afbrotatolfraedi 2009

Afbrotatölfræ

ði 2009Ríkislögreglustjórinn

02548262895265

3245

0059750557451629879995265

3245

0254826287008004641195265

3245

005975055702548262895265

3245

70080046411005975055702548262838 55 1

Afbrotatölfræði 2009

1

AFBROTATÖLFRÆÐI 2009 RÍKISLÖGREGLUSTJÓRINN

Nóvember 2010

3

Efnisyfirlit AÐFARAORÐ ........................................................................... 5

HELSTU NIÐURSTÖÐUR ............................................................. 6

AÐFERÐIR OG GÖGN ................................................................. 8

Breytingar á tölvukerfi og fyrirvarar á tölfræði ................................................ 9

ATRIÐISORÐASKRÁ ................................................................. 10

TILKYNNT AFBROT Á ÍSLANDI ................................................... 12

MANNDRÁP OG LÍKAMSMEIÐINGAR..................................................................... 15 Manndráp ....................................................................................................... 17

KYNFERÐISBROT ................................................................................................. 18 AUÐGUNARBROT ................................................................................................. 20 FÍKNIEFNABROT .................................................................................................. 22 UMFERÐARLAGABROT ........................................................................................ 28 EIGNASPJÖLL ....................................................................................................... 31 NYTJASTULDUR ................................................................................................... 32 BROT GEGN FRIÐHELGI EINKALÍFS ....................................................................... 33 SKJALAFALS ........................................................................................................ 35 BROT GEGN ÁFENGISLÖGUM ............................................................................... 37 BROT GEGN VALDSTJÓRNINNI ............................................................................. 39

FJÖLDI BROTA EFTIR EMBÆTTUM.............................................. 41

KÆRÐIR EINSTAKLINGAR ......................................................... 59

KÆRÐIR FYRIR HEGNINGARLAGABROT................................................................ 61 Kærðir fyrir auðgunarbrot .............................................................................. 66 Kærðir fyrir kynferðisbrot og líkamsárásir ..................................................... 68 Kærðir fyrir eignaspjöll og nytjastuld ............................................................ 70

KÆRÐIR FYRIR SÉRREFSILAGABROT/FÍKNIEFNABROT .......................................... 72 KÆRÐIR FYRIR UMFERÐARLAGABROT ................................................................. 75

MYNDA- OG TÖFLUSKRÁ .......................................................... 77

VIÐAUKI I: UMDÆMI LÖGREGLUSTJÓRA ....................................... 81

VIÐAUKI II: TÖFLUR................................................................ 83

2

Útgefandi: Ríkislögreglustjórinn www.rls.is www.logreglan.is Umsjón: Stjórnsýslusvið Guðbjörg S. Bergsdóttir félagsfræðingur Þórdís Rún Þórisdóttir félagsfræðingur Hönnun forsíðu: Grafika ehf. Ljósmyndir: Foto.is sf. Júlíus Sigurjónsson Prentvinnsla: Svansprent ehf. Útgefið í nóvember 2010

5

Aðfaraorð

Ríkislögreglustjóri birti fyrstu samræmdu afbrotatölfræðina fyrir landið allt í ársskýrslu embættisins fyrir árin 1997-1998. Frá árinu 2001 hefur embættið árlega gefið út sérstaka skýrslu um afbrotatölfræði og frá árinu 2007 jafnframt birt mánaðarlega skýrslu með bráðabirgðatölum fyrir liðinn mánuð í samanburði við sama mánuð undanfarinna ára. Þá hefur sérstakur tölfræðivefur verið á heimasíðu lögreglunnar til að auka aðgengi að afbrotatölfræðinni.

Enn fremur hefur embættið staðið fyrir því að gerðar eru ítarlegar rannsóknir á einstaka afbrotum þar sem skyggnst er enn betur í gögn lögreglunnar. Með því móti er varpað ljósi á þróun afbrota í samfélaginu en jafnframt birt mynd af störfum lögreglumanna við oft erfiðar og vandasamar aðstæður.

Ein niðurstaða þessarar skýrslu er sú að niðurskurður fjárveitinga og fækkun lögreglumanna birtist í því að skráðum afbrotum sem byggja að miklu leyti á frumkvæðisvinnu lögreglu hefur fækkað.

Nú er unnið að því að taka í notkun nýjan og endurbættan tölfræðivef lögreglunnar þar sem tölur um afbrot verða mun aðgengilegri en áður. Jafnframt skapast aukinn möguleiki til úrvinnslu upplýsinga, s.s. með myndrænum hætti til samanburðar milli landssvæða og tímabila.

Nóvember 2010

Haraldur Johannessen

ríkislögreglustjóri

4


4

5

Aðfaraorð

Ríkislögreglustjóri birti fyrstu samræmdu afbrotatölfræðina fyrir landið allt í ársskýrslu embættisins fyrir árin 1997-1998. Frá árinu 2001 hefur embættið árlega gefið út sérstaka skýrslu um afbrotatölfræði og frá árinu 2007 jafnframt birt mánaðarlega skýrslu með bráðabirgðatölum fyrir liðinn mánuð í samanburði við sama mánuð undanfarinna ára. Þá hefur sérstakur tölfræðivefur verið á heimasíðu lögreglunnar til að auka aðgengi að afbrotatölfræðinni.

Enn fremur hefur embættið staðið fyrir því að gerðar eru ítarlegar rannsóknir á einstaka afbrotum þar sem skyggnst er enn betur í gögn lögreglunnar. Með því móti er varpað ljósi á þróun afbrota í samfélaginu en jafnframt birt mynd af störfum lögreglumanna við oft erfiðar og vandasamar aðstæður.

Ein niðurstaða þessarar skýrslu er sú að niðurskurður fjárveitinga og fækkun lögreglumanna birtist í því að skráðum afbrotum sem byggja að miklu leyti á frumkvæðisvinnu lögreglu hefur fækkað.

Nú er unnið að því að taka í notkun nýjan og endurbættan tölfræðivef lögreglunnar þar sem tölur um afbrot verða mun aðgengilegri en áður. Jafnframt skapast aukinn möguleiki til úrvinnslu upplýsinga, s.s. með myndrænum hætti til samanburðar milli landssvæða og tímabila.

Nóvember 2010

Haraldur Johannessen

ríkislögreglustjóri

4


5

7

fyrri ár auk þess sem fleiri karlar en konur voru kærðir fyrir fleira en eitt brot.

Þegar litið er nánar til brotaflokka sem falla undir hegningarlagabrot má sjá að 1.404 einstaklingar voru kærðir fyrir 4.120 þjófnaðarbrot og 227 einstaklingar fyrir 1.437 innbrot.

Þá voru 789 einstaklingar kærðir fyrir 1.233 líkamsárásir og 192 einstaklingar fyrir 354 kynferðisbrot.

Þegar litið til fjölda fíkniefnabrota voru þau 1.327. Hins

vegar voru 967 einstaklingar kærðir fyrir 2.042 slík brot. Fleiri en einn var því kærður fyrir sama brot í talsvert stórum hluta fíkniefnabrota. Meirihluti kærðra voru karlar á aldrinum 18-26 ára, eða 55%.

Konur voru 22% þeirra sem kærðir voru fyrir hegningarlagabrot. Þegar litið er nánar til brotaflokka má sjá að hæst hlutfall kærðra kvenna var fyrir þjófnaðarbrot, eða 35%, en lægra í öðrum brotaflokkum. T.d. voru konur aðeins 14% kærðra í líkamsárásarmálum, 13% í innbrotum og 4% í kynferðisbrotum.

Meðalaldur kærðra í hegningarlagabrotum var 28 ár en 26 ár

í fíkniefnabrotum (sem falla undir sérrefsilög) og 40 ár í umferðarlagabrotum.

6

Helstu niðurstöður

Á árinu 2009 voru tilkynnt 74.767 brot til lögreglu. Heildarfjöldi brota var nokkuð svipaður á árunum 2008 og 2009.

Þrátt fyrir að heildarfjöldi brota sé svipaður bæði árin fjölgaði hegningarlagabrotum um 10%. Þar hafa auðgunarbrot, innbrot/þjófnaðir, mestu áhrifin en þeim fjölgaði um 19% frá árinu 2008 til 2009.

Sérrefsilagabrotum fækkaði um 19% frá árinu 2008 til 2009

en voru nú 3.464. Fíkniefnabrot voru 38% allra sérrefsilagabrota og áfengislagabrot 17%.

Á síðustu 20 árum eru 34 manndrápsmál sem gera 1,7

manndráp að meðaltali á ári. Á árinu 2009 féll eitt tilvik undir skilgreiningu laga um manndráp.

Hraðakstursbrot voru 78% allra umferðarlagabrota. Þau voru

43.013 sem er næstum tvöföldun frá árinu 2005. Öðrum umferðarlagabrotum fækkaði og var heildarfjöldi umferðarlagabrota svipaður og í fyrra.

Fíkniefnabrotum fækkaði um 26% milli ára. Brotum sem falla

undir framleiðslu á fíkniefnum fjölgaði mikið á árinu 2009 og voru þau 167 en meðaltal síðustu ára er 33 brot.

Lagt var hald á tæp 55 kg af maríhúana á árinu 2009, 80 kg af amfetamíni og yfir 10.000 e-töflur. Einnig var lagt hald á mikið af hassplöntum eða rúmlega 11.700 stykki. Aldrei hefur verið lagt hald á jafn mikið af plöntum og 2009.

Alls voru 4.614 einstaklingar kærðir fyrir 10.649

hegningarlagabrot. Meirihluti kærðra voru karlar rétt eins og


6

7

fyrri ár auk þess sem fleiri karlar en konur voru kærðir fyrir fleira en eitt brot.

Þegar litið er nánar til brotaflokka sem falla undir hegningarlagabrot má sjá að 1.404 einstaklingar voru kærðir fyrir 4.120 þjófnaðarbrot og 227 einstaklingar fyrir 1.437 innbrot.

Þá voru 789 einstaklingar kærðir fyrir 1.233 líkamsárásir og 192 einstaklingar fyrir 354 kynferðisbrot.

Þegar litið til fjölda fíkniefnabrota voru þau 1.327. Hins

vegar voru 967 einstaklingar kærðir fyrir 2.042 slík brot. Fleiri en einn var því kærður fyrir sama brot í talsvert stórum hluta fíkniefnabrota. Meirihluti kærðra voru karlar á aldrinum 18-26 ára, eða 55%.

Konur voru 22% þeirra sem kærðir voru fyrir hegningarlagabrot. Þegar litið er nánar til brotaflokka má sjá að hæst hlutfall kærðra kvenna var fyrir þjófnaðarbrot, eða 35%, en lægra í öðrum brotaflokkum. T.d. voru konur aðeins 14% kærðra í líkamsárásarmálum, 13% í innbrotum og 4% í kynferðisbrotum.

Meðalaldur kærðra í hegningarlagabrotum var 28 ár en 26 ár

í fíkniefnabrotum (sem falla undir sérrefsilög) og 40 ár í umferðarlagabrotum.

6

Helstu niðurstöður

Á árinu 2009 voru tilkynnt 74.767 brot til lögreglu. Heildarfjöldi brota var nokkuð svipaður á árunum 2008 og 2009.

Þrátt fyrir að heildarfjöldi brota sé svipaður bæði árin fjölgaði hegningarlagabrotum um 10%. Þar hafa auðgunarbrot, innbrot/þjófnaðir, mestu áhrifin en þeim fjölgaði um 19% frá árinu 2008 til 2009.

Sérrefsilagabrotum fækkaði um 19% frá árinu 2008 til 2009

en voru nú 3.464. Fíkniefnabrot voru 38% allra sérrefsilagabrota og áfengislagabrot 17%.

Á síðustu 20 árum eru 34 manndrápsmál sem gera 1,7

manndráp að meðaltali á ári. Á árinu 2009 féll eitt tilvik undir skilgreiningu laga um manndráp.

Hraðakstursbrot voru 78% allra umferðarlagabrota. Þau voru

43.013 sem er næstum tvöföldun frá árinu 2005. Öðrum umferðarlagabrotum fækkaði og var heildarfjöldi umferðarlagabrota svipaður og í fyrra.

Fíkniefnabrotum fækkaði um 26% milli ára. Brotum sem falla

undir framleiðslu á fíkniefnum fjölgaði mikið á árinu 2009 og voru þau 167 en meðaltal síðustu ára er 33 brot.

Lagt var hald á tæp 55 kg af maríhúana á árinu 2009, 80 kg af amfetamíni og yfir 10.000 e-töflur. Einnig var lagt hald á mikið af hassplöntum eða rúmlega 11.700 stykki. Aldrei hefur verið lagt hald á jafn mikið af plöntum og 2009.

Alls voru 4.614 einstaklingar kærðir fyrir 10.649

hegningarlagabrot. Meirihluti kærðra voru karlar rétt eins og


7

9

Breytingar á tölvukerfi og fyrirvarar á tölfræði Þar sem lögregla hóf notkun á nýju skráningarkerfi í febrúar 2005 þarf að hafa fyrirvara á samanburði upplýsinga fyrir og eftir þann tíma. Meginástæðan er sú að uppbygging kerfisins tók nokkrum breytingum þar sem núverandi kerfi sameinar nokkur eldri kerfi. Brot og verkefni voru skráð út frá brotaflokkum á árunum 1999-2004 en frá árinu 2005 hafa brot verið skráð eftir lagagreinum. Þessi breyting hefur þau áhrif að eftir breytingarnar 2005 voru atvik ekki lengur skráð undir óljósa flokka svo sem „auðgunarbrot – annað“.

Við mat á gögnum lögreglu þarf að hafa fleiri fyrirvara. Það eru margir sem koma að skráningu gagna og því er ekki víst að forsendur skráningar séu ávallt þær sömu. Þá voru viss brot ekki fullrannsökuð þegar upplýsingar fyrir árið 2009 voru teknar saman. Að lokum er vert að benda á að ekki er um raunverulegan fjölda brota í samfélaginu að ræða þar sem ekki er tilkynnt um öll brot til lögreglu.

8

Aðferðir og gögn Hér eru birtar upplýsingar um stöðu brota og verkefna lögreglunnar fyrir árið 2009. Gögnin voru tekin út 3.-4. maí 2010. Í fyrri hluta skýrslunnar er fjallað um fjölda skráðra brota árið 2009 og hlutfallslegt frávik frá meðalfjölda brota á árunum 2004 til 2008. Einnig er gefið upp magn fíkniefna sem lagt var hald á af lögreglu og tollgæslu á árinu 2009.

Í öðrum hluta skýrslunnar er fjöldi brota borinn saman milli landsvæða og umdæma og reiknuð tíðni miðað við 10.000 íbúa. Í þeim samanburði ber að hafa í huga að í hverju lögregluumdæmi geta verið fleiri en eitt sveitarfélag. Við útreikning á fjölda brota, þegar tekið er tilliti til fjölda íbúa, er notast við endanlegar mannfjöldatölur frá Hagstofu Íslands 1. desember á undan því ári sem tölur um brot eiga við (sjá viðauka II, töflu V1).

Í þriðja hluta skýrslunnar er farið yfir fjölda kærðra einstaklinga á árinu 2009 og upplýsingarnar aldurs- og kyngreindar eftir brotaflokkum.

Dagsetning tilkynningar á broti ræður þegar talin eru brot ársins 2009. Er það breyting frá árunum 1999 til 2007 þegar miðað var við ár í málsnúmeri. Skýringuna á þessu má rekja til þess að í auknum mæli eru mál sameinuð þegar gefa á út ákæru, stundum undir eldri málsnúmerum, t.d. frá árinu 2008. Dæmi um slíkt væri ef maður er grunaður um þjófnað sem átti sér stað í lok árs 2008. Maðurinn brýtur aftur af sér í byrjun árs 2009. Bæði málin eru skráð en þegar gefa á út ákæru á hendur manninum eru brotin sameinuð undir málsnúmerinu frá árinu 2008. Við þá framkvæmd „týnist“ brotið frá árinu 2009 í tölfræðilegri úrvinnslu. Ef hins vegar er miðað við dagsetninguna þegar brotið er tilkynnt og skráð fáum við fram brotið sem skráð er á árinu 2009 í gögnum okkar.

Upplýsingar fyrir árin 1999 og 2000 eru fengnar úr ársskýrslum en fyrir árin 2001 til 2008 úr sérstökum tölfræðiskýrslum embættisins.


8

9

Breytingar á tölvukerfi og fyrirvarar á tölfræði Þar sem lögregla hóf notkun á nýju skráningarkerfi í febrúar 2005 þarf að hafa fyrirvara á samanburði upplýsinga fyrir og eftir þann tíma. Meginástæðan er sú að uppbygging kerfisins tók nokkrum breytingum þar sem núverandi kerfi sameinar nokkur eldri kerfi. Brot og verkefni voru skráð út frá brotaflokkum á árunum 1999-2004 en frá árinu 2005 hafa brot verið skráð eftir lagagreinum. Þessi breyting hefur þau áhrif að eftir breytingarnar 2005 voru atvik ekki lengur skráð undir óljósa flokka svo sem „auðgunarbrot – annað“.

Við mat á gögnum lögreglu þarf að hafa fleiri fyrirvara. Það eru margir sem koma að skráningu gagna og því er ekki víst að forsendur skráningar séu ávallt þær sömu. Þá voru viss brot ekki fullrannsökuð þegar upplýsingar fyrir árið 2009 voru teknar saman. Að lokum er vert að benda á að ekki er um raunverulegan fjölda brota í samfélaginu að ræða þar sem ekki er tilkynnt um öll brot til lögreglu.

8

Aðferðir og gögn Hér eru birtar upplýsingar um stöðu brota og verkefna lögreglunnar fyrir árið 2009. Gögnin voru tekin út 3.-4. maí 2010. Í fyrri hluta skýrslunnar er fjallað um fjölda skráðra brota árið 2009 og hlutfallslegt frávik frá meðalfjölda brota á árunum 2004 til 2008. Einnig er gefið upp magn fíkniefna sem lagt var hald á af lögreglu og tollgæslu á árinu 2009.

Í öðrum hluta skýrslunnar er fjöldi brota borinn saman milli landsvæða og umdæma og reiknuð tíðni miðað við 10.000 íbúa. Í þeim samanburði ber að hafa í huga að í hverju lögregluumdæmi geta verið fleiri en eitt sveitarfélag. Við útreikning á fjölda brota, þegar tekið er tilliti til fjölda íbúa, er notast við endanlegar mannfjöldatölur frá Hagstofu Íslands 1. desember á undan því ári sem tölur um brot eiga við (sjá viðauka II, töflu V1).

Í þriðja hluta skýrslunnar er farið yfir fjölda kærðra einstaklinga á árinu 2009 og upplýsingarnar aldurs- og kyngreindar eftir brotaflokkum.

Dagsetning tilkynningar á broti ræður þegar talin eru brot ársins 2009. Er það breyting frá árunum 1999 til 2007 þegar miðað var við ár í málsnúmeri. Skýringuna á þessu má rekja til þess að í auknum mæli eru mál sameinuð þegar gefa á út ákæru, stundum undir eldri málsnúmerum, t.d. frá árinu 2008. Dæmi um slíkt væri ef maður er grunaður um þjófnað sem átti sér stað í lok árs 2008. Maðurinn brýtur aftur af sér í byrjun árs 2009. Bæði málin eru skráð en þegar gefa á út ákæru á hendur manninum eru brotin sameinuð undir málsnúmerinu frá árinu 2008. Við þá framkvæmd „týnist“ brotið frá árinu 2009 í tölfræðilegri úrvinnslu. Ef hins vegar er miðað við dagsetninguna þegar brotið er tilkynnt og skráð fáum við fram brotið sem skráð er á árinu 2009 í gögnum okkar.

Upplýsingar fyrir árin 1999 og 2000 eru fengnar úr ársskýrslum en fyrir árin 2001 til 2008 úr sérstökum tölfræðiskýrslum embættisins.


9

11

Ítrekunartíðni – Þegar sami einstaklingur brýtur af sér oftar en einu sinni, þ.e. er kærður fyrir ólík brot í sama máli, eða fleira en eitt brot í mismunandi málum. Kærður – Upplýsingar um kærða byggjast á því að upplýsingar um þá liggi fyrir. Einstaklingur er kærður ef hann er grunaður um brot. Ekki þarf þó að vera að gefin sé út ákæra í málinu. Sami einstaklingur getur verið kærður fyrir fleiri en eitt brot í sama máli og/eða fleiri en eitt brot í mismunandi málum. Lögregluumdæmi – Umdæmi lögreglunnar eru 15 og skiptast eftir landsvæðum. Sérrefsilögin – Lögin taka til ákveðinna tegunda brota. Áfengis- og fíkniefnabrot eru helst til umfjöllunar í skýrslunni. Fíkniefnabrot falla undir lög um ávana- og fíkniefni, nr. 65/1974, og áfengislagabrot falla undir áfengislög, nr. 75/1998. Reyndar eru tvö ákvæði úr sérrefsilögum felld undir umfjöllun um brot gegn valdstjórninni þar sem þau fjalla um störf lögreglunnar og tengjast viðfangsefni kaflans. Umferðarlögin - Innan umferðarlaga, nr. 50/1987, falla brot er taka til ökumanna, ökutækja og gangandi vegfarenda.

10

Atriðisorðaskrá Brot – Dagsetning tilkynningar á broti ræður þegar talin eru brot á árinu 2009 og ýmist er talað um skráð eða tilkynnt brot. Eitt atvik getur falið í sér mörg brot. Sem dæmi má nefna að atvik þar sem maður er tekinn fyrir of hraðan akstur og reynist bera á sér fíkniefni væri talið sem tvö brot, umferðarlagabrot og fíkniefnabrot. Hins vegar ef tveir einstaklingar eru kærðir fyrir sama brot í sama máli telur það sem eitt brot.

Brot eftir landsvæðum - Fjöldi brota eftir landsvæðum miðað við íbúafjölda er ekki reiknaður fyrir embætti ríkislögreglustjóra og ríkissaksóknara. Brot skráð á þessi tvö embætti eru hins vegar talin með í heildarfjölda brota á landinu öllu miðað við íbúafjölda. Brot eftir umdæmum – Ekki er einhlítt að brot sé kært í sama umdæmi og það er framið. Þessi háttur við úrvinnslu tölulegra upplýsinga er hins vegar nauðsynlegur til þess að unnt sé að ná saman gögnum um skráð brot þar sem vettvangur er í sumum tilvikum óþekktur, erlendis eða á hafi úti. Haldlagning fíkniefna – Þegar talað er um haldlagningu fíkniefna er miðað við fíkniefni sem lögregla og tollgæsla hafa lagt hald á. Miðað er við vettvang, tíma brotsins og tegund efnis. Sem dæmi má taka að ef hass og amfetamín finnast í sömu leit lögreglu telst það sem tvær haldlagningar og einnig ef hass finnst í bíl og svo í húsleit sem gerð er í framhaldinu.

Hegningarlögin - Undir almenn hegningarlög, nr. 19/1940, falla brot er varða líkamsmeiðingar, manndráp, kynferðisbrot, auðgunarbrot, eignaspjöll og nytjastuldi. Einnig falla brot gegn friðhelgi einkalífs, skjalafals og brot gegn valdstjórninni undir almenn hegningarlög.


10

11

Ítrekunartíðni – Þegar sami einstaklingur brýtur af sér oftar en einu sinni, þ.e. er kærður fyrir ólík brot í sama máli, eða fleira en eitt brot í mismunandi málum. Kærður – Upplýsingar um kærða byggjast á því að upplýsingar um þá liggi fyrir. Einstaklingur er kærður ef hann er grunaður um brot. Ekki þarf þó að vera að gefin sé út ákæra í málinu. Sami einstaklingur getur verið kærður fyrir fleiri en eitt brot í sama máli og/eða fleiri en eitt brot í mismunandi málum. Lögregluumdæmi – Umdæmi lögreglunnar eru 15 og skiptast eftir landsvæðum. Sérrefsilögin – Lögin taka til ákveðinna tegunda brota. Áfengis- og fíkniefnabrot eru helst til umfjöllunar í skýrslunni. Fíkniefnabrot falla undir lög um ávana- og fíkniefni, nr. 65/1974, og áfengislagabrot falla undir áfengislög, nr. 75/1998. Reyndar eru tvö ákvæði úr sérrefsilögum felld undir umfjöllun um brot gegn valdstjórninni þar sem þau fjalla um störf lögreglunnar og tengjast viðfangsefni kaflans. Umferðarlögin - Innan umferðarlaga, nr. 50/1987, falla brot er taka til ökumanna, ökutækja og gangandi vegfarenda.

10

Atriðisorðaskrá Brot – Dagsetning tilkynningar á broti ræður þegar talin eru brot á árinu 2009 og ýmist er talað um skráð eða tilkynnt brot. Eitt atvik getur falið í sér mörg brot. Sem dæmi má nefna að atvik þar sem maður er tekinn fyrir of hraðan akstur og reynist bera á sér fíkniefni væri talið sem tvö brot, umferðarlagabrot og fíkniefnabrot. Hins vegar ef tveir einstaklingar eru kærðir fyrir sama brot í sama máli telur það sem eitt brot.

Brot eftir landsvæðum - Fjöldi brota eftir landsvæðum miðað við íbúafjölda er ekki reiknaður fyrir embætti ríkislögreglustjóra og ríkissaksóknara. Brot skráð á þessi tvö embætti eru hins vegar talin með í heildarfjölda brota á landinu öllu miðað við íbúafjölda. Brot eftir umdæmum – Ekki er einhlítt að brot sé kært í sama umdæmi og það er framið. Þessi háttur við úrvinnslu tölulegra upplýsinga er hins vegar nauðsynlegur til þess að unnt sé að ná saman gögnum um skráð brot þar sem vettvangur er í sumum tilvikum óþekktur, erlendis eða á hafi úti. Haldlagning fíkniefna – Þegar talað er um haldlagningu fíkniefna er miðað við fíkniefni sem lögregla og tollgæsla hafa lagt hald á. Miðað er við vettvang, tíma brotsins og tegund efnis. Sem dæmi má taka að ef hass og amfetamín finnast í sömu leit lögreglu telst það sem tvær haldlagningar og einnig ef hass finnst í bíl og svo í húsleit sem gerð er í framhaldinu.

Hegningarlögin - Undir almenn hegningarlög, nr. 19/1940, falla brot er varða líkamsmeiðingar, manndráp, kynferðisbrot, auðgunarbrot, eignaspjöll og nytjastuldi. Einnig falla brot gegn friðhelgi einkalífs, skjalafals og brot gegn valdstjórninni undir almenn hegningarlög.


11

gögn). Nytjastuldum fjölgaði og voru brotin 489. Brotum sem falla í flokkinn „önnur brot“ fjölgaði einnig og voru þau 3.096.

Flestum öðrum brotum sem tilgreind eru í töflu 1 fækkaði milli ára. Áfengislagabrotum hefur fækkað stöðugt allt aftur til ársins 2005 og sömuleiðis brotum gegn friðhelgi einkalífs. Brotum gegn lífi og líkama hefur fækkað frá árinu 2007 en undir þennan flokk falla manndráp, líkamsmeiðingar og kynferðisbrot. Eignaspjöllum hefur fækkað allt frá árinu 2006 sem og fíkniefnabrotum en þau voru 2.098 árið 2006. Á árinu 2009 voru þau 1.327.

Stærsti brotaflokkurinn eru umferðarlagabrot en í þeim flokki eru tugir þúsunda brota. Á árinu 2009 voru þau 55.337. Fjöldi þessara brota hefur verið breytilegur ef litið er aftur til ársins 2004. Þeim fjölgaði mikið frá 2005 til 2006 og náðu hámarki á árinu 2007. Fjölgunin sem þá varð á umferðarlagabrotum hefur gengið til baka. Tafla 1. Fjöldi brota í nokkrum brotaflokkum 2004-2009.

2009 2008 2007 2006 2005 2004

Meðaltal 2004-2008

Auðgunarbrot 9.561 8.029 6.177 6.596 6.082 9.716 7.320 Áfengislagabrot 603 885 1.309 1.607 1.762 1.553 1.423 Brot gegn friðhelgi einkalífs 515 556 575 726 774 734 673 Brot gegn lífi og líkama1 1.473 1.684 1.762 1.546 1.587 1.476 1.611 Eignaspjöll 2.076 3.032 3.240 3.472 2.643 3.536 3.185 Fíkniefnabrot 1.327 1.590 1.847 2.098 1.816 1.671 1.804

Nytjastuldur 489 408 436 478 348 463 427

Skjalafals 290 278 333 296 333 328 314 Umferðarlagabrot 55.337 56.401 59.769 52.514 43.488 55.751 53.585 Önnur brot 3.096 2.383 2.768 2.298 3.850 3.420 2.944

Samtals 74.767 75.246 78.216 71.631 62.683 78.648 73.285

Á mynd 2 má sjá hlutfallslegt frávik hvað varðar fjölda brota árið 2009 í samanburði við meðalfjölda brota á árunum 2004 til 2008. Þar kemur fram að fjöldi auðgunarbrota á árinu 2009 var 30% fleiri brot en meðaltalið og nytjastuldir tæplega 15%. Umferðarlagabrotum fjölgaði um 3% og brotum sem falla í flokkinn 1 Flokkarnir „manndráp“ og líkamsmeiðingar“ og „kynferðisbrot“ falla hér undir.

12

Tilkynnt afbrot á Íslandi

Á árinu 2009 voru tilkynnt 74.767 brot hér á landi, sem er næstum sami fjöldi og árið á undan en þá voru brotin 75.246 brot. Fækkunin er undir 1%.

Hegningarlagabrot voru 15.966 en þeim fjölgaði um tæplega 1.400 brot frá árinu 2008 til 2009. Fjölgunin nemur 10%. Á árinu 2005 voru hegningarlagabrot rétt um 12.000 en eru nú um 4.000 fleiri. Umferðarlagabrot voru 55.337 en þeim fækkaði um 2% frá árinu 2008.

Sérrefsilagabrotum hefur fækkað og er breytingin á frá árinu 2008 til ársins 2009 um 19%. Á árinu 2009 voru þau 3.464, sem er um 800 færri brot en árið á undan.

Mynd 1. Fjöldi brota 1999-2009, eftir tegund brots.

Tafla 1 sýnir sundurliðun á fjölda brota í nokkrum brotaflokkum

á árinu 2009. Auðgunarbrotum fjölgaði um 19%. Þau voru 9.561 en 8.029 árið á undan. Ef litið er lengra aftur í tímann má sjá að hegningarlagabrotum fækkaði verulega frá árinu 2004 til 2005. Þá fækkun má að hluta rekja til breytinga sem gerðar voru á skráningarkerfi lögreglunnar (sjá nánar í kafla um aðferðir og

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Umferðarlagabrot 55.277 59.272 58.968 66.045 56.817 55.751 43.488 52.514 59.769 56.401 55.337

Hegningarlagabrot 17.950 18.584 18.547 19.398 17.515 16.565 12.028 13.483 13.038 14.578 15.966

Sérrefsilagabrot 6.189 6.555 5.612 6.099 7.096 6.332 7.167 5.634 5.409 4.267 3.464

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

Fjöld

i bro

ta


12

gögn). Nytjastuldum fjölgaði og voru brotin 489. Brotum sem falla í flokkinn „önnur brot“ fjölgaði einnig og voru þau 3.096.

Flestum öðrum brotum sem tilgreind eru í töflu 1 fækkaði milli ára. Áfengislagabrotum hefur fækkað stöðugt allt aftur til ársins 2005 og sömuleiðis brotum gegn friðhelgi einkalífs. Brotum gegn lífi og líkama hefur fækkað frá árinu 2007 en undir þennan flokk falla manndráp, líkamsmeiðingar og kynferðisbrot. Eignaspjöllum hefur fækkað allt frá árinu 2006 sem og fíkniefnabrotum en þau voru 2.098 árið 2006. Á árinu 2009 voru þau 1.327.

Stærsti brotaflokkurinn eru umferðarlagabrot en í þeim flokki eru tugir þúsunda brota. Á árinu 2009 voru þau 55.337. Fjöldi þessara brota hefur verið breytilegur ef litið er aftur til ársins 2004. Þeim fjölgaði mikið frá 2005 til 2006 og náðu hámarki á árinu 2007. Fjölgunin sem þá varð á umferðarlagabrotum hefur gengið til baka. Tafla 1. Fjöldi brota í nokkrum brotaflokkum 2004-2009.

2009 2008 2007 2006 2005 2004

Meðaltal 2004-2008

Auðgunarbrot 9.561 8.029 6.177 6.596 6.082 9.716 7.320 Áfengislagabrot 603 885 1.309 1.607 1.762 1.553 1.423 Brot gegn friðhelgi einkalífs 515 556 575 726 774 734 673 Brot gegn lífi og líkama1 1.473 1.684 1.762 1.546 1.587 1.476 1.611 Eignaspjöll 2.076 3.032 3.240 3.472 2.643 3.536 3.185 Fíkniefnabrot 1.327 1.590 1.847 2.098 1.816 1.671 1.804

Nytjastuldur 489 408 436 478 348 463 427

Skjalafals 290 278 333 296 333 328 314 Umferðarlagabrot 55.337 56.401 59.769 52.514 43.488 55.751 53.585 Önnur brot 3.096 2.383 2.768 2.298 3.850 3.420 2.944

Samtals 74.767 75.246 78.216 71.631 62.683 78.648 73.285

Á mynd 2 má sjá hlutfallslegt frávik hvað varðar fjölda brota árið 2009 í samanburði við meðalfjölda brota á árunum 2004 til 2008. Þar kemur fram að fjöldi auðgunarbrota á árinu 2009 var 30% fleiri brot en meðaltalið og nytjastuldir tæplega 15%. Umferðarlagabrotum fjölgaði um 3% og brotum sem falla í flokkinn 1 Flokkarnir „manndráp“ og líkamsmeiðingar“ og „kynferðisbrot“ falla hér undir.

