aktualnosci - biblioteka publiczna · 42 harry potter i czara ognia. etap iv olimpiady czytelniczej...

60

wrzesień

2017

CE

NA

U W

YD

AW

CY:

16,5

0 Z

Ł |

CE

NA

W P

RE

NU

ME

RA

CIE

RU

CH

16,5

0 Z

Ł (S

TAW

KA

VA

T 5

%)

IND

EK

S 4

1549

9 |

PL

ISS

N 2

353-

80

07

| N

AK

ŁA

D 3

00

0 E

GZ

.

Pieniądze dla bibliotek

– jak napisać dobry wniosek?

Lista grantów, programów i dotacji

– gdzie aplikować?

BP 06 1 okladka.indd 1BP 06 1 okladka.indd 1 2017-08-17 15:10:302017-08-17 15:10:30

3 Aktualności

INSPIRACJE

4 Granty i dotacje, z których warto skorzystać

/ Barbara Maria Morawiec

12 Granty – chcieć, to móc!

/ Kinga Baranowska-Jaworek

16 Programy grantowe dla bibliotek

/ Dorota Olejniczek-Klementewicz

20 „Grantujemy” i zyskujemy!

/ Beata Rozmiarek, Agnieszka Kajdaniak

22 Czas mecenatu, czyli jak znaleźć sponsora?

/ Dariusz Wróbel

24 Danie dla mola

/ Barbara Cywińska

PROSTE PRAWO

26 Pytania czytelników

/ Dariusz Skrzyński

TAJNIKI WARSZTATU

29 Canva – projektowanie grafi czne

na miarę twoich możliwości

/ Iwona Bielecka-Włodzimirow

32 Bibliotekarz idzie na shopping,

czyli jak wybierać książki do biblioteki

/ Magdalena Bzdawka

BLIŻEJ UŻYTKOWNIKA

35 Od spotkań przy planszówce do festiwalu,

czyli jak zorganizować lokalne święto gier

/ Katarzyna Heród

39 Dziady, głupcze – jak Mickiewicz i Wiedźmin

razem dziadowali

/ Jagoda Muzolf

42 Harry Potter i Czara Ognia.

Etap IV olimpiady czytelniczej

/ Agnieszka Wróbel

44 Prowansalskie inspiracje chocianowskiej biblioteki

/ Jolanta Floryn

SPIS KSIĄŻEK

46 / Aleksandra Sobańska

DODATKI

Plakat

SPIS TREŚCI JUŻ ZA MIESIĄC...

PRENUMERATA

Wydawca – Agencja Sukurs

Prenumerując bezpośrednio u wydawcy, uzyskasz zniżkę oraz bezpłatną przesyłkę. Realizujemy zamówienia złożone dowolną z poniższych form. Instytucjom oferujemy płatność na podstawie faktury z 14-dniowym terminem.

Sklep: www.sukurs.edu.pl / www.planszedydaktyczne.pl

Tel.: 22 832 36 11

E-mail: [email protected]

Nr konta: 48 1020 1026 0000 1502 0084 8960

CENY 2017: Rok: 148,50 zł / Kwartał: 49,50 zł

Kolporterzy

KOLPORTER SA: www.kolporter.com.pl / GARMOND PRESS: www.garmond.com.pl

RUCH SA: Zamówienia: www.prenumerata.ruch.com.plPytania: [email protected] Biuro Obsługi Klienta: 801 800 803 lub 22 717 59 59

Numer „Praca z seniorem”, a w nim:

Kontakt, wydawca Redakcja

Reklama

Informacje Autorzy

Agencja Sukurs

bibliotekapubliczna.come-mail: [email protected]

www.sukurs.edu.plskr. poczt. 109, 00-950 Warszawatel./faks: 22 832 36 12

Redaktor naczelna:Barbara Maria Morawiec

[email protected]

Skład:Piotr Karczewski

Druk:Zakłady Grafi czne „Taurus”www.drukarniataurus.pl

Jan Wasilewski

[email protected]

Redakcja odpowiada na listy. Materiały niezamó-wione albo wykorzystuje, albo odsyła do autorów.Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji i skrótów materiałów oraz do nadawania własnych tytułów. Redakcja zastrzega sobie prawo do publi-kowania w swojej witrynie internetowej materiałów drukowanych w „Bibliotece Publicznej” – bez odręb-nego powiadomienia i wynagrodzenia ich autorów.

Gromadzenie przez selekcję

– jak się do tego zabrać?

Treningi pamięci w bibliotece

– scenariusz zajęć

Książka na telefon

– poradnik wprowadzenia usługi i regulamin

Biblioteka – atrakcyjne miejsce dla seniora

– inspiracje i cenne porady

Plakat!

G R ANT Y I DOTAC J E

BP 06 Spis tresci.indd 2BP 06 Spis tresci.indd 2 2017-08-17 15:11:142017-08-17 15:11:14

Zdj

ęcie

: Ann

a Ś

ledz

ińsk

a

LATAJĄCA BIBLIOTEKA

Linie lotnicze Easyjet przygotowały dla

swoich najmłodszych pasażerów pod-

niebną bibliotekę. Celem inicjatywy jest

nie tylko promocja czytelnictwa, ale także

ukojenie nerwów związanych z przelotem.

Na stronie internetowej easyjet.com/en/

bookclub udostępniono także bezpłatne

e-booki w języku angielskim. Wśród nich

„Piotruś Pan”, „Czarnoksiężnik z krainy Oz”

czy „Alicja w krainie czarów”.

PIRACTWOA RYNEK KSIĄŻKI

Polscy naukowcy z Uniwersytetu War-

szawskiego przeprowadzili ekspery-

ment, który wykazał, że przeciwdzia-

łanie piractwu nie poprawia sprzeda-

ży książek. Pełny raport ukaże się za

rok. Do eksperymentu zaproszono 70

wydawnictw, jednak ostatecznie udział

w nim wzięło tylko 10. Jak zaznaczył au-

tor badań, próba ta nie jest reprezenta-

tywna dla całego polskiego rynku książ-

ki. Przedmiotem badania było 240 ksią-

żek wydanych w 2016 r., które następnie

zostały poddane analizie porównawczej.

Szczegóły: http://bit.ly/2vkfxBJ

ŚWIATOWY KONGRES IFLA – WROCŁAW, 19-25 SIERPNIA

Doroczne spotkanie bibliotekarzy trzeci raz

odbywa się w Polsce (poprzednio w r. 1936

i 1959). W kongresie, obradującym pod ha-

słem „Biblioteki. Solidarność. Społeczeń-

stwo”, bierze udział ok. 4 tys. osób ze 130

krajów, w tym najwybitniejsi przedstawicie-

le światowego bibliotekarstwa. W progra-

mie znalazło się wiele wydarzeń i wystąpień

związanych z kierunkiem zmian bibliotek,

prezentacją innowacyjnych projektów. Na

miejscu przygotowano także bulwar biblio-

tek i sesję posterową. Kongres stał się też

okazją do promocji polskich bibliotek.

MILLENIALSIW BIBLIOTEKACH

Dowiodły tego badania Pew Research Cen-

ter przeprowadzone na grupie 1,6 tys. Amery-

kanów. Zapytano ich o to, czy w ciągu ostat-

nich 12 miesięcy korzystali z biblioteki publicz-

nej. Połowa respondentów przyznała, że robi

to z chęcią. Osoby te należą do pokolenia Mil-

lenialsów (18-35 lat). Grupa wiekowa 36-51

lat (pokolenie X) odwiedza biblioteki rzadziej.

W badaniu sprawdzano także aspekt wyko-

rzystywania stron internetowych bibliotek.

Szczegóły: http://pewrsr.ch/2ttUY2V

NAJBLIŻSZE WYDARZENIA

NARODOWE CZYTANIE

OGÓLNOPOLSKI DZIEŃ GŁOŚNEGO CZYTANIA

Więcej: lustrobiblioteki.pl/kalendarium

229

WRZESIEŃ

KSIĄŻKODZIELNIA

To pomysł mikrobibliotek w Ostrowcu Świę-

tokrzyskim. Powstały one w ramach gminne-

go programu Osiedle od Nowa. – Długo szuka-

łem polskiej nazwy dla tej inicjatywy i tak powsta-

ła „książkodzielnia”. W nazwie tej, zawiera się za-

równo słowo „książka” i „dzielić się”, ale też „dziel-

nia”, która w slangu młodzieżowym oznacza dziel-

nicę, ulicę, na której się mieszka. Koszt Książko-

dzielni może wahać się od 300 zł do nawet po-

nad 1000 zł. Wszystko zależy od użytych materia-

łów – wyjaśnia radny Kamil Stelmasik.

Cały wywiad dostępny jest w Lustrze Biblioteki

lustrobiblioteki.pl

PROCES CZYTANIA

W serwisie antyweb.pl opublikowano artykuł na

temat przebiegu procesu nauki czytania u dzie-

ci. Zdaniem Marka Seidenberga, profesora z Uni-

versity of Wisconsin-Madison, proces ten jest

związany z czynnikami takimi jak: umiejętność

mówienia, reprezentowanie mowy poprzez druk

oraz znajomość otaczającego nas świata. Po-

nadto badacz twierdzi, że mimo posiadanej wie-

dzy o sposobach czytania, nie potrafi my jej wy-

korzystać np. w szkole, gdzie podstawą jest na-

uka czytania.

Szczegóły: antyweb.pl/nauka-czytania

Książkodzielnia

Zdj

ęcie

: eas

yjet

.com

BIBLIOTEKA PUBLICZNA I 36/2017

AKTUALNOŚCI

Aktualnosci.indd 3Aktualnosci.indd 3 2017-08-17 15:13:132017-08-17 15:13:13

K iedy w marcu 2017 roku Ministerstwo Kul-tury i Dziedzictwa Narodowego kupiło słyn-ną „Damę z gronostajem” i kolekcję Czarto-

ryskich, pojawiło się pytanie, którego status quo bu-dzi duże wątpliwości: Jak można wydać 100 mln zł na obraz, podczas gdy bibliotek publicznych z roku na rok ubywa, a niektóre z braku fi nansów są łączo-ne albo zamykane?

Jeśli chodzi o pieniądze i ich podział, zawsze bę-dzie za mało. Mam nadzieję, że przedstawiona poni-żej lista programów, grantów i dotacji przynajmniej częściowo uwidoczni dobre intencje ministerstw, fundacji i banków na rzecz bibliotek i poprawy czy-telnictwa.

OBOWIĄZEK SAMORZĄDÓW

Musicie przekonać samorząd do biblioteki. Wynika-jący z Ustawy o bibliotekach z 27 czerwca 1997 roku obowiązek organizowania i prowadzenia bibliotek wskazuje na „ministrów i kierowników urzędów centralnych oraz jednostki samorządu terytorialne-go” (art. 8 ust 2). Potwierdzenie to jest również ja-sno opisane w art. 9 ust 2 Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej – „Prowadze-nie działalności kulturalnej jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego o charakterze obowiązkowym”.

Samorządy nie zawsze stosują się należycie do po-winności prowadzenia biblioteki w odpowiednim stopniu. Jeśli czujecie i doświadczacie niewystarcza-jącego wsparcia ze strony lokalnych władz, warto

w tym momencie zrobić listę „zarzutów” dla samo-rządu opierającą się na podstawie art. 9:„Samorząd gminy [nazwa] według art. 9 Ustawy

o bibliotekach z 27 czerwca 1997 roku zapewnia wa-runki działalności i rozwoju biblioteki, odpowiada-jące jej zadaniom. Organizator ma obowiązek za-pewnić w szczególności: lokal, środki: na wyposaże-nie, prowadzenie działalności bibliotecznej, zwłasz-cza zakup materiałów bibliotecznych oraz doskona-lenie zawodowe pracowników”. Słowem kluczem w tym przypadku jest „w szczególności” – oznacza to, że organizator zobowiązany jest ustalić wysokość rocznej dotacji dla biblioteki, uwzględniając wymie-nione cele. Poza tymi celami jest jeszcze wiele in-nych. Odpowiedzcie sobie na kilka pytań:

• Czy organizator zapewnia mieszkańcom dogodny dostęp do materiałów bibliotecznych?

• Czy biblioteka posiada odpowiednią liczbę fi lii? • Czy poszczególne oddziały są odpowiednio

wyposażone? • Czy niezbędny jest remont którejś z nich, a władze

odkładają go od 3 lat? • Czy księgozbiór jest odnawiany? • Czy budżet biblioteki przewiduje szkolenia

pracowników? • Czy wynagrodzenia dla bibliotekarzy są adekwat-

ne do zakresu wykonywanych obowiązków? •

W tym momencie wracamy do listy. Wypiszcie na niej to, czego brakuje w codziennej działalności bi-blioteki. Podpiszcie, opieczętujcie i przedstawcie od-powiednim decydentom.

,

Granty i dotacje,z których warto skorzystać

BARBARA MARIA MORAWIEC

redaktor naczelna

Szukasz dodatkowych źródeł fi nansowania dla biblioteki? Zobacz, w jakich programach mogą brać udział biblioteki publiczne. Zdobądź pieniądze na remont biblioteki, zakup nowości wydawniczych, działania

promujące czytelnictwo i literaturę, projekty animacyjne, wyposażenie biblioteki i... nie tylko na to.

6/20174 I BIBLIOTEKA PUBLICZNA

INSPIRACJE

Morawiec Granty.indd 4Morawiec Granty.indd 4 2017-08-17 15:13:502017-08-17 15:13:50

To bibliotekarze i lokalna społeczność muszą po-kazać, że zależy im na bibliotece. Trzeba wskazać osiągnięcia, statystyki i pomysły. Nie wolno zapo-minać o szczegółowym planowaniu działalności na kolejne lata – jeśli opiszemy wszystko w specjalnej strategii, władze przychylnie spojrzą na zamierzenia i ambitne plany biblioteki związane z promocją li-teratury i szerzeniem szeroko pojętej kultury. Nie-które biblioteki powinny także wykazać się bardziej, gdy w okolicy funkcjonuje ośrodek kultury. Jeśli z jakiegokolwiek powodu współpraca z domem kul-tury nie jest udana lub jego dyrektor uważa bibliote-kę za konkurencję, musimy dowieść, że razem mo-żemy zdziałać więcej, że mamy pomysły i integru-jemy lokalną społeczność. Wystarczy zorganizować jeden (ale dobry!) projekt, brać udział w ogólnopol-skich akcjach czytelniczych lub nawiązać partner-stwo z inną instytucją i w ten sposób pokazać, że po-trafi cie współpracować.

Wyrazistym argumentem za potrzebą prowadze-nia biblioteki jest głos mieszkańców. Mogą go od-dać w głosowaniu na projekty zgłoszone w budże-cie obywatelskim. Ilekroć to możliwe, biblioteki powinny przedstawiać własne projekty i namawiać społeczność do ich wspierania. Korzyści będą bo-wiem liczne i obopólne.

LISTA GRANTÓW, PROGRAMÓW I DOTACJI

DLA BIBLIOTEK

Podstawowym źródłem informacji o pieniądzach dla bibliotek mogą być różne podmioty. Warto na po-czątek śledzić strony internetowe ministerstw, fun-dacji czy portali społecznych – to właśnie tu ogła-szane są małe i duże programy grantowe. Aby być na bieżąco, przyda się newsletter, który będzie informo-wał i przypominał o nadchodzącym programie oraz o terminie składania wniosków.

Wiele istotnych programów dla bibliotek publicz-nych powołało Ministerstwo Kultury i Dziedzic-twa Narodowego. Są one realizowane we współpra-cy z takimi instytucjami, jak Biblioteka Narodowa,Instytut Książki czy Narodowe Centrum Kultury. Aktualnie podstawowym programem jest Narodo-wy Program Rozwoju Czytelnictwa (NPRC) na lata 2014 – 2020, którego celem jest przede wszystkich zwiększenie prestiżu bibliotek poprzez podniesienie jakości i standardów ich funkcjonowania. Program ten jest również ukierunkowany na organizację kam-panii promujących czytelnictwo i upowszechniają-cych różne formy literatury. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi i ogłasza nabo-ry w programach z zakresu twórczości artystycznej

Te programy musisz znać! Zdj

ęcie

: Bar

bara

Mar

ia M

oraw

iec


INSPIRACJE


i edukacji kulturalnej, literatury i promocji czytel-nictwa oraz dziedzictwa kulturowego. Na długiej li-ście znalazły się też programy infrastrukturalne i in.

WYBRANE PROGRAMY MKIDN

DLA BIBLIOTEK PUBLICZNYCH

B Partnerstwo dla książki – jeden z pilotażowych programów MKiDN, ogłoszony w październi-ku ubiegłego roku. Jego budżet wynosi ponad 5 mln zł. Cele to „poprawa dostępu do książki w jej wszystkich formatach” oraz „wzmocnienie kul-turotwórczej roli księgarń i bibliotek”. Dofi nan-sowanie można zdobyć np. na projekt związany z prowadzeniem działań animujących czytelnic-two lub na szkolenia dla bibliotekarzy. Trzeba za-pamiętać, że jedna biblioteka ma prawo złożyć aż 4 wnioski i uzyskać maksymalne dofi nansowanie w kwocie 50 tys. zł na każdy z nich. Nabory pro-wadzone są w listopadzie i marcu.

Przykład: Wśród laureatów pierwszego naboru wyso-

kie wyniki osiągnęła WiMBP w Bydgoszczy. Złożyw-

szy 2 wnioski, biblioteka uzyskała dofi nansowanie na 2

projekty w prawie maksymalnych kwotach 49,6 tys. zł

na projekt „Po drodze z książką” i 49 tys. zł na szkolenia

„Warsztat kreatywnego bibliotekarza”. Interesujący pro-

jekt zaproponowała też GBP w Lubartowie, która dzięki

dotacji prawie 42 tys. zł zrealizuje projekt „Książka moim

drogowskazem”.

C Promocja czytelnictwa – ten program wspie-ra wartościowe formy promowania czytelnictwa kwotą 5,75 mln zł. Można złożyć wniosek na dużą kampanię promującą czytelnictwo lub po-łączyć mniejsze, związane np. z ważnymi roczni-cami, z promocją działań kulturalnych lub roz-budzania potrzeb czytelniczych różnych grup odbiorców. To również szansa na wsparcie już istniejących akcji promujących znaczące zjawi-ska literatury współczesnej. Nabory ogłaszane są w listopadzie i marcu. Można zgłosić 2 wnioski na kampanie społeczne, edukacyjne i promocyj-ne (do 500 tys. zł), festiwale literackie (do 300 tys. zł), wydarzenia literackie i promocję nowo-ści wydawniczych (do 60 tys. zł) czy nawet audy-cje telewizyjne, radiowe i internetowe.

Przykład: MBP w Gliwicach otrzymała dofi nansowa-

nie na projekt „Literacka miarka wzrostu, czyli książki

na miarę” dedykowany dzieciom i ich rodzicom. Czę-

sto zgłaszaną formą są warsztaty, spotkania literac-

kie w ramach festiwali czytelniczych, jak np. pomysł

GBP w Świerklańcu, która zrealizowała „Festiwal Baj-

ki – Zaczarowanie”. W gronie dobrze ocenionych wnio-

sków znalazła się też MBP we Wrocławiu z propozycją

„Czytam#Gram#Odkrywam. Gamifi kacja literatury”.

D Literatura – w ramach programu czeka ponad 4 mln zł na działania związane z podnoszeniem poziomu świadomości literackiej. Finansowa-ne są też wartościowe, niekomercyjne publika-cje (szczególnie nastawione na tematykę zwią-zaną z historią Polski) oraz publikacje promują-ce wśród dzieci i młodzieży czytelnictwo o wy-sokim poziomie literackim. Projekty fi nansowa-ne z tego źródła obejmują takie zadania jak pu-blikacja w różnej formie (książka, e-book, audio-book) niedostępnych na rynku utworów literatu-ry polskiej i światowej. We wniosku można tak-że uwzględnić redakcję, przygotowanie do druku oraz druk, oprawę i promocję wydanej książki. Limit wniosków składanych przez jedną biblio-tekę wynosi 4. Z programu skorzystają głównie wydawnictwa i fundacje; w tegorocznym pierw-szym naborze na liście znalazły się tylko 3 biblio-teki. Nabory ogłaszane są w listopadzie i marcu.

Przykład: WBP w Lublinie zgłosiła projekt związa-

ny z wydaniem powieści „Pora rozkwitającego życia”

w formie drukowanej i e-booka.

E Czasopisma – program polega na wsparciu fi -nansowym czasopism kulturalnych funkcjonu-jących na rynku, z uwzględnieniem tytułów np. o profi lu literackim o wysokim poziomie mery-torycznym. Można złożyć 2 wnioski w jednym naborze. Celem programu jest wspieranie najbar-dziej znaczących ogólnopolskich czasopism kul-turalnych – zarówno tych o wieloletnim dorob-ku i ugruntowanej pozycji, jak i tych, które uzy-skały status opiniotwórczych w ostatnich latach. Budżet na te cele wynosi ponad 4 mln zł, a nabo-ry ogłaszane są w listopadzie i marcu.

Przykład: Dzięki tej sposobności MBP w Radomiu

wydaje „Miesięcznik Prowincjonalny”, a Przemyska

Biblioteka Publiczna „Przemyski Przegląd Kulturalny”.

Z programu korzysta też SBP i Biblioteka Analiz.

F Infrastruktura kultury – jeden z programów naj-bardziej popularnych wśród bibliotek, zapewnia-jący dotacje na działania związane z moderniza-cją, rozwojem, zwiększeniem dostępu i uatrakcyj-nieniem oferty kulturalnej. Budżet tego progra-mu, zarządzanego przez Departament Szkolnic-twa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej, to po-nad 32 mln zł. Każdy podmiot może złożyć tyl-ko 1 wniosek. Założenia programu dopuszcza-ją fi nansowanie różnorodnych zadań – takich


INSPIRACJE


jak budowa, prace remontowe, zakup wyposa-żenia, opracowanie dokumentacji projektowej i inne. Można też zgłosić projekt zakupu wypo-sażenia do mikrobiblioteki, modernizację punk-tów dostępu do Internetu, zagospodarowanie te-renu przy bibliotece czy utworzenie pracowni multimedialnej. Nabory ogłaszane są w listopa-dzie i marcu.

Przykład: WBP w Opolu otrzymała dofi nansowanie

na projekt „Modernizacja systemu bibliotecznego oraz

zakup sprzętu i oprogramowania komputerowego

dla WBP w Opolu – etap I”, a MBP w Lublinie na „Prze-

kształcenie czytelni Filii nr 29 Miejskiej Biblioteki Pu-

blicznej w Lublinie w salę koncertowo-klubową”.

G Infrastruktura bibliotek 2016-2020 – w ramach NPRC priorytet 2 nadzoruje Instytut Książki. Jego celami są wzmocnienie potencjału i roli bi-bliotek publicznych oraz zwiększenie uczestnic-twa w kulturze przez integrację lokalnej społecz-ności dzięki stworzeniu centrum dostępu do wie-dzy i kultury. Program opiera się na dofi nanso-waniu działań związanych z remontem, przebu-dową, rozbudową, budową oraz wyposażeniem bibliotek, a więc ze stworzeniem funkcjonal-nych warunków lokalowych podnoszących stan-dard bibliotecznej infrastruktury. Można zgło-sić 1 wniosek. Konieczne jest spełnienie warun-ku umiejscowienia biblioteki na terenie gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej bez ograniczenia liczby mieszkańców lub gminy miejskiej z ogra-niczeniem do 50 tys. mieszkańców. Składając wniosek trzeba pamiętać o wkładzie własnym w wysokości min. 25% wnioskowanej kwoty. Można otrzymać dofi nansowanie w kwocie od 50 tys. zł do 2 mln zł. Nabory wniosków ogła-szane są 60 dni przez upływem każdego nabo-ru (w 2017 r. termin był wyznaczony na koniec maja). Przed napisaniem wniosku warto zapo-znać się nie tylko z regulaminem, ale także kry-teriami Certyfi katu Biblioteka+ i kwalifi kacjami wydatków, które są dostępne na stronie interne-towej operatora.

