etudio del ejercicio de la natacion en caballos de deporte y su infuencia sobre la frec cardiaca y...
Post on 29-Jul-2015
72 Views
Preview:
TRANSCRIPT
UN
IVE
RSI
DA
D C
OM
PLU
TE
NSE
DE
MA
DR
ID
FAC
UL
TA
D D
E V
ET
ER
INA
RIA
TE
SIS
DO
CT
OR
AL
ESTU
DIO
DEL
EJE
RC
ICIO
DE
NA
TAC
IÓN
EN
C
AB
ALL
OS
DE
DEP
OR
TE Y
SU
IN
FLU
ENC
IA S
OB
RE
LA
FREC
UEN
CIA
C
AR
DIA
CA
Y L
A L
AC
TAC
IDEM
IA
MEM
OR
IA P
AR
A O
PTA
R A
L G
RA
DO
DE
DO
CTO
R
PRES
ENTA
DA
PO
R
Car
los M
. Cor
valá
n R
omer
o
Dire
ctor
:
Man
uel S
an A
ndré
s Lar
rea
Mad
rid,
201
0
ISB
N:9
78-8
4-69
3-77
44-4
© C
arlo
s M
. C
orv
alán
Ro
mer
o,
20
10
ESTU
DIO
D
EL
EJE
RCIC
IO D
E N
ATACIÓ
N EN
CABALL
OS D
E
DEPO
RTE
Y
SU
IN
FLU
EN
CIA
SO
BRE
LA
FRECU
EN
CIA
CARD
IACA Y
LA L
ACTACID
EM
IA.
Car
los
M.
Cor
valá
n R
om
ero.
20
09
-.
1
ESTU
DIO
DEL
EJE
RCIC
IO D
E N
ATACIÓ
N E
N C
ABALL
OS D
E D
EPO
RTE Y
SU
IN
FLU
EN
CIA
SO
BRE L
A F
RECU
EN
CIA
CARD
IACA Y
LA L
ACTACID
EM
IA.
1.
ÍND
ICE.
2.
INTRO
DU
CCIÓ
N.
3.
OBJE
TIV
OS.
4.
REVIS
IÓN
BIB
LIO
GRÁFI
CA.
4.1
. N
ATACIÓ
N.
4.1
.1.
Bre
ve h
isto
ria
4.1
.2.
La n
atac
ión e
n los
anim
ales
.
4.1
.3.
Car
acte
ríst
icas
de
la n
atac
ión e
n los
cabal
los.
4.2
. AD
APT
ACIO
NES
FISIO
LÓG
ICAS
A
DIF
EREN
TES
TIP
OS
DE
EJE
RCIC
IOS.
4.2
.1.
Frec
uen
cia
resp
irat
ori
a.
Frec
uen
cia
resp
irat
ori
a fr
ente
a
ejer
cici
os
de
inte
nsi
dad
es difer
ente
s. Fr
ecuen
cia
resp
irat
ori
a dura
nte
la
nat
ació
n.
Rec
uper
ació
n d
e la
fre
cuen
cia
resp
irat
ori
a tr
as e
l ej
erci
cio.
4.2
.2.
Frec
uen
cia
card
iaca
. Sis
tem
a ca
rdio
vasc
ula
r.
Frec
uen
cia
card
íaca
fre
nte
a e
jerc
icio
s de
inte
nsi
dad
es d
ifer
ente
s. F
recu
enci
a ca
rdia
ca
dura
nte
la
nat
ació
n.
Rec
uper
ació
n
de
la
frec
uen
cia
card
iaca
tr
as
el
ejer
cici
o. 4.2
.3.
Lact
ato.
Met
abolis
mo d
e lo
s ca
rbohid
rato
s. M
etab
olis
mo d
e lo
s ác
idos
gra
sos.
Met
abolis
mo d
e la
s pro
teín
as.
Val
ore
s del
Lac
tato
tra
s ej
erci
cios
de
inte
nsi
dad
es d
ifer
ente
s. V
alore
s del
Lact
ato s
anguín
eo t
ras
el
ejer
cici
o. 4.2
.4.
Tem
per
atura
. Tem
per
atura
co
rpora
l.
Tem
per
atura
am
bie
nta
l.
4.3
. EN
TREN
AM
IEN
TO
, PR
INCIP
IOS.
2Tip
os.
El
entr
enam
iento
cr
uza
do.
Cam
inad
ore
s m
ecán
icos.
Tre
adm
ill
o
cinta
s ro
dan
tes.
La
nat
ació
n e
n P
isci
nas
. M
etodolo
gía
.
5.
MATERIA
L Y M
ÉTO
DO
.
5.1
. AN
IMALE
S U
TIL
IZAD
OS.
5.1
.1.
Sel
ecci
ón d
e lo
s an
imal
es.
Cri
terios
de
incl
usi
ón y
exc
lusi
ón.
5.1
.2.
Rég
imen
de
aloja
mie
nto
y m
ante
nim
iento
.
5.2
. IN
STRU
MEN
TACIÓ
N Y
APA
RATAJE
.
5.2
.1.
Inst
rum
ento
s par
a m
edir
las
var
iable
s. F
recu
enci
a ca
rdia
ca.
Frec
uen
cia
resp
irat
ori
a.
Lact
ato.
Tem
per
atura
re
ctal
. Am
bie
nta
les,
te
mper
atura
am
bie
nte
y del
agua.
5.2
.2.
La p
isci
na.
5.2
.3.
El tr
eadm
ill.
5.3
. M
ETO
DO
LOG
ÍA.
5.3
.1.
Proto
colo
de
trab
ajo t
read
mill
/pis
cina.
5.3
.2.
Est
udio
est
adís
tico
.
6.
RESU
LTAD
OS.
6.1
. Val
ore
s Bas
ales
.
6.1
.1.
Frec
uen
cia
resp
irat
ori
a y
tem
per
atura
corp
ora
l.
6.1
.2.
Frec
uen
cia
Car
dia
ca.
6.1
.3.
Lact
acid
emia
.
6.2
. Pa
rám
etro
s de
Frec
uen
cia
card
íaca
y L
acta
cidem
ia o
bte
nid
os
en e
l ej
erci
cio s
obre
Tre
adm
ill.
6.2
.1.
Frec
uen
cia
Car
dia
ca.
3
6.2
.2.
Lact
acid
emia
.
6.3
. Pa
rám
etro
s de
Frec
uen
cia
card
iaca
y l
acta
cidem
ia o
bte
nid
os
en e
l ej
erci
cio d
e la
nat
ació
n.
6.3
.1.
Frec
uen
cia
card
iaca
.
6.3
.2.
Lact
acid
emia
.
6.4
. Est
udio
de
Corr
elac
ión.
6.5
. Anál
isis
de
Var
ianza
7.
DIS
CU
SIÓ
N.
7.1
. M
ater
ial Bio
lógic
o
7.2
. M
étodo.
7.3
. Res
ultad
os.
7.3
.1.
Frec
uen
cia
Car
día
ca.
7.3
.2.
Lact
acid
emia
.
8.
CO
NCLU
SIO
NES.
9.
RESU
MEN
.
10.
BIB
LIO
GRAFÍ
A.
11.
AN
EXO
S.
42.
INTR
OD
UC
CIÓ
N.
El
ejer
cici
o d
e la
nat
ació
n,
sea
en p
isci
na
o e
n a
guas
abie
rtas
, se
pued
e ofr
ecer
com
o u
na
alte
rnat
iva
en e
l tr
abaj
o d
iari
o d
el c
abal
lo d
eport
ivo,
form
ando p
arte
de
un p
rogra
ma
de
entr
enam
iento
.
Tam
bié
n e
s re
com
endado c
om
o m
étodo d
e fisi
ote
rapia
y r
ehab
ilita
ción e
n
anim
ales
que
tien
en q
ue
retira
rse
de
su p
repar
ació
n f
ísic
a por
lesi
ones
m
úsc
ulo
- es
quel
étic
as y
, bie
n s
e quie
re e
vita
r la
atr
ofia
musc
ula
r in
her
ente
al
re
poso
dura
nte
m
eses
o
bie
n,
se
pre
tende
acort
ar
el
per
iodo
de
rehab
ilita
ción,
gan
ando t
iem
po e
n a
condic
ionar
el
org
anis
mo
en g
ener
al
sin f
orz
ar la
zona
lesi
onad
a.
La n
atac
ión h
a si
do u
tiliz
ada
des
de
hac
e tiem
po c
om
o p
arte
del
pro
toco
lo
en e
ntr
enam
iento
cru
zado,
consi
der
ándose
un e
jerc
icio
exc
elen
te p
ara
el
entr
enam
iento
car
dio
vasc
ula
r de
los
cabal
los,
con l
a ve
nta
ja a
ñad
ida
de
reduci
r al
m
ínim
o la
te
nsi
ón dia
ria
en ex
trem
idad
es de
los
cabal
los
en
pis
ta.
Adem
ás,
el m
ovi
mie
nto
de
los
mie
mbro
s en
el
agua
se c
onsi
der
a
ben
efic
ioso
par
a su
fle
xibili
dad
.
Com
o e
s ló
gic
o l
a nat
ació
n s
e podrí
a c
onsi
der
ar,
en p
rinci
pio
, co
mo u
n
ejer
cici
o n
o e
spec
ífic
o d
el e
ntr
enam
iento
. Sin
em
bar
go s
on s
orp
renden
tes
los
éxitos
dep
ort
ivos
logra
dos
por
cabal
los
que
han t
enid
o l
a nat
ació
n e
n
su p
rogra
ma
de
entr
enam
iento
.
No o
bst
ante
, lo
s tr
abaj
os
cien
tífico
s public
ados
en v
eter
inar
ia e
n los
que
se
com
par
en d
ifer
ente
s ej
erci
cios
físi
cos
con l
a nat
ació
n y
sus
equiv
alen
cias
en
el es
fuer
zo r
ealiz
ado s
on m
uy
esca
sos.
Se
ha
suger
ido q
ue
un e
jerc
icio
de
nat
ació
n d
e 10 m
inuto
s es
el eq
uiv
alen
te a
unos
3200 m
etro
s de
trote
o
gal
ope
en
la
pis
ta,
per
o
no
es
un
pri
nci
pio
so
sten
ido
sobre
dat
os
cien
tífico
s.
3.
OB
JETI
VO
S.
El
obje
tivo
pri
nci
pal
de
este
tra
baj
o e
s ev
aluar
el
ejer
cici
o d
e la
nat
ació
n
de
los
cabal
los
en u
na
pis
cina.
Para
el
lo
nos
bas
arem
os
en
par
ámet
ros
obje
tivo
s co
mo
la
frec
uen
cia
card
iaca
y los
niv
eles
de
lact
ato e
n s
angre
.
Est
e obje
tivo
pri
nci
pal
se
com
ple
men
ta c
on d
os
obje
tivo
s es
pec
ífic
os:
5
Com
par
ar e
jerc
icio
s es
tandar
izad
os
de
nat
ació
n c
on e
jerc
icio
s es
tandar
izad
o e
n c
inta
rod
ante
.
Anal
izar
su a
plic
ació
n c
om
o m
étodo d
e en
tren
amie
nto
cru
zado.
Foto
3.a
. C
abal
lo n
adan
do
en
la p
isci
na
del
Hos
pit
al C
lín
ico
Vet
erin
ario
UA
X.
64.
REV
ISIÓ
N B
IBLI
OG
RÁ
FIC
A.
Tal
y c
om
o h
emos
com
enta
do e
n e
l ap
arta
do a
nte
rior
el o
bje
tivo
de
este
tr
abaj
o es
co
noce
r lo
s ef
ecto
s que
la nat
ació
n tien
e so
bre
el
ca
bal
lo,
por
ello
lo
pri
mer
o q
ue
vam
os
a def
inir
es
lo q
ue
se e
ntien
de
por
nat
ació
n.
4.1
. N
ATACIÓ
N.
Seg
ún
la
def
inic
ión
del
D
icci
onar
io
de
la
Lengua
Esp
añola
de
la
Rea
l Aca
dem
ia E
spañ
ola
- N
ATACIÓ
N.
(Del
Lat
. nat
ato,
-nis
).
1.
f. A
cció
n y
efec
to d
e na
dar.