12

Tilkynnt afbrot á Íslandi

Á árinu 2009 voru tilkynnt 74.767 brot hér á landi, sem er næstum sami fjöldi og árið á undan en þá voru brotin 75.246 brot. Fækkunin er undir 1%.

Hegningarlagabrot voru 15.966 en þeim fjölgaði um tæplega 1.400 brot frá árinu 2008 til 2009. Fjölgunin nemur 10%. Á árinu 2005 voru hegningarlagabrot rétt um 12.000 en eru nú um 4.000 fleiri. Umferðarlagabrot voru 55.337 en þeim fækkaði um 2% frá árinu 2008.

Sérrefsilagabrotum hefur fækkað og er breytingin á frá árinu 2008 til ársins 2009 um 19%. Á árinu 2009 voru þau 3.464, sem er um 800 færri brot en árið á undan.

Mynd 1. Fjöldi brota 1999-2009, eftir tegund brots.

Tafla 1 sýnir sundurliðun á fjölda brota í nokkrum brotaflokkum

á árinu 2009. Auðgunarbrotum fjölgaði um 19%. Þau voru 9.561 en 8.029 árið á undan. Ef litið er lengra aftur í tímann má sjá að hegningarlagabrotum fækkaði verulega frá árinu 2004 til 2005. Þá fækkun má að hluta rekja til breytinga sem gerðar voru á skráningarkerfi lögreglunnar (sjá nánar í kafla um aðferðir og

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Umferðarlagabrot 55.277 59.272 58.968 66.045 56.817 55.751 43.488 52.514 59.769 56.401 55.337

Hegningarlagabrot 17.950 18.584 18.547 19.398 17.515 16.565 12.028 13.483 13.038 14.578 15.966

Sérrefsilagabrot 6.189 6.555 5.612 6.099 7.096 6.332 7.167 5.634 5.409 4.267 3.464

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

Fjöld

i bro

ta


13

15

Manndráp og líkamsmeiðingar Tilkynnt var um 1.155 brot sem falla undir manndráp og líkamsmeiðingar á árinu 2009. Ef fjöldi þessara brota er borinn saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 má sjá að í flestum tilvikum hefur brotunum fækkað nema þeim sem falla undir að lífi eða heilsu sé stefnt í háska. Þessi brot voru 20 á árinu 2009 en meðaltalið er tæplega 11 brot.

Flest brotin falla undir líkamsárásir eða 95%. Minniháttar líkamsárásir voru 868 eða 75% og meiriháttar líkamsárásir 225 eða rúmlega 19%. Þessi síðastnefndu brot hafa verið í kringum 200 á ári ef frá er talið árið 2005 en þá voru þau rúmlega 400 (tafla V4).

Eitt manndráp var á árinu. Fjögur tilvik falla undir manndráp af gáleysi en þar var um að ræða mannslát sem urðu vegna umferðar- og flugslysa. Fjórar tilraunir voru gerðar til manndráps, sem er svipaður fjöldi og meðaltal áranna 2004 til 2008. Tafla 2. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.

2009 Meðaltal 2004 til 2008

Manndráp (211. gr.) 1 1,6

Manndráp af gáleysi (215. gr.) 4 4,0

Líkamsárás, minniháttar (217. gr.) 868 997,2

Líkamsárás, meiriháttar/stórfelld (218. gr.) 225 243,8

Líkamsmeiðingar af gáleysi (219. gr.) 31 33,6

Lífi eða heilsu stefnt í háska (220. gr.) 20 10,6

Manndráp, tilraun (211. gr. sbr. 20. gr.) 4 4,4

Líkamsmeiðingar, annað 2 3,2

Samtals 1.155 1.298,4

Þegar fjöldi brota ársins 2009 er borinn saman við meðaltal

brota á árunum 2004 til 2008 má sjá að brotum í öllum flokkum hefur fækkað nema manndrápi af gáleysi en þar varð engin breyting. Minniháttar líkamsárásum fækkaði um 13% og meiriháttar um tæp 8%. Líkamsmeiðingum af gáleysi fækkaði um tæp 8% og tilraunum til manndrápa um 9%.

14

„önnur brot“ fjölgaði um 5%. Brotum í öðrum brotaflokkum hefur fækkað en mest fækkaði áfengislagabrotum og eignaspjöllum. Áfengislagabrot voru tæplega 58% færri árið 2009 en meðaltal áranna 2004 til 2008 og fækkun eignaspjalla nam 35%. Brotum gegn friðhelgi einkalífs og fíkniefnabrotum fækkaði um fjórðung.

Mynd 2. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota 2004 til 2008.

Frumkvæðisverkefni eru brot sem koma upp vegna eftirlits

lögreglumanna en önnur brot eru nær undantekningarlaust tilkynnt til lögreglu. Fíkniefnabrot, áfengislagabrot og umferðarlagabrot eru dæmi um frumkvæðisverkefni en auðgunarbrot og brot gegn lífi og líkama eru frekar dæmi um brot sem tilkynnt eru og lögregla bregst við í framhaldinu. Þegar tölfræði er skoðuð er nauðsynlegt að hafa þessa þætti til hliðsjónar.

30,6

-57,6

-23,5

-8,6

-34,8

-26,4

14,6

-7,5

3,3

5,2

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Auðgunarbrot

Áfengislagabrot

Brot gegn friðhelgi einkalífs

Brot gegn lífi og líkama

Eignaspjöll

Fíkniefnabrot

Nytjastuldur

Skjalafals

Umferðarlagabrot

Önnur brot

Frávik frá meðaltali 2004 til 2008


14

15

Manndráp og líkamsmeiðingar Tilkynnt var um 1.155 brot sem falla undir manndráp og líkamsmeiðingar á árinu 2009. Ef fjöldi þessara brota er borinn saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 má sjá að í flestum tilvikum hefur brotunum fækkað nema þeim sem falla undir að lífi eða heilsu sé stefnt í háska. Þessi brot voru 20 á árinu 2009 en meðaltalið er tæplega 11 brot.

Flest brotin falla undir líkamsárásir eða 95%. Minniháttar líkamsárásir voru 868 eða 75% og meiriháttar líkamsárásir 225 eða rúmlega 19%. Þessi síðastnefndu brot hafa verið í kringum 200 á ári ef frá er talið árið 2005 en þá voru þau rúmlega 400 (tafla V4).

Eitt manndráp var á árinu. Fjögur tilvik falla undir manndráp af gáleysi en þar var um að ræða mannslát sem urðu vegna umferðar- og flugslysa. Fjórar tilraunir voru gerðar til manndráps, sem er svipaður fjöldi og meðaltal áranna 2004 til 2008. Tafla 2. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Manndráp (211. gr.) 1 1,6

Manndráp af gáleysi (215. gr.) 4 4,0

Líkamsárás, minniháttar (217. gr.) 868 997,2

Líkamsárás, meiriháttar/stórfelld (218. gr.) 225 243,8

Líkamsmeiðingar af gáleysi (219. gr.) 31 33,6

Lífi eða heilsu stefnt í háska (220. gr.) 20 10,6

Manndráp, tilraun (211. gr. sbr. 20. gr.) 4 4,4

Líkamsmeiðingar, annað 2 3,2

Samtals 1.155 1.298,4

Þegar fjöldi brota ársins 2009 er borinn saman við meðaltal

brota á árunum 2004 til 2008 má sjá að brotum í öllum flokkum hefur fækkað nema manndrápi af gáleysi en þar varð engin breyting. Minniháttar líkamsárásum fækkaði um 13% og meiriháttar um tæp 8%. Líkamsmeiðingum af gáleysi fækkaði um tæp 8% og tilraunum til manndrápa um 9%.

14

„önnur brot“ fjölgaði um 5%. Brotum í öðrum brotaflokkum hefur fækkað en mest fækkaði áfengislagabrotum og eignaspjöllum. Áfengislagabrot voru tæplega 58% færri árið 2009 en meðaltal áranna 2004 til 2008 og fækkun eignaspjalla nam 35%. Brotum gegn friðhelgi einkalífs og fíkniefnabrotum fækkaði um fjórðung.

Mynd 2. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota 2004 til 2008.

Frumkvæðisverkefni eru brot sem koma upp vegna eftirlits

lögreglumanna en önnur brot eru nær undantekningarlaust tilkynnt til lögreglu. Fíkniefnabrot, áfengislagabrot og umferðarlagabrot eru dæmi um frumkvæðisverkefni en auðgunarbrot og brot gegn lífi og líkama eru frekar dæmi um brot sem tilkynnt eru og lögregla bregst við í framhaldinu. Þegar tölfræði er skoðuð er nauðsynlegt að hafa þessa þætti til hliðsjónar.

30,6

-57,6

-23,5

-8,6

-34,8

-26,4

14,6

-7,5

3,3

5,2

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Auðgunarbrot

Áfengislagabrot

Brot gegn friðhelgi einkalífs

Brot gegn lífi og líkama

Eignaspjöll

Fíkniefnabrot

Nytjastuldur

Skjalafals

Umferðarlagabrot

Önnur brot



15

17

Manndráp Á árinu 2000 voru 5 mál sem féllu undir ákvæði hegningarlaga um manndráp (211. gr.) en á árinu 2009 féll eitt mál í þann flokk. Meðaltal þessara brota á árunum 1990-2009 er 1,7 á ári eða 34 manndrápsmál á öllu tímabilinu (mynd 4).

1

4

3

10 0

2 2

0

2

5

1

4

0

3 3

0

2

01

0

1

2

3

4

5

6

Fjöl

di

Mynd 4. Fjöldi manndrápa frá árinu 1990 til ársins 2009.

Fleiri karlar eru þolendur manndrápa en konur og þeir eru einnig í meiri hluta gerenda. Frá árinu 1990 hafa karlar verið 77% gerenda en 70% þolenda.

Aldursdreifing kynjanna er ólík. Karlar sem þolendur eru að meðaltali 42 ára gamlir en konurnar 28 ára. Meðalaldur 2 karlkynsgerenda er 30 ár og 40 ár hjá konum.

2 Hér undir falla gerendur í manndrápsmálum burtséð frá því hvort dómur féll í málinu eða ekki. Dæmi um slíkt er þegar gerandi fremur sjálfsvíg. Í skýrslu 2005 var miðað við aldur þeirra sem hlutu dóm.

16

0,0

-13,0

-7,7

-7,7

-9,1

-50,0 -25,0 0,0 25,0 50,0

Manndráp af gáleysi

Líkamsárás, minniháttar

Líkamsárás meiriháttar/stórfelld

Líkamsárás, líkamsmeiðingar, gáleysi

Manndráp, tilraun


Mynd 3. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali nokkurra flokka ofbeldisbrota 2004 til 2008.


16

17

Manndráp Á árinu 2000 voru 5 mál sem féllu undir ákvæði hegningarlaga um manndráp (211. gr.) en á árinu 2009 féll eitt mál í þann flokk. Meðaltal þessara brota á árunum 1990-2009 er 1,7 á ári eða 34 manndrápsmál á öllu tímabilinu (mynd 4).

1

4

3

10 0

2 2

0

2

5

1

4

0

3 3

0

2

01

0

1

2

3

4

5

6

Fjöl

di

Mynd 4. Fjöldi manndrápa frá árinu 1990 til ársins 2009.

Fleiri karlar eru þolendur manndrápa en konur og þeir eru einnig í meiri hluta gerenda. Frá árinu 1990 hafa karlar verið 77% gerenda en 70% þolenda.

Aldursdreifing kynjanna er ólík. Karlar sem þolendur eru að meðaltali 42 ára gamlir en konurnar 28 ára. Meðalaldur 2 karlkynsgerenda er 30 ár og 40 ár hjá konum.

2 Hér undir falla gerendur í manndrápsmálum burtséð frá því hvort dómur féll í málinu eða ekki. Dæmi um slíkt er þegar gerandi fremur sjálfsvíg. Í skýrslu 2005 var miðað við aldur þeirra sem hlutu dóm.

16

0,0

-13,0

-7,7

-7,7

-9,1

-50,0 -25,0 0,0 25,0 50,0

Manndráp af gáleysi

Líkamsárás, minniháttar

Líkamsárás meiriháttar/stórfelld

Líkamsárás, líkamsmeiðingar, gáleysi

Manndráp, tilraun


Mynd 3. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali nokkurra flokka ofbeldisbrota 2004 til 2008.


17

19

Þessa fjölgun má að einhverju leyti rekja til breytinga sem gerðar voru á hegningarlögum árið 2007 þegar kynferðislegur lágmarksaldur var hækkaður úr 14 árum í 15. Nauðgunarbrotum fjölgaði, sem og sifjaspellum. Einungis brotum sem falla undir blygðunarsemisbrot hefur fækkað, eða sem nemur tæpum 44%.

10,5

32,7

52,9

23,5

-43,7

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Nauðgun - þvingun

Nauðgun - misneyting

Kynferðisbrot gegn yngri en 15 ára

Sifjaspell

Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot


Mynd 5. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali kynferðisbrota 2004 til 2008.

18

Kynferðisbrot Á árinu 2009 var tilkynnt um 318 kynferðisbrot til lögreglu. Þetta er nokkuð svipaður fjöldi og meðaltal áranna 2004 til 2008. Ef litið er til ársins 2004 má sjá að kynferðisbrotum hefur fjölgað en þá voru þau 277. Flest voru þau 368 á árinu 2008 (tafla V5).

Brot sem falla undir nauðgun - þvingun voru 78, sem er 7 brotum fleiri en meðaltalið. Brot sem falla undir nauðgun – misneyting voru 52 en meðaltalið er 39. Þetta jafngildir 33% aukningu en þessum brotum hefur farið fjölgandi frá árinu 2006. Kynferðisbrotum gegn yngri en 15 ára hefur fjölgað og voru 96 árið 2009. Þau voru þó fleiri árið 2008, eða 102 brot, en 79 árið 2007.

Tilkynnt voru 20 brot sem falla undir sifjaspell en fjöldi þessara brota hefur verið breytilegur milli ára. Þau voru flest árið 2008, eða 26. Brotum vegna kláms/barnakláms fækkaði frá fyrra ári. Þau voru 14 en höfðu verið yfir 30 á síðustu tveimur árum þar á undan. Tafla 3. Fjöldi tilkynntra kynferðisbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Nauðgun – þvingun (194.-195. gr.) 78 70,6

Nauðgun – misneyting (196.-199. gr.) 52 39,2 Kynferðisbrot gegn yngri en 15 ára (1.-2. mgr. 202. gr.) 96 62,8 Sifjaspell (200. gr.) 20 16,2 Kynferðisbrot gegn börnum uppalanda (1.-2. mgr. 201. gr.) 15 15,6 Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot (209. gr.) 24 42,6

Klám/barnaklám (1.-4. mgr. 210. gr.) 14 28,4

Vændi (1.-3. mgr. 206. gr.) 10 4,4

Kynferðisbrot annað 9 32,8 Samtals 318 312,6

Þegar litið er á nokkra brotaflokka sem falla undir kynferðisbrot má sjá að þeim fjölgaði flestum á árinu 2009 þegar borið er saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 (mynd 5). Mest fjölgaði kynferðisbrotum gegn yngri en 15 ára, sem nemur tæpum 53%.


18

19

Þessa fjölgun má að einhverju leyti rekja til breytinga sem gerðar voru á hegningarlögum árið 2007 þegar kynferðislegur lágmarksaldur var hækkaður úr 14 árum í 15. Nauðgunarbrotum fjölgaði, sem og sifjaspellum. Einungis brotum sem falla undir blygðunarsemisbrot hefur fækkað, eða sem nemur tæpum 44%.

10,5

32,7

52,9

23,5

-43,7

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Nauðgun - þvingun

Nauðgun - misneyting

Kynferðisbrot gegn yngri en 15 ára

Sifjaspell

Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot


Mynd 5. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali kynferðisbrota 2004 til 2008.

18

Kynferðisbrot Á árinu 2009 var tilkynnt um 318 kynferðisbrot til lögreglu. Þetta er nokkuð svipaður fjöldi og meðaltal áranna 2004 til 2008. Ef litið er til ársins 2004 má sjá að kynferðisbrotum hefur fjölgað en þá voru þau 277. Flest voru þau 368 á árinu 2008 (tafla V5).

Brot sem falla undir nauðgun - þvingun voru 78, sem er 7 brotum fleiri en meðaltalið. Brot sem falla undir nauðgun – misneyting voru 52 en meðaltalið er 39. Þetta jafngildir 33% aukningu en þessum brotum hefur farið fjölgandi frá árinu 2006. Kynferðisbrotum gegn yngri en 15 ára hefur fjölgað og voru 96 árið 2009. Þau voru þó fleiri árið 2008, eða 102 brot, en 79 árið 2007.

Tilkynnt voru 20 brot sem falla undir sifjaspell en fjöldi þessara brota hefur verið breytilegur milli ára. Þau voru flest árið 2008, eða 26. Brotum vegna kláms/barnakláms fækkaði frá fyrra ári. Þau voru 14 en höfðu verið yfir 30 á síðustu tveimur árum þar á undan. Tafla 3. Fjöldi tilkynntra kynferðisbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Nauðgun – þvingun (194.-195. gr.) 78 70,6

Nauðgun – misneyting (196.-199. gr.) 52 39,2 Kynferðisbrot gegn yngri en 15 ára (1.-2. mgr. 202. gr.) 96 62,8 Sifjaspell (200. gr.) 20 16,2 Kynferðisbrot gegn börnum uppalanda (1.-2. mgr. 201. gr.) 15 15,6 Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot (209. gr.) 24 42,6

Klám/barnaklám (1.-4. mgr. 210. gr.) 14 28,4

Vændi (1.-3. mgr. 206. gr.) 10 4,4

Kynferðisbrot annað 9 32,8 Samtals 318 312,6

Þegar litið er á nokkra brotaflokka sem falla undir kynferðisbrot má sjá að þeim fjölgaði flestum á árinu 2009 þegar borið er saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 (mynd 5). Mest fjölgaði kynferðisbrotum gegn yngri en 15 ára, sem nemur tæpum 53%.


19

21

Þegar árið 2009 er borið saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 má sjá að brotum í öllum brotaflokkum sem falla undir auðgunarbrot hefur fjölgað (mynd 6). Þjófnuðum hefur fjölgað um 46%, innbrotum um 42%, hylmingu og ránum um 37% og gripdeild um 29%. Öðrum brotum hefur hlutfallslega fjölgað minna, eða frá 6% til 17% .

Fjölgunin sem varð á auðgunarbrotum skýrir að stórum hluta þá aukningu sem varð á fjölda hegningarlagabrota frá 2008 til 2009.

46,3

42,3

6,0

37,1

28,7

10,5

37,0

16,8

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Þjófnaðir

Innbrot

Fjársvik

Hylming

Gripdeild

Fjárdráttur

Rán

Auðgunarbrot, annað


Mynd 6. Hlutfallslegt frávik nokkurra auðgunarbrota árið 2009 frá meðaltali 2004 til 2008.

20

Auðgunarbrot Auðgunarbrot voru nokkuð fleiri árið 2009 en meðaltal áranna 2004 til 2008. Brotin voru 9.561 en meðaltalið er 6.766. Þetta jafngildir 41% fjölgun. Auðgunarbrotum hefur fjölgað en þau voru 8.029 árið 2008 en 6.177 árið 2007. Það sem skýrir þessa aukningu er fjölgun brota sem falla undir þjófnaði og innbrot.

Á árinu 2007 voru þjófnaðir 3.093 en á árinu 2009 voru þeir rúmlega 2.000 fleiri eða 5.114. Þegar litið er til innbrota má sjá sömu þróun. Þeim fjölgaði um rúmlega 1.000 brot á þremur árum. Innbrot voru 2.277 árið 2007 en 3.524 árið 2009 (tafla V6). Þjófnaðir og innbrot voru 90% allra auðgunarbrota árið 2009 og hefur hlutfall þeirra innan brotaflokksins aldrei verið hærra.

Öðrum brotum hefur ekki fjölgað jafn mikið. Fjársvik voru 408 en meðaltal þeirra brota er 385. Fjöldi þessara brota hefur verið sveiflukenndur síðustu ár og það sama má segja um gripdeild. Brot sem falla undir hylmingu voru 162, sem er svipaður fjöldi og árið á undan en fjöldi þessara brota jókst töluvert milli áranna 2006 og 2007. Rán voru 60 en árið á undan voru þau 43 og 42 árið 2007. Þessum brotum hefur því fjölgað töluvert. Tafla 4. Fjöldi auðgunarbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Þjófnaðir (244. gr.) 5.114 3.496,4

Innbrot (244. gr.) 3.524 2.477,2

Fjársvik (248. gr.) 408 384,8

Hylming (254. gr.) 162 118,2

Gripdeild (245. gr.) 122 94,8

Fjárdráttur (247. gr.) 93 84,2

Rán (252. gr.) 60 43,8

Auðgunarbrot, annað3 78 66,8

Samtals 9.561 6.766,2

3 Undir „auðgunarbrot, annað“ falla t.d. fjárkúgun, misneyting, skilasvik, ólögleg meðferð á fundnu fé og umboðssvik.


20

21

Þegar árið 2009 er borið saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 má sjá að brotum í öllum brotaflokkum sem falla undir auðgunarbrot hefur fjölgað (mynd 6). Þjófnuðum hefur fjölgað um 46%, innbrotum um 42%, hylmingu og ránum um 37% og gripdeild um 29%. Öðrum brotum hefur hlutfallslega fjölgað minna, eða frá 6% til 17% .

Fjölgunin sem varð á auðgunarbrotum skýrir að stórum hluta þá aukningu sem varð á fjölda hegningarlagabrota frá 2008 til 2009.

46,3

42,3

6,0

37,1

28,7

10,5

37,0

16,8

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Þjófnaðir

Innbrot

Fjársvik

Hylming

Gripdeild

Fjárdráttur

Rán

Auðgunarbrot, annað


Mynd 6. Hlutfallslegt frávik nokkurra auðgunarbrota árið 2009 frá meðaltali 2004 til 2008.

20

Auðgunarbrot Auðgunarbrot voru nokkuð fleiri árið 2009 en meðaltal áranna 2004 til 2008. Brotin voru 9.561 en meðaltalið er 6.766. Þetta jafngildir 41% fjölgun. Auðgunarbrotum hefur fjölgað en þau voru 8.029 árið 2008 en 6.177 árið 2007. Það sem skýrir þessa aukningu er fjölgun brota sem falla undir þjófnaði og innbrot.

Á árinu 2007 voru þjófnaðir 3.093 en á árinu 2009 voru þeir rúmlega 2.000 fleiri eða 5.114. Þegar litið er til innbrota má sjá sömu þróun. Þeim fjölgaði um rúmlega 1.000 brot á þremur árum. Innbrot voru 2.277 árið 2007 en 3.524 árið 2009 (tafla V6). Þjófnaðir og innbrot voru 90% allra auðgunarbrota árið 2009 og hefur hlutfall þeirra innan brotaflokksins aldrei verið hærra.

Öðrum brotum hefur ekki fjölgað jafn mikið. Fjársvik voru 408 en meðaltal þeirra brota er 385. Fjöldi þessara brota hefur verið sveiflukenndur síðustu ár og það sama má segja um gripdeild. Brot sem falla undir hylmingu voru 162, sem er svipaður fjöldi og árið á undan en fjöldi þessara brota jókst töluvert milli áranna 2006 og 2007. Rán voru 60 en árið á undan voru þau 43 og 42 árið 2007. Þessum brotum hefur því fjölgað töluvert. Tafla 4. Fjöldi auðgunarbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Þjófnaðir (244. gr.) 5.114 3.496,4

Innbrot (244. gr.) 3.524 2.477,2

Fjársvik (248. gr.) 408 384,8

Hylming (254. gr.) 162 118,2

Gripdeild (245. gr.) 122 94,8

Fjárdráttur (247. gr.) 93 84,2

Rán (252. gr.) 60 43,8

Auðgunarbrot, annað3 78 66,8

Samtals 9.561 6.766,2

3 Undir „auðgunarbrot, annað“ falla t.d. fjárkúgun, misneyting, skilasvik, ólögleg meðferð á fundnu fé og umboðssvik.


21

23

Mynd 7. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðalfjölda fíkniefnabrota 2004 til 2008.

-36,7

-9,8

-16,2

406,1

-44,4

-400,0 -300,0 -200,0 -100,0 0,0 100,0 200,0 300,0 400,0

Varsla, neysla

Innflutningur

Sala, dreifing

Framleiðsla

Ýmis fíkniefnabrot


22

Fíkniefnabrot Fíkniefnabrotum fækkaði frá 2008 til 2009. Brotin voru 1.327 á árinu 2009 en 1.590 árið 2008. Þegar fjöldi brota á árinu 2009 er borinn saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 má sjá að brotunum hefur fækkað um tæplega 480 eða 26%.

Brotum sem falla undir vörslu og neyslu fíkniefna fækkaði. Þessi brot voru tæplega 1.200 árið 2008 og tæplega 1.500 árið 2007. Nú voru þau 883 (tafla V7). Brot er varða innflutning voru 101 en að meðaltali voru þau 112 á árunum 2004-2008.

Skráð voru 167 brot vegna framleiðslu fíkniefna og hefur þessum brotum fjölgað verulega. Þau voru 49 á árinu 2008 og 31 á árinu 2007. Ef farið er lengra aftur í tímann má sjá að brotin hafa verið í kringum 30 á ári.

Brot vegna sölu og dreifingar voru 89 á árinu 2009 og hafa ekki verið færri síðustu 5 ár. Að meðaltali voru þau 106 á árunum 2004 til 2008 (tafla 5). Tafla 5. Fjöldi fíkniefnabrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Varsla, neysla (4. mgr. 2. gr. 65/744) 883 1.396,8

Innflutningur (4. mgr. 2. gr. 65/74) 101 112,0

Sala, dreifing (4. mgr. 3. gr. 65/74) 89 106,2

Framleiðsla (4. gr. 65/74) 167 33,0

Ýmis fíkniefnabrot 87 156,4

Samtals 1.327 1.804,4

Mynd 7 sýnir vel þær breytingar sem hafa orðið á

fíkniefnabrotum. Brot vegna framleiðslu fíkniefna á árinu 2009 voru 406% fleiri en að meðaltali á árunum 2004 til 2008. Hafa verður í huga að sú mikla fjölgun sem þarna kemur fram er að hluta til vegna þess að brotin hafa verið fá undanfarin ár. Í öðrum brotaflokkum fíkniefna hefur brotum fækkað. Brotum sem falla undir „ýmis fíkniefnabrot“ fækkaði um 44% og brotum vegna vörslu/neyslu um 37%. 4 Vísar til 4. mgr. 2. gr. laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974.


22

23

Mynd 7. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðalfjölda fíkniefnabrota 2004 til 2008.

-36,7

-9,8

-16,2

406,1

-44,4

-400,0 -300,0 -200,0 -100,0 0,0 100,0 200,0 300,0 400,0

Varsla, neysla

Innflutningur

Sala, dreifing

Framleiðsla

Ýmis fíkniefnabrot


22

Fíkniefnabrot Fíkniefnabrotum fækkaði frá 2008 til 2009. Brotin voru 1.327 á árinu 2009 en 1.590 árið 2008. Þegar fjöldi brota á árinu 2009 er borinn saman við meðaltal áranna 2004 til 2008 má sjá að brotunum hefur fækkað um tæplega 480 eða 26%.

Brotum sem falla undir vörslu og neyslu fíkniefna fækkaði. Þessi brot voru tæplega 1.200 árið 2008 og tæplega 1.500 árið 2007. Nú voru þau 883 (tafla V7). Brot er varða innflutning voru 101 en að meðaltali voru þau 112 á árunum 2004-2008.

Skráð voru 167 brot vegna framleiðslu fíkniefna og hefur þessum brotum fjölgað verulega. Þau voru 49 á árinu 2008 og 31 á árinu 2007. Ef farið er lengra aftur í tímann má sjá að brotin hafa verið í kringum 30 á ári.

Brot vegna sölu og dreifingar voru 89 á árinu 2009 og hafa ekki verið færri síðustu 5 ár. Að meðaltali voru þau 106 á árunum 2004 til 2008 (tafla 5). Tafla 5. Fjöldi fíkniefnabrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Varsla, neysla (4. mgr. 2. gr. 65/744) 883 1.396,8

Innflutningur (4. mgr. 2. gr. 65/74) 101 112,0

Sala, dreifing (4. mgr. 3. gr. 65/74) 89 106,2

Framleiðsla (4. gr. 65/74) 167 33,0

Ýmis fíkniefnabrot 87 156,4

Samtals 1.327 1.804,4

Mynd 7 sýnir vel þær breytingar sem hafa orðið á

fíkniefnabrotum. Brot vegna framleiðslu fíkniefna á árinu 2009 voru 406% fleiri en að meðaltali á árunum 2004 til 2008. Hafa verður í huga að sú mikla fjölgun sem þarna kemur fram er að hluta til vegna þess að brotin hafa verið fá undanfarin ár. Í öðrum brotaflokkum fíkniefna hefur brotum fækkað. Brotum sem falla undir „ýmis fíkniefnabrot“ fækkaði um 44% og brotum vegna vörslu/neyslu um 37%. 4 Vísar til 4. mgr. 2. gr. laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974.


23

25

Á mynd 8 má sjá samanburð á magni kannabis og amfetamíns sem lagt var hald á 1998 til 2009. Að jafnaði er lagt hald á meira magn af kannabisefnum en amfetamíni en á árinu 2009 minnkaði þessi munur verulega. Á myndinni koma vel fram þær sveiflur sem eru á magni haldlagðra fíkniefna en það var einungis á árinu 2007 sem lagt var hald á meira af amfetamíni en kannabis.

Mynd 8. Amfetamín og kannabisefni5 sem lagt var hald á 1998 til 2009.

Í töflu 7 má sjá fjölda haldlagninga eftir tegund efnis. Alls voru haldlagningar 2.788 á árinu 2009 en 3.439 á árinu á undan. Þegar litið er til baka kemur í ljós að haldlagningar voru á bilinu 2.000 til 2.500 á árunum 2004 til 2005 en fjölgaði upp í 5.000 á árinu 2006. Þeim hefur fækkað síðan.

Oftast var lagt hald á kannabisplöntur, eða í 652 skipti, á amfetamín í 625 skipti og maríhúana í 628 skipti. Haldlagningar á e-töflum voru óvenjufáar miðað við fyrri ár þó að magn slíkra fíkniefna hafi verið umtalsvert og það sama má segja um hass. Lagt hefur verið hald á kókaín í kringum 300 til 400 sinnum á ári á

5 Undir kannabisefni falla hass, fræ, maríhúana, tóbaksblandað hass, kannabislauf og kannabisstönglar.

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Kannabis 14.963 42.376 31.859 48.232 63.058 72.267 43.121 40.443 72.204 17.801 245.714 112.964

Amfetamín 1.875 5.078 10.268 1.019 7.161 2.945 15.783 8.932 46.828 32.458 10.741 80.069

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

Grö

mm

24

Í töflu 6 sést sundurliðun á magni fíkniefna sem lögregla og tollgæsla hafa lagt hald á á árunum 2004-2009. Töluverðar sveiflur koma fram í magni efna sem rekja má til mála sem voru umfangsmikil og/eða þar sem gerðar voru tilraunir til að smygla miklu magni fíkniefna til landsins.

Lagt var hald á tæplega 26 kg af hassi á árinu 2009, sem er miklu minna magn en árið á undan þegar lagt var hald á 233 kg. Á árunum þar á undan var lagt hald á 8 til 37 kg af hassi.

Á árinu 2009 var lagt hald á 11.713 hassplöntur og yfir 80 kg af amfetamíni, sem er met. Þá var lagt hald á tæplega 55 kg af maríhúana sem er töluvert meira magn en fyrri ár.

Lagt var hald á rúmlega 5 kg af kókaíni og rúmlega 10.000 e-töflur. Tafla 6. Fíkniefni sem lögregla og tollgæsla lagði hald á árið 2004 til 2009.

2009 2008 2007 2006 2005 2004

Hass (g) 25.918,2 233.439,7 8.711,0 31.603,4 20.772,2 36.944,8

Fræ (g) 0,0 0,3 0,0 7,0 123,7 63,0

Fræ (stk.) 0,0 30,0 0,0 0,0 15,9 428,0

Plöntur (stk.) 11.713,0 893,0 1.141 1.209 892 1.195

Plöntur (g) 10.836,8 3.429,7 6.066,1 40,8 3.205,3 --

Maríhúana (g) 54.967,6 6.623,8 3.514,6 4.322,8 4.831,7 2.373,1

Tóbaksblandað hass (g) 163,2 358,2 443,8 447,1 405,8 303,2

Kannabislauf (g) 31.497,1 4.382,3 4.810,3 28.257,1 11.138,9 1.755,7

Kannabisstönglar (g) 417,4 910,1 321,5 7.566,5 3.171,1 1.681,5

Amfetamín (g) 80.068,7 10.741,3 32.458,0 46.828,4 8.931,9 15.783,0

Amfetamín (stk.) 0,0 8,0 35,0 181,3 986,3 75,0

Amfetamín (ml) 0,0 402,0 47,0 7,4 2,5 105,4

Methamfetamín (g) 1,7 0,0 11,0 0,9 3.987,2 303,1

Methamfetamín (stk.) 5.995 -- -- -- -- --

Kókaín (g) 5.391,1 7.720,7 6.468,9 12.840,4 1.138,8 6.160,0

Kókaín (ml) 0,0 0,0 1.845,0 0,9 -- --

E-töflur (g) 4,8 117,2 14.083,3 83,5 136,2 22,0

E-töflur (stk.) 10.221,0 3.885,0 26.075,5 2.200,5 1.518,5 7.532,4

Heróín (g) 0,1 0,0 12,2 5,6 0,0 0,1

LSD (stk.) 6,0 407,0 1.701,0 129,0 4.346,0 2.032,0

LSD (ml) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0


24

25

Á mynd 8 má sjá samanburð á magni kannabis og amfetamíns sem lagt var hald á 1998 til 2009. Að jafnaði er lagt hald á meira magn af kannabisefnum en amfetamíni en á árinu 2009 minnkaði þessi munur verulega. Á myndinni koma vel fram þær sveiflur sem eru á magni haldlagðra fíkniefna en það var einungis á árinu 2007 sem lagt var hald á meira af amfetamíni en kannabis.

