渎㠎ᐎĎ㐎ࠎĎ⌎⌎ℎĎ㈎⌎䀎⌎㔎∎ᤎ⌎㤎䤀 䀎⌎㜎䠎ⴎ܀ ⌎ … ·...

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

ชดกจกรรมการเรยนร เรองระบบรางกายมนษยและสตว รายวชาวทยาศาสตร รหสวชา ว 22101 ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร จดท าขนเพอประกอบกจกรรมการเรยนการสอน เพอชวยใหครผสอนไดมสอทใชในการจดการเรยนการสอน อนเปนแนวทางในการแกปญหาดานผลสมฤทธทางการเรยน โดยมงหวงใหนกเรยนเขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเอง

และดแลสงมชวตเพอการด ารงชวตอยางดลยภาพตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 เนนใหครจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ

ชดกจกรรมการเรยนร เรองระบบรางกายมนษยและสตว รายวชาวทยาศาสตร รหสวชา ว 22101 ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มจ านวน 6 ชด ดงน

ชดท 1 เรอง ระบบยอยอาหาร

ชดท 2 เรอง ระบบหมนเวยนเลอด

ชดท 3 เรอง ระบบหายใจ

ชดท 4 เรอง ระบบขบถาย

ชดท 5 เรอง ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

ชดท 6 เรอง ระบบสบพนธ

ผจดท าหวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมการเรยนรนจะเปนประโยชนในการประกอบกจกรรมการเรยนการสอน ดวยการเนนใหนกเรยนศกษาคนควาดวยตนเอง และลงมอปฏบตกจกรรมโดยเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนรมากทสดอยางมประสทธภาพ

นางสาวกตตมา ฤกษหราย

ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการ

โรงเรยนนครไตรตรงษ

ค าน า

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

เรอง หนา

ค าน า สารบญ สารบญภาพ สารบญตาราง แผนผงแสดงขนตอนการศกษาชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร 1

ค าแนะน าส าหรบนกเรยน 2

สาระและมาตรฐานการเรยนร 3 แบบบนทกคะแนน 5 กจกรรมท 1 ภมความร 6

- บตรค าสงท 1 6

- บตรแบบทดสอบกอนเรยน 7

- บตรบนทกแบบทดสอบกอนเรยน 9 กจกรรมท 2 กระตนความสนใจ 10 - บตรค าสงท 2 10

กจกรรมท 3 สบคนความร 11

- บตรค าสงท 3 11

- บตรความรท 1 เรอง ระบบประสาทของมนษย 12

- บตรค าถามท 1 เรอง ระบบประสาทของมนษย 17 - บตรค าสงท 4 18

- บตรความรท 2 เรอง พฤตกรรมของมนษยและสตว 19 - บตรค าถามท 2 เรอง พฤตกรรมของมนษยและสตว 25

สารบญ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

เรอง หนา

กจกรรมท 4 ปฏบตการทดลอง 26 - บตรค าสงท 5 26 - บตรกจกรรมปฏบตการทดลอง 27 - บตรบนทกผลกจกรรมปฏบตการทดลอง 28 กจกรรมท 5 องคความร 29

- บตรค าสงท 6 29 - บตรค าถามท 3 เรององคความร 30

กจกรรมท 6 มงพบความส าเรจ 31 - บตรค าสงท 7 31 - บตรแบบทดสอบหลงเรยน 32 - บตรบนทกแบบทดสอบหลงเรยน 34 บรรณานกรม 35

ภาคผนวก 37 - บตรเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 38 - บตรเฉลยค าถามท 1 เรอง ระบบประสาทของมนษย 39

- บตรเฉลยค าถามท 2 เรอง พฤตกรรมของมนษยและสตว 40 - บตรเฉลยบนทกผลกจกรรมปฏบตการทดลอง 41 - บตรเฉลยค าถามท 3 เรอง องคความร 42 - บตรเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 43

สารบญ (ตอ)

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

ภาพท หนา 1 สวนประกอบของระบบประสาท 12 2 โครงสรางเซลลประสาท 13 3 แสดงสวนตางๆ ของสมอง 14 4 ไขสนหลงเมอตดตามขวาง 15 5 การตอบสนองตอแสง 19 6 การตอบสนองตอการสมผส 20 7 พฤตกรรมทมมาแตก าเนดของ Sow bug หรอเหาไม 22 8 การไอ การจามซงจดเปนพฤตกรรมทมมาแตก าเนด 22

สารบญภาพ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

ตารางท หนา 1 เปรยบเทยบความแตกตางระหวางพฤตกรรมทมมาแตก าเนด 23 และพฤตกรรมการเรยนร

สารบญตาราง

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 1

แผนผงขนตอนการเรยน โดยใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว

ชดท 4 ระบบขบถาย

แผนผงขนตอนการเรยน โดยใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว

ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

อานและท าความเขาใจสวนประกอบ ค าแนะน า บทบาทของนกเรยนในการใชชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว

สาระการเรยนรและมาตรฐานการเรยนร (5 นาท)

ท ากจกรรมท 1

ศกษาบตรค าสงท 1 (10 นาท)

ท ากจกรรมท 6

ท าบตรแบบทดสอบหลงเรยน (10 นาท)

ท ากจกรรมท 2 ศกษาบตรค าสงท 2 ท าตามค าชแจงบตรกจกรรมท 2 (15 นาท)

ท ากจกรรมท 3

ศกษาบตรค าสงท 3 และศกษาบตรความรท 1 (30 นาท) ศกษาบตรค าสงท 4 และศกษาบตรความรท 2 (20 นาท)

ท ากจกรรมท 4 ศกษาบตรค าสงท 5 และปฏบตตามค าชแจง (40 นาท)

ท ากจกรรมท 5 ศกษาบตรค าสงท 6 ท าตามค าชแจง (25 นาท)

ครและนกเรยนรวมกนอภปรายสรปองคความร (25 นาท)

ศกษาชดกจกรรมการเรยนรชดตอไป

ผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 2

● อานค าแนะน าส าหรบนกเรยนและบทบาทของนกเรยนใหเขาใจกอนลงมอศกษา ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

● ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ ใชเวลา 10 นาท เพอวดความรพนฐานของนกเรยน

● ศกษาตามขนตอนการเรยนรดวยชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

● ศกษาบตรความรดวยความตงใจ รวมแสดงความคดเหน อธบาย ซกถามกนภายในกลมหากไมเขาใจใหถามครผสอน

