albanian language - verbs

74
Folja Folja Folje quhet ajo pjesë e Folje quhet ajo pjesë e ligjëratës që emërton një ligjëratës që emërton një veprim si proces dhe që ka veprim si proces dhe që ka kategoritë gramatikore të kategoritë gramatikore të vetës, të numrit, mënyrës, vetës, të numrit, mënyrës, kohës, diatezës. Folja kohës, diatezës. Folja përbën bërthamën kryesore të përbën bërthamën kryesore të fjalisë. fjalisë.

Upload: faruk-istogu

Post on 18-May-2015

1.191 views

Category:

Education


8 download

TRANSCRIPT

Page 1: Albanian Language - verbs

Folja Folja Folje quhet ajo pjesë e ligjëratës Folje quhet ajo pjesë e ligjëratës që emërton një veprim si proces që emërton një veprim si proces dhe që ka kategoritë gramatikore dhe që ka kategoritë gramatikore

të vetës, të numrit, mënyrës, të vetës, të numrit, mënyrës, kohës, diatezës. Folja përbën kohës, diatezës. Folja përbën bërthamën kryesore të fjalisë.bërthamën kryesore të fjalisë.

Page 2: Albanian Language - verbs

Klasifikimi I foljeve sipas Klasifikimi I foljeve sipas funksionit dhe kuptimit funksionit dhe kuptimit

►Foljet ndihmëse dhe Foljet ndihmëse dhe ►Foljet gjysmëndihmëse Foljet gjysmëndihmëse

Page 3: Albanian Language - verbs

Foljet ndihmëseFoljet ndihmëse

►Folje ndihmëse quhet ato që shërbejnë Folje ndihmëse quhet ato që shërbejnë për të ndërtuar forma analitike të për të ndërtuar forma analitike të foljes. Si folje ndihmëse në gjuhën foljes. Si folje ndihmëse në gjuhën shqipe shërbejnë foljet Kam dhe Jam, shqipe shërbejnë foljet Kam dhe Jam, kur i paravendosen pjesores së foljes kur i paravendosen pjesores së foljes themelore, për të ndërtuar kështu themelore, për të ndërtuar kështu forma analitike të së kryerës: Kam forma analitike të së kryerës: Kam larë, Jam larë, të më se të kryerës: larë, Jam larë, të më se të kryerës: Kisha larë, isha larë etj. Kisha larë, isha larë etj.

Page 4: Albanian Language - verbs

Foljet GjysmëndihmëseFoljet Gjysmëndihmëse

► Disa folje në disa tipa ndërtimesh përdoren Disa folje në disa tipa ndërtimesh përdoren me kuptim leksikor të zbehur, duke e humbur me kuptim leksikor të zbehur, duke e humbur kështu mëvetësinë e tyre si folje të kështu mëvetësinë e tyre si folje të zakonshme. Si rrjedhim, po të merren të zakonshme. Si rrjedhim, po të merren të shkëputura nga togu ku bëjnë pjesë, ato nuk shkëputura nga togu ku bëjnë pjesë, ato nuk kanë mundësi të kryejnë funksionin e kanë mundësi të kryejnë funksionin e kallëzuesit. Këto folje quhen kallëzuesit. Këto folje quhen gjysmëndihmëse. Si folje gjysmëndihmëse do gjysmëndihmëse. Si folje gjysmëndihmëse do të merren: 1. folja këpujore të merren: 1. folja këpujore JamJam, 2. foljet me , 2. foljet me vlerë modale, 3. foljet që përdoren për të vlerë modale, 3. foljet që përdoren për të shprehur mënyrën e veprimit.shprehur mënyrën e veprimit.

Page 5: Albanian Language - verbs

Folja Këpujore Folja Këpujore

►Folje këpujore quhet ajo që shërben Folje këpujore quhet ajo që shërben për të vënë në lidhje pjesën për të vënë në lidhje pjesën emërore(emër, mbiemër, përemër) të emërore(emër, mbiemër, përemër) të kallëzuesit me kryefjalën, pra që kallëzuesit me kryefjalën, pra që shërben si këpujë. P.sh. –shërben si këpujë. P.sh. –ështëështë shumë shumë i ndjeshëmi ndjeshëm – plotësoi infermierja. – plotësoi infermierja.

Page 6: Albanian Language - verbs

Foljet me vlerë modaleFoljet me vlerë modale

► Folje me vlerë modale quhen ato që Folje me vlerë modale quhen ato që shërbejnë për të shprehur modalitet, d.m.th. shërbejnë për të shprehur modalitet, d.m.th. qëndrimin e folësit lidhur me veprimin e qëndrimin e folësit lidhur me veprimin e emërtuar nga folja ndjekëse. Si folje me vlerë emërtuar nga folja ndjekëse. Si folje me vlerë modale në gjuhën shqipe përdoren: 1. modale në gjuhën shqipe përdoren: 1. mundmund, , e ndjekur nga një folje në mënyrën lidhore; 2. e ndjekur nga një folje në mënyrën lidhore; 2. duhet (a lipset),duhet (a lipset), e ndjekur nga një folje në e ndjekur nga një folje në pjesore ose në mënyrën lidhore; 3. pjesore ose në mënyrën lidhore; 3. dodo, e , e ndjekur nga një folje në pjesore; 4. ndjekur nga një folje në pjesore; 4. kamkam dhe dhe jamjam, të ndjekura nga forma e pashtjelluar e , të ndjekura nga forma e pashtjelluar e tipit për të larë.tipit për të larë.

