فیزیولوژی غدد درون ریز

به مجموعه غده های موجود در « غدد درون ریز»

بدددگ ته دده مددک ددود تدده ر ددهاد خددود ر بدده د خدد

ددغ غدددد هورمددوگ هددای م هددک . خددوگ مددک ر دد د

ر ددم مددک تهددد تدده بددر ر،ی ندد وه هددا ددد هددا ،

. عم کرد بدگ ثر مک تذ رد

هورمووویک وومک یموونک وسوووسمکنیوو کوکم سوومک•

.نی ک( من بر می انگیزم)آیک

هورموووویکموووواسکنشکنیووو کهووو م و مک ووو کن ک•

انخیوومک کحمارهووغووااکارویکاوورنونک وووکغووااک

وک. ب کارویکجر ویکخویکارهحکمومکهوواک

گوورکبویوو ی کخووویکبوو کن بوووک وووکبو ا وووشکا

بوووایکحمووووکمووومکهوووواکوکارکآسجووووک وووور ک

امکنصالحکیوخاورک وک میکراک بوک ووکبوو

.ن کبایکممکبوها

:ك نكسویکانسیا کهاسکنی ک

هوورکهورمووویکموودکاونسوواکبوورک سووا یک-•

.ییووکمافوو کنثرکكسا

هووورکیووویووکم ووو یکمووودکاونسووواکاحووو ک-•

.اأث رکب کن ک كکهورمویکبوها

هورمووووویکهوووووکموووودکاونسسوووواکنثوووورن ک-•

ويکمخایفدکرنکارک كکییووک وکییووکه

.مخایفکن مووکسمو سا

هورمویکهوک قارکارکخویک مرکمدکكسسا؟

رمویهو.انرانرابوطپروائ یب ناصووم نیبومیاق مطورب خویارهورموی مرس م •

هوسامدپوكخوین اريآهیا بی وریر بو یبسامدپالیموهويپروائ یب ك هو د

س م ومثو سونیب .بموسسابوقدخویاررو سا یحاد ویو سا یبرنينی ممكیو

ار.نی اق ق 100او20ن خویگرا اركی ، وقغاانیاروئ ايهويهورموی مر

كنيارن ب نی ممكینسا یب اسپروائ یب ك ا روئ اهويهورموی مرس م ك حولد

آیغیظ اوكهامدطووك نی موسدما ه م و دمواس ك مرس م ).بوهارو ه او

.(بریانول مقانرسصفب

نسونعکهورمویکهو

:هورمون ها به چند گروه شیمیایي تقسیم مي شوند

استروئیديهورمون هاي •

پپتیديهاي پروتئیني یا هورمون •

هاي آمیني هورمون •

هورمون هاي پروستانوئیدي•

: هورمونهای پپتیدی-

آم سونیوو اک199هووو دکكوو کبوو یکیوو کاوووکهورمووویک

مثوووووک. انرسوووواکارکن وووویکگووووروسکقوووورنرکموووودکگ رسووووا

هورمویکرهوا،کنسیوول ی،کهورموویکبواکنارنريک

.... وک

:آمیني هورمون هاي -

هومکمودکب کن یکگروسکمهاقو کنی اآم س کا رو ی)

ن ویکگوروسکهورموویکهوويکا روئ وايکوارک( گو سا

یکوک سدکنپدکسفور )كوالم سمکهورمویکهويکكوا ک

کسووورنپدکسفوور یکكوو کن کبخوو کمركوو يک وووقکكی وو

.انرساقرنرک( ارهحکمدکهوسا

استروئیديهورمون هاي •

کن ویکهورموس ووکارک ربودکهووکمحیوووکبوواسکوکبوهورموس و دکمدکبوهساکك کپذ رساسکآس وکارکانخوکیویووکقورنرکگر او کنیو ،

یکبو کن یکهورموس وکپسکن کارهحکبوکپ ویا. همگدکن ک ییارووکمهاقکهاسکنسا (T3 ,T4)نیاثسويکهورمویکهويکا روئ ايک

میکو و کهوويکهوافکنساقوووکمودک وبسواکوکارکبو كکپوروائ یکسوقووکبحولو کمحیوووکارکآآکارآمواسکوکاویوطکپالیومويکخوویکبووکب

نا،کبو کن ویکگوروسکن کهورموس ووک،کبصوور کآ. بصور کارك آکپروائ سدکس م ک مرکپالیومو دکآس ووکس و کطووالسدکمودکگوراا

وکسواکبو کیوواگدکبو کپذ رسواسکهوويکخوواکارکانخوی ول کمدکاونسواکن کغهووهويکپالیومو مک ی و کیویووکهووک بوورکسموواسکوکقوار

وکپذ رسواسکخوواکوظ فو کپ وومکبورکانخو-موویی او ووکوک وکهیوا کیویووکهوافکمیحوقکگوراا،کارکن ویکهورموس ووکكموپیكسکهور

.ییولدکرنکبر اسکانرا

پروستانوئيديهورمون هاي

اين گروه تحت عنوان پروستاگالندینی ها شناخته مي شوند و از . اسيدهاي چرب غيراشباع ساخته مي شوند