● ขณะประกอบกจกรรมกบเพอนรวมกลมตองท าดวยความตงใจ และฝกปฏบต

เตมก าลงความสามารถของตนเอง

● เนองจากการเรยนรดวยชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรมเวลาจ ากด นกเรยนตองวางแผนการท างานเพอใหส าเรจภายในเวลาทก าหนด

● หลงจากเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรมจบใหท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ ● เมอนกเรยนศกษาชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรมเรยบรอยแลว ใหเกบชดกจกรรมการเรยนรสงคนคร

● ขณะท าแบบทดสอบกอนเรยน แบบทดสอบหลงเรยน นกเรยนตองท าดวยความซอสตย ไมทจรตในการสอบ

● เมอนกเรยนทกคนท าแบบทดสอบกอนเรยนและแบบทดสอบหลงเรยน ใบงานเรยบรอยแลว ใหจบคภายในกลมตรวจเฉลยจากภาคผนวก รวมคะแนนแลวบนทกลงในแบบบนทกคะแนน น าคะแนนทไดเทยบกบเกณฑการผาน 80% และประเมนวาตนเองผานเกณฑหรอไมดวย

● หากนกเรยนเรยนไมทนหรอเรยนยงไมเขาใจ ใหรบชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม ไปศกษานอกเวลาเรยน เพอใหเขาใจมากขน

ค าแนะน าส าหรบนกเรยน

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 3

มาตรฐาน ว 1.1

เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของ

ระบบตางๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

อธบายโครงสรางและการท างานของระบบยอยอาหาร ระบบหมนเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธของมนษยและสตว รวมทงระบบประสาท ของมนษย

เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของ

ระบบตางๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

มาตรฐาน ว 1.1

สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต

- อธบายโครงสรางและการท างานของระบบยอยอาหาร ระบบหมนเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธของมนษยและสตว รวมทงระบบประสาท ของมนษย

- สงเกตและอธบายพฤตกรรมของมนษยและสตวทตอบสนองตอสงเราภายนอก

และภายใน

ตวชวด ม.2/1

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 4

1. ระบอวยวะทเกยวของกบการก าจดของเสยทางไตได 2. อธบายกระบวนการท างานของไตได 3. ตรวจสอบสมบตบางประการของของเสยทก าจดออกจากรางกายได 4. สรปความส าคญของไตและตระหนกถงการดแลรกษาไต 5. ระบโครงสรางทใชในการขบถายของเสยของสตวบางชนดได

1. อธบายสวนประกอบ และหนาทของระบบประสาทของมนษยได

2. อธบายความแตกตางของพฤตกรรมทมมาแตก าเนด และพฤตกรรมทเกดจากการเรยนรได

3. สามารถยกตวอยางพฤตกรรมของมนษยและสตวทตอบสนองตอสงเราภายในและ

ภายนอกรางกายได

4. สามารถวเคราะหผลของพฤตกรรมบางอยางทมผลตอการด ารงชวตของสงมชวตได

5. สงเกต สบคนขอมลเพออธบายพฤตกรรมของมนษย และสตวทมตอสงเราบางชนดได

จดประสงคการเรยนร

1. สวนประกอบ และหนาทของระบบประสาท

2. พฤตกรรมของมนษยและสตว

3. สงเราทมผลตอมผลตอพฤตกรรมของมนษยและสตว

สาระการเรยนร

จ านวน 3 ชวโมง

เวลาทใชในการจดกจกรรม

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 5

ล าดบ ชอ – สกล เลขท ชน หนาทในกลม

1 หวหนากลม

2 รองหวหนากลม

3 สมาชก

4 สมาชก

5 เลขานการกลม

แบบทดสอบ คะแนนเตม คะแนนทได หมายเหต

แบบทดสอบกอนเรยน 10

แบบทดสอบหลงเรยน 10

กจกรรม คะแนนเตม คะแนนทได หมายเหต

บตรค าถามท 1 10

บตรค าถามท 2 10

บตรกจกรรมปฏบตการทดลอง 10

บตรค าถามท 3 10

รวม 40

แบบบนทกคะแนน ชดท 5

ชอกลม ...............................................................................

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 6

คะคณคร พวกเราจะตงใจ

ท าแบบทดสอบกอนเรยน

ขอลงมอท าแบบทดสอบกอนเรยนนะคะ

บตรค าสงท 1 เพอเปนการทดสอบพนฐานความร ของนกเรยนดวยการทดสอบกอนเรยน

ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน

จากบตรแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ ในเวลา 10 นาท

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 7

ชดท 5 เรอง ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม ค าชแจง 1. แบบทดสอบชดนมจ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน

2. นกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยวโดยท าเครองหมาย () ลงในกระดาษค าตอบ

1. หลงจากออกก าลงกายรางกายเสยเหงอจ านวนมากจงมความกระหายน า ความรสกตองการดม น าถกควบคมโดยสมองสวนใด

ก. เซรเบลลม ข. เซรบรม ค. ทาลามส ง. ไฮโพทาลามส

2. เมอสายตาเราเหนงซงเราคาดเดาวาเปนสตวอนตราย ดงนนจงพยายามหนไปใหไกล การกระท าดงกลาวถกควบคมโดยอวยวะใด

ก. สมอง ข. ไขสนหลง ค. อวยวะสมผส ง. สมองและไขสนหลง

3. ระบบประสาทประกอบดวยอวยวะใด ก. สมอง ไขกระดก ไขสนหลง ข. สมอง ไขสนหลง เสนประสาท ค. ไขสนหลง ไขกระดก เสนใยประสาท ง. ไขสนหลง เสนใยประสาท ไขกระดก

4. ขอใดกลาวถงหนาทของระบบประสาทไดถกตอง ก. ควบคมเกยวกบความคดของมนษย

ข. ควบคมการท างานของระบบประสาท ค. ควบคมและสงความรสกไปยงอวยวะทกสวนของรางกาย ง. ควบคมการท างานของการจายเลอดไปยงสวนตางๆ

บตรแบบทดสอบกอนเรยน

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 8

5. การทรงตวของรางกายจะถกควบคมดวยสมองสวนใด ก. เซรเบลลม ข. เซรบรม ค. กานสมอง ง. ไฮโพทาลามส

6. พฤตกรรมของสตวในขอใดเปนการตอบสนองตอสงเราภายใน ก. การขดตวของกงกอ ข. การเลยองเทาของแมว ค. การผสมพนธของสนข ง. การออกหากนในเวลากลางคนของหน