Mynd 8. Amfetamín og kannabisefni5 sem lagt var hald á 1998 til 2009.

Í töflu 7 má sjá fjölda haldlagninga eftir tegund efnis. Alls voru haldlagningar 2.788 á árinu 2009 en 3.439 á árinu á undan. Þegar litið er til baka kemur í ljós að haldlagningar voru á bilinu 2.000 til 2.500 á árunum 2004 til 2005 en fjölgaði upp í 5.000 á árinu 2006. Þeim hefur fækkað síðan.

Oftast var lagt hald á kannabisplöntur, eða í 652 skipti, á amfetamín í 625 skipti og maríhúana í 628 skipti. Haldlagningar á e-töflum voru óvenjufáar miðað við fyrri ár þó að magn slíkra fíkniefna hafi verið umtalsvert og það sama má segja um hass. Lagt hefur verið hald á kókaín í kringum 300 til 400 sinnum á ári á

5 Undir kannabisefni falla hass, fræ, maríhúana, tóbaksblandað hass, kannabislauf og kannabisstönglar.

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Kannabis 14.963 42.376 31.859 48.232 63.058 72.267 43.121 40.443 72.204 17.801 245.714 112.964

Amfetamín 1.875 5.078 10.268 1.019 7.161 2.945 15.783 8.932 46.828 32.458 10.741 80.069

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

Grö

mm

24

Í töflu 6 sést sundurliðun á magni fíkniefna sem lögregla og tollgæsla hafa lagt hald á á árunum 2004-2009. Töluverðar sveiflur koma fram í magni efna sem rekja má til mála sem voru umfangsmikil og/eða þar sem gerðar voru tilraunir til að smygla miklu magni fíkniefna til landsins.

Lagt var hald á tæplega 26 kg af hassi á árinu 2009, sem er miklu minna magn en árið á undan þegar lagt var hald á 233 kg. Á árunum þar á undan var lagt hald á 8 til 37 kg af hassi.

Á árinu 2009 var lagt hald á 11.713 hassplöntur og yfir 80 kg af amfetamíni, sem er met. Þá var lagt hald á tæplega 55 kg af maríhúana sem er töluvert meira magn en fyrri ár.

Lagt var hald á rúmlega 5 kg af kókaíni og rúmlega 10.000 e-töflur. Tafla 6. Fíkniefni sem lögregla og tollgæsla lagði hald á árið 2004 til 2009.

2009 2008 2007 2006 2005 2004

Hass (g) 25.918,2 233.439,7 8.711,0 31.603,4 20.772,2 36.944,8

Fræ (g) 0,0 0,3 0,0 7,0 123,7 63,0

Fræ (stk.) 0,0 30,0 0,0 0,0 15,9 428,0

Plöntur (stk.) 11.713,0 893,0 1.141 1.209 892 1.195

Plöntur (g) 10.836,8 3.429,7 6.066,1 40,8 3.205,3 --

Maríhúana (g) 54.967,6 6.623,8 3.514,6 4.322,8 4.831,7 2.373,1

Tóbaksblandað hass (g) 163,2 358,2 443,8 447,1 405,8 303,2

Kannabislauf (g) 31.497,1 4.382,3 4.810,3 28.257,1 11.138,9 1.755,7

Kannabisstönglar (g) 417,4 910,1 321,5 7.566,5 3.171,1 1.681,5

Amfetamín (g) 80.068,7 10.741,3 32.458,0 46.828,4 8.931,9 15.783,0

Amfetamín (stk.) 0,0 8,0 35,0 181,3 986,3 75,0

Amfetamín (ml) 0,0 402,0 47,0 7,4 2,5 105,4

Methamfetamín (g) 1,7 0,0 11,0 0,9 3.987,2 303,1

Methamfetamín (stk.) 5.995 -- -- -- -- --

Kókaín (g) 5.391,1 7.720,7 6.468,9 12.840,4 1.138,8 6.160,0

Kókaín (ml) 0,0 0,0 1.845,0 0,9 -- --

E-töflur (g) 4,8 117,2 14.083,3 83,5 136,2 22,0

E-töflur (stk.) 10.221,0 3.885,0 26.075,5 2.200,5 1.518,5 7.532,4

Heróín (g) 0,1 0,0 12,2 5,6 0,0 0,1

LSD (stk.) 6,0 407,0 1.701,0 129,0 4.346,0 2.032,0

LSD (ml) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0


25

27

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2009200820072006200520042003200220012000

Fjöld

i hald

lagnin

ga

Amfetamín

E-töflur

Hass

Kókaín

Maríhúana

Tóbaksblandað hass

Mynd 9. Fjöldi haldlagninga eftir tegundum efna samkvæmt málaskrá 2000-2009.

Mynd 10. Meðalmagn efna sem lagt var hald á í hvert sinn 2000-2009, greint eftir tegund.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Hass (g) 100,9 143,3 158,6 108,6 71,2 31,3 33,0 11,7 375,3 140,9

Amfetamín (g) 60,8 5,2 28,1 7,6 22,9 12,2 27,1 23,1 11,5 128,1

Kókaín (g) 21,5 10,3 35,3 15,9 64,8 11,3 38,9 16,0 21,0 16,7

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Grö

mm

26

síðustu árum. Fara þarf aftur til ársins 2005 til að sjá færri haldlagningar en þá voru þær 100 (mynd 9).

Tafla 7. Fjöldi haldlagninga hjá lögreglu og tollgæslu árin 2004-2009, greint eftir tegund efna.

2009 2008 2007 2006 2005 2004

Amfetamín 625 931 1.408 1.729 735 690

E-töflur 34 134 223 142 95 98

Hass 184 622 746 957 663 519

Heróín 1 0 4 2 0 1

Kannabisfræ 0 4 0 17 18 26

Kannabislauf 106 58 60 141 23 19

Kannabisplöntur 652 222 295 781 32 29

Kannabisstönglar 13 17 9 19 15 7

Kókaín 322 368 405 330 100 95

LSD 2 15 53 22 27 2

Maríhúana 628 667 458 389 292 203

Tóbaksblandað hass 221 401 504 583 484 378

Á mynd 10 sést meðalmagn efna sem lagt var hald á í hvert sinn

á árunum 2000 til 2009. Þetta þýðir að þrátt fyrir að sjaldnar hafi verið lagt hald á amfetamín á árinu 2009 en hin árin var lagt hald á meira magn í hvert skipti.


26

27

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2009200820072006200520042003200220012000

Fjöld

i hald

lagnin

ga

Amfetamín

E-töflur

Hass

Kókaín

Maríhúana

Tóbaksblandað hass

Mynd 9. Fjöldi haldlagninga eftir tegundum efna samkvæmt málaskrá 2000-2009.

Mynd 10. Meðalmagn efna sem lagt var hald á í hvert sinn 2000-2009, greint eftir tegund.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Hass (g) 100,9 143,3 158,6 108,6 71,2 31,3 33,0 11,7 375,3 140,9

Amfetamín (g) 60,8 5,2 28,1 7,6 22,9 12,2 27,1 23,1 11,5 128,1

Kókaín (g) 21,5 10,3 35,3 15,9 64,8 11,3 38,9 16,0 21,0 16,7

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Grö

mm

26

síðustu árum. Fara þarf aftur til ársins 2005 til að sjá færri haldlagningar en þá voru þær 100 (mynd 9).

Tafla 7. Fjöldi haldlagninga hjá lögreglu og tollgæslu árin 2004-2009, greint eftir tegund efna.

2009 2008 2007 2006 2005 2004

Amfetamín 625 931 1.408 1.729 735 690

E-töflur 34 134 223 142 95 98

Hass 184 622 746 957 663 519

Heróín 1 0 4 2 0 1

Kannabisfræ 0 4 0 17 18 26

Kannabislauf 106 58 60 141 23 19

Kannabisplöntur 652 222 295 781 32 29

Kannabisstönglar 13 17 9 19 15 7

Kókaín 322 368 405 330 100 95

LSD 2 15 53 22 27 2

Maríhúana 628 667 458 389 292 203

Tóbaksblandað hass 221 401 504 583 484 378

Á mynd 10 sést meðalmagn efna sem lagt var hald á í hvert sinn

á árunum 2000 til 2009. Þetta þýðir að þrátt fyrir að sjaldnar hafi verið lagt hald á amfetamín á árinu 2009 en hin árin var lagt hald á meira magn í hvert skipti.


27

29

Tafla 8. Fjöldi umferðarlagabrota6 árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Afstunga – aðili að umferðaróhappi nemur ekki staðar (10. gr. 50/87) 802 1.013,0

Akstur gegn rauðu ljósi (5. gr. 50/87) 453 1.090,4

Akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna7 (45. gr. a. 50/87 ) 999 (ekki reiknað)

Bílbelti ekki notað (71. gr. 50/87) 738 1.712,2

Of hraður akstur (37. gr. 50/87) 43.013 30.834,2

Stöðvunarskylda ekki virt (5. gr. 50/87) 94 475,0

Vanrækt að færa ökutæki til aðalskoðunar (67. gr. 50/87) 145 1.884,2

Ökumaður notar farsíma án handfrjáls búnaðar (47. gr. 50/87) 336 1.006,4 Ökuskírteini ekki meðferðis (48. gr. 50/87) 982 1.982,2

Ölvun við akstur (45. gr. 50/87) 1.450 1.971,4

Önnur umferðarlagabrot 6.325 11.241,8

Samtals 55.337 53.584,6

6 Um er að ræða umferðarlagabrot að frátöldum umferðaróhöppum og eru tölur því aðrar en í tölfræðiskýrslum 2003-2004. 7 Nýtt ákvæði laga nr. 66/2006 (45. gr. a) og því féllu engin brot þar undir árin 2004-2005.

28

Umferðarlagabrot Umferðarlagabrot hlaupa á tugum þúsunda. Á árinu 2009 voru þau 55.337. Þau voru rétt um 1.000 færri það ár en árið áður. Þrátt fyrir fækkun frá 2008 til 2009 hefur umferðarlagabrotum fjölgað um tæplega 12.000 brot frá árinu 2005 en þá voru þau 43.488. Þessi aukning jafngildir að meðaltali 1.000 fleiri brotum á mánuði allt árið 2009 en árið 2005 (tafla V8).

Hraðakstursbrot voru langstærsti hluti brotanna, eða 43.013, og þeim fjölgaði um næstum 4.000 brot frá árinu áður. Þessi brot eru nú 78% allra umferðarlagabrota og hefur hlutfall þeirra farið hækkandi.

Þegar litið er til annarra brota í umferðinni má sjá að í flestum tilvikum fækkaði brotum þegar fjöldi þeirra er borinn saman við meðaltal áranna 2004 til 2008. Skráð voru 453 brot vegna aksturs gegn rauðu ljósi á árinu 2009 en meðaltalið er 1.090 brot. Þessum brotum hefur fækkað allt frá árinu 2004. Svipuð þróun var á brotum er varða notkun bílbelta en meðalfjöldi þeirra er 1.712 en nú voru þau 738.

Brot er varða akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna falla undir ákvæði umferðarlaga (45. gr. a) sem tók gildi um mitt ár 2006. Samanlagður fjöldi þessara brota frá upphafi er 2.868 og þar af voru 999 brot á árinu 2009. Brotum vegna ölvunar við akstur fækkaði frá 2008 til 2009. Þau voru 1.450 árið 2009 en 1.920 árið 2008. Að meðaltali voru þau 1.971 á árunum 2004 til 2008. Báðar þessar tegundir brota uppgötvast yfirleitt við eftirlit lögreglu.

Glöggt má sjá að þeim brotum sem uppgötvast við eftirlit lögreglu hefur fækkað stórlega á síðustu árum. Má nefna brotaflokka eins og bílbelti ekki notað, stöðvunarskylda ekki virt, vanrækt að færa ökutæki til aðalskoðunar, notkun handfrjáls búnaðar við akstur og ökuskírteini ekki meðferðis.

Ef hraðakstursbrot eru tekin til hliðar og öll önnur umferðarlagabrot talin kemur í ljós að þeim hefur fækkað. Þau voru 12.324 árið 2009 en 23.357 árið 2006.


28

29

Tafla 8. Fjöldi umferðarlagabrota6 árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Afstunga – aðili að umferðaróhappi nemur ekki staðar (10. gr. 50/87) 802 1.013,0

Akstur gegn rauðu ljósi (5. gr. 50/87) 453 1.090,4

Akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna7 (45. gr. a. 50/87 ) 999 (ekki reiknað)

Bílbelti ekki notað (71. gr. 50/87) 738 1.712,2

Of hraður akstur (37. gr. 50/87) 43.013 30.834,2

Stöðvunarskylda ekki virt (5. gr. 50/87) 94 475,0

Vanrækt að færa ökutæki til aðalskoðunar (67. gr. 50/87) 145 1.884,2

Ökumaður notar farsíma án handfrjáls búnaðar (47. gr. 50/87) 336 1.006,4 Ökuskírteini ekki meðferðis (48. gr. 50/87) 982 1.982,2

Ölvun við akstur (45. gr. 50/87) 1.450 1.971,4

Önnur umferðarlagabrot 6.325 11.241,8

Samtals 55.337 53.584,6

6 Um er að ræða umferðarlagabrot að frátöldum umferðaróhöppum og eru tölur því aðrar en í tölfræðiskýrslum 2003-2004. 7 Nýtt ákvæði laga nr. 66/2006 (45. gr. a) og því féllu engin brot þar undir árin 2004-2005.

28

Umferðarlagabrot Umferðarlagabrot hlaupa á tugum þúsunda. Á árinu 2009 voru þau 55.337. Þau voru rétt um 1.000 færri það ár en árið áður. Þrátt fyrir fækkun frá 2008 til 2009 hefur umferðarlagabrotum fjölgað um tæplega 12.000 brot frá árinu 2005 en þá voru þau 43.488. Þessi aukning jafngildir að meðaltali 1.000 fleiri brotum á mánuði allt árið 2009 en árið 2005 (tafla V8).

Hraðakstursbrot voru langstærsti hluti brotanna, eða 43.013, og þeim fjölgaði um næstum 4.000 brot frá árinu áður. Þessi brot eru nú 78% allra umferðarlagabrota og hefur hlutfall þeirra farið hækkandi.

Þegar litið er til annarra brota í umferðinni má sjá að í flestum tilvikum fækkaði brotum þegar fjöldi þeirra er borinn saman við meðaltal áranna 2004 til 2008. Skráð voru 453 brot vegna aksturs gegn rauðu ljósi á árinu 2009 en meðaltalið er 1.090 brot. Þessum brotum hefur fækkað allt frá árinu 2004. Svipuð þróun var á brotum er varða notkun bílbelta en meðalfjöldi þeirra er 1.712 en nú voru þau 738.

Brot er varða akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna falla undir ákvæði umferðarlaga (45. gr. a) sem tók gildi um mitt ár 2006. Samanlagður fjöldi þessara brota frá upphafi er 2.868 og þar af voru 999 brot á árinu 2009. Brotum vegna ölvunar við akstur fækkaði frá 2008 til 2009. Þau voru 1.450 árið 2009 en 1.920 árið 2008. Að meðaltali voru þau 1.971 á árunum 2004 til 2008. Báðar þessar tegundir brota uppgötvast yfirleitt við eftirlit lögreglu.

Glöggt má sjá að þeim brotum sem uppgötvast við eftirlit lögreglu hefur fækkað stórlega á síðustu árum. Má nefna brotaflokka eins og bílbelti ekki notað, stöðvunarskylda ekki virt, vanrækt að færa ökutæki til aðalskoðunar, notkun handfrjáls búnaðar við akstur og ökuskírteini ekki meðferðis.

Ef hraðakstursbrot eru tekin til hliðar og öll önnur umferðarlagabrot talin kemur í ljós að þeim hefur fækkað. Þau voru 12.324 árið 2009 en 23.357 árið 2006.


29

31

Eignaspjöll Í töflu 9 má sjá fjölda eignaspjalla en þau voru 3.076 árið 2009, það er 3% færri brot en að meðaltali. Þessum brotum hefur farið fækkandi frá árinu 2006.

Flest eignaspjöll, eða 2.993 tilvik, voru minniháttar en þeim hefur fækkað. Meiriháttar eignaspjöll voru 83 en þeim brotum fjölgaði á árinu. Þau voru 54 árið 2005 en 83 árið 2009 (tafla V9). Tafla 9. Fjöldi eignaspjalla árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Eignaspjöll, minniháttar (1. mgr. 257.gr.) 2.993 3.114,8

Eignaspjöll, meiriháttar (2. mgr. 257. gr.) 83 69,8

Samtals 3.076 3.184,6

Flest eignaspjöll falla undir flokkinn „annað“, eða 57%. Í 37%

tilvika voru eignaspjöllin rúðubrot og 5% veggjakrot. Meiriháttar eignaspjöll voru 3% allra brota. Þetta er svipuð skipting og árið áður.

Mynd 12. Skipting eignaspjalla árið 2009.

Meiriháttar eignaspjöll

3%

Rúðubrot 37%

Veggjakort 5%

Önnur eignaspjöll

55%

30

-58,5

-56,9

39,5

-80,2

-26,4

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Akstur gegn rauðu ljósi

Bílbelti ekki notað

Of hraður akstur

Stöðvunarskylda ekki virt

Ölvun við akstur


Mynd 11. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali nokkurra umferðarlagabrota 2004 til 2008.

Á mynd 11 má sjá fjölda umferðarlagabrota á árinu 2009 borinn

saman við meðaltalsfjölda brota á árunum 2004 til 2008. Þar kemur fram sú breyting sem orðið hefur á brotamynstri. Hraðaksturs-brotum fjölgaði um tæp 40% en öðrum brotum fækkaði. Brotum vegna stöðvunarskyldu hefur fækkað um 80% og akstri gegn rauðu ljósi um tæp 59%. Brotum á notkun bílbelta hefur fækkað um 57% og ölvunarakstursbrotum um 26%.


30

31

Eignaspjöll Í töflu 9 má sjá fjölda eignaspjalla en þau voru 3.076 árið 2009, það er 3% færri brot en að meðaltali. Þessum brotum hefur farið fækkandi frá árinu 2006.

Flest eignaspjöll, eða 2.993 tilvik, voru minniháttar en þeim hefur fækkað. Meiriháttar eignaspjöll voru 83 en þeim brotum fjölgaði á árinu. Þau voru 54 árið 2005 en 83 árið 2009 (tafla V9). Tafla 9. Fjöldi eignaspjalla árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Eignaspjöll, minniháttar (1. mgr. 257.gr.) 2.993 3.114,8

Eignaspjöll, meiriháttar (2. mgr. 257. gr.) 83 69,8

Samtals 3.076 3.184,6

Flest eignaspjöll falla undir flokkinn „annað“, eða 57%. Í 37%

tilvika voru eignaspjöllin rúðubrot og 5% veggjakrot. Meiriháttar eignaspjöll voru 3% allra brota. Þetta er svipuð skipting og árið áður.

Mynd 12. Skipting eignaspjalla árið 2009.

Meiriháttar eignaspjöll

3%

Rúðubrot 37%

Veggjakort 5%

Önnur eignaspjöll

55%

30

-58,5

-56,9

39,5

-80,2

-26,4

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Akstur gegn rauðu ljósi

Bílbelti ekki notað

Of hraður akstur

Stöðvunarskylda ekki virt

Ölvun við akstur


Mynd 11. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali nokkurra umferðarlagabrota 2004 til 2008.

Á mynd 11 má sjá fjölda umferðarlagabrota á árinu 2009 borinn

saman við meðaltalsfjölda brota á árunum 2004 til 2008. Þar kemur fram sú breyting sem orðið hefur á brotamynstri. Hraðaksturs-brotum fjölgaði um tæp 40% en öðrum brotum fækkaði. Brotum vegna stöðvunarskyldu hefur fækkað um 80% og akstri gegn rauðu ljósi um tæp 59%. Brotum á notkun bílbelta hefur fækkað um 57% og ölvunarakstursbrotum um 26%.


31

33

Brot gegn friðhelgi einkalífs Brot sem falla undir friðhelgi einkalífs voru 515. Flest þeirra má rekja til húsbrota og hótana. Skráð voru 237 tilvik um húsbrot, sem er nokkuð svipaður fjöldi og hefur verið að meðaltali síðustu ár. Hótunum hefur hins vegar fækkað og voru 224 brot skráð á árinu en meðaltalið er 353 (tafla V11).

Ef litið er til ársins 2007 voru brot gegn friðhelgi einkalífs 575 en á árunum 2004-2006 fór fjöldi þeirra yfir 700. Tafla 11. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Húsbrot (231. gr.) 237 243,4

Ofsóknir (232. gr.) 7 13,6

Hótanir (233. gr.)8 224 353,2

Ærumeiðingar (234. gr.) 34 32,8

Brot gegn nálgunarbanni (232. gr.) 3 5,0

Brot gegn friðhelgi, ýmislegt 10 25,0

Samtals 515 673,0

Þegar fjöldi brota á árinu 2009 er borinn saman við meðaltal á

árunum 2004 til 2008 má sjá að einungis brotum sem falla undir ærumeiðingar fjölgaði, eða um tæp 4%. Brotum sem falla undir ofsóknir fækkaði um tæp 49% og hótunum um 37%. Húsbrotum fækkaði um tæp 3%.

8 Brotaflokkurinn „ráðist á mann vegna þjóðernis, litarháttar o.s.frv.“ (233. gr. a.) fellur hér undir þennan lið, ólíkt Afbrotatölfræði 2006.

32

Nytjastuldur Brot er varða nytjastuld voru 489. Flest þeirra má rekja til notkunar á bifreið án heimildar eiganda, en þau brot voru 475. Þessum brotum hefur fjölgað en þau hafa yfirleitt verið fleiri en 400 nema á árunum 2008 og 2005 (tafla V10).

Önnur brot í þessum flokki eru tiltölulega fá, eða 20 brot að meðaltali á ári. Árið 2009 voru þau 14. Tafla 10. Fjöldi nytjastulda árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009 Meðaltal 2004 til 2008

Nytjastuldur vélknúinna farartækja (1. mgr. 259. gr.) 475 406,4 Nytjastuldur, annað (2. mgr. 259. gr.) 14 20,2

Samtals 489 426,6

Flestir nytjastuldir bifreiða voru á bílastæðum, eða 64%. Um 17%

var stolið við heimili og 13% við fyrirtæki, stofnanir eða verslanir. Í 5% tilvika var vettvangur annar.

Akbraut/bifreiðastæði

64%

Heimili/einkalóð 17%

Fyrirtæki/stofnanir/verslun

13%

Annað 5%

Mynd 13. Vettvangur nytjastuldar á vélknúnum ökutækjum árið 2009.


32

33

Brot gegn friðhelgi einkalífs Brot sem falla undir friðhelgi einkalífs voru 515. Flest þeirra má rekja til húsbrota og hótana. Skráð voru 237 tilvik um húsbrot, sem er nokkuð svipaður fjöldi og hefur verið að meðaltali síðustu ár. Hótunum hefur hins vegar fækkað og voru 224 brot skráð á árinu en meðaltalið er 353 (tafla V11).

Ef litið er til ársins 2007 voru brot gegn friðhelgi einkalífs 575 en á árunum 2004-2006 fór fjöldi þeirra yfir 700. Tafla 11. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Húsbrot (231. gr.) 237 243,4

Ofsóknir (232. gr.) 7 13,6

Hótanir (233. gr.)8 224 353,2

Ærumeiðingar (234. gr.) 34 32,8

Brot gegn nálgunarbanni (232. gr.) 3 5,0

Brot gegn friðhelgi, ýmislegt 10 25,0

Samtals 515 673,0

Þegar fjöldi brota á árinu 2009 er borinn saman við meðaltal á

árunum 2004 til 2008 má sjá að einungis brotum sem falla undir ærumeiðingar fjölgaði, eða um tæp 4%. Brotum sem falla undir ofsóknir fækkaði um tæp 49% og hótunum um 37%. Húsbrotum fækkaði um tæp 3%.

8 Brotaflokkurinn „ráðist á mann vegna þjóðernis, litarháttar o.s.frv.“ (233. gr. a.) fellur hér undir þennan lið, ólíkt Afbrotatölfræði 2006.

32

Nytjastuldur Brot er varða nytjastuld voru 489. Flest þeirra má rekja til notkunar á bifreið án heimildar eiganda, en þau brot voru 475. Þessum brotum hefur fjölgað en þau hafa yfirleitt verið fleiri en 400 nema á árunum 2008 og 2005 (tafla V10).

Önnur brot í þessum flokki eru tiltölulega fá, eða 20 brot að meðaltali á ári. Árið 2009 voru þau 14. Tafla 10. Fjöldi nytjastulda árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. 2009 Meðaltal 2004 til 2008

Nytjastuldur vélknúinna farartækja (1. mgr. 259. gr.) 475 406,4 Nytjastuldur, annað (2. mgr. 259. gr.) 14 20,2

Samtals 489 426,6

Flestir nytjastuldir bifreiða voru á bílastæðum, eða 64%. Um 17%

var stolið við heimili og 13% við fyrirtæki, stofnanir eða verslanir. Í 5% tilvika var vettvangur annar.

Akbraut/bifreiðastæði

64%

Heimili/einkalóð 17%

Fyrirtæki/stofnanir/verslun

13%

Annað 5%

Mynd 13. Vettvangur nytjastuldar á vélknúnum ökutækjum árið 2009.


33

35

Skjalafals Í töflu 12 sjást brot sem falla undir ýmsa flokka skjalafals en þessi brot voru 290 á árinu 2009. Það eru heldur færri brot en að meðaltali á árunum 2004 til 2008.

Flest brotin falla undir fölsun skjala, eða 112. Á árinu 2008 voru þau 106 en fæst á árinu 2007, eða 63 brot (tafla V12). Skráð voru 5 tilvik um fölsun tékka, sem er fækkun frá fyrri árum þegar þau voru um 16. Fölsuðum greiðslukortum fækkaði einnig en þau brot voru 16, sem er 40% fækkun miðað við meðaltal á árunum 2004 til 2008. Tafla 12. Fjöldi skjalafalsbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Fölsun, peningafals (150.–152. gr.) 6 14,0 Fölsuðum peningum komið í umferð (153. gr.) 7 19,2 Fölsun á annars konar gjaldmiðli en peningum (154. gr.) 10 5,6

Fölsun, tékkar (155. gr.) 5 15,6

Fölsun, greiðslukort (155. gr.) 16 26,8

Fölsun, víxlar (155. gr.) 2 5,2

Fölsun, skuldabréf (155. gr.) 6 19,2

Fölsun, lyfseðlar (155. gr.) 16 30,0

Fölsun, skjalafals (155. gr.) 112 100,0

Fölsun, annað (155. gr.) 0 2,6

Skjöl, misnotkun skjala (157. gr.) 84 59,4 Skjalafals, rangfærsla skjala til að blekkja með því í lögskiptum9 (158. gr.) 7 4,2 Skjöl, röng notkun stimpils eða merkis (159. gr.) 14 8,4

Skjöl, önnur gagnabrot 5 3,4

Samtals 290 313,6

Þegar borinn er saman fjöldi brota árið 2009 og meðaltal þeirra

árin 2004 til 2008 má sjá að brotum í flestum flokkum hefur fækkað nema „fölsun – skjalafals“. Þeim brotum fjölgaði um 12%. Peningafalsbrotum fækkaði um 57%, tékkafalsi um 68% og fölsun skuldabréfa um 69%.

9 „Rangfærsla sönnunargagna er varða mörk fasteignaréttinda“ fellur hér undir.

34

Mynd 14. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn friðhelgi

einkalífs 2004 til 2008.

-2,6

-48,5

-36,6

3,7

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Húsbrot

Ofsóknir, áminningar

Hótanir

Ærumeiðingar



34

35

Skjalafals Í töflu 12 sjást brot sem falla undir ýmsa flokka skjalafals en þessi brot voru 290 á árinu 2009. Það eru heldur færri brot en að meðaltali á árunum 2004 til 2008.

Flest brotin falla undir fölsun skjala, eða 112. Á árinu 2008 voru þau 106 en fæst á árinu 2007, eða 63 brot (tafla V12). Skráð voru 5 tilvik um fölsun tékka, sem er fækkun frá fyrri árum þegar þau voru um 16. Fölsuðum greiðslukortum fækkaði einnig en þau brot voru 16, sem er 40% fækkun miðað við meðaltal á árunum 2004 til 2008. Tafla 12. Fjöldi skjalafalsbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Fölsun, peningafals (150.–152. gr.) 6 14,0 Fölsuðum peningum komið í umferð (153. gr.) 7 19,2 Fölsun á annars konar gjaldmiðli en peningum (154. gr.) 10 5,6

Fölsun, tékkar (155. gr.) 5 15,6

Fölsun, greiðslukort (155. gr.) 16 26,8

Fölsun, víxlar (155. gr.) 2 5,2

Fölsun, skuldabréf (155. gr.) 6 19,2

Fölsun, lyfseðlar (155. gr.) 16 30,0

Fölsun, skjalafals (155. gr.) 112 100,0

Fölsun, annað (155. gr.) 0 2,6

Skjöl, misnotkun skjala (157. gr.) 84 59,4 Skjalafals, rangfærsla skjala til að blekkja með því í lögskiptum9 (158. gr.) 7 4,2 Skjöl, röng notkun stimpils eða merkis (159. gr.) 14 8,4

Skjöl, önnur gagnabrot 5 3,4

Samtals 290 313,6

Þegar borinn er saman fjöldi brota árið 2009 og meðaltal þeirra

árin 2004 til 2008 má sjá að brotum í flestum flokkum hefur fækkað nema „fölsun – skjalafals“. Þeim brotum fjölgaði um 12%. Peningafalsbrotum fækkaði um 57%, tékkafalsi um 68% og fölsun skuldabréfa um 69%.

9 „Rangfærsla sönnunargagna er varða mörk fasteignaréttinda“ fellur hér undir.

34

Mynd 14. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn friðhelgi

einkalífs 2004 til 2008.

-2,6

-48,5

-36,6

3,7

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Húsbrot

Ofsóknir, áminningar

Hótanir

Ærumeiðingar



35

37

Brot gegn áfengislögum Skráð voru 603 áfengislagabrot á árinu 2009. Þessum brotum hefur fækkað verulega á síðustu árum en meðaltal þeirra á árunum 2004 til 2008 er 1.423 brot. Flest voru þau vegna ölvunar á almannafæri, eða 497, en það er þó 60% fækkun frá meðalatali á fyrrgreindu tímabili. Á árinu 2008 voru þau 790 en á árunum þar á undan voru þau yfir 1.000.

Í 18 tilvikum var áfengi veitt yngri en 20 ára og 29 brot voru skráð vegna brota á reglum um áfengisauglýsingar. Fjöldi þeirra brota hefur verið breytilegur eftir árum (tafla V13). Tafla 13. Fjöldi brota gegn áfengislögum árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun) (6. gr. 75/98) 12 11,4

Ólögleg sala áfengis (10. gr. 75/98) 11 12,4

Áfengi veitt yngri en 20 ára (1. mgr. 18. gr. 75/98) 18 26,2 Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað (2. mgr. 18. gr. 75/98) 0 38,2 Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi (3. mgr. 19. gr. 75/98) 9 6,0

Brot á reglum um áfengisauglýsingar (20. gr. 75/98) 29 25,0

Ölvun á almannafæri (21. gr. 75/98) 497 1.254,0 Varsla á áfengi sem látið hefur verið af hendi andstætt ákvæðum áfengislaga (19. gr. 75/98) 10 26,2

Áfengislög, ýmislegt 17 23,8

Samtals 603 1.423,2

Á mynd 16 má sjá fjölda nokkurra áfengislagabrota á árinu 2009 í

samanburði við meðaltal brotanna á árunum 2004 til 2008. Þar kemur fram að brot vegna burðar á áfengi inn á veitingastað í óleyfi fjölgaði um 50% en hafa verður í huga að þessi brot eru fá og því munar hlutfallslega mikið um allar breytingar. Brotum á reglum um áfengisauglýsingar fjölgaði um 16% og ólöglegum tilbúningi áfengis um 5%. Öðrum brotum fækkaði en þó mismikið.

36

-57,1

-67,9

-40,3

-68,8

-46,7

12,0

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Fölsun, peningafals

Fölsun, tékkar

Fölsun, greiðslukort

Fölsun, skuldabréf

Fölsun, lyfseðlar

Fölsun, skjalafals (155 gr.)


Mynd 15. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali skjalafalsbrota 2004

til 2008.


36

37

Brot gegn áfengislögum Skráð voru 603 áfengislagabrot á árinu 2009. Þessum brotum hefur fækkað verulega á síðustu árum en meðaltal þeirra á árunum 2004 til 2008 er 1.423 brot. Flest voru þau vegna ölvunar á almannafæri, eða 497, en það er þó 60% fækkun frá meðalatali á fyrrgreindu tímabili. Á árinu 2008 voru þau 790 en á árunum þar á undan voru þau yfir 1.000.

