1. PROJEKT FIZIKETEMA:SI MUND TE PARANDALOHENAKSIDENTET RRUGORE?

2. PERSE KJO TEME? CDO DITE SOT DEGJOJME PERRASTE TE TMERRSHMEAKSIDENTESH . KU QINDRA VETEHUMBIN JETE CDO DITE. SECILI NGANE DUHET TE NDERGJEGJESOHETPER VLERN E JETES . PER TA BEREKETE DUHET QE TE SENSIBILIZOHENTE RINJTE TE PARET. KUR TE NGASESH NJE AUTOMJETPERPIQU TI KUJTOSH RREGULLAT EMEPOSHTME. VLERSOJE JETEN! 3. Shkaqe dhe statistika teaksidenteve rrugore PAKUJDESITE NEDREJTIMIN EMJETIT PERDORIMI IALKOOLIT MUNGESA ESINJALISTIKAVE NEGLIZHENCA EKALIMTAREVE 1465-aksidenterrugore kanendodhur ne vitin2009 374-persona kanepesuar plage terenda 1080-persona kanepesuar plage te lehta 300- persona kanevdekur 80% e viktimavejane meshkuj 4. RRETHET ME NUMRIN ME TELARTE TE AKSIDENTEVEJANE: NE SHQIPERITIRANA 17%DURRESI 7%LUSHNJA 7%KAVAJA 6% 5. LEVIZJA E MAKINAVEMjetet ne rruge kryejne levizje drejtevizore dhe telakuar. Gjate levizjes se tyre ndodh qe te ndodhinaksidente ne pjese rruge te ndyshme.ndodhja eaksidenteve ndodh per arsye te ndryshme,por kjos`do te thote qe drejtuesit e mjeteve s`jane te afte qete parandalojne nje aksident.Qe te parandalohenaksidentet duhet qe drejtuesi te kete parasysh;distancen nga mjeti ne mjet,shpejtesine,siperfaqene rruges si dhe gjendjen e tij psiqike dhe fizike 6. Gjendja psiqike-fizikeNese drejtuesi I mjetit nuk eshte ne gjendje te mirepsiqike dhe fizike sjell mos reagim dhe reflektimndaj manovrave te mjeteve te tjera ,rritje teshpejtesise dhe monovra te ndryshme tepalejueshmje ne rruge.Realizon parakalime terrezikshme .Duke mos respektuar distancen e mjetitnga mjeti si dhe shpejtesine per parakalim 7. SHPEJTESIA.Qe te parandalohen aksidentet duhet qe mjetet terespektojne sinjalistikat e shpejtesise , te ecin ne rrugete ndryshme nepermjet shpejtesise se lejuar e mos tekryejne parakalime me mjetet e tjera qe kane shpejtesime te madhe se e mjetit te vet,mos te rrisinshpejtesine per te parakaluar kur fushepamja e rrugeseshte e pamjaftueshme,siperfaqja e rruges eshte erreshqiteshme si dhe kur kane perpara mjete me lendete rrezikshme ao mbingarkesa e mjetit perpara eshte evendosur jo ne menyre te rregullt. 8. Koeficenti I ferkimitKoeficenti I ferkimit ne lidhje me siperfaqen e rrugesjane.Per rruge me akull 0,1Per rruget e lagur 0.3-0.4Per rruget e thate me asfalt te zakonshem 0.6Per rruget me granil 0.8 9. Distanca e mjetit nga mjetiLargesia e mjetit nga mjeti shuma e distances se reagimit medistancen e frenimit,e cila eshte rruga qe pershkon mjeti ngamomenti I shtypjes se pedalit te frenimit deri ne ndalimin eplote.Distanca e reagimit eshte rryge e pershkuar per 1s ose eshprehur S = 0.3VDistanca e frenimit te mjetit eshte S= V2 / 254kV- shpejtesia e levizjes se mjetit ne momenti e shtypjes sepedalit dhe k koeficenti I ferkimit te rrotes me rrugenPra ,largesia e sigurise ndermjet mjeteve eshteS = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254kDistanca e frenimit eshte ne perpjestim te drejte me katrorin eshpejtesise se mjetit dhe ne perpjestim te zhdrejte mekoeficentin e ferkimit.Kjo do te thote qe shpejtesia dyfishohetatehere distanca e frenimit katerfishohet. 10. Per rruge me akullNe rasti kur mjeti leviz me nje V = 60 m/s dhe koeficenti I ferkimit eshte 0.1atehere distanca qe duhet te mbaj mjeti nga mjeti per parandalim aksidenti gjendetme formulenS = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254k zevendesojme dhe kemiS = Sr + Sf = 0.3 60 + 60 60 / 254 0.1=18+ 3600/25.4=159m..Po per te njejten rruge gjejme forcen e ferkimit si dhe nxitimin me te cilen levizmakina.Dime qe f = NPor ne baze te ligjit te Njutonit dime qe f = maMeqenese makina kryen levizje forca qe vepron mbi te eshte forca e ferkimit bejmebarazimin e dy shprehjeve dhe kemiN = ma ku N= mg zevendesojmemg = ma qe ketej sjell qe a = g = 0.98 m/s2m.q.se makinat arrijne ne masa te ndryshme studiojme makinen me mase3500kg.forca e ferkimit ne kete rast eshteF= ma = 3500 * 0.98 = 3430N.Qe ne keto rruge te mos kete aksidente duhet qe makina nga makina te kete 11. Per rruge te lagurNese