aile tarihim 2. tema · ( ) millî mücadele dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan...

23
1 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Aile Tarihim 2. TEMA KÜLTÜR VE MİRAS 1 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Aile Tarihim Kültürümüz Geleneksel Çocuk Oyunlarının Değişimi Savunmadan Taarruza

Upload: others

Post on 31-Dec-2019

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

14. Sınıf Sosyal Bilgiler

Aile Tarihim

2. TEMAKÜLTÜR VE MİRAS

14. Sınıf Sosyal Bilgiler

• Aile Tarihim

• Kültürümüz

• Geleneksel Çocuk Oyunlarının Değişimi

• Savunmadan Taarruza

Page 2: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

34. Sınıf Sosyal Bilgiler

Aile Tarihim

Etkinlik

1. Pınar sözlü tarih çalışması yapmak için bazı sorular hazırlamıştır. Bu sorulardan hangileri sözlü tarih çalışması için uygundur? İşaretleyelim.

2. Aile tarihimiz ile ilgili bir sözlü tarih çalışması yaparken aşağıdaki kişilerin hangilerinden yardım alabiliriz ? İşaretleyelim.

Adınız soyadınız ? Nerede ve ne zaman doğdunuz ? Okul müdürünüz hangi takımı tutuyordu ? Çocukluğunuz nerede geçti ? Mesleğiniz nedir ? Eşinizle ne zaman evlendiniz ? Çocukken hangi oyunları oynardınız ? Küçükken nasıl bir evde yaşadınız ? Kardeşleriniz yaramaz mıydı ? Küçükken kaç kere doktora gittiniz ?

ÖğretmenimizDedemiz

BabamızOkul Müdürümüz

Komşumuz

Annemiz

++

+

+++

+

Page 3: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

4 Bilfen Yayıncılık

Aile Tarihim

1. Sözlü tarih çalışmasında sorulabilecek soruları takip ederek doğru çıkış kapısını bulalım.

2. Oktay, dedesinin nüfus cüzdanına bakarak aile tarihi ile ilgili bazı çıkarımlarda bulunuyor. Oktay, aşağıdaki çıkarımlardan hangilerini yapabilir? İşaretleyelim. İşaretlediğimiz harfleri kul-lanarak şifreyi bulalım.

Etkinlik

Çocukluğun nasıl geçti, anlatır mısın ?

Hiç oyuncağın oldu mu ?

Eskiden komşunuz var mıydı ?

Arkadaşların nereliydi ?

En son hangi okulu bitirdin ve mesleğin nedir ?

Arabanız yeni mi ?

Kaç numara ayakkabı giyersin ?

Çocukken hangi oyunları oynardınız ?

Çocukluğunuzun geçtiği evi anlatır mısın ?

Yemek yer miydiniz ?

Şifre: ........................................

Doğum yerini

Dedesinin adını ve soyadını

Doğduğu hastanenin

adını

İ A P

Dedesinin öğretmeninin

adını

Dedesinin memleketini

Dedesinin anne ve babasının

ismini

E M L

+

+

+

AİLE

Page 4: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

54. Sınıf Sosyal Bilgiler

Aile Tarihim

Etkinlik

1. Soyağacını inceleyerek aşağıdaki kişilerin karşılarına Rüzgâr’ın nesi olduklarını yazalım.

2. Elçin bayramda akrabalarını ziyaret edecektir. Aşağıdakilerden hangileri Elçin’in ziyaret edebi-leceği akrabalarıdır? İşaretleyelim.

Ailem

Kerime Hanım ve Hasan Bey evlidir. Rüzgâr onların torunudur.

Hasan: ......................Kerime: ......................Nalan: ......................Taner: ......................Önder: ......................

Gizem: ......................Tolga: ......................Bilge: ......................Özgür: ......................

Teyze

Dede

Dayı

Hala

Okul Müdürü

Arkadaş

Amca

Komşu

Nalan

Özgür

TolgaTaner

Rüzgâr Gizem

Bilge

Önder

Kerime Hasan

DedeBabaanne Kız Kardeş

AmcaYenge

Erkek Kardeş

AnneBabaKuzen

✓ ✓

✓✓✓

Page 5: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

6 Bilfen Yayıncılık

Kültürümüz

Etkinlik

1. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D” yanlış olanların başına “Y” harfi yazalım.

2. Aşağıdakilerden hangileri aile tarihi oluştururken kanıt olarak kullanılabilir? İşaretleyelim.

( ) Geçmişimizi öğrenmek için sadece sözlü tarih yöntemini kullanırız.

