advanceŞubat 1 / 2009

Özel Sayı

Endüstriyel Otomasyon Sistemleri

Hareket Kontrol Sistemleri

s

Bina Teknolojileri

Türkiye’de Bir İlk: CNC Alüminyum Kompozit İşleme Makinesi

Bina Otomasyonunun Enerji Verimliliği Üzerine Etkisi

Siemens Teknolojisiyle Donatılan Fatih, Sefere Hazır

Muhteşem RenklerSimatic PCS7 ile yapılan otomasyon, Hintli boya üretim tesisinde önemli iyileştirmeler sağlamaktadır

Nata Makine’de Sinumerik CNC ile hassas ve seri işleme

İçin

dek

iler

advance | 1-2009 3

Hab

erle

r

Haberler

Endüstriyel Otomasyon Sistemleri

Hareket Kontrol Sistemleri

Örnek Proje 6Siemens’in örnek üretim üssü

EuroBLECH 2008 Fuarı 7

DMG-Havacılık’ta “Volumetric 8Compensation System” Demo Günleri

EN-VER Projesine Desteğimiz Sürüyor 9

Çimentocular EN-VER’i 10Siemens’ten Dinlediler

Deniz Suyu Arıtımında %90 Oranında 10Enerji Tasarrufu

Siemens Motorlu Fatih Vapuru, 11Törenle Hizmete Alındı

Siemens, 1. Ulusal Enerji Verimliliği 12Forumu’ndaydı

İsdemir’de Siemens Teknolojisi 13

Muhteşem Renkler 14Simatic PCS7 ile yapılan otomasyon

Verimli Yönetim Modeli 16Kontrol altındaki çeşitlilik

Taşlama Makinaları, Testere Bileme 20

Türkiye’de Bir İlk: CNC Alüminyum 21Kompozit İşleme Makinesi

Şalt ve Enstalasyon Tekniği

Yenilikçi Enerji Çözümleri 22

Röportaj

Siemens 2009 Yılına Yeni Hedefler ve 4Vizyonu ile Giriyor

Enerji

KIB-TEK’te Enerjinin Uzaktan Kontrolü 24

Ürünler

Yeni Modern Arayüz, Yeni Özellikler ve 26Yeni Olanaklar WinCC V7.0

Sık Sorulan Sorular 34

Eğitim 35

Simatic ET 200S IM151-8F PN/DP F-CPU 30 İkisi bir arada

Mobil Radyo Yönlendirici MD741-1 30Süper hızlı kablosuz haberleşme amaçlı

IE Anahtarları Scalance XB-000 30Yerden kazanım ve düşük maliyet

Endüstriyel Kablosuz LAN 30Kanal atlama özellikli IWLAN

Simatic Basic Paneller 31Basit otomasyon uygulamaları için temel fonksiyonlar

Simatic Dokunmatik Panel 177B 4” 31Geniş ekranlı panel

Sitop UPS500S 31Bakımsız DC UPS (kesintisiz güç kaynağı)

Basic Servo Drive Sinamics S110 32Basit konumlama görevleri için

1PH8 Kare Gövde Servomotorlar 32Çok yönlü kullanım

Su Soğutmalı Sinamics S120 32Sert çevre koşullarında kullanım için

Manyetik Olmayan Sekonder Parçalı 321FN6 Lineer MotorElektrikli kremayer

Simotion C240 PN Hareket Kontrol Sistemi 33Yüksek performanslı hareket kontrol uygulamaları için

3WL/3VL Yapı Kütüphanesi 33PCS7’e entegrasyonu

3VL Kompakt Güç Şalterlerinde 33Yeni ETU’lar (Elektronik Trip Üniteleri) Kısa devreye karşı koruma

COM20 ve COM21 Modülleri 33Sınırsız haberleşme imkanı

Ürünler

Bina Teknolojileri

Bina Otomasyonunun Enerji Verimliliği 28Üzerine Etkisi

6Örnek Proje Siemens’in örnek üretim üssü

Su Teknolojileri

Örnek Bir Arıtma Tesisi 18İnegöl OSB’nin atık su arıtma tesis modernizasyonu

Rö

po

rtaj

4 advance | 1-2009

Siemens 2009 Yılına Yeni Hedefler ve Vizyonu ile Giriyor

Siemens olarak 2008 yılını nasıl geçirdi-niz? 2009 yılı için ne düşünüyorsunuz?

Siemens Türkiye olarak, 2008’de rekabetçi gücümüzü koruyabilmek için şirket gene-linde bir çok değişim başlattık. Enerji, Endüstri, Sağlık ve IT sektörlerini kapsayan yeni organizasyonel yapımız, daha odaklı bir hizmet sunma imkanı yaratacak. Bu-nun yanı sıra maliyet azaltım projelerine de yatırım yaptık. Amacımız, bugünki iş süreçlerimizi gözden geçirmek ve gelecek yıllarda büyümemizi devam ettirebilmek için daha etkin süreçlere sahip olmak.

Türkiye’nin çok büyük bir potansiyele sahip olduğuna inanıyorum. 2009’da eko-nomik bir yavaşlamaya şahit olacağız an-cak ülkemizin büyümesinin önüne geçecek bir engel görmüyorum. Siemens olarak iş

ortaklarımız ile birlikte -162 yıldır olduğu şekilde- hizmet vermeye devam edeceğiz.

2009 yılında Siemens’i ve Türkiye’yi nasıl bir ortam bekliyor?

2009, ülkemizi de etkileyen küresel eko-nomik kriz sebebiyle hepimiz için zor biryıl olacak. Ağırlıklı olarak ihracata dayalı olan otomotiv sektöründeki sipariş alımla-rında, Kasım ve Aralık aylarında ciddi bir düşüş görüldü. Doğrudan ya da dolaylı, kı-sa veya uzun vadede hepimizi etkileyecek,zincirleme bir reaksiyona maruz kalaca-ğız. Çünkü artık küresel zincirin bir hal-kasıyız.

Önümüzdeki zorlu dönemde gerekli ih-tiyaçları ve talepleri daha iyi anlayabilmekiçin, müşterilerimizle ve iş ortaklarımızla

daha sıkı ve daha yakın çalışmamız gereki-yor. Çözüm ve önerilerimizin, müşterile-rimizin maliyetlerini azaltmasına katkı sağlayacağından hiç kuşkum yok. Siemens’in otomasyon sektöründeki faaliyetleri önümüzdeki dönemde nasıl devam edecek?

Siemens, örnek teşkil eden geniş ürün portföyü ile endüstriyel ve ev otomasyonu uygulamalarının her alanına katkıda bu-lunuyor. Etkin bir kontrol sistemine ihti-yaç duyulan her anda Siemens çözümleri, müşterilerimizin tercihi oluyor. Geçtiğimiz yıllarda sunduğumuz SIMATIC ve SINU-MERIK gibi çözümlerimiz, müşterilerimi-zin üretim çıktılarını ve ürün kalitelerini geliştirme imkanı sunarken, pazarda daha rekabetçi olmalarına imkan tanıyor. RFID,

Siemens A.Ş. Genel Müdürü Hüseyin Gelis

enerji verimli çözümler, dijital fabrika si-mülasyon sistemleri gibi yeni alanlardaki çözümlerimiz ise lojistik zinciri ve üretim iş akışlarında etkinlik ve hız sağlayacak. Amacımız, her zaman yüksek kaliteli, gü-venilir ve ihtiyaca özel mühendislik çözüm-leri sağlayarak müşterilerimizi daha da rekabetçi kılmaktır. Tabii ki tüm bunları tek başımıza başarmıyoruz. Bizi Siemens yapan ve başarımızı mümkün kılan, dis-tribütörlerimizle sürdürdüğümüz mükem-mel işbirliği, çözüm partnerleri ve servis işgücümüze güveniyoruz. 2008 yılında sağladıkları değerli katkıları için hepsine tekrar teşekkür etmek istiyorum. 2009 yı-lında da verimli işbirlikleri ile yolumuza devam edeceğiz.

Siemens Türkiye’ye güveniyor ve yatırımlarına devam ediyor

“Türkiye’de uzun yıllardır Kartal’daki kampüsümüzde hizmet veriyoruz. Gelişme plan-larımız çerçevesinde Gebze Organize Sanayi Bölgesi’ne taşınacağız. 2009 yılı ilk çey-reğinde birinci faz tamamlanmış olacak ve Enerji Sektörü ilk taşınmayı gerçekleştirecek. Bu tesisin en önemli özelliği, yüksek teknolojiye sahip olması ve yeşil bina özelliğini taşıması. Doğal enerji kaynaklarını verimli şekilde kullanacak ve çalışanlarına sağlıklı bir ortam sunacak olan Gebze tesislerimiz, bu alandaki uluslararası bir standart olan LEED sertifikasını Türkiye’de ilk defa almaya hak kazanacak. Dolayısıyla bina otomas-yonundaki son teknolojiler, yine alternatif enerji kaynaklarının kullanımı, yağmur sularından faydalanan sistemler, çalışanların sağlığını ön planda tutan en yeni teknolo-jilerin hepsi bu tesisin Türkiye’deki ilklerinden olacak.”

+

advance | 1-2009 5

Siemens A.Ş. Gebze Tesisleri temel atma töreni Dr. Siegfried Russwurm, Hüseyin Gelis, Martin Krauss

İstanbul Kartal’daki kampüsünde tam kapasite faaliyet gösteren Siemens, ge-lişme planları çerçevesinde büyümeye

karar verince yerine sığamadı ve Gebze Or-ganize Sanayi Bölgesi’ne taşınma kararı al-dı. Yeni fabrikanın en önemli özelliği ise Türkiye’de ilk defa LEED Sertifikası ala-cak tesis olması. LEED Sertifikasyonu, bina bazındaki projelerin çevre üzerindeki et-kilerini, enerji verimliliğini ve doğal kay-nakları korumadaki duyarlılıklarını ortayaçıkarmada ölçülebilir bir referansın olma-sına olanak sağlayan bir değerlendirme ve derecelendirme sistemidir.

Siemens’in Kartal’daki 64 bin m2 alanakurulu olan tesisi yüzde 100 doluluk ora-nı ile çalışıyor. Şirketin büyüme ve gelişme

stratejisi doğrultusunda Gebze OrganizeSanayi Bölgesi’ndeki 150 bin metrekare-lik alana yatırım yapma kararı alındı. Siemens’in, birinci fazı oluşturan 35 bin metrekarelik alandaki yatırımı bu yılın ba-şında bitecek ve ilk önce enerji grubu bu-raya taşınacak. Yeni fabrikaya tesisin tama-men taşınması ise yaklaşık 4 yıl sürecek. Enerji kaynaklarını verimli bir biçimde kul-lanan, çevreye saygılı ve çalışanlarına sağ-lıklı bir ortam yaratan tesis, enerji maliyet-lerinde %30’a varan tasarruf sağlayacak.

Yeni teknolojilerin kullanıldığı ve toplam maliyeti 100 milyon Euro’yu bulacak olan yeni tesisin en büyük özelliği çevre dostu olması, enerjiyi tasarruflu kullanması ve iç mekanlarda yararlanılan malzemelerin insan sağlığı göz önünde bulundurularak seçilmesi.

Enerjinin verimli kullanılması için binaotomasyonu sistemi devreye girecek. Ay-dınlatma, ısıtma, soğutma ve havalandır-ma otomasyonlarında hem yeni teknolo-jilerden hem de alternatif enerji kaynak-larından yararlanılacak. Tasarruf sağlamakamacıyla yapılması planlanan çalışmalar-dan bazıları da şöyle: Çatıdaki yağmur su-ları bir depoda toplanacak ve binada kul-lanım suyu olarak değerlendirilecek. Biyo-lojik arıtma sayesinde binada tüketilen suarıtılacak ve bahçe sulamasında kullanıla-

Hab

erle

r

6 advance | 1-2009

cak. Açık alanlarda çim yerine yerel iklim koşullarına uyumlu bitkilerin seçilmesi, sprinkler sulama sistemi yerine damlama sisteminin kullanılması ile peyzaj sulama-sında %50 su tasarrufu sağlanacak. Ayrı-ca, binada susuz pisuvarlar, düşük debiliklozetler ve sensörlü bataryaların kullanıl-ması ile de %40 su tasarrufu planlanmak-tadır. Bina çalışanlara konfor sağladığı gi-bi sağlığa yönelik avantajlar da sunuyor.Örneğin, konvensiyonel binalarda kulla-nılan bazı malzemelerde bulunan formal-dehyde (formaldehit) yada VOC (Volatile Organic Comporents) diye tabir edilen, in-san sağlığına olumsuz etki eden uçucu parçacıklar mevcut. Yeni tesiste bunları mümkün olduğunca ihtiva etmeyen yada limitlerin altında kalacak malzemeler kul-lanılacak. Daha sağlıklı ofisler için % 30daha fazla temiz hava sağlayan bir hava-landırma sistemi de kurulacak.

LEED sertifikalı binaların sayısı dünyada da fazla değil aslında. Çoğu ABD’de bulun-makla birlikte, Avrupa’da da yaygınlaşmaya başlıyor. Bu sistem yakın bir gelecekte o kadar gelişecek ki, LEED sertifikası olma-yan binalar alım satım aşamasında değer kaybına uğrayacak. Kullanılan teknolojiler ve malzemeler nedeniyle bu tür binaların değeri yüzde 7,5 kadar yükseliyor. Enerji giderleri düşük olduğu için daha yüksek fiyatla satılan değerli binalar oluyor.

Türkiye’de uzun yıllardır Kartal’daki kampüsünde hizmet veren Siemens, gelişme planları çerçevesinde Gebze Organize Sanayi Bölgesi’ne taşınmaya hazırlanıyor. 100 milyon Euro’luk yatırımla kurulacak yeni fabrika, enerji maliyetlerinde % 30’a varan tasarruf sağlayacak.

Örnek ProjeSiemens’in örnek üretim üssü

Kaşif Yıldırım, Siemens Gayrimenkul Yönetim Direktörü

+

Fikir liderliği, kullanıcı araştırmaları, Software testleri ve uygulaması tamamen Siemens Türkiye tarafından yapılan AbkantPres kontrol sistemi, İstanbul APC merke-zimizin dünya pres sektörü için uzmanlı-ğını tescillemekle kalmamış, saç işleme ma-kinelerinin sergilendiği bu önemli fuardada, Türkiye’nin liderlik pozisyonunu de-vam ettirdiğinin bir göstergesi olmuştur.

Fuarın yıldızları Türk firmaları

Fuarda yıldızları parlayan Türk firmaları Dünya metal işleme makineleri sektörün-de üretim hacimleri kadar teknoloji derin-liği ve ürün çeşitliliğiylede liderlik rolle-rinin bölgesel olmadığını göstermişlerdir. Türk Firmaları standlarında pazarın en hız-lı vuran punch makinelerini, limitleri zor-layan kesme gücü (6kw) ve alanıyla (6mt), her kalınlıkta ve boyda malzemeleri Fly-Cut kesebilen, 3G ivmelenme kapasitesiylelinear motorlu, çok amaçlı yüksek verimli-likte lazer makinalarından, ısının stres ya-rattığı malzemeler içinse water-jet kesmemakinelerine, hassas plazma makinelerin-den, bir ilk olan servo silindir büküm ma-kinelerine kadar sektörün en geniş makineportfoyünü sergilemişlerdir.

Son kullanıcıların her gün artan, en gün-cel teknolojiyi kullanım esnekliği, sürdürü-lebilir yüksek enerji verimliliği, daha yük-sek dinamizm ve hassasiyet, temelde bun-ların hepsinin çarpımı olan üretkenlik tale-bi, ölçeklenebilir üniversal konseptli, Sinu-merik CNC, Simotion Hareket Kontrol ve Si-namics sürücü ailesinin harmonize tekno-lojisiyle tüm bu makinelerde hayat bulmak-tadır. +

advance | 1-2009 7

Hab

erle

rEuroBLECH 2008 Fuarı

“New beat for the servo press” slo-ganıyla yenilikçi ürün, çözümve servislerimizin tanıtıldığı

Siemens standında Elektronik Transfer (Si-moTrans), Servo Pres çözümleri (Simo-Press Servo), Hidrolik Press çözümleri (Si-moHyd) ve Abkant pres gibi metal işlemeve şekillendirmeye yönelik çözüm paketle-rimiz tüm ziyaretçiler tarafından ilgi ile iz-lendi. Servo Motor ve Sinamics Drive ürün-lerimize paralel, Servo Presler için mekat-ronik dizayn desteği, Sinamics Drive ener-ji yönetimi, Simotion IT ile teşhis ve uzak-tan servis, Güvenlik ve SCOUT mühendis-lik sistemlerimizde gösterildi.

Fuarın ana trendleri olarak enerji verim-liliği, çevreye saygı gibi temaların sac işle-me sektörü için de artık bir gereklilik ol-duğunu açıkça gözlemleme imkânı bul-duk. Siemens olarak öncülük ettiğimiz Ser-vo Motorlu Pres teknolojilerini, 2006 EuroBlech fuarında birkaç standda görebilir-ken, hidrolik yağ ihtiyacını tamamen orta-dan kaldırarak sağladığı çevre duyarlılığıkadar, yüksek performansıyla dikkat çekenServo Presler olarak daha çok sergilenme-si, lazer uygulamalarında dahi enerji ve-rimliliğini dikkate alan çözümlerde katkı-mızın olması doğru yolda gittiğimizin ka-nıtlarıydı.

Sac işleme makinalarının gösterisi

Siemens standında sergilenen ürün ve sis-temler, gerek katılımcı Türk firmalarının

gerekse ziyaretçilerin ilgi odağı olurken,Siemens Almanya ve Türkiye Endüstri gru-bu Hareket Kontrol Sistemleri APC (Appli-cation Center) merkezlerinin ortak çalış-ması ile geliştirilen, Simotion D Bending,Abkant Pres Kontrol sistemimiz ise yoğun ilgi çekti. Böylelikle, CNC lazer, CNC Punchmakinalarının ardından CNC Abkant ma-kinaları içinde bir çözümümüz, üstelikCAD/CAM yazılımları embedded olarak pa-zarda görücüye çıkmış oldu.

Abkant Pres Kontrol sistemi, denizlerde yüzen transatlantiklerde veya devasa yapı-larda kullanılan milimetreler, santimetre-ler kalınlığındaki demir-çelik plakaların, tonlarca kuvvet altında mikrometre mer-tebesinde bir hassasiyetle bükülmesi, ke-silmesi için kullanılan sofistike bir tekno-lojiyi içerir.

