chuyên đề oxy thầy đặng thành nam

Post on 13-Jan-2017

147 Views

Category:

Education

27 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    NG THNH NAM (Trung tm nghin cu t vn v pht trin sn phm gio dc Newstudy.vn)

    THEO CAU TRUC E THI MI NHAT CUA BO GD & T

    PHIN BN MI NHT

    Dnh cho hc sinh luyn thi quc gia

    Bi dng hc sinh gii 10, 11, 12

    Gio vin ging dy, dy thm v luyn thi quc gia

    NHA XUAT BAN AI HOC QUOC GIA HA NOI

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    MUC LUC Chng 1. IEM VA NG THANG Chu e 1. IEM VA NG THANG ..................................................................3 Chu e 2. CAC BAI TOAN VE TNH CHAT OI XNG ................................... 35 Chu e 3. BAI TOAN CO CHA THAM SO ....................................................... 47 Chu e 4. TM IEM THOA MAN IEU KIEN CHO TRC ........................... 67 Chu e 5. BAI TOAN CC TR HNH GIAI TCH PHANG ............................... 83

    Chng 2. TAM GIAC, T GIAC VA A GIAC Chu e 1. NHAN BIET TAM GIAC, T GIAC VA A GIAC .......................... 106 Chu e 2. NG TRUNG TUYEN .................................................................. 113 Chu e 3. NG CAO ..................................................................................... 128 Chu e 4. NG PHAN GIAC TRONG TAM GIAC ...................................... 143 Chu e 5. CAC IEM VA CAC NG AC BIET TRONG TAM GIAC ...... 167 Chu e 6. HNH BNH HANH ............................................................................ 226 Chu e 7. HNH THANG .................................................................................... 239 Chu e 8. HNH THOI ......................................................................................... 265 Chu e 9. HNH CH NHAT VA HNH VUONG .............................................. 281 Chu e 10. VAN DUNG PHEP BIEN HNH TRONG HNH GIAI TCH PHANG ............................................................... 365 Chu e 11. VAN DUNG PHEP BIEN HNH TRONG HNH GIAI TCH PHANG .......................................................... 376 Chu e 12. BAI TOAN CHON LOC .................................................................... 391

    Chng 3. NG TRON Chu e 1. PHNG TRNH NG TRON ..................................................... 449 Chu e 2. NG TRON NGOAI TIEP, NG TRON NOI TIEP TAM GIAC, TAM GIAC NOI TIEP NG TRON ............................................. 478 Chu e 3. TIEP TUYEN VI NG TRON ................................................... 502 Chu e 4. TIEP TUYEN CHUNG CUA HAI NG TRON .......................... 530 Chu e 5. V TR TNG OI CUA IEM, NG THANG VI NG TRON ............................................. 540 Chu e 6. BAI TOAN TM IEM THUOC NG TRON .............................. 586 Chu e 7. BAI TOAN CHON LOC ...................................................................... 601

    Chng 4. BA NG CONIC Chu e 1. XAC NH CAC THUOC TNH CUA BA NG CONIC ............. 648 Chu e 2. VIET PHNG TRNH CHNH TAC CUA BA NG CONIC ..... 656 Chu e 3. V TR CUA IEM, NG THANG VI BA NG CONIC ..... 670 Chu e 4. IEM THUOC BA NG CONIC .................................................. 692 Chu e 5. BAI TOAN CHON LOC ...................................................................... 720

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    3

    Chng 1. IEM VA NG THANG Chu e 1. IEM VA NG THANG

    A. L THUYT I. KIN THC C BN

    Mt phng ta -cc vung gc Oxy, h trc gm trc honh nm ngang Ox v trc tung Oy vung gc vi Ox ti O- c gi l gc ta .

    Xt im ( )M x; y khi OM x; y

    . Cc php ton i vi vc t: Cho hai vc t

    ( ) ( )1 1 2 2u x ;y ,v x ;y= =

    .

    Nhn vc t vi mt s: ( )1 1k.u kx ;ky=

    .

    Php cng: ( )1 2 1 2u v x x ; y y+ = + +

    .

    Php nhn: 1 2 1 2u.v x x y y= +

    .

    di vc t: 2 21 1u x y= +

    .

    Gc gia hai vc t: ( ) 1 2 1 22 2 2 21 1 2 2

    x x y yu.vcos u,vu . v x y . x y

    += =

    + +

    (gc gia hai

    vc t c th nhn, t hoc vung). Suy ra 1 2 1 2u v x x y y 0 + =

    .

    Hai vc t cng phng 1 12 2

    x yx y

    = .

    Xt ba im ( ) ( ) ( )1 1 2 2 3 3A x ;y ,B x ;y ,C x ;y khi A,B,C thng hng khi v

    ch khi 3 12 12 1 3 1

    x xx xy y y y

    =

    .

    di on thng ( ) ( )2 22 1 2 1AB AB x x y y .

    = = +

    II. PHNG TRNH NG THNG 1. nh ngha vc t ch phng, vc t php tuyn ca ng thng a) Vc t ch phng ca ng thng

    Vc t u

    c gi l vc t ch phng ca ng thng u 0

    du / /d

    .

    Nhn xt. Nu u

    l mt vc t ch phng (vtcp) ca ng thng d th mi vc t ku

    , vi k 0 u l vc t ch phng ca ng thng .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    4

    b) Vc t php tuyn ca ng thng

    Mt vc t n

    c gi l vc t php tuyn ca ng thng n 0

    dn d

    .

    Nhn xt. Nu n

    l mt vc t php tuyn(vtpt) ca ng thng d th mi vc t kn

    , vi k 0 u l vc t php tuyn ca ng thng . - Nu ng thng d c vc t php tuyn ( )n a;b=

    th n c vc t ch phng

    l ( )u b;a=

    .

    - Ngc li nu ng thng d c vc t ch phng ( )u a;b=

    th n c vct

    php tuyn l ( )n b;a=

    . 2. Phng trnh tng qut ca ng thng ng thng trong mt phng c dng tng qut:

    ( )2 2d : a x by c 0, a b 0+ + = + > . Trong a,b,c l cc h s thc.

    ng thng d i qua im ( )0 0 0 0M x ;y ax by c 0 + + = . Vc t php tuyn vung gc vi d l ( )n a;b=

    .

    Vc t ch phng song song vi d l ( )u b;a=

    .

    Phng trnh tham s ca ng thng: ( )00

    x x btd : , t

    y y at=

    = + .

    Phng trnh chnh tc ca ng thng: 0 0x x y yd :a b

    = .

    3. Cc dng phng trnh ng thng c bit. Trc honh: Ox : y 0= . Trc tung: Oy : x 0= . Phng trnh ng thng i qua hai im ( )A a;0 v ( )B 0;b (phng trnh

    on chn) c phng trnh l: x yd : 1a b+ = .

    (p dng khi ng thng ct hai trc ta ). Phng trnh ng thng i qua hai im phn bit ( ) ( )1 1 2 2M x ;y , N x ;y

    l: 1 12 1 2 1

    x x y yMN :x x y y

    =

    (p dng khi ng thng i qua hai im xc nh cho trc).

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    5

    Phng trnh ng thng i qua i qua im ( )0 0M x ;y v c h s gc k l: ( )0 0d : y k x x y= +

    (p dng khi ch bit ng thng i qua mt im v tha mn mt iu kin khc).

    Phng trnh tng qut ca ng thng i qua im ( )0 0M x ;y v c vc t php tuyn ( )n a;b=

    l: ( ) ( ) ( )2 20 0d : a x x b y y 0, a b 0 + = + > (c th s dng thay th cho dng ng thng i qua im v c h s gc).

    4. V tr tng i ca im so vi ng thng. Xt ng thng ( )2 2d : a x by c 0, a b 0+ + = + > v hai im

    ( ) ( )A A B BA x ; y ,B x ;y . Xt tch ( )( )A B B BT ax by c ax by c= + + + + .

    Nu th A,B nm v hai pha so vi d . Nu th A,B nm v cng mt pha so vi d . Nu T 0= th hoc A hoc B nm trn d .

    5. Khong cch t mt im n mt ng thng. Xt ng thng ( )2 2d : a x by c 0, a b 0+ + = + > v im ( )0 0M x ;y . Khong cch t im M n ng thng d c k hiu l ( )d M;d v c

    xc nh theo cng thc: ( ) 0 02 2

    ax by cd M;d

    a b

    + +=

    +.

    ng dng. Vit phng trnh ng phn gic ca gc to bi hai ng thng. Xt hai ng thng

    ( )2 21 1 1 1 1 1d : a x b y c 0, a b 0+ + = + > ; v ( )2 22 2 2 2 2 2d : a x b y c 0, a b 0+ + = + > . Nu im M(x; y) nm trn ng phn gic ca gc to bi 1d v 2d th

    ( ) ( )1 2d M;d d M;d= . Suy ra phng trnh ng phn gic ca gc to bi 1 2d ,d c phng trnh l:

    1 1 1 2 2 2 1 1 1 2 2 22 2 2 2 2 2 2 21 1 2 2 1 1 2 2

    a x b y c a x b y c a x b y c a x b y c: :a b a b a b a b

    + + + + + + + + = =

    + + + +.

    6. Gc gia hai ng thng. Xt hai ng thng ( )2 21 1 1 1 1 1d : a x b y c 0, a b 0+ + = + > c vct php tuyn

    ( )1 1 1n a ;b=

    ; v ng thng ( )2 22 2 2 2 2 2d : a x b y c 0, a b 0+ + = + > c vct php tuyn ( )2 2 2n a ;b=

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    6

    Khi gc ( )00 90 gia hai ng thng c xc nh theo cng thc: 1 2 1 2 1 2

    2 2 2 21 2 1 1 2 2

    n .n a a b bcos

    n . n a b . a b

    + = =

    + +

    .

    7. V tr tng i ca hai ng thng. Xt hai ng thng 2 21 1 1 1 1 1d : a x b y c 0,(a b 0)+ + = + > c vc t php tuyn

    ( )1 1 1n a ;b=

    ; v ng thng ( )2 22 2 2 2 2 2d : a x b y c 0, a b 0+ + = + > c vc t php tuyn ( )2 2 2n a ;b=

    .

    1d ct 1 122 2

    a bda b

    .

    1 1 11 22 2 2

    a b cd / /da b c

    = .

    1 1 11 22 2 2

    a b cd da b c

    = = .

    c bit: 1 2 1 2 1 2d d a a b b 0 + = . Cc bi ton c p dng l xt v tr tng i gia hai ng thng ph

    thuc tham s.

    B. CC DNG TON PHNG PHP - Vn dng cng thc phng trnh ng thng i qua im v c h s gc k. - Vn dng cng thc phng trnh on chn. - Vn dng cng thc phng trnh ng thng i qua im v c vct php

    tuyn ( )n a;b=

    . - Vn dng cng thc tnh khong cch t im n ng thng. - Vn dng cng thc tnh gc gia hai ng thng. - Vn dng cng thc phng trnh ng phn gic ca gc to bi hai ng

    thng. Dng 1: Vit phng trnh ng thng i qua hai im ( )1 1 1M x ;y v

    ( )2 2 2M x ;y . - Nu 1 2 1x x : x x= = . - Nu 1 2 1y y : y y= = .

    - Nu 1 11 2 1 22 1 2 1

    x x y yx x , y y :x x y y

    =

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    7

    V d 1. Vit phng trnh ng thng d i qua hai im ( )M 1;2 v ( )N 3; 6 . ng thng i qua hai im M, N xc nh bi:

    x 1 y 2d : d : 2x y 03 1 6 2+

    = + =+

    .

    Dng 2: Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )0 0M x ;y v c vct php tuyn ( )a;b .

    ng thng i qua im ( )0 0M x ;y v c vct php tuyn (a; b) xc nh bi: ( ) ( )0 0 0 0d : a x x b y y 0 d : a x by ax by 0 + = + = . V d 2. Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )M 1;2 v c vct php

    tuyn ( )n 2; 3=

    .

    ng thng d i qua im ( )M 1;2 v c vc t php tuyn ( )n 2; 3=

    xc nh bi:

    ( ) ( )d : 2 x 1 3 y 2 0 d : 2x 3y 8 0+ = + = . Dng 3: Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )0 0M x ;y v c vct ch

    phng ( )u a;b=

    .

    ng thng d i qua im ( )0 0M x ;y v c vct ch phng ( )u a;b=

    xc nh bi:

    Cch 1: Phng trnh chnh tc 0 0x x y yd :a b

    = .

    Cch 2: Phng trnh tham s ( )00

    x x atd : , t

    y y bt= +

    = + .

    V d 3. Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )M 3;4 v c vc t ch phng ( )u 2;3=

    .

    ng thng d i qua im ( )M 3;4 v c vc t ch phng ( )u 2;3=

    xc nh bi:

    x 3 y 4d :2 3

    = hoc ( )x 3 2t

    d : , ty 4 3t= +

    = + .

    Dng 4: Vit phng trnh ng thng d (phng trnh on chn) i qua hai im nm trn cc trc ta ( ) ( ) ( )A a;0 ,B 0;b , ab 0 .

    ng thng d xc nh bi: x yd : 1a b+ = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    8

    V d 4. Vit phng trnh ng thng d i qua hai im ( ) ( )A 4;0 ,B 0;6 . ng thng d i qua hai im ( ) ( )A 4;0 ,B 0;6 xc nh bi:

    x yd : 1 d :3x 2y 12 04 6+ = + = .

    Dng 5: Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )0 0M x ;y v c h s gc k.

    ng thng d i qua im ( )0 0M x ;y v c h s gc k xc nh bi: ( )0 0d : y k x x y= + .

    Trong k tan= , l gc to bi ng thng d v chiu dng trc honh. V d 5. Vit phng trnh ng thng d trong cc trng hp sau y: a) i qua im ( )M 1;2 v c h s gc k 3= . b) i qua im ( )A 3;2 v to vi chiu dng trc honh mt gc 045 . c) i qua im ( )B 3;2 v to vi trc honh mt gc 060 .

    Gii a) ng thng i qua im ( )M 1;2 v c h s gc k 3= xc nh bi:

    ( )d : y 3 x 1 2 d :3x y 1 0= + = . b) ng thng i qua im ( )A 3;2 v to vi chiu dng trc honh mt gc

    045 nn c h s gc 0k tan 45 1= = ( )d : y 1 x 3 2 d : x y 5 0 = + + + = . c) ng thng i qua im ( )B 3;2 v to vi trc honh mt gc 060 nn c h

    s gc ( )0

    0 0

    tan 60 3k

    tan 180 60 3

    == =

    .