( ) Büyüklerimizden kalan eşyalar bize geçmişimiz hakkında bilgi verir.

( ) Eski fotoğraflar geçmişimiz hakkında bilgi vermez.

( ) Eski eşyalar bulunduğu dönemin izlerini taşır.

( ) Bir şeyin doğruluğu ile ilgili bilgi veren belge veya eşyalara kanıt adı verilir.

( ) Evimizde ya da çevremizde kanıt oluşturacak nesneleri korumaya gerek yoktur.

Y

D

Y

D

D

Y

+ +

+

++

Page 6: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

74. Sınıf Sosyal Bilgiler

Kültürümüz

Etkinlik

1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayalım.

2. Aşağıdaki trenin vagonlarına millî kültürümüzü yansıtan öğeleri yazalım.

• Bir topluma özgü duygu, düşünce, inanış ve yaşam biçimlerine .......................adı verilir. • Bir toplumda kuşaktan kuşağa aktarılan, yaptırım gücü olan kültürel alışkanlıklar, töre ve

davranışların tamamına .......................................... adı verilir. • .......................................... millî kültürün temelidir. • Sevinçle kutladığımız ........................... ve........................... bayramlar da kültür öğelerimizden-

dir. • Kültürel ................. nesilden nesile aktarılır. • Ülkemizde kültürel öğeler bölgeden bölgeye .............................. gösterebilir. • Bir şeyi eskiden görüldüğü gibi yapma alışkanlığına ...................... adı verilir.

gelenek - öğeler - farklılık - dil - görenek - kültür - millî - dini

KÜLTÜR

GELENEKDİL

DİNİ MİLLİ

ÖĞELERFARKLILIK

GELENEK

MİLLİ KÜLTÜR

HALK OYUNLARI

KARAGÖZHACİVAT

YEMEKLER

ELSANATLARI

BAYRAMLAR

Page 7: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

8 Bilfen Yayıncılık

Kültürümüz

Etkinlik

1. Milli kültürümüze ait olan görselleri işaretleyip şifreyi çözelim.

2. Aşağıdaki ifadeleri doğru bilgi verecek şekilde harflerini kullanarak eşleştirelim.

a. Evimize gelen misafirlereb. Ünlü düşünür Mevlanac. Atatürk millî kültürümüzü koru-

mak içind. Kına gecelerinde gelinlerin giydiğie. Gelenek ve göreneklerimizf. Asker uğurlamalarımız

Türk Milleti’nin hoşgörü kültürünü yansıtır.

Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu’nu kurmuştur.

kahve ikram etmek bizim kültürümüzü yan-sıtır.

geleneksel kıyafete bindallı adı verilir.geleneksel millî kültürümüzü yansıtan değerlerimizdendir.

millî birlik ve beraberliğimizi güçlendirir.

K M Ü

L T S

Ü E R

Şifre: ........................................KÜLTÜR

b

✗ ✗

c

a

d

f

e

Page 8: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

94. Sınıf Sosyal Bilgiler

Kültürümüz

Etkinlik

1. Hora ve karşılama2. Horon3. Bar4. Halay5. Kaşık6. Zeybek7. Seymen ve Efe oyunları

1. Aşağıdaki haritaya bölgelerimize ait halk oyunları yerleştirilecektir. Halk oyunlarını numarala-rını kullanarak ilgili bölgeye yerleştirelim.

2. Aşağıda millî kültürümüze ait bazı ögeler verilmiştir. Bu kültür öğelerini geçmişteki karşılıkları ile eşleştirelim. Açıkta kalan öğenin geçmişteki adını da biz yazalım.

1. Mesaj/ e-posta

2. Otomobil

3. Mobilya takımı

4. Un fabrikaları

5. Ayakkabı

6. Stand- up

At arabası

Lastik pabuç

Değirmen

Çeyiz sandığı

Mektup

......................

Şimdi Geçmiş

İstanbul

KırklareliEdirne

Tekirdağ

Çanakkale Yalova

Bursa

KocaeliSakarya

Bilecik

ZonguldakBartın

KarabükBolu

Düzce

KastamonuSinop

Samsun

ÇankırıÇorum Amasya

KırıkkaleAnkaraEskişehir

KütahyaAfyon

Balıkesir

Manisa

İzmirAydın

Uşak

DenizliIspartaBurdur

Antalya

Muğla

Konya

Karaman

Mersin Adana

Osmaniye

NiğdeAksaray

Kırşehir

YozgatSivas

Kayseri

Nevşehir

Hatay

KilisGaziantep

Şanlıufa

Kahramanmaraş

MalatyaElâzığ

Tunceli

Erzincan

Bingöl Muş

Ağrı

Van

HakkâriŞırnak

Siirt

BitlisBatman

DiyarbakırAdıyaman

Mardin

Tokat

OrduGiresun

TrabzonRize

Gümüşhane BayburtErzurum

KarsArdahan

Artvin

Iğdır

S U R İ Y E

I R A K

K.K.T.C.

