงการพฒนาตางๆไดส าเรจ จงเทยบไดกบขนตอนของการพฒนาองคการในขนตอนออกแบบกจกรรมการพฒนา การจดการเปลยนแปลง และการท าใหการพฒนานนคงอย อนเปนขนของการลงมอท าการพฒนา ซงมไดหมายถงท าพรอมกนทวท งองคการ หากแตเปนการท าเพอใหเหนผลของการเปลยนแปลงในบางหนวยงานน ารอง เพอเปนตวอยางในการขยายผลไปทวทงองคการ โดยองคการใหการสนบสนนเงนทน เวลา ทปรกษาใหกบหนวยงานทท าการพฒนา หลงจากนนท าการประเมนเพอเรยนร ปรบปรงกอนขยายผล และท าใหการพฒนานนคงอยกบองคการในระยะเวลาหนง การประยกตใชศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา” ในการพฒนาองคการของหนวยงานก ากบดแลสามหนวยงาน (ก.พ.ร.. สรพ. และ สมศ.)
การเปนหนวยงานผก ากบ หรอ Regulator นนไมไดมบทบาทเพยงการก ากบหากควรมหนาทดแลและพฒนาดวยเชนกน ดงเชนในภาคธรกจ คปภ. หรอ ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภยน นมหนาทท งก ากบดแลอตสาหกรรมประกนภยและท าหนาทสงเสรมใหอตสาหกรรมประกนภยใหไดรบการพฒนาเตบโตขนอกดวย
บทบาทหนาทของหนวยงานตวอยางทดเชน สรพ. จงไมไดมหนาทในการตรวจสอบ หากเปนการเยยมส ารวจ เพอใหขอคดเหน เสนอแนะ และรบรองคณภาพโรงพยาบาล อนท าใหเหนไดชดวา สรพ.ท าหนาทชวยพฒนาคณภาพโรงพยาบาลทงโรงพยาบาลภาครฐและเอกชน หากพจารณาวสยทศนของ ก.พ.ร. เหนไดชดวามเจตนารมยทจะสงเสรม พฒนาระบบราชการ ไมไดมหนาทตรวจประเมนและใหคะแนนเทานน หากแตท าหนาทในการพฒนาระบบราชการ ดงนนการประเมนควรเปนการประเมนเพอปรบปรง
24
[Type here]
หรอพฒนา (Formative Evaluation) มากกวาการประเมนเพอสรปผลหรอตดสน (Summative Evaluation) อกทงควรน าผลการประเมนนนมาชวยหนวยราชการในการพฒนาองคการใหดมากยงขน สวนบทบาทของ สมศ. ทมปณธานในการใชการประเมนเพอพฒนาเพอใหการศกษาไทยไดมาตรฐาน หากแตหนาทก ากบสถานศกษาตางๆ มควรมหนาทเพยงแคประเมน และรบรอง ซงบทบาทเหลานถอเปนบทบาทเชงลบ
ดงนนหากองคการเหลานนอมน าศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง แลวจงพฒนา” มาเปนแนวทางในการปฎบตงาน องคการก ากบเหลานควรเคลอนคลอยจากการเปนผก ากบ (Regulator) และผประเมน (Evaluator) หรอการลงโทษ (Penalty) ซงท าใหเกดบทบาทอนแบงแยกในการประเมนผลการปฏบตงาน (Split roles of performance appraisal) อนเปนบทความคลาสสกใน Harvard Business Review (Meyer, Kay, and French, 1965) มาเปน “นกพฒนาองคการ” อยางแทจรง
การเปน “นกพฒนาองคการ” นนทงสามหนวยงานคอ สรพ. สมศ. และ ก.พ.ร. ควรเนนไปทการเปนผชวยเหลอ (On becoming a helper) การเปนผชวยเอออ านวยการเปลยนแปลงและนวตกรรม (Innovation and Change facilitator) และการเปนโคช (Coaching) เพอใหหนวยงานทไดรบการประเมนสามารถน าขอมลไปปรบปรง และสามารถน าไปปฏบตไดจรงมากกวาเพยงไดรบคะแนน ทงหมดนหากด าเนนการตามศาสตรพระราชา เขาใจ เขาถง พฒนา บทบาทของนกพฒนาจะกลายมาเปน “ผรวมพฒนาองคการ” จะชวยใหเกดการพฒนาองคการอยางย งยน ผวจยเสนอแนะบทบาทของสามองคกรนภายใตศาสตรพระราชาดงตารางดานลาง
25
[Type here]
ตารางท 3: ขอเสนอแนะบทบาทของ ก.พ.ร. สมศ. และ สรพ. ภายใตศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง แลวจงพฒนา”
หวขอ ก.พ.ร. สมศ. สรพ.