7. พฤตกรรมของสงมชวตตามขอใดไมเปนการรกษาอณหภมของรางกาย ก. ควายลงแชในปลกเวลาเทยงวน ข. คนมเหงอออกเมอถกจบไดวาเปนขโมย ค. คนปวยจะปสสาวะถขนในขณะทมไขสง ง. ชางดดและพนน าใสรางกายในเวลากลางวน

8. พฤตกรรมใดเปนพฤตกรรมทเกดจากการเรยนร ก. การชกใยของแมงมม ข. การดดนมของทารก ค. การสรางรกของนก ง. การวายน าทากบ

9. การทนกนางแอนอพยพจากประเทศจนเขามาในประเทศไทยในฤดหนาวเนองจากในอทธพล จากสงใด ก. อณหภม ข. แสงสวาง

ค. สารอาหาร ง. สญชาตญาณ

10. สงมชวตทอยในแหลงทอยแบบใดมความสามรถในการปรบตวไดดทสดเพอทนตอ การเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม

ก. กนทะเล ข. สระน าจด ค. ปาสน ง. ปาชายเลน

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 9

ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

ชอ...................................................................................เลขท................ชน............... วนท....................เดอน.............................................พ.ศ. ...........................................

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงในชองทถกตองตรงกบค าตอบ

ขอท ก. ข. ค. ง.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

ผลการประเมน ตอบถกจ านวน.....................ขอ

บตรบนทกแบบทดสอบกอนเรยน ชดท

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 10

บตรค าสงท 2

1. ใหนกเรยนดคลปวดโอเกยวกบ โรคพารกนสนซงเปนโรคท

เกยวกบสมอง

2. สนทนาถงความส าคญของสมองซง

เปนสวนหนงของระบบประสาท

อานบตรค าสง

ใหเขาใจแลวท าตามนะ

เพอนๆ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 11

อานบตรค าสง

ใหเขาใจแลวท าตามนะ

เพอนๆ

บตรค าสงท 3

1. ศกษาความรจากบตรความรท 1 เรอง ระบบประสาทของมนษย 2. ตอบค าถามในบตรค าถามท 1 3. ตรวจค าตอบจากบตรเฉลยแลวรวมกนอภปราย

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 12

บตรความรท ระบบประสาทของมนษย

1

ระบบประสาทเปนศนยกลางทควบคมการตอบสนองตอสงเราของรางกาย โดยผานการคดวเคราะหขอมล ท าใหรางกายสามารถตอบสนองตอสงตางๆ รอบตวไดอยางถกตองและรวดเรวสตวชนต า บางชนดเชน ฟองน า ไมมระบบประสาท สตวไมมกระดกสนหลงบางชนดเรมม ระบบประสาท สตวชนสงขนมาจะมโครงสรางของระบบประสาทซบซอนยงขน

ระบบประสาทของมนษย ประกอบดวย สมอง ไขสนหลง และเสนประสาท ดงภาพท 1

ภาพท 1 สวนประกอบของระบบประสาท

ทมาของภาพ : http://www.thaigoodview.com/files/u16633/brain_spinal.jpg [ 8 เมษายน, 2556] สมองและไขสนหลง ประกอบดวยเซลลประสาท หรอ นวรอน (Neuron) อยมากมายซงแตละเซลลประกอบดวย 2 สวน คอ

1. ตวเซลล (Cell body) มนวเคลยสขนาดใหญอยในไซโทพลาซม 2. เสนใยประสาท (Nerve fiber) คอสวนของไซโทพลาซมทแตกแขนงยนออกไปจาก ตวเซลล แบงออกเปน

สมอง

ไขสนหลง

เสนประสาท

ระบบประสาท (Nervous System)

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 13

● เดนไดรต (Dendrite) ท าหนาทน าสญญาณประสาทเขาสตวเซลล ● แอกซอน (Axon) ท าหนาทน าสญญาณประสาทออกจากตวเซลล

ก. ข.

ภาพท 2 โครงสรางเซลลประสาท ก. ภาพถายจากกลองจลทรรศน ข. ภาพวาด ทมาของภาพ : http://www.vcharkarn.com/userfiles/238080/1%20(34)(4).jpg [8 เมษายน, 2556]

ระบบประสาทแบงเปน 2 สวนใหญๆ ไดแก ● ระบบประสาทสวนกลาง (Central nervous system : CNS) ● ระบบประสาทนอกสวนกลาง (Peripheral nervous system : PNS )

เปนศนยกลางควบคมการท างานของรางกาย มอวยวะทเกยวของดงน 1. สมอง (Brain) เปนอวยวะทใหญทสดในระบบประสาทสวนกลาง ประกอบดวยเซลลประสาทมากมาย มน าหนกประมาณ 1.3 – 1.4 กโลกรม มกะโหลกศรษะ ซงมความหนาและแขงแกรง ท าหนาท ปองกนไมใหสมองไดรบความกระทบกระเทอน

ระบบประสาทสวนกลาง

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 14

เซรบรม (Cerebrum) ทาลามส

(Thalamus)

ภาพท 3 แสดงสวนตางๆ ของสมอง

ทมาของภาพ : http://www.thailife.com/disease44/images/vegetative_state.jpg [8 เมษายน, 2556]

ไฮโพทาลามส (Hypothalamus)

เซรเบลลม (Cerebellum)

กานสมอง (Brain stem)

สวนตางๆ ของสมองมหนาทดงน

สวนตางๆ ของสมอง หนาท

เซรบรม

หรอ สมองใหญ

ควบคมความคด ความจ า สตปญญา อารมณ การเขาใจภาษา การท างานของกลามเนอ การรบความรสกตางๆ ทงการสมผส การไดยน การมองเหน การดมกลน การรบรส

ไฮโพทาลามส ควบคมอณหภมในรางกาย ความดนเลอด ความตองการอาหารและน า การหลงฮอรโมน

ทาลามส รบสญญาณประสาทจากสมองสวนอนกอนสงตอไปทเซรบรม

เซรเบลลม หรอ สมองเลก

เปนสวนทอยบรเวณทายทอย ท าหนาทประสานงานการเคลอนไหวของกลามเนอ เกยวของกบการทรงตว

กานสมอง

เปนสวนเชอมตอระหวางสมองกบไขสนหลง ท าหนาทควบคม การท างานทส าคญในรางกาย เชน การหายใจ การเตนของหวใจ ความดนเลอด

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 15

2. ไขสนหลง (Spinal cord)