Í 18 tilvikum var áfengi veitt yngri en 20 ára og 29 brot voru skráð vegna brota á reglum um áfengisauglýsingar. Fjöldi þeirra brota hefur verið breytilegur eftir árum (tafla V13). Tafla 13. Fjöldi brota gegn áfengislögum árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun) (6. gr. 75/98) 12 11,4

Ólögleg sala áfengis (10. gr. 75/98) 11 12,4

Áfengi veitt yngri en 20 ára (1. mgr. 18. gr. 75/98) 18 26,2 Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað (2. mgr. 18. gr. 75/98) 0 38,2 Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi (3. mgr. 19. gr. 75/98) 9 6,0

Brot á reglum um áfengisauglýsingar (20. gr. 75/98) 29 25,0

Ölvun á almannafæri (21. gr. 75/98) 497 1.254,0 Varsla á áfengi sem látið hefur verið af hendi andstætt ákvæðum áfengislaga (19. gr. 75/98) 10 26,2

Áfengislög, ýmislegt 17 23,8

Samtals 603 1.423,2

Á mynd 16 má sjá fjölda nokkurra áfengislagabrota á árinu 2009 í

samanburði við meðaltal brotanna á árunum 2004 til 2008. Þar kemur fram að brot vegna burðar á áfengi inn á veitingastað í óleyfi fjölgaði um 50% en hafa verður í huga að þessi brot eru fá og því munar hlutfallslega mikið um allar breytingar. Brotum á reglum um áfengisauglýsingar fjölgaði um 16% og ólöglegum tilbúningi áfengis um 5%. Öðrum brotum fækkaði en þó mismikið.

36

-57,1

-67,9

-40,3

-68,8

-46,7

12,0

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Fölsun, peningafals

Fölsun, tékkar

Fölsun, greiðslukort

Fölsun, skuldabréf

Fölsun, lyfseðlar

Fölsun, skjalafals (155 gr.)


Mynd 15. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali skjalafalsbrota 2004

til 2008.


37

39

Brot gegn valdstjórninni Í töflu 14 sést sundurliðun brota gegn valdstjórninni en þau voru 368 á árinu 2009. Þessum brotum fer fjölgandi ef litið er til meðaltalsins, sem er 316 brot. Flest brotin vörðuðu það að fyrirmælum lögreglu var ekki hlýtt, eða 133 tilvik. Á árinu 2008 voru þau 170 og hafa ekki verið fleiri (tafla V14).

Minna er um ofbeldi gagnvart lögreglumönnum en síðustu tvö ár en 110 slík brot voru skráð á árinu. Lítið er um ofbeldi gagnvart öðrum opinberum starfsmönnum, eða 8 tilvik. Á árinu 2006 var nýjum málaflokki bætt í málaskrá lögreglunnar undir heitinu „hótanir um ofbeldi gagnvart lögreglumönnum og öðrum opinberum starfsmönnum“. Þessi brot voru samtals 77 en þeim hefur fækkað frá því að talning hófst.

Tafla 14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.) 110 96,4 Hótun um ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.)10 66 (ekki reiknað) Ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.) 8 9,6 Hótun um ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.)11 11 (ekki reiknað) Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt (19. gr. 90/96)12 133 126,4 Bann við að tálma lögreglu í störfum sínum (21. gr. 90/96) 11 15,2

Innsigli, innsiglisrof (113. gr.) 1 5,4

Brot gegn valdstjórninni, annað 28 21,8

Samtals 368 316,4

10 Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006. 11 Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006. 12 Flokkarnir „fyrirmælum lögreglunnar ekki hlýtt“ og „bann við að tálma lögreglu í störfum sínum“ falla undir sérrefsilög en hér eru þau færð undir brot gegn valdstjórninni.

38

5,3

-11,3

-31,3

-100,0

50,0

16,0

-60,4

-150,0 -100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0 150,0

Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun)

Ólögleg sala áfengis

Áfengi veitt til yngri en 20 ára

Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað

Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi

Brot á reglum um áfengisauglýsingar

Ölvun á almannafæri


Mynd 16. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali áfengislagabrota 2004 til 2008.


38

39

Brot gegn valdstjórninni Í töflu 14 sést sundurliðun brota gegn valdstjórninni en þau voru 368 á árinu 2009. Þessum brotum fer fjölgandi ef litið er til meðaltalsins, sem er 316 brot. Flest brotin vörðuðu það að fyrirmælum lögreglu var ekki hlýtt, eða 133 tilvik. Á árinu 2008 voru þau 170 og hafa ekki verið fleiri (tafla V14).

Minna er um ofbeldi gagnvart lögreglumönnum en síðustu tvö ár en 110 slík brot voru skráð á árinu. Lítið er um ofbeldi gagnvart öðrum opinberum starfsmönnum, eða 8 tilvik. Á árinu 2006 var nýjum málaflokki bætt í málaskrá lögreglunnar undir heitinu „hótanir um ofbeldi gagnvart lögreglumönnum og öðrum opinberum starfsmönnum“. Þessi brot voru samtals 77 en þeim hefur fækkað frá því að talning hófst.

Tafla 14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008.


Ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.) 110 96,4 Hótun um ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.)10 66 (ekki reiknað) Ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.) 8 9,6 Hótun um ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.)11 11 (ekki reiknað) Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt (19. gr. 90/96)12 133 126,4 Bann við að tálma lögreglu í störfum sínum (21. gr. 90/96) 11 15,2

Innsigli, innsiglisrof (113. gr.) 1 5,4

Brot gegn valdstjórninni, annað 28 21,8

Samtals 368 316,4

10 Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006. 11 Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006. 12 Flokkarnir „fyrirmælum lögreglunnar ekki hlýtt“ og „bann við að tálma lögreglu í störfum sínum“ falla undir sérrefsilög en hér eru þau færð undir brot gegn valdstjórninni.

38

5,3

-11,3

-31,3

-100,0

50,0

16,0

-60,4

-150,0 -100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0 150,0

Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun)

Ólögleg sala áfengis

Áfengi veitt til yngri en 20 ára

Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað

Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi

Brot á reglum um áfengisauglýsingar

Ölvun á almannafæri


Mynd 16. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali áfengislagabrota 2004 til 2008.


39

41

Fjöldi brota eftir embættum Þegar litið er til dreifingar brota eftir landsvæðum má sjá að 74% hegningarlagabrota voru skráð á höfuðborgarsvæðinu. Þetta er rúmlega 1% hærra hlutfall en árið á undan. Tæp 14% voru skráð á Suðurlandi og 7% á Norðurlandi.

Dreifing sérrefsilagabrota er önnur. Rúmlega helmingur þeirra var skráður á höfuðborgarsvæðinu og fjórðungur á Suðurlandi.

Umferðarlagabrotin dreifast jafnast eftir landshlutum. Um fjórðungur þeirra var á Vesturlandi og Vestfjörðum og annar fjórðungur á Suðurlandi. Á höfuðborgarsvæðinu voru framin 45% brota og 7% á Norðurlandi.

Á Austurlandi voru hlutfallslega fæst brot eða rúmlega 1% hegningarlagabrota, 3% sérrefsilagabrota og 6% umferðarlagabrota. Tafla 15. Hlutfallsleg dreifing brota árið 2009 eftir landsvæðum.*

Hegningar-lagabrot

Sérrefsi-lagabrot

Umferðar-lagabrot

Höfuðborgarsvæðið 74,0 53,8 44,5

Vesturland og Vestfirðir 4,3 8,3 21,7

Norðurland 6,5 12,4 6,7

Austurland 1,4 2,6 5,5

Suðurland 13,9 22,9 21,5

Samtals 100 100 100

*Mál sem skráð eru hjá ríkissaksóknara og ríkislögreglustjóra eru ekki talin með hér.

Á mynd 18 má sjá fjölda brota greindan eftir landsvæðum miðað

við íbúafjölda. Á höfuðborgarsvæðinu voru 579 hegningarlagabrot á hverja 10.000 íbúa og á Suðurlandi 478. Fæst brot voru á Austurlandi, eða 171.

Færri sérrefsilagabrot voru framin á hverja 10.000 íbúa en hegningarlagabrot samkvæmt skráningu lögreglu. Þau voru flest á Suðurlandi, 165, á Vesturlandi og Vestfjörðum voru þau 119 og 112 á Norðurlandi.

Umferðarlagabrot á hverja 10.000 íbúa voru flest á Vestfjörðum og Vesturlandi, 5.197. Þetta er töluvert hærra hlutfall en á öðrum landsvæðum en næstflest voru brotin á Suðurlandi, eða 2.605 á hverja 10.000 íbúa. Fæst umferðarlagabrot miðað við mannfjölda

40

Þegar borinn er saman fjöldi brota á árinu 2009 og meðaltal brota á árunum 2004 til 2008 má sjá að ofbeldisbrotum gagnvart lögreglumönnum fjölgaði um 14% og brotum á fyrirmælum lögreglu um 5%. Ofbeldi gagnvart öðrum opinberum starfsmönnum dróst saman um 17% og brotum vegna tálmunar lögreglu í starfi fækkaði um 28%.

14,1

-16,7

5,2

-27,6

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Ofbeldi gagnvart lögreglumanni

Ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni

Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt

Bann við að tálma lögr. í störfum sínum


Mynd 17. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn valdstjórninni 2004 til 2008.


40

41

Fjöldi brota eftir embættum Þegar litið er til dreifingar brota eftir landsvæðum má sjá að 74% hegningarlagabrota voru skráð á höfuðborgarsvæðinu. Þetta er rúmlega 1% hærra hlutfall en árið á undan. Tæp 14% voru skráð á Suðurlandi og 7% á Norðurlandi.

Dreifing sérrefsilagabrota er önnur. Rúmlega helmingur þeirra var skráður á höfuðborgarsvæðinu og fjórðungur á Suðurlandi.

Umferðarlagabrotin dreifast jafnast eftir landshlutum. Um fjórðungur þeirra var á Vesturlandi og Vestfjörðum og annar fjórðungur á Suðurlandi. Á höfuðborgarsvæðinu voru framin 45% brota og 7% á Norðurlandi.

Á Austurlandi voru hlutfallslega fæst brot eða rúmlega 1% hegningarlagabrota, 3% sérrefsilagabrota og 6% umferðarlagabrota. Tafla 15. Hlutfallsleg dreifing brota árið 2009 eftir landsvæðum.*

Hegningar-lagabrot

Sérrefsi-lagabrot

Umferðar-lagabrot

Höfuðborgarsvæðið 74,0 53,8 44,5

Vesturland og Vestfirðir 4,3 8,3 21,7

Norðurland 6,5 12,4 6,7

Austurland 1,4 2,6 5,5

Suðurland 13,9 22,9 21,5

Samtals 100 100 100

*Mál sem skráð eru hjá ríkissaksóknara og ríkislögreglustjóra eru ekki talin með hér.

Á mynd 18 má sjá fjölda brota greindan eftir landsvæðum miðað

við íbúafjölda. Á höfuðborgarsvæðinu voru 579 hegningarlagabrot á hverja 10.000 íbúa og á Suðurlandi 478. Fæst brot voru á Austurlandi, eða 171.

Færri sérrefsilagabrot voru framin á hverja 10.000 íbúa en hegningarlagabrot samkvæmt skráningu lögreglu. Þau voru flest á Suðurlandi, 165, á Vesturlandi og Vestfjörðum voru þau 119 og 112 á Norðurlandi.

Umferðarlagabrot á hverja 10.000 íbúa voru flest á Vestfjörðum og Vesturlandi, 5.197. Þetta er töluvert hærra hlutfall en á öðrum landsvæðum en næstflest voru brotin á Suðurlandi, eða 2.605 á hverja 10.000 íbúa. Fæst umferðarlagabrot miðað við mannfjölda

40

Þegar borinn er saman fjöldi brota á árinu 2009 og meðaltal brota á árunum 2004 til 2008 má sjá að ofbeldisbrotum gagnvart lögreglumönnum fjölgaði um 14% og brotum á fyrirmælum lögreglu um 5%. Ofbeldi gagnvart öðrum opinberum starfsmönnum dróst saman um 17% og brotum vegna tálmunar lögreglu í starfi fækkaði um 28%.

14,1

-16,7

5,2

-27,6

-100,0 -50,0 0,0 50,0 100,0

Ofbeldi gagnvart lögreglumanni

Ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni

Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt

Bann við að tálma lögr. í störfum sínum


Mynd 17. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn valdstjórninni 2004 til 2008.


41

43

Þegar litið er til brotaflokkanna og fjölda brota miðað við 10.000

íbúa má sjá að flest hegningarlagabrot voru skráð á höfuðborgarsvæðinu, eins og áður segir, eða 579. Þetta er hærra hlutfall en árið á undan, en þá voru brotin 537. Hegningarlagabrot voru næstflest á Suðurnesjum, eða 529, og fór þeim fjölgandi frá árinu áður. Fæst hegningarlagabrot voru framin á Blönduósi, eða 116 (mynd 19).

Sérrefsilagabrotin voru flest í Vestmannaeyjum, 230 (miðað við 10.000 íbúa), sem er þó fækkun frá árinu áður þegar þau voru 302. Á Suðurnesjum voru skráð 216 sérrefsilagabrot (miðað við 10.000 íbúa) en hjá öðrum embættum voru þau heldur færri. Í heildina litið fækkaði sérrefsilagabrotum og það sést vel á mynd 20. Þó fjölgaði þeim á Blönduósi, Eskifirði og Snæfellsnesi en þessi þrjú embætti eru öll fámenn og þess vegna verða útreikningar viðkvæmir fyrir breytingum.

Á mynd 21 má sjá umferðarlagabrot. Þau voru flest í Borgarnesi, eða 20.248 á hverja 10.000 íbúa, og fjölgaði þeim frá árinu áður þegar þau voru rúmlega 16.000. Í engu öðru umdæmi voru þetta mörg umferðarlagabrot þegar tekið er tillit til íbúafjölda. Hér skiptir máli að fáir búa á þessu svæði en afskaplega margir keyra þar um, auk þess sem hraðamyndavélar skipta máli. Nokkur umdæmi skera sig úr þegar litið er til umferðarlagabrota og íbúafjölda en það eru Blönduós, Eskifjörður, Hvolsvöllur og Selfoss. Í öllum þessum umdæmum voru framin fleiri brot en 3.000 (miðað við 10.000 íbúa) og upp í rúmlega 4.000.

Þegar litið er til umferðarlagabrota og hlutfalls þeirra miðað við fjölda landsmanna allra var að meðaltali framið 1.731 brot á hverja 10.000 íbúa. Þetta eru töluvert fleiri brot en í öðrum brotaflokkum en 499 hegningarlagabrot voru skráð á hverja 10.000 íbúa og 108 sérrefsilagabrot.

42

voru skráð á Norðurlandi, eða rúm 1.000 brot á hverja 10.000 íbúa. Hafa verður í huga að þegar fjöldi brota er reiknaður út miðað við íbúafjölda þýðir það ekki að þeir sem hafa gerst brotlegir í ákveðnum landshluta eigi lögheimili þar. Brotin eru kærð í því umdæmi þar sem þau voru framin burtséð frá lögheimili.

57

9

88

1.22

1

291

119

5.19

7

282

112

1.02

4

171

68

2.38

2

478

165

2.60

5

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

Hegningarlagabrot Sérrefsilagabrot Umferðarlagabrot

Fjöl

di m

iðað

við

10.

000

íbúa

Höfuðborgarsvæðið

Vesturland og Vestfirðir

Norðurland

Austurland

Suðurland

Mynd 18. Fjöldi hegningarlagabrota, umferðarlagabrota og sérrefsilaga-brota 2009 miðað við 10.000 íbúa, eftir landsvæðum.

Á næstu síðum eru skoðaðir helstu brotaflokkar í hverju

lögregluumdæmi og er miðað við 10.000 íbúa. Nokkra fyrirvara þarf að hafa í huga. Tilteknir atburðir, svo sem bæjarhátíðir og verslunarmannahelgar, geta haft áhrif á fjölda brota í bæjarfélagi sem er fámennt.

Staðsetning flugvalla og stórra hafna getur haft áhrif þar sem oft eru gerðar tilraunir til innflutnings fíkniefna. Eitt stórt mál, sem telst vera mörg brot, getur komið upp í litlu bæjarfélagi sem leiðir til þess að brotatíðni vex verulega.

Hraðamyndavélar eru víða um land og í þeim umdæmum þar sem umferð er mikil eða fjölfarnir þjóðvegir má sjá að tíðni umferðarlagabrota er óvenju há. Vesturland og Vestfirðir eru ágætt dæmi um þetta.


42

43

Þegar litið er til brotaflokkanna og fjölda brota miðað við 10.000

íbúa má sjá að flest hegningarlagabrot voru skráð á höfuðborgarsvæðinu, eins og áður segir, eða 579. Þetta er hærra hlutfall en árið á undan, en þá voru brotin 537. Hegningarlagabrot voru næstflest á Suðurnesjum, eða 529, og fór þeim fjölgandi frá árinu áður. Fæst hegningarlagabrot voru framin á Blönduósi, eða 116 (mynd 19).

Sérrefsilagabrotin voru flest í Vestmannaeyjum, 230 (miðað við 10.000 íbúa), sem er þó fækkun frá árinu áður þegar þau voru 302. Á Suðurnesjum voru skráð 216 sérrefsilagabrot (miðað við 10.000 íbúa) en hjá öðrum embættum voru þau heldur færri. Í heildina litið fækkaði sérrefsilagabrotum og það sést vel á mynd 20. Þó fjölgaði þeim á Blönduósi, Eskifirði og Snæfellsnesi en þessi þrjú embætti eru öll fámenn og þess vegna verða útreikningar viðkvæmir fyrir breytingum.

Á mynd 21 má sjá umferðarlagabrot. Þau voru flest í Borgarnesi, eða 20.248 á hverja 10.000 íbúa, og fjölgaði þeim frá árinu áður þegar þau voru rúmlega 16.000. Í engu öðru umdæmi voru þetta mörg umferðarlagabrot þegar tekið er tillit til íbúafjölda. Hér skiptir máli að fáir búa á þessu svæði en afskaplega margir keyra þar um, auk þess sem hraðamyndavélar skipta máli. Nokkur umdæmi skera sig úr þegar litið er til umferðarlagabrota og íbúafjölda en það eru Blönduós, Eskifjörður, Hvolsvöllur og Selfoss. Í öllum þessum umdæmum voru framin fleiri brot en 3.000 (miðað við 10.000 íbúa) og upp í rúmlega 4.000.

Þegar litið er til umferðarlagabrota og hlutfalls þeirra miðað við fjölda landsmanna allra var að meðaltali framið 1.731 brot á hverja 10.000 íbúa. Þetta eru töluvert fleiri brot en í öðrum brotaflokkum en 499 hegningarlagabrot voru skráð á hverja 10.000 íbúa og 108 sérrefsilagabrot.

42

voru skráð á Norðurlandi, eða rúm 1.000 brot á hverja 10.000 íbúa. Hafa verður í huga að þegar fjöldi brota er reiknaður út miðað við íbúafjölda þýðir það ekki að þeir sem hafa gerst brotlegir í ákveðnum landshluta eigi lögheimili þar. Brotin eru kærð í því umdæmi þar sem þau voru framin burtséð frá lögheimili.

579

88

1.22

1

291

119

5.19

7

282

112

1.02

4

171

68

2.38

2

478

165

2.60

5

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

Hegningarlagabrot Sérrefsilagabrot Umferðarlagabrot

Fjöl

di m

iðað

við

10.

000

íbúa



Norðurland

Austurland

Suðurland

Mynd 18. Fjöldi hegningarlagabrota, umferðarlagabrota og sérrefsilaga-brota 2009 miðað við 10.000 íbúa, eftir landsvæðum.

Á næstu síðum eru skoðaðir helstu brotaflokkar í hverju

lögregluumdæmi og er miðað við 10.000 íbúa. Nokkra fyrirvara þarf að hafa í huga. Tilteknir atburðir, svo sem bæjarhátíðir og verslunarmannahelgar, geta haft áhrif á fjölda brota í bæjarfélagi sem er fámennt.

Staðsetning flugvalla og stórra hafna getur haft áhrif þar sem oft eru gerðar tilraunir til innflutnings fíkniefna. Eitt stórt mál, sem telst vera mörg brot, getur komið upp í litlu bæjarfélagi sem leiðir til þess að brotatíðni vex verulega.

Hraðamyndavélar eru víða um land og í þeim umdæmum þar sem umferð er mikil eða fjölfarnir þjóðvegir má sjá að tíðni umferðarlagabrota er óvenju há. Vesturland og Vestfirðir eru ágætt dæmi um þetta.


43

45

103

135

81

179

73

74

82

88

49

102

59

124

216

88

230

108

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi sérrefsilagabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 20. Fjöldi sérrefsilagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum.

44

392

340

116

345

187

192

291

579

186

482

149

216

529

201

401

499

0 100 200 300 400 500 600 700

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi hegningarlagabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 19. Fjöldi hegningarlagabrota á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


44

45

103

135

81

179

73

74

82

88

49

102

59

124

216

88

230

108

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi sérrefsilagabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 20. Fjöldi sérrefsilagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum.

44

392

340

116

345

187

192

291

579

186

482

149

216

529

201

401

499

0 100 200 300 400 500 600 700

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi hegningarlagabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 19. Fjöldi hegningarlagabrota á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


45

47

Á árinu 2009 falla 36 brot undir manndráp og líkamsmeiðingar á hverja 10.000 íbúa á landsvísu (mynd 22). Flest voru brotin í Vestmannaeyjum, 76 (miðað við 10.000 íbúa), en þeim fækkaði frá árinu áður. Á Snæfellsnesi voru þau 64 en fæst á Blönduósi og Seyðisfirði en þar voru brotin 16 og 17. Í flestum umdæmum fækkaði brotunum frá árinu 2008 en þó ekki á Húsavík og Snæfellsnesi.

Á mynd 23 sést tíðni kynferðisbrota og þar sést að flest brotin voru skráð í Vestmannaeyjum, eða 54. Þetta er mikil breyting frá árinu áður en þá voru 7 brot skráð. Þessa aukningu má meðal annars rekja til einstaklings sem grunaður var um mörg brot á löngum tíma. Brotin voru hinsvegar ekki kærð fyrr en á árinu 2009. Það er nokkuð algengt þegar um kynferðisbrot er að ræða og þegar einn brotaþoli stígur fram fylgja fleiri í kjölfarið. Engin kynferðisbrot voru skráð á Blönduósi og Seyðisfirði.

Auðgunarbrotum fjölgaði á árinu 2009 og kemur sú aukning fram í nokkuð mörgum umdæmum. Flest auðgunarbrot voru framin á hverja 10.000 íbúa á höfuðborgarsvæðinu, 382, en 260 á Selfossi. Á Hvolsvelli fjölgaði brotunum frá árinu áður og var þar framið 151 brot en 63 á árinu 2008. Þegar litið er yfir landið má sjá að brotin voru 299 á hverja 10.000 íbúa (mynd 24).

Fíkniefnabrotum fækkaði frá árinu 2008 (mynd 25). Árið 2009 voru skráð 42 brot á hverja 10.000 íbúa en 51 árið áður. Flest voru þau í Vestmannaeyjum, Borgarnesi og Suðurnesjum. Á Vestfjörðum og Hvolsvelli fækkaði þessum brotum frá árinu áður. Þau voru 9 á árinu 2009 en um 50 árið áður. Fíkniefnabrotum fækkaði á síðustu þremur árum á Akranesi, í Borgarnesi, á höfuðborgarsvæðinu og Vestfjörðum.

46

1.207

642

3.696

20.248

3.186

1.220

3.953

1.222

1.006

4.361

1.261

762

1.454

617

487

1.731

0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi umferðarlagabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 21. Fjöldi umferðarlagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum.


46

47

Á árinu 2009 falla 36 brot undir manndráp og líkamsmeiðingar á hverja 10.000 íbúa á landsvísu (mynd 22). Flest voru brotin í Vestmannaeyjum, 76 (miðað við 10.000 íbúa), en þeim fækkaði frá árinu áður. Á Snæfellsnesi voru þau 64 en fæst á Blönduósi og Seyðisfirði en þar voru brotin 16 og 17. Í flestum umdæmum fækkaði brotunum frá árinu 2008 en þó ekki á Húsavík og Snæfellsnesi.

Á mynd 23 sést tíðni kynferðisbrota og þar sést að flest brotin voru skráð í Vestmannaeyjum, eða 54. Þetta er mikil breyting frá árinu áður en þá voru 7 brot skráð. Þessa aukningu má meðal annars rekja til einstaklings sem grunaður var um mörg brot á löngum tíma. Brotin voru hinsvegar ekki kærð fyrr en á árinu 2009. Það er nokkuð algengt þegar um kynferðisbrot er að ræða og þegar einn brotaþoli stígur fram fylgja fleiri í kjölfarið. Engin kynferðisbrot voru skráð á Blönduósi og Seyðisfirði.

Auðgunarbrotum fjölgaði á árinu 2009 og kemur sú aukning fram í nokkuð mörgum umdæmum. Flest auðgunarbrot voru framin á hverja 10.000 íbúa á höfuðborgarsvæðinu, 382, en 260 á Selfossi. Á Hvolsvelli fjölgaði brotunum frá árinu áður og var þar framið 151 brot en 63 á árinu 2008. Þegar litið er yfir landið má sjá að brotin voru 299 á hverja 10.000 íbúa (mynd 24).

Fíkniefnabrotum fækkaði frá árinu 2008 (mynd 25). Árið 2009 voru skráð 42 brot á hverja 10.000 íbúa en 51 árið áður. Flest voru þau í Vestmannaeyjum, Borgarnesi og Suðurnesjum. Á Vestfjörðum og Hvolsvelli fækkaði þessum brotum frá árinu áður. Þau voru 9 á árinu 2009 en um 50 árið áður. Fíkniefnabrotum fækkaði á síðustu þremur árum á Akranesi, í Borgarnesi, á höfuðborgarsvæðinu og Vestfjörðum.

46

1.207

642

3.696

20.248

3.186

1.220

3.953

1.222

1.006

4.361

1.261

762

1.454

617

487

1.731

0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi umferðarlagabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 21. Fjöldi umferðarlagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum.


47

49

6

9

0

6

8

16

2

9

5

20

0

5

15

9

54

10

0 10 20 30 40 50 60

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi kynferðisbrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 23. Fjöldi kynferðisbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

48

39

43

16

21

21

44

27

34

28

37

17

64

51

37

76

36

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 22. Fjöldi tilkynntra manndrápa og líkamsmeiðinga 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


48

49

6

9

0

6

8

16

2

9

5

20

0

5

15

9

54

10

0 10 20 30 40 50 60

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi kynferðisbrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 23. Fjöldi kynferðisbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

48

39

43

16

21

21

44

27

34

28

37

17

64

51

37

76

36

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 22. Fjöldi tilkynntra manndrápa og líkamsmeiðinga 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


49

51

45

50

48

72

15

6

9

40

30

45

17

23

70

9

103

42

0 20 40 60 80 100 120

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi fíkniefnabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 25. Fjöldi fíkniefnabrota 2006 til 2008 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

50

183

153

48

184

88

50

151

382

77

260

50

56

217

68

86

299

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi auðgunarbrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 24. Fjöldi auðgunarbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


50

51

45

50

48

72

15

6

9

40

30

45

17

23

70

9

103

42

0 20 40 60 80 100 120

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi fíkniefnabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 25. Fjöldi fíkniefnabrota 2006 til 2008 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

50

183

153

48

184

88

50

151

382

77

260

50

56

217

68

86

299

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi auðgunarbrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 24. Fjöldi auðgunarbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


51

53

128

93

23

82

37

66

51

99

40

110

52

48

147

53

120

96

0 50 100 150 200

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi eignaspjalla miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 26. Fjöldi brota sem teljast til eignaspjalla 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

52

Brot sem falla undir eignaspjöll voru 96 á hverja 10.000 íbúa á árinu 2009, sem er næstum sami fjöldi og árið á undan. Flest voru þau á Suðurnesjum, 147, og 128 á Akranesi.

Nytjastuldur var tíðastur á höfuðborgarsvæðinu (20 brot) og á Suðurnesjum (17 brot). Að meðaltali voru þessi brot 15 á hverja 10.000 íbúa á landinu öllu. Engin tilvik voru skráð á Blönduósi, hvorki á árinu 2008 eða 2009, og á Húsavík var ekkert tilvik 2009.

Brot gegn friðhelgi einkalífs voru flest á Hvolsvelli, eða 35, og 30 á Selfossi. Hjá öðrum umdæmum voru brotin færri, eða frá 4 til 21. Tíðni þessara brota lækkaði töluvert á Vestfjörðum og í Vestmannaeyjum (mynd 28).

Brot sem falla undir skjalafals voru 8 á hverja 10.000 íbúa. Þau voru flest á Suðurnesjum, eða 28. Þennan fjölda brota á Suðurnesjum má að einhverju leyti rekja til Keflavíkurflugvallar en þar koma upp flest brot vegna falsaðra vegabréfa.

Mynd 30 sýnir tíðni áfengislagabrota en þau voru flest 56 í Vestmannaeyjum. Brot í umdæminu voru samt sem áður færri en síðustu tvö ár en þau voru yfir 100 á árunum 2007 og 2008.

Brotum gegn valdstjórninni fækkaði frá árinu áður og voru 12 slík brot á hverja 10.000 íbúa á árinu. Flest voru þau í Vestmannaeyjum (37 brot) og á Suðurnesjum (30 brot). Hjá öðrum embættum voru brotin tiltölulega fá á hverja 10.000 íbúa, en fæst voru þau á Vestfjörðum (4 brot) og Akranesi (5 brot).


52

53

128

93

23

82

37

66

51

99

40

110

52

48

147

53

120

96

0 50 100 150 200

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi eignaspjalla miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 26. Fjöldi brota sem teljast til eignaspjalla 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

52

Brot sem falla undir eignaspjöll voru 96 á hverja 10.000 íbúa á árinu 2009, sem er næstum sami fjöldi og árið á undan. Flest voru þau á Suðurnesjum, 147, og 128 á Akranesi.

Nytjastuldur var tíðastur á höfuðborgarsvæðinu (20 brot) og á Suðurnesjum (17 brot). Að meðaltali voru þessi brot 15 á hverja 10.000 íbúa á landinu öllu. Engin tilvik voru skráð á Blönduósi, hvorki á árinu 2008 eða 2009, og á Húsavík var ekkert tilvik 2009.

Brot gegn friðhelgi einkalífs voru flest á Hvolsvelli, eða 35, og 30 á Selfossi. Hjá öðrum umdæmum voru brotin færri, eða frá 4 til 21. Tíðni þessara brota lækkaði töluvert á Vestfjörðum og í Vestmannaeyjum (mynd 28).

Brot sem falla undir skjalafals voru 8 á hverja 10.000 íbúa. Þau voru flest á Suðurnesjum, eða 28. Þennan fjölda brota á Suðurnesjum má að einhverju leyti rekja til Keflavíkurflugvallar en þar koma upp flest brot vegna falsaðra vegabréfa.

Mynd 30 sýnir tíðni áfengislagabrota en þau voru flest 56 í Vestmannaeyjum. Brot í umdæminu voru samt sem áður færri en síðustu tvö ár en þau voru yfir 100 á árunum 2007 og 2008.

Brotum gegn valdstjórninni fækkaði frá árinu áður og voru 12 slík brot á hverja 10.000 íbúa á árinu. Flest voru þau í Vestmannaeyjum (37 brot) og á Suðurnesjum (30 brot). Hjá öðrum embættum voru brotin tiltölulega fá á hverja 10.000 íbúa, en fæst voru þau á Vestfjörðum (4 brot) og Akranesi (5 brot).


53

55

14

15

10

19

12

8

35

15

16

30

4

10

21

16

12

16

0 10 20 30 40

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 28. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

54

8

5

0

4

1

0

7

20

9

8

6

10

17

4

5

15

0 5 10 15 20 25

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi nytjastulda miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 27. Fjöldi nytjastulda 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


54

55

14

15

10

19

12

8

35

15

16

30

4

10

21

16

12

16

0 10 20 30 40

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 28. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

54

8

5

0

4

1

0

7

20

9

8

6

10

17

4

5

15

0 5 10 15 20 25

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi nytjastulda miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 27. Fjöldi nytjastulda 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


55

57

36

38

6

16

29

6

13

14

5

17

20

25

38

19

56

19

0 20 40 60 80 100 120

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi áfengislagabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 30. Fjöldi áfengislagabrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

56

9

11

6

10

5

2

11

7

2

6

7

5

28

1

5

8

0 5 10 15 20 25 30

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi skjalafalsbrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 29. Fjöldi skjalafalsbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


56

57

36

38

6

16

29

6

13

14

5

17

20

25

38

19

56

19

0 20 40 60 80 100 120

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi áfengislagabrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 30. Fjöldi áfengislagabrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.

56

9

11

6

10

5

2

11

7

2

6

7

5

28

1

5

8

0 5 10 15 20 25 30

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi skjalafalsbrota miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 29. Fjöldi skjalafalsbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


57

59

Kærðir einstaklingar Í þessum kafla er fjallað um hversu margir einstaklingar voru kærðir fyrir hegningarlagabrot, umferðarlagabrot eða sérrefsilagabrot á árinu 2009. Annars vegar er fjallað um fjölda einstaklinga (kærðir) og hins vegar hversu oft þeir voru kærðir (kærur). Ekki er hægt að bera þennan fjölda saman við fjölda brota þar sem ekki liggja alltaf fyrir upplýsingar um grunaðan. Auk þess eru stundum margir einstaklingar kærðir fyrir sama brotið.