2.
f. P
ráct
ica
y de
port
e co
nsis
tent
es e
n na
dar.
Y q
ue
es n
adar
(D
el L
at.
nat
re),
dic
ho d
e una
per
sona
o d
e un a
nim
al:
Tras
lada
rse
en e
l ag
ua,
ayud
ándo
se d
e lo
s m
ovim
ient
os n
eces
ario
s, y
sin
to
car
el s
uelo
ni
otro
apo
yo.
Med
io d
e lo
com
oció
n pr
opio
de
los
anim
ales
qu
e vi
ven
en e
l agu
a.
En la
nat
ació
n d
eben
dis
tinguir
se,
dos
fact
ore
s es
enci
ales
, la
flo
taci
ón y
la
pro
puls
ión.
a)
La
flota
ción
co
nsis
te
en
sabe
r m
ante
ners
e a
flor
de
agua
, em
ergi
endo
la
cabe
za p
ara
pode
r re
spira
r. (E
ncic
lope
dia
Uni
vers
al
Espa
sa. 2
007)
. La
flota
ción
est
á su
jeta
al p
rinci
pio
de d
e A
rquí
med
es
que
afirm
a qu
e “t
odo
cuer
po s
umer
gido
en
un f
luid
o ex
perim
enta
un
empu
je v
ertic
al y
hac
ia a
rrib
a ig
ual a
l pes
o de
l flu
ido
desa
loja
do”.
La
expl
icac
ión
del p
rinci
pio
de A
rquí
med
es c
onst
a de
dos
par
tes
com
o se
in
dica
en
las f
igur
as 4
.1.a
.
Fig
ura
s 4
.1.a
.
7
1.
El
estu
dio
de
las
fuer
zas
sobre
una
porc
ión d
e fluid
o e
n e
quili
brio
con e
l re
sto d
el f
luid
o.
2.
La s
ust
ituci
ón d
e dic
ha
porc
ión d
e fluid
o p
or
un c
uer
po s
ólid
o d
e la
m
ism
a fo
rma
y dim
ensi
ones
.
La re
laci
ón e
ntr
e lo
s pes
os
espec
ífic
os
del
cu
erpo y
del
líq
uid
o so
n lo
s únic
os
que
la
det
erm
inan
. Todos
flot
aría
mos
com
o
una
plu
ma
en
un
reci
pie
nte
de
mer
curi
o,
y se
hundir
ía e
l m
ejor
nad
ador
en o
tro d
e al
cohol,
ben
cina
o é
ter.
El pes
o e
spec
ífic
o d
el c
uer
po h
um
ano e
s lig
eram
ente
super
ior
al d
el a
gua,
sa
lvo
en
muy
conta
das
ex
cepci
ones
de
cuer
pos
de
com
ple
xión
extr
emad
amen
te g
rasa
. La
gra
sa c
orp
ora
l es
men
os
den
sa q
ue
el a
gua
y por
eso f
lota
. La
flo
tabili
dad
pued
e se
r p
osit
iva
en c
uyo
cas
o e
l cu
erpo
flota
; n
egat
iva,
el cu
erpo s
e hunde
o n
eutr
a que
es e
l punto
en e
l cu
al la
tenden
cia
a flota
r es
exa
ctam
ente
la
mis
ma
que
la t
enden
cia
a hundir
se.
La d
ifer
enci
a de
pes
o e
spec
ífic
o e
s, s
in e
mbar
go,
muy
déb
il y
bas
ta u
na
pro
funda
aspir
ació
n
de
aire
par
a neu
tral
izar
la
y au
n
super
arla
. Lo
s pulm
ones
obra
n d
el m
ism
o m
odo q
ue
la v
ejig
a nat
atori
a de
los
pec
es,
y por
esto
su p
apel
es
esen
cial
en l
a nat
ació
n.
Los
pulm
ones
no p
ued
en
per
man
ecer
co
mple
tam
ente
hin
chad
os
más
que
una
frac
ción de
tiem
po
muy
cort
a, lueg
o v
iene
la e
spir
ació
n y
con e
lla la
dis
min
uci
ón d
el v
olu
men
que
nos
hací
a flota
r; a
sí e
s, e
l va
ciam
iento
de
los
pulm
ones
im
plic
a un
des
censo
de
flota
bili
dad
, per
o é
ste
no o
curr
e de
una
man
era
bru
sca,
sin
o
que
por
la l
ey d
e In
erci
a so
bre
vien
e co
n r
etra
so y
con m
uch
a su
avid
ad,
dan
do t
iem
po s
ufici
ente
par
a ap
rove
char
la
nuev
a re
spirac
ión.
La flota
ción e
s m
ás fá
cil
en el
ag
ua
del
m
ar que
en la
de
río,
porq
ue
aquél
la t
iene
una
den
sidad
super
ior
a la
de
ésta
en u
n 2
'5%
, por
térm
ino
med
io.
b)
la p
ropuls
ión
Req
uie
re d
esar
rolla
r una
seri
e de
movi
mie
nto
s ord
enad
os
par
a c
onse
guir
el
im
puls
o que
per
mita
el des
pla
zam
iento
por
el ag
ua
con pote
nci
a y
velo
cidad
, hac
ia l
a dir
ecci
ón d
esea
da.
(N
avar
ro F
. y
cols
. 1990);
(Pe
layo
P.
, 1999).
Por
tanto
la
nata
ción e
s la
cap
acid
ad d
e so
sten
erse
y a
vanza
r,
usa
ndo las
ext
rem
idad
es (
bra
zos
y pie
rnas
o p
atas
), s
obre
o b
ajo e
l ag
ua.
Est
a ac
tivi
dad
pued
e re
aliz
arse
co
n
fines
lú
dic
os,
co
mo
dep
ort
e de
com
pet
ició
n
(en
hum
anos)
, co
mo
tera
pia
de
rehab
ilita
ción
o
com
o
8entr
enam
iento
cru
zado e
n d
ifer
ente
s dis
ciplin
as t
anto
en m
edic
ina
hum
ana
com
o e
n v
eter
inar
ia.
En l
os
sere
s hum
anos,
la
nat
ació
n e
s una
hab
ilidad
que
deb
e se
r ap
rendid
a ya
que
no n
adan
inst
intiva
men
te.
(Nav
arro
F.
y co
ls.
1990);
(Pe
layo
P.,
1999).
4.1
.1.
Bre
ve h
isto
ria
Si
busc
amos
el
ori
gen
de
la
nat
ació
n,
vem
os
que
ésta
su
rge
por
nec
esid
ades
obje
tiva
s que
tenía
el hom
bre
y q
ue
des
de
su a
par
ició
n f
ue
un
elem
ento
posi
tivo
par
a re
solv
er
los
pro
ble
mas
pla
nte
ados
por
la
nat
ura
leza
, co
mo e
ran e
l des
pla
zam
iento
a t
ravé
s de
bar
rera
s nat
ura
les
(río
s, lag
os,
etc
.),
la d
efen
sa y
la
alim
enta
ción (
pes
ca).
El dom
inio
de
la n
atac
ión,
del
agua,
form
a par
te d
e la
adap
taci
ón h
um
ana
des
de
que
se
tran
sform
aron
en
bíp
edos
y dom
inar
an
la
super
fici
e te
rres
tre.
Par
a poder
lle
gar
a dom
inar
la
nat
ació
n,
el h
om
bre
tuvo
que
ser
buen
obse
rvad
or
de
los
anim
ales
que
se des
pla
zan por
enci
ma
de
la
super
fici
e del
agua,
tra
tando d
e im
itar
alg
unas
téc
nic
as.
En o
tros
caso
s,
dep
ura
ron t
écnic
as o
bse
rvan
do a
los
pec
es n
adar
por
deb
ajo d
el a
gua.
El
origen
de
la n
atac
ión l
o e
nco
ntr
amos
a tr
avés
del
est
udio
de
las
más
an
tiguas
ci
viliz
acio
nes
. (R
odrí
guez
Ló
pez
, J.
2000);
(T
eja
Cas
uco
, R.
1972);
(Pe
layo
P.
1999).
Adem
ás re
solv
er una
serie
de
nec
esid
ades
bás
icas
, co
mo ac
abam
os
de
men
cionar
, la
nat
ació
n s
e ha
utiliz
ado c
on d
iver
sos
fines
por
el h
om
bre
y
par
a su
s an
imal
es.
Dep
ort
e, e
ntr
enam
iento
, re
hab
ilita
ción…
Los
jinet
es h
an c
onoci
do d
ura
nte
sig
los,
que
podía
n h
acer
nad
ar a
sus
cabal
los,
así
, lo
s ro
man
os
les
hac
ían n
adar
a l
os
cabal
los
de
bat
alla
par
a
dar
les
res
iste
nci
a; l
as t
ropas
de
Nap
ole
ón c
om
o e
ntr
enam
iento
; al
gunas
tr
ibus
de
indio
s am
eric
anos
com
o d
eport
e y
com
o d
om
a para
man
ejar
los
mej
or
y m
ás r
ecie
nte
men
te l
os
entr
enad
ore
s de
cabal
los
de
carr
eras
han
nad
ado s
us
cabal
los
en e
l O
céan
o P
acífic
o c
uan
do e
l H
ipódro
mo D
el M
ar
fue
abie
rto e
n 1
937 (
Sw
anst
rom
O.G
. an
d L
indy
M.
1973)
4.1
.2.
La n
atac
ión
en
los
anim
ales
.
La n
atac
ión e
s una
pro
pie
dad
com
ún e
inst
intiva
en la
inm
ensa
may
oría
de
los
anim
ales
ter
rest
res.
Tie
nen
may
or
faci
lidad
que
el h
ombre
par
a nad
ar
deb
ido al
háb
ito de
la posi
ción hori
zonta
l, que
es la
nec
esar
ia par
a la
9
nat
ació
n,
en donde,
por
configura
ción,
la ca
bez
a es
tá m
ás al
ta que
el
cuer
po lo q
ue
les
faci
lita
su e
mer
gen
cia
par
a la
res
pirac
ión.
En c
ambio
, el
hom
bre
deb
e re
aliz
ar u
n e
sfuer
zo d
epen
die
nte
de
la v
olu
nta
r par
a m
ante
ner
la
cabez
a f
uer
a del
agua.
Los
anim
ales
pued
en n
adar
cas
i de
la m
ism
a m
aner
a que
cam
inan
.
El
mec
anis
mo
es
el
mis
mo
en
todos
ello
s,
el
agua
no
pre
senta
m
as
dific
ultad
a s
us
mie
mbro
s que
la d
ifer
enci
a de
resi
sten
cia
que
ofr
ece
el a
ire
(andar
) o el
ag
ua
(nad
ar)
al
m
iem
bro
que
avan
za e
igual
re
sist
enci
a
cuan
do
se
replie
ga,
y
care
ce
del
ap
oyo
del
su
elo
(roza
mie
nto
) par
a
pro
puls
arse
. Est
a difer
enci
a de
resi
sten
cia,
es
pro
porc
ional
a
la de
las
super
fici
es o
frec
idas
por
los
mie
mbro
s en
su f
lexi
ón o
ext
ensi
ón,
es d
ecir
, que
sien
do t
an p
oco
consi
der
able
, so
bre
todo e
n los
cabal
los,
los
anim
ales
tien
en q
ue
real
izar
gra
ndes
esf
uer
zos
porq
ue
sus
facu
ltad
es l
oco
moto
ras
en u
n m
edio
líq
uid
o n
o h
alla
n e
l ap
oyo
nec
esar
io q
ue
les
evite
un g
asto
in
útil de
fuer
za im
puls
iva.
Un c
apitulo
apar
te s
eria
n los
elef
ante
s de
los
cual
es e
studio
s ci
entífico
s lo
s re
laci
onan
co
n
ante
pas
ados
acuát
icos,
de
hec
ho
sus
pulm
ones
es
tán
pro
tegid
os
por
una
den
sa c
apa
de
tejido c
onec
tivo
. Ello
s pued
en n
adar
y
buce
ar lar
gos
reco
rrid
os
(Dic
cionar
io E
nci
clopéd
ico I
lust
rado.1
972).
4.1
.3.
