เครือข่ายการสื่อสารโครงการผูกปิ่นโตข้าวกับการพัฒนา...

เครอขายการสอสารโครงการผกปนโตขาวกบการพฒนา

ศกยภาพตลาดทางเลอกของกล มท านาเลกเคม จงหวดอางทอง

ณภสนนท อ าไพ 5621821023

ภาคพเศษ ร นท 3

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาการสรางเครอขายการสอสารของโครงการผกปนโตขาว

และกลมท านาเลกเคม จงหวดอางทอง

2. เพอศกษากลยทธการสอสารของโครงการผกปนโตขาวเพอสรางการมสวนรวม

3. เพอศกษาปจจยของโครงการผกปนโตขาวทสงผลใหกลมท านาเลก เคมจงหวด

อางทองเกดการพฒนาศกยภาพตลาดทางเลอก

กรอบแนวคดวจย

2. กลยทธการสอสารของโครงการทงระยะกอตว และระยะขยาย 1. ผสงสาร 2. การวเคราะหผรบสาร 3. การออกแบบสาร 4. การเลอกใชสอ

3.ปจจยของโครงการผกปนโตขาวทสงผลตอการพฒนาศกยภาพตลาดทาง เล อกของก ล ม ท า น า เ ล ก เ ค ม จงหวดอางทอง

1. การสรางเครอขายการสอสาร

แนวคดทเกยวของ

1. แนวคดเรองเครอขายการสอสาร

2. แนวคดเรองการสอสารผานสอ

สงคมออนไลน

3. แนวคดเรองกลยทธการสอสาร

4. แนวคดเรองสอบคคล

5. แนวคดเรองผน า

6. แนวคดเรองทนทางสงคมในการ

รวมตวเปนเครอขาย

7.แนวคดเรองเกษตรอนทรย และ

ตลาดทางเลอก

1. วธวจย

1. ศกษาจากเอกสารขอมลทเกยวของ

2. แบบสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) : ขอค าถามแบบปลายเปด

3. การเขารวมสงเกตการณแบบไมมสวนรวม ในการประชมของกลมท านาเลกเคม

จงหวดอางทองในวนท 18 เมษายน 2558

2. กล มตวอยาง : 3 กล มใหญ (รวมทงสน 11 คน)

1. แมสอทมสอสาร แมสอทมเจาบาว แมสอทมเจาสาว ผดแลขอมลของโครงการ

(4 คน) : คดเลอกแบบเฉพาะเจาะจง

2. คณะกรรมการกลมท านาเลกเคม จงหวดอางทอง (4 คน) : คดเลอกแบบ

เฉพาะเจาะจง

3. เจาสาวผซอขาวทเขารวมโครงการ (3 คน) : คดเลอกแบบ Snowball sampling โดย

ประธานกลมเปนผแนะน า

การไดมาซงขอมลทส าคญ

ผลการวจย

ผลการวจยท 1 การสรางเครอขายของโครงการผกปนโตขาว และกลมท านาเลกเคม จงหวด

อางทอง

ผลการวจย ประธานกล มท านาเลกเคม (เจาบาว)

ผลการวจย เจาสาวผ ซอขาวของกล ม

ผลการวจย

ผลการวจยท 1 การสรางเครอขายของโครงการผกปนโตขาว และกลมท านาเลกเคม จงหวด

อางทอง

ผลการวจย

ประธาน กลมท านาเลกเคม

แมสอ โครงการผกปนโตขาว

เจาสาว ผซอขาวของกลม

แกนน าหลก

แกนน า สมาชก

พาณชย จงหวด

พนธมตร

นตยสารขาว เศรษฐกจ

แลกเปลยนความร ในการท าการตลาด

- การใชสอ

- เรยนร พฤตกรรมของผ บรโภค

- Connection

- ความเหนอกเหนใจซงกนและกน

บทบาทของสมาชกในเครอขาย

- เรยนร พฤตกรรมของผ บรโภค

- ความเหนอกเหนใจซงกนและกน

ผลการวจย

แกนน าหลก (แมสอโครงการผกปนโตขาว)

ผลการวจย

แกนน า (ประธานกล มท านาเลกเคม)

ผลการวจย

สมาชก (เจาสาวผ ซอขาว)