    Vy c hai ng thng tha mn l

    1 2d : 3x y 2 3 3 0; d : 3x y 2 3 3 0 + = + = .

    Dng 6: Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )0 0M x ;y v song song vi ng thng : Ax By C 0 + + = .

    ng thng d i qua im ( )0 0M x ;y v song song vi ng thng : Ax By C 0 + + = nhn ( )n A;B=

    vc t php tuyn ca lm vc t php tuyn nn c phng trnh l:

    ( ) ( )0 0 0 0d : A x x B y y 0 d : Ax By Ax By 0 + = + = . V d 6. Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )M 3;2 v song song vi

    ng thng :3x 4y 12 0 + = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    9

    ng thng d i qua im ( )M 3;2 v song song vi ng thng :3x 4y 12 0 + = nn nhn ( )n 3;4=

    vc t php tuyn ca lm vc t php tuyn nn c phng trnh l:

    ( ) ( )d :3 x 3 4 y 2 0 d :3x 4y 17 0 + = + = . p dng. Trong cc bi ton v ng thng i qua im song song vi ng

    thng cho trc, ng trung bnh trong tam gic, hnh bnh hnh, hnh thoi, hnh ch nht, hnh vung.

    Dng 7: Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )0 0M x ;y v vung gc vi ng thng : Ax By C 0 + + = .

    ng thng d i qua im ( )0 0M x ;y v vung gc vi ng thng : Ax By C 0 + + = nhn ( )u B; A=

    vc t ch phng ca lm vc t php tuyn nn c phng trnh l:

    ( ) ( )0 0 0 0d : B x x A y y 0 d : Bx Ay Ay Bx 0 = + = . V d 7. Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )M 1;2 v vung gc vi

    ng thng : 4x 5y 6 0 + = .

    V d vung gc vi nn nhn vc t ch phng ( )u 5;4=

    ca lm vc t php tuyn nn c phng trnh l:

    ( ) ( )d :5 x 1 4 y 2 0 d :5x 4 y 13 0 + = + = . p dng. Trong cc bi ton v ng thng i qua im v vung gc vi

    ng thng, ng cao, ng trung trc trong tam gic, hnh thoi, hnh ch nht, hnh vung, hnh thang vung.

    Dng 8: Hnh chiu vung gc H ca im M trn ng thng d cho trc; im 1M i xng vi M qua ng thng d.

    - Ta H l giao ca ng thng i qua M v vung gc vi d.

    - Ta im 1M xc nh bi: M H M1

    M H M1

    x 2x x

    y 2y y

    = =

    .

    V d 8. Tm ta H l hnh chiu vung gc ca ( )M 7;4 trn ng thng d :3x 4y 12 0+ = . Tm im 1M i xng vi M qua d.

    ng thng i qua M v vung gc vi d nhn vc t ch phng ( )u 4; 3=

    ca d lm vc t php tuyn nn c phng trnh l:

    ( ) ( ): 4 x 7 3 y 4 0 : 4x 3y 16 0 = = . Ta im H l nghim ca h phng trnh

    ( )4x 3y 16 0 x 4

    H 4;03x 4y 12 0 y 0

    = = + = =

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    10

    V H l trung im ca ( )M H M11 1M H M1

    x 2x x 1MM M 1; 4

    y 2y y 4

    = = = = .

    p dng. Bi ton im i xng qua ng thng, ng phn gic trong tam gic, bi ton cc tr.

    Dng 9: Gc gia hai ng thng, khong cch t im n ng thng. Khong cch t mt im n mt ng thng. Xt ng thng ( )2 2d : a x by c 0, a b 0+ + = + > v im ( )0 0M x ;y . Khong cch t im M n ng thng d c k hiu l ( )d M;d v c

    xc nh theo cng thc: ( ) 0 02 2

    ax by cd M;d

    a b

    + +=

    + .

    ng dng. Vit phng trnh ng phn gic ca gc to bi hai ng thng. Xt hai ng thng

    ( )2 21 1 1 1 1 1d : a x b y c 0, a b 0+ + = + > ; v ( )2 22 2 2 2 2 2d : a x b y c 0, a b 0+ + = + > . Nu im ( )M x;y nm trn ng phn gic ca gc to bi 1d v 2d th

    ( ) ( )1 2d M;d d M;d= . Suy ra phng trnh ng phn gic ca gc to bi 1 2d ,d c phng trnh l:

    1 1 1 2 2 2 1 1 1 2 2 22 2 2 2 2 2 2 21 1 2 2 1 1 2 2

    a x b y c a x b y c a x b y c a x b y c: :a b a b a b a b

    + + + + + + + + = =

    + + + +.

    Gc gia hai ng thng. Xt hai ng thng 2 21 1 1 1 1 1d : a x b y c 0,(a b 0)+ + = + > c vc t php tuyn

    ( )1 1 1n a ;b=

    ; v ng thng ( )2 22 2 2 2 2 2d : a x b y c 0, a b 0+ + = + > c vc t php tuyn ( )2 2 2n a ;b=

    .

    Khi gc ( )00 90 gia hai ng thng c xc nh theo cng

    thc: 1 2 1 2 1 2

    2 2 2 21 2 1 1 2 2

    n .n a a b bcos

    n . n a b . a b

    + = =

    + +

    .

    V d 9. Vit phng trnh ng thng i qua im ( )P 2;5 sao cho khong cch t im ( )Q 5;1 n ng thng bng 3.

    ng thng cn tm c phng trnh dng tng qut l

    ( ) ( ) ( )2 2: a x 2 b y 5 0 : a x by 2a 5b 0, a b 0 + = + = + > .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    11

    Khong cch t Q n bng 3

    ( ) ( )2 2 22 2b 05a b 2a 5b

    3 3a 4b 9 a b 7a ba b 24

    =+ = = + =+

    .

    - Vi b 0= , chn 1a 1 : x 2 0= = .

    - Vi 7a b24

    = , chn 2b 24 a 7 : 7x 24y 134 0= = + = .

    Vy c hai ng thng cn tm tha mn yu cu bi ton l 1 2: x 2 0; : 7x 24y 134 0 = + = .

    V d 10. Vit phng trnh ng thng d i qua im ( )A 2;1 v to vi ng thng : 2x 3y 4 0 + + = gc 045 .

    Gi s ( ) ( )2 2n a;b , a b 0= + > l vc t php tuyn ca d . ng thng c vc t php tuyn ( )n 2;3 =

    .

    Gc gia hai ng thng bng 0 0n.n

    45 cos45n . n

    =

    .

    2 2 2 2

    a 5b2a 3b 11a b22 3 . a b 5

    =+ = = + +

    .

    - Vi a 5b= , chn b 1 a 5 d :5x y 11 0= = + = .

    - Vi 1a b5

    = , chn b 5 a 1 d : x 5y 3 0= = + = .

    p dng. Trong cc bi ton tnh gc v khong cch, ng phn gic. Phng trnh ng phn gic ca gc to bi hai ng thng

    1 1 1 1 2 2 2 2d : A x B y C 0;d : A x B y C 0+ + = + + = c xc nh bi:

    1 1 1 2 2 22 2 2 21 1 2 2

    A x B y C y A x B y C y:A B A B

    + + + + =

    + +.

    C. BI TP CHN LC Bi 1. Trong mt phng ta Oxy cho im ( )M 1;2 v ng thng d : x 2y 1 0 + = . Vit phng trnh ng thng i qua M v tha mn mt trong cc iu kin sau: a) vung gc vi d . b) to vi d mt gc 060 . c) Khong cch t im ( )A 2;1 n bng 1.

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    12

    Gii a) vung gc vi d . ng thng i qua ( )M 1;2 v c h s gc k c phng trnh l:

    ( ): y k x 1 2 = + + . ng thng d c vc t php tuyn ( )1n 1; 2=

    ; ng thng c vc t php

    tuyn ( )2n k; 1=

    .

    V vy ( ) ( )1 2d n n k.1 1 . 2 0 k 2 + = =

    .

    Suy ra ( ): y 2 x 1 2 : y 2x = + + = . b) to vi d mt gc 060 .

    Gc gia v d bng 060( ) ( )

    ( ) ( )1 20

    2 22 21 2

    n .n k.1 1 . 2 1cos602n . n k 1 . 1 2

    + = =

    + +

    .

    ( ) ( )2 2 24 k 2 5 k 1 k 16k 11 0 k 8 5 3 + = + = = . Suy ra c hai ng thng tha mn l ( )( )1,2 : y 8 5 3 x 1 2 = + + . c) Khong cch t im ( )A 2;1 n bng 1.

    Ta c ( )( )

    ( )2 22k 2 1 2 1 3k 1

    d A;k 1k 1

    + + + = =

    ++ .

    Mt khc ( )d A / 1 = do

    ( )2 22

    3k 11 3k 1 k 1

    k 1

    += + = +

    +

    2k 0

    8k 6k 0 3k4

    = + = =

    .

    Vi 1k 0 : y 2= = .

    Vi ( )2 23 3 3 5k : y x 1 2 : y x4 4 4 4

    = = + + = + .

    Bi 2. Trong mt phng ta Oxy, cho im ( )M 2; 1 v hai ng thng 1d : x 2y 1 0+ + = ; 2d : 2x y 3 0 = .

    a) Xc nh giao im I ca hai ng thng trn v chng minh hai ng thng vung gc.

    b) Vit phng trnh ng thng i qua M v ct 1 2d ,d ln lt ti hai im phn bit A v B sao cho M l trung im ca AB .

    c) Vit phng trnh ng thng i qua M v ct 1 2d ,d ln lt ti hai im

    phn bit A v B sao cho MA 2MB

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    13

    d) Vit phng trnh ng thng i qua M v ct 1 2d ,d ln lt ti hai im phn bit A v B sao cho MA 2MB= .

    Gii a) ng thng 1d c vc t php tuyn 1n 1;2

    ; ng thng 2d c vc t

    php tuyn ( )2n 2; 1=

    . Suy ra ( )1 2n .n 1.2 2. 1 0= + =

    v vy 1 2d d (pcm).

    Ta giao im I ca 1d v 2d l nghim ca h phng trnh.

    x 2y 1 0 x 12x y 3 0 y 1+ + = =

    = = .

    V vy ( )I 1; 1 . b) Gi s ( ) ( )1 2A 2a 1;a d ,B b;2b 3 d .

    M l trung im ca

    92a 1 b a2 2a b 5 52ABa 2b 3 a 2b 1 71 b

    2 5

    + = = + = + + = = =

    .

    Suy ra 13 9 7 1A ; ,B ;5 5 5 5

    nn ng thng cn tm i qua hai im A,B xc nh c phng trnh l: 13 9x y5 5d : d : 4x 3y 5 07 13 1 9

    5 5 5 5

    += + =

    +.

    c) Ta c MA 2a 3;a 1 ,MB b 2;2b 2

    .

    V vy

    3a2a 3 2 b 2 5MA 2MB11a 1 2 2b 2 b10

    .

    Suy ra 1 3 11 4A ; ,B ;5 5 10 5

    v ng thng i qua hai im xc nh trn ta

    c

    1 3x y5 5d : d : 2x 9 y 5 011 1 4 3

    10 5 5 5

    += + + =

    +.

    d) Ta chuyn qua vc t, vi MA 2MB= th c hai trng hp. Trng hp 1: MA 2MB=

    theo cu trn ta c phng trnh ng thng: d : 2x 9 y 5 0+ + = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    14

    Trng hp 2: ( )

    ( )

    11a2a 3 2 b 2 5MA 2MB13a 1 2 2b 2 b10

    = = = + = =

    .

    Suy ra 17 11 13 2A ; ,B ;5 5 10 5

    v ng thng c xc nh bi

    17 11x y5 5d : d :30x 35y 25 013 17 2 11

    10 5 5 5

    += + =

    + .

    Vy c hai ng thng cn tm l d :5x 45y 26 0+ + = v d :30x 35y 25 0+ = .

    Bi 3. Trong mt phng ta Oxy , cho hai ng thng

    1d : x 7y 17 0 + = v 2d : x y 5 0+ = . a) Vit phng trnh ng phn gic ca gc to bi 1d v 2d . b) Vit phng trnh ng thng i qua A(0; 1) v to vi hai ng thng

    1 2d ,d mt tam gic cn ti giao im ca 1d v 2d . Gii

    a) im ( )M x;y thuc ng phn gic ca gc to bi 1d v 2d khi v ch khi ( ) ( )1 2d M / d d M / d= .

    ( )

    12 2 22

    2

    21x 7y 17 x y 5 : x 3y 02

    1 11 7 :3x y 4 0

    + + + = = ++ =

    .

    Vy phng trnh ng phn gic ca gc to bi 1d v 2d c phng trnh l

    121: x 3y 02

    + = v 2 :3x y 4 0 = .

    b) Gi s ng thng d cn tm ct 1 2d ,d ln lt ti M, N v gi I l giao im ca hai ng thng 1d v 2d . Khi tam gic IMN cn ti I nn MN vung

    gc vi ng phn gic ca gc MIN do d vung gc vi ng phn gic ca gc to bi 1 2d ,d .

    Trng hp 1: 1d suy ra d nhn vc t ch phng ca 1 lm vc t php

    tuyn nn ( )dn 3;1=

    , suy ra ( ) ( )d : 3 x 0 1 y 1 0 d : 3x y 1 0 + = + = . Trng hp 2: 2d suy ra d nhn vc t ch phng ca 2 lm vc t php

    tuyn nn ( )dn 1;3=

    , suy ra ( ) ( )d :1 x 0 3 y 1 0 d : x 3y 3 0 + = + = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    15

    Vy c hai ng thng cn tm tha mn yu cu bi ton l 12

    d : 3x y 1 0d : x 3y 3 0

    + = + =

    .

    Bi 4. Trong mt phng ta Oxy, cho im 1 3M ;2 4

    . Vit phng trnh

    ng thng i qua M v ct cc trc ta ln lt ti hai im A v B sao

    cho din tch tam gic OAB bng 14

    (trong O l gc ta ).

    Gii Vit phng trnh ng thng i qua M v ct cc trc ta ln lt ti hai

    im A v B sao cho din tch tam gic OAB bng 14

    (trong O l gc ta ).

    Gi s ( ) ( )A a;0 ,B 0;b khi phng trnh ng thng x yd : 1a b+ = .

    Do ( )

    1 3 3aM d 1 b2a 4b 2 2a 1

    + = =+

    .

    Khi ( )

    2

    OAB1 1 1 3a 3aS OA.OB a . b a .2 2 2 2 2a 1 4 2a 1

    = = = =+ +

    .

    Mt khc ( )

    22

    OAB 2

    a 13a 2a 11 3a 1S 14 4 2a 1 4 a3a 2a 1 3

    = = + = = + = = +

    .