เปนสวนทตอมาจากสมอง ลกษณะเปนแทงยาวอยในโพรงกระดกสนหลงม

ความยาวประมาณ 43 – 45 เซนตเมตร สนกวากระดกสนหลงทยาวประมาณ 70 เซนตเมตร

เมอตดไขสนหลงตามขวางจะเหนสวนทเปน เนอขาว (White matter) อยรอบนอก และเหน

เนอเทา (Grey matter) รปราง คลายผเสออยตรงกลาง ไขสนหลงท าหนาทรบสงสญญาณ

ประสาทระหวางสมองและอวยวะตางๆ รวมถงการตอบสนองแบบรเฟลกซ

ภาพท 4 ไขสนหลงเมอตดตามขวาง

ทมาของภาพ : http://legacy.owensboro.kctcs.edu/gcaplan/anat/images/Image450.gif [8 เมษายน, 2556]

คอระบบประสาททท าหนาทเชอมโยงระหวางระบบประสาทสวนกลางกบอวยวะตางๆ ทวรางกาย ประกอบดวย เสนประสาทสมอง (Cranial nerve) 12 ค เสนประสาทไขสนหลง (Spinal

nerve) 31 ค ซงแตกแขนงออกมาจากสมองและไขสนหลง รวมถงปมประสาท (Ganglion) ทอยนอกระบบประสาทสวนกลาง

เสนประสาทไขสนหลง เนอเทา เนอขาว

ระบบประสาทนอกสวนกลาง

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 16

ระบบประสาทนอกสวนกลางแบงตามลกษณะการท างานได 2 แบบ

1. ระบบประสาทกาย (Somatic nervous system : SNS) ควบคมการท างานของกลามเนอลาย มทงการท างานทอยใตอ านาจจตใจ เชน การสงใหยกแขน ยกขา และการท างานนอกอ านาจจตใจ ซงเกยวกบการตอบสนองแบบรเฟลกซ เชน การชกมอหนทนทเมอสมผสโดนของรอนๆ

2. ระบบประสาทอสระ (Autonomic nervous system : ANS) ควบคมการท างานของอวยวะภายในและตอมตางๆ เชน หวใจ กระเพาะอาหาร ตอมเหงอโดยท างานอยนอกเหนอ อ านาจจตใจ ไมสามารถบงคบได แบงออกเปน 2 ระบบ คอ ● ระบบประสาทซมพาเทตก (Sympathetic nervous system) ● ระบบประสาทพาราซมพาเทตก (Parasympathetic nervous system) ทงสองระบบนจะท างานตรงขามกน เชน ระบบประสาทซมพาเทตกจะกระตนใหหวใจ เตนเรว สวนระบบประสาทพาราซมพาเทตกจะท าใหหวใจเตนชา

รเฟลกซ (Reflex) เปนการตอบสนองตอสงเราของรางกายทรบค าสงมาจากไขสนหลง โดยไมตองอาศยการสงการจากสมอง เชน เวลามอโดนของมคม ไขสนหลงจะสงสญญาณประสาทไปทมอท าใหเราชกมอหนออกทนท โดยทสมองยงไมไดสงการ จงชวยใหรางกายหลกเลยงอนตรายไดอยางรวดเรว

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 17

บตรค าถามท ระบบประสาทของมนษย

1

จดประสงค - อธบายสวนประกอบ และหนาทของระบบประสาทของมนษยได ค าชแจง จงเตมค าหรอขอความลงในชองวาง (10 คะแนน)

5. อวยวะใดท าหนาทเปนศนยกลางการตอบสนอง ซงเรยกวาระบบประสาทสวนกลาง

............................................................................................................................................................. ตวเลอกตอไปน ใชตอบคาถามขอท 6 – 8

ก. เซรบรม ข. เซรเบลลม ค. กานสมอง ง. ไฮโพทาลามส

6. สมองสวนใดท าหนาทควบคมกจกรรมของกลามเนอ รกษาการทรงตวใหเกดความสมดล ............................................................................................................................................................. 7. สมองสวนใดท าหนาทควบคมอณหภมในรางกาย ความตองการอาหารและน า............................................................................................................................................................. 8. สมองสวนใดท าหนาทเปนศนยควบคมการท างานของกลามเนอ ความร ความจ า............................................................................................................................................................. 9. เซลลประสาทท าหนาท................................................................................................................... 10. เซลลประสาทประกอบดวย........ สวน คอ............................................................................. ....... คะแนนเตม คะแนนทได

10

3.

2. 4.

1.

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 18

อานบตรค าสง

ใหเขาใจแลวท าตามนะ

เพอนๆ

บตรค าสงท 4

1. ศกษาความรจากบตรความรท 2 เรอง พฤตกรรมของมนษยและสตว 2. ตอบค าถามในบตรค าถามท 2 3. ตรวจค าตอบจากบตรเฉลยแลวรวมกนอภปราย

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 19

บตรความรท พฤตกรรมของมนษยและสตว

2

พฤตกรรม หมายถง กรยาของสงมชวตทแสดงออกมาตอบสนองตอสงเราทมากระตนเพอการอยรอดของชวต

กลไกการเกดพฤตกรรม

พฤตกรรม ของสงมชวตจะเกดขนหรอไมนนขนกบสงเราหรอตวกระตน (Stimulus) : สงเราหรอตวกระตนทท าใหเกดพฤตกรรมนน ม 2 ประเภท คอ

1. สงเราภายนอก (external stimuli) : เปนสงทอยภายนอกรางกายทประสาทสมผสทงหา (ตา ห จมก ลน และ ผวหนง) สามารถสมผส และรบรได คนและสตวสามารถแสดงพฤตกรรมบางอยางเพอตอบสนองตอสงเราภายนอก ซงไดแก แสง อณหภม น า และการสมผส ไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบลกษณะของสงเราและสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป เพอความปลอดภยและการอยรอดของชวต โดยอาศยการท างานทประสานกนระหวางระบบประสาท ระบบกลามเนอ รวมทงตอมไรทอและระบบตอมมทอดงน ● การตอบสนองเมอไดรบแสงเปนสงเรา เชน - การหรตาเมอไดรบแสงสวางมากเกนไป - การทแมลงตางๆ บนเขาหาแสงสวาง

ก. ข.

