electronic nose จมูกอเิลก็ทรอนิกส์ · present us both happiness...

Electronic Nose จมกอเลกทรอนกส

Research and Applications on the Sense of Smell

Presented by:

Teerakiat KerdcharoenDepartment of Physics

Faculty of ScienceMahidol University

http://nanotech.sc.mahidol.ac.th/1

Nano Mahidol (http://nanotech.sc.mahidol.ac.th)

www.smartfarmthailand.com

Center of Nanotechnology

NANOTEC’s Center of

Excellence

Faculty of Science

Mahidol University

Research

- Chemical gas sensors and Electronic nose

- Food sensors, mobile e-nose, e-nose drone

- Wireless sensor networks, water monitoring, field sensors

- Smart shoes, smart pillow, smart shirt

Further Information

http://smart-farm.blogspot.com/

http://www.facebook.com/smartfarmthailand

Examples of Products from our Lab

Field sensors

Soil sensors

Water sensors

E-nose drone

E-nose

FSR sensorsSmart pillow

Collaboration

บรษทเชยงราย ชยพฒนา

เนอหา

• เรองของกลนและรสชาต ความส าคญของการตรวจวด

กลน ระบบดมกลนของมนษยและขดจ ากด เซนเซอรดม

กลน เทคโนโลยจมกอเลกทรอนกส

• การตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑ เชน องน, ไวน,

ชาและกาแฟ, ขาวหอม, ลกษณของอาหาร เปนตน

• การตรวจวดกลนในสงแวดลอม

เรองของกลน

กลน – Smell Molecules

- กลน คอ โมเลกลทหลดออกมาจากสงตางๆ แลวระเหยอยในอากาศ

โดยมากมน าหนกนอยกวา 300 ดาลตน

- มหลากชอเรยก odorant, aroma, fragrance, flavor, VOCs

(volatile organic compounds)

- โมเลกลกลนลอยเขาไปเกาะกบเซนเซอรรบกลน (โปรตน) ในจมก

มนษย ท าใหเรารบรกลน

- กลนมผลตอรสชาตอาหาร (flavor) ประมาณ 80% ทเหลออก 20%

เกดจากลน

- กลนในอาหารสวนใหญเปน VOCs กลมตางๆ เชน esters, amines,

alcohols, aldehydes, ketones, carboxylic, thiols เปนตน

Smell Molecules in Foods

All products around you use artificial smell

• Foods

• Seasonings

• Beverages

• Cosmetics

• Spa

• Drugs

• Household products

• even …. Automobile

And we use human nose quite a lot in the

industry

• Food & beverage industry

• Cosmetic industry

• Pharmaceutical industry

• Health-care industry

• Environmental industry

• Flavor industry

• Household industry

• Dining industry

วงลอรสชาต – Flavor Wheel

กาแฟ

วงลอรสชาต – Flavor Wheel

ไวน

วงลอรสชาต – Flavor Wheel

มอลต

วงลอรสชาต – Flavor Wheel

ซการ

ความส าคญของระบบรบรกลน

-Olfactory system ระบบรบรกลน ท าใหสตวเลยงลกดวยนม อยรอด

จากยคไดโนเสาร

- ธรรมชาตยกความส าคญใหระบบรบรกลน โดยใชจโนม 1-3% ส าหรบ

เกบพนธกรรมของระบบน

- ใชบอกแหลงอาหาร อนตราย ศตร สารพษ เนอค ความรก และ ความ

บนเทงเรงใจ

- มนษยมเซนเซอรรบกลนประมาณ 40 ลานตว กระตายม 100 ลานตว

สนขมประมาณ 220 ลานตว

- เซนเซอรรบกลนในจมกมนษย อาจรบรกลนไดถง 1 ลานลานชนด แต

มนษยทฝกดแลวจะจดจ ากลนได 10,000 ชนด

ความส าคญของระบบรบรกลน - ความอรอยPicture from Gilles Laurent

We are living amidst

an ocean of volatile

molecules. They

present us both

happiness and

suffering.

A joy of eating and

drinking is possible

only if we have the

sense of smell.