Son yılların trendi olan servo motor tek-nolojisinin kullanıldığı Abkant makinele-rinde konvansiyonel hidrolik sistemlere gö-re %50 daha az enerji tüketimi, %10 dahafazla hız değerlerine erişmek mümkündür.Fakat bu çözümün beklentileri karşılamak-tan uzak olduğu ve yaygın bir akseptansgörmeyeceği fuar alanında da anlaşılmış-tır. Sektörün ihtiyacı olan itici güç ise ken-dini kanıtlamış bir konsept olan hybrid servo press-brake teknolojisidir. Bu tekno-lojinin uygulanması içinde ideal platform olan Simotion D Bending kontrol sistemi Türkiye’nin metal işleme makinalarında pazar liderliğinin devamı için yapılan stra-tejik bir yatırımdır.

Katılımcılar tarafından son yılların en iyi fuar’ı olduğu belirtilen Hannover EuroBlech 2008 Fuarı,

metrekare bazında %8 büyüme ile tüm katılımcı ve ziyaretçi rekorlarını yukarı taşıdı. Geçtiğimiz

yıl sonu 20’cisi yapılan (iki yılda bir) dünyanın bu en önemli metal işleme teknolojileri fuarı,

38 ülkeden gelen 1520 katılımcı firma ve yaklaşık 70 ülkeden gelen 69.400 profesyonel ziyaretçi ile

31 Türk firmasının gövde gösterisine sahne oldu.

Soldan; Can Tolga Bizel, May Thosten, Zeki Aydan

Seminerde, Sinumerik 840D sl kontrol üniteleri ile Sinamics S120 sürücülerinin Havacılık Teknolojisinde diğer ürünlere gö-re avantajlarının sunumu yapıldı. Sinume-rik 840D sl kontrol ünitesinin en büyük avantajlarından biri olan ve diğer ürün-lerin hiç birinde mevcut olmayan Volumet-ric Compensation System (Hacimsel Telafi Sistemi) özelliğinin üstünlükleri tanıtıldı.

Havacılık sektöründe, parçaların işleme toleranslarının giderek daraltılması, artan -ticari rekabetin baskısıyla bunun berabe-rinde getireceği maliyet artışı ve üretim hı-zı azalması önemle üzerinde durulan ve ge-liştirilmesi gereken bir konu haline gelmiş-tir. Bu durum, uzmanları daha yüksek has-sasiyeti daha düşük maliyette ve daha yük-sek üretim hızında nasıl gerçekleştirilebi-leceği konusunda araştırmalara yöneltmiş-tir. Bu çalışmalarla tezgahlarda ek dona-nımlar kullanmaksızın ve imalat hızında düşüşe meydan vermeden boyutsal hassa-siyette kayda değer bir iyileşme sağlanma-sı hedeflenmektedir. Bir parçanın tezgahta işlenmesi için iş parçası boyutsal hataları-nın sınıflandırması farklı şekillerde yapıl-maktadır. Hatanın yapısına göre dinamik ve yarı-statik olarak ayrılan işleme hataları şu şekilde sınıflandırılabilir:

8 advance | 1-2009

Hab

erle

r

DMG-Havacılık’ta “Volumetric Compensation System” Demo Günleri

27-28 Kasım 2008 tarihlerinde 2 günboyunca 5 eksen teknolojileri ve Ha-vacılık konulu seminer gerçekleştiril-

miştir. DMG Türkiye İstanbul Merkez ofi-sinde yapılan seminer Siemens Türkiye, Kennametal ve Sabancı Üniversitesi Prof Dr. Erhan BUDAK işbirliği ile yaklaşık 45 firma ve 60 kişinin katılımı ile başarılıyla gerçekleştirildi.

Seminerde 5 eksen teknolojileri, kullanı-cıya sağladığı faydalar, 5 eksenin firma ma-liyetlerine olan etkisi, uygun kesme koşul-larının belirlenebilmesi, 5 eksen ile talaşlıimalatta takım tutucu ve kesici ilişkisi, ma-kine üzerinde oluşan hataların telafi edil-mesi gibi konularının ziyaretçilere konu-nun uzmanları tarafından anlatılması sağ-landı.

Teorik olarak anlatımların yanı sıra, DMG Türkiye Showroom’unda DMU 60 mono-BLOCK model makine üzerinde alüminyum uçak kanadı yapılanma parçası 5 eksen si-mule olarak, yine diğer bir model olan Si-numerik 840D-sl kontrol üniteli DMC 80FD duoBLOCK multitask palet değiştiricili tor-nalama-frezeleme 5 eksen makine üzerinde uçak motoru casing parçası ve CK 45 çelik üzerinde tornalama, frezeleme ve 5 eksen işleme performansı simule olarak katılım-cılara gösterildi.

2005 yılından bu yana %100 Alman sermayeli olarak CNC makine

satış, servis ve yedek parça konularında kaliteli hizmet anlayışı ile

hizmet veren DMG Türkiye (DECKEL MAHO – GILDEMEISTER), semi-

ner organizasyonlarına Siemens ile bir yenisini daha kattı.

Havacılık teknolojisinde de en önemlikriterlerden biri parçaların ölçü tolerans-larının oldukça dar olmasıdır. Parçaların tezgahta işlenmesi esnasında oluşabilecek hacimsel geometrik hatalar, VolumetricCompensation System sayesinde telafi edi-lerek daha iyi ölçü hassasiyeti sağlanmak-tadır. Bu da, tezgahlar da kullanılan kont-rol sistemlerinin önemini oldukça arttır-maktadır. Bir tezgahın pozisyonlama has-sasiyeti, düne kadar makine parçalarının mekaniksel ayarı büyük bir ustalık isteyen raspalama yöntemiyle ve el ile yapılarak sağlanıyordu. Bugün ise, Volumetric Com-pensation System sayesinde Sinumerik 840D sl kontrol ünitesi içerisine adapte edilmiş olan bir Cycle ile elektroniksel olarak sağlanıyor. Bu sistem aslında, Koor-dinat Ölçüm Cihazlarında 10 yıldan beri kullanılmaktadır.

CNC İşleme Merkezi tezgahının sadece bir ekseninde 6 tane Geometrik hata ve 1 tanede diklik hatası oluşur. Bunun sonu-cunda standart 3-eksenli bir CNC işleme merkezinde kesici takım ucuna (18+3) 21 tane geometrik hata etki eder. Bu hata miktarları tezgah üzerinde Lazer Ölçüm Cihazları ile tespit edilir. Bu tespit işlemi, tezgahın her bir ekseni küçük aralıklara bölünerek hareket ettirilir ve bu aralıklar-da oluşan hatalar mikron derecesinde öl-çülür. Bu 21 tane geometrik hatanın tespit işlemi 1 gün sürebilir. Tespit edilen hatalar kontrol sistemi içindeki datalara kaydedi-lir. Sonuç olarak, bir tezgahtaki geometrik hataların tespit edilmesi ve 840D sl kontrol ünitesi adaptasyonu ile yüksek hassasiyetli parçaların üretimi sağlanmış olur.

Türkiye’de kurulduğundan bu yana 4’ün-cü seminer organizasyonunu gerçekleşti-ren DMG Türkiye ile Siemens önümüzdeki günlerde diğer konularda müşterileri ile buluşmaya devam edecek. +

Kesme Kuvvetlerinden kaynakla-nan hatalar,

Takım-tezgah sisteminin geomet-rik ve kinematik hataları,

Isıl hatalar,Takım ve tezgah elemanlarının

aşınmasından kaynaklanan hatalarCihaz-ekipman hatalarıDiğer hatalar (parça bağlama, mal-

zeme kusuru, titreşim vs.)

+

+

+

++

+

OSBÜK Başkanı Mahmut Yılmaz’ın açılış konuşmasıyla başlayan top-lantıda, Elektrik İşleri Etüd İdaresi

Genel Müdür Yardımcısı Erdal Çalıkoğlu Enerji Verimliliği ve Elektrik Motor Sis-temlerinde Verimlilik konulu bir sunumgerçekleştirdi ve Enerji Verimliliği yasası kapsamında sanayideki motor ve tahrik uy-gulamalarında verimliliği artırıcı projele-ri desteklemek için verilecek teşviklerden bahsetti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Mehmet Hilmi Güler ise, Türkiye’de kul-

lanılan enerjinin %40’dan fazlasının sana-yide tüketildiğini, sanayi elektriğinin ise %70’inin Elektrik Motorları tarafından tü-ketildiğine değindi. Mevcut durumda ener-ji kullanımında verimliliğimizin çok düşük olduğuna değinen Güler, enerjimizi OECD ülkelerine göre 2 misli, Japonya’ya göre 4 misli daha verimsiz kullandığımızı belirtti.

Siemens A.Ş.’yi temsilen Endüstri Sektö-rü Motor ve Sürücüler bölümünden Emre Gören ve Sinan Altındağ da birer sunum

Emre Gören, Siemens Endüstri Sektörü

advance | 1-2009 9

EN-VER Projesine Desteğimiz Sürüyor

OSB Üst Kuruluşu OSB Yöneticileri Bilgilendirme Toplantısı 18 Aralık

2008 tarihinde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin Ankara’daki Ge-

nel Merkezinde 218 OSB Başkan ve Temsilcileri ile OSBÜK Yönetim

Kurulu Üyelerinin katılımı ile gerçekleştirildi. Enerji ve Tabii Kaynak-

lar Bakanı Dr. Mehmet Hilmi Güler’in de katılımıyla yapılan oturu-

mun konu başlığı En-Ver Motor Hareketi.

Siemens A.Ş, OSB yöneticileri bilgilendirme toplantısına katıldı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Hilmi Güler

gerçekleştirdiler. Siemens’in sunduğu çö-zümler ve örnek uygulamalar hakkında OSB Yöneticilerine bilgi verdiler.

Siemens, enerji verimliliği ve tasarruf uygulamaları hakkındaki geniş bilgiye www.siemens.com/energysaving adresin-den ulaşılabilirsiniz. +

Hab

erle

r

Çimentocular EN-VER’i Siemens’ten Dinlediler

Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Enerji

Alt Komitesi Toplantısı 19 Aralık Cuma günü

TÇMB’nin Ankara Genel Merkezi’nde yapıldı.

Toplantı’nın başkanlığı Sabancı Holding’ten

Hayrettin Şener ve Adana Çimento’dan Mah-

mut Selekoğlu tarafından, organizasyon ise

TÇMB’den Sabit Uslu tarafından yapıldı.

Siemens, Singapur’da deniz suyu arıtma işleminde

bugüne kadar kullanılan mevcut sistemlerden en az

%50 daha az enerji tüketen yeni bir teknoloji ge-

liştiriyor.

Deniz Suyu Arıtımında %90 Oranında Enerji Tasarrufu

Dünya yüzeyinin %71’i suyla kaplı olsa da mevcut suyun % 97’den fazlası deniz suyu olduğundan içilemiyor. Bu nedenle Birleşik Arap Emirlikleri ve Singapur gibi ülkeler

içme suyu üretmek için tuz arındırma tesisleri kuruyor. Bu tesis-ler ya suyu buharlaşmasına neden olacak şekilde ısıtıyor, ya da suyu filtreden iterek metreküp başına 3 KWh civarında enerji tüketen bir ters ozmoz süreci kullanıyor.

Deniz suyu arıtma işleminde kullanılan enerji miktarını azalt-mak için Singapur hükümeti bir araştırma ağı oluşturarak, su teknolojisi üreticilerine son teknoloji laboratuarları sağlayan Su Merkezi’ni kurdu. Söz konusu merkezde, Siemens araştırma ekibi bir elektrik alan aracılığıyla deniz suyundan tuzu ayıran ve enerji tasarrufu sağlayan bir ‘tuz arıtma teknolojisi’ konseptini hayata geçiriyor.

Siemens ekibinin geliştirdiği bu konseptte süreç elektrodiya-liz, yumuşatma ve deiyonizasyona dayalı sürekli elektro tuz ayı-rımı işlemini içeriyor. Bu işlem sırasında sistem, metreküp ba-şına 1.5 kWh tüketiyor ve bu sayede en az %50 enerji tasarrufu sağlanıyor. Deniz suyu arıtma işleminde bugüne kadar kullanılan buharlaştırma yöntemi ile kıyaslandığında ise sistemin sağladığı enerji tasarrufu %90’a varıyor.

Siemens’in geliştirdiği bu sistem, Singapur hükümetinin dü-zenlediği ve 35 katılımcının yer aldığı yarışmada birinci geldi. Siemens, projeye 3 milyon dolar yatırım yapan Singapur hükü-meti için 2011’e kadar bir demo tesisi kuracak.

Sektörü, 16 adet çimento fabrikası yetkililerinin tem-sil ettiği toplantıda Elektrik İşleri Etüd İdaresi Genel Müdür Yardımcısı Erdal Çalıkoğlu ve Elektrik Mü-

hendisi Bora Omurtay, Enver Motor Hareketi ve Çimento sektörü 2008 yılı Benchmarking çalışmaları hakkında bilgi verdi.

Siemens A.Ş. adına toplantıya katılan Endüstri bölü-münden ürün yöneticileri Emre Gören ve Sinan Altın-dağ ile bölüm müdürü Mehmet Kocaoğlu, gerçekleştir-diği sunumlarda Siemens’in her türlü uygulamada mo-tor, hız kontrol cihazı, kaplin ve redüktörden oluşan bir tahrik sistemini tamamen kapsayan bir ürün port-föyü olduğunun altı çizilerek En-Ver motor hareketi-nin detayları ve bu kapsamda Siemens’in sunduğu çö-zümler anlatıldı. +

+

Hab

erle

r

10 advance | 1-2009

advance | 1-2009 11

vanenin hareketini, Siemens’in Yüksek Ve-rimli AC Motorları ve Sinamics serisi hız kontrol cihazları sağlıyor. Enerjisini ise, ye-dekli çalışan 4 ana jeneratörden alıyor. Elektrik tahrik sisteminin sağladığı avan-tajla, sistem yüksek oranda yakıt tasarrufu sağlıyor.

Dört yeni vapur daha yolda İDO’nun Şehirhatları filosuna beş yeni va-pur kazandırmak amacıyla açıtığı ihaleyi Çeliktrans-Düzgit iş ortaklığı kazanmış, ge-milerin tasarımı geniş katılımlı bir halk oylaması ile belirlenmişti.

Çeliktrans-Düzgit İş Ortaklığı’nın Tuz-la’daki tesislerinde inşaası tamamlanan ve 1.800 yolcu kapasiteli ve 14 deniz mili hız yapabilen “Fatih” vapurunun boyu 68 met-re ve eni 13 metre uzunluğunda. Fatih’in ardından üçer ay ara ile diğer vapurlar hiz-

Siemens Motorlu Fatih Vapuru, Törenle Hizmete Alındı

19 yıl aradan sonra yaptırılan ilk şehir hatları vapuru Fatih, günümüzün en ileri teknolojisi olan ve büyük oranda

enerji tasarrufu sağlayan dizel elektrik tah-rik sistemi ile donatıldı. Vapur, çevreci, ses-siz ve güvenli olması gibi özellikleriyle de dikkat çekiyor.

Yolcu iniş binişleri, insan hatalarına ma-hal vermeyecek şekilde güvenli kapılar ve tam otomatik rampalarla sağlanıyor. Seyir özelikleri bakımından ise tam yedeklemeli güvenli sistemler tercih ediliyor.

Siemens motor ve hız kontrol cihazları ile enerji tasarrufu

Gemilerde klasik İstanbul şehir hatları va-purlarının çizgileri korunurken, teknoloji olarak öncü sistemlerin kullanılmasına özen gösterildi. Gemide kullanılan her bi-ri 520 kW gücünde olan bu 2 adet ana per-

Halkın oylarıyla seçilen yeni Şehir Hatları vapurlarının ilki olan

“Fatih”, 31 Ocak’ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla

düzenlenen törenle hizmete alındı.

+

mete girecek. Vapurların her birinin mali-yeti 9,3 milyon dolar olarak açıklandı.

Türk Denizcilik Sektörü, dizel elektriktahrik sistemi ile ilk defa yine Siemens Endüstri Bölümü’nün 2007 yılında gerçek-leştirdiği projelerle tanışmıştı.

Siemens, sadece 2007’de yakaladığı 17 milyar Euro’luk satış hacmiyle müşterileri-nin karbondioksit emisyonlarını 114 mil-yon ton gibi devasa bir hacimde azaltma-larına yardımcı olan lider şirket konumun-da bulunuyor. Tasarruf miktarlarının he-saplanmasında kullanılan yöntemler, ba-ğımsız bir denetleme şirketi olan Pricewa-terhouse Coopers tarafından onaylanıyor.

Şirket önümüzdeki 5 yıl içinde sadece organik büyüme kapsamında çevreci port-föyünde yılda %10 büyüme gerçekleştir-meyi, 2011 yılına kadar ise 25 milyar Euro değerinde bir portföye ulaşmayı hedefli-yor.

Siemens’in çevreci portföyündeki müşte-rileri enerji harcamalarını azaltarak, üret-kenliklerini artırıp, işlerini daha kârlı hale getirebiliyor. Türkiye, motor ve hız kont-rol sistemleriyle yapılabilecek verimlilik ça-lışmalarıyla 2 ila 6 Keban Barajı kadar bir tasarruf potansiyeline sahip.

Siemens, değer zincirinin tamamında ve-rimlilik arttırıcı ürünler, çözümler ve yeşil

teknolojiler sunabilen dünyadaki tek şirket konumunda bulunuyor. Şirket, enerjinin üretiminden nakline, dağıtımından IT tek-nolojileri sayesinde yönetimine kadar tümsüreçlerde enerji tasarrufu sağlayan tek-nolojiler geliştiriyor. +

Hab

erle

r

12 advance | 1-2009

Çevreci Teknolojide Dünya Lideri Siemens, 1.Ulusal Enerji Verimliliği Forumu’ndaydı

Forumun sponsorları arasında yer alan Siemens, etkinliğin ikinci gü-nünde dört ayrı oturumda yer aldı.

