9 spss

Business Research Method

100-009

วิธีการวิจัยทางธุรกิจ

[อ.นิธินพ ทองวาสนาสง]

วิธีวิเคราะหแบบสอบถาม

หรือ

แบบประเมินดวยโปรแกรม SPSS

หัวขอสําคัญในบท

2

ความรูเบื้องตนเก่ียวกับ SPSS

สวนประกอบของ SPSS

ตัวอยางแบบสอบถาม

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

SPSS เปนเคร่ืองมือสําหรับจัดกระทําขอมูล สามารถนําขอมูลจากแฟมขอมูลมา

ประมวลผลดวยตาราง สรางกราฟ และวิเคราะหทางสถิติท่ีหลากหลาย ถาผูวิเคราะห

ตองการใชโปรแกรม SPSS ดําเนินการจัดการกับขอมูล วิเคราะหขอมูล และรายงาน

ผลการวิเคราะหขอมูล ผูวิเคราะหจะตองเขียนโปรแกรมคําสั่งเพ่ือสั่งใหโปรแกรม

SPSS กระทําตามท่ีผูวิเคราะหตองการ

โดยตองมีสวนประกอบสําคัญ 2 อยางคือ

1. โปรแกรม

2. ขอมูลจากแบบประเมินหรือแบบสอบถาม

ความรูเบื้องตนเก่ียวกับ SPSS

3

สวนประกอบของ SPSS

4

Variables = กําหนดช่ือตัวแปร

Cell = สําหรับกําหนดคาตัวแปร

Status Bar = แสดงสถานะการทํางาน Data View = เพ่ิมและแกไขตัวแปร

Variable View = สรางและแกไขโครงสรางตัวแปร

Title Bar Menu Bar

Cell Editors = กําหนดคาตัวแปร

Cases = ชุดของตัวแปร

View Bar = Data View, Variable View

วัตถุประสงคของมุมมองคือ เปนการแบงงานออกเปนสองสวนใหญคือ สวน

อ อ ก แ บ บ กํ า ห น ด โ ค ร ง ส ร า ง ตั ว แ ป ร แ ล ะ ส ว น กํ า ห น ด ค า ชุ ด ตั ว แ ป ร

โดยแบงมุมมองออกเปน 2 มุมมอง ไดแก

1. Variable view

2. Data view

สวนประกอบของ View Bar

5

Variable view Variable view เปนสวนกําหนดคุณสมบัติของตัวแปร Variable โดยการสรางและแกไขโครงสรางตัวแปร ดังภาพ

Name = กําหนดช่ือตัวแปร

Type = กําหนดชนิดของตัวแปร

Width = กําหนดจํานวนของคาตัวแปรหรือจํานวนความกวางของคาตัวแปร

Decimals = กําหนดจํานวนของจุดทศนิยม

Label = กําหนดช่ือของตัวแปรจะมีผลเมื่อเราออกแบบรายงานเปนกราฟ

Value = กําหนดคาตัวแปรโดยมิตองไปกําหนดท่ี Variable view

Missing = กําหนดเมื่อไมพบคาตัวแปรของชุดตัวแปรน้ัน

Columns = กําหนดความกวางของชอง Columns สําหรับกรอกขอมูล

Align = จัดคาของชุดตัวแปรใหชิดซาย กลาง หรือ ขวา

Measure = กําหนดมาตราวัดของตัวแปร

สวนประกอบของ View Bar

6

Data view Data view เปนสวนกําหนดคาชุดของตัวแปรในแตละชุดหรือ Data entry ดังภาพ

สวนประกอบของ View Bar

7

แบบสอบถามความพึงพอใจในการใชหองสมุดสําหรบันิสิตคณะบริหารธรุกจิ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ

ขอตกลง

การจัดแบงคาระดับความพึงพอใจดังนี้

5 = พึงพอใจมากที่สุด

4 = พึงพอใจมาก

3 = พึงพอใจปานกลาง

2 = พึงพอใจนอย

1 = ไมพึงพอใจ

ตัวอยางแบบสอบถาม

8

ขอมูลสวนบุคคล 1. เพศ

[ ] ชาย [ ] หญิง

2. วุฒิการศึกษา

[ ] ปริญญาตรี [ ] ปริญญาโท [ ] ปริญญาเอก

3. ภาควิชา

[ ] การตลาด

[ ] การจัดการ

[ ] คอมพิวเตอรธุรกิจ

[ ] การจัดการโลจิสติกส

[ ] การโรงแรมและการทองเที่ยว

ตัวอยางแบบสอบถาม

9

แบบสอบถามความพึงพอใจในการใชหองสมุดสําหรบันิสิตคณะบริหารธรุกจิ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ

ระดับความคิดเห็น

ใหทําเครือ่งหมาย ลงบนคาระดับความพึงพอใจที่สอดคลองกับทานมากที่สุด โดยใชขอมูลตามขอตกลงขางตน

ขอคําถาม 5 4 3 2 1

1. การใหบริการยืม-คืน

2. การใหบริการสืบคนขอมูล

3. การใหบริการสําเนาเอกสาร

4. ความรวดเร็วในการใหบริการ

5. อัธยาศัยของเจาหนาท่ี

6. ความสะอาดและสวยงามของสถานท่ี

7. ปริมาณและความทันสมัยของทรัพยากร

ตัวอยางแบบสอบถาม

10

แบบสอบถามความพึงพอใจในการใชหองสมุดสําหรบันิสิตคณะบริหารธรุกจิ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ

Run the tutorial หมายถึง การเปดบทเรียนชวยสอนเรื่อง SPSS for

Windows

Type in data หมายถึง การเริ่มตนกําหนดตัวแปรและใหคาตัวแก

แปร

Run an existing หมายถึง การทํางาน SPSS รวมกับระบบ

ฐานขอมูล

Create new query using Database Wizard หมายถึง การสราง

สวนทํางานรวมกับระบบฐานขอมูล

Open an existing data source หมายถึง การนําขอมูลโปรแกรม

SPSS มาทําการแกไข เพิ่มใหคาตัวแปร และ วิเคราะหผล

Open another type of file หมายถึง การนําขอมูลโปรแกรมอื่นๆ

มาทํางานรวมกับโปรแกรม SPSS

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

11

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

12

เม่ือเลือก Type in data แลวคลิก

OK จะปรากฏหนาตาง SPSS Data

Editor สําหรับปอนขอมูล

คลิกท่ี Open an existing data

source เพ่ือเลือกไฟลท่ีเคยปอนขอมูล

ไวแลว

คลิกท่ี Open another type of file

เ พ่ือ เ ลื อก ไฟล ท่ี เคยปอนข อ มูล ไว

แลวแตไมใชไฟลท่ีเปนแผนงาน

กําหนดหนาจอ Data ในการแสดงภาษาไทย • เลือกเมนู View -> Fonts

• เลือก Font และ Size ตามท่ีตองการ แลวคลิกปุม OK

***หมายเหตุ ช่ือฟอนตที่เปนภาษาไทยสวนใหญจะลงทายดวย UPC

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

13

การปอนขอมูล • ขัน้ตอนแรกคือการกําหนดตวัแปร ตวัแปรก็คือข้อคําถามต่างๆ ในแบบสอบถาม

นัน่เอง โดยจะใช้มมุมอง Variable view เป็นการกําหนดตวัแปร โดยให้กําหนดช่ือ

(Name) คา่ (Value) มาตราวดั (Measure) ของตวัแปรในแตล่ะข้อคําถามดงันี ้

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

14

การกําหนดตัวแปร การตั้งชื่อตัวแปร (Naming a variable)

ฉลากตัวแปร (Variable labels)

คาฉลาก (Value labels)

คาสูญหาย (Missing values)

ชนิดตัวแปร (Variable type)

รูปแบบสดมภ (Column format)

ระดับการวัด (Measurement level)

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

15

การต้ังช่ือตัวแปร (Naming a variable) ขอ 1 เพศ = Sex

ขอ 2 วุฒิการศึกษา = Degree

ขอ 3 ภาควิชา = Department

ขอ 4 ระดับความคิดเห็น

o ขอ 4.1 = Topic1

o ขอ 4.2 = Topic2

o ขอ 4.3 = Topic3

o ขอ 4.4 = Topic4

o ขอ 4.5 = Topic5

o ขอ 4.6 = Topic6

o ขอ 4.7 = Topic7

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

16

การกําหนดคาตัวแปร (Value) Sex มีได 2 คาคือ ชาย, หญิง

Degree มี 3 คาคือ ปริญญาตรี ปริญญาโท ปริญญาเอก

Department มี 5 คาคือ ตลาด การจัดการ คอมฯ โลจิสติกสโรงแรม

Topic1, Topic 2, Topic 3, Topic 4, Topic 5, Topic 6, Topic 7 มีคาตัวแปรที่เหมือนกัน 5 คาคือ