H Edukacja kulturalna – program wspiera działa-nia z zakresu edukacji kulturalnej i artystycznej, ważne dla rozwoju kapitału społecznego. Kwota zarezerwowana na te cele wynosi prawie 15 mln zł. Można zaproponować wniosek, w którym przedstawiamy oryginalną koncepcję związaną np. z nowymi technologiami, mediami czy eks-perymentami artystycznymi. Jedna biblioteka może zgłosić równocześnie 2 wnioski. Oceniane jest także m.in. doświadczenie organizacyjne re-

alizatorów i zaangażowanie profesjonalnej kadry – chodzi o zagwarantowanie wysokiego poziomu podejmowanych działań. Pomocą przy pisaniu wniosku jest publikacja „Miniporadnik ewalu-acji dla realizatorów projektów Edukacji kultu-ralnej”, która podpowie, jak dobrze ewaluować projekty kulturalne i jakie są korzyści dla insty-tucji kultury przy realizacji projektów (bezpłat-nego e-booka przeczytasz i pobierzesz ze stro-ny http://bit.ly/2tefV1a). Nabory do programu ogłaszane są do 30 listopada i 31 marca.

Przykład: Na liście pozytywnie rozpatrzonych wnio-

sków znalazły się m.in. MBP w Sochaczewie z pro-

jektem „Sochaczewskie spotkania z poezją”; Bibliote-

ka Publiczna w Suwałkach z projektem „Nadzwyczaj-

ne nadokienniki. Warsztaty kreatywności inspirowa-

ne architekturą drewnianą Suwalszczyzny” oraz GBP

w Przelewicach z projektem „Ogród Kultury – miej-

scem twórczych inspiracji i integracji”.

I Wspieranie opieki nad miejscami pamięci i trwałymi upamiętnieniami w kraju – celem programu jest „zaangażowanie w opiekę nad miejscami pamięci i trwałymi upamiętnienia-mi jak największej liczby różnych podmiotów, w celu zwiększenia wiedzy o historii naszego kraju”. Mogą to być zadania o charakterze re-montowo-konserwatorskim, związane z infra-strukturą miejsca pamięci (zakup sprzętu, ro-boty budowlane, oznakowanie), zadania badaw-cze i popularyzatorsko-edukacyjne (gromadze-nie danych ofi ar walk, tworzenie baz danych i inwentaryzacja). Budżet przewiduje 2,3 mln zł, a jedna biblioteka może zgłosić maksymal-nie 2 wnioski. Termin naboru wniosków upły-wa 31 stycznia.

Przykład: MBP w Ostrowi Mazowieckiej zgłosiła in-

teresujący projekt „Wirtualny Spacerownik – Ostrów

Mazowiecka wczoraj i dziś”, związany z przygotowa-

niem aplikacji mobilnej z wykorzystaniem kodów QR.

J Wspieranie samorządowych instytucji kultu-ry – opiekunów miejsc pamięci – program od-nosi się do projektów wspierających samorządy w „zapewnianiu stabilnej opieki nad najważniej-szymi miejscami pamięci, stanowiącymi mate-rialne świadectwo wydarzeń kluczowych dla na-rodowej tożsamości”. W jednej edycji programu można zgłosić 2 wnioski, a łączny budżet wyno-si prawie 3,5 mln zł. Zadania kwalifi kujące się są powiązane z powyższym programem; wspierane są ponadto dokumentacyjne zadania multidyscy-plinarne. Nabór wniosków trwa do 31 stycznia.


INSPIRACJE


Przykład: W tym roku jedyną biblioteką, która uzyskała

akceptację, była GBP w Lubartowie, która zgłosiła pro-

jekt „Utrzymanie i konserwacja miejsc pamięci na tere-

nie gminy Lubartów” (kwota dofi nansowania wyniosła

ponad 156 tys. zł).

K Kultura dostępna – ten program służy długofa-lowemu wsparciu zadań ułatwiających dostęp do kultury i skierowanych do szerokiego grona od-biorców – a w szczególności do osób, których do-stęp do kultury jest utrudniony. Projekty mogą zakładać pokrycie kosztów związanych z organi-zacją wyjazdów tematycznych, z ofertą kultural-ną lub edukacyjną (z zaznaczeniem, że muszą być stworzone od podstaw lub stanowić modyfi kację oferty dotychczasowej). Jeden podmiot może zło-żyć tylko 1 wniosek. Całkowity budżet tego pro-gramu to prawie 6 mln zł. Nabory ogłaszane są w listopadzie i marcu.

Przykład: W tym roku WBP w Opolu zdobyła dofi nan-

sowanie na projekt „Słowo – obraz – dźwięk” (14 tys.

zł), a MBP we Wrocławiu na projekt „Na dobry począ-

tek – promocja czytelnictwa i uczestnictwa w kulturze

najmłodszych” wart 9 tys. zł. Z możliwości skorzysta-

ła także Fundacja Serdecznik kontynuująca akcję „Od-

dział Bajka”, o którym można przeczytać w nr 3 „Biblio-

teki Publicznej”.

L Kultura cyfrowa – czyli 9 mln zł na digitalizację, tworzenie bibliotek cyfrowych i realizację pro-jektów edukacyjnych dotyczących wykorzysta-nia zasobów cyfrowych. Cel programu zakłada

„udostępnianie i umożliwianie ponownego wyko-rzystywania zasobów cyfrowych do celów popu-laryzacyjnych, edukacyjnych i naukowych”. Je-den wnioskodawca może złożyć 2 wnioski. Na-bory przewidziano do 31 stycznia.

Przykład: MBP w Słupsku wraz z partnerskim Te-

atrem Lalka otrzymała 77 tys. zł dotacji na „Wirtualne

Muzeum Lalkarstwa. Zwiększenie dostępności opra-

cowanych i zdigitalizowanych zbiorów” (zakup licencji

oprogramowania, wdrożenie systemu informatyczne-

go). Z kolei WBP w Łodzi za 30 tys. zł zdigitalizuje cza-

sopisma ze zbiorów Archiwum Państwowego w Piotr-

kowie Trybunalskim i doposaży pracownię digitalizacji.

M Ochrona zabytków – program wspomagający „zachowanie materialnego dziedzictwa kulturo-wego, realizowane poprzez konserwację i rewa-loryzację zabytków nieruchomych i ruchomych oraz ich udostępnianie na cele publiczne”. Fi-nansowane są adaptacje i przebudowy obiektów zabytkowych, badania konserwatorskie i archi-

tektoniczne, wykonanie dokumentacji, opra-cowanie prac, wykonanie projektu odtworze-nia wnętrz, modernizacja instalacji elektrycznej i inne. Można złożyć 2 wnioski, każdy na kwotę co najmniej 25 tys. zł. Nabory ogłaszane są do 31 października i 31 marca.

Przykład: Niestety, w tym roku żadnej bibliotece publicz-

nej nie udało się uzyskać dofi nansowania.

N Zakup nowości do bibliotek – to podstawo-wy program, w którym biblioteki poprzez za-kup nowości wydawniczych realizują cel, jakim jest wzmocnienie aktywności czytelniczej, czy-li wzrost liczby wypożyczeń i liczby czytelników. Dzięki temu księgozbiory bibliotek wzbogacą się o książki wydane drukiem lub na innym nośniku oraz o drukowane czasopisma kulturalne i spo-łeczno-kulturalne. W ramach trwania Narodo-wego Programu Rozwoju Czytelnictwa na ten program przeznaczono 135 mln zł. Operatorem priorytetu 1. NPRC jest Biblioteka Narodowa. Nabory ogłaszane są 24-26 czerwca, jednak naj-lepiej śledzić stronę bn.org.pl/programy-i-uslugi/.

O Kraszewski. Komputery dla bibliotek – jak sama nazwa wskazuje, celem programu jest wyposaże-nie bibliotek w nowoczesny sprzęt komputerowy, zakup oprogramowania (cena jednostkowa nie może przekroczyć 3,5 tys. zł), zapewnienie zrów-noważonego dostępu do technologii teleinforma-tycznych i zapobieganie wykluczeniu cyfrowe-mu. Można złożyć tylko 1 wniosek na minimal-ną kwotę 10 tys. zł i maksymalną 30 tys. zł. Ter-min naboru wniosków ustalono do 30 kwietnia 2017 (w latach poprzednich: do 14 października 2016, 30 września 2015).

Przykład: Tylko w 2017 r. 133 biblioteki otrzymały

z tego programu łącznie 2,5 mln zł.

P Inne programy MKiDN można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa (http://bit.ly/2pqHBhs). Warto wspomnieć m.in. o progra-mach związanych z rozpowszechnianiem twór-czości znanych postaci, które zostały ogłoszone patronem danego roku, np. Conrad w 2017. Po-ziom tego konkursu był bardzo wysoki; pozytyw-nie oceniono tylko 17 projektów. Dofi nansowanie w gronie bibliotek przyznano Książnicy Pomor-skiej w Szczecinie (7 tys. zł na projekt „Podążać za marzeniem”) oraz WBP w Gdańsku, której pa-tronem jest Korzeniowski (70 tys. zł na projekt or-ganizacji minifestiwalu CON TEKST i projekcje fi lmów). W związku z obchodami 100-lecia odzy-


INSPIRACJE


skania przez Polskę niepodległości uruchomiono także program „Niepodległa”, gdzie można uzy-skać dofi nansowanie w kwocie od 5 do 50 tys. zł.

WYBRANE PROGRAMY, GRANTY

I STYPENDIA BANKÓW I FUNDACJI

B Tu mieszkam, tu zmieniam – program grantowy Fundacji Banku Zachodniego WBK S.A., w któ-rym można uzyskać dofi nansowanie na różnego rodzaju projekty, m.in.: zagospodarowania lokal-nej przestrzeni publicznej, zwiększenia zaanga-żowania społecznego w kulturę i sztukę, ochrony zabytków, budowy wspólnot międzypokolenio-wych, współpracy między organizacjami. Kwoty grantów wynoszą odpowiednio: 4, 7 i 10 tys. zł.

Przykład: W nr 2/2017 „Biblioteki Publicznej” znaj-

dziesz opis (oraz wskazówki wnioskowania o dofi nan-

sowanie) projektu „Pokoloruj z nami bibliotekę” realizo-

wanego w ramach grantu przez GBP w Gostycynie.

C Na dobry początek – konkurs grantowy Funda-cji Banku BGK dla bibliotek, fundacji i stowa-rzyszeń. W jego ramach można wygrać nawet 10 tys. zł na projekt edukacyjny dla dzieci w wieku od 2 do 8 lat. Celem konkursu jest wyrównywa-nie szans edukacyjnych dzieci z terenów wiejskich i małych miejscowości (do 20 tys. mieszkańców) oraz wspieranie społeczności lokalnych w tworze-niu inspirującego otoczenia do rozwoju dzieci.

Przykład: W nr 3/2017 „Biblioteki Publicznej” znaj-

dziesz opis projektu „Odkryj świat dźwięków” GBP

w Wielkiej Wsi.

D Kulczyk Foundation – konkurs grantowy na projekty infrastrukturalne. Wnioski muszą do-tyczyć projektu inwestycji związanej z trwałym zagospodarowaniem przestrzeni oraz nadaniem jej określonych trwałych cech funkcjonalnych. Można ubiegać się o grant w wysokości 25 tys. zł. Wnioski można składać w dwóch turach: do 1 marca i 30 czerwca.

E Dotacje pozakonkursowe – są fi nansowane cało-rocznie przez Fundację PZU. W ramach progra-mu instytucje samorządowe i publiczne, stowarzy-szenia jednostek samorządu terytorialnego i inne organizacje mogą ubiegać się o dotację na realiza-cję przedsięwzięcia zgodnego z celami statutowy-mi fundacji, tj. w zakresie m.in.: kultury, sztuki, nauki, edukacji, działania na rzecz osób niepełno-sprawnych, ekologii i ochrony zwierząt, ratownic-twa, promocji i organizacji wolontariatu. Można

wnioskować o dofi nansowanie nawet do 100 tys. zł brutto. Wymagany jest wkład własny w wyso-kości minimum 10% wartości otrzymanej dotacji.

Przykład: W nr 4-5/2017 „Biblioteki Publicznej” znaj-

dziesz opis jednego z działań w ramach projektu

„Bądź stylowy, odlotowy” organizowanego przez MBP

w Słupsku.

F Ojczysty – dodaj do ulubionych – program do-tacyjny Narodowego Centrum Kultury realizo-wany w ramach kampanii społeczno-edukacyjnej. Jego cele to kształtowanie świadomości językowej Polaków i propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny. W ramach programu samorządowe instytucje kultury (w tym biblioteki) oraz orga-nizacje pozarządowe mogą się ubiegać o dofi nan-sowanie w wysokości 10-75 tys. zł na realizację projektów popularyzujących wiedzę o języku pol-skim, projektów edukacyjno-animacyjnych lub tworzenie stron i portali internetowych promu-jących język polski. Termin składania wniosków jest zmienny, w tym roku nabór trwał do 1 lutego.

Przykład: W nr 1/2017 „Biblioteki Publicznej” znajdziesz

opis akcji „Mów po polsku!” MBP w Opolu, która otrzy-

mała dofi nansowanie na różnorodne wydarzenia zwią-

zane z promocją języka ojczystego.

G Projekt Babcia – to konkurs stypendialny dla bi-bliotekarek. Na laureatki czekają stypendia w wy-sokości 5 tys. zł. ze środków Funduszu Wieczyste-go im. Olgi Rok. Można się o nie ubiegać w 2 ka-tegoriach konkursowych: „placówka biblioteczna mniejsza” dla kandydatek reprezentujących pu-bliczne placówki biblioteczne, w których pracuje 1 lub 2 osoby, oraz „placówka biblioteczna więk-sza” dla kandydatek reprezentujących publiczne placówki biblioteczne, w których pracuje 3 lub więcej osób. Nabór wniosków trwa do 10 lipca.

H Wspieramy rozwój – program grantowy organi-zowany przez fi rmę Cedrob S.A. Jego celem jest wsparcie podmiotów prowadzących działalność społecznie użyteczną. Może ona obejmować pro-jekty edukacyjne, naukowe, kulturowe, spor-towe oraz inicjatywy społeczne. Wnioski mogą składać instytucje kultury, stowarzyszenia i inne organizacje. Przewidziano 2 granty w wysokości 30 tys. zł, 3 granty po 20 tys. zł, 3 granty po 10 tys. zł i 5 grantów w wysokości 5 tys. zł.

Przykład: GBP w Wieczfni Kościelnej została wyłoniona

jako jeden z 54 laureatów i uzyskała nagrodę 10 tys. zł na

realizację projektu „Jest w orkiestrach dętych jakaś siła”.


INSPIRACJE


I Program Rozwoju Bibliotek – przedsięwzięcie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności wspie-rające biblioteki publiczne. Celem programu re-alizowanego przez FRSI jest wzmocnienie roli bi-bliotek jako centrów aktywności społecznej. W ra-mach programu promowane są różnorodne projek-ty, akcje, organizowane szkolenia i konferencje dla bibliotekarzy, a nawet dostawa sprzętu komputero-wego (także tabletów, drukarek, projektorów).

J Program Dotacji – powstał w Fundacji Kronen-berga działającej przy Citi Handlowym. W jego ramach biblioteki mogą ubiegać się o dotację na wartościowe projekty związane z innowacyjnością w edukacji, z dziedzictwem kulturowym, twórczo-ścią artystyczną dzieci i młodzieży, ochroną zdro-wia, ekologią, a także odpowiadające na potrzeby społeczne. Wnioskodawca może zgłosić więcej niż 1 projekt. Wnioski rozpatrywane są do 30 dni po przesłaniu formularza.

K mPotęga – program grantowy popularyzują-cy wśród młodych ludzi matematykę poprzez nieszablonowe i innowacyjne projekty skiero-

wane do uczących się dzieci i młodzieży. Gran-ty, o które mogą ubiegać się biblioteki publiczne, przyznawane są w wysokości 2-8 tys. zł. W ra-mach dotacji można zakupić sprzęt elektroniczny i elementy wyposażenia niezbędne do realizacji zgłoszonego projektu. Można we wniosku ująć również takie działania, jak nakręcenie fi lmu edukacyjnego, prowadzenie bloga matematycz-nego, prowadzenie warsztatów i pokazów. Nabór wniosków trwa do 15 maja.

Przykład: GBP w Grojcu zrealizowała projekt „Różne

światy matematyki – zajęcia edukacyjno-animacyjne

dla uczniów w gminie Oświęcim”, podczas którego od-

były się warsztaty z kodowania tekstu literackiego.

L Program Mini Grantów – prowadzony przez Fundację Lotto, która angażuje się m.in. we współpracę z bibliotekami. Fundacja wspiera pro-jekty ułatwiające dostęp do kultury oraz popula-ryzację aktywności fi zycznej wśród dzieci i mło-dzieży. Wnioski rozpatrywane są w terminie do 14 dni od ich złożenia, a o dotację można ubiegać przez cały rok kalendarzowy.

Zdj

ęcie

: Bar

bara

Mar

ia M

oraw

iec


INSPIRACJE


M To dla mnie ważne – konkurs grantowy Funda-cji Aviva fi nansujący działania wspierające dzie-ci w ich rozwoju, pomoc w edukacji oraz wzmac-nianie pasji i talentów. Warto mały projekt prze-kształcić w lokalny program społeczny i zgło-sić do konkursu bibliotekę. We wniosku moż-na uwzględnić np. zakup sprzętu edukacyjne-go i pomocy naukowych albo koszty stworzenia aplikacji mobilnej. Nabór wniosków trwa od 24 kwietnia do 15 maja.

N Decydujesz, pomagamy – tak do udziału w pro-gramie zaprasza Fundacja Tesco Dzieciom. Ce-lem jest wspieranie aktywności i rozwoju w spo-łecznościach lokalnych, działań na rzecz otocze-nia (zwierząt, przestrzeni publicznej, jakości ży-cia mieszkańców), edukacji dzieci i młodzie-ży, ochrony i promocji zdrowia oraz aktywnego trybu życia. Kwota dofi nansowania to 5 tys. zł (przyznawanych jest 125 grantów). Nabór wnio-sków trwa od 15 maja do 31 lipca.

O Seniorzy w akcji – konkurs wspierający działa-nia społeczne osób starszych i inicjatywy mię-dzypokoleniowe. Obszary wsparcia zgłaszanych projektów powinny być związane z działaniami obywatelskimi (np. tworzenie przestrzeni przy-jaznych osobom starszym w środowiskach lokal-nych) lub edukacyjnymi i kulturalnymi. Osoby 60+ i pary międzypokoleniowe (osoba 60+ i 35+), które ubiegają się o dofi nansowanie, muszą pod-jąć współpracę z organizacją pozarządową/insty-tucją, która pełni rolę podmiotu aplikującego o grant i która pomoże zrealizować przedsięwzię-cie. Można zgłosić 2 wnioski na kwotę 6-12 tys. zł każdy (trzeba posiadać wkład własny 10%). Kon-kurs koordynuje Towarzystwo Inicjatyw Twór-czych „ę”. Nabór wniosków trwa do 28 marca.

P Patriotyzm jutra – program Muzeum Histo-rii Polski realizowany ze środków MKiDN, któ-ry służy „odkrywaniu i upowszechnianiu wie-dzy z zakresu historii Polski oraz wspiera inicja-tywy angażujące społeczności w działania po-święcone pielęgnowaniu i promowaniu lokalne-go dziedzictwa i kultury”. Wspierane są działa-nia takie jak: gry miejskie, happeningi, kampa-nie społeczne, projekty wystawiennicze. Kwota wnioskowanego dofi nansowania to albo 30 tys. zł (przy 10% wkładzie własnym), albo 70 tys. zł (przy 20% wkładzie własnym). Można zgłosić 2 wnioski w jednej edycji. Nabór trwa do 7 lutego.

To oczywiście tylko wybrane programy dotacyjne. Nie bójmy się samodzielnego poszukiwania infor-macji o źródłach zewnętrznego fi nansowania dzia-łalności bibliotek. Jest wiele inicjatyw, także euro-pejskich, z których warto skorzystać. Trzeba tyl-ko mieć ambitny pomysł i napisać wniosek zgod-ny z regulaminem danego programu. Rozwiązań wspierających fi nansowanie projektów bibliotecz-nych można też szukać poprzez udział w targach książki i innych wydarzeniach branżowych, napi-sanie listu lub e-maila do potencjalnego sponsora lub nawiązanie współpracy z lokalną fi rmą. Do-brym rozwiązaniem jest podpatrywanie projektów innych bibliotek – tego, z kim nawiązały współpra-cę, kto udzielił im wsparcia itp. Czasem wielce po-mocne może się okazać czytanie belki na plakatach albo spojrzenie na logotypy sponsorów.

Pamiętaj, że realizując projekt biblioteczny i po-dejmując działania animacyjne wsparte grantem, działasz na rzecz lokalnej społeczności i twoich czy-telników, kształtując przy tym wizerunek swojej bi-blioteki.

BARBARA MARIA MORAWIEC


INSPIRACJE


T en tekst pokazuje, krok po kroku, jak bezpiecznie po-ruszać się po tej pełnej wy-

bojów drodze. Swoje przemyśle-nia i kilkuletnie doświadczenie dedykuję szczególnie tym biblio-tekarzom, którzy po raz pierwszy przymierzają się do napisania mi-nisterialnego wniosku.

W Miejskiej Bibliotece Publicz-nej w Sosnowcu powstało wiele projektów kulturalno-literackich, które otrzymały dofi nansowanie z MKiDN lub Urzędu Marszał-

kowskiego Województwa Śląskie-go i zostały z powodzeniem zre-alizowane na przestrzeni kilku-nastu ostatnich lat (np. „Czytając Herberta…”, Sosnowieckie Dni Literatury, Sosnowiecka Jesień Teatralna czy też wydanie książki „Pisarze i badacze literatury w Za-głębiu Dąbrowskim. Słownik bio-bibliografi czny”).

Od lat organizujemy rozbudo-wane i niezwykle ciekawe pro-jekty wakacyjne. Zapewniają one dzieciom, które pozostały w mie-

ście, rozrywkę i edukację, anga-żują czas i siły pracowników Bi-blioteki Głównej i dwudziestu fi lii. Wymagają jednak sporych nakła-dów pieniężnych. Biblioteka nie mogłaby sobie pozwolić na taką fi -nansową swobodę bez odpowied-niego wsparcia. Dzięki dofi nan-sowaniom z programu „Promocja czytelnictwa” Ministerstwa Kul-tury i Dziedzictwa Narodowego już od pięciu lat wakacje w sosno-wieckiej Książnicy to prawdziwe festiwale literatury i rozrywki.

Granty – chcieć, to móc!Biblioteki to wspaniałe kuźnie talentów i pasji, gdzie pracują otwarci, zaangażowani i twórczy ludzie,

z głowami pełnymi pomysłów na kreatywną promocję czytelnictwa. Jednak droga od pomysłudo uzyskania grantu i – co najważniejsze – do realizacji projektu jest długa i kręta.