OSRAM “Aydınlatma Sistemleri” oturu-munda, Siemens Ev Aletleri “Elektrikli EvAletleri” başlıklı seminerde, “Elektrikli Mo-tor Sistemleri” başlığı altında düzenle-nen oturumda “Elektrik Motoru ve Hız Kontrol Sistemleri ile Enerji Verimlili-ği”; “Enerji Teknolojileri” başlığı altındadüzenlenen oturumda ise “Akıllı DağıtımŞebekeleri”nin enerji iletiminde nasıl ve-rimlilik sağladığı” konuları işlendi. Çevreci portföyde hedef 5 yıl içinde %10 büyüme

Demografik değişim ve hızla artan şehir-leşmenin enerji maliyetlerini de artırması, su dahil doğal kaynaklarda kıtlığa sebep olması nedeniyle çevreci teknolojiler ko-nusunda çalışmalarına hız veren Siemens, bu forumda enerji üretimi ve dağıtımının yanı sıra ulaşım, bina teknolojileri, aydın-latma, ev aletleri ve sağlık gibi pek çok alanda enerji verimliliğini öne çıkaran ürün ve çözümler sundu.

Enerjide verimliliğin sağlanması ve iklim değişikliğine neden olan

karbon emisyonlarının azaltılması yönünde uzun yıllardır

gerçekleştirdiği çalışmalarla en yenilikçi teknolojileri aralıksız bir

şekilde geliştirmeye devam eden Siemens, 15-16 Ocak tarihleri

arasında WOW Convention Center’da düzenlenen 1. Ulusal Enerji

Verimliliği Forumu’na katıldı.

Şirketin çevreci portföyü-nün içinde yer alan bazı bi-leşenler:

Kombine çevrimli enerji tesisleri,enerji tasarruflu ampuller ve akıllıbina teknolojileri gibi enerji verim-liliği sağlayan ürün ve çözümler Rüzgar enerjisi tesisleri ve güneşenerjisiyle çalışan buhar türbinle-ri ve elektrik şebekesi bağlantılarıgibi yenilenebilir enerji kaynakla-rının kullanılmasına olanak sağla-yan tüm cihaz ve bileşenler Yüksek verimli elektrik motorları Su arıtımı ve hava kalitesinin yük-seltilmesinde kullanılan teknolo-jiler Enerji verimliliğine yönelik verilendanışmanlık hizmetleri %70’e varan oranda tasarruf sağ-layan motor hız kontrol sistemleri Minimum enerji tüketimi yaparakA ve A Plus seviyesine ulaşan evaletleri

+

+

+

+

+

+

+

advance | 1-2009 13

İsdemir’de Siemens Teknolojisi

Montaj ve testlerini tamamlayarak deneme üretimine geçen İskenderun Demir ve Çelik Fabrikaları’nın

3,5 milyon ton/yıl kapasiteli Sıcak Haddehane Tesisi için Marubeni/Mitsubishi-Hitachi/ Siemens konsor-

siyumu ile yapılan sözleşme kapsamında yüksek kalitenin temini için en son teknolojiler uygulandı.

700 ila 2050 mm arasındaki genişliklerde ve 1,2 ila 22 mm arasındaki kalınlıklarda sac üretme imkanı

sağlayan Sıcak Haddehane Tesisi, benzerlerine kıyasla dünyanın en modern tesislerinden biri. Tesiste,

2 adet 400 ton/saat kapasiteli yürüyen tabanlı Slab ısıtma fırını, 1 adet kaba hadde, bobin kutusu,

6 ayaklı şerit hadde ve 2 adet bobin sarıcı ile bu tesisin tamamen otomatik ve bilgisayar kontrolünde

çalışmasını sağlayacak elektrik-otomasyon sistemleri bulunuyor.

9 Mart 2007’de imzalanan sözleşme ile,Sıcak Haddehane ve Slab Döküm Fı-rınları Tesislerinin ihtiyacı olan, 34.5/

12/ 0.42 kV, Enerji Besleme Panelleri ve Ekipmanları, Orta Gerilim Grubumuzca 23Kasım 2008’de tamamlanarak devreye alın-dı. Proje kapsamında 36 adet 36 kV 8BT2,105 adet 12 kV 8BK20, 144 adet 8PT (SI-VACON) panoları, Kartal fabrikamızda imaledilerek, İsdemir’e teslim edildi. Tüm ortagerilim panolarında, Enerji OtomasyonuGrubumuz tarafından koordine edilen, ge-niş kapsamlı SCADA sistemiyle uyumlu,çok fonksiyonlu röle sistemleri, kullanıldı.Ayrıca tesisin güç ihtiyacı, Yüksek Gerilimgrubumuzun temin ettiği, 380/154/33 kVGas İzoleli Şalt Tesisi (GIS) üzerinden sağ-landı. Sıcak Haddehane ve Slab Fırınlarıtesisine ait Orta Gerilim Kuplaj otomasyo-nu, enerji dağıtım sisteminin yük analizive kısa devre hesapları, röle koordinasyonçalışmaları, Mühendislik grubumuzca ta-mamlandı.

Proje kapsamındaki tüm ürünlerin, Eren-co proje yönetiminin özel talebi üzerine, sözleşmedeki teslim tarihinden çok önce teslim edilmesiyle birlikte, projelendirme, devreye alma işlerinde görev alan mühen-dis ve teknisyenlerimizin gece-gündüz de-meden özverili çalışmaları, Haddehaneler

Grup Müdürlüğü tarafından takdirle karşı-landı. Projenin Türk ekonomisine olan kat-ma değerine inanmamız, koordineli ve yo-ğun takım çalışmalarımız, müşterimizingüvenini ve memnuniyetini kazanmamızayardımcı oldu. +

14 advance | 1-2009

Muhteşem Renkler

End

üst

riye

l Oto

mas

yon

Si

stem

leri

Asian Paints Hindistan’ın en büyük boya şirketi olarak, 28 adet boya üretim tesisi ile 20 farklı ülkedeki

müşterilerine hizmet etmektedir. Şirket, 2003 yılında Chennai yakınlarında en ge-niş su bazlı boya üretim tesisini kurmaya karar verdi. Tesis, yılda 100,000 kilolitre üretecek şekilde dizayn edildi.

Asian Paints’in proje yönetim şefi Sa-meer Salvi’nin de açıkladığı gibi, geniş öl-çekli boya üretimi paralel ekipmanlar kul-lanılarak elde edilen birçok ürün çeşidinikapsayan karmaşık bir Batch Prosesidir.Sameer Salvi “Esneklik, özellikle kullanıcı-ların yeni reçeteleri eklemesinin mümkünolması, bu proje için otomasyon sisteminiseçmede en önemli faktördü. Sistemin mo-dülerliği ve sürekli destek de diğer önemli kriterlerdi. Asian Paints ayrıca, SAP tara-fından sağlanan mevcut ERP sistemi ile üre-tim otomasyonunu entegre etmek istemek-teydi.” diyor.

Asian Paints uzun ve kapsamlı araştır-malardan sonra, Siemens’i proje partneri olarak seçmiştir. “Siemens tarafından su-nulan otomasyon sisteminin bütünü, tek-nik açıdan diğerlerinden üstündür. Oto-masyon projesinde yer alan tüm donanım-lar Siemens tarafından üretilmektedir. Budurum, Siemens’e özellikle maliyet açısın-dan doğal bir avantaj sağlamaktadır. Belkide en önemlisi, Siemens Hindistan’a, SAPERP sistemi ile bağlantılı PCS 7 sistemi-nin kurulmasında önemli rol oynayan Al-manya Siemens’in desteğidir.” diyor Sa-meer Salvi.

Proje başlangıcında Siemens, Simatic PCS 7 proses kontrol sistemine dayalı birotomasyon çözümü belirledi. Simatic Batchopsiyonu ise, karmaşık batch fonksiyonla-rının yerine getirilmesi ve günlük operas-yonlarda yüksek esneklik sağlanması açı-sından önerildi. Siemens ayrıca ERP siste-minin, PCS 7 ve Simatic Batch ile entegreedilmesini de önerdi.

Su bazlı boya tesisinde otomasyon vepolimer kısmı

Sistemin kurulumu, Asian Paints, SISL (Siemens Bilişim Sistemleri) ve Siemens Almanya’dan oluşan bir grup tarafından gerçekleştirilmiştir. Su bazlı boya tesisin-deki otomasyon sisteminde 4.000 I/O (gele-cekte 8.000 I/O’ya çıkarılacak) ve 3 adet

PCS 7 kontrolörü (gelecekte 6 adet olacak) bulunmaktadır. Kontrolörlerden biri sıvıhammadeleri (tank çiftliği), ikincisi katıhammaddeleri (toz katkı maddeleri) işlet-mekte, üçüncüsü ise boya kısımlarını dü-zenlemektedir.

Tüm kontrolörler redundant (yedekli) operatör istasyonu sunucularına ve re-dundant (yedekli) batch sunucularına bağ-lanmıştır. Yedekli sunuculara bağlı altı adet PC-tabanlı client (istemci) operatör is-tasyonu tesisin tamamında farklı noktala-ra yerleştirilmiştir ve operatör arayüzü ve proses kontrolünü sağlamaktadır.

Tank çiftliği ve silo alanlarındaki Ether-net ve Profibus haberleşmesi fiber-optik ring (halka) hatlarla sağlanmaktadır. Tesis-te bulunan tüm yardımcı sistemler ve ma-

Siemens, Asian Paints’in Hindistan’ın Chennai kentinde bulunan

fabrikasında, mevcut Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) sistemini

yeni kurulan Batch ve Proses Kontrol sistemiyle entegre ederek,

üstün kaliteyi rekabetçi maliyetle sağlayan gelişmiş bir mühendislik

çözümü ve otomasyon sistemi sağlamıştır.

Simatic PCS7 ile yapılan otomasyon, Hintli boya üretim tesisinde

önemli iyileştirmeler sağlamaktadır

Göze Çarpan Özellikler:

ET200, I/O’lar, AS-interface ve Profi-bus DP/PA’ya dayalı tamamen dağı-tılmış mimari

Simatic Batch ile karmaşık batchproseslerinin esnek konfigürasyonu

Batch planlama ve üretimi ile bakımverileri için SAP arayüzü

PLC’ler ile entegrasyon

Simatic S7-300 ve WinCC kullanan enerji yönetim sistemi

ği yüksek donanım bileşenleri sunuyor” diyor. “Şimdiye kadar hiçbir donanım ha-tası ile karşılaşmadık. Oluşturulan çözüme güvenimiz tam. Ayrıca, herhangi bir zor-lukla karşılaşırsak, üstün tasarım, tecrübe-li mühendislik ve devreye alma ekibiyle so-runu çözebileceğimizi biliyoruz.” diye ekli-yor.

Asian Paints’in Mumbai, Ankleshwar, Hyderabad ve Delhi’deki tesisleri deSiemens otomasyon çözümlerini kullan-maktadır.

advance | 1-2009 15

DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:

İletişim: ergun.cetin@siemens.comtolga.hasdemir@siemens.com

+

+

kineler üretim ve bakım raporlarını oluş-turmak üzere ana kontrol sistemine (DCS)entegre edilmiştir. Sistem, ayrıca enerji da-ğıtım alyapısındaki ölçüm cihazlarına bağ-lanarak enerji tüketimi ile ilgili raporlar için de bilgi almaktadır.

Otomasyon sistemi ile ERP sistemi ara-sındaki arayüz Simatic Batch’te bulunan API fonksiyonları ve SAP’nin webMethods fonksiyonu ile sağlanmıştır. Tipik bir iş akı-şı, otomasyon sistemine bir SAP arayüz is-tasyonu ile gönderilen üretim siparişininSAP’de oluşturulmasını içerir. ERP siste-minde seçilen parametreler kullanılarak, bir batch paketi otomatik olarak oluşturu-lur ve uygulanır. Aynı anda raporlama amaçlı olarak önemli batch verileri SAP’ye gönderilir.

Tesisteki operatör panelleri, izleme ve operasyo-nun lokal olarak yapılmasını sağlamaktadır.

Yeni kurulmakta olan polimer tesis oto-masyon sistemi, 1500 I/O, bir PCS 7 kont-rolörü, operatör istasyonları ve batch su-nucularından oluşmaktadır. Kablajı azalt-mak üzere, Zone 1 sınıfı patlama riski bu-lunan alanlarda kullanıma uygun olan Si-matic ET 200iSP uzak I/O istasyonları kul-lanılmaktadır. İki sistem, tesisteki tüm is-temcilerin her iki sunucunun (boya kısmı,polimer kısmı) verilerini kullanmayı müm-kün kılan PCS7 multiclient konsepti ile Et-hernet üzerinden bağlanmıştır.

Chennai diğer tesisler için bir örnek oluşturuyor

Sameer Salvi her iki tesisten ve otomas-yon sisteminin performansından oldukça memnun. “Siemens çözümleri güvenilirli-

lenen bilgi manuel bir yazdırma istasyonu aracılığıyla diğer bir veri etiketinin üzerine yazdırılır.

Üretim sürecinin sonunda, etiketler oku-nur, girişleri yapılır ve yeniden üretim sü-reci beslemesine gönderilir.

Paketleme holünde, her bir nihai ürün dağıtıma teslim edilmeden önce tüm üre-tim sürecinin gözlenebileceği özel bir eti-ket ve seri numarasıyla işaretlenir. Hils, RFID sisteminin kalite politikaları için ger-çek bir ödül olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Çok nadir olarak da olsa şikayet aldığımız zaman, ürünün nasıl bir üretim sürecinden geçtiğini anında söyleyebiliyoruz”.

Tek bir sistemle gelecek garantisi

Bette, bu yeni sisteme geçişini üretim süre-cindeki ve ürün kalitesindeki önemli bir gelişimin sadece bir başlangıcı olarak görü-yor. Şu anda Bette, RF310M mobil okuyucu için bir pilot kullanıcı konumunda ve ge-lecekte bu sistemin kendilerine faydalar sağlamaya devam edeceğini tahmin ediyor. Bu cihaz, Industrial Wireless LAN (IWLAN) (Endüstriyel Kablosuz Yerel Ağ) aracılığıyla

16 advance | 1-2009

Verimli Yönetim Modeli

Bugün bu Alman şirketi, 1,000 renkte yaklaşık 500 modeli, opsiyonel kişisel ekipmanlarla üretmektedir. Bette Tek-

noloji ve Veri Değerlendirme Bölümü Baş-kanı Johannes Hils şöyle diyor: “Böylesine geniş bir ürün portföyünü yönetmek iste-yen herkes, üretim aşamalarında ürünü takip edebilmek için her bir ürün üzerin-de tanıma ihtiyaç duyar.” Şirket 1996 yı-lında, Moby L’li Radyo Frekans Tanıma Teknolojisi’ni (RFID) kullanmayı tercih etti. On yıl sonra ise Bette, üretim sürecindeki çalışmaları takip edebilmek ve müşteri si-parişinin zamanında üretilebilmesini sağ-lamak amacıyla Simatic RF300 kullanmayı tercih etti.

Güvenilir veri okuma ve kaydetme

Güvenilir veri okuma ve kaydetme için enönemli cihazlar mobil veri cihazları ve etiketlerdir. Geleneksel barkodlara karşı bir çok avantaj sunmaktadırlar: çok daha fazla bilgi saklayabilir ve üretim süresince geliştirilip güncellenebilirler. Bette, bu-nun için, sadece kredi kartı boyutunda ve içinde üretim yönü, iş no’su, madde no’su ve işle alakalı bit katarını ikili (binary) sayı sisteminde barındıran RF360T’ye ihtiyaç duymaktadır.

Bilgi, entegre antene sahip Simatic RF340R yazıcı/okuyucularıyla bu etiketlerden radyo frekansıyla, temassız olarak okunur. Bette şu anda, iki üretim alanında çalışan toplam 45 okuyucuya sahiptir. Cihazların kurulumu, veri iletimi ve güç tedarikinin aynı kablo üzerinden yapılmasıyla çok da-ha kolay hale getirilmiştir.

Bette, yüksek kaliteli duş ve küvet üretiminde modern RFID teknolo-

jisinden yararlanmaktadır. Bette GmbH & Co. KG, yüksek kaliteli çelik

ve emaye duş ve küvet üretiminde uzmanlaşmış bir şirkettir. Şirketin

etkileyici ürün portföyünde, geniş bir model gamı ve pazara yönelik

ürün yenilikleri bulunmaktadır.

Bette, şirket ağına ve üretimden gelenbilginin değerlendirilip üretim veritabanı-na kaydedildiği bir merkezi üniteye CP443-1 IT modülüyle bağlı Simatic S7-400 üretim kontrolörüne bağlanmak için her biri iki okuyucu destekli ASM456 Profibus modüllerini kullanmaktadır.

İzlenebilirlik, yüksek kaliteyi garanti eder

Etiketler, manyetik tutucularla çelik plaka-lara sabitlenmiştir, ancak üstün kaliteli kaplama işleminin amaçlandığı ve astar, yüksek emaye, cam tozu ve suyun 850 de-rece ısıda kaynatıldığı Bette kaplama işle-minden önce kolayca yerinden çıkartılabi-lir. Bu işlem süresince, bilgi geçici bir ya-zılım tampon belleğinde saklanır; güncel-

Kontrol altındaki çeşitlilik

End

üst

riye

l Oto

mas

yon

Si

stem

leri

Endüstriyel Üretim için Simatic RF30013.56 MHz radyo frekanslı Simatic RF-300 RFID sistemi; montaj hatları, konve-yör sistemleri ve üretim hatlarında kulla-nılmak üzere tasarlanmıştır. Yazma/oku-ma cihazları ile entegrasyonu ve birlik-te çalışması son derece kolay mobil veridepolama ünitelerinden (etiketleri) oluş-maktadır. Tüm bileşenler, son derece gü-venilir (IP67/IIP68) ve en zorlu koşullardaçalışmak üzere tasarlanmıştır. Bileşenle-rinin ametal nesnelerce kirlenip engel-lendiği zamanlarda bile yüksek veri gü-venliğinde hatasız iletim sağlar.

Düşük hız ve veri hacmi gereksinim-leri: Simatic S7-300 veya ET200M ile IQ-Sense modüllerini kullanarak yazma/oku-ma cihazlarına doğrudan bağlantı.

Okuyucu ve etiket arasında daha yük-sek miktarda ve daha yüksek hızda veri aktarımı için yüksek performanslı versi-yon.

3 KB/saniye veri aktarım hızıyla şu an piyasadaki en hızlı endüktif RFID sistemi.

Yükleme konteynerlerine veya farklı çalışma ortamlarına bağlanabilmek için akü ve bakım gerektirmeyen mobil veri depolama üniteleri (etiket, tag).