ภาพท 5 การตอบสนองตอแสง ก. รมานตาหดเมอเจอแสง ข. รมานตาขยายในทมด

ทมาของภาพ : https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRZ7YG7IZ9Iv G7Q6MzieYOvHxYTfBG81MmpvTIFec5q5cLxFU6QkQ [8 เมษายน, 2556]

พฤตกรรม (Behavior)

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 20

● การตอบสนองเมอไดรบอณหภมเปนสงเรา เชน - คนจะเหงอออกมาก เปนการระบายความรอน - คนจะขนลก หนาวสน เปนการปองกนการสญเสยความรอน และเพม

ความรอนใหแกรางกาย

● การตอบสนองเมอไดรบน าเปนสงเรา เชน

- ไสเดอนจะเคลอนทเขาหาความชน เพอใหผวหนงชมชน เนองจาก ไสเดอนหายใจโดยใชผวหนงจงจ าเปนทผวหนงจะตองชมชน ตลอดเวลา - สตวทะเลทรายจะออกหากนในเวลากลางคนเพอลดการสญเสยน า

● การตอบสนองสงเราเมอไดรบการสมผสเปนสงเรา ดงภาพท 7

ก. ข.

ภาพท 6 การตอบสนองตอการสมผส ก. องอางเมอไดรบการสมผสจะพองตว ข. กงกอจะขดตวเมอถกสมผส

ทมาของภาพ : http://image.dek-d.com/21/2088144/101776033 [8 เมษายน, 2556]

2. สงเราภายใน (internal stimuli) : เปนความพรอมภายในรางกายกอนทจะแสดงพฤตกรรมอนเปนผลมาจาก กลไกการท างานภายในของรางกาย เชน ความหวกระหาย การขบถาย ความตองการทางเพศ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 21

ตวอยางการเกดพฤตกรรม::

นาย B เมอกระหายน า (สงเราภายใน) มองเหนน าเปลาทบรรจอยภายในขวด (สงเรา ภายนอก) ซงไปกระตนหนวยรบความรสก คอตา สงสญญาณไปแปลผลทสมอง สมองสงการผานมายงไขสนหลง (สมองกบไขสนหลงเปนระบบประสาทสวนกลาง) ควบคม กลามเนอแขนขาและล าตว (หนวยปฏบตงาน) ใหแสดงพฤตกรรมเดนไปเปดน าแลวดม ประเภทของพฤตกรรม 1. พฤตกรรมทมมาแตก าเนด (Innate behavior)

เปนพฤตกรรมอยางงายๆ มลกษณะเฉพาะทใชในการตอบสนองตอสงเราชนดใด ชนดหนงมการก าหนดเปาหมายของพฤตกรรมไวอยางแนนอน เชนตอบสนองตอ แสง เสยง แรงโนมถวงของโลก สารเคม หรอเหตการณทเกดเปนชวงเวลาทสม าเสมอ เชน กลางวน กลางคน น าขนน าลง ตลอดจนการเปลยนแปลงฤดกาล ตอบสนองตอการเคลอนไหวเพอปรบต าแหนงทเหมาะสม ความสามารถในการแสดงพฤตกรรมไดมาจากพนธกรรมเทานน ไมจ าเปน ตองเรยนรมากอน มแบบแผนทแนนอนเฉพาะตวไมเปลยนแปลง สงมชวตชนดเดยวกนจะแสดงลกษณะเหมอนกนหมด

สรปลกษณะส าคญของพฤตกรรมทมแตก าเนด

1. เปนพฤตกรรมงายๆ ทตอบสนองตอสงเราชนดใด ชนดหนง มการก าหนดเปาหมายของพฤตกรรมไว แนนอน 2. การแสดงพฤตกรรมไดมาจากพนธกรรมเทานน ไมจ าเปนตองเรยนรมากอน 3. มแบบแผนทแนนอนเฉพาะตว สงมชวตชนดเดยวกนจะ แสดงลกษณะเหมอนกนหมด

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 22

ประโยชนของพฤตกรรมทมมาแตก าเนด ส าคญตอการอยรอด และการด ารงชวตของสงมชวตแตละชนด โดยเฉพาะสตวแรกเกด และสตวทพอแมไมไดเลยงดตงแตแรกเกด

ก. ข.

ภาพท 7 พฤตกรรมทมมาแตก าเนดของ Sow bug หรอเหาไม

ก. Sow bug หรอเหาไม ข. การเคลอนทเขาหาความชนของตวเหาไม

ทมาของภาพ : http://www.nana-bio.com/e-learning/Behavior/image%20behavior/sow%20bug.jpg [8 เมษายน, 2556]

ตว Sow bug หรอเหาไม (Woodlouse) จะเคลอนทมากในทแหงแตจะเคลอนทลดลงในทชน จะภาพแสดงการเคลอนทของเหาไม ในการหาทชน พบวาเคลอนทอยางมทศทางไมสมพนธกบสงเรา เชนเดยวกนกบพฤตกรรมของกงเมออยในทแหงจะดดตวและเตนไปมาอยางไมมทศทาง แตจะหยดนงเมออยในทชน

ภาพท 8 การไอ การจามซงจดเปนพฤตกรรมทมมาแตก าเนด

ทมาของภาพ : http://www.nana-bio.com/e-learning/Behavior/image%20behavior/reflex2.jpg [8 เมษายน, 2556]

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 23

2. พฤตกรรมทเกดจากการเรยนร (Learned behavior)

พฤตกรรมแบบนจะเกดขนไมไดถาไมมการเรยนรมากอน พฤตกรรมนจะเกดขนไดโดยอาศยประสบการณหรอการเรยนรของสตว เนองจากพฤตกรรมทเกดจากการเรยนรเปนพฤตกรรมทมความซบซอน สวนใหญจงพบในสตวชนสงทมระบบประสาททเจรญด เพอเพมโอกาสในการเรยนรเพมขน แตอยางไรกตามในสตวชนต าบางชนดกสามารถแสดงพฤตกรรมประเภทนได

ตารางท 1 เปรยบเทยบความแตกตางระหวางพฤตกรรมทมมาแตก าเนด และพฤตกรรมการเรยนร

การเกดพฤตกรรม

พฤตกรรมทมมาแตก าเนด พฤตกรรมทเกดจากการเรยนร

แสดงพฤตกรรมได โดยไมตองมการเรยนร อนเปนผลมาจากการควบคมของยน

จะแสดงพฤตกรรมไดตองอาศยประสบการณ ทเคยเกดขน กบชวตมาแลวอยางนอยครงหนง หรอมการเรยนรมากอน การควบคมเรมจากยน แตการพฒนาใหเกดความช านาญในทกษะทหลากหลาย โดยอาศยประสบการณ