Page 7: Albanian Language - verbs

Folja gjysmëndihmëse Folja gjysmëndihmëse mundmund

►E cila e shpreh kuptimisht modal të E cila e shpreh kuptimisht modal të mundësisë ose të lejimite, ndeshet më mundësisë ose të lejimite, ndeshet më fort në një formë të ngurosur për të gjitha fort në një formë të ngurosur për të gjitha vetat (e njëjësit dhe të shumësit), kur vetat (e njëjësit dhe të shumësit), kur përdoret me vlerën e kohës së tashme përdoret me vlerën e kohës së tashme ose të së pakryerës së mënyrës dëftore, ose të së pakryerës së mënyrës dëftore, si edhe kur përdoret me vlerën e kohës si edhe kur përdoret me vlerën e kohës së ardhme ose të kohës së tashme dhe të së ardhme ose të kohës së tashme dhe të së pakryerës së mënyrës lidhore. së pakryerës së mënyrës lidhore.

Page 8: Albanian Language - verbs

Folja me vlerë modale Folja me vlerë modale dodo, e cila , e cila shpreh kuptimin modal të shpreh kuptimin modal të

detyrimint, përdoret vetëm në detyrimint, përdoret vetëm në kohën e tashme, në vetën e kohën e tashme, në vetën e tretë njëjës e ndjekur nga tretë njëjës e ndjekur nga

pjesorja e foljes themelore.pjesorja e foljes themelore.► Kjo folje me vlerë modale, që është më Kjo folje me vlerë modale, që është më

fort e gjuhës së folur, haset edhe në fort e gjuhës së folur, haset edhe në shqipen letrare: Vrulli i tyre vetëm shqipen letrare: Vrulli i tyre vetëm do do drejturadrejtura, , do mbërthyerdo mbërthyer në vendin e duhur në vendin e duhur e atëherë ai do të bëjë e atëherë ai do të bëjë çudira.çudira.

Page 9: Albanian Language - verbs

Me vlerë modale në gj shqipe përdoren Me vlerë modale në gj shqipe përdoren edhe foljet edhe foljet jamjam dhe dhe kamkam, të cilat, të , të cilat, të ndjekura nga forma e pashtjelluar e ndjekura nga forma e pashtjelluar e tipit tipit për të larë,për të larë, shprehin gjithashtu shprehin gjithashtu

kuptimin modal të detyrimit, por në një kuptimin modal të detyrimit, por në një formë më të zbutur se foljet duhet dhe formë më të zbutur se foljet duhet dhe

do.do.►P.sh a) Po kjo s’duhet të na bëjë ne të P.sh a) Po kjo s’duhet të na bëjë ne të

mbyllim gojën edhe kur mbyllim gojën edhe kur s’është për tës’është për të mbyllur.mbyllur.

►b) Ai psherëtiu sikur të kishte përpara b) Ai psherëtiu sikur të kishte përpara një punë një punë për të bërëpër të bërë..

Page 10: Albanian Language - verbs

Foljet që shprehin mënyrën ë Foljet që shprehin mënyrën ë veprimit. veprimit.

► Disa folje në togfjalësha të caktuar përdoren për të Disa folje në togfjalësha të caktuar përdoren për të shprehur fillimin, vazhdimin, rritjen progresive ose shprehur fillimin, vazhdimin, rritjen progresive ose mbarimin e veprimit të emërtuar nga fjala ndjekëse.mbarimin e veprimit të emërtuar nga fjala ndjekëse.

► a) Për të shenjuar fillimin e një veprimi: filloj, nis, po a) Për të shenjuar fillimin e një veprimi: filloj, nis, po ashtu përdoren edhe foljet zë,bëj, marr, vihem.ashtu përdoren edhe foljet zë,bëj, marr, vihem.

► b) për të shenjuar vazhdimin e veprimit: vazhdoj, vijoj.b) për të shenjuar vazhdimin e veprimit: vazhdoj, vijoj.► c) për të shprehur rritjen progresive të një veprimi: vij c) për të shprehur rritjen progresive të një veprimi: vij

kur prihet nga lidhëza sa- Tingëllima sa vinte e rritej.kur prihet nga lidhëza sa- Tingëllima sa vinte e rritej.► ç) për të shprehur mbarimin e veprimit, përdoret ç) për të shprehur mbarimin e veprimit, përdoret

togfjalëshi bmarova së foluri. Po ashtu edhe mbaroj togfjalëshi bmarova së foluri. Po ashtu edhe mbaroj dhe pushoj. dhe pushoj.

Page 11: Albanian Language - verbs

Foljet kalimtare dhe jokalimtareFoljet kalimtare dhe jokalimtare

►Sipasë mundësisë ose pamundësisë Sipasë mundësisë ose pamundësisë për të marrë një kondrinorë të djertë për të marrë një kondrinorë të djertë në fjali, foljet ndahen në dy grupe te në fjali, foljet ndahen në dy grupe te mëdha: Kalimtare (transitive) dhe mëdha: Kalimtare (transitive) dhe jokalimtare (intransitive).jokalimtare (intransitive).

Page 12: Albanian Language - verbs

Foljet kalimtare Foljet kalimtare

►Quhen Quhen kalimtarekalimtare ato folje, të cilat emërtojmë ato folje, të cilat emërtojmë veprime, që nuk mbeten tek ai që I kryen, por veprime, që nuk mbeten tek ai që I kryen, por shkojnë e bien mbi një person a send tjetër, shkojnë e bien mbi një person a send tjetër, që në fjali shprehet me anë të një emri, që në fjali shprehet me anë të një emri, përemri a përemri a çdo fjale tjetër të emërzuar në çdo fjale tjetër të emërzuar në rasën kallëzore pa parafjalë. Folje kalimtare rasën kallëzore pa parafjalë. Folje kalimtare pra, quhen ato që kanë mundësi të marrin pra, quhen ato që kanë mundësi të marrin kundrina të drejta. P.sh kundrina të drejta. P.sh dua, hap, kërkoj, dua, hap, kërkoj, marr, mbyllmarr, mbyll etj Plaku nuk etj Plaku nuk dontedonte të kujtontetë kujtonte asgjë, por kujtimet i vinin vërdallë si asgjë, por kujtimet i vinin vërdallë si shtëllunga tymi dhe ai nuk i shtëllunga tymi dhe ai nuk i dëbonte dëbonte dot nga dot nga mendja. mendja.