Merkezi ve merkezi olmayan tanımla-ma çözümleri için, 64 KB’ye varan depola-ma kapasitesi.

Kurulum ve arıza giderme için kapsamlı hata bulma seçenekleri

Totally Integrated Automation (TIA) (Ta-mamen Entegre Otomasyon)’un bir par-çası

M12 soket tasarımı ve geniş haber-leşme modülleri, fonksiyon blokları

Simatic RF310M el terminalleri IP54 güvenlik kategorisinde olup, Simatic RF300 mobil veri toplama özelliği için sonderece verimli bir el bilgisayarı ve oku-yucudan oluşmaktadır.

+

+

+

+

+

+

+

+

+

advance | 1-2009 17

DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:

+

Etiketler, manyetik tutucular vasıtasıyla çelik plakalara sabitlenmiştir.

şirket ağı içindeki diğer kullanıcılarla veri değişimi yapılabilmesini sağlıyor. Örneğin, bir sonraki üretim aşaması hakkındaki bil-giyi anında el bilgisayarı ünitesinde görün-tüleyebiliyor. Bette ayrıca, yakın bir zaman-daki üretim kapasitesi artışı için Simatic RF300 sistemine güveniyor.

“Böylesine geniş bir ürün portföyünü yö-netmek isteyen herkes, üretim aşamaların-da ürünü takip edebilmek için her bir ürün üzerinde tanıma ihtiyaç duyar”

Johannes Hils, Bette Teknoloji ve Veri İşleme Bölümü Başkanı

İletişim: cengiz.oger@siemens.com

+

500’den fazla modelde: Kaplama öncesi ara depoda çelik titanyumdan üretilmiş banyo küvetleri

Su T

ekn

olo

jiler

i

tesinin artırılmasıydı. Mevcut durumda 55bin m3/gün’e göre tasarlanmış bir tesisin,130 bin m3/gün’e göre yeniden uyarlanma-sı söz konusuydu. Burada hem belediye-lerin hem sanayicilerin atık su üretimleri-nin nasıl gelişeceğine göre öngörüleri var-dı ve 130 bin m3/gün’lük bir kapasitenin gerekli olduğuna karar verildi. Tasarım dabu öngörüye göre yapıldı. Diğer yandan böyle bir tesis konvansiyonel metotlarla ya-pılırsa, hemen hemen mevcut tesisin aynı-sını yanına kurmak gerekecekti. Siemensise, neredeyse hiçbir ilave yapmadan, mev-cut tesis yapılarından çoğunu kullanarak ve bu yapılarda teknolojik bazı değişiklik-ler yaparak kapasiteyi artırdı. Bu işin in-şaat tarafında yatırım anlamında büyük ta-sarruf sağladı.

Projede, ayrıca büyük oranda enerji ta-sarrufu da elde edildi. Önerilen Siemens çözümüyle arıtma tesisinin elektrik enerji-si kullanımında yüzde 30’a varan bir tasar-ruf sağlıyor. Ayrıca, bu tür tesislerde proses sonucu çıkan çamurun bileşenlerinin be-lirli bir şekilde olması gerekiyor. İnegöl’de

Siemens ve Alke konsorsiyumu, 2007’-nin Eylül ayında sözleşmesini imza-ladığı İnegöl Organize Sanayi Bölge-

si’ndeki ortak atık su arıtma tesisinin kapa-site artışı ve modernizasyonunu üstlendi. Yüzde 55’ lik oranla konsorsiyum lideri ol-duğu projede Siemens, atık su arıtma te-sisinin proses tasarımı, gerekli mekanik ekipman temini, elektrik ve otomasyon iş-lerini gerçekleştiriyor olacak. Alke ise, tüminşaat işlerini ve mekanik montajı üstleni-yor. 2007 yılında başlanan proje 2009 Mayıs ayında tamamlanacak. İnegöl’de evsel veendüstriyel atıkların toplandığı mevcut te-siste arıtılan su, Kalburt çayına yönlendi-rilerek DSİ’nin barajlarında toplanıyor. Ka-pasite artışı ve modernizasyon çalışmaları tamamlandığında barajda toplanan su, ta-rım sulamasında kullanılabilecek.

Fark yaratan 3 özellik

Siemens’in oldukça yenilikçi ve patentli teknolojileri mevcut. Siemens bu projede fark yaratan çözümlerinden üçünü bir ara-da kullanarak, enerji verimliliği, alan ta-

sarrufu ve proses sonucu oluşan çamu-run azaltılmasını sağlayacak. Birincisi, buileri teknoloji ürünü çözümleri sadece ye-ni kurulan tesislerde değil, modernize edi-len tesislerde de uygulayarak son kulla-nıcıya önemli ölçüde avantaj sunuyor. Ya-tırım maliyetini azaltırken kullanılan ala-nı da küçültmek büyük önem taşıyor. Siemens bu noktada ilk olarak, tesislerin mevcut yapılarından mümkün olduğu ka-dar faydalanmayı hedefliyor. İkincisi işlet-me maliyetlerini düşürücü teknolojiler kullanıyor. Üçüncüsü de önemli ve zor bir çıktı olan çamur miktarını azaltıyor. İnegöl Organize Sanayi Bölgesi atık su arıtma tesisi projesi bu 3 unsuru da bir arada barındırıyor.

Örnek bir arıtma tesisi

Siemens bu projeye büyük önem veriyor.Çünkü, İnegöl projesi bu bölgede tüm buteknolojileri kullanan ilk arıtma tesisi ola-cak. Böyle bir tesisi kurabilmek, önemli bir başarı olarak değerlendiriliyor. Siemens’in temelde odaklandığı nokta, tesisin kapasi-

Siemens ve Alke şirketinin oluşturduğu konsorsiyum, İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’ndeki ortak atık su

arıtma tesisinin kapasite artışı ve modernizasyon projesini üstlendi. Proje tamamlandığında İnegöl’de

evsel ve endüstriyel atıkların toplandığı mevcut tesiste arıtılan su, DSİ’nin barajlarında toplanarak tarım

sulamasında kullanılacak.

Örnek Bir Arıtma Tesisi

18 advance | 1-2009

İnegöl OSB’nin atık su arıtma tesis modernizasyonu

advance | 1-2009 19

bu açıdan uygun bir ortam vardı. Çıkan ça-muru neredeyse yarı yarıya azaltan bir tek-noloji kullanıldı. İnegöl’de sadece kurulan sistem değil, profesyonel bir şekilde yapı-lan işletme de önemli bir avantaj sağladı.

Yenilikçi tasarım

55 bin m3 / günlük bir biyolojik arıtma te-sisine sahip olan İnegöl’ün diğer organizesanayi bölgelerinden bir farklılığı var. Bu-rada atık suyun yaklaşık yarısı İnegöl şeh-rinden geliyor. Diğer yarısı ise, organize sa-nayi bölgesinden kaynaklanıyor. Yani aslın-da ortak bir arıtma tesisi ve bu nedenle di-ğer OSB arıtma tesislerinden farklı olarak, İnegöl’de bir kimyasal arıtma süreci yok. Bütün atık sular sadece biyolojik bir yön-tem ile arıtılıp istenilen koşullara getirile-biliyor.

Çevre mühendisliğinin esası ve yapma-ya çalıştığı şey, mümkünse kirliliği kayna-ğında bulup orada buna bir çözüm üret-mek. Bu kirli atık veya çamur, daha büyük miktardaki sularla karıştığı zaman bu kir-liliğin hacmi çok büyüyor. Dolayısıyla bu yaklaşım, aslında İnegöl’de çok doğru birbiçimde uygulandı. Buradaki önemli atıkkaynaklarının biri de tesiste oluşan çamur-du. Bunu kaynağında yakalayıp tesis için-de minimize ettiğiniz zaman, uzaklaştırıl-ması için gerekli olan ikinci adım (kurut-ma) için ihtiyaç çok küçülüyor.

Ortada oldukça büyük rakamlar var: 1 kgsuyu buharlaştırmak için gerekli olan ener-ji yaklaşık 800 kilo kaloridir. Çamur mikta-rınızı yarı yarıya azalttığınız zaman bu ça-murun içinden buharlaştırılması gereken su da aynı oranda azalıyor. Buna karşılık ku-rulması gereken çamur kurutma tesisi kü-çülüyor ama hepsinden önemlisi kurutmasüreci için gerekli enerjiyi sağlamak içinyakılacak doğalgaz miktarı azalıyor.

Bu tablo yenilikçi bir tasarımın çok bo-yutlu değerlendirilmesinin önemini ortayakoyuyor. İnegöl OSB’de artan atıksu debi-si paralelinde 90 tonluk bir çamur kurut-ma tesisi yapılması planlanıyordu. Bugün o tesisin kapasitesi yaklaşık 2 kat artmasına rağmen sadece 75 tonla sınırlandırıldı. Planlanandan daha küçük bir kurutma te-sisi yapılması ve daha az enerji harcanma-sı amaçlandı. Konvansiyonel teknolojilerkullanılarak bu tesisin kapasitesi 55 bin-den 130 bin m3/gün’e çıksaydı, tesistenkaynaklanacak olan çamur miktarı yakla-şık 130 ton olacaktı. Bugün ise arıtma te-sisinin kapasitesinin yaklaşık iki kat art-masına rağmen sadece 75 tonluk bir ça-mur kurutma tesisine ihtiyaç olacaktır.

Enerji ile ilgili rakamlar da şöyle özet-lenebilir: Mevcut tesiste enerjinin en yo-ğun kullanıldığı biyolojik arıtma adımın-da 900 kW’lık bir kurulu güç ile 55 bin m3/gün su arıtılabiliyor. 55 bin m3/gün’den 130 bin m3/gün’e aynı teknolojiyi kullana-rak büyüdüğünüz zaman, yaklaşık 2.100-2.200 kW’lık bir kurulu güce çıkmanız ge-rekiyor. Oysa Siemens’in getirdiği çözümle aynı kapasite artışında 1.600 kW’lık bir ku-rulu güce gelindi. Yani 600 kW’lık avantaj yaratıldı.

Örnekleri artıyor

Siemens, kendi teknolojisiyle konstrüktifbir avantaj da sağladı. Mevcut tesiste 4 tane44 metre çapında dairesel son çöktürmehavuzu vardı. Kapasite artışını yine bu kon-vansiyonel mevcut teknolojiyi koruyarakyaptığınızda en iyimser yaklaşım ile mev-cut 4 adet havuzu 6’ya çıkarmak gereki-yordu. Önerilen Siemens çözümü ile ar-tan debide mevcut 4 tane havuzun kulla-nılması yeterli olacaktır. Yani sadece çök-türme havuzlarının içindeki ekipmanın modifikasyonu ile ilave çöktürme havuzuyapılması önlenmiş oldu.

Mevcut ekipman çıkartılıp Siemens’in ekipmanları buraya konulacak ve böylece 44 metre çapındaki 4 havuzda başka bir ta-dilat yapmadan, ilave bir havuz inşa et-meden yine kapasite 130 bin m3/gün’e çe-kilebilecek. Eğer bu tesis yeni kuruluyor olsaydı daha az yer kullanarak düşük bir inşaat maliyetiyle, daha az enerji kullanan ve daha az çamur üreten bir tesis kurula-bilirdi.

İnegöl OSB’de gerçekleştirilen çalışma, benzer başka çalışmalara da şimdiden ön-ayak oldu. Siemens şu anda iki farklı plat-formda daha benzer çalışmalar yürütüyor. Bu tür kapasite artışlarına yönelik çeşitli talepler alıyor. İnegöl uzun zamandır bu işleri uygulayan örnek bir OSB. Kapasite artışının bu kadar hızlı, kolay ve verimli olması, başka yerler için de örnek teşkil etti.

VertiCel® gerek karbonlu maddelerin (KOI, BOI5) gerekse nütrientlerin (N,P) giderimi için askıda gelişen kültürlerin kullanıldığı biyolojik bir süreç olup, bu süreçte konvansiyo-nel biyolojik süreçlere göre (aktif çamur, uzun havalandırmalı aktif çamur vb) harcanan enerjinin Havalandırmalı Anoksik Reaktör kavramıyla yüzde 25–30 oranında azaltıldığı bir uygulama.

TowBro® kullanıcısına, klasik çöktürme tanklarının boyutlandırılmasında kullanılan “yü-zey yüklemesi ve katı madde yüklemesi’’ parametrelerinde önemli artışlar sağlıyor. Böy-lece aynı verimliliği daha küçük tank çaplarında sağlayarak yatırım maliyetlerinde bü-yük avantaj sunuyor.

Cannibal® SWT tarafından geliştirilen Cannibal® sistemi, düşük enerji ihtiyacı gösteren, nispeten düşük yatırım gereksinimi olan ve kolay işletilen bir süreç. Uygulandığı sistem-lerde oluşan fazla çamur miktarını konvansiyonel aktif çamur sistemlerine göre dört-beş kat azaltıyor. Bu da gerek yeni yapılacak tesisler gerekse mevcut arıtma tesisleri için çamur stabilizasyon, susuzlaştırma ve kurutma yatırımlarında büyük bir azalma anlamına geliyor.

İnegöl’de hangi teknolojiler kullanıldı?

+

DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:

+ İletişim: argun.erdogan@siemens.com

+

+

+

Artı Bileme, Günümüzde bileme vekereste atölyelerinin kârlı hale gel-melerine yardımcı olmak için ra-

hat, kullanışlı, her yönden en rekabetçi ürünleri, yeni teknolojileri titiz ve dikkatli araştırmalar ile ekonomik fiyatlara dünya pazarlarına sunmaktadır.

Daire Testere, Şerit Testere, Takım Bile-me ve Planya Bıçağı grubunda ürettiği ma-kinaları ile güvenilirlik, verimlilik ve eko-nomik olarak bir bütün oluşturan ve müş-terilerinin hizmetine sunan Artı Bileme,günümüz teknolojisinde de kullanılmaya başlayan yeni diş formlarını güncellemek suretiyle, makine başında bulunan opera-törler için zorlu bileme ortamlarını da artık oldukça kolaylaştırmıştır.

Aslında, daha önce ağaç işleme makina-larında kullanılan testerelerin bile evimiz-deki bıçaklar gibi bilenmesi gerektiğinidüşünmemiştik. Hem de, bu işin milimet-renin yüzde biri hassasiyetle yapılması, gerektiği kadar lineer olmayan geometrik bombeler içerdiğini de hiç tahmin etme-miştik. Fakat, Simotion Hareket Kontrol Sis-temi müşterimizin yıllar içinde oluşan çokkıymetli bilgi birikimini ifade etmekte uy-gun bir temel oluşturdu.

Simotion sisteminin başarısı

Sinamics sürücü ailemizin Drive-Cliq ha-berleşme yapılanması, Simotion D platfor-

munun OPC platformu ile Virtual Basic ve müşterimize özel CAD/CAM programı ile çok hızlı bir şekilde makinaya uygun ha-le gelecek şekilde devreye alma işleminin bitirilmesini sağladı. Üstelik, tüm bu devre-ye alma işlemleri Artı Bileme proje ekibi-nin İzmir’de bulunan üretim tesislerinde,müşterimizin yerinde hiçbir Siemens Uy-gulama Merkezi Personel desteği olma-dan, sadece Siemens Kartal kampüsümüzde alınan Simotion Sistem Eğitimindensonra gerçekleştirildi. Bu da, kolayca uygu-lanabilen ve kullanıcı dostu Simotion Sis-teminin başarısının bir göstergesidir.

Artı Bileme, kendi CAD/CAM yazılımın Simotion’un açık yapılanma mimarisi sa-yesinde OPC platformunu kullanarak ma-kinaya aktarmayı başarmış ve böylelikle uluslararası pazarda kendi know-how’unu Siemens gibi global bir partner ile ifade etmiştir.

Scout yazılımı ile kolayca programlama

Makine bileyeceği testerenin dişlerini ma-kinanın geometrik uzayında kendi ölçüm kolu (touch probe) ile ölçmekte ve bileme taşını da aşınmaya göre kompanze edecek şekilde koordinat sisteminde kaydırmalar yapabilmektedir.

Projelendirme safhasında Scout Mühen-dislik yazılımı sayesinde eksen tanımla-maları grafiksel bir ortamda yapılarak ma-kinanın mekanik eksenel yapısının tarifiinteraktif olarak istenilen her safhada de-ğiştirilebilmiştir.

Makinanın algoritması Scout MCC prog-ramlama seçeneği sayesinde akış diagra-mı şeklinde yapıldığından hem program-ların anlaşılması, hem de servis sırasında makinanın çalışma lojiği ile çok kolay eş-leştirilebilmesini sağlamaktadır.

20 advance | 1-2009

İletişim: can.bizel@siemens.com

DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:

+

Har

eket

Ko

ntr

ol

Sist

emle

ri

Taşlama MakinalarıTestere Bileme

Artı Bileme, 1965 yılından beri, dünyanın en gelişmiş teknolojileri

ile bileme, kaynak ve çapraz makinaları üreterek tüm kullanıcılarına

hizmet vermektedir.

+

Artı Bileme, yeni teknolojilerle rekabetçi makinalar üretmekte

Hassas ve seri işleme

Uygulama kriterleri olarak, değişik kalın-lık ve ebatta, alüminyum veya paslanmaz çelik kompozit panellerin yüksek kesim hızlarında (24.000rpm), hassas ve seri ola-rak işlenmesi/kesilmesi gerekliliği birincidereceden öncelikle saptanmıştır. Böyle yüksek hızlarda, makinede parçanın üre-tim süresinin kısalığı ve ayrıca ölçü has-sasiyetin korunması garantiye alınmalıdır.Kullanıcı makine üzerinde, yapının mima-ri dizayn dosyalarından gelen yüzlerce par-çanın çizimlerini görebilmeli, CAD progra-mıyla modifye edebilmeli, iş programları-nı kolayca üretmeli ve hatta makineyeUSB stick veya Ethernet ile bu program-ları kolayca transfer edebilmeliydi. NataMakine’ye bölgesel pazarlardaki rekabetteavantaj sağlayacak olan kullanım kolaylı-ğı, uygun maliyet seviyesi ve son kullanıcıaçısından yatırımı garantiye alacak globalservis ağının varlığı projenin uzun dö-nemli başarısının olmazsa olmazlarıdır.