ผลการวจย

ประธาน กลมท านาเลกเคม

แมสอ โครงการผกปนโตขาว

เจาสาว ผซอขาวของกลม

แกนน าหลก

แกนน า สมาชก

พาณชย จงหวด

พนธมตร

นตยสารขาว เศรษฐกจ

องคประกอบ

1.การรบร มมมองรวมกน

2.การมวสยทศนรวมกน

3.การมผลประโยชนและความ

สนใจรวมกน

4.การเสรมสรางซงกนและกน

5.การปฏสมพนธแลกเปลยน

ผลการวจย

ผลการวจยท 1 การสรางเครอขายของโครงการผกปนโตขาว และกลมท านาเลกเคม จงหวด

อางทอง

องคประกอบของเครอขาย

1. การรบร มมมองรวมกน มวตถประสงคการกอตงโครงการ การกอตงกลม และวตถประสงค

การเขารวมโครงการเดยวกน

2. การมวสยทศนรวมกน มเปาหมายในอนาคต และการรบร แนวทางในอนาคตทสอดคลองกน

ระหวางกลมและโครงการ

3. การมผลประโยชนและความสนใจรวมกน

- โครงการเปนตวชวยกระตนใหเกดกลมท านาเลกเคมอยางเปนทางการ

- โครงการเปนตวการนต และสรางความนาเชอถอใหกบขาวของกลม

4. การเสรมสรางซงกนและกน

- การขยายฐานการตลาดเพมขนจากการประชาสมพนธของโครงการ

- ความนาเชอถอของผบรโภคในระดบหนง

- ก าลงใจ และความมนใจใหกลมท านาเลกเคม

5. การปฏสมพนธแลกเปลยน

ผลการวจย

ผลการวจยท 2 กลยทธการสอสารของโครงการผกปนโตขาวเพอสรางการมสวนรวมในเครอขาย

ประเดน

กลยทธแบงตามพฒนาการของเครอขาย

ในป พ.ศ. 2557 -2558

ระยะกอตว ระยะขยายตว

1. กลยทธดานผสงสาร - การสรางความนาเชอถอ

- การถายทอดเรองราวของ

ขาวอนทรยทคนเมองควรร

ใหเขาใจงายขน

(ด าเนนการตามกลยทธ

ในระยะกอตว)

2. กลยทธในการวเคราะหผรบ

สาร

- การวเคราะหกลมเปาหมายท

เขารวมโครงการโดยมงเนนสราง

ตนแบบเพอเปนแรงบนดาลใจให

ชาวนาอนทรยรายอนๆเขารวม

โครงการ

- การวเคราะหเครองมอทใช

สอสารตามความตองการของ

กลมเปาหมายทอยใน

กรงเทพมหานคร

ผลการวจย

ผลการวจยท 2 กลยทธการสอสารของโครงการผกปนโตขาวเพอสรางการมสวนรวมในเครอขาย

ประเดน

กลยทธแบงตามพฒนาการของเครอขาย

ในป พ.ศ. 2557 -2558

ระยะกอตว ระยะขยายตว

3. กลยทธการออกแบบสาร - การตงชอโครงการฯ และใชเรยกแทน

ชาวนา และผซอขาว เพอเปนจดดงดด

ความสนใจ รวมถงเปนต าก าหนด

บทบาททชดเจน

- การก าหนดประเดนสารทน าเสนอผาน

เฟซบก แฟนเพจ เพอเปนจดจงใจใหเขา

รวม

- การปรบสารใหเขาถงคนเมอง

(ด าเนนการตามกล

ยทธ

ในระยะกอตว)