Page 13: Albanian Language - verbs

Foljet jokalimtareFoljet jokalimtare

► Jokalimtare quhen ato folje, të cilat Jokalimtare quhen ato folje, të cilat emërtojnë veprime që mbeten tek ai që i emërtojnë veprime që mbeten tek ai që i kryen. Ato mund të tregojnë gjendje, kryen. Ato mund të tregojnë gjendje, lëvizje etj. Të tilla janë: fle, dremit, rri, lëvizje etj. Të tilla janë: fle, dremit, rri, dal, hyj, shkoj, vrapoj ejt. P.sh Në dal, hyj, shkoj, vrapoj ejt. P.sh Në qepallat u rëndonte gjumi e megjithatë qepallat u rëndonte gjumi e megjithatë nuk flinin; nuk flinin e nuk bisedonin, po nuk flinin; nuk flinin e nuk bisedonin, po rrinin të shtrirë rrëzë mureve të kasolles, rrinin të shtrirë rrëzë mureve të kasolles, që binte erë kashtë ë bar të thatë.që binte erë kashtë ë bar të thatë.

Page 14: Albanian Language - verbs

Kategoritë Gramatikore të Kategoritë Gramatikore të foljesfoljes

►Kategoria gramatikore e vetës.Kategoria gramatikore e vetës.►Kategoria gramatikore e numrit.Kategoria gramatikore e numrit.►Kategoria gramatikore e diatezës.Kategoria gramatikore e diatezës.►Kategoria gramatikore e mënyrës.Kategoria gramatikore e mënyrës.►Kategoria gramatikore e kohës.Kategoria gramatikore e kohës.

Page 15: Albanian Language - verbs

Kategoria gramatikore e Kategoria gramatikore e vetës.vetës.

► Kjo kategori shpreh lidhjen midis folësit dhe kryefjalës ( së shprehur Kjo kategori shpreh lidhjen midis folësit dhe kryefjalës ( së shprehur ose të nënkuptueshme) të fjalës. Folja ka tri veta. ose të nënkuptueshme) të fjalës. Folja ka tri veta.

► Ajo vihet në vetën e parë njëjës, përkatësisht shumës, atëherë kur Ajo vihet në vetën e parë njëjës, përkatësisht shumës, atëherë kur kryefjala e fjalisë përfaqëson vetë folësin, përkatësisht një grup kryefjala e fjalisë përfaqëson vetë folësin, përkatësisht një grup personash ku bën pjesë edhe folësi.personash ku bën pjesë edhe folësi.

► Kur kryefjala e fjalisë përfaqëson bashkëbiseduesi, përkatësisht një Kur kryefjala e fjalisë përfaqëson bashkëbiseduesi, përkatësisht një grup personash ku bën pjesë edhe folësi, atëherë folja vihet në grup personash ku bën pjesë edhe folësi, atëherë folja vihet në vetën e dytë njëjës, përkatësisht shumës. vetën e dytë njëjës, përkatësisht shumës.

► Kur kryefjala e fjalisë përfaqëson një a disa persona a sende, qe Kur kryefjala e fjalisë përfaqëson një a disa persona a sende, qe s’marrin pjesë në bashkëbisedim, atëherë folja vihet në vetën e tretë s’marrin pjesë në bashkëbisedim, atëherë folja vihet në vetën e tretë njëjës, përkatësisht shumës.njëjës, përkatësisht shumës.

► Shumica e foljeve përdoren në të tri vetat. Por ka edhe një numër jo Shumica e foljeve përdoren në të tri vetat. Por ka edhe një numër jo të vogël asosh që përdoren vetëm në vetën e tretë. Ndër këto të vogël asosh që përdoren vetëm në vetën e tretë. Ndër këto dallohen dy grupe: a) Folje që mund të kenë një kryefjalë të dallohen dy grupe: a) Folje që mund të kenë një kryefjalë të shprehur, ose të nënkuptueshme; b)shprehur, ose të nënkuptueshme; b) folje që nuk kanë kryefjalë tëfolje që nuk kanë kryefjalë të shprehur, as të nënkuptueshme.shprehur, as të nënkuptueshme. Të parat quhen folje Të parat quhen folje njëvetorenjëvetore; ; kurse të dytat quhen folje kurse të dytat quhen folje pavetore.pavetore.

Page 16: Albanian Language - verbs

Foljet njëvetoreFoljet njëvetore

► 1. Foljet që emërtojnë veprime karakteristike për 1. Foljet që emërtojnë veprime karakteristike për kafshët dhe që, si rrjedhim, përdoren vetëm në kafshët dhe që, si rrjedhim, përdoren vetëm në vetën e tretë. Të tilla janë: hingëllin (kali), kakaris vetën e tretë. Të tilla janë: hingëllin (kali), kakaris (pula) etj.(pula) etj.

► 2.foljet që tregojnë dukuri atmosferike ose 2.foljet që tregojnë dukuri atmosferike ose natyrore, si bie (shi, borë ejt), fryn (erë, tufan ejt.natyrore, si bie (shi, borë ejt), fryn (erë, tufan ejt.

► 3.foljet e tipit (s’më) besohet, (më) bëhet, duket, 3.foljet e tipit (s’më) besohet, (më) bëhet, duket, (s’më) kujtohet etj. (s’më) kujtohet etj.

► 4.disa folje kalimtare, si: di, lejoj, ndaloj, them etj.4.disa folje kalimtare, si: di, lejoj, ndaloj, them etj.► 5. edhe foljet jam, vij, shkoj, dal etj. Në shprehje të 5. edhe foljet jam, vij, shkoj, dal etj. Në shprehje të

tilla si: (s’) është mirë, (s’) është keq, (s’) është e tilla si: (s’) është mirë, (s’) është keq, (s’) është e arsyeshme etj. arsyeshme etj.