ا بیا تقریبی. سیاخته شیده انیداسیيد رااشیيدونيک و یک اسيدچرباز یک

غشای تمام سلولهای بیدن تریيیم میی شیوند عبیه عنیوان هوامونهیای

.می ینندمحل توليد اعمالموضعی اثرات خود اا بطوا زودگذا دا

با اینحال برخی از این هوامونها طول عمر یافی برای گردش دا خون و و

ونی رنها بطوا مستقيم اوی اگهای خ. اثرگذاای اوی بافتهای دواتر دااند

هاا افزایش نفوذپذیری رگها و گشاا دادن ناثر می ینند و موجم

.می شودند

ب ميانجی مهم دا پاسخهای التهابی هستندو پایانه های عصیبی اعصیا

.می دهند ر و التهاب را افزایشمربوط به داد اا حساس یرده

هورمویکهوک گوس کارکبایکمساقوکمدکهوسا؟

وتئين هیاي هوامون ها بعد از رزاد شدن مي توانند به صیوات رزاد و يیا متصیل بیه پیر•

مثیل پتتيیدها و )هوامیون هیاي محلیول دا رب. خاصي دا گیردش خیون حمیل شیوند

دا رب پالسما حل شده و به وسيله خیود پالسیما منتقیل میي( هوامون اپي نفرين

دا خیون بیه طواعمیده Dولي هوامون هاي استروئيدي و تيروئيدي و ويتامين. گردند

گیردش به پروتئين هاي موجود دا پالسما مي چسبند و بیه وسیيله رن هیا دا خیون

چیون . )النیدمي كنند و تا زماني كه از پروتئين هاي پالسما جدا نشده باشند غيرفع

ل هیاي هید نمي توانند به رساني از ديوااه مويرگ ها انتشاا پيدا كنند و بیه سیلو

.كردو مي توان رن ها اا به عنوان ذخيره قلمداد ( شان دسترسی يابند

نک ور. ن یک موکبو ثکممکهوواک و کن ویکهورموس ووکن کطر وقک ی و کا ودکسگراسوا•

کوشک ی وجسسکن یکهورموس وشکنیواروئ اشکبوواسکوک یوفول پ اهوشکغهووشکیویول

اومکولومکوق. سفرویکر خا کهواسکوکن کطر وقکنارنرکا ودکممکگراسواب کحوکهاسکوک

وشکهو ک مکپروائ یککب کن یکهورموس ووکبوسواکهووا،کا گورکقووارکبو ک بوورکن کغ

ئ یککبو کهم سو یکارکنثورکبوسواکهوایکپوروا. ییول وشک ی کسبواسکوکا ودکسممکگراسوا

نلباوو . ن وویکهورموس وووک،کهورمووویکنثوورکارن کموواامکممکاونسوواکاربووایکانهووا کبوهووا

ارک وومکار ووآکسوپو ووانرکنیوو کوحوموووکخووواک یووبساگمکهورمووویکبوو کپووروائ یک

.ممکهواجانکحوموکمونقدکال مکهورمویکن کپروائ یک

هورموسدنسونعکگ رساسکهويک

ساکوکگ رساسکهوکارکارویکغهوک وکرويکیطحکغهويکییووکهوکهیوان یک: گ رساسکهويکغهو د-1

اق قو کپویو کارک ورچک سواکثوس و کاووک سوا. ناصووکهورمویکب کآیکهوکبو ثکاول اکپ ومکمدکهوا

ن کن ویک( ینپدکسفر یکوکسورنپدکنسفر )هوكواكوالم یکهورمویکهويکپروائ سدکوک. ن جواکمدکهوا

.طر قک موکمدکكسسا

.ییووکمثوکگ رساسکهويکهورمویکهويکنیاروئ ايگ رساسکموجواکارکی اوپالیمک-2

.ا روئ امثوکگ رساسکهويکهورمویکهويکگ رساسکهويکموجواکارکهیا کییووک-3

ند چ)هایي كه گیرنده هاي آن ها در هسته یا سیتوپالسم است به زمان بیشتريهورمون

.نیاز دارند تا بتوانند عمل خود را انجام دهند( دقیقه تا چند ساعت

: نوروهورمون هایاهورمون نورواندوكرین

به داخل گردش( نورون ها)هایي هستند كه به وسیله سلول هاي عصبيهورمون •

( در مغاز)به عنوان مثال سلول هااي عصابي هیپوتااسمو . خون ترشح مي شوند

ون مي توانند هورمون هایي ترشح كنناد كاه ایان هورماون هاا از جریان جریاان خا

.حمل مي شوند و به غده هیپوفیز مي رسند

• .

عمل اتوكرین

اسکیویووکارهوحکكسسوخواکهسگومدکرخکمدکاهاکك کمواسکاول اکهاسکرويک•

سکب کمواسکنيکك کب کن یکصوور کمساقووکمودکهووا،کمووا. ن کنثرکبگذنرا

نکهورمویکهوکهمکگوهدکمدکاونسسواکن ویک مووکر. ناوكر یکگفا کمدکهوا

یوویووک)بوو ک سووونیکمثووووکگروهوودکن کیوویووکهووويکپوووسكرنس. نسجووومکاهسووا

یک،کهورمویکنسیول یکارهحکمودکكسسوا،کخوواکهورموویکنسیوول (هويکباو

اروکمدکاونساکبوکنثرکبرکن یکگروسکن کییووکهو،کرهاکوک موکهویکرنکكس

.كسا

عمل پاراكرین

ونايکبو کمو. سدکنساقووکمولكووکن ک كکسوعکیویووکبو کیویووکمافووو کهمیوو کن •

مساقوووکموودکهوووساکموووناک( وکمافوووو )كوو کن کن وویکطر ووقکبوو یکیوویووکهووويکمجوووور

وکهورموویکهووکهومکمودکاونسسواکن کطر وقکپوورنكر یکمساقو. پورنكر یکگفا کمودکهووا

مثوووکبو ک سوونی. هوساکوکرويکییووکمجوورکییووکارهحکكسساسکهویکنثورکبگذنرسوا

موودکاونسسوواکهورموووسدک( یوویووکهووويکالاووو)گووروسکا گووريکن کیوویووکهووويکپوووسكرنس