ความส าคญของกลน - สอมสงกลน

กลนมผลตอรสชาตอาหาร (flavor) ประมาณ 80% ทเหลออก 20%

เกดจากลน

19

The Biological Olfactory System & Olfactory Receptors

Nobel Prize in Physiology 2004

Linda B. Buck

Richard Axel

Receptor Molecule in the NoseSlide from Krishna C. Persaud, UMIST, UK

ขดจ ากดในการดมกลนของมนษย

- อาย เมออายมากขน ความสามารถดมกลนจะลดลง

- เพศ ผหญงมความสามารถจดจ ากลน และ จ าแนกกลนไดดกวา

- การสบบหร ท าใหความสามารถในการดมกลนลดลง

- ความเจบปวย เชน ไขหวด ไซนส ท าใหความสามารถดมกลนลดลง

- สภาพทางจตใจ เชน ผปวยโรคจต หรอ ภาวะอารมณไมด ม

ประจ าเดอน ลดทอนความสามารถดมกลน

- คนเปนโรค anosmia จะไมคอยไดกลน

- ความลาของระบบดมกลน การปรบตวกบกลน เซนเซอรในจมกไม

ปลอยกลนออกมา

จมกอเลกทรอนกส

Electronic nose

E-nose

จมกอเลกทรอนกส คอ อะไร ?

Electronic Nose

อปกรณอเลกทรอนกส ทท างานเลยนแบบการท างานของ

ระบบดมกลนของมนษย ประกอบดวย

(1) ระบบน ากลน ซงจะควบคมการไหลของกลน พากลนไป

ยงเซนเซอรกลน เทยบไดกบจมก

(2) เซนเซอรเคม (Chemical Sensors) เทยบไดกบ

เซนเซอรดมกลนทเปนโมเลกลโปรตน ในจมกมนษย

(3) ระบบรวบรวมสญญาณกลน เทยบไดกลบ Olfactory

Bulb ไดฐานสมองของมนษย

(4) ระบบเปรยบเทยบกลน Pattern Recognition เปรยบ

ไดกลบสมองสวนวเคราะหกลนของมนษย

องคประกอบของจมกอเลกทรอนกส

Chemical

Sensors

Data

Acquisition &

Signal

Conditioning

Pattern

Recognition

1

2

3

25

E-nose is a device that mimics the human sense of smell.

Acquisition Data treatment Signal comparison Results

Chemical sensors Raw data Statistical calculation Discrimination and Recognition

Odour Brain Reflexion Identification

Electronic Nose / Chemical Sensors & Human Olfactory System

Picture from Stefan Strathmann and Udo Weimar

Research on Chemical Sensors

Development

of sensing

materials

Studying

sensing

mechanism

Studying

nanostructure

Development of

fabrication

technique

Development of transducing

mechanism & algorithms

-Selectivity

-Sensitivity

-Stability

W.T. O’hare et al, Microchim. Acta 149, 1–17 (2005)

Chemical Sensors

Transduction Principles

-Electrical (chemoresistive)Metal oxides, CNT/polymer, CNT/porphyrins

-Optical (absorption)Porphyrins, Phthalocyanines

-Hybrid optical/electricalCNT/Porphyrins-Phthalocyanines

Metal oxides/porphyrins/phthalocyanines

C

O

O

H

H

H

H

100

102

103

N

Metal Oxide Semiconductor Sensor

Metal Oxide Semiconductor Sensor

K. Zakrzewska, University of Science and Technology, AGH

Markus Graf, ETH Zurich

Polymer-Based Sensors

32

Electrical transduction (Chemoresistive)

Before analyte molecule present

During analyte molecule absorption

Polymer/CNT Nanocomposite

Desorption/recovery

Polymer swelling due to chemicalsorption of gas/liquid molecules

E-nose ท าอะไร / ไมท าอะไร

- E-nose ท างานเลยนแบบจมกของมนษย โดยใชเซนเซอรหลายๆ ตว

ท างานรวมกน ประมาณ 8-32 หวเซนเซอร ในขณะทจมกมนษยม

เซนเซอรประมาณ 1,000 แบบ และจ านวนหววดนบลานหว

- การตรวจวด ใชการเปรยบเทยบ pattern กบสงอางอง บอกวากลน

เดยวกน คลายกน ตางกน หรอ ไกลกน

- E-nose เปนเครองมอส าหรบชวยเหลอ นกดม และ นกชม ใชเวลาใน

การตรวจวด 1-50 นาท ขนกบตวอยาง

- ไมจ าแนกสารทอยในกลนวามอะไรบาง เหมอน GC

- เนนการตรวจวดสารเปนกลม ไมไดมจดมงหมายเพอตรวจวดโมเลกล

ของสารชนดใดชนดหนงเปนการเฉพาะเจาะจง

- สามารถออกแบบใหตรวจวดโมเลกลชนดเดยวได

โดยการพฒนาหววดชนดใหม (เชน การตรวจ

2AP ในขาวหอมมะล)

