หน่วยที่ 6 พฤติกรรมศาสตร์และ ... unit 12... ·...

เรองท 12.2.3สถานงานสำาหรบงานทตองปฏบตในทายน_________________________________________________________________________________

ลกษณะงานยนโดยทวไปนน คนงานมกจะยนทำางานในบรเวณรอบ ๆ เครองจกรกล หรอโตะงานมากกวาจะยนนงอยกบทอยางเดยว แตอยางไรกดถงแมตวพนกงานจะสามารถขยบเคลอนทไปมาได เรากไมควรออกแบบงานและสถานททตองทำาใหพนกงานตองเออมมอ โนมตว เอนตว บดเอยวตว แหงนคอ เงยหรอกมศรษะบอยครงเพราะสงเหลานเปนสาเหตของความเมอยลาของกลามเนอรางกายทงสน 1. งานทตองปฏบตในทายน

สถานการณทเหมาะสำาหรบงานยนนน เชน1. ลกษณะงานทมการเออมหรอเอยวตวไปทางดานขางเกน

ระยะทำางานปกต2. สถานทปฏบตงาน หรอสถานงานนนไมมทวางเพยงพอ

สำาหรบงานนง คอไมมเนอทกวางเพยงพอสำาหรบการเหยยดขา หรอสอดวางเขา (Leg or Knee Room Clearance)

3. ลกษณะงานทมการทำางานรวมกนเปนกลมและใหความสนใจกบชนงานขนาดใหญทวางราบอยบนโตะ เชน งานวเคราะหแผนท การวเคราะหแบบแปลนอาคาร งานวางแผนจำาลองการรบ เปนตน

4. ลกษณะงานทมการยกวตถ ชนงานหนกเกน 4.5 ก 1. บอย ๆ

5. ลกษณะงานทตองออกแรงกดลงซงตองใชนำาหนกตวชวยและยนทำางานจะสะดวกกวา เชน งานบรรจหบหอผลตภณฑ เปนตน

1

6. ลกษณะงานทคนงานตองมการเออมมอสง-ตำา หรอระยะไกลออกไปบอยครง หรอมการเคลอนตวหรอเอยวตวบอยครงจากลกษณะงานหนงไปอกงานหนง

7. งานซอมบำารงดแลรกษาบางอยาง บางประเภทฯลฯ

2. พนทการทำางานสำาหรบลกษณะงานยน (Work Area for Standing Work)

พนทท ำางานสำาหรบลกษณะงานยนนนแบงองคประกอบยอยๆไดออกเปน ๓ ประเภทคอ พนททำางานยนในแนวราบ ความสงของพนผวการทำางานในงานยน และพนทในการทำางานยนในแนวดงและทางดานขาง ซงจะไดอธบายรายละเอยดตางๆ ดงตอไปน

1.พนททำางานยนในแนวราบ หมายถง รศมการกวาดกนพนทบนโตะทำางานในแนวราบ ขอบเขตนไดจากการกวาดมอและแขนทอนบนทงสองขางเปนรปโคงครงวงกลม 2 วงซอนทบกนบนโตะ โดยมขอศอกและหวไหลเปนจดหมนตามลำาดบ พนททำางานในแนวราบ แบงออกไดเปนพนทหยบจบไดระยะปกต และ พนททตองอาศยการเหยยดแขนหรอโนมตวเขาชวย (พนททำางานสงสด) เชนเดยวกบในกรณของลกษณะงานนง

2. ความสงของพนผวทำางานในงานยน โดยปจจยทสำาคญยงในการกำาหนดความสงของพนผวทำางานในงานยน คอ ความสงจากพนถงขอศอก/ทายน และชนดของงานหตถกรรม จากภาพท 12.26 (Ayoub, 1971) จะเปนความสงพนผวของการยนทำางานทถกตองและนาจะเหมาะสมกบธรรมชาตของงานททำาโดยอาศยความสงขอศอกเปนหลกในการกำาหนดพจารณา ซงงานนนแบงเปน งานหตถกรรมทตองการความ

2

ประณตเทยงตรง งานขดเขยน หรองานเบา งานหยาบ ๆ หรองานหตถกรรมทมความหนกปานกลาง และอน ๆ

ภาพท 12.26 แสดงระดบความสงของงานประเภทตางๆ เทยบจากระดบความสงของขอศอกผปฏบตงาน เรยงจากซาย-ขวา งานละเอยดมาก งาน– หนก

ตารางท 12.2 แสดงความสงพนผวการทำางานทเหมาะสมสำาหรบงานยนทแตกตางกน ตามลกษณะของงานแตละประเภท

ลกษณะของงานยนทำา เพศความสงกำาหนด

ตายตวความสงทปรบได

(ซม.) (ซม.)งานทตองการความละเอยดแมนยำา

ผชาย

126 107 - 126

(มทหนนรองขอศอก)

ผหญง

116 94 - 116

งานประกอบชนสวนขนาดเลก

ผชาย

107 88 - 107

ผหญง

96 81 - 96

งานหนก ตองออกแรงกายมาก

ผชาย

99 80 - 99

ผ 89 74 - 89

3

เสนแสดงระดบความสง

หญง

โดยทวไปถาเปนความสงของพนผวทำางานทปรบแกไมไดเรากควรจะใชขอมลของคาเปอรเซนไทลท 95 (Largest User) สำาหรบผทมตวเลกกวากแกปญหาไดโดยใหใชแทนรอง (Platform) มาชวยในการยนทำางานเพอใหไดความสงทำางานทเหมาะสมตอไป แตถาให ดทสดกควรออกแบบใหความสงพนผวทำางานนนปรบความสงได ซงความสงอาจจะปรบไดโดยอาศยพลงไฟฟา ไฮดรอลค หรอใชแรงมอกไดแลวแตความเหมาะสม

1. พนทในการทำางานยนในแนวดงและดานขาง ภาพท 12.27 แสดงเนอททำางานสามมตสำาหรบงานยน และภาพท 12.28 แสดงขอบเขตระยะการหยบจบในแนวดงตรงหนาสำาหรบมอขางเดยวและมอทงสองขางตามลำาดบทความสงของแขนเหนอโตะทำางานระดบสงตาง ๆ โดยทผถกวดนนยนตรงไมมการเอนตวไปทางใดทางหนง จากรปเราจะเหนวาสำาหรบลกษณะงานทตองใชมอทงสองทำางาน เชน งานควบคมสวทซปด- เปดสองปม ซาย- ขวา จะมระยะเออมไปตรงหนานนจะคอนขางสนกวาระยะของการเออมมอเพยงขางเดยว อนเนองมาจากขอจำากดในการเคลอนไหวหวไหลและแขนเปนเหตผลหลก

ภาพท 11.28 แสดงพนท 3 มตทเหมาะสมสำาหรบงานยน

4

3. แนวทางในการออกแบบงานและสถานทสำาหรบงานยน (Guidelines for Designing of Standing Work Area)

ตวแปรสำาคญทเกยวของอนกบการออกแบบลกษณะงานยนบางประเภท ทควรนำามาพจารณาเพมเตม เชน

1. ความสงระยะเออมขนบน (Reaching Above Height) สำาหรบตำาแหนงของหง ชน ต แผงควบคมหรอพนทเกบของเหนอศรษะนน ถาไดรบการออกแบบมาอยสงเกนไปกจะทำาใหเกดปญหาการเออมไมถงโดยงายและสะดวกรวมทงการมองไมเหนสงของทวางอย ดงนนจำาเปนทผออกแบบจะตองทราบถงระยะเออมมอสงสดทพนกงานจะทำาได ซงเรองนทเบรก(Thiberg) ไดทำาการคำานวณหาสมประสทธสำาหรบอตราสวนระหวางความยาวของรางกาย และความสงของระยะเออมทงในเพศชายและเพศหญงโดยใชเสนสหสมพนธการถดถอย (Regression Line) และไดสรปสตรการคดคำานวณระยะเออมสงสดในแนวดงจากความสงของรางกายมนษยไดเปนวา

“ระยะเออมสงสดในแนวดง (Maximum Vertical Reach) =

1.24 ความสงรางกาย (Stature Height)”

5

(ก) สำาหรบมอขางเดยว

ความสงจากพน

ระยะเออม

ภาพท 12.28 แสดงขอบเขตระยะการหยบจบในแนวดงตรงหนา

2. มมมองและตำาแหนงของศรษะของผปฏบตงาน บรเวณจดทำางานทพนกงานใชสายตายนมองจะตองอยในตำาแหนงททำาใหศรษะเคลอนไหวไดอยางสะดวกสบาย การกมคอลงหรอเงยหนามากเกนไปจะกอใหเกดการปวดเมอยกลามเนอตนคออยางมาก จากผลการวจยพบวา มมมองระหวางเสนสายตา (Line of Sight) และเสนในแนวระดบหรอเสนขอบฟา (Horizontal Line) ทจะทำาใหสามารถทำางานไดอยางสะดวกสบายจะเปน 32 - 44 องศาในทานงทำางาน และ 23 - 37 องศาในทายนทำางาน ทศนวสยในการมองเหนสวนหรอจดตาง ๆ ทจำาเปนในการปฏบตงานตองด คอไมมสงกดขวางในแนวของการมองเหนซงเปนอปสรรคในการปฏบตงาน

ภาพท 12.29 ภาพแสดงแนวระดบสายตา ตามปกต มองตรง

6

_________________________________________________________________________________กจกรรม 12.2.3

1. หลกการออกแบบงานและสถานนสำาหรบงานยน มอะไรบาง2. สตรการคดคำานวณระยะเออมสงสดจากความสงของ

รางกายมนษยมวาอยางไร________________________________________________________________________________แนวตอบกจกรรม 12.2.3

1. ควรพจารณาดงน1. ความสงระยะเออมขนบน2.มมมองและตำาแหนงศรษะของผปฏบตงาน

7

ภาพท 12.30 ขอแนะนำาการออกแบบสวนตางๆ

2. สตร คอ ระยะเออมสงสด“ ในแนวดง = 1.24 ความ

สงรางกาย ”