Eins og sjá má í umfjölluninni hér fyrir neðan eru flestir einstaklingar kærðir fyrir umferðarlagabrot, eða 31.181, en 4.614 einstaklingar fyrir hegningarlagabrot og 2.657 fyrir sérrefsilagabrot (þar af 967 fyrir fíkniefnabrot). Ef litið er til kynjahlutfalls í helstu flokkum sem fjallað verður um hér má sjá að karlar eru í meirihluta kærðra í öllum brotaflokkunum sem um ræðir (mynd 32). Hlutfall kærðra karla er hæst í kynferðisbrotum en þar eru 96% kærðra karlar en aðeins 4% konur. Hæsta hlutfall kvenna er hins vegar í þjófnaðarbrotum, þar sem rúmur þriðjungur kærðra eru konur. Hlutfall kvenna er lægra í öðrum brotum, eða aðeins 14% í líkamsárásarmálum og fíkniefnabrotum, 13% í innbrotum og 11% í brotum er varða eignaspjöll.

Talað er um ítrekunartíðni kærðra þegar fjallað er um einstaklinga sem kærðir eru fyrir fleiri en eitt brot. Hún var mest í hegningarlagabrotum á árinu 2009 en 36% kærðra voru kærð fyrir fleiri en eitt brot (mynd 33). Undir hegningarlagabrot falla meðal annars brotaflokkarnir sem nefndir eru á mynd 33, þ.e. auðgunarbrot, líkamsárásir, kynferðisbrot, eignaspjöll og nytjastuldur. Innan hegningarlagabrota eru eignaspjöll og líkamsárásir með minnsta ítrekunartíðni, en 15% kærðra höfðu meira en eitt slíkt brot skráð. Um 35% þeirra sem kærðir voru vegna fíkniefnabrota voru kærð fyrir fleiri en eitt slíkt brot og fjórðungur kærðra í umferðarlagabrotum.

58

5

10

10

16

8

10

9

10

7

7

7

13

30

4

37

12

0 10 20 30 40

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi brota gegn valdstjórninni miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 31. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


58

59

Kærðir einstaklingar Í þessum kafla er fjallað um hversu margir einstaklingar voru kærðir fyrir hegningarlagabrot, umferðarlagabrot eða sérrefsilagabrot á árinu 2009. Annars vegar er fjallað um fjölda einstaklinga (kærðir) og hins vegar hversu oft þeir voru kærðir (kærur). Ekki er hægt að bera þennan fjölda saman við fjölda brota þar sem ekki liggja alltaf fyrir upplýsingar um grunaðan. Auk þess eru stundum margir einstaklingar kærðir fyrir sama brotið.

Eins og sjá má í umfjölluninni hér fyrir neðan eru flestir einstaklingar kærðir fyrir umferðarlagabrot, eða 31.181, en 4.614 einstaklingar fyrir hegningarlagabrot og 2.657 fyrir sérrefsilagabrot (þar af 967 fyrir fíkniefnabrot). Ef litið er til kynjahlutfalls í helstu flokkum sem fjallað verður um hér má sjá að karlar eru í meirihluta kærðra í öllum brotaflokkunum sem um ræðir (mynd 32). Hlutfall kærðra karla er hæst í kynferðisbrotum en þar eru 96% kærðra karlar en aðeins 4% konur. Hæsta hlutfall kvenna er hins vegar í þjófnaðarbrotum, þar sem rúmur þriðjungur kærðra eru konur. Hlutfall kvenna er lægra í öðrum brotum, eða aðeins 14% í líkamsárásarmálum og fíkniefnabrotum, 13% í innbrotum og 11% í brotum er varða eignaspjöll.

Talað er um ítrekunartíðni kærðra þegar fjallað er um einstaklinga sem kærðir eru fyrir fleiri en eitt brot. Hún var mest í hegningarlagabrotum á árinu 2009 en 36% kærðra voru kærð fyrir fleiri en eitt brot (mynd 33). Undir hegningarlagabrot falla meðal annars brotaflokkarnir sem nefndir eru á mynd 33, þ.e. auðgunarbrot, líkamsárásir, kynferðisbrot, eignaspjöll og nytjastuldur. Innan hegningarlagabrota eru eignaspjöll og líkamsárásir með minnsta ítrekunartíðni, en 15% kærðra höfðu meira en eitt slíkt brot skráð. Um 35% þeirra sem kærðir voru vegna fíkniefnabrota voru kærð fyrir fleiri en eitt slíkt brot og fjórðungur kærðra í umferðarlagabrotum.

58

5

10

10

16

8

10

9

10

7

7

7

13

30

4

37

12

0 10 20 30 40

Akranes

Akureyri

Blönduós

Borgarnes

Eskifjörður

Húsavík

Hvolsvöllur


Sauðárkrókur

Selfoss

Seyðisfjörður

Snæfellsnes

Suðurnes

Vestfirðir

Vestmannaeyjar

Alls

Fjöldi brota gegn valdstjórninni miðað við 10.000 íbúa

2007

2008

2009

Mynd 31. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum.


59

61

Kærðir fyrir hegningarlagabrot Á árinu 2009 voru 4.614 einstaklingar kærðir fyrir 10.649 hegningarlagabrot og 11 fyrirtæki kærð fyrir 14 slík brot. Eins og sjá má var fjöldi brota þar sem einhver var grunaður (kæra) í ákveðnu lágmarki á árinu 2005 þegar nýtt skráningarkerfi var tekið í notkun en fjöldinn hefur farið vaxandi síðan þá. Sjá má á mynd 34 að fleiri einstaklingar voru kærðir fyrir eitt eða fleiri hegningarlagabrot á árinu 2009 en fyrri ár. Má að hluta rekja það til nákvæmari skráningar.

*Með kæru er átt við að einhver er grunaður um brotið. Mynd 34. Fjöldi brota, kæra og kærðra einstaklinga á árunum 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009.

Athyglisvert er að skoða hvernig hlutfall mannfjöldans á Íslandi skiptist á árinu 2009 eftir aldursbili í samanburði við aldur kærðra fyrir hegningarlagabrot. Sjá má að tæplega 8% Íslendinga er á aldursbilinu 15-19 ára en rúmur fjórðungur kærðra fyrir hegningarlagabrot eru á þessu sama aldursbili. Eins er hlutfall

3.877 3.536 3.5074.250 4.614

7.415 7.0725.990

8.114

10.649

18.54717.515

12.02813.038

15.966

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

20.000

2001 2003 2005 2007 2009

Fjöl

di

Kærðir einstaklingar Kærur* Fjöldi brota

60

Mynd 32. Kynjahlutfall kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009.

Mynd 33. Ítrekunartíðni kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009,

hlutfall.

65,0

75,0

76,6

85,1

70,3

84,9

67,1

64,0

17,4

16,6

11,5

10,3

17,8

10,9

15,5

16,9

17,5

8,4

11,9

4,6

11,9

4,2

17,4

19,0

0 20 40 60 80 100

Fíkniefnabrot

Umferðarlagabrot

NytjastuldurEignaspjöll

KynferðisbrotLíkamsárás

Auðgunarbrot

Hegningarlagabrot

%

Eitt brot Tvö brot Þrjú eða fleiri brot

86,586,1

69,470,6

75,888,7

96,486,487,1

65,5

69,478,4

13,513,9

30,629,4

24,211,3

3,613,612,934,5

30,621,6

0 20 40 60 80 100

FíkniefnabrotSérrefsilagabrot

HraðaksturUmferðarlagabrot


KynferðisbrotLíkamsárásir

InnbrotÞjófnaðir

AuðgunarbrotHegningarlagabrot

%

Karlar Konur


60

61

Kærðir fyrir hegningarlagabrot Á árinu 2009 voru 4.614 einstaklingar kærðir fyrir 10.649 hegningarlagabrot og 11 fyrirtæki kærð fyrir 14 slík brot. Eins og sjá má var fjöldi brota þar sem einhver var grunaður (kæra) í ákveðnu lágmarki á árinu 2005 þegar nýtt skráningarkerfi var tekið í notkun en fjöldinn hefur farið vaxandi síðan þá. Sjá má á mynd 34 að fleiri einstaklingar voru kærðir fyrir eitt eða fleiri hegningarlagabrot á árinu 2009 en fyrri ár. Má að hluta rekja það til nákvæmari skráningar.

*Með kæru er átt við að einhver er grunaður um brotið. Mynd 34. Fjöldi brota, kæra og kærðra einstaklinga á árunum 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009.

Athyglisvert er að skoða hvernig hlutfall mannfjöldans á Íslandi skiptist á árinu 2009 eftir aldursbili í samanburði við aldur kærðra fyrir hegningarlagabrot. Sjá má að tæplega 8% Íslendinga er á aldursbilinu 15-19 ára en rúmur fjórðungur kærðra fyrir hegningarlagabrot eru á þessu sama aldursbili. Eins er hlutfall

3.877 3.536 3.5074.250 4.614

7.415 7.0725.990

8.114

10.649

18.54717.515

12.02813.038

15.966

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

20.000

2001 2003 2005 2007 2009

Fjöl

di

Kærðir einstaklingar Kærur* Fjöldi brota

60

Mynd 32. Kynjahlutfall kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009.

Mynd 33. Ítrekunartíðni kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009,

hlutfall.

65,0

75,0

76,6

85,1

70,3

84,9

67,1

64,0

17,4

16,6

11,5

10,3

17,8

10,9

15,5

16,9

17,5

8,4

11,9

4,6

11,9

4,2

17,4

19,0

0 20 40 60 80 100

Fíkniefnabrot

Umferðarlagabrot


KynferðisbrotLíkamsárás

Auðgunarbrot

Hegningarlagabrot

%

Eitt brot Tvö brot Þrjú eða fleiri brot

86,586,1

69,470,6

75,888,7

96,486,487,1

65,5

69,478,4

13,513,9

30,629,4

24,211,3

3,613,612,934,5

30,621,6

0 20 40 60 80 100

FíkniefnabrotSérrefsilagabrot

HraðaksturUmferðarlagabrot


KynferðisbrotLíkamsárásir

InnbrotÞjófnaðir

AuðgunarbrotHegningarlagabrot

%

Karlar Konur


61

63

Mynd 36. Hlutfall karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árin 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009.

Mynd 37. Aldur karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árið 2009, hlutfall.

79,8 79,6 78,882,3

78,4

20,2 20,4 21,217,7

21,6

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2001 2003 2005 2007 2009

%

Karlar Konur

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

6 16 26 36 46 56 66 76 86

%

Aldur

Karlar Konur

62

0,00,5

5,526,3

18,513,0

8,77,5

6,25,2

4,01,91,4

0,70,7

7,26,77,0

7,57,3

7,97,17,07,07,06,55,6

4,63,3

8,4

30 20 10 0 10 20 30

0-4 ára5-9 ára

10-14 ára15-19 ára20-24 ára25-29 ára30-34 ára35-39 ára40-44 ára45-49 ára50-54 ára55-59 ára60-64 ára65-69 ára

70 ára og eldri

%

Mannfjöldi Kærðir

kærðra á aldrinum 20-24 ára og 25-29 ára mun hærra en hlutfall Íslendinga í þessum aldurshópum.

Mynd 35. Mannfjöldi á Íslandi 1. des. 2008 samanborið við hlutfall kærðra fyrir hegningarlagabrot á árinu 2009.

Á mynd 36 sést hlutfall karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot á árinu 2009. Ef litið er til þróunar á kynjahlutfalli má sjá að hlutfall kvenna var lægra árið 2007 en hin árin þegar 18% kærðra voru konur. Á árinu 2009 er hlutfall kvenna 22%. Á mynd 37 má sjá hvernig aldur kærðra dreifist í hegningarlagabrotum en meðalaldur er 28 ár. Kærðar konur eru yngri en kærðir karlar en meðalaldur þeirra er 27 ár og karla 29 ár.


62

63

Mynd 36. Hlutfall karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árin 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009.

Mynd 37. Aldur karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árið 2009, hlutfall.

79,8 79,6 78,882,3

78,4

20,2 20,4 21,217,7

21,6

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2001 2003 2005 2007 2009

%

Karlar Konur

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

6 16 26 36 46 56 66 76 86

%

Aldur

Karlar Konur

62

0,00,5

5,526,3

18,513,0

8,77,5

6,25,2

4,01,91,4

0,70,7

7,26,77,0

7,57,3

7,97,17,07,07,06,55,6

4,63,3

8,4

30 20 10 0 10 20 30

0-4 ára5-9 ára

10-14 ára15-19 ára20-24 ára25-29 ára30-34 ára35-39 ára40-44 ára45-49 ára50-54 ára55-59 ára60-64 ára65-69 ára

70 ára og eldri

%

Mannfjöldi Kærðir

kærðra á aldrinum 20-24 ára og 25-29 ára mun hærra en hlutfall Íslendinga í þessum aldurshópum.

Mynd 35. Mannfjöldi á Íslandi 1. des. 2008 samanborið við hlutfall kærðra fyrir hegningarlagabrot á árinu 2009.

Á mynd 36 sést hlutfall karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot á árinu 2009. Ef litið er til þróunar á kynjahlutfalli má sjá að hlutfall kvenna var lægra árið 2007 en hin árin þegar 18% kærðra voru konur. Á árinu 2009 er hlutfall kvenna 22%. Á mynd 37 má sjá hvernig aldur kærðra dreifist í hegningarlagabrotum en meðalaldur er 28 ár. Kærðar konur eru yngri en kærðir karlar en meðalaldur þeirra er 27 ár og karla 29 ár.


63

64

Ekki er nóg með að konur séu mun færri brotamanna en karlar heldur brjóta þær einnig sjaldnar af sér. Á mynd 38 sést að 62% karla voru kærð fyrir eitt hegningarlagabrot á árinu 2009, en 72% kvenna. Þetta þýðir jafnframt að 38% karla brutu af sér oftar en einu sinni yfir tímabilið en 28% kvenna. Þetta er sama þróun og fyrri ár, þ.e. karlar brjóta oftar af sér en konur. Hins vegar hefur hlutfall kvenna sem brýtur oftar en einu sinni á ári af sér hækkað frá árinu 2005, þ.e. hærra hlutfall kvenna braut oftar en einu sinni af sér árið 2009 en fyrri ár (mynd 39). Sama þróun hefur átt sér stað meðal karla þó að hlutfallsbreytingin sé ekki eins mikil og meðal kvenna.

Dæmi voru um að ítrekunartíðni hjá körlum í hegningarlaga-brotum færi yfir 50 brot á árinu en þá var yfirleitt um að ræða ítrekaða þjófnaði eða gripdeild, auk annarra hegningarlagabrota. Engin kona náði svo hárri ítrekunartíðni.

Mynd 38. Hlutfall hegningarlagabrota á kærða einstaklinga á árinu 2009.

62

17

8 4 27

72

16

4 2 1 5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Eitt Tvö Þrjú Fjögur Fimm Sex eða fleiri

%

Fjöldi hegningarlagabrota

Karlar Konur


64

65

Mynd 39. Fjöldi hegningarlagabrota á kærða karla og konur árin 2005, 2007 og 2009, hlutfall.

Fjöldi kærðra einstaklinga fyrir hegningarlagabrot skiptist svipað eftir landsvæðum og fjöldi brotanna. Samkvæmt gögnum lögreglu voru flest brot kærðra einstaklinga skráð á höfuðborgarsvæðinu, eða 72%, og næstflest á Suðurlandi (aðallega á Suðurnesjum og Selfossi), eða 15%. Þegar skoðaður er fjöldi einstaklinga sem var kærður eftir embættum er hlutfallið aðeins lægra á höfuðborgarsvæðinu en þegar litið er til fjölda brotanna sem einstaklingar voru kærðir fyrir. Þannig voru fleiri brot skráð á sama einstakling á höfuðborgarsvæðinu en á öðrum landsvæðum. Alls voru 64% þeirra einstaklinga og fyrirtækja sem kærð voru skráð á höfuðborgarsvæðinu, 19% á Suðurlandi, 8% á Norðurlandi, 7% á Vesturlandi og Vestfjörðum og 3% á Austurlandi. Tafla 16. Hlutfall kæra og kærðra fyrir hegningarlagabrot árið 2009 eftir landsvæðum. Hlutfall kæra* Hlutfall kærðra

Austurland 1,9 2,6

Höfuðborgarsvæðið 71,5 63,5

Norðurland 7,0 8,1

Suðurland 15,3 19,2

Vesturland og Vestfirðir 4,4 6,5

Alls 100 100

*Með kæru er átt við að einhver er grunaður um brotið.

0102030405060708090

100

Eitt Tvö Þrjú eða fl. Eitt Tvö Þrjú eða fl.

Karlar Konur

%

2005 2007 2009

64

Ekki er nóg með að konur séu mun færri brotamanna en karlar heldur brjóta þær einnig sjaldnar af sér. Á mynd 38 sést að 62% karla voru kærð fyrir eitt hegningarlagabrot á árinu 2009, en 72% kvenna. Þetta þýðir jafnframt að 38% karla brutu af sér oftar en einu sinni yfir tímabilið en 28% kvenna. Þetta er sama þróun og fyrri ár, þ.e. karlar brjóta oftar af sér en konur. Hins vegar hefur hlutfall kvenna sem brýtur oftar en einu sinni á ári af sér hækkað frá árinu 2005, þ.e. hærra hlutfall kvenna braut oftar en einu sinni af sér árið 2009 en fyrri ár (mynd 39). Sama þróun hefur átt sér stað meðal karla þó að hlutfallsbreytingin sé ekki eins mikil og meðal kvenna.

Dæmi voru um að ítrekunartíðni hjá körlum í hegningarlaga-brotum færi yfir 50 brot á árinu en þá var yfirleitt um að ræða ítrekaða þjófnaði eða gripdeild, auk annarra hegningarlagabrota. Engin kona náði svo hárri ítrekunartíðni.

Mynd 38. Hlutfall hegningarlagabrota á kærða einstaklinga á árinu 2009.

62

17

8 4 27

72

16

4 2 1 5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100


%

Fjöldi hegningarlagabrota

Karlar Konur


65

66

Kærðir fyrir auðgunarbrot Alls voru 1.962 einstaklingar kærðir fyrir 5.594 auðgunarbrot og 8 fyrirtæki fyrir 10 slík brot. Meirihluti kærðra voru karlar, eða 69%. Flestir voru á aldrinum 15 til 19 ára en þegar litið er til kærða eftir kyni má sjá að hærra hlutfall kvenna var á þessu aldursbili en öðrum aldri, eða þriðjungur kvennanna, en rúmur fjórðungur karla. Þegar litið er nánar til auðgunarbrotanna, þjófnaðar og innbrota, má sjá að þeir sem kærðir eru fyrir þjófnað eru heldur yngri en þeir sem kærðir eru fyrir auðgunarbrot almennt og þeir sem kærðir eru fyrir innbrot eru enn yngri þar sem 63% þeirra voru undir 25 ára aldri. Þetta má líka sjá af meðalaldri kærðra sem er 28 ár í auðgunarbrotum, 27 ár í þjófnaðarbrotum og 24 ár í innbrotum.

Árið 2009 voru 1.404 einstaklingar og 3 fyrirtæki kærð fyrir 4.120 þjófnaðarbrot. Í innbrotum voru 227 einstaklingar kærðir fyrir 1.437 innbrot. Ef litið er til hlutfalls karla og kvenna meðal kærðra í auðgunarbrotum og svo þjófnaðarbrotum og innbrotum (sem falla undir auðgunarbrot) má sjá að konur eru síst líklegar til að taka þátt í innbrotum, en tæplega 18,5% kærðra fyrir slík brot voru konur en 81,5% karlar. Rúmur þriðjungur kærðra fyrir þjófnaðarbrot voru hins vegar konur.

Tafla 17. Aldur kærðra árið 2009 í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum, hlutfall. Auðgunarbrot Þjófnaðir Innbrot

Karl Kona Alls Karl Kona Alls Karl Kona Alls Yngri en 15 5,8 12,8 8,0 8,4 15,7 10,9 2,7 2,4 2,6 15-19 25,9 32,9 28,0 28,4 35,3 30,8 38,9 40,5 39,2 20-24 17,5 12,1 15,9 16,5 12,4 15,1 19,5 26,2 20,7 25-29 12,9 9,3 11,8 14,1 7,8 12,0 18,4 11,9 17,2 30-34 8,9 6,5 8,2 7,8 4,3 6,6 5,9 4,8 5,7 35-39 7,6 6,0 7,1 7,0 5,2 6,3 5,4 2,4 4,8 40-44 6,9 5,5 6,5 5,4 5,6 5,5 2,2 11,9 4,0 45-49 5,8 5,0 5,6 4,7 4,1 4,5 2,2 0,0 1,8 50-54 4,0 3,3 3,8 3,6 2,7 3,3 3,2 0,0 2,6 55-59 2,1 2,3 2,1 2,1 2,3 2,1 1,1 0,0 0,9 60 og eldri 2,6 4,2 3,1 2,0 4,7 2,9 0,5 0,0 0,4 Alls 100 100 100 100 100 100 100 100 100


66

67

Mynd 40. Kynjahlutfall kærðra í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum árið 2009.

Eins og sjá má á mynd 41 eru karlar sem kærðir eru fyrir auðgunarbrot oftar kærðir fyrir fleira en eitt slíkt brot en konur. Alls brutu 17% kærðra karla af sér tvisvar á árinu 2009, 6% þrisvar og 14% fjórum sinnum eða oftar. Meðal kærðra kvenna fyrir auðgunarbrot brutu 12% af sér tvisvar, 4% þrisvar og 8% fjórum sinnum eða oftar.

Mynd 41. Ítrekunartíðni auðgunarbrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall.

69,4

65,5

81,5

30,6

34,5

18,5

0 20 40 60 80 100

Auðgunarbrot

Þjófnaður

Innbrot

%

Karlar Konur

64

17

6 3 38

77

124

1 2 5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100


%

Karlar Konur

66

Kærðir fyrir auðgunarbrot Alls voru 1.962 einstaklingar kærðir fyrir 5.594 auðgunarbrot og 8 fyrirtæki fyrir 10 slík brot. Meirihluti kærðra voru karlar, eða 69%. Flestir voru á aldrinum 15 til 19 ára en þegar litið er til kærða eftir kyni má sjá að hærra hlutfall kvenna var á þessu aldursbili en öðrum aldri, eða þriðjungur kvennanna, en rúmur fjórðungur karla. Þegar litið er nánar til auðgunarbrotanna, þjófnaðar og innbrota, má sjá að þeir sem kærðir eru fyrir þjófnað eru heldur yngri en þeir sem kærðir eru fyrir auðgunarbrot almennt og þeir sem kærðir eru fyrir innbrot eru enn yngri þar sem 63% þeirra voru undir 25 ára aldri. Þetta má líka sjá af meðalaldri kærðra sem er 28 ár í auðgunarbrotum, 27 ár í þjófnaðarbrotum og 24 ár í innbrotum.

Árið 2009 voru 1.404 einstaklingar og 3 fyrirtæki kærð fyrir 4.120 þjófnaðarbrot. Í innbrotum voru 227 einstaklingar kærðir fyrir 1.437 innbrot. Ef litið er til hlutfalls karla og kvenna meðal kærðra í auðgunarbrotum og svo þjófnaðarbrotum og innbrotum (sem falla undir auðgunarbrot) má sjá að konur eru síst líklegar til að taka þátt í innbrotum, en tæplega 18,5% kærðra fyrir slík brot voru konur en 81,5% karlar. Rúmur þriðjungur kærðra fyrir þjófnaðarbrot voru hins vegar konur.

Tafla 17. Aldur kærðra árið 2009 í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum, hlutfall. Auðgunarbrot Þjófnaðir Innbrot

Karl Kona Alls Karl Kona Alls Karl Kona Alls Yngri en 15 5,8 12,8 8,0 8,4 15,7 10,9 2,7 2,4 2,6 15-19 25,9 32,9 28,0 28,4 35,3 30,8 38,9 40,5 39,2 20-24 17,5 12,1 15,9 16,5 12,4 15,1 19,5 26,2 20,7 25-29 12,9 9,3 11,8 14,1 7,8 12,0 18,4 11,9 17,2 30-34 8,9 6,5 8,2 7,8 4,3 6,6 5,9 4,8 5,7 35-39 7,6 6,0 7,1 7,0 5,2 6,3 5,4 2,4 4,8 40-44 6,9 5,5 6,5 5,4 5,6 5,5 2,2 11,9 4,0 45-49 5,8 5,0 5,6 4,7 4,1 4,5 2,2 0,0 1,8 50-54 4,0 3,3 3,8 3,6 2,7 3,3 3,2 0,0 2,6 55-59 2,1 2,3 2,1 2,1 2,3 2,1 1,1 0,0 0,9 60 og eldri 2,6 4,2 3,1 2,0 4,7 2,9 0,5 0,0 0,4 Alls 100 100 100 100 100 100 100 100 100


67

68

Kærðir fyrir kynferðisbrot og líkamsárásir Kærðir voru 789 einstaklingar vegna 1.233 minniháttar, meiriháttar og stórfelldra líkamsárása. Alls voru 86% kærðra karlar. Þá voru 192 einstaklingar kærðir fyrir 354 kynferðisbrot. Mjög lítill hluti kærðra voru konur, eða aðeins 4%. Tafla 18. Hlutfall kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, eftir kyni.

Líkamsárás, kærðir % Kynferðisbrot, kærðir %

Karlar 682 86,4 185 96,4 Konur 107 13,6 7 3,6 Alls 789 100 192 100

Þegar borinn er saman aldur kærðra í líkamsárásum og kynferðisbrotum má sjá að dreifing aldurs í líkamsárásum er svipuð og hin „hefðbundna“ aldursdreifing í hegningarlagabrotum. Hlutfall kærðra nær hámarki í kringum 18 til 21 árs aldurinn en fer svo minnkandi. Á hinn bóginn er aldursdreifing kærðra í kynferðisbrotum frábrugðin þar sem hlutfallið er dreifðara yfir aldursbilið. Þetta má einnig sjá á meðalaldri, en meðalaldur kærðra fyrir líkamsárásir var 27 ár fyrir bæði karla og konur árið 2009, en 32 ár í kynferðisbrotum.


68

69

Mynd 42. Aldur kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, hlutfall.

Þegar ítrekunartíðni í líkamsárásum og kynferðisbrotum er borin saman má sjá að þeir sem kærðir eru fyrir kynferðisbrot hafa oftar fleiri en eitt slíkt brot skráð en einstaklingar sem kærðir eru fyrir líkamsárás. Þannig eru 30% þeirra sem kærðir eru fyrir kynferðisbrot kærðir fyrir fleira en eitt slíkt brot, en 15% þeirra sem kærðir eru fyrir líkamsárás fyrir fleira en eina slíka. Þegar kynferðisbrot er tilkynnt getur verið um að ræða fleiri en eitt slíkt brot og geta þau hafa átt sér stað á löngum tíma en það er sjaldgæfara í líkamsárásarmálum. Tafla 19. Ítrekunartíðni kærðra vegna líkamsárása og kynferðisbrota árið 2009, fjöldi og hlutfall. Líkamsárás % Kynferðisbrot % Eitt brot 872 84,9 154 70,3 Tvö brot 112 10,9 39 17,8 Þrjú eða fleiri 43 4,2 26 11,9 Alls 1.027 100 219 100

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

7 11 15 19 23 27 31 35 39 43 47 51 55 59 63 67 71 75 79

%

Aldur

Kynferðisbrot Líkamsárás

68

Kærðir fyrir kynferðisbrot og líkamsárásir Kærðir voru 789 einstaklingar vegna 1.233 minniháttar, meiriháttar og stórfelldra líkamsárása. Alls voru 86% kærðra karlar. Þá voru 192 einstaklingar kærðir fyrir 354 kynferðisbrot. Mjög lítill hluti kærðra voru konur, eða aðeins 4%. Tafla 18. Hlutfall kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, eftir kyni.

Líkamsárás, kærðir % Kynferðisbrot, kærðir %

Karlar 682 86,4 185 96,4 Konur 107 13,6 7 3,6 Alls 789 100 192 100

Þegar borinn er saman aldur kærðra í líkamsárásum og kynferðisbrotum má sjá að dreifing aldurs í líkamsárásum er svipuð og hin „hefðbundna“ aldursdreifing í hegningarlagabrotum. Hlutfall kærðra nær hámarki í kringum 18 til 21 árs aldurinn en fer svo minnkandi. Á hinn bóginn er aldursdreifing kærðra í kynferðisbrotum frábrugðin þar sem hlutfallið er dreifðara yfir aldursbilið. Þetta má einnig sjá á meðalaldri, en meðalaldur kærðra fyrir líkamsárásir var 27 ár fyrir bæði karla og konur árið 2009, en 32 ár í kynferðisbrotum.


69

71

Ítrekunartíðni eignaspjalla var lægri en í nytjastuldum. Um 85% kærðra fyrir eignaspjöll voru kærð fyrir eitt slíkt brot en 77% kærðra fyrir nytjastuld. Tafla 21. Fjöldi og hlutfall eignaspjalla og nytjastuldar á kærða árið 2009. Eignaspjöll % Nytjastuldur % Eitt brot 793 85,1 180 76,6 Tvö brot 96 10,3 27 11,5 Þrjú eða fleiri 43 4,6 28 11,9 Alls 932 100 235 100

70

Kærðir fyrir eignaspjöll og nytjastuld Alls voru 716 einstaklingar kærðir fyrir 1.162 tilvik þar sem framin voru eignaspjöll. Þá voru 98 einstaklingar og eitt fyrirtæki kærð fyrir 367 nytjastuld. Meðal kærðra fyrir eignaspjöll voru 89% karlar og 11% konur og meðal kærðra fyrir nytjastuld voru 76,5% karlar og 23,5% konur (tafla 20). Tafla 20. Kærðir vegna eignaspjalla, kynjahlutfall. Eignaspjöll, kærðir % Nytjastuldur, kærðir % Karl 635 88,7 75 76,5 Kona 81 11,3 23 23,5 Alls 716 100 98 100

Á mynd 43 má sjá aldursdreifingu karla og kvenna sem kærð eru fyrir eignaspjöll. Vegna þess hve fáar konurnar voru eru sveiflur nokkuð tilviljunarkenndar. Meðalaldur var um 25 ár hjá grunuðum körlum en 26 ár hjá grunuðum konum. Meðalaldur kærðra fyrir nytjastuld er 27 ár.

Mynd 43. Aldur kærðra fyrir eignaspjöll á árinu 2009 greint eftir kyni, hlutfall.

0

5

10

15

20

25

6 11 16 21 26 31 36 41 46 51 56 61 66 71 76

%

Karlar Konur


70

71

Ítrekunartíðni eignaspjalla var lægri en í nytjastuldum. Um 85% kærðra fyrir eignaspjöll voru kærð fyrir eitt slíkt brot en 77% kærðra fyrir nytjastuld. Tafla 21. Fjöldi og hlutfall eignaspjalla og nytjastuldar á kærða árið 2009. Eignaspjöll % Nytjastuldur % Eitt brot 793 85,1 180 76,6 Tvö brot 96 10,3 27 11,5 Þrjú eða fleiri 43 4,6 28 11,9 Alls 932 100 235 100

70

Kærðir fyrir eignaspjöll og nytjastuld Alls voru 716 einstaklingar kærðir fyrir 1.162 tilvik þar sem framin voru eignaspjöll. Þá voru 98 einstaklingar og eitt fyrirtæki kærð fyrir 367 nytjastuld. Meðal kærðra fyrir eignaspjöll voru 89% karlar og 11% konur og meðal kærðra fyrir nytjastuld voru 76,5% karlar og 23,5% konur (tafla 20). Tafla 20. Kærðir vegna eignaspjalla, kynjahlutfall. Eignaspjöll, kærðir % Nytjastuldur, kærðir % Karl 635 88,7 75 76,5 Kona 81 11,3 23 23,5 Alls 716 100 98 100

Á mynd 43 má sjá aldursdreifingu karla og kvenna sem kærð eru fyrir eignaspjöll. Vegna þess hve fáar konurnar voru eru sveiflur nokkuð tilviljunarkenndar. Meðalaldur var um 25 ár hjá grunuðum körlum en 26 ár hjá grunuðum konum. Meðalaldur kærðra fyrir nytjastuld er 27 ár.

Mynd 43. Aldur kærðra fyrir eignaspjöll á árinu 2009 greint eftir kyni, hlutfall.

0

5

10

15

20

25

6 11 16 21 26 31 36 41 46 51 56 61 66 71 76

%

Karlar Konur


71

73

23). Meðalaldur kærðra fyrir fíkniefnabrot var 26 ár, bæði hjá körlum og konum.

Mynd 44. Aldursdreifing kærðra fyrir fíkniefnabrot árið 2009 greint eftir kyni, hlutfall.

0

5

10

15

20

25

14 18 22 26 30 34 38 42 46 50 54 58 62

%

Aldur

Karlar Konur

72

Kærðir fyrir sérrefsilagabrot/fíkniefnabrot Á árinu 2009 voru 2.657 einstaklingar kærðir fyrir 4.651 sérrefsilagabrot. Hins vegar var fjöldi brotanna 3.464 og því var að meðaltali lögð fram fleiri en ein kæra fyrir sama brot í sama máli. Voru 86% kærðra karlar og 14% konur. Meðalaldur kærðra var 30 ár.