G.K.R.Y

İRAN

NAHCİVAN

ERMENİSTAN

AZERBAYCAN

GÜRCİSTANBULGARİSTAN

YUNANİSTAN

K A R A D E N İ Z

A K D E N İ Z

EGE

DENİZİ

Tuz Gölü

Van Gölü

0 100 200 km

1

6 7

2

5 4

2

5

4

3

1MEDDAH

3

Page 9: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

10 Bilfen Yayıncılık

Kültürümüz

Etkinlik

1. Aşağıda millî kültürümüze ait bazı ögelerin isimleri verilmiştir. Bu ögelere üçer örnek yazalım.

2. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başındaki harfleri şifre kutusuna yazarak şifreyi bula-lım.

3. Aşağıda görselleri verilen kültür ögelerinin isimlerini yazalım.

S Milli kültür ögeleri toplumu yansıtır.

Ü Köprüler, saraylar, camiler, çeşmeler millî kültürümüzü yansıtmaz.

P Bir milletin en değerli varlıklarından biri kültür ögeleridir.

E Bayramlar millî kültürümüzü yansıtmaz.

O Kültür bölgeden bölgeye farklılık gösterebilir.

R Yağlı güreş ve cirit ata sporlarımızdan bazılarıdır.

Yiyecek ve içecekler ....................................................................................................Mimari eserler ..............................................................................................................Sanatçılar .......................................................................................................................Oyun ve sporlar ...........................................................................................................Halk oyunları ................................................................................................................El sanatları .....................................................................................................................

Şifre: ........................................

..........................

.......................... ..........................

.......................... ..........................

Baklava - Kurufasulye - Ayran

Sultanahmet Camii - Safranbolu Evleri - Kapalı ÇarşıNasrettin Hoca - Aşık Veysel - Keloğlan

Cirit - Yağlı Güreş - KörebeHalay - Horon - Zeybek

Halı - Kilim Dokuma - Ebru Sanatı - Çiniçilik

SPOR

CİRİT YAĞLI GÜREŞ OKÇULUK

ÇİNİCİLİK EBRU SANATI

Page 10: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

114. Sınıf Sosyal Bilgiler

Kültürümüz

Etkinlik

1 2 3

4 5 6

1. Görselleri verilen oyunlardan geçmişte oynananların numarasını mor poşete, günümüzde oynananlarınkini yeşil poşete yazalım.

2. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlarının başına “D”, yanlış olanlarının başına “Y” harfi yazalım.

( ) Oynadığımız oyunlar zaman içerisinde değişebilmektedir.

( ) Günümüzde bilgisayar ve internet oyunları tercih edilmeye başlanmıştır.

( ) Teknolojinin, iletişim ve eğlence araçlarının artması eski oyunların oynanmasını azal-

tır.

( ) “Aç kapıyı bezirgan başı” günümüzde hala devam etmekte olan bir oyundur.

( ) Cirit, ata sporumuzdur.

( ) Çocuklar oyun oynamayı sevmez.

2-3-5 1-4-6

D

D

D

D

D

Y

Page 11: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

12 Bilfen Yayıncılık

Kültürümüz

Etkinlik

1. Aşağıda bazı oyunlar ve kişiler verilmiştir. Bu kişilerin hangi oyunları oynamış olabileceklerini eşleştirerek gösterelim.

2. Aşağıdaki kişiler geçmişte oynadıkları bazı çocuk oyunlarını anlatmaktadır. Bu oyunları günü-müzdeki adları ile eşleştirelim.

Kaytan adı verilen bir ipi vardı. Bu kaytan topaca sıkıca sarılır, kaytanın bir ucu da sağ elin orta parmağına sıkıca bağlanırdı. Oyuncular ellerinde-ki topaçları aynı anda çevirmeye başlar, kimin topacı daha uzun sürede durursa o kazanırdı. Biz bu oyuna topaç çevirme derdik.

Ebe gözünü yumar ve sayar, diğerleri saklanırdı. Ebe de onları bulma-ya çalışırdı. Bu oyuna karaguni derdik.

Hayvan kılı ya da bez yuvarlak şekilde sarılır ve top gibi yapılır, ayakla oynanırdı. Biz bu oyuna tepük derdik.