_________________________________________________________________________________

8

เรองท 12.2.4สถานงานสำาหรบงานทตองปฏบตในทานงสลบยน_________________________________________________________________________________

ลกษณะงานนงสลบยนโดยทวไปนน เปนงานทมกจะมการพสยของการเคลอนไหวรางกายมากเกนระยะสงสดของการนงและการยนทำางานในบรเวณรอบ ๆ เครองจกรกล หรอโตะงานมากกวาจะยนนงหรอนงจอมอยกบทแตเพยงอยางเดยวอยางหนง บางครงกเรยกลกษณะงานนงสลบยนแบบนวา งานกงนงกงยน (Sit-Stand Work) แตอยางไรกดถงแมตวพนกงานจะสามารถขยบกายเคลอนทไปมาระหวาง การทำาทานงกไดหรอทำาทายนทำางานกได เรากไมควรออกแบบงานและสถานททตองทำาใหพนกงานนนตองเออมมอ โนมตว เอนตว บดเอยวตว แหงนคอ เงยหรอกมศรษะบอยครงเพราะสงเหลานเปนสาเหตของความเมอยลาของกลามเนอรางกายทงสน

1. สภาพหรอลกษณะงานทเหมาะกบงานนงสลบยน1. งานทมความหลากหลายไมแนนอน โดยงานบางสวน

เหมาะทจะนง บางสวนกเหมาะทจะยนทำางานมากกวา2. งานนงแตตองลกขนยนบอยครง เชน งานสอนหนงสอ

งานบรรยาย ฯลฯ3. งานทมการเออมไปดานหนา เกนกวา 41 ซม. หรอโนมตว

มากกวา 15 ซม. เหนอพนผวปฏบตงาน4. งานวางผงขนาดใหญ เขยนแบบแปลนของสถาปนก งาน

อารตเวรค (Artwork)5. งานทผปฏบตงานคนเดยวทำางานหลายอยางพรอมกน

ฯลฯ

9

2. แนวทางการในการออกแบบงานและสถานทปฏบตงานสำาหรบงานยนสลบนง (Guideline for Workplace Design of Sit/Stand Work)

ตวแปรสำาคญทเกยวของอนกบการออกแบบลกษณะงานกงนงกงยน ทควรนำามากำาหนดพจารณา เชน

1. โตะทำางานควรปรบความสง-ตำาได โดยจะมชวงความสงของโตะสำาหรบผปฏบตงานหญงอยในชวง 36 - 42 นวและสำาหรบผปฏบตงานชายอยในชวง 40 - 46 นว

2. การจดแผงจอสอแสดงทผปฏบตงานตองใชสายตาตรวจสอบและมองตดตามทงในขณะยนทำาและนงทำาตองสามารถปรบมมกระดกไดเพอใหจออยในระดบทสามารถอานคาขอมลไดถกตอง ไมเหลอมลำาทำาใหการอานขอมลผดพลาดไป

3. กระดานหรอแผนรองเขยนแบบควรจะปรบสงตำาและปรบมมเอนเอยงไดดงภาพท 12.31 แสดงสภาพตาง ๆ ทจะชวยทำาใหผทำางานอยในลกษณะทจะเปลยนอรยาบถไดงายและแขนทอนบนอยในตำาแหนงผอนคลาย โดยมเกาอและทรองเทาหนนเพอใหยนและนงทำางานในทาทเหมาะสมทสด ตวเลขทเหมาะสมสำาหรบการออกแบบ เชน

- พนทวางเทาของทพกเทาควรจะมคาประมาณ 30 x 65 ตารางเซนตเมตร และควรอยสงเหนอพนประมาณ 20 - 50 ซม.

- มมลาดเอยงของทพกเทาประมาณ 15 - 20 องศา - ความสงของพนผวทำางานสงเหนอพนหองควรมคาระหวาง

105 - 115 ซม. - เกาอนงควรจะปรบความสง-ตำาไดในชวง 80 - 100 ซม.

10

ภาพท 12.31 แสดงลกษณะของสถานงานทเปดโอกาสใหผปฏบตงานสามารถยนหรอนงทำางานกได

แตยงคงสภาพทาทางการทำางานทดเอาไวได

จากภาพท 12.32 นน สำาหรบคามตขนาด A-N นน คามตทสำาคญๆ บางสวนนนไดนำาขนไปอธบายขยายความเอาไวแลวขางบนในประเดนของตวแปรสำาคญทเกยวของอนกบการออกแบบลกษณะงานกงนงกงยน ทควรนำามาพจารณา แตตองพงระลกไวอกครงวา ตวเลขตาง ๆ ในภาพนนน ไดจากการวดขนาดรางกายของชาย และหญงชาวตะวนตก ทเปอรเซนไทลท 5 และ 95 หากจะนำาเอามาใชกบการออกแบบสถานทปฏบตงานสำาหรบคนไทยเราทมขนาดรปรางเลกกวา กควรจะนำาเอาตวเลขเหลานมาลดทอนคาลงกอน

________________________________________________________________________________กจกรรม 12.2.4

หลกการออกแบบงานและสถานนสำาหรบงานยนสลบนง มอะไรบาง

11

ภาพท 12.32 ขอแนะนำาการออกแบบสวนตางๆ สำาหรบงานนงสลบยน งานประกอบชนสวน

(จาก Van Cott and Kinkade, 1972)

________________________________________________________________________________แนวตอบกจกรรม 12.2.4

1. ความสามารถในการปรบระดบสง-ตำาของโตะทำางาน2. ความสามารถในการปรบระดบแผงจอสอแสดงผลทผปฏบต

งานตองใชสายตาตรวจสอบตดตามผล_________________________________________________________________________________

12

ตอนท 12.3งานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 12.3 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง12.2.1 ความสำาคญและแนวทางการศกษางานยกยายวสด

สงของดวยแรงกายคน12.2.2 ทาทางทถกตองสำาหรบการยก-วางสงของ12.2.3 การประมาณคานำาหนกทเหมาะสมของสงของทจะยก-

วาง 12.2.4 การออกแบบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน

ตามหลกการยศาสตรแนวคด

1. ในสมยทมการมงเนนในดานเทคโนโลยสารสนเทศ ของโลกสอสารไรพรมแดน และยอมรบกนวาเปนยคแหงคอมพวเตอร และระบบอตโนมต แตมนษยมแนวโนมทจะลมไปวา กจกรรมทำางานสวนใหญของมนษยนน กยงคงเกยวของอยกบการใชแรงกายและการใชมอในการหยบจบยกยายสงของ วตถดบ อปกรณ และเครองมออยด ดงนนการยกยายวตถสงของดวยกำาลงคนจงเปนสงทพบเหนกนอยทวไป และยงมผลกระทบตอประสทธภาพการทำางานของผปฏบตงานอยางมาก

2. ในวงการอตสาหกรรม ไมวาจะเปนอตสาหกรรมการผลตขนาดใหญ ขนาดกลาง หรอขนาดเลก หรออตสาหกรรมประกอบชนสวน ลวนแลวแตตองมขนตอนการยกยายสงของดวยมอหรอแรงกายคนแทรกอยในกจกรรมขนตอนทำางานแทบทงสน รวมทงในงานบรการบางชนด

13

ทไมสามารถใชระบบเครองจกรอตโนมตชวยการทำางานได หากวาขนตอนการยกยายนผปฏบตงานดำาเนนการไป อยางไมถกวธกจะกอใหเกดผลเสยขนตามมาในหลาย ๆ ดาน อยางนอยทสดกจะเกดขนกบ ตวผปฏบตงานเองอนเนองจากการออกแรงยกของทหนกมากเกนกำาลงความสามารถ และ ความแขงแรงของตน วตถประสงค

เมอศกษาตอนท 12.3 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบาความสำาคญและแนวทางการศกษางานยกยายวสด

สงของดวยแรงกายคนได2. อธบายการทาทางทถกตองสำาหรบการยก-วางสงของได3. อธบายการประมาณคานำาหนกทเหมาะสมของสงของทจะยก-

วางได4. ออกแบบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนตามหลกการ

ยศาสตรได

14

เรองท 12.3.1ความสำาคญและแนวทางการศกษางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน_________________________________________________________________________________12.3.1.1 ความสำาคญของงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน

จากการสำารวจทางสถตมประมาณการวา ปญหาอาการบาดเจบเกยวกบหลง (Back Injuries) ของคนงานนนคดเปนรอยละ 35 ของอาการบาดเจบทงหมดทกชนดจากการทำางานอาชพเลยทเดยว ซงคนสวนใหญมกจะนกไปถงกลมผใชแรงงานทจะประสบปญหาจากงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน แตจากการสำารวจพบวา แมกระทงกลมผทไมไดใชแรงกายในการทำางานยกของหนกแตอยางใด อยางเชน ชางเทคนค ผจดการ ผบรหาร เสมยน พยาบาล พนกงานบรการ ฯลฯ กไดรบผลกระทบเกยวกบกลมอาการปวดหลงจากการทำางานเชนเดยวกนกบกลมผใชแรงงาน โดยเฉพาะอาชพพยาบาลนนเปนอาชพทมปญหาเกยวกบอาการผดปกตของหลงมาเปนอนดบหนงในบรรดางานอาชพทมอยทเดยว

นกเออรกอนอมกสถอวางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนนนเปนสาเหตหลกของการไดรบบาดเจบอนเนองมาจากการทำางานของคนงาน และทำาใหตองมการจายคาสนไหมทดแทน (Work Compensation) เปนเงนจำานวนมากมาย ไดมผประมาณการไววาเฉพาะในประเทศสหรฐอเมรกานน คาใชจายรวมแตละปทงทเปนคาใชจายโดยตรงและคาใชจายโดยออม อนเนองมาจากโรคปวดหลงนนมคาสงถง 16 พนลานเหรยญสหรฐฯ เลยทเดยว (Snook,1988) และจากสถตของสถาบนสถตแรงงานของอเมรกา (the Bureau of