دکرويک سو)ارهحکكسساکك کرويکییووکمجوورهوویکكو کاول واکكسسواسکنسیوول یکنیو

.نثرکگذنها کوکآ ناکهایکنسیول یکرنکم ورکكسا( ییووکهويکباو

وابكکمسفودک. ی نوک ابكکكارهحکهورمویکهوکبوکمكوس یمکكساروک ابكدکكساروکمدکهواکك کهوموک اب•

مکارهوحکهورمویکب هوارکن کم و نیکال ن ک ول کب کن کحاکی یامکهويکهورموسدکجیوگ ريکمدکكساکوکسمدکگذنرا

اکكمودکارکارکمونر. ورمویکنی مكوس یمک ابكکمثب کكمارکرن جکنی کوکارکج کاقو کنثرن ک یادک كکه. هوا

موووثالبکقبووووکن کاخموووكکگوووذنريکم ووو نیکارهوووحکهورموووویک. ارهوووحکهورموووویکهووووکمكوس یووومک وووابكکمثبووو کرخکمووودکاهوووا

وکن ویکمیوأل کاو. بوکنثرکبرکاخمانیکهوکموجآکارهحکب هار کمودکهووا LHن ن کمدک وبا،کیپسکخواک (LH)لوائ سد

. مودکكوهوا LHب کحاکقوبوکقبولدکبریاکوکن کآیکبو کب واک وابكکمسفودکن کارهوحک LH موسدکنانم کمدک وباکك کغیظ ک

. طک ابكدکنی وکبرکپو کنر وبدکنرابومكوس یمکكساروک ابكدکهورمویکهوکبی ورکم مکنی کوکبی وريکن کاهخ صکه

دکآ واکرکآ ناکهایکهورموویکبو کوجوواکمو الوسکبرکكساروک ابكدکمسفدکوکمثب کارهحکهورموی،کاغ رن کاورسکنيکا

بو ک. سواس کرو يک ووکخوونآکقورنرکانرك کاحو کاوأث رکاغ ورن ک صوید،کمرنحووکمخایوفکاكومووکوکپ ورکهوای،کاورسکهوبو

نمووکارکجر وویک. ن و ن کمودک وبوا سونیکمثوو،کارهحکهورمویکرهاکب کطوورکبوور يکارکجر وویکمرحیو کنووکخوونآ

. وبامرنحوکب ايکخونآکكوه کمدک

ریتم های تنظیمی بیولوژیک

ULTRADIANریتم •

ام انجا( چند دقیقه تا چناد سااعت)که تنظیم ترشح این هورمون در فواصل زمانی کوتاه ،GNRHمثل ریتم تنظیمی هورمون •

نااد یعناای تنظاایم بااه نحااوی اساات کااه هورمااون دقااایقی ترشااح می گااردد و چ. می گیاارد و در حقیقاات نب ااهای ترشااحی وجااود دارد

(بیش از یک بار در روز ولی کمتر از هر ساعت یکبار. ) ... ساعت ترشح نمی شد و

CIRCADIANریتم •

هورمون رشد % 70ظیم به این ترتیب است که یعنی تنظیم ترشح به صورت شبانه روزی است مثل هورمون رشد که نحوه تن•

.آن موقع روز ترشح می گردد% 30موقع شب و هنگام استراحت و

INFRADIANریتم •

دن در پرنادگان باا جاوسنی شا. مثل هورمونهاای پرنادگان کاه ریاتم ترشاحی باه صاورت سااسنه اسات

هورمااون تیروکسااین در جااول روز مقاادار هورمونهااای باااس ماای رود و حیااوان جنت یااابی می کنااد و یااا

( مارکن ک کبوراررو ).انسان که میزان ترشحش در زمستان زیاد و در تابستان کم است

(FEED BACK)کنترل فیدبکی سیستم •

مثاال هورمااون . باار روی ترشااح هورمااون اثاار می گاا اردکااارهورمون در ایاان نااوظ تنظاایم مخصااو

ح بااا کاام شاادن قنااد خااون ترشاا. انسااولین و اثاارش روی قنااد خااون انسااولین قنااد خااون را کاام می کنااد

.هورمون انسولین کاهش می یابد

(FEED FORWARD)سیستم کنترلی فیدفوروارد •

تاه می کناد مثالعاملی کاه روی ترشاح هورماون اثار می کنناد اثارش را باه صاورت یاک جرفاه دیک•

باا سارد شادن هاوا میازان ترشاح هورماون تیروکساین. هورمون تیروکساین و اثار سارما روی آن

. دهندولی سرمای هوا و هورمون تیروکسین با هم حلقه فیزیکی تشکیل نمی. افزایش می یابد

-down)اسظ مکمسفمکregulation)

ییییک هوامیییون خاصیییی

تعداد گيرنده هیای موجم

سییلولی دا دسییترس رن هوامییون

یعنیییی حساسیییيت . میییی شیییود

سییلول نسییبت بییه اییین هوامییون

و هوامونهییای .مییی یابیید

.یمتری متصل می شوند

یییک هوامییون خاصییی

تعییداد گيرنییده موجییم

هیییای سیییلولی دا دسیییترس رن

یعنییییی . هوامییییون مییییی شییییود

حساسيت سلول نسبت بیه ایین

و .میییی یابیییدهوامیییون

هوامونهییای یمتییری متصییل مییی

.شوند

ن ی ر ک و د ن ا م ی ظ ن ت

هیپوتاسمو و غده هیپوفیز

غاسکه پو

ز د، ب ش شکی ده ته هت ته ره مس قیم هیپو االموس هس هد

ب ش قد مک ا آد وهیپوفی ا آ ر ور پی یو ئری ته ک غده در،گ ر ص ک مک با د .