Tepük Beyblade

Karaguni Futbol

Topaç çevirme Saklambaç

Page 12: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

134. Sınıf Sosyal Bilgiler

Kültürümüz

Etkinlik

1. Aşağıda kuralları anlatılan oyunların karşılarına adlarını yazalım.

2. Aşağıda geçmişte ve günümüzde oynanan çocuk oyunlarının özelliklerini “✔” işareti koyarak belirtelim.

• Oyuncular arasından bir ebe seçilir. Gözleri bağlanan ebe, gelen seslere ve hislere göre diğer arkadaşlarını ebelemeye çalışır.

• Ortada mendili tutan çocuğun elinden mendil kapmaya çalı-şır. Mendili yakalayan, yakalayamayandan kaçmaya çalışır.

• Yere bir daire çizilir. 9 tane yassı taş üst üste konulur. Takım-dan bir atıcı seçilir ve topu belli bir mesafeden taşlara doğru yuvarlar. Taşların hepsini dağıtabilirse kendi takımı kaçmaya başlar. Diğer takım elinde topla, kaçan takımın elemanlarını kovalar. Kaçan takım dağıttığı 9 taşı tekrar üst üste dizebilirse oyunu kazanmış olur.

• Oyuncular arasından bir ebe seçilir. Kalan oyuncular etrafta yüksek yerlere çıkarlar. Sürekli aynı yerde kalmayıp, yer değiş-tirirler ve yere indiklerinde ebelenen yeni ebe olur.

Geçmişteki oyunlar

Günümüzdeki oyunlar

Kaynaşmayı sağlar.

Bilgisayar veya cep telefonundan oynandığı için bazı göz hastalıklarına neden olur.

Vakit geçirilir.

İletişim sorunları ortaya çıkar.

Eğlenme amacıyla oynanır.

KÖREBE

MENDİLKAPMACA

DOKUZTAŞ

YERDEN YÜKSEK

✓ ✓

✓ ✓

Page 13: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

14 Bilfen Yayıncılık

Kültürümüz

Etkinlik

1. Aşağıda Atatürk’ün okuduğu okullar karışık olarak verilmiştir. Okulları kronolojik olarak sıra-layalım.

2. Aşağıda Atatürk’e ait bir albüm verilmiştir. Resimdeki kişilerin kim olduklarını altlarına yaza-lım.

3. Atatürk ile ilgili verilen bilgilerden doğru olanlarının başına “D” yanlış olanlarının başına “Y” harfi yazalım.

( ) 1881 yılında Selanik’te doğmuştur. ( ) Çocuk yaşta annesini kaybetmiştir. ( ) 1905’ te kurmay yüzbaşı olarak orduya katılmıştır. ( ) Katıldığı ilk savaş Trablusgarp Savaşı’dır. Bu savaş aynı zamanda ilk askeri başa-

rısıdır. ( ) Ülkenin kurtuluşu için sadece tavsiyelerde bulunmuştur. ( ) 19 Mayıs 1919’ da Samsun’a çıkarak Milli Mücadele’yi başlatmıştır.

..................... ..................... .....................

..................... ..................... .....................

Şemsi Efendi İlkokulu

Selanik Mülkiye Rüştiyesi

Mahalle Mektebi

Manastır Askeri idadisi

İstanbul Harp Okulu

Selanik Askeri Rüştiyesi

Harp Akademisi

2

3

1

5

6

4

7

Zübeyne Hanım

(Annesi) (Babası)

(Kız Kardeşi)

Atatürk

Makbule Hanım Kazım Karabekir İsmet İnönü

Ali Rıza Efendi

DY

DD

YD

Page 14: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

154. Sınıf Sosyal Bilgiler

Kültürümüz

Etkinlik

1. Aşağıdaki paragrafta boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayalım.

2. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlarının başına “D” yanlış olanlarının başına “Y” harfi yazalım.

Milli Mücadele DönemiOsmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı’ndan .................................... ayrılmıştı.

İmzalanan .......................... .......................... ........................... ile devletin toprakları

...................... edilebilir bir duruma gelmişti. ................................ kaybetmek isteme-

yen Türk halkı işgallere ............................... kalmadı ve direnişe geçti. ..........................

............................... birlikleri kuruldu. Böylelikle .................................. Kurtuluş hare-

ketleri başladı. İlk direniş ................................. Dörtyol’da başladı. ..........................

..........................ilk kurşunu sıkarak saldırıda bulundu. Kuvayı Milliye Kurtuluş

Savaşı’nın ilk ..................................... gücüdür.

( ) Yurdun işgali karşısında çeşitli bölgelerde ortaya çıkan millî direniş örgütlerine Kuvayı Milliye adı verilir.