Page 17: Albanian Language - verbs

Foljet pavetoreFoljet pavetore

► 1. disa folje ose shprehje foljore që emërtojnë 1. disa folje ose shprehje foljore që emërtojnë dukuri atmosferike, si: vetëtin, bubullin, dukuri atmosferike, si: vetëtin, bubullin, veson, bën ftohtë, bën freskët, bën ngrohtë veson, bën ftohtë, bën freskët, bën ngrohtë etj. etj.

► 2. foljet me vlerë modale duhet dhe do 2. foljet me vlerë modale duhet dhe do ► 3.folja kam,në vetën e tretë njëjës, kur 3.folja kam,në vetën e tretë njëjës, kur

përdoret me kuptimin e foljeve ndodhet (a përdoret me kuptimin e foljeve ndodhet (a ndodhen), ekziston (a ekzistojnë) ejt. P.sh ndodhen), ekziston (a ekzistojnë) ejt. P.sh KaKa e e s’kas’ka fshatra me kroje, po kroje si ato të fshatra me kroje, po kroje si ato të Voskopojës s’gjen gjëkundi. Voskopojës s’gjen gjëkundi.

► 4.disa folje jokalimtare në formë joveprore të 4.disa folje jokalimtare në formë joveprore të shoqëruara ose jo me një pjesëz mohimi, si: shoqëruara ose jo me një pjesëz mohimi, si: s’shkohet, s’rrihet, s’rrohet, s’flitet etj.s’shkohet, s’rrihet, s’rrohet, s’flitet etj.

Page 18: Albanian Language - verbs

Kategoria gramatikore e Kategoria gramatikore e numritnumrit

►Kategoria gramatikore e numrit te folja Kategoria gramatikore e numrit te folja ka karakter thjesht sintaksor, sepse ka karakter thjesht sintaksor, sepse kushtëzohet nga numri I kryefjalës së kushtëzohet nga numri I kryefjalës së shprehur ose të nënkuptueshme.shprehur ose të nënkuptueshme.

Page 19: Albanian Language - verbs

Kategoria gramatikore e Kategoria gramatikore e diatezës.diatezës.

► Diateza është ajo kategori gramatikore, nëpërmjet së cilës Diateza është ajo kategori gramatikore, nëpërmjet së cilës shprehet lidhja midis veprimit të emërtuar nga folja dhe shprehet lidhja midis veprimit të emërtuar nga folja dhe kryefjalës (së shprehur ose të nënkuptueshme) te fjalisë. kryefjalës (së shprehur ose të nënkuptueshme) te fjalisë. Lidhjet midis veprimit dhe kryefjalës së fjalisë morfologjikisht Lidhjet midis veprimit dhe kryefjalës së fjalisë morfologjikisht shhprehet me dy palë forma, që I kundërvihen njëra-tjetrës shhprehet me dy palë forma, që I kundërvihen njëra-tjetrës dhe që do të quhen forma dhe që do të quhen forma veprore veprore dhe dhe joveprorejoveprore të foljes. të foljes.

► Kategorin e diatezës e kanë ato folje që kanë mundësi të Kategorin e diatezës e kanë ato folje që kanë mundësi të përdoren si në formën veprore ashtu edhe në atë joveprore përdoren si në formën veprore ashtu edhe në atë joveprore me kundërvëniet kuptimore përkatëse.me kundërvëniet kuptimore përkatëse.

► Duke u mbështetur në llojet e ndryshme të lidhjeve midis Duke u mbështetur në llojet e ndryshme të lidhjeve midis veprimit të emërtuar nga folja dhe kryefjalës së fjalisë, si edhe veprimit të emërtuar nga folja dhe kryefjalës së fjalisë, si edhe në kundërvënien e formave përkatëse (veprore – joveprore), në kundërvënien e formave përkatëse (veprore – joveprore), në gjuhën shqipe dallohen katër diateza, që janë: 1. diateza në gjuhën shqipe dallohen katër diateza, që janë: 1. diateza veprore; 2. diateza pësore; 3. diateza vetvetore; 4. diateza veprore; 2. diateza pësore; 3. diateza vetvetore; 4. diateza mesoremesore

Page 20: Albanian Language - verbs

Kategoria gramatikore e Kategoria gramatikore e mënyrësmënyrës

► Nëpërmjet kategorisë gramatikore të Nëpërmjet kategorisë gramatikore të mënyrës shprehet lidhja midis veprimit të mënyrës shprehet lidhja midis veprimit të emërtuar nga folja dhe realitetit objektiv. Pra, emërtuar nga folja dhe realitetit objektiv. Pra, me anë të kësaj folësi shpreh qëndrimin e tij me anë të kësaj folësi shpreh qëndrimin e tij ndaj veprimit të erërtuar nga folja, duke e ndaj veprimit të erërtuar nga folja, duke e paraqitur atë si të vërtetë, të mundshëm, të paraqitur atë si të vërtetë, të mundshëm, të dëshirueshëm etj. Këtë kategori e kanë vetëm dëshirueshëm etj. Këtë kategori e kanë vetëm forma e shtjelluar e foljes. Në gjuhën shqipe forma e shtjelluar e foljes. Në gjuhën shqipe dallohen gjashtë mënyra të foljes: dëftore, dallohen gjashtë mënyra të foljes: dëftore, habitore, lidhore, kushtore, dëshirore dhe habitore, lidhore, kushtore, dëshirore dhe urdhërore.urdhërore.

Page 21: Albanian Language - verbs

Kategoria gramatikore e Kategoria gramatikore e kohëskohës

►Me këtë shprehet lidhja midis kohës kur Me këtë shprehet lidhja midis kohës kur kryhet veprimi i emërtuar nga folja dhe një kryhet veprimi i emërtuar nga folja dhe një çasti të caktuar, që merret si bazë për çasti të caktuar, që merret si bazë për marrëdhëniet kohore. Si bazë për marrëdhëniet kohore. Si bazë për marrëdhëniet kohore në gjuhën e folur marrëdhëniet kohore në gjuhën e folur merret çasti i ligjërimit, kurse në gjuhën e merret çasti i ligjërimit, kurse në gjuhën e shkruar merret ose çasti kur shkurajmë, shkruar merret ose çasti kur shkurajmë, ose një çast tjetër i përfytyruar. ose një çast tjetër i përfytyruar.

