ceiling medallion
Post on 23-Jul-2016
217 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
ณฐพงษ จนตะมงคล
ดาวเพดานนาน
ดาวเพดานนานณฐพงษ จนตะมงคล
2 ดาวเพดาน
ดาวเพดาน
ดาวเพดานกเปนสวนหนงของงานประดบตกแตงภายในของ
อาคารสถาปตยกรรมทางพทธศาสนา แทบทกวดในลานนาจะมดาว
เพดานประดบอย จงนบวาดาวเพดานมความสาคญและมความผกพนกบ
ชาวลานนาพอสมควร แมวาคนสวนมากจะไมรเกยวกบคตความเชอท
แฝงอยในดาวเพดานกตาม แตกยงสามารถรบรถงความงดงามของดาว
เพดานได รปแบบของดาวเพดานนนคงพฒนามาจากรปทรงเรขาคณต
โดยชางจะนาเอารปทรงเรขาคณตเหลานนมาพฒนามาเปนรปทรงทเขา
กบคตความเชอตางๆทมมาแตโบราณ ซงไดรบมาจากจนและอนเดยทอด
หนง จากจดนดาวประดบเพดานจงมการววฒนาการทงทางดานรปทรง
และลวดลายทงายๆ และมหนาท ในการตกแตง ตาแหนงการประดบ
ตกแตงดาวเพดานอยเพดานในวหารและโบสถ ทาใหเกดความรสกม
สนทรยภาพแทนการทมองเพดานโลงๆ อกทงยงเสรมความสงาใหแก
องคพระประธานตลอดจนถงอาคารสถาปตยกรรมอกดวย
3ดาวเพดาน
คตความเชอของดาวเพดาน คอ ความเชอในเรองจกรวาล การทจะ
มองใหเหนคตอยางชดเจนนนจะตองมการศกษาอยางลกซง ซงชาวบาน
ทวไปอาจจะดไมลกถงเพยงนน แตจะพอเขาใจวาเปนการแบงระหวาง
โลกมนษยกบสวรรค ชาวลานนามความเชอเรองการสรางดาวเพดาน
จาเปนหนทางเพอนาไปสนพพาน จงพากนสรางสรรคถวายเปนพทธบชา
อยางวจตรสวยงาม
4 ดาวเพดาน
ดาวเพดานท�นาน
ลวดลายสวนใหญทเมองนาน
ลวดลายพนธพฤกษา เชน
ลายเครอเถา มลกษณะคลายเถาวลย
ใบไมหรอชอกง และบางสวน
เปนลายดอกลอย และมบางสวนม
ลกษณะงานในรปแบบศลปะพมา
ในการตกแตงเพราะไดรบอทธพล
จากพมาและยงไดรบอทธพลจาก
สยามทาใหเกดงานศลปกรรม
ลวดลายดาวเพดานแบบเตมเพดาน
ไปหมดในวหารของลานนาพบได
วาดาวเพดานจะอยบรเวณเหนอ
เศยรพระประธาน และ จะไมป
เพดานทงหมดจะเปนอาคารเปดถง
หลงคา นอกจากน สวนใหญมก
จะเปนดอกไมทมกานบางไมมกาน
บางและใบประกอบกน มลกษณะ
เปนธรรมชาต มทงทแบบคลาย
ภาคกลาง และมลกษณะเฉพาะของ
ลานนา สวนมากเปนดอกบาน สวน
ดอกตมมนอย
5ดาวเพดาน
1. แบบสเหลยม จะเรมจากแกน
ภายในไปสสวนประกอบโดยรอบซง
จะมดาวเพดานอยตรงกลางและมการ
ประดบตกแตงลวดลายประดบรอบ
นอก
2. แบบยอมม เปนสเหลยมแลวมการ
ยอของแตละมมของพนทสเหลยม
3. แบบตาราง สาเหตททาเปนตารางน
กเพอ แบงดาวเพดานใหเปนระเบยบ
และเปนการเนนเพดานแตละดวงให