15

Labor Statistics) ระบวาในปพ.ศ.2533 เพยงปเดยวนนมผประสบกบอาการบาดเจบบรเวณหลงอนเนองจากการทำางานถงประมาณ 1 ลานราย

สวนสภาความปลอดภยแหงชาตของสหรฐฯ กไดรายงานเอาไวในป พ.ศ.2531 วาการบาดเจบจากงานยกยายสงของจนถงขนตองขาดวนทำางานไปเพอการรกษาพยาบาลอาการนนทำาใหนบรวมเปนวนขาดงานสะสมรวมสงถง 75 ลานวนทำางาน เคลซยและคณะ (Kelsey et.al.,1988) ไดรายงานผลการวจยระบวา ความเสยงตอการเกดอาการของหมอนรองกระดกสนหลงเคลอนในรายของคนงานทยกของหนกทมนำาหนกมากกวา 4.3 กก. มากกวา 25 ครง/วนนนจะมความเสยงสงเปนสามเทาของคนงานทยกของทมนำาหนกเบาหรอนอยกวานทความถในการยกเทากน

นอกจากนจากการศกษาของสถาบนอาชวอนามยและความปลอดภยแหงชาตสหรฐอเมรกาหรอ NIOSH พบวา อตราความถของการไดรบบาดเจบหลง (Frequency Rates of Back Injuries) และอตราความรนแรงของการบาดเจบหลง (Severity Rates of Back Injuries) มแนวโนมเพมขนมากกวาอตราปกตทวไปในรายของผปฏบตงานทกระทำาในลกษณะ 6 ประการดงตอไปน

1. ยกของทหนกมากเกนไป2. ยกของทมรปรางใหญโต เทอะทะมากเกนไป3. ยกของขนจากพนสทสง4. ยกของบอย ๆ มากเกนไป5. ยกของในทาทไมสมมาตรหรอไมสมดล (เชน ยกของหนกมอเดยว

หรอเอยวตวยก เปนตน)

16

ภาพท 12.33 ตวอยางของการกมยก-วางของทผดหลกเออรกอนอมกส เมอปฏบตกระทำาผดเปนประจำาจะสงผลทำาใหเกดอาการปวด

หลง

สำาหรบในประเทศไทยนนซงกำาลงพฒนาไปสความเปนประเทศอตสาหกรรมใหม กคงจะประสบปญหาในลกษณะเดยวกนดงกลาว เพยงแตวายงไมมการรวบรวมตวเลขขอมลนำาเสนอออกมาเปนคาทางสถตกนเทานนเอง ซงจากทกลาวมา คงพอจะมองเหนแลววาความสญเสยอนเนองจากงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนทไมดไมเหมาะสมนนมผลเสยนานบประการเชนไร จงควรทบคคลผทเกยวของกบงานอตสาหกรรมไมวาจะเปน องคกรของรฐ หนวยงานเอกชน สถาบนการศกษา สหภาพแรงงาน ฯลฯ จกตองใหความสนใจในเรองนเพอหาแนวทางรวมกนในความพยายามทจะลดปจจยเสยงตาง ๆ ทจะกอใหเกดการบาดเจบของกลามเนอและกระดก (Musculoskeletal Injuries) ซงวชาเออรกอนอมกสโดยเฉพาะอยางยงแขนงวชาชว

17

กลศาสตรในการทำางาน กจะมประโยชนและความสำาคญเปนอยางมากในการดำาเนนงานดงกลาวเพอใหบรรลวตถประสงคตอไป

ดงนน การศกษาในเรองการยกยายวตถสงของโดยการใชหลกชวกลศาสตร สรรวทยา และ จตวทยากายภาพ และอน ๆ จงเปนสงทจำาเปนในการวเคราะหหาลกษณะทอาจกอใหเกดอนตรายจากการยกยายสงของนน รวมไปถงใหมการตระหนกถงสภาพการณหรอสถานการณทจะสามารถชวยหลกเลยงการกอใหเกดอนตรายตาง ๆ จากงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนได

12.3.1.2 แนวทางทใชศกษางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน

คำาวา กจกรรมการใชมอจบยก“ -วางสงของ (Manual Material Handlings: MMH)” คอ กจกรรมการทำางาน ทประกอบไปดวยกจกรรมทมลกษณะคลาย ๆ กนอย 6 ชนดรวมเขาดวยกน กจกรรมเหลานนกคอ

1. การยกของขนดวยมอเปลา (Unaided Lifting)2. การยกของลงวางดวยมอเปลา (Lowering)3. การใชแรงกายผลกดนวตถ (Pushing)4. การใชแรงกายลากหรอดงวตถ (Pulling)5. การหว สะพาย หรอแบกวตถเคลอนทไป (Carrying)

6. การถอวตถอยในมอ (Unaided Holding)ในการศกษางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน ทางวศวกรรม

มนษยปจจยนนมแนวทางหลก ๆ อย 3 แนวทางทใชทำาการศกษา ประเมนคาความสามารถในการยก-วางสงของ ของแตละบคคล และแนวทางเหลานยงถกนำามาใชเปนเกณฑ ในการกำาหนดปรมาณนำาหนกของวตถทเหมาะสมและปลอดภยในงานยกอกดวย ซงแนวทาง ทงสามนน เชน

18

1. แนวทางชวกลศาสตร (Biomechanical Approach)แนวทางน พจารณารางกายเสมอนเปนระบบชวงเชอมขอตอ

ดงเชน Six-links Segment Model กฎเกณฑทางฟสกสทสำาคญทใชในการพจารณากคอ ความเคนทเกดขนกบรางกายมนษย และแรงกลามเนอทตองใชเพอตานทานแรงจากภายนอกขณะททำางานยกยายวตถ

วตถประสงคของแนวทางนกคอ การกำาหนดพกดปรมาณความหนกเบาของงานใหอยในขอบเขตของความสามารถหรอความแขงแรงของผปฏบตงาน และไมเกนความทนทานของรางกายทมตอแรงกด (Compressive Force) ทเกดขนทกระดกสนหลง

สำาหรบขอเสย (ขอจำากด) ในการใชแนวทางนทำาการประเมนวดหาคาความสามารถในดานงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนของผปฏบตงานกคอ มนเหมาะสมทใชทำาการวดความสามารถในงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน ทมความถนอยและงานทมนำาหนกมาก หรอหมายความวา แนวทางนไมสามารถใชทำาการตรวจวดความสามารถของผทำางานยกยายไดหลายครงซำา ๆ กนไดเนองจากอาจจะเกดอนตรายตอสขภาพกระดกสนหลงของผยกไดนนเอง

ขณะทคนเรายกของหนกดวยมอนน ผลกระทบจากการยกวตถดงกลาวจะเกดกบขอตอของกระดกสนหลงดวยตามหลกของการถายโมเมนต บรเวณทไดรบผลกระทบมากทสดกคอกระดกสนหลงสวนลมบาร ทชาวเออร (Tichauer,1971) เปนผเสนอแนวความคดวา เราควรจะใชโหลดโมเมนตซงเกดขนทหมอนรองกระดกสนหลงทขอตอของกระดกลมบารชนท 5 ตอกบกระดกซาครลชนท 1 (Lumbosacral Disc หรอเขยนยอ ๆ วา L5/S1 Disc) เปนพนฐานในการกำาหนดพกด

19

นำาหนกของวตถซงมขนาดตาง ๆ กน ทบคคลควรจะยกยายไดอยางปลอดภย ซงในทนจะขอใชจดขอตอดงกลาวเปนหลกในการพจารณาตอไป

สาเหตทขอตอ L5/S1 ถกเลอกใหเปนจดทใชคำานวณหาความเคน (Stress) ทเกดขนกบกระดกสนหลง เนองจากมนเปนบรเวณซงเกดโหลดโมเมนตจากแรงภายนอกมปรมาณมากทสดทงนเพราะวา ในระหวางการยกวตถทมนำาหนกนน โดยการเปรยบเทยบแลว แขนโมเมนต (ระยะหาง) ระหวางวตถในมอกบ จด L5/S1 ซงเปนจดหมนนนมระยะยาวแขนโมเมนตมากทสด

สำาหรบการคำานวณคาทเหมาะสมของการยก-วางสงของจะอธบายเพมเตม ในเรองท 11.3.3. การประมาณคานำาหนกทเหมาะสมของสงทจะยก-วาง

2. แนวทางสรรวทยา (Physiological Approach)โดยทวไปแลว แนวทางนจะมความเหมาะสมใชกบงานยกยาย

วสดสงของดวยแรงกายคนทตองกระทำาดวยความถมากหรอทำาบอย ๆ ในชวงระยะเวลาหนงแตนำาหนกของวตถทถกยกยายนนเบา เชน ในเวลางานปกตทวไป 8 ชวโมง/วน นน คนงานตองทำาหนาทยกยายสงของชนงานเสยเปนสวนใหญในการปฏบตงานประจำาวน ฯลฯ

เกณฑทใชในการพจารณาสำาหรบแนวทางสรรวทยากคอ ปรมาณการบรโภคพลงงาน(Energy Consumption) หรอ คา PWC (Physical Work Capacity) ทตองใชไปในการทำางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน

ขอเสย (ขอจำากด) ของแนวทางนกคอ การทไมใหความสนใจเรองของแรงหรอความเคนทเกดขนในรางกายแตอยางใด เพยงแตมงพจารณาวา การยกยายวสดนนทำาอยางไรกได ขอเพยงแตใหอยใน

20

ขอบเขตความสามารถของการบรโภคพลงงานทเหมาะสมของผทำางานยกยายนน ๆ กพอแลว

3.แนวทางจตวทยากายภาพ (Psychophysical Approach)คำาวา “จตวทยากายภาพ (Psychophysics)” นนเปน