( ) Millî Mücadele’nin amacı ülkeyi paylaşmaktır.

( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır.

( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir.

( ) Atatürk 19 Mayıs 1919’da Edirne’ye gelerek Millî Mücadele’yi başlatmıştır.

( ) Erkek Halime, Nezahat Onbaşı, Halide Edip, Kara Fatma Milli Mücadele Dönemi’nde yurt savunmasına katılmış birer kahramandır.

savunma - Hasan Tahsin - yenik - Mondros Ateşkes Antlaşması - Hatay - bölgesel - işgal - Kuvayı Milliye - sessiz - bağımsızlığını

YENİK

MONDROS

İŞGAL BAĞIMSIZLIĞINI

SESSİZ KUVAYİ

MİLLİYE BÖLGESEL

HATAY

TAHSİN

SAVUNMA

D

Y

D

D

Y

D

HASAN

ATEŞKES ANT.

Page 15: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

16 Bilfen Yayıncılık

Kültürümüz

Etkinlik

1. Aşağıdaki ifadeleri anlamlı birer cümle olacak şekilde eşleştirelim.

2. Aşağıda bazı Milli Mücadele kahramanları verilmiştir. Bu kahramanların nerelerde mücadele ettiklerini yazalım.

1 Türk Milleti vatanını savunmak için

2 Düşmanı yurttan atmak için mille-tin gücünü birleştirecek

3 Atatürk Samsun’a çıkarak

4 Milli Mücadele’nin kazanılmasında

5 Milli Mücadele olmasaydı

6 Kuvayı Milliye güçleri

halk tarafından oluşturulmuştur.

Millî cemiyetler kurdu.

bir lidere ihtiyaç vardı.

Millî Mücadele’yi başlatmıştır.

bugünkü T.C. olmazdı .

Türk Milleti’nin dayanışması etkili olmuştur.

Şahin Bey

Sütçü İmam

Hasan Tahsin

Kazım Karabekir

3. Milli Mücadele Dönemi bütün imkansızlıklara rağmen şehir halklarının direnişleri ve kahra-manlıklarla doludur. Bu nedenle TBMM tarafından bazı şehirlere unvanlar verilmiştir. Bu şehir-lerimizi unvanları ile eşleştirelim.

Antep

Urfa

Maraş

Kahraman

Gazi

Şanlı

6

1

2

3

5

4

ANTEP

MARAŞ

İZMİR

ERZURUM

Page 16: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

174. Sınıf Sosyal Bilgiler

Kültürümüz

A. Kelime sandığında yer alan kelimeleri kullanarak boşlukları tamamlayalım.

1. İnsanların geçmiş zamanlardaki yaşantılarını yer ve zaman belirterek anlatan bilim dalına .................... denir.

2. Millî Mücadele Dönemi’nde, Antep savunmasında kahra-manlık gösteren direniş lideri ..........................................................’dir.

3. Uzun yıllar bir arada yaşayan insanların ortaklaşa ürettikleri ve vazgeçmedikleri değerlere ......................................... denir.

4. Geçmişte yaşanan olaylarla ilgili olarak o olayları yaşamış kişi-lerle yapılan görüşmelere .................... .................... denir.

5. Aile yapısının, ilişkilerinin, evliliklerinin, doğumlarının ve aile geçmişinin ayrıntılı olarak anlatılmasına .................... .................... denir.

6. Bir toplumu diğer toplumlardan ayıran örf, adet, giyim, dil, el sanatı gibi maddi ve manevi değerlerin bütününe .................... .................... denir.

7. Kahramanmaraş’taki kurtuluş hareketini başlatan kişi .................... ....................’dır.

8. Kurtuluş Savaşı’na giderken erkek kılığına girip Türk askerinin arasında görev yapan kişi ................ ................’tur.

9. Zekası, ileri görüşlülüğü, üstün bir komutan olması ve lider-lik ruhu ile Millî Mücadele’nin başlamasını sağlayan önder ............................ ’ tür.

10. Büyüklerimizin çocukluğundan eğlenceli birer anı olarak kalan şimdilerde yerini bilgisayar oyunlarına bırakan oyunlara ............................ ............................ ............................ denir.

11. Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından, Cumhuriyet’in ilanına kadar geçen sürede yaşanan Türk Milleti’nin varoluş mücadelesi sürecine ................................ ................................ adı verilir.