ته بافت عصبک خارج ده ز هیپو االموس مک با دپان ر ور پی یو ئری ب ش خ هک ا ر،هیپوفی ا.

هورمون های هیپوفیز قدامی

1 . هورموگ مهرک قشر غده فوق ت یه(ACTH)

2 . هورموگ مهرک یر،ئید(TSH)

3 . هورموگ مهرک فولیکوه(FSH)

4 . هورموگ لو ئیهک تههده(LH)

5 . پر،الت یغ(PRL)

6 . هورموگ ر د(GH)

هورمون های هیپوفیز خلنی

1 . هورموگ آ ک د ور یک ا ضد در ری(ADH)

2 . تسک ونیغ (OT)

هورمون رشد

1.ولید نوما ومد غ ها ونط تبد

2 .ف ش نه پر، ئیغ در ن وه های بدگ :

ف ش قاه برخک نید آمیهه ها ز غشای ن ولک

، ولید پر، ئیغ ونط ر بوز، RNAفعاه تردگ ر، د رجمه

mRNA، ف ش DNA ف ش می گ س ه برد ری ز

، بد غ ر یب ف ش کثیر ن وهDNA ف ش کثیر

تاهش می گ ج ه پر، ئیغ ها در د خ ن وه

3 .ما ع مصرف ت وت ونط عضالد ، بافت چربک مک ود

4 .ولید ت وت ونط تبد ر ف ش مک دهد

5 .موجب آز د دگ نیدهای چرب ز بافت چربک ، مصرف آ ها مک ود.

اختالست هورمون رشد

تو ولگک

غوه پیکری

آتر،مگالک

ژیگانتیسم یا غول پیکری

کوتولگی

آ رومگولم

پروسکتین

ز هیپوفی قد مک ولید ، ر م مک ود

در کام پس اگ ها طک د،ر گ بارد ری ، ر م یر بعد ز ولد قش مهمک د رد

ر م آگ ونط هور،موگ مهارتههده پر،الت یغ هیپو االموس ته ره مک ود

بر بر ف ش مک ابد10در د،ر گ حام گک ر م آگ ا

با مکیدگ وز د هم مقد ر آگ ف ش اف ه ، بر ر م یر مادر مک ف د

هیپوتاسمو ،مرکز هماهنگ کننده سیستم اندوکرین

قع هیپو االموس قسم ک ز مغ ساگ مک با د ته در ز ر االموس ، درنت باالی ناقه مغ ،

. ده نت

تر مک رند ، قر با به د زه ک باد مک با د5،زگ آگ در ک ساگ بالغ به.

ز جم ه ،ظا ف آگ :

1 . هظیم ضرباگ ق ب ، فشار خوگ

2 . هظیم دمای بدگ

3 .(همون از)برقر ری عاده بیغ ما عاد بدگ

4 . ، حساس ترنهگک شهگک خو ب ، بید ری ...

تنظیم سیستم اندوکرین: مهمترین عملکرد هیپوتاالموس

هیپوتاسمو و هیپوفیز

ارتباج هیپوفیز و هیپوتاسمو

هورمون های هیپوتاسمو

1 . هورموگ آز د تههده هورموگ ر د(GHRH)

2 . هورموگ آز د تههده تور یکو ر،پیغ(CRH)

3 . هورموگ آز د تههده یر، ر،پیغ(TRH)

4 . هورموگ آز د تههده تهاد، ر،پیغ ها(GnRH )

5 . هورموگ مهارتههده پر،الت یغ(PIH )

6 . نوما ون ا یغ ا عام مهارتههده هورموگ آز د تههده هورموگ ر د(GHIH)

هورمون های هیپوفیز خلنی

1 .تسک ونیغ :

موجب قباض بعضک عضالد صاف به ، ژه قباض رحم مک ود

ههگا ز ماگ بر می گ آگ ف ،ده مک ود

در ر م یر ز پس اگ قش د رد.

2 . ز،پرنیغ ا آ ک د ور یک هورموگ ،(ADH)

ر م آگ در ههگا غ یظ دگ ما عاد بدگ ف ش مک ابد

باعث ف ش بازجذب آب ز ت یه ها مک ود

با تاهش فشار خوگ ا تاهش حجم خوگ هم هر ک مک ودADH ر م

غده تیروئید

بودهجزء بزرگترین غدد اندوکرین •

غده تیروئید پروانه ای شکل بوده•

و در قسمت عرضی حنجره در جلو گل•

لوب تشکیل شده است از دو •

گرم است20تا 12وزن آن حدود •

قوام نرم دارد و بسیار پر عروق •

ید واحدهای تشکیل دهنده غده تیروئ•

ر قسمت بوده که دفولیکول یا آسینوس

ا مرکزی آن پروتئین های کلوئیدی ر

ه داریم که خود به عنوان انباری ب

هستندمنظور ذخیره هورمون

ام مرکزی دارای بخشی به ندرقسمت •

لوب هرمی بوده

دی به که سبب اتصال دو لوب تیروئی•

.یکدیگر می گردد

های تیروئید هورمون

تری یدوتیرونینT3 ازبرابر قویتر 4حدوداT4

کم استT4نسبت به در خون شمدت ماندگاریمقدار و

تترایدوتیرونینT4 (تیروکسین) از باستر 1به 7مقدار ترشحT3

تونینکلسی

سنتزی نحوه

مونویدوتیروزینتیروئید پراکسی دازنزیم اتیروگلوبین + ید•

ید دی یدو تیروزین+مونویدوتیروزین •

تری یدوتیروزین ید +یدو تیروزین دی •

تترایدوتیروزیندی یدو تیروزین + دی یدو تیروزین •

ریشه تیروزین115یک گلیکوپروتئین بزرگ ید دار که دارای =تیروگلوبین•

TRHهیپوتاسمو

TSHهیپو فیزقدامی

•T3

•T4باخود تنظیمی مننی

هسته ای :مکانیسم اثر•

اسلول میل ترکیبی تری یدوتیروزین ب•

برابر بیشتراز 10های گیرنده حدود

تترایدوتیروزین

T3, T4های اثرات هورمون

سوخت و ساز بدنکنترل

سالمت پوست و موحنظ

بیبر تحریک پ یری سیستم عصاثر

با دیگر غدد درون ریز همکاری

تعادل نگهداری جهت ( بدون مجرا)

