edebi sanatlar

EDEBİ EDEBİ SANATLARSANATLAR

TEŞBİH TEŞBİH (BENZETME)(BENZETME)

· · Sözü daha etki l i kılmak Sözü daha etki l i kılmak amacıyla ortak nitel ikleri amacıyla ortak nitel ikleri bulunan nesne ya da kavramlar bulunan nesne ya da kavramlar arasında arasında benzerl ik kurmabenzerl ik kurma sanatıdır. sanatıdır.

Örneğin Örneğin

““ Aslan gibi kuvvetl i çocuk."Aslan gibi kuvvetl i çocuk."

●Çocuk, kuvvetli olmasıyla bil inen aslana benzetilmektedir.

Tam bir teşbihte dört unsur Tam bir teşbihte dört unsur vardır:vardır:

1.Benzeti len: Aslan1.Benzeti len: Aslan 2.Benzetme edatı: Gibi2.Benzetme edatı: Gibi 3. Benzetme yönü: Kuvvetl i3. Benzetme yönü: Kuvvetl i 4.Benzeyen : Çocuk4.Benzeyen : Çocuk

1.benzeti len 1.benzeti len

Kendisine benzetilen, birbirine Kendisine benzetilen, birbirine benzetilen nesne ya da benzetilen nesne ya da kavramlardan nitelikçe daha güçlü, kavramlardan nitelikçe daha güçlü, daha üstün olan.daha üstün olan. Örneğimizde : Örneğimizde : ASLANASLAN

2.benzeyen 2.benzeyen

Birbir ine benzetilen nesne ya da Birbir ine benzetilen nesne ya da kavramlardan nitelikçe daha kavramlardan nitelikçe daha güçsüz, zayıf olan.güçsüz, zayıf olan. Örneğimizde : Örneğimizde : ÇOCUKÇOCUK

3.benzetme yönü3.benzetme yönü

Birbir lerine benzetilen nesne ve Birbir lerine benzetilen nesne ve kavramlar arasındaki ortak nitel ik.kavramlar arasındaki ortak nitel ik. Örneğimizde : Örneğimizde : KUVVETKUVVET

4.benzetme i lgeci (edatı)4.benzetme i lgeci (edatı)

Nesne ve kavramlar arasında Nesne ve kavramlar arasında benzetme ilgisi kuran i lgeç ya da benzetme ilgisi kuran i lgeç ya da i lgeç işlevi gören sözcük.i lgeç işlevi gören sözcük. ÖrneğimizdeÖrneğimizde : : GİBİGİBİ

ÖRNEKLER:ÖRNEKLER: Yol yılan gibi kıvrı l ıyorYol yılan gibi kıvrı l ıyor

"yol" benzeyen

"yılan" kendisine benzeti len

"kıvrıl ıyor" benzetme yönü

"gibi" ise benzetme edatıdır.

Mecaz-ı mürselMecaz-ı mürsel(AD AKTARMASI)(AD AKTARMASI)

Bir sözcüğü benzetme amacı Bir sözcüğü benzetme amacı gütmeden gütmeden başka bir sözcük yerinebaşka bir sözcük yerine kullanma sanatıdır. kullanma sanatıdır.

Örn: Akif ' in " Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilal" mısraındaki "hilâl" kelimesi i le Türk bayrağı kastedildiği için mecaz-ı mürsel sanatı yapılmıştır.

içindeki yerine kabın içindeki yerine kabın (sobayı yaktık gibi)(sobayı yaktık gibi)

özel yerine genelin özel yerine genelin (at yerine hayvan gibi) (at yerine hayvan gibi)

Anadolu, hepimize hınç ve şüpheyle bakıyor.(Anadoluda yaşayanlar )

TEŞHİS (Kişi leştirme)TEŞHİS (Kişi leştirme)

İnsan dışındaki canlı varlık ya da İnsan dışındaki canlı varlık ya da hayvanlara insan özell iği hayvanlara insan özell iği verilmesine denir.verilmesine denir.Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilal ●Bayrağın çehresi çatık bir insan olarak düşünülmesi i le teşhis sanatı yapılmıştır

İNTAKİNTAK Canlı ve cansız varlıkları insan gibi Canlı ve cansız varlıkları insan gibi

konuşturmak konuşturmak sanatıdır. sanatıdır.

La Fontaine'in küçük hikâyeleri bu sanatın en güzel örneklerini verir.

Örnek:  Benim adım dertl i dolapSuyum akar yalap yalap

MÜBALAĞA (ABARTMA)MÜBALAĞA (ABARTMA)

Bir şeyin vasıflarını veya bir olayı Bir şeyin vasıflarını veya bir olayı olduğundan fazla büyüterek veya olduğundan fazla büyüterek veya küçülterek ifade etme sanatıdır.küçülterek ifade etme sanatıdır.

Örnek: “Gömelim gel seni tarihe desem, sığmazsın.”

Mısraında şair bir şehidin tarihe sığmayacağını ifade i le güzel bir mübalağa örneği veriyor.

TEZATTEZAT Aynı varlığın iki zıt yönünü bir Aynı varlığın iki zıt yönünü bir

arada ifade etme veya birbirine zıt arada ifade etme veya birbirine zıt iki kavram arasında i lgi kurma iki kavram arasında i lgi kurma sanatıdır.sanatıdır.Örnek "Ağlarım hatıra geldikçe

gülüştüklerimiz"

Mısrasında birbir ine zıt iki kelime aynı beyitte kullanılarak tezat sanatı yapılmıştır.

KİNAYEKİNAYE

Bir sözün aynı anda hem Bir sözün aynı anda hem gerçekgerçek hem de hem de mecazimecazi manada manada kullanılması sanatıdır.kullanılması sanatıdır.

Şu karşıma göğüs gerenTaş bağırlı dağlar mısın 

Örnek: 

Beytindeki taş bağırlı deyimi i le hem dağların taş ve topraktan meydana gelmiş olması; hem de merhametsiz, yüreksiz olmak anlamı kastedil ir . Buradaki merhametsiz mecazi anlamdır.

SONSON !! !! !!