E-nose Pyramid at Mahidol

Basic Research

Engineering

Applications

Sensing

Mechanism

Materials Design

Algorithms

Wearable E-nose

Rice

Wine/Beer/Whiskey

Coffee & TeaAgriculture

PerfumeFoods

Body OdorHealthcare

Environment

Indoor Air

Handheld E-nose

E-nose Robots

Portable e-noseWireless Sensor

Networks

Biomimetics

Printed Electronics

Nanostructure

Papers

Patents

Products

E-nose Drone

Cancer

E-nose Prototypes at Mahidol

Portable e-nose

15

.8 c

m

8.3 cm

SHT15SCKDATAGND+5V DC

15.8 cm

8.3 cm

3 cm

400

403

401

402

404

406

406

413

405

403

209

408409

411 410412

407

Handheld e-nose

Wearable e-nose

E-nose Sensor

NetworksE-nose Drone

5S1R by MU

Robo-Nose

Current Status of Prototypes

Laboratory Prototypes

-Handheld E-nose (ammonia, protein-based foods)

-Wearable E-nose (health diagnosis)

-Fabric E-nose (e-nose on textile, healthcare)

-Floating E-nose (water, environment)

-Flying E-nose (industry, environment)

Field Prototypes (พฒนาเปน Commercial Prototypes)

-Briefcase (Portable) Electronic Nose

-Desktop Electronic Nose

-Wireless Networked E-nose (environment)

(tested with wines, rice, perfume, sea foods, coffee, tea,

beer, fried chicken, seasonings, pig farm, cancer etc)

Patents

• สรพฒน ประโทนเทพ, รงโรจน เมาลานนท, ธรเกยรต เกดเจรญ, ไพศาล ดวงจกร ณ อยธยา, ค าขอจดสทธบตรเลขท 0801004238 เรอง “วธการตรวจจบกลนและเครองตรวจวดกลนทใชวธดงกลาว”• ชชวาล วงศชสข, Mario Lutz, อดสร เตอนตรานนท, ธรเกยรต เกดเจรญ, ค าขอสทธบตรเลขท 0901001349 เรอง “เครองตรวจวดกลนตวของมนษยเพอการระบบคคล”• สรพฒน ประโทนเทพ, สรยพร ดวงจกร ณ อยธยา, สมนา กลดสมบรณ, ธรเกยรต เกดเจรญ, รงโรจน เมาลานนท, รชฎา บญเตม, วรวรรณ พนธมนาวน, ค าขอสทธบตรเลขท 0901002613 เรอง “กระบวนการเตรยมฟลมบางสารอนทรยดวยการอบไอระเหยเคมเพอเพมประสทธภาพในการใชส าหรบเปนกาซเซนเซอรเชงแสง”• ธรเกยรต เกดเจรญ, ชชวาล วงศชสข, ค าขอสทธบตร 1001001840 เรอง “เครองจมกอเลกทรอนกสแบบกระเปาหว”• ธรเกยรต เกดเจรญ, พนดา หลอวงศตระกล, ค าขอสทธบตร 1101002202 เรอง “ชดหววดไอระเหยสารประกอบ แอมโมเนยและเอมน ประเภทวสดผสมนาโน และอปกรณตรวจวด ไอระเหยแบบมอถอ”(Ammonia and Amine Sensor Array Based on Nanocomposite Materials and Hand-Held Device)”• ธรเกยรต เกดเจรญ, สมนา กลดสมบรณ, ค าขอสทธบตร 1201002073 เรอง “เครองจมกอเลกทรอนกส ทใชการตรวจจบเชงแสง และเชงไฟฟาเคม แบบพกพา โดยอาศยไดโอดเปลงแสง”

งานประยกตของ e-nose

Electronic Nose for Food Industry-Quality assurance of wine, coffee, tea, beer, wine, whiskey

- Freshness of fish, shrimp and fresh meat

- Rapid flavor identification

- Quality control of food products

- Quality control of flavors, seasoning, fish sauce etc

- Aroma monitoring in production process

- Identification of herbs and natural products

SMART FARM- Analysis of soil, chemicals and insects

- Ripeness of fruit, estimation of the harvest day

ENVIRONMENT

- Monitoring of malodor emission from animal farm

- Waste and factory malodor emission

Application Domains

RiceWine/Beer/Whiskey

Coffee & Tea

Pig Farm Perfume

Sea FoodsBody Odor

Seasoning

Environment

Indoor Air

Bad Smell Good Smell

Fried

Chicken

Food Flavor

Diseases

E-nose

ส าหรบ

งานเกษตรกรรม

Applications of our E-Nose in

vineyard/wineryC. Wongchoosuk, M. Lutz, A. Tuantranont, T. Kerdcharoen,

Thai Patent pending art. no. 0901001349.