هورمونی بدن

رشد بدن و تکامل هنی در کنترل

خردسالی

ید در بدنانباشتن

مای افزایش سرعت متابولیسم پایه و افزایش د

بدن،

،افزایش سنتز پروتئینها

ینها افزایش حساسیت و پاسخ بدن به کاتکول ام

مانند آدرنالین شده و

تکامل و رشد سلولها و اع ای بدن نیز به

ویژه در دوران جنینی و کودکی

و کنترل متابولیسم پروتئینها، قند و چربی

همچنین متابولیسم ویتامینها را در بدن

سلول را در جهت استناده صحیح از منابع

انرژی هدایت میکند

تنظیم الگوی خواب زمستانی پستانداران

الگوی پوست اندازی در خرندگان

فرآیند دگردیسی دوزیستان

بیولوژیکیبیوشیمیایی

پروتئینهای ناقل هورمونهای تیروئیدی در خون

1. TYROXIN BINDING GLUBOLIN (TBG) حدود

70 ٪

2. TRANSTHYRETIN OR TYROXIN BINDING PRE ALBUMIN(TTR OR TBPA)

10-15حدود

3. آلبومین15-20حدود

کلسی تونین

فولیکولیسلول های خارج توسج •

تیروئید Cسلول های موسوم به

تولید می شوند

وظینه•

تنظیم غلظت کلسیم •

محرک افزایش میزان کلسیم خون•

خنثی کردن اثرات پاراتورمون •

کم دارای تاثیر •

(هورمونشامل موارد کاهش و افزایش )بیماری های مربوطه

(هایپوتیروئیدی ) كاری تیروئید كم •

(هایپرتیروئیدی یا تیرو توکسیکوز) پركاری تیروئید •

(گواتر ) بزرگی غده ی تیروئید •

توده های تیروئید•

سرجان تیروئید•

(تیروئیدیت ) التهاب تیروئید •

یر،ئیدعالئم كم كاری

خستگی و فرسودگی* •

كندی حركات و تنبل شدن* •

مشكل در تمركز و فعالیتهای مغزی* •

افزایش وزن بدون علت مشخ *•

پوست خشك خشن و خارش دار*•

خشك شدن، خشن شدن و نازك شدن موها*•

احسا سرما مخصوصا در انتهای دست و پا*•

یبوست*•

گرفتگی ع النی*•

ناباروری و یا سقج جنین*•

:عالئم پركاری تیروئیدعصبی شدن*•

تحریك پ یری*•

افزایش تعرین*•

نازك شدن پوست*•

نازك و شكننده شدن موها*•

عف ع النی مخصوصا در باسی بازو و رانها*•

لرزش دستها*•

ا جراب و اختالل هرا *•

بی خوابی*•

تپش قلب*•

افزایش حركات روده*•

كاهش وزن علیرغم افزایش اشتها*•

(PARATHYROID GLAND)پاراتیروئیدغده

(اندازه نخود سبزبه )تیره رنگ

مت خلنی غده تیروئید در قسقسمت

راستپایین لوبهای چپ و باس

میلی 3میلی متر جول 6هر غده

میلی متر خامت 2متر عرض

آمینواسید در یک زنجیره واحد84یک هورمون پلی پپتیدی از : پاراتورمون•

دالتون 9500وزن مولکولی •

وظایف هورمون•

کنترل سجح سرمی کلسیم •

باعث آزاد شدن كلسیم از استخوان ها به خون •

ج ب كلسیم را در روده Dبا فعال كردن ویتامین •

.باس می برد

مانع دفع کلسیم از کلیه ها•

ایین دفع كلیوی فسانات را افازایش داده و باعاث پا•

آوردن فسااانات خاااون می شاااود كاااه متعاقاااب پاااایین

و بناابر رابجاه عكا غلظات فسانر)آمدن فسانات

.كلسیم در خون باس می رود( كلسیم

تنظیمیعوامل

کلسیم خونDویتامین

حاملگی و شیردهیفسنات

بیماری کلیوی

غدد پاراتیروئیداختالست •.اختالست پاراتیروئید شامل ترشح زیاد یا کم هورمون پاراتیروئید •