    Vi 1a 1 b2

    = = ta c phng trnh ng thng d : x 2 y 1+ = .

    Vi 1 3a b3 2

    = = ta c phng trnh ng thng 2d : 3x y 1 03

    + = .

    Bi 5. Vit phng trnh ng thng ( )d i qua im ( )M 4;1 ct cc trc ta ln lt ti hai im ( ) ( )( )A a;0 ,B 0;b a,b 0> sao cho. a) Din tch tam gic OAB nh nht. b) Tng di OA OB+ nh nht.

    c) Tng 2 29 4

    OA OB+ t gi tr nh nht.

    Trong O l gc ta . Gii

    a) Gi s (d) ct cc trc ta ti ( ) ( )A a;0 ,B 0;b ,a,b 0> .

    Khi phng trnh ca (d) l ( ) x yd : 1a b+ = . Do ( ) ( ) 4 1M 4;1 d 1 (1)

    a b + = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    16

    Ta c OAB1 1S OA.OB ab2 2

    = = , theo (1) ta c

    OAB4 1 4 1 41 2 . ab 16 S 8.a b a b ab

    = + =

    ng thc xy ra khi v ch khi ( ) x ya 8,b 2 d : 1.8 2

    = = + =

    b) Ta c ( )a 4 4OA OB a b a a 4 5 2 a 4 . 5 9a 4 a 4 a 4

    + = + = + = + + + =

    .

    ng thc xy ra khi v ch khi ( )4 x ya 4 a 6;b 3 d : 1.a 4 6 3

    = = = + =

    c) Ta c ( )2 2

    2 2 2 2 2 29 4 a 49 4 9 4 73 32a 4a

    OA OB a a aaa 4

    + ++ = + = =

    .

    Xt hm s 2

    273 32a 4af (a)

    a +

    = trn ( )4;+ .

    ta c ( ) ( )3 332a 2 73 32a 2 16a 73 73f '(a) ;f '(a) 0 a

    16a a

    = = = = .

    Suy ra hm s t gi tr nh nht ti 73 73a b16 9

    = = .

    Suy ra d :16x 9 y 73 0+ = .

    Bi 6. Trong mt phng ta Oxy cho hai ng thng 1d :3x y 5 0+ + = v ng thng 2d :3x y 1 0+ + = . Vit phng trnh ng thng d i qua im

    ( )I 1; 2 v ct 1d v 2d ln lt ti A v B sao cho di AB bng 2 2 . Gii

    Gi s im ( ) ( )1 2A a; 3a 5 d ;B b; 3b 1 d . Ta c ( )( )

    IA a 1; 3a 3

    IB b 1; 3b 1

    =

    = +

    .

    I,A,B thng hng khi v ch khi ( )

    ( )b 1 k a 1

    IB kIA a 3b 23b 1 k 3a 3

    = = = + =

    .

    Khi ( ) ( )2 2a b 2

    AB a b [3 a b 4] 2 2 2a b5

    = = + + = =

    .

    Vi a b 2 a 2

    a b 2 d : x y 1 0a 3b 2 b 0 = =

    = + + = = = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    17

    Vi

    22 aa b2 5a b d : 7x y 9 0545 a 3b 2 b5

    = = = = = =

    .

    Bi 7. Trong mt phng ta Oxy cho ng thng d : 2x y 2 0 = v im

    ( )I 1;1 . Vit phng trnh ng thng to vi d mt gc 045 v cch I mt khong bng 10 .

    Gii Gi s ng thng ( )2 2: ax by c 0, a b 0 + + = + > . Gc gia d v bng 045 nn

    ( )22 2 2a 3b2a b

    1b 3aa b . 2 1

    = = = + +

    .

    Vi a 3b :3x y c 0= + + = .

    Khong cch t ( )( )2 2

    4 cd I, 10 10

    3 1

    + = =

    +.

    12

    :3x y 6 0c 6c 14 :3x y 14 0

    + + == = + =

    .

    Vi b 3a : x 3y c 0= + = .

    Khong cch t ( )( )( )22

    2 cd I, 10 10

    1 3

    + = =

    + .

    34

    : x 3y 12 0c 12c 8 : x 3y 8 0

    + == = =

    .

    Vy c bn ng thng tha mn iu kin bi ton nh trn. Bi 8. Trong mt phng ta Oxy, cho im M(1; 1) v hai ng thng

    1 2d : x y 1 0,d : 2x y 5 0 = + = . Gi A l giao im ca hai ng thng trn. Vit phng trnh ng thng d i qua M , ct hai ng thng trn ln lt ti B v C sao cho tam gic ABC c BC 3AB= .

    Gii Ta giao im 1 2A d d= l nghim ca h phng trnh.

    ( )1 0 2

    2;12 5 0 1x y x

    Ax y y = =

    + = = .

    Ly im ( )1 11;0 2B AB = .

    Ly im ( )1 2;5 2C t t d sao cho ( ) ( )2 2

    1 1 13 1 5 2 3 2B C AB t t= + = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    18

    ( ) ( )

    1 112

    2 1 1

    3 212 212 ;;5 55 55 22 8 0 5

    4 4; 3 3; 3

    B CCtt t

    t C B C

    = = + = = =

    .

    Ta c:

    (Talets o).

    ng thng cn tm chnh l ng thng i qua ( )1; 1M v song song vi

    1 1B C nn c phng trnh l 1 1: : x y 03 / 5 21/ 51 1 d : 7 x y 6 0:

    3 3

    x yd dx yd

    + = + = + + = =

    .

    Vy c hai ng thng tha mn yu cu bi ton l d : x y 0 v d : 7x y 6 0 .

    Cch 2: Ta giao im 1 2A d d l nghim ca h phng trnh.

    .

    TH1: ng thng d / /Oy d : x 1 = . Ta giao im 1B d d l nghim ca h phng trnh

    ( )x 1 x 1

    B 1;0x y 1 0 y 0= =

    = = .

    Ta giao im 2C d d= l nghim ca h phng trnh

    ( )x 1 x 1

    C 1;32x y 5 0 y 3= =

    + = = .

    Suy ra BC 3 3AB 3 2= = (nn loi trng hp ny). TH2: ng thng d khng song song vi Oy . Gi s ng thng cn tm i qua M c h s gc k c phng trnh l

    ( )d : y k x 1 1= . Khi ta 1B d d= l nghim ca h phng trnh

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    19

    ( )

    kxx y 1 0 k 1k 1 B ;y k x 1 1 1 k 1 k 1y

    k 1

    = = = =

    .

    Ta 2C d d= l nghim ca h phng trnh

    ( )

    6 kx2x y 5 0 6 k 3k 22 k C ;y k x 1 1 3k 2 2 k 2 ky

    2 k

    + =+ = + + = + + = +

    .

    Ta tnh c

    ( )( ) ( )

    ( )( ) ( )

    2 22 2 22

    2 2 2 29 k 2 9k k 26 k k 3k 2 1BC

    2 k k 1 2 k k 1 2 k k 1 2 k k 1

    + = + = + + + + + .

    2 2 2

    2 k 1 k 2AB 2 1 2k 1 k 1 k 1

    = + = .

    Yu cu bi ton tng ng vi

    ( )( ) ( )

    ( )( ) ( )

    2 2 22

    2 2 2 29 k 2 9k k 2 k 29.2

    k 12 k k 1 2 k k 1

    + = + + .

    ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 22k 2 k k 2 2 k 2 k 2 + = + .

    ( )2 22

    k 1k 2 k 2k 7

    k 8k 7 02 k 2 k 1 0 k 2

    = = = = + + =+ = =

    .

    Trng hp k = 2 B(2; 1) A nn loi trng hp ny. Vy c hai ng thng cn tm tha mn yu cu bi ton l

    ( )( )

    d : y x 1 1 d : x y 0d : 7x y 6 0d : y 7 x 1 1

    = + = + ==

    .

    Cch 3: Ta giao im 1 2A d d= l nghim ca h phng trnh.

    ( )1 0 2

    2;12 5 0 1x y x

    Ax y y = =

    + = = .

    V ( ) ( ) ( )1 21 ; , ;5 2 , 1, 2B d B b b C d C c c b c + .

    Suy ra

    ( ) ( ) ( ) ( ); 1 , 1;6 2 , 1;b 1 , 1;5 2MB b b MC c c AB b BC c b c b= + = = =

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    20

    Ba im , ,M B C thng hng nn

    ( ) ( )( ) 7 16 2 1 13 1bMB kMC b c b c cb+

    = = + =+

    .

    Mt khc ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 23 1 5 2 3 1 1BC AB c b c b b b= + = + .

    ( )2 22 2

    23 3 3 3 3 2 13 1 3 1b b b bb b

    + + + = + +

    .

    ( ) ( )( )

    ( ) ( ) ( ) ( )222 2

    2 2 2 222

    9 1 9 118 1 1 1 2 3 1 0

    3 1

    b b bb b b b b

    b

    + = + + + = +

    .

    ( ) ( )2 21

    11 16 10 1 0218

    b

    b b b b

    b

    = = = =

    .

    i chiu vi iu kin suy ra 12

    b = hoc 18

    b = .

    T suy ra ta im ,B C l ( )1 1; , 5; 5

    2 27 1 1 23; , ;8 8 5 5

    B C

    B C

    .

    Phng trnh ng thng cn tm i qua hai im ,B C ta c kt qu tng t

    trn.

    Vy c hai ng thng tha mn yu cu bi ton l

    d : x y 0 v d : 7x y 6 0 .

    Nhn xt. R rng cch 1 nhanh v hiu qu nht nu s dng tnh cht hnh hc

    trong qu trnh gii ton (xem thm Chng 2 Ch 10).

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    21

    Bi 9. Trong mt phng ta Oxy cho im ( )M 0;2 v hai ng thng

    1d :3x y 2 0+ + = v ng thng 2d : x 3y 4 0 + = . Gi A l giao im ca

    1 2d ,d . Vit phng trnh ng thng i qua M ct ng thi 1 2d ,d ln lt

    ti B,C sao cho 2 21 1

    AB AC+ t gi tr nh nht.

    Gii Nhn thy hai ng thng 1 2d ,d

    vung gc vi nhau. Nn nu gi H l hnh chiu vung gc ca A trn

    th ta c: C

    B

    A

    H M

    2 2 2 21 1 1 1 cons t

    AB AC AH AM+ = = . Do 2 2

    1 1AB AC

    + t gi tr nh

    nht th s i qua M v vung gc vi AM . T vit c phng trnh ng thng l : x y 2 0 + = .

    Bi 10. Trong mt phng ta Oxy, vit phng trnh ng thng d i qua im ( )M 3;1 ct trc honh v trc tung ln lt ti B,C sao cho a) Tam gic ABC vung ti A . b) Tam gic ABC cn ti A . trong ( )A 2;2 .

    Gii

    a) Gi s ( ) ( ) ( )B b;0 ,C 0;c , bc 0 khi phng trnh ng thng x yd : 1b c+ = .

    V ( )M 3;1 d nn 3 1 b1 cb c b 3+ = =

    .

    Khi ( ) 6 bAB b 2; 2 ,AC 2;b 3 = + =

    .

    Tam gic ABC vung ti ( ) 6 bA AB.AC 0 2 b 2 2 0b 3 = + =

    .

    ( )2 22 b b 6 12 2b 0 2b 24 b 2 3 + = = = . Vi x yb 2 3 c 4 2 3 d : 1

    2 3 4 2 3= = + =

    .

    Vi x yb 2 3 c 4 2 3 d : 12 3 4 2 3

    = = + + =+

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    22

    b) Tam gic ABC cn khi v ch khi

    ( )2

    22 2 2 2 6 bAB AC b 2 ( 2) 2b 3 = + + = +

    .

    ( )( )4 3 2 2 b 2b 2b 12b 24b 0 b b 2 b 12b 2 3

    = + =

    = (do b 0 ).

    Vi b 2 c 2 d : x y 2 0= = = .

    Vi x yb 2 3 c 4 2 3 d : 12 3 4 2 3

    = = + =

    .

    Vi x yb 2 3 c 4 2 3 d : 12 3 4 2 3

    = = + + =+

    .

    Bi 11. Trong mt phng ta Oxy cho tam gic ABC v im 3M ;62

    . Bit

    phng trnh ba cnh ca tam gic l AB: x y 2 0;AC : 2x y 1 0;BC : 4x y 7 0 .

    Vit phng trnh ng thng d i qua M v chia tam gic ABC thnh hai phn c din tch bng nhau.

    Gii Ta im A l nghim ca h phng trnh:

    x y 2 0 x 1

    A 1;12x y 1 0 y 1

    .

    Tng t ta c ( ) ( )3;5 , 1; 3B C .

    Da vo hnh v nhn thy ch c hai kh nng. TH1: ng thng d i qua M v ct cc cnh AB,AC ln lt ti B,C v

    AB'C '

    ABC

    S 1S 2

    .

    Phng trnh tham s ca hai ng thng AB v AC l x 1 t x 1 u

    AB: ;AC :y 1 t y 1 2u

    .

    Gi

    AB 4;4 ,AC 2; 4B' 1 t;1 t ,C' 1 u;1 2u

    AB' t; t ,AC' u; 2u

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    23

    Do AB,AB'

    cng chiu nn t 0 ; AC,AC'

    cng chiu nn u 0 .

    Ta c AB'C 'ABC

    S AB'.AC' AB'.AC' tu 1 ut 4S AB.AC 8 2AB.AC

    .

    Ta c: 5 5MB' t ; t 5 ,MC' u ; 2u 52 2

    .

    Do M,B',C' thng hng nn:

    5 5t 2u 5 t 5 u 5t 20u 6ut 02 2

    .

    Vy u,t l hai nghim dng ca h phng trnh

    3 34uut 4 5 2 34 19 2 34 31MC' ;5t 20u 6ut 0 10 54 34 3

    t5

    .

    Suy ra

    3 2 34 19x t2 10d : , t

    2 34 31y 6 t5

    .

    TH2: ng thng d i qua M v ct hai cnh BA,BC ln lt ti D,E sao cho BDE

    BAC

    S 1S 2

    .

    ng thng x 3 / 2 y 6MC : MC :18x y 21 01 3 / 2 3 6

    .

    Ta giao im H ca MC vi AB l nghim ca h phng trnh: 23x18x y 21 0 23 5717 H ;

    x y 2 0 57 17 17y17

    .

    Ta c BDE BCH ABC1 1S S CH.d B;CM S2 2

    (do vy trng hp ny khng

    tha mn).