Car
acte
ríst
icas
del
eje
rcic
io d
e la
nat
ació
n e
n lo
s ca
bal
los.
La m
ayorí
a de
los
cabal
los
nad
an bie
n.
Sin
em
bar
go,
deb
emos
pre
star
much
a at
enci
ón la
pri
mer
a ve
z q
ue
lo h
acen
pues
alg
unos
cabal
los
pued
en
dej
arse
hundir
(M
ura
kam
i M
y c
ols
.1976),
(Cau
dill
, A.2
005).
Anal
izar
emos
los
siguie
nte
s fa
ctore
s:
Flot
abili
dad:
El
pes
o c
orp
ora
l del
cab
allo
es
un f
acto
r m
enor,
dep
endie
ndo
ésta
de
la g
rasa
corp
ora
l, c
uan
ta m
as g
rasa
corp
ora
l te
nga
un c
abal
lo m
as
cerc
a es
ta d
e al
canza
r la
flo
tabili
dad
neu
tra.
D
e es
ta m
aner
a l
os
pura
sa
ngre
in
gle
s PS
I, pues
to que
pose
en poca
gra
sa co
rpora
l, tien
en baj
a flota
bili
dad
y t
ender
án a
hundir
se s
i el
los
no h
acen
nin
gún e
sfuer
zo p
or
esta
r a
flote
.
En
tier
ra,
el
cabal
lo
es
capaz
de
alca
nza
r gra
ndes
ve
loci
dad
es
des
arro
llando
una
iner
cia
signific
ativ
a,
mie
ntr
as
que
en
la
pis
cina
la
situ
ació
n e
s m
uy
difer
ente
la
resi
sten
cia
del
agua
es m
uy
alta
y e
l ca
bal
lo
solo
se
m
uev
e a
baj
as
velo
cidad
es
de
form
a que
la
iner
cia
es
muy
10peq
ueñ
a, y
a que
en la
tier
ra,
el c
abal
lo s
olo
tie
ne
que
vence
r la
res
iste
nci
a
del
air
e y
la f
ricc
ión d
el c
onta
cto c
on e
l su
elo m
ientr
as q
ue
en e
l ag
ua
deb
e gen
erar
gra
ndes
fuer
zas
pro
puls
ora
s par
a ve
nce
r la
fricc
ión a
cuát
ica
que
es c
ente
nar
es d
e ve
ces
super
ior
a la
del
air
e. A
dem
ás e
l ca
bal
lo e
sta
muy
bie
n ad
apta
do al
m
ovi
mie
nto
co
ntr
a el
ai
re ya
que
sus
extr
emid
ades
pre
senta
n u
na
super
fici
e fr
onta
l m
uy
peq
ueñ
a que
reduce
la
resi
sten
cia.
Lo
s m
iem
bro
s de
los
cabal
los
no s
on l
o s
ufici
ente
men
te e
fici
ente
s para
nad
ar,
de
form
a que
la n
atac
ión e
s un d
uro
tra
baj
o a
unque
sea
en u
na
dis
tanci
a co
rta.
Ello
det
erm
ina
que
este
dep
ort
e pro
duzc
a una
sobre
carg
a m
usc
ula
r, c
on
un
estím
ulo
neu
ro-m
etab
ólic
o
import
ante
, que
a su
ve
z hac
en
del
co
mponen
te
fuer
za
y pote
nci
a uno
de
los
fact
ore
s det
erm
inan
tes
del
re
ndim
iento
.
Por
otr
o lad
o,
en u
na
pis
cina
al e
star
el ef
ecto
de
la g
rave
dad
dis
min
uid
o
por
la f
lota
bili
dad
exi
ste
una
men
or
pre
sión p
ara
las
extr
emid
ades
(Ash
eim
A.
y co
ls.1
970),
(Ir
win
D.G
.H.y
cols
.1980).
Prop
ulsi
ón:
Cuan
do l
os
cabal
los
nad
an,
emple
an n
orm
alm
ente
un p
aso d
e am
bla
dura
que
consi
ste
en m
ove
r bíp
edos
ipsi
late
rale
s,
mie
mbro
ante
rior
izquie
rdo,
pie
izq
uie
rdo y
lueg
o m
iem
bro
ante
rior
der
echo y
pie
der
echo y
as
í su
cesi
vam
ente
, re
aliz
ando l
os
mie
mbro
s post
erio
res
un e
mpuje
muy
pote
nte
(M
ura
kam
i M
. y
cols
.1976).
Sin
em
bar
go,
no to
dos
los
cabal
los
nad
an de
igual
fo
rma;
al
gunos
no
muev
en l
os
mie
mbro
s an
teri
ore
s y
solo
se
impuls
an c
on l
os
post
erio
res,
otr
os
usa
n s
ólo
tre
s m
iem
bro
s, y
a v
eces
, hay
cabal
los
que
solo
usa
n l
os
mie
mbro
s an
teri
ore
s y
no m
uev
en n
inguno o
solo
uno d
e lo
s pie
s.
En e
l ca
so d
e que
no m
uev
a al
guno d
e lo
s m
iem
bro
s del
lad
o inte
rno d
e la
pis
cina,
se
pued
e in
tenta
r hac
er n
adar
al ca
bal
lo a
la
otr
a m
ano p
ara
forz
ar
más
a e
se m
iem
bro
a m
ove
rse.
El
cabal
lo se
im
puls
a pat
eando fu
erte
men
te hac
ia at
rás
exte
ndie
ndo la
ca
der
a y
lueg
o v
enci
endo la
resi
sten
cia
del
agua
par
a flex
ionar
la
cader
a y
así poder
ava
nza
r nuev
amen
te.
Otr
as v
eces
el ca
bal
lo t
rata
de
usa
r m
ás e
l pec
ho y
cuel
lo p
ara
impuls
arse
, in
virt
iendo l
a es
pal
da,
incl
uso
alg
unos
tien
den
a c
olo
cars
e de
cost
ado,
lo
que
no e
s buen
o.
Se
deb
e te
ner
en c
uen
ta q
ue
si e
l ca
bal
lo n
o u
sa u
na
11
buen
a té
cnic
a y
no
la
mej
ora
, si
empre
nadará
m
al
(Ash
eim
A.
y co
ls.1
970),
(Ir
win
y c
ols
.1980),
(Cau
dill
, A.2
005).
Impl
icac
ione
s os
teom
uscu
lare
s: L
a nata
ción e
s un e
jerc
icio
muy
com
ple
to
que
utiliz
a, a
dem
ás d
e lo
s m
úsc
ulo
s nec
esar
ios
par
a co
rrer
, otr
os
gru
pos
musc
ula
res.
Est
os
movi
mie
nto
s de
tan
amplia
gam
a se
co
nsi
der
an
ben
efic
ioso
s a
la
flex
ibili
dad
(A
shei
m
A.
y co
ls.1
970),
(I
rwin
D
.G.H
.y
cols
.1980).
Dura
nte
est
e ej
erci
cio,
las
articu
laci
ones
que
más
tra
baj
an e
n e
l m
iem
bro
an
teri
or
son l
as d
el h
om
bro
y c
odo j
unto
a l
os
músc
ulo
s bra
quio
cefá
lico,
se
rrat
o c
ervi
cal y
torá
cico
; m
ientr
as q
ue
en e
l m
iem
bro
post
erio
r, las
mas
af
ecta
das
son l
a sa
cro-i
liaca
, co
xo-f
emora
l, f
emoro
tibio
-rotu
liana
(bab
illa)
y
tars
o
(corv
ejón),
junto
a
los
músc
ulo
s,
iliop
soas
, glú
teos,
bíc
eps
fem
ora
l,
sem
iten
din
oso
, el
glú
teo m
edio
y
el te
nso
r de
la
fasc
ia la
ta
(Mura
kam
i M
y c
ols
.1976),
(Ir
win
D.G
.H.y
cols
.1980),
(Cau
dill
, A.2
005).
Bio
mec
ánic
a: E
l ca
bal
lo t
iene
gru
pos
musc
ula
res
de
tras
lado a
l gal
ope
que
tam
bié
n i
nte
rvie
nen
en e
l ci
clo r
espirat
ori
o.
El
acopla
mie
nto
res
pir
atori
o
pro
duce
un c
iclo
de
resp
irac
ión c
om
ple
to p
or
cada
tran
co a
l gal
ope.
En
cam
bio
, cu
ando e
l ca
bal
lo n
ada
sólo
pued
e re
spirar
una
vez
cada
tres
o
cuat
ro se
gundos,
ri
tmo que
recu
per
a la
norm
alid
ad cu
ando to
ca tier
ra
(Hobo S
, y
cols
.1998).
El
pat
rón d
e re
spir
ació
n e
stá
cara
cter
izad
o p
or
una
bre
ve
insp
irac
ión
y una
expir
ació
n
pro
longad
a,
que
tran
smite
una
resp
irac
ión m
uch
as v
eces
angust
iosa
.
La d
ific
ultad
en la
resp
irac
ión s
e deb
e, e
n p
arte
, a
la p
resi
ón q
ue
ejer
ce e
l ag
ua
sobre
el pec
ho y
al ab
dom
en d
el c
abal
lo,
y por
otr
o lad
o a
la
falta
de
ritm
o d
el c
uer
po c
on los
movi
mie
nto
s ab
dom
inal
es q
ue
sirv
en p
ara
ayudar
al
pro
ceso
de
resp
irac
ión,
dura
nte
el en
tren
amie
nto
norm
al e
n la
tier
ra.
El
cabal
lo t
iene
que
confiar
en l
os
músc
ulo
s re
spir
atori
os
y pued
e se
r que
la n
atac
ión s
ea u
na
buen
a m
aner
a de
entr
enar
est
os
gru
pos
del
músc
ulo
, lo
que
no s
e pued
e as
egura
r es
que
este
entr
enam
iento
se
trad
uzc
a lu
ego
a la
pis
ta (
tier
ra)
(Mura
kam
i M
y c
ols
.1976),
(Ir
win
D.G
.H.y
cols
.1980),
(H
obo S
, y
cols
.1998).
Tipo
de
ejer
cici
o.
La n
atac
ión s
e co
nsi
der
a u
n e
jerc
icio
de
inte
nsi
dad
subm
áxim
a, d
e tipo
aeró
bic
o y
por
tanto
, la
fr
ecuen
cia
card
iaca
de
un ca
bal
lo nad
ando no
12super
a, n
orm
alm
ente
, lo
s 200 lat
idos
por
min
uto
(Ash
eim
A.
y co
ls.1
970),
(M
ura
kam
i M
y c
ols
.1976),
(H
obo S
, y
cols
.1998),
(D
avis
M.1
993).
La te
mper
atura
del
ag
ua
deb
e es
tar
entr
e 20 a 23 º
C co
n obje
to de
ayudar
a d
isip
ar l
as c
antidad
es e
norm
es d
e ca
lor
que
se g
ener
a por
el
esfu
erzo
, co
nse
cuen
cia
de
la m
ayor
resi
sten
cia
del
ag
ua
fren
te al
ai
re,
par
a des
pla
zars
e (S
wan
stro
m O
.G.
y Cols
.1973).
Teó
rica
men
te s
e ha
consi
der
ado q
ue
unos
15 a
20 m
inuto
s de
nat
ació
n a
una
velo
cidad
de
1.2
a 1
.7 m
/s (
4-6
km
/h)
según s
u a
ptitu
d y
act
itud,
equiv
aldrí
a a
una
hora
de
trab
ajo e
n t
ierr
a, o
a 3
000 -
4000 m
etro
s de
trote
o d
e un c
ante
r en
una
pis
ta;
com
os
se v
e lo
s lim
ites
son lo b
asta
nte
am
plio
s par
a ce
rtific
ar
su
exac
titu
d,
no
exis
tien
do
sufici
ente
s tr
abaj
os
public
ados
sobre
una
real
equiv
alen
cia
entr
e un e
jerc
icio
nat
atori
o y
uno
en p
ista
(Ash
eim
A.
y co
ls.1
970),
(M
ura
kam
i M
. y
cols
.1976);
(D
avis
M.
1993).
Inte
nta
rem
os
en e
ste
estu
dio
sac
ar p
arám
etro
s que
nos
lleve
n a
una
may
or
exac
titu
d d
e co
mpar
ació
n e
ntr
e un e
jerc
icio
nad
ando c
on o
tro
en p
ista
o s
imila
r.