► Kohët themelore të foljes janë tri: e tashmja, Kohët themelore të foljes janë tri: e tashmja, e shkuara dhe e ardhmjae shkuara dhe e ardhmja

Page 22: Albanian Language - verbs

Zgjedhimi i foljeveZgjedhimi i foljeve

►Zgjedhim quhet tërësia e formave të Zgjedhim quhet tërësia e formave të shtjelluara, që merr folja sipas vetës, shtjelluara, që merr folja sipas vetës, numrit, mënyrës e kohës, si edhe e numrit, mënyrës e kohës, si edhe e formave të pashtjelluara. Zgjedhimi në formave të pashtjelluara. Zgjedhimi në gjuhën shqipe është dy llojesh: vepror gjuhën shqipe është dy llojesh: vepror dhe jovepror.dhe jovepror.

Page 23: Albanian Language - verbs

Foljet e parregulltaFoljet e parregullta

►Këto ndahen në dy grupe kryesore: Këto ndahen në dy grupe kryesore: folje të parregullta suplitive dhe folje folje të parregullta suplitive dhe folje të parregullta josuplitive.të parregullta josuplitive.

Page 24: Albanian Language - verbs

Foljet e parregullta suplitiveFoljet e parregullta suplitive

► Ja-m qe-shë qen-në Ja-m qe-shë qen-në ► Ka-m pat-a pas-ur Ka-m pat-a pas-ur ► Bie prur-a prur-ë Bie prur-a prur-ë ► Bie ra-shë rë-në Bie ra-shë rë-në ►Ha hëngr-a ngrë-në Ha hëngr-a ngrë-në ► Jap dha-shë dhë-në Jap dha-shë dhë-në ► Rri ndenj-a ndenj-ur Rri ndenj-a ndenj-ur ► Shoh pa-shë pa-rë Shoh pa-shë pa-rë ► Vi-j erdh-a ardh-ur Vi-j erdh-a ardh-ur

Page 25: Albanian Language - verbs

Foljet e parregullta Foljet e parregullta josuplitivejosuplitive

►The-mThe-m tha-shëtha-shë thë-nëthë-në►DuaDua de-shade-sha dash-urdash-ur►LëLë la-shëla-shë lë-në lë-në ►VdesVdes vdiq-avdiq-a vdek-urvdek-ur►VeteVete vajt-avajt-a vajt-urvajt-ur

Page 26: Albanian Language - verbs

Tipet e zgjedhimeveTipet e zgjedhimeve

► Foljet e rregullta ndahen në tri zgjedhime.Foljet e rregullta ndahen në tri zgjedhime.► Zgjedhimi i parëZgjedhimi i parë përfshin folje që në trajtën përfshin folje që në trajtën

përfaqësuese dalin me temë zanore dhe përfaqësuese dalin me temë zanore dhe marrin mbaresën j: la-j, gje-j puno-j etj.marrin mbaresën j: la-j, gje-j puno-j etj.

► Zgjedhimi i dytëZgjedhimi i dytë përfshin foljet që në trajtën përfshin foljet që në trajtën përfaqësuese dalin me temë në përfaqësuese dalin me temë në bashkëtingëllore dhe nuk marrin anjë bashkëtingëllore dhe nuk marrin anjë mbaresë: hap, mbyll, kap, lidh, rrit,vdes,shes mbaresë: hap, mbyll, kap, lidh, rrit,vdes,shes etj.etj.

► Zgjedhimi i tretëZgjedhimi i tretë përfshin një numër të përfshin një numër të kufizuar foljesh që në trajtën përfaqësuese kufizuar foljesh që në trajtën përfaqësuese dalin me temë në zanore dhe nuk marrin dalin me temë në zanore dhe nuk marrin asnjë mbaresë: pi, fle, di, lë, vë, zë shpie etj. asnjë mbaresë: pi, fle, di, lë, vë, zë shpie etj.

Page 27: Albanian Language - verbs

Mënyra dëftore koha e Mënyra dëftore koha e tashmetashme

►Unë Unë kamkam jamjam lajlaj hap hap►Ti Ti keke jeje lanlan hap hap►Ai\ ajoAi\ ajo kaka ështëështë lanlan hap hap►Ne Ne kemikemi jemijemi lamjë hapimlamjë hapim► JuJu kenikeni jeni jeni lajni lajni

hapinhapin►Ata\ato kanëAta\ato kanë janë janë lajnë lajnë

hapinhapin

Page 28: Albanian Language - verbs

Koha e pakryerKoha e pakryer

►Unë kisha isha laja hapjaUnë kisha isha laja hapja►Ti kishe ishe laje hapjeTi kishe ishe laje hapje►Ai kishte ishte lante hapteAi kishte ishte lante hapte►Ne kishim ishim lanim hapnimNe kishim ishim lanim hapnim► Ju kishit ishit lanit hapnitJu kishit ishit lanit hapnit►Ata kishin ishin lanin hapninAta kishin ishin lanin hapnin

Page 29: Albanian Language - verbs

Koha e kryer e thjeshtëKoha e kryer e thjeshtë

►Unë pata qeshë lava hapaUnë pata qeshë lava hapa►Ti pate qe lave hapeTi pate qe lave hape►Ai pati qe lau hapiAi pati qe lau hapi►Ne patëm qemë lamë hapëmNe patëm qemë lamë hapëm► Ju patët qetë latë hapëtJu patët qetë latë hapët►Ata patën qenë latë hapënAta patën qenë latë hapën

Page 30: Albanian Language - verbs

Koha e kryerKoha e kryer

►Unë kam larë kam hapur Unë kam larë kam hapur ►Ti ke larë Ti ke larë ke hapurke hapur►Ai ka larë Ai ka larë ka hapurka hapur►Ne kemi larëNe kemi larë kemi hapurkemi hapur► Ju keni larë Ju keni larë keni hapur keni hapur ►Ata kanë larë kanë hapurAta kanë larë kanë hapur