พึงพอใจมากที่สุด

พึงพอใจมาก

พึงพอใจปานกลาง

พึงพอใจนอย

ไมพึงพอใจ

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

17

การกําหนดมาตราในการวัด (Measure) การกําหนดมาตราวัดเราจําเปนตองเขาใจมาตราวัดมากอน จึงจะสามารถ

กําหนดมาตราวัด (Measure) ไดอยางถูกตอง โดยมาตราวัดแบงออกเปน 3 ชนิด

ดังนี้

Norminal เปนมาตราวัดท่ีสามารถแบงคาของกลุมตัวแปรท่ีแตกตางกันได

เปนสวนๆ แตไมสามารถทราบวาคาตัวแปรใดมากกวากันและมากกวากันเทาไร เชน

เพศ ชาย หญิง คํานําหนาชื่อ นาย นางสาว เปนตน

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

18

การกําหนดมาตราในการวัด (Measure) Ordinal เปนมาตราวัดท่ีสามารถแบงคาของกลุมตัวแปรท่ีแตกตางกันไดเปน

สวนๆ และสามารถทราบดวยวาคาตัวแปรใดมากกวากัน แตไมทราบวามากกวากัน

เทาไร เชน เกรด A B C D, ชั้นเรียน ม.1 ม.2 ม.3 เปนตน

Scale เปนมาตราวัดท่ีสามารถแบงคาของกลุมตัวแปรท่ีแตกตางกันไดเปน

สวนๆ สามารถทราบดวยวาคาตัวแปรใดมากกวากัน และทราบวามากกวาคาตัวแปรใด

มากกวากันเทาไร เชน อายุ, น้ําหนัก, ระยะทาง, ความยาว เปนตน

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

19

การกําหนดมาตราในการวัด (Measure) สําหรับแบบสอบถามท่ีเปนตัวอยางในคร้ังนี้สามารถกําหนดมาตราวัด

(Measure) ไดดังนี้

Sex = Norminal

Degree = Ordinal

Department = Norminal

Topic1,Topic2,Topic3,Topic4,Topic5,Topic6,Topic7 = Ordinal

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

20

การลงขอมูลตัวแปรใน Variable view 1. ลงชื่อตัวแปรท่ีชอง Name

2. Type โดยสวนใหญมักกําหนด Numeric หรือ String โดยการคลิกท่ีปุมสีเทา

จากนั้นกดปุม OK ดังภาพ

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

21

3. Width และ Decimals โดยสวนใหญไมตองกําหนด สวน Label คือการกําหนด

ขอความขยายชื่อตัวแปร เพ่ืออธิบายชื่อตัวแปรและแสดงออกทางผลลัพธ ใหพิมพ

ตรงคอลัมน Label เชน Sex โดยท่ี Label นี้จะแสดงผลในกราฟเม่ือเราเร่ิมทําการ

วิเคราะหขอมูล ดังภาพ

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

22

การลงขอมูลตัวแปรใน Variable view

3. Width และ Decimals โดยสวนใหญไมตองกําหนด สวน Label คือการกําหนด

ขอความขยายชื่อตัวแปร เพ่ืออธิบายชื่อตัวแปรและแสดงออกทางผลลัพธ ใหพิมพ

ตรงคอลัมน Label เชน Sex โดยท่ี Label นี้จะแสดงผลในกราฟเม่ือเราเร่ิมทําการ

วิเคราะหขอมูล ดังภาพ

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

23

การลงขอมูลตัวแปรใน Variable view

4. Value กําหนดคําอธิบายใหกับคาตัวแปร โดยใหคลิกท่ีปุมสีเทา จากนั้นจะพบกรอบ Value Label ในชอง Value กําหนดเปน 1 และ Value Label กําหนดเปนชาย แลวกดปุม Add สวนหญิงกําหนดเปน 2 ตามลําดับ

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

24

การลงขอมูลตัวแปรใน Variable view

5. Missing กําหนดคาท่ีไมนําไปวิเคราะห มี 2 แบบ คือ User Missing ผูวิจัยเปนผูกําหนด เชน 9,

99, 999 และ System Missing โปรแกรมจะกําหนดใหเอง

6. Measure ใหคลิกที่ปุมสีเทา จากนั้นกําหนดระดับการวัดของขอมูล เลือก Scale, Ordinal หรือ

Nominal

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

25

การลงขอมูลตัวแปรใน Variable view

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

26

การลงขอมูลตัวแปรใน Variable view 7. Align ใหแสดงคาตัวแปร ชิดซาย กึ่งกลาง ชิดขวา

สวนในตัวแปรอ่ืนๆ ก็มีการลงขอมูลในลักษณะเดียวกัน แตกตางกันไปตาม Label,

Values กับ Measure

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

27

การปอนขอมูล จากหนาจอ Data View • เลือกไปที่ Data view

• นําเขาขอมูลที่มีหัวตารางเปนไปตามที่เราไดกําหนดตัวแปรไวแลว ในสวนนี้เราสามารถทําการ