Apl
icac
ione
s.
La
nat
ació
n
pued
e se
r un
ejer
cici
o
com
ple
men
tari
o
en
el
cabal
lo
de
dep
ort
e, t
anto
par
a co
nsu
mir
exc
eden
tes
de
gra
sa c
om
o p
ara
pro
teger
lo
de
lesi
ones
agudas
o c
rónic
as d
e su
s m
iem
bro
s, a
l dis
min
uir
las
ten
siones
m
úsc
ulo
esq
uel
étic
a del
eje
rcic
io s
obre
el pis
o (
Dav
is M
. 1993);
(H
obo S
y
cols
. 1998).
Por
esta
raz
ón,
esta
dem
ost
rado q
ue
este
eje
rcic
io s
e pued
e em
ple
ar p
ara
la r
ehab
ilita
ción d
e le
siones
del
apar
ato l
oco
moto
r al
evi
tar
la c
oncu
sión
sobre
la
tier
ra y
est
ar c
onsi
der
ado u
n e
jerc
icio
de
inte
nsi
dad
moder
ada
(Hobo
S
y co
ls
1998);
(A
shei
m
A.
y co
ls.1
970);
(M
ura
kam
i M
. y
cols
.1976);
(Ir
win
D.G
.H.y
cols
.1980).
La
intr
oducc
ión
de
la
nat
ació
n
en
el
pro
toco
lo
conve
nci
onal
de
entr
enam
iento
par
a ca
bal
los
PSI
jóve
nes
, pued
e dis
min
uir
la
vuln
erab
ilidad
a
pro
ceso
s lo
com
oto
res,
y s
er ú
til
par
a el
man
tenim
iento
moder
ado d
e su
co
nst
ituci
ón o
par
a la
mej
ora
efici
ente
de
su c
apac
idad
de
funci
onam
iento
, te
nie
ndo
en
cuen
ta
que
nunca
se
rá
un
elem
ento
de
sust
ituci
ón
del
en
tren
amie
nto
norm
al e
n p
ista
(M
ura
kam
i M
y c
ols
.1976),
(D
avis
M.1
993),
(M
isum
i K.y
cols
.1993),
(M
isum
i K.y
cols
.1995).
13
Tam
bié
n p
odem
os
utiliz
ar,
apro
vech
ando s
us
venta
jas,
la
nat
ació
n p
ara
real
izar
una
eval
uac
ión d
el e
stad
o d
e fo
rma
de
un a
nim
al q
ue
tenga
alguna
lesi
ón lev
e en
alg
uno d
e su
s m
iem
bro
s. M
edia
nte
un a
nál
isis
multiv
aria
ble
se
rea
liza
un T
EE (
test
de
ejer
cici
o e
stan
dar
izad
o)
en u
na
pis
cina.
(M
isum
i K y
cols
. 1994).
4.2
. AD
APTACIO
NES F
ISIO
LÓG
ICAS A
DIF
EREN
TES T
IPO
S D
E E
JERCIC
IOS.
Para
conoce
r lo
s ef
ecto
s que
la n
atac
ión p
rovo
ca e
n los
cabal
los,
se
deb
en
sele
ccio
nar
aquel
los
par
ámet
ros
fisi
ológic
os
que
nos
pued
an d
ar u
na
idea
m
ás a
pro
xim
ada
de
las
vari
acio
nes
o a
dap
taci
ones
que
sufr
e el
org
anis
mo.
Est
os
par
ámet
ros
deb
en s
er f
ácilm
ente
men
sura
ble
s y
sobre
todo f
iable
s y
repre
senta
tivo
s de
los
cam
bio
s que
tien
en lugar
tra
s el
eje
rcic
io.
Num
eroso
s au
tore
s co
inci
den
en
que
esta
s co
ndic
iones
se
dan
en
dos
par
ámet
ros
bie
n es
table
cidos
com
o so
n la
fr
ecuen
cia
card
iaca
FC
y
la
conce
ntr
ació
n d
el l
acta
to e
n s
angre
LA (
Ash
eim
A.y
cols
.1970);
(Li
ndholm
y
cols
.1974);
(L
awre
nce
L
M
y co
ls.
1987);
(E
vans
y co
ls.
1987);
(H
inch
cliff
K.y
cols
. 2004).
En e
l si
guie
nte
est
udio
se
han
ten
ido e
n c
uen
ta o
tros
pro
ceso
s co
mo l
a
frec
uen
cia
resp
irat
ori
a y
la t
emper
atura
corp
ora
l, p
or
que
si b
ien a
lgunos
estu
dio
s han
pues
to en
duda
su ef
icac
ia par
a va
lora
r lo
s ef
ecto
s de
la
nat
ació
n,
(Ash
eim
A.y
cols
.1970);
(M
ura
kam
i M
y c
ols
.1976),
pued
en s
er
indic
ativ
os
de
cam
bio
s m
etab
ólic
os
com
o v
erem
os
a co
ntinuac
ión o
ayu
dar
a
explic
ar a
lgunos
cam
bio
s en
las
otr
as c
onst
ante
s (F
C y
LA).
(Mis
um
i K.y
co
ls.1
993),
(M
isum
i K.y
cols
.1995).
4.2
.1.
Frec
uen
cia
resp
irat
oria
. (F
R)
La i
nfo
rmac
ión q
ue
pued
an t
ransm
itir l
os
cam
bio
s que
se p
roduce
n e
n e
l si
stem
a re
spir
atori
o dura
nte
el
esfu
erzo
son o
bte
nid
os
por
el v
eter
inar
io
med
iante
la
ausc
ultac
ión y
la
med
ició
n d
e la
FR.
Seg
ún e
studio
s d
e la
déc
adas
de
los
80,
el s
iste
ma
resp
irat
ori
o a
ctúa
com
o u
n f
acto
r lim
itan
te
del
ren
dim
iento
máx
imo e
n e
l ca
bal
lo d
e dep
ort
es (
Bay
ly y
cols
., 1
987);
(A
rt y
cols
., 1
990);
(Art
hur
R C
, 1990).
Cual
quie
r dis
funci
ón r
espirat
ori
a, incl
uso
subcl
ínic
a, c
ondic
iona
una
pér
did
a
de
funci
onal
idad
y u
na
reducc
ión d
el p
ote
nci
al a
erobio
máx
imo.
Seg
ún e
l tipo d
e ej
erci
cio l
a re
spues
ta r
espir
atori
a pued
e se
r difer
ente
(Le
keux
P y
Art
T,
1994).
14La f
recu
enci
a re
spir
ator
ia (
FR)
fren
te a
eje
rcic
ios
de
inte
nsi
dad
es
dif
eren
tes.
El
incr
emen
to
pro
gre
sivo
de
la
FR,
es
lo
norm
al
en
los
ejer
cici
os
de
Inte
nsi
dad
cr
ecie
nte
, obse
rván
dose
la
ta
quip
nea
m
ás
inte
nsa
en
la
últim
a ca
rga
de
esfu
erzo
. La
ele
vaci
ón s
igue
una
corr
elac
ión l
inea
l co
n l
a ve
loci
dad
FR=
0,5
5 v
+ 2
8,6
Donde
v es
vel
oci
dad
exp
resa
da
en m
/min
. (T
hie
l M
.y c
ols
., 1
987).
Asi
mis
mo,
se h
an m
ost
rado v
alore
s m
edio
s de
14 r
esp/m
in e
n r
eposo
, 65
al pas
o,
91 al
tr
ote
le
nto
, 113 al
gal
ope
cort
o y
121 al
gal
ope
larg
o,
resp
ectiva
men
te.
Est
os
dat
os
se h
an d
escr
ito b
ajo c
ondic
iones
am
bie
nta
les
med
ias
contr
ola
das
(Le
keux
P. y
cols
., 1
994).
En los
ejer
cici
os
de
Inte
nsi
dad
su
bm
áxim
a d
e co
rta
du
raci
ón,
vam
os
a en
contr
ar
modific
acio
nes
le
ves
en
las
conce
ntr
acio
nes
de
los
gas
es
sanguín
eos,
por
lo q
ue
se p
ued
e af
irm
ar q
ue
la v
entila
ción s
e in
crem
enta
de
form
a par
alel
a a
las
dem
andas
met
abólic
as i
mpues
tas
por
este
tip
o d
e es
fuer
zo (
Wass
erm
an K
. y
cols
., 1
986);
(Le
keux
P. y
cols
., 1
994);
(Art
T.y
co
ls.,
1995).
La
ta
quip
nea
dura
nte
es
ta
modal
idad
de
activi
dad
físi
ca
pued
e se
r co
nse
cuen
cia
de
la a
ctuac
ión c
onju
nta
de
num
eroso
s fa
ctore
s,
tale
s co
mo u
n c
iert
o g
rado d
e va
riac
ión e
n l
a pre
sión p
arci
al d
e CO
2 e
n
sangre
ar
teri
al
o
venosa
, el
pH
sa
nguín
eo,
la
estim
ula
ción
de
los
rece
pto
res
med
ula
res
por
los
H+
, el
efe
cto d
el s
iste
ma
card
iova
scula
r o los
cam
bio
s en
la
pre
sión p
arci
al d
e O
2 (
Pan L
G y
cols
., 1
986);
(Eri
ckso
n B
K y
co
ls.,
1991).
En los
ejer
cici
os
de
Inte
nsi
dad
su
bm
áxim
a p
rolo
ng
ada,
la e
leva
ción e
n
la
FR
dura
nte
es
te
tipo
de
ejer
cici
o
(pru
eba
de
resi
sten
cia)
dep
ende,
ad
emás
de
los
requer
imie
nto
s en
ergét
icos
que
impone
el e
jerc
icio
, de
la
funci
ón te
rmorr
egula
dora
del
org
anis
mo.
Sab
emos
que
este
m
ecan
ism
o
med
iante
la
ev
apora
ción
del
si
stem
a re
spir
atori
o,
al
aum
enta
r la
te
mper
atura
am
bie
nta
l si
n
cam
bio
s en
la
te
mper
atura
co
rpora
l,
se
incr
emen
ta la
FR
y
se re
duce
el
vo
lum
en tidal
(V
T=
m
edid
a del
ai
re
insp
irad
o o
esp
irad
o e
n u
na
resp
irac
ión n
orm
al)
(Lek
eux
P. y
cols
., 1
994).
Po
r ta
nto
, la
s m
odific
acio
nes
de
la t
emper
atura
en l
a pie
l y
en l
a m
uco
sa
resp
irat
ori
a pued
en p
rovo
car
resp
ues
tas
en l
a m
ecán
ica
de
la v
entila
ción
(Kam
insk
i y
cols
., 1
985).
15
Se
ha
esta
ble
cido q
ue
la F
R e
xper
imen
ta u
n i
ncr
emen
to d
e 1,9
res
p/m
in
por
cada
gra
do ce
ntígra
do m
ás de
tem
per
atura
ex
teri
or
(Pollm
an U
. y
Hörn
icke
H
., 1987).
Po
r ta
nto
, la
re
spues
ta re
spir
atori
a al
ej
erci
cio de
resi
sten
cia
consi
ste
en t
aquip
nea
, in
fluen
ciad
a a
su v
ez p
or
la t
emper
atura
am
bie
nta
l (e
ntr
e otr
os
fact
ore
s),
reducc
ión del
VT e
incr
emen
to en
el
co
cien
te en
tre
el es
pac
io m
uer
to fisi
oló
gic
o y
el VT (R
ose
RJ
y co
ls.,
1987);
(Pe
lletier
y c
ols
., 1
987);
(Thie
l M
y c
ols
., 1
987).
Por
últim
o,
en l
os
ejer
cici
os
de
Inte
nsi
dad
máx
ima,
nos
enco
ntr
amos
que
se r
educe
la
pre
sión a
rter
ial par
cial
de
O2 y
el pH
san
guín
eo,
al m
ism
o tiem
po q
ue
se i
ncr
emen
ta l
a pre
sión a
rter
ial
par
cial
de
CO
2;
alte
raci
ones
que
actú
an c
om
o e
stím
ulo
par
a la
ven
tila
ción,
pro
duci
endo t
aquip
nea
e
hip
erpnea
(W
agner
PD
y c
ols
. 1989).