Millî Mücadele

aile tarihi

kültür

tarihŞahin Bey

sözlü tarih

geleneksel çocuk oyunları

millî kültür

Halime Çavuş

Sütçü İmam

Atatürk

tarih

Şahin Bey

kültür

sözlü

aile tarihi

millî

sütçü

kültür

imam

Halime Çavuş

Atatürk

Geleneksel Oyunları

Mücadele

Çocuk

Millî

tarih

Page 17: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

18 Bilfen Yayıncılık

Kültürümüz

B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başındaki kutuya “D”, yanlış olanların başındaki kutuya “Y” harfi yazalım.

Sakarya Savaşı’ndan sonra Mustafa Kemal Paşa’ya mareşallik rütbesi ve gazilik ünvanı verildi.

Gümrü Antlaşması TBMM’nin ilk siyasi başarısıdır.

Suşi, hamburger, pizza yöresel yemeklerimizdir.

Çanakkale Savaşı, I. Dünya Savaşı’nın devamı olan bir savaştır.

Kurtuluş Savaşı’nın sonunda işgalci devletlerle Mondros Ateşkes Antlaşması imzalanmıştır.

Cirit, okçuluk, yağlı güreş ata sporlarımızdandır.

Bir kişinin veya bir ailenin akrabalık ilişkilerini, bilinen en uzak atasından başlayarak gösteren çizelgeye soy ağacı denir.

Ruslarla mücadelemizde bebeğini evde bırakıp savaşa katılmış olan kahraman Türk kadınımız Halide Edip Adıvar’dır.

Çeyiz sandığı, cep saati, hamam takımı, bakır cezve gibi eşyalar geçmişe ait kanıtlardır.

Kuvayı Milliye Birlikleri, düşman işgalinde bölgesel direniş gösteren millî örgütlerdir.

Kız istemek, kına gecesi ve düğün yapmak geleneklerimiz arasında yer alır.

Millî Mücadele Dönemi’nde Güney Cephesi’nde İngiliz, Fransız ve İtalyanlara karşı savaştık.

C. Aşağıda Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatından bir bölüm eksik olarak verilmiştir. Verilen sözcük-leri ifadelerdeki boş bırakılan yerlere uygun şekilde yazalım.

matematik / Makbule / 1881 / Kemal / Akademisi / Şemsi Efendi / Zübeyde / Manastır Askerî / Ali Rıza / Yunanistan / Selanik Askerî / Mahalle Mektebî /

Kurmay Yüzbaşı / 1905 / Selanik

“Mustafa Kemal, ........................................ yılında ........................................ ’te doğdu. Bu şehir, şimdi ........................... sınırları içindedir. Annesi ........................................ Hanım, babası ........................................ Bey, kardeşi ise ........................................ Hanım’dır. Okul hayatına .....................................’nde başladı. Babasının isteği üzerine ............................... İlkokulu’na gitti. Daha sonra ........................................ Rüştiyesi’ne başladı. Bu okulda ........................................ öğretmeni ona ........................................ adını verdi. Rüştiyeden sonra ................................İdadisi’ne girdi. Oradan sonra Harp ................................ ’nde okumaya başladı. Buradan .....................................yılında ........................................ olarak mezun oldu.

D

D

Y

D

Y

D

D

Y

D

D

D

Y

1881Yunanistan Ali Rıza

Mahalle MektebiSelanik Askeri

Matematik Manastır Askeri1905

Kurmay Yüzbaşı

SelanikZübeyde

MakbuleŞemsi Efendi

KemalAkademisi

Page 18: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

194. Sınıf Sosyal Bilgiler

Kültürümüz

D.

(1, 2, 3, 4 ve 5. soruyu yukarıdaki soy ağacına göre yanıtlayalım.

1. Sarp ve Sena’nın babasının erkek kardeşinin adı nedir? ........................................................................................................................................................

2. Sena’nın babasının annesi ve babası, Sena’nın nesi olurlar? ........................................................................................................................................................

3. Sarp’ın babasının kaç kardeşi vardır? ........................................................................................................................................................

4. Jale, Sena’nın nesi olur? ........................................................................................................................................................

5. Aliye Hanım ve Kemal Bey, Sarp ve Sena’nın nesi olur? ........................................................................................................................................................

1. TBMM’nin açılması

2. Erzurum Kongresi

3. Amasya Genelgesi

4. Sivas Kongresi

5. Misak-ı Millî

23 Temmuz 1919

22 Nisan 1919

23 Nisan 1920

28 Ocak 1920

4 Eylül 1919

E. Aşağıdaki olayları tarihleriyle eşleştirelim.

Dedem Kemal

Annem Hale

Kardeşim Sarp

Ben Sena

Babam Ali

Dedem Tosun

Amcam Veli

Dayım Can

Halam Ayşe

Teyzem Jale

Anneannem Aliye

Babaannem Fatma

Veli

Babaannesi ve Dedesi

2

2

3

1

5

4

Teyzesi

Anneannesi ve Dedesi

Page 19: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

20 Bilfen Yayıncılık

Kültürümüz

F.