นําเขาขอมูล Data Entry ตามตารางขอมูลขางตนไดเลย ดังภาพ

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

28

การบันทึกขอมูล • ไปยัง File->Save Data As

• กําหนดสถานท่ีจัดเก็บขอมูลในชอง Save in และกําหนดชื่อ File ในชอง File

name File ท่ีไดจะมีนามสกุลเปน .sav

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

29

การวิเคราะหขอมูล • ไปยัง File->Save Data As

• กําหนดสถานท่ีจัดเก็บขอมูลในชอง Save in และกําหนดชื่อ File ในชอง File

name File ท่ีไดจะมีนามสกุลเปน .sav

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

30

การวิเคราะหขอมูล • คลิกท่ีเมนู Analyze เลือก Descriptive Statistic และเลือก Frequencies ดังภาพ

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

31

การวิเคราะหขอมูล • ไดกรอบ Frequencies ดังภาพ ซ่ึงกรอบ Frequencies ทางชองซายมือเปนตัวแปร

ตางๆ ท่ีไดจากแบบสอบถาม ทางชองขวามือจะเปนสวนเลือกตัวแปรเพ่ือวิเคราะห

ขอมูล

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

32

การวิเคราะหขอมูล • เลือกตัวแปรโดยการคลิกท่ีตัวแปรท่ีตองการวิเคราะหทางซายมือ จากนั้นคลิกปุม

เลือก(สามเหลี่ยมสีดํา)ตัวแปรท่ีตองการวิเคราะหก็จะตกไปอยูทางชองขวามือ ในท่ีนี้

ใหเลือกท้ังหมดทุกตัวแปร ดังภาพ

• คลิกปุม Statistics แลวจะไดกรอบ Frequencies Statistics ดังภาพ

• จากนั้นเลือกประเภทของการวิเคราะหขอมูล เชน Mean Median Mode

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

33

การวิเคราะหขอมูล

• คลิกปุม Charts จะไดกรอบ Frequencies Charts ดังภาพ

ในสวน Frequencies Charts นี้สามารถเลือก Chart Type วาตองการเปน Charts

ชนิดใด เชน Bar charts แลวคลิก Continue

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

34

การวิเคราะหขอมูล

• เม่ือคลิกปุม Continue จะกลับมาท่ีกรอบ Frequencies Statistics ดังภาพ จากนั้น

คลิกปุม OK ก็เปนอันเสร็จสิ้นขั้นตอนการวิเคราะหขอมูล

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

35

การวิเคราะหขอมูล

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

36

ผลการวิเคราะหขอมูล

คอลัมนท่ี 1 บอกจํานวนขอมลู Valid = จํานวนขอมูลท่ีนํามาแจกแจงความถ่ี

Missing = จํานวนขอมูลท่ีไมสมบูรณ

Total = จํานวนขอมูลท้ังหมด

คอลัมนท่ี 2 แสดงช่ือตัวแปร หรือ Label ของตัวแปร ตามคาท่ีเปนไปไดของตัวแปร

คอลัมนท่ี 3 Frequency คือ คาท่ีแสดงความถ่ีท่ีนับได

คอลัมนท่ี 4 Percent คือ คาท่ีแสดงความถ่ีท่ีนับไดในรูปรอยละ คิดจากขอมูลท้ังหมด

คอลัมนท่ี 5 Valid Percent คือ คาท่ีแสดงความถ่ีท่ีนับไดในรูปรอยละ ไมรวมคา Missing

คอลัมนท่ี 6 Cumulative Percent คือ คาท่ีแสดงความถ่ีสะสมของ Valid Percent

การบันทึกผลการวิเคราะหขอมูล • โปรแกรม SPSS จะเปดสวน Output Analyze มาอีกสวนหนึ่ง ซึ่งเปนสวนแยกตางหากจากสวน

โปรแกรม SPSS หลัก เมื่อไดผลการวิเคราะหขอมูลเรียบรอยแลวใหทําการ Save ขอมูลโดยคลิก

ปุม Save ดังภาพ

การเริ่มตนการใชงาน SPSS

37

Q&A อาจารย นิธินพ ทองวาสนาสง

E-mail: Nitinop.inova@gmail.com

Tel: 085-352-1050