แขนงวชาหนงของวชา จตวทยา (Psychology) ทวาดวย การตอบสนองตอสงกระตนทางกายภาพดวยการพนจพจารณาตามความรสกนกคดของแตละบคคลซงจะมมากนอยไมเทากน จงมนกเออรกอนอมกส ซงพยายามหาหนทางเลอกทดและเหมาะสมกวาสองแนวทางแรกมาประยกตกบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน โดยใชหลกการทวา มนษยเรานนเมอมความเคนและความเครยดทางกายภาพมากระทำาตอรางกายนน เขาจะผนกรวบรวมผสมผสานทงความเคนทางชวกลศาสตรและสรรวทยาเขาดวยกน และใชในการประเมนคาทตนเองคดวานำาหนกเทาใดจงจะเหมาะสำาหรบตนเองในการทำางานยกเคลอนยายสงของ

ดงนนในงานยกยายสงของนนเราจะสามารถประเมนความสามารถทางงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายของบคคลไดโดยการใหผถกประเมนเลอกปรบแตงนำาหนกหรอความหนกเบาของงานหรอคาอน ๆ ตามทตนคดเหนรบรวา นนเปนปรมาณนำาหนกสงสดหรอความหนกของงานทตนสามารถทนทานยกหรอทำางานได และสามารถทำาการยกยายไดโดยปราศจากความเหนดเหนอยเมอยลา หรอไมเกดความเครยดทมากเกนไป ซงคาสงสดทปจเจกบคคลเลอกสำาหรบตนเองนน เราเรยกชอวา มวลนำาหนกสงสดทยอมรบได (Maximum Acceptable Weight of Load; MAWOL)

วศวกรมนษยปจจยหลายคนไดยอมรบวา แนวทางจตวทยากายภาพนนนเปนหนงในแนวทางทดทสดในการประเมนคาความสามารถทางงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนทใชกนอยทวไป

21

_________________________________________________________________________________กจกรรม 12.3.1

แนวทางทใชในการศกษา ประเมนคาความสามารถในการยก-วางสงของ มกแนวทางอะไรบาง________________________________________________________________________________แนวตอบกจกรรม 12.3.1

ม 3 แนวทาง คอ แนวทางชวกลศาสตร แนวทางสรรวทยา และ แนวทางจตวทยากายภาพ_________________________________________________________________________________

22

เรองท 12.3.2ทาทางทถกตองสำาหรบการยก-วางสงของ_________________________________________________________________________________ทาทางหรอวธการยกของขนจากพosinv;k’]’wxmujrnho (Method of Lifting from the Floor or Lowering on the Floor) ทาทางการยกของขนาดตาง ๆ ขนจากพนหรอการวางของลงทพนทสำาคญนนมอย 3 ทาทางคอ (ดงแสดงในภาพ 11.34 และ 11.35 ประกอบ)

1. ทายนเขาตง-กมหลงยกขน-วางลง (Stoop or Back Lift Posture) ควรใชทานยก-วางของทมขนาดเลกขนจากพน (ภาพท 12.35 (ก)) โดยผยกหรอผวางสามารถทจะยนกางขาโดยใหเทาทงสองวางอยทางดานขางแตละดานของวตถ จากนนจงงอเขาเลกนอยกมตว (โกงโคง) ลงแลวยกวตถขนจากพนหรอวางวตถลงไปทพนโดยใชแรงกลามเนอหลง ดวยลกษณะเชนน วตถจะอยชดตดกบลำาตวของผยก-วางในขณะทถกยกขนหรอวางลง หรอกลาวอกดานหนงกคอ การลดระยะ H ใหนอยลง ซงผลดทตามมากคอ แรงกด (Fc) ทจะเกดบน L5/S1 Disc กจะลดคาปรมาณลงดวย

2. ทานงยอเขา-หลงเหยยดตรงยกขน-วางลง (Squat or Leg Lift Posture) ควรใชทาน (ภาพท 11.35 (ข)) ยกของทมขนาดใหญจนผยกไมสามารถทจะเขาไปยนกางขาครอมวตถแบบทาในขอ 1 ได กใหทำาทายกของโดยยนอยหลงวตถทจะยกแทน แลวงอขายอเขาลง เอามอจบวตถแลวยกวตถขนในลกษณะทวตถนนอยทางดานหนาของหวเขาและยนตวลกขนไปสระดบทตองการ

23

ในจงหวะแรก สวนการวางลงนนกใหทำายอนกลบขนตอนของการยกขน

3. ทาฟรสไตลหรอทากงยอเขา-หลงตรง (Semi-squat Lift Posture) ใหทำาทายก-วางของคลาย ๆ กบทาสควอท โดยยนหรอถออยหลงวตถทจะยก-วาง แลวงอขายอเขาลงแลวยกวตถขนหรอวางวตถลงในลกษณะทวตถนนอยทางดานหนาของหวเขาเชนเดม แตกตางจากทาสควอทตรงทใหยกหรอวางของมาวางพกไวทหนาขากอนในจงหวะแรก แลวจงคอยยกของและยนตวลกขนไปสระดบทตองการในจงหวะตอมา สวนการวางลงนนกใหทำายอนกลบขนตอนของการยกของขน

ภาพท 12.34 แสดงการยกของขนหรอการวางของลงทถกวธในทากงยอเขา-หลงตรงยก

24

ภาพท 12.35 เปรยบเทยบแรงกดทบ (Compressive Force:Fc) และแรงเฉอน (Shear Force:Fs) ทเกดบน Ls/S1 Disc ในขณะทยกวตถดวยทาทางการยกหรอวางวตถทตางกนระหวางทาสตพ (ก) กบทาสควอท (ข)

การเปรยบเทยบผลด-ผลเสยจากการยกวตถขนจากพนหรอวางลงทพนดวยทาสควอท และทาสตพ

กรณแรก ใหพจารณาถงสภาพการณทชายรปรางสนทดทำาการยกวตถทหนก-เบาแตกตางกน และยกดวยทาทางทแตกตางกนดงในภาพท 12.35 ดวยระยะ H หางจากจาก L5/S1 Disc เทากบ 30 ซม. จากสภาพการณดงกลาว หากนำาหนกของวตถทชายผนจบถออยในมอคอย ๆ เพมมากขนจนถง 500 นวตน ถาหากวตถนนถกเคลอนเขามาใกลชดหรอออกหางจากลำาตว จะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงขนกบปรมาณของแรงกดทเกดขนบน L5/S1 Disc เปนอยางมาก ผลการคำานวณแรงกดทบ(Fc) ทเกดขนบน L5/S1 Disc จะออกมาในลกษณะทวา แรงกดดง

25

กลาวจะเพมมากขนตามไปดวยขณะททำาการยกหรอวาง (ดรปกราฟท 12.36 ประกอบ)

จากภาพท 12.36 จะเหนไดวา เสนกราฟทแสดงความสมพนธของแรงกดทเกดขนกบนำาหนกของวตถในมอนนไมเปนเชงเสนตรงอยางทควรจะเปน แตกลบมลกษณะโคงลงเลกนอย ทงนกเพราะวา การเปลยนแปลงความดนทเกดขนในชองทอง (Pa) อนมสาเหตเนองจากโหลดนำาหนกนนมลกษณะทไมเปนเสนตรง (Non-linear) นนเอง

ดจากภาพท 12.36 ในรปยงแสดงผลการคาดคะเนปรมาณแรงกดทเกดขนกบ L5/S1 Disc ในขณะทยกหรอวางวตถหนกตาง ๆ กน โดยใหมระยะ H เทากบ 20, 30, 40, และ 50 ซม. ตามลำาดบ จากรปจะเหนวา การยกหรอวางวตถนำาหนกเบาแตยกหางตวนนกจะมความเสยงตอการเกดอนตรายตอ L5/S1 Disc ไดเทากนกบการยกหรอวางของทหนกแตยกอยใกลตว จงพอทจะสรปไดวา เพอหลกเลยง หรอลดความเสยงทจะเกดอนตรายและอาการผดปกตดงกลาว การยก-วางวตถทมนำาหนกในมอดวยทาทางดงภาพท 12.36 นน จะตองพยายามควบคมใหวตถนนเขามาใกลชดลำาตวใหมากทสดเทาทจะทำาได เพราะยงระยะหางของวตถจากลำาตว (H) เพมมากขนเทาใดกยงจะทำาใหสามารถยก-วางนำาหนกไดอยางปลอดภยนอยลงเทานน

26

ภาพท 12.36 แสดงขนาดของแรงกด (Fc) ทคาดวาจะเกดบน L5/S1 Disc ในขณะทยก-วางวตถในมอ ดวยทาทางดงรป เมอวตถนนมนำาหนกและระยะหางจากลำาตว (H) ทแตกตางกน

กรณทสอง จากภาพท 12.36 ขางบน ซงแสดงผลการวเคราะหแรง Fc จากการยก-วางของทมขนาดใหญมนำาหนก 150 นวตนดวยทาทางทงสองแบบดงกลาวขางตน ซงจากขอมลในรปไดชใหเหนวา ในทายนแลวกมตวลงยก-กมวางวตถ (Stoop) นนจะเกดแรงกดขนท

27

L5/S1 Disc เทากบ 1500 นวตน ซงมคานอยกวาแรงกดทบซงเกดจากทาการยกหรอวางวตถดวยทานงยอเขา-หลงตรงยกวตถขนจากพน (Squat) ซงจะทำาใหเกดแรงกดเทากบ 2700 นวตน เนองจากวาในทาสควอทนน ในกรณทวตถมขนาดใหญจนไมสามารถเขาไปอยในระหวางหวเขาทงสองขางเมอยอตวลงเพอยก-วางนน ระยะ H (50.9 ซม.) จะหางมากกวาระยะ H ในทาสตพ (35 ซม.)