Page 31: Albanian Language - verbs

Koha më se e kryerKoha më se e kryer

►Unë kisha larë Unë kisha larë ►Ti kishe larë Ti kishe larë ►Ai kishte larë Ai kishte larë ►Ne kishim larë Ne kishim larë ► Ju kishit larë Ju kishit larë ►Ata kishin larë Ata kishin larë

Page 32: Albanian Language - verbs

Koha e kryer e tejshkuarKoha e kryer e tejshkuar

►Unë pata larë Unë pata larë ►Ti pate larë Ti pate larë ►Ai pati larë Ai pati larë ►Ne patëm lare Ne patëm lare ► Ju patët larë Ju patët larë ►Ata patën larëAta patën larë

Page 33: Albanian Language - verbs

Koha e ardhme Koha e ardhme

► Unë do të kem Unë do të kem do të jemdo të jem do të lajdo të laj► Ti do të kesh Ti do të kesh do të jeshdo të jesh do të lashdo të lash► Ai do të ketë Ai do të ketë do të jetë do të jetë do të lajëdo të lajë► Ne do të kemi Ne do të kemi do të jemi do të do të jemi do të

lajmëlajmë► Ju do të keni Ju do të keni do të jeni do të do të jeni do të

lanilani► Ata do të kenë Ata do të kenë do të jenë do të jenë do të do të

lajnë lajnë

Page 34: Albanian Language - verbs

Koha e ardhme e përparme Koha e ardhme e përparme

►Unë do të kem larëUnë do të kem larë►Ti do të kesh larë Ti do të kesh larë ►Ai do të këtë larëAi do të këtë larë►Ne do të kemi larë Ne do të kemi larë ► Ju do të keni larë Ju do të keni larë ►Ata do të kenë larë Ata do të kenë larë

Page 35: Albanian Language - verbs

Koha e ardhme e së shkuaresKoha e ardhme e së shkuares

►Unë do të kisha.Unë do të kisha. Do të lajaDo të laja►Ti do të kishe.Ti do të kishe. Do të lajeDo të laje►Ai do të kishte.Ai do të kishte. Do të lanteDo të lante►Ne do të kishim.Ne do të kishim. Do të lanimDo të lanim► Ju do të kishit.Ju do të kishit. Do të lanit Do të lanit ►Ata do të kishin.Ata do të kishin. Do të lanin Do të lanin

Page 36: Albanian Language - verbs

E ardhmja e përparme e së E ardhmja e përparme e së shkuarësshkuarës

►Unë do të kisha larë Unë do të kisha larë ►Ti do të kishe larë Ti do të kishe larë ►Ai do të kishte larë Ai do të kishte larë ►Ne do të kishim larë Ne do të kishim larë ► Ju do të kishit larë Ju do të kishit larë ►Ata do të kishin larëAta do të kishin larë

Page 37: Albanian Language - verbs

Mënyra Habitore Mënyra Habitore Koha e tashmeKoha e tashme

►Unë pas-kam.Unë pas-kam. Qenkam.Qenkam. LakamLakam►Ti pas-ke.Ti pas-ke. Qenke.Qenke. LakeLake►Ai pas-ka.Ai pas-ka. Qenka.Qenka. LakaLaka►Ne pas-kemi.Ne pas-kemi. Qenkemi.Qenkemi. LakemiLakemi

► Ju pas-keni.Ju pas-keni. Qenkeni.Qenkeni. LakeniLakeni►Ata pas-kan.Ata pas-kan. Qenkan.Qenkan. LakanLakan

Page 38: Albanian Language - verbs

Koha e shkuar Koha e shkuar E pakryeraE pakryera

►Unë paskësha.Unë paskësha. QenkëshaQenkësha►Ti paskëshe.Ti paskëshe. QenkësheQenkëshe►Ai paskësh.Ai paskësh. QenkëshQenkësh►Ne paskëshim.Ne paskëshim. QenkëshimQenkëshim► Ju paskëshit. Ju paskëshit. QenkëshitQenkëshit►Ata paskëshin.Ata paskëshin. QenkëshinQenkëshin

Page 39: Albanian Language - verbs

E kryeraE kryera

►Unë paskam larëUnë paskam larë►Ti paske larëTi paske larë►Ai paska larëAi paska larë►Ne paskemi larëNe paskemi larë► Ju paskeni larë Ju paskeni larë ►Ata paskan larë Ata paskan larë

Page 40: Albanian Language - verbs

Më se e kryeraMë se e kryera

►Unë paskësha larëUnë paskësha larë►Ti paskëshe larë Ti paskëshe larë ►Ai paskësh larë Ai paskësh larë ►Ne paskëshim larë Ne paskëshim larë ► Ju paskëshit larë Ju paskëshit larë ►Ata paskëshin larë Ata paskëshin larë

Page 41: Albanian Language - verbs

Mënyra lidhore Mënyra lidhore Koha e tashmeKoha e tashme

►Unë të kem.Unë të kem. Të jem. Të jem. Të laj Të laj ►Ti të kesh.Ti të kesh. Të jesh.Të jesh. Të lash Të lash ►Ai të ketë.Ai të ketë. Të jetë.Të jetë. Të lajë Të lajë ►Ne të kemi.Ne të kemi. Të jemi.Të jemi. Të Të

lajmë lajmë ► Ju të keni.Ju të keni. Të jeni.Të jeni. Të lani Të lani ►Ata të kenë.Ata të kenë. Të jenë.Të jenë. Të lajnë Të lajnë

Page 42: Albanian Language - verbs

Koha e shkuar Koha e shkuar e pakryera e pakryera

►Unë të laja Unë të laja ►Ti të lajeTi të laje►Ai të lante Ai të lante ►Ne të lanim Ne të lanim ► Ju të lanitJu të lanit►Ata të lanin Ata të lanin