4. กลยทธในการเลอกใชสอ - สอสงคมออนไลน

- สอบคคล

- สอกจกรรม

- สอมวลชน และสอ

คนดง

ผลการวจย

ผลการวจยท 3 ปจจยของโครงการผกปนโตขาวทสงผลใหกลมท านาเลกเคม จงหวดอางทองเกด

การพฒนาศกยภาพตลาดทางเลอก

1. ปจจยดานความมจตอาสา ของแกนน า (‘แมสอ’) ท าใหเกดโครงการผกปนโตขาว

ขน รวมถงการรวมตวของผมจตอาสาหรอจตสาธารณะของสมาชกในเครอขาย = ความสมดล

ความเปนธรรมทางการคา

2. ปจจยดานการรวมตวเปนเครอขาย โดยการระดมทนทางสงคมทปจเจกชนมไมวา

จะเปนความรความสามารถทางดานการสอสาร = ความนาเชอถอตอกลมท านาเลกเคม และพฒนา

ทางดานความรทางการตลาดใหกบกลม

ภาวะผน าของประธานกลมฯ = มเครอขายทกวางขวาง

ความสมารถในการถายทอดความคดของผน า = กลมฯเกดการพฒนาอยางตอเนอง

การรวมกนเปนเครอขาย = ความสมพนธโดยตรงระหวางผผลต และผบรโภค

3. ปจจยดานการใชสอ

การใชสอสงคมออนไลน = เพมประสทธภาพทางการสอสาร

อภปรายผลการวจย

1. การสรางเครอขายการสอสารของโครงการผกปนโตขาวและกล มท านา

เลกเคม จงหวดอางทอง

- การกอรปเครอขาย = เครอขายภาคประชาชน เปนแกนน าจดตง : ตระหนก และ

ตนตวในปญหาทเกดขน รวมตวกนบรรเทา หรอแกไขปญหา

นนทยา กลยาศร (2553: 26)

อภปรายผลการวจย

ประเดน

อภปรายผล

กลยทธดานผ สงสาร

- แมสอ : มความสามารถ

ทางดานการสอสาร

คณสมบตในการสอสาร หรอเชอมโยงสารไปยงผรบสาร ไดแก

ความสามารถในการสอสาร ไมวาจะเปนการพด การรบฟง การโนม

นาวใจ

อรวรรณ ปลนธนโอวาท (2537, อางถงใน อดพล เออจรสพนธ, 2553: 38)

กลยทธการออกแบบสาร

ตงประเดนสารใน เฟซบค

แฟนเพจ

ประเดนหลกสอดคลองกบการสรางสารโดยใชแรงจงจงใจในสาร คอ

จดจงใจในสารทใชกนทวไปมจดจงใจโดยใชความกลว จดจงใจโดยใช

อารมณ และจดจงใจโดยใชแรงจงใจในความรกชาต ความรกเพอน

มนษย คานยม

อรวรรณ ปลนธนโอวาท(2549: 229)

อภปรายผลการวจย

ประเดน

อภปรายผล

กลยทธในการเลอกใชสอ

- สอบคคล (แมสอ)

สอบคคล มความหมายวา เปนสอทมคณประโยชนมากทสดในงาน

เครอขาย รวมทงงานพฒนาทกประเภท สอบคคลนนสามารถท า

หนาทแบบทวทย โทรทศน โทรศพท คอมพวเตอรท าได (แมจะไมเทา

เทยมทงหมด) และยงท าหนาทปลอบขวญใหก าลงใจ พดใหคด

ดดแปลงขาวสารจากตนตอใหงายขน เปนตน

สมทธ บญชตมา (ม.ป.ป: 1)