แตอยางไรกตามการวเคราะหแรงในตวอยางขางตนยงแสดงใหเหนอกวา ในการยก-วางทาสตพนนจะทำาใหเกดแรงเฉอน (Shear Force; Fs) ท L5/S1 Disc นนมคาเทากบ 500 นวตน ซงจะมากกวาปรมาณแรงเฉอนทเกดขนจากการยก-วางดวยทาสควอท ทมคา Fs เพยง 340 นวตน ขอมลเหลานสามารถเอามาประยกตเปนขอแนะนำาในการยก-วางวตถเปนการเพมเตมอกไดวา ในขณะยกหรอวางวตถ นน จะตองพยายามใหลำาตวหรอหลงตงตรง (หรออยในแนวธรรมชาต) ใหมากทสดเทาทจะทำาไดทงนเพอลดปรมาณแรงเฉอนท L5/S1 Disc ใหนอยลง

สำาหรบการมองในแงของแนวทางสรรวทยานน ทาสตพจะดกวาทาสควอท เพราะวาทาสตพตองการตนทนพลงงานทนอยกวาทาสควอท ทงนกดวยเหตทวา ทาสควอทนนนอกจากตวผยกจะตองออกแรงกลามเนอขายกของแลวยงตองออกแรงเพมขนในการยกพยงนำาหนกตวของผยกขนอกดวยในแตละครงททำาการยกวตถขนมา ถาในกรณทผยกทมกลามเนอขาทไมแขงแรงแลวกจะทำาใหความสามารถในการยกสงของมนอยลงไป_________________________________________________________________________________

28

กจกรรม 12.3.2ทาทางการยกของจากพนและวางลงทพนทสำาคญนนมอยกทา

อยางไรบาง________________________________________________________________________________แนวตอบกจกรรม 12.3.2

ม 3 ทา คอ ทายนกมหลงยก-วาง ทานงยอเขา-เหยยดตรงยก-วาง และทากงยอเขา-หลงตรงยกขนหรอวางลง_________________________________________________________________________________

เรองท 12.3.3การประมาณคานำาหนกทเหมาะสมของสงของทจะยก-วาง_________________________________________________________________________________การประมาณคานำาหนกทเหมาะสมตามหลกชวกลศาสตร สรรวทยา และจตวทยากายภาพ

โดยทวไป การประมาณคานำาหนกทเหมาะสมในงานยก-วาง หลกทางชวกลศาสตร (Biomechanical Recommended Loads)

29

นนจะเหมาะสมใชกบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนทมความถในการปฏบตตำา สวนเกณฑทใชหลกทางสรรวทยา(Physiological Recommended Limits) นนจะเหมาะสมกบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนแบบทใชเวลาทำายาวนานและกระทำาบอย ๆ สวนเกณฑทใชหลกทางจตวทยากายภาพ (Psychophysical Recommended Limits) นนกเปนเกณฑทสามารถประยกตใชไดกบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนทงสองลกษณะขางตนแลวแตวาขอมลทเกบรวบรวมมาไดนนมาจากลกษณะงานยกยายแบบใด

1. การประมาณคานำาหนกทเหมาะสมตามหลกชวกลศาสตร

ไดมนกเออรกอนอมกสหลายคนทไดสรางสมการความสมพนธขนมาเพอใชในการคำานวณหาแรงและโมเมนตทกระทำาตอรางกายมนษยระหวางการยกของ ในทนจะขอเสนอเพยงตวอยางของแบบจำาลองชวกลศาสตรหลงสวนลางของแชฟฟนและแอนเดอรสน (Chaffin and Anderson, 1991) ดงมรายละเอยดตอไปน

จากการทมโมเมนตปรมาณมากเกดขนทกระดกสนหลงของคนขณะยกวตถทมนำาหนกมากนน แบบจำาลองนจะมงความสนใจไปยงประเดนทเกยวของกบแรงภายใน (Internal Muscle Force) ทรางกายจะตองทำาใหเกดขนเพอทจะดำารงทาทาง (Posture) ของโครงกระดกสนหลงเอาไวในลกษณะเดมในขณะทบคคลผนนกำาลงยกวตถดงกลาวอย ทงนโดยการกำาหนดวาม 2 แรงภายในรางกายทสำาคญททำาหนาทตานทานโหลดโมเมนตภายนอกทเกดขนจากการยกของ (ดงแสดงในภาพ 12.38 ประกอบ) ซงเชน

- แรงทเกดจากการทำางานของกลามเนอเอกซเทนเซอร อเรคเตอร สไปแน (Extensor Erector Spinae) ซงมแนวแรงกระทำาทระยะหาง (E) ประมาณ 5 ซม.ทางดานหลงของ L5/S1 Disc ซงถอเปนจดหมน

30

- แรงซงเกดจากความดนภายในชองทอง (Abdominal Pressure) มแนวกระทำาของแรงอยทางดานหนาของโครงกระดกสนหลง โดยมระยะหาง (D) นนจะขนอยกบคา sine ของมม H ททำากบสะโพก

- ขณะทลำาตวทอนบนอยในลกษณะตงตรง (หมายความวามม H เทากบ 0 องศา) คา D จะมระยะหาง 7 ซม. โดยประมาณ

- เมอลำาตวทอนบนพบงอลงมาขางหนาจนขนานกบพน (หรอกหมายความวา

มม H เทากบ 90 องศา) คา D จะมระยะเทากบ 15 ซม.โดยประมาณ

ภาพท 12.38 แสดงระยะหางของแนวแรงทเกดจากการหดตวของกลามเนออเรคเตอร สไปแน (FM)

จากจดศนยกลางของหมอนรองกระดกสนหลง L5/S1

31

แรงจากความดนภายในชองทองนจะทำาหนาทดนลำาตวสวนบนใหเหยยดตวตงตรงขน ซงเทากบเปนการตอตานการงอตวลงมาของกระดกสนหลงอนเนองจากโหลดโมเมนตภายนอกเขามากระทำาหรอกลาวอกนยหนงวา แรงภายในรางกายทงสองแรงนจะทำาใหเกดโมเมนตปฏกรยาทจดหมน L5/S1 Disc ดวยปรมาณทเทากบโหลดโมเมนตภายนอกแตมทศทางตรงกนขามนนเอง

NIOSH ไดนำาแนวคดและผลการวเคราะหทำานองนมาประกอบการพจารณาและสรปเปนขอแนะนำาในป พ.ศ.2524 และปรบปรง ป พ.ศ.2537 วา งานททำาใหเกดแรงกดท L5 /S1 Disc ปรมาณมากกวา 3,400 นวตนนน มศกยภาพสงทจะกอใหเกดอนตรายตอการแตกหกของกระดกสนหลงตอผทปฏบตงานยกยาย

32

วสดบางคนได และ ถาแรงกดดงกลาวเพมสงขนถง 6,400 นวตนแลว งานนนกจะเปนอนตรายตอผปฏบตงานยกยายวตถไดเกอบทงหมดทกคนไมวาบคคลนนจะมขนาดรปรางเลก-ใหญหรอมความแขงแรงมาก-นอยอยางไร

ไดมการศกษาทดลองเกยวกบจดทเกดการแตกสลายของกระดกสนหลงของมนษย (ทเสยชวตไปแลว) ในวยอายตาง ๆ กน ซงเมอยงมชวตอยนน กระดกสนหลงของคนเหลาน ตองอยในสภาพทตองรบโหลดนำาหนกขนาดตาง ๆ ซงเกดจากแรงกดและโมเมนตอยเปนประจำา ไดพบวาสวนของกระดกสนหลงทเกดการแตกสลายกอนสวนอน

และเกดมากทสดกคอบรเวณ คารตเลจ เอนด เพลทสในขอตอ L5/S1 ซงผลการศกษาทดลองสรปไวดงแสดงในภาพท 12.39

ภาพท 12.39 กราฟแสดงคาเฉลยและพสยของแรงกดททำาใหเกดการแตกสลายของ

กระดกสนหลงชวงลางของบคคลในวยตาง ๆ ซงเสยชวตไปแลว

1.2 การประมาณคานำาหนกทเหมาะสมตามหลกสรรวทยา

33

เชนเดยวกนกบแนวทางชวกลศาสตร แนวทางนกไดมนกเออรกอนอมกสหลายคนทไดสรางสมการความสมพนธขนมาเพอใชในการคำานวณหาและพยากรณตนทนการใชพลงงานสำาหรบหลากหลายประเภทของงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน เชน สมการของเกนายดและแอสโฟร (Genaidy and Asfour, 1987) และอน ๆ โดยสมการเหลานจะนำาคาพารามเตอรตาง ๆ เชน นำาหนกตวผยก นำาหนกของวตถทถกยก เพศ ระยะทางเรมตนในแนวดงและระยะทางปลายทาง และความถ ในการยก มตขนาดของวตถ ฯลฯ เขาไปผกกนเปนสมการความสมพนธ แตอยางไรกตามกตองระลกเอาไวเสมอวา ไมมสมการใดทสมบรณแบบรอยเปอรเซนต ดงนนการเลอกนำาสมการใดไปประยกตใชจงควรตองทำาความเขาใจและใหความรอบคอบเปนอยางด ในทนจะขอยกตวอยางแบบจำาลองของเฟร เดอรค (Frederick, 1959) มาประกอบความเขาใจสำาหรบแนวทางสรรวทยาน

สตรการคำานวณหาปรมาณการบรโภคพลงงานของเฟรเดอรค คอ

E = F V mgL (C/100) (11.8)

เมอ E = Energy Expenditure (Kcal /min.) F = Frequency of Lifting

(ครง/ชม. ) V = Vertical Lifting Range (ม.)