ون لسیم خاگر به دلیلی افزایش سجح هورمون پاراتورمون را علیرغم سجوح باسی ک•

.نامیده می شودپرکاری پاراتیروئید داشته باشیم،

روئید کم کاری پاراتیهورمون پاراتورمون را علیرغم سجوح پایین کلسیم خون، کاهش •

.می نامند

ل عل. پرکاری پاراتیروئید یا اولیه است و یا ثانویه

تومور )پرکاری اولیه غده پاراتیروئید، آدنوم

رشد )غدد پاراتیروئید، هایپرپالزی ( خوش خیم

تومور )هر چهار غده و سرجان ( زیاده از حد

.پاراتیروئید است( بدخیم

عالیم پرکاری پاراتیروئید و کلسیم باسی خون

عف و خستگی، زیادی ادرار، : عبارتند از

سنگ کلیه، بی اشتهایی، تهوظ و استنراغ،

و شکستگی ( کاهش توده استخوانی)استئوپنی

.استخوان

پرکارى پاراتیروئید

گرفتگی دردناک ع الت در صورت ، دست ها،

بازوها و گاهی پاها

و کرختی در پاها یا ( سوزن سوزن شدن )مور مور -

دست ها

پوسته ریزی -

شکاف برداشتن ناخن ها-

عدم تکامل مناسب دندان ها-

صرظ و تشنج-

عقب ماندگی هنی در کودکان -

بزرگساسنن روان پریشی در -

عالیم کم کارى پاراتیروئید

ADRENALغده فوق کلیوی GLAND

ADRENALردانالغدد فوق یليوی یا غده های

یک جفت غیده مثلثیی شیهل هسیتند ییه هیر

یدام بر اوی یليه ها قراا داانید و وزن هیر غیده

.گرم است۵حدود

و مغییی یییا CORTEXقشییرهییر غییده از دو بخیی

تشهيل شده است یه هرییدام MEDULLAمدوال

از این دو بخ هوامون های جداگانیه ای ترشی

.می یند

قسمت قشری ردانالع هوامون هایی توليد می

ند و یند یه یواتيهواستروئيدها ناميیده میی شیو

هوامون های بخ مرییی اا یاتیه ییوالمين هیا

.می نامند

بخش قشری غده آدرنال

اهميت قشر غده ردانال از مغیی ییا میدوالی رن •

بيشییتر اسییتع بطوایهییه برداشییتن اییین بخیی

موجم مرگ می شیود دا حاليهیه تخرییم و ییا

اد برداشتن بخ مدوال فقط اختالالتیی اا ایجی

. می نماید

:عبارتند ازقشر آدرنال به ترتیب از خارج به داخل از سه الیه تشکیل شده است که

يدها مانند یه نسبتاً نازک بوده و ترش مينرالویواتيهوئبخ گلومروال ••م و دیرلدوسترون اا بر عهده دااند یه دا متابوليسم الهتروليتها بویژه س

.پتاسيم نق دااند

ییییییه ضیییییخامت بيشیییییتری دااد و ترشییییی فاسیییییيهوال بخییییی •۲•ییه ده دااد گلویویواتيهوئيدها مانند یواتيیول و یواتيهوسترون اا بر عهی

.بییر متابوليسییم مییواد قنییدی اثییر گذاشییته و قنیید خییون اا زیییاد می یننیید.همچنين بر متابوليسم پروتئين ها و چربی ها نيی نق دااند

یه دا مجیاوات قسیمت مریییی غیده ردانیال قیراا دااد اتيهوال بخ •۳•ترش رنداوژن ها اا بر عهیده دااد ییه فعاليیت رنهیا شیبيه هوامون هیای

.جنسی می باشد

اثرات فيییولوژیک هوامون های قشر ردانال

هوامون هیییای قشیییر ردانیییال دااای اثیییر مينرالویواتيهوئيیییدی

عيف و اثیرات ضی( ییواتيیول)و گلویویواتيهوئيدی ( رلدوسترون)

.رنداوژنی هستند

اسییت یییواتيیول دااای اثییر مينرالویواتيهوئيییدی مختصییری نيییی

برابییر قییوی تر از ۵۰۰ولییی اثییر رلدوسییترون دا احتبییاس سییدیم

۱۵۰)بیا توجیه بیه ميییان ترشی رلدوسیترون . یواتيیول اسیت

دا شییبانه اوز ( ميلییی گییرم۲۵تییا ۲۰)و یییواتيیول ( ميهروگییرم

واتيیول مسلم است یه اثرات گلویویواتيهوئيدی منحصر به یی

نع است و این هوامون بعلت ترش بسياا زییادتر از رلدوسیترو

ام قسییمتی از اثییرات مينرالویواتيهوئيییدی دا بییدن اا نيییی انجیی

.می دهد

اثرات گلوکوکورتيکوئيدها

ن ا فيییولوژییک وسیيعی اا دا همیه جیای بیدبه علت وجود گيرنده های یواتيیول دا نقاط مختلف بدن این هوامون رثیا•

.مهمترین اثر یواتيیول افیای مقاومت بدن دا مواقع استرس است. موجم می شود

:اثرات عمده کورتيزول عبارتند از •

رهاثیر اصیلی ییواتيیول هنیاميهیه گلیویی میواد احتيیا، نباشیدع افییای ذخيی: اثر ر سوخت و ساز موا قندی.۱•

ی ولی دا شیرایط بیی غیذایی موجیم می شیود ییه بافتهیا. گليهوژن دا یبد و به مقداا یمتر دا عضالت و قلم است

ودع د پس از مدتی ذخيره گلویی تمام می شیمهم بدن گلویی یافی دایافت ینندع اگر فردی از خوادن غذا خودداای ین

ن اا دا چنين شرایطی ییواتيیول از طیرق مختلفیی قنید خیو. دا صواتيهه وجود گلویی برای فعاليت مغی ضروای است

.افیای می دهد

مرییی و تتغييرات ميیان ییواتيیول سیبم تغييراتیی دا رسیتانه حس هیاع حافویهع هیوش : اثر بر سيستم عصبی .۲•

راتیی دا پریشیی و نيیی تغيياین اثرات دا یمبود یواتيیول بصوات افسردگیع خمیودگی و نیداتاً اوان . مغیی می شود

