პლანეტების მოძრაობა

პლანეტების პერიოდული მოძრაობა მზის გარშემო

ქ. რუსთავი

#5 საჯარო სკოლა

VIბკლასი

მათემატიკის მასწავლებელი: ს.ფოჩხიძე

2014 წელი

პერიოდულობა და პერიოდული პროცესები

ბევრი მოვლენა ბუნებაში პერიოდულად მეორდება – დროის ერთი და იმავე შუალედის გავლის შემდეგ უბრუნდება საწყის მდგომარეობას – შემდეგ კი ისევ მეორდება პერიოდულად.

პერიოდულობა და პერიოდული პროცესები

წელიწადის დროები გაზაფხული,  ზაფხული,  შემოდგომა,  ზამთარი— წელიწადის პერიოდები, რომლებიც დადგენილია ცის თაღზე მზის ხილული მოძრაობისა და ბუნებაში სეზონური ცვლილებების მიხედვით

ზაფხული

შემოდგომა

ზამთარი

პერიოდულია კვირის დღეები

• კალენდარი დღეების დაჯგუფების ხერხია, რათა ადამიანმა საკუთარი ცხოვრება მოაწესრიგოს.

• დიდი ხანია ადამიანმა დღეები შვიდ–შვიდად დააჯგუფა . ამ ჯგუფს კვირა ჰქვია. დღე-ღამე — დედამიწის ღერძული ბრუნვის პერიოდი; დროის ერთ-ერთი ძირითადი საზომი ერთეული.

პერიოდულია პლანეტების მოძრაობა მზის გარშემო

მერკურირომაული ღმერთების მაცნე

• მზის გარშემო სრული ბრუნის დრო დედამიწის დღეებში 88 დღე

• აღმოჩენის თარიღი: პლანეტა ცნობილია უძველესი დროიდან

• მდებარეობა: მზის უახლოესი პლანეტა

• თანამგზავრების რაოდენობა: არა ჰყავს

ვენერარომაული სიყვარულის ქალღმერთი

• მზის გარშემო სრული ბრუნის დრო დედამიწის დღეებში 224 , 7 დღე.

• აღმოჩენის თარიღი: პლანეტა ცნობილია უძველესი დროიდან

• მდებარეობა: მეორე პლანეტა მზიდან

• თანამგზავრი : არა ჰყავს

დედამიწა

• მზის სისტემის პლანეტებიდან დედამიწა ერთადერთია, რომელზეც სიცოცხლის არსებობა შესაძლებელია, სუნთქვისათვის აუცილებელი ატმოსფერო აქვს და სავსეა სიცოცხლისათვის წყლით. ჩვენი პლანეტა 24 საათში ერთხელ საკუთარი ღერძის გარშემო დაახლოებით 1500 კმ/სთ სიჩქარით ბრუნავს , ამიტომ ყოველ მოცემულ მომენტში პლანეტის ნახევარს მზის სინათლე ეცემა, მეორე ნახევარი კი ჩაბნელებულია.

• დღე-ღამე — დედამიწის ღერძული ბრუნვის პერიოდია.

პერიოდულია დედამიწის მოძრაობა მზის გგარშემო

• დედამიწა ბზრიალასავით ტრიალებს კოსმოსში და ამავე დროს , გარს უვლის მზეს, რასაც ერთ წელიწადს ანდომებს.

• მზის გარშემო სრული ბრუნის დრო დედამიწის დღეებში :365.2

• სიდერული პერიოდი 365 დღე 6 სთ. 9 წთ. 10 წმ.

• მდებარეობა : მესამე პლანეტა მზიდან.

• თანამგზავრების რაოდენობა : 1

მარსიომის რომაული ღმერთი

• მზის გარშემო სრული ბრუნის დრო დედამიწის დღეებში 687,0 დღე

• აღმოჩენის თარიღი:ცნობილია უძველესი დროიდან

• მდებარეობა: მეოთხე პლანეტა მზიდან

• თანამგზავრების რაოდენობა : 2

იუპიტერირომაელთა ღმერთების მეფე.

• მზის გარშემო სრული ბრუნის დრო დედამიწის წლებში 12.

• აღმოჩენის თარიღი : პლანეტა ცნობილია უძველესი დროიდან

• მდებარეობა: მზიდან მეხუთე პლანეტაა.

• თანამგზავრების რაოდენობა: 63

სატურნიმიწათმოქმედების რომაული ქალღმერთი

• მზის გარშემო სრული ბრუნის დედამიწის წლებში: 29,5 წელი

• აღმოჩენის თარიღი : ცნობილია უძველესი დროიდან

• მდებარეობა: მეექვსე პლანეტა მზიდან

• თანამგზავრების რაოდენობა: 62

ურანიზეცის ბერძნული ღმერთი

• მზის გარშემო სრული ბრუნის დრო დედამიწის წლებში: დაახლოებით 84

• აღმოჩენის თარიღი: 1781

• მდებარეობა: მეშვიდე პლანეტა მზიდან

• თანამგზავრების რაოდენობა: 27

ნეპტუნიზღვის რომაული ღმერთი

• მზის გარშემო სრული ბრუნის დრო დედამიწის წლებში: 165 წელი

• აღმოჩენის თარიღი :1846

• მდებარეობა: მერვე პლანეტა მზიდან

•თანამგზავრების რაოდენობა: 13

მთვარის ფაზები

• როდესაც მთვარე დედამიწის გარშემო ბრუნავს, დედამიწიდან მთვარის მხოლოდ მზით განათებული მხარის სხვადასხვა ნაწილები ჩანს.

მთვარის ფორმა თხელი ნამგლის ფორმიდან, დისკოს ფორმამდე იმატებს, შემდეგ კი ისევ იკლებს. ძირითადად განირჩევა მთვარის ოთხი ფაზა: ახალი მთვარე, პირველი მეოთხედი, სავსე მთვარე და უკანასკნელი მეოთხედი.

მთელი ეს ციკლი დედამიწის 29,5 დღე-ღამეს (დაახლოებით ერთი თვე)მოიცავს.

პერიოდულია მთვარის მოძრაობა მზის გარშემო

• მთვარე დედამიწის ბუნებრივი თანამგზავრია.

• დედამიწას გარს უვლის დაახლოებით ერთი თვის განმავლობაში.

გმადლობთ ყურადღებისათვის