34

L = Weight to be Lifted (นวตน) C = Energy Consumption (g-cal/N-

m) คานใหดจากภาพท 12.41ภาพท 12.41 แสดงปรมาณการบรโภคพลงงานขณะยกของตอ

หนวยสำาหรบมวลนำาหนกวตถ ทแตกตางกน และระยะยกหรอชวงพสย(Range) ในการยกยายทแตกตางกนไป

2. ขอแนะนำาพกดนำาหนกทเหมาะสมและปลอดภยสำาหรบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน

นำาหนกทใชในการยกยายสงของนน ไมมการกำาหนดกฎเกณฑทตายตวแนนอนเพราะวามหลายปจจยทมผลตอการพจารณากำาหนดพกดนำาหนก และกฎเกณฑทใชกมอยหลากหลายใหเลอกใชกน โดยมากแลวขอแนะนำาพกดนำาหนกทเหมาะสมและปลอดภยสำาหรบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน สวนมากกจะเนนเฉพาะเรองการยกของเปนหลก ในทนเราจะยดตามแนวทางทง 3 แนวทางทไดกลาวถงไปแลว (ในการประเมนคาความสามารถทางการยก-วางสงของของบคคล) นำา

35

มาใชเปนเกณฑหลกในการพจารณา แตตองพงระลกวา มนเปนเพยงเกณฑทเหนวาเหมาะสมเทานนหาใชเปนเกณฑทดทสดแตอยางใดไม

โดยทว ๆ ไป เกณฑทใชหลกทางชวกลศาสตร (Biomechanical Recommended Limits) นนจะเหมาะสมใชกบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนทมความถในการปฏบตตำา สวนเกณฑทใชหลกทางสรรวทยา(Physiological Recommended Limits) นนจะเหมาะสมกบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนแบบทใชเวลาทำายาวนานและกระทำาบอย ๆ สวนเกณฑทใชหลกทางจตวทยากายภาพ (Psychophysical Recommended Limits) นนกเปนเกณฑทสามารถประยกตใชไดกบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนทงสองลกษณะขางตนแลวแตวาขอมลทเกบรวบรวมมาไดนนมาจากลกษณะงานแบบใด 2.1 ขอแนะนำาสำาหรบงานยกโดยอาศยแนวทางชวกลศาสตร (Biomechanical Recommended Limits)

คำาแนะนำาเรองการยกของ NIOSH (1994) ไดกำาหนดพกดแรงกดทเกดบน L5/S1 Disc เอาไวเพอความปลอดภยสำาหรบผปฏบตงาน มดงนคอ

1. คาขดจำากดนำาหนกทแนะนำาใหยกไดขณะทำางาน (Recommended Weight Limit: RWL) ; ซงแปรผนไปกบปจจยตางๆ สามารถคำานวณหาไดจากสมการ

RWL= LC x HM x VM x DM x AM x FM x CM (12.12)

เมอ LC คอ คาคงทของนำาหนกทสามารถยกไดปลอดภย ( เทากบ 23 กก.)

HM คอ คาแฟคเตอรตวคณปรบระดบความสง 25 / H เมอ H > 25

36

VM คอ คาแฟคเตอรตวคณปรบระดบแนวตง (1-(0.003 |V-75|))

DM คอ คาแฟคเตอรตวคณปรบระยะ (0.82+(4.5/D)) เมอ D > 25

AM คอ คาแฟคเตอรตวคณ ความเอยง (1-0.0032A) เมอ A คอ มมของการไมสมมาตร หรอ เอยวตว มหนวยเปน องศา

FM คอ คาแฟคเตอรตวคณความถ ในการยก CM คอ คาแฟคเตอรตวคณความถนดในการจบยด

(Coupling)

2. คาดชนการยก (Lifting Index :LI) เปนคาบงชถงอตราความเสยงของคนงานตอการบาดเจบจากการยกยายฯ สามารถคำานวณไดจากอตราสวน ระหวาง นำาหนกทจะยก ตอ คา RWL ดงสมการ 12.12

LI = นำาหนก / RWL (12.12)

ซงคา LI มเกณฑในการพจารณาดงตอไปน1. กรณทคา LI นอยกวา 1 แสดงวา สถานการณงานยกยายท

ปฏบตอยนมความปลอดภยในการยกยาย ไมจำาเปนตองมมาตรการแกไขปรบปรงงานยกยายนแตอยางใด

2. กรณทคา LI ตกอยระหวาง 1 กบ 3 แสดงวา สถานการณงานยกยายทกำาลงปฏบตอยไมมความปลอดภยในการยกยาย แตสามารถกระทำาตอไปได แตวาจำาเปนตองมมาตรการทางดานวศวกรรมเขามากำากบแกไขปรบปรงหรอควบคมงานยกยายน

37

3. กรณทคา LI มากกวา 3 แสดงวา สถานการณงานยกยายทปฏบตอยมอนตรายจากงานการยกยายมาก ตองสงหามมใหมการทำางานยกยายดงกลาวโดยเดดขาดและโดยทนท แตอยางใดซงคาบงชถงอตราความเสยงตอการบาดเจบจากการยกน สถาบนความปลอดภยในการทำางานและสขภาพของสหรฐอเมรกา (NIOSH) ไดเสนอแนะเอาไว ดงแสดงในตาราง 12.4 สวนภาพท 12.43 นน แสดงถงตวอยางของการคำานวณประมวลผลหาคา RWL และคา LI โดยการใชโปรแกรมคอมพวเตอรชวยในการวเคราะห

ตารางท 12.4 คานำาหนกทแนะนำาใหยกไดขณะทำางาน RWL ประกอบดวยระยะยก (V)

ทนอยกวาหรอเทากบ 75 ซม. (ทายอเขายกขนมาจากพน)ระยะเวลาการทำางาน PWC ทใช Kcal/min

1 ชวโมง 50% 4.71-2 ชวโมง 40% 3.72-8 ชวโมง 33% 3.1

* หากยกดวยคา V >75 ซม.(ทากงโคงยกขนมาจากพน) คา PWC ทใชมปรมาณเกน 70% ขนไป

38

ภาพท 12.43 ตวอยางของการวเคราะหประเมนหาคา RWL และคา LI ตามคำาแนะนำาของ NIOSH โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรชวยในการวเคราะหประเมนผล

2.2. ขอแนะนำาสำาหรบงานยกโดยอาศยแนวทางสรรวทยา (Physiological Recommended Limits)

โดยทวไปใหถอหลกวา งานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนทใชเวลาทำางานปกตทวไปคอ 8 ชม.ตอวน เกณฑทเหมาะสมนนกคอ งานยกยายนน ๆ ไมควรตองการตนทนพลงงานเกนกวา 33 % ( 1 ใน 3) ของคา PWC ของผยก นกศกษาเคยทราบมาแลววา คา PWC โดยประมาณสำาหรบผชายวยฉกรรจทมสขภาพแขงแรงนนจะมอยเทากบประมาณ 3 ลตร/นาท (หรอ 15 Kcal/min.) ดงนน 1 ใน 3 ของคา PWC กคอ 1 ลตร/นาท (หรอ 5 Kcal/min.)

จากสมการการบรโภคพลงงานในขณะทำางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนของเฟร-เดอรค (สมการ 12.8)นน เฟรเดอรค

39

ไดใหคำาแนะนำาประกอบเอาไวดวยวา งานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน ใด ๆ ทจดไดวาเหมาะสม และปลอดภยตอผยกทเปนผชายททำางานเตมเวลา กคอ งานทไมตองใชพลงงานมากกวา 3.33 Kcal/min. (หรอ 200 Kcal/hr.) ซงจะเหนวาคาทเฟรเดอรคแนะนำาเอาไวนนคอนขางจะตำากวา คาการใชพลงงานขณะทำางานยกยายวตถของผเชยวชาญอน ๆ ทไดแนะนำาเอาไว

ในชวง 30 ปทผานมา ขดจำากดสำาหรบการยกนำาหนกสงสดทางดานสรรวทยา ไดมการ ปรบใหลดลง ทงนเพอทจะลดความเสยงของการบาดเจบใหมคานอยทสด ซง NIOSH (1994) แนะนำาใหใช PWC ท 9.5 Kcal/min. สำาหรบการยก ท ระยะยกสงจากพนขนมานอยกวา 75 ซม. โดยคำานงถงระยะเวลาการทำางาน ดวย ดงตารางท 12.4

2.3.ขอแนะนำาสำาหรบงานยกโดยอาศยแนวทางจตวทยากายภาพ (Psychophysical Recommended Limits)

สำาหรบคา MAWOL ของงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนแตละชนดนน เราไมสามารถกำาหนดออกมาเปนคาทแนนอนได มนจะขนอยกบสภาพการทำางาน ลกษณะงาน ความหนกเบาของงาน และความสมครใจของผยก ซงเราจะตองดำาเนนการประเมนเอาเอง โดยใชแบบสอบถาม หรอใหผปฏบตงานเลอกลกษณะงานตามทพงพอใจ กบคาตอบแทน หรอตำาแหนงหนาท เพอหาระดบของภาระงานททกคนยอมรบไดรวมกน

โดยทวไปแลว การกำาหนดระบคา MAWOL มเกณฑในการพจารณาดงตอไปน

1. กรณทงานยกยายนนกระทำาโดยผชายลวนๆ ใหเลอกกำาหนดใชคา MAWOL ท 95 เปอรเซนตของคานำาหนกสงสดทบรรดาผชายกลมนเสนอขนมา

40

2. กรณทงานยกยายนนกระทำาโดยหญงลวนๆ ใหเลอกกำาหนดใชคา MAWOL ท 75 เปอรเซนตของคานำาหนกสงสดทบรรดาผหญงกลมนเสนอขนมา

3. กรณทงานยกยายนนกระทำาโดยทงผชายกบผหญงปะปนกนไป ใหเลอกกำาหนดใชคา MAWOL ท 90 เปอรเซนตของคานำาหนกสงสดทบรรดาผชายและผหญงกลมนเสนอขนมา

2.4. คำาแนะนำาในการยกของ NIOSH (The National Institute for Occupational Safety and Health)

ในความพยายามทจะลดปญหาการบาดเจบอนเนองมาจากการทำางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนไดมหลายองคกรทเกยวกบอตสาหกรรมพยายามออกกฎคำาแนะนำาเกยวกบงานยกยายวตถตาง ๆ เอาไวอาทเชน องคการแรงงานระหวางประเทศหรอ ILO (International Labour Organization) ไดออกกำาหนดตารางทวาดวยการทำางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน (ดตารางท 12.5 ประกอบ) เปนตน แตในทนจะขอยกตวอยางคำาแนะนำาทมการนำาไปใชและไดรบการยอมรบมากอกแบบหนง ซงกคอ คำาแนะนำาในการยกของ NIOSH (NIOSH Lifting Guide) ซงคำาแนะนำานไดนำาเอาปจจยหลก 7 ปจจยทถอวาเปนปจจยสำาคญทจะทำาใหเกดอนตรายจากงานยกไดมากทสด ซงกคอ

1. นำาหนกของวตถทถกยก (L) มหนวยเปน นวตน 2. ระยะในแนวระนาบวดจากจดกงกลางของขอเทาถงตำาแหนง

จดศนยกลางมวล (C.M.)วตถหรอจดทมอจบถอ (Horizontal Position of the Load or Hand Grip Center; H) มหนวยเปน ซม.