Page 43: Albanian Language - verbs

E kryera E kryera

►Unë të kem larëUnë të kem larë►Ti të kesh larëTi të kesh larë►Ai të ketë larë Ai të ketë larë ►Ne të kemi larëNe të kemi larë► Ju të keni larë Ju të keni larë ►Ata të kenë larëAta të kenë larë

Page 44: Albanian Language - verbs

Më se e kryera Më se e kryera

►Unë të kisha larë Unë të kisha larë ►Ti të kishe larë Ti të kishe larë ►Ai të kishte larë Ai të kishte larë ►Ne të kishim larë Ne të kishim larë ► Ju të kishit larë Ju të kishit larë ►Ata të kishin larë Ata të kishin larë

Page 45: Albanian Language - verbs

Mënyra kushtoreMënyra kushtore Koha e tashme Koha e tashme

►Unë të kisha Unë të kisha ►Ti të kishe Ti të kishe ►Ai të kishte Ai të kishte ►Ne të kishim Ne të kishim ► Ju të kishit Ju të kishit ►Ata të kishin Ata të kishin

Page 46: Albanian Language - verbs

E kryera E kryera

►Unë do të kisha pasur Unë do të kisha pasur ►Ti do të kishe pasur Ti do të kishe pasur ►Ai do të kishte pasur Ai do të kishte pasur ►Ne do të kishim pasur Ne do të kishim pasur ► Ju do të kishit pasur Ju do të kishit pasur ►Ata do të kishin pasur Ata do të kishin pasur

Page 47: Albanian Language - verbs

Mënyra dëshirore Mënyra dëshirore Koha e tashme Koha e tashme

►Unë paça.Unë paça. Qofsha lafsha Qofsha lafsha ►Ti paç.Ti paç. Qofsh lafshQofsh lafsh►Ai pastë.Ai pastë. Qoftë laftëQoftë laftë►Ne paçim.Ne paçim. Qofshim lafshim Qofshim lafshim ► Ju paçi.Ju paçi. Qofshi lafshiQofshi lafshi►Ata paçin.Ata paçin. Qofshin lafshinQofshin lafshin

Page 48: Albanian Language - verbs

E kryera E kryera

►Unë paça larë Unë paça larë ►Ti paçe larë Ti paçe larë ►Ai pastë larë Ai pastë larë ►Ne paçim larë Ne paçim larë ► Ju paçi larë Ju paçi larë ►Ata paçin larë Ata paçin larë

Page 49: Albanian Language - verbs

Mënyra urdhërore Mënyra urdhërore

► Ti Ti ju ju ► Laj Laj lanilani► Fryj Fryj frynifryni► Shkruaj Shkruaj shkruanishkruani► Thyej Thyej thyenithyeni► Ziej Ziej zienizieni► Blej Blej bliniblini► Ki Ki kinikini► JiJi jinijini

Page 50: Albanian Language - verbs

Format e pashtjelluara të foljesFormat e pashtjelluara të foljes Pjesorja Pjesorja

►Punuar, larë, fshirë, ditur, bërtitur, etj .Punuar, larë, fshirë, ditur, bërtitur, etj .

Page 51: Albanian Language - verbs

Format e pashtjelluara të ndërtuara mbi Format e pashtjelluara të ndërtuara mbi bazën e pjesoresbazën e pjesores

Forma e pashtjelluar mohore (paForma e pashtjelluar mohore (pa larë) larë)►Pa larë, pa vënë, pa hapur, pa ngrënë, Pa larë, pa vënë, pa hapur, pa ngrënë,

etj. etj.

Page 52: Albanian Language - verbs

Përcjellorja Përcjellorja

►Duke larë, duke ngrënë, duke hapur, Duke larë, duke ngrënë, duke hapur, etj. etj.

Page 53: Albanian Language - verbs

Zgjedhimi JoveprorZgjedhimi Jovepror

►Ndërtohet me tri mjete gjuhësore të Ndërtohet me tri mjete gjuhësore të ndryshme: 1,me anë mbaresash, 2, ndryshme: 1,me anë mbaresash, 2, me anë të pjesëzës U, 3, me anë të me anë të pjesëzës U, 3, me anë të foljes ndihmëse jam. foljes ndihmëse jam.

Page 54: Albanian Language - verbs

Mënyra Dëftore Mënyra Dëftore Koha e tashme Koha e tashme

►Unë lahem. Unë lahem. ►Ti lahesh. Ti lahesh. ►Ai lahet. Ai lahet. ►Ne lahemi.Ne lahemi.► Ju laheni.Ju laheni.►Ata lahen.Ata lahen.

Page 55: Albanian Language - verbs

E pakryer E pakryer

►Unë lahesha.Unë lahesha.►Ti laheshe.Ti laheshe.►Ai lahej. Ai lahej. ►Ne laheshim. Ne laheshim. ► Ju laheshit.Ju laheshit.►Ata laheshin. Ata laheshin.

Page 56: Albanian Language - verbs

Koha e kryer e thjeshtëKoha e kryer e thjeshtë

►Unë u lava Unë u lava ►Ti u lave Ti u lave ►Ai u la Ai u la ►Ne u lamë Ne u lamë ► Ju u latë Ju u latë ►Ata u lanë Ata u lanë

Page 57: Albanian Language - verbs

E kryera E kryera

►Unë jam larë Unë jam larë ►Ti je larë Ti je larë ►Ai është larëAi është larë►Ne jemi larë Ne jemi larë ► Ju jeni larë Ju jeni larë ►Ata janë larëAta janë larë

Page 58: Albanian Language - verbs

Më se e kryera Më se e kryera

►Unë isha larë Unë isha larë ►Ti ishe larë Ti ishe larë ►Ai ishte larë Ai ishte larë ►Ne ishim larë Ne ishim larë ► Ju ishit larëJu ishit larë►Ata ishin larë Ata ishin larë