1. เขาใจ ▪ ไมใชเกณฑการประเมนแบบ one size fits all ใหค านงถงภมสงคม ความแตกตางของพนธกจ สภาพแวดลอมของแตละหนวยงานทก ากบดแล
▪ ใชขอมลและการวเคราะหขอมลจนน าไปสการรางนโยบายและการประเมนนโยบายและการพฒนา ▪ การตรวจประเมน และ การพฒนา
องคการ ของ ก.พ.ร. ควรมบคลากรทมความเชยวชาญในภารกจของหนวยงานทจะเขาไปประเมนและพฒนา ควรแสวงหาพนธมตรทางวชาการและวชาชพเขามาชวยเหลอในการประเมน ก ากบ และการพฒนาดงกลาว เพอใหเกดความเขาใจอยางถองแทกอนการเขาไปเปลยนแปลงหรอพฒนา
▪ เนองจากมหาวทยาลยมความเชยวชาญหลากหลายแตกตางกนมากเกนกวาท สมศ. จะมความเขาใจไดลกซงเพยงพอ สมศ. ควรสงเสรมสมาคมวชาชพในแตละสาขาวชาใหมความเขมแขงและเขามามสวนรวมในการประเมน พฒนา อ านวยการเปลยนแปลงใหแตละสาขาวชา
▪ สรพ. ควรดงผเชยวชาญในแตละดานของการบรหารสถานพยาบาลเขามามสวนรวมในการประเมน การพฒนา และการรบรองคณภาพสถานพยาบาลใหมความเขาใจรอบดานมากขน
1.1. การใชขอมลทมอย ▪ กอนการเขาตรวจประเมน ก.พ.ร. ควรศกษาวจยขอมลของหนวยงานทจะเขาไปตรวจประเมน เชน ขอมลจาก กพ. กรมบญชกลาง ขอมลในอดตของก.พ.ร. เอง ขอมลผลการ
▪ กอนการเขาตรวจประเมน สมศ. ควรศกษาขอมลของสถานศกษาทจะเขาไปตรวจประเมน เชน ผลการประเมนของ สมศ. การจดอนดบสถานศกษา ขอมลจากระบบ
▪ กอนการเขาตรวจประเมนและรบรอง สรพ ควรศกษาขอมลทมอยแลวของสถานพยาบาลแตละแหง เชน ขอมลของกลมประกนสขภาพ และ ส านกงานนโยบายและแผนใน
26
[Type here]
หวขอ ก.พ.ร. สมศ. สรพ. ด าเนนงานของหนวยงานดงกลาว การทก.พ.ร. เขาใจขอมลและมขอมลของหนวยงานทจะเขาตรวจประเมนอยางชดเจน จะชวยลดแรงตานและไดรบการยอมรบจากหนวยราชการทไดรบการประเมน และอ านวยความสะดวกในการรวมท าการเปลยนแปลง
สารสนเทศของกระทรวงศกษาธการ ผลการสอบ O-NET และ A-NET ของแตละโรงเรยน อตราการออกกลางคน รวมถงขอมลการไดรบการยอมรบในวชาชพและจากนายจาง ยงมขอมลทแมแตสถานศกษานนเองกยงไมทราบตวเองจะท าใหไดรบการยอมรบและยอมทจะเปลยนแปลงมากขน เพราะมความเขาใจอยางลกซง
ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ซงมระบบขอมล 43 แฟม จะท าใหเขาใจปญหากอนเขาประเมนและรบรองสถานพยาบาลแตละแหง
1.2. การใชขอมลเชงประจกษ
▪ ก.พ.ร. ควรมอกบทบาทในฐานะนกวจยทแสวงหา เกบขอมล และใชขอมลเชงประจกษของแตละหนวยงาน หรอท าหนาทในการวนจฉยองคการ (Organizational diagnosis) ดวยความเปนมออาชพ ทจะชวยใหเขาใจปญหาของแตละหนวยงานทแตกตางกนไป
▪ สมศ. ควรรวมกบสมาคมวชาชพ ในการก าหนดกรอบการประเมนและแสวงหาขอมลเชงประจกษในการประเมนสถานศกษา เนนการประเมนไปทหลกสตรซงเปนหวใจของอดมศกษา สวนโรงเรยนนนควรเนนการประเมนทผลสมฤทธของนกเรยนอนเปนผลลพธทตองการ
▪ สรพ. ควรเปนผเชยวชาญในการวนจฉยและประเมนเกยวกบคณภาพสถานพยาบาล ไมวาจะเปน อตราการตดเชอ ความผกพนของบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข เขาไปเกบขอมลเชงประจกษเพอคนหา สาเหตอนเปนตนตอของปญหาคณภาพการรกษาพยาบาล ควรมความรทางระบาดวทยาอยางแมนย า
27
[Type here]
หวขอ ก.พ.ร. สมศ. สรพ. ตลอดจนการท างานหลงจากการส าเรจการศกษา