La i
nte
rven
ción e
n e
l ca
bal
lo d
e lo
s quim
iorr
ecep
tore
s del
cen
tro a
órt
ico y
ca
rotídeo
, que
estim
ula
n
la
ventila
ción
dura
nte
el
ej
erci
cio,
par
ece
insu
fici
ente
par
a m
ante
ner
la
hom
eost
asis
de
los
gas
es sa
nguín
eos,
al
co
ntr
ario
de
lo q
ue
ocu
rre
en a
tlet
as h
um
anos
(Kilb
ride
E y
cols
., 2
003).
Seg
ún
esto
s dat
os,
el
ca
bal
lo
no
adopta
una
hip
erve
ntila
ción
que
com
pen
se
las
alte
raci
ones
en
el
in
terc
ambio
gas
eoso
, que
se
han
pro
duci
do p
or
las
limitac
iones
en la
per
fusi
ón y
en los
des
equili
bri
os
entr
e la
ven
tila
ción
y l
a per
fusi
ón.
Exi
sten
cuat
ro h
ipót
esis
(Le
keux
P. y
col
s.
1994)
par
a ex
plic
ar e
sta
par
ticu
lari
dad
de
los
cabal
los:
Exi
sten
cia
del
ac
opla
mie
nto
en
tre
la
resp
irac
ión
y la
lo
com
oci
ón d
ura
nte
el ej
erci
cio.
M
enor
sensi
bili
dad
de
los
rece
pto
res.
Car
acte
ríst
icas
de
los
músc
ulo
s ve
ntila
tori
os
Pé
rdid
a de
funci
onal
idad
de
los
mec
anis
mos
de
retr
oal
imen
taci
ón p
or
fatiga
musc
ula
r (L
ekeu
x P.
y c
ols
. 1994).
Rec
ord
emos
que
el p
rim
er p
unto
no s
e dar
ía c
uan
do e
l ca
bal
lo n
ada,
ya
que
en e
ste
ejer
cici
o n
o e
xist
e ri
tmo e
ntr
e el
cuer
po y
los
movi
mie
nto
s ab
dom
inal
es,
com
o s
uce
de
en e
l ej
erci
cio e
n t
ierr
a (M
ura
kam
i M
. y
cols
.,
1976).
Frec
uen
cia
resp
irat
oria
du
ran
te la
nat
ació
n:
En e
l su
elo,
los
cabal
los
gen
eral
men
te t
ienen
una
frec
uen
cia
resp
irat
ori
a que
se a
sem
eja
a la
fre
cuen
cia
del
tra
nco
tan
to a
l pas
o,
com
o a
l tr
ote
, gal
ope
med
io o
gal
ope.
La
rela
ción e
ntr
e la
fre
cuen
cia
resp
irat
oria
y el
tr
anco
es
1:1
, dura
nte
el gal
ope
med
io y
el gal
ope,
en c
abal
los
sanos.
Sin
16embar
go
en
el
agua,
el
ca
bal
lo
adopta
un
pat
rón
de
resp
irac
ión
modific
ado,
la f
recu
enci
a en
el tr
anco
dis
min
uye
(H
obo S
. y
cols
., 1
998).
El
cicl
o re
spir
atori
o m
ues
tra
un ca
mbio
, co
n una
rápid
a in
spir
ació
n y
una
espir
ació
n
pro
logad
a y
labori
osa
. Se
trat
a de
una
in
spir
ació
n
cort
a m
áxim
a, s
eguid
a por
una e
spir
ació
n l
enta
contr
a una
glo
tis
cerr
ada
y un
final
esp
irat
ori
o f
orz
ado (
Nic
holl
T.K
.y c
ols
., 1
978).
Pues
to q
ue
la m
ayorí
a de
los
cabal
los
sum
ergen
todo e
l cu
erpo e
xcep
to l
a par
te s
uper
ior
de
la
cara
y d
e lo
s ori
fici
os
nas
ales
, es
te m
étodo p
erm
ite
la r
espir
ació
n c
on l
as
vías
aér
eas
cerr
adas
por
un p
erio
do d
e tiem
po m
áxim
o d
ura
nte
el
cicl
o
resp
irat
ori
o (
Mura
kam
i M
. y
cols
., 1
976)
Las
frec
uen
cias
res
pir
atori
as s
on a
pro
xim
adam
ente
25 r
pm
, un c
uar
to d
e lo
que
se o
bse
rva
en e
jerc
icio
en e
l ca
mpo y
no g
uar
da
rela
ción c
on e
l es
tilo
de
nat
ació
n (
man
era
en q
ue
muev
en e
xtre
mid
ades
). E
ste
cam
bio
su
gie
re
que
los
cabal
los
nec
esitab
an
una
may
or
ventila
ción
par
a co
mpen
sar
la r
estr
icci
ón r
espir
atori
a se
cundar
ia a
la
pre
sión i
mpues
ta p
or
el a
gua
sobre
el pec
ho y
abdom
en (
Hobo S
,y c
ols
. 1998).
Los
par
ámet
ros
hem
atoló
gic
os
arte
rial
es s
e al
tera
n a
med
ida
que
avan
za
el e
jerc
icio
, lo
que
sugie
re u
na
inad
ecuad
a ve
ntila
ción,
deb
ido a
la
pre
sión
del
agua
sobre
el
cuer
po d
el c
abal
lo (
Hobo S
. y
cols
. 1998).
La
pre
sión
espir
atori
a es
cas
i ig
ual
a la
insp
irat
oria
dura
nte
el ej
erci
cio d
e nat
ació
n,
lo
que
contr
asta
co
n
las
curv
as
resp
irat
ori
as
par
a tr
abaj
o
de
gal
ope
en
cam
po,
donde
se o
bse
rva u
na
may
or
tasa
de
pre
sión i
nsp
irat
oria
resp
ecto
de
la e
spir
atori
a.
La r
elac
ión e
ntr
e am
bas
var
iable
s en
pis
cina
alca
nza
un índic
e 0.3
3,
lo q
ue
signific
a que
el tiem
po es
pir
atori
o es
m
ás la
rgo que
el in
spirat
ori
o.
Es
posi
ble
que
esta
pro
longac
ión d
el t
iem
po d
e es
pir
ació
n e
vite
el
cola
pso
aé
reo re
pen
tino que
podrí
a ca
usa
r la
pre
sión del
ag
ua
y pre
venga
un
des
censo
rad
ical
del
vol
um
en a
éreo
, m
ante
nie
ndo a
sí la
flota
bili
dad
(H
obo
S.
y co
ls.
1998).
Para
poder
man
tener
un b
uen
niv
el d
e ve
ntila
ción (
inte
rcam
bio
de
oxi
gen
o
y la
elim
inac
ión d
el d
ióxi
do d
e ca
rbono),
si
la f
recu
enci
a re
spirat
ori
a es
m
as b
aja
se d
ebe
com
pen
sar
con e
l au
men
to d
el v
olu
men
tid
al (
corr
iente
).
Por
eso d
ura
nte
la
nat
ació
n l
os
cabal
los
real
izan
una
inte
nsa
insp
irac
ión,
que
aum
enta
ría
la ca
ntidad
de
aire
in
spir
ado,
per
o no ex
iste
n es
tudio
s ci
entífico
s so
bre
est
e hec
ho.
Dura
nte
el
ejer
cici
o m
áxim
o,
un c
abal
lo d
e 500 K
g d
ebe
conse
guir
una
ventila
ción p
or
min
uto
máx
ima
de
1800l/
min
., m
edia
nte
una
frec
uen
cia
resp
irat
oria
de
120 r
pm
y u
n v
olu
men
tid
al (
corr
iente
) de
15 l.
Si dura
nte
17
el e
jerc
icio
máx
imo d
e nat
ació
n,
la f
recu
enci
a re
spir
atori
a es
de
40 r
pm
, par
a m
ante
ner
los
valo
res
que
acab
am
os
de
des
crib
ir,
el c
abal
lo d
eber
ía
conse
guir
un
volu
men
tidal
de
45
l,
que
repre
senta
ca
pac
idad
to
tal
pulm
onar
y e
sto n
o e
s posi
ble
.
Bas
ándose
en e
stos
dat
os,
dura
nte
el
ejer
cici
o m
áxim
o de
la n
atac
ión,
se
está
forz
ando a
los
caballo
s a
una
hip
ove
ntila
ción,
lo q
ue
pro
voca
ría
un
aum
ento
de
las
conce
ntr
aci
ones
de
lact
ato e
n s
angre
, en
com
par
ació
n a
un
ejer
cici
o de
sim
ilar
inte
nsi
dad
en
el
su
elo (M
ura
kam
i M
. y
cols
.1976);
(I
rwin
D.G
.H.y
cols
. 1980);
(Thom
as,
D.P
. y
cols
. 1980).
Frec
uen
cia
resp
irat
oria
y s
u r
ecu
per
ació
n d
esp
ués
del
eje
rcic
io.
La f
recu
enci
a re
spir
atori
a al
fin
aliz
ar e
l ej
erci
cio f
ísic
o v
a re
cuper
ando s
u
valo
r bas
al.
La ve
loci
dad
de
recu
per
ació
n es
tá su
ped
itad
a a difer
ente
s fa
ctore
s co
mo s
on la
inte
nsi
dad
y la
dura
ción d
el e
jerc
icio
, el
est
ado f
ísic
o y
niv
el d
e en
tren
am
iento
del
anim
al y
las
condic
iones
clim
ática
s (L
ekeu
x P.
y A
rt T
., 1
994);
(M
uñoz
A.
y co
ls.
1997).
Inm
edia
tam
ente
, al
fin
aliz
ar e
l ej
erci
cio,
las
dem
andas
met
abólic
as d
e O
2
siguen
in
crem
entá
ndose
, lo
que
se den
om
ina
déb
ito de
oxí
gen
o,
y es
co
nse
cuen
cia
de
su im
plic
ació
n e
n la
resí
nte
sis
de
aden
osi
n t
rifo
sfat
o (
ATP)
y de
Cre
atin
in fo
sfat
o (C
P) en
lo
s m
úsc
ulo
s que
han
in
terv
enid
o en
el
es
fuer
zo,
del
cat
abolis
mo y
anab
olis
mo
del
lac
tato
, de
la p
ersi
sten
cia
de
la
hip
erte
rmia
y d
e la
res
taura
ción d
e la
s re
serv
as h
orm
onal
es (
Rose
R.J
. y
cols
., 1
987).
Por
tanto
la
FR,
serv
irá
par
a re
stab
lece
r la
norm
alid
ad e
n u
na
seri
e de
par
ámet
ros
alte
rados
dura
nte
y
com
o co
nse
cuen
cia
del
ej
erci
cio,
así
la
taquip
nea
post
eje
rcic
io,
se h
a re
laci
onad
o c
on e
l pap
el t
erm
orr
egula
dor
del
sis
tem
a re
spirat
orio,
o co
mo indic
ador
de
la d
eman
da
ventila
toria,
per
o
esta
FR
pued
e no
ser
m
uy
fided
igna,
si
la
te
mper
atura
y
hum
edad
am
bie
nta
les
está
n e
leva
das
(Rose
R.J
.y c
ols
., 1
987);
(M
uñoz
A.
y co
ls.,
1997).
Com
o indic
amos
pre
viam
ente
, la
loco
moci
ón e
jerc
e una
influen
cia
sobre
el
contr
ol re
spir
atori
o,
per
o a
l final
izar
el ej
erci
cio,
cesa
dic
ha
influen
cia
y se
in
icia
la
acci
ón d
e otr
os
estim
ula
nte
s re
spir
atori
os,
com
o l
a ac
idosi
s; p
or
tanto
, la
hip
erve
ntila
ción al
veol
ar y
la al
calo
sis
resp
irat
ori
a se
cundar
ia,
serí
an b
enef
icio
sas
par
a co
mpen
sar
esa
acid
osi
s m
etab
ólic
a (B
ayly
WM
. y
cols
.1987).