ایین تغييیرات احتمیاالً از طرییه ییاه جرییان خیون مغییی و اثیر بیر . حس های شنواییع چشایی و بویایی می گردد

.هدایت جریان های عصبی و تحریک پذیری سلول های عصبی ایجاد می شوند

رگ هیا یواتيیول از طریه یاه نفوذپیذیری موی: اثرات ضد التهابی .۳•

و از نشت پالسما بداخل بافتها جلوگيری یرده و سیبم ییاه التهیاب

.التيام سریعتر زخم ها می گردد

ی و همچنییين یییواتيیول دا متابوليسییم مییواد پروتئينیی: سااایر اثاارات .۴•

دهع چربيهاع حفظ فشاا خون طبيعیع مقاومت عضالتع افیای اسيد مع

تهامییل اشیید ایییه دا جنییينع جییذب رب و سییدیم دا یليییه ها و یییاه

.لنفوسيت های خون نق موثری ایفا می نماید

نثرن کم سرنلو ورا کوئ اش

یول اگر چه بعضیی از اسیتروئيدهای قشیر ردانیال ماننید یواتيهوسیترون و ییواتي

يیید دا وئدااای اثییرات مينرالویواتيهوئيییدی هسییتند ولییی مهمتییرین مينرالویواتيه

:انسان رلدوسترون است یه دااای اثرات زیر می باشد

دفع سدیم از ادااایاه .1

دفع پتاسيم و یون هيداوژن دا اداااافیای .2

افیای جذب رب دا یليه و جلوگيری از هدا افتن رب بدن. 3

نثرن کآساروژسم

و به مقیداا یمتیری ( رنداوژن)دا قشر غده ردانال چند هوامون جنسی نر •

. سیاخته میی شیوند( اسیتروژن و پروژسیترون)هوامونهای جنسی میاده

رنداوژن های قشر ردانال دا جنس نر به اشد انیدام های جنسیی دا دواان

رنداوژن های قشر ردانیال اثیرات خفيفیی دا زنیان.یودیی یمک می نمایند

د قسیمت زییادی از اشی. نه تنها قبل از بلوغ بلهه دا سراسر زندگی دااند

دا . موهای زیر بغل و زهاا دا زنیان ناشیی از عمیل ایین هوامیون هاسیت

زنییان اگییر ترشیی رنییداوژن های قشییر ردانییال از حیید طبيعییی بيشییتر شییودع

ی نشانه هایی از صفات ثانویه جنسی مردانه مانند بم شدن صیداع پرمیوی

.گویندسندرم رنوژنيتال ظاهر می گردد یه به این اختالل ... و

تنظیم ترشح کورتیکواستروئیدها

وامییون ترشیی یییواتيیول و یواتيهوسییترون و رنییداوژن های غییده ردانییال بییه وسییيله ه•

یه محرک قشیر ردانیال اسیت و از هيتیوفيی قیدامی ترشی ACTHردانویواتيهوتروپين

نيیی بیه نوبیه خیود توسیط فیایتوا رزادیننیده ACTHترش . می شودع تنويم می گردد

داد و ناااحتی های عصیبی و اوانیی بیا تیاثير بیر . تنويم می شود CRHیواتيهوتروپين

اا افیای می دهند ییه دا نتيجیه رن بیه افییای ترشی CRHهيتوتاالموسع ترش

تقيم بر باال افتن ميیان یواتيیول دا خون با اثر مس.یواتيهوستروئيدها منجر می شود

بر عهس هنیام .می گردد ACTHو CRHهيتوتاالموس و هيتوفيی باعث یاه ترش

ترشیی . یییاه یییواتيیول دا خییون ترشیی هوامون هییای مییذیوا افیییای مییی یابیید

دا شبانه اوز حالت نوسانی داادع بطوایهه دا ACTHو CRHهوامون های یواتيیول و

.ساعات اوليه صب زیاد و دا هنیام غروب یم است

بخش مرکزی آدرنال

ترشاح آدرناالین ناوعی حالات آمااده بااش در. ناام دارد آدرناالینیکی از هورمونهای مترشحه از این بخش •

د نگااام، آماادگی داشااته باشااد مانناابادن ایجاااد می کنااد و بادن را یاااری ماای دهااد کاه در مقاباال پیشااامدهای نابه

لب افزایش در چنین حالتی، در اثر ترشح آدرنالین فعالیت ق.موارد جنگ و ستیز، فرار یا مسابقات ورزشی

ن آدرناالین باه خصاو موجاب بازشاد.می یابد، فشار خون زیاد می شاود و خاون رساانی افازایش مای یاباد

تحریاک بادن مای شاوند، رگ های موجود در ع الت می شودو خون رسانی باه ایان اع ااا را کاه موجاب

حریاک و امکاان تاز جرف دیگر، این ماده با تأثیر گ اشتن بر مغز، حالات آماادگی بیشاتر . افزایش می دهد

له، نیااز یاثر آدرنالین بر کبد موجب باس رفتن گلوکز خون می شود و به این وس. پ یری به اعصاب می دهد

ترشااح آدرنااالین هنگااام خشاام، تاار و ا ااجراب . ماهیچااه و اعصاااب بااه اناارژی بیشااتر برجاارف ماای گااردد

تیک مپادر واقاع بخاش مرکازی غاده فاون کلیاوی را می تاوان جزئای از دساتگاه عصابی سا.افزایش می یابد

تیک کاه تحریاک دساتگاه سامپادانست، زیرا این اعصاب به سلولهای بخش مرکزی وارد شده اند و هر بار