1.3. การวเคราะหและวจย ▪ ก.พ.ร. ควรวเคราะหและวจยปจจยความส าเรจของหนวยราชการทม พนธกจแตกตางกน ควรศกษาปจจยทพยากรณผลงานของแตละหนวยงานซงจะชวยใหสามารถออกแบบกจกรรมเพอท าการเปลยนแปลง (intervention) ทไดผลดในแตละกรณปญหา
▪ สมศ. ควรศกษาวเคราะหวจยเพอคนหาตวแปรพยากรณผลส าเรจทางการศกษาและการท างานหรอการไดงานหลงการศกษา หากปจจยใดมความส าคญตอเปาหมายหรอผลลพธทางการศกษา และมปญหาจะชวยใหสถานศกษาสามารถแกไขปญหาไดตรงจดมากกวาการไปเนนการประเมนระบบ (process) อยางเชนในปจจบนซงขาดความเขาใจและเกาไมถกทคน
▪ สรพ. ตองวจย เกบขอมล อยางเปนวทยาศาสตรเพอใหสามารถเขาใจแนวทางในการพฒนาคณภาพอยางลกซง ตองคนหาปจจยแหงความส าเรจ (key success factor) ทน าไปสคณภาพการรกษาพยาบาลอยางแทจรง
1.4. การทดลองจนไดผลจรง
▪ ก.พ.ร. ควรศกษาและทดลอง กจกรรมเพอท าการเปลยนแปลง (intervention) ส าหรบการแกปญหาองคการหลายๆ วธการ จนไดผลจรงกอนน าผลการทดลองนนๆ มาแนะน าใหหนวยราชการ
▪ สมศ. และสมาคมวชาชพ ควรศกษาและทดลองกจกรรมเพอท าการเปลยนแปลง (intervention) ส าหรบการแกปญหาองคการหลายๆ วธการ จนไดผลจรงกอนน าผลการทดลองนนๆ มาแนะน าสถานศกษา สรางตนแบบ กจกรรมเพอท าการ
▪ สรพ. ควรรวมกบสมาคมวชาชพศกษาและทดลองกจกรรมเพอท าการเปลยนแปลง (intervention) ส าหรบการแกปญหาองคการหลายๆ วธการ จนไดผลจรงกอนน าผลการทดลองนนๆ มาแนะน าสถานศกษา สรางตนแบบ กจกรรมเพอท าการเปลยนแปลง
28
[Type here]
หวขอ ก.พ.ร. สมศ. สรพ. เปลยนแปลง (intervention) ในการแกปญหาและพฒนาทไดผลจรง
(intervention) ในการแกปญหาและพฒนาทไดผลจรง
2. เขาถง เปลยนบทบาทจากผประเมน ผก ากบ ผทสามารถลงโทษ มาเปนผใหการชวยเหลอ (helper), ผอ านวยความสะดวก (facilitator), และเปนโคช (Coach) นอกจากนยงควรมความเปนผเชยวชาญ (Expertise) ของภารกจตางๆ ทงนเพอสรางการยอมรบ การเขาใจปญหาของแตละหนวยงานและสรางสมพนธทดกบหนวยงานทรบการประเมน
2.1. ระเบดจากขางใน ▪ กระตนใหเกดการเปลยนแปลงจากภายใน สรางแรงบนดาลใจใหหนวยงานทตองการการเปลยนแปลงมเจตนารมณในการเปลยนแปลงทแจมชดโดยเฉพาะผน า
▪ สรางผน าการเปลยนแปลง (Change agent) ในการเปลยนแปลงในแตละหนวยงาน พยายามชแจงความเปนจรงและท าใหแตละหนวยงานจ าเปนตองมการเปลยนแปลงจากขอมลทมอยและขอมลเชงประจกษทมาจากการวเคราะหอยางรดกม
▪ สามารถแสดงขอมลเชงประจกษและโนมนาวใจอาจารยมหาวทยาลยทมอตตาสงใหยอมทจะปรบปรงเปลยนแปลงตนเองได ตองใหสมาคมวชาชพเขามาชวยกดดนใหเหนความจ าเปนทตองมการเปลยนแปลง ปรบปรงพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอน นอกจากนควรน านายจางเขามามสวนรวมใหเหนความจ าเปนทมหาวทยาลยหรอหลกสตรตองปรบปรงพฒนาตนเอง
▪ กระตนใหเกดการเปลยนแปลงจากภายใน สรางแรงบนดาลใจใหหนวยงานทตองการการเปลยนแปลงมเจตนารมณในการเปลยนแปลงทแจมชดโดยเฉพาะผน า ▪ สรางผน าการเปลยนแปลง (Change
agent) ในแตละหนวยงาน พยายามชแจงความเปนจรงและท าใหแตละหนวยงานจ าเปนตองมการเปลยนแปลงจากขอมลทมอยและขอมลเชงประจกษทมาจากการวเคราะหอยางรดกม
29
[Type here]
หวขอ ก.พ.ร. สมศ. สรพ.