รปแบบการเกดพฤตกรรม

มรปแบบทแนนอน สงมชวตชนดเดยวกนจะแสดงออกเหมอนกน ในการตอบสนองตอสงเราและเหตการณเดยวกน

แสดงออกไดอยางหลากหลายขนกบประสบการณทรบร และการเจรญของระบบประสาทสงมชวตชนดเดยวกนอาจตอบสนองตอสงเราหรอ เหตการณเดยวกนไดแตกตางกน ขนอยกบการเจรญของ ระบบประสาท และประสบการณ ของสงมชวตแตละตวนน

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 24

ตวอยางพฤตกรรมทเกดจากการเรยนร

๐ คนทยายบานไปอยทเสยงดงมากชวงแรกๆ นอนไมหลบ ตอมาเคยชนกหลบตามปกต

๐ การทนกลดอตราการบนหนหนไลกา เมอเรยนรแลววาหนไลกาไมท าอนตราย

๐ การเลกแหงนมองตามเสยงเครองบนของสนขทอาศยอยแถวสนามบน

๐ พฤตกรรมทสตว คนเคยกบเจาของ

๐ การเดนทางของคนทเมอเดนทางครงแรกจะรสกวาใชเวลานาน แตเมอเดนทางบอยๆ จะรสกวาถงทหมายเรวขนทงทระยะทางเทาเดม

๐ ลกนกเกดใหมเมอเหนใบไมลวง และ เหยยวกจะหมอบตวลงกบพนแตเมอเวลาผานไป ลกนกเรยนรแลววา ใบไมไมเปนอนตรายกจะเพกเฉยไมแสดงพฤตกรรม แต กบเหยยวกยงแสดงพฤตกรรมและหมอบลงกบพนเชนเดม

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 25

บตรค าถามท พฤตกรรมของมนษยและสตว

2

จดประสงค - อธบายความแตกตางของพฤตกรรมทมมาแตก าเนด และพฤตกรรมทเกดจาก

การเรยนร

- ยกตวอยางพฤตกรรมของมนษยและสตวทตอบสนองตอสงเราภายใน และภายนอก

รางกาย

ค าชแจง จงเตมค าหรอขอความลงในชองวาง (10 คะแนน) ใชตวเลอกตอไปนตอบค าถามขอ 1 – 4 โดยเตมค าตอบทเลอกไวใสในชองวาง

ก. พฤตกรรมทมมาแตก าเนด

ข. พฤตกรรมทเกดจากการเรยนร

..........1. การกะพรบตาเมอผงเขาตา

..........2. นกหยดบนหนเมอรถแลนผานรงของมนทอยบนตนไมรมถนน

..........3. สตวเดนตามแม

..........4. การเคลอนทของคางคาวเขาหาแหลงอาหารตามเสยงสะทอน

ใชตวเลอกตอไปนตอบค าถามขอ 5 – 10 โดยเตมค าตอบทเลอกไวใสในชองวาง

ก. การตอบสนองตอการสมผส

ข. การตอบสนองตอน า

ค. การตอบสนองตออณหภม

ง. การตอบสนองตอแสง

จ. การตอบสนองตอสงเราภายใน

..........5. เมอผงเขาตา นยนตาจะขบน าตาออกมา

..........6. กงกานอนผงแดด

..........7. สตวทะเลทรายออกหากนในเวลากลางคน

..........8. วยรนชายเสยงแตกหนม หนวดเคราขน

..........9. เมอเกดสรยปราคานกจะบนกลบรง

.........10. แมวเลยองเทา

คะแนนเตม คะแนนทได

10

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 26

บตรค าสงท 5

1. ใหนกเรยนแตละกลมท าการสงเกตและ

สบคนขอมลพฤตกรรมของมนษยและสตว 2. ใหนกเรยนบนทกผลการการสงเกตและ สบคนขอมลพฤตกรรมของมนษยและสตว ลงบตรบนทกผล 3. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย ผลการสงเกตและการสบคน แลวน าเสนอ หนาชนเรยน 4. ตรวจค าตอบจากบตรเฉลย

อานบตรค าสง

ใหเขาใจแลวท าตามนะ

เพอนๆ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 27

ปฏบตการทดลอง

เรอง สงเกตและสบคนพฤตกรรมของมนษยและสตว บตรกจกรรม

จดประสงคของกจกรรม 1. เพอสงเกตและสบคนขอมลเพออธบายพฤตกรรมของมนษยและสตวทมตอสงเรา

บางชนด 2. วเคราะหผลของพฤตกรรมบางอยางทมผลตอการด ารงชวตของสงมชวต

วธการ 1. สงเกตพฤตกรรมของคน โดยจบคกนสงเกตเมอโบกมอใกลนยนตา หรอสมผสกบ วตถทเยนจด 2. สงเกต และสบคนขอมลเกยวกบการแสดงพฤตกรรมของสตว ในการตอบสนองตอ สงเราตางๆ ดงน ● การเคลอนทเขาหาและหนแสงของแมลงและสตวอนๆ ● การเคลอนทเขาหาความชน ● อทธพลของอณหภมทมตอพฤตกรรมของสตวบางชนด ● พฤตกรรมอนๆ เชน การจบคผสมพนธ จากนนน าขอมลทไดมาอภปราย และวเคราะหผลของพฤตกรรมทมตอการด ารงชวต

การเตรยมลวงหนา ครใหนกเรยนสงเกตและสบคนขอมลลวงหนา 1 สปดาห แลวน าผลทไดมาอภปรายรวมกนในวนท ากจกรรม

ผลการท ากจกรรม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 28

ปฏบตการทดลอง

เรอง สงเกตและสบคนพฤตกรรมของมนษยและสตว บตรบนทกผลกจกรรม

ชอ....................................................................................ชน.....................เลขท................

สมาชกในกลมไดแก

1. ................................................................................................................เลขท.............. 2. ................................................................................................................เลขท.............. 3. ................................................................................................................เลขท.............. 4. ................................................................................................................เลขท.............. 5. ................................................................................................................เลขท..............