KINGA BARANOWSKA-JAWOREK

Zdj

ęcie

: z a

rchi

wum

MB

P w

Sos

now

cu

Energylandia


INSPIRACJE

Baranowska.indd 12Baranowska.indd 12 2017-08-17 15:14:482017-08-17 15:14:48

BURZA MÓZGÓW –

NAJLEPIEJ Z PIORUNAMI

Zanim jednak doczekamy się piorunów, potrzebna jest choćby iskra – motyw, wątek, temat na tyle ciekawy, inspirujący i pory-wający, by wokół niego od pierw-szych chwil pracy nad projektem aż świdrowało w głowie od po-mysłów. Czasem temat pojawia się bardzo szybko i naturalnie. Wynika z codziennych obserwacji czytelników, z aktualnej sytuacji na rynku książki, może także być uzasadniony ważnymi rocznica-mi lub wynikać z jakiejś wyjąt-kowo dobrze przyjętej mody. Je-śli jednak z wyborem tematu nie idzie tak łatwo, jakbyśmy chcieli, warto zastanowić się nad kilkoma istotnymi wyznacznikami:B Do kogo skierujemy nasz pro-

jekt? Odpowiedź na to pyta-nie ograniczy nam pole poszu-kiwań, gdyż inną ofertę skie-rujemy do maluchów rozczy-tanych w baśniach o wróżkach, zupełnie inną do zafascyno-wanych wampirami nastolat-ków, a jeszcze inną do doro-słych, wciąż niemających cza-su na czytanie.

C Kiedy zamierzamy go zreali-zować? Wybierając termin war-to wziąć pod uwagę, czy w re-alizacji naszego projektu nie przeszkodzą święta, urlopy pra-cowników, planowane remon-ty, inne konkurencyjne wyda-rzenia kulturalne organizowane w mieście oraz – co najważniej-sze – czy zdążymy przygotować to wszystko, co zaplanowaliśmy.

D Czy dysponujemy wystarcza-jąco liczną i zaangażowaną ekipą współpracowników? Le-piej wiedzieć, na kogo można liczyć, zanim zaplanuje się an-gażujące i często skomplikowa-ne przedsięwzięcie.

E Czy mamy warunki lokalowe mogące pełnić różnorodne funkcje podczas trwania pro-jektu? Nie mając stosowne-

go miejsca do przeprowadze-nia spotkań, projekcji, warsz-tatów czy balu, nie mamy co liczyć na to, że nagle spadnie nam z nieba instytucja, która zechce nas w tej kwestii odcią-żyć lub wręcz wyręczyć. No chyba że (patrz: punkt następ-ny) znajdziemy wcześniej od-powiedniego partnera.

F Czy znamy ludzi, równie pozy-tywnie zakręconych, którzy ze-chcą partnerować naszej akcji? Pytanie o współpracowników tylko pozornie wydaje się błahe. Gdy już wiemy, dla kogo chce-my przygotować projekt, po-mocne może się okazać przepro-wadzenie najprostszej ankiety, w której czytelnicy zdradzą nam swoje upodobania i oczekiwa-nia względem oferty kierowanej do nich lub do ich dzieci.

Najwięcej korzyści i przy okazji zaskakująco dużo frajdy daje stara, dobra burza mózgów. Nie bójmy się rozmawiać ze współpracowni-kami. Rola giełdy pomysłów, któ-rą rokrocznie organizujemy wśród wszystkich pracowników bibliote-ki (ponad 130 osób), jest napraw-dę bezcenna. Grzechem byłoby nie wykorzystać tak różnorodnej i bogatej skarbnicy wiedzy i kre-atywności. Po zebraniu pomysłów, opinii i wskazówek praca powinna zostać zlecona jednej osobie – ko-ordynatorowi, który uporządkuje chaos myśli i podpowiedzi, kon-struując spójny i jednolity projekt. Ale nawet przy tak wymagającej skupienia pracy nie dajmy się zwa-riować. Jeśli projekt ma się rodzić w bólach, bez śladu zabawy czy sa-tysfakcji, lepiej darować sobie wy-siłek już na starcie. Myśl jak dziec-ko! – to rada szczególnie cenna dla autorów projektów kierowanych do najmłodszych.

MAPA MYŚLI

Ile osób – tyle sposobów na ra-dzenie sobie z powierzonymi za-

daniami. A napisanie ministerial-nego wniosku to nie lada wyzwa-nie. Jednym niezbędna będzie ab-solutna cisza, innym pomoże gło-śna muzyka w słuchawkach. Na-tomiast wszystkim powinna przydać się mapa myśli, w któ-rej umieszczone zostaną wszyst-kie fragmenty układanki. Z cza-sem, po pięćdziesiątym wymaza-niu niektórych elementów i wpi-saniu ich na nowo, z mapy po-winien wyłonić się szkic naszego projektu.

FORMULARZ JEST PO TO,

ŻEBY NAM POMÓC

B Jeśli poświęciliśmy już tyle czasu na pracę nad projektem, chyba jest oczywiste, że regu-lamin i wytyczne programu grantowego znamy na pamięć. Zostały stworzone po to, by nam pomóc, podobnie jak for-mularz. Tu obowiązuje tylko jedna zasada: trzeba wszystko bardzo dokładnie i kilkakrot-nie przeczytać, w razie wątpli-wości pytać bardziej doświad-czonych i skrupulatnie, punkt po punkcie, uzupełniać kolej-ne fragmenty wniosku.

C Trzymaj się wytycznych, nie przekraczaj liczby znaków, pisz poprawnie gramatycz-nie, stylistycznie i ortografi cz-nie, spraw, by czytanie two-jego tekstu było przyjemno-ścią, nie pomijaj istotnych in-formacji, ale daruj sobie zbęd-ne lanie wody, jasno i precy-zyjnie opisz swoje plany i udo-wodnij, że będziesz w stanie je zrealizować.

D Nie kłam i nie kombinuj, po prostu nie przesadzaj ani z fał-szywą skromnością (chwyty na sierotkę raczej zachowaj na czas negocjacji ze sponsorami), ani z obietnicami (problem pojawi się, gdy otrzymasz do-fi nansowanie i nie będziesz wiedzieć, jak zrealizować wy-olbrzymione projekty).


INSPIRACJE


E Nie wpisuj wyimaginowa-nych partnerów ani podmio-tów, które nawet nie wie-dzą o twoim istnieniu. Wpisz dwóch, ale realnych i spraw-dzonych! Jeśli takowych nie masz na swojej liście kontak-tów, zrób solidny research: zo-rientuj się, podpytaj, kto ze-chce nawiązać z biblioteką współpracę i na jakich warun-kach, sprawdź, jakie koszty pochłoną honoraria zaproszo-nych gości, ustal, ile kosztują bilety wstępów do miejsc, któ-re zamierzasz odwiedzić, a ile zapłacisz za transport. Nie za-pomnij o ubezpieczeniu.

F Wniosek to skomplikowany dokument, dlatego jego skru-pulatne sprawdzenie przez inne osoby powinno być obo-wiązkowe. Będąc zaangażo-wani emocjonalnie w powsta-wanie wniosku, często nie wi-dzimy własnych błędów, po-wtórzeń, wyolbrzymień czy najzwyklejszych „literówek”.

G A może zapomnieliśmy o ja-kiejś pieczątce lub niezbęd-nym, aktualnym załączniku? Sprawdź wszystko trzy razy.

H Gdy wniosek jest gotowy, złóż go i mocno zaciśnij kciuki.

AKTUALIZACJA, CZYLI

POMÓWMY O KONKRETACH

Hurra! Nasz projekt otrzymał dofi nansowanie. Teraz wystar-czy złożyć aktualizację i czekać na przelew na biblioteczne kon-to. Przy aktualizacji najważniej-sze jest dopasowanie kosztorysu do kwoty, jaką nam przyznano (nie zawsze bowiem jest to pełna wnioskowana suma).

Klamka zapadła – pamiętaj, że to, co znajdzie się w aktuali-zacji, musi zostać zrealizowane. Sprawdź kosztorys, upewnij się, że potencjalni partnerzy są w dal-szym ciągu zainteresowani współ-pracą, a jeśli jakiś punkt progra-mu budzi twoje wątpliwości, za-

stanów się, czy nie lepiej z niego zrezygnować lub nieco go zmody-fi kować – to ostatni dzwonek!

NO TO DZIAŁAMY!

Nie da się w pełni zorganizować imprezy bez poprzedzającej ją promocji, a promocji nie przepro-wadzimy bez materiałów: bane-rów, plakatów, ulotek, informacji prasowych itp. W przypadku do-fi nansowania z MKiDN jesteśmy zobowiązani do zamieszczenia na wszystkich materiałach promo-cyjnych logotypu ministerstwa oraz formułki o otrzymanym wsparciu. Ponadto musi się na nich znaleźć miejsce na logotypy partnerów akcji, patronów hono-rowych i medialnych oraz spon-sorów. Czas porozumieć się ze wszystkimi zewnętrznymi pod-miotami i doprecyzować szczegó-ły współpracy.

Jako partnerów należy rozu-mieć przede wszystkim instytu-cje, które wesprą nasze działania nieodpłatnie – użyczą sali na im-prezę, podzielą się zbiorami lub eksponatami na wystawę, pomo-gą merytorycznie w przygotowa-niu warsztatów itp.

O patronat honorowy zwra-camy się do włodarzy miast czy

gmin, rektorów wyższych uczelni. Do grona patronów medialnych warto zaprosić przedstawicieli różnych mediów – prasy, porta-li internetowych, radia i telewizji.

BEZCENNY SPONSORING

Kwestią bardziej zawiłą jest po-zyskiwanie sponsorów. Bibliote-ka – jako miejska instytucja kul-tury prowadząca niekomercyj-ną działalność – może zapropo-nować potencjalnym sponsorom przede wszystkim darmową re-klamę. Sieci biblioteczne, najczę-ściej składające się z kilku, kilku-nastu lub czasem kilkudziesięciu oddziałów na terenie całego mia-sta, mogą stanowić dla sponsorów doskonały kanał komunikacyjny.

W ramach wdzięczności za sponsorowane nagrody lub ga-dżety można zagwarantować fi r-mom miejsce na ekspozycję pla-katów, ulotek lub roll-up’ów. To za pośrednictwem fi lii bibliotecz-nych sponsorzy mogą trafi ć do se-tek potencjalnych odbiorców. Ku-szące może być także miejsce na reklamę sponsora na naszej stro-nie internetowej i Facebooku. Bez względu na to, co ustalimy ze sponsorami, ważne jest, by do-trzymać złożonych obietnic, gdyż

Marsz przebierań có w

Zdj

ęcie

: z a

rchi

wum

MB

P w

Sos

now

cu


INSPIRACJE


nie ma nic gorszego niż zawie-dzione zaufanie ludzi, którzy ze-chcieli dołożyć swą cegiełkę do naszego projektu.

Wybór sponsora najczęściej po-dyktowany jest tematyką pla-nowanej akcji. Ponieważ mowa o promocji czytelnictwa, nie spo-sób uniknąć współpracy z wy-dawnictwami. Na szczęście, wy-dawnictwa starają się wspierać bi-blioteki na zasadzie sponsoringu. Dużo łatwiej jest zdobyć taką po-moc od wydawnictw, których au-torów zapraszamy na spotkania li-terackie... Czasem, gdy upatrzo-na przez nas fi rma nie wykazu-je zainteresowania wsparciem ca-łego naszego projektu, warto po-rozmawiać z nią o jakiejś wybra-nej imprezie, która będzie bliższa specjalizacji tejże instytucji. Może kiełbaski na ognisko ufunduje lo-kalny sklep, koszulki dla uczestni-ków fi rma poligrafi czna, a nagro-dy dla zwycięzców turnieju plan-szówkowego – producent gier?

Zasady sponsoringu mogą być za-warte w podpisanej przez obie stro-ny umowie lub – zdecydowanie czę-ściej, jak pokazuje nasza praktyka – w korespondencji e-mailowej. Pa-miętaj, nie wystarczy liczyć na życz-liwość wytypowanych fi rm. Posta-raj się zaproponować ze swojej stro-ny tak wiele, ile możesz – i zawsze dotrzymuj słowa.

MUSZĄ O NAS USŁYSZEĆ

Z gotowym pakietem promocyj-nym (plakaty, ulotki, banery, in-formacje prasowe itp.) można wreszcie zacząć reklamować nasz projekt. Prasa, Internet, radio, te-lewizja – niech wszędzie o nas usłyszą. Dla powodzenia akcji promocyjnej ważne są nie tylko stacje, redakcje i rozgłośnie ogól-nopolskie. Czasami do tych naj-większych trudno dotrzeć, a jesz-cze trudniej je zainteresować ofer-tą. Zdecydowanie bardziej opła-ca się postawić na lokalne media. W końcu to one najprędzej i naj-

łatwiej trafi ą do osób, które real-nie będą mogły skorzystać z na-szej propozycji.

Mimo rozwoju mediów społecz-nościowych i innych elektronicz-nych dróg przekazu, nieocenio-nym kanałem komunikacyjnym pozostaje tzw. marketing szepta-ny. Zadbajmy o to, by szczegóły projektu znali wszyscy pracowni-cy biblioteki. Niech wiedzą, gdzie i komu szepnąć słówko o propo-nowanych imprezach, niech po-trafi ą udzielić najważniejszych in-formacji. Reklama przekazywana z ust do ust szybko powinna tra-fi ć tam gdzie trzeba – do ucha od-biorcy, o którym tyle pisaliśmy w formularzu grantowym.

ETAP REALIZACJI ZADANIA

Dobrze przygotowana i rozpędzo-na siłą promocji maszyna powin-na już z łatwością toczyć się po za-programowanych torach. Oczywi-ście nie unikniemy wpadek i puła-pek, o których organizatorom nie śni się na żadnym etapie przygo-towywania projektu. Grunt to za-chować czujność, pilnować faktur i terminów oraz... dobrze się bawić z uczestnikami akcji.

CHWILA ODDECHU

I RAPORTUJEMY

Po każdej zakończonej akcji przy-chodzi czas na skompletowa-nie dokumentacji i przygotowa-nie raportów: fi nansowego i me-rytorycznego. W raporcie mery-torycznym powinny znaleźć się rzetelne informacje o wszystkich przeprowadzonych działaniach oraz szczere rozliczenie win i nie-zgodności (o ile takie wystąpią). Atrakcyjnym dodatkiem do su-chego opisu akcji może być pre-zentacja multimedialna, w któ-rej zgromadzimy najfajniejsze fo-tografi e, plakaty, fi lmiki, wycin-ki z gazet – wszelkie pamiątki po zakończonym projekcie.

CO DALEJ?

Sukcesy uzależniają, zatem pierwszy napisany projekt będzie zapewne wstępem do tworzenia kolejnych – bardziej dopracowa-nych, rozbudowanych, angażują-cych więcej instytucji, przezna-czonych dla większej liczby od-biorców. Na szczęście, w skali ca-łego kraju, przez okrągły rok or-ganizowanych jest mnóstwo arcy-ciekawych przedsięwzięć, w któ-rych można brać udział lub choć-by je podpatrywać, by – inspiru-jąc się najlepszymi – nieustannie podnosić poziom oferowanych usług. Póki organizatorom ży-cia kulturalnego (w tym bibliote-kom) zależeć będzie na jak najlep-szym spełnianiu swych statuto-wych funkcji, na dobrej jakościo-wo zabawie i rzetelnej promocji czytelnictwa, póty wysoko zawie-szona poprzeczka między konku-rującymi ze sobą instytucjami nie obniży się nawet o centymetr.

KINGA BARANOWSKA-JAWOREKMiejska Biblioteka Publiczna w Sosnowcu

O marketingu i skutecznej promocji biblioteki dowiesz się z nr 1 „Biblioteki Publicz-nej”. Możesz go pobrać bez-płatnie ze strony biblioteka-publiczna.com.Znajdziesz tu także przykła-dy projektów bibliotecznych zrealizowanych dzięki gran-tom.


INSPIRACJE


Najważniejszymi instytucjami wspie rającymi przez ostatnie lata Miejską Bibliotekę Publiczną w Lu-blinie są Miasto Lublin i Biblioteka Narodowa,

dotujące zakup nowości wydawniczych, oraz Minister-stwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze swoimi programami z zakresu literatury i promocji czytelnic-twa oraz twórczości artystycznej i edukacji kulturalnej.

PRZYGOTOWANIE WNIOSKU

Przystępując do wyboru programu, z którego chcemy uzyskać dofi nansowanie, należy w pierwszej kolejno-ści zapoznać się z regulaminem programu, zwłaszcza rodzajem kwalifi kujących się zadań. Jest to bardzo ważne, ponieważ wiele bibliotek publicznych zostaje wyłączonych z programu ze względu na liczbę miesz-kańców (najczęściej istnieje ograniczenie do 50 tys. mieszkańców w gminie miejskiej). Taka sytuacja nie-jednokrotnie spowodowała, że nasza biblioteka nie mogła ubiegać się o dofi nansowanie.

Kolejnym ważnym krokiem jest zapoznanie się ze strategicznymi celami danego programu. Prioryte-towo traktowane są projekty, które wykraczają poza podstawową działalność statutową wnioskodaw-ców. Zadania muszą zatem wyróżniać się oryginal-ną koncepcją uwzględniającą potrzeby docelowych grup odbiorców.

Jakie są potrzeby środowiska, w którym zamierza-my realizować projekt i czy tym projektem te potrze-by uda nam się zaspokoić? – to najważniejsze pyta-nie, na jakie musimy sobie odpowiedzieć zanim za-czniemy wypełniać wniosek

W przypadku MBP w Lublinie czytelnicy mają realny wpływ na ofertę kulturalną. Na bieżąco sy-gnalizują, jakimi przedsięwzięciami są zainteresowa-ni. W sytuacji, kiedy nie do końca znamy potrzeby mieszkańców danej dzielnicy, można przeprowadzić

krótką ankietę, która pomoże nam dostosować zada-nia do potrzeb czytelników. Po takim badaniu mo-żemy przystąpić do wypełniania wniosku, który bę-dzie dostępny po wcześniejszym zarejestrowaniu i za-logowaniu się na stronie internetowej: mkidn.eboi.pl.

WYPEŁNIENIE WNIOSKU GRANTOWEGO

DO MINISTERSTWA KULTURY

I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

Wniosek o dofi nansowanie zadania zawiera kilka bardzo ważnych punktów. B Już na samym początku spotykamy się z synte-

tycznym opisem projektu, który według nasze-go doświadczenia najlepiej wypełnić na koń-cu, ponieważ musi się on odnosić do wszystkich kryteriów oceny. W tym punkcie sugeruje się uwzględnienie:

• problemu, jaki rozwiąże projekt, w tym wskazanie stanu obecnego;

• miejsc/miejsca realizacji projektu; • głównych działań, jakie będą realizowane w ra-

mach projektu; • odniesienia do kryteriów oceny

Programy grantowedla bibliotek

Biblioteka powinna odpowiadać na potrzeby współczesnych użytkowników i być przez nich współtworzona. Przed kadrą zarządzającą bibliotekami pojawia się zatem nowe wyzwanie – przygotowanie zespołów na

zmiany, zwłaszcza te związane z działaniami marketingowymi.

DOROTA OLEJNICZEK-KLEMENTEWICZ

Sieć MBP w Lublinie tworzy 39 fi lii usytuowanych w różnych dzielnicach. Biblioteka obejmuje 33 placów-ki ogólne, 4 placówki szpitalne (w tym jedną z oddzia-łem w Szpitalu Onkologicznym), fi lię ze zbiorami audio-wizualnymi oraz fi lię multimedialną BIBLIO. Osiem spo-śród 39 fi lii otwarto w ciągu ostatnich trzech lat, co po-kazuje jak prężnie rozwija się instytucja, reagując na po-trzeby i oczekiwania obecnych i przyszłych czytelników. W 2013 r. powstało American Corner Lublin – centrum kultury i informacji o Stanach Zjednoczonych.


INSPIRACJE

Olejniczek.indd 16Olejniczek.indd 16 2017-08-17 15:17:472017-08-17 15:17:47

(np. w przypadku kryterium oceny „Współpra-ca przy realizacji projektu z różnymi podmiotami” zapisanie informacji nawiązującej do tego kryte-rium, wskazującej, w jaki sposób projekt wpisuje się w ten postulat).

Syntetyczny opis projektu zawiera ograniczenia zna-kowe, dlatego opis być konkretny i zwięzły, ale jed-nocześnie ciekawy, zachęcający do wzięcia udziału.C Kolejnym ważnym punktem jest opis zadania –

w tym: problemów, na które odpowiedzią jest projekt, jego cele oraz planowane rezultaty. Za-daniem wnioskodawcy jest przedstawienie ziden-tyfi kowanych problemów i ich przyczyn (np. pe-ryferyjne usytuowanie dzielnicy, brak w pobli-żu innych instytucji kultury, liczna reprezentacja wśród mieszkańców osób o trudnej sytuacji ma-terialnej, wykluczonych i zagrożonych wyklucze-niem czy potrzeba atrakcyjnego programu eduka-cji kulturalnej). Aby uwiarygodnić przedstawiony opis, zaleca się odwołanie do badań, analiz, opra-cowań czy wyników ewaluacji będących w posia-daniu wnioskującej instytucji. Zapisane w projek-cie cele powinny wynikać z przedstawionego opi-su problemów i przyczynić się do ich rozwiązania.Należy pamiętać, by cele były spójne z celem priorytetu, w ramach którego składamy wniosek. Na koniec tego punktu należy wskazać planowa-ne do osiągnięcia rezultaty – mogą mieć charak-ter policzalny (trzeba pamiętać, aby były spójne ze wskaźnikami) lub niepoliczalny (sugeruje się opisanie zmiany wiedzy, umiejętności, wrażliwo-ści lub świadomości osób uczestniczących w pro-jekcie).

D Następnie przechodzimy do opisu elementów składowych projektu. Sugeruje się dokonanie po-działu elementów składowych na działania, np.

Działanie 1. Przygotowanie cyklu warsztatów.Działanie 2. Przeprowadzenie promocji.Działanie 3. Przeprowadzenie warsztatów. Działanie 4. Zarządzanie projektem.

Jeżeli jest dostępny na etapie składania wniosku, zaleca się opisanie programu/scenariusza warszta-tów, spotkań, koncertów itp. Każde z działań nale-ży szczegółowo opisać, podając informacje na temat sposobu jego realizacji wraz z policzalnymi danymi (np. liczba warsztatów, liczba prowadzących). Nale-ży pamiętać, aby z opisu jednoznacznie wynikało spełnienie przez projekt wszystkich kryteriów oceny. Informacje podane w tym polu powinny być spójne z kosztami projektu – w budżecie nie może znaleźć się żadna pozycja nie wynikająca z opisu, a ich licz-ba powinna być identyczna z liczbą zawartą w opi-sie. Informacje zawarte w tym polu powinny być także spójne z harmonogramem projektu – w opisie nie wolno pominąć żadnej z informacji zawartych w harmonogramie.E Kolejne pole dotyczy informacji na temat osób

odpowiedzialnych za koordynację merytoryczną i organizację projektu. Jeżeli to możliwe, reko-menduje się wskazanie ich imion i nazwisk oraz ról związanych z realizacją projektu. Przy każdej osobie należy wskazać na jej wykształcenie lub kwalifi kacje i doświadczenie zawodowe odnoszą-ce się do przedmiotu projektu. Pole nie dotyczy wniosków inwestycyjnych.

F Tak oto dochodzimy do charakterystyki oferty realizowanej w ramach projektu dla poszczegól-nych grup odbiorców, w tym dla wszystkich grup wiekowych. Należy zaznaczyć grupy odbiorców, do których skierowany będzie projekt (może być ich kilka), a następnie przedstawić, jakie działa-nia opisane wcześniej będą skierowane do danej grupy. Przedstawiając informację o odbiorcach projektu sugeruje się także podzielenie ich na od-biorców bezpośrednich i pośrednich oraz podanie cech typowych dla każdej grupy (wiek, płeć, stan zdrowia, miejsce zamieszkania). Podana liczba odbiorców ma być spójna z informacjami zawar-tymi w rezultatach, wskaźnikach oraz w budże-cie projektu. Przykładowo: Dzieci w wieku 6-12 lat – grupa ta charakteryzuje się następującymi

Zdj

ęcia

: Bea

ta W

ijatk

owsk

a, M

arta

Pia

seck

a

„Niewidzialni” – autorski spektakl Teatru „Małe Mi” przeznaczony dla dzieci i młodzieży,

osób niewidomych i słabowidzących

„Jak stworzyć własny teatrzyk domowy” –autorskie warsztaty z tworzenia

lalek teatralnych.