2.2.เขาใจกลมเปาหมาย ▪ เปลยนความเชอทมผลตอพฤตกรรม (mindset)และเปนมตรกบหนวยงานทรบการประเมน ท าใหผรบการประเมนและก ากบมความศรทธาทจะใหขอมลทแทจรงอนจะน าไปสการแกไขปญหา
▪ ไดใจเพราะเขาใจภารกจและพนธกจของหนวยงานทเขาไปตรวจประเมนอยางชดเจน รบฟงปญหาอยางเขาใจมากกวาการมงจบผดหรอใหคะแนน กรรมการตรวจประเมนตองเปนผฟงทด (active listener) หากมการรบฟงทดพอจะท าใหเกดการตอตานลดลง
2.3. สรางปญญา ▪ อาจจะมความจ าเปนตองพฒนาผน าใหสามารถน าการเปลยนแปลง (leading change) ได ตองใหความรเพอใหเขาใจความจ าเปนและวธการในการพฒนาองคการและการจดการการเปลยนแปลง การเขาไปตรวจประเมนจงตองท าใหผบรหารของแตละหนวยงานเหนความส าคญในการพฒนา เขาใจวธการพฒนาองคการ มากกวาสนใจเฉพาะคะแนนผลการประเมนเพยงอยางเดยว
3. พฒนา ▪ เปลยนความคดจากการเปนผประเมนมาเปน “ผรวมพฒนา” อ านวยความสะดวกในการพฒนา ใหหนวยราชการแตละแหงสามารถพงพาตนเองได คดทจะเปลยนแปลงพฒนาไดดวยตนเอง พฒนาใหมหนวยงานตนแบบในการพฒนาองคการแตละดาน
▪ เขาไปชวยอ านวยความสะดวกในการพฒนาหนวยราชการ เปนโคชและเมอหนวยงานใดเขมแขงแลวใหหนวยงานนนเปนตนแบบในการพฒนาเผยแพรความรตอเนองตอไป
3.1.พงพาตนเองได ▪ ชวยประสานงานกบหนวยงานอนๆ เชน กพ. กรมบญชกลาง หรอหนวยงานก าหนดก ากบมาตรฐาน หรอหนวยราชการดานเทคโนโลยสารสนเทศ เขามาชวยเหลอใน
▪ แสวงหาความรวมมอกบสมาคมวชาชพหากจ าเปน เพอประสานงานใหเกดความรวมมอหรอการชวยเหลอกนในเชงวชาการ เปนคนกลางประสานหากตองมการควบรวม
▪ ชวยประสานงานกบหนวยงานอนๆ เชน กพ. กรมบญชกลาง หรอหนวยงานก าหนดก ากบมาตรฐาน หรอหนวยราชการดานเทคโนโลยสารสนเทศ เขามาชวยเหลอใน
30
[Type here]
หวขอ ก.พ.ร. สมศ. สรพ. ระยะแรกในการพฒนาองคการ ท าหนาทประสานงานดงกลาว และเมอหนวยราชการนนๆ เขมแขงไดเอง ยนไดดวยตนเองแลว กลดการประคบประคองการดแลลง ตามหลกของ scaffolding หรอการเปรยบกบการเปนนงราน ซงเมอเสรจภาระกจแลวกรออกไป
(merger and acquisition) ระหวางสถาบน หรอระหวางคณะ ชวยเหลอใหหลกสตรตางๆ เขมแขง (หากท าได และท าใหคณภาพการศกษาดขน) เนนบทบาทสรางสรรค พฒนามากกวาการจบผดและลงโทษ เมอเขมแขงแลวกลดการชวยเหลอลงไป
ระยะแรกในการพฒนาองคการ ท าหนาทประสานงานดงกลาว และเมอหนวยราชการนนๆ เขมแขงไดเอง ยนไดดวยตนเองแลว กลดการประคบประคองการดแลลง ตามหลกของ scaffolding หรอการเปรยบกบการเปนนงราน ซงเมอเสรจภาระกจแลวกรออกไป
3.2. เรมตนดวยตนเอง ▪ สรางใหเกดความมงมนทมเท สงเสรมการมสวนรวมในการเปลยนแปลง เขาไปชวยสรางผน าการเปลยนแปลง (change agent) ในหนวยงาน ไมบงคบใหพฒนาหากไมตองการพฒนา ซงเหนเปนตวอยางเชน สรพ. ใหการขอรบการประเมนเปนการท าโดยความตงใจอยากจะพฒนาของโรงพยาบาล แมจะใชเวลาอยบางส าหรบหลายโรงพยาบาล หากแตเปนความตองการทเกดขนจากคนในโรงพยาบาล