ผลการท ากจกรรม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… คะแนนเตม คะแนนทได

10

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 29

บตรค าสงท 6

1. เมอนกเรยนปฏบตกจกรรม การทดลองและศกษาเนอหาใน บตรความรแลว ใหนกเรยนตอบ ค าถามในบตรค าถามท 3

อานบตรค าสง

ใหเขาใจแลวท าตามนะ

เพอนๆ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 30

บตรค าถามท แผนผงความคด

3

ค าชแจง : ใหนกเรยนเขยนแผนผงความคด (Mind Mapping) เรอง ระบบประสาทและการแสดง พฤตกรรม

คะแนนเตม คะแนนทได

10

ระบบประสาท

และการแสดงพฤตกรรม

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 31

บตรค าสงท 7

1. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบ

หลงเรยนจากบตรแบบทดสอบ

หลงเรยนจ านวน 10 ขอ ในเวลา 10 นาท

อานบตรค าสง

ใหเขาใจแลวท าตามนะ

เพอนๆ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 32

ชดท 5 เรอง ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม ค าชแจง 1. แบบทดสอบชดนมจ านวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน

2. นกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยวโดยท าเครองหมาย () ลงในกระดาษค าตอบ

1. ระบบประสาทประกอบดวยอวยวะใด ก. สมอง ไขกระดก ไขสนหลง ข. สมอง ไขสนหลง เสนประสาท ค. ไขสนหลง ไขกระดก เสนใยประสาท ง. ไขสนหลง เสนใยประสาท ไขกระดก

2. หลงจากออกก าลงกายรางกายเสยเหงอจ านวนมากจงมความกระหายน า ความรสกตองการดม น าถกควบคมโดยสมองสวนใด

ก. เซรเบลลม ข. เซรบรม ค. ทาลามส ง. ไฮโพทาลามส

3. เมอสายตาเราเหนงซงเราคาดเดาวาเปนสตวอนตราย ดงนนจงพยายามหนไปใหไกล การกระท าดงกลาวถกควบคมโดยอวยวะใด

ก. สมอง ข. ไขสนหลง ค. อวยวะสมผส ง. สมองและไขสนหลง

4. สงมชวตทอยในแหลงทอยแบบใดมความสามรถในการปรบตวไดดทสดเพอทนตอ การเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม

ก. กนทะเล ข. สระน าจด ค. ปาสน ง. ปาชายเลน

5. พฤตกรรมใดเปนพฤตกรรมทเกดจากการเรยนร ก. การชกใยของแมงมม ข. การดดนมของทารก ค. การสรางรกของนก ง. การวายน าทากบ

บตรแบบทดสอบหลงเรยน

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 33

6. การทรงตวของรางกายจะถกควบคมดวยสมองสวนใด ก. เซรเบลลม ข. เซรบรม ค. กานสมอง ง. ไฮโพทาลามส

7. พฤตกรรมของสงมชวตตามขอใดไมเปนการรกษาอณหภมของรางกาย ก. ควายลงแชในปลกเวลาเทยงวน ข. คนมเหงอออกเมอถกจบไดวาเปนขโมย ค. คนปวยจะปสสาวะถขนในขณะทมไขสง ง. ชางดดและพนน าใสรางกายในเวลากลางวน

8. ขอใดกลาวถงหนาทของระบบประสาทไดถกตอง ก. ควบคมเกยวกบความคดของมนษย

ข. ควบคมการท างานของระบบประสาท ค. ควบคมและสงความรสกไปยงอวยวะทกสวนของรางกาย ง. ควบคมการท างานของการจายเลอดไปยงสวนตางๆ

9. พฤตกรรมของสตวในขอใดเปนการตอบสนองตอสงเราภายใน ก. การขดตวของกงกอ ข. การเลยองเทาของแมว ค. การผสมพนธของสนข ง. การออกหากนในเวลากลางคนของหน

10. การทนกนางแอนอพยพจากประเทศจนเขามาในประเทศไทยในฤดหนาวเนองจากในอทธพล จากสงใด ก. อณหภม ข. แสงสวาง

ค. สารอาหาร ง. สญชาตญาณ

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 34

ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

ชอ...................................................................................เลขท................ชน............... วนท....................เดอน.............................................พ.ศ. ...........................................

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงในชองทถกตองตรงกบค าตอบ

ขอท ก. ข. ค. ง.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

ผลการประเมน ตอบถกจ านวน.....................ขอ

บตรแบบทดสอบหลงเรยน ชดท

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 35

บรรณานกรม

ผศ.ดร.อรกญญ ภมโคกรกษ. ระบบรางกายมนษย. กรงเทพมหานคร : บรษทซเอดยเคชน จ ากด (มหาชน), 2553. ฝายวชาการ พบซ. คมอ เตรยมสอบ วทยาศาสตร ม.2. กรงเทพมหานคร : เยลโล การพมพ, 2554. วอลกเกอร รชาดรด. สารานกรมพนฐานของรางกายมนษย. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพท เจ เจ

จ ากด, 2545. ยพา วรยศ และคณะ. หนงสอเรยนพนฐานวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 เลม 1.

กรงเทพมหานคร : บรษทอกษรเจรญทศน อจท. จ ากด, 2554. สถาบนกวดวชาตวเตอรพอยท. สรปวทยาศาสตร ม.ตน. กรงเทพมหานคร : บรษท กรน ไลฟ

พรนตง เฮาส จ ากด, 2557. ส านกงานวชาการและมาตรฐานการศกษา. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระ

การเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2554.

รศ.ดร.พมพนธ เดชะคปต และคณะ. หนงสอเรยนพนฐานวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2. กรงเทพมหานคร: บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จ ากด, 2554.

http://www.nana-bio.com/e-learning/Behavior/Learned.html https://www.youtube.com/watch?v=GL5Rz3piYdI

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 36

ทมาของภาพ การตอบสนองตอการสมผส [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://image.dek-d.com/

21/2088144/101776033. (วนทสบคนขอมล 8 เมษายน 2556). การตอบสนองตอแสง ก. รมานตาหดเมอเจอแสง ข. รมานตาขยายในทมด [ออนไลน].

เขาถงไดจาก : https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRZ7YG7IZ9Iv G7Q6MzieYOvHxYTfBG81MmpvTIFec5q5cLxFU6QkQ. (วนทสบคนขอมล 8 เมษายน 2556).

การไอ การจามซงจดเปนพฤตกรรมทมมาแตก าเนด [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.nana- bio.com/e-learning/Behavior/image%20behavior/reflex2.jpg. (วนทสบคนขอมล 8 เมษายน 2556).

ไขสนหลงเมอตดตามขวาง [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://legacy.owensboro.kctcs.edu/ gcaplan/anat/images/Image450.gif. (วนทสบคนขอมล 8 เมษายน 2556).

โครงสรางเซลลประสาท ก. ภาพถายจากกลองจลทรรศน ข. ภาพวาด [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.vcharkarn.com/userfiles/238080/1%20(34)(4).jpg. (วนทสบคนขอมล 8 เมษายน 2556).

