Kasım 2019 ANKARA

T.C. TARIM ve ORMAN BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü

ALANSAL YAĞIŞ

DEĞERLENDİRMESİ

T.C.

TARIM ve ORMAN BAKANLIĞI

Meteoroloji Genel Müdürlüğü

2018-2019 SU/TARIM YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

Hazırlayanlar

Ali Ümran KÖMÜŞCÜ Alaattin UĞURLU

Sefer KERVANKIRAN Hüseyin ŞAHİN

Özkan ÖZ

ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Hidrometeoroloji Şube Müdürlüğü

KASIM 2019-ANKARA

1

1. GENEL DURUM

1 Ekim 2018-30 Eylül 2019 dönemini kapsayan 2018-2019 su/tarım yılı yağışları normali ve geçen yıl yağışlarının üzerinde tamamlandı.

Marmara ve Karadeniz Bölgeleri normali civarında yağış alırken diğer tüm bölgelerde artış kaydedildi. Güneydoğu Anadolu Bölgesi normallerine göre %67 artma ile en fazla artış gösteren bölge oldu. Türkiye mevcut su/tarım yılında ortalama 677 mm yağış aldı, uzun yıllar ortalama yağış miktarı 574 mm, bir önceki su yılı ortalama yağış miktarı ise 577 mm’dir (Tablo 1).

Tablo 1. Türkiye Su/Tarım Yılı Yağış Değerleri Değişimi

YAĞIŞ

2018-2019 (mm)

NORMALİ 1981-2010

(mm)

GEÇEN YIL 2017-2018

(mm)

DEĞİŞİM ORANI

NORMALE GÖRE (%) GEÇEN YILA GÖRE (%)

TÜRKİYE GENELİ 676.6 574.0 576.9 17.9 ARTMA 17.3 ARTMA

2018-2019 su/tarım yılında Tuz Gölü’nün güney ve batı kesimleri, Eskişehir, Nevşehir, Malatya, Gümüşhane civarları, Erzurum’un kuzeyi,

Iğdır, Ağrı ve Van’ın doğu kesimleri 400 mm’nin altında yağış aldı. Doğu ve Batı Karadeniz kıyı kesimi, Muğla, Adana, Hatay, Osmaniye civarları, Antalya’nın ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin doğu kesimleri ile Muş,

Bingöl, Adıyaman çevreleri 1000 mm’nin üzerinde yağış aldı. En çok yağış, 1684 mm ile Rize’de, en az yağış 321 mm ile Iğdır’da gerçekleşti

(Şekil 1).

Şekil 1. 2018-2019 Su/Tarım Yılı Alansal Yağış Dağılışı

GENEL DURUM

2

Şekil 2. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışlar

Şekil 3. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışların Değişim Oranları

Yağışlarda normaline göre en çok oransal artış %99 ile Şırnak’ta en çok azalma ise %31 ile Ardahan’da görüldü. Şırnak son 38 yılın en yüksek

yağışını aldı.

GENEL DURUM

3

Şekil 4. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışının Normaliyle Karşılaştırılması

Şekil 5. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışının Geçen Yıl ile Karşılaştırılması

Kümülatif yağışlar; Kasım ayından itibaren tüm aylarda normali ve geçen yıl yağışlarının üzerinde seyretmiştir (Şekil 6).

GENEL DURUM

4

Şekil 6. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışın Normali ve Önceki Yılla Karşılaştırılması

5

2. BÖLGELERE GÖRE YAĞIŞLAR

2018-2019 su/tarım yılında Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri son 38 yılın en yüksek 2. yağışını aldı. Marmara ve Karadeniz

Bölgesi alansal yağışları normalleri civarında gerçekleşti (Tablo 2).

Tablo 2. Bölgelere Göre Yağış Dağılımı ve Geçmiş Dönem Karşılaştırılmaları

BÖLGELERİMİZİN YAĞIŞ DURUMLARI (01 Ekim 2018-30 Eylül 2019)

BÖLGE YAĞIŞ

2018-2019 (mm)

NORMALİ 1981-2010

(mm)

GEÇEN YIL 2017-2018

(mm)

DEĞİŞİM ORANI

NORMALE GÖRE (%)

GEÇEN YILA GÖRE (%)

Marmara 676.4 662.3 774.4 2.1 CİVARINDA -12.7 AZALMA

Ege 663.3 592.2 610.6 12.0 ARTMA 8.6 ARTMA

Akdeniz 899.5 666.5 682.1 35.0 ARTMA 31.9 ARTMA

İç Anadolu 433.3 406.5 403.9 6.6 ARTMA 7.3 ARTMA

Karadeniz 710.5 696.5 723.4 2.0 CİVARINDA -1.8 CİVARINDA

Doğu Anadolu 656.1 558.3 510.2 17.5 ARTMA 28.6 ARTMA

Güneydoğu Anadolu 886.7 532.2 448.4 66.6 ARTMA 97.7 ARTMA

Geçen yıl yağışlarına göre ise; Karadeniz Bölgesi yağışları civarında

gerçekleşirken sadece Marmara Bölgesinde azalma meydana geldi (Tablo 2).