S. Pratontep, R. Maolanont, T. Kerdcharoen, Thai Patent

pending art. no. 0801004238.

ต.ย. Applications of our E-Nose in vineyard

Pre-harvest

Post-harvest

-ตรวจวดความสกขององน

- การวเคราะหและประมาณการวนเกบองน

- การออกแบบไวน (wine design)

- การออกแบบ fermentation process

- ตดตามการหมกของไวน

- Determination of oaking (French/American)

- การออกแบบไวน การผสมไวน blending design

- การเลอกวธบรรจเพอรกษากลนไวน

- Determination of oxidation/aging of wines

- Design of preservation management in

winery

Detection of ripeness of grapes close to the harvest days

10 days

16 days

Examples: Detection of aroma during fermentation

(Shiraz)

Detection of aging in oak (Shiraz)

After 52 days

Initial in American oak (2 days)

Initial in French oak (2 days)

Detection of aging in oak (Cabernet Sauvignon)

52 days

Decays of wine aroma with time after

opening

0 – hour

24 –hours

48 – hours

72 – hours

96 - hours

Detection of wines using different bottling process

การตรวจวดกลนดนในไร ดวยหนยนต e-nose

% Sensor Response

Voltage across sensor (V)

(b)

(a)

(c)

(d)

อยกบท

สนามหญา

ไรองน

- Soil station 1: soil layer at depth … 10cm, 30 cm and 50 cm- Soil station 2: soil layer at depth … 10cm, 30 cm and 50 cm

การตรวจวดกลนดนในไร ดวย e-nose

การระบความอดมสมบรณของดนในไรองน

Depth Soil Station 1NH4+ NO3 P K pH colormg/kg mg/kg mg/kg mg/kg

10 cm 1-5 1-10 7-9 0-40 6.5 5YR 5/2

30 cm 6-15 - 0-1 0-40 7.0 5YR 5/4

50 cm 1-5 - 0-1 0-40 5.0 5YR 5/4

Soil Station 2

NH4+ NO3 P K pH color

mg/kg mg/kg mg/kg mg/kg6-15 1-10 1-3 0-40 6.5 5YR 5/2

1-5 1-10 0-1 0-40 6.0 5YR 5/2

1-5 0 0-1 0-40 5.5 5YR 5/4

Depth

10 cm

30 cm

50 cm

การระบความอดมสมบรณของดนในไรองน

E-nose

ส าหรบ

อตสาหกรรมอาหาร

Determination of off-odor in paper

ตรวจวดความผดปกตของแกวกระดาษ

กระดาษแหง

กระดาษเปยก

กลนเหมน

มาจากพอลเมอรชนดหนง

ตรวจวดกลนผดปกตของขาวกลองงอก

ขาวกลองทมคณภาพผาน

ทดสอบการปลอมปนขาวหอมมะล ดวยขาวหอมปทม

5

7

Changkra flower

Reconstructed oil

Changkra oil

(97.35%)

(2.2

8%

)

การออกแบบน าหอมจากดอกกลวยไมชางกระ

น าหอมสกด

น าหอมสงเคราะห

การตดตามการหมกของขาวหมาก

การเปลยนแปลงส าคญวนท 5

Discrimination of coffee beansตรวจวดแหลงผลตกาแฟ

-10 -5 0 5 10 15-4

-2

0

2

4

PC1;84.81%

PC

2;1

0.3

3%

-10 -5 0 5 10 15-3

-2

-1

0

1

2

PC1;84.81%

PC

3;2

.87%

-4 -2 0 2 4-3

-2

-1

0

1

2

PC2;10.33%

PC

3;2

.87%

1 2 3 4 5 6 70

20

40

60

80

100

PC axis

Vari

an

ce E

xp

lain

ed

(%

)

Arabica production

Robusta production

ต.ย. Analysis of Oolong tea from different

mountains (ตรวจวดแหลงผลตชา)

ดอยอางขาง (ราคาต า)

ดอยแมสะลอง (ราคาสง)