NURBS tabanlı interpolasyonu, CAD Compressor ve çift işmili senkronize kont-rol fonksiyonları ile kompakt Sinumerik 810D CNC ünitesi hız ve hassasiyet, 1FK7 servo motorlar eksenel dinamizm, Sina-mics sürücüler ise spindle motorlarının performanslı kontrolü için seçilmiştir. Pro-jenin devreye alınması ise Endüstri gru-bu Hareket Kontrol bölümü CompetenceCenter İstanbul (CCI) tarafından yapılmış-tır.

Nata Makine uygulaması, düşünceden projeye, projeden ihracata kadar geçen 6 ay gibi kısa bir sürede ortaya çıkarılmış-tır. Projedeki zorlayıcı hedeflere rağmen uzmanların işbirliği, artan müşteri mem-nuniyeti ile yaratıcı çözümlere kısa süre-de ulaşmanın güncel bir örneği olmuş-tur.

advance | 1-2009 21

Har

eket

Ko

ntr

ol

Sist

emle

ri

Türkiye’de Bir İlk: CNC Alüminyum Kompozit İşleme Makinesi

İletişim: onur.ozturk@siemens.com

+

DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:

Uçak üretiminde gövde malzemesi olarakta kullanılan alüminyum

kompozit panellerin ölçülerine göre işlenmesi Sinumerik CNC

uygulamalarına güzel bir örnektir.

Bu paneller sandviç kesitli olarak yüksek mukavemetli malzemelerden üretilir. İki alüminyum levha arasına

polietilen yapıştırılarak üretilmekte, yapı-şan bu tabakaları sonradan ayırmak pratik olarak imkansızdır. Bu malzemenin tekniközellikleri ve uygulama kolaylığı değişik fi-kirlerle birleşerek her tür farklı yüzeyle-ri kolaylıkla kaplayabilme imkanı sunmak-tadır.

Alüminyum kompozitin herhangi bir Abkant prese ihtiyaç duymadan kolayca katlanabilir olması, bu katlamalı levhala-rın yapılarda oldukça popüler uygulama alanları bulmasına sebep olmuştur. Basit-

çe şekillendirilebilir ve hafifliği ile kolay-ca monte edilebilir özellikte olmasıyla; işa-ret levhalarından, fasya panellerine, sütunve cephe kaplamalarına kadar pek çok yer-de tercih sebebi olmaktadır.

Hafif ve sağlam özellikli

Diğer metal ve plastik panellerden çok da-ha hafif olması nedeniyle mimari uygula-malarda ağırlıkça hafif fakat dayanıklı ya-pıların üretilmesine imkan verir. Plastik vemetalden üretilen bu malzemenin kulla-nımı kolay tezgahlarda işlenmesi ise basit-tir.

Günümüzün modern yapılarında olduk-ça ön plana çıkan estetik değerler; çevre-ye saygı, yapıların ses ve ısı yalıtımları ka-dar uzun ömür kriterleri bu panelleri Türkiye’de popüler yapmaya başlamıştır.

Konvansiyonel dikey kesim makineleri-nin bu talebe kapasite ve teknoloji olarak artık cevap verememeleri Nata Makine ile Siemens’i çözüm üretilmesi noktasında bu-luşturmuştur.

+

Nata Makine’de Sinumerik CNC ile hassas ve seri işleme

Binalarda alüminyum cephe uygulaması

22 advance | 1-2009

Şalt

ve

Enst

alas

yon

Te

kniğ

i

Yenilikçi Enerji Çözümleri

VW firması S- İstasyonları olarak ad-landırdığı dünya çapında yaklaşık 2.000 adet merkezi istasyonlardan,

üretim tesislerinin enerji dağıtımını orga-nize etmektedir. Bu S-İstasyonlarının tümü standardize edilmiştir ve içerisinde güç şal-terleri, kablo dağıtım sistemleri, busbar da-ğıtım sistemler, kompanzasyon panosu ve transformatör gövdesini içermektedir.

Kalitesi onaylanmış güç şalterleri

Bu enerji besleme tesisleri n-1 prensibine göre anlık bir yedek güce sahiptir. Yani 1- dereceden bir arıza durumunda enerji ke-sintisi meydana gelmemektedir.

Verimliliği artırmak için çoğu kez üç adet S-İstasyonu paralel olarak işletilmektedir. Bu durumda her bir güç şalteri tek başına

Volkswagen firması üretim tesislerinde, enerji dağıtımına yönelik

olarak endüstri merkez istasyonlarını uygulamaya koymuştur. Bu

endüstri merkez istasyonlarında 3WL Sentron güç şalteri ve LDA bus-

bar dağıtım sistemleri üretim için gerekli olan enerjinin bel kemiğini

meydana getirmektedir. Bununla birlikte üretim için gerekli enerji en

güvenilir, uygun ve esnek bir şekilde sağlanmaktadır.

yüksek veya alçak değerde bir kısa devre akımını, kısa bir tepki süresinde, emniyet-li bir şekilde açması gerektiği anlamına gelmektedir. İnsan hayatını koruma mak-sadıyla ark kaynağı arızalarında, çok yük-sek değerde kısa devre akımları, gecikme-siz olarak kesilmelidir. Bunun yanı sıra kü-çük değerli kısa devre akımları emniyetli bir şekilde fark edilmeli, fakat buna karşın kısa süreli pik akımlar kısa süre şalterin açmasına sebep olmamalıdır.

Volkswagen firması güç şalterlerini kay-nak tesislerinde olduğu kadar üretim tesis-lerinde de kullanmaktadır. Bu sebeple deVolkswagen firması Siemens’in Sentron-güç şalterlerinde karar kılmıştır. Hanno-ver’de bulunan Brink Şalt tesisleri GmbH & Co KG elektroteknik-tedarikcisinin genel müdürü Hartwig Kaczor; “Sentron 3WL

VW-Fabrika’sında 3WL Sentron güç şalterleri ile donatılmış merkezi istasyonlar

güç şalteri 80kA/sn değerinde bir kısa sü-reli kısa devre dayanımına ve 690V’da 176 kA darbe akım dayanımına sahip ol-duğundan, gerekli olan şartları problem-siz olarak sağlamaktadır. Bu sebeple de VW firması tarafından tip testli şalt tesislerin-de kullanılmak üzere onaylanmıştır” de-mektedir.

Düşük kayıp ısısı ve hassas ayarlanabi-lir selektivite

S- İstasyonları aynı zamanda ark kaynağı şartları altında da tip testli olduğundan (IEC 1614), ve alçak gerilim güç şalterinin bulunduğu panolarda kısa devre akımı 110kA/0,3sn olarak hesaplandığından, şaltdolabı havalandırma için delikleri olma-dan tasarlanabilmiştir.

re enerji verilmektedir. Her bir üretim ho-lünde standart olarak 2500A’lik bir busbar dağıtım sistemi kullanılmaktadır. Çok bü-yük olan üretim hollerinde ilaveten çapraz kollar oluşturulmuştur. VW firmasında LDAbusbar dağıtım sistemi en mükemmel çö-züm olarak kendini kanıtlamıştır. Burada kullanılmakta olan dört iletkenli sistem,ayrı bir yüzde 100’lük bir PEN barasına sahip olduğundan, yükseltilmiş olan kesi-ti sayesinde arıza esnasında düşük bir em-pedansın oluşmasını emniyet altına al-maktadır. Baraların, S-İstasyonlarının ilgi-li bölümüne tip testli olarak busbar bağ-lantısı görevini özel olarak tasarlanmış adaptörler üstlenmektedir. 3WL şalterine yapılan bağlantılar da tip testlerine tabiitutulmuştur. Bir tesiste baştan sona bus-bar sistemle gerçekleştirilen çözüm, kon-vansiyonel kablolu sistemlerle karşılaştı-rıldığında, kolay ve daha ucuz montaj, yan-gın riski düşük ve yüksek esneklik gibi avantajları sunmaktadır.

advance | 1-2009 23

DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:

+

VW firması modern üretim te-sisleri için yenilikçi enerji da-ğıtım çözümlerine ihtiyaç duy-maktadır.

İletişim: mithat.secilmis@siemens.com

+

Yeni güç şalterlerinin diğer bir özelliği de, hassas olarak ayarlanabilen selektiviteayarlarıdır. ETU45B elektronik aşırı akım açtırıcısı; kısa devre veya ani kısa devre durumlarında her an için mükemmel birayarlama (parametreleme) imkanı sunmak-tadır. Farklı anahtarlanabilen dağıtım şe-bekelerine sahip alçak gerilim dağıtım şe-bekelerinde opsiyonel olarak sunulan N-iletkeni koruması güç şalterini favori hali-ne getirmektedir.

Hata hassasiyeti yüksek ve haberleşe-bilir elektronik aşırı akım açtırıcısı

Eski trip ünitelerine göre şimdi ki ETU45B trip üniteleri hatalara karşı çok daha faz-la hassastır.: örneğin, şalterin çıkış devre-sinde yaklaşık olarak 100msn’lik bir süre boyunca bir kısa devre akımı akması du-rumunda, 3WL şalterinin açtırma süresi, şebeke hasarlarını önlemek için yeterlidir.

İstasyonların tamamında; ETU45B tripünitesinin haberleşmesi özelliği, ölçüm de-ğerlerinin tespiti ve arıza ihbarı için, en-formasyon tekniği bakımından haberleş-me ağının oluşturulmasına imkan tanımak-tadır. Wolfsburg’daki, Volkswagen AG’nin planlama bölümünde elektro enerji teda-

rik biriminde çalışan Yüksek MühendisAndreas Küstermann, “Şu anda 3WL-şal-terlerde/ETU45B trip ünitelerine haberleş-me modülleri ilave edilmesi imkanını testetmekteyiz. Bu sayede, şalt tesislerini doğ-rudan Profibus-şebekesine bağlanabilir ve verilerin enerji yönetim sistemine iletil-mesi mümkün olacak” Şeklinde açıklama-da bulundu. Aynı zamanda, otomobil üre-ticisinde, bakım işlerini kolaylaştırılması amacıyla, çekmeceli tip güç şalterlerinin kullanılması konusu da araştırılmaktadır. Bu durumda, arızalı veya bakıma alınacak olan bir güç şalterin değiştirilmesi 4 saat-lik bir süre yerine sadece yarım saatlikbir süre gerektirecektir. Fonksiyon ve göz-le yapılacak olan kontroller, bağlı bulu-nan enerji sistemlerinde fonksiyon kayıp-larına ve boşta çalışma sürelerine sebebi-yet vermeden mümkün olacaktır. Bununiçin S-istasyonlarında çekmeceli tip güç şalterlerinin tip testleri hali hazırda ta-mamlanmıştır.

Tip testli bağlantıya sahip busbar da-ğıtım sistemleri

Busbar dağıtım sisteminde en çok üç S-İstasyonu bir bölümü beslemektedir. Bu bölümler üzerinden üretimdeki tüketicile-

Merkezi olmayan S-İstasyon-larında 3WL güç şalterleri

Yüksek güvenirlik

Kolay işletme

Yüksek bakım kolaylığı

Kaynak tesislerinde ve üretim tesisle-rinde kullanılabilme imkanı

Çok düşük kayıp güç, bu sayede pano havalandırılmasına ihtiyaç yoktur

Çok hassas ayarlanabilen selektivite

Yüksek derecede haberleşme imkanı

Yüksek bakım kolaylığı ve enerji bes-leme emniyeti için çekmeceli tip şalter teknolojisi

Üretim tesislerinde LDA bus-bar dağıtım sistemleri

Konvansiyonel kablolu sistemlere göredaha düşük yangın yükü

Montaj esnasında daha yüksek esnek-lik

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

Motor ile yayı kurulmuş güç şalterleri çok hızlı bir şekilde açmaktadır.

Sivacon LD busbar dağıtım sistemi bir adaptör üzerinden güç şalteriyle irtibatlanmıştır.

Ener

ji

24 advance | 1-2009

KIB-TEK’te Enerjinin Uzaktan Kontrolü

Trafo merkezlerinde bulunan RTU’lar ile koruma röleleri arası haberleşme IEC61850 protokolü ile sağlandı. Ye-

ni bir protokol olan IEC61850 bu projeile ülkemizde ilk defa uygulanmış oldu. Lefkoşa’da KIB-TEK merkez binası kontrol odasına kurulan Sinaut Spectrum izleme sistemi ile trafo merkezlerinden bilgileri toplayıp buraya gönderen RTU’lar arası haberleşme ise IEC101 protokolü ile kab-losuz olarak sağlandı. Bunun için RTU pa-nolarında ve kontrol merkezinde RF mo-demler kullanıldı. Ayrıca, Beşparmak Dağ-ları’nın iki yüksek noktası olan Selvilitepe ve Kantara tepelerinde iki adet Repeater Modem ve 12 metre yüksekliğinde anten direkleri kullanıldı.

Kontrol merkezi-trafo merkezleri arası haberleşme yapısı

Kontrol edilen 11 adet trafo merkezinden, adanın batısında bulunan sekizi Selvilite-pe Repeater’ı aracılığıyla, doğu tarafında kalan üçü de Kantara Repeater’ı aracılığıyla kontrol merkezi ile haberleşmektedir.

Şekilde görüldüğü gibi haberleşme yapı-sı star topolojisi şeklindedir. Tek bir master cihazın (Sinaut Spectrum) 11 adet Slave ci-hazı (RTU’lar) sırayla sorguladığı bu yapı,Unbalanced Multimode olarak adlandırılır.Sistemde, RTU sahadan I/O kartlarıyla ve rölelerden haberleşme vasıtasıyla aldığıbilgileri modem vasıtasıyla IEC101 proto-kolü kullanarak merkez bilgisayara gönde-rir. Burada modemler RTU’dan aldıkları ve-

rileri herhangi bir değişiklik yapmadan (transparan) anten vasıtasıyla 443 MHz fre-kanslı RF sinyali olarak yayımlarlar. Bu sin-yaller Repeater’lar tarafından alınır ve ora-dan da Lefkoşa merkez kontrol odasında-ki modemlere gönderilirler. Bu modemle-re gelen bilgiler SCADA bilgisayarları tara-fından işlenerek anlamlı görüntülere dö-nüştürülürler. TM’lerdeki alarmlar, kesici-

ayırıcı pozisyon bilgileri ve ölçüm değer-leri gibi bilgiler bu şekilde canlı olarak ta-kip edilebilir.

SCADA ekranında TM’ler harita üzerin-deki gerçek yerlerinde bulunmaktadır. Bu-radan istenilen merkeze zum yapılarak omerkezin detaylı görüntüsüne erişilebilir. Resimde görüldüğü gibi SCADA sistemi,

KKTC Elektrik Kurumu (KIB-TEK) için yapılan demo SCADA sistemi projesinin devreye alma çalışmaları ve

tüm testleri tamamlanarak, sistem Temmuz 2008’de teslim edildi. Bu sistemle artık KKTC elektrik iletim

sistemi uzaktan kontrol edilebiliyor ve oluşan arızalar anında kontrol merkezinde görüntülenip daha

hızlı müdahale edilebiliyor. 11 adet trafo merkezinin uzaktan izlenip kontrol edilmesine olanak tanıyan

sistemde, Siprotec koruma röleleri, Sicam AK1703 ACP RTU ve Sinaut Spectrum izleme sistemi kullanıldı.

Ayrıca sistemin sağlıklı çalışabilmesi için eski sistemde karşılaşılan birçok sorun da giderildi ve ekipman-

lar SCADA üzerinden kumanda edilebilir hale getirildi.

Repeater 2 Kantara10 W çıkış gücü10 dB kazançlı ofset pattern colinear anten

F1

F2

F1

F1

F1

F1

F1

F1

F2

F2

F2

F2

Çamlıbel10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

ODTÜ10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Güneşköy10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Repeater 1Selvitepe10 W çıkış gücü10 dB kazançlıofset pattern colinear anten

Alsancak10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Girne 110 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Girne 210 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Teknecik10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Geçitkale10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Kalecik10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Bafra10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Lefkoşa10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi anten

Lefkoşa Merkez10 W çıkış gücü10 dB kazançlı yagi antenler

KIB-TEK Genel RF Haberleşme Yapısı

SCADA sistemi ile 11 adet trafo merkezi uzaktan izlenmekte

birleştirilmiş 2 bilgisayar monitöründe veüstteki büyük LCD ekranda birbirinden ba-ğımsız olarak görüntülenebilir.

Koruma Röleleri arası haberleşme yapısı

Sistemde SICAM 1703 ACP serisi AK-1703 RTU’lar kullanılmıştır. Bu RTU’ların konfigürasyonu ve yazılımı SAT ToolboxII program paketi ile yapılır. Bu pakette fark-lı işlevleri yerine getiren pek çok yazılım vardır. Bunlardan OPM II ile sinyallerin ta-nımlanması, parametrelendirilmesi işlem-leri yapılır. Bu program, güçlü nesne yöne-limli yapısı sayesinde sinyal sayısının çok büyük olduğu sistemlerde bile güvenli pa-rametreleme imkanı sağlar. CAEx Plus yazı-lımı ile de lojik kontrol işlemleri yapılabi-lir. Bu yazılım IEC61131-3 kütüphanesinitümüyle destekler ve bu sayede RTU aynı zamanda güçlü bir PLC niteliği kazanır.