3.3.ตนแบบเผยแพรความร ▪ ควรเรมตนการพฒนาจากหนวยงานทมปญหามากแตมศกยภาพทจะพฒนาและน าไปเปนตนแบบใหท าตามจนประสบความส าเรจได สงเสรมใหหนวยงานทประสบความส าเรจท าหนาท “ครผสอนคร”เพอขยายผลตอไป
ผวจยขอน าศาสตรพระราชา “เขาใจ เขาถง พฒนา” มาเปนมมมองในการพฒนาองคการ โดยไดน าสามองคการ สรพ. สมศ. และก.พ.ร. มาเปน
ตวอยางของการน าศาสตรนไปใช ทงนอยในความตระหนกรถงความเขาใจองคการทงสามในภาระกจทส าคญตอประเทศ และความตงใจทจะท าการพฒนาองคการในก ากบ ดวยความหวงวาเสยงจากนกวชาการทท าการวจยนคงเปนภาพสะทอนของศาสตรพระราชาใหกบองคการทงสาม และขอนอมรบขอคดเหนจากองคการทงสามในโอกาสตอไป
31
[Type here]
บรรณานกรม Alderfer, C. P. (1976). Boundary relations and organizational diagnosis. In C.P. Alderfer (1980). The
methodology of organization diagnosis. Professional Psychology, 11(3): 459 – 468. Cummings, T. G. & Worley, C. G. (2009). Organization Development & Change (9thEdition). Ohio: South-
Western Cengage Learning. Heywood, L. (2007). Principles-based accreditation: the way forward? The Medical Journal of Australia. 186
(7): S31-S32. Kotter, J. P. (1995). Leading change: Why transformation efforts fail. Harvard Business Review (March-
April): 59-67. Kotter, J. P. (1996). Leading Change. Boston: Harvard Business School Press. Meyer, H. H., Kay, E., & French Jr., J. R. P. (1965). Split roles in performance appraisal. Harvard Business
Review (January): 122-129. กรมปาไม. (มปพ.). ส านกโครงการพระราชด ารและกจการพเศษ. สบคนวนท 20 กมภาพนธ 2560 จาก
http://www.forest.go.th/orip/index.php?option=com_content&view=article&id=408&Itemid=457&lang=th
ไทย รฐออนไลน . ( 2553) . ไทย อนดบ 3 ระบบราชการ . สบคนวน ท 20 กมภาพนธ 2560 จาก http://thairath.co.th/content/87018
ไทยรฐออนไลน. (2556). เผย ระบบราชการไทยรงท 19 จาก 183 ชาต ‘โกง’ ลดลงเลกนอย. สบคนวนท 20 กมภาพนธ 2560 จาก http://thairath.co.th/content/322509
นตยสารคด (29 ธนวาคม 2559). กาวตาม ๙ ถอดวธคดเชงออกแบบของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช. นตยสารคด ฉบบพเศษ, 8(3). สบคนวนท 20 กมภาพนธ 2560 จากhttp://www.tcdc.or.th/upload/medialibrary/55a/55adf58796de2d835e986b9dbb327a6c.pdf
ปกปอง จนวทย และ ศภณฎฐ ศศวฒวฒน (มปพ.). การพฒนาทนมนษยเพอผลตภาพ. สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI)
ปราโมทย ไมกลด. (2555). การทรงงานของพอในความทรงจ า. กรงเทพฯ: สมาคมสงเคราะหสตวในพระบรมราชปถมภ.