Þegar litið er aðeins til kærðra í fíkniefnabrotum má sjá að 967 einstaklingar voru kærðir fyrir 2.042 brot. Á töflu 22 má sjá að brotin eru hins vegar aðeins 1.327. Úr þessu má lesa að fleiri en einn er kærður fyrir sama brot í sama máli í talsvert stórum hluta þessara brota. Er þetta ólíkt hegningarlagabrotunum þar sem algengara er að ekki sé vitað hver framdi brotið. Ástæðan fyrir því að fíkniefnabrot upplýsast yfirleitt er sú að þessi brot fela yfirleitt í sér afskipti lögreglu, t.d. leitar lögregla á einstaklingi og hann reynist bera fíkniefni og þar með er vitað hver er grunaður. Þetta er ólíkt hegningarlagabrotum, sem brot eins og eignaspjöll og innbrot falla undir, og þar er ekki alltaf vitað um hvern var að ræða, þar sem brot eru oft tilkynnt eftir að þau eiga sér stað.

Tafla 22. Fjöldi kæra, kærðra og brota í flokkunum sérrefsilagabrot og fíkniefnabrot. Fjöldi einstaklinga Fjöldi kæra* Brot Sérrefsilagabrot 2.657 4.651 3.464 Fíkniefnabrot 967 2.042 1.327 *Með kæru er átt við að einhver er grunaður um brotið. Tafla 23. Fjöldi og hlutfall kærðra fyrir sérrefsilagabrot og fíkniefnabrot árið 2009, greint eftir kyni.

Sérrefsilagabrot, kærðir

% Fíkniefnabrot, kærðir %

Karl 2288 86,1 836 86,5 Kona 369 13,9 131 13,5 Alls 2.657 100 967 100

Meirihluti þeirra sem voru kærðir fyrir fíkniefnabrot voru karlar á aldrinum 18-26 ára, eða 55%. Konur voru um 14% kærðra (tafla


72

73

23). Meðalaldur kærðra fyrir fíkniefnabrot var 26 ár, bæði hjá körlum og konum.

Mynd 44. Aldursdreifing kærðra fyrir fíkniefnabrot árið 2009 greint eftir kyni, hlutfall.

0

5

10

15

20

25

14 18 22 26 30 34 38 42 46 50 54 58 62

%

Aldur

Karlar Konur

72

Kærðir fyrir sérrefsilagabrot/fíkniefnabrot Á árinu 2009 voru 2.657 einstaklingar kærðir fyrir 4.651 sérrefsilagabrot. Hins vegar var fjöldi brotanna 3.464 og því var að meðaltali lögð fram fleiri en ein kæra fyrir sama brot í sama máli. Voru 86% kærðra karlar og 14% konur. Meðalaldur kærðra var 30 ár.

Þegar litið er aðeins til kærðra í fíkniefnabrotum má sjá að 967 einstaklingar voru kærðir fyrir 2.042 brot. Á töflu 22 má sjá að brotin eru hins vegar aðeins 1.327. Úr þessu má lesa að fleiri en einn er kærður fyrir sama brot í sama máli í talsvert stórum hluta þessara brota. Er þetta ólíkt hegningarlagabrotunum þar sem algengara er að ekki sé vitað hver framdi brotið. Ástæðan fyrir því að fíkniefnabrot upplýsast yfirleitt er sú að þessi brot fela yfirleitt í sér afskipti lögreglu, t.d. leitar lögregla á einstaklingi og hann reynist bera fíkniefni og þar með er vitað hver er grunaður. Þetta er ólíkt hegningarlagabrotum, sem brot eins og eignaspjöll og innbrot falla undir, og þar er ekki alltaf vitað um hvern var að ræða, þar sem brot eru oft tilkynnt eftir að þau eiga sér stað.

Tafla 22. Fjöldi kæra, kærðra og brota í flokkunum sérrefsilagabrot og fíkniefnabrot. Fjöldi einstaklinga Fjöldi kæra* Brot Sérrefsilagabrot 2.657 4.651 3.464 Fíkniefnabrot 967 2.042 1.327 *Með kæru er átt við að einhver er grunaður um brotið. Tafla 23. Fjöldi og hlutfall kærðra fyrir sérrefsilagabrot og fíkniefnabrot árið 2009, greint eftir kyni.

Sérrefsilagabrot, kærðir

% Fíkniefnabrot, kærðir %

Karl 2288 86,1 836 86,5 Kona 369 13,9 131 13,5 Alls 2.657 100 967 100

Meirihluti þeirra sem voru kærðir fyrir fíkniefnabrot voru karlar á aldrinum 18-26 ára, eða 55%. Konur voru um 14% kærðra (tafla


73

75

Kærðir fyrir umferðarlagabrot Voru 37.069 einstaklingar og 175 fyrirtæki kærð fyrir 53.541 umferðarlagabrot. Ef aðeins er litið til einstaklinga voru 71% kærðra karlar og 29% konur. Aldursdreifing er nokkuð ólík hegningarlagabrotum þar sem hún dreifist yfir mun lengra aldursbil, en meðalaldur er 40 ár. Tafla 24. Kynjahlutfall kærðra í öllum umferðarlagabrotum og hraðakstursbrotum árið 2009. Umferðarlagabrot % Of hraður akstur % Karlar 26.027 70,6 21.634 69,4 Konur 10.862 29,4 9.542 30,6 Alls 36.889 100,0 31.176 100

Mynd 46. Aldur kærðra í umferðarlagabrotum árið 2009, hlutfall.

Alls var 31.181 einstaklingur og 171 fyrirtæki kært fyrir 40.557 hraðakstursbrot. Karlar voru 69% kærðra og konur 31% (mynd 47). Aldursdreifingin var svipuð hjá báðum kynjum. Á mynd 46 má sjá

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83 88 93

%

Aldur

Karlar Konur

74

66

17

6 5 3 4

60

22

94 1 3

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100


%

Karlar Konur

Þegar litið er til hve hátt hlutfall einstaklinga sem kærðir voru fyrir fíkniefnabrot á árinu 2009 var kært oftar en einu sinni má sjá að 34% voru kærð fyrir fleiri en eitt slíkt brot. Um fjórðungur var kærður fyrir tvö til þrjú brot. Eins og sjá má á mynd 45 eru hlutfallslega fleiri konur en karlar kærðir oftar en einu sinni fyrir fíkniefnabrot á árinu 2009, sem er ólíkt öðrum brotaflokkum. Hlutfallslega fleiri karlar en konur voru með fjögur eða fleiri slík brot skráð á árinu 2009.

Mynd 45. Ítrekunartíðni fíkniefnabrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall.


74

75

Kærðir fyrir umferðarlagabrot Voru 37.069 einstaklingar og 175 fyrirtæki kærð fyrir 53.541 umferðarlagabrot. Ef aðeins er litið til einstaklinga voru 71% kærðra karlar og 29% konur. Aldursdreifing er nokkuð ólík hegningarlagabrotum þar sem hún dreifist yfir mun lengra aldursbil, en meðalaldur er 40 ár. Tafla 24. Kynjahlutfall kærðra í öllum umferðarlagabrotum og hraðakstursbrotum árið 2009. Umferðarlagabrot % Of hraður akstur % Karlar 26.027 70,6 21.634 69,4 Konur 10.862 29,4 9.542 30,6 Alls 36.889 100,0 31.176 100

Mynd 46. Aldur kærðra í umferðarlagabrotum árið 2009, hlutfall.

Alls var 31.181 einstaklingur og 171 fyrirtæki kært fyrir 40.557 hraðakstursbrot. Karlar voru 69% kærðra og konur 31% (mynd 47). Aldursdreifingin var svipuð hjá báðum kynjum. Á mynd 46 má sjá

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83 88 93

%

Aldur

Karlar Konur

74

66

17

6 5 3 4

60

22

94 1 3

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100


%

Karlar Konur

Þegar litið er til hve hátt hlutfall einstaklinga sem kærðir voru fyrir fíkniefnabrot á árinu 2009 var kært oftar en einu sinni má sjá að 34% voru kærð fyrir fleiri en eitt slíkt brot. Um fjórðungur var kærður fyrir tvö til þrjú brot. Eins og sjá má á mynd 45 eru hlutfallslega fleiri konur en karlar kærðir oftar en einu sinni fyrir fíkniefnabrot á árinu 2009, sem er ólíkt öðrum brotaflokkum. Hlutfallslega fleiri karlar en konur voru með fjögur eða fleiri slík brot skráð á árinu 2009.

Mynd 45. Ítrekunartíðni fíkniefnabrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall.


75

77

Mynda- og töfluskrá

76

aldursflokkana og hve svipað hlutfall er innan hvers aldursflokks, frá aldursflokknum 25-29 ára til 45-49 ára.

Mynd 47. Aldur kærðra í hraðakstursbrotum eftir aldursflokkum, hlutfall.

Ítrekunartíðni umferðarlagabrota og hraðakstursbrota er hærri hjá körlum en konum, en rúmur fjórðungur karla var kærður fyrir fleiri en eitt umferðarlagabrot og 21% fyrir fleiri en eitt hraðakstursbrot. Um 19% kvenna voru kærð fyrir fleiri en eitt umferðarlagabrot og 14% fyrir fleiri en eitt hraðakstursbrot á árinu. Tafla 25. Ítrekunartíðni kærðra fyrir umferðarlagabrot og hraðakstursbrot árið 2009, hlutfall. Umferðarlagabrot Hraðakstursbrot Karl Kona Fyrirtæki Karl Kona Fyrirtæki Einu sinni 72,5 81,0 72,7 79,2 85,5 100 Tvisvar 17,5 14,5 18,2 15,3 12,1 0 Þrisvar 5,4 2,8 5,1 3,9 1,7 0 Fjórum sinnum 2,1 1,0 0,0 1,0 0,5 0 Fimm sinnum 1,0 0,3 0,6 0,4 0,1 0 Sex eða oftar 1,5 0,5 3,4 0,3 0,1 0 Alls 100 100 100 100 100 100

0,0

4,7

8,8

10,9 10,5 11,1 11,3 11,510,1

8,5

5,8

3,3 3,4

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

Yngri en 15

15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70 og eldri

%

Karl Kona Alls


76

77

Mynda- og töfluskrá

76

aldursflokkana og hve svipað hlutfall er innan hvers aldursflokks, frá aldursflokknum 25-29 ára til 45-49 ára.

Mynd 47. Aldur kærðra í hraðakstursbrotum eftir aldursflokkum, hlutfall.

Ítrekunartíðni umferðarlagabrota og hraðakstursbrota er hærri hjá körlum en konum, en rúmur fjórðungur karla var kærður fyrir fleiri en eitt umferðarlagabrot og 21% fyrir fleiri en eitt hraðakstursbrot. Um 19% kvenna voru kærð fyrir fleiri en eitt umferðarlagabrot og 14% fyrir fleiri en eitt hraðakstursbrot á árinu. Tafla 25. Ítrekunartíðni kærðra fyrir umferðarlagabrot og hraðakstursbrot árið 2009, hlutfall. Umferðarlagabrot Hraðakstursbrot Karl Kona Fyrirtæki Karl Kona Fyrirtæki Einu sinni 72,5 81,0 72,7 79,2 85,5 100 Tvisvar 17,5 14,5 18,2 15,3 12,1 0 Þrisvar 5,4 2,8 5,1 3,9 1,7 0 Fjórum sinnum 2,1 1,0 0,0 1,0 0,5 0 Fimm sinnum 1,0 0,3 0,6 0,4 0,1 0 Sex eða oftar 1,5 0,5 3,4 0,3 0,1 0 Alls 100 100 100 100 100 100

0,0

4,7

8,8

10,9 10,5 11,1 11,3 11,510,1

8,5

5,8

3,3 3,4

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

Yngri en 15

15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70 og eldri

%

Karl Kona Alls


77

Töfluskrá Tafla 1. Fjöldi brota í nokkrum brotaflokkum

2004-2009. .................................... 13 Tafla 2. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga

árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 15

Tafla 3. Fjöldi tilkynntra kynferðisbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 18

Tafla 4. Fjöldi auðgunarbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 20

Tafla 5. Fjöldi fíkniefnabrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 22

Tafla 6. Fíkniefni sem lögregla og tollgæsla lagði hald á árið 2004 til 2009. ................... 24

Tafla 7. Fjöldi haldlagninga hjá lögreglu og tollgæslu árin 2004-2009, greint eftir tegund efna. .................................. 26

Tafla 8. Fjöldi umferðarlagabrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 29

Tafla 9. Fjöldi eignaspjalla árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 31

Tafla 10. Fjöldi nytjastulda árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 32

Tafla 11. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 33

Tafla 12. Fjöldi skjalafalsbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 35

Tafla 13. Fjöldi brota gegn áfengislögum árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 37

Tafla 14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 39

Tafla 15. Hlutfallsleg dreifing brota árið 2009 eftir landsvæðum.* .......................... 41

Tafla 16. Hlutfall kæra og kærðra fyrir hegningarlagabrot árið 2009 eftir landsvæðum. ................................. 65

Tafla 17. Aldur kærðra árið 2009 í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum, hlutfall. ......................... 66

Tafla 18. Hlutfall kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, eftir kyni. ....... 68

Tafla 19. Ítrekunartíðni kærðra vegna líkamsárása og kynferðisbrota árið 2009, fjöldi og hlutfall. ............................ 69

Tafla 20. Kærðir vegna eignaspjalla, kynjahlutfall. ................................. 70

Tafla 21. Fjöldi og hlutfall eignaspjalla og nytjastuldar á kærða árið 2009. .......... 71

Tafla 22. Fjöldi kæra, kærðra og brota í flokkunum sérrefsilagabrot og fíkniefnabrot.................................. 72

Tafla 23. Fjöldi og hlutfall kærðra fyrir fíkniefnabrot árið 2009, greint eftir kyni. ................................................. 72

Tafla 24. Kynjahlutfall kærðra í öllum umferðarlagabrotum og hraðakstursbrotum árið 2009. ............ 75

Tafla 25. Ítrekunartíðni kærðra fyrir umferðarlagabrot og hraðakstursbrot árið 2009, hlutfall. ............................... 76

Töflur í viðauka Tafla V1. Íbúafjöldi á Íslandi 1. desember 2003

til 2008 eftir umdæmum. .................. 83 Tafla V2. Skipting umdæma í landsvæði. ...... 83 Tafla V3. Fjöldi og hlutfall brota, samkvæmt

skráningum í málaskrá 2009, eftir tegund þeirra og umdæmum. ...................... 84

Tafla V4. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ....... 84

Tafla V5. Fjöldi kynferðisbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 85

Tafla V6. Fjöldi auðgunarbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 85

Tafla V7. Fjöldi fíkniefnabrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 85

Tafla V8. Fjöldi umferðarlagabrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ................. 86

Tafla V9. Fjöldi brota er varða eignarspjöll 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 86

Tafla V10. Fjöldi nytjastulda 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 87

Tafla V11. Fjöldi brota á friðhelgi einkalífs 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 87

Tafla V12. Fjöldi skjalafalsbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 87

Tafla V13. Fjöldi brota gegn áfengislögum 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 88

Tafla V14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 88

Tafla V15. Fjöldi brota miðað við 10.000 íbúa á árunum 2007 til 2009, eftir umdæmum. 89


Myndaskrá Mynd 1. Fjöldi brota 1999-2009, eftir tegund

brots. .......................................... 12 Mynd 2. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá

meðaltali brota 2004 til 2008. ............. 14 Mynd 3. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá

meðaltali nokkurra flokka ofbeldisbrota 2004 til 2008. ................................. 16

Mynd 4. Fjöldi manndrápa frá árinu 1990 til ársins 2009. ................................... 17

Mynd 5. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali kynferðisbrota 2004 til 2008. . 19

Mynd 6. Hlutfallslegt frávik nokkurra auðgunarbrota árið 2009 frá meðaltali 2004 til 2008. ................................. 21

Mynd 7. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðalfjölda fíkniefnabrota 2004 til 2008. .................................................. 23

Mynd 8. Amfetamín og kannabisefni sem lagt var hald á 1998 til 2009. ........................ 25

Mynd 9. Fjöldi haldlagninga eftir tegundum efna samkvæmt málaskrá 2000-2009. .......... 27

Mynd 10. Meðalmagn efna sem lagt var hald á í hvert sinn 2000-2009, greint eftir tegund. .................................................. 27

Mynd 11. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali nokkurra umferðarlagabrota 2004 til 2008. ................................. 30

Mynd 12. Skipting eignaspjalla árið 2009. ...... 31 Mynd 13. Vettvangur nytjastuldar á vélknúnum

ökutækjum árið 2009. ...................... 32 Mynd 14. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá

meðaltali brota gegn friðhelgi einkalífs 2004 til 2008. ................................. 34

Mynd 15. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali skjalafalsbrota 2004 til 2008. . 36

Mynd 16. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali áfengislagabrota 2004 til 2008. .................................................. 38

Mynd 17. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn valdstjórninni 2004 til 2008. ....................................... 40

Mynd 18. Fjöldi hegningarlagabrota, umferðarlagabrota og sérrefsilagabrota 2009 miðað við 10.000 íbúa, eftir landsvæðum. ................................. 42

Mynd 19. Fjöldi hegningarlagabrota á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ............ 44

Mynd 20. Fjöldi sérrefsilagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum. .................................................. 45

Mynd 21. Fjöldi umferðarlagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum. .................................................. 46

Mynd 22. Fjöldi tilkynntra manndrápa og líkamsmeiðinga 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ............ 48

Mynd 23. Fjöldi kynferðisbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 49

Mynd 24. Fjöldi auðgunarbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 50

Mynd 25. Fjöldi fíkniefnabrota 2006 til 2008 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 51

Mynd 26. Fjöldi brota sem teljast til eignaspjalla 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. .................................. 53

Mynd 27. Fjöldi nytjastulda 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 54

Mynd 28. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. .................................. 55

Mynd 29. Fjöldi skjalafalsbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 56

Mynd 30. Fjöldi áfengislagabrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 57

Mynd 31. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. .................................. 58

Mynd 32. Kynjahlutfall kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009. ................... 60

Mynd 33. Ítrekunartíðni kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009, hlutfall. ........ 60

Mynd 34. Fjöldi brota, kæra og kærðra einstaklinga á árunum 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009. ................................ 61

Mynd 35. Mannfjöldi á Íslandi 1. des. 2008 samanborið við hlutfall kærðra fyrir hegningarlagabrot á árinu 2009. ......... 62

Mynd 36. Hlutfall karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árin 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009. ................. 63

Mynd 37. Aldur karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árið 2009, hlutfall. ................................................. 63

Mynd 38. Hlutfall hegningarlagabrota á kærða einstaklinga á árinu 2009. ................. 64

Mynd 39. Fjöldi hegningarlagabrota á kærða karla og konur árin 2005, 2007 og 2009, hlutfall. ....................................... 65

Mynd 40. Kynjahlutfall kærðra í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum árið 2009. ....................... 67

Mynd 41. Ítrekunartíðni auðgunarbrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall. ....................................... 67

Mynd 42. Aldur kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, hlutfall. ........ 69

Mynd 43. Aldur kærðra fyrir eignaspjöll á árinu 2009 greint eftir kyni, hlutfall. ........... 70

Mynd 44. Aldursdreifing kærðra fyrir fíkniefnabrot árið 2009 greint eftir kyni, hlutfall. ....................................... 73

Mynd 45. Ítrekunartíðni fíkniefnabrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall. ....................................... 74

Mynd 46. Aldur kærðra í umferðarlagabrotum árið 2009, hlutfall. .......................... 75

Mynd 47. Aldur kærðra í hraðakstursbrotum eftir aldursflokkum, hlutfall. .................... 76


78

Töfluskrá Tafla 1. Fjöldi brota í nokkrum brotaflokkum

2004-2009. .................................... 13 Tafla 2. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga

árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 15

Tafla 3. Fjöldi tilkynntra kynferðisbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 18

Tafla 4. Fjöldi auðgunarbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 20

Tafla 5. Fjöldi fíkniefnabrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 22

Tafla 6. Fíkniefni sem lögregla og tollgæsla lagði hald á árið 2004 til 2009. ................... 24

Tafla 7. Fjöldi haldlagninga hjá lögreglu og tollgæslu árin 2004-2009, greint eftir tegund efna. .................................. 26

Tafla 8. Fjöldi umferðarlagabrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 29

Tafla 9. Fjöldi eignaspjalla árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 31

Tafla 10. Fjöldi nytjastulda árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 32

Tafla 11. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 33

Tafla 12. Fjöldi skjalafalsbrota árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ...... 35

Tafla 13. Fjöldi brota gegn áfengislögum árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 37

Tafla 14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni árið 2009 og meðalfjöldi brotanna 2004 til 2008. ........................................... 39

Tafla 15. Hlutfallsleg dreifing brota árið 2009 eftir landsvæðum.* .......................... 41

Tafla 16. Hlutfall kæra og kærðra fyrir hegningarlagabrot árið 2009 eftir landsvæðum. ................................. 65

Tafla 17. Aldur kærðra árið 2009 í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum, hlutfall. ......................... 66

Tafla 18. Hlutfall kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, eftir kyni. ....... 68

Tafla 19. Ítrekunartíðni kærðra vegna líkamsárása og kynferðisbrota árið 2009, fjöldi og hlutfall. ............................ 69

Tafla 20. Kærðir vegna eignaspjalla, kynjahlutfall. ................................. 70

Tafla 21. Fjöldi og hlutfall eignaspjalla og nytjastuldar á kærða árið 2009. .......... 71

Tafla 22. Fjöldi kæra, kærðra og brota í flokkunum sérrefsilagabrot og fíkniefnabrot.................................. 72

Tafla 23. Fjöldi og hlutfall kærðra fyrir fíkniefnabrot árið 2009, greint eftir kyni. ................................................. 72

Tafla 24. Kynjahlutfall kærðra í öllum umferðarlagabrotum og hraðakstursbrotum árið 2009. ............ 75

Tafla 25. Ítrekunartíðni kærðra fyrir umferðarlagabrot og hraðakstursbrot árið 2009, hlutfall. ............................... 76

Töflur í viðauka Tafla V1. Íbúafjöldi á Íslandi 1. desember 2003

til 2008 eftir umdæmum. .................. 83 Tafla V2. Skipting umdæma í landsvæði. ...... 83 Tafla V3. Fjöldi og hlutfall brota, samkvæmt

skráningum í málaskrá 2009, eftir tegund þeirra og umdæmum. ...................... 84

Tafla V4. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ....... 84

Tafla V5. Fjöldi kynferðisbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 85

Tafla V6. Fjöldi auðgunarbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 85

Tafla V7. Fjöldi fíkniefnabrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 85

Tafla V8. Fjöldi umferðarlagabrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ................. 86

Tafla V9. Fjöldi brota er varða eignarspjöll 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 86

Tafla V10. Fjöldi nytjastulda 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 87

Tafla V11. Fjöldi brota á friðhelgi einkalífs 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 87

Tafla V12. Fjöldi skjalafalsbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. ......................... 87

Tafla V13. Fjöldi brota gegn áfengislögum 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 88

Tafla V14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali. .............. 88



Myndaskrá Mynd 1. Fjöldi brota 1999-2009, eftir tegund

brots. .......................................... 12 Mynd 2. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá

meðaltali brota 2004 til 2008. ............. 14 Mynd 3. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá

meðaltali nokkurra flokka ofbeldisbrota 2004 til 2008. ................................. 16

Mynd 4. Fjöldi manndrápa frá árinu 1990 til ársins 2009. ................................... 17

Mynd 5. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali kynferðisbrota 2004 til 2008. . 19

Mynd 6. Hlutfallslegt frávik nokkurra auðgunarbrota árið 2009 frá meðaltali 2004 til 2008. ................................. 21

Mynd 7. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðalfjölda fíkniefnabrota 2004 til 2008. .................................................. 23

Mynd 8. Amfetamín og kannabisefni sem lagt var hald á 1998 til 2009. ........................ 25

Mynd 9. Fjöldi haldlagninga eftir tegundum efna samkvæmt málaskrá 2000-2009. .......... 27

Mynd 10. Meðalmagn efna sem lagt var hald á í hvert sinn 2000-2009, greint eftir tegund. .................................................. 27

Mynd 11. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali nokkurra umferðarlagabrota 2004 til 2008. ................................. 30

Mynd 12. Skipting eignaspjalla árið 2009. ...... 31 Mynd 13. Vettvangur nytjastuldar á vélknúnum

ökutækjum árið 2009. ...................... 32 Mynd 14. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá

meðaltali brota gegn friðhelgi einkalífs 2004 til 2008. ................................. 34

Mynd 15. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali skjalafalsbrota 2004 til 2008. . 36

Mynd 16. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali áfengislagabrota 2004 til 2008. .................................................. 38

Mynd 17. Hlutfallslegt frávik árið 2009 frá meðaltali brota gegn valdstjórninni 2004 til 2008. ....................................... 40

Mynd 18. Fjöldi hegningarlagabrota, umferðarlagabrota og sérrefsilagabrota 2009 miðað við 10.000 íbúa, eftir landsvæðum. ................................. 42

Mynd 19. Fjöldi hegningarlagabrota á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ............ 44

Mynd 20. Fjöldi sérrefsilagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum. .................................................. 45

Mynd 21. Fjöldi umferðarlagabrota á hverja 10.000 íbúa 2007 til 2009, eftir umdæmum. .................................................. 46

Mynd 22. Fjöldi tilkynntra manndrápa og líkamsmeiðinga 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ............ 48

Mynd 23. Fjöldi kynferðisbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 49

Mynd 24. Fjöldi auðgunarbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 50

Mynd 25. Fjöldi fíkniefnabrota 2006 til 2008 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 51

Mynd 26. Fjöldi brota sem teljast til eignaspjalla 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. .................................. 53

Mynd 27. Fjöldi nytjastulda 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 54

Mynd 28. Fjöldi brota gegn friðhelgi einkalífs 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. .................................. 55

Mynd 29. Fjöldi skjalafalsbrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 56

Mynd 30. Fjöldi áfengislagabrota 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. ... 57

Mynd 31. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2007 til 2009 á hverja 10.000 íbúa, eftir umdæmum. .................................. 58

Mynd 32. Kynjahlutfall kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009. ................... 60

Mynd 33. Ítrekunartíðni kærðra í mismunandi brotaflokkum árið 2009, hlutfall. ........ 60

Mynd 34. Fjöldi brota, kæra og kærðra einstaklinga á árunum 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009. ................................ 61

Mynd 35. Mannfjöldi á Íslandi 1. des. 2008 samanborið við hlutfall kærðra fyrir hegningarlagabrot á árinu 2009. ......... 62

Mynd 36. Hlutfall karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árin 2001, 2003, 2005, 2007 og 2009. ................. 63

Mynd 37. Aldur karla og kvenna sem kærð voru fyrir hegningarlagabrot árið 2009, hlutfall. ................................................. 63

Mynd 38. Hlutfall hegningarlagabrota á kærða einstaklinga á árinu 2009. ................. 64

Mynd 39. Fjöldi hegningarlagabrota á kærða karla og konur árin 2005, 2007 og 2009, hlutfall. ....................................... 65

Mynd 40. Kynjahlutfall kærðra í auðgunarbrotum, þjófnaðarbrotum og innbrotum árið 2009. ....................... 67

Mynd 41. Ítrekunartíðni auðgunarbrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall. ....................................... 67

Mynd 42. Aldur kærðra fyrir líkamsárás og kynferðisbrot árið 2009, hlutfall. ........ 69

Mynd 43. Aldur kærðra fyrir eignaspjöll á árinu 2009 greint eftir kyni, hlutfall. ........... 70

Mynd 44. Aldursdreifing kærðra fyrir fíkniefnabrot árið 2009 greint eftir kyni, hlutfall. ....................................... 73

Mynd 45. Ítrekunartíðni fíkniefnabrota meðal kærðra karla og kvenna árið 2009, hlutfall. ....................................... 74

Mynd 46. Aldur kærðra í umferðarlagabrotum árið 2009, hlutfall. .......................... 75

Mynd 47. Aldur kærðra í hraðakstursbrotum eftir aldursflokkum, hlutfall. .................... 76


79

Viðauki I: Umdæmi lögreglustjóra Akranes Borgarnes Akranes Andakílshreppur Álftaneshreppur Akureyri Borgarbyggð Akureyri Borgarfjarðarsveit Arnarneshreppur Borgarhreppur Árskógshreppur Dalabyggð Bárðdælahreppur Hálsahreppur Dalvík Hvalfjarðarstrandarhreppur Dalvíkurbyggð Hvalfjarðarsveit Eyjafjarðarsveit Hvítársíðuhreppur Fjallabyggð Innri-Akraneshreppur Glæsibæjarhreppur Kolbeinsstaðahreppur Grímseyjarhreppur Leirár- og Melahreppur Grýtubakkahreppur Lundarreykjadalshreppur Hálshreppur Reykholtsdalshreppur Hríseyjarhreppur Skilmannahreppur Hörgárbyggð Skorradalshreppur Ljósavatnshreppur Þverárhlíðarhreppur Ólafsfjarðarbær

Skriðuhreppur Eskifjörður Svalbarðsstrandarhreppur Eskifjörður Svarfaðardalshreppur Fjarðabyggð Öxnadalshreppur Breiðdalshreppur Búðahreppur Blönduós Djúpavogshreppur Áshreppur Eiðahreppur Blönduóssbær Fáskrúðsfjarðarhreppur Bólstaðarhlíðarhreppur Hofshreppur (A-Skaftafellssýslu) Engihlíðarhreppur Hornarfjarðarbær Fljótahreppur Mjóafjarðarhreppur Fremri-Torfustaðahreppur Norður-Hérað Hofshreppur (Skagafjarðarsýslu) Neskaupstaður Hólahreppur Reyðarfjarðarhreppur Húnavatnshreppur Skriðdalshreppur Húnaþing vestra Stöðvarhreppur Hvammstangahreppur Sveitarfélagið Hornafjörður Kirkjuhvammshreppur Vallahreppur Lýtingsstaðahreppur Rípurhreppur Húsavík Seyluhreppur Aðaldælahreppur Skagabyggð Kelduneshreppur Skagahreppur Langanesbyggð Skarðshreppur Norðurþing Skefilsstaðahreppur Raufarhafnarhreppur Staðarhreppur (Skagafjarðarsýslu) Reykdælahreppur Staðarhreppur (V-Húnavatnssýslu) Reykjahreppur Sveinsstaðahreppur Skútustaðahreppur Sveitarfélagið Skagaströnd Svalbarðshreppur Svínavatnshreppur Tjörneshreppur Torfalækjarhreppur Þingeyjarsveit Viðvíkurhreppur Þórshafnarhreppur Vindhælishreppur Öxarfjarðarhreppur Ytri-Torfustaðahreppur Þorkelshólshreppur Þverárhreppur

Viðaukar


80

Viðauki I: Umdæmi lögreglustjóra Akranes Borgarnes Akranes Andakílshreppur Álftaneshreppur Akureyri Borgarbyggð Akureyri Borgarfjarðarsveit Arnarneshreppur Borgarhreppur Árskógshreppur Dalabyggð Bárðdælahreppur Hálsahreppur Dalvík Hvalfjarðarstrandarhreppur Dalvíkurbyggð Hvalfjarðarsveit Eyjafjarðarsveit Hvítársíðuhreppur Fjallabyggð Innri-Akraneshreppur Glæsibæjarhreppur Kolbeinsstaðahreppur Grímseyjarhreppur Leirár- og Melahreppur Grýtubakkahreppur Lundarreykjadalshreppur Hálshreppur Reykholtsdalshreppur Hríseyjarhreppur Skilmannahreppur Hörgárbyggð Skorradalshreppur Ljósavatnshreppur Þverárhlíðarhreppur Ólafsfjarðarbær

Skriðuhreppur Eskifjörður Svalbarðsstrandarhreppur Eskifjörður Svarfaðardalshreppur Fjarðabyggð Öxnadalshreppur Breiðdalshreppur Búðahreppur Blönduós Djúpavogshreppur Áshreppur Eiðahreppur Blönduóssbær Fáskrúðsfjarðarhreppur Bólstaðarhlíðarhreppur Hofshreppur (A-Skaftafellssýslu) Engihlíðarhreppur Hornarfjarðarbær Fljótahreppur Mjóafjarðarhreppur Fremri-Torfustaðahreppur Norður-Hérað Hofshreppur (Skagafjarðarsýslu) Neskaupstaður Hólahreppur Reyðarfjarðarhreppur Húnavatnshreppur Skriðdalshreppur Húnaþing vestra Stöðvarhreppur Hvammstangahreppur Sveitarfélagið Hornafjörður Kirkjuhvammshreppur Vallahreppur Lýtingsstaðahreppur Rípurhreppur Húsavík Seyluhreppur Aðaldælahreppur Skagabyggð Kelduneshreppur Skagahreppur Langanesbyggð Skarðshreppur Norðurþing Skefilsstaðahreppur Raufarhafnarhreppur Staðarhreppur (Skagafjarðarsýslu) Reykdælahreppur Staðarhreppur (V-Húnavatnssýslu) Reykjahreppur Sveinsstaðahreppur Skútustaðahreppur Sveitarfélagið Skagaströnd Svalbarðshreppur Svínavatnshreppur Tjörneshreppur Torfalækjarhreppur Þingeyjarsveit Viðvíkurhreppur Þórshafnarhreppur Vindhælishreppur Öxarfjarðarhreppur Ytri-Torfustaðahreppur Þorkelshólshreppur Þverárhreppur

Viðaukar


81

Viðauki II: Töflur

Tafla V1. Íbúafjöldi á Íslandi 1. desember 2003 til 2008 eftir umdæmum. 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Akranes 5.590 5.662 5.782 5.955 6.345 6.630