Proje kapsamında, eski koruma röle-leri, IEC61850 protokolünü destekleyen Siemens Siprotec serisi 7SJ64, 7SJ62,7UT61 ve 7SA61 röleleriyle değiştirilmiştir.Koruma röleleri arasında fiber optik ringkurulmuş ve RTU panosundaki switch’ler vasıtasıyla RTU da bu ringe dahil edile-

advance | 1-2009 25

rek Network tamamlanmıştır. Bu şekilde RTU IEC61850 protokolü üstünden tümrölelerle haberleşebilmektedir. IEC61850, trafo merkezinde bulunan cihazlar arasıhaberleşme sağlayan yeni bir uluslarara-sı haberleşme standardıdır. IEC 61850 tra-

fo merkezi koruma ve kontrol mühendis-liğinde, devreye almasında, işletmesinde ve bakımında kolaylık sağlar. Mevcut Et-hernet altyapısını kullanabilen IEC61850,tüm enerji otomasyonu fonksiyonlarını (iz-leme, koruma, kumanda) destekler ve yük-sek mesaj transfer hızıyla da SCADA uygu-lamalarında büyük kolaylık sağlar. Ayrıca, RTU üzerinde analog giriş ve dijital giriş-çıkış kartları mevcuttur. Bu kartlar vasıta-sıyla RTU her istasyonda, istasyon genelsinyalleri olarak adlandırılan bazı bilgile-ri toplamakta ve kontrol merkezine gön-dermektedir. Bu şekilde kontrol merkezi,istasyonların AC-DC beslemelerinde olu-şan arızaları da anında görebilmektedir. +

Genel Haberleşme Yapısı

DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:

İletişim: murat.acikgoz@siemens.com

+

trend, table, f(x) ve user archive kontrol) baştan aşağı yenilenmiştir. Eski kontrol ob-jeleri de eski versiyona uyumlu bir sistem tasarımı isteyen kullanıcılar tarafından ha-len kullanılabilir. Yeni kontrol objelerinin araç çubuğuna istenilen fonksiyonlar ye-ni butonlar şeklinde eklenebilir. Artık kul-lanıcı, alarm kontrol objesinde Excel’deki gibi karmaşık filtreler oluşturabilir. Önce-ki versiyonlarda da mümkün olan analiz fonksiyonları geliştirilmiştir. Artık isteni-len trend eğrisi için integral fonksiyonu kullanılıp belirli zaman aralığında tüketim miktarını online hesaplamak ve bu verileri export etmek mümkündür. En sık gelen alarm, alarmların süreleri vb. kriterlerle alarmları analiz etmenin yanında, çıkan sonuçları export etmek artık mümkün ha-le gelmiştir. Bunun yanında kullanıcı ih-tiyacına göre programladığı Net kontrol ve XAML objelerini runtime ekranlarında kul-lanabilir.

WinCC/Web Navigator ve WinCC/Data Mo-nitor opsiyonunun yeni sürümleri Web ta-banlı HMI uygulamaları için daha fazla işletim kolaylığı, işlevsellik ve güvenlik su-nar. Örneğin Internet Explorer 7.0 ile çoklu sekmelerde farklı web sayfaları açılabilir. Ayrıca Internet Explorer kullanmaksızın

WinCC versiyon 7.0 ile ilgili en be-lirgin yenilik Windows Vista “look & feel” özelliğidir. Versiyon 7’nin

geliştirilmesindeki amaçlardan birisi de ergonomi ve işletim güvenliği konusunda etkin iyileştirmeyi sağlamak için en yeni Windows işletim sisteminin olanaklarını kullanmak olmuştur. Windows Vista tasarı-mına uyarlanmış yeni WinCC objeleri ope-ratöre gerek duyulan müdahaleleri daha hızlı ve etkin şekilde yapmasına izin ve-recek şekilde görsel uyarılarda bulunur. Bu objelere örnek olarak hareketli GIF objele-ri, Vista hover ve cam efektine sahip ekran-lar, saydam objeler, gölgeler sayılabilir. Aynı Vista işletim sistemindeki gibi hover etkisi ile çalıştırılabilen objelerin imleçledokunulduğunda renk değiştirmesi, camefekti ile de objelerin yarı şeffaf gösteril-mesi anlaşılmaktadır. Merkezi olarak de-ğiştirilebilen tasarım şablonları yardımı ile tüm SCADA sayfalarında aynı “look &feel” elde edilebilir. İstenirse bütün objele-rin tasarımı runtime’da iken ilgili şablonseçilerek değiştirilebilir. Objelerin renkle-rinin atanmasında merkezi olarak değişti-rilebilen renk paleti kullanılırsa, daha son-ra yapılacak renk değişikliği için tek bir tıklama yeterli olmaktadır. Bununla birlik-te, WinCC version 7.0, Windows XP Profes-sional SP 2 ve Windows Server 2003 işletim sistemleri altında da çalışır.

WinCC 7.0 ile bütün WinCC kontrol obje-leri yeni “look & feel” ile uyumlu ve ortakbir ara yüzü destekleyecek şekilde (Alarm,

WinCC Web Viewer uygulaması WinCC Web client olarak kullanılabilir. Bu sayede isten-meyen web sayfalarının açılması engel-lenip, trojanların potansiyel riskinden ka-çınılmış ve dışarıdan gelecek risklere karşıdaha güvenli bir sistem kurulmuş olur.WinCC Web Viewer uygulaması ile stan-dart client uygulamalarında ihtiyaç duyu-lan, Windows tuş kombinasyonlarının kilit-lenmesi ve belirli bir süre runtime’ın kul-lanılmaması durumunda otomatik olarakoturumun kapanması gibi fonksiyonlar mevcuttur.

WinCC verilerine internet üzerinden eri-şimi sağlayan WinCC DataMonitor araç-ları ve fonksiyonları aşağıdaki gibi özet-lenebilir.

Excel Workbooks ile proses değer arşiv-leri, alarmlar ve aktuel verileri kullanıla-rak Excelde raporlar hazırlanabilmekte, buraporlar web sayfalarında yayınlanabil-mektedir.

Process Screens ile yayınlanan WinCC proses sayfaları görüntülenebilmektedir.

Trends&Alarms ile proses değer arşivleri ve alarmlar analiz edilebilmektedir.

Ayrıca Published Reports aracı ile, zama-na ve olaya bağlı Excel workbooks raporları ve pdf formatında WinCC Report Designer raporları oluşturulabilmekte, bu raporlar e-mail ile kullanıcılara gönderilebilmekte-dir.

WebCenter aracı, kişiye özel web sayfa-ları tasarımını mümkün kılmaktadır. Bu sayfalarda pie grafiği, bar grafiği, trend gra-fiği, trend istatistik analizi, alarm tablosu, proses veri tabloları, alarmlar, alarm istatis-tik analiz gibi objeler kullanılabilmektedir. Kişiye özel sayfalarla kullanıcı WinCC ve-rilerini görüntüleyip, analiz edip, exportedebilmektedir. Operatörler sıcaklık gra-fiklerine bakarken, yöneticiler pie grafikte üretim verilerini izleyebilmektedir.

26 advance | 1-2009

Ürü

nle

r

Yeni Modern Arayüz, Yeni Özellikler ve Yeni OlanaklarWinCC V7.0

Siemens, Simatic WinCC 7.0 versiyonu ile bir çok yeni özellik ve yeni olanaklar sunuyor. Ölçeklenebilir

SCADA sisteminin yeni versiyonu Windows Vista işletim sistemini destekliyor ve farklı dillerde konfigü-

rasyonu kolaylaştırıyor. MS SQL server veritabanı kullanan arşivleme sistemi yeni analiz fonksiyonlarını

müşterinin kullanımına sunuyor. Yeni versiyonda aynı fiyata 256 yerine 512, 1024 yerine 2048 Power

Tag (PLC ile haberleştirilen değişkenler) lisansı temin edilebiliyor.

WinCC Vista grafik etkileri

Trend kontrol ve istatiksel analiz

Alarm kontrol objesi

WinCC Datamonitor 7.0 ile WebCenter aracında farklı kullanıcı grupları yaratılıp, kullanıcıların sadece yetkileri olduğu say-fayı izlemeleri veya sayfa dizaynını değiş-tirmeleri sağlanabilir. WinCC ekranları için geliştirilen web part ve Vista gadget ile proses ekranının görüntüsü WebCenter ve Windows masaüstü üzerinden görüntüle-nebilir.

Yeni Text Distributor uygulaması çoklu dilli konfigürasyonları kolaylaştırır. Run-time’da farklı dillerde kullanılan bütün metinler, Text Distributor uygulaması ile tek bir uygulama üzerinden değiştirilebilir. Sistemde kullanılan metinler istenilen dilde konfigüre edildikten sonra farklı filtreleme kriterlerine göre export edilip, Excel gibi bir metin editör uygulaması ile yeni dillere karşılık gelen metinler eklenip sisteme im-port edilebilir. Runtime’da dil değişimi için tek bir sistem fonksiyonunu kullanmak ye-terlidir. Runtime dil değiştirildiğinde on-line olarak arşivlenen mesajların metinle-rini de değiştirmek mümkündür.

SIMATIC WinCC V7.0 diğer üreticilerin PLC’lerine bağlantı için iki yeni sürücü ba-rındırır.

lece makine ve proseslere daha hızlı müda-hale etme imkânı sağlar, maliyetleri düşü-rür, hurdaları azaltır, üretim tesislerininverimliliğini arttırıp, firmanın verimliliği-ni ve karlılığını artırır.

Bu kapsamda WinCC üretim prosesin-de Plant Intelligence uygulanması için kul-lanılabilir. WinCC proses değerlerinin,alarmların ve reçete verilerinin arşivlen-mesi için SQL Server 2005 veritabanını kullanır. İstenirse WinCC Central ArchiveServer opsiyonu ile 120.000 değişkene ka-dar proses değerleri ve alarmlar merke-zi bir server’da saklanabilir. Bu Histo-rian veritabanı çok miktardaki veriyi yük-sek performansta saklayabilir. Bu verita-banı, Plant Intelligence uygulaması içinmerkezi bir bilgi alışveriş noktası olarakkullanılabilir. Kontrol objelerindeki ista-tistiksel fonksiyonlar ile bu verilerin ana-lizi, WinCC/DataMonitor, Web Center vePublished Reports araçları ile bilginin da-ğıtılması ve web üzerinden analizi müm-kündür. WinCC/DowntimeMonitor ile ma-kine duruş ve verimlilik tespiti ve anali-zi, WinCC/ProcessMonitor ile üretim opti-mizasyonu ve müşteriye özel KPI değer-lerinin (Anahtar Performans Göstergele-ri - Key Performance Indicator) hesaplan-masıyla kalite analizleri yapmak müm-kündür. İstenirse SCADA seviyesindeki bil-gi MES veya ERP sistemlerine aktarılabilir.

Ethernet IP protokolü üzerinden Allen-Bradley PLC’ler

TCP/IP haberleşmesi üzerinden Modbus protokolü

WinCC SCADA Sistemi, her bir otomasyon komponentinin mevcut sisteme komple entegrasyonuna izin vererek mühendislik maliyetlerinin düşmesini garanti altınaalan TIA’nın (Totally Integrated Automa-tion) bir parçasıdır. Bu kapsamda, Win-CC’den PLC sembol listesine ulaşılıp, busembole karşılık gelen bir değişken yara-tılması mümkündür. Simatic PLC’lerin ha-berleşme parametreleri, Step7 programla-ma yazılımı üzerinden otomatik olarak alı-nabilir. Bu sayede, en başından birçok ha-taya sebep olan yanlış veya mükerrer gi-rişlerden kaçınılmış olur.

TIA’nın diğer bir önemli özelliği ise enteg-re diyagnostik fonksiyonudur. WinCC’de, SIMATIC hardware konfigürasyonundaki komponentler için diyagnostik mesajları otomatik olarak oluşturulabilir. Arıza du-rumunda, WinCC runtime sayfalarından ilgili S7 program bloğuna veya sistemin hardware diyagnostiğine ulaşmak müm-kündür.

WinCC SIMATIC Maintenance opsiyonu ile SIMATIC cihazlarının bakımı etkin bir şe-kilde gerçekleştirilebilir. Kullanıcı bu opsi-yon ile otomasyon komponentlerinin bilgi ve bakım bilgilerine, WinCC SCADA sistemi üzerinden online olarak ulaşabilir. WinCC sayfalarında bakımla ilgili otomasyon sis-teminin yapısı, Step7 PLC programındaki hardware konfigürasyonundan otomatikolarak oluşturulur. Maintenance Station,bağlı bulunan kontrol cihazlarının (PLC, dağıtılmış giriş çıkış üniteleri, operator pa-neller), sürücülerin, haberleşme üniteleri-nin (Profibus, Profinet), Simatic Endüstri-yel PC’lerin vb. durumunu gösterir. Prog-ram, bağlı bulunan komponentlerde, arı-za durumunda otomatik olarak arıza mesajı vermek yanında, komponentlerde önleyici bakımla ilgili yapılan ayarlara göre uyarı mesajları verebilir.

WinCC modern bir SCADA yazılımda ihti-yaç duyulan Plant Intelligence fonksiyon-larını da barındırır. Plant Intelligence, kul-lanıcıların gerçek zamanda önemli üretimparametrelerine ulaşmalarını sağlar, böy-

advance | 1-2009 27

DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:

İletişim: gokalp.akgul@siemens.com

+

DowntimeMonitor KPI Pareto diyagram

+

DataMonitor Webcenter sayfası

Windows Vista gadget

Text Distributor

Simatic Maintenance Station pencereleri

+

+

Bin

a Te

kno

lojil

eri

28 advance | 1-2009

dartları ve yöntemleri formüle etmek ama-cıyla Avrupa Standardizasyon Komitesi’ni (CEN) görevlendirmiştir. Öncelikle, ayrı ko-nular olarak aydınlatma, havalandırma, ısıtma ve yapısal unsurların termal dav-ranışları üzerinde önemle duruldu. CEN,itici güç olarak Siemens Bina Teknoloji-leri’nin başı çektiği bina otomasyon en-düstrisinin inisiyatifinde, bir bütün ola-rak bina otomasyonu ve teknik bina yöneti-mi için hazırlanmış bir standart düzenledi. Bu tebliğin hazırlayan kişinin başkanlığı altındaki Teknik Komite 247 (CEN/TC 247) bu görevi üstlendi. 2007 Temmuz ayında kabul edilen Standart EN15232 “Binaların enerji performansı - bina otomasyonu ve bina yönetimine etkisi”, bina otomasyonu ve teknik bina yönetiminin binaların ener-ji tüketimi üzerindeki etkisinin değerlen-dirilmesine yönelik yöntemleri belirlemek-tedir.

Standart, ayrıca değişiklik gösteren kar-maşık bina tipleri için kullanıcı profillerini de hesaba katarak enerji verimliliğini he-saplamak için süreçler içermektedir: ofis-ler, oteller, sınıflar, oditoryumlar, restoran-lar, toptancı merkezleri ve hastaneler. Stan-dartdaki bu unsurların kombinasyonu, ve-

Bina Otomasyonunun Enerji Verimliliği Üzerine Etkisi

Avrupa Yönergesi 2002/91/EC’nin bi-naların toplam enerji verimliliği (Bi-naların Enerji Performansı Yönerge-

si, EPBD) ile ilgili hedefi binaların enerjiverimliliğini artırmaktır. Bir binanın top-lam enerji verimliliği “binanın standart-laştırılmış kullanımına nazaran çeşitli ihti-yaçları gidermek için tüketilen gerçek ve-ya tahmini enerji miktarı” olarak tanım-lanır. Enerji tüketicilerinden kasıt ısınma, su ısıtma, soğutma, havalandırma ve ay-dınlatma ile ilgili tüketimdir ve ayrıca bu

Küresel enerji tüketiminin %40’ını binalar gerçekleştiriyor. Avrupa Birliği’nin 2002 tarihli Binaların Enerji

Performansı Yönergesi bu olguyu hesaba katmakta ve tasarruf hedeflerini formüle etmektedir. Sonuç

olarak ortaya konulan Avrupa standardı ve bütün Avrupa çapında uygulanabilir tek tip belgelendirme

ile 2007 Temmuz ayından beri gerekli önlemlerin somut uygulaması için bir zemin oluşturulmaktadır.

Siemens Bina Teknolojileri bu faaliyetlerde öncü bir rol üstlenmekte, ürünleri ve sistemleriyle yüksek

düzeyde bir kalitenin gereklerini karşılamaktadır. Gereği gibi tasarlanmış bina otomasyonu ve aynı

esaslara dayanan kontrol ve teknik bina yönetimi 2020 yılına kadar AB tasarruf hedeflerine

%20 oranında kanıtlanabilir bir katkı sağlayabilir.

sistemleri işletmek için gereken yardımcı elektrik gücü de dahil edilmektedir. EP-BD’nin temel koşullarından biri binalarınentegre enerji performansının hesaplan-masıyla ilgili bir metodolojidir.

Yeni standart, enerji performans de-recelendirmesi ve sertifikasyonu

AB binaların enerji verimliliğini hesapla-mak ve bunun çevre üzerindeki etkisi hak-kında bir tahmin geliştirmek için stan-

Bunun sonucunda Bina Otomasyon veKontrol Sistemleri BACS için dört fark-lı enerji performans sınıfı ortaya çıktı:

D Sınıfı, enerji verimliliğine sahip olmayan sistemleri içermektedir. Bu sis-temlere sahip olan binalar modernizeedilmeli ve yeni binalar artık bu sistem-le donatılmamalıdır

C Sınıfı, standarta karşılık gelmekte-dir

B Sınıfı, ileri sistemler standartıdır

A Sınıfı, yüksek verimliliğe sahip sis-temleri içermektedir.

+

+

+

+

advance | 1-2009 29

İletişim: fusun.caglar@siemens.com

DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN:+

Bina otomasyon endüstrisi BACS’ın de-ğerini kanıtlayabilir

Avrupa’daki bina otomasyon endüstrisi uzmanları geçtiğimiz birkaç yılda yoğun bir işbirliğinin parçası olarak uyumlu bir standartlar çerçevesi geliştirmiştir. Stan-dartlar daha şeffaf ve daha somut proje özelliklerini mümkün kılmaktadır.

Enerji verimlilik kriterini (örneğin EN 15500 “Havalandırma, iklimlendirme veısıtma kontrolü - Elektronik bireysel böl-ge kontrol ekipmanı”) tesis eden ürün standartları gereken işlevsellik ve kalitenin asgarisini sağlamaktadır. Buna ilaveten, genel olarak ve özellikle enerji verimli-lik kriterinde kalite eu.bac tarafından test edilmekte ve onaylanmaktadır.

ISO 16484 küresel standartı sistem mi-marisi ve tüm önemli bina otomasyonu ve kontrol fonksiyonları için 2. ve 3. bölüm-lerde tek tip standartları tanımlamakta ve işlev listesini kullanarak, keşif özetini de içeren şeffaf ve işlevsel ihalelere olanak sağlamaktadır.

Standartlaştırılmış, test edilmiş ve onay-lanmış iletişim porotokolleri çoklu sistem unsurlarını entegre eden sistem çaplı iş-levler için mutlak bir gerekliliktir. Bu tip bir birlikte çalışabilirlik, özellikle birkaç önemli enerji işlevi gerektirmektedir. Bina otomasyon ve kontrolü için BACnet, KNX ve LonWorks iletişim protokoller tesis edil-miş uluslararası ve Avrupa standartlarıdır.

