autoreferat - arch.pk.edu.pl · naukowym, a następnie promotorem pracy doktorskiej został prof....
Post on 02-Aug-2020
3 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
1
AUTOREFERAT
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
2
SPIS ZAWARTOŚCI:
A. Imię i nazwisko
B. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne - z podaniem
nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraz tytułu rozprawy
doktorskiej
C. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu
D. Osiągnięcia naukowo-badawcze
E. Dorobek dydaktyczny, popularyzacji nauki oraz współpraca
międzynarodowa
F. Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art.16 ust.2 Ustawy z dnia
14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o
stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 650, poz. 595 ze
zm., tekst ujednolicony Dz. U. z 2017 r. poz. 1789.)
G. Wykaz wybranych publikacji naukowych w recenzowanych
czasopismach oraz rozdziałów w monografiach uznanych przez
autora za najważniejsze.
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
3
A. Imię i nazwisko: Michał Krupa
B. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne – z podaniem
nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraz tytułu rozprawy
doktorskiej:
B.1. 2003 rok - tytuł magistra inżyniera architekta, Wydział
Architektury Politechniki Krakowskiej, kierunek: architektura
i urbanistyka, praca dyplomowa pt. „Projekt ratusza w
Skawinie", promotor: prof. dr hab. inż. arch. J. Gyurkovich;
B.2. 2008 - 2011 - 4-letnie studia doktoranckie, Wydział
Architektury Politechniki Krakowskiej;
B.3. 2012 rok - stopień doktora nauk technicznych, Wydział
Architektury Politechniki Krakowskiej, tytuł rozprawy
doktorskiej: „Rozwój przestrzenny i architektura Skawiny w XIX
i I połowie XX wieku”, promotor: prof. dr hab. inż. arch. J.
Gyurkovich, recenzenci: prof. dr hab. inż. arch. Z. Paszkowski
(Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie),
prof. dr hab. inż. arch. Z. J. Białkiewicz, rozprawa doktorska
otrzymała wyróżnienie Rady Wydziału Architektury Politechniki
Krakowskiej.
C. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu:
C.1. w jednostkach naukowych:
DATA JEDNOSTKA NAUKOWA STANOWISKO
02.2011 -
08.2012
Zakład Urbanistyki i Architektury, Wydział
Budownictwa, Inżynierii Środowiska i
Architektury Politechniki Rzeszowskiej
asystent
n.-d.
09.2012 -
09.2017
Zakład Urbanistyki i Architektury, Wydział
Budownictwa, Inżynierii Środowiska i
Architektury Politechniki Rzeszowskiej
adiunkt
10.2017 do Katedra Kompozycji Urbanistycznej, adiunkt
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
4
chwili
obecnej
Instytut Projektowania Urbanistycznego,
Wydział Architektury Politechniki
Krakowskiej
C.2. w jednostkach projektowych:
DATA JEDNOSTKA PROJEKTOWA STANOWISKO
2004-2006 JW. PRO INVEST projektant
2006 - do
chwili
obecnej
Własna działalność projektowa - Grupa
Projektowa ZERIBA projektant
C.3. w firmach budowlanych:
DATA FIRMA BUDOWLANA STANOWISKO
2004 BUDOPOL
asystent
kierownika
budowy
2006 PHU POTOCZAK
asystent
kierownika
budowy
D. Osiągnięcia naukowo-badawcze:
D.1. przed uzyskaniem stopnia doktora nauk technicznych:
Urodziłem się w Krakowie, w 1979. W roku 1998 ukończyłem Liceum
Ogólnokształcące im. Marii Curie-Skłodowskiej w Skawinie, a
następnie rozpocząłem 5-letnie studia magisterskie na kierunku
architektura i urbanistyka, na Wydziale Architektury Politechniki
Krakowskiej. Po ich ukończeniu, od marca 2004 roku rozpoczęłam pracę
w Przedsiębiorstwie Budowlanym „Budopol” na stanowisku asystenta
kierownika budowy, co pozwoliło mi na odbycie części praktyki
budowlanej wymaganej do egzaminu na uprawnienia projektowe. Praktykę
budowlaną kontynuowałem w roku 2006, w Przedsiębiorstwie Budowlanym
PHU Potoczak. W latach 2004-2006 pracowałem także w biurze projektów
JW. PRO INVEST, gdzie odbywałem praktykę projektową, która pozwoliła
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
5
mi na przystąpienie do egzaminu na uprawnienia projektowe, który
zdałem w 2007 roku.
Od 2008 do 2011 roku byłem studentem studiów doktoranckich na
Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Moim opiekunem
naukowym, a następnie promotorem pracy doktorskiej został Prof. dr
hab. inż. arch. Jacek Gyurkovich. W okresie tym moja działalność
naukowo-badawcza rozwijała się w dwóch kierunkach: naukowym oraz
projektowym.
Moje zainteresowania i osiągnięcia naukowe w tym okresie
związane były przede wszystkim z rozwojem przestrzennym miast
zarówno w kontekście historycznym jak i współczesnym, a także z
konserwacją i adaptacją obiektów zabytkowych. Swoje zainteresowania
badawcze pogłębiałem uczestnicząc w pracach naukowych Instytutu
Projektowania Urbanistycznego, pod kierunkiem Prof. dr hab. inż.
arch. Jacka Gyurkovicha, który będąc najpierw promotorem mojej pracy
dyplomowej, a następnie moim opiekunem naukowym na studiach
doktoranckich wywarł duży wpływ na obraną przez nie drogę naukową.
Od początku mojej działalności naukowo-badawczej starałem się łączyć
badania naukowe z praktyką projektową. Zaowocowało to publikacjami
związanymi z prezentacją własnych dokonań projektowych (artykuł pt.
„Ratusz w Żelechowie - koncepcja rewaloryzacji / The town hall in
Żelechów - concept of rastauration), artykułami, w którym
dokonywałem analizy realizacji projektowych związanych m.in. z
rewaloryzacją i adaptacją obiektów zabytkowych (m.in. publikacje pt.
„Współczesne sposoby rewaloryzacji i adaptacji ruin obiektów
sakralnych w Europie (na wybranych przykładach)”, „Nowe życie
średniowiecznych kościołów z Maastricht / New live of medieval
churches in Maastricht”, „Rewaloryzacja katedry w Hamar jako
przykład współczesnej kreacji ruin obiektu zabytkowego / Revaluation
of Hamar cathedral as an example of modern creation of historical
ruins”), a także wypowiedzi na temat rozwoju urbanistycznego i
współczesnych przekształceń miast (artykuł pt. „Messestadt Riem w
Monachium jako modelowy przykład zrównoważonej dzielnicy miejskiej /
Messestadt Riem in Munich as a model example of sustainable city
district”, „Średniowieczny rynek jako „serce miasta” (na przykładzie
rynku Skawiny w Małopolsce) / Medieval market square as ”the hart of
the city” (on the example of Skawina market square
in Lesser Poland)”).
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
6
Wyniki moich studiów z okresu przed otrzymaniem stopnia doktora
zostały zaprezentowane w 8 artykułach naukowych, opublikowanych:
w recenzowanych, punktowanych czasopismach z Listy B MNiSzW
(„Wiadomości Konserwatorskie”, „Czasopismo Techniczne”) oraz jako
rozdział w monografii („Problemy remontowe w budownictwie ogólnym
i obiektach zabytkowych - Renovation problems in constructions and
historic buildings", Wyd. DWE). Były one także prezentowane na 6,
ogólnopolskich i międzynarodowych konferencjach naukowych, organizo-
wanych m.in. przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów
Zabytków, Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa, Zakład
Kompozycji Urbanistycznej, Instytutu Projektowania Urbanistycznego
na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej.