mjeti leviz me V= 30 m/s si ne menyren e mesiperme gjejme madhesitefizike per parandalimin e aksidentit tek mjetet.S = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254k = 0.3 *30 + 30*30/254*0.4 = 18m.Po per te njejten rruge gjejme forcen e ferkimit si dhe nxitimin me te cilen levizmakina.Dime qe f = NPor ne baze te ligjit te Njutonit dime qe f = maMeqenese makina kryen levizje forca qe vepron mbi te eshte forca e ferkimitbejme barazimin e dy shprehjeve dhe kemiN = ma ku N= mg zevendesojmemg = ma qe ketej sjell qe a = g = 3.92m/s2m.q.se makinat arrijne ne masa te ndryshme studiojme makinen me mase3500kg.forca e ferkimit ne kete rast eshteF= ma = 3500 * 3.92= 13720N.Qe ne keto rruge te mos kete aksidente duhet qe makina nga makina te ketemadhesite fizike te gjetura me siper 12. Ne rruge me asfalt te zakonshem Nese mjeti leviz me V= 40 m/s si ne menyren e mesiperme gjejmemadhesite fizike per parandalimin e aksidentit tek mjetet. S = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254k = 0.3 *40 + 40*340/254*0.6 = 16m .Po per te njejten rruge gjejme forcen e ferkimit si dhe nxitimin mete cilen leviz makina. Dime qe f = N Por ne baze te ligjit te Njutonit dime qe f = ma Meqenese makina kryen levizje forca qe vepron mbi te eshte forca eferkimit bejme barazimin e dy shprehjeve dhe kemi N = ma ku N= mg zevendesojme mg = ma qe ketej sjell qe a = g = 5.88m/s2 m.q.se makinat arrijne ne masa te ndryshme studiojme makinen memase 3500kg.forca e ferkimit ne kete rast eshte F= ma = 3500 * 5.88 = 20580N. Qe ne keto rruge te mos kete aksidente duhet qe makina ngamakina te kete madhesite fizike te gjetura me siper 13. Ne rruge me asfalt graniliNese mjeti leviz me V= 70 m/s si ne menyren e mesiperme gjejme madhesitefizike per parandalimin e aksidentit tek mjetet.S = Sr + Sf = 0.3V + V2 / 254k = 0.3 *70 + 70*70/254*0.8 = 49m.Po per te njejten rruge gjejme forcen e ferkimit si dhe nxitimin me te cilen levizmakina.Dime qe f = NPor ne baze te ligjit te Njutonit dime qe f = maMeqenese makina kryen levizje forca qe vepron mbi te eshte forca e ferkimitbejme barazimin e dy shprehjeve dhe kemiN = ma ku N= mg zevendesojmemg = ma qe ketej sjell qe a = g = 7.84m/s2m.q.se makinat arrijne ne masa te ndryshme studiojme makinen me mase3500kg.forca e ferkimit ne kete rast eshteF= ma = 3500 * 7.84= 27440N.Qe ne keto rruge te mos kete aksidente duhet qe makina nga makina te ketemadhesite fizike te gjetura me siper 14. Per rruget ne levizje rrethore Shpesh ne jeten e perditshme hasim rrugeme kthesa. Per te qene sa me te sigurte neketo rruge duhet qe te zbatojme nje rregullmbi shpejtesine. Ky rregull thote qe V=gR. Ne rastin kur rruga eshte e thate dhe rrezja erruges 50m shpejtesia eshte afersisht 21ms, kurse ne rastin e rruges se ngrire afersishttre here me e vogel. Keshtu , kujdes ne kthesa! Duhet ulur shpejtesia per te qene I sigurte nekthese.Shihet se kjo shpejtesi nuk varet ngamasa e makines. Vihet re se cdo gje ngagjendja e ferkimit te rrotave me rrugen. 15. Disa rregulla per parandalimine aksidenteveDrejtuesit e mjeteve nuk duhet te kryejne asnjellojmanovre qe sjell aksidente ne rruge.Duhet te jete I vetedijshem kur drejton mjetin.te ruajshpejtesine dhe te rris shkallen e reagimit .Te mosparakaloj mjetet e tjera kur kjo manover nuk realizohetne baze te shpejtesise ,fushepamjes dhe distances ngamjeti ne mjet.Te kene parasysh perberjen e rruges dhe masat qeduhen te marin kur kalojne ne rruge me rrezikshmeri telarte.te mos perdorin alkol apo substanca te tjeranarkotike.te kontrollojne sistemet e frenimit dhe gjendjen teknikete mjetit para se ato te nisin udhetimin 16. Disa thenie te shkencetarevete medhenjLigji i ruajtjes se veshtiresive : nuk ka asnjemenyre te lehte per te vertetuar dicka te lehte. Pse matematicienet kane frike te ngasin makinen.-Sepse gjeresia e rruges eshte e paperfillshme nekrahasim me gjatesine e saj.Mos u shpejto ne marrjen e vendimeve por..kuri merr ato mos vono zbatimin e tyreNjeriu qe la rrugn e vjetr pr at te ren di sefar la sdi se far gjene