ผู้สอน นางรวีวรรณ กาปา

ผสอน นางรววรรณ กาปา

รายวชา ส 32105 สงคมศกษา 3 มธยมศกษาปท 5กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม

ลกษณะภมประเทศของ

โลก

สารบญ

มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด / จดประสงคการเรยนรเนอหาบทเรยน

แบบทดสอบหลงเรยน

คำาแนะนำาในการศกษา

คำาแนะนำาในการศกษาวธการใชปม

ตางๆ ดงนกลบเมนหลกออกจาก

ระบบ

หนาถดไป

ทบทวน

ม.4-6/3 วเคราะหการเปลยนแปลงของพนทซงไดรบอทธพลจากปจจยทางภมศาสตรในประเทศไทยและทวปตาง ๆ 

มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของสรรพสงซงมผลตอกนและกน ในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตรในการคนหา วเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ

มาตรฐานการเรยนร

ตวชวด

1. ผเรยนสามารถวเคราะหปจจยททำาใหเกดลกษณะภมประเทศแบบตาง ๆ บนพนผวโลกไดอยางถกตอง

จดประสงคการเรยนร

2. ผเรยนสามารถอธบายความสมพนธระหวางลกษณะภมประเทศกบการดำาเนนชวตของมนษยและสภาพแวดลอมไดอยางถกตอง

เนอหาบทเรยน2. ปจจยททำาใหเกดลกษณะภมประเทศ

1. ภมประเทศของโลก

3. ความสมพนธระหวางลกษณะภมประเทศกบการดำาเนนชวตของมนษยและสภาพแวดลอม

ภมประเทศของโลกเปลอกโลกมลกษณะรปแบบ

ตางๆ กน เชน 

บางบรเวณเปนทสง  เปนกรวดเปนทรายกวางขวาง

บางบรเวณมลกษณะไมราบเรยบ สงๆ ตำาๆ 

บางบรเวณเปนทราบลมทมนำาทวมถง 

บางบรเวณเปนภเขาสงสลบกบหบเขาลกซงเราสามารถแบงลกษณะ

ภมประเทศตามสภาพสงตำาของเปลอกโลกได 

3  รปแบบ  ไดแก 

            1. ทราบ (plain) หมายถง พนผวโลกทเปนทราบเรยบหรอขรขระกได โดยมความตางระดบในทองถน ( local relief) ไมเกน 150 เมตร และโดยปกตจะอยสงกวาระดบทะเลไมเกน  100  เมตร โครงสรางของหนทรองรบจะวางตวอยในแนวราบหรอ เกอบราบ  ลกษณะทราบจะแบงออกเปน 5 ประเภท ดงน

1. ทราบ (Plain)

 เปนทราบทมลกษณะสำาคญคอมแมนำาไหลผานบนพนทของทราบ และปรากฏลกษณะชดเจนในบรเวณปาก

1.1  ทราบแมนำา (river plains)  หรอทราบลมแมนำา

(alluvial plains)  สงผลใหประชากรอาศยอยอยางหนาแนน

เพราะมความอดมสมบรณเหมาะแกการเพาะปลก นอกจากนบรเวณทราบแมนำาจะมลกษณะภมประเทศอนปะปนอยดวย  เชน

    เกดจากแมนำานำาตะกอนดนมาทบถมใหตนเขนขนทบรเวณปากแมนำา  ลกษณะของพนททตนเขนจะคลายสามเหลยม 

- ทราบดนดอนสามเหลยมบรเวณปากแมนำา

(deltaic plains)  

    เปนทราบรมแมนำาทแมนำากดเซาะพนผวโลก  และนำาตะกอนมาทบถม

ไว 

 - ลานตะพกลำานำา (river terrace)  