Jako szczególnie ważne ze względu na podjętą problematykę
chciałbym wymienić 3 artykuły. Pierwszy pt. „Messestadt Riem
w Monachium jako modelowy przykład zrównoważonej dzielnicy miejskiej
/ Messestadt Riem in Munich as a model example of sustainable city
district”, opracowany został z D. Kuśnierz-Krupą w 2007 roku i
opublikowany w „Czasopiśmie Technicznym” (z. 3-A/2007). Dotyczy on
zrównoważonego rozwoju urbanistycznego dzielnic i osiedli miejskich
na przykładzie dzielnicy Messestadt Riem w Monachium. Opisywana idea
jest obecnie promowana i rozpowszechniana niemal we wszystkich
dziedzinach życia i oznacza takie kształtowanie rzeczywistości,
aby rozwój zaspakajał potrzeby współczesnego człowieka, nie
naruszając potrzeb następnych pokoleń. Drugi artykuł pt.
„Rewaloryzacja katedry w Hamar jako przykład współczesnej kreacji
ruin obiektu zabytkowego / Revaluation of Hamar cathedral as an
example of modern creation of historical ruins”, opublikowany został
w „Czasopiśmie Technicznym PK” (z. 3-A/ 2009). Dotyczy on analizy
spektakularnej realizacji zabezpieczenia ruin średniowiecznej
katedry w Hamar przy pomocy szklanej struktury o współczesnej,
geometrycznej formie. Przywołany projekt może stanowić cenny
przykład w procesie rewaloryzacji i zabezpieczenia obiektów
zabytkowych także w Polsce. Artykuł trzeci pt. „Panoramy miast
zabytkowych - ochrona i kształtowanie / Panoramas of historic cities
- protection and forming” opublikowany został również w „Czasopiśmie
Technicznym” (z. 3-A/ 2009). Wiąże się on z prowadzonymi przeze mnie
badaniami nad krajobrazem kulturowym polskich miast i dotyczy
ważnego obecnie problemu jakim jest ochrona panoramy miasta. Ten
niezwykle istotny i charakterystyczny dla danego miasta element
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
7
krajobrazu kulturowego jest obecnie bardzo często zagrożony m.in.
przez do końca niekontrolowany rozwój i napór inwestycyjny.
Moje doświadczenie w pracy naukowej zostało potwierdzone w
czerwcu 2012 roku, kiedy obroniłem pracę doktorską pt. „Rozwój
przestrzenny i architektura Skawiny w XIX i I połowie XX wieku”,
której promotorem był prof. dr hab. inż. arch. J. Gyurkovich. Praca
ta została wyróżniona przez Radę Wydziału Architektury Politechniki
Krakowskiej.
Działalność projektową rozpocząłem zaraz po ukończeniu studiów.
Była ona prowadzona w dwóch obszarach: jako działalność projektowa
architektoniczna oraz graficzna.
Rozwój mojej działalności projektowej architektonicznej nastąpił
po 2006 roku, kiedy wspólnie z Dominiką Kuśnierz-Krupą założyłem
własną pracownię pn. Grupa Projektowa ZERIBA. W latach 2006-2011,
wspólnie z zespołem opracowałem kilkadziesiąt projektów
architektoniczno-budowanych, z których 17 uważam za istotne pod
względem stopnia skomplikowania przyjętych rozwiązań projektowych.
Jako przykład można wymienić tutaj m.in. wykonany w 2007 roku
projekt architektoniczny hali sportowej z budynkiem dydaktycznym
przy Liceum Ogólnokształcącym im. E. Romera w Rabce-Zdroju;
opracowany rok później projekt architektoniczny rewaloryzacji
budynku dawnego “Sokoła” w Sieniawie czy wykonany w 2008 i
zrealizowany w 2010 roku projekt architektoniczny hali sportowej
przy ZSE w Nowym Targu (nominacja do Nagrody Województwa
Małopolskiego im. Stanisława Witkiewicza).
Moja działalność projektowa - graficzna w opisywanym okresie
zaowocowała opracowaniem 18 projektów okładek czasopism naukowych.
Podsumowując ilościowo moje osiągnięcia naukowo-badawcze przed
uzyskaniem stopnia doktora nauk technicznych można zestawić jako:
8 publikacji naukowych oraz 46 pozycji innych osiągnięć nie publiko-
wanych, na które składa się: praca doktorska, 17 wybranych
projektów architektonicznych, 18 projektów graficznych, udział
w 2 zbiorowych wystawach plastycznych, udział w 6 konferencjach
naukowych oraz 2 nagrody za działalność projektową.
D.2. po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych:
Moja działalność naukowo-badawcza po uzyskaniu stopnia doktora
nauk technicznych, podobnie jak w okresie poprzedzającym uzyskanie
stopnia, dotyczyła dwóch kierunków: naukowego i projektowego.
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
8
Działalność naukowa po uzyskaniu stopnia doktora nauk
technicznych skoncentrowała się na sześciu grupach tematycznych, w
których kontynuowałem moje badania naukowe związane z ochroną
krajobrazu kulturowego, rozwojem przestrzennym miast w kontekście
historycznym oraz współczesnym, a także aktualnymi tendencjami w
projektowaniu architektonicznym, urbanistycznym i konserwatorskim.
Do przytoczonych wyżej obszarów badawczych należą:
D.2.1) Studia dotyczące rozwoju urbanistycznego oraz architektury
wybranych ośrodków w XIX i na początku XX wieku;
D.2.2) Studia związane z ochroną krajobrazu kulturowego w Polsce
i na świecie;
D.2.3) Studia związane z możliwością zastosowania metody eye-
tracking w badaniach dotyczących architektury, przestrzeni
publicznych oraz krajobrazu kulturowego;
D.2.4) Studia podejmujące problematykę związaną z opracowywanymi
projektami o charakterze konserwatorskim;
D.2.5) Studia dotyczące problematyki wykonywanych projektów
obiektów użyteczności publicznej takich jak teatry czy hale
sportowe;
D.2.6) Studia związane z analizami współczesnych trendów w
projektowaniu architektonicznym, urbanistycznym i
konserwatorskim.
Obszar pierwszy mojej działalności naukowo – badawczej dotyczy
rozwoju urbanistycznego oraz architektury wybranych ośrodków w XIX
i na początku XX wieku. Po ukończeniu pracy doktorskiej
kontynuowałem i pogłębiałem jej ustalenia, szczególnie w obszarze
problematyki związanej z ochroną ładu przestrzennego, waloryzacją
obiektów cennych kulturowo oraz ich ochroną na terenie Skawiny. Ma
to związek z faktem, iż miasto podlega żywiołowym procesom
modernizacji, przebudów, zmian funkcji poszczególnych obiektów, co w
wielu przypadkach negatywnie wpływa na krajobraz kulturowy miasta,
który moim zdaniem, jest ważnym atutem Skawiny i może przyczynić się
do jego rozwoju w przyszłości. W ramach tego obszaru badawczego
podjąłem także studia nad rozwojem przestrzennym oraz architekturą
Rabki-Zdrój. Do podjęcia tego tematu skłonił mnie brak tego typu
opracowania naukowego, a także aktualne problemy miasta związane z
degradacją krajobrazu kulturowego i historycznej architektury.
Dokonałem analizy rozwoju uzdrowiska, które zostało założone w wieku
XIX obok układu ruralistycznego średniowiecznej wsi. Dokonałem także
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
9
waloryzacji najważniejszych obiektów historycznych wraz ze
wskazaniem możliwości ich ochrony.