18En e
l ej
erci
cio d
e la
nat
ació
n,
los
valo
res
de
la F
R b
asal
se
rec
uper
an
rápid
amen
te
des
pués
de
nad
ar
3
o
20
min
uto
s,
incl
uso
en
tiem
pos
pro
longad
os
de
has
ta 6
0 m
inuto
s. A
vec
es e
n e
stos
tiem
pos
pro
longad
os,
la
res
pir
ació
n p
ued
e co
ntinuar
con u
na
inte
nsi
dad
pro
funda
dura
nte
alg
ún
tiem
po d
espués
de
la e
jecu
ción d
el e
jerc
icio
aunque
su F
R lle
gue
a lím
ites
bas
ales
. El tiem
po r
equer
ido p
ara
la r
ecuper
ació
n d
el r
itm
o c
ardía
co y
de
la
frec
uen
cia
resp
irat
oria
se pro
longa
com
o la
lo
ngitud del
tiem
po de
la
nat
ació
n (
Mura
kam
i M
. y
cols
. 1976).
4.2
.2.
Frec
uen
cia
card
iaca
.
El
cabal
lo d
ispone
de
un s
iste
ma
card
iova
scula
r co
n g
ran c
apaci
dad
par
a
el t
ransp
ort
e de
oxi
gen
o d
esde
los
pulm
ones
a l
os
tejidos
per
ifér
icos.
El
consu
mo d
e O
xígen
o (
VO
2)
en r
elac
ión c
on s
u p
eso c
orp
ora
l en
el
cabal
lo
es s
uper
ior
al q
ue
tien
en o
tras
esp
ecie
s. E
l co
nsu
mo m
áxim
o d
e oxí
gen
o
(VO
2m
áx)
se d
efin
e co
mo e
l vo
lum
en m
áxim
o d
e oxi
gen
o q
ue
el o
rgan
ism
o
es c
apaz
de
capta
r des
de
el m
edio
am
bie
nte
(Po
llock
M.L
. y
cols
., 1
990)
En e
l ca
bal
lo p
rese
nta
val
ore
s de
130-1
35 m
l O
2/k
g/m
in.
(Tay
lor
C.R
. y
cols
.,
1981);
(C
hri
stly
C.
y co
ls.,
1999).
Lo
s pri
nci
pal
es
fact
ore
s que
det
erm
inan
el VO
2 s
on las
cap
acid
ades
funci
onal
es d
el s
iste
ma
resp
irat
ori
o,
card
iova
scula
r y
músc
ulo
-esq
uel
étic
o.
El
sist
ema
card
iova
scula
r se
car
acte
riza
por
pose
er u
na
par
te f
unci
onal
, det
erm
inad
a p
or
el r
endim
iento
car
día
co (
RC)
y una
par
te d
imen
sional
, re
pre
senta
da p
or
el v
olu
men
san
guín
eo y
var
iable
s re
laci
onad
as.
Am
bos
com
ponen
tes
son d
eter
min
ante
s de
la l
iber
ació
n d
e oxí
gen
o a
los
tejidos
met
abólic
amen
te a
ctiv
os
(Tay
lor
C.R
. y
cols
. 1981).
A
su
vez,
la
fu
nci
onal
idad
ca
rdio
vasc
ula
r es
ta
condic
ionad
a por
la
frec
uen
cia
card
iaca
y
el
volu
men
co
ntr
acci
ón
(volu
men
la
tido),
cu
yo
pro
duct
o d
a l
ugar
al
RC (
Freg
in G
. F.
y c
ols
., 1
983);
(Kea
rns
C.F
. y
cols
.,
2002).
Est
e re
ndim
iento
car
dia
co i
nfluye
dir
ecta
men
te s
obre
el
consu
mo
de
oxí
gen
o (
VO
2),
ya
que,
seg
ún la
ecuac
ión d
e Fi
ck:
VO
2 (
l/m
in)=
RC (
l/m
in)
x D
AV
(Don
de R
C e
s re
ndim
ient
o ca
rdia
co y
D
AV l
a di
fere
ncia
art
erio
veno
sa d
e ox
ígen
o) (
Wau
gh S
L. y
col
s.,
1980
).
Por
tanto
la
elev
ació
n d
el R
C,
pro
voca
dir
ecta
men
te u
n incr
emen
to d
e VO
2
máx
. (E
vans
D.L
., 1
994).
19
Com
o a
cabam
os
de
ver
el r
endim
iento
car
dia
co v
iene
det
erm
inad
o p
or
la
FC f
recu
enci
a ca
rdia
ca y
el vo
lum
en lat
ido.
Conoce
r la
fre
cuen
cia
card
iaca
, nos
pued
e dar
una
idea
fia
ble
de
la c
ondic
ión f
ísic
a de
un c
aballo
, ya
que
sus
vari
acio
nes
nos
per
miten
sa
ber
co
mo
resp
onde
al
ejer
cici
o y
su
recu
per
ació
n p
ost
erio
r y
de
esto
s dat
os
podem
os
obte
ner
un i
ndic
ador
de
la s
alud d
e es
e an
imal
.
No o
bst
ante
son m
uy
div
erso
s lo
s fa
ctore
s que
pued
en m
odific
ar e
sta
FC
adem
ás d
el e
jerc
icio
, co
mo s
on e
l dolo
r, la
exci
taci
ón,
el e
stad
o h
ídri
co d
el
anim
al o
la
est
imula
ción d
el s
iste
ma
ner
vioso
sim
pát
ico,
que
pued
e in
duci
r au
men
tos
de
has
ta 1
10 p
pm
(puls
acio
nes
por
min
uto
), f
rente
a los
25 y
40
ppm
de
frec
uen
cia
bas
al (
Ham
lin R
.L.y
cols
., 1
972).
Por
eso s
e re
com
ienda
hac
er u
na
monitori
zaci
ón a
l pri
nci
pio
del
eje
rcic
io,
ya q
ue
pued
e re
vela
r un
exce
so de
trab
ajo en
lo
s día
s pre
ceden
tes,
o bie
n se
r el
pró
dro
mo de
difer
ente
s pato
logía
s (R
indw
ay K
, 1994);
(M
uñoz
A.y
cols
., 1
997).
Frec
uen
cia
card
iaca
d
ura
nte
lo
s ej
erci
cios
d
e in
ten
sid
ades
d
ifer
ente
s.
El
pri
mer
tr
abaj
o so
bre
la
re
spues
ta de
la FC
a ej
erci
cios
de
difer
ente
in
tensi
dad
fu
e ef
ectu
ado
por
Pers
son
(1967),
es
ta
rela
ción
ha
sido
inte
nsa
men
te e
studia
da
por
su f
ácil
cálc
ulo
, re
pro
duci
bili
dad
y p
reci
sión.
El
incr
emen
to d
e la
act
ivid
ad m
etab
ólic
a en
los
tejidos
(sobre
todo e
n e
l m
úsc
ulo
es
quel
étic
o),
que
supone
el
ejer
cici
o
físi
co,
requie
re
unas
ad
apta
ciones
del
sis
tem
a ca
rdio
vasc
ula
r, q
ue
gar
antiza
n e
l ap
ort
e co
rrec
to
de
oxí
gen
o a
la
fibra
musc
ula
r, y
la
retira
da
de
los
pro
duct
os
de
des
echo
met
abólic
o
Ese
aport
e ex
trao
rdin
ario
de
oxí
gen
o,
se c
onsi
gue
con u
n incr
emen
to e
n la
FC,
pro
porc
ional
a
la
inte
nsi
dad
m
etab
ólic
a m
usc
ula
r,
si
bie
n
FCs
su
per
iore
s a
200 p
pm
, nos
está
indic
ando u
na
limitac
ión
en e
l tr
ansp
ort
e y
utiliz
ació
n del
oxí
gen
o por
la m
iofibrilla
y
por
tanto
un m
etab
olis
mo
pre
dom
inan
tem
ente
anaer
obio
(M
uñoz
A.
y co
ls.,
1998);
(Ser
rano M
.G.
y co
ls.,
2002).
El
aum
ento
met
abólic
o m
usc
ula
r pro
duce
div
erso
s re
ajust
es e
n l
os
tejidos
activo
s, co
n in
crem
ento
s del
RC de
68%
par
a el
si
stem
a re
spir
atori
o,
98,5
% p
ara
el m
usc
ula
r y
50%
par
a el
car
dia
co (
McC
onag
hy
F.F.
y c
ols
.,
2002).
20La f
recu
enci
a ca
rdia
ca a
lcan
za s
u v
alor
máx
imo
a lo
s 30-4
5 s
de
inic
iars
e el
eje
rcic
io,
(Per
sson S
.G.B
, 1967);
deb
ido a
la
estim
ula
ción s
impát
ica
y a
la m
ovi
lizac
ión d
el r
eser
vori
o s
anguín
eo e
splé
nic
o (
esple
cnoco
ntr
acci
ón),
que
pro
voca
una
hip
ervo
lem
ia,
y por
tanto
un
ajust
e ca
rdio
vasc
ula
r.
(Fre
gin
G.F
,y T
hom
as D
.P.,
1983).
Est
e aj
ust
e va
ría
según la
inte
nsi
dad
del
ej
erci
cio,
el
tem
per
amen
to
del
ca
bal
lo,
el
gra
do
de
entr
enam
iento
, el
es
tado
card
iorr
espir
atori
o
o
las
cara
cter
ística
s del
per
iodo
de
cale
nta
mie
nto
(T
yler
C.M
,y co
ls.,
1996),
es
tabili
zándose
la
FC
a
los
2-3
m
in,
siem
pre
que
la inte
nsi
dad
del
eje
rcic
io s
e m
ante
nga
(Muñoz
A.
y co
ls.
1998);
(H
amlin
R.L
, y
cols
.,1972);
(E
ngel
har
dt
W.W
. 1977).
En los
ejer
cici
os d
e in
ten
sid
ad c
reci
ente
, la
FC s
e el
eva
de
form
a lin
eal
con la
velo
cidad
, en
tre
120 y
210 p
pm
. (P
erss
on S
.G.B
. y
cols
., 1
974).
Por
deb
ajo d
e 120 p
pm
, la
FC s
e en
cuen
tra
muy
afec
tada
por
las
vari
acio
nes
en
el to
no s
impát
ico,
mie
ntr
as q
ue
por
enci
ma
de
210 p
pm
, se
apro
xim
a al
niv
el d
e la
FC m
áxim
a (F
Cm
áx)
(Trilk
J.L
. y
cols
., 2
002).
La p
endie
nte
de
esta
rel
ació
n p
ued
e m
odific
arse
por
difer
ente
s fa
ctore
s fisi
ológic
os
com
o
el
esta
do
de
form
a físi
ca
del
an
imal
, el
niv
el
de
entr
enam
iento
, la
su
per
fici
e de
trab
ajo
o
pat
oló
gic
os
com
o
fibri
laci
ón
atri
al,
des
pola
riza
ciones
pre
mat
ura
s ve
ntr
icula
res
y pro
ceso
s obst
ruct
ivos
recu
rren
tes
de
vías
res
pir
atori
as i
nfe
riore
s (L
ittlej
ohn A
. y
cols
., 1
977);
(P
erss
on S
.G.B
. y
cols
., 1
983).
De
esta
rel
ació
n lin
eal der
ivan
índic
es d
e fu
nci
onal
idad
com
o V
150 y
V200
(vel
oci
dad
es d
e ej
erci
cio a
150 y
200 p
pm
, re
spec
tiva
men
te).
(Eva
ns
D.L
. 1994).
V150 es
una
expre
sión de
la ca
pac
idad
ci
rcula
tori
a del
ca
bal
lo,
com
o r
evel
a su
corr
elac
ión c
on e
l vo
lum
en c
ontr
acc
ión c
ardia
co y
con l
a difer
enci
a ar
teri
ove
nosa
de
oxí
gen
o.
Se
sabe
que
150 p
pm
se
apro
xim
a, s
i bie
n n
o s
obre
pas
a, e
l niv
el m
áxim
o d
e FC
en e
stado c
onst
ante
. Po
r otr
o
lado,
se h
a vi
sto q
ue
los
niv
eles
pla
smát
icos
de
LA n
o s
e in
crem
enta
n d
e m
odo s
ignific
ativ
o s
obre
los
valo
res
bas
ales
, has
ta u
na
FC m
edia
de
158
ppm
. Est
o in
dic
a que,
una
carg
a de
esfu
erzo
a 150 ppm
deb
ería
se
r re
aliz
ada
de
un m
odo t
ota
lmen
te a
erobio
por
la m
ayoría
de
los
cabal
los.