3. ตำาแหนงจดเรมตนของการยกในแนวดงวดจากพนถงจดศนยกลางมวล (C.M.) หรอจดทมอจบถอ (V) มหนวยเปน ซม.

41

4. ระยะทางในแนวดงทยกวตถไดวดจากจดเรมตนถงจดปลายทาง (D) มหนวยเปน ซม.

5. ความถเฉลยในการยกในชวงเวลาทกำาหนดให (F) มหนวยเปน ครง/นาท โดยทความถนอยทสดคอ ความถทยกวตถเพยงครงเดยว (Fmin) = 0.2

6. ชวงเวลาในการทำางานทมการยกวตถ (นอยกวา 1 ชม. หรอ 8 ชม.)

7. คาประสทธภาพการทำางานทางกายภาพของแตละบคคล (Physical Work Capacity;PWC) หรอ VO2 MAX ซงจะเปนตวกำาหนด คา นำาหนกทแนะนำาใหยกไดขณะทำางาน (Recommended Weight Limit: RWL)

ภาพท 12.44 แสดงตวแปรทมผลตอขดจำากดของนำาหนกในการยก H, D, V และ F ( NIOSH)

ตารางท 12.5 แนะนำาชวงนำาหนกทเหมาะสมในการยกของในแตละชวงอายของผยกยาย เปนคำาแนะนำาของ ILO (หนวยเปนนวตน)

อาย (ป) ผชาย ผหญง14 – 16 143 96

42

F= Lifting Frequency

16 – 18 181 11518 – 20 222 1420 – 35 240 14335 – 50 202 125

มากกวา 50 153 96

43

คำาแนะนำาในการยกของ NIOSH อกฉบบหนง ทจะยกมาเปนตวอยาง ในทน คอ คำาแนะนำาการยกดวยแรงคนหรอ WPG (Work Practices Guide for Manual Lifting) และไดรบการตพมพเปนเอกสารแนะนำาสำาหรบการยกของดวยแรงกายคนโดยปราศจากเครองชวยตางๆ โดยถกอธบายในรปของ คาดชนความเครยด (Strain Index) SI ซงแสดงไดสมการ

Strain Index (SI) =

คาดชนความเครยดทเกนกวา 1 แสดงใหเหนวาจะสงผลตอการบาดเจบ เนองจาก การใชกำาลงเกนความสามารถ คำาแนะนำาการยก WPG น ไดถกพฒนาขน เพอใหการศกษาและมความเขาใจถงความสามารถ และขอจำากดของบคคลขณะททำาการยก-ยายสงของไดครอบคลมกวางขวางมากยงขน ดวยการพจารณาองคความรดานตางๆ เชน ชวกลศาสตร (Biomechanics) สรรวทยา (Physiology) และจตวทยากายภาพ (Psychophysiology) แตอยางไรกด คำาแนะนำาของ NIOSH กยงอยในขอบเขตทจำากด เนองจากการศกษางานทพจารณา เปนงานทตองมลกษณะดงตอไปน

- เปนการยกของอยางชาๆ- ตองยกดวยของสองมอ และรางกายอยในทาทสมมาตร คอ

ไมมการบดตว หรอเอยวไปดานขาง- ขนาดของวตถตองไมกวางมากกวา 75 ซม. หรอ 30 นว- ไมระบทาทางในการยก- วตถตองมหจบยดถอทถนดมอ- การศกษางานยกยายฯน ทำาในสภาพแวดลอมทด

44

แมวาจะทำาการปรบปรงการพจารณา คำาแนะนำาและการพจารณาขดจำากดในการยก โดย Water et. al. เมอ ป 1984 คอเพม คาองศาความเอยง หรอการเอยวตว ความถนดในการจบยด และ ปรบปรงคาแฟคเตอรตางๆ แลวกตาม แตกยงไมไดรบการยอมรบในทางปฏบตเทาทควรนก

________________________________________________________________________________กจกรรม 12.3.3

จากการทดลองเกยวกบจดทเกดการแตกสลายของกระดกสนหลงของมนษยนนมผลการทดลองเปนเชนไร________________________________________________________________________________แนวตอบกจกรรม 12.3.3

กระดกสนหลงบรเวณ คารตเลจ เอนดเพลทในขอตอ L5/S1 นนเกดการแตกสลายกอนและมากกวาบรเวณอนๆ________________________________________________________________________

45

เรองท 12.3.4การออกแบบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนตามหลกการยศาสตร________________________________________________________________________แนวทางการออกแบบงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน เพอลดความเสยงของการเกดอนตราย

ในการดำาเนนการลดความเสยงของการเกดอนตรายจากงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนนนจะมอย 3 ขนตอน เรยงตามลำาดบกอน-หลง ดงตอไปนคอ 1. การออกแบบงานยกยายทด (Good MMH Job Design)

วธการกำาจดความเสยงตออนตรายจากงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนทดทสดเลยกคอ การทไมตองใชแรงคนในการยกยายวสดสงของเลย ใหเปลยนไปใชเครองทนแรงแทนการทำางานยกยายดวยแรงกายคน ซงอาจจะหนไปใชอปกรณ เครองมอกล หรอเทคโนโลยการขนถายวสดทมอยมใชกน อาทเชน ลฟต เทเบล, ฮอยสต, เครน, รถยก, สายพานลำาเลยง ฯลฯ

วธการทดรองลงมากคอ การปรบปรงระดบความสงพนททำางานยกยายใหสงพอเหมาะ การจดเตรยมจดวางวตถดบ ชนงาน และสงอน ๆ ใหอยในแนวระดบ (Work Level) ทเหมาะสม หรอวตถไมถกจดวางกองอยทพนจนตองทำาทากมเงยบอย ๆ หรอวา วางเรยงอยสงเกนไปจนตองเออมหรอเขยงยดตวทำางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนอยบอยครงทงวน

นอกจากนเรายงจะตองปรบปรงสงอน ๆ เพอจะชวยลดทอนความหนกของงานยกยายใหมปรมาณนอยลง เชน

46

1.1. พยายามลดนำาหนกของวตถทตองยกยาย (เชน การสงวตถดบมาจากผสงโดยใหสงมาในรปของกลองบรรจทมขนาดเลกลงกวาเดม มนำาหนกเบากวาเดม เปนตน)

1.2. พยายามกำาหนดใหคนมากกวาหนงคนชวยกนยกสำาหรบการยกยายของทมนำาหนกหรอใหญมาก ๆ

1.3. เปลยนกจกรรมของการยกยายจากกจกรรมทไมเหมาะสมมากทสดเปนกจกรรมทดกวา (เชน การดงนนจะดกวาการแบกหรอหว หรอ การดนนนจะดกวาการดง เปนตน)

1.4. ลดระยะทางทใชในการเคลอนยายในแนวราบ (Horizontal Distance) จากจดเรมตนไปยงจดปลายทางของการยกยาย

1.5. การจดเรยงซอนวตถ (Stacking) ไมควรวางซอนใหสงเกนกวาความสงไหลของพนกงานผทำาการซอนวางของนน

1.6. พยายามจดวางวตถทหนกมาก ๆ ใหอยทระดบความสงของขอนวกลาง (Knuckle Height) ของผยก อยาจดวางกองไวทพน เวลาผยกทำาการยกยายฯจะไดไมตองกมตวลงหรอนงยองๆยอเขายกวตถหนกๆขนมาจากพน

1.7. พยายามลดปรมาณความถในการยกยายดวยแรงกายคนใหนอยลง

1.8. พยายามแทรกหรอจดใหมชวงการพกระหวางการทำางานยกยายวตถใหเพยงพอ

47

1.9. จดใหมการหมนเวยนหนาทการทำางาน (Job Rotation) จากงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนทหนกมาก ๆ ไปยงงานทเบากวาสลบกนไป

1.10. การออกแบบบรรจภณฑทมหหวหรอมอจบยดถอเพอชวยใหการยกของนนอยชดใกลกบตวผยกมากทสด

2. การคดกรองคนทเหมาะสมมาทำางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคน (MMH Worker Screening)