Za najważniejsze publikacje, omawiające wyniki
scharakteryzowanych wyżej badań, uważam serię dwóch monografii
naukowych, na którą składają się następujące pozycje: „Skawina w
okresie zaborów (1772-1918). Urbanistyka i architektura miasta /
Skawina during the partitions (1772-1918). Urban design and
architecture of the town”, opublikowaną przez Wydawnictwo
Politechniki Rzeszowskiej (2017 r.) oraz „Rabka-Zdrój. Aspekty
urbanistyczno-architektoniczne dziedzictwa kulturowego / Rabka –
Zdrój. Urban-architectonic aspects of cultural heritage”, wydaną
przez Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne (2018 r.). Za istotny dla
przedmiotowego obszaru badawczego uważam także artykuł „Geneza
powstania i historia rozwoju przestrzennego Rabki-Zdroju w okresie
średniowiecza – wstęp do badań / The origins and history of the
spatial development of Rabka-Zdrój during the medieval period –
introduction to research”, opublikowany w periodyku „Technical
Transactions. Czasopismo Techniczne" (nr 12/2017). Wyniki
prowadzonych przeze mnie studiów zostały przedstawione również
podczas V Ogólnopolskiej konferencji naukowej „SOLINA”,
zorganizowanej przez Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska
Politechniki Rzeszowskiej (2016 r.).
W przedmiotowym obszarze badawczym, za mój wkład w rozwój
dyscypliny architektura i urbanistka można uznać:
― wskazanie zagrożeń związanych z krajobrazem kulturowym
Skawiny oraz wyznaczenie kierunków i sposobów jego
ochrony;
― określenie i dokonanie analizy powstania oraz rozwoju
przestrzennego Rabki-Zdrój;
― opracowanie waloryzacji i wytycznych konserwatorskich
w procesie rewaloryzacji i ochrony krajobrazu kulturowego
Rabki-Zdrój.
Drugi obszar prowadzonych przez mnie badań dotyczy problematyki
związanej z ochroną krajobrazu kulturowego w Polsce i na świecie.
Uważam, że ochrona dziedzictwa kulturowego jest obecnie ważnym
problemem w kontekście rozwoju miasta. Analizowane przede mnie
przykłady wybranych miast europejskich, głównie niemieckich (Lorsch,
Heppenheim, Weinheim) dowodzą, że dziedzictwo odpowiednio
rewaloryzowane, wypromowane i zarządzane może być także czynnikiem
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
10
determinującym rozwój gospodarczy. Przemyślana strategia, którą
stosują władze prezentowanych miast - ochrony dziedzictwa w
powiazaniu z jego odpowiednim wykorzystaniem na cele turystyki
kulturowej wydaje się być cennym przykładem dla szeregu polskich
ośrodków zabytkowych gdyż wielu z nich, pomimo historycznej genezy
powstania, pokaźnego zasobu zabytkowego brakuje wizji jak ów
potencjał wykorzystać, aby przyczynił się do wieloaspektowego
rozwoju miasta. Za kluczową publikację z tego obszaru badań uważam
artykuł pt. „Heppenheim jako modelowy przykład dobrze wykorzystanego
potencjału kulturowego małego miasta / Heppenheim – a model example
of well – used cultural potential of a small town”, opublikowany w
czasopiśmie naukowym „Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i
Architektury, JCEEA - Journal of Civil Engineering, Environment and
Architecture” (t. XXXIV, z. 64 - 3/II/17). Wyniki moich badań w tym
zakresie zostały zaprezentowane podczas międzynarodowej konferencji
pn. „Seventh International Conference on The Constructed
Environment”, zorganizowanej przez The Constructed Environment
Research Network (2017 r.).
W przedmiotowym obszarze badawczym za mój wkład w rozwój nauki
można uznać wskazanie sposobów ochrony krajobrazu kulturowego w
Polsce oraz jego rewaloryzacji na podstawienie analizy przykładów
wybranych miast zabytkowych z terenu Niemiec.
Trzeci obszar określają studia związane z możliwością zastoso-
wania metody eye-tracking w badaniach dotyczących architektury i
przestrzeni publicznych. Metoda ta była do tej pory stosowana w
takich dziedzinach jak psychologia, medycyna, ergonomia, interakcja
człowiek - komputer czy marketing. Obecnie zaczyna także być
wykorzystywana w badaniach związanych z postrzeganiem przez
człowieka dzieł sztuki, form przemysłowych czy opakowań. Zdaniem
autora metoda ta może być także pomocna w badaniach nad
postrzeganiem przez człowieka architektury i przestrzeni, także tej
zabytkowej. Metoda ta związana jest ze śledzeniem ruchu gałek
ocznych w celu określenia zakresu i sposobu postrzegania obiektów i
przestrzeni przez badane osoby. Dzięki temu uzyskuje się obiektywne
informacje co przyciąga uwagę człowieka w otaczającym go środowisku.
W związku z powyższym przeprowadziłem analizę możliwości
wykorzystania tej metody w przypadku badań nad percepcją wzrokową
architektury oraz przestrzeni publicznych, przede wszystkim w
kontekście krajobrazu kulturowego uzdrowiska Rabka-Zdrój. Wyniki
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
11
moich studiów zostały zawarte w artykule naukowym pt. „Możliwości
wykorzystania metody eye tracking do badań nad historyczną
przestrzenią architektoniczną w kontekście jej postrzegania przez
użytkowników (na przykładzie Rabki-Zdroju). Część 1. Uwagi wstępne /
Possibilities of using the eye tracking method for research on the
historic architectonic space in the context of its perception by
users (on the example of Rabka-Zdrój). Part 1. Preliminary remarks”,
opublikowanym w "Wiadomościach Konserwatorskich - Journal of
Heritage Conservation" (nr 52/2017), a także w monografii pt.
„Rabka-Zdrój. Aspekty urbanistyczno-architektoniczne dziedzictwa
kulturowego / Rabka-Zdrój. Urban-architectonic aspects of cultural
heritage” (2018 r.).
W przedmiotowym obszarze badawczym, za mój wkład w rozwój
dyscypliny architektura i urbanistyka można przyjąć wskazanie
przydatności metody eye-tracking przy opracowywaniu konkretnych
działań związanych z ochroną obiektów i przestrzeni oraz działań
edukacyjnych w zakresie ochrony krajobrazu kulturowego.
Czwarty obszar moich badań dotyczy problematyki związanej z
opracowywanymi przeze mnie projektami o charakterze konserwatorskim.
Projekty te są ściśle związane z prowadzonymi przeze mnie badaniami.
Badania te dotyczą zarówno historii obiektów i przestrzeni, które
stanowią tematy moich prac projektowych (w zakresie rewaloryzacji,
przebudowy czy adaptacji) jak również analizy stosowanych obecnie
w Polsce i na świcie rozwiązań architektonicznych oraz
technologicznych. Omawiany obszar dowodzi, że moja praca jako
architekta stanowi dopełnienie mojej działalności naukowej. Jako
najistotniejsze pozycje w tym obszarze wskazuję artykuł naukowy pt.
„Twórczość Teodora Talowskiego i jego zapomniany projekt Gimnazjum
S. Goszczyńskiego w Nowym Targu. Historia i uwagi do rewaloryzacji /
The works of Teodor Talowski and his forgotten project of S.
Goszczyński Gymnasium in Nowy Targ. History and remarks on
revalorisation” opublikowany w "Wiadomościach Konserwatorskich -
Journal of Heritage Conservation" (nr 46/2016), a także artykuł pt.
„Uwagi do rewaloryzacji terenu wokół zabytkowego kościoła pw. św.
Marcina w Grywałdzie / Remarks on revalorisation of the area around
historic church of st. Martin in Grywałd”, opublikowany w periodyku
„Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, JCEEA -
Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture" (t.