Şekil 7. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışın Normali ve Önceki Yılla Karşılaştırılması

6

2.1. Marmara Bölgesi

Bölge su/tarım yılı yağış ortalaması 676.4 mm, normali 662.3 mm ve

geçen dönem yağışı ise 774.4 mm’dir. Yağışlar normalleri civarında ve geçen yıl yağışlarının %12.7 altında gerçekleşti (Şekil 8 ve 9).

Şekil 8. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışlar

Şekil 9. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışların Değişim Oranları

7

Marmara Bölgesi 2018-2019 su/tarım yılı yağışları Ocak, Şubat ve

Ağustos aylarında normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir (Şekil 10).

Şekil 10. Su/Tarım Yılı Kümülatif Alansal Yağış

Marmara Bölgesi’nde en çok yağış alan il Kocaeli (937.1 mm) olurken, en az yağış alan il Bilecik (522.6 mm) oldu (Şekil 11).

Şekil 11. İstasyonlara Ait Alansal Yağışlar

8

2.2. Ege Bölgesi

Bölge yağış ortalaması 663.3 mm, normali 592.2 mm ve geçen dönem

yağışı ise 610.6 mm’dir. Yağışlarda normaline göre %12.0 ve geçen yıl yağışlarına göre %8.6 artma gerçekleşti (Şekil 12 ve Şekil 13).

Şekil 12. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışlar

Şekil 13. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışların Değişim Oranları

9

Ege Bölgesi 2018-2019 su/tarım yılı yağışları Ocak ayından itibaren

tüm aylarda normallerinin üzerinde seyretmiştir (Şekil 14).

Şekil 14. Su/Tarım Yılı Kümülatif Alansal Yağış

Ege Bölgesi’nde en çok yağış alan il Muğla (1056.1 mm) olurken, en az yağış alan il Afyonkarahisar (455.5 mm) oldu (Şekil 15).

Şekil 15. İstasyonlara Ait Alansal Yağışlar

10

2.3. Akdeniz Bölgesi

Bölge yağış ortalaması 899.5 mm, normali 666.5 mm ve geçen yıl

yağışı ise 682.1 mm’dir. Yağışlarda normaline göre %35.0 ve geçen yıl yağışlarına göre ise %31.9 artma gerçekleşti (Şekil 16 ve Şekil 17).

Şekil 16. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışlar

Şekil 17. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışların Değişim Oranları

11

Akdeniz Bölgesi 2018-2019su/tarım yılı yağışları Aralık ayından

itibaren tüm aylarda normalinin üzerinde seyretmiştir (Şekil 18).

Şekil 18. Su/Tarım Yılı Kümülatif Alansal Yağış

Akdeniz Bölgesi’nde en çok yağış alan il Antalya (1089.0 mm) olurken,

en az yağış alan il Burdur (586.2 mm) oldu (Şekil 19).

Şekil 19. İstasyonlara Ait Alansal Yağışlar

12

2.4. İç Anadolu Bölgesi

Bölge yağış ortalaması 433.3 mm, normali 406.5 mm ve geçen dönem

yağışı ise 403.9 mm’dir. Yağışlarda normaline göre %6.6 ve geçen yıl yağışlarına göre %7.3 artma gerçekleşti (Şekil 20 ve Şekil 21).

Şekil 20. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışlar

Şekil 21. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışların Değişim Oranları

13

İç Anadolu Bölgesi 2018-2019 su/tarım yılı yağışları Kasım ve Mayıs

aylarında normalleri altına inmiş diğer aylarda üzerinde seyretmiştir (Şekil 22).

Şekil 22. Su/Tarım Yılı Kümülatif Alansal Yağış

İç Anadolu Bölgesi’nde en çok yağış alan il Karaman (581.5 mm) olurken, en az yağış alan il Aksaray (391.5 mm) oldu (Şekil 23).

Şekil 23. İstasyonlara Ait Alansal Yağışlar

14

2.5. Karadeniz Bölgesi

Bölge yağış ortalaması 710.5 mm, normali 696.5 mm ve geçen dönem

yağışı ise 723.4 mm’dir. Yağışlar normali ve geçen yıl yağışlarının civarında gerçekleşti (Şekil 24 ve Şekil 25).