ถาหากวาลำาดบขนตอนการออกแบบงานยกยายทดไมสามารถปฏบตไดเนองมาจากเหตอนใดกตามแต ขนตอนตอมาหรอวา แนวทางการขจดอนตรายจากงานยกขนตอนทสองกคอ การคดกรองสรรหาคนงานทเหมาะสมเพอทำางานยกยายนน ๆ ซงคำาวา เหมาะสม นนหมายถง บคคลนนตองมความสามารถในทางการยก-วางสงของทมากกวาหรอพอเพยงกบปรมาณความหนก-เบาของงานยกยายททำา มสขภาพรางกายแขงแรงเพยงพอ และมคณลกษณะอนๆตามทงานยกยายนนๆตองการ ขบวนการทจะแกปญหาเรองการคดหาคนงานทเหมาะสมนน มชอเรยกอกอยางวา การคดกรองกอนบรรจรบเขามาทำางาน (Pre-employment Screening) ซงจะชวยใหคนหาคนทมความเหมาะสมยงตอการงานยกยายเฉพาะอยางบางประเภทได เพอทจะไดมอบหมายงานทมความเหมาะสมกบศกยภาพกำาลงความสามารถของผทำางานยกยายคนนนได

วธการตรวจคดกรองพนกงานกมมากมายหลายวธ เชน การเอกซเรยแผนหลง การทดสอบความแขงแรงทางกายภาพตางๆ การตรวจสขภาพประจำาป การตรวจสอบประวตการเจบปวย ฯลฯ

แตทงนตองคำานงเอาไวดวยวา วธการตรวจคดกรองเหลานนจะตองมความปลอดภยสงตอ ตวผถกทดสอบดวย วธการคดกรองนน

48

ตองใหคาขอมลเชงตวเลขทเชอถอได และมความเกยวเนองหรอคลายคลงใกลเคยงกบงานทจะมอบหมายใหผถกทดสอบทำา และตองเปนวธทดสอบทมความเปนไปไดในทางปฏบตจรง

3. การฝกอบรมแนะนำาเทคนคการยกยายทปลอดภยใหแกผปฏบตงาน (MMH Worker Training)

เมอคดกรองหรอรบคนงานทเหนวาเหมาะสมเขามาทำางานยกยายฯ แลว ขนตอนตอมากควรมการดำาเนนงานในขนตอนทสามตอไป ซงก คอ ขนตอนการฝกอบรมและแนะนำาเทคนคการยกทถกตองปลอดภย เพอชวยลดปญหาอนตรายจากการทำางานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนใหมนอยลง เฉกเชนเดยวกบการทการจดหาโคชกฬายกนำาหนกมาคอยสอนเทคนคการยกนำาหนกทดและทปลอดภยใหกบบรรดานกกฬายกนำาหนกนนเอง

ตวอยางเทคนคหรอวธการยกนำาหนกตาง ๆ ดวยแรงคนในงานอตสาหกรรม ตอไปนคอวธการยกถงกระสอบจากพนขนมาพาดแบกไวบนบา (ดงแสดงในภาพ 12.45 ก) และวธการเคลอนยายถงทรงกระบอกขนาดใหญ (ดงแสดงในภาพ 12.45 ข)

49

ภาพท 12.45 ก วธการยกถงขนบาอยางถกวธและมความปลอดภย

สง

ภาพท 12.45 ข ตวอยางของเทคนคในการเคลอนยายถงทรงกระบอกขนาดใหญ ดวยการยดหลวสวนบนใหตรงขณะทำางาน และใช

อปกรณทนแรงในการเคลอนยาย

50

หมายเหต: อยางไรกตาม ตองเขาใจวาเทคนคการยกของใหมความปลอดภยนนมอยมากมายหลายรอยแปดวธดงนนการยดถอเอาวา เทคนคใดเทคนคหนงนนเปนเทคนคการยก-วางสงของทดทสด หรอเปนยาครอบจกรวาลสำาหรบงานยกยายทกอยางนน จดวาเปนความคดเหนทไมถกตองอยางมาก ดงนนวธทดทสดในขนตอนการฝกอบรมนกคอ การเสรมความรความเขาใจในเรองการยกยายสงของควบคไปกบการฝกเทคนคทาทางการยกแบบตาง ๆ นอกจากนตองมการอบรมเพอทบทวนความรเปนระยะๆ (Refresher Course) การเปดคอรสเลน-แขงขนกฬา (Sport Competition) และการออกกำาลงกายหรอการอบอนรางกาย (Warm-Up Exercise) กอนเขาทำางานและหลงจากเลกงาน(Warm-Down Exercise) การใชหนวยลงโทษ (Reinforcement) เมอมการฝาฝนทำางานยกยายทสอวาจะเปนอนตรายหรอไมปลอดภย การใชการตรวจตราการปฏบตทาทางการยกยายโดยหวหนางาน หรอ ซปเปอรไวเซอร (Supervisor) วธการเหลานเมอใชผสมผสานกน กอาจจะชวยลดปญหาการบาดเจบจากงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายคนลงไดอกทางหนง

ในหนวยนไดเรยนรทำาความเขาใจเรองของงานยกยายวสดสงของดวยแรงกายอยางไรใหมประสทธภาพสงสดและในขณะเดยวกนกมความปลอดภยประกอบพรอมกนไปดวย อาทเชน ลกษณะของวตถทมอทธพลตอการยก เชน ขนาดและรปราง ฯลฯ เพราะสงเหลานจะเปนตวกำาหนดมมในการจบถอวตถ หรอวา นำาหนกของสงของ เมอวตถทถกยกยายมนำาหนกเพมขน การยกจะใชแรงกายมากขนตามไปดวย และยงมเรองของระยะเวลา ความถ และชวงพสยของการยกยาย ซงอธบายไดโดยใชแนวการประเมนของสถาบนความปลอดภยในการ

51

ทำางานและสขภาพของสหรฐอเมรกา (NIOSH) เปนหลกในการพจารณา

เทคนคในการยกของทถกตองนนจะประกอบไปดวย ทาทางการยกยาย การวางเทาใหถกตองเพอปองกนการเสยสมดลการทรงตว การยกโดยใหหลงเหยยดตรงเพอรกษาสภาพความโคงของลำากระดกสนหลงใหเปนไปตามธรรมชาต การยกวตถโดยใหวตถอยชดใกลลำาตวมากทสด การใชฝามอจบยดวสดใหมนคงแนนอน การเกบเกรงคอเกบคางเพอบงคบทศทางการเคลอนท และในกรณทเปนการผลกหรอลากวตถขนาดใหญนน การใชนำาหนกตวชวยจะทำาใหทำางานยกยายทำาไดงายยงขน_________________________________________________________________________________กจกรรม 12.3.4

1. แนวทางในการดำาเนนการลดความเสยงของการเกดอนตรายจากการยก-วางสงของนน มแนวทางอยางไรบาง

2. จงยกตวอยางวธทชวยเสรมสรางความรความเขาใจ ในขนตอนการฝกอบรมแกผปฏบตงานยกยายฯ________________________________________________________________________________แนวตอบกจกรรม 12.3.4

1. ม 3 แนวทางคอ การออกแบบงานยกยายทด การคดกรองคนทเหมาะสมมาทำางานยกยาย และ การฝกอบรมเทคนคการยกยายทปลอดภยแกผปฏบตงานยกเคลอนยาย

2. การทบทวนความรความเขาใจในงานยกยายอยเปนระยะๆ การจดการแขงขนกฬา หรอการใชบทลงโทษแกผทฝาฝนกฎระเบยบปฏบตในการทำางานยกเคลอนยายสงของดวยแรงกาย

52

บรรณานกรม

สทธ ศรบรพา ผ.ศ.น.ท. เออรกอนอมกส:มนษยปจจย พมพครงท 2 บรษท ส.เสรมมตรการพมพ จำากด กรงเทพฯ 2549

นรศ เจรญพร. การยศาสตร. กรงเทพฯ: ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2543.

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวทยาศาสตรสขภาพ สมโภชน เอยมสภาษต เอกสารการสอนชดวชาเออรกอนอมกสและจตวทยาในการทำางาน หนวยท 9 การออกแบบงานและสถานททำางาน พมพครงท 11 สำานกพมพ บรษทประชาชน จำากด

คณะกรรมการสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรม แผนแมบทเพอการพฒนาอตสาหกรรม (พ.ศ. 2543 - พ.ศ. 2547), กนยายน 2542

รตนาภรณ อมรรตนไพจตร และสดธดา กรงไกรวงศ. การยศาสตรในสถานททำางาน. กรงเทพฯ : บรษท เรยงสาม กราฟฟค ดไซน จำากด, 2544.

NIOSH. Work practices guide for manual lifting, U.S. Dept. of Health and Human Services, National Institute for Occupational Safety and Health , Cincinnati, Ohio, 1981.

NIOSH. Applications manual for the revised NIOSH lifting equation, U.S. Dept. of Health and Human Services, National Institute for Occupational Safety and Health , Cincinnati, Ohio, 1994.

Snook and Ciriello, The Design of Manual Material Handling tasks: Revised tables of maximum acceptable weights and force. Ergonomics, 1991, Vol 34, No 9, pp 1197-1213

53

Mital, Nicholson and Ayoub. A guide to Manual Material Handling. Taylor & Francis, London , 1993

ICMR Bulletin, Ergonomics in Manual Material Handling Vol.30, No 8, August 2000

North American Industry Classification System (Washington, U.S. Office of Management ad Budget, 1997) http://www.osha.gov/as/opa/worker/index.html

Standard Occupational Classification Manual, 2000 (Washington, U.S. Office of Management ad Budget, 2000); http://www.osha.gov/as/opa/worker/index.html

OSHA, Standard industrial classification Manual http://www.osha.gov/pls/imis/sic_manual.html

J.W. Cunningham, Donald W. Drewes, and Thamas Powell “Framework for a Revised Standard Occupational Classification”, Paper presented before the Standard Occupational Classification Revision Policy Committee, Seminar on Research Findings, Apr 11, 1995, pp 69 และ 91

Grandjean E. Fitting the task to the man. In: Textbook of Occupational Ergonomics, 4th ed. London: Taylor & Francis, 1988

Peter Capelli, “Conceptual Issues in Developing a System for Classifying Occupational Classification Revision Policy Committee, Seminar on Research Findings, Apr 11, 1995, pp. 13 และ 14

/////////////////

54