    Vy ng thng cn tm l

    3 2 34 19x t2 10d : , t

    2 34 31y 6 t5

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    24

    D. BI TP RN LUYN Bi 1. Trong mt phng ta Oxy , vit phng trnh cc cnh tam gic ABC

    bit ta trung im cc cnh BC, CA, AB ca tam gic ABC ln lt l ( ) ( )M 1;1 , N 3;4 v ( )P 5;6 .

    Gii Ta c ( ) ( ) ( )NP 2;2 ,PM 6; 7 ,MN 4;3= = =

    .

    ng thng BC i qua im ( )M 1;1 v nhn NP

    l vc t ch phng nn c

    phng trnh: x 1 y 1BC : BC : x y 2 02 2+

    = + = .

    Tng t AC i qua im ( )N 3;4 v nhn PM

    lm vc t ch phng c phng trnh l: AC : 7x 6y 3 0 + = .

    ng thng AB i qua im ( )P 5;6 v nhn MN

    lm vc t ch phng nn c phng trnh l: AB:3x 4y 9 0 + = .

    Bi 2. (H Quc Gia) Vit phng trnh cc cnh v cc ng trung trc ca tam gic ABC bit trung im cc cnh BC,CA,AB ln lt l M(2; 3), N(4;-1), P(-3;5). Xc nh ta cc nh tam gic ABC v tm ng trn ngoi tip tam gic ABC .

    Hng dn gii p s Ta c ( ) ( ) ( )MN 2; 4 , NP 7;6 ,PM 5; 2= = =

    .

    Phng trnh cnh BC i qua ( )M 2;3 v nhn ( )NP 7;6=

    lm vc t ch

    phng nn c phng trnh l x 2 y 3BC : BC : 6x 7y 33 07 6

    = + =

    .

    Phng trnh cnh AC i qua ( )N 4; 1 v nhn ( )PM 5; 2=

    lm vc t ch phng nn c phng trnh l

    x 4 y 1AC : AC : 2x 5y 3 05 2 +

    = + =

    .

    Phng trnh cnh AB i qua ( )P 3;5 v nhn ( )MN 2; 4=

    lm vc t ch phng nn c phng trnh l

    x 3 y 5AB: AB: 2x y 1 02 4+

    = + + =

    .

    ng trung trc cnh BC i qua ( )M 2;3 v vung gc vi BC nn c phng trnh l ( ) ( )1 1d : 7 x 2 6 y 3 0 d : 7x 6y 4 0 = + = .

    ng trung trc cnh AC i qua ( )N 4; 1 v vung gc vi AC nn c phng trnh l ( ) ( )2 2d :5 x 4 2 y 1 0 d :5x 2y 22 0 + = = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    25

    ng trung trc cnh AB i qua ( )P 3;5 v vung gc vi AB nn c phng trnh l ( ) ( )3 3d :1 x 3 2 y 5 0 d : x 2y 13 0+ = + = .

    Ta nh A AB AC= l nghim ca h phng trnh

    ( )2x y 1 0 x 1

    A 1;12x 5y 3 0 y 1

    + + = = + = =

    .

    Ta nh B AB BC= l nghim ca h phng trnh

    ( )2x y 1 0 x 5

    B 5;96x 7y 33 0 y 9

    + + = = + = =

    .

    Ta nh C AC BC= l nghim ca h phng trnh

    ( )2x 5y 3 0 x 9

    C 9; 36x 7y 33 0 y 3

    + = = + = =

    .

    Tm ng trn ngoi tip tam gic ABC l giao im ca ba ng trung trc, do ta tm 1 2I d d= l nghim ca h phng trnh

    35x7x 6y 4 0 35 874 I ;875x 2y 22 0 4 8y8

    = + = = =

    .

    Bi 3. Trong mt phng ta Oxy, vit phng trnh ng thng d i qua im ( )M 2;5 v cch u hai im ( ) ( )P 1;2 ,Q 5;4 .

    Gii ng thng cn tm c dng: ( ) ( ) ( )2 2d : a x 2 b y 5 0, a b 0 + = + > . Theo gi thit ta c: ( ) ( )

    2 2 2 2

    b 3a3a 3b 3a bd P;d d Q;d

    b 0a b a b

    = = = =+ +

    .

    TH1: Nu b 0 d : x 2 0= = . TH2: Nu b 3a= , chn a 1,b 3 d : x 3y 13 0= = + = . Vy c hai ng thng tha mn yu cu bi ton l x 2 0;x 3y 13 0 = + = .

    Bi 4. Trong mt phng ta Oxy , cho im ( )M 3;0 v hai ng thng 1d : 2x y 2 0 = v 2d : x y 2 0+ + = .

    Vit phng trnh ng thng d i qua M v ct 1 2d ,d ln lt ti A v B sao cho M l trung im ca AB .

    Gii Gi

    ( ) ( ) ( ) ( )1 2A a;2a 2 d ,B b; 2 b d MA a 3;2a 2 ,MB b 3; 2 b = =

    . Theo gi thit ta c:

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    26

    ( )( )

    a 3 b 3MA MB

    2a 2 2 b

    = = =

    10 1410 A ;aa b 6 3 332a b 4 8 8 14b B ;

    3 3 3

    = + = = =

    .

    ng thng cn tm i qua hai im A,B nn c phng trnh d :14x y 42 0 = .

    Bi 5. Trong mt phng ta Oxy , vit phng trnh ng thng d i qua giao im ca hai ng thng

    1d : 2x y 5 0 + = v 2d :3x 2y 3 0+ = . Trong cc trng hp sau: a) Song song vi ng thng x y 9 0+ + = . b) Vung gc vi ng thng 2x 3y 7 0 + = .

    c) To vi cc trc ta mt tam gic c din tch bng 34

    .

    Gii Ta giao im I ca hai ng thng tha mn h phng trnh:

    ( )2x y 5 0 x 1

    I 1;33x 2y 3 0 y 3

    + = = + = =

    .

    a) d / / : x y 9 0 d : x y 2 0 + + = + = . b) d : 2x 3y 7 0 :3x 2y 3 0 + = + = . c) Gi s ng thng cn tm ct hai trc ta ti ( ) ( )A a;0 ,B 0;b ta c phng

    trnh ca ng thng l: x yd : 1a b+ = .

    Mt khc ( ) 1 3 3aI 1;3 d 1 ba b a 1

    + = =+

    .

    Suy ra 2

    OAB1 1 1 3a 3S OA.OB . ab2 2 2 a 1 4

    = = = =+

    .

    ( )

    2

    2

    11 A ;02a a 1 a 222a a 1 a 1 A 1;0

    = + = = =

    .

    TH1: Nu 1A ;02

    ng thng cn tm i qua hai im A,I nn c phng

    trnh: d : 6x y 3 0+ + = .

    TH2: Nu ( )A 1;0 ng thng cn tm i qua hai im A,I nn c phng trnh: d :3x 2y 3 0+ = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    27

    Vy c hai ng thng tha mn yu cu bi ton l 6x y 3 0;3x 2y 3 0+ + = + = .

    Bi 6. Trong mt phng ta Oxy , vit phng trnh ng thng d i xng vi ng thng 1d : x y 1 0+ = qua ng thng 2d : x 3y 3 0 + = .

    Gii Ta giao im ca hai ng thng tha mn h phng trnh:

    ( )x y 1 0 x 0

    I 0;1x 3y 3 0 y 1+ = =

    + = = .

    Ly im ( ) 1A 1;0 d v gi B l im i xng ca A qua ng thng 2d . V 2AB d AB:3x y 3 0 + = . Ta trung im ca AB l nghim ca h phng trnh:

    3xx 3y 3 0 3 65 H ;3x y 3 0 6 5 5y

    5

    = + = + = =

    .

    V H l trung im ca AB nn 1 12B ;5 5

    .

    ng thng cn tm i qua hai im B,I nn c phng trnh l: d : 7x y 1 0 + = .

    Bi 7. (H Kinh T) Vit phng trnh cc cnh tam gic ABC bit B(4;5) v hai ng cao c phng trnh 1d :5x 3y 4 0+ = v 2d :3x 8y 13 0+ + = .

    Hng dn gii p s D thy 1 2B d ,B d nn gi s hai ng cao ln lt l

    AH :5x 3y 4 0;CH :3x 8y 13 0+ = + + = .

    Phng trnh cnh AB i qua ( )B 4; 5 v vung gc vi CH nn c phng trnh dng AB:8x 3y c 0 + = .

    Mt khc ( )B 4; 5 AB 8.( 4) 3.( 5) c 0 c 17 AB:8x 3y 17 0 + = = + = .

    Phng trnh cnh BC i qua ( )B 4; 5 v vung gc vi AH nn c phng trnh dng BC :3x 5y c 0 + = .

    Mt khc ( )B 4; 5 BC 3.( 4) 5.( 5) c 0 c 13 BC :3x 5y 13 0 + = = = .

    Ta nh A AB AH= l nghim ca h phng trnh

    8x 3y 17 0 x 1

    A 1;35x 3y 4 0 y 3

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    28

    Ta nh C BC CH l nghim ca h phng trnh

    3x 5y 13 0 x 1

    C 1; 23x 8y 13 0 y 2

    .

    Phng trnh cnh AC i qua hai im ( ) ( )A 1;3 ,C 1; 2 nn c phng trnh

    l x 1 y 3AC : AC :5x 2y 1 01 1 2 3+

    = + =+

    .

    Bi 8. Vit phng trnh cc cnh tam gic ABC bit phng trnh cnh AB l 5x 3y 2 0 + = , ng cao h t nh A,B ln lt c phng trnh l

    1d : 4x 3y 1 0 + = v 2d : 7x 2y 22 0+ = . Gii

    Ta im A l nghim ca h phng trnh:

    ( )5x 3y 2 0 x 1

    A 1; 14x 3y 1 0 y 1

    + = = + = =

    .

    Ta im B l nghim ca h phng trnh:

    ( )5x 3y 2 0 x 2

    B 2;47x 2y 22 0 y 4

    + = = + = =

    .

    ng thng AC i qua A v vung gc vi ng cao k t nh B nn c phng trnh: AC : 2x 7y 5 0 = .

    ng thng BC i qua B v vung gc vi ng cao k t nh A nn c phng trnh: BC :3x 4y 22 0+ = .

    Bi 9. Cho im ( )A 2; 2 v ng thng ( )d i qua im ( )M 3;1 v ct cc trc ta ti B,C . Vit phng trnh ng thng (d), bit rng tam gic ABC cn ti A.

    Gii

    Gi s ( )d ct cc trc ta ti ( ) ( )B b;0 ,C 0;c . Khi ( ) x yd : 1.b c+ =

    Do im ( ) ( ) 3 1M 3;1 d 1 (1)b c

    + = .

    Tam gic ABC cn ti ( ) ( )2 22 2A AB AC 2 b 4 4 2 c (2) = + = + + .

    T (1) v (2) suy ra: b 6 b 2c 2 c 2= =

    = = .

    Vy c 2 ng thng tha mn yu cu bi ton l:

    ( ) ( )1 2x y x yd : 1; d : 1.6 2 2 2+ = + =

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    29

    Bi 10. Cho 2 ng thng ( ) ( )1 2d : x y 1 0; d : 2x y 1 0 + = + + = v im ( )M 2;1 . Vit phng trnh ng thng (d) i qua im M v ct hai ng thng trn ti A,B sao cho M l trung im ca AB.

    Gii Gi s ( ) ( ) ( ) ( )1 1 1 2 2 2A t ; t 1 d ;B t ; 2t 1 d+ .

    im ( )M 2;1 l trung im ca AB khi v ch khi A B MA B M

    x x 2xy y 2y

    + = + =

    .

    ( ) ( ) ( )

    11 2

    1 22

    10tt t 4 10 13 2 7 43 A ; ,B ; AB 2;5t 1 2t 1 2 2 3 3 3 3 3t

    3

    =+ = = + + = =

    Vy phng trnh ng thng ( ) ( )x 2 y 1d : d :5x 2y 8 02 5

    = = .

    Vy ng thng cn tm l ( )d :5x 2y 8 0 = . Bi 11. Cho 2 ng thng ( ) ( )1 2d : 2x y 5 0; d : x y 3 0 + = + = v im

    ( )M 2;0 . Vit phng trnh ng thng ( )d i qua im M v ct hai ng thng trn ln lt ti A,B sao cho MA 2MB.=

    Gii

    Gi s ( ) ( ) ( ) ( )1 1 1 2 2 2A t ;2t 5 d ;B t ;3 t d+ . Suy ra ( ) ( )1 1 2 2MA 2 t ;2t 5 ,MB t 2;3 t= + + = +

    .

    Ta c ( )( )

    ( )1

    1 2

    21 2

    t 1t 2 2 t 2MA 2MB MA 3;71t2t 5 2 3 t

    2

    = + = + = = = + =

    .

    Vy phng trnh ng thng ( ) x 2 yd : 7x 3y 14 0.3 7+

    = + =

    Bi 12. Trong mt phng ta Oxy cho hai ng thng 1d : 2x y 5 0 + = v

    2d :3x 6y 7 0+ = . Vit phng trnh ng thng ct ng thi c 1 2d ,d to thnh mt tam gic cn ti giao im ca 1d v 2d , bit im M(2;-1) nm trn .

    Gii ng thng cn tm i qua M v vung gc vi ng phn gic ca gc to

    bi hai ng thng. Phng trnh ng phn gic ca gc to bi hai ng thng 1 2d ,d l:

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    30

    2 2 2 2

    3x 9y 22 02x y 5 3x 6y 79x 3y 8 02 ( 1) 3 6

    + = + + = + + =+ +

    .

    Suy ra hai ng thng tha mn yu cu bi ton l : 3x y 5 0: x 3y 5 0

    + = =

    .

    Bi 13. Trong mt phng ta Oxy, cho tam gic ABC cn ti A c nh ( )A 1;4 v cc nh B,C thuc ng thng d : x y 4 0 = . Xc nh ta

    im B,C bit din tch tam gic ABC bng 18 . Gii

    Gi H l trung im BC ta c AH BC v vit c AH : x y 3 0+ = tm

    c 7 1H ;2 2

    . Gi ( ) ( )B b;b 4 d C 7 b;3 b .

    p dng cng thc ( )ABC1S d A;d .BC 18 BC 4 22

    = = = .

    ( ) ( )2 23b22b 7 2b 7 3211b2

    = + =

    =

    .

    Suy ra ta hai im cn tm l

    3 5 11 3B ; ,C ;2 2 2 2

    hoc 11 3 3 5B ; ,C ;2 2 2 2

    .

    Bi 14. Trong mt phng ta Oxy, cho im M(2;1). Vit phng trnh ng thng ct trc honh ti A , ct ng thng d : x y 0 = ti im B sao cho tam gic AMB vung cn ti M.