Akureyri 23.081 23.178 23.362 23.482 23.833 24.052

Blönduós 3.310 3.238 3.191 3.152 3.128 3.101 Borgarnes 4.720 4.679 4.905 5.067 5.195 5.153

Eskifjörður 7.112 7.097 7.723 8.598 7.899 7.499

Húsavík 5.175 5.092 4.990 5.073 4.964 5.008

Hvolsvöllur 4.263 4.259 4.288 4.359 4.413 4.508 Höfuðborgar-svæðið 181.874 183.927 187.105 191.612 196.161 201.585

Sauðárkrókur 4.409 4.361 4.335 4.300 4.231 4.294

Selfoss 12.941 13.307 13.940 14.483 15.025 15.578

Seyðisfjörður 4.779 5.292 5.987 6.752 6.002 5.383

Snæfellsnes 4.129 4.082 4.176 4.003 3.912 3.937

Suðurnes 16.929 17.090 17.899 18.880 20.415 21.564

Vestfirðir 7.838 7.695 7.546 7.470 7.309 7.374

Vestmannaeyjar 4.351 4.227 4.175 4.075 4.040 4.090

Landið allt 290.501 293.186 299.404 307.261 312.872 319.756

Tafla V2. Skipting umdæma í landsvæði. Höfuðborgar-svæðið


Norðurland Austurland Suðurland

Höfuðborgar-svæðið

Akranes Akureyri Eskifjörður

Hvolsvöllur

Borgarnes Blönduós Seyðisfjörður Selfoss

Snæfellsnes Húsavík Suðurnes

Vestfirðir Sauðárkrókur Vestmanna-eyjar

Hvolsvöllur Seyðisfjörður Austur-Eyjafjallahreppur Austurbyggð Austur-Landeyjahreppur Austur-Hérað Ásahreppur Borgarfjarðarhreppur Djúpárhreppur Borgarhafnarhreppur Fljótshlíðarhreppur Bæjarhreppur (A-Skaftafellssýslu) Holta- og Landsveit Egilsstaðir Hvolhreppur Fellahreppur Mýrdalshreppur Fljótsdalshérað Rangárvallahreppur Fljótsdalshreppur Rangárþing eystra Hjaltastaðahreppur Rangárþing ytra Hlíðarhreppur Skaftárhreppur Jökuldalshreppur Vestur-Eyjafjallahreppur Seyðisfjörður Vestur-Landeyjahreppur Skeggjastaðahreppur Tunguhreppur Vopnafjarðarhreppur Höfuðborgarsvæðið Garðabær Snæfellsnes Hafnarfjörður Eyja- og Miklaholtshreppur Kjalarneshreppur Grundarfjarðarbær Kjósarhreppur Helgafellssveit Kópavogur Saurbæjarhreppur Mosfellsbær Skógarstrandarhreppur Reykjavík Snæfellsbær Seltjarnarnes Stykkishólmur Sveitarfélagið Álftanes Suðurnes Sauðárkrókur Grindavíkurbær Akrahreppur Reykjanesbær Sauðárkrókur Sandgerði Siglufjörður Sveitarfélagið Garður Sveitarfélagið Skagafjörður Sveitarfélagið Vogar Selfoss Vestfirðir Biskupstungnahreppur Árneshreppur Bláskógabyggð Bolungarvík Eyrarbakkahreppur Broddaneshreppur Flóahreppur Bæjarhreppur (Strandasýslu) Gaulverjabæjarhreppur Hólmavíkurhreppur Gnúpverjahreppur Ísafjarðarbær Grímsnes- og Grafningshreppur Kaldrananeshreppur Hraungerðishreppur Kirkjubólshreppur Hrunamannahreppur Reykhólahreppur Hveragerði Strandabyggð Laugardalshreppur Súðavíkurhreppur Sandvíkurhreppur Tálknafjarðarhreppur Selfoss Vesturbyggð Skeiða- og Gnúpverjahreppur Stokkseyrarhreppur Vestmannaeyjar Sveitarfélagið Árborg Vestmannaeyjar Sveitarfélagið Ölfus Villingaholtshreppur Þingvallahreppur


82

Viðauki II: Töflur

Tafla V1. Íbúafjöldi á Íslandi 1. desember 2003 til 2008 eftir umdæmum. 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Akranes 5.590 5.662 5.782 5.955 6.345 6.630

Akureyri 23.081 23.178 23.362 23.482 23.833 24.052

Blönduós 3.310 3.238 3.191 3.152 3.128 3.101 Borgarnes 4.720 4.679 4.905 5.067 5.195 5.153

Eskifjörður 7.112 7.097 7.723 8.598 7.899 7.499

Húsavík 5.175 5.092 4.990 5.073 4.964 5.008

Hvolsvöllur 4.263 4.259 4.288 4.359 4.413 4.508 Höfuðborgar-svæðið 181.874 183.927 187.105 191.612 196.161 201.585

Sauðárkrókur 4.409 4.361 4.335 4.300 4.231 4.294

Selfoss 12.941 13.307 13.940 14.483 15.025 15.578

Seyðisfjörður 4.779 5.292 5.987 6.752 6.002 5.383

Snæfellsnes 4.129 4.082 4.176 4.003 3.912 3.937

Suðurnes 16.929 17.090 17.899 18.880 20.415 21.564

Vestfirðir 7.838 7.695 7.546 7.470 7.309 7.374

Vestmannaeyjar 4.351 4.227 4.175 4.075 4.040 4.090

Landið allt 290.501 293.186 299.404 307.261 312.872 319.756

Tafla V2. Skipting umdæma í landsvæði. Höfuðborgar-svæðið


Norðurland Austurland Suðurland

Höfuðborgar-svæðið

Akranes Akureyri Eskifjörður

Hvolsvöllur

Borgarnes Blönduós Seyðisfjörður Selfoss

Snæfellsnes Húsavík Suðurnes

Vestfirðir Sauðárkrókur Vestmanna-eyjar

Hvolsvöllur Seyðisfjörður Austur-Eyjafjallahreppur Austurbyggð Austur-Landeyjahreppur Austur-Hérað Ásahreppur Borgarfjarðarhreppur Djúpárhreppur Borgarhafnarhreppur Fljótshlíðarhreppur Bæjarhreppur (A-Skaftafellssýslu) Holta- og Landsveit Egilsstaðir Hvolhreppur Fellahreppur Mýrdalshreppur Fljótsdalshérað Rangárvallahreppur Fljótsdalshreppur Rangárþing eystra Hjaltastaðahreppur Rangárþing ytra Hlíðarhreppur Skaftárhreppur Jökuldalshreppur Vestur-Eyjafjallahreppur Seyðisfjörður Vestur-Landeyjahreppur Skeggjastaðahreppur Tunguhreppur Vopnafjarðarhreppur Höfuðborgarsvæðið Garðabær Snæfellsnes Hafnarfjörður Eyja- og Miklaholtshreppur Kjalarneshreppur Grundarfjarðarbær Kjósarhreppur Helgafellssveit Kópavogur Saurbæjarhreppur Mosfellsbær Skógarstrandarhreppur Reykjavík Snæfellsbær Seltjarnarnes Stykkishólmur Sveitarfélagið Álftanes Suðurnes Sauðárkrókur Grindavíkurbær Akrahreppur Reykjanesbær Sauðárkrókur Sandgerði Siglufjörður Sveitarfélagið Garður Sveitarfélagið Skagafjörður Sveitarfélagið Vogar Selfoss Vestfirðir Biskupstungnahreppur Árneshreppur Bláskógabyggð Bolungarvík Eyrarbakkahreppur Broddaneshreppur Flóahreppur Bæjarhreppur (Strandasýslu) Gaulverjabæjarhreppur Hólmavíkurhreppur Gnúpverjahreppur Ísafjarðarbær Grímsnes- og Grafningshreppur Kaldrananeshreppur Hraungerðishreppur Kirkjubólshreppur Hrunamannahreppur Reykhólahreppur Hveragerði Strandabyggð Laugardalshreppur Súðavíkurhreppur Sandvíkurhreppur Tálknafjarðarhreppur Selfoss Vesturbyggð Skeiða- og Gnúpverjahreppur Stokkseyrarhreppur Vestmannaeyjar Sveitarfélagið Árborg Vestmannaeyjar Sveitarfélagið Ölfus Villingaholtshreppur Þingvallahreppur


83

Tafla V5. Fjöldi kynferðisbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik Nauðgun – þvingun (194.-195. gr.) 78 68 87 72 75 51 70,6 10,5 Nauðgun – misneyting (196.-199. gr.) 52 55 41 35 28 37 39,2 32,7 Kynferðisbrot, við yngri en 15 ára (1.-2. mgr. 202. gr.) 96 102 79 55 57 21 62,8 52,9

Sifjaspell (200. gr.) 20 26 24 11 11 9 16,2 23,5 Kynferðisbrot, við börn uppalanda (1.-2. mgr. 201. gr.) 15 20 15 9 16 18 15,6 -3,8 Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot (209. gr.) 24 50 38 41 44 40 42,6 -43,7 Klám/barnaklám (1.-4. mgr. 210. gr.) 14 36 35 22 29 20 28,4 -50,7

Vændi (1.-3. mgr. 206. gr.) 10 11 6 3 1 1 4,4 127,3

Kynferðisbrot annað 9 0 24 33 27 80 32,8 -72,6

Samtals 318 368 349 281 288 277 312,6 1,7

Tafla V6. Fjöldi auðgunarbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Þjófnaðir (244. gr.) 5.114 4.332 3.093 3.457 3.181 3.419 3.496,4 46,3

Innbrot (244. gr.) 3.524 2.731 2.277 2.365 2.244 2.769 2.477,2 42,3

Fjársvik (248. gr.) 408 521 345 404 312 342 384,8 6,0

Hylming (254. gr.) 162 166 154 74 81 116 118,2 37,1

Gripdeild (245. gr.) 122 92 112 106 93 71 94,8 28,7

Fjárdráttur (247. gr.) 93 98 86 72 65 100 84,2 10,5

Rán (252. gr.) 60 43 42 50 49 35 43,8 37,0

Auðgunarbrot, annað 78 46 68 68 57 95 66,8 16,8

Samtals 9.561 8.029 6.177 6.596 6.082 6.947 6.766,2 41,3

Tafla V7. Fjöldi fíkniefnabrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik Varsla, neysla (4. mgr. 2. gr. 65/74) 883 1.198 1.488 1.713 1.388 1.197 1.396,8 -36,7

Innflutningur (4. mgr. 2. gr. 65/74) 101 104 104 92 95 165 112,0 -9,8

Sala, dreifing (4. mgr. 3. gr. 65/74) 89 110 104 99 114 104 106,2 -16,2

Framleiðsla (4. gr. 65/74) 167 49 31 28 26 31 33,0 406,1

Ýmis fíkniefnabrot 87 129 120 166 193 174 156,4 -44,4

Samtals 1.327 1.590 1.847 2.098 1.816 1.671 1.804,4 -26,4

Tafla V3. Fjöldi og hlutfall brota, samkvæmt skráningum í málaskrá 2009, eftir tegund þeirra og umdæmum.13 Hegningarlagabrot Sérrefsilagabrot Umferðarlagabrot

Fjö

ldi

% in

nan

em

b.

% a

f h

eil

d

Fjö

ldi

% in

nan

em

b.

% a

f h

eil

d

Fjö

ldi

% in

nan

em

b.

% a

f h

eil

d

Sam

tals

Akranes 260 23,0 1,6 68 6,0 2,0 800 70,9 1,4 1.128

Akureyri 817 30,4 5,1 325 12,1 9,4 1.544 57,5 2,8 2.686

Blönduós 36 3,0 0,2 25 2,1 0,7 1.146 94,9 2,1 1.207

Borgarnes 178 1,7 1,1 92 0,9 2,7 10.434 97,5 18,9 10.704

Eskifjörður 140 5,4 0,9 55 2,1 1,6 2.389 92,5 4,3 2.584

Húsavík 96 12,9 0,6 37 5,0 1,1 611 82,1 1,1 744

Hvolsvöllur 131 6,7 0,8 37 1,9 1,1 1.782 91,4 3,2 1.950

Höfuðborgarsvæðið 11.679 30,7 73,1 1.774 4,7 51,2 24.637 64,7 44,5 38.090

Ríkislögreglustjóri 148 47,0 0,9 166 52,7 4,8 1 0,3 0,0 315

Ríkissaksóknari 32 100 0,2 0 0,0 0,0 0 0,0 0,0 32

Sauðárkrókur 80 15,0 0,5 21 3,9 0,6 432 81,1 0,8 533

Selfoss 751 9,7 4,7 159 2,1 4,6 6.793 88,2 12,3 7.703

Seyðisfjörður 80 10,1 0,5 32 4,0 0,9 679 85,8 1,2 791

Snæfellsnes 85 19,6 0,5 49 11,0 1,4 300 69,1 0,5 434

Suðurnes 1.141 24,1 7,1 465 9,8 13,4 3.135 66,1 5,7 4.741

Vestfirðir 148 22,2 0,9 65 9,7 1,9 455 68,1 0,8 668

Vestmannaeyjar 164 35,9 1,0 94 20,6 2,7 199 43,5 0,4 457

Landið allt 15.966 21,4 100 3.464 4,6 100 55.337 74,0 100 74.767

Tafla V4. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Manndráp (211. gr.) 1 0 2 0 3 3 1,6 -37,5

Manndráp af gáleysi (215. gr.) 4 2 4 7 1 6 4,0 0,0

Líkamsárás (217. gr.) 868 1.012 1.153 1.007 848 966 997,2 -13,0 Líkamsárás meiriháttar/stórfelld (218. gr.) 225 214 196 217 411 181 243,8 -7,7

Líkamsmeiðingar af gáleysi (219. gr.) 31 68 37 19 18 26 33,6 -7,7

Lífi eða heilsu stefnt í háska (220. gr.) 20 15 18 7 11 2 10,6 88,7

Manndráp, tilraun (211. gr. sbr. 20. gr.) 4 3 3 7 6 3 4,4 -9,1

Líkamsmeiðingar, annað 2 2 0 1 1 12 3,2 -37,5

Samtals 1.155 1.316 1.413 1.265 1.299 1.199 1.298,4 -11,0

13 Sem dæmi um það hvernig lesa má út úr töflunni sést að fjöldi hegningarlagabrota í umdæmi

lögreglustjórans á Selfossi var 751 brot, eða 4,7% allra slíkra brota á landinu. Af heildarfjölda brota innan umdæmisins voru hegningarlagabrot á Selfossi hins vegar 9,7%.


84

Tafla V5. Fjöldi kynferðisbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik Nauðgun – þvingun (194.-195. gr.) 78 68 87 72 75 51 70,6 10,5 Nauðgun – misneyting (196.-199. gr.) 52 55 41 35 28 37 39,2 32,7 Kynferðisbrot, við yngri en 15 ára (1.-2. mgr. 202. gr.) 96 102 79 55 57 21 62,8 52,9

Sifjaspell (200. gr.) 20 26 24 11 11 9 16,2 23,5 Kynferðisbrot, við börn uppalanda (1.-2. mgr. 201. gr.) 15 20 15 9 16 18 15,6 -3,8 Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot (209. gr.) 24 50 38 41 44 40 42,6 -43,7 Klám/barnaklám (1.-4. mgr. 210. gr.) 14 36 35 22 29 20 28,4 -50,7

Vændi (1.-3. mgr. 206. gr.) 10 11 6 3 1 1 4,4 127,3

Kynferðisbrot annað 9 0 24 33 27 80 32,8 -72,6

Samtals 318 368 349 281 288 277 312,6 1,7

Tafla V6. Fjöldi auðgunarbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Þjófnaðir (244. gr.) 5.114 4.332 3.093 3.457 3.181 3.419 3.496,4 46,3

Innbrot (244. gr.) 3.524 2.731 2.277 2.365 2.244 2.769 2.477,2 42,3

Fjársvik (248. gr.) 408 521 345 404 312 342 384,8 6,0

Hylming (254. gr.) 162 166 154 74 81 116 118,2 37,1

Gripdeild (245. gr.) 122 92 112 106 93 71 94,8 28,7

Fjárdráttur (247. gr.) 93 98 86 72 65 100 84,2 10,5

Rán (252. gr.) 60 43 42 50 49 35 43,8 37,0

Auðgunarbrot, annað 78 46 68 68 57 95 66,8 16,8

Samtals 9.561 8.029 6.177 6.596 6.082 6.947 6.766,2 41,3

Tafla V7. Fjöldi fíkniefnabrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik Varsla, neysla (4. mgr. 2. gr. 65/74) 883 1.198 1.488 1.713 1.388 1.197 1.396,8 -36,7

Innflutningur (4. mgr. 2. gr. 65/74) 101 104 104 92 95 165 112,0 -9,8

Sala, dreifing (4. mgr. 3. gr. 65/74) 89 110 104 99 114 104 106,2 -16,2

Framleiðsla (4. gr. 65/74) 167 49 31 28 26 31 33,0 406,1

Ýmis fíkniefnabrot 87 129 120 166 193 174 156,4 -44,4

Samtals 1.327 1.590 1.847 2.098 1.816 1.671 1.804,4 -26,4

Tafla V3. Fjöldi og hlutfall brota, samkvæmt skráningum í málaskrá 2009, eftir tegund þeirra og umdæmum.13 Hegningarlagabrot Sérrefsilagabrot Umferðarlagabrot

Fjö

ldi

% in

nan

em

b.

% a

f h

eil

d

Fjö

ldi

% in

nan

em

b.

% a

f h

eil

d

Fjö

ldi

% in

nan

em

b.

% a

f h

eil

d

Sam

tals

Akranes 260 23,0 1,6 68 6,0 2,0 800 70,9 1,4 1.128

Akureyri 817 30,4 5,1 325 12,1 9,4 1.544 57,5 2,8 2.686

Blönduós 36 3,0 0,2 25 2,1 0,7 1.146 94,9 2,1 1.207

Borgarnes 178 1,7 1,1 92 0,9 2,7 10.434 97,5 18,9 10.704

Eskifjörður 140 5,4 0,9 55 2,1 1,6 2.389 92,5 4,3 2.584

Húsavík 96 12,9 0,6 37 5,0 1,1 611 82,1 1,1 744

Hvolsvöllur 131 6,7 0,8 37 1,9 1,1 1.782 91,4 3,2 1.950

Höfuðborgarsvæðið 11.679 30,7 73,1 1.774 4,7 51,2 24.637 64,7 44,5 38.090

Ríkislögreglustjóri 148 47,0 0,9 166 52,7 4,8 1 0,3 0,0 315

Ríkissaksóknari 32 100 0,2 0 0,0 0,0 0 0,0 0,0 32

Sauðárkrókur 80 15,0 0,5 21 3,9 0,6 432 81,1 0,8 533

Selfoss 751 9,7 4,7 159 2,1 4,6 6.793 88,2 12,3 7.703

Seyðisfjörður 80 10,1 0,5 32 4,0 0,9 679 85,8 1,2 791

Snæfellsnes 85 19,6 0,5 49 11,0 1,4 300 69,1 0,5 434

Suðurnes 1.141 24,1 7,1 465 9,8 13,4 3.135 66,1 5,7 4.741

Vestfirðir 148 22,2 0,9 65 9,7 1,9 455 68,1 0,8 668

Vestmannaeyjar 164 35,9 1,0 94 20,6 2,7 199 43,5 0,4 457

Landið allt 15.966 21,4 100 3.464 4,6 100 55.337 74,0 100 74.767

Tafla V4. Fjöldi manndrápa og líkamsmeiðinga 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Manndráp (211. gr.) 1 0 2 0 3 3 1,6 -37,5

Manndráp af gáleysi (215. gr.) 4 2 4 7 1 6 4,0 0,0

Líkamsárás (217. gr.) 868 1.012 1.153 1.007 848 966 997,2 -13,0 Líkamsárás meiriháttar/stórfelld (218. gr.) 225 214 196 217 411 181 243,8 -7,7

Líkamsmeiðingar af gáleysi (219. gr.) 31 68 37 19 18 26 33,6 -7,7

Lífi eða heilsu stefnt í háska (220. gr.) 20 15 18 7 11 2 10,6 88,7

Manndráp, tilraun (211. gr. sbr. 20. gr.) 4 3 3 7 6 3 4,4 -9,1

Líkamsmeiðingar, annað 2 2 0 1 1 12 3,2 -37,5

Samtals 1.155 1.316 1.413 1.265 1.299 1.199 1.298,4 -11,0

13 Sem dæmi um það hvernig lesa má út úr töflunni sést að fjöldi hegningarlagabrota í umdæmi

lögreglustjórans á Selfossi var 751 brot, eða 4,7% allra slíkra brota á landinu. Af heildarfjölda brota innan umdæmisins voru hegningarlagabrot á Selfossi hins vegar 9,7%.


85

Tafla V8. Fjöldi umferðarlagabrota14 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Afstunga − aðili sem hlut á að umferðar-óhappi nemur ekki staðar (10. gr. 50/87) 802 982 1.125 1.060 692 1.206 1.013,0 -20,8

Akstur gegn rauðu ljósi (5. gr. 50/87) 453 579 914 1.173 1.029 1.757 1.090,4 -58,5

Akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna (45. gr. 50/87)15 999 1.075 699 95 -- -- (ekki reiknað)

Bílbelti ekki notað (71. gr. 50/87) 738 783 1.689 1.855 1.548 2.686 1.712,2 -56,9

Of hraður akstur (37. gr. 50/87) 43.013 39.223 38.092 29.157 23.494 24.205 30.834,2 39,5

Stöðvunarskylda ekki virt (5. gr. 50/87) 94 167 425 524 445 814 475,0 -80,2

Vanrækt að færa ökutæki til aðal-skoðunar (67. gr. 50/87) 145 650 925 1.636 1.495 4.715 1.884,2 -92,3

Ökumaður notar farsíma án handfrjáls búnaðar (47. gr. 50/87) 336 532 1.026 1.338 900 1.236 1.006,4 -66,6 Ökuskírteini ekki haft meðferðis (48. gr. 50/87) 982 1.122 1.720 2.200 1.745 3.124 1.982,2 -50,5

Ölvun við akstur (45. gr. 50/87) 1.450 1.920 2.092 2.127 1.946 1.772 1.971,4 -26,4

Önnur umferðarlagabrot 6.325 9.368 11.062 11.349 10.194 14.236 11.241,8 -43,7

Samtals 55.337 56.401 59.769 52.514 43.488 55.751 53.584,6 3,3

Tafla V9. Fjöldi brota er varða eignarspjöll 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Eignaspjöll, minniháttar (1. mgr. 257. gr.) 2.993 2.956 3.167 3.395 2.589 3.467 3.114,8 -3,9 Eignaspjöll, meiriháttar (2. mgr. 257. gr.) 83 76 73 77 54 69 69,8 18,9

Samtals 3.076 3.032 3.240 3.472 2.643 3.536 3.184,6 -3,4

14 Umferðaróhöpp eru ekki talin með og því eru tölur aðrar en í tölfræðiskýrslum 2003 til 2004. 15 Lög sem tóku gildi um mitt ár 2006.

Tafla V10. Fjöldi nytjastulda 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik Nytjastuldur vélknúinna farartækja (1. mgr. 259. gr.) 475 386 421 462 325 438 406,4 16,9

Nytjastuldur, annað (2. mgr. 259. gr.) 14 22 15 16 23 25 20,2 -30,7

Samtals 489 408 436 478 348 463 426,6 14,6

Tafla V11. Fjöldi brota á friðhelgi einkalífs 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Húsbrot (231. gr.) 237 250 192 263 291 221 243,4 -2,6

Ofsóknir, áminningar (232. gr.) 7 10 21 16 14 7 13,6 -48,5

Hótanir (233. gr.)16 224 238 316 414 427 371 353,2 -36,6

Ærumeiðingar (234. gr.) 34 43 31 26 32 32 32,8 3,7

Brot gegn nálgunarbanni (232. gr.) 3 7 9 1 0 8 5,0 -40,0

Brot gegn friðhelgi, ýmislegt 10 8 6 6 10 95 25,0 -60,0

Samtals 515 556 575 726 774 734 673,0 -23,5

Tafla V12. Fjöldi skjalafalsbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Fölsun, peningafals (150.–152. gr.) 6 10 24 6 6 24 14,0 -57,1 Fölsuðum peningum komið í umferð (153. gr.) 7 14 51 27 4 0 19,2 -63,5 Fölsun á annars konar gjaldmiðli en peningum (154. gr.) 10 5 11 8 4 0 5,6 78,6

Fölsun, tékkar (155. gr.) 5 16 15 16 16 15 15,6 -67,9

Fölsun, greiðslukort (155. gr.) 16 24 30 37 34 9 26,8 -40,3

Fölsun, víxlar (155. gr.) 2 0 6 7 8 5 5,2 -61,5

Fölsun, skuldabréf (155. gr.) 6 26 20 21 20 9 19,2 -68,8

Fölsun, lyfseðlar (155. gr.) 16 18 21 28 40 43 30,0 -46,7

Fölsun, skjalafals (155 gr.) 112 106 63 85 122 124 100,0 12,0

Fölsun, annað (155. gr.) 0 0 0 0 2 11 2,6 -100,0

Skjöl, misnotkun skjala (157. gr.) 84 38 67 40 70 82 59,4 41,4 Skjalafals, rangfærsla skjala til að blekkja með því í lögskiptum (158. gr.)17 7 3 9 5 3 1 4,2 66,7 Skjöl, röng notkun stimpils eða merkis (159. gr.) 14 13 13 13 3 0 8,4 66,7

Skjöl, önnur gagnabrot 5 5 3 3 1 5 3,4 47,1

Samtals 290 278 333 296 333 328 313,6 -7,5

16 Brotaflokkurinn „ráðist á mann vegna þjóðernis, litarháttar o.s.frv.“ (233. gr. a.) fellur hér undir, ólíkt Afbrotatölfræði 2006. 17 „Rangfærsla sönnunargagna er varða mörk fasteignaréttinda“ fellur hér undir.


86

Tafla V8. Fjöldi umferðarlagabrota14 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Afstunga − aðili sem hlut á að umferðar-óhappi nemur ekki staðar (10. gr. 50/87) 802 982 1.125 1.060 692 1.206 1.013,0 -20,8

Akstur gegn rauðu ljósi (5. gr. 50/87) 453 579 914 1.173 1.029 1.757 1.090,4 -58,5

Akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna (45. gr. 50/87)15 999 1.075 699 95 -- -- (ekki reiknað)

Bílbelti ekki notað (71. gr. 50/87) 738 783 1.689 1.855 1.548 2.686 1.712,2 -56,9

Of hraður akstur (37. gr. 50/87) 43.013 39.223 38.092 29.157 23.494 24.205 30.834,2 39,5

Stöðvunarskylda ekki virt (5. gr. 50/87) 94 167 425 524 445 814 475,0 -80,2

Vanrækt að færa ökutæki til aðal-skoðunar (67. gr. 50/87) 145 650 925 1.636 1.495 4.715 1.884,2 -92,3

Ökumaður notar farsíma án handfrjáls búnaðar (47. gr. 50/87) 336 532 1.026 1.338 900 1.236 1.006,4 -66,6 Ökuskírteini ekki haft meðferðis (48. gr. 50/87) 982 1.122 1.720 2.200 1.745 3.124 1.982,2 -50,5

Ölvun við akstur (45. gr. 50/87) 1.450 1.920 2.092 2.127 1.946 1.772 1.971,4 -26,4

Önnur umferðarlagabrot 6.325 9.368 11.062 11.349 10.194 14.236 11.241,8 -43,7

Samtals 55.337 56.401 59.769 52.514 43.488 55.751 53.584,6 3,3

Tafla V9. Fjöldi brota er varða eignarspjöll 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Eignaspjöll, minniháttar (1. mgr. 257. gr.) 2.993 2.956 3.167 3.395 2.589 3.467 3.114,8 -3,9 Eignaspjöll, meiriháttar (2. mgr. 257. gr.) 83 76 73 77 54 69 69,8 18,9

Samtals 3.076 3.032 3.240 3.472 2.643 3.536 3.184,6 -3,4

14 Umferðaróhöpp eru ekki talin með og því eru tölur aðrar en í tölfræðiskýrslum 2003 til 2004. 15 Lög sem tóku gildi um mitt ár 2006.

Tafla V10. Fjöldi nytjastulda 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik Nytjastuldur vélknúinna farartækja (1. mgr. 259. gr.) 475 386 421 462 325 438 406,4 16,9

Nytjastuldur, annað (2. mgr. 259. gr.) 14 22 15 16 23 25 20,2 -30,7

Samtals 489 408 436 478 348 463 426,6 14,6

Tafla V11. Fjöldi brota á friðhelgi einkalífs 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Húsbrot (231. gr.) 237 250 192 263 291 221 243,4 -2,6

Ofsóknir, áminningar (232. gr.) 7 10 21 16 14 7 13,6 -48,5

Hótanir (233. gr.)16 224 238 316 414 427 371 353,2 -36,6

Ærumeiðingar (234. gr.) 34 43 31 26 32 32 32,8 3,7

Brot gegn nálgunarbanni (232. gr.) 3 7 9 1 0 8 5,0 -40,0

Brot gegn friðhelgi, ýmislegt 10 8 6 6 10 95 25,0 -60,0

Samtals 515 556 575 726 774 734 673,0 -23,5

Tafla V12. Fjöldi skjalafalsbrota 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik

Fölsun, peningafals (150.–152. gr.) 6 10 24 6 6 24 14,0 -57,1 Fölsuðum peningum komið í umferð (153. gr.) 7 14 51 27 4 0 19,2 -63,5 Fölsun á annars konar gjaldmiðli en peningum (154. gr.) 10 5 11 8 4 0 5,6 78,6

Fölsun, tékkar (155. gr.) 5 16 15 16 16 15 15,6 -67,9

Fölsun, greiðslukort (155. gr.) 16 24 30 37 34 9 26,8 -40,3

Fölsun, víxlar (155. gr.) 2 0 6 7 8 5 5,2 -61,5

Fölsun, skuldabréf (155. gr.) 6 26 20 21 20 9 19,2 -68,8

Fölsun, lyfseðlar (155. gr.) 16 18 21 28 40 43 30,0 -46,7

Fölsun, skjalafals (155 gr.) 112 106 63 85 122 124 100,0 12,0

Fölsun, annað (155. gr.) 0 0 0 0 2 11 2,6 -100,0

Skjöl, misnotkun skjala (157. gr.) 84 38 67 40 70 82 59,4 41,4 Skjalafals, rangfærsla skjala til að blekkja með því í lögskiptum (158. gr.)17 7 3 9 5 3 1 4,2 66,7 Skjöl, röng notkun stimpils eða merkis (159. gr.) 14 13 13 13 3 0 8,4 66,7

Skjöl, önnur gagnabrot 5 5 3 3 1 5 3,4 47,1

Samtals 290 278 333 296 333 328 313,6 -7,5

16 Brotaflokkurinn „ráðist á mann vegna þjóðernis, litarháttar o.s.frv.“ (233. gr. a.) fellur hér undir, ólíkt Afbrotatölfræði 2006. 17 „Rangfærsla sönnunargagna er varða mörk fasteignaréttinda“ fellur hér undir.


87

Tafl

a V1

5. F

jöld

i bro

ta m

iðað

við

10.

000

íbúa

á á

runu

m 2

007

til 2

009,

eft

ir u

mdæ

mum

.