INSPIRACJE


cechami: …, weźmie udział w następujących dzia-łaniach projektu: … – łączna liczba odbiorców bezpośrednich działania – … osób.

Wnioskując o dofi nansowanie w ramach programu „Infrastruktura kultury” należy wskazać odbiorców działań realizowanych dzięki zrealizowanemu projek-towi inwestycyjnemu (w okresie proinwestycyjnym). Grupy docelowe tych działań powinny być spójne z opisem planów rozwoju instytucji na kolejne lata.G Następne pole dotyczy sposobu promocji zada-

nia. Należy wskazać, w jaki sposób projekt bę-dzie promowany, podając:

• do kogo będzie skierowana promocja (opis grup docelowych ze wskazaniem charakterystycznych dla nich cech);

• metody promowania projektu (opis każdej ze wska-zaniem na sposób realizacji). Należy pamiętać, aby zaproponowane metody były adekwatne do wska-zanych w poprzednim punkcie grup docelowych.

Wszystkie wskazane narzędzia/metody promocji powinny być tożsame z ich kosztami, wskazanymi w preliminarzu. Pole to nie dotyczy również wnio-sków inwestycyjnych.H Zanim przejdziemy do szczegółowego prelimi-

narza kosztów, możemy jeszcze podać informa-cje dodatkowe, np. wyjaśnienie spełnienia przez projekt kryteriów oceny, których nie można było przedstawić w pozostałych punktach, lub wyja-śnienie kosztów umieszczonych w preliminarzu.

I W kosztorysie projektu należy uwzględnić wyłącz-nie koszty niezbędne dla realizacji tego projektu. Nie może w nim być uwzględniony podatek od to-warów i usług (VAT), w wysokości której podat-

nikowi przysługuje prawo do jego odzyskania lub rozliczenia w deklaracjach składanych do Urzędu Skarbowego. Możliwość odzyskania podatku VAT rozpatruje się w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.

J Następnie dochodzimy do wskaźników przewi-dywanych rezultatów realizacji projektu oraz in-formacji o otrzymanej pomocy de minimis.

K Na końcu wniosku stykamy się z syntetycznym opisem działalności wnioskodawcy wraz z per-spektywami dalszego rozwoju. Tutaj należy opisać dwa najważniejsze projekty w sferze kulturalnej zrealizowane przez wnioskodawcę w czasie dwóch ostatnich lat oraz dwa najważniejsze projekty in-westycyjne z dziedziny kultury zrealizowane przez wnioskodawcę w czasie trzech ostatnich lat.

BŁĘDY NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANE PRZEZ

WNIOSKODAWCÓW

B Chęć realizacji działań dla grup, które bibliote-karze najchętniej widzieliby w swoich placów-kach.

C Brak analizy potrzeb społeczności lokalnej (nawet najlepiej zrealizowane działanie, jeśli nie odpowie na potrzeby odbiorców, okaże się bezużyteczne).

D Niespójność między harmonogramem a budże-tem projektu.

E Niestaranność wniosku; język kolokwialny bądź – wręcz przeciwnie – zbyt rozbudowany i pełen literac-kich ozdobników.

F Niewykorzystanie wszystkich możliwości ofero-wanych przez nowe technologie, takich jak pro-mocja projektu w internecie, tworzenie galerii on-

Zdj

ęcie

: Bea

ta W

ijatk

owsk

a, M

arta

Pia

seck

a

„Baju baju w młodzieżowym kraju” – autorskie warsztaty dla młodzieży gimnazjalnej ponadgimnazjalnej

z wykorzystaniem klocków MuBaBaO


INSPIRACJE


line czy wydawanie publikacji elektronicznych. G Brak działań wychodzących poza dotychczasowe

schematy zajęć.H Brak zmiany w społeczności lokalnej po projek-

cie. I Brak działań innowacyjnych i interdyscyplinar-

nych, nastawionych na podążanie za potrzeba-mi uczestników.

J Nieznajomość kryteriów oceny merytorycznej. K Brak partnerów i wolontariuszy.

TEATR W BIBLIOTECE? DLACZEGO NIE!

W ubiegłym roku MBP w Lublinie zrealizowała projekt „Przyjechał teatr!” uzyskując dofi nansowa-nie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodo-wego. Projekt w spójny i kompleksowy sposób łą-czył cykl dziesięciodniowych działań teatralnych, dedykowanych szerokiemu gronu odbiorców. W ra-mach projektu odbyły się liczne spektakle teatrów mobilnych z muzyką na żywo i rozmaite warszta-ty (teatralne, teatralno-muzyczne, plastyczne, in-tegracyjne oraz z zakresu interpretacji tekstu i im-prowizacji scenicznej). Prowadzili je doświadcze-ni aktorzy, instruktorzy i pedagodzy specjalizują-cy się we wdrażaniu najnowszych metod i technik pracy teatralnej – Michał Malinowski („Muzeum Bajek, Baśni i Opowieści MuBaBaO”), Agniesz-ka Kontny („Teatrzyk Raz-dwa-trzyk”), SławaTarkowska, Michał Strokowski (Teatr „Małe Mi”), Bogusław Byrski, Daniel Arbaczewski (Teatr Ch.H. Andersena) i Maciej Nogieć (Teatr „Gry i Ludzie”).

Strategicznym celem projektu było włączenie spo-łeczności lokalnej dzielnicy Felin w działania teatral-ne, współtworzenie ich, a w efekcie edukacja, ani-macja i integracja różnych grup wiekowych i spo-łecznych: dzieci, rodziców, młodzieży, dorosłych, se-niorów, a także osób niepełnosprawnych, o utrud-nionym dostępie do usług kulturalnych, wykluczo-nych i zagrożonych ubóstwem.

Projekt wykorzystywał różnorodne, innowacyj-ne formy realizacji zajęć oparte na interakcji, zaba-wie i grach twórczych. Zostały zastosowane odpo-wiednie metody i narzędzia edukacyjne, m.in. twór-cze zabawy teatralne z wykorzystaniem nowych, do-tychczas nieupowszechnianych w bibliotece tech-nologii – teatrobooków, bajkostworów czy klocków MuBaBaO.

Informacje o projekcie pojawiły się w lokalnych i ogólnopolskich mediach. Do promocji zostały wy-korzystane projekty grafi czne logotypu oraz mate-riałów informacyjnych i promocyjnych (zaprosze-nia, plakaty, programy, pocztówki) wykonane przez grafi ka. Projekt przybliżył możliwość obcowania z teatrem i uzmysłowił, jak ważną rolę odgrywa on w pozytywnym rozwoju zdolności i osobowości każ-dego człowieka.

Zgodnie z założeniami, podczas trwania projek-tu odbyło się 18 wydarzeń kulturalnych, w tym 12 warsztatów i 6 spektakli, które łącznie trwały 36 go-dzin. W projekcie wzięło udział 1500 odbiorców bez-pośrednich oraz ok. 700 pośrednich. Nakład wszyst-kich publikacji informacyjno-promocyjnych wyniósł 550 sztuk. Dofi nansowanie, jakie otrzymaliśmy od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wyniosło 25 000 zł.

LICZY SIĘ KULTURA

Dzięki projektowi zwiększyliśmy motywację i za-angażowanie społeczności lokalnej do aktywnego współtworzenia i uczestniczenia w życiu kultural-nym miasta, zaktywizowaliśmy, wyedukowaliśmy, zaanimowaliśmy i zintegrowaliśmy różne grupy wie-kowe i społeczne, podnieśliśmy poziom kompetencji artystyczno-teatralnych wśród pracowników biblio-teki i uczestników projektu oraz zmniejszyliśmy dy-stans do wydarzeń kulturalnych u osób wykluczo-nych i zagrożonych wykluczeniem. Wśród uczestni-ków projektu, nie posiadających żadnej wiedzy na temat teatru współczesnego, nastąpiło rozbudzenie zainteresowania tą formą wypowiedzi artystycznej, pogłębienie relacji społecznych oraz, co najważniej-sze, zyskaliśmy nowych użytkowników, którzy po projekcie stali się czytelnikami naszej biblioteki.

Pracownicy biblioteki uruchomili blog czytelni-czy „Zakładka” (www.zakladka.mbplublin.pl), na którym każdy może wyrazić swoją opinię, zainspi-rować innych, podzielić się własną twórczością i po-znać działania realizowane przez bibliotekę.

DOROTA OLEJNICZEK-KLEMENTEWICZ Miejska Biblioteka Publiczna w Lublinie

Zdję

cie:

Bea

ta W

ijatk

owsk

a, M

arta

Pia

seck

a

„Dobry las” – autorski spektakl teatralnyTeatru „Gry i Ludzie”


INSPIRACJE


W Murowanej Goślinie niedaleko Poznania dzia-ła Biblioteka Publicz-

na Miasta i Gminy. Jest przykła-dem, że również przy małym bu-dżecie, pozyskując pieniądze w ra-mach dotacji i grantów, moż-na osiągać znaczące efekty. Przez dwa lata udało nam się wymienić większość regałów bibliotecznych oraz zorganizować ciekawe warsz-taty dla maluchów. To wszystko przy dużym wsparciu środków ze-wnętrznych.

NOWE REGAŁY

W 2016 roku nasz projekt „No-woczesna Biblioteka Goślińska” wygrał dofi nansowanie w ra-mach „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa” Priory-tet II Infrastruktura dla Biblio-tek. W I naborze wpłynęło 255 wniosków poprawnych formalnie na łączną sumę 260 582 586 mln zł. Do dofi nansowania zakwalifi -kowano 89 wniosków na łączną kwotę 60 341 517 zł. Nasz pro-jekt zajął 9 miejsce na liście ran-kingowej. Cały projekt opiewał na kwotę 77 677 zł, z czego 75% stanowiła uzyskana dotacja.

Zakupiliśmy nowoczesne, me-talowe regały RMB z możliwo-ścią regulacji półek, które po-zwalają na swobodną ekspozy-cję zbiorów biblioteki i ułatwia-ją czytelnikom przeglądanie ich, a ażurowa konstrukcja nie przy-tłacza wnętrza i ułatwia dostęp

światłu. Nowymi regałami za-stąpiliśmy 40-letnie meble w wy-pożyczalni książek dla dorosłych w Bibliotece Głównej oraz w Filii nr 1. Bez dofi nansowania nie mo-glibyśmy pozwolić sobie na tak duży wydatek.

WIELKA GRANDA

W BIBLIOTECE

Dobra passa nam sprzyjała i w 2016 roku udało się także pozyskać fundusze na przepro-wadzenie warsztatów dla dzieci w wieku od 2 do 4 lat, nieuczest-niczących w edukacji przedszkol-nej w ramach programu „Na do-bry początek” dofi nansowane-go przez Fundację BGK. Otrzy-maliśmy kwotę 8935 zł. Wniosek składaliśmy poprzez elektronicz-ny generator.

Zarówno na etapie sporządza-nia wniosku, jak i podczas trwa-nia projektu można było liczyć na wsparcie ze strony fundacji.

Głównym celem było wyrów-nywanie szans edukacyjnych dzieci z terenów wiejskich i miej-scowości do 20 tys. mieszkańców, w tym integracja dzieci z rodzin o niskim statusie społeczno-eko-nomicznym oraz integracja wie-lopokoleniowa. Realizację projek-tu rozpoczęliśmy od akcji rekru-tacyjnej oraz zakupu niezbędne-go wyposażenia i materiałów pla-stycznych. Dla maluchów przy-gotowaliśmy ogrom zajęć, w tym warsztaty „Mały Naukowiec”,

„Wielkie wykopaliska”, „Robo-ty w bibliotece”, „Mały kreator mody”. Nie zabrakło również za-jęć taneczno-ruchowych w posta-ci zumby dla dzieci. Odbyły się

„Grantujemy” i zyskujemy!Od kilku lat słyszymy o rozmaitych funduszach przyznawanych na różne przedsięwzięcia.

Również biblioteki mogą skorzystać z takiej formy wsparcia. Wystarczy tylko dobry pomysł, trochę odwagi i chęci.

BEATA ROZMIAREK, AGNIESZKA KAJDANIAK

Zdj

ęcie

: Agn

iesz

ka K

ajda

niak

,

Warsztaty Mały Naukowiec


INSPIRACJE

Rozmiarek.indd 20Rozmiarek.indd 20 2017-08-17 15:19:032017-08-17 15:19:03

też warsztaty dla rodziców i opie-kunów. Projekt realizowaliśmy przez pół roku. Zajęcia odbywały się jednocześnie dla dwóch grup – dwa lub trzy razy w tygodniu.

Do konkursu mogły być zgła-szane projekty w ramach dwóch ścieżek: ścieżka I obejmowa-ła dzieci uczestniczące w eduka-cji przedszkolnej lub szkolnej, na-tomiast my zdecydowaliśmy się na ścieżkę II, której grupą do-celową były dzieci w wieku 2-4 lat (m.in. z rodzin o niskim sta-tusie społeczno-ekonomicznym), nieuczestniczące w żadnej for-mie edukacji przedszkolnej. Było to zadanie znaczenie trudniej-sze; podjęliśmy się go, ponieważ w naszej gminie nie odbywały się żadne zajęcia dla wskazanej tu grupy. Już w trakcie trwania pro-jektu zyskaliśmy grono zarów-no małych, jak i dorosłych czy-telników. To bardzo dla nas waż-ne, że zdołaliśmy zachęcić dzie-ci do pracy zespołowej, pobudzić rozwój umiejętności komunika-cji, rozwinąć swobodę twórczego działania i sprawność manualną, wyobraźnię i pomysłowość dzieci.

KILKA DOBRYCH RAD:

B Warto zacząć od pomysłu, który chcielibyśmy zrealizo-

wać, a nie mamy na niego środków. Tworzenie każdego wniosku musimy rozpocząć od lektury regulaminu oraz wytycznych dotyczących spo-rządzania wniosku.

C Cel naszego projektu zawsze musi odpowiadać celom głów-nym całego programu, w ra-mach którego ubiegamy się o środki. Często należy rów-nież odwoływać się do lokal-nych bądź regionalnych stra-tegii działania.

D Większość wniosków zapew-ne nie odstraszy biblioteka-rzy, ale jeżeli przy którymś nie czujecie się na siłach, warto zlecić napisanie projektu oso-bie bądź fi rmie mającej do-świadczenie w pozyskiwaniu funduszy.

E Każdy projekt należy rozliczyć po zakończeniu jego realizacji. Nie jest to bardzo trudne, jed-nak wymaga dużego skupie-nia i współpracy z księgową. Na etapie zakupów do projek-tu i podpisywania umów na-leży pamiętać o odpowiednim opisywaniu faktur i rachun-ków. Pamiętajmy, by planowo wykorzystać całą przyznaną nam kwotę na działania ściśle określone w projekcie, aby nie zaistniała konieczność zwrotu

niewykorzystanej części bądź całości nieodpowiednio wy-korzystanych środków.

F Pamiętajmy o promocji na-szych działań. Bardzo przy-datne okażą się tu portale spo-łecznościowe, strona interne-towa, prasa lokalna i fachowa.

G Nie zawsze wszystko się udaje, jednak w myśl jednej z prze-wodnich zasad pozyskiwa-nia funduszy, nie należy się zniechęcać. Jeśli nie udało się w pierwszym naborze, nale-ży wystartować w kolejnym lub szukać innych źródeł. Na-szej placówce już po raz trze-ci nie udało się pozyskać środ-ków z programu „Kraszewski. Komputery dla bibliotek”, ale nie poddaliśmy się. Za każ-dym razem brakowało nam kilku punktów, co wynika-ło ze zbyt wysokich wskaźni-ków przeliczeniowych. Czasa-mi nie mamy wpływu na wy-nik konkursu.

PRÓBUJEMY DALEJ!

Idąc za ciosem, próbujemy dalej. Staramy się udowadniać, że z ma-łym wkładem własnym też moż-na dokonać wielu zmian. Aktu-alnie jesteśmy w trakcie przygo-towywania kolejnych wniosków. Jeden z nich piszemy w ramach konkursu grantowego organizo-wanego przez Kulczyk Founda-tion. Zamierzamy również po-nownie aplikować o środki z pro-gramu „Na dobry początek”.

Wszystkie dotychczasowe dzia-łania poprawiły wizerunek biblio-teki i spowodowały wzrost liczby odwiedzających – bardzo nas to cieszy i motywuje do dalszej pra-cy. Zachęcamy wszystkich biblio-tekarzy do pisania projektów i re-alizowania swoich pomysłów.

BEATA ROZMIAREK,AGNIESZKA KAJDANIAKBiblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Murowanej Goślinie

Zdj

ęcie

: Agn

iesz

ka K

ajda

niak

Zakończenie projektuWielka Granda w Bibliotece


INSPIRACJE

Rozmiarek.indd 21Rozmiarek.indd 21 2017-08-17 15:19:052017-08-17 15:19:05

I dzie nowe. O tym wiadomo od dawna. Biblioteki przesta-ły pełnić rolę skarbnic wiedzy;

ich zadania znacznie się rozrosły, a jednym z podstawowych jest promowanie czytelnictwa. Nie-stety, wszystko wymaga odpo-wiednich funduszy, a o te coraz trudniej. Nie od dziś wiadomo, że najłatwiej oszczędzać na kul-turze. Biblioteki zostały niejako zmuszone do pozyskiwania środ-ków pozabudżetowych. Historia kołem się toczy: powróciły czasy mecenatu.

Miejska Biblioteka Publicznaw Radomiu od pewnego czasu nawiązuje współpracę z różnymi fi rmami, aby pozyskiwać środ-ki na promowanie czytelnictwa

– np. poprzez konkursy rozgry-wane na Facebooku. Pozyskiwa-nie nagród rzeczowych dla laure-atów okazuje się stosunkowo ła-twe, ponieważ fi rmy wolą wy-dać towar lub wyświadczyć usłu-gę niż wygospodarować wolne środki fi nansowe i przekazać bi-bliotece gotówkę.

NAJPIERW SPRÓBUJ

LOKALNIE

Poszukiwanie sponsorów rozpo-czynam od fi rm lokalnych. Z kil-koma z nich moja biblioteka róż-norako współpracuje. Jedną z ta-kich fi rm jest sklep komputerowy, w którym na co dzień kupujemy sprzęt, a raz do roku także nagro-dy na nasz konkurs „Radomski Mistrz Ortografi i”. Finanse na tę imprezę zapewnia nam Urząd Miasta, a wspomniany sklep – z chęci utrzymania stałego klien-ta – oferuje nam atrakcyjne ceny, często odracza terminy płatności, a kilka razy wsparł nas nagroda-mi rzeczowymi.

Współpraca zawsze zaczyna się od rozmowy z właścicielem fi rmy; ustalamy szczegóły i dopiero wte-dy występujemy z ofi cjalnym pi-smem. Ten system wiele ułatwia i oszczędza czas. Dotyczy to za-równo instytucji, które już znamy, jak i tych, z którymi dopiero na-wiązujemy kontakt. Zdarzało mi się wejść do fi rmy „z ulicy” i po-rozmawiać z jej szefem o ewen-tualnym wsparciu dla biblioteki. Raz się udaje, raz nie.

PRZYGOTUJ SIĘ

DO ROZMOWY

Z moich doświadczeń wynika, że nikt nie lubi ogólników. Kie-dy proszę o wsparcie, muszę wie-

Czas mecenatu,czyli jak znaleźć sponsora?

Jak zdobyć środki fi nansowe i rzeczowe na działalność biblioteki? Jak nawiązać kontakt z lokalną fi rmą, a jak z sieciówką? Jak rozmawiać z potencjalnymi sponsorami?

Swoje sprawdzone porady zdradza Miejska Biblioteka Publiczna w Radomiu.

DARIUSZ WRÓBEL

Zdj

ęcie

: Sto

ckS

nap

– P

ixab

ay.c

om

,

Rozmowa ze sponsorem


INSPIRACJE

Wrobel.indd 22Wrobel.indd 22 2017-08-17 15:19:572017-08-17 15:19:57

dzieć, jak duże ma ono być, dla jakich odbiorów przeznaczone etc. Inaczej reagują ludzie, kiedy pro-szę o bliżej nieokreślone wspar-cie konkursu, niż kiedy od razu przedstawiam zasady przedsię-wzięcia, planowaną ilość nagród, a nawet grafi kę konkursową.

Czasami fi rmy chcące współ-pracować potrafi ą tematycznie dopasować nagrody do konkur-su. Zależy to w pewnym stopniu ode mnie: jeśli dobrze rozeznam rynek, będę wiedział, do czyich drzwi zapukać. Dobrym przykła-dem okazał się tu konkurs walen-tynkowy: w zestaw nagród ideal-nie wpasował się asortyment lo-kalnej mydlarni oraz pozyska-na od Orkiestry Kameralnej wej-ściówka na koncert, nomen omen walentynkowy.

Rozmowy dotyczą też tego, co biblioteka może zaoferować w za-mian. Jeśli fi rma posiada konto na Facebooku, warto zapropo-nować jej otagowanie i podlin-kowanie, umieszczenie postu ze zdjęciami lub informacjami o na-grodzie. Na grafi ce informują-cej o konkursie także umieszcza-my logo sponsora. Dzięki temu fi rma zyskuje – podnoszą się jej statystyki odwiedzalności w In-ternecie, co pozytywnie wpływa na ich pozycjonowanie. Często także rozstawiamy roll-up fi rmy w trakcie trwania konkursu lub przy wręczaniu nagród.

Do każdej fi rmy, która zaofe-ruje nam pomoc, staramy się wy-stosować pisemne podziękowania

– to jednak zachowajmy na koniec jako niespodziankę. Ten miły akcent często pomaga w dalszej współpracy.

SPOSÓB NA DUŻE FIRMY

Wydaje mi się, że łatwiej uzyskać wsparcie od fi rm lokalnych niż od dużych sieciówek. W przypad-ku małych fi rm często rozmawia-my bezpośrednio z szefem, któ-ry podejmuje decyzje. Gdy jed-nak mamy do czynienia z lokal-nym menadżerem, zwykle musi on przekazać naszą prośbę swo-im zwierzchnikom. Jeśli zapadnie decyzja odmowna, nie będziemy wiedzieli, na jakim szczeblu za-rządzania zapadła.

Są jednak wyjątki. Lokalna ga-leria handlowa wsparła nas pod-czas organizacji wystawy plene-rowej, realizowanej na planszach do ekspozycji zewnętrznej. Ca-łość projektu zaczęliśmy od wy-ceny. Porozmawiałem z lokal-ną agencją reklamową o kosz-tach i możliwościach realizacji naszej wizji. Powstało kilka wa-riantów, adekwatnie do środ-ków, jakie zdołalibyśmy uzy-skać. Mając kosztorys, zadzwo-niłem do działu marketingu ga-lerii mówiąc, ile potrzebuje pie-niędzy i na co. Po krótkiej roz-mowie wytłumaczono mi, do kogo mam skierować pismo i co w nim ująć. Potem czekałem i czekałem. A potem dzwoniłem i dzwoniłem. Wszystko się prze-ciągało ze względu na hierarchię; decyzję podejmowano bardzo daleko od Radomia. Moje ciągłe przypominanie się było dość ry-zykowne. Nie mogłem być zbyt nachalnym, aby nikogo do siebie nie zrazić – niezbędna była cier-pliwość, wyrozumiałość i dużo uśmiechu. Wreszcie zapadła de-cyzja: galeria postanowiła nas

wesprzeć. Ze względów rozli-czeniowych ustaliliśmy, że fi rma wykonująca dla nas plansze eks-pozycyjne wystawi fakturę bez-pośrednio na sponsora. Wszyst-kim taki układ pasował. Wyma-gało to także zaufania ze strony agencji reklamowej, ponieważ najpierw wydała nam plansze, a dopiero potem miała dostać przelew z zapłatą. Na szczęście co jakiś czas korzystamy z usług tej fi rmy przy małej poligrafi i, więc jesteśmy tam znani. To bar-dzo ułatwia współpracę.