En
def
initiv
a, V
150 r
epre
senta
la
capac
idad
aer
obia
del
indiv
iduo.
(Eva
ns
D.L
. 1994);
V200 e
stá
corr
elac
ionad
o c
on e
l vo
lum
en t
ota
l de
sangre
y c
on e
l núm
ero a
bso
luto
de
eritro
cito
s.
Por
ello
, re
flej
a el
pote
nci
al o
xidat
ivo m
áxim
o,
incr
emen
tándose
al m
ejora
r el
niv
el de
form
a físi
ca y
reduci
éndose
co
n el
des
arro
llo de
pat
olo
gía
s ca
rdio
rres
pir
atori
as y
músc
ulo
-esq
uel
étic
as.
Hay
que
tener
en c
uen
ta q
ue
200
ppm
se
ap
roxi
ma
a FC
máx
,(den
om
inad
o as
í el
m
om
ento
en
que
21
incr
emen
tos
adic
ional
es d
e ve
loci
dad
no e
leva
n l
a FC
) de
modo q
ue
se
hal
la d
entr
o d
e la
zona
met
abólic
a an
aero
bia
(M
uñoz
A.
y co
ls.,
2007).
En los
Ejer
cici
os d
e in
ten
sid
ad s
ub
máx
ima,
la
FC d
epen
de,
entr
e otr
os
fact
ore
s, d
e la
inte
nsi
dad
y d
ura
ción d
el e
sfuer
zo.
(Eva
ns
D.L
. 1994).
Por
ello
deb
emos
difer
enci
ar e
ntr
e
activi
dad
es s
ubm
áxim
as d
e co
rta
dura
ción
concu
rso d
e sa
lto d
e obst
áculo
s (C
SO
) se
gundo d
ía d
e un c
oncu
rso c
om
ple
to d
e eq
uitac
ión (
CCE)
y podem
os
incl
uir
la
nat
ació
n lib
re.
(Hobo S
. 1998)
activi
dad
es s
ubm
áxim
as p
rolo
ngad
as,
pru
ebas
de
resi
sten
cia
(PR).
En e
l prim
er c
aso las
fre
cuen
cias
son m
as a
ltas
que
en e
l se
gundo.
Así
, la
s FC
s m
edia
s de
un C
SO
tie
nen
un v
alor
de
191,4
±3,8
ppm
y p
ara
un C
CE
osc
ilan e
ntr
e 163,2
y 1
71,4
ppm
, (W
hite
S.
y co
ls.,
1995);
(M
uñoz
A.
y co
ls.,
1999);
m
ientr
as que
en una
PR la
s FC
es
tuvi
eron co
mpre
ndid
as
entr
e 95,8
9 y
99,5
6 p
pm
. (C
aste
jón F
. y
cols
., 1
985).
En l
os
Ejer
cici
os d
e in
ten
sid
ad m
áxim
a, a
difer
enci
a de
lo q
ue
suce
de
en u
n e
jerc
icio
de
inte
nsi
dad
cre
cien
te,
donde
la
FC s
e el
eva
de
form
a
linea
l co
n la
ve
loci
dad
, en
lo
s ej
erci
cios
de
inte
nsi
dad
m
áxim
a, dic
ha
rela
ción s
e pie
rde
ya q
ue
se a
lcan
za e
l niv
el d
e FC
max
. (E
vans
D.L
. 1994).
Est
e va
lor
de
FCm
áx,
entr
e 220
y 240
ppm
, no
se
modific
a co
n
el
entr
enam
iento
(Li
ndholm
A.
y co
ls.
1974);
(Tyl
er C
M.
y co
ls.
1996);
a
pes
ar d
el i
ncr
emen
to e
n V
O2m
áx,
tan s
olo
se
alca
nza
ante
s en
aquel
los
anim
ales
con m
ejor
form
a físi
ca (
Eva
ns
D.L
. y
cols
., 1
987);
(H
arki
ns
J.D
. y
cols
., 1
993).
Frec
uen
cia
card
iaca
du
ran
te la
nat
ació
n:
La v
eloci
dad
a la
cual
nad
a el
cab
allo
, det
erm
inar
á la
dure
za d
el t
rabaj
o,
al
igual
que
en u
n t
rabaj
o e
n t
ierr
a. U
na
nat
ació
n p
ausa
da,
a u
na
velo
cidad
ap
roxi
mad
a de
1 m
/s d
ura
nte
10 m
in.,
pued
e in
crem
enta
r la
FC a
150
ppm
, m
ientr
as q
ue
la n
atac
ión a
3m
/s d
ura
nte
el
mis
mo t
iem
po,
pued
e in
crem
enta
r la
fre
cuen
cia
card
iaca
al m
áxim
o (
Thom
as D
.P.
y co
ls.
1980);
(E
vans
L. a
nd R
ose
R.
J.,
1987).
La FC
de
un ca
bal
lo nad
ando no su
per
a, norm
alm
ente
, lo
s 200 ppm
, as
um
iendo u
n r
itm
o c
ardía
co m
áxim
o d
e 230 p
pm
. (H
obo S
. y
cols
. 1998).
22El
ritm
o c
ardía
co m
áxim
o de
un c
abal
lo e
s gen
eral
men
te m
enor
en a
gua
que
en t
ierr
a,
con v
alore
s del
60-7
0%
de
la F
C m
ax,
equiv
alen
te a
la
FC
dura
nte
el
trote
o u
n g
alope
lento
. (A
shei
m A
. y
cols
., 1
970);
(M
ura
kam
i M
. y
cols
., 1
976.)
; (M
isum
i H
.y c
ols
., 1
994).
Rec
up
erac
ión
de
la f
recu
enci
a ca
rdia
ca t
ras
el e
jerc
icio
:
La
dis
min
uci
ón
de
FC
tras
el
ej
erci
cio
es
muy
rápid
a al
in
icio
de
la
recu
per
ació
n,
reduci
éndose
de
una
form
a m
ás g
radual
, has
ta a
lcan
zar
los
valo
res
bas
ales
. N
o o
bst
ante
, es
ta r
ecuper
ació
n p
ued
e ve
rse
afec
tada
por
cual
quie
r es
tím
ulo
que
exci
te a
l an
imal
, por
la inte
nsi
dad
y p
or
la d
ura
ción
del
eje
rcic
io r
ealiz
ado,
y por
fact
ore
s ex
trín
seco
s co
mo la
hum
edad
rel
ativ
a y
la t
emper
atura
am
bie
nta
l (P
erss
on S
.G.B
., 1
967).
Se
han
rea
lizad
o e
studio
s co
n c
abal
los
de
difer
ente
s ra
zas
y ap
titu
des
.
En c
abal
los
de
raza
ára
be
hay
una
red
ucc
ión m
uy
rápid
a de
la F
C d
e 2
00
y 218 p
pm
a 6
7 y
87 p
pm
a los
5 m
inuto
s (E
rick
son B
K.
y co
ls.
1991);
en
cabal
los
de
raza
PSI
tras
un t
est
de
ejer
cici
o a
una
velo
cidad
de
2 a
10
m/s
, lo
s va
lore
s a
1,
2,
4 y
5 m
inuto
s de
recu
per
aci
ón m
ost
raro
n m
edia
s de
entr
e 86 a
137 p
pm
, es
dec
ir la
FC e
xper
imen
tó u
na
reducc
ión c
erca
na
al 6
0%
.(Eva
ns
DL.
1994).
En c
abal
los
PRE,
los
valo
res
des
cien
den
de
191 p
pm
, a
95 p
pm
tra
s 10
min
uto
s de
recu
per
ació
n.
No obst
ante
, a
los
30 m
in de
recu
per
ació
n,
seguía
ex
istien
do
taquic
ardia
, co
n
med
ias
super
iore
s a
los
50
ppm
. (A
güer
a EI
y co
ls.,
1995).
La
recu
per
ació
n len
ta e
irr
egula
r de
la F
C e
n e
ste
tipo d
e ej
erci
cio d
e in
tensi
dad
cre
cien
te s
e ha
rela
cion
ado c
on d
olo
r y
falta
de
funci
onal
idad
ca
rdia
ca,
motiva
do
por
pat
olo
gía
s lo
com
oto
ras
y ca
rdio
vasc
ula
res,
re
spec
tiva
men
te
(Fore
man
J.
H.
Y
cols
.,
1991);
(C
ouro
ucé
A.
y co
ls.,
1996);
(M
uñoz
A.
y co
ls.,
2000).
En e
ste
sentido,
estu
dio
s lle
vados
a ca
bo t
anto
con c
abal
los
sanos
com
o
con otr
os
que
padec
ían cl
audic
acio
nes
de
inte
nsi
dad
le
ve y
seve
ra,
se
obse
rvó q
ue
la r
ecuper
aci
ón d
e la
FC t
ras
el e
sfuer
zo c
reci
ente
, se
vio
si
gnific
ativ
amen
te r
etar
dad
a en
los
dos
gru
pos
de
cabal
los
con p
atolo
gía
s lo
com
oto
ras.
En e
stos
anim
ales
, la
FC a
los
30 m
inuto
s de
recu
per
ació
n s
eguía
sie
ndo
signific
ativ
amen
te s
uper
ior
a la
bas
al.
Est
a ci
rcunst
anci
a no s
e obse
rvó e
n
el g
rupo c
ontr
ol (F
ore
man
J.H
. y
cols
., 1
991).
23
Adem
ás d
el d
olo
r, c
om
o y
a hem
os
indic
ado h
ay o
tros
fact
ore
s que
influye
n
en l
a re
cuper
ació
n d
e la
FC,
com
o e
s el
est
ado m
etab
ólic
o (
Eva
ns
y co
ls.,
1994).
En e
jerc
icio
s su
bm
áxim
os
de
larg
a dura
ción,
los
cabal
los
con F
C
infe
riore
s a
60
lat/
min
. a
los
30
min
uto
s de
concl
uir
una
pru
eba
de
resi
sten
cia
de
160 k
m.,
ten
ían u
n e
stad
o h
ídri
co m
ás c
orr
ecto
que
aquel
los
que
esta
ban
por
enci
ma
de
los
60 p
pm
. (R
ose
RJ
y co
ls.
1983).
Se
ha
suger
ido (
Rose
RJ
y co
ls.
1977)
que
la p
robab
ilidad
de
des
arro
llar
las
pat
olo
gía
s que
se e
nglo
ban
den
tro d
el s
índro
me
del
cab
allo
ext
enuad
o,
com
o
golp
e de
calo
r,
alet
eo
dia
frag
mát
ico
sincr
ónic
o,
íleo
par
alític
o
y ra
bdom
iolis
is,
era
men
or
cuan
do la
FC n
o s
uper
a lo
s 60 p
pm
a los
30 m
in.,
de
concl
uir la
com
pet
ició
n.
Rid
way
en 1
994 p
ropone
un t
est
par
a ev
aluar
una
corr
ecta
rec
uper
ació
n
post
-esf
uer
zo de
FC,
que
ha
sido ace
pta
do por
la Fe
der
aci
ón Ecu
estr
e In
tern
acio
nal
(FE
I),
consi
sten
te e
n d
eter
min
ar la
FC b
asal
, post
erio
rmen
te
se h
ace
trota
r al
anim
al s
obre
una
dis
tanci
a de
80 m
y s
e lle
va a
cab
o u
na
segunda
med
ició
n
de
FC,
un
min
uto
des
pués
del
in
icio
del
tr
ote
. U
n
aum
ento
de
4 o
más
lat
idos
sobre
la
FC b
asal
se
consi
der
a un indic
io d
e la
ex
iste
nci
a de
dolo
r, o
el co
mie
nzo
de
agota
mie
nto
y/o
toxe
mia
.