โพสตทเดย. (15 ตลาคม 2559). พระราชด ารสสมเดจพระราชน "แผนท" ของในหลวงรชกาลท 9. สบคนวนท 15 ตลาคม2559 จาก http://www.posttoday.com/kingbhumibol/news/460472
32
[Type here]
โพสตทเดย. (2 พฤศจกายน 2559). ความรกในหลวงของประชาชนทฉนจบใจ "พระราชนพระราชทานสมภาษณแกกลมนกขาวหญง. สบคนวนท 20 กมภาพนธ 2560 จากhttp://www.posttoday.com/kingbhumibol/news/463213
มลนธชยพฒนา. (มปพ). แนวคดการพฒนาเพอพงตนเองของเกษตรกรอนเนองมาจากพระราชด าร (Self-Reliance). สบคนวนท 20 กมภาพนธ 2560 จาก http://www.chaipat.or.th/site_content/70-3/283-self-reliance.html
วลาศ มณวต. (2547). พระราชอารณขน โดย “พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชฯ. กรงเทพฯ: ส านกพมพดอกหญาวชาการ.
วสษฐ เดชกญชร. (2559). รอบพระยคลบาท: บนทกความทรงจ าเกยวกบพระราชกรณยกจททรงปฏบตตอเนองและสม าเสมอของ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ. กรงเทพฯ: ส านกพมพมตชน
ศนย PISA แหงชาต สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) (2559). การแถลงขาวผลการประเมนในโครงการ PISA 2015 วนพธท 7 ธนวาคม 2559 ณ.หองประชม 5 ชน 1 อาคารส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ
สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.) (2558). รายงานประจ าป 2558. บรษท ดเซมเบอร จ ากด.
สถาบนรบรองคณภพาสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.) (2559). รายงานผลการปฏบตงานตามค ารบรองการปฏบตงาน. ส านกงานรบรองมาจรฐายและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) รอบ 12 เดอน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558
สภาทนายความในพระบรมราชปถมภ. (2556). พระบาทสมเดจประเจาอย หวกบคณะองคมนตร , กรงเทพ: บรษทอมรนทรบคเซนเตอร จ ากด
ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2554). การทรงงานพฒนาประเทศ ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว, กรงเทพฯ: ศนยการพมพเพชรรง, หนา 52-53
ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) (2557). รายงานการพฒนาระบบราชการไทยประจ าป 2557. กรงทพฯ: ศนยสอและสงพมพแกวเจาจอม มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา.
ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.). (2558). รายงานประจ าป 2558 (1 ตลาคม 2557 – 30 กนยายน 2558). กรงเทพฯ: บรษท ชโน พบลชชง แอนดแพคเกจจง จ ากด
33
[Type here]
ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.). (2559). รายงานผลการปฏบตงานตามค ารบรองการปฏบตงาน ส านกงานรบรองมาจรฐายและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) รอบ 12 เดอน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558
ส านกงานสถตแหงชาต (2555). บทสรปผบรหาร ส ารวจโรงพยาบาลและสถานพยาบาลเอกชน. สบคนวนท 20 กมภาพนธ 2560 จาก http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/hospitalExecutiveSummary55.pdf
อานนท ศกดวรวชญ (14 ตลาคม 2559 ก). วสยทศนของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชตอวงวชาการสถตศาสตร, ผจดการออนไลน. สบคนวนท 20 กมภาพนธ 2560 จากhttp://www.manager.co.th/Politics/ViewNews.aspx?NewsID=9590000103410
อานนท ศกดวรวชญ (19 ตลาคม 2559 ข). บทบาทส านกงานสถตแหงชาตในการพฒนาประเทศ ตามแนวทางพระราชด ารในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช, ผจดการออนไลน .สบคน วนท 20 กมภาพนธ 2560 จากhttp://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9590000105098
อานนท ศกดวรวชญ (22 ธนวาคม 2559 ค). สถตคอวชาวาดวย “รฐ, ผจดการออนไลน . สบคน วนท 20 กมภาพนธ 2560 จาก http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9570000146666