.ندرخ می دهد، این سلولها تحریک می شوند و هورمون آدرنالین آزاد می کن

بیماری های ناشی از مشکالت قسمت قشری غده آدرنال

باعااث بااروز بیماااری( هیپوکورتیکوئیاادی)کمبااود هورمااون هااای بخااش قشااری غااده فااون کلیااوی •

مومکک" نگکوشی"موجب بیماری ( هیپرکورتیکوئیدی)و افزایش غیرجبیعی آن ها " آدیسون"

.هوا

د، کاه از رشاد بایش از حاد بخاش قشاری غاده فاون کلیاوی وجاود مای آیابیماری کوشینگ در•

د، ا سغار مای شاونبافت چربی در نواحی گردن و پشت افزایش می یاباد، ولای دسات هاا و پاها

نااد، و ااعف ع ااالنی عااارض ماای شااود، و پوساات نااازک و اسااتخوان هااا شااکننده ماای گرد

ان باه عاالوه صاورت ایان بیماار. افسردگی و ا جراب و اختالل در حافظه نیز ایجاد می شاود

.به حالت پف کرده و دارای جوش های فراوان و موی زیاد دیده می شود

یجااد که در اثر تحلیل و کوچک شدن بخاش قشاری غاده فاون کلیاوی ادر بیماری آدیسون

ماای شااود، حجاام و فشااار خااون و بااازده قلباای کاااهش ماای یابااد و ااعف و رخااوت عمااومی

یاژه در نواحی نازک پوسات باه و( ایجاد لکه های قهوه ای و سیاه)همراه با پیگمانتاسیون

اگر این بیمار درمان نشود، جی مدت چناد روز. در لب ها و نوک پستان ها دیده می شود

.تا چند هنته، به علت عف شدید و شوک گردش خونی فوت خواهد کرد

بیماریهای ناشی از مشکالت قسمت مغزی غده آدرنال

ووشکبورو کارکنثرکپ ان کاومورهو مکارکقیم کمغو شک ووقک یب مورشک•

سکنااهووخ صک وارسکن وویکب مووورشکآیووویکس یوو کوکم موووالک موووسمکب مووورشکاهووخ صکا. ممک سووا

جورکهواسکرکخوویکمسممکهواک کارهوحک وواکنپومکسفور یکوکسوورکنپومکسفور یکبو کن و ن کهوا اک هوو

.سیب کارهحکسورکنپمکسفر یکب کمرناآکب هارکن کارهحکنپمکسفر یکنی . بوها

رساکی وشکوجواکانهم س یکارکمونراشک کاومورهوشک ئو روموی اوموکارکخورجکن کغااک وقک •

سق کنصویمکرنکارکبوکاوج کب کن سک کسورنپمکسفر ی. قطکارهحکسورنپمکسفر یکن ن ک و ا کنی

نثرن کارکصورامک کنپمکسفر یکب هارکانرنش. یطحک روقکخوسمکوک هورکخویکب ک اسکانرا

.ذ رکممکگرااج کپماوبول یممکنی ،کن ن کها اک هورکخویکارکب مورشک ئو روموی اوموکاو

(PANCREAS)لوزوالمعده

:پا کر س به د،ب ش قسیم مک ود

(EXOCRINE)برون ریز بخش •

(ترشح آنزیمها)سلولهای خوشه ای ••

(ترشح بی کربنات)سلولهای مجرایی ••

(ENDOCRINE)بخش درون ریز -•

(ترشح گلوکاگون)سلولهای آلنا ••

(ترشح انسولین)سلولهای بتا ••

(ترشح سوماتوستاتین)سلولهای دلتا ••

(ISLETS OF LANGERHANS)النگرهانسجزایر

%20سلولهای آلنا -

ترشح گاسترین 1آلنا •

ترشح گلوکاگون2آلنا •

%70تا % 60سلولهای بتا -

ترشح هورمون انسولین •

% 10تا % 5سلولهای دلتا -

ترشح سوماتوستاتین•

هورمو های پا کر س ، عم کرد آ ها

هورمون انسولین و : هورمونهای اصلی پانکرا •

گلوکاگون

خونکاهش قند : هورمون انسولین•

ارکصور ک امک ول کنسیول یکا وب کوکارکصور

( قساخویه پوگی یممک وک وه )ن ن ک ول کنسیول یک

.رخکممکاها

ارکصور ک(: افزایش قندخون)هورمون گلوکاگون

کن ن ( هو پرگال یممن ن ک میکراکن یکهورمویک

.قساخویکرخکممکاها

ن ریاز تنظیم کننده تولید و ترشاح هورمونهاا دیگار غادد درو: سوماتوستاتین•

را و ، سانگ کیساه صاندیابتاین هورمون بیماری عملکرد در اثر . می باشد

. عدم تحمل چربی رخ می دهد

که غ ا وارد روده و معده می هنگامی این هورمون فقج : هورمون گاسترین•

د شود ترشح می گردد افزایش عملکارد ایان هورماون منجار باه افازایش اسای

.گرددمعده و زخم معده می

هورمونهای جنسی تستوسترون و استروژن

م ماووووور یک: ایاویوووووارویهورموس ووووووشکجسیووووومک•

هورمویکمرانس کوکبی ورکموثرکارکرهواکوکاکوموو

مکنسانم وشکجسیمکوکبرو کصوف کثوسوبو کجسیومکمو

.بوها

رهووواکوکاویووو کبو وووثک: هورموس ووووشکنیووواروژیک•

کمومکایاگوسکاول اکمثیومک یکوکن جوواکصوفو ک سوسو

یوو کهورمووویکنیوواروژیکم وومک وو کارکبووایک. هوووا

خوسم ووووکاول ووواکمووومکهوووواک بوراسووواکن کنیوووار وو،ک

نیارنا ووکوکنیاروی