อภปรายผลการวจย

ประเดน

อภปรายผล

ปจจยดานจตอาสา

รวมตวกน ท าใหเกดการ

พฒนาและปดจดออนดาน

การตลาดใหกบกล มท านา

เลกเคม

จตอาสาท จารณ แกวประภา (ม.ป.ป., อางถงในวมลพรรณ อาภาเวท

และเณรศา ชยศภมงคลลาภ, 2556: 39)กลาววา จตอาสา (Volunteer

Spirit) หมายถง จตแหงการใหความดงามทงปวงแกเพอนมนษย โดย

เตมใจ สมครใจ อมใจ ซาบซง ปตสข ทพรอมจะเสยสละเวลา แรงกาย

และสตปญญา เพอสาธารณะประโยชนในการท ากจกรรม หรอสงท

เปนประโยชนแกผอนโดยไมหวงผลตอบแทน และมความสขท ได

ชวยเหลอผอนเปนจตทไมนงดดาย

อภปรายผลการวจย

ประเดน

อภปรายผล

ปจจยดานการรวมตวเปน

เครอขาย

- แมสอ

ซงคณลกษณะการเปนผ น าทแมสอมและเหนไดชดเจนจากขอมลการ

วจยนน ซงสอดคลองตามลกษณะจดแขงของผ น าทดท John

H.Zenger และ Joseph Folkman (2549, อางถงในพลชย เพชรปลอด,

2555: 51)กลาวไว คอ ความสามารถสวนบคคลกลาวคอ เปนผทม

ทกษะในดานการสอสารกบผอนไดอยางมประสทธภาพ สามารถเปนพ

เลยง และพฒนาคนอนตอไปได รวมถงมทกษะดานมนษยสมพนธ

ทางดานการสอสารอยางมพลงและกระจายไปไดอยางทวถง เพอใหคน

อนในกลมทราบทศทางและเขาวตถประสงค และเปนผทกระต นผอนให

มผลงานยอดเยยม จงใจผอนปฏบตตามเปาหมายทวางไว

อภปรายผลการวจย

ประเดน

อภปรายผล

ปจจยดานการรวมตวเปน

เครอขาย

- ประธานกล มท านาเลก

เคม

เ ก ด ก า ร เ ป ด ร บ ส า ร ท

โครงการผกปนโตข าวสงมา

ผานทางเฟซบกไดงาย และน า

สงทรบมาถายทอดตอสมาชก

ภายในกลม ซงกอใหเกดการ

พฒนาในสงทแปลกใหมจากเดม

เปนกล มผ รบเรว (influential) เปนผน าความคดเหนทมอทธพลตอ

การยอมรบนวตกรรมของกลมอนๆ รวมถงความสมพนธในทาง

สงคมมระดบของการเปนผน าทางความคดมากทสด (จนทมา เขยว

แกว, 2546, อางถงใน ธตพฒน เอยมนรนดร,2547: 218)

อภปรายผลการวจย

ประเดน

อภปรายผล

การเลอกใชสอในเครอขาย

- สอสงคมออนไลน

ใชสรางความสมพนธ

ระหวางผ ขาย และผ ซอท าให

ใกลชดกนมากขน โดยลด

ขอจ ากดทางดานระยะทาง

ตวชวยสรางความสมพนธกบผบรโภคตามท นพพร ชบทอง(2554:

69) ทไดกลาวถงขอดของสอสงคมออนไลน (Social Media) ในแงของ

การคาไววาเปนเครองมอในการสรางความสมพนธกบลกคา เพราะ

สามารถสรางความเปนกนเองกบลกคา อกทงยงสามารถแลกเปลยน

ขอมล และเขาถงลกคาโดยไมจ าเปนตองมาหายงยาก

อภปรายผลการวจย

ประเดน

อภปรายผล

การเลอกใชสอในเครอขาย

- สอสงคมออนไลน

ปดชองวางผลการศกษา ในงานวจยของ โอกามา จาแกะ (2550:

บทคดยอ) ท าการศกษาเรอง “การจดการตลาดทางเลอกเกษตร

อนทรย : กรณศกษาสหกรณการเกษตรยงยนแมทา จ ากด ต าบลแม

ทา กงอ าเภอแมออน จงหวดเชยงใหม” ในประเดน ปญหาและอปสรรค

ในการด าเนนงานตลาดทางเลอกในสวนของ จดจ าหนายหรอตลาดนด

เกษตรอนทรยอยหางไกลจากตลาดสดปกต และ การประชาสมพนธ

ยงไมมประสทธภาพเทาทควร ดวยวธการน าเอาสอสงคมออนไลนมา

ใชตดตอสอสารเพอเชอมโยงระหวางชาวนาผผลตและผบรโภคเขา

ดวยกนโดยวธการสงซอขาวอนทรยผานการสนทนาในไลนรวมถงใช

เฟซบก แฟนเพจเปนชองทางการสอสารประชาสมพนธสนคาเกษตร

อนทรย

ภาพ 1 แผนภาพแสดงปจจยของโครงการผกปนโตขาวทสงผลตอการพฒนาในแนวทาง

ตลาดทางเลอกของกลมท านาเลกเคม จงหวดอางทอง

อภปรายผลการวจย

อภปรายผลการวจย

จากผลการพฒนาศกยภาพทางการตลาดของกลมดงกลาวมานสอดคลองกบแนวคด

การตลาดทางเลอกตามท

เสนห จามรก ไดกลาวไววา ตลาดทางเลอก คอ ตลาดแบบใหมทผ บรโภคไมถกยดเหยด

ขอมล ซอเฉพาะในสงทควรซอ มใชซอเมอไดรบโฆษณาชวนเชอ ในขณะทผ ผลตกไมควรตกอยในระบบ

การเกษตรแผนใหมทตนทนสง และควรมบทบาทในการก าหนดราคา มอ านาจตอรองเพมมากขน

สรางใหเกดความสมพนธเกอกลกนระหวางผผลต ผบรโภค ตลาดทางเลอกเปนสอในการท าหนา

เชอมโยง ผผลตและผบรโภคเขาดวยกน เปนระบบตลาดทสรางใหเกดความเปนธรรมดานราคา เสนอ

สนคาทมคณภาพ ไมท าลายสงแวดลอม และสขภาพคน (โอกามา จาแกะ, 2550: 11)