XXXIII, nr 63 - 3/2016). Wyniki moich studiów w omawianym obszarze
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
12
badawczym prezentowałem m.in. na konferencji naukowej pn. „Ochrona
dziedzictwa architektury i urbanistyki polskiej 2 połowy XX wieku”,
zorganizowanej przez Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków,
Stowarzyszenie Architektów Polskich oraz Wydział Architektury
Politechniki Krakowskiej (2016 r.).
W przedmiotowym obszarze badawczym, za mój wkład w rozwój nauki
można uznać opracowanie studium historycznego dotyczącego obiektu
Gimnazjum S. Goszczyńskiego w Nowym Targu, (który powstał według
projektu wybitnego architekta Teodora Talowskiego) oraz wytycznych
do jego rewaloryzacji, a także w konsekwencji stworzenie projektu
wykonawczego.
Piąty obszar prowadzonych przez mnie badań dotyczy problematyki
wykonywanych przeze mnie projektów obiektów użyteczności publicznej
takich jak teatry czy hale sportowe. Podobnie jak w przypadku
obszaru czwartego także ten obszar moich studiów łączy się w
prowadzoną przeze mnie praktyką architektoniczną. Każdy opracowywany
przez mnie projekt obiektu użyteczności publicznej o wyższym stopniu
skomplikowania poprzedzam wnikliwymi studiami badawczymi funkcji,
kompozycji architektonicznej połączonej z analizą kontekstu miejsca,
kwerendą podobnych, szczególnie wartościowych realizacji w Polsce i
na świecie, a także analizą dostępnych technologii (w zakresie
konstrukcji, instalacji oraz zastosowanych materiałów). Za kluczową
publikację z tego obszaru badań uważam artykuł pt. „Kierunki
projektowania niewielkich obiektów o funkcji teatralnej na
przykładzie nowej siedziby Teatru Lalek w Rabce-Zdroju / Trends in
designing small objects serving a theatre function on the example of
the new Puppet Theatre in Rabka-Zdroj”, opublikowany w periodyku
„Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, JCEEA -
Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture" (t. 61,
nr 3/II/2014). Wyniki przedmiotowych badań były przeze mnie
prezentowane także na konferencjach naukowych, w tym na
międzynarodowej konferencji naukowo-technicznej pn. „Kształtowanie
konstrukcji, konstrukcje cienkościenne”, zorganizowanej przez
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki
Rzeszowskiej (2015 r.).
W przedmiotowym obszarze badawczym, za mój wkład w rozwój
dyscypliny architektura i urbanistyka można uznać opracowanie
założeń funkcjonalno- kompozycyjno-technologicznych do budynku,
będącego nową siedziba Teatru Lalek „Rabcio” w Rabce-Zdroju.
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
13
Szósty obszar moich badań wyznacza problematyka związana z
analizami współczesnych trendów w projektowaniu architektonicznym,
urbanistycznym i konserwatorskim. Przedmiotowe badania były
realizowane niejednokrotnie podczas wyjazdów studialnych i wizji
lokalnych za granicą. Wyjazdy te oraz kwerenda najnowszej literatury
przedmiotu w zakresie projektowania architektoniczno-urbanistycznego
oraz konserwatorskiego pozwoliły mi na określenie współczesnych
kierunków w projektowaniu, a także podjęcie prób zidentyfikowania
najważniejszych problemów w badanej dziedzinie oraz możliwości ich
rozwiązania, co może być także zastosowane w praktyce projektowej na
terenie Polski. Wyniki moich studiów zostały zawarte m.in. w
artykule naukowym pt. „Analiza współczesnych trendów w archi-
tekturze mieszkaniowej Paryża – na wybranych przykładach / Analysis
of contemporary trends in housing architecture of Paris – on
selected examples”, opublikowanym w czasopiśmie naukowym „Czasopismo
Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, JCEEA - Journal of
Civil Engineering, Environment and Architecture" (t. XXXIV, z. 64 -
3/II/17) oraz przedstawione na konferencji naukowej pn. „Dziedzictwo
urbanistyczne w mieście przyszłości na przykładzie potencjałów
innowacji i rozwoju Rzeszowa” zorganizowanej przez PAN O. Kraków -
Komisja Urbanistyki i Architektury oraz Politechnikę Rzeszowską
(2017 r.).
W niniejszym obszarze badawczym, za mój wkład w rozwój nauki
można przyjąć wyselekcjonowanie i przeanalizowanie wybranych,
współczesnych realizacji architektury mieszkaniowej o charakterze
socjalnym na terenie Paryża pod względem pozytywnych rozwiązań,
które są możliwe do implementacji w Polsce.
W przedmiotowym okresie zrealizowałem także 12 zadań badawczych,
które były związane z omówionymi wyżej obszarami. Zadania te
wpisywały się również w tematy główne: z zakresu DS Zakładu
(„Procesy i zjawiska związane z funkcjonowaniem i kształtowaniem
środowiska mieszkaniowego”; „Wpływ środowiska mieszkaniowego na
kształtowanie przestrzeni i architektury jednostek osadniczych” oraz
„Współczesne problemy transformacji miast europejskich –
kontynuacja. Przyszłość miast – miasta przyszłości”).
Podsumowując prezentację publikowanych osiągnięć naukowo-
badawczych należy wspomnieć, że wyniki omówionych wyżej studiów
zostały opublikowane w 2 monografiach naukowych, a także w 25 arty-
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
14
kułach, z których wszystkie zamieszono w recenzowanych, punktowanych
czasopismach z Listy MNiSzW („Wiadomości Konserwatorskie - Journal
of Heritage Conservation”, "Technical Transactions. Czasopismo
Techniczne", „Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Archite-
ktury, JCEEA - Journal of Civil Engineering, Environment and Archi-
tecture" oraz „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury"). Należy
podkreślić, że 50 % opublikowanych artykułów zostało opracowanych
w podwójnej wersji językowej (polskiej i angielskiej), około 21%
opublikowano wyłącznie w języku angielskim, 29% % w języku polskim
ze streszczeniem w języku angielskim.
Ponadto wyniki badań zostały zaprezentowane przeze mnie,
łącznie, na 9 konferencjach ogólnopolskich i międzynarodowych,
zorganizowanych przez czołowe ośrodki akademickie, a także PAN, PKN
MROZ ICOMOS i SKZ oraz zagranicznych, zorganizowanych przez
Uniwersytet Florencki i Constructed Environment Research Network.
Pozwala to na stwierdzenie, że moje ustalenia badawcze, opracowane
po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych zostały szeroko
upowszechnione zarówno w kraju jak i za granicą.
Moja działalność projektowa po uzyskaniu stopnia doktora nauk
technicznych nadal prowadzona była w dwóch obszarach: architekto-
nicznym oraz graficznym.
Działalność projektowa - architektoniczna była związana z
opracowanymi zespołowo projektami architektonicznymi, urbanisty-
cznymi oraz konserwatorskimi (19), realizowanymi w ramach
działalności Grupy Projektowej ZERIBA. Projekty te dotyczyły głównie
obiektów użyteczności publicznej, rewaloryzacji i adaptacji obiektów
zabytkowych, a także projektów przestrzeni rekreacyjnych. W grupie
projektów obiektów użyteczności publicznej za najciekawsze, a
jednocześnie najbardziej skomplikowane uważam obecnie realizowane na
terenie Rabki-Zdrój: projekt hali sportowej przy budynku Zespołu
Szkół nr 1 (2012-2017), a także projekt nowej siedziby Teatru Lalek
„Rabcio” (2015 r.). Z kolei w grupie projektów rewaloryzacji i
adaptacji obiektów zabytkowych za najważniejsze projekty uważam:
projekt rewaloryzacji budynku dawnego „Sokoła” w Nowym Targu (2012
r.), projekt adaptacji dawnej Bursy w Nowym Targu na potrzeby
funkcji administracyjnej (2012-2013), a także projekt rewaloryzacji
willi Wawel w Rabce-Zdroju i adaptacji na potrzeby Domu Pogodnej
Jesieni (2013 r.). Wśród projektów przestrzeni rekreacyjnych za
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
15
najważniejszy uważam projekt parku miejskiego im. Bohaterów Monte
Cassino w Jarosławiu (2017 r.).