    Gii Gi s ( ) ( ) ( ) ( )A a;0 ,B b;b MA a 2; 1 ,MB b 2;b 1 = =

    .

    Theo gi thit ta c: ( )( ) ( )( ) ( ) ( )2 2 2a 2 b 2 1 b 1 0MA.MB 0

    MA MB a 2 1 b 2 b 1

    = = = + = +

    .

    ( ) ( )( ) ( )

    A 2;0 ,B 1;1a 2,b 1a 4,b 3 A 4;0 ,B 3;3

    = = = =

    .

    ng thng cn tm i qua hai im A,B nn c phng trnh: d : x y 2 0+ = hoc d :3x y 12 0+ = .

    Bi 15. Trong mt phng ta Oxy , cho im A(3;2) v hai ng thng

    1d : x y 3 0+ = v ng thng 2d : x y 9 0+ = . Tm ta im 1B d , im 2C d sao cho tam gic ABC vung cn ti A .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    31

    Gii Gi ( ) ( )1 2B b;3 b d ,C c;9 c d . Theo gi thit ta c

    ( )( ) ( )( )( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 22 2b 3 c 3 1 b 7 c 0AB.AC 0

    b 3 1 b c 3 7 cAB AC

    + = = + = + =

    .

    2 2

    2bc 10b 4c 16 0 (1)

    2b 8b 2c 20c 48 (2)

    + = = +

    .

    Do b 2= khng tha mn h nn rt 5b 8cb 2

    =

    thay vo (2) ta c

    ( ) ( )( ) ( )

    B 0;3 ,C 4;5b 0b 4 B 4; 1 ,C 6;3

    = =

    .

    Bi 16. Trong mt phng Oxy, cho cc ng thng 1d : x y 3 0,+ + =

    2d : x y 4 0 = v 3d : x 2y 0 = . Tm ta im M trn ng thng 3d sao cho khong cc t M n ng thng 1d bng hai ln khong cch t M n ng thng 2d .

    Gii Gi s ( ) 3M 2m;m d khi ( ) ( )1 2d M / d 2d M / d= .

    ( )2 2 22m 112m m 3 2m m 4

    2.m 11 1 1 1

    = + + = =+ +

    .

    Vy c hai im ( ) ( )M 22; 11 ; 2;1 cn tm. Bi 17. Trong mt phng ta Oxy, cho ng thng 1d : x 2y 3 0+ = v

    ng thng 2d : 2x y 1 0 = ct nhau ti I . Vit phng trnh ng thng d i qua O v ct 1 2d , d ln lt ti A,B sao cho 2IA IB= .

    Gii

    Ta c 1 2d d . Tam gic IAB vung ti I v c 2IA IB= nn 1cos IAB5

    hay d to vi 1d mt gc vi 1cos5

    = .

    ng thng 1d c vc t php tuyn 1n (1;2)

    , gi n(a;b)

    l vc t php tuyn ca d .

    Ta c:

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    32

    1

    2 21

    n .n a 2b1 1 1cos5 5 5n n 5 a b

    + = = =

    +

    2 b 03b 4ab 04a 3b=

    + = = .

    - Vi b 0 d : x 0= = . - Vi 4a 3b= , chn a 3,b 4 d :3x 4y 0= = = . Vy c hai ng thng tha mn yu cu bi ton l: x 0= v 3x 4y 0 = . Bi 18. Trong mt phng ta Oxy , cho ng thng 1d : x 2y 3 0+ = v

    ng thng 2d : x 2y 5 0+ = ; im A(1;3). Vit phng trnh ng thng d

    i qua A v ct 1 2d ,d ln lt ti B,C sao cho din tch tam gic OBC bng 54

    .

    Gii TH1: Nu d Ox d : x 1 0 = .

    Suy ra ( ) ( ) ( )OBC1 1B 1;1 ,C 1;2 S BC.d O;d2 2

    = = (khng tha mn).

    TH2: Nu d c h s gc k d : y k(x 1) 3 = + . Ta im B l nghim ca h phng trnh:

    ( )

    2k 3xx 2y 3 0 2k 3 2k 32k 1 B ;y k x 1 3 2k 3 2k 1 2k 1y

    2k 1

    =+ = + + = + + + + = +

    .

    Ta im C l nghim ca h phng trnh:

    ( )

    2k 1xx 2y 5 0 2k 1 4k 32k 1 C ;y k x 1 3 4k 3 2k 1 2k 1y

    2k 1

    =+ = + + = + + + + = +

    .

    Ta c ( ) ( )( )

    2 2

    OBC 2 23 k1 5 k 1 25S BC.d O;d .

    2 4 16k 1 2k 1

    += = =

    + +.

    13 k 5 k d : x 2y 5 022k 1 4173 k 5 d :17x 6y 35 0k62k 1 4

    == + =+ + = = = +

    .

    Vy ng thng cn tm l d : x 2y 5 0 + = hoc d :17x 6y 35 0+ = .

    Bi 19. Trong mt phng ta Oxy, cho ng trn ( ) ( ) ( )2 2: 1 1 25C x y + + = v im M(7;3). Vit phng trnh ng thng d qua M v ct (C) ti A, B sao cho MA = 3MB.

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    33

    Gii ng trn ( )C c tm ( )I 1; 1 , bn knh R 5= . Ta c ( )M/ CP 27 0= > nn M nm ngoi ng trn ( )C .

    Ta c ( )2

    M/ CP MA.MB 3MB 27 MB 3 AB MA MB 2MB 6= = = = = = = .

    Suy ra ( )2

    2 AB 36d I;d R 25 44 4

    = = = .

    ng thng c dng ( ) ( ) ( )2 2d : a x 7 b y 3 0, a b 0 + = + > . Ta c ( )

    2 2

    6a 4bd I;d 4 4

    a b

    = =

    + ( ) ( )2 2 2 a 06a 4b 16 a b 5a 12b

    = + = + =

    .

    T suy ra hai ng thng cn tha mn yu cu bi ton l

    1

    2

    : 3 0:12 5 69 0

    d yd x y

    = =

    .

    Dng ton ny xem chng 3. Bi 20. Trong mt phng ta Oxy cho ng thng 1d : x 2y 1 0 , ng

    thng 2d :3x y 7 0 v im M 1;2 . Vit phng trnh ng thng d i

    qua M v ct 1 2d ,d ln lt ti A v B sao cho AI 2AB (vi I l giao im ca 1 2d ,d ).

    Gii Ta giao im I l nghim ca h phng trnh

    x 2y 1 0 x 3

    I 3;23x y 7 0 y 2

    .

    Ly im 1 2H 1;0 d ,K a; 3a 7 d sao cho IH 2HK .

    Ta c HI 4;2 ,HK a 1; 3a 7

    .

    Ta c phng trnh: 2 220 2 a 1 3a 7 a 2 K 2; 1 .

    Ta c HI AI 2 AB / /HK d / /HKHK AB

    (Talets o).

    Vy ng thng cn tm i qua M v nhn KH 3;1

    lm vc t ch phng

    Suy ra x 1 y 2d : d : x 3y 5 03 1

    .

    Vy ng thng cn tm tha mn yu cu bi ton l : 3 5 0d x y + =

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    34

    Bi 21. Trong mt phng ta Oxy cho ng thng 1d : x 2y 3 0 , ng

    thng 2d : x 2y 5 0 v im A 1;3 . Vit phng trnh ng thng d i

    qua A ct 1 2d ,d ln lt ti B,C sao cho din tch tam gic OBC bng 54

    (vi O

    l gc ta ). Gii

    ng thng d : y k x 1 3 d : kx y 3 k 0 .

    Ta giao im B ca 1d,d l 2k 3 2k 3B ;2k 1 2k 1

    .

    Ta giao im C ca 2d,d l 2k 1 4k 3C ;2k 1 2k 1

    (vi 1k2

    ).

    Ta c OBC1 5S BC.d O;d2 4

    .

    2 2

    2 2

    3 k 5 1k3 k k 1 25 2k 1 4 2.173 k 516k 1 2k 1 k62k 1 4

    .

    + Nu 1 1k d : y x 1 3 d : x 2y 5 02 2

    .

    + Nu 17 17k d : y x 1 3 d :17x 6y 35 06 6

    .

    Vy c hai ng thng tha mn yu cu bi ton l d :17x 6y 35 0 v d : x 2y 5 0 . Bi 22. Trong mt phng ta Oxy cho t gic ABCD c

    A 1;7 ,B 6;2 ,C 2; 4 ,D 1;1 . Vit phng trnh ng thng d i qua C v chia t gic ABCD thnh hai phn c din tch bng nhau.

    Gii Theo gi thit ta c: ACD ABD ABCDS 3,S 25 S 28,BC 2 13 . Phng trnh ng thng BC :3x 2y 14 0 . Phng trnh ng thng AB: x y 8 0 . TH1: Nu d i qua C v ct cnh AD ti K ta c

    ABCD

    CKD ADCSS S 3 14

    2 .

    Vy khng xy ra trng hp ny.

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    35

    TH2: Nu d i qua C v ct cnh AB ti H ta c

    BCH ABCD

    1 1S BC.d H;BC S 142 2

    .

    14d H;BC

    13 .

    Gi

    16t5t 30 14 5H t;8 t AB4413 13 t5

    .

    V H nm trn on AB nn 16 16 24t H ;5 5 5

    .

    Suy ra ng thng cn tm i qua C v H c phng trnh l d : 22x 3y 56 0 .

    Chu e 2. CAC BAI TOAN VE TNH CHAT OI XNG A. NI DUNG PHNG PHP DNG 1: IM I XNG CA IM QUA MT IM, IM I

    XNG QUA NG THNG Bi ton 1. Tm im 1M i xng vi M qua im ( )I a;b .

    PHNG PHP

    Ta im ( )1 M M1 1M x ;y xc nh bi M I M M1

    M I M M1

    x 2x x 2a x

    y 2y y 2b y

    = = = =

    .

    V d 1. Tm im 1M i xng vi im ( )M 3;5 qua im ( )I 4;1 . V ( )I 4;1 l trung im ca 1MM nn

    ( )M I M1 1M I M1

    x 2x x 11M 11; 3

    y 2y y 3

    = = = = .

    Vy im cn tm l ( )1M 11; 3 . Bi ton 2. Tm ta chn ng cao H h t im M xung ng thng

    d : a x by c 0+ + = . PHNG PHP Cch 1: Thc hin theo cc bc

    Bc 1: Vit phng trnh ng thng 1d i qua M v vung gc vi d . Bc 2: Ta 1H d d= l nghim ca h to bi phng trnh ca d v 1d ,

    gii h ny ta tm c ta im H .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    36

    Cch 2: Thc hin theo cc bc

    Bc 1: Ta c H M H M

    d

    H H

    x x y yMH / /n a;b

    a bH d ax by c 0

    .

    Bc 2: Gii h trn ta tm c ta im H .

    Cch 3: Vit phng trnh ca d di dng tham s 00

    x x bt, t

    y y at=

    = + .

    Bc 1: Gi l hnh chiu ca M trn d .

    Bc 2: V dMH.u 0

    , gii phng trnh ny tm c t H .

    Bi ton 3. Tm im 1M i xng vi ( )M MM x ;y qua ng thng d : a x by c 0+ + = .

    PHNG PHP Gi s ng thng d : a x by c 0+ + = v im ( )M MM x ;y . Cch 1: Thc hin theo cc bc

    Bc 1: Gi 00c axH x ; d

    b+

    l hnh chiu vung gc ca M trn d .

    Khi 00 M Mc axMH x x ; y

    b+ =

    vung gc vi vc t ch phng

    ( )u b;a=

    ca d nn ( ) 00 M Mc axb x x a y 0 (I)

    b+ + =

    .

    Gii (I) ta tm c 0x suy ra ta im H .

    Bc 2: V H l trung im ca 1MM nn M H M1

    M H M1

    x 2x x

    y 2y y

    = =

    .

    Cch 2: Thc hin theo cc bc Bc 1: Vit phng trnh ng thng i qua M v vung gc vi d khi

    ta H d= .

    Bc 2: V H l trung im ca 1MM nn M H M1

    M H M1

    x 2x x

    y 2y y

    = =

    .

    Cch 3: Thc hin theo cc bc Bc 1: Gi im ( )1 M M1 1M x ; y ta trung im ca 1MM l

    M M M M1 1x x y yI ;2 2+ +

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    37

    Bc 2: Yu cu bi ton 1 d

    I d

    MM .u 0

    =

    , gii h ny ta tm c ta im M1.

    V d 2. Tm ta im 1M i xng vi im ( )M 1;4 qua ng thng d : 2x 3y 1 0 + = .

    Cch 1: ng thng i qua ( )M 1;4 v vung gc vi d c phng trnh dng :3x 2y c 0 + + = .

    Mt khc ( )M 1;4 3.( 1) 2.4 c 0 c 5 :3x 2y 5 0 + + = = + = . Ta giao im H d= l nghim ca h phng trnh

    ( )2x 3y 1 0 x 1

    H 1;13x 2y 5 0 y 1

    + = = + = =

    .

    V ( )H 1;1 l trung im ca ( )1 1MM M 3; 2 . Cch 2: Gi H l hnh chiu vung gc ca M ln ng thng d .

    V 2t 1 2t 11H d H t; MH t 1;3 3+ = +

    ng thng d c vc t ch

    phng ( )u 3;2=

    .

    V ( ) ( )2t 11MH d MH.u 0 3 t 1 2 0 t 1 H 1;13 = + + = =

    .

    V H l trung im ca ( )1 1MM M 3; 2 . Cch 3: Gi ( )1M x;y l im cn tm khi trung im I ca 1MM c ta l

    x 1 y 4I ;2 2 +

    .

    Ta phi c ( ) ( )

    ( )11 d

    x 1 y 4I d 2. 3. 1 0 x 32 2 M 3; 2

    y 2MM .u 0 3 x 1 2 y 4 0

    + + = = = = + + =

    .

    Vy im cn tm l ( )1M 3; 2 . DNG 2: NG THNG I XNG QUA MT NG THNG V

    QUA MT IM Bi ton 1. Vit phng trnh ng thng 1d i xng vi ng thng d qua

    ng thng cho trc. PHNG PHP Ta xt hai trng hp: TH1: Nu d I = . Thc hin theo cc bc

    Bc 1: Xc nh ta giao im I .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    38

    Bc 2: Ly mt im A d t xc nh ta im 1A i xng vi A qua .