NAWIĄŻ KONTAKTY

Ciekawym źródłem nagród są także lokalne wydawnictwa i zaprzyjaźnieni z naszą biblio-teką pisarze. Od jednego z wy-dawnictw regularnie dostajemy książki na konkursy – musimy tylko wiedzieć, czego nam trze-ba i w jakiej liczbie. Tak było w przypadku konkursu krymi-nalnego (otrzymaliśmy 10 kry-minałów) i konkursu walentyn-kowego (10 romansów). Wyczu-cie ilościowe jest ważne; wpraw-dzie w rozmowie padają słowa:

„ile pan może, tyle pan da”, jed-nak musimy wiedzieć, co by nas zadowalało. Nie możemy też zapomnieć o realnych gra-nicach. Lokalni twórcy mają zwykle pewną liczbę egzem-plarzy autorskich i mogą dla nas wygospodarować jedną czy dwie książki z autografem. Ta-kie nagrody są dla zwycięzców niezwykle cenne.

Szukanie sponsorów nie jest rze-czą prostą, ale nie wolno się poddawać. Trzeba wykazać się ogromną cierpliwością i wytrwa-łością. Warto przy tym pamiętać słowa: „szukajcie, a znajdziecie”.

DARIUSZ WRÓBELMiejska Biblioteki Publiczna w Radomiu

Współpraca zawsze zaczyna się od rozmowy

z właścicielem fi rmy; ustalamy szczegóły i dopiero

wtedy występujemy z ofi cjalnym pismem.

Ten system wiele ułatwia i oszczędza czas.


INSPIRACJE

Wrobel.indd 23Wrobel.indd 23 2017-08-17 15:19:582017-08-17 15:19:58

W szystko zaczęło się w dniu, gdy do biblioteki weszła czytelniczka z torbą peł-

ną powieści P. Mayle’a o Prowan-sji. Wykładając je na ladę, wręcz zażądała, żeby więcej nie wypo-życzać jej takich książek. Jak wy-jaśniła, podczas lektury była stale głodna... Pomysł od dawna kiełku-jący w mojej głowie zaczął błyska-wicznie nabierać realnych kształ-tów: dlaczego by nie połączyć lite-ratury i sztuki kulinarnej?

19 lipca 2007 r. w bychawskiej re-stauracji „U Saszy” odbyła się pierw-sza edycja literacko-kulinarnego wydarzenia pn. „Danie dla Mola”. • Danie, ponieważ chodzi o od-

nalezienie w dowolnej książ-ce z literatury pięknej przepisu lub opisu przyrządzania, delek-towania smakiem najróżniej-szych potraw, napojów, dese-rów. Można też samemu chwy-cić za pióro i napisać wiersz albo opowiadanie. Czasem do-puszczamy też opcję dla kino-manów i do konkursu można zgłosić apetyczną scenę z fi lmu.

• Dla Mola, bo do zabawy zapra-szamy każdego czytelnika, nie-zależnie od wieku, adresu i za-jęcia. Wystarczy, że lubi czytać, poznawać nowe smaki lub od-krywać w życiu cokolwiek.

Zgodnie z sugestiami uczestni-ków kolejnych edycji zmienia-my tematykę – raz chodzi o da-nie główne, innym razem o deser, napój, przekąskę... Było też regio-nalnie dla Mola, egzotycznie albo

prowincjonalnie. Forma konkur-su zachęca uczestników do lite-rackich poszukiwań.

POCZĄTKI

Pierwsza edycja konkursu zosta-ła ogłoszona w lokalnych mediach i na ofi cjalnej stronie miasta. Jed-na z czytelniczek (absolwentka li-ceum plastycznego) zaprojektowa-ła logo – znak rozpoznawczy 10 kolejnych edycji.

Czytelnicy, zrazu nieśmiało, zgła-szali receptury. Było ich 5, m.in. bi-gos myśliwski z „Pana Tadeusza”. Wokół tej potrawy i myśliwskich klimatów zbudowaliśmy cały sce-nariusz. Odnaleźliśmy osoby, któ-re mogą nam pomóc w realizacji: pana zawodowo zajmującego się ło-wiectwem, regionalistę i przyrod-nika, którzy w oparciu o wiedzę i literaturę regionalną przenieśli nas

w klimat polowań na dzikiego zwie-rza w lasach podbychawskich. Tym samym oprócz literatury i smaków przemyciliśmy trochę wiedzy histo-rycznej, przyrodniczej i regionalnej.

Wokół naszego Mola bardzo szybko powstała grupa chęt-nych do pomocy. Ktoś sprowa-dził baristkę, zakochaną w kawie i książkach – zaraziła nas miło-ścią do kawy, celebracją jej parze-nia i smakowania. Ktoś inny od-krył pisarkę z pobliskiego Lubli-na – przyjechała i przyrządziła sa-łatkę z kart swojej książki. Takich przykładów nazbierało się wiele.

LITERACKIE RECEPTURY

To one, odnalezione przez uczest-ników konkursu, stanowią inspi-rację do przyrządzania smakowi-tych potraw, napojów, deserów podczas imprezy fi nałowej. Za

Danie dla molaPoznaj literackie receptury sprawdzone w ramach konkursu „Danie dla mola”.

Kulinarny pomysł, który przygotowała MBP w Bychawie, to prawdziwa poezja smaków!

BARBARA CYWIŃSKA

Zdj

ęcia

: Rob

ert B

ogud

ziń s

ki

Karnawałowe danie dla Mola 2017


INSPIRACJE

Cywinska.indd 24Cywinska.indd 24 2017-08-17 15:20:512017-08-17 15:20:51

każdym razem przyznajemy tytuł „Dania dla Mola” – Grand Prix konkursu uzyskał nie tylko wspo-mniany już bigos wg „Pana Tade-usza”, ale również nalewka rodo-wa („Cena” W. Łysiaka), węgier-skie leczo („Kamienne tablice” W. Żukrowskiego), babka śmietanko-wa („Tędy i owędy” M. Wańkowi-cza), polskie placuszki rybne („Mi-łość nad Rozlewiskiem” M. Kali-cińskiej), oranżada („Słodki rok Kuby i Buby” G. Kasdepke), zupa ślimakowa („Uciekłam na wyspę” A. Siddons Rivers), kawa („Anty-kwariusz” A. Sanchez), pierniczki („Bajki i rymowanki Kubusia Pu-chatka”), sałatka gyros („Babskie gadanie” I. Pietrzyk), zrazy woło-we inspirowane wierszem biblio-tecznej wolontariuszki D. Szcze-pańskiej i inne.

Gościem 11. edycji „Regional-nie dla Mola” była Małgorzata Kalicińska. Pełniła funkcję eks-perta, gdy grupa nauczycieli go-towała bulion z grzybów prababci Henryki, wspólnie z bychawskimi regionalistami ubijała masło i na-uczyła się kilku przyśpiewek kape-li „Cyja”. (Zob. Małgorzata Kali-cińska o bychawskich smakach, czy-taniu i … bocianach, „Głos Ziemi Bychawskiej” 3(242) 2013-04-01, s. 7; http://bychawa.pl/images/stories/2013/gazeta/2013-04-01_GZB_nr242_03.pdf)

Molopedia – stworzona na wzór Wikipedii – zawiera hasła: Mol (Bychawski), Danie dla Mola, Fi-nał Mola, Obiadek dla Mola. Po-wstała też „Molowa książka ku-charska” – zbiór literackich in-spiracji i receptur odnalezionych przez uczestników 10 edycji na-szego konkursu literacko-kulinar-nego, dostępny w internecie: bi-blioteka.bychawa.pl.

NAGRODY I EFEKTY

UBOCZNE

Staramy się, aby nagrody w kon-kursie również miały akcent mo-lowy. Skrzynie na drobiazgi z wy-grawerowanym logo, ręcznie malowane naczynia, torby, tace –wszystko ma przypominać po-siadaczom o Molu, książkach i bibliotece. Zarażajac miłością do książek, rozbudzamy sympa-tię do biblioteki i promujemy to, co w regionie najlepsze: miejsca, smaki, fi rmy, ludzi z pasją.

Ślady Mola są obecne w różnych punktach miasta: w restauracji

„U Saszy” można skosztować literac-kich dań, a w kawiarni artystycznej

„Złota Lira” klienci znajdują literac-kie napoje, testowane podczas ko-lejnych edycji. Piekarnia oferuje lite-racką babkę śmietankową (wg „Tędy i owędy” M. Wańkowicza) i bułki z cukrem (z poematu A. Grzywy).

Mamy też przypinki z wizerun-kiem Mola i samego Mola – dzie-ło bibliotekarki Ewy Sprawki wg grafi cznego projektu czytelnika Marka Matyska oraz parę innych drobiazgów.

Nasza impreza zdobywa coraz więcej uczestników, sympatyków i jest coraz szerzej obecna w me-diach.

WYTWÓRNIA LITERACKICH

SMAKÓW

Pomysł na molową kolekcję po-wstał jakby przy okazji. Należy do niej „molówka” – napój wy-myślony przez W. Bogutę i za-mknięty w poetyckich strofach T. Tracz. Jest też chałka wypie-kana wg tradycyjnej receptury przez piekarnię w Bychawie, do tego najlepsze na świecie maseł-ko z certyfi katem produktu tra-dycyjnego (z bychawskiej mle-czarni) i „molowy przysmaczek” przyrządzony z owoców i ziół ze-branych w podbychawskich ogro-dów i sadów. Poezja smaku!

Wspólne czytanie, przyrządza-nie i smakowanie jest okazją do spotkań, dyskusji, wymiany my-śli. Atutem wydarzenia jest fakt, że wokół książek i stołu z literac-kimi daniami skupiają się osoby w różnym wieku, różnych profe-sji, o różnych poglądach.

BARBARA CYWIŃSKAMiejska Biblioteka Publicznaw Bychawie

Zdj

ęcia

: Rob

ert B

ogud

ziń s

ki

Molowe ś niadanie z TVP 3 Lublin

Zarażajac miłością do

książek, rozbudzamy

sympatię do biblioteki

i promujemy to, co

w regionie najlepsze:

miejsca, smaki, fi rmy,

ludzi z pasją.


INSPIRACJE

Cywinska.indd 25Cywinska.indd 25 2017-08-17 15:20:522017-08-17 15:20:52

KWALIFIKACJE DO ZAJMOWANIA

STANOWISK BIBLIOTEKARSKICH

Od dłuższego czasu nie ma żadnych przepisów mó-

wiących wprost, jakie kwalifi kacje mogą być uznane

za bibliotekarskie. Uwolniono jedynie zawód bibliote-

karza i tak zostało. Nie wiadomo też, na jakich zasa-

dach awansować bibliotekarzy. Z dotychczasowych

opinii dowiedziałam się, że dyrektor sam podejmuje

decyzję. Czy tak jest w rzeczywistości?

Od 23 sierpnia 2013 r. z art. 29 ust. 2 ustawy o bi-bliotekach usunięto katalog stanowisk pracy należą-cych do grupy zawodowej bibliotekarzy. Poprzednio z tego przepisu wynikało, że pracownicy zatrudnie-ni na stanowiskach bibliotekarskich powinni posia-dać odpowiednie kwalifi kacje bibliotekarskie. Doty-czyło to: • pracowników służby bibliotecznej, tj. młodszego

bibliotekarza, bibliotekarza, starszego bibliotekarza, kustosza i starszego kustosza,

• bibliotekarzy dyplomowanych, tj. asystenta, adiunkta, kustosza dyplomowanego, starszego kustosza dyplomowanego.

Od tego dnia pracowników biblioteki w zakresie nazw stanowisk pracy obowiązywał wykaz wskaza-ny w § 2 pkt 1 i 3 rozporządzenia z 3 października 2012 r. w sprawie wynagradzania pracowników in-stytucji kultury. Rozporządzenie to zastąpiło nowe, z 22 października 2015 r., które weszło w życie 1 grudnia 2015 r. Nie zawierało już w ogóle katalo-gu stanowisk pracy w instytucji kultury, w tym bi-bliotece. To oznacza, że dyrektor każdej instytucji kultury, w tym także biblioteki, o ile nie jest ona objęta układem zbiorowym pracy, na podstawie art. 31d ust. 2 ustawy o organizowaniu i prowadze-niu działalności kulturalnej ma obowiązek sporzą-dzić i zamieścić w regulaminie wynagradzania wy-kaz stanowisk pracy istniejących w danej instytucji.Na tej podstawie dyrektor biblioteki powinien opra-cować katalog stanowisk pracy zaliczanych do gru-py bibliotekarzy. Jednak jedyne obecnie obowiązu-jące kryterium wobec pracowników biblioteki to co najmniej średnie wykształcenie. Pozostałe kryteria wymagane na poszczególne stanowiska pracy dy-rektor może określić w regulaminie wynagradzania, np. w części poświęconej kategoriom zaszeregowa-nia i przypisanym im stawkom wynagrodzenia za-sadniczego.

Kwalifi kacje wymagane na poszczególne stanowi-ska pracy mogą wynikać jedynie z ogłoszenia o za-trudnieniu. O naborze na określone stanowisko pra-cy, np. bibliotekarza, decyduje dyrektor biblioteki. Kandydaci powinni wykazać się wykształceniem i umiejętnościami wymaganymi w ogłoszeniu o na-borze, a jeśli takiego ogłoszenia nie było — wyma-ganymi w instytucji dla wskazanego stanowiska pra-cy lub wynikającymi z opisu tego stanowiska.

Jeżeli chodzi o kwestię awansowania, biblioteka-rze podają jako przyczyny awansowania w bibliote-kach publicznych: • spełnienie wymagań formalnych, takich jak

przepracowanie wymaganej liczby lat na poprzednio zajmowanym stanowisku;

• uzyskanie wyższych kwalifi kacji zawodowych, stopnia naukowego;

• zdobycie nowej wiedzy i uzyskanie nowych umiejętności;

• posiadanie szczególnych umiejętności organizacyjnych, naukowych.

Pytania czytelnikówDARIUSZ SKRZYŃSKI

,

W nr. 4-5 zamieściliśmy

Kompendium Prawne Bibliotekarza.


PROSTE PRAWO

Skrzynski.indd 26Skrzynski.indd 26 2017-08-17 15:21:442017-08-17 15:21:44

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 29 ust. 2 ustawy z 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 642 ze zm.);

• art. 31d ust. 2 ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 862),

• rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 3 października 2012 r. w sprawie wynagradzania pracowników instytucji kultury (Dz.U. z 2012 r. poz. 1105)

• rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 22 października 2015 r. w sprawie wynagradzania pracowników instytucji kultury (Dz.U. z 2015 r. poz. 1798).

POWOŁYWANIE RADY BIBLIOTECZNEJ – OBOWIĄZEK CZY MOŻLIWOŚĆ?

Przy bibliotece może, ale nie musi działać rada bi-blioteczna. Należy uregulować w statucie wszystkie aspekty działania tego organu – skład, kompetencje itd. W praktyce jednak biblioteki rzadko stosują to rozwiązanie.

Czy obecnie jest obowiązek powoływania rady

bibliotecznej? W ubiegłym roku zmieniłam statut

biblioteki (radziłam się prawnika) został on zatwier-

dzony i przyjęty z zachowaniem wszelkich terminów

i warunków obowiązującego prawa, ogłoszony

w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego.

Ustawa o bibliotekach (art. 15) stanowi, że „przy bi-bliotece może działać rada biblioteczna lub inny or-gan o charakterze doradczym i opiniodawczym, na zasadach określonych w statucie”. Powołany przepis ustawowy określa, iż fakultatywnie mogą funkcjo-nować przy bibliotece organy o charakterze dorad-czym i opiniodawczym (rada biblioteczna lub inne organy) a także wskazuje, że organy te mogą dzia-łać na zasadach określonych w statucie. Z regula-cji tej wynika zatem, że w przypadku, gdy w statu-cie przewidziane jest funkcjonowanie przy bibliotece ciał o charakterze opiniodawczym i doradczym, sta-tut winien określać zasady działania tych podmio-tów. Statut musi zatem określać ramy działania i spo-sób funkcjonowania takich organów oraz konkrety-zować ich uprawnienia. Jeżeli statut biblioteki nie za-wiera zapisów dotyczących rady bibliotecznej lub in-nego organu doradczego, nie oznacza to, że powinien takie zapisy wprowadzić. Brak tych regulacji nie jest błędem.

Przykład: W § 10 statutu Rada Gminy postanowiła, iż

„Dyrektor Biblioteki po zasięgnięciu opinii Wójta Gmi-

ny Wilkołaz może powołać Radę Biblioteczną, jako

organ opiniodawczy i doradczy oraz określa regula-

min Rady.” Taki zapis został zakwestionowany w 2014

r. przez wojewodę lubelskiego. W ocenie organu nad-

zoru przytoczony zapis statutu pozostaje w istotnej

sprzeczności z art. 15 ustawy o bibliotekach. Wobec

braku określenia w statucie gminy jakichkolwiek za-

sad działania rady bibliotecznej jako organu opinio-

dawczo-doradczego, upoważnienie dyrektora biblio-

teki do przyjęcia regulaminu biblioteki nie znajduje

podstaw prawnych. Regulacja taka stwarza bowiem

domniemanie, iż rada gminy w sposób nieuprawnio-

ny przeniosła przyznane jej przez ustawę kompeten-

cje w zakresie ustalenia zasad działania rady biblio-

tecznej na dyrektora biblioteki.

Poniżej zamieszczam przykładowe zapisy aktual-nych statutów wybranych bibliotek.

Przykład 1:

STATUT GMINNEJ BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ W SIEPRAWIU

§ 9

B Przy Bibliotece może działać Rada Bibliotecz-na, powoływana przez Dyrektora, która jest or-ganem opiniodawczym i doradczym Dyrektora i Gminy w zakresie działalności Biblioteki.

C W skład Rady Bibliotecznej mogą wchodzić pra-cownicy Biblioteki, pracownicy innych insty-tucji kultury w Gminie, osoby reprezentujące środowiska twórcze w Gminie, przedstawicie-le oświaty, działacze kultury oraz wyznaczony przez Wójta przedstawiciel Gminy.

D Rada Biblioteczna winna liczyć od 3 do 5 osób. E Za udział w pracach Rady Bibliotecznej nie przy-

sługują diety ani zwrot kosztów.

Przykład 2:

STATUT BIBLIOTEKI PUBLICZNEJW SEJNACH

§ 15.

B Przy Bibliotece może działać Rada Biblioteczna jako organ doradczy i opiniodawczy.

C Radę Biblioteczną powołuje Dyrektor po zasię-gnięciu opinii Organizatora.

D Zasady działania Rady Bibliotecznej określa Re-gulamin zatwierdzony przez Dyrektora, po za-sięgnięciu opinii Organizatora.

E Praca w Radzie Bibliotecznej ma charakter spo-łeczny i jest nieodpłatna.


PROSTE PRAWO


Przykład 3:

STATUT GMINNEJ BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ W BORKOWICACH

§ 7

B W Bibliotece może działać Rada Programowa/Rada Biblioteczna jako organ doradczy, składa-jąca się z co najmniej 5 osób.

C Cel i zasady działania Rady określa Dyrektor.D Członków Rady Programowej powołuje na okres

3 lat Wójt na wniosek Dyrektora spośród przed-stawicieli Rady Gminy, stowarzyszeń mają-cych siedzibę na terenie Gminy Borkowice orazsołectw.

E Odwołanie członków Rady Programowej nastę-puje w trybie określonym dla ich powołania.

F Szczegółowy tryb działania Rady Programowej określa regulamin ustalony przez Dyrektora.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15 ustawy z 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 642 ze zm.);

• rozstrzygnięcie nadzorcze Nr PN-II.4131.438.2014 Wojewody Lubelskiego z dnia 4 grudnia 2014 r. stwierdzające nieważność uchwały

Nr XXXV/205/2014 Rady Gminy Wilkołaz w sprawie uchwalenia statutu Gminnej Biblioteki Publicznej w Wilkołazie, w części obejmującej§ 10, § 13 ust. 1 oraz § 18 ust. 1 statutu stanowią-cego załącznik do uchwały.

DARIUSZ SKRZYŃSKIprawnik, specjalista z zakresu prawa oświatowego,prawa pracy i prawa autorskiegowww.eduprawnik.pl

Masz pytania do prawnika?

Wyślij je e-mailem na adres

[email protected].

Odpowiedzi na wybrane pytania zostaną

opublikowane w kolejnych numerach

„Biblioteki Publicznej”.


PROSTE PRAWO


J eden obraz przemawia do człowieka wyraźniej niż 1000 słów – wiedziałam

o tym już wtedy, gdy rozpoczy-nałam pracę jako animatorka kultury w bibliotece miejskiej. Moim priorytetem stała się więc troska o oprawę grafi czną infor-macji kierowanych do odbiorcy. Tylko jak to zrobić, kiedy jest się humanistką, bez znajomości spe-cjalistycznych programów gra-fi cznych? Jak osiagnąć pożądany efekt, ale uniknąć dodatkowych kosztów?

Odpowiedź na te pytania oka-zała się prosta: mam przecież w za-siegu ręki możliwości oferowa-ne przez serwisy do projektowania grafi cznego online. Internet daje mi też dostęp do dobrych rad prak-tyków – najlepszy sposób na uzy-skanie pożądanej informacji to czy-tanie blogów grafi ków i przegląda-nie forów dyskusyjnych, gdzie pro-fesjonaliści dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem.

Wypróbowałam w ten sposób pixlr.com i vectr.com. Na dłużej za-trzymałam się przy befunky.com,ten jednak miał dość ograniczo-ną liczbę szablonów, którymi można się posługiwać. Przetesto-wałam również piktochart.com,

rekomendowany w jednym z ar-tykułów zamieszczonych w „Bi-bliotece Publicznej” 1/2017. Ale moje serce skradł niezwykle intu-icyjny program canva.com – i to już w chwili, gdy skorzystałam z niego po raz pierwszy. Teraz nie wyobrażam sobie pracy bez tego programu.

DLACZEGO CANVA?

Przede wszystkim dlatego, że nie ma typowego, czarnego tła, któ-re kojarzy mi się z profesjonal-nym programem do obróbki gra-fi ki. Sprawia wrażenie bardziej przyjaznego, kolorowego. Canva ma również ograniczone do mi-nimum opcje obróbki grafi ki. Po-jawiają się zależnie od tego, na ja-kim etapie pracy nad projektem jesteśmy. W trakcie projektowa-nia nie rozpraszają nas więc żad-ne niepotrzebne zakładki czy od-nośniki. Każdy użytkownik, któ-ry miał od czynienia z edytora-mi tekstu, z pewnością zrozumie dostępne opcje, pojawiające się w górnej belce nad projektem.

Canva oferuje bardzo wiele sza-blonów, które można modyfi ko-wać według indywidualnych po-trzeb. Często korzystam z goto-

wego układu (np. plakatu), zmie-niam tylko zdjęcie na własne (np. portret autorki książek lub okład-kę), pozostając przy zapropono-wanej czcionce – dzięki temu mój projekt jest spójny wizualnie. To bardzo korzystne, zwłaszcza jeśli wolelibyśmy nie polegać wyłącz-nie na swoim poczuciu estetyki.

Alternatywą jest szukanie zdjęć lub ilustracji w serwisie Canva i tworzenie całego projektu od podstaw. Wiele zdjęć jest płat-nych (kosztują zaledwie 1$), ale w trakcie kilkumiesięcznego ko-rzystania z Canvy jeszcze mi się nie zdarzyło nie znaleźć przydat-nych materiałów w bezpłatnej ba-zie. Jest naprawdę obszerna.