Moja działalność projektowa - graficzna w przedmiotowym okresie
skupiła się na opracowywaniu projektów okładek do czasopisma
naukowego „Wiadomości Konserwatorskie - Journal of Heritage
Conservation” (22 okładek) oraz na projektach okładek książek
własnego autorstwa („Skawina w okresie zaborów (1772-1918).
Urbanistyka i architektura miasta / Skawina during the partitions
(1772-1918). Urban design and architecture of the town,” oraz
„Rabka-Zdrój. Aspekty urbanistyczno-architektoniczne dziedzictwa
kulturowego / Rabka-Zdrój. Urban-architectonic aspects of cultural
heritage”).
W ujęciu ilościowym moje osiągnięcia naukowo-badawcze po
uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych można określić jako: 27
publikacji (w tym 2 monografie, 25 opublikowane artykuły) oraz 64
pozycji innych osiągnięć niepublikowanych (w tym: 19 wybranych
projektów architektonicznych, 22 projektów graficznych, udział w 1
zbiorowej wystawie plastycznej, udział w 12 projektach badawczych,
udział w 9 konferencjach naukowych oraz 1 nagroda za działalność
naukową).
Ocena dorobku naukowo-badawczego na płaszczyznach: naukowej i
projektowej przeprowadzona według Rozporządzenie Ministra Nauki
i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 października 2015 r. w sprawie
kryteriów i trybu przyznawania kategorii naukowej jednostkom
naukowym (Dz.U. 2015, poz. 2015, ss.54-58) oraz wykazu czasopism
naukowych zawierającego historię czasopisma z publikowanych wykazów
za lata 2013-2016, stanowiącego załącznik do komunikatu Departamentu
Nauki MNiSW z dnia 26 stycznia 2017 r. określona jest liczbą 261
punktów, w tym za osiągnięcia naukowe - 214 pkt. oraz za osiągnięcia
projektowe - 47 pkt.
E. Dorobek dydaktyczny, popularyzacji nauki oraz współpraca
międzynarodowa:
E.1. przed uzyskaniem stopnia doktora nauk technicznych:
Po ukończeniu studiów doktoranckich (2011 r.), na przełomie 2011
i 2012 roku pracowałem na stanowisku asystenta naukowo -
dydaktycznego w Zakładzie Urbanistyki i Architektury, na Wydziale
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
16
Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki
Rzeszowskiej. W zakresie moich obowiązków, oprócz pracy naukowej,
była także praca dydaktyczna na kierunku: architektura, gdzie
prowadziłem ćwiczenia z przedmiotów: Teoria i projektowanie
architektoniczne – zabudowa mieszkaniowa I oraz Teoria i
projektowanie architektoniczne – zabudowa mieszkaniowa II.
Mój dorobek popularyzacji nauki w przedmiotowym okresie wiąże
się z współpracą z podmiotami administracji państwowej i
samorządowej (w zakresie konsultacji naukowych i edukacyjnych), a
także ze stowarzyszeniami i organizacjami społecznymi. Należy tutaj
wymienić współpracę z Miastem i Gminą Skawina, Starostwem Powiatowym
w Nowym Targu, Miastem i Gminą Sieniawa, a także ze Stowarzyszeniem
Konserwatorów Zabytków.
Na moją współpracę międzynarodową w omawianym okresie składają
się kontakty naukowe z Fundacją Romualdo Del Bianco (warsztaty
projektowe).
Należy także podkreślić, że w okresie przed uzyskaniem stopnia
doktora nauk technicznych zrealizowałem 7 zagranicznych wyjazdów
studialnych związanych z moim rozwojem naukowym i projektowym. Były
to wyjazdy: w 2007 roku do Chin (Pekin, Szanghaj), w tym samym roku
do Egiptu (Luksor, Karnak, Edfu, Asuan, Abu Simbel), w 2008 i 2010
roku, do Stanów Zjednoczonych (Nowy Jork), w 2009 roku do Niemiec
(Berlin) oraz do Hiszpanii (Barcelona), oraz w 2011 do Portugalii
(Lizbona).
E.2. po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych:
Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora nauk technicznych nadal
pracowałem w Zakładzie Urbanistyki i Architektury, na Wydziale
Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki
Rzeszowskiej, awansując na stanowisko adiunkta. W opisywanym okresie
prowadziłem zajęcia na kierunku: architektura, a także na
kierunkach: budownictwo oraz ochrona środowiska. Na kierunku
architektura, prowadziłem ćwiczenia z przedmiotów: Teoria i
projektowanie architektoniczne – zabudowa mieszkaniowa I, Teoria i
projektowanie architektoniczne – zabudowa mieszkaniowa II,
Projektowanie osadnictwa wiejskiego, Urbanistyka i architektura –
projekt budynku mieszkalnego wielorodzinnego, Teoria i projektowanie
architektury – projekt użyteczności publicznej, Teoria i
projektowanie urbanistyczne - projekt studium gminy, Teoria i
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
17
projektowanie architektoniczne - aktualne zagadnienia i problemy
architektury, Teoria i projektowanie architektoniczne - architektura
zrównoważona i ekologiczna, Projektowanie Dyplomowe oraz wykłady z
przedmiotu Teoria i projektowanie urbanistyczne - projekt studium
gminy. Byłem także promotorem łącznie 47 prac dyplomowych
magisterskich i inżynierskich, recenzentem 80 prac oraz członkiem
173 komisji dyplomowych. Na kierunku budownictwo prowadziłem
ćwiczenia z Projektowania urbanistyczno-architektonicznego oraz
Projektowania Konserwatorskiego. Z kolei, na kierunku ochrona
środowiska prowadziłem ćwiczenia i wykłady z przedmiotów:
Architektura krajobrazu oraz Kształtowanie terenów zielonych.
We wrześniu 2017 roku zakończyłem pracę na Politechnice
Rzeszowskiej. Od października 2017 roku podjąłem pracę na stanowisku
adiunkta w Katedrze Kompozycji Urbanistycznej, w Instytucie
Projektowania Urbanistycznego, na Wydziale Architektury Politechniki
Krakowskiej. W roku 2017 prowadziłem ćwiczenia projektowe na
kierunku architektura (Wprowadzenie do projektowania
architektoniczno-urbanistycznego) oraz na kierunku gospodarka
przestrzenna (Projektowanie urbanistyczne).
W ramach mojego dorobku związanego z popularyzacją nauki, po
uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych, zaliczyć należy współ-
pracę z podmiotami administracji państwowej i samorządowej oraz ze
stowarzyszeniami i organizacjami społecznymi. Przedmiotowa
współpraca miała charakter konsultacji naukowych oraz edukacyjnych i
była prowadzona z: Miastem i Gminą Sieniawa; Miastem i Gminą
Skawina; Miastem i Gminą Jarosław; Starostwem Powiatowym w Nowym
Targu; Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju; Muzeum
Regionalnym i Miejską Biblioteką Publiczną w Skawinie; Małopolską
Okręgową Izbą Architektów oraz Zarządem Głównym Stowarzyszenia
Konserwatorów Zabytków w Warszawie i Towarzystwem Przyjaciół Skawiny
oraz Fundacją Rozwoju Bochni i Regionu.