เมอแมนำากดเซาะจนพนผวโลกมระดบลกลงไป 

จะกลายเปนทราบลานตะพกลำานำาไว 

 เปนทราบทอยรมแมนำา  จะมนำาทวมเอออยเปนเวลานาน

- ทราบนำาทวมถง (flood plains)  

ซงทราบแบบน จะเปนลกษณะภมประเทศทเกดขนในระยะวยหนมและวย

ชราของววฒนาการของ

แมนำา

เปนทราบทเกดบรเวณชายฝงทะเลโดยคลนและกระแสลมจะพดพาเอาโคลน  ทราย  และตะกอนตางๆ มาทบถมไวทชายฝง  

1.2  ทราบชายฝง  (coastal plains)  

เปนทราบทเกดจากนำาและลมพดพาดนตะกอนจากภเขามาทบถมไวบรเวณเชงเขา  ซงจะกระจายแผ

ออกเปนลกษณะดนตะกอนรปพด 

1.3  ทราบดนตะกอนเชงเขา  (piedmont

alluvial plains)

พบในพนททเปนเขตหนาวและเขตอบอน

เกดจากธารนำาแขงจะมรองรอยของการขดครด 

ทำาใหเกดทะเลสาบหรอแองนำากระจายอยทวไป 

1.4  ทราบธารนำาแขง 

เชน  รฐมนนโซตาในสหรฐอเมรกา 

มทะเลสาบเลกๆ เปนจำานวนมาก

ไดแก  เกรตเพลนส

  (great plains) 

ในทวปอเมรกาเหนอ

เปนทราบทเกดขนจากการยกตวของผนทวปหรอเปลอกโลก

  ทำาใหทองทะเลบางแหงภายในผนทวปตนเขน

กลายเปนทราบซงจะมพนทกวางขวางมาก 

1.5  ทราบภายในทวป  

2. ทราบสง  (plateau) 

เชน ภมประเทศของทวปแอฟรกา

สงผลทำาใหประชากรอาศยอยอยางเบาบาง

เพราะไมเหมาะสมตอการสรางทอยอาศย

หมายถง  บรเวณพนททมระดบสงขนกวาบรเวณทอยโดยรอบ

โดยมขอบชนหรอผาชน  (escarpment) 

หรอมทวเขากนเปนขอบอยดานใดดานหนง  

ทราบสงทวป

ลกษณะภมประเทศทเปนทราบสงถาแบงตามเกณฑลกษณะทตงม  3  รปแบบ 

ทราบสงเชงเขา 

ทราบสงระหวางภเขา

หมายถง  บรเวณพนททมความสงจากบรเวณรอบๆ ทงภเขาและเนนเขา มลกษณะภมประเทศโดยทวๆ ไปเหมอนกน  แตกตางอยทความตางระดบและความลาดชน  (slope) 

3. ภเขาและเนนเขา (mountains and

hills)  

ทำาใหแบงลกษณะภเขาและเนนเขาออก

เปน  4   รปแบบ  คอ 

ภเขาจะมความตางระดบซงเปนทสงเกน  500  เมตร  สวนเนนเขาเปนพนททมความสงนอย กวา (ประมาณ  150-500 เมตร)  ความไมราบเรยบของภเขาและเนนเขาขนอยกบการวางตวของหน 

ภเขาประเภทนมมากทสดและเปนภเขาทสำาคญ

เกดจากการโกงตวของเปลอกโลกเนองจากไดรบแรงกดและแรงบบ      

3.1  ภเขาโกง  (folded

Mountains)  หรอ  fold 

เกดจากการเลอนตวของเปลอกโลก

ในลกษณะของรอยเลอนหรอรอยเหลอม  (faulting) 

 3.2  ภเขาบลอก 

(fault-block mountains)

คอ เกดแนวแตกของเปลอกโลกซกหนงจมยบลง

และดนใหอกซกหนงยกตวขนสงเปนภเขา

เกดจากการดนตวของหนละลาย  (lava)  หรอหนหนด  (magma)  ภายในโลก พยายามแทรกเปลอกโลกแตไมสามารถดนออกมาภายนอก  จงแขงตวภายใตเปลอกโลก 