Jedyny kłopot, jaki pojawia się w trakcie pracy, to dopasowanie odpowiedniej czcionki – zdarza się, że ta z szablonu nie posiada polskich znaków diakrytycznych. Niemniej jednak z dużej liczby udostępnionych krojów pisma swobodnie można dobrać właści-wy font.

DO DZIEŁA!

Mój sposób pracy? Oto przykład:Mam do przygotowania plakat

na spotkanie autorskie, będzie mi

Canva– projektowanie grafi czne na miarę

twoich możliwości

Nie musisz być grafi kiem, żeby zaprojektować atrakcyjną informację wizualną promującą twoją bibliotekę.Nie musisz też inwestować w profesjonalny program komputerowy. Wystarczy dostęp do Internetu,

aby móc skorzystać z serwisu do projektowania grafi ki canva.com.Co najważniejsze – absolutnie za darmo!

IWONA BIELECKA-WŁODZIMIROW

,


TAJNIKI WARSZTATU

Bielecka.indd 29Bielecka.indd 29 2017-08-17 15:22:382017-08-17 15:22:38

Zdj

ęcie

: can

va.c

om

więc potrzebne zdjęcie zaproszo-nej osoby. Odbiorcy lubią zazna-jomić się z jej wizerunkiem, za-nim poznają się osobiście.

Loguję się do systemu poprzez konto na Facebooku, co już na starcie zaoszczędza mój czas na re-jestrację. Na lewym pasku wcho-dzę w „utwórz projekt”, uzysku-jąc dostęp do szerokiej gamy ty-pów projektów: od postów w me-diach społecznościowych, przy-datnych dla profi lu biblioteki na Facebooku czy Instagramie, po kartki, zaproszenia, plakaty, pre-zentacje i druki fi rmowe.

Wybieram interesujący mnie sza-blon. Przykładowo: mam przypo-mnieć internautom o planowanym wykładzie na temat współczesne-go Izraela. We wzorach wpisów na Facebooka nie znalazłam wpraw-dzie nic adekwatnego, ale w dziale

„kartki” jest kilka ciekawych tem-plate’ów (szablonów) powiązanych z Bliskim Wschodem.

Najeżdżam kursorem na okno tekstu, zaznaczam go, klikam „de-lete” (kasuję) i wpisuję własny tekst. Pamiętam o układzie – mogę po-większać litery, rozciągać okno tek-

stu, nie mogę jednak zmienić wiel-kich liter na małe (poruszam się przecież w szablonie). Jeśli mam za dużo okien tekstowych lub jakiś element grafi ki mi nie pasuje, mogę go usunąć przyciskiem „delete”.

Jeśli czcionka jest za duża, a pol-skie znaki niekompatybilne, za-znaczam tekst, pomniejszam go (lewy górny pasek opcji) i dobie-ram podobnie wyróżniającą się czcionkę. Po wpisaniu tekstu do-pasowuję kompozycję – jeśli jest zaburzona, mogę całość obniżyć/podwyższyć, w zależności od wy-mogów zachowania prawidłowej kompozycji układu.

W prawym górnym rogu kli-kam w „pobierz” i zazwyczaj wy-bieram format jpg, czyli zapisu-ję jako obraz, ponieważ czasem używam go jako elementu w edy-torze tekstu (można go wkleić do Worda). Do wydruku w bibliote-ce najlepiej jest zapisać w forma-cie „pdf standardowy”, wtedy za-chowamy najlepszą jakość. Jest też dostępna opcja „pdf do dru-ku”, czyli na użytek zewnętrz-nych drukarni, gdzie zaznacza się tzw. przycięcia i spady.

Podczas zapisywania projektu na dysku pojawia się motto skraca-jące czas oczekiwania na pobranie gotowego pliku. Niby drobnost-ka, ale ma się wrażenie, że każda rzecz została dokładnie przemyśla-na przez twórców portalu. Mając tak zgrabnie wyglądającą informa-cję, udostępniam ją jako post na stronę Facebooka biblioteki.

DO CZEGO JESZCZE

PRZYDAJE SIĘ CANVA?

Dzięki programowi możemy w kilka minut wygenerować cer-tyfi kat uczestnictwa dzieci w im-prezie bibliotecznej lub podzię-kowanie nauczycielom za współ-udział w przygotowaniu wydarze-nia kulturalnego. W tym celu wy-bieramy opcję „certyfi kat” i po-szukujemy pasującego modelu. Do tego typu tekstów ofi cjalnych polecam elegancki krój czcionki

„cinzel”. W prawym górnym rogu mo-

żemy nadać naszemu projektowitytuł roboczy, ponieważ każdy szablon ma swój przypisany tytuł i warto go zmodyfi kować.

1

2

3

4

5

6

B Wyszukiwanie i dobieranie zdjęćC Wybór układu grafi cznego – schematu

rozmieszczenia elementówD Wyszukiwanie elementów grafi cznych –

siatek, ramek, kształtów, linii, ilustracji, ikon, wykresów

E Wstawianie tekstu i dobór fontówF Wybieranie tłaG Przesyłanie własnych plikówH Zapisanie lub skopiowanie projektuI PomocJ Udostępnianie projektuK Pobranie projektu na dysk komputeraL Prezentacja projektuM Zmiana rozmiarów widokuN Dodawanie stron

7 8 9 10

1112

13

Menu programu


TAJNIKI WARSZTATU


Jeśli chcemy zaprezentować kil-ka zdjęć z przeprowadzonego dzia-łania, możemy wykorzystać „ko-laż zdjęć”. Zależnie od planowa-nej liczby zdjęć, wybieramy od-powiedni szablon. Można robić to bez układu, ale wydaje mi się, że tak jest prościej – wrzucając zdję-cia samemu trzeba zachować kom-pozycję, zmieniać wielkość, dopa-sowywać etc. Klikając dwukrot-nie na umieszczane zdjęcie, może-my je inaczej wykadrować.

Na tej imprezie plenerowej roz-dawaliśmy ulotki biblioteczne –

przeważnie rodzicom, stąd hasła promujące czytelnictwo w trosce o najmłodszych. Zostały wyko-nane z szablonów „nagłówek e-mail” ze względu na format, któ-ry potem jako jpg wrzucałam do Worda i drukowałam na zwy-kłej, kolorowej drukarce biuro-wej i twardszym papierze. Wy-szły całkiem nieźle!

Ciekawe były również ulotki wykonane przed planowanym spo-tkaniem autorskim w bibliotece.

W myśl zasady „sprzedaj emo-cje zamiast samego produktu”

wykorzystałam zdjęcie własne i spróbowałam zaciekawić inter-nautów zarówno wydarzeniem, jak i samą lekturą książki.

Interfejs Canvy jest tak napisany, że łatwo się po nim poruszać – po prostu wiesz, gdzie kliknąć. Ozna-cza to, że ktoś wykonał świetną pracę, tworząc narzędzie dosto-sowane do potrzeb użytkowni-ków-amatorów. Dodatkową zaletą jest budowanie społeczności wo-kół tego serwisu – możemy upu-bliczniać swoje projekty i przeglą-dać realizacje innych. Bardzo się to przydaje, gdy brak nam pomysłów i szukamy dodatkowej inspiracji.

Przed bibliotekami stoi nie lada wyzwanie: trzeba przygotować konkurencyjną ofertę kulturalną, która przebije się przez gąszcz in-formacji i zwróci na siebie uwagę odbiorcy. Tworzenie atrakcyjnych wizualnie materiałów reklamują-cych instytucję czy promujących wydarzenia kulturalne z serwisem canva.com to zadanie łatwe i obli-czone na uzyskanie szybkiego efek-tu w jak najkrótszym czasie.

IWONA BIELECKA-WŁODZIMIROWMiejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim

Projekt zaproszenia

Ulotki promujące czytelnictwo

Pro

jekt

: Iwon

a B

iele

cka-

Wło

dzim

irow

Pro

jekt

: Iwon

a B

iele

cka-

Wło

dzim

irow


TAJNIKI WARSZTATU


W szystkiego, co ukazuje się na polskim rynku wy-dawniczym, przeczytać

się nie da. Istnieją jednak sposoby, które pomogą zorientować się, ja-kie nowe tytuły zakupić do biblio-teki. Sposób podstawowy to za-poznanie się z ofertą wydawnictw, hurtowni czy księgarń za pośred-nictwem ich stron internetowych i materiałów promocyjnych. To jednak może nie wystarczyć, bo najintensywniejsza promocja nie zawsze dotyczy najwartościow-szych pozycji. Warunki dyktuje często potencjalny zysk ze sprzeda-ży, nie zaś wartość artystyczna czy naukowa. Z pomocą w poszukiwa-niach przychodzą nam zatem inne źródła informacji. Rozmowy o li-teraturze toczą się w radiu, w tele-wizji, w internecie, na łamach pra-sy i... w samych bibliotekach. Je-śli chcemy odpowiadać na potrze-by czytelników i świadomie kształ-tować księgozbiór w naszej placów-ce – warto z nich czerpać.

OKO KRYTYKA

Czy wnikliwe oko krytyka i jego pochlebna recenzja zawsze przy-nosi szczęście i czy uchroni przed złym zakupem, niczym „oko pro-roka” przed złymi mocami? Re-cenzje osób wpływowych bywają prorocze i często na ich podstawie ważą się dalsze losy pisarzy, poetów,

artystów. Krytycy literaccy zawo-dowo zajmują się wydawaniem opinii i zazwyczaj robią to fachowo, można więc na ich ocenie – co do zasady – polegać.

Recenzje literackie nie zawsze przyjmują postać długiego wywo-du fachowym językiem i drobnym drukiem albo śmiertelnie poważ-nych rozmów o literaturze, zrozu-miałych dla wąskiego grona wta-jemniczonych. Przykładem lek-kostrawnej, ale fachowej kryty-ki literackiej jest „Barłóg literac-ki” – cykliczny program interneto-wy Sylwii Chutnik i Karoliny Su-lej. Autorki w niezobowiązującej atmosferze (czyli najczęściej w łóż-ku – tytułowym „barłogu”) oma-wiają najnowsze publikacje książ-kowe. Emisje reklamują sloganem:

„książki, łóżko, rozmowy, jedzenie i wygłupy, czyli nachalna promo-cja czytelnictwa” (http://bit.ly/2rg-sJGG). Poza informacjami o no-wych książkach program dostarcza wiele zabawnych anegdot dotyczą-cych pisarzy, wydawców i szeroko pojętej literatury. Przykładem możebyć choćby odcinek (numer 50) o intrygującym tytule: Skarpetki Szczygła. Gość programu, Mariusz Szczygieł, siedzi wprawdzie nie na rzeczonym łóżku, tylko w anty-kwariacie (ale i tu bez butów), opo-wiadając m.in. o świeżo wydanej książce i swojej roli jako wydaw-cy. Pomimo swobodnej otoczki,

w programie można znaleźć mery-toryczne podsumowania nowości wydawniczych i cenne dla bibliote-karzy informacje.

SPYTAJ CZYTELNIKA

Pragnienie zaspokojenia potrzeb czytelniczych naszych odbiorców jest najczęstszym czynnikiem wy-boru książek do biblioteki. Reali-zowanie próśb to jedno z ważniej-szych zadań bibliotek publicznych. Często sami czytelnicy wychodzą z inicjatywą i informują nas, co chcieliby przeczytać w najbliższym czasie. Odpowiedzialni za zakup książek pracownicy Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji w Poznaniu regularnie przeglądają propozycje przesyła-ne przez użytkowników. Bibliote-karze chwalą też sobie nowoczesne rozwiązania, które dostarczają pro-ducenci programów bibliotecznych. Dzięki funkcji Zaproponuj zakup bibliotekarzowi, widocznej po wej-ściu do katalogu on-line, czytelnicy mogą w prosty sposób zgłosić zapo-trzebowanie na dany tytuł. Biblio-tekarz otrzymuje je w formie elek-tronicznego zestawienia, co znacz-nie ułatwia realizację zamówienia.

BLOGI O KSIĄŻKACH

Świetnym źródłem informacji dla bibliotekarzy zajmujących się za-

Bibliotekarz idzie na shopping,czyli jak wybierać książki do biblioteki

Codziennie 93 książki. Tyle (w przybliżeniu) nowych tytułów ukazuje się na polskim rynku wydawniczym.Nawet dla największych bibliofi lów jest to liczba niemożliwa do przyswojenia, a co mamy począćmy, bibliotekarze, do których kilka razy dziennie czytelnicy kierują odwieczne pytanie: co może mi

Pani/ Pan polecić? Czy przy takiej liczbie nowości książkowych jesteśmy w stanie być na bieżąco?

MAGDALENA BZDAWKA


TAJNIKI WARSZTATU

Bzdawka.indd 32Bzdawka.indd 32 2017-08-17 15:23:362017-08-17 15:23:36

kupem nowości mogą być blogi li-terackie. Pozwalają łatwo i szyb-ko skorzystać z recenzji, które za-mieszczają w blogosferze zarówno krytycy literaccy czy dziennikarze,jak i amatorzy: wszyscy, którzy chcą podzielić się swoją opinią na temat przeczytanej książki.

Skutkiem tego jest niewąt-pliwie duże zróżnicowanie for-my, stylu i jakości wypowiedzi poszczególnych blogerów. Każ-dy z nich prezentuje własny spo-sób opowiadania o literaturze, znajdziemy więc zarówno ob-szerne recenzje pisane nauko-wym językiem, jak i krótkie fi l-miki o książkach. Warto wybrać choć kilka i zaglądać do nich co jakiś czas. Do moich ulubionych należy blog „Książki na ostro” (krytykanaostro.blogspot.com i ksiazkinaostro.pl) Pauliny Ma-łochleb, krytyczki i badaczki li-teratury oraz sekretarz Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Au-torka bloga pisze o książkach w sposób fachowy, rzetelny i bez-kompromisowy.

Do niektórych blogów trzeba jednak podchodzić ostrożnie nie tylko ze względu na ich fachowość czy poziom merytoryczny. Wpis sponsorowany albo recenzja pisa-na na zamówienie wydawnictwa to jeden z najczęstszych grzechów blogerów książkowych. Jak widać, i w blogosferze ważne jest szuka-nie wiarygodnych źródeł informa-cji o książkach.

Dobrą markę z pewnością wyro-bił sobie Jarosław Czechowicz, je-den z pierwszych blogerów literac-kich i prawdopodobnie rekordzista jeśli chodzi o liczbę recenzji: w cią-gu 10 lat prowadzenia bloga „Kry-tycznym okiem” zamieścił w nim ponad 1200 wpisów. To źródło pomocne zarówno ze względu na bogaty katalog opinii książkowych, jak i na pochodzenie recenzowanej literatury. Autor opisuje literaturę z najróżniejszych zakątków świa-ta – również takich jak Gwatemala, Haiti czy Libia.

Dla tych, którzy nie chcą prze-bijać się przez tuziny blogów i oce-niać ich fachowość czy szczerość in-tencji, powstała godna zaufania li-sta blogów literackich polecanych przez Instytut Książki. Na stronie internetowej www.instytutksiazki.pl/blogi,polecamy.html znajdzie-my adresy i rekomendacje dotyczą-ce blogów, które mogą być pomoc-ne również bibliotekarzom w zaku-pie nowości.

NAGRODY

Wielu bibliotekarzy podąża na za-kupy tropem nagród literackich. To dobry kierunek, zwłaszcza je-śli w jury konkursu, które wyłania zwycięskie tytuły, zasiadają specja-liści i znawcy danego gatunku. Tym sposobem możemy szukać literatu-ry, co do której sami nie mamy du-żej wiedzy. Jeśli nie znamy się na książkach o tematyce historycznej lub nie przepadamy za krymina-łami, książek do zakupu szukajmy wśród nagrodzonych np. w kon-kursie „Książka Historyczna Roku” czy podczas Międzynarodowe-go Festiwalu Kryminału we Wro-cławiu („Nagroda Wielkiego Kali-bru”). Chcąc poszerzyć księgozbiór o pozycje z kręgu fantastyki, warto przyjrzeć się tym, które otrzymały Nagrodę im. Janusza Zajdla.

NISZA

Coraz więcej mówi się o księgar-niach i wydawnictwach niszowych. Najczęściej określa się tą nazwą małe fi rmy prowadzone przez pa-sjonatów książek i literatury, którzy nie są związani biznesowo z żad-nym z tzw. dużych graczy na rynku książki. To często oznacza, że misja jest dla nich ważniejsza niż sprze-daż. W manifeście wydawnictwa Claroscuro czytamy: „Co robimy? Proponujemy kulturę zamiast best-sellerów. Wydajemy mało tytułów, ale starannie dobranych […] Co chcemy osiągnąć? Chcemy podzie-lić się książkami, które przemawia-

ją do naszej inteligencji. Chcemy pomóc rozwijać krytyczne myśle-nie, wrażliwość literacką oraz spo-łeczną i polityczną świadomość.”1 Czyż nie jest to bliskie celom, ja-kie stawiamy sobie, my, biblioteka-rze, w naszej pracy?

Przed następnym zakupem no-wości do biblioteki warto znaleźć trochę czasu, by wejść na stronę Świadomi Wydawcy (www.swia-domiwydawcy.pl), która zrzesza małe, niezależne ofi cyny. Są wśród nich wydawcy beletrystyki, litera-tury faktu, książek akademickich i naukowych, poezji i książek dla dzieci. W ten sposób tworzymy system naczyń połączonych: świa-domy wydawca to świadomy bi-bliotekarz, a świadomy bibliote-karz to świadomy czytelnik.

KSIĄŻKI LUB CZASOPISMA

Przyznaję, że jako miłośniczka cza-sopism wszelkiej maści czasem sta-ję przed dylematem: przeznaczyć czas wolny na czytanie książki czy gazety? Idealnym rozwiązaniem wydaje się czasopismo o książkach. W kwartalniku „Książki. Magazyn do czytania” bibliotekarz znajdzie mnóstwo odpowiedzi na pytanie co kupić do biblioteki? Pomogą nam recenzje nowości, fragmenty ksią-żek i opowiadań, wywiady z pisa-rzami i mnóstwo ciekawostek oko-łoliterackich.

Często nie mamy pewno-ści, czy dana recenzja nie jest

„inspirowana” przez wydaw-cę. Zdarza się, że zaraz obok recenzji konkretnej książkimożemy znaleźć ogłoszenie rekla-mujące ten sam tytuł. W takich sytuacjach zaczynamy się zastana-wiać nad wiarygodnością opinii tam zamieszczonej. Jak my, biblio-tekarze, mamy poznać, czy dane źródło informacji o książkach jest

1 www.claroscuro.pl/Manifest%20Claroscuro%201200.png,[dostęp: 10.05.2017 r.].


TAJNIKI WARSZTATU


wiarygodne? Rafał Grzenia – fi lo-log i krytyk, prowadzący warszta-ty dla bibliotekarzy – podpowiada, że o wiarygodności danego czaso-pisma czy bloga najlepiej świadczy jakość zamieszczanych tam recen-zji. Wskazał na kilka cech dobrej recenzji: oprócz informacji ogól-nych dotyczących książki, auto-ra czy krótkiego streszczenia, po-winna zawierać próbę interpreta-cji samego tekstu czy odniesienia do szerszego kontekstu, np. fi lmu lub innego dzieła, które powsta-ły na ten sam temat, co oceniania książka. Pomocne są też recenzje, które wskazują motywy zawar-te w książce (np. motyw rodziny, trudnych relacji, dorastania, ma-łego miasta czy PRL-u). Zyskuje-my w ten sposób pewne rozezna-nie, do jakiego kręgu tematyczne-go czy gatunkowego przyporząd-kować książkę – i jakim polecać ją czytelnikom.

BESTSELLERY

Listy bestsellerów są tworzone na podstawie najbardziej obiek-tywnego, jak się wydaje, czynni-ka: wyników sprzedaży książek. Do takich zestawień powinniśmy podchodzić jednak z dużą ostroż-nością. Większość z nas zdaje so-bie sprawę, że z wysokimi wyni-kami sprzedaży często idzie w pa-rze nie jakość, ale raczej duży bu-dżet, starania działu marketin-gu i odpowiednia strategia sprze-daży wydawnictwa czy sieci księ-garskiej. Mariusz Czubaj już parę lat temu w artykule „Jak powstają

książkowe hity? Kod bestsellera” napisał: „Zasada głosi: nieważ-ne, czy masz do czynienia z best-sellerem. Przekonaj innych, że to jest hit. A nic nie działa tak suge-stywnie, jak odpowiednie chwyty potęgujące sprzedaż.”2 Wydaw-cy prześcigają się w pomysłach na promocję literatury; mają do tego sztaby fachowców i niemałe pieniądze. „Kiedy promowaliśmy książkę Makłowicza, wynajęli-śmy wagon od PKP. Z Warsza-wy do Poznania jechał pociąg ku-linarny – mówi z dumą Krzysz-tof Janiczyk ze Znaku.”3 Wyso-kie miejsca na listach bestselle-rów mogą być efektem kampa-nii promocyjnej, ale też innych elementów. Na sukces sprzeda-żowy książek wpływa wiele czyn-ników: temat samej książki, roz-poznawalność autora, jego po-przednie dokonania czy wreszcie po prostu kawałek dobrej litera-tury, którą stworzył. Myślę, że co jakiś czas warto spojrzeć na listy bestsellerów – bo będą nas o nie pytać nasi czytelnicy, do których przede wszystkim marketing tra-fi a. Nie sugerujmy się jednak wy-

2 http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/164098,1,jak-powstaja-ksiazkowe-hity.read?print=true, Mariusz Czubaj, 7 wrze-śnia 2005, Jak powstają książkowe hity, Kod bestsellera

3 https://www.tygodnikprzeglad.pl/kto-zarabia-na-bestsellerach/, Kto zarabia na bestsellerach.Ewa Likowska, 15 sierpień 2004, Kto zarabia na bestsellerach

łącznie nimi wybierając książki do biblioteki. Liczba sprzedanych egzemplarzy nie zawsze musi świadczyć o jakości.

Kupując książki należy opie-rać się na różnych, ale zaufanych źródłach. Wybrać choć kilka ulu-bionych i – w miarę możliwości czasowych – sprawdzać je. Wy-bór mamy większy niż kiedykol-wiek: od recenzji krytyków w tra-dycyjnych mediach przez nagro-dy literackie aż po blogi literackie. Przykłady, które podałam powy-żej i w ramce obok, to zaledwie cząstka możliwości, z jakich mo-żemy skorzystać.

Powyższa lista to fragment ma-teriałów szkoleniowych przygo to-wanych przez Rafała Grzenię i in-struktorki Działu Instrukcyjno-Metodycznego WBPiCAK w Po-znaniu na warsztaty dla wielko-polskich bibliotekarzy „Oczytani

– miej oko na dobrą książkę” w ra-mach projektu Biblioteka Pomy-słów 2016.

Zachęcam, by odwiedzić stro-nę internetową Instytutu Książ-ki, gdzie znajduje się obszerna li-sta źródeł informacji o książkach. Od serwisów internetowych o książkach i czasopism literackich aż po konkursy, nagrody oraz wy-darzenia literackie.

MAGDALENA BZDAWKAWojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu

„Biblioteka Pomysłów 2016: Oczytani – miej oko na dobrą książkę” – projekt biblioteki wojewódzkiej w Poznaniu, złożony z takich elementów jak: szkolenie trenerskie dla instruktorek WBPiCAK, cykl warsztatów dla wielko-polskich bibliotekarzy, konferencja podsumowująca projekt. Co roku pracow-nicy bibliotek wybierają inny temat szkoleniowy. W 2016 r. wielkopolscy biblio-tekarze uczyli się szybko oceniać wartość książki, poznawali techniki poszuki-wań nowości wydawniczych i źródła informacji o nich. Projekt był dofi nasowa-ny ze środków Instytut Książki. Szczegóły: http://bit.ly/2pMDRuM

Logo projektu „Biblioteka Pomysłów 2016: Oczytani – miej oko na dobrą książkę”. Projekt grafi czny: Magdalena Rusnok

Źró

dło:

WB

PiC

AK

w P

ozna

niu


TAJNIKI WARSZTATU


S trefy gier planszowych w bibliotekach są coraz bardziej popularne. Biblio-

teki powiększają swoje kolekcje, powstają kluby miłośników gier. Ale czy myśleliście o tym, aby wykorzystać planszówki do inte-gracji lokalnej społeczności? Do wzbudzania niezwykłych emo-cji, kiedy przy stole do rozgry-wek spotka się dziesięciolatek ze studentem, student z seniorem? Przy planszówkach to wszyst-ko jest możliwe! Znikają barie-ry międzypokoleniowe i społecz-ne. Liczy się atmosfera i świetna zabawa. To wszystko dzieje się na Oświęcimskim Festiwalu Gier.