Ważnym wydaje się być fakt, że biorę udział w pracach Komitetu
Redakcyjnego czasopisma naukowego, o zasięgu międzynarodowym,
Wiadomości Konserwatorskie - Journal of Heritage Conservation,
pełniąc od 2015 roku funkcję Sekretarza Redakcji.
Jestem również członkiem międzynarodowych oraz krajowych
organizacji i towarzystw naukowych, a także branżowych: Urban
History Association z siedzibą w Chicago, European Architectural
History Network, a także Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków,
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
18
Stowarzyszenia Architektów Polskich oraz Małopolskiej Okręgowej Izby
Architektów. Jestem także członkiem sekcji Historii Urbanistyki
działającej w ramach Komisji Urbanistyki Polskiej Akademii Nauk,
Oddział w Krakowie.
W omawianym okresie brałem udział w zespołach eksperckich i kon-
kursowych. W latach 2013 - 2014 byłem członkiem zespołu ekspertów
projektu „Grant Plus” realizowanego przez Wydział Gospodarki Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego w ramach Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki, (II i III edycja). Opracowałam także
7 recenzji do projektów krajowych oraz recenzje publikacji w czaso-
pismach naukowych krajowych (Czasopismo Inżynierii Lądowej,
Środowiska i Architektury, JCEEA - Journal of Civil Engineering,
Environment and Architecture) oraz zagranicznych (The International
Journal of the Constructed Environment).
W przedmiotowym okresie prowadziłem również współpracę
międzynarodową z ośrodkami akademickimi oraz organizacjami takimi
jak: Uniwersytet w Chartumie - Wydział Architektury (Sudan),
Uniwersytet w Wuhan - Wydział Urbanistyki (Chiny) oraz Urban History
Association i European Architectural History Network.
Podsumowując charakterystykę mojego dorobku dydaktycznego,
popularyzacji nauki oraz współpracy międzynarodowej po uzyskaniu
stopnia doktora nauk technicznych wymienię jeszcze odbyte przeze
mnie w opisywanym okresie wyjazdy studialne związane z zadaniami
badawczymi i działaniami na rzecz rozwoju dydaktyki: do Portugali
(Porto, Funchal) w 2012 roku, do Włoch (Rzym) w 2013 roku, do
Niemiec (Hamburg, Drezno, Monachium) w 2013 i w 2016 roku oraz do
Francji (Paryż) w 2017 roku.
F. Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art.16 ust.2 Ustawy z dnia
14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz
o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 650, poz. 595
ze zm., tekst ujednolicony Dz. U. z 2017 r. poz. 1789.):
F.1. tytuł osiągnięcia naukowego oraz omówienie celu naukowego prac
i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich ewentualnego
wykorzystania:
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
19
Seria dwóch monografii podejmujących problematykę historii
rozwoju przestrzennego, architektury i krajobrazu kulturowego
małopolskich miast, ze szczególnym uwzględnieniem przełomu XIX i XX
wieku
Podsumowaniem moich badań nad problematykę historii rozwoju
przestrzennego, architektury i krajobrazu kulturowego małopolskich
miast, ze szczególnym uwzględnieniem przełomu XIX i XX wieku jest
seria dwóch monografii:
F.1.1) Skawina w okresie zaborów (1772-1918). Urbanistyka i archi-
tektura miasta / Skawina during the partitions (1772-1918).
Urban design and architecture of the town, (tekst w j.
polskim ze streszczeniem w j. angielskim i niemieckim), M.
Krupa 100%, Wyd. PRZ, Rzeszów 2017, ss. 260, ISBN: 978-83-
7934-156-6;
F.1.2) Rabka-Zdrój. Aspekty urbanistyczno-architektoniczne dzie-
dzictwa kulturowego / Rabka-Zdrój. Urban-architectonic
aspects of cultural heritage, (tekst w j. polskim ze
streszczeniem w j. angielskim i j. niemieckim), M. Krupa
100%, Wyd. DWE, Kraków-Wrocław 2018, ss. 262, ISBN: 978-83-
7125-276-1;
Monografia pt. „Skawina w okresie zaborów (1772-1918).
Urbanistyka i architektura miasta / Skawina during the partitions
(1772-1918). Urban design and architecture of the town” została
złożona do druku w połowie 2016 roku i opublikowana w roku 2017
przez Wydawnictwo Politechniki Rzeszowskiej. Jest pierwszą z
prezentowanej serii prac podejmujących problematykę historii rozwoju
przestrzennego, architektury i krajobrazu kulturowego małopolskich
miast, ze szczególnym uwzględnieniem wieku XIX i początku wieku XX.
Skawina, której czas powstania sięga czasów Średniowiecza i
panowania króla Kazimierza Wielkiego jest miastem niedocenionym pod
względem wartości historycznych i kulturowych. Zwrócenie uwagi na
ten potencjał wydaje się być obecnie bardzo istotne, przede
wszystkim ze względu na żywiołowy, wieloaspektowy rozwój miasta oraz
potrzebę ochrony i rewaloryzacji najcenniejszych kulturowo obiektów
i przestrzeni w mieście.
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
20
W 1772 roku w wyniku I rozbioru Polski Skawina znalazła się
w zaborze austriackim, w utworzonej prowincji Cesarstwa zwanej
Galicją. Była wówczas małym miastem rolniczo-handlowym z reliktami
średniowiecznych umocnień obronnych świadczących o jej dawnej
pozycji. W końcu XVIII wieku w miastach galicyjskich zaczęły
postępować znaczące przemiany przestrzenne, architektoniczne oraz
funkcjonalne. Władze austriackie prowadziły konsekwentną politykę
wobec miast Galicji. Działalność austriackiego zaborcy miała istotny
wpływ na rozwój Skawiny, na inwestycje i powstanie nowych zakładów
przemysłowych, przemiany architektoniczne i rozwój miejskiej infra-
struktury. Ta pomyślna koniunktura miasta kontynuowana była w
okresie tzw. autonomii galicyjskiej i w okresie międzywojennym.
Inwestycje, które poczyniono w Skawinie w wieku XIX i na
początku XX spowodowały, iż z niewielkiego i ubogiego ośrodka, jakim
miasto było na końcu okresu staropolskiego, rozwinęło się w ważny
ośrodek przemysłowy, stanowiąc istotne ogniwo krystalizującego się
"Krakowskiego Okręgu Przemysłowego".
Po II wojnie światowej procesy uprzemysłowienia Skawiny zostały
przyspieszone. Powstały kolejne, już większe zakłady przemysłowe
(m.in. jedna z ważniejszych w kraju huta aluminium), które
pociągnęły za sobą kolejne inwestycje towarzyszące, zarówno w sensie
urbanistycznym i społecznym. Na tle tego dynamicznego rozwoju miasta
pojawiło się także zjawisko regresu lub też likwidacji istniejących
zakładów przemysłowych wobec zmieniającej się koniunktury
gospodarczej w Odrodzonej Polsce po 1989 roku.
Współczesna Skawina to miasto zabytkowe, ale też przemysłowe,
znajdujące swe miejsce na mapie gospodarczej Polski. Warto
podkreślić, że procesy industrializacji, które zachodziły w mieście,
najpierw na przełomie XIX i XX wieku, a następnie po II wojnie
światowej, zasadniczo nie wpłynęły negatywnie na krajobraz kulturowy
miasta, który do dzisiaj jest jego niewątpliwym atutem.