Şekil 24. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışlar

Şekil 25. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışların Değişim Oranları

15

Karadeniz Bölgesi 2018-2019 su/tarım yılı yağışları Ağustos ayında

normallerini biraz geçmiş diğer aylarda civarında veya altında seyretmiştir (Şekil 26).

Şekil 26. Su/Tarım Yılı Kümülatif Alansal Yağış

Karadeniz Bölgesi’nde en çok yağış alan il Rize (1683.7 mm) olurken, en az yağış alan il Çorum (509.1 mm) oldu (Şekil 27).

Şekil 27. İstasyonlara Ait Alansal Yağışlar

16

2.6. Doğu Anadolu Bölgesi

Bölge yağış ortalaması 656.1 mm, normali 558.3 mm ve geçen dönem

yağışı ise 510.2 mm’dir. Yağışlarda normaline göre %17.5 ve geçen yıl yağışlarına göre %28.6 artma gerçekleşti (Şekil 28 ve Şekil 29).

Şekil 28. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışlar

Şekil 29. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışların Değişim Oranları

17

Doğu Anadolu Bölgesi 2018-2019 su/tarım yılı yağışları tüm aylarda

normalinin üzerinde seyretmiştir (Şekil 30).

Şekil 30. Su/Tarım Yılı Kümülatif Alansal Yağış

Doğu Anadolu Bölgesi’nde en çok yağış alan il Hakkari (1071.5 mm)

olurken, en az yağış alan il Iğdır (320.9 mm) olmuştur (Şekil 31).

Şekil 31. İstasyonlara Ait Alansal Yağışlar

18

2.7. Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Bölge yağış ortalaması 886.7 mm, normali 532.2 mm ve geçen dönem

yağışı ise 448.4 mm’dir. Yağışlarda normaline göre %66.6 ve geçen yıl yağışlarına göre %97.7 artma gerçekleşti (Şekil 32 ve Şekil 33).

Şekil 32. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışlar

Şekil 33. Su/Tarım Yılı Alansal Yağışların Değişim Oranları

19

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Mayıs ayından itibaren yağışsız

geçmesine rağmen 2018-2019 su/tarım yılının ilk 7 ayındaki yüksek yağışlar nedeniyle normallerinin sürekli üzerinde seyretmiştir (Şekil 34).

Şekil 34. Su/Tarım Yılı Kümülatif Alansal Yağış

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde en çok yağış alan il Şırnak (1270.6 mm) olurken, en az yağış alan il Kilis (690.8 mm) olmuştur. 2018-2019 su/tarım yılında Şırnak, son 38 yılın en yüksek yağışını alarak Rize’den

sonra en yağışlı ikinci ilimiz oldu(Şekil 35).

Şekil 35. İstasyonlara Ait Alansal Yağışlar

20

3. HAVZALARA GÖRE YAĞIŞ

2018-2019 su/tarım yılında havzalarımıza düşen yağışlar 6 havzada normallerinin altında gerçekleşti. Normaline göre en çok azalma %21 ile

Çoruh, en az yağış 408 mm ile Aras Havzası’nda gerçekleşti (Şekil 36 ve Şekil 37).

Mevcut su yılı yağışlarında normaline göre en yüksek artış %56 ile

Doğu Akdeniz; en çok yağış 1111 mm ile Doğu Karadeniz Havzası’nda gerçekleşti. Seyhan ve Ceyhan Havzaları son 38 yılın en yüksek yağışını aldı.

Şekil 36. Havzalara Göre Alansal Yağışlar

Şekil 377. Havzalara Göre Alansal Yağışların Normalleri ile Karşılaştırılması

21

4.YAĞIŞLI GÜN DEĞERLENDİRMESİ

Türkiye uzun yıllar (1981-2010) ortalama yağışlı gün sayısı 97 gün civarındadır. 2018-2019 su/tarım yılı yağışlı gün sayısı 122 gün olarak

gerçekleşti. Genel olarak yurdun kuzeyden güneyine inildikçe yağışlı gün sayılarında azalma gözlenmektedir. 2018-2019 su/tarım yılında Karaman, Mersin Çevreleri, Antalya’nın batı kesimleri, Marmaris’ten başlayarak tüm

Ege kıyısı ve Manisa, Denizli, Uşak çevreleri, Van Gölü’nün güneydoğu kesimlerinde 75 günün altında yağış görüldü. En çok yağışlı gün 220 gün ile Hopa Köprücü Köyü’nde gerçekleşti.

2018-2019 su/tarım yılında en çok yağışlı gün Aralık, en az yağışlı gün Eylül ayında görüldü (Şekil 39).

Şekil 38. Su/Tarım Yılı Yağışlı Günler Sayısı

Şekil 39. Su/Tarım Yılı Aylık Yağışlı Günler Sayısı ve Geçen Yıl ile Karşılaştırılması