OD POMYSŁU

DO PROJEKTU

Jak to wszystko się zaczęło? Od szalonego (wtedy) pomysłu na utworzenie w bibliotece klubu miłośników gier planszowych. Szczęśliwym zbiegiem okoliczno-ści w bibliotece pojawił się wła-ściciel lokalnego antykwariatu Dawid Bebak, który również po-myślał o wykorzystaniu planszó-wek. Tak nawiązaliśmy współpra-cę i założyliśmy nasz klub „Tactic”. Na początku raz w tygodniu orga-

nizowaliśmy w bibliotece spotka-nia przy grach. Przychodzili mło-dzi i starzy, dzieci i dorośli, grupy znajomych i rodziny. W pewnym momencie poczuliśmy jednak, że potrzebujemy czegoś więcej. I tak między rozgrywkami narodził się pomysł na Oświęcimski Festiwal Gier. Marzyła nam się impreza z wielkim rozmachem, która z jed-nej strony promowałaby spędzanie czasu przy planszówce, a z drugiej integrowała lokalną społeczność.

Marzenia są po to, żeby je speł-niać. Pierwszy festiwal zorganizo-waliśmy w 2014 r. Jest z nami do dzisiaj, ponieważ na stałe wpisał się w kalendarz nie tylko imprez bibliotecznych, lecz także wyda-rzeń miejskich. Przed nami już ósma edycja tego wydarzenia.

PIERWSZE KROKI

Oświęcimski Festiwal Gier to impreza, która ma miejsce dwa

Od spotkań przy planszówce do festiwalu,

czyli jak zorganizować lokalne święto gier

W prawie każdej bibliotece znajduje się strefa gier planszowych.Warto pójść dalej i stworzyć święto gier! Biblioteka Galeria Książki w Oświęcimiu,

która realizuje Oświęcimski Festiwal Gier, zdradza szczegóły jego organizacji.

KATARZYNA HERÓD

Zdj

ęcie

: Z a

rchi

wum

Bib

liote

ki G

aler

ii Ksi

ążki

Letnia edycja Festiwalu 2016, Rynek Główny w Oświęcimiu



Herod.indd 35Herod.indd 35 2017-08-17 15:24:202017-08-17 15:24:20

razy w roku, zdecydowaliśmy się bowiem podzielić ją na dwie edy-cje – letnią (którą od dwóch lat z powodzeniem realizujemy na Rynku Głównym naszego mia-sta) oraz zimową (w bibliotece). Podczas pierwszej edycji przy-gotowaliśmy strefę gier. Dzię-ki wsparciu wydawnictw Rebel i G3 oraz Oświęcimskiego Klu-bu Fantastyki w naszej strefi e znalazło się ponad 150 różnych gier planszowych i karcianych. Zorganizowaliśmy rozgrywki w chińczyka, „Dobble”, „Halli-

-Galli”, „Carcassonne” i „Neu-roshima hex” – każda gra dopa-sowana do odpowiedniego prze-działu wiekowego. W programie mieliśmy też eliminacje do mi-strzostw Polski w grze „Siedem cudów świata”, grę wielkofor-matową (jedną obsługiwała kra-kowska fi rma, drugą samodziel-nie przygotowali wolontariusze działający przy bibliotece), zorga-nizowaliśmy też loterię. Nagrody pozyskaliśmy od kilku lokalnych sponsorów. W festiwalu wzięło udział ponad 100 osób.

Mieliśmy naprawdę mnóstwo wątpliwości, czy to wszystko się uda. Udało się na tyle, że kolej-ną edycję zrobiliśmy na Rynku Głównym.

TEGOROCZNA EDYCJA

FESTIWALU

Stoimy właśnie przed kolejnym wyzwaniem – ósmą edycją festi-walu. Poprzednie wiele nas na-uczyły i teraz dokładnie wie-my, jak „zabrać się” do organiza-cji. Mamy już zespół festiwalo-wy, ponad 20 lokalnych sponso-rów. W naszej wypożyczalni gier mamy już 400 różnych gier. Festi-wal wspiera urząd miasta i staro-stwo powiatowe, prezydent i sta-rosta objęli go honorowym patro-natem. Mamy fi lmiki promocyj-ne, które wyświetlamy w kinie, i przemyślaną strategię promo-cji. Lokalne fi rmy i organizacje

same się do nas zgłaszają z chęcią współpracy. Nie musimy wypo-życzać gry wielkoformatowej, bo dzięki sponsorowi – lokalnej dru-karni – mamy już własną.

W tym roku na Oświęcimskim Festiwalu Gier zaplanowaliśmy trzy rozgrywki o tytuł mistrza – nauczeni doświadczeniem z po-przednich edycji wprowadziliśmy przedziały wiekowe. Nie zabrak-nie turniejów w gry wielkoforma-towe i plenerowe. Przy każdej edy-cji festiwalu dbamy o to, by zorga-nizować eliminacje do mistrzostw Polski – w tym roku uczestni-cy zagrają w dwie gry, „Domek” i „Catan”. Nie zabraknie stre-fy plastycznej dla najmłodszych, oczywiście ściśle związanej z te-matyką imprezy – dzieciaki będą mogły wykonać własne gry plan-szowe. Na uczestników czekać też będzie sklepik z grami oraz foto-budka, w której będą mogli wy-konać pamiątkowe zdjęcie. Nawet teraz, kiedy o tym piszę, ogarnia mnie wzruszenie i niesamowita radość, że to się dzieje.

DO DZIEŁA!

Chcesz zorganizować festiwal gier u siebie? Nic prostszego! Przed tobą 10 kroków do osiągnięcia celu.

KROK 1 – Odważ się! Pierwszy krok do organizacji fe-stiwalu gier to twoja decyzja! Jeśli w twojej okolicy gry planszowe są popularne, możesz mieć pewność, że się uda. Jeśli nie, pomyśl o tym, że biblioteka nie tylko odpowia-da na potrzeby lokalnej społecz-ności, lecz także je generuje – za-proś więc mieszkańców do wspól-nej przygody z planszówkami. Ogranicza cię miejsce? Zrób festi-wal na wolnym powietrzu. My-ślisz, skąd wziąć fundusze? Od sponsorów i partnerów – nas re-alizacja festiwalu kosztuje tyle co przewiezienie rzeczy z biblioteki na rynek, czyli około 200 zł.

KROK 2 – Zorganizuj zespół, zaraź pomysłem

Razem można więcej! Zaraź po-mysłem, zaproś do współpracy. Wśród pracowników jest miło-śnik gier planszowych? Idealnie! A może zachęcisz młodzież, która gra w bibliotece? Festiwal gier to duże wydarzenie i wolontariusze na pewno będą potrzebni.

KROK 3 – Zainspiruj sięInspiracja to podstawa! Pamiętaj jednak o tym, by pomysły „dopa-sować” do rodzaju imprezy i do uczestników. Warto podejrzeć duże festiwale gier, takie jak np. Festiwal Gier GRAMY w Gdyni, Wrocławski Festiwal Gier Plan-szowych GRATISLAVIA albo Planszówki na Narodowym, czyli Warszawski Festiwal Gier.

KROK 4 – Poszukaj partnerów

Naszym partnerem – współor-ganizatorem od samego począt-ku jest lokalny antykwariat, który ma dużą ofertę gier planszowych i nie tylko. Poszukaj w swojej okolicy sklepu z grami, to idealny partner do organizacji festiwalu. Dlaczego? Przede wszystkim dla-tego, że ma kontakty z wydaw-nictwami, na pewno dysponuje też swoimi grami i ma w swoich szeregach ludzi, którzy znają się na grach. Naszym partnerem jest też lokalny klub fantastyki, Ora-torium Salezjańskie (które zawsze wspiera nas stolikami i szachami

Nasze promocyjne inspiracje:

Filmik poprojektowy:http://bit.ly/2reRVKE

Filmik promujący

festiwal w kinie:http://bit.ly/2pKPttm

Tegoroczny fi lmik:http://bit.ly/2rdVIH9

Animowanie wydarzenia

na Facebooku:http://bit.ly/2qFBAlp




wielkoformatowymi). W tym rokudołączyli też do nas studenci Państwowej Wyższej Szkoły Za-wodowej, którzy mają swój klub planszówkowy.

KROK 5 – Zaproś wydawnictwa

Współpraca z wydawnictwami to obopólne korzyści. Biblioteka zy-skuje gry do wypożyczalni, na-grody i animatorów, którzy uczą, jak w gry grać. Wydawnictwa na-tomiast zyskują promocję swoich gier.

KROK 6 – Poszukaj sponsorów

Do współpracy zaproś lokalne fi r-my i instytucje. One zyskają pro-mocję swojego biznesu, ty na-grody dla uczestników. Przede wszystkim jednak zyskacie świa-domość, że robicie coś razem dla lokalnej społeczności. My współ-pracujemy z lokalnymi restaura-cjami, sklepami odzieżowymi i ze zdrową żywnością, kręgielnią, ki-nem, księgarnią, drukarnią, a na-wet salonem kosmetycznym, fi r-mą nieruchomości i serwisem te-

lefonów komórkowych. Dlatego wśród naszych nagród są nie tyl-ko gry, lecz także wejściówki do kina, zniżki na zakupy, bony do kawiarni i restauracji.

KROK 7 – Stwórz program festiwalu

To, co wydarzy się na festiwalu, musi być przemyślane. Postaw na sprawdzone punkty:B Wypożyczalnia gier – jeśli

decydujesz się zorganizować festiwal na świeżym powie-trzu, konieczna będzie oso-ba odpowiedzialna za wypo-życzanie. Ważne, aby wypo-życzać gry po okazaniu przez uczestników karty bibliotecz-nej lub innego dowodu tożsa-mości. Jeśli imprezę zorgani-zujesz w zamkniętej przestrze-ni, możesz zapewnić uczestni-kom wolny dostęp do gier.

C Strefa rozgrywek – „walki” o tytuł mistrza to niezbęd-ny element festiwalu. Pamię-taj o dopasowaniu poszcze-gólnych gier do grup wieko-wych. Podczas rozrywek za-dbaj o różnorodność wydaw-nictw – zagwarantuje ci to większą ilość nagród.

Ważne: Bardzo istotnym partnerem przy organizacji festiwalu są urząd miasta, starostwo powiatowe. Pamiętaj, że to właśnie do nich musisz zwrócić się o zgodę na organizację imprezy np. na rynku. Nas urzędy wspierają nie tylko poprzez udostępnienie przestrzeni. Oświęcimski urząd miasta fi nansuje dla nas np. wypożyczenie na-miotów. Dzięki jego wsparciu w ubiegłym roku nakręciliśmy profesjo-nalny fi lmik poprojektowy, a w tym roku podczas festiwalu pojawi się fotobudka. Ponadto to właśnie dzięki urzędowi miasta jesteśmy „wi-doczni” – każdy członek zespołu i wolontariusze mają na sobie ko-szulki z napisem „Oświęcim, tu się dzieje”. Starostwo powiatowe rów-nież bardzo mocno nas wspiera – namiotem i gadżetami na nagrody. Dzięki tej współpracy Oświęcimski Festiwal Gier na stałe wpisał się w kalendarz imprez miejskich.

Zimowa edycja Festiwalu 2016, Biblioteka Galeria Książki

Zdj

ęcie

: Z a

rchi

wum

Bib

liote

ki G

aler

ii Ksi

ążki




G Strefa plastyczna – sprawdza się przede wszystkim wśród najmłodszych uczestników fe-stiwalu. Pamiętaj, aby tema-tycznie wpisała się w imprezę

– dzieci mogą tworzyć własne memory czy grę planszową.

H Obiegówka – czyli nasza for-ma loterii. Żeby wziąć udział w losowaniu nagród, uczest-nik pobiera kartę obiegówki i wpisuje na niej tytuły czte-rech gier, w które zagrał pod-czas festiwalu. Ważna zasada: jeden uczestnik wrzuca do lo-sowania jedną obiegówkę.

I Sklepik z grami – idealny dla uczestników, którym tak bar-dzo spodobała się gra, że chcą od razu mieć ją w swojej ko-lekcji. Warto pomyśleć, o spe-cjalnych okazjach – zniżkach, które można zrealizować tyl-ko podczas festiwalu.

KROK 8 – Opracuj strategię promocji

Tutaj również pojawia się temat współpracy. Zaproś lokalne porta-le, radio i telewizję. Nawiąż współ-pracę z lokalnym kinem, stwórz fi lmik promocyjny, który pojawi

się przed każdym seansem (pamię-taj, że maksymalny czas fi lmiku to 30 sekund). Stwórz wydarzenie na Facebooku, na którym będzie-cie odliczać liczbę dni pozostałych do imprezy (my odliczaliśmy przy użyciu kart z różnych gier). Pamię-taj, aby promować festiwal także po jego zakończeniu.

KROK 9 – PodziękujPamiętaj, żeby po festiwalu po-dziękować wszystkim sponsorom i partnerom. Osobiście zanieś po-dziękowania, które wspierający będą mogli np. powiesić na ścianie.

KROK 10 – Świętuj sukces i pamiętaj o ewaluacji

Członkowie zespołu potrzebu-ją uznania swojej pracy, motywa-cji do dalszego działania. My po każdym festiwalu organizujemy spotkanie, podczas którego roz-mawiamy o tym, jak było. Waż-nym elementem jest ewaluacja

– po festiwalu każdy zgłasza swo-je uwagi na temat tego, co moż-na poprawić na przyszłość. Uwa-gi zapisujemy, dzięki czemu uni-kamy błędów przy kolejnej edycji.

Za organizacją Oświęcimskiego Festiwalu Gier stoją wspaniali lu-dzie, bez nich to wszystko nie by-łoby możliwe. Festiwal utwierdził nas w przekonaniu, że w grach planszowych drzemie niesamowi-ty potencjał, który trzeba wyko-rzystać. Kiedy widzimy uśmiech-nięte twarze dzieciaków, mło-dzież, która z żalem kończy roz-grywki, dumę w oczach rodziców, gdy ich dziecko odbiera nagro-dę, seniora, który przysiada się do stolika i pyta „młodego człowie-ka”, o co chodzi – wierzymy, że to ma sens, i chcemy to robić dalej.

KATARZYNA HERÓDMiejska Biblioteka PublicznaGaleria Książki w Oświęcimiu

D Eliminacje do mistrzostw Polski – organizowane przez różne wydawnictwa, które zachęcają do zorganizowania mistrzostw w swoich miejsco-wościach. Ważny jest fakt, że organizator zapewnia nagrody, plakaty i wypożycza turniejo-we egzemplarze gier.

E Strefa gier wielkoformatowych – możesz wynająć grę wielko-formatową, ale to koszt około 700 zł. Warto poszukać spon-sora, który ją wydrukuje. Mo-żesz też samodzielnie wydru-kować grę wielkoformatową na tworzywie banerowym (koszt około 300 zł). Pamiętaj o pra-wach autorskich, przed wydru-kiem skontaktuj się z wydaw-nictwem. Możesz też zachęcić młodzież do stworzenia takiej gry – wystarczy pomysł, duże arkusze brystolu i dzwonek.

F Strefa gier plenerowych – na festiwalu idealnie sprawdza się gra „Molkky” wydawnictwa Tactic. Samodzielnie możesz wykonać np. „speed cupsy” – wystarczą kolorowe wiaderka i wydrukowane karty wielko-formatowe.

Odliczanie dni do Festiwalu – animowanie wydarzenia na FB

Zdj

ęcie

: Z a

rchi

wum

Bib

liote

ki G

aler

ii Ksi

ążki




B ibliotekarze muszą zacząć zdawać sobie sprawę, że już nie dotrą do dzieci i na-

stolatków tylko i wyłącznie przez książki, niezależnie od tego, ja-kie będą kolorowe, zachęcają-ce i pięknie wydane. Czas przy-jąć do wiadomości, że w walce

o czytelnictwo, w walce o książkę,musimy posłużyć się tym, co lu-bią młodzi ludzie, co do nich przemawia, co ich (a nie nas) in-teresuje. I tu z pomocą może przyjść bibliotekarzom gra kom-puterowa, której opowieść pro-wadzi do książki.

Scenariusz lekcji bibliotecznej zamieszczony poniżej był przeze mnie wykorzystywany już kilka-krotnie. Jest sprawdzony i przete-stowany na kilku klasach gimna-zjum z miasta, w którym pracuję. Połączyłam w nim fragmenty gry komputerowej „Wiedźmin. Dziki

Dziady, głupcze– jak Mickiewicz i Wiedźmin razem dziadowali

Gry komputerowe mogą wspomóc bibliotekarzy w walce o czytelnictwo i nakłonić nastolatkówdo sięgania po książki. Sekretem jest wybór gry, której fabuła jest powiązana z motywami literackimi.

Oto sprawdzony scenariusz łączący granie z czytaniem.

JAGODA MUZOLF

Temat zajęć:

Dziady, głupcze,

czyli jak Mickiewicz

i Wiedźmin razem

dziadowali.

Cele zajęć:

– uświadomienie

młodzieży, że teksty

kultury przenikają się

i jedne jej zjawiska

mogą wpływać na

inne;

– poznanie tekstów

kultury (literatury,

muzyki i gry

komputerowej);

zarówno tych

skierowanych

do młodzieży, jak

i uznanych za

kanoniczne;

– poznanie wierzeń

leżących u podstaw

kultury Słowian.

Grupa i wiek adresatów:

uczniowie gimnazjum

i liceum.

Czas trwania:

60 minut.

Materiały (wszystkie

dostępne na YouTubie):

– nagranie utworu

Romantyczność

(youtube.com/wat-

ch?v=3JaNk3mu-

wA8);

– piosenka Czaro-

dzielnica zespo-

łu Żywiołak (youtu-

be.com/watch?v=y-

mV-jEG9s5o);

– piosenka Psychoteka

zespołu Żywio-

łak (na podstawie

Karczmy Leśmiana)

(youtube.com/wat-

ch?v=n_6qK7lyda0);

– fragment gry „Wiedź-

min 3. Dziki gon” (qu-

est „Mysia Wie-

ża” – 2,30-4 min i 16-21

min) (youtube.com/

watch?v=gwmz3M-

hides);

– fragment gry „Wiedź-

min 3. Dziki gon” (qu-

est „Dziady” – od po-

czątku do 2,30 min)

(youtube.com/wat-

ch?v=lPuofEyYr58);

– karta pracy (opcjo-

nalnie, jeśli prowa-

dzący chce spraw-

dzić, co uczniowie

zapamiętali z lekcji).

Warunki techniczne:

Potrzebny jest laptop

z dostępem do inter-

netu, projektor oraz

ekran.



Muzolf.indd 39Muzolf.indd 39 2017-08-17 15:25:092017-08-17 15:25:09

gon” Andrzeja Sapkowskiego orazpiosenek na podstawie utworówBolesława Leśmiana i Adama Mic-kiewicza. Zajęcia cieszyły się na tyle dużym zainteresowaniem, że w następnym roku szkoła sama wystąpiła z prośbą o ich powtó-rzenie. Dodatkowo, jeśli zgrać termin takiej lekcji bibliotecznej z momentem, kiedy na zajęciach w szkole omawia się Dziady lub gdy zbliżają się Zaduszki, można osiągnąć dodatkową korzyść w po-staci wspierania nauczycieli w pro-cesie dydaktycznym poprzez cieka-we i nieco odmienne przedstawie-nie tematu.

Oczywiście nie jest to jedy-na droga mariażu gry kompute-rowej z literaturą. Inną może być także wykorzystanie gry stworzo-nej na podstawie książki. Wbrew pozorom jest ich sporo. Powstały gry na podstawie twórczości Aga-thy Christie, J.R.R. Tolkiena, J.K. Rowling czy Lemony’ego Snicketa. W innej swojej lekcji bibliotecznej wykorzystałam grę komputerową o Sherlocku Holmesie, by przybli-żyć gimnazjalistom legendarnego detektywa i pokazać im, na czym polega jego słynna dedukcja.

PRZEBIEG SPOTKANIA

• Przywitanie z klasą, przedstawienie się.

By złapać kontakt z uczniami, można zapytać, czy ktoś z nich grał w grę „Wiedźmin. Dziki gon” i jakie ma po niej wrażenia. Można także spytać o znajomość sagi Sapkowskiego o WiedźminieGeralcie. • Przedstawienie celu zajęć.Inne spojrzenie na literaturę na-leżącą do kanonu (Mickiewicz jako miłośnik potworów i zjaw, dzisiaj powiedzielibyśmy o nim, że jest sympatykiem horroru) oraz omówienie faktu, że ro-mantycy mogą inspirować także twórców muzyki i gier kompu-terowych. Przybliżenie uczniom sagi o Wiedźminie.

• Omówienie znaczenia święta obchodzonego w nocy z 31 października na 1 listopada.

– Wierzono, że w nocy z 31 paź-dziernika na 1 listopada granica między światami jest najcieńsza i wtedy można ją przekroczyć (zarówno w jedną, jak i w dru-gą stronę).

– Święto to obchodzono w róż-nych miejscach na świecie – czci-li je zarówno Germanie, Anglo-sasi, jak i Słowianie.

– Dostosowując się do wyznaw-ców dawnych kultów, Kościół katolicki wiele chrześcijańskich świąt dopasował do już istnieją-cych dat – tak stało się choćby z 1 listopada.

– Śladem dawnych wierzeń jest tradycja Halloween (oryginalnie celtycka) – przebierania się i od-straszania duchów oraz zbiera-nia cukierków.

• Prowadzący przechodzi do okresu romantyzmu, wspo-minając, że twórcy bardzo chętnie korzystali z wierzeń i tradycji dawnych kultur.

– Romantycy przejawiali wielkie zamiłowanie do wszystkiego, co ponadzmysłowe, nierzeczywiste

– stąd w ich utworach pełno du-chów, szkieletów, nawiedzonych zamków; pasjonowali się także orientem, etnologią, wierzenia-mi ludowymi.

– Słynna i chętnie czytana jest po-wieść gotycka – należy wyjaśnić ten termin (gatunek popularny przede wszystkim w XIX w., ce-chował się tajemniczością, prze-sycony był poczuciem grozy, na jej kartach roiło się od starych zamczysk, duchów, niewyja-śnionych zjawisk).

– Dobrze jest wspomnieć, że słyn-nymi autorami powieści gotyc-kich byli Nathaniel Hawthor-ne i Anne Radcliff e. Nathaniel Hawthorne, autor Domu o sied-miu szczytach, był mieszkańcem Salem i to właśnie zainspirowa-ło go do napisania historii o 13 słynnych czarownicach.

– Prowadzący wspomina o pol-skich romantykach, którzy bar-dzo chętnie pisali powieść go-tycką, np. Seweryn Goszczyń-ski Zamek kaniowski, Król za-mczyska, echa w Beniowskim Słowackiego.

• Prowadzący przytacza cytat: „Cicho wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie, co to będzie?” i pyta uczniów, czy wiedzą z jakiej książki pochodzi (z Dziadów Adama Mickiewicza).

• Prowadzący wyjaśnia dwoistość terminu „dziady”.

– Od dziadów (zarówno męż-czyzn, jak i kobiet), którzy pro-sili pod kościołami o jedzenie i jałmużnę (odmiana dzisiejsze-go żebraka).