H R E

N

1

2 3 4

5

Aşağıdaki soruların yanıtlarını bulmacaya yerleştirelim.

1. Ülkemizin yönetim şeklidir.

2. Kurtuluş Savaşı’nın başlatıldığı ilimizdir.

3. Bir olayı geçmişi ile ilgili olarak inceleyen bilim dalıdır.

4. TBMM’nin bulunduğu ilimizdir.

5. Anne, baba ve çocuktan oluşan en küçük topluluktur.

G. Aşağıda açıklaması verilen oyunları isimleriyle sembollerini kullanarak eşleştirelim.

s Bir ebe seçilir, ebe daire etrafında toplanan Cirit çocukların arkasından dolaşarak elindeki

mendili gizlice bırakır ve kaçar.

u At üzerinde iki ayrı takımla oynanır. Yağlı Güreş Oyuncular at üzerinde koşturup birbirleri-

ne deynekle isabet ettirirler.

n Bir tekerleme ile ebe seçilir. Ebe gözlerini Yağ SatarımBal Satarım kapatarak 100’e kadar sayar, bu sırada

diğer oyuncular saklanır. Ebe de saklanan- ları bulmaya çalışır.

l İki oyuncunun vücutlarına yağ sürerek Saklambaç birbirlerinin sırtlarını yere getirmeye çaba- lamalarıdır.

S

A

M

S

U M

İ A L

A

R K İ

A N A

T A

U İ Y TC

Page 20: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

214. Sınıf Sosyal Bilgiler

Karma Test

1. Milli ve dini bakımdan özel bir anlamı olan, topluca kutladığımız özel günlere ........................denir.Paragrafta boş bırakılan yer aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?

A) yılbaşı B) törenC) bayram D) gelenek

2.

Atatürk’

ün Samsu

n’a çık

ışı

Sivas Kongresi

Amasya G

enelgesi

Erzurum Kongresi

Balık kılçığı modelinin baş kısmına bir başlık konmak istense aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur?

A) Atatürk’ün Askeri ve Siyasi BaşarılarıB) l. Dünya Savaşı’nın NedenleriC) Milli Mücadele HareketleriD) Cumhuriyet’in Kurulması İçin Ya- pılan

Çalışmalar

1. Millî ve dini bakımdan önemli olan bu özel günde neler yapılır?

2. Balık kılçığında belirtilen olayların önemini birer cümleyle açıklayalım.

Millî bayramlarda evlerin balkonlarına bayraklar asılır, günün anlam ve önemini belirten programlar yapılır.Dini bayramlarda akraba ziyaretleri yapılır. Büyüklerin elleri öpülür. Çocuklara yeni elbiseler alınır.

Atatürk’ün Samsun’a çıkışı ➙ Milli Mücadele’nin başlangıcdır.Amasya Genelgesi ➙ Millî Mücadele’nin gerekçesi belirtilmiştir.Erzurum Kongresi ➙ İlk kez millî sınırlardan bahsedilmiştir.Sivas Kongresi ➙ Her yönünyle ulusal bir kongredir.

Page 21: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

22 Bilfen Yayıncılık

3. Edirne, haziran ayı sonlarında yapılan “Tarihi Kırkpınar Güreşleri” ile ünlüdür. Güreşe başla-madan önce Kaleiçi semtindeki Adanalı Halil ve Kara Emin pehlivanların mezarına gidilir, dua edilir. Daha sonra “Er Meydanı”na gidilir. Pehlivanlar yağlanır. Cazgır maniler okur, pehli-vanları heyecanlandırır.Paragrafa göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Güreşler gelenekselleşmiştir, her yıl yapılır.B) Oyuncular zarar görmemek için yağlanırlar.C) Oyunculara pehlivan denir.D) Edirne, Kırkpınar güreşleri ile ünlüdür.

4. Eskiden televizyon yok-

tu. Ninelerimizin anlattığı masalları dinlerdik. Masalda

geçen kahramanlarla arkadaş olur, kötülüklerle savaşırdık.

İyilik ve doğruluk hep bizimle birlikte oynardı. Oysa şimdi

..........

Ninemizin konuşmasının devamı seçenekle-rin hangisi ile tamamlanamaz?

A) çocuklar televizyon programları, diziler derken masallarımızı çoktan unuttular.