Page 59: Albanian Language - verbs

Koha e kryer e tejshkuar Koha e kryer e tejshkuar

►Unë qeshë larë Unë qeshë larë ►Ti qe larë Ti qe larë ►Ai qe larë Ai qe larë ►Ne qemë larë Ne qemë larë ► Ju qetë larë Ju qetë larë ►Ata qenë larë Ata qenë larë

Page 60: Albanian Language - verbs

E ardhme E ardhme

►Unë do të lahem Unë do të lahem ►Ti do të lahesh Ti do të lahesh ►Ai do të lahet Ai do të lahet ►Ne do të lahemi Ne do të lahemi ► Ju do të laheni Ju do të laheni ►Ata do të lahen Ata do të lahen

Page 61: Albanian Language - verbs

Koha e ardhme e përparmeKoha e ardhme e përparme

►Unë do të jem larë Unë do të jem larë ►Ti do të jesh larë Ti do të jesh larë ►Ai do të jetë larë Ai do të jetë larë ►Ne do të jemi larë Ne do të jemi larë ► Ju do të jeni larë Ju do të jeni larë ►Ata do të jenë larëAta do të jenë larë

Page 62: Albanian Language - verbs

Mënyra lidhore Mënyra lidhore Koha e tashmeKoha e tashme

►Unë të lahem Unë të lahem ►Ti të lahesh Ti të lahesh ►Ai të lahet Ai të lahet ►Ne të lahemi Ne të lahemi ► Ju të laheni Ju të laheni ►Ata të lahen Ata të lahen

Page 63: Albanian Language - verbs

Koha e pakryerKoha e pakryer

►Unë të lahesha Unë të lahesha ►Ti të laheshe Ti të laheshe ►Ai të lahejAi të lahej►Ne të laheshim Ne të laheshim ► Ju të laheshit Ju të laheshit ►Ata të laheshin Ata të laheshin

Page 64: Albanian Language - verbs

Koha e kryer Koha e kryer

►Unë të jem larë Unë të jem larë ►Ti të jesh larë Ti të jesh larë ►Ai të jetë larë Ai të jetë larë ►Ne të jemi larë Ne të jemi larë ► Ju të jeni larë Ju të jeni larë ►Ata të jenë larë Ata të jenë larë

Page 65: Albanian Language - verbs

Koha më se e kryer Koha më se e kryer

►Unë të isha larë Unë të isha larë ►Ti të ishe larë Ti të ishe larë ►Ai të ishte larë Ai të ishte larë ►Ne të ishim larë Ne të ishim larë ► Ju të ishit larë Ju të ishit larë ►Ata të ishin larë Ata të ishin larë

Page 66: Albanian Language - verbs

Mënyra Kushtore Mënyra Kushtore Koha e tashmeKoha e tashme

►Unë do të lahesha Unë do të lahesha ►Ti do të laheshe Ti do të laheshe ►Ai do të lahej Ai do të lahej ►Ne do të laheshim Ne do të laheshim ► Ju do të laheshit Ju do të laheshit ►Ata do të laheshin Ata do të laheshin

Page 67: Albanian Language - verbs

Koha e kryer Koha e kryer

►Unë do të isha larë Unë do të isha larë ►Ti do të ishe larë Ti do të ishe larë ►Ai do të ishte larë Ai do të ishte larë ►Ne do të ishim larë Ne do të ishim larë ► Ju do të ishit larë Ju do të ishit larë ►Ata do të ishin larë Ata do të ishin larë

Page 68: Albanian Language - verbs

Mënyra HabitoreMënyra Habitore Koha e tashme Koha e tashme

►Unë u lakam Unë u lakam ►Ti u lake Ti u lake ►Ai u laka Ai u laka ►Ne u lakemiNe u lakemi► Ju u lakeni Ju u lakeni ►Ata u lakan Ata u lakan

Page 69: Albanian Language - verbs

Koha e pakryer Koha e pakryer

►Unë u lakësha Unë u lakësha ►Ti u lakëshe Ti u lakëshe ►Ai u lakëshAi u lakësh►Ne u lakëshim Ne u lakëshim ► Ju u lakëshit Ju u lakëshit ►Ata u lakëshin Ata u lakëshin

Page 70: Albanian Language - verbs

Koha e kryer Koha e kryer

►Unë qenkam larë Unë qenkam larë ►Ti qenke larë Ti qenke larë ►Ai qenka larë Ai qenka larë ►Ne qenkemi larë Ne qenkemi larë ► Ju qenkeni larë Ju qenkeni larë ►Ata qenkan larë Ata qenkan larë

Page 71: Albanian Language - verbs

Koha më se e kryer Koha më se e kryer

►Unë qenkësha larë Unë qenkësha larë ►Ti qenkëshe larë Ti qenkëshe larë ►Ai qenkësh larë Ai qenkësh larë ►Ne qenkëshim larë Ne qenkëshim larë ► Ju qenkëshit larë Ju qenkëshit larë ►Ata qenkëshin larë Ata qenkëshin larë

Page 72: Albanian Language - verbs

Mënyra Dëshirore Mënyra Dëshirore Koha e tashme Koha e tashme

►Unë u lafsha Unë u lafsha ►Ti u lafsh Ti u lafsh ►Ai u laftë Ai u laftë ►Ne u lafshim Ne u lafshim ► Ju u lafshiJu u lafshi►Ata u lafshin Ata u lafshin

Page 73: Albanian Language - verbs

Koha e kryer Koha e kryer

►Unë qofsha larë Unë qofsha larë ►Ti qofsh larë Ti qofsh larë ►Ai qoftë larë Ai qoftë larë ►Ne qofshim larë Ne qofshim larë ► Ju qofshi larë Ju qofshi larë ►Ata qofshin larëAta qofshin larë

Page 74: Albanian Language - verbs

Mënyra UrdhëroreMënyra Urdhërore

►Ti lahu, mos u la Ti lahu, mos u la ► Ju lahuni, mos u laniJu lahuni, mos u lani