    Bc 3: ng thng 1d l ng thng i qua hai im I v 1A . TH2: Nu d / / . Thc hin theo cc bc Cch 1: Ly im A d tm im 1A i xng vi A qua . - Vit phng trnh ng thng i qua 1A v song song vi d ta c phng

    trnh ca 1d . Cch 2: Vit li phng trnh ca d, di dng dd : A x By C 0; : Ax By C 0+ + = + + = .

    Khi 1d : Ax By C+ + vi C c xc nh bi ( )d1C C C2

    = + .

    Bi ton 2. Vit phng trnh ng thng 1d i xng vi ng thng

    d : Ax By C 0+ + = qua im ( )I a;b . PHNG PHP Cch 1: Thc hin theo cc bc

    Bc 1: Vi im ( )1 1M x ;y d tn ti im ( )1 1M x;y d nhn ( )I a;b lm

    trung im, ta c 11

    x 2a x(I)

    y 2b y=

    = .

    Bc 2: Thay (I) vo phng trnh ca d ta c:

    ( ) ( )A 2a x B 2b y C 0 Ax By 2Aa 2Bb C 0 + + = + = . Phng trnh 1d : Ax By 2Aa 2Bb C 0+ = .

    Cch 2: Thc hin theo cc bc Bc 1: Ly im A d , t xc nh im 1A i xng vi A qua I . Bc 2: V 1d / /d nn 1d : Ax By D 0+ + = . Bc 3: Thay ta ca 1A vo 1d D , t suy ra phng trnh ca 1d .

    Nhn xt. Tnh cht i xng c s dng kh hiu qu trong cc bi ton khc lin quan n tam gic(ng phn gic) v t gic(hnh bnh hnh).

    B. BI TP MU

    Bi 1. Trong mt phng ta Oxy, cho ng thng d :3x 4y 5 0 + = v im

    ( )M 3; 2 . a) Tm ta hnh chiu vung gc ca M ln d . b) Xc nh im M' l im i xng ca M qua d .

    Gii a) tm ta hnh chiu ca M ln d ta c hai cch nh sau

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    39

    Cch 1: Gi 3h 5H h; d4+

    l hnh chiu vung gc ca M ln d , ta c

    3h 13MH h 3;4+ = +

    v ng thng d c vc t ch phng ( )u 4;3=

    .

    V MH u

    nn ( ) 3h 13 87 87 344. h 3 3. 0 h H ;4 25 25 25+ + + = =

    l

    im cn tm. Cch 2: ng thng MM' i qua M v nhn u

    lm vc t php tuyn nn c phng trnh

    ( ) ( )MM': 4 x 3 3 y 2 0 MM': 4x 3y 18 0+ + + = + + = . Khi ta H MM' d= l nghim ca h phng trnh

    87x3x 4y 5 0 87 3425 H ;4x 3y 18 0 34 25 25y

    25

    = + = + + = =

    .

    b) V H l trung im ca MM' nn 99 18M' ;25 25

    .

    Bi 2. Trong mt phng ta Oxy, vit phng trnh ng thng 1d i xng vi ng thng d qua ng thng , bit

    a) : 4x y 3 0 + = v d : x y 0 = . b) d : 4x y 3 0 + = v : x y 0 = . c) d : 6x 3y 4 0 + = v : 4x 2y 3 0 + = .

    Gii a) Xt h to bi d v , ta c:

    ( )4x y 3 0 x 1

    I 1; 1x y 0 y 1

    + = = = =

    .

    Vy d ti im ( )I 1; 1 . Ly im ( )A 1;1 d , gi H l hnh chiu vung gc ca A ln , ta c AH AH : x 4 y c 0 + + = . Mt khc A AH 1 4.1 c 0 c 5 + + = = .

    Do AH : x 4y 5 0+ = . Ta im H l nghim ca h phng trnh 7xx 4y 5 0 7 2317 H ;

    4x y 3 0 23 17 17y17

    = + = + = =

    .

    im 1A i xng vi A qua ng thng d nhn H l trung im

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    40

    nn 131 29A ;17 17

    .

    ng thng 1d i xng vi d qua ng thng i qua hai im

    ( ) 131 29I 1; 1 ,A ;17 17

    nn c phng trnh l

    1 1x 1 y 1d : d : 23x 7y 30 031 291 117 17

    + += + + =

    + +.

    Vy ng thng cn tm c phng trnh l 1d : 23x 7y 30 0+ + = .

    b) Theo trn ta c ( )d I 1; 1 = . Ly im ( )A 0;3 d , gi H l hnh chiu vung gc ca A ln .

    V ( ) ( )AH AH :1 x 0 1 y 3 0 AH : x y 3 0 + = + = . Ta im H l nghim ca h phng trnh

    3xx y 3 0 3 32 H ;x y 0 3 2 2y

    2

    =+ = = =

    .

    Gi 1A l im i xng ca A qua ng thng H l trung im ca

    ( )1 1AA A 3;0 . ng thng 1d i xng vi ng thng d qua ng thng chnh l ng

    thng i qua hai im ( ) ( )1I 1; 1 ;A 3;0 nn c phng trnh l

    1 1x 1 y 1d : d : x 4y 3 03 1 0 1+ +

    = =+ +

    .

    Vy ng thng cn tm c phng trnh l 1d : x 4y 3 0 = .

    c) Nhn thy 6 3 4 d / /4 2 3

    =

    Do ng thng cn tm c dng: 1d : 2x y c 0 + = .

    Trong hng s c c xc nh bi 13 1 4 5 5c c d : 2x y 02 2 3 3 3

    = + = + =

    .

    Vy ng thng cn tm c phng trnh l 1d : 6x 3y 5 0 + = . Bi 3. Trong mt phng ta Oxy, cho ng thng d : x 2y 2 0 + = v hai

    im ( ) ( )A 0;6 ,B 2;5 . a) Tm im M trn d sao cho 2 2MA MB+ t gi tr nh nht. b) Tm im N trn d sao cho NA NB+ t gi tr nh nht.

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    41

    c) Tm im P trn d sao cho PA PB+

    t gi tr nh nht.

    d) Tm im N trn d sao cho NA NB t gi tr ln nht.

    Gii a) Gi ( )M 2m 2;m d khi

    ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 22 2MA MB 2m 2 m 6 2m 4 m 5+ = + + + .

    2

    2 23 281 28110m 46m 81 10 m10 10 10

    = + = +

    .

    Du bng xy ra khi v ch khi 23m10

    = khi 13 23M ;5 10

    l im cn tm.

    b) Xt ( )( ) ( ) ( )A A B BT x 2y 2 x 2y 2 10 . 6 60 0= + + = = > nn A,B cng pha vi d .

    Gi A ' l im i xng ca A qua d khi NA NB NA' NB A'B+ = + . Du bng xy ra khi v ch khi N A'B d . ng thng AA'i qua A v nhn vc t ch phng ca d lm vc t php

    tuyn nn c phng trnh ( ) ( )AA': 2 x 0 1 y 6 0 AA' : 2x y 6 0 + = + = .

    Ta giao im I AA' d= l nghim ca h phng trnh

    ( )

    x 2y 2 02x y 6 0

    x 2I 2;2

    y 2

    + = + =

    = =

    .

    im I l trung im ca AA' nn ( )A' 4; 2 khi ng thng A 'B

    c phng trnh l x 4 y 2A 'B:x 4 5 2

    A 'B: 7x 2y 24 0

    +=

    + + =

    .

    Khi im N A'B d= l nghim ca h phng trnh

    11xx 2y 2 0 11 194 N ;197x 2y 24 0 4 8y8

    = + = + = =

    l im cn tm.

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    42

    c) Gi ( )P 2p 2;p d , khi ( ) ( )PA 2p 2;6 p ,PB 2p 4;5 p= + = +

    .

    Suy ra ( )PA PB 4p 6;11 2p+ = +

    v ta c

    ( ) ( )2 2PA PB 4p 6 11 2p+ = + +

    .

    2

    2 23 256 25620p 92p 157 20 p10 5 5

    = + = +

    .

    Du bng xy ra khi v ch khi 23p10

    = khi 13 23P ;5 10

    .

    d) Ta c QA QB AB . Du bng xy ra khi v ch khi Q AB d= . D thy AB: x 2y 12 0+ = khi ta Q l nghim ca h phng trnh

    x 5x 2y 2 0 7Q 5;7x 2y 12 0 2y

    2

    = + = + = =

    l im cn tm.

    Bi 4. Trong mt phng ta Oxy , cho hai ng thng 1d : 4x 2y 5 0 + = v ng thng 2d : 4x 6y 13 0+ = . ng thng d ct 1 2d ,d ln lt ti A,B . Bit rng 1d l phn gic ca gc to bi OA v d , 2d l phn gic ca gc to bi OB v d . Tm ta giao im C ca d v trc tung.

    Gii Gi E,F ln lt l im i xng ca O qua 1 2d ,d khi E,F d . D tnh c ( ) ( )E 2;1 ,F 2;3 t y suy ra phng trnh ng thng d : x 2y 4 0 + = . Giao im ca d vi trc tung l im ( )M 0;2 .

    Bi 5. Trong mt phng ta Oxy, cho tam gic ABC c hai ng phn gic trong ca gc B v C c phng trnh tng ng l x 2y 1 0;x y 3 0 + = + + = ; phng trnh cnh BC : 4x y 3 0 + = . Vit phng trnh cc cnh AB v AC.

    Gii Gi s hai ng phn gic trong gc B,C l BE : x 2y 1 0 + = v CF : x y 3 0+ + = . Ta nh B BE BC= l nghim ca h phng trnh

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    43

    5xx 2y 1 0 5 17 B ;4x y 3 0 1 7 7y

    7

    = + = + = =

    .

    Ly im ( )M 0;3 BC v gi 1M l im i xng ca M qua ng thng 1BE M AB .

    ng thng i qua ( )M 0;3 v vung gc vi BE nhn ( )BEu 2;1=

    lm vc t php tuyn nn c phng trnh l

    ( ) ( )M Md : 2 x 0 1 y 3 0 d : 2x y 3 0 + = + = . Ta giao im 1 MH BE d= l nghim ca h phng trnh

    ( )12x y 3 0 x 1

    H 1;1x 2y 1 0 y 1

    + = = + = =

    .

    V H l trung im ca ( )1 1MM M 2; 1 . Phng trnh cnh AB chnh l ng thng i qua hai im

    ( )15 1B ; ,M 2; 17 7

    nn c phng trnh l

    x 2 y 1AB: AB:8x 19y 3 05 12 17 7

    += + + =

    +.

    Ta nh C l nghim ca h phng trnh 6xx y 3 0 6 95 C ;

    4x y 3 0 9 5 5y5

    = + + = + = =

    .

    Gi 2M l im i xng ca M qua ng phn gic trong 2CF M AC . ng thng i qua M v vung gc vi CF c phng trnh dng M2d : x y c 0 + = .

    Mt khc ( ) M M2 2M 0;3 d 3 c 0 c 3 d : x y 3 0 + = = + = . Ta giao im 2 M2H CF d= l nghim ca h phng trnh

    ( )2x y 3 0 x 3

    H 3;0x y 3 0 y 0+ + = =

    + = = .

    V 2H l trung im ca ( )2 2MM M 6; 3 .

    Phng trnh cnh AC i qua hai im ( )26 9C ; ,M 6; 35 5

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    44

    nn c phng trnh l x 6 y 3AC : AC : 4x y 21 06 96 35 5

    + += + =

    + +.

    Nhn xt. Nh vy bi ton lin quan n ng phn gic trong tam gic cc em ch n tnh cht i xng ca im qua ng thng. Ta s bn v dng bi ton ny trong chng 2, cc bi ton v tam gic.

    Bi 6. Trong mt phng ta Oxy, cho hnh bnh hnh ABCD bit phng trnh cnh AB: 2x y 0 = , phng trnh cnh AD : 4x 3y 0 = v tm ( )I 2;2 . Vit phng trnh cc cnh BC v CD.

    Gii Ta dng phng php ng thng i xng qua im cho bi ton ny(Cch

    khc xem trong chng 4, cc bi ton v t gic v a gic). Cnh BC i xng vi cnh AD qua I: Ly im ( )M x;y bt k thuc AD khi tn ti im ( )1 1 1M x ;y i xng

    vi M qua tm ( )I 2;2 v 1M BC . Ta c 1 11 1

    x 2.2 x 4 x x 4 xy 2.2 y 4 y y 4 y

    = = = = = =

    .

    Thay vo phng trnh ca ( ) ( )1 1 1 1AD 4 4 x 3 4 y 0 4x 3y 4 0 = = . Suy ra phng trnh cnh BC : 4x 3y 4 0 = . Cnh CD i xng vi AB qua I : Ly im ( )M x;y bt k thuc AB khi tn ti im ( )1 1 1M x ;y i xng

    vi M qua tm I(2;2) v 1M CD . Ta c 1 1

    1 1

    x 2.2 x 4 x x 4 xy 2.2 y 4 y y 4 y

    = = = = = =

    .

    Thay vo phng trnh ca ( ) ( )1 1 1 1AB 2 4 x 1 4 y 0 2x y 4 0 = = . Suy ra phng trnh cnh CD : 2x y 4 0 = . Vy phng trnh hai cnh cn tm l BC : 4x 3y 4 0 = v CD : 2x y 4 0 = . C. BI TP RN LUYN Bi 1. Trong mt phng ta Oxy, vit phng trnh ng thng d1 i xng

    vi ng thng d qua ng thng trong cc trng hp sau: a) ng thng d : x 2y 13 0+ = v ng thng : 2x y 1 0 = .

    b) ng thng x 1 2t

    d :y 3t= +

    =v ng thng :3x 5y 3 0 + = .

    Gii a) Nhn thy d nn ng thng i xng vi d qua ng thng cng

    chnh l ng thng d : x 2y 13 0+ = . b) Vit li ng thng d :3x 2y 3 0 = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    45

    Xt h phng trnh to bi d, ta c: ( )3x 2y 3 0 x 1

    I 1;03x 5y 3 0 y 0

    = = + = =

    .

    Ly im A(3;3) thuc d v gi B l im i xng ca A qua ng thng . Ta c AB AB:5x 3y 6 0 = . Ta trung im ca AB l nghim ca h phng trnh:

    39x5x 3y 6 0 39 334 H ;3x 5y 3 0 3 34 34y

    34

    = = + = =

    .

    V H l trung im ca AB nn 12 54B ;17 17

    .

    ng thng d1 i qua hai im B,I nn c phng trnh: 1d :54x 29y 54 0 = .

    Bi 2. Trong mt phng ta Oxy , cho tam gic ABC c ta nh A(-1;4) v phng trnh hai ng phn gic trong cc gc B,C ln lt l 3x 4y 12 0+ + = v x 2y 11 0 = . Vit phng trnh cnh BC .