ต.ย. Analysis of coffee powder from

various commercial brands

-40

-20

0

20

40

60

80 -30-20

-100

1020

3040

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

PC2=12.4294%

Principal Component Analysis; High temperature:40oC coffee1-coffee

8

PC1=83.6162%

PC

3=

3.4

439%

cof1

cof2

cof3

cof4

cof5

cof6

cof7

cof8

การตรวจวดกาแฟผง

ส าเรจรปในทองตลาด

ความแตกตางและ

ความคลายคลงของ

กลน (Brand

Identification)

กาแฟนมความแตกตางสง

(จดจ างาย)

Aroma analysis of beers using E-nose

Chang

Thai Beer Blue Ice

Tiger

Heineken

Singha

Leo

Cheer

Asahi

ต.ย. Contamination of Whiskey

Pure Whiskey

Contaminated

Whiskey

การตรวจวดการปลอมปนใน whiskey ซง e-nose สามารถระบ

whiskey ทบรสทธออกจากการปลอมปน

364

กลนขาวสารจากยหอตางๆ จ าแนกกลนขาวประเภทตางๆ

ต.ย. Rice Aroma Discrimination

E-noseส าหรบ

การตรวจวดสงแวดลอม

How e-nose can help ….

- Determine the best menu for pigs that

produce the worst smell

- Determine the best cleaning schedule

that maintain the acceptable smell

- Determine the best formula of

cleaning agents

- Suggest the optimized management of

biofilter

- Provide scientific data to the

community around the pig farm

ต.ย. Pig Farm (บรษทเชยงรายพฒนา)

ต.ย. Pig Farm (บรษทเชยงรายพฒนา)

ผลการศกษาการปรบปรงสตรอาหารสกร

รปท 5 คามาตรฐานปกตของเปอรเซนตการเปลยนแปลงของคาความตานทานของสญญาณบรรยากาศตอปรมาณการบรโภคหนงหนวย ภายในโรงเรอนสกรขนทใช

สตรอาหาร 904 ทมปรมาณสาร BX-1 ตางกน 4 แบบกลนโรงเรอน H6//904-C กลนโรงเรอน H8//904-1 กลนโรงเรอน H7//904-2 กลนโรงเรอน H5//904-3

BX-1 0.1%, 0.2% และ 0.3%NH3 ลดลง 36.8%, 37.8% และ 48.6% ตามล าดบH2S ลดลง 7.4%, 21.1% และ 24.8 % ตามล าดบ

ผลการทดลองลดกลนเหมนโดยพฒนามานกระจายน า โดยเปลยนความเขมขนของ NaOH

การทดลองลดกลนเหมนโดยพฒนามานกระจายน า

E-noseส าหรบ

สขภาพและการแพทย

71

The Future of Cancer Screening

Data acquisition system and PC

Gas sensor array

Liver (Hepatocellular) Cancer Screening Exhaled breath analysis

Mouthpiece

ต.ย. การระบมะเรงในตบ โดยการตรวจวดลมหายใจดวย e-nose

อปกรณดมกลนเตาใตรกแร สทธบตรเลขท 0901001349

สทธบตรเลขท 1101002202

Human Body Odor

C. Wongchoosuk, M. Lutz, A. Tuantranont, T. Kerdcharoen,

Thai Patent pending art. no. 0901001349.

Smelling ShirtFabric-based health monitoring system

75Kerdcharoen et al., “Detection and classification of human body odor using an electronic nose”, Sensors, Volume9, Issue 9, September 2009, Pages 7234-7249.

Screen printing, inkjet printing, drop coating of polymer/CNT,

graphene composites onto plastic/paper/ fabric substrates. Data acquisition based on

embroidery of data wire and Xbee/bluetooth wireless

communication.

76

Sniffing Shoes for Foot Malodor Monitoring

Sniffing shoes

A smart sniffing shoes based onembroidered sensor array.Thara Seesaard, Panida Lorwongtragool, ThirawutNilpanapan and Teerakiat Kerdcharoen*.ECTI 2013.

77

Armband E-Nose for Human Body Odor Monitoring

78

Armband E-Nose for Human Body Odor Monitoring

Armband e-nose

A zigbee-based wireless wearable electronicnose using flexible printed sensor array.P. Lorwongtragool, E.Sowade, R. R. Baumannand T. Kerdcharoen. IEEE INEC 2013.

Future Trends

79

& New Applications

Exhaled breath

Body odor

Acetone sensor

Data analysis

Portable/wearable acetone gas sensor :

Monitor fat burning during exercise Diabetes detection

Exercise

BloodUrineBody odor

Exhaled breath

THANK YOU

http://nanotech.sc.mahidol.ac.th/