Sonuçta, EN15232 “Binaların enerji per-formansı – bina otomasyonu ve bina yöne-timi” daha yüksek düzeyde ve enerji ve-rimliliği sınıflarında belirlenmiş bir ener-ji verimliliğine ulaşmak için gereken binaotomasyon ve kontrol işlevlerini tanımla-maktadır. Tüm elektrik ve mekanik kuru-lumlar için, enerji verimlilik sınıfları tara-fından hedeflenen şekilde, otomasyon veyönetim işlevlerini seçmek için bina sa-hipleri ve mühendislere basitleştirilmiş bir prosedür sağlar.

Uzmanlar tarafından yerine getirilen iş ile birlikte kurulan bina otomasyon ve kont-rol sistemlerinden elde edilen deneyim, bina otomasyon ve kontrolü ve teknik bina yönetiminin 2020 yılına kadar AB tasarruf hedeflerine %20 gibi önemli oranda bir katkı yapabileceğini güvenle teyit etme-mize olanak vermektedir.

rilen bir performans sınıfına ulaşmak için açık koşullar oluşturmaktadır. Örneğin: Bi-na otomasyon sistemi bir otelde belirlenen ısıtmanın ısı düzeyini sürekli olarak 22.5°C noktasında kontrol ediyorsa bu olgu D sı-nıfı sonucunu verir. Bununla birlikte, eğer sıcaklık seviyesi müşterinin otelde bulun-duğu dönemde 21°C ve geri kalan zamanda 15°C olarak değişken bir şekilde düzenle-nirse bu en yüksek sınıf olan A Sınıfı so-nucunu verecektir. Bina otomasyon işlev-leriyle ilgili enerji sınıflamasına dayanan standart, BACS verimlilik faktörlerini kul-lanan C Sınıfı’na nazaran bireysel enerji performans sınıfları için enerji tasarruf yüzdelerini doğrulamaktadır. Bu nedenle, bir ofis binasında A Sınıfı işlevlere sahip sistem, C sınıfı sisteme nazaran %30 tasar-ruf sağlayabilir.

Standart, yönergenin yürütülmesinden sorumlu makamlar ve yeni binalar tasarla-yan veya varolan binaların yenilenme veya yeniden dekore edilme işini yapan bina sa-hipleri, mimarlar, planlamacılar veya mü-hendisler için tasarlanmıştır.

Avrupa çapında geçerli tek tip sertifi-kasyon EPBD’nin binaların enerji perfor-mansını geliştirme gibi zorlu bir görevde tamamen etkin olması halinde çok bü-yük öneme sahip olur. Ulusal sertifikas-yon sistemlerinin çoğu EPBD’nin uygu-lanmasını tehlikeye düşürmektedir. Bu so-runun kavranmasıyla 2003 yılında kurul-muş Avrupa Bina Otomasyon ve KontrolKurumu (eu.bac), ürün sertifikasyonu ko-nusunda liderliği ele almıştır. Sonuç ola-rak ortaya eu.bac ile çeşitli Avrupa serti-fikasyon kurumları ve test laboratuvarla-rının, EN 45000 standartları doğrultusun-da gerçekleştirdikleri ortak bir çalışmaolan eu.bac Cert çıkmıştır.

Siemens en yüksek düzeydeki koşulları karşılar ve hatta aşar

Siemens Bina Teknolojileri, çeşitli HVAC uygulamalarının yanında ürünleri ve sis-temlerinin en yüksek kalite olan A Sınıfı verimlilik tarafından talep edilen işlevleri karşılayan bina otomasyonu ve kontrolü için kontrol teknolojileri üzerinde geniş know-how ve on yıllara dayanan bir dene-yime sahiptir.

Varolan bir binanın enerji verimliliği-nin büyük ölçüde odayı kullananların ih-tiyaçları ve odada ortaya çıkan enerji ka-yıp ve kazanımları tarafından belirlenme-sinden dolayı entegre oda otomasyonu ve-rimli bina otomasyon ve kontrolünün odak

noktasıdır. Sonuç olarak, değişen kulla-nımlı odalar; odadaki tüketicinin talebe bağlı kapalı döngü kontrolü (örneğin bir CO2 sensörü kullanan) ve açık döngü kont-rolünü (örneğin kişi dedektörü yoluyla) ve verimliliğe ulaşmak için bindirmeli bir bina otomasyon ve kontrol sisteminde en-tegrasyon gerektirmektedir.

Bireysel bina kumandaları için yüksek seviyeli bir kontrol hassasiyeti gereklidir, böylece oda kullanıcısı sistemin önceden tanımlı uyarlanmış sıcaklık ayar noktasını olabildiğince küçük olarak ayarlar. Eu.bacbu kontrol hassasiyetini test eder ve onay-lar. Siemens onaylı bireysel oda kumanda-ları kontrol hassasiyeti konusunda sürek-li ve mükemmel test sonuçlarına ulaşmış-tır (örneğin motor eyleyicili fanlı ısıtıcılı Soğutma için CA=0.1K; ısıtma için CA=0.2K).

Siemens HVAC laboratuvarında enerji tüketimini en aza indirgeme ve yardım ile ilgili faydalar için ve sayısız saha test projelerinin bir parçası olarak özenli test-lere “kanıtlanmış çözümleri” uygular. Ka-nıtlanmış çözümler, belli bir binada özel-leştirilmiş ve sonraki işlemin daha derin izlenmesine olanak veren tüm parametre ayarlarının anlaşılması kolay düzenlenme-sini sağlayan yönetim istasyonunda belirli operasyon pencereleri de sağlar.

Siemens bir binanın mühendislik aşa-malarında, özellikle bina otomasyon ve kontrolü safhasındaki tüm katılımcılar için bir kullanıcı kılavuzu geliştirmiştir. Kılavuzda genel olarak EN 15232’nin nasıl ele alınacağına yönelik genel bir açıklama verilmekte ve özellikle enerji tüketiminin optimizasyonu üzerinde çok büyük etkisi bulunan işlevler resimlerle gösterilmekte-dir.

Bu ürün nitelikllerinin üstünde ve öte-sinde, Siemens Bina Teknolojileri EN 15232’nin belirlediği koşulları aşan ye-nilikçi otomasyon ve enerji yönetim iş-levleri sunmaktadır. Aşağıda belirtilen iş-levlere burada özel önem taşımaktadır:

Gerçek enerji talebi ve enerji maliye-tini (ısıtma ve soğutma, nemlendirme ve nem alma) dikkate alan h,x yönlen-dirilmiş kontrolü

Tahmine dayalı ısıtma kumandası

Termal olarak harekete geçen bina sistemi (TABS)

+

+

+

+

30 advance | 1-2009

Ürü

nle

r

Süper hızlı kablosuz haberleşme amaçlı

Mobil Radyo Yönlendirici MD741-1

EGPRS (Gelişmiş Genel Paket Radyo Servisi) Yönlendirici MD741-1,bir GPRS yönlendiriciyi dört veya beş kat daha hızlı hale getirerek gelişmiş GPRS’i destekler Yaygın istasyonlar merkezi bir istasyona hızlı şekilde ve düşük maliyetle bağlanabilir veya istasyonun sabit bir telefon veya internet bağlantısı ihtiyacı olmaksızın teleservis yoluyla bağlantı sağlanabilir. MD741-1 uzak istasyona entegre ethernet arayüzü ile bağlanır ve mobil radyo sağlayıcısı aracılığıyla merkezi istasyonla bağlantı kurar.

e-mail: kemal.karaatli@siemens.com

Kablosuz bağlantıya sahip uzak istasyonların izlenmesi ve kontrolünde düşük yatırım ve işletim maliyetleriEGPRS ile daha yüksek hız sayesinde uygun arıza teşhis ve kısa yükleme süreleriIPSec tabanlı VPN işlevselliği ve Güvenlik Duvarı sayesinde yüksek güvenlikDörtlü bant (quadband) teknolojisi sayesinde dünyanın her tarafında kullanılabilir

+

+

+

+

+

Kanal atlama özellikli IWLANEndüstriyel Kablosuz LAN

Scalance W yeni bir iFeature (akıllı özellik) sunuyor: iHOP. Bu terim radyo kanalları arasında “atlama” olanağını ifade eder. Scalance W Erişim Noktaları ve Ethernet İstemci modülleri, endüstriyel kapasitelerini, iPCF (endüstriyel Nokta Koordinasyonu İşlevi) ve radyo hücreleri arasında etkin hızlı geçiş (Hızlı Dolaşım) gibi endüstriye özgü sayısız özellik ile kanıtlıyor. Bununla birlikte bir radyo alanının özenli planına rağmen bazen düzensiz parazit or-taya çıkar, örneğin yakınlardaki yerleşim bölgelerindeki evlerde akşamları WLAN kullanımı nedeniyle. iHOP böyle durumlarda Scalance Erişim Noktası ile en kısa sürede daha iyi bir kanal arayıp IWLAN istemcisiyle oraya geçerek güvenilir ve sağlam bir WLAN haberleşmesi sağlar.

e-mail: kemal.karaatli@siemens.com

+

+

+

+

+

İkisi bir aradaSimatic ET 200S IM151-8F PN/DP F-CPU

Dağıtık Simatic ET 200S I/O sistemine yönelik ve F-CPU işlevselliğine sahip IM 151-8F PN/DP arayüz modülü, bir emniyet sistem programı ile standart programı aynı anda yönetebilen ha-ta emniyetli bir I/O kontrolörüdür. Modül bir Profinet haberleş-me arayüzüne (doğrusal yapı için 3 adet RJ45 portu ve PG bağlantısı) sahiptir ve bir Profibus DP ana modül ile genişletilebilir. Hiyerarşik ağ topolojileri ve doğrusal yapılar bu yolla kurulabilir. IM151-8F PN/DP F-CPU; IRT’ye sahip Profinet’i destekler. CPU ve hata emniyetli modüller Profisafe üzerinden haberleşir.

e-mail: kemal.karaatli@siemens.com

Tek bir cihazda hata emniyetli I/O ve Profinet ve Profibus üzerinde arıza emniyetli kontrolEN 62061’e uygun olarak SIL 3 uygulamaları için, EN ISO 13849-1’e göre PL e için, IEC 61508’e göre SIL 3 uygulamaları için SIL 3 sertifikalıdırPROFINET I/O, hata emniyetlidir ve standart I/O cihazları bağlanabilir192 KB RAM

+

+

+

+

+

Yerden kazanım ve düşük maliyetIE Anahtarları Scalance XB-000

Scalance XB-000 Endüstriyel EthernetAnahtarları küçük endüstriyel ethernet hattı ve yıldız yapıların çok zorlayıcı olma-yan endüstriyel ortamlarda düşük mali-yetle uygulanması için uygundur. Yeni Si-matic Modüler Kontrolör büyüklüğünde-ki kompakt kutu biçimleri (tasarım B), as-gari yer kaplayacakları şalt panosuna mon-te edilmelerine imkan sağlar. XB005,XB008, XB004-1 ve XB004-1LD seçenek-lerinde azami sekiz adet RJ 45 portu veya dört adet RJ 45 portu ve SC bağlantılı bir adet fiber optik portu bulunur.

e-mail: kemal.karaatli@siemens.com

Düşük maliyetli, azami sekiz adet elektrik portuna sahip yönetilemeyen endüstriyel ethernet anahtarıCam optik kablolar için bağlantı imkanı sayesinde esneklik (çok modlu fiber veya tek modlu fiber)Yerden kazandıran, kompakt tasarım

+

+

+

+

+

+

+

+

Bakımsız DC UPS (kesintisiz güç kaynağı)

Sitop UPS500S

24 V DC beslemeli sistemler için kesintisiz güç kaynağı olan Sitop UPS500S, 2.5 veya 5 kW gücünde enerji depolayabilen yüksek kapasiteli, çift katmanlı, uzun ömürlü kondansatör-lerle donatılmıştır. 15 A’e kadar akım çeken cihazların, endüstriyel bilgisayarların enerji ke-sintisi sırasında emniyetle çalışmasını ve güvenli bir şekilde kapatılmasını sağlar. Yedek-leme süresi, 5 kW’lık genişletme modülleri ile birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar uza-tılabilir.

e-mail: murat.bombaci@siemens.com

Çalışma ortam sıcaklığı 0 ile +60°C arasındadır Tamamen bakımsız, ekonomik ve uzun ömürlüdür 50°C ortam sıcaklığında enerji yedekleme ömrü minimum 8 yıldırŞarj süreleri kısadırUSB arayüzü vardırIP65 korumalıdırKullanıldığı elektrik panosunda ilave havalandırma gerektirmez

+

+

+

++

+

+++

Geniş ekranlı panel

Simatic Dokunmatik Panel 177B 4”

TP177B 4”, 16:9 formatta geniş ekranı ve gelişmiş TFT teknolo-jisi sayesinde parlak, net bir görüntü ve piyasadaki diğer pa-nellere göre %35 daha fazla görüntüleme alanı sunmaktadır. Dokunmatik ekran ve dört fonksiyon tuşu ile kullanım kolaylığı sağlar. TP 177B panellerle ortak fonksiyonlara sahip TP177B 4”, WinCC flexible 2008 ile projelendirilir.

e-mail: gokalp.akgul@siemens.com

Gelişmiş görüntüleme performansı için 16:9 geniş ekran formatında 4.3 inç TFT göstergeli tam grafik kullanıcı arayüzüDokunmatik ekran ve tuşların kombinasyonuProfinet ve Profibus arayüzleri%20 azaltılabilen ve ekran koruyucuyla tamamen kapatı-labilen arkadan aydınlatmaUSB stick, MMC kart, SD karta projenin ve reçete verile-rinin yedeklenmesi

+

+

+

++

+

+

+

Basit otomasyon uygulamaları için temel fonksiyonlar

Simatic Basic Paneller

Küçük makinalar ve basit uygulamalar için yeni düşük maliyetli Simatic Basic Paneller operatör panel ürün gamına eklenmiştir. Panellerde görüntüleme ve kontrol için ihtiyaç duyulan temel fonksiyonlar, alarmlar, trend ve basit reçete fonksiyonları, Profi-net veya Profibus haberleşme arayüzü mevcuttur. 4”, 6” ve 10 inç panellerde serbestçe programlanabilen tuşlar vardır. Eğer daha geniş bir ekrana ihtiyaç duyulursa 15” panel kullanılabilir. 6”, 10” ve 15” renkli operatör paneller TFT 256 renk ekrana sahiptir. Projelendirme esneklik ve kullanım kolaylığı sunan WinCC flexib-le 2008 ile gerçekleştirilebilir.

e-mail: gokalp.akgul@siemens.com

Basit görüntüleme uygulamaları için başlangıç seviyesinde ürün serisiDokunmatik ekran ve serbestçe programlanabilen tuşlar ile kolay kullanımProfinet veya Profibus/RS 485 arayüzlü modellerSimatic Paneller veya Multi Paneller ile uyumlu montaj boyutuCE, UL, Nema standardında ve Siemens kalitesinde

+

+

+

+

+

+

+

+

+

advance | 1-2009 31

Dış havalandırma ve su soğutmasıSinamics S120 sürücü sistemleri optimum adaptasyon

Sert çevre koşullarında kullanım için

Su Soğutmalı Sinamics S120

Tozlu, tuzlu veya aşındırıcı ortamlar ken-dinden soğutmalı tahrik cihazları yeri-ne, sıvı soğutmalı daha güçlü tahrik ci-hazlarının kullanımı uygun olacaktır. Ha-reket kontrol tahrik sistemi Sinamics S120 ile şimdi blok yapı formundaki bu soğutma versiyonu 18,5 ila 90 kW per-formans ve 38 ila 178 A motor akımı için kullanıma sunulmuştur. Böylece, yeni ci-hazlar önceden kullanılan 110 ila 1200 kW güce sahip sıvı soğutmalı Chassis cihazları geride bırakmıştır.

e-mail: serkan.yildirim@siemens.com

18,5 ila 90 kW güçte Sinamics S120 tahrik sisteminde sıvı soğutmalı cihaz versiyonu

+

+

+

+

32 advance | 1-2009

Ürü

nle

r

Çok yönlü kullanım 1PH8 Kare Gövde Servomotorlar

1PH8 motor serisi çeşitli hareket kontrol uygulamalarında kullanılmak üzere geliştirilmiş yeni nesil bir motordur. Esnek yapı kasası prensibi temelinde, motorlar hem asenkron hem de kompakt senkron versi-yonda isteğe bağlı olarak dış havalandırma veya su soğutmalı olarak üretilebilmektedir. Farklı yataklama tipleri gibi kapsamlı fonksiyon ge-liştirmeleri, kullanım alanlarını genişletmektedir.