    Gii Ta c BC l ng thng i xng vi ng thng cha cnh AB qua ng

    phn gic trong gc B; i xng vi ng cha cnh AC qua ng phn gic trong gc C.

    Gi D, E ln lt l im i xng ca A qua hai ng phn gic th D, E thuc BC.

    V 1AD d :3x 4y 12 0 + + = nn AD : 4x 3y 16 0 + = . Ta trung im ca AD l nghim ca h phng trnh:

    ( )3x 4y 12 0 x 4

    M 4;04x 3y 16 0 y 0

    + + = = + = =

    .

    V M l trung im ca AD nn ( )D 7; 4 . V 2AE d : x 2y 11 0 AE : 2x y 2 0 = + = . Ta trung im ca AE l nghim ca h phng trnh:

    ( )x 2y 11 0 x 3

    N 3; 42x y 2 0 y 4 = =

    + = = .

    V N l trung im ca AE nn ( )E 7; 12 . ng thng BC i qua hai im D,E nn c phng trnh:

    x 7 y 4BC : BC : 4x 7y 56 014 8+ +

    = + + =

    .

    Vy ng thng cn tm l BC : 4x 7y 56 0+ + = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    46

    Bi 3. Trong mt phng ta Oxy, cho tam gic ABC c cnh BC nm trn ng thng 9x 11y 5 0+ + = v hai ng phn gic trong gc B,C c phng trnh ln lt l 1d : 2x 3y 12 0 + = v 2d : 2x 3y 5 0+ + = . Vit phng trnh hai cnh cn li ca tam gic ABC .

    Gii Cnh AB i xng vi BC qua ng phn gic trong gc B. Cnh AC i xng vi cnh BC qua ng phn gic trong gc C. Ta im B l nghim ca h phng trnh:

    ( )2x 3y 12 0 x 3

    B 3;29x 11y 5 0 y 2

    + = = + + = =

    .

    Ta im C l nghim ca h phng trnh

    ( )2x 3y 5 0 x 8

    C 8; 79x 11y 5 0 y 7

    + + = = + + = =

    .

    Ly im 5D 0; BC11

    . Gi M l im i xng ca D qua 1d .

    V 110DM d DM :3x 2y 011

    + + = .

    Ta trung im ca DM l nghim ca h phng trnh 29410 x3x 2y 0 294 376143 H ;11

    376 143 1432x 3y 12 0 y143

    = + + = + = =

    .

    V H l trung im ca DM nn 588 817M ;143 143

    .

    ng thng AB i qua hai im B,M nn c phng trnh: AB:177x 53y 425 0+ + = .

    ng thng AC thc hin tng t. Bi 4. Trong mt phng ta Oxy , cho ng thng d : 2x y 3 0 + = v hai

    im ( )A 1;2 v ( )B 3;4 . a) Xc nh im M trn d sao cho MA MB+ t gi tr nh nht. b) Xc nh im N trn d sao cho NA NC+ t gi tr nh nht vi ( )C 2;3 .

    Gii a) Nhn thy A,B nm khc pha so vi ng thng d. Gi D l im i xng ca A qua ng thng d. Ta c MA MB AB+ . Du bng xy ra khi v ch khi M AB d . Phng trnh ng thng AB: x 2y 5 0+ = . Ta im M cn tm l nghim ca h phng trnh:

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    47

    1xx 2y 5 0 1 135 M ;2x y 3 0 13 5 5y

    5

    = + = + = =

    .

    b) Nhn thy A,C nm cng pha so vi ng thng d. Gi D l im i xng ca C qua ng thng d. Khi CD d CD : x 2y 8 0 + = . Ta trung im ca CD l nghim ca h phng trnh:

    2xx 2y 8 0 2 195 H ;2x y 3 0 19 5 5y

    5

    =+ = + = =

    .

    V H l trung im ca CD nn 6 23D ;5 5

    .

    ng thng AD c phng trnh: AD :13x 11y 35 0+ = . Ta c NA NC NA ND AD+ = + . Du bng xy ra khi v ch N AD d . Ta im cn tm l nghim ca h phng trnh:

    2x13x 11y 35 0 2 10935 N ;2x y 3 0 109 35 35y

    35

    =+ = + = =

    .

    Chu e 3. BAI TOAN CO CHA THAM SO A. NI DUNG PHNG PHP - Vn dng l thuyt v v tr tng i ca im so vi ng thng, v tr tng

    i gia hai ng thng. - Vn dng l thuyt v gc(yu t song song, vung gc) v khong cch. - Vn dng kt hp cc nh gi c bn thng qua bt ng thc C si.

    Bi ton 1. Bin lun v tr tng i ca hai ng thng 1d v 2d .

    PHNG PHP CHUNG Thit lp h phng trnh to bi cc phng trnh ca 1d v 2d . Khi - Nu h v nghim th 1 2d / /d . - Nu h c v s nghim th 1 2d d . - Nu h c nghim duy nht th 1d v 2d ct nhau. Chi tit ta xt bn trng hp sau:

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    48

    TH1: ng thng 1d : Ax By C 0+ + = v ng thng 0

    20

    x x atd : , t

    y y bt

    .

    Thc hin cc bc sau: Bc 1: Thay x, y t phng trnh tham s ca 2d vo phng trnh ca ng

    thng 1d , ta c ( ) 0 0Aa Bb t Ax By C 0 (1)+ + + + = . Bc 2: Kt lun - Nu (1) v nghim th 1 2d / /d . - Nu (1) v s nghim th 1 2d d . - Nu (1) c nghim duy nht th 1d ct 2d . Ta giao im bng cch thay t

    rt t (1) vo phng trnh tham s ca 2d .

    TH2: ng thng 1 1 2 21 21 1 2 2

    x x a t x x a ud : , t ;d : , t

    y y b t y y b u

    .

    Thc hin theo cc bc: Bc 1: Lp h phng trnh to bi 1d v 2d theo hai n t v u , ta c:

    1 1 2 2 1 2 2 1

    1 1 2 2 1 2 2 1

    x a t x a u a t a u x x (I)

    y b t y b u b t b u y y+ = + =

    + = + = .

    Bc 2: Gii h phng trnh (I) :

    - Nu h v nghim 1 2 2 1 1 21 2 2 1

    a a x x d / /db b y y

    =

    .

    - Nu h v s nghim 1 2 2 1 1 21 2 2 1

    a a x x d db b y y

    = =

    .

    - Nu h c nghim duy nht 1 2 1 21 2

    a a d d Ib b

    = .

    TH3: ng thng 1 1 1 1 2 2 2 2d : a x b y c 0;d : a x b y c 0+ + = + + = . Thc hin theo cc bc: Bc 1: Xt h phng trnh to bi 1d v 2d theo hai n x, y , ta c

    1 1 1 1 1 1

    2 2 2 2 2 2

    a x b y c 0 a x b y c(I)

    a x b y c 0 a x b y c+ + = + =

    + + = + = .

    Bc 2: Bin lun Tnh cc nh thc 1 2 2 1 x 1 2 2 1 y 1 2 2 1D a b a b ,D c b c b ,D c a c a= = = .

    a) Nu D 0 , h c nghim duy nht ( ) yxDDx;y ;

    D D

    =

    .

    Khi 1d v 2d ct nhau ti im ( )yx DDx;y ;

    D D

    =

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    49

    b) Nu x yD D D 0= = = , h v s nghim khi 1 2d d .

    c) Nu xy

    D 0D 0D 0

    =

    , h v nghim khi 1 2d / /d .

    c bit. Nu 1 2 1 2a a b b 0+ = th 1 2d d . TH4: Cho hai ng thng 1 1 1 2 2 2d : y k x m ;d : y k x m= + = + .

    a) 1 21 21 2

    k kd / /d

    m m=

    .

    b) 1 21 21 2

    k kd d

    m m=

    = .

    c) 1d ct 2 1 2d k k . d) 1 2 1 2d d k .k 1 = .

    Nhn xt. Ty thuc vo iu kin bi ton cho m la chn phng php bin lun thch hp.

    V d 1. Xt v tr tng i ca hai ng thng

    a) 1 2x 1 t x 2 u

    d : ; d : , t,uy 1 t y u

    .

    b) 1 2x 2t x 2u

    d : ; d : , t,uy 4 t y 2u

    .

    c) 1 2x 2 2t x 2 u

    d : ;d : , t,uy 2t y u

    .

    Gii a) Xt h phng trnh to bi 1d v 2d , ta c

    1 t 2 u t u 11 t u t u 1+ = + =

    = = , v nghim 1 2d / /d .

    b) Xt h phng trnh to bi 1d v 2d , ta c

    ( )1 22t 2u

    t u 4 d d I 8;84 t 2u

    = = = = + =

    .

    c) Xt h phng trnh to bi 1d v 2d , ta c

    2 2t 2 u

    u 2t2t u + = +

    = = , v s nghim nn 1 2d d .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    50

    V d 2. Xt v tr tng i ca hai ng thng

    a) 1 2x 1 t

    d : , t ;d : x y 1 0y 1 t

    .

    b) 1 2d : mx y 2 0;d : x my m 1 0+ + = + + + = . Gii

    a) Thay x, y t phng trnh ca 1d vo phng trnh ca 2d ta c

    1 t 1 t 1 0+ + = , v nghim nn 1 2d / /d .

    b) Xt h phng trnh to bi 1d v 2d , ta c

    mx y 2x my m 1

    + = + =

    .

    Ta c 2 2x yD m 1,D 1 m,D m m 2= = = + .

    Nu x 1 22x y 1 2

    m 1 D 2 0 d / /dD 0 m 1 0

    m 1 D D 0 d d= =

    = = = = = .

    Nu 2D 0 m 1 0 m 1 , h c nghim duy nht

    ( ) 2 mx; y m 1;m 1 = +

    . Khi 1d ct 2d ti im 2 mI m 1;m 1 +

    .

    Kt lun: - Nu 1 2m 1 d / /d= .

    - Nu 1 2m 1 d d= .

    - Nu 1 22 mm 1 d d I m 1;m 1 = +

    .

    Bi ton 2. Bin lun gi tr nh nht ca biu thc

    ( ) ( )2 21 1 1 2 2 2P a x b y c a x b y c= + + + + + theo tham s.

    PHNG PHP Bc 1: Xt hai ng thng 1 1 1 1 2 2 2 2d : a x b y c 0;d : a x b y c 0+ + = + + = .

    Bc 2: Xt h to bi 1d v 2d , ta c 1 1 1

    2 2 2

    a x b y c 0a x b y c 0

    + + = + + =

    .

    Ta c 1 2 2 1 x 1 2 2 1 y 1 2 2 1D a b a b ,D c b c b ,D c a c a= = = . Bc 3: Bin lun

    d) Nu D 0 , h c nghim duy nht ( ) yxDDx;y ;

    D D

    =

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    51

    Khi 1d v 2d ct nhau do min P 0= , t c khi ( )yx DDx;y ;

    D D

    =

    .

    e) Nu x yD D D 0= = = , h v s nghim.

    Khi 1 2d d do min P 0= , t c vi ( ) 1x;y d .

    f) Nu xy

    D 0D 0D 0

    =

    , h v nghim khi 1 2d / /d do t 1 1 1t a x b y c= + + , ta

    c ( ) ( )22 2 2 2P t kt m k 1 t 2kmt m 4a

    = + + = + + +

    Vy min P4a

    = , t c khi x, y tha mn

    1 1 12 2mk mkt a x b y c 0

    k 1 k 1= + + + =

    + +.

    Bi ton 3. im c nh thuc h ng thng md : A(m)x B(m)y C(m) 0+ + = . PHNG PHP Gi s im ( )0 0M x ;y l im c nh m h ng thng md lun i qua

    n

    k0 0 k 0 0

    k 0A(m) x B(m) y C(m) 0, m F (x ;y ).m 0, m

    = + + = = .

    ( )

    0 0 0

    1 0 00 0

    n 0 0

    F (x ;y ) 0F (x ;y ) 0

    M x ;y...F (x ;y ) 0

    = = =

    .

    Trong n l bc ca a thc i vi m . Bi ton 4. Qu tch giao im ca hai ng thng ph thuc tham s.

    PHNG PHP Cch 1: Thc hin theo cc bc

    Bc 1: Tm ta giao im x f (m)

    Iy g(m)=

    = , vi m l tham s.

    Bc 2: Kh m gia x v y ta tm c phng trnh tp hp cc im I . Tm gii hn qu tch nu c.

    Cch 2: Thc hin theo cc bc Bc 1: Chng minh hai ng thng ln lt i qua hai im c nh A,B . Bc 2: Chng minh gc to bi 2 ng thng khng i. Bc 3: Kt lun tp hp giao im l mt cung trn hay ng trn.

    Cch 3: Qy tch giao im cc u hai ng thng 1 v 2 c nh.

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    52

    Nhn xt. Cch 1 p dng cho mi trng hp, cch 2 v cch 3 p dng cho trng hp c bit v kh nhn bit.

    Bi ton 5. Cho h ng thng ph thuc tham s m , c phng trnh

    md : f (x;y;m) 0= . Tm ng cong c nh lun tip xc vi h ng thng

    md . PHNG PHP Cch 1: Thc hin theo cc bc

    Bc 1: Tm tp hp cc im m h md khng i qua. Tp hp c xc nh bi bt phng trnh c dng h(x;y) g(x; y)< .

    Bc 2: Chng minh h md lun tip xc vi ng cong

    ( )C : h(x; y) g(x;y) 0 = . Cch 2: Thc hin theo cc bc

    Bc 1: Tnh o hm theo phng trnh 'mf (x;y;m) 0= .

    Bc 2: Kh m t h phng trnh m

    f (x;y;m) 0p(x;y) 0

    f ' (x;y;m) 0=

    = =.

    Bc 3: Chng minh h md lun tip xc vi ng cong ( )C : p(x;y) 0= .

    Bi ton 6. Khong cch t im M n ng thng md : A x By C 0+ + = t gi tr ln nht.

    PHNG PHP Cch 1: Phng php hnh hc Thc hin theo cc bc

    Bc 1: Tm im c nh m h ng thng lun i qua, gi s l N. Bc 2: Gi H l chn hnh chiu vung gc h t M xung d , khi

    ( )md M;d MH MN const= = . Du bng xy ra khi v ch khi m dN H MN d MN.u 0 =

    . Cch 2: Phng php hm s

    Bc 1: Tnh ( ) M Mm 2 2Ax By C

    d M;dA B

    + +=

    + , y l biu thc vi tham s.