Man

nd

ráp

og

lík

am

smeið

ing

ar

Kyn

ferð

isb

rot

Au

ðg

un

arb

rot

Fík

nie

fnab

rot

Um

ferð

arl

ag

ab

rot

2

00

9

20

08

2

00

7

20

09

2

00

8

20

07

2

00

9

20

08

2

00

7

20

09

2

00

8

20

07

2

00

9

20

08

2

00

7

Akr

anes

39,2

42,6

40,3

6,0

11,0

15,1

182,5

110,3

134,3

45,2

66,2

80,6

1.2

06,6

2.5

98,9

2.9

84,0

Aku

reyr

i 42,8

48,3

51,1

8,7

6,3

10,2

152,6

138,0

150,8

50,3

49,5

32,4

641,9

793,9

1.3

03,1

Blö

nduós

16,1

22,4

25,4

0,0

3,2

6,3

48,4

32,0

38,1

48,4

32,0

44,4

3.6

95,6

5.0

41,6

8.9

15,0

Borg

arnes

21,3

34,6

27,6

5,8

7,7

23,7

184,4

154,0

124,3

71,8

88,5

108,5

20.2

48,4

16.3

31,1

18.2

92,9

Esk

ifjö

rður

21,3

27,9

23,3

8,0

8,9

3,5

88,0

32,9

68,6

14,7

11,4

8,1

3.1

85,8

3.4

37,1

1.7

69,0

H

úsa

vík

43,9

28,2

29,6

16,0

14,1

9,9

49,9

30,2

25,6

6,0

16,1

11,8

1.2

20,0

922,6

1.3

64,1

H

vols

völlu

r 26,6

29,5

18,4

2,2

18,1

9,2

150,8

63,4

50,5

8,9

45,3

6,9

3.9

53,0

5.0

28,3

5.4

43,9

H

öfu

ðb.s

væðið

33,9

39,8

48,3

8,9

9,4

10,3

382,0

332,0

254,8

40,0

46,1

67,1

1.2

22,2

1.3

83,6

1.3

79,6

Sau

ðár

króku

r 27,9

37,8

32,6

4,7

4,7

0,0

76,9

47,3

53,5

30,3

28,4

51,2

1.0

06,1

1.1

53,4

2.3

79,1

Sel

foss

37,2

49,3

41,4

19,9

33,9

24,9

260,0

238,9

150,5

44,9

71,2

38,7

4.3

60,6

1.5

50,7

2.6

30,0

Sey

ðis

fjörð

ur

16,7

16,7

31,1

0,0

10,0

10,4

50,2

68,3

75,5

16,7

10,0

10,4

1.2

61,4

1.3

62,9

1.8

39,5

Snæ

fells

nes

63,5

61,3

35,0

5,1

7,7

2,5

55,9

58,8

50,0

22,9

15,3

30,0

762,0

2.0

11,8

1.6

33,8

Suðurn

es

51,0

62,2

63,6

14,8

26,9

14,3

217,0

180,3

154,1

69,6

106,8

101,7

1.4

53,8

2.3

23,3

2.1

29,8

Ves

tfir

ðir

36,6

38,3

25,4

9,5

19,2

18,7

67,8

91,7

44,2

9,5

49,3

52,2

617,0

1.1

61,6

1.0

37,5

Ves

tm.e

yjar

75,8

81,7

58,9

53,8

7,4

17,2

85,6

136,1

95,7

102,7

111,4

56,4

486,6

621,3

741,1

Lan

dið

allt

36

,1

42

,1

46

,0

9,9

1

1,8

1

1,4

2

99

,0

25

6,6

2

01

,0

41

,5

50

,8

60

,1

1.7

30

,6

1.8

02

,7

1.9

45

,2

Tafla V13. Fjöldi brota gegn áfengislögum 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun) (6. gr. 75/98) 12 9 10 13 12 13 11,4 5,3 Ólögleg sala áfengis (10. gr. 75/98) 11 7 11 13 17 14 12,4 -11,3 Áfengi veitt til yngri en 20 ára (1. mgr. 18. gr. 75/98) 18 21 34 27 27 22 26,2 -31,3 Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað (2. mgr. 18. gr. 75/98) 0 24 32 60 48 27 38,2 -100,0 Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi (3. mgr. 19. gr. 75/98) 9 7 10 7 6 0 6,0 50,0 Brot á reglum um áfengis-auglýsingar (20. gr. 75/98) 29 15 10 49 35 16 25,0 16,0 Ölvun á almannafæri (21. gr. 75/98) 497 790 1.173 1.367 1.584 1.356 1.254,0 -60,4 Varsla á áfengi sem látið hefur verið af hendi andstætt ákvæðum áfengislaga (19. gr. 75/98) 10 6 26 61 30 8 26,2 -61,8

Áfengislög, ýmislegt 17 6 3 10 3 97 23,8 -28,6

Samtals 603 885 1.309 1.607 1.762 1.553 1.423,2 -57,6

Tafla V14. Fjöldi brota gegn valdstjórninni 2004 til 2009, meðalfjöldi brota 2004 til 2008 og frávik 2009 frá meðaltali.

2009 2008 2007 2006 2005 2004 Meðaltal Frávik Ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.) 110 118 120 96 68 80 96,4 14,1 Hótun um ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.)18 66 79 65 16 -- -- (ekki reiknað) Ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.)19 8 12 12 7 11 6 9,6 -16,7 Hótun um ofbeldi gagnvart opin-berum starfsmanni (106.-107. gr.)20 11 16 31 1 -- -- (ekki reiknað) Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt (19. gr. 90/96) 133 170 152 149 69 92 126,4 5,2 Bann við að tálma lögreglu í störfum sínum (21. gr. 90/96) 11 12 16 15 17 16 15,2 -27,6

Innsigli, innsiglisrof (113. gr.) 1 2 8 5 7 5 5,4 -81,5

Brot gegn valdstjórninni, annað 28 23 23 27 19 17 21,8 28,4

Samtals 368 432 427 316 191 216 316,4 16,3

18 Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006. 19 „Upphlaup, ofbeldi mannsafnaðar gagnvart opinberum starfsmanni“ fellur hér undir, ólíkt fyrri tölfræðiskýrslum. 20 Bætt við málaskrárkerfi lögreglunnar árið 2006.


88

Tafl

a V1

5. F

jöld

i bro

ta m

iðað

við

10.

000

íbúa

á á

runu

m 2

007

til 2

009,

eft

ir u

mdæ

mum

.

Man

nd

ráp

og

lík

am

smeið

ing

ar

Kyn

ferð

isb

rot

Au

ðg

un

arb

rot

Fík

nie

fnab

rot

Um

ferð

arl

ag

ab

rot

2

00

9

20

08

2

00

7

20

09

2

00

8

20

07

2

00

9

20

08

2

00

7

20

09

2

00

8

20

07

2

00

9

20

08

2

00

7

Akr

anes

39,2

42,6

40,3

6,0

11,0

15,1

182,5

110,3

134,3

45,2

66,2

80,6

1.2

06,6

2.5

98,9

2.9

84,0

Aku

reyr

i 42,8

48,3

51,1

8,7

6,3

10,2

152,6

138,0

150,8

50,3

49,5

32,4

641,9

793,9

1.3

03,1

Blö

nduós

16,1

22,4

25,4

0,0

3,2

6,3

48,4

32,0

38,1

48,4

32,0

44,4

3.6

95,6

5.0

41,6

8.9

15,0

Borg

arnes

21,3

34,6

27,6

5,8

7,7

23,7

184,4

154,0

124,3

71,8

88,5

108,5

20.2

48,4

16.3

31,1

18.2

92,9

Esk

ifjö

rður

21,3

27,9

23,3

8,0

8,9

3,5

88,0

32,9

68,6

14,7

11,4

8,1

3.1

85,8

3.4

37,1

1.7

69,0

H

úsa

vík

43,9

28,2

29,6

16,0

14,1

9,9

49,9

30,2

25,6

6,0

16,1

11,8

1.2

20,0

922,6

1.3

64,1

H

vols

völlu

r 26,6

29,5

18,4

2,2

18,1

9,2

150,8

63,4

50,5

8,9

45,3

6,9

3.9

53,0

5.0

28,3

5.4

43,9

H

öfu

ðb.s

væðið

33,9

39,8

48,3

8,9

9,4

10,3

382,0

332,0

254,8

40,0

46,1

67,1

1.2

22,2

1.3

83,6

1.3

79,6

Sau

ðár

króku

r 27,9

37,8

32,6

4,7

4,7

0,0

76,9

47,3

53,5

30,3

28,4

51,2

1.0

06,1

1.1

53,4

2.3

79,1

Sel

foss

37,2

49,3

41,4

19,9

33,9

24,9

260,0

238,9

150,5

44,9

71,2

38,7

4.3

60,6

1.5

50,7

2.6

30,0

Sey

ðis

fjörð

ur

16,7

16,7

31,1

0,0

10,0

10,4

50,2

68,3

75,5

16,7

10,0

10,4

1.2

61,4

1.3

62,9

1.8

39,5

Snæ

fells

nes

63,5

61,3

35,0

5,1

7,7

2,5

55,9

58,8

50,0

22,9

15,3

30,0

762,0

2.0

11,8

1.6

33,8

Suðurn

es

51,0

62,2

63,6

14,8

26,9

14,3

217,0

180,3

154,1

69,6

106,8

101,7

1.4

53,8

2.3

23,3

2.1

29,8

Ves

tfir

ðir

36,6

38,3

25,4

9,5

19,2

18,7

67,8

91,7

44,2

9,5

49,3

52,2

617,0

1.1

61,6

1.0

37,5

Ves

tm.e

yjar

75,8

81,7

58,9

53,8

7,4

17,2

85,6

136,1

95,7

102,7

111,4

56,4

486,6

621,3

741,1

Lan

dið

allt

36

,1

42

,1

46

,0

9,9

1

1,8

1

1,4

2

99

,0

25

6,6

2

01

,0

41

,5

50

,8

60

,1

1.7

30

,6

1.8

02

,7

1.9

45

,2


89

Ta

fla

V16.

Fjö

ldi b

rota

mið

að v

ið 1

0.00

0 íb

úa á

áru

num

200

7 ti

l 200

9, e

ftir

um

dæm

um.

Eig

nasp

jöll

N

ytj

ast

uld

ur

Fri

ðh

elg

i e

inka

lífs

S

kja

lafa

ls

Áfe

ng

isla

gab

rot

Bro

t g

eg

n

vald

stjó

rnin

ni

2

00

9

20

08

2

00

7

20

09

2

00

8

20

07

2

00

9

20

08

2

00

7

20

09

2

00

8

20

07

2

00

9

20

08

2

00

7

20

09

2

00

8

20

07

Akr

anes

128,2

111,9

125,9

7,5

11,0

3,4

13,6

15,8

10,1

9,0

1,6

5,0

36,2

45,7

43,7

4,5

7,9

6,7

Aku

reyr

i 93,1

94,4

95,8

5,0

11,7

7,7

15,4

13,4

15,3

10,8

6,7

15,8

37,8

53,7

75,8

10,4

12,6

16,2

Blö

nduós

22,6

32,0

34,9

0,0

0,0

3,2

9,7

9,6

9,5

6,4

0,0

3,2

6,4

3,2

22,2

9,7

6,4

22,2

Borg

arnes

81,5

109,7

114,5

3,9

9,6

7,9

19,4

15,4

25,7

9,7

5,8

3,9

15,5

21,2

25,7

15,5

15,4

13,8

Esk

ifjö

rður

37,3

32,9

36,1

1,3

3,8

4,7

12,0

5,1

9,3

5,3

8,9

10,5

29,3

19,0

26,8

8,0

6,3

4,7

H

úsa

vík

65,9

26,2

31,5

0,0

6,0

3,9

8,0

12,1

19,7

2,0

2,0

0,0

6,0

10,1

15,8

10,0

6,0

11,8

H

vols

völlu

r 51,0

68,0

48,2

6,7

4,5

2,3

35,5

15,9

32,1

11,1

9,1

2,3

13,3

18,1

18,4

8,9

13,6

9,2

H

öfu

ðb.s

væðið

98,9

101,9

111,3

19,9

15,7

18,1

14,9

16,8

19,3

6,5

8,7

11,5

13,9

21,9

40,7

10,3

11,3

12,7

Sau

ðár

króku

r 39,6

70,9

79,1

9,3

2,4

0,0

16,3

16,5

9,3

2,3

4,7

4,7

4,7

9,5

9,3

7,0

14,2

4,7

Sel

foss

109,8

97,2

120,1

7,7

6,7

12,4

29,5

30,0

15,2

6,4

4,0

4,1

16,7

28,0

24,2

7,1

21,3

27,6

Sey

ðis

fjörð

ur

52,0

43,3

50,4

5,6

6,7

10,4

3,7

5,0

16,3

7,4

13,3

7,4

20,4

23,3

29,6

7,4

6,7

5,9

Snæ

fells

nes

48,3

43,5

20,0

10,2

15,3

2,5

10,2

17,9

10,0

5,1

7,7

5,0

25,4

30,7

20,0

12,7

17,9

12,5

Suðurn

es

147,0

136,2

156,8

16,7

10,8

12,7

21,3

26,0

23,3

28,3

21,6

18,0

37,6

62,7

72,6

30,1

36,7

25,4

Ves

tfir

ðir

52,9

60,2

69,6

4,1

6,8

5,4

16,3

32,8

29,5

1,4

4,1

4,0

19,0

17,8

26,8

4,1

28,7

16,1

Ves

tm.e

yjar

119,8

151,0

179,1

4,9

12,4

7,4

12,2

37,1

17,2

4,9

17,3

2,5

56,2

111,4

103,1

36,7

14,9

7,4

Lan

dið

allt

96

,2

96

,9

10

5,4

1

5,3

1

3,0

1

4,2

1

6,1

1

7,8

1

8,7

8

,4

8,9

1

0,8

1

8,9

2

8,3

4

2,6

1

1,5

1

3,8

1

3,9


90

Akra

nes

Akur

eyri

Blön

duós

Borg

arne

s

Eski

fjörð

ur

Húsa

vík

Hvol

svöl

lur

Höfu

ðbor

gars

væði

ð

Ríki

slögr

eglu

stjó

rinn

Ríki

ssak

sókn

ari

Sauð

árkr

ókur

Selfo

ss

Seyð

isfjö

rður

Snæ

fells

nes

Suðu

rnes

Vest

firði

r

Vest

man

naey

jar

2009

2008

2007

2006

Manndráp (211. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 0Mannsbani af gáleysi (215. gr.) 0 0 0 0 1 0 0 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 4 2 4 7Líkamsárás (217. gr.) 21 77 5 8 7 16 12 532 0 5 9 43 6 18 68 20 21 868 1.012 1.153 1.007Líkamsárás, líkamsmeiðingar minni (1. mgr. 218. gr.) 4 15 0 2 3 4 0 76 0 0 1 11 0 5 18 2 5 146 137 146 161Líkamsárás, líkamsmeiðingar meiri (2. mgr. 218. gr.) 0 9 0 0 3 1 0 38 0 0 2 2 0 0 16 4 4 79 77 50 56Líkamsmeiðingar af gáleysi (219. gr.) 0 1 0 1 0 0 0 18 0 0 0 2 1 2 5 0 1 31 68 37 19Líf eða heilsu stefnt í háska (220. gr. ) 1 0 0 0 2 1 0 12 0 0 0 0 1 0 2 1 0 20 15 18 7Látið farast fyrir að koma manni í lífsháska til bjargar (1. mgr. 221. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 1Manndráp, tilraun (211. gr. sbr. 20. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 1 0 0 4 3 3 7Líkamsárás, brot gegn lífi og líkama - ýmislegt 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0Manndráp og líkamsmeiðingar samtals 26 103 5 11 16 22 12 683 0 5 12 58 9 25 110 27 31 1.155 1.316 1.413 1.265Breytingar frá fyrra ári -1 -12 -2 -7 -6 8 -1 -97 0 -3 -4 -16 -1 1 -17 -1 -2 -161 -97 148 -34Kynferðisbrot, nauðgun (194. gr.) 1 4 0 0 1 0 1 53 0 0 0 9 0 1 3 1 3 77 63 84 67Kynferðisbrot, ólögmæt nauðung (195. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 5 3 5Kynferðisbrot, misneyting (andlegir annmarkar, rænuleysi) (196. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 14 0 0 0 1 0 1 4 1 0 21 28 27 32Kynferðisbrot, (varúðarákvæði, trúnaðarbrot) (197. gr.) 0 1 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 1 8 1Kynferðisbrot, kynmök vegna freklegrar misnotkunar á aðstöðu (198. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 4 3 2Kynferðisbrot, önnur kynferðisleg áreitni (2. mgr. 198. gr.) 0 5 0 1 1 1 0 10 0 0 1 3 0 0 1 0 3 26 22 20 22Kynferðisbrot, kynmök vegna villu um óvígða sambúð, hjúskap eða persónu (199. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0Kynferðisbrot, sifjaspell, kynmök (1. mgr. 200. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 8 0 0 0 1 0 0 1 0 1 11 11 10 3Kynferðisbrot, sifjaspell, önnur kynferðisleg áreitni (2. mgr. 200. gr.) 0 1 0 0 0 1 0 4 0 0 0 1 0 0 2 0 0 9 14 13 7Kynferðisbrot, sifjaspell (kynmök systkina) (3. mgr. 200. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1Kynferðisbrot, mök við barn uppalanda (1. mgr. 201. gr.) 0 1 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 2 0 0 5 10 9 5Kynferðisbrot, önnur kynferðisleg áreitni við börn uppalanda (2. mgr. 201. gr.) 1 0 0 0 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 4 0 0 10 10 6 4Kynferðisbrot, mök við barn yngra en 15 ára (1. mgr. 202. gr.) 1 6 0 0 2 2 0 23 0 0 0 6 0 0 4 2 2 48 41 37 19Kynferðisbrot, við yngri en 15 ára (2. mgr. 202. gr.) 1 0 0 2 0 1 0 16 0 0 0 8 0 0 6 1 13 48 61 42 36Kynferðisbrot, yngri en 18 ára tælt til eða greitt fyrir samræði eða önnur kynferðismök (3.-4. mgr. 202. gr.) 0 0 0 0 1 0 0 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 8 1 6Kynferðisbrot, gáleysi skv. 201. gr. og 202. gr. (204. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 5Kynferðisbrot, vændi eða hagnýting vændis (1.-2. mgr. 206. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 3 6 2Kynferðisbrot, við yngri en 18 ára, tæling og vændi (3. mgr. 206. gr.) 0 0 0 0 1 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 2 0Kynferðisbrot, hagnýting lauslætis annarra (5. mgr. 206. gr) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1Kynferðisbrot, blygðunarsemisbrot (209. gr.) 0 0 0 0 0 1 0 17 0 0 1 2 0 0 3 0 0 24 50 38 41Klám á prenti (1. mgr. 210. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 0Kynferðisbrot, útbreiðsla kláms (2. mgr. 210. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 1 4Kynferðisbrot, afhending kláms til yngri en 18 ára (3. mgr. 210. gr.) 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 2 0Kynferðisbrot, varsla á barnaklámi (4. mgr. 210. gr.) 0 2 0 0 0 0 0 7 0 0 0 0 0 0 1 1 0 11 31 28 18Kynferðisbrot - annað 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0Kynferðisbrot samtals 4 21 0 3 6 8 1 179 0 0 2 31 0 2 32 7 22 318 368 349 281Breytingar frá fyrra ári -3 6 -1 -1 -1 1 -7 -6 0 0 0 -20 -6 -1 -23 -7 19 -50 19 68 -7Innbrot (244. gr.) 22 68 7 34 20 5 22 2.883 0 0 7 252 6 6 176 9 7 3.524 2.731 2.277 2.365Þjófnaður (244. gr.)* 94 271 6 49 30 19 34 4.144 1 0 22 119 18 10 239 32 26 5.114 4.332 3.093 3.457 *Innbrot talin frá þjófnaðarbrotumGripdeild (245. gr.) 0 1 0 3 1 0 1 111 1 0 0 0 0 0 2 2 0 122 92 112 106Fundið fé, ólögleg meðferð á fundnu fé (246. gr.) 0 1 0 1 1 0 0 14 0 0 0 0 0 0 0 0 0 17 13 17 10Fjárdráttur - munir (247. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 8 2 0 0 0 1 1 2 0 0 14 15 17 12Fjárdráttur - peningar (247. gr.) 1 2 0 1 1 0 3 46 14 0 1 3 1 0 4 2 0 79 83 69 60Fjársvik, tékkasvik (248. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 1 0 0 3 3 9 7Fjársvik, hótelsvik (248. gr.) 1 2 2 0 0 0 0 22 0 0 0 1 0 0 3 0 0 31 49 33 50Fjársvik, með stolnum tékkum (248. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 9 10Fjársvik, tryggingarsvik (248. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 7 0 0 0 1 0 0 0 0 0 8 7 12 7Fjársvik, greiðslukort (248. gr.) 0 5 0 0 3 1 6 121 1 0 1 11 0 0 6 1 1 157 223 144 143Fjársvik, ýmislegt (248. gr.) 2 12 0 2 6 0 1 143 19 0 1 5 0 0 12 4 0 207 237 138 187Umboðssvik, greiðslukort (249. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 1 0 0 3 2 4 28Umboðssvik, tékkar (249. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1Umboðsvik, ýmislegt (249. gr.) 0 0 0 1 1 0 0 2 10 0 0 1 1 0 2 0 0 18 11 11 11Tölvubúnaði eytt, breytt, bætt við eða aðrar ráðstafanir gerðar svo áhrif hefur á niðurstöður tölvuvinnslu (249.gr. a.) 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 2 3 0 0Skilasvik (250. gr.) 0 2 0 1 0 0 1 7 10 0 0 1 0 2 2 0 0 26 9 16 12Fjárkúgun (251. gr.) 0 2 0 0 1 0 0 5 0 0 0 0 0 0 1 0 0 9 4 11 0Rán (252. gr.) 1 0 0 0 0 0 0 53 0 0 0 1 0 2 3 0 0 60 43 42 50Misneyting (253. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 0 0 0 0 0 0 0 3 3 6 5Hylming (254. gr.) 0 1 0 3 2 0 0 128 3 0 1 9 0 1 13 0 1 162 166 154 74Auðgunarbrot - ýmislegt 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 1Auðgunarbrot samtals 121 367 15 95 66 25 68 7.701 63 0 33 405 27 22 468 50 35 9.561 8.029 6.177 6.596Breytingar frá fyrra ári 51 38 5 15 40 10 40 1.188 40 -2 13 46 -14 -1 100 -17 -20 1.532 1.852 -419 514Varsla og meðferð fíkniefna (4. mgr. 2. gr. 65/74) 27 96 13 27 11 3 4 500 0 0 11 47 5 8 97 3 31 883 1.198 1.488 1.713Innflutningur fíkniefna (4. mgr. 2. gr. 65/74) 0 0 0 0 0 0 0 64 0 0 0 0 3 0 34 0 0 101 104 104 92Sala og dreifing fíkniefna (4. mgr. 3. gr. 65/74) 0 8 1 7 0 0 0 47 0 0 1 9 0 0 7 0 9 89 110 104 99Framleiðsla fíkniefna (4. gr. 65/74) 0 1 1 1 0 0 0 156 0 0 0 2 0 0 6 0 0 167 49 31 28Ýmis fíkniefnabrot 3 16 0 2 0 0 0 39 0 0 1 12 1 1 6 4 2 87 129 120 166Fíkniefnabrot samtals 30 121 15 37 11 3 4 806 0 0 13 70 9 9 150 7 42 1.327 1.590 1.847 2.098Breytingar frá fyrra ári -12 3 5 -9 2 -5 -16 -99 -2 0 1 -37 3 3 -68 -29 -3 -263 -257 -251 282Afstunga-aðili sem hlut á að umferðaróhappi nemur ekki staðar (10. gr. 50/87) 16 77 0 7 3 3 3 608 0 0 2 6 3 5 50 8 11 802 982 1.125 1.060Akstur gegn rauðu ljósi (5. gr. 50/87) 2 23 0 0 0 0 0 414 0 0 0 3 0 0 9 0 2 453 579 914 1.173Akstur undir áhrifum ávana- og fíkniefna (45. gr. 50/87)* 46 101 15 63 9 9 5 432 0 0 11 84 6 16 188 7 7 999 1.075 699 95 *Sbr. nýtt ákvæði laga nr. 66/2006 (45. gr. a)

Fjöldi brota árið 2009 Helstu brotaflokkar

93

Akra

nes

Akur

eyri

Blön

duós

Borg

arne

s

Eski

fjörð

ur

Húsa

vík

Hvol

svöl

lur

Höfu

ðbor

gars

væði

ð

Ríki

slögr

eglu

stjó

rinn

Ríki

ssak

sókn

ari

Sauð

árkr

ókur

Selfo

ss

Seyð

isfjö

rður

Snæ

fells

nes

Suðu

rnes

Vest

firði

r

Vest

man

naey

jar

2009

2008

2007

2006

Bílbelti ekki notað (71. gr. 50/87) 18 26 0 12 17 2 18 366 0 0 0 153 12 0 53 21 40 738 783 1.689 1.855Of hraður akstur. Hraðamæling (37. gr. 50/87) 310 758 1.021 10.031 2.163 488 1.520 17.681 0 0 345 5.867 510 217 1.817 260 25 43.013 39.223 38.092 29.157Stöðvunarskylda ekki virt (5. gr. 50/87) 0 2 0 0 2 0 8 26 0 0 1 24 7 0 18 2 4 94 167 425 524Vanrækt að færa ökutæki til aðalskoðunar (67. gr. 50/87) 30 20 0 43 0 0 0 26 0 0 0 3 0 0 22 0 1 145 650 925 1.636Ökumaður notar farsíma án handfrjáls búnaðar (47. gr. 50/87) 4 25 0 3 8 0 6 188 0 0 1 44 10 0 27 12 8 336 532 1.026 1.338Ökuskírteini ekki meðferðis (48. gr. 50/87) 12 55 15 41 12 9 50 589 0 0 9 44 10 12 105 17 2 982 1.122 1.720 2.200Ölvun við akstur (45. gr. 50/87) 26 91 19 43 41 22 34 837 1 0 19 110 20 21 130 24 12 1.450 1.920 2.092 2.127Önnur umferðarlagabrot 336 366 76 191 134 78 138 3.470 0 0 44 455 101 29 716 104 87 6.325 9.368 11.062 11.349Umferðarlagabrot samtals 800 1.544 1.146 10.434 2.389 611 1.782 24.637 1 0 432 6.793 679 300 3.135 455 199 55.337 56.401 59.769 52.514 *Vegna breytinga í skráningu hafa umferðaróhöpp verið tekin útBreytingar frá fyrra ári -849 -348 -431 1.950 -326 153 -437 -2.504 1 0 -56 4.463 -139 -487 -1.608 -394 -52 -1.064 -3.368 7.255 9.026Eignaspjöll, minni háttar (1. mgr. 257. gr.) 85 216 6 40 27 33 19 1.960 0 0 17 157 27 19 302 37 48 2.993 2.956 3.167 3.395Eignaspjöll, meiri háttar (2. mgr. 257. gr.) 0 8 1 2 1 0 4 34 0 0 0 14 1 0 15 2 1 83 76 73 77Eignaspjöll samtals 85 224 7 42 28 33 23 1.994 0 0 17 171 28 19 317 39 49 3.076 3.032 3.240 3.472Breytingar frá fyrra ári 14 -1 -3 -15 2 20 -7 -4 0 0 -13 25 2 2 39 -5 -12 44 -208 -232 829Nytjastuldur vélknúinna farartækja (1. mgr. 259. gr.) 5 10 0 2 1 0 3 394 0 0 3 12 2 3 35 3 2 475 386 421 462Nytjastuldur - annað (2. mgr. 259. gr.) 0 2 0 0 0 0 0 8 0 0 1 0 1 1 1 0 0 14 22 15 16Nytjastuldur samtals 5 12 0 2 1 0 3 402 0 0 4 12 3 4 36 3 2 489 408 436 478Breytingar frá fyrra ári -2 -16 0 -3 -2 -3 1 95 0 0 3 2 -1 -2 14 -2 -3 81 -28 -42 130Húsbrot (231. gr.) 5 18 2 3 3 1 7 121 0 0 5 29 2 2 29 8 2 237 250 192 263Brot gegn nálgunarbanni (232. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 1 3 7 9 1Ofsóknir (232. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 6 0 0 0 0 0 0 0 1 0 7 10 21 16Hótanir (233. gr.) 4 18 1 7 3 2 7 145 0 2 2 12 0 1 15 3 2 224 238 316 414Ærumeiðingar (234. gr.) 0 1 0 0 2 1 2 22 0 1 0 3 0 1 1 0 0 34 43 31 26Hnýst í bréf, skjöl eða önnur slík gögn (228. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 1 0 0 0 0 0 4 3 4 3Opinberlega skýrt frá einkamálefnum annars manns (229. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 2Friðhelgi, brot gegn friðhelgi - ýmislegt 0 0 0 0 1 0 0 2 0 1 0 0 0 0 1 0 0 5 4 1 1Brot gegn friðhelgi einkalífs samtals 9 37 3 10 9 4 16 301 0 4 7 46 2 4 46 12 5 515 556 575 726Breytingar frá fyrra ári -1 5 0 2 5 -2 9 -29 0 2 0 1 -1 -3 -7 -12 -10 -41 -19 -151 -48Peningafals (150. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 10 24 6Peningafals, fölsuðum peningum komið í umferð (153. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 6 0 0 0 0 1 0 0 0 0 7 14 51 27Fölsun á annars konar gjaldmiðlum en peningum (154. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 8 1 0 0 0 0 0 1 0 0 10 5 11 8Fölsun - tékkar (155. gr.) 0 0 0 1 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 1 0 0 5 16 15 16Fölsun - greiðslukort (155. gr.) 0 3 0 0 0 0 0 10 0 0 1 1 0 0 1 0 0 16 24 30 37Fölsun - víxlar (155. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 2 0 6 7Fölsun - skuldabréf (155. gr.) 0 0 0 0 0 0 1 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 26 20 21Fölsun - lyfseðlar (155. gr.) 1 0 0 0 0 0 0 13 0 0 0 1 0 0 1 0 0 16 18 21 28Fölsun - skjalafals (155. gr.) 0 2 0 1 0 0 1 16 1 0 0 3 0 0 3 1 0 28 106 63 85Fölsun - annað (155. gr.) 2 6 0 3 1 0 2 39 4 0 0 1 0 1 24 0 1 84 0 0 0Skjal, misnotkun skjals (157. gr.) 3 15 2 0 3 0 1 30 0 0 0 1 2 1 25 0 1 84 38 67 40Skjalafals, rangfærsla skjala til að blekkja með því í lögskiptum (158. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 4 0 0 0 1 0 0 2 0 0 7 3 9 5Skjöl, röng notkun stimpils eða merkis (159. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 10 0 0 0 2 0 0 2 0 0 14 13 13 13Skjalafals, skjalasvik, útgefandi skjals gabbaður (156. gr.) 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 2 1Rangfærsla sönnunargagna (162.-163. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 1 0 0 3 4 1 1Skjöl, önnur gagnabrot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1Skjalafals samtals 6 26 2 5 4 1 5 152 6 0 1 10 5 2 62 1 2 290 278 333 296Breytingar frá fyrra ári 5 10 2 2 -3 0 1 -18 3 0 -1 4 -3 -1 18 -2 -5 12 -55 37 -37Ólöglegur tilbúningur áfengis (bruggun) (6. gr. 75/98) 0 1 0 0 0 1 0 7 0 0 0 1 0 0 2 0 0 12 9 10 13Ólögleg sala áfengis (10. gr. 75/98) 0 1 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 0 2 1 2 11 7 11 13Áfengi veitt til yngri en 20 ára (1. mgr. 18. gr. 75/98) 0 0 0 0 6 0 0 7 0 0 0 3 0 0 0 1 1 18 21 34 27Dvöl ungmennis yngra en 18 ára á vínveitingastað (2. mgr. 18. gr. 75/98) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 24 32 60Áfengi borið inn á veitingastað í óleyfi (3. mgr. 19. gr. 75/98) 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 3 0 3 9 7 10 7Brot á reglum um áfengisauglýsingar (20. gr. 75/98) 0 1 0 0 0 0 0 26 0 0 0 0 0 0 2 0 0 29 15 10 49Ölvun á almannafæri (21. gr. 75/98) 23 83 2 7 15 2 5 224 0 0 2 13 11 10 71 12 17 497 790 1.173 1.367Varsla á áfengi sem látið hefur verið af hendi andstætt ákvæðum áfengislaga (19. gr. 75/98) 1 4 0 1 0 0 0 1 0 0 0 2 0 0 1 0 0 10 6 26 61Áfengislög, ýmislegt 0 1 0 0 1 0 1 7 0 0 0 7 0 0 0 0 0 17 6 3 10Áfengislagabrot samtals 24 91 2 8 22 3 6 280 0 0 2 26 11 10 81 14 23 603 885 1.309 1.607Breytingar frá fyrra ári -5 -37 1 -3 7 -2 -2 -150 0 0 -2 -16 -3 -2 -47 1 -22 -282 -424 -298 -155Lögreglumenn, ofbeldi gagnvart lögreglumönnum (106.-107. gr.) 1 10 1 1 1 1 0 71 0 0 0 2 2 1 12 1 6 110 118 120 96Hótun um ofbeldi gagnvart lögreglumanni (106.-107. gr.) 1 6 0 2 2 1 1 30 0 0 1 3 1 2 12 0 4 66 79 65 16Opinber starfsmaður, ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.)* 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 1 2 0 0 3 0 0 8 12 12 7 *Upphlaup, ofbeldi mannsafnaðar gagnvart opinberum starfsmanni fellur hér undirHótun um ofbeldi gagnvart opinberum starfsmanni (106.-107. gr.) 0 0 0 0 0 0 1 4 0 0 0 0 0 0 6 0 0 11 16 31 1Fyrirmælum lögreglu ekki hlýtt (19. gr. 90/96) 1 7 2 4 2 3 2 76 0 0 1 3 1 0 26 2 3 133 170 152 149Bann við að tálma lögreglu í störfum sínum (21. gr. 90/96) 0 2 0 0 0 0 0 6 0 0 0 0 0 0 3 0 0 11 12 16 15Innsigli, innsiglirof og skemmdir á opinberri auglýsingu (113. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 2 8 5Mútur (109. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 3Fangar, aðstoð við fanga eða brotamann til að losna úr haldi (111.-112. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 1 0 0 3 1 1 3Fangar sammælast um strok úr fangelsi (110. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 2 0Ofbeldi, nauðung eða hótun skv. 233 gr. vegna skýrslugjafar þolanda hjá lögreglu eða fyrir dómi (108. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 3Aðili tekur að sér eitthvert opinbert vald, sem hann ekki hefur (116. gr.) 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 1 0Einkennisföt eða merki sem áskilið er stjórnvöldum notað vísvitandi eða af gáleysi (117. gr.) 0 0 0 0 1 0 0 6 0 0 0 0 0 1 0 0 1 9 8 2 1Opinber starfsmaður, önnur tálmun á starfi opinbers starfsmanns (106.-107. gr.) 0 0 0 0 0 0 0 8 0 0 0 0 0 0 1 0 1 10 11 15 17Brot gegn valdstjórninni - ýmislegt 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 1 0 0 3 0 0 0Brot gegn valdstjórninni samtals 3 25 3 8 6 5 4 207 1 0 3 11 4 5 65 3 15 368 432 427 316Breytingar frá fyrra ári -2 -5 1 0 1 2 -2 -15 1 0 -3 -21 0 -2 -10 -18 9 -64 5 111 125

Fjöldi brota árið 2009 Helstu brotaflokkar

Afbrotatölfræ

ði 2009Ríkislögreglustjórinn

02548262895265

3245

0059750557451629879995265

3245

0254826287008004641195265

3245

005975055702548262895265

3245

70080046411005975055702548262838 55 1


afbrotatolfraedi 2009

Documents