Niniejsza monografia powstała w oparciu o badania będące wyrazem
kontynuacji zainteresowań naukowych miastem Skawina. Podjęte badania
miały charakter komplementarny oraz pogłębiający w zakresie czasowym
i metodycznym w stosunku do badań przedstawionych w pracy
doktorskiej pt. „Rozwój przestrzenny i architektura Skawiny w XIX i
w 1 połowie XX wieku”, opracowanej pod kierunkiem prof. dr hab. inż.
arch. J. Gyurkovicha i obronionej w 2012 roku na Wydziale
Architektury Politechniki Krakowskiej. Komplementarność badań
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
21
dotyczyła szczególnie opracowania nowej inwentaryzacji i waloryzacji
obiektów zabytkowych położonych na terenie Skawiny, co wiązało się z
licznymi badaniami terenowymi, przeprowadzeniem dodatkowych kwerend,
a także wykonaniem nowej dokumentacji fotograficznej (zdjęcie
lotnicze miasta, zdjęcia opisywanych obiektów i przestrzeni).
Wśród celów naukowych omawianej monografii należy wymienić
przede wszystkim: analizę zmian struktury funkcjonalno -
przestrzennej Skawiny w okresie, kiedy miasto znalazło się na
terenie zaboru austriackiego tj. od 1772 roku, kiedy miał miejsce I
rozbiór Polski do czasu odzyskania niepodległości w roku 1918;
inwentaryzację oraz waloryzację obiektów i przestrzeni zabytkowych
związanych z przedmiotowym okresem, a także opracowanie wytycznych
konserwatorskich do rewaloryzacji zachowanego jeszcze zasobu
dziedzictwa kulturowego.
Przeprowadzone na potrzeby niniejszej monografii studia nad
rozwojem galicyjskiej gospodarki i przemysłu, skonfrontowane
z historią miasta, pozwoliły na zarysowanie dwóch zasadniczych
okresów w rozwoju Skawiny. Pierwszy, rozpoczynający się zasadniczo
utratą przez Polskę niepodległości i utworzeniem Galicji, trwał do
połowy wieku XIX, kiedy to m.in. nastąpił podział prowincji na
Wschodnią i Zachodnią, przeprowadzono reformę administracyjną
(wprowadzenie podziału na powiaty) oraz rozwinął się transport
kolejowy. Charakteryzował się on zahamowaniem upadku cywilizacyjnego
i gospodarczego Skawiny, pracami porządkującymi jej układ
urbanistyczny i funkcjonalno – przestrzenny, wprowadzeniem nowych
zasad funkcjonowania miasta według prawa i wzorów narzuconych przez
Cesarstwo. Ponadto w tym okresie stworzono przesłanki ekonomiczne do
rozwoju ośrodka w myśl zasady, że poszczególne prowincje cesarstwa
muszą przynosić dochody.
Drugi okres związany z „autonomią galicyjską”, który trwał
zasadniczo do I wojny światowej jest najważniejszy dla rozwoju
miasta. Wówczas powstały pierwsze, liczące się w Galicji zakłady
przemysłowe, dające mieszkańcom zatrudnienie, podnoszące ich stan
zamożności, co bezpośrednio zaowocowało ożywieniem ruchu
budowlanego w zakresie obiektów użyteczności publicznej, budownictwa
mieszczańskiego oraz budownictwa towarzyszącego nowym inwestycjom
przemysłowym. Ten bardzo pomyślny dla Skawiny okres związany był z
powstaniem kolei żelaznej, głównego środka transportu surowców oraz
gotowych towarów wytwarzanych w skawińskich zakładach.
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
22
Reasumując należy podkreślić konsekwencję w polityce zagospo-
darowania przestrzennego miasta, które nie utraciło walorów ośrodka
zabytkowego w obszarze centrum lokacyjnego oraz tradycyjnych
kierunków rozwoju przedmieść związanych z „krzyżującymi się” tu
traktami. Zakłady przemysłowe zakładane były pod miastem, nie tracąc
jednak związków funkcjonalnych i przestrzennych z tradycyjnym
centrum.
Ponadto należy przedstawić jeszcze jeden, ważny aspekt związany
z krajobrazem kulturowym Skawiny, który ukształtował się w sporej
mierze w opisanym wyżej okresie dziejów miasta. Krajobraz ten jest
obecnie narażony na bezpowrotne unicestwienie ze względu na niekon-
trolowany ruch inwestycyjno-budowany na terenie miasta. Proces ten
zasygnalizowano na konkretnych przykładach m.in. budownictwa
drewnianego, które istniało jeszcze na przełomie lat 70 i 80-tych XX
wieku, a obecnie nie ma po nim śladu. Z kolei wiele przykładów
cennej architektury murowanej miasta w ostatnim okresie uległo
transformacji poprzez nie zawsze przemyślane przebudowy i rozbudowy.
Skawina nie posiada spektakularnych zabytków, ale nagromadzona na
jej terenie substancja historyczna w postaci kościołów, ratusza
autorstwa W. Ekielskiego, wyżej wspomnianych przykładów budownictwa
mieszkalnego, wpisana w dobrze zachowany historyczny układ
urbanistyczny, ma określoną, wysoką wartość kulturową. Jest także
istotna dla zachowania historycznego rodowodu miasta. Skawina
potrzebuje obecnie wzmożonej kontroli zachowania jej krajobrazu
kulturowego oraz większej troski o stan obiektów historycznych,
zarówno tych bardziej znanych, jak i tych „ukrytych”.
Ustalenia naukowe zawarte w monografii będą więc także pomocne
w procesie planowania przestrzennego, w bieżącej polityce konserwa-
torskiej oraz w procesie projektowym, szczególnie na terenie
historycznego centrum miasta.
Monografia pt. „Rabka-Zdrój. Aspekty urbanistyczno-architekto-
niczne dziedzictwa kulturowego / Rabka-Zdrój. Urban-architectonic
aspects of cultural heritage”, opublikowana w 2018 roku przez
Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne we Wrocławiu jest drugą z serii
prac podejmujących problematykę historii rozwoju przestrzennego,
architektury i krajobrazu kulturowego małopolskich miast, ze
szczególnym uwzględnieniem wieku XIX i początku XX wieku.
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
23
Rabka – Zdrój to jedno z najbardziej znanych polskich uzdrowisk,
które jeszcze do niedawna było także perłą polskiej architektury
uzdrowiskowej. Na zasób kulturowy tego miasta, które prawa miejskie
otrzymało w połowie XX wieku składa się układ ruralistyczny
średniowiecznej wsi Rabka, XVI-wieczny, drewniany kościół pw. św.
Marii Magdaleny, zabytki budownictwa z 2 połowy XIX i 1 połowy XX
oraz XIX-wieczny układ urbanistyczny, związany z założonym w 1864
roku uzdrowiskiem.
Współczesna Rabka-Zdrój boryka się z wieloma problemami, z
których część jest związana z poważnym zagrożeniem jej krajobrazu
kulturowego. Historyczna, charakterystyczna dla uzdrowiska zabudowa
bezpowrotnie znika. Niejednokrotnie jest zastępowana architekturą
anonimową, która w żaden sposób nie nawiązuje do lokalnych tradycji
budownictwa. Brakuje inwentaryzacji oraz waloryzacji zasobu
zabytkowego, który jeszcze istnieje. Brakuje także ogólnej wizji
rozwoju tego miasta-uzdrowiska, w którym znalazłoby się miejsce na
ochronę oraz odpowiednie wyeksponowanie wartości kulturowych, które
mogłyby także wpłynąć pozytywnie na rozwój turystyczny, a co za tym
idzie także gospodarczy Rabki.
Powyższe spowodowało opracowanie niniejszej monografii, której
celem jest określenie faz rozwoju przestrzennego i
architektonicznego uzdrowiska Rabka-Zdrój, inwentaryzacja oraz
waloryzacja zasobu dziedzictwa kulturowego miasta wraz z określeniem
wytycznych konserwatorskich, a także przeprowadzenie badań nad
architekturą i przestrzenią zabytkową Rabki-Zdrój z wykorzystaniem
metody eye tracking i przedstawienie ich rezultatów.