Motorun tipik kullanım alanları, pres uygulamaları ve kaplama iş-lemlerinde ana tahrik motoru olarak; dönüştürme uygulamalarında,kağıt ve baskı endüstrisindeki rotatif kesim uygulamaları ve vinç sis-temleridir.

e-mail: serkan.yildirim@siemens.com

2,8 kW ila 1,340 kW güçte ana tahrik içinSenkron ve asenkron versiyonlarıDış havalandırma ve su soğutmasıSinamics S120 sürücü sistemleri optimum adaptasyon

+

+

+

++

++

Elektrikli kremayer

Manyetik Olmayan Sekonder Parçalı 1FN6 Lineer Motor

Yeni 1 FN6 doğrusal motor, manyetik olmayan sekonder parça yoluna sahiptir ve uzun yollar ile yüksek dinamik özellikli uygulamalar için veya kullanım koşulları nedeniyle manyetik olmayan sekonder parça yolunun tercih edildiği kullanımlar için üretilmiştir. Böylece, asenkron doğrusal motorlara veya uzun işletim yollarında titreşime yatkın konvensiyonel pinyon/kremayer kombinasyonu için bir alternatif olmaktadır. Tipik kul-lanım, su püskürtmeli/lazerli kesme makineleri, uygulama ve montaj dü-zenekleri, zincirli makinelerdir.

e-mail: serkan.yildirim@siemens.com

+

2,8 kW ila 1,340 kW güçte ana tahrik içinSenkron ve asenkron versi-yonları

+

++

+

Basit Konumlama Görevleri İçinBasic Servo Drive Sinamics S110

Basic Servo Drive Sinamics S110 tek eksen bir servo sürücü siste-midir ve senkron ile asenkron motorlarla yapılacak basit konum-lama uygulamaları için özel olarak geliştirilmiştir. Temel pozis-yonlama görevini, sistemdeki ana kontrolörden ayırmak istiyor-sanız kullanacağınız sürücü bu özelliğe sahip olmak zorundadır. İşte bu, sahip olduğu pozisyonlama özelliği (EPos) ile birlikte tam olarak Sinamics S110’nun işidir. Eğer, Sinamics S110’u hız kont-rol uygulamanızda kullanmak istiyorsanız referans sinyallerinizigöndermek için, analog sinyal ya da Profibus, CAN, Profinet ha-berleşme protokollerinden birisini kullanabilirsiniz.

e-mail: serkan.yildirim@siemens.com

+

+

+

0,12 ila 90 kW güç ile senkron ve asenkron motorlar için tek eksenli pozisyonlamaKapsamlı konumlama fonksiyonları, entegre emniyet fonksi-yonlarıPofibus, CANopen ve Profinet arayüzleri ile

+

+

+

+

+

Daha güçlü tasarım Etkili ısı yayma özelliğiKompakt yapı formu

++

+

advance | 1-2009 33

Kısa devreye karşı koruma

3VL Kompakt Güç Şalterlerinde Yeni ETU’lar (Elektronik Trip Üniteleri)

Yeni Sentron akıllı kompakt güç şalterlerinin 3VLETU’ları elektronik aşırı akım açtırıcısı sayesinde aşı-rı akım ve kısa devreye karşı koruma sağlamaktadır. Bu ETU’lar dört adet kodlamalı döner switch ile ge-liştirilmiş ayar imkanı sunmaktadır. ETU’nun açtırıcı bobini, yani Maglatch şimdi güç şalterlerinin tüm boyları için ETU’nun içerisine entegre edildiğinden, şalterde yardımcı kontak ve alarm kontak elamanla-rı için daha fazla yer sağlanmıştır. Yeni COM20 ve COM21 haberleşme modüllerinin eklenmesiyle tümETU versiyonları baştan sona Profibus/Modbus üze-rinden haberleşebilmektedir. Sentron güç şalterleri modüler yapısı ve geniş kapsamlı aksesuar seçenek-leri sayesinde, farklı gereksinimler ve şartları sağla-mak üzere bir araya getirilebilmektedir.

e-mail: mithat.secilmis@siemens.com

3VL2 ve 3VL3’de açtırıcı bobin ETU içerisine entegre edilmiştirNötr iletkeni koruması 50%/100% olarak ayarlanabilmektedirTüm ETU Versiyonları baştan sona haberleşebilmektedirProfibus/Modbus bağlantısı için yeni COM20/COM21- ModülleriAyarlanabilir toprak kaçağı koruması ve nötr iletkeni koruması

+

+

+

+

++

+

+

PCS7’e entegrasyonu3WL/3VL Yapı kütüphanesi

Sentron 3WL açık tip güç şalterlerinin ve 3VL kompakt güç şalterlerinin PCS7’e entegras-yonu gerçekleştirilmiştir. Simatic PCS7, Process veya hibrid Sanayi tesislerinin üretim ve-ya process üretim adımlarında olduğu kadar tüm branşlar için kapsamlı ve homojen oto-masyon çözümünü sunmaktadır.

e-mail: mithat.secilmis@siemens.com

Sentron güç şalterlerinin Simatic PCS7’e kolay eklenmesiSentron güç şalterlerinin basit bir şe-kilde PCS7 basic programlarına eklen-mesi, örneğin Powerrate gibiSeritifikalı ve kontrol edilmiş

+

+

+

+

+

+

Sınırsız haberleşme imkanı

COM20 ve COM21 Modülleri+

Enerji dağıtımda ekonomik ve emniyetli iş-letme şartlarını sağlamak için şeffaflık vaz-geçilmez bir unsurdur. Yeni geliştirilmişolan COM20/21 modülleri gereksinimlerimükemmel bir şekilde karşılamaktadır. Bumodüllerin sisteme eklenmesiyle tüm ETU-versiyonları baştan sona haberleşme im-kanına kavuşmuştur. İster şalter kontak ko-numu, açtırma sebebi, ikaz bildirimleri,akım ölçümü, arıza kaydı, açma kapama sa-yısı isterse de cihaz yönetimi gibi bilgilerolsun, fiyat ve fonksiyon açısından optimi-ze edilmiş olan COM20/21 modülleri gü-venilir biçimde önemli olan tüm bilgilerisisteme iletebilmektedir. Bu sayede tesisindurumu hakkında sürekli şeffaflık sağlana-bilmektedir.

e-mail: mithat.secilmis@siemens.com

COM10 çözümüne göre 50% daha ucuz olduğundan, daha ekonomikEn uygun fiyatlı ETU ile bile baştan sona haberleşme imkanı mümkün-dürOptimize edilmiş ETU-bağlantısı ile basit montaj imkanıŞalt panosunda yerden tasarruf için, küçük yapı şekli sayesinde yüksek de-recede esneklik sağlamaktadırYardımcı ve alarm kontak elamanıbağlantı kablolarının haberleşme mo-dülüne bağlantısı gerekmediğindendevreye alınması önemli ölçüde ko-laylaştırılmıştır

+

+

+

+

+

+

+

Yüksek performanslı hareket kontrol uygulamaları için

Simotion C240 PN Hareket Kontrol Sistemi

Yeni C240 PN Simotion ailesinin, Profinet arayüzü ve S7-300 yapı formunu bir araya getiren kontrolör tabanlı yeni üyesidir. Si-motion C240PN toplamda 32 eksene kadaryüksek performanslı hareket kontrol uygu-lamalarında kullanılabilmektedir. 35 MB ha-fıza daha karmaşık makine tiplerinde de etkili makine kumandası olarak C240 PN kullanımına olanak sağlamaktadır. Yüksek hızlı “Profinet ET 200S High Speed” giriş-çıkış modülleri ile birlikte, hidrolik eksen kontrol uygulamalarında da kullanılabilmektedir.

e-mail: serkan.yildirim@siemens.com

+

+

+

32 eksene kadar yüksek perfor-mansta hareket kontrol uygulama-ları için35 MB çalışma hafızası ile karmaşık makineler için de kontrolör olarak kullanılabilme “ET 200S High Speed” yüksek hızlı giriş-çıkış modülleri ile bağlantılı olarak hidrolik eksen kullanımları için uygundur

+

+

+

Simotion ile ısı kontrolü uygulaması yapmak müm-

kün müdür?

Simotion, hareket kontrolü ve lojik işlemlerin yanısıra ısı kont-

rolü içinde hazır fonksiyon bloklarına sahiptir. Birçok makina

uygulamasına esnek bir çözüm sunmaktadır.

Micromaster’larda enerji tasarrufu olanağı var

mıdır?

Evet. Micromaster’larda bulunan ECO algoritması, konvensiyo-

nel hız kontrol cihazlarına göre tipik %5 ilave tasarruf imkanı

sağlar.

Micromaster’lar iki analog girişten referans alarak

nasıl çalıştırılabilir?

Aşağıdaki parametre ayarları sürücünün dijital giriş 3’ten gele-

cek olan sinyale bağlı olarak analog giriş 1 yada analog giriş

2’den referans almasını sağlar.

P0809[2] = 1 P1000[0] = 2

P0703[0] = 99 P1000[1] = 7

P0703[1] = 99 P0810 = 722.2

Yolvericilerin motor koruma özelliği var mı ?

Sirius 3RW40 ve 3RW44 serisi yumuşak yolvericilerin termik

olarak koruma özelliği mevcuttur. Diğer yolvericilerde haricen

termik röle ve sigorta ya da termik manyetik şalter (ya da motor

koruma şalteri) kullanmak gerekir.

Yumuşak yolvericilerin haberleşebilen tipleri mevcut

mudur?

Sirius 3RW44 serisi ve üzerinde dijital ekranı olan yumuşak yol

vericiye PROFIBUS haberleşme kartı takılarak PLC ile haberleşme

imkânı sağlanmaktadır.

34 advance | 1-2009

Sık

Soru

lan

So

rula

r

+

TSE Belgelerinize internette ulaşabilir miyim?

www.siemens.com.tr/kalitebelgeleri link’inden güncel kalite

belgelerini indirebilirsiniz.

LOGO! modüllerine analog değer taşımak

mümkün mü?

0BA2’dan itibaren 12/24VDC besleme gerilimine sahip bütün

LOGO modüllerde 2 adet Analog giriş mevcuttur. Analog giriş

0-10 V arası değer girişine sahiptir. 0BA3’den itibaren AM2 ve

AM2 PT100 ek modülleriyle ilave analog giriş kullanılabilinir.

Her iki modülünde 2 analog kanalı var. AM2 ek modülü 0-10V,

0-20MA ve 4-20MA aralıklarında parametrelendirilebilir. AM2

PT100 modülü ise -50…+200’C arasında parametrelendirile-

bilir.

Hangi SM ve FM modüller IM365 ile Rack1’de de

kullanılabilir?

Eğer, Rack 0 ve Rack 1 arasında IM 365 üzerinden bir bağlantı

var ise, tüm SM modüller (örneğin SM321, SM322, SM323)

kullanılabilir. FM modüllerden ise K bus’a sahip olanlar

(örneğin FM350, FM351, FM352) hariç diğer FM modüller

de kullanılabilir. Ayrıca SM modüllere ait diagnostic ve inter-

ruptlarda okunabilir. Eğer, IM 365’in özelliği yetersiz ise lütfen

IM360 ve IM361 çiftini kullanınız.

Neden Simatic MMC kartlar standart MMC kart

okuyucu cihazlarda okunamıyor?

Simatic S7-300’lerde kullanılan MMC’ler CPU üzerinde takılı

değilken sadece özel cihazlar tarafından okunabilir. Ayrıca,

MMC kartları Simatic cihazlar dışında kullanmayınız ve kartları

standart kart okuyucu cihazlar ile formatlamayınız. Bu, MMC

cihazın iç yapısının düzeltilemeyecek şekilde bozulmasına se-

bep olacağından bu MMC kart simatic CPU’lar tarafından tanın-

mayacak yada kabul edilmeyecektir.

Simotion nedir?

Simotion; karmaşık, yüksek hızlı ve hassas hareket kontrolü

içeren makina otomasyonunda kullanılmak üzere dizayn

edilmiş, tek yapı içerisinde hareket kontrolü, lojik kontrol ve

teknoloji fonksiyonlarını barındıran bir cihazdır.

2009 Dönemi Kursları

Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Eğitim Bölümü

SITRAIN

Başvuru Telefon : 0 (216) 459 30 61 / Faks: 0 (216) 459 35 86E-mail : egitim.tr@siemens.comWeb : www.siemens.com.tr/sitrain

Eğit

im

s

sertifikalı kurslar

Firmanıza özel mevcut indirimler veya toplu indirimli fiyatlarımız için bizi arayabilirsiniz. Fiyatlara KDV dahil değildir.

advance | 1-2009 35

Advance 01-09

Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş. Adına Sahibi

Yönetim Kurulu BaşkanıDr. Zafer İncecik

Genel MüdürHüseyin Gelis

Siemens Sanayi ve Ticaret A.ŞYakacık Caddesi No:11134870 Kartal, İstanbul - Türkiye

www.siemens.com.tr

Editörİriz Seryano

Uygulama ve Basım

Beyaz Fil Reklam İletişim ve Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.Eston Çamlı Evler Sitesi Ardıç Blok Daire 2 34752 İçerenköy - İstanbulTel : 0216 577 20 83 Faks: 0216 577 20 82www.beyazfil.cominfo@beyazfil.com

Sayı: 1 Baskı Adeti: 5000

©2003 by Siemens Aktiengeselleschaft Munich and Berlin. Tüm hakları yayıncıda saklıdır.

Aşağıdaki ürünler Siemens AG’nin tescilli markalarıdır: Simatic PCS 7, Simatic S7, Simatic S7400, Simatic RF300, Simatic RF340R, Sinumerik 840D sl ,Simotion D, 1PH8, Sitop UPS 500S, 3 WL / 3VL, Basic Servo Drive Sinamics S110, Sinamics S120, Simatic Wincc flexible, 1FN6 Linear Motor, Profinet, Simotion C240 PN, COM20, COM21,Simatic Basic Panel , S7-300, Simatic Panel PC 677, Simatic ET 200S

Eğer marka, teknik çözümler veya benzerleri listede belirtilmemişse, bu onların korunmadığı anlamına gelmez.

Bu derginin içeriğindeki bilgiler sadece gerçek kullanımda her zaman belirtildiği gibi uygulanamayan veya ürünlerin gelişiminin bir sonucu olarak değişebilen genel tanımları veya performans karekteristiklerini içerir. ilgili karakteristikleri sağlama zorunluluğu, sadece sözleşme bazında anlaşma sağlandığı zaman ortaya çıkar.

Derginin bütün yayın hakları Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş’ ye aittir.

Bu dergi 4 ayda bir ücretsiz yayınlanır.

ISSN 1304 - 8309Advance

Kurs Kodu Kurs Süresi Fiyatı Birim

S5-TML SIMATIC S5 Temel Seviye 4 gün 1.840 YTL

S5-İLR SIMATIC S5 İleri Seviye 4 gün 1.840 YTL

S5-SRV SIMATIC S5 Servis ve Analog 3 gün 1.380 YTL

S7-TML SIMATIC S7-200 Temel Seviye 2 gün 330 YTL

S7-İLR SIMATIC S7-200 İleri Seviye 2 gün 330 YTL

S7-PID SIMATIC S7-200 Analog ve PID 2 gün 920 YTL

S7-NET SIMATIC S7-200 Networking 2 gün 920 YTL

S7-DRV SIMATIC S7-200 Drive 2 gün 920 YTL

S7-GRŞ SIMATIC S7-300/400 PLC’ye Giriş 2 gün 460 YTL

S7-SYS1 SIMATIC S7-300/400 Sistem 1 5 gün 1.150 YTL

S7-SYS2 SIMATIC S7-300/400 Sistem 2 5 gün 1.437 YTL

S7-SYS3 SIMATIC S7-300/400 Sistem 3 5 gün 2.012 YTL

S7-ANA SIMATIC S7-300/400 Analog ve PID 5 gün 2.300 YTL

S7-SRV1 SIMATIC S7 TIA Servis 1 5 gün 2.300 YTL

S7-SRV2 SIMATIC S7 TIA Servis 2 5 gün 2.300 YTL

S7-SRV3 SIMATIC S7 TIA Servis 3 5 gün 2.300 YTL

S7-GRP SIMATIC S7 Graph ile Proses Kontrolü 3 gün 1.380 YTL

S7-CFC SIMATIC S7 300/400 CFC Programlama dili 3 gün 1.380 YTL

S7-SFC SIMATIC S7 300/400 SFC Programlama dili 2 gün 920 YTL

S7-SCL SIMATIC S7 300/400 SCL Programlama dili 3 gün 1.380 YTL

S7-PROFI-DP SIMATIC S7 PROFIBUS-DP 3 gün 1.380 YTL

S7-PROFI-FMS SIMATIC S7 PROFIBUS-FMS 2 gün 805 YTL

AS-INT SIMATIC AS INTERFACE 2 gün 920 YTL

S7 EETH SIMATIC S7 Endüstriyel Ethernet 4 gün 1.840 YTL

S7-PROFI-PN SIMATIC S7 PROFINET 3 gün 1.380 YTL

WINCC-S SIMATIC WinCC Sistem 5 gün 2.012 YTL

WINCC-P SIMATIC WinCC Profesyonel 5 gün 2.012 YTL

WINCC-F SIMATIC WinCC Flexible Operatör Paneli 3 gün 1.380 YTL

OP-S7 SIMATIC Protool/Pro Operatör Paneli 3 gün 1.207 YTL

NC-TML SINUMERIK Temel Seviye 2 gün 920 YTL

NC-8x0D-PR SINUMERIK 810D/840D Programlama 3 gün 1.380 YTL

NC-8x0D-SV SINUMERIK 810D/840D Bakım ve Servis 5 gün 2.300 YTL

SD-611A SIMODRIVE 611A Servis ve Bakım 3 gün 1.380 YTL

SD-611D SIMODRIVE 611D 5 gün 2.300 YTL

MC-SMO-SYS1 SIMOTION Sistem 1 3 gün 1.380 YTL

SD-611U SIMODRIVE 611U 5 gün 2.300 YTL

SNS-SI SINAMICS S120 4 gün 1.840 YTL

MD-VEC MASTERDRIVE SIMOVERT 6SE70 Vektör Kontrol 4 gün 1.840 YTL

MD-GMP3 MASTERDRIVE SIMOREG K 6RA24 DC Master 4 gün 1.840 YTL

MD-SRV MASTERDRIVE Servis 4 gün 1.840 YTL

PCS7-S1 SIMATIC PCS7 Sistem 1 5 gün 2.300 YTL

PCS7-S2 SIMATIC PCS7 Sistem 2 5 gün 2.300 YTL

s

advancedergisine abone olmak istiyorum

Adı - Soyadı : ...........................................................................Görevi : ...................................................................................Firma Adı : ..............................................................................Adres/Posta Kodu : ..................................................................................................................................................................Şehir : .....................................................................................Tel : .........................................................................................Faks : ......................................................................................Cep Tel : ..................................................................................E-mail : ...................................................................................Vergi Dairesi : ..........................................................................Vergi No : ................................................................................

Sektörünüzü İşaretleyinAğaç İşleme

Banka/Sigorta

Beyaz Eşya

Bina Tekniği

Cam/Seramik

Çimento

Depo/Lojistik/Posta

Enerji Üretimi

Gemi

Gıda (Yiyecek/İçecek/Tütün)

İlaç

Kağıt

Kimya

Madencilik

Makine İmalatı(OEM)

Metaller/Metal Olmayanlar

Organize Sanayi Bölgesi (OSB)

Otomotiv

Petrokimya/Rafineri

Petrol/Gaz/Boru Hatları

Sağlık

Savunma

Su/Atık su

Şeker

Tekstil

Telekom

Ulaşım

Vinç

Diğer ......................................

Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yakacık Cad. No: 111 34870 Kartal, İstanbul - Türkiyewww.siemens.com.tr/advanceturkiye

1

2

3

advance dergisine abone seçenekleri

Tel: 444 0 747

Faks: (0216) 459 39 68

E-mail: advanceturkiye@siemens.com

Lütfen bu kupondaki bilgileri eksiksiz doldurduktan sonra yukarıdaki seçeneklerden birine gönderiniz.