เดนใหเหนโครงสรางชดเจน
4. แบบทรงกลม เปนแบบทพบ
มากทสดและถอเปนแบบหลกของ
ลวดลายดาวประดบเพดาน จะมแกน
นาซงเปนศนยกลางและมโครงขยาย
ออกไป
5. แบบพเศษ เปนการทารปทรงท
แตกตางทงสแบบ ทาใหเกดเอกลกษณ
ของดาวเพดานรปทรงทสวยงาม
กรอบของดาวเพดาน
6 ดาวเพดาน
ดาวเพดานกถอวาเปนสงทสรางขนมาเพอสรางความสนทรย
ในการมองเมอเขาไปอยในทงในดานของศาสนาและศลปะซงดาว
ประดบเพดานมพฒนาการขนจากอดตทงโครงสรางรปแบบของลวดลาย
ตลอดจนเทคนคในการสรางทงในแบบงายจนถงแบบทมความประณต
ละเอยดออนทมความซบซอนกวาลกษณะลวดลายทไดรบอทธพลมา
จากทตางๆไมวาจากพมาและสยาม ในบางสวนแลวนามาประยกตเปน
ลกษณะเฉพาะทเปนรปแบบใหมของเมองนานนอกจากนการออกแบบ
ลกษณะการประดบตกแตงดาวประดบเพดานยงมความสมพนธกบสวน
ประกอบตางๆ ของอาคารสถาปตยกรรมไดอยางลงตวสมบรณ แลวยงม
การนาเอาคตความเชอตางๆ ทงความเชอเรองสวรรค ความเชอเกยวกบ
คตจกรวาล ความเชอเรองปเกด ตลอดจนความเชอทแฝงอยในสญลกษณ
เขามาแทนในรปของสญลกษณ สาหรบดานสนทรยะนน ดาวประดบ
เพดานกมอยางครบถวนทงในดานของความงาม และดานอารมณท
แสดงออกของชาง ผสรางและผด
ชมดาวเพดาน
7ดาวเพดาน
ในปจจบนนดาวประดบเพดานนยงคงมประโยชนและหนาท
เหมอนเดมทกประการ อาจมการเปลยนแปลงบางเลกนอยตามวทยาการ
ทกาวหนา การตดพดลม โคมไฟ ลกกลมส เพมขนมา วสดทใชสรางก
เปลยนไป จากเดมทแกะสลกจากไม หรอปนปน กเปลยนเปนเซรามค
หรอสงกะส เปนตน แตความงาม ความหมาย และหนาทประโยชน
ใชสอยในการสรางยงคงอยอยางครบถวนดงเดม อยางไรกตาม แมวาใน
ปจจบนจะมการตกตางดาวเพดานเพมเตมดวยวสดสะทอนแสงมากขน
กตาม
8 ดาวเพดาน
แตดาวเพดานหวดนาน มความเปนแบบแผนในการสราง ทม
คณคาทางศลปกรรม แสดงออกถงฝมอและจนตนาการอนวจตรของชาง
และสะทอนถงศรทธาอนแรงกลาของชาวลานนาในสมยนนทมตอพทธ
ศาสนาอนมความเชอทมมาแตเดม
ดาวเพดาน นาน
© 2015 (พ.ศ. 2558) โดย ณฐพงษ จนตะมงคล
สงวนลขสทธ
พมพครงแรกเมอ ตลาคม พ.ศ. 2558
จดพมพโดย ภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มหาวทยาลยเชยงใหม
เรยบเรยงและออกแบบโดย ณฐพงษ จนตะมงคล
ออกแบบโดยใช Angsana New 16 pt
หนงสอเลมนเปนสวนหนงของการเรยนการสอน เพอสงเสรม และตอยอดศกยภาพการศกษา
ภายในภาควชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มหาวทยาลยเชยงใหม
top related