Warto zwrócić uwagę także na mało dostrzegany przez wielu fakt,
że Rabka – Zdrój to nie tylko miasto uzdrowiskowe. To przede
wszystkich miasto zabytkowe, o bogatej historii oraz cennym zasobie
kulturowym, który jest jednym z jego największych atutów. Należy
więc położyć większy nacisk na ukierunkowanie procesu ochrony
krajobrazu kulturowego, nie w kontekście blokowania rozwoju i
inwestycji, ale raczej w zakresie edukacji społecznej,
wyselekcjonowania najwartościowszych jego elementów oraz wskazywania
możliwości pozyskiwania funduszy na jego rewaloryzację.
Tak ciekawe i ważne kulturowo miasto nie doczekało się jeszcze
monografii naukowej, opisującej genezę jego powstania oraz
najcenniejsze zabytki. Praca ta ma m.in. za zadanie wypełnić tę lukę
i sprawić, aby problem ochrony krajobrazu kulturowego Rabki był
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
24
bardziej dostrzegany zarówno przez władze lokalne jak i przez jej
mieszkańców.
Przedstawiona w pracy inwentaryzacja zasobu dziedzictwa
kulturowego oraz jego waloryzacja została poprzedzona krótkim opisem
dziejów oraz struktury architektonicznej poszczególnych, najcenniej-
szych obiektów i przestrzeni Rabki-Zdroju. Opis ten uzupełnia
historyczna kartografia oraz materiały ikonograficzne. Dzięki
zestawieniu materiałów historycznych ze współczesnymi zdjęciami
można było dostrzec różnice w wyglądzie budynków w stosunku do ich
stanu pierwotnego, a także określić stopień degradacji struktury
zabytkowej. Waloryzacja ta ujawniła ogólnie zły stan dziedzictwa
kulturowego uzdrowiska. Jest ono w dużej mierze narażone na
degradację lub unicestwienie, co zostało udowodnione dzięki
wykonanym w tym zakresie studiom. Następnie zaproponowano zakres
działań zmierzających do poprawy stanu zabytków na terenie Rabki-
Zdrój, a także do ich rewaloryzacji i lepszej ochrony. Ponadto
przeprowadzono badania percepcji wzrokowej architektury i
przestrzeni, także zabytkowej Rabki z wykorzystaniem metody eye-
tracking. Pozwoliły one na wskazanie przydatności tej metody przy
opracowaniu założeń i konkretnych działań związanych z ochroną
obiektów i przestrzeni oraz działań edukacyjnych.
Opisywana problematyka ochrony krajobrazu kulturowego Rabki-
Zdrój wpisuje się w inicjowane obecnie na coraz szerszą skalę
działania mające na celu zwrócenie uwagi na degradację dziedzictwa
kulturowego polskich miast, określenie przyczyn tego negatywnego
zjawiska oraz sposobów przeciwdziałania mu. Przykładem takich
działań może być kampania społeczna zainicjowana przez Narodowy
Instytut Dziedzictwa pn. „Krajobraz mojego miasta”, która ma na celu
przede wszystkim edukację społeczną w zakresie ochrony wartości
zabytkowych obiektów i przestrzeni, a także wskazania pozytywnych
przykładów ochrony, rewaloryzacji i adaptacji obiektów zabytkowych.
Wyniki badań naukowych zawarte w przedmiotowej monografii mogą
być wykorzystane w bieżącej polityce konserwatorskiej (w tym m.in.
przy opracowywaniu programu rewaloryzacji i ochrony reliktów zasobu
kulturowego Rabki-Zdrój), a także w procesie planistycznym i proje-
ktowym na terenie miasta.
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
25
G. Wykaz wybranych publikacji naukowych w recenzowanych
czasopismach oraz rozdziałów w monografiach uznanych przez
autora za najważniejsze:
G.1. „The origins and history of the spatial development of Rabka-
Zdrój during the medieval period - introduction to research /
Geneza powstania i historia rozwoju przestrzennego Rabki-
Zdroju w okresie średniowiecza - wstęp do badań, (tekst w j.
angielskim), autor: M. Krupa 100%, [w:] "Technical
Transactions. Czasopismo Techniczne", nr 12/2017, Wyd. PK,
Kraków 2017, ss. 25-34, (pierwszy obszar badawczy);
G.2. „Heppenheim jako modelowy przykład dobrze wykorzystanego
potencjału kulturowego małego miasta / Heppenheim - a model
example of well - used cultural potential of a small town”,
(tekst w j. polskim ze streszczeniem w j. angielskim),
autorzy: M. Krupa 50%, D. Kuśnierz-Krupa 50%, [w:]
"Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury,
JCEEA - Journal of Civil Engineering, Environment and
Architecture", t. XXXIV, z. 64 (3/II/17), lipiec-wrzesień
2017, Wyd. PRz, Rzeszów 2017, ss. 162-180, (drugi obszar
badawczy);
G.3. „Możliwości wykorzystania metody eye tracking do badań nad
historyczną przestrzenią architektoniczną w kontekście jej
postrzegania przez użytkowników (na przykładzie Rabki-Zdroju).
Część 1. Uwagi wstępne / Possibilities of using the eye
tracking method for research on the historic architectonic
space in the context of its perception by users (on the
example of Rabka-Zdrój). Part 1. Preliminary remarks”, (tekst
w j. polskim oraz w j. angielskim), autorzy: M. Krupa 50%, B.
Kabaja 50% [w:] "Wiadomości Konserwatorskie - Journal of
Heritage Conservation", nr 52/2017, Wyd. ZG SKZ, Warszawa-
Wrocław 2017, ss. 74-85, (trzeci obszar badawczy);
G.4. „Twórczość Teodora Talowskiego i jego zapomniany projekt
Gimnazjum S. Goszczyńskiego w Nowym Targu. Historia i uwagi do
rewaloryzacji / The works of Teodor Talowski and his forgotten
Dr inż. arch. Michał Krupa Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
26
project of S. Goszczyński Gymnasium in Nowy Targ. History and
remarks on revalorisation”, (tekst w j. polskim oraz w j.
angielskim), autor: M. Krupa 100%, [w:] "Wiadomości
Konserwatorskie - Journal of Heritage Conservation" nr
46/2016, Wyd. ZG SKZ, Warszawa-Wrocław 2016, ss. 89-99,
(czwarty obszar badawczy);
G.5. „Kierunki projektowania niewielkich obiektów o funkcji
teatralnej na przykładzie nowej siedziby Teatru Lalek w Rabce-
Zdroju / Trends in designing small objects serving a theatre
function on the example of the new Puppet Theatre in Rabka-
Zdroj”, (tekst w j. polskim ze streszczeniem w j. angielskim),
autorzy: M. Krupa 50%, A. Rybka 50%, [w:] "Czasopismo
Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, JCEEA - Journal
of Civil Engineering, Environment and Architecture", t. 61, nr
3/II, Wyd. PRZ, Rzeszów 2014, ss. 469-478, (piąty obszar
badawczy);
G.6. „Analiza współczesnych trendów w architekturze mieszkaniowej
Paryża - na wybranych przykładach / Analysis of contemporary
trends in housing architecture of Paris - on selected
examples”, (tekst w j. polskim ze streszczeniem w j.
angielskim), autor: M. Krupa 100%, [w:] "Czasopismo
Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, JCEEA - Journal
of Civil Engineering, Environment and Architecture", t. XXXIV,
z. 64 (3/II/17), lipiec-wrzesień 2017, Wyd. PRz, Rzeszów 2017,
ss. 137-148, (szósty obszar badawczy).
top related