B) çocukların eğlence anlayışları değişti.C) çocuklar masal okumayı bilmiyorlar.D) çocuklar teknolojik oyunlar oynayıp, onların

kahramanı oluyorlar.

3.

Görselde gördüğümüz ata sporunun ismini yazalım ve nasıl oynandığını açıklayalım.

4. Geçmişte ve günümüzde oynanan oyunları karşılaştıralım.

Karma Test

CİRİTAta sporumuzdur. At üzerinde koşturup birbirine değnek iabet ettirmeye çalışalarak oynanır.

Eskiden oyunlar sokakta arkadaşlar ile oynanırdı. Günümüzde bazı oyunların yerini evlerde bilgisayar başında oynanan oyunlar almıştır.

Page 22: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

234. Sınıf Sosyal Bilgiler

5. .................1............... cephesinde Fransızlarla mücadele edildi. Yöresel direnişler saye-

sinde milli uyanış başlamış oldu. Maraş’ta Sütçü İmam, Antep’te Şahin Bey ilk

direniş hareketini başlatan kahramanlar arasında yer aldı.

.............2................ cephesinde Yunanlılarla mücadele edildi. Halk ordusuna gerekli desteği verdi. Mustafa Kemal Başkomu-tan olarak savaşı yönetti. İsmet İnönü de büyük başarılar elde etti. Bu cephe-de verilen mücadele sonunda düşman Anadolu’dan tamamen atıldı.

Yaren, cepheler ile ilgili bilgiler vermiştir.Hangi seçenekte cephelerin adları doğru verilmiştir?

1 2 A) Güney - BatıB) Doğu - BatıC) Kuzey - GüneyD) Güney - Doğu

6. Kurtuluş Savaşımızı her yönüyle tamamlayan, siyasi bir zaferdir.Yukarıda belirtilen antlaşma hangisidir?

A) Mondros Ateşkes AntlaşmasıB) Lozan Barış AntlaşmasıC) Ankara AntlaşmasıD) Gümrü Antlaşması

5. Verilmeyen cephe ile ilgili kısa bir bilgi yaza-lım.

6. İşaretlediğimiz seçenekteki antlaşmanın önemini yazalım.

Karma Test

Doğu CephesiBu cephede Ermenilerle savaştık. Komutanı Kazım Karabekir’dir. Gümrü Antlaşması ile bu cephe kapanmıştır.

Bu antlaşma ile yurdumuzun bugünkü sınırları çizilmiştir. Yeni Türk Devleti’nin bağımsızlığı resmen tanınmıştır.

Page 23: Aile Tarihim 2. TEMA · ( ) Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan birlikteliğin temelinde vatan sevgisi vardır. ( ) Kuvayı Milliye bölgesel bir kurtuluş hareketidir. ( ) Atatürk

24 Bilfen Yayıncılık

7. Geçen yıl ağabeyim evlendi. Onun düğünü milli kültürümüze göre yapıldı.

1. Annem, babam ve ağabeyim kız istemeye kızın ailesinin evine gittiler.

2. Düğünde davul zurna eşliğinde halay çekildi.3. Misafirlere evin bahçesinde yemek verildi.4. Ağabeyime kız evinden gelen kınayı yaktılar.5. Düğün olmadan önceki geceyi ağabeyim

gelin evinde geçirdi.6. Sabah erkenden arabalarla gelin almaya git-

tik.7. Düğünden sonra ağabeyim ve yengem bala-

yına gittiler.Düğün sırasında ve sonrasında yaşananlar-dan hangileri kültürümüzü yansıtmamıştır?

A) 3 - 7 B) 4 - 7C) 5 - 7 D) 4 - 7

8.

✓ Milli Mücadele hareketini organize ettim.

✓ Milli egemenliğin gerçekleşmesi için çalıştım.✓ “Yurtta sulh, dünyada sulh” düşüncesini savundum.✓ Türkiye’nin geleceği için birçok alanda yenilik yaptım.

Atatürk’ün yukarıdaki tutum ve faaliyetleri hangi kişisel özelliklerini yansıtmaz?

A) LiderliğiB) YenilikçiliğiC) BarışseverliğiD) Bilime önem vermesi

7. Milli kültürümüzü yansıtan ögelerden beş tanesini yazalım.

8. Atatürk’ün işaretlediğimiz seçenekte verilen kişilik özelliğine sahip olduğunu gösteren sözünü yazalım.

Karma Test

Asker uğurlamaKına gecesiYemeklerimizOyunlarımızBayramlarımız

Hayatta en hakiki mürşit, ilimdir.Bilim, gerçeği bilmektir.