    Bc 2: Xt hm s ( )2

    M M2 2

    Ax By Cf (m)

    A B+ +

    =+

    , tnh o hm v lp bng bin

    thin tm gi tr ln nht ca hm s ny. Bc 3: Kt lun m

    mmaxd M;d max f (m)

    , t tm c gi tr ca tham

    s.

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    53

    Nhn xt. Cch 1 thc hin nhanh chng, khng i hi kin thc v o hm ca hm s ph hp vi hc sinh lp 10. Ngoi ra c th thc hin cch quen thuc vi hc sinh lp 9 nh sau

    Cch 3: Iu kin phng trnh bc hai c nghim

    Bc 1: t ( )2

    M M 2p p p2 2

    Ax By CP A m B m C 0 (1)

    A B+ +

    = + + =+

    .

    Bc 2: Tm iu kin phng trnh (1) c nghim vi n l m , ta c 2

    m p p pB 4A C 0 = , gii bt phng trnh ny ta tm c gi tr ln nht

    ca P , t suy ra gi tr ca tham s. B. BI TP MU

    Bi 1. Trong mt phng ta Oxy , cho hai ng thng

    ( )1d : mx m 1 y m 3 0+ + = v ng thng

    2x m 1 t

    d : , ty m 1 2t

    .

    a) Bin lun v tr tng i ca 1d v 2d . b) Tm m 1 2d d I= khi tm qu tch cc im I . c) Tm m 1 2d ,d v ng thng 3d : y 1 2x= ng quy.

    Gii a) Bin lun v tr tng i ca 1d v 2d . Xt h to bi 1d v 2d :

    ( )

    ( )

    ( )

    ( )( ) ( )( )

    x m 1 t x m 1 ty m 1 2t y m 1 2tmx m 1 y m 3 0 m 1 m 2 t m 1 m 2 0 (1)

    = =

    = = + + = + + =

    .

    Khi v tr tng i ca 1d v 2d ph thuc vo nghim phng trnh (1) .

    Nu ( )( )( )( )m 1 m 2 0

    m 1m 1 m 2 0

    = =+

    , khi (1) v nghim, v 1 2d / /d .

    Nu ( )( )( )( )m 1 m 2 0

    m 2m 1 m 2 0

    = =+ =

    , khi (1) v s nghim v 1 2d d .

    Nu ( )( ) { }m 1 m 2 0 m 1;2 , khi (1) c nghim duy nht m 1tm 1+

    =

    suy ra 2

    1 2m 3d d I m 1;m 1

    +=

    .

    b) Tm m 1 2d d I= , khi tm qu tch cc im I .

    Vi { }m 1;2 th 2

    1 2m 3d d I m 1;m 1

    +=

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    54

    Ta c ( )II

    2 22I I I

    III I

    m 1 xx m 1

    1 x 3 x 2x 4m 3 yy1 x 1 x 2m 1

    = = + + ++ = = = +

    .

    Vy qu tch giao im ca 1 2d ,d nm trn ng cong ( )2x 2x 4y C

    x 2+ +

    = +

    .

    c) Tm m 1 2d ,d v ng thng 3d : y 1 2x= ng quy. 1 2 3d ,d ,d ng quy ta phi c

    ( )2

    23

    m 3m 3I d 1 2 m 1 m m 6 0m 2m 1= +

    = + + + = = .

    i chiu vi iu kin { }m 1;2 m 3 = l gi tr cn tm. Bi 2. Trong mt phng ta Oxy , cho hai ng thng

    ( ) ( ) ( )1 2d : 2 m 1 x y 3 0;d : m 2 x m 1 y 2 0 + = + + = . a) Bin lun v tr tng i ca 1d v 2d . b) Tm m d1 v d2 vung gc vi nhau.

    Gii

    a) Xt h phng trnh to bi 1d v 2d , ta c( )

    ( ) ( )2 m 1 x y 3

    m 2 x m 1 y 2

    + =

    + + =.

    Ta c 2 x yD 2m 5m,D 2m 5,D 2m 10= = = .

    Nu x

    2

    y

    m 0 D 5 0D 0 2m 5m 0 5m D 5 0

    2

    = = = = = =

    , h v nghim khi

    1 2d / /d .

    Nu 2 5D 0 2m 5m 0 m 0;2

    , h c nghim duy nht

    ( ) 1 2x;y ;m m

    =

    , khi 1d v 2d ct nhau ti im 1 2I ;m m

    .

    Kt lun:

    - Nu 5m 0;2

    th 1 2d / /d .

    - Nu 5m 0;2

    th 1d v 2d ct nhau ti im 1 2I ;m m

    .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    55

    b) ( )( ) ( )1 25m

    d d 2 m 1 m 2 1 m 1 0 2m 1

    = + + =

    =

    .

    Vy 5m ;12

    l nhng gi tr cn tm.

    Bi 3. (H Y H Ni ) Trong mt phng ta Oxy , cho hai ng thng

    ( ) ( ) ( )2 2 2 21 2d : a b x y 1;d : a b x ay b, a b 0 + = + = + > . a) Xc nh giao im ca 1d v 2d . b) Tm iu kin ca a,b giao im thuc trc honh.

    Gii

    a) Xt h phng trnh to bi 1d v 2d , ta c ( )

    2 2

    a b x y 1

    (a b )x ay b

    + =

    + = .

    Ta c 2 2x yD b ab,D a b,D ab a= = = .

    Vy 1d v 2d ct nhau khi v ch khi 2D 0 b ab 0 .

    Khi ta giao im l 1 aI ;b b

    .

    b) im

    2b ab 0 a 0I Ox a b 00

    b

    = =

    .

    Bi 4. Trong mt phng ta Oxy , cho hai ng thng

    1d : kx y k 0 + = v 2 2

    2d : (1 k )x 2ky (1 k ) 0 + + = . a) Chng minh rng khi k thay i 1d lun i qua mt im c nh. b) Vi mi gi tr ca k , hy xc nh giao im ca 1d v 2d . Tm qu tch ca

    giao im . Gii

    a) Gi ( )0 0M x ;y l im m 1d lun i qua vi mi k, ta c ( )0 0 0 0kx y k 0, k x 1 k y 0, k + = + = .

    ( )0 00 0

    x 1 0 x 1M 1;0

    y 0 y 0+ = =

    = = .

    Vy 1d lun i qua im c nh ( )M 1;0 .

    b) Xt h phng trnh to bi 1d v 2d , ta c 2 2kx y k

    (1 k )x 2ky 1 k

    =

    + = + .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    56

    Ta c 2 2x yD 1 k ,D 1 k ,D 2k= + = = .

    V 2D 1 k 0, k= + > nn h c nghim duy nht ( )2

    2 21 k 2kx;y ;1 k 1 k

    = + +

    khi

    1d lun ct 2d ti im 2

    2 21 k 2kI ;1 k 1 k

    + +

    .

    Ta c 2 22

    2 2 2 2I I I I2 2

    1 k 2kx y 1 x y 11 k 1 k

    + = + = + = + + .

    Do qu tch cc im I l ng trn ( ) 2 2C : x y 1+ = . Bi 5. Trong mt phng ta Oxy, cho hai ng thng

    21 2d : 4x 2my m 0; d : x cos ysin 2cos 1 0 + = + + + = , vi m, .

    Chng minh rng hai ng thng 1d v 2d ln lt tip xc vi cc ng cong c nh.

    Gii a) Chng minh 1d tip xc vi ng cong c nh Gi ( )M x;y l im khng thuc bt k ng thng no ca h 1d , khi

    24x 2my m 0 + = v nghim 2m ' y 4x 0 = < .

    Vy tp hp cc im m h ng thng 1d khng i qua l min trong ca

    parabol ( ) 2P : y 4x= . Ta chng minh 1d lun tip xc vi (P). Tht vy xt h phng trnh to bi 1d v (P)

    ( )

    22

    22

    y 4xy 4x

    4x 2my m 0 y m 0 (1)

    == + = =

    .

    Phng trnh (1) c nghim kp nn 1d tip xc vi (P). b) Chng minh 2d tip xc vi mt ng cong c nh.

    Gi ( )M x;y l im m khng c bt k ng thng no ca h d2 i qua, khi

    x cos ysin 2cos 1 0 + + + = v nghim .

    ( )2 2x 2 y 1 + + < . Vy tp hp cc im m h ng thng 2d khng i qua nm trong ng

    trn (T), tm ( )I 2;0 , bn knh bng 1.

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    57

    Ta chng minh 2d lun tip xc vi (T).

    Tht vy ( )2 2 22cos 0.sin 2cos 1

    d I;d 1sin cos

    + + += =

    + .

    V vy 2d lun tip xc vi ng trn ( )T . Bi 6. Trong mt phng ta Oxy, cho bn im A(a; 0), B(0; b), M(m; 0),

    N(0; n) trong a, b l cc hng s cn m, n thay i tha mn OM ON 2OA OB

    + = .

    Tm qu tch giao im I ca hai ng thng AN v BM . Gii

    Phng trnh ng thng AN l x y 1a n+ = .

    Phng trnh ng thng BM l x y 1m b+ = .

    Ta giao im I AN BM= l nghim ca h phng trnh

    x y 1 nx ay ana nx y bx my mb1m b

    + = + = + = + =

    .

    Ta c ( ) ( )x yD mn ab,D ma n b ,D nb m a= = = . AN ct BM khi v ch khi D 0 mn ab .

    Khi ta giao im ( ) ( )ma n b nb m aI ;mn ab mn ab

    .

    Mt khc theo gi thit OM ON m n2 2a bOA OB

    + = + = .

    Ta c

    ( )

    ( )

    m n 1ma n b a bx a. m n m nm nmn ab 2. .. 1 x y a b a ba b 2m na bn m . 11 a bnb m a b ay b. m nmn ab . 1a b

    = = + + = =

    = =

    .

    Vy tp hp giao im I l ng thng x y 2a b+ = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    58

    Bi 7. Hy bin lun gi tr nh nht ca biu thc

    ( ) ( )2 2P x 2y 1 2x my 5= + + + + theo m . Gii

    Xt hai ng thng 1d : x 2y 1 0 + = v 2d : 2x my 5 0+ + = . Xt h to bi 1d v 2d , ta c

    x 2y 1 0 x 2y 12x my 5 0 2x my 5 + = =

    + + = + = .

    Ta c x y1 2 1 2 1 1

    D m 4,D m 10,D 32 m 5 m 2 -5

    = = + = = = =

    .

    Nu D 0 m 4 khi h c nghim duy nht ( ) m 10 3x; y ;m 4 m 4+ = + +

    ,

    khi 1d v 2d ct nhau. Do P t gi tr nh nht bng 0 ti im

    ( ) m 10 3x;y ;m 4 m 4+ = + +

    .

    Nu xD 0 m 4 D 6 0= = = , h v nghim, khi 1 2d / /d do

    ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2P x 2y 1 2x 4y 5 5 x 2y 1 12 x 2y 1 9= + + + = + + + + .

    Du bng xy ra khi v ch khi 6x 2y 1 0 5x 10y 11 05

    + + = + = .

    Do P t gi tr nh nht bng 95

    khi 5x 10y 11 0 + = .

    Kt lun:

    - Nu m 4;min P 0 = t c khi ( ) m 10 3x;y ;m 4 m 4+ = + +

    .

    - Nu 9m 4;minP5

    = = , t c khi x, y tha mn 5x 10y 11 0 + = .

    Bi 8. Trong mt phng ta Oxy, tm im ( )A AA x ;y thuc ng trn

    ( ) 2 2 1C : x y4

    + = sao cho biu thc ( ) ( )2 2A A A AP x y 1 mx y 2= + + + + t

    gi tr nh nht khc 0 . Gii

    Xt hai ng thng 1 2d : x y 1 0;d : mx y 2 0+ + = + = . Xt h to bi 1d v 2d , ta c

    x y 1 0 x y 1mx y 2 0 mx y 2+ + = + =

    + = = .

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit

    59

    Ta c x yD 1 m,D 3,D m 2= = = .

    Nu D 0 1 m 0 m 1 , h c nghim duy nht, khi 1d v 2d ct nhau, do P t gi tr nh nht bng 0 (loi trng hp ny).

    Nu D 0 m 1= = , khi yD 3 0= , h v nghim, khi 1 2d / / d do

    ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2P x y 1 x y 2 2 x y 1 6 x y 1 9= + + + + = + + + + + .

    23 9 92 x y 1

    2 2 2 = + + +

    .

    Du bng xy ra khi v ch khi 3 1x y 1 0 x y 02 2

    + + = + = .

    Do P t gi tr nh nht khc 0, ta im A tha mn h phng trnh

    2 2 2

    1 11x y 0 x 0;yy x2 221 1x y x ;y 02x x 04 2

    + = = = = + = = = =

    .

    Vy c hai im tha mn yu cu bi ton l 11A 0;2

    v 21A ;02

    .

    Bi 9. Bin lun theo tham s m gi tr nh nht ca biu thc

    ( ) ( )4 4P mx y 2 2x y 5= + + + . Gii

    Xt hai ng thng 1 2d : mx y 2 0;d : 2x y 5 0 + = + = . Xt h to bi 1d v 2d , ta c

    mx y 2 0 mx y 22x y 5 0 2x y 5

    + = = + = =

    .

    Ta c x yD m 2,D 3,D 4 5m= + = = .

    Nu D 0 m 2 0 m 2 + , h c nghim duy nht, khi 1d v 2d ct

    nhau v P t gi tr nh nht bng 0 vi ( ) 3 4 5mx;y ;m 2 m 2 = + +

    .

    Nu yD 0 m 2 0 m 2 D 6 0= + = = = , h v nghim, khi

    1 2d / /d v ( ) ( )4 4P 2x y 2 2x y 5= + + + .

    t 7t 2x y2

    = + khi 4 43 3P t t

    2 2 = + +

    .

    tm gi tr nh nht ca P ta c ba cch sau y:

  • khan

    gviet

    book

    .com

    .vn

    K thut gii nhanh hnh phng Oxy ng Thnh Nam

    60

    Cch 1: S dng hm s

    Xt hm s 4 43 3f (t) t t

    2 2 = + +

    ,

    ta c 2 23 3 3 3f '(t) 8t t t t t ;f '(t) 0 t 0

    2 2 2 2

    = + + + + = =

    .

    t 0 +

    f '(t) 0 + f (t) + +

    818

    Da vo bng bin thin suy ra t

    81min P min f (t) f (0)8

    , t c khi

    3t 0 2x y 02

    = + = .

    Kt lun:

    - Nu m 2;min P 0 = t c khi ( ) 3 4 5mx;y ;m 2 m 2 = + +

    .

    - Nu 81m 2;minP8

    = = , t c khi x, y tha mn 32x y 02

top related