3.3  ภเขาโดม  (dome

mountains)

เกดจากการดนตวของหนละลาย  (lava) และหนหนด  (magma) ทขบออกมาตามรอยแตกของเปลอกโลก

คอ ออกมาภายนอกโลกได 

3.4  ภเขาไฟ  (Volcanic Mountains)

2. ปจจยททำาใหเกดลกษณะภมประเทศ        1.  พลงงานภายในเปลอกโลก 

ทำาใหเปลอกโลกผนแปร  บบอดใหยกตวสงขน  กลายเปนภเขาทราบสง  หรอทรดตำาลง  เชน เหว  แองทราบ      

     2.  ตวกระทำาทางธรรมชาตภายนอกเปลอกโลกทำาใหเปลอกโลกเกดการสกกรอนพงทลายหรอ ทบถม  ไดแก  ลม  กระแสนำา ธารนำาแขง      

3. การกระทำาของมนษย  เชน  การสรางเขอนเพอการชลประทาน   การตดถนนเขาไปในปา  ทำาใหลกษณะภมประเทศของพนทนนๆเปลยนไปจากเดม

3. ความสมพนธระหวางลกษณะภมประเทศ

กบการดำาเนนชวตของมนษยและสภาพแวดลอมลกษณะภมประเทศแตละแบบ ตางมความสำาคญตอชวต 

ความเปนอยของประชากรทอาศยในภมประเทศนน

 กอใหเกดอาชพสำาคญตางๆ  กน

เชน   บรเวณทราบลมหรอทราบรมฝง

แมนำา มกมประชากร

อาศยอยหนาแนน 

  มอาชพทำาการประมง   

แบบทดสอบ

หลงเรยน

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง ลกษณะภมประเทศ

คำาชแจง เลอกคำาตอบทถกทสดเพยงคำาตอบเดยว1. ขอใดคอลกษณะภมประเทศ

ของทวปแอฟรกาก. แองทราบข. ทราบนำาทวมถงค. ทราบสงง. ทราบดนลมหอบ

ก. ไมมนำาใชในการบรโภคไดเพยงพอ ข. ไมสะดวกในการคมนาคมขนสง ค. ไมเหมาะสมตอการสรางทอยอาศย ง. ดนไมมความอดมสมบรณทจะเหมาะแก การเพาะปลกขาว

2. สาเหตขอใดสำาคญทสด ททำาใหมประชากรอาศยอยอยางเบาบางบรเวณทราบสง

ก. การตงถนฐาน ข. ลกษณะภมประเทศ-

ภมอากาศค. พชพรรณธรรมชาต

ง. แหลงนำาจากธรรมชาต

3. การประกอบอาชพของมนษยสมพนธกบสงใดมากทสด

ก. อนโดนเซย เนนประกอบอาชพอตสาหกรรม

ข. เกาหลใต เนนอาชพคาขายและบรการ

ค. ญปน เนนการผลตสนคาอตสาหกรรม

ง. เยอรมนเนนการผลตอาหารทะเล

4. ขอใดเปนการแกปญหาของประเทศทตงอยในลกษณะภมประเทศทไมอดมสมบรณ เหมาะแกการเพาะปลก

ก. ปาเบญจพรรณหรอปาโปรง

ข. ปาดงดบหรอปาดบชน

ค. ปาสนหรอสนภเขาง. ปาชานเลนหรอปา

โกงกาง

5. ภาคใตตอนลางของประเทศไทย มฝนตกชกตลอดทงป ทำาใหมปาไมชนดใด

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เรอง ลกษณะภมประเทศ

1 .ค.2. ค.3. ข.4. ค.5. ข.

ทำาคะแนนไดเทาไหร อยาลมบนทกดวยนะ

สวสดคะ