พฤตกรรมทมมาแตก าเนดของ Sow bug หรอเหาไม [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.nana- bio.com/e-learning/Behavior/image%20behavior/sow%20bug.jpg. (วนทสบคนขอมล 8 เมษายน 2556).

สวนประกอบของระบบประสาท [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.thaigoodview.com/files/ u16633/brain_spinal.jpg. (วนทสบคนขอมล 8 เมษายน 2556).

แสดงสวนตางๆ ของสมอง [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.thailife.com/disease44/ images/vegetative_state.jpg. (วนทสบคนขอมล 8 เมษายน 2556).

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 37

ภาคผนวก

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 38

ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

ขอท ค าตอบ

1. ง. 2. ข. 3. ข. 4. ค. 5. ก. 6. ค. 7. ข. 8. ง. 9. ก. 10. ง.

บตรเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน ชดท

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 39

บตรเฉลยค าถามท ระบบประสาทของมนษย

1

จดประสงค - อธบายสวนประกอบ และหนาทของระบบประสาทของมนษยได ค าชแจง จงเตมค าหรอขอความลงในชองวาง (10 คะแนน)

5. อวยวะใดท าหนาทเปนศนยกลางการตอบสนอง ซงเรยกวาระบบประสาทสวนกลาง

สมอง . ตวเลอกตอไปน ใชตอบคาถามขอท 6 – 8

ก. เซรบรม ข. เซรเบลลม ค. กานสมอง ง. ไฮโพทาลามส

6. สมองสวนใดท าหนาทควบคมกจกรรมของกลามเนอ รกษาการทรงตวใหเกดความสมดล ข. เซรเบลลม . 7. สมองสวนใดท าหนาทควบคมอณหภมในรางกาย ความตองการอาหารและน า

ง. ไฮโพทาลามส . 8. สมองสวนใดท าหนาทเปนศนยควบคมการท างานของกลามเนอ ความร ความจ า

ก. เซรบรม . 9. เซลลประสาทท าหนาท รบ-สงสญญาณประสาท . 10. เซลลประสาทประกอบดวย 2 สวน คอ ตวเซลล และเสนใยประสาท . คะแนนเตม คะแนนทได

10

3. เซรบรม

2. กานสมอง 4. เซรเบลลม

1. ไฮโพทาลามส

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 40

บตรเฉลยค าถามท พฤตกรรมของมนษยและสตว

2

จดประสงค - อธบายความแตกตางของพฤตกรรมทมมาแตก าเนด และพฤตกรรมทเกดจาก

การเรยนร

- ยกตวอยางพฤตกรรมของมนษยและสตวทตอบสนองตอสงเราภายใน และภายนอก

รางกาย

ค าชแจง จงเตมค าหรอขอความลงในชองวาง (10 คะแนน) ใชตวเลอกตอไปนตอบค าถามขอ 1 – 4 โดยเตมค าตอบทเลอกไวใสในชองวาง

ค. พฤตกรรมทมมาแตก าเนด

ง. พฤตกรรมทเกดจากการเรยนร

ก. .1. การกะพรบตาเมอผงเขาตา

ข. 2. นกหยดบนหนเมอรถแลนผานรงของมนทอยบนตนไมรมถนน

ข. 3. สตวเดนตามแม ก. 4. การเคลอนทของคางคาวเขาหาแหลงอาหารตามเสยงสะทอน

ใชตวเลอกตอไปนตอบค าถามขอ 5 – 10 โดยเตมค าตอบทเลอกไวใสในชองวาง

ก. การตอบสนองตอการสมผส

ข. การตอบสนองตอน า

ค. การตอบสนองตออณหภม

ง. การตอบสนองตอแสง

จ. การตอบสนองตอสงเราภายใน

ก. 5. เมอผงเขาตา นยนตาจะขบน าตาออกมา

ค. 6. กงกานอนผงแดด

ข. 7. สตวทะเลทรายออกหากนในเวลากลางคน

จ. 8. วยรนชายเสยงแตกหนม หนวดเคราขน

ง. 9. เมอเกดสรยปราคานกจะบนกลบรง

ค. 10. แมวเลยองเทา

คะแนนเตม คะแนนทได

10

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 41

ปฏบตการทดลอง

เรอง สงเกตและสบคนพฤตกรรมของมนษยและสตว บตรเฉลยบนทกผลกจกรรม

ชอ....................................................................................ชน.....................เลขท................

สมาชกในกลมไดแก

1. ................................................................................................................เลขท.............. 2. ................................................................................................................เลขท.............. 3. ................................................................................................................เลขท.............. 4. ................................................................................................................เลขท.............. 5. ................................................................................................................เลขท.............. ผลการท ากจกรรม เมอนกเรยนโบกมอใกลนยนตาของเพอนพบวา เพอนมการกะพรบตาทนท หรอเมอใชมอสมผสวตถทเยนจดจะกระตกมอหนทนท ส าหรบพฤตกรรมของสตวทตอบสนองตอสงเราตางๆ ขนอยกบประสบการณหรอขอมลทสบคนมา เชน แมลงเมา ผง แมลงดานาหรอแมลงอนๆ จะบนเขาหาไฟ หมกเคลอนทเขาหาแกลงก าเนดแสงทคนน ามาลอ ซงเปนการตอบสนองตอแสง หรอไสเดอนเคลอนเขาหาความชน สตวบางชนดไมชอบแสง จะเคลอนหนแสง เชนพฤตกรรมหอยทาก .ไสเดอนทอาศยอยในทมด . คะแนนเตม คะแนนทได

10

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 42

บตรเฉลยค าถามท แผนผงความคด

3

ค าชแจง : ใหนกเรยนเขยนแผนผงความคด (Mind Mapping) เรอง ระบบประสาทและการแสดง พฤตกรรม

คะแนนเตม คะแนนทได

10

ระบบประสาท

และการแสดงพฤตกรรม

(พจารณาตามค าตอบของนกเรยน โดยใหอยในดลยพนจของครผสอน)

ชดกจกรรมการเรยนร เรอง ระบบรางกายมนษยและสตว ชดท 5 ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

หนา 43

ระบบประสาทและการแสดงพฤตกรรม

ขอท ค าตอบ

1. ข. 2. ก. 3. ข. 4. ง. 5. ง. 6. ก. 7. ข. 8. ค. 9. ค. 10. ก.

บตรเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน ชดท