– W kontekście dramatu Mickie-wicza – święto słowiańskie, ob-rzęd przyzywania duchów. War-to przywołać postaci Konra-da (bohatera, który przebywa-jąc w celi, miał wizje) oraz Gu-stawa (który popełnił samobój-stwo i który w noc dziadów wra-ca jako duch).

• Prowadzący opowiada o samym obrządku dziadów (o rozsypywaniu soli na progu, by nie przedostał się żaden duch; o wierze, że w tę noc granica między światami jest wyjątkowo cienka).

• Prowadzący zwraca uczniom uwagę, że w twórczości Mickiewicza pełno jest odwołań do mitów, legend, orientalnych klimatów, duchów, zjaw i śmierci. Włącza piosenkę Romantyczność. Wyjaśnia, że Jaś był duchem.

• Prowadzący wspomina o innych utworach Mickiewicza, w których pojawiają się wampiry i zjawy: Dziady oraz Świtezianka.

• Prowadzący przechodzi do twórczości Bolesława Leśmiana.

– Twórca ballad i baśni, w swo-ich utworach odwoływał się do




stworzeń mitologicznych i le-gendarnych (Ballada o Sindba-dzie Żeglarzu, wspominanie ta-kich stworzeń jak dydko, dybuk, faun, dziejba).

– Korzystał z wierzeń słowiańskich – w utworach Czarodzielnica, Karczma. Prowadzący wyjaśnia termin „czarodzielnica” – jed-no ze świąt słowiańskich; obcho-dzone w nocy z 30 kwietnia na 1 maja, święto zwycięstwa letniej pory, zwycięstwa ognia (słowiań-ski odpowiednik germańskie-go święta Walpurgii oraz celtyc-kiego Beltaine), nazywane także

„ogniami ku czci Welesa”. • Prowadzący włącza

fragmenty utworów Czarodzielnica i Psychoteka. Zwraca uwagę na pojawiające się tam potwory: utopce, lamie, wiły, zmory, dziad borowy, wiedźmy, czorty, południce.

• Prowadzący wspomina, że wiersze Leśmiana bardzo często wykorzystywane są jako teksty piosenek; słowiańską twórczość autora szczególnie upodobały sobie zespoły folklorystyczne – Percival, Żywiołak, Leśne Licho.

• Prowadzący wspomina, że Andrzej Sapkowski jest twórcą, który bawi się z konwencją i często odwołuje do innych dzieł kultury.

– Historia królewny Śnieżki (Renfrii, która morduje leśni-czego i postanawia zamieszkać z siedmioma gnomami).

– Baśń o Pięknej i Bestii (potwór, któremu ojcowie sami przypro-wadzają córki dla zysku, a jego ukochana ostatecznie okazuje się wampirzycą).

• Prowadzący włącza fragment questu z gry „Wiedźmin. Dziki Gon” i zwraca uwagę, jak wykorzystany został obrzęd dziadów. Tłumaczy, że twórcy gry wykorzystali strofy z Mickiewicza.

• Prowadzący omawia, jakie odwołania do kultury pojawiają się w grze komputerowej.

– Jedną z książek, które spotkać można w świecie wiedźmina, jest Wywiad z wampirem (nawią-zanie do twórczości Anne Rice).

– Pojawia się także wampir o imie-niu Edward (saga Zmierzch).

– Jaskier porzuca swoją kochankę, ponieważ kazała do siebie mó-wić Anastazjo, a do niego zwra-cała się Christanie (Pięćdziesiąt twarzy Greya).

– Kiedy Geralt wykonuje jedno z zadań dla Keiry Metz, oka-zuje się, że mieszkańców wie-ży zjadły myszy (legenda o Po-pielu).

– Wspomniany zostaje dobry wo-jak Szwejk, Tristanna i Izydor, Kopciuszek, Krwawy Baron (Harry Potter), Janko Muzykant i kapela, Reduta Ordona.

– „Niech moc wiecznego ognia będzie z tobą” (Gwiezdne wojny).

– „Przed wyruszeniem w drogę, trzeba zebrać drużynę” (Timur i jego drużyna oraz Władca pier-ścieni).

• Prowadzący prezentuje dwa fragmenty questu „Mysia wieża”.

• Po lekcji można rozdać uczniom kartę pracy i za pomocą zawartych w niej pytań sprawdzić zapamiętaną wiedzę.

KARTA PRACY

B Kto nie był autorem powieści gotyckiej?

Seweryn Goszczyński, Anne Radfl iff e, Nathaniel Hawthorne, Adam Mickiewicz.

C Karusia i Jasieńko są bohaterami: Domu o siedmiu szczytach, Romantyczności, Dziadów, Beniowskiego.

D „Dziady” to: święto słowiańskie obchodzo-ne w nocy z 31 października na 1 listopada, nazwa, od której wziął tytuł dramat Juliusza Słowackiego,

określenie ludzi siedzących pod kościołami i żebrzących.

E Słowiańskim bogiem ognia był: Perun, Odyn, Weles.

F Muzyczne zespoły folklorystycz-ne chętnie korzystają z twórczo-ści:

Bolesława Leśmiana, Seweryna Goszczyńskiego, Adama Mickiewicza.

G W „Wiedźminie 3. Dzikim gonie” quest zatytułowany „Mysia wie-ża” nawiązuje do legendy o:

Popielu, Kopciuszku, Małej Syrence.

Odpowiedzi: 1. d . 2. b. 3. a oraz c.

4. c. 5. a. 6. a.

JAGODA MUZOLF Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Miłosław




I TEŚCIK HARRY’EGO

POTTERA

Zaznacz prawidłową odpowiedź. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz 1 punkt, za błędną lub jej brak 0 punktów.

B Dom Riddle’ów znajdował się: w wiosce Little Hangleton, w wiosce Hogsmead, na ulicy Pokątnej.

C Percy rozpoczął pracę w: Departamencie Kontroli Nad Magicznymi Stworzeniami,

Departamencie Międzynarodowej Współpracy Czarodziejów,

Departamencie Transportu Magicznego.

D Ludo Bagman grał kiedyś w dru-żynie:

Os z Wimbourne, West Ham, Nagini Londyn.

E Drużyna Irlandii miała maskotki: Leprokonusy, Leprokorkusy, Leparokruksy.

F Harry dostał od Zgredka na Gwiazdkę:

książkę, parę skarpetek, pudełko cukierków.

G Mistrzostwa Świata w Quiddit-chu odbywają się po raz:

420, 422, 500.

H Moody był: olbrzymem, pół-olbrzymem, aurorem.

I Skrzatka domowa, którą spotkał Harry na Mistrzostwach, to:

Narcyza, Mrużka, Zgredek.

J Rita Skeeter przemieniała się w: żuka, pszczołę, osę.

K Znicz w meczu fi nałowym w Quid-ditchu złapał:

Krum, Harry, Wroński.

II WIELKI TURNIEJ

W HOGWARCIE

Odpowiedz na podane pytania. Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymujesz 2 punkty, za błędną lub jej brak 0 punktów.

B Ile szkół brało udział w turnieju?C Kto reprezentował Hogwart?D Jakiego smoka wylosował Harry?E Wymień 3 największe szkoły

magii w Europie.F Jaki warunek postawił Dumble-

dore kandydatom na reprezen-tantów turnieju w Hogwarcie?

G Jak miała na imię siostra Fleur?H Czyją partnerką na balu była

Hermiona?

Harry Potteri Czara Ognia

Etap IV olimpiady czytelniczej

AGNIESZKA WRÓBEL

Cele konkursu:

– rozbudzanie zaintereso-

wań czytelniczych;

– zachęcanie do czytania

literatury dla dzieci i mło-

dzieży;

– sprawdzenie znajomo-

ści lektur;

– ukazanie biblioteki jako

miejsca, gdzie można

w interesujący sposób

spędzić czas.

Czas:

25 minut.

Przedmiot konkursu:

Joanne K. Rowling:

Harry Potter i Czara Ognia.

Poznań: Media Rodzina,

2001.

ISBN 978-83-8008-217-5.



Wrobel Harry4.indd 42Wrobel Harry4.indd 42 2017-08-17 15:25:472017-08-17 15:25:47

I Czego pilnował każdy smok podczas pierwszego zadania?

J Komu Harry podarował wygra-ne 1000 galeonów?

K Co zjadł Harry, aby móc prze-trwać godzinę pod wodą?

L Jak uczniowie z Igorem Krakaro-wem przybyli do Hogwartu?

M Kto wygrał pierwsze zadanie?N Kiedy zostali wybrani reprezen-

tanci do turnieju?

III ŚWIAT HARRY’EGO –

CZYLI O KIM MOWA

Napisz, o kim mowa. Za każdąprawidłową odpowiedź otrzymu-jesz 1 punkt, za błędną odpowiedź lub jej brak 0 punktów.

B „Miał około siedemnastu lat i ucho-dził za jednego z najprzystojniej-szych chłopców w całej szkole”.

C „Był wysoki, miał długie włosy,które wiązał z tyłu w kucyk, z ucha zwisał mu kolczyk z czegoś, co wyglądało jak kieł. Ubrany był jak na koncert rockowy, a na nogach miał buty ze smoczej skóry”.

D „Miał szeroką, dobroduszną twarz, posiekaną od wiatru, a piegów tyle, że wyglądały jak opalenizna; ra-miona miał muskularne, a na jednej ręce widniał duży, błyszczący ślad po oparzeniu”.

E „Był chudy, o ziemistej cerze, miał długi, zakrzywiony nos i gęste czarne brwi”.

IV CIĄG DALSZY

Dokończ, o czym/kim mowa. Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymujesz 1 punkt, za błędną lub jej brak 0 punktów.

B Turniej …………………………………..…….....C Czara …………………..………………………...D Szalonooki……………………………..……..E Privet ………………………………………….…F Bliźniacy George i ……………………....G Mroczny ……………………………………....H Prorok ………….……………………………….I Peleryna ……………………………………....J Zakazany ……………………………………...K Bal………………………………………………....L Jęcząca ……….………………………………..

V WALKA HARRY’EGO

Z VOLDEMORTEM

Wymień 5 widm, które ukaza-ły się podczas walki Harry’ego z Voldemortem i które wspierały Harry’ego. Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymasz 1 punkt. Jeżeli wypiszesz wszystkie widma, otrzymasz 4 punkty.

AGNIESZKA WRÓBELMiejska Biblioteka Publiczna w Mikołowie

Odpowiedzi: I – 1. a. 2. b. 3. a. 4. a. 5. b. 6. b. 7. c. 8. b. 9. a. 10. a. II – 1. Trzy

2. Cedrik, Harry. 3. Węgierski rogogon. 4. Hogwart, Durmstrang, Beauxba-

tons. 5. Mieli mieć ukończone 17 lat. 6. Gabrielle. 7. Wiktora Kruma. 8. Złote

jajo. 9. Braciom Rona / George i Fred. 10. Skrzeloziele. 11. Przypłynęli stat-

kiem. 12. Harry i Wiktor. 13. Noc Duchów 31.10. III – 1. Cedrik. 2. Bill. 3. Charlie.

4. Wiktor. IV – 1. Trójmagiczny. 2. Ognia. 3. Moody. 4. Drive. 5. Fred. 6. Znak.

7. Codzienny. 8. Niewidka. 9. Las. 10. Bożonarodzeniowy. 11. Marta. V – Ce-

drik Diggory, Frank Bryce, Berta Jorkins, Mama, Tata.



Wrobel Harry4.indd 43Wrobel Harry4.indd 43 2017-08-17 15:25:482017-08-17 15:25:48

Źródłem naszej prowansal-skiej inspiracji była chęć stworzenia namiastki wiej-

skiego lata w środku miasta dla tych wszystkim, którzy odwiedzą chocianowską bibliotekę w cza-sie wakacji. Prowansalskie lato,

błękitne i słoneczne... zapach la-wendy i ziół… proste sprzęty z przeszłością... jasne pomieszcze-nia... oaza spokoju dla oczu, uszu i ducha... Uznałyśmy, że w takiej przestrzeni dobrze się czyta.

TWORZYMY NOWĄ

CZYTELNIĘ

Zaczęłyśmy od wyboru miejscadla czytelniczego zakątka. Umiej-scowiłyśmy go w wypożyczalni dla dorosłych – blisko wejścia, tuż

Prowansalskie inspiracjechocianowskiej biblioteki

Coś z niczego – oto idealny przepis na czytelnię w stylu Prowansji. Koszt przedsięwzięciato zaledwie kilkadziesiąt złotych na zakup farby, reszta materiałów została pozyskana

z drugiej ręki i odnowiona. Przekonajcie się, jak to zrobić!

JOLANTA FLORYN

Zdj

ęcie

: Jol

anta

Flo

ryn

,

Wnętrze Prowansji w Chocianowie


BIBLIOTEKI W DZIAŁANIU

Floryn.indd 44Floryn.indd 44 2017-08-17 15:26:422017-08-17 15:26:42

przy witrynie okiennej. Po grun-townej selekcji księgozbioru usu-nęłyśmy pięć regałów, uwalniając przestrzeń do realizacji pomysłu.

Obejrzałyśmy bacznie nasze sprzęty biblioteczne i domowe, sprawdzajac, co spełnia wymo-gi „prowansalskie” – niektóre ele-menty pozostały w stanie orygi-nalnym, a inne trafi ły do czytel-ni po niewielkiej przeróbce. I tak kratownica, która przed laty słu-żyła do gazetek ściennych, oraz zbędne skrzynki na owoce po przemalowaniu na biało i przy-biciu kilku gwoździ tworzą me-blościankę, na której w lnianych woreczkach suszy się lawenda i ty-mianek. Skrzynki są użytkowane jako szafki na gazety. Znakomi-cie przydały się leciwe wieszaki

ubraniowe, z których już dawno spełzła politura. Pomalowane na biało, zyskały status kwietników: wiszą na nich słoiki na sznurkach, użytkowane jako fl akony dla ży-wych kwiatów. Znajomy majster (w ramach „czynu pomocy biblio-tece”) przyciął starą ławę, nadając jej kształt zgrabnego stolika. Sto-łeczki pochodzą z naszych pry-watnych zasobów; metalowy po-malowałyśmy na biało, a drew-niany otrzymał pokrowiec uszy-ty z powłoczki. Wysłużony meta-lowy kwietnik z draceną w prze-malowanej na biało glinianej do-niczce imituje w naszej malut-kiej przestrzeni całkiem pokaź-ne drzewko. Na parapetach sto-ją skrzynki i doniczki z trawami i pędami lawendy.

Przestrzeń zamyka ścianka ogrodowa, po której do niedaw-na piął się winobluszcz; niedbale odświeżona białą farbą i na całej długości przymocowana białym sznurkiem do bocznej krawędzi regału z książkami, jest dziś su-szarnią dorodnych pędów lubczy-ka i szałwii. Obok stoi biały wi-klinowy kosz (miejsce przecho-wywania DŻS-ów) z fi liżanką za-wsze gotową na kawę dla zdro-żonego czytelnika. W emaliowa-nej kance na mleko mamy też dla czytelników krówki.

ZAPRASZAMY DO ŚRODKA

Do odwiedzenia naszego zakątka zaprasza specjalny szyld, wykona-ny na cienkiej folii do okładania książek. Dobrałyśmy odpowied-ni krój czcionki z poświatą w to-nacjach bieli i szarości, wydruko-wałyśmy litery, a następnie ręcz-nie wycięłyśmy je i przykleiły-śmy na folii, tę zaś umocowały-śmy przeźroczystą taśmą na szy-bach okiennych.

Sielski zakątek służy czytelni-kom od lata. Wszyscy go podzi-wiają, przysiadają, przeglądają ogrodowe czasopisma i wdychają zapachy. Czytelniczki uzupełnia-ją całą aranżację, dokładając wła-sne bukiety lawendy i wiklinowe gadżety.

Tę prowansalską stylizację zre-alizowałyśmy małym kosztem

– jedynym wydatkiem był zakup 1,5 litra białej farby akrylowej do pomalowania starych sprzę-tów, które dzięki temu zyska-ły nowe życie. Twórcze działanie dało nam wiele satysfakcji, a dla czytelników okazało się przemiłą niespodzianką.

JOLANTA FLORYNBiblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Chocianowie

Zdj

ęcie

: Jol

anta

Flo

ryn

Tę prowansalską stylizację zrealizowałyśmy

małym kosztem – jedynym wydatkiem był zakup

1,5 litra białej farby akrylowej do pomalowania starych

sprzętów, które dzięki temu zyskały nowe życie.

Okno z widokiem na Prowansję


BIBLIOTEKI W DZIAŁANIU

Floryn.indd 45Floryn.indd 45 2017-08-17 15:26:442017-08-17 15:26:44

Zrozumieć Ukrainę

Ukraińcy o historii, kulturze i stosunkach polsko-ukraiń-skich. Raport z badania ilo-ściowego i jakościowego

Tomasz Stryjek, JoannaKonieczna-Sałamatin, Kamila ZacharukNarodowe CentrumKultury, 2017http://bit.ly/2szBwVv

Opracowana dla Narodowego Centrum Kultury nieodpłatna publikacja, która przyda się szczególnie bibliotekarzom współpracującym z wolontariuszami/studentami pochodzącymi z Ukrainy. W raporcie zawarto wnioski z przeprowadzonych w tej grupie badań dotyczących poczucia tożsamości narodowej, recepcji wydarzeń historycznych, opinii na temat stosunków polsko-ukraińskich czy odbioru kultury polskiej na Ukrainie. Kompendium wiedzy o naszych wschodnich sąsiadach uwzględnia perspektywę ich odbioru polskiej rzeczywistości kulturalno-społecznej.

16+

Muzeum oczami

dziecka

Muzeum. Udostępnij!

Agnieszka Kaim (red.)Muzeum Emigracji w Gdyni, 2016http://bit.ly/2syZdNT

W raporcie z realizacji projektu Muzeum. Udostępnij!, Muzeum Emigracji wdrożyło szwedzką metodę „Mali przewodnicy”. Polegała na zaproszeniu wychowanków świetlic środowiskowych do zapoznania się działalnością placówki oraz do wcielenia się w rolę osób oprowadzających po wystawach. Publikacja w sposób rzetelny i niezwykle ciekawy przedstawia opis poszczególnych etapów projektu – z uwzględnieniem trudności, których doświadczali uczestnicy. To inspirują-cy przykład współpracy instytucji kultury z placówką opiekuńczo-wychowawczą.

16+

Włączyć

społeczników

Jak – krok po kroku – powołać radę biblioteczną?

Jolanta Woźnicka i in.Program Rozwoju Bibliotek, 2017http://bit.ly/2tjrZPq

Czym jest rada społeczna? Jakie korzyści dla biblioteki niesie za sobą powołanie takiego organu? Jak krok po kroku zrealizować ten zamysł? Autorzy najnowszego e-booka objaśniają sens wdrożenia tytułowego rozwiązania i pokazują, co dokładnie należy zrobić, żeby osiągnąć pozytywne rezultaty. Poradnik zawiera również dodatek „Biblioteczne safari” – grę integracyjną, która pomoże członkom nowo powstałego organu zapoznać się z funkcjonowaniem placówki.

16+

O literaturze dla dzieci

Książką połączeni, czyli o roli czytania w życiu dziecka

Michalina Gajewska, Agnieszka Karp--Szymańska, Grzegorz LeszczyńskiInstytut Książki, 2016http://bit.ly/2taa9Qt

Dostępna bezpłatnie krótka broszura dotycząca roli książek dla dzieci w wieku 0-10 lat. Autorzy w prosty i przystępny sposób objaśniają rozwój kompetencji czytelniczych dzieci w przedziałach 0-3, 3-6, 6-10 lat. Zwracają uwagę na konieczność obcowania z książkami od pierwszych miesięcy życia i wyjaśniają, jakim kluczem kierować się przy dokonywaniu wyborów lekturowych. Dużym atutem broszury jest wykaz 60 propozycji wartościowych publikacji dla najmłodszych, rekomendowanych m.in. przez Instytut Książki i polską sekcję IBBY.

16+

Spis książek

Rubrykę redaguje

ALEKSANDRA SOBAŃSKA


SPIS KSIĄŻEK

Przeglad ksiazek.indd 46Przeglad ksiazek.indd 46 2017-08-17 15:12:342017-08-17 15:12:34

Pamięć i kobiecość

Pudełko Czasu – kobiecy projekt międzypokoleniowy

Katarzyna Heród (red.)Fundacja Machina Fotografi ka – Oddział Oświęcim, 2016http://bit.ly/2szIfPk

Zamieszczona w Internecie relacja z bardzo ciekawego projektu realizowanego we współpracy z oświęcimską Galerią Książki. Tytułowe pudełko czasu to efekt pracy 10 rodzinnych kobiecych duetów podczas warsztatów przeprowadzonych w małopolskiej placówce. Najciekawszą częścią publikacji jest instrukcja „Zainspiruj się” zawierająca wskazówki do wykonania szkatułki w technice decoupage, napisania autorefl eksyjnego listu czy zrobienia papeterii. Wart uwagi przykład na to, jak może przebiegać współpraca biblioteki z organizacją pozarządową.

16+

Akcja adaptacja

Akcja adaptacja. Jak pomóc dziecku i sobie w zaprzyjaźnieniu się z przedszkolem

Agnieszka SteinWarszawa: Mamania, 2017

Poradnik dla rodziców przedszkolaków. Autorka – psycholog i popularyzatorka idei rodzicielstwa bliskości w Polsce – zwraca uwagę na takie kwestie jak m.in. dobór placówki, gotowość dziecka na adaptację społeczną, poczucie bezpieczeństwa. Stein omawia także sytuacje trudne: niechęć do zabawy, przemoc wobec innych dzieci. Pozycja bardzo przydatna również dla bibliotekarzy, pracujących z grupą przedszkolną – pozwala znacznie lepiej zrozumieć dziecięcą psychikę.

16+

Mądra i ciekawa

Piraci z naszej ulicy

Jonny DuddleWarszawa: Mamania, 2017

Jolley-Roger to wyjątkowa seria dla młodszych i starszych dzieci. Tom pierwszy (Piraci z naszej ulicy) został wydany jako rymowany picturebook przedstawiający historię początków niezwykłej przyjaźni nieco nieśmiałej dziewczynki o imieniu Matylda i szalonego młodocianego pirata. Książka uczy, wzrusza i bawi jednocześnie – pokazuje, co oznacza „być innym” od reszty i jak należy sobie z tym radzić. Następne tomy (Jolley-Roger i …) opowiadają o kolejnych barwnych przygodach dzielnych piratów. Idealny materiał do zajęć biblioterapeutycznych. Dodatkowo na stronie wydawnictwa można odnaleźć scenariusz do warsztatów na podstawie serii.

6+

Dla każdego

malucha

Śpij, króliczku

Jörg MühlePoznań: Dwie siostry, 2017

Atrakcyjnie wydana książeczka dla najmłodszych dzieci. Jej główny bohater, Króliczek, próbuje przygotować się do snu. Tekst książeczki zawiera liczne zachętydo nawiązania interakcji z maluchem (np.do pukania, klaskania, dotykania książeczki). Atutem są starannie wykonane ilustracje, które z pewnością spodobają się niemowlakom.

0+

Do głośnego

czytania+ Wiek odbiorców Dla bibliotekarza

Dla nauczyciela/

rodzica

Obowiązkowa

pozycja

Polecam Nie polecam Przeciętna Warta uwagi Bogato ilustrowana


SPIS KSIĄŻEK

Przeglad ksiazek.indd 47Przeglad ksiazek.indd 47 2017-08-17 15:12:012017-08-17 15:12:01

Strona robocza wakat reklama.indd 1Strona robocza wakat reklama.indd 1 2017-08-17 15:30:022017-08-17 15:30:02

aktualnosci - biblioteka publiczna · 42 harry potter i czara ognia. etap iv olimpiady czytelniczej...

Documents