การพฒนาทางดานการตลาดทางเลอก >>

อภปรายผลการวจย

จากงานวจยของ สาวตร สอาดเทยน และคณะ (2553:น.12) กลาวไวใน

รายงานวจย เรองการพฒนาตลาดทางเลอกอยางมสวนรวมตามปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง : กรณศกษาขาวปลอดภยบานวงหวเรอ ต าบลวงตะเคยน อ าเภอหนองมะโมง

จงหวดชยนาท

การทเกษตรกรเปนผ ก าหนดราคาเอง หรอมสวนรวมในการก าหนดราคา

หรอร ราคาลวงหนาอยางนอยสามเดอน ท าใหเกษตรกรไมเสยงตอการขาดทน เปนการ

สรางความมนคงทางรายไดแกเกษตรกร รวมถง การเนนรปแบบการตลาดแบบขายตรง

นน เพอใหเกษตรไดมโอกาสในการแลกเปลยน เรยนร ขอมลขาวสารภายนอกชมชน

ไดพบปะเพอนเกษตร ไดเรยนรความตองการของผบรโภคเพอจะไดกลบไปพฒนาความ

หลากหลายในไรนา และในขณะเดยวกนผบรโภคกไดเรยนรปญหาของเกษตรกร ไดเรยนร

ในกระบวนการผลต และเกดความเขาใจทดตอกนมากขนท าใหเกษตรกรและผบรโภคม

เพอนใหม เปนการเชอมโยงและหนนชวยกนระหวางคนในเมองและคนในชนบท

การพฒนาทางดานการตลาดทางเลอก >>

ขอเสนอแนะ

• ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปประยกตใช

1. ผลการวจยพบวา การมจตอาสาของกลมผกปนโตขาวทมารวมตวกน รวมถงการน าสอ

สงคมออนไลนประเภท Web 2.0 อยางเฟซบก และไลนมาใชสอสารภายในเครอขายเปนปจจยท

กอใหเกดการพฒนาศกยภาพตลาดทางเลอกของกลมท านาเลกเคม จงหวดอางทอง ดงนนในการ

พฒนาตลาดทางเลอกใหกบสนคาเกษตรอนทรยประเภทตางๆ หรอส าหรบเครอขายอนๆทมความ

เกยวของกบเกษตรอนทรยสามารถน าไปปรบใชไดตามความเหมาะสม

2. ควรใหความรเพมเตม หรอจดฝกอบรมสมมนา เพอถายทอดความรใหแกชาวนาเรอง

การใชสอสงคมออนไลนในการท าการตลาดเพมขน

3. ผลการวจยพบวา การสรางความสมพนธในลกษณะเครอญาตไมใชพอคาหวงผล

ก าไร มความซอสตยความรบผดชอบในการท าการคา และปฏสมพนธรวมกนโดยตรงจากการเยยม

เยยนนา ประเดนดงกลาวขางตนนเปนปจจยส าคญตอการปรบสมดลทางการคาทเปนธรรม ดงนน

สามารถน าวธการดงกลาวไปใชเปนแนวทางในการรกษาความสมพนธระหวางผผลตและผบรโภค

ของการคารปแบบตางๆได

ขอเสนอแนะ

• ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

1. ควรศกษาถงเครอขายการสอสารโครงการผกปนโตขาวกบ ชาวนาทเขารวมโครงการ

รายอนๆ ในพนทจงหวดตางๆดวย เพอจะไดน าผลการศกษามาเปรยบเทยบเพอคนหาแนวทางการ

พฒนาเครอขายการสอสารและการท าการตลาดทางเลอกตอไป

2. การศกษาครงตอไปควรศกษาเรองการบรหารจดการภายใน พรอมทงบทบาทหนาท

หนวยงานตางๆภายในโครงการผกปนโตขาวเพอใหไดรายละเอยดทชดเจนของโครงการมากยงขน

ขอบคณคะ