Dad
a la
s ca
ract
erís
tica
s del
eje
rcic
io d
e nat
ació
n,
que
per
mite
real
izar
un
trab
ajo f
ísic
o si
gnific
ativ
o si
n p
oner
nin
guna
carg
a e
n s
us
mie
mbro
s, n
os
va a
per
mitir u
tiliz
ar c
abal
los
con c
laudic
acio
nes
, ya
que
al n
o r
ecib
ir e
l im
pac
to d
e la
concu
sión d
e la
pis
ta,
se b
enef
icia
rán d
e la
ause
nci
a de
dolo
r y
por
tanto
la
FC s
e re
cuper
ara
rápid
am
ente
has
ta s
us
valo
res
bas
ales
.
El
tiem
po r
equer
ido p
ara l
a re
cuper
aci
ón d
e la
FC y
FR e
sta
en r
elac
ión
dir
ecta
con el
tie
mpo q
ue
se h
a n
adad
o,
el e
jerc
icio
de
la n
atac
ión s
e pued
e co
mpar
ar c
on e
ntr
enam
iento
s en
pis
ta d
e in
tensi
dad
subm
áxim
a.
(Ash
eim
A.y
cols
., 1
970);
(M
isum
i, K
. y
cols
., 1
994);
(H
obo S
. y
cols
.,
1998).
4.2
.3.
Lact
ato
(LA
).
Las
fibra
s m
usc
ula
res
nec
esitan
en
ergía
par
a poder
lle
var
a ca
bo
la
contr
acci
ón
musc
ula
r si
n
la
cual
el
ca
bal
lo
no
pued
e gen
erar
lo
s m
ovi
mie
nto
s y
la loco
moci
ón.
Est
a en
ergía
es
obte
nid
a par
tir
de
ATP
libre
,
del
fosf
ato d
e cr
eatina
de
los
carb
ohid
rato
s y
de
las
gra
sas
que
a su
vez
se
convi
erte
n e
n a
den
osi
n t
rifo
sfat
o A
TP
que
es l
a fo
rma
en q
ue
pued
e se
r utiliz
ada
por
el m
úsc
ulo
. La
deg
radac
ión d
e ATP
en e
l m
úsc
ulo
pro
duce
un
2475 %
de
ener
gía
cal
óri
ca y
un 2
5 %
de
ener
gía
mec
ánic
a que
es l
a que
gen
era
la c
ontr
acci
ón m
usc
ula
r.
Est
os
subst
rato
s en
ergét
icos
pued
en s
er m
etab
oliz
ados
por
difer
ente
s ví
as
ya q
ue
los
dep
ósi
tos
intr
acel
ula
res
de
ATP
libre
son m
uy
esca
sos
y lu
ego
de
un c
ort
o p
erio
do d
e tiem
po s
e agota
n.
La c
élula
por
lo t
anto
dura
nte
el
ejer
cici
o s
e ve
oblig
ada
a re
poner
eso
s dep
ósi
tos
mín
imos
y es
enci
ales
de
ATP
y a
continuar
gen
eran
do
ener
gía
por
inte
rmed
io
de
otr
as
vías
m
etab
ólic
as (
Boff
i F.
M.,
2006);
(Bel
linghau
sen W
., 2
005);
(Bas
A.y
col
s.,
2000).
El
lact
ato
(LA)
es
un
met
abolit
o
pro
ceden
te
de
las
ruta
s m
etab
ólic
as
anae
robia
s. E
l co
ntr
ol de
los
niv
eles
de
ácid
o lác
tico
san
guín
eo,
dura
nte
el
esfu
erzo
y p
ost
erio
r a
él,
es u
na
de
las
más
im
port
ante
s her
ram
ienta
s de
dia
gnóst
ico
y pro
nóst
ico
del
re
ndim
iento
del
en
tren
amie
nto
y
la
com
pet
enci
a.
Su ac
um
ula
ción en
el
pla
sma
des
pués
de
un
ejer
cici
o se
utiliz
a par
a
det
erm
inar
la
in
tensi
dad
del
es
fuer
zo
real
izad
o,
(Eva
ns
L.
y R
ose
R.
J..1
987);
(F
regin
G
.F.
y Thom
as D
.P.,
1983);
par
a ve
r su
niv
el de
entr
enam
iento
, (S
eeher
man
H
. y
Morr
is E.,
1990);
(T
rilk
J.
L. y
cols
.,
2002);
pre
dec
ir l
a ca
pac
idad
atlét
ica
de
un i
ndiv
iduo o
par
a det
erm
inar
la
dem
anda m
etab
ólic
a de
un e
jerc
icio
det
erm
inad
o
(Am
ory
H.
y co
l.,
1993);
(W
hite
S.
y co
ls.
,1993);
(D
avie
A.J
. y
cols
. 2002).
Para
ente
nder
exa
ctam
ente
el
valo
r de
los
lact
atos
en s
angre
deb
emos
hac
er u
n b
reve
rep
aso s
obre
los
difer
ente
s m
etab
olis
mos
de
los
subst
rato
s en
ergét
icos
que
dis
pone
el o
rgan
ism
o.
Met
abol
ism
o d
e lo
s ca
rboh
idra
tos.
Los
carb
ohid
rato
s m
as u
tiliz
ados
son e
l glu
cógen
o y
la
glu
cosa
que
pued
en
ser
deg
radad
os
por
la v
ía a
erób
ica
(oxi
dativ
a) o
la
anae
róbi
ca l
actá
cida
(g
luco
lític
a).
La v
ía a
eróbic
a nec
esita
la p
rese
nci
a de
oxi
gen
o p
ar
poder
gen
erar
ener
gía
m
ientr
as
que
la
vía
anae
róbic
a no
lo
requie
re.L
a ví
a oxi
dat
iva
es
la
continuac
ión e
n l
a m
itoco
ndri
a de
la d
egra
daci
ón a
nae
róbic
a a
trav
és d
el
cicl
o de
Kre
bs
y de
la c
aden
a de
tran
sport
e el
ectr
ónic
o m
itoco
ndri
al.
El pro
duct
o f
inal
de
esta
vía
met
abólic
a es
el pir
uva
to,
que
dep
endie
ndo d
e va
rios
fact
ore
s co
mo
su
conce
ntr
ació
n,
pre
senci
a o
no
de
oxi
gen
o
y
25
conce
ntr
ació
n
de
enzi
ma
lact
ato
des
hid
rogen
asa
(LD
H)
en
la
fibra
m
usc
ula
r, i
ngre
sara
en l
a m
itoco
ndria
par
a co
ntinuar
con s
u o
xidac
ión o
se
rá t
ransf
orm
ado a
lac
tato
, co
n s
u c
onsi
guie
nte
acu
mulo
e i
ones
H+ (
vía
anae
róbic
a la
ctác
ida)
.
El la
ctat
o e
s un im
port
ante
met
abolit
o inte
rmed
iari
o en
la
glu
coneo
gén
esis
hep
átic
a (c
iclo
de
Cori
Fi
g 4.2
) y
pued
e se
r utiliz
ado por
el m
úsc
ulo
ca
rdia
co o es
quel
étic
o co
mo su
stra
to en
ergét
ico dura
nte
la
co
ntr
acci
ón
musc
ula
r.
Fig
4.2
.3.a
. C
iclo
de
Cori:
mec
anis
mo
fisio
lógi
co p
or e
l cu
al e
l la
ctat
o, p
rodu
cido
po
r la
glu
cólis
is d
e la
glu
cosa
en
el m
úscu
lo e
n co
ntra
cció
n, e
s co
nver
tido
de n
uevo
a
gluc
osa
en e
l híg
ado
y de
vuel
to a
los
mús
culo
s a
trav
és d
e la
circu
laci
ón.
Los
H+ r
eten
idos
por
el lac
tato
son los
que
real
men
te p
roduce
n e
l des
censo
del
pH
intr
acel
ula
r (a
cidosi
s lá
ctic
a) y
gen
eran
la
fatiga.
La f
orm
ació
n d
e la
ctat
o d
epen
de,
adem
ás d
e la
dis
ponib
ilidad
de
oxi
gen
o,
de
otr
os
fact
ore
s co
mo e
l tipo d
e fibra
, la
vel
oci
dad
de
la g
lucó
gen
olis
is
musc
ula
r, l
a die
ta,
el n
ivel
de
entr
enam
iento
y e
l niv
el d
e ca
teco
lam
ina
circ
ula
nte
s.
La
pro
ducc
ión
de
ener
gía
por
vía
anae
róbic
a es
es
enci
al
par
a el
m
ante
nim
iento
de
los
ejer
cici
os
de
máx
ima
inte
nsi
dad
cuan
do la
dem
anda
de
ATP
por
unid
ad d
e tiem
po s
uper
a l
a ve
loci
dad
con l
a que
pued
e se
r pro
duci
do e
n f
orm
a ae
róbic
a.
26Com
o
hem
os
com
enta
do
pre
viam
ente
, el
pir
uva
to,
en
pre
senci
a de
oxi
gen
o,
ingre
sa
a la
m
itoco
ndri
a y
por
des
carb
oxi
laci
ón
oxid
ativ
a es
co
nve
rtid
o e
n a
cetil
Coen
zim
a A q
ue
ingre
sa a
l ci
clo d
e Kre
bs
(Fig
. 4.3
) que
es el
in
icio
de
la
fa
se oxi
dat
iva
o ae
róbic
a (V
illeC
.,1985);
(K
rebs
H.A
.,1970);
(Bel
linghau
sen W
.,2005).
Fig
. 4
.2.3
.b.
El ci
clo d
e Kre
bs.
Met
abol
ism
o d
e lo
s ác
idos
gra
sos.
Los
trig
licér
idos
const
ituye
n d
epósi
tos
de
alta
ener
gía
que
se e
ncu
entr
an
en l
as f
ibra
s m
usc
ula
res
oxi
dat
ivas
y d
e baj
a ve
loci
dad
de
contr
acci
ón.
Para
poder
ser
utiliz
ados
deb
en s
er o
xidad
os
en l
a m
itoco
ndri
a de
la f
ibra
m
usc
ula
r.
La
-oxi
dac
ión l
ogra
red
uci
r la
cad
ena
de
aci
l Coen
zim
a A e
n á
tom
os
de
carb
ono y
gen
erar
ace
til Coen
zim
a A,
que
entr
a en
el ci
clo d
e Kre
bs,
de
la
mis
ma
form
a que
las
molé
cula
s gen
erad
as
por
la
deg
radac
ión
de
carb
ohid
rato
s (W
akil
S.J
.y c
ols
., 1
983).
27
En
ejer
cici
os
de
resi
sten
cia,
la
utiliz
ació
n
de
ácid
os
gra
sos
se
real
iza
fundam
enta
lmen
te a
par
tir
de
la d
egra
dac
ión d
e tr
iglic
érid
os
alm
acen
ados
en
el
tejido
celu
lar
subcu
táneo
. El
aum
ento
del
la
ctat
o
dis
min
uye
la
m
ovi
lizac
ión
de
ácid
os
gra
sos
libre
s,
es
el
prim
er
regula
dor
en
la
movi
lizac
ión de
ello
s dura
nte
el
ej
erci
cio su
bm
áxim
o de
larg
a dura
ción
(Bel
linghau
sen W
., 2
005).
Met
abol
ism
o d
e la
s p
rote
ínas
.
Las
pro
teín
as s
on u
tiliz
adas
en l
a re
par
ació
n d
el t
ejid
o d
añad
o d
ura
nte
el
ejer
cici
o y
en l
a glu
coneo
gén
esis
dura
nte
la
fase
de
recu
per
aci
ón p
ost
-ej
erci
cio.
La
caden
a ca
rbonad
a es
co
nve
rtid
a en
ac
etil
CoA,
en
acet
oac
etilC
oA,
en p
iruva
to o
en a
lguno d
e lo
s co
mpues
tos
inte
rmed
iari
os
del
ci
clo de
Kre
bs
par
a que
pued
an se
r oxi
dad
os
con la
co
nsi
guie
nte
gen
erac
ión d
e en
ergía
.
Cuan
do s
e in
crem
enta
la
inte
nsi
dad
y l
a dura
ción
del
eje
rcic
io l
as f
ibra
s m
usc
ula
res
no lo
gra
n utiliz
ar to
do el
la
ctat
o pro
duci
do,
elev
ándose
la
s co
nce
ntr
acio
nes
de
lact
ato e
H+
en
sa
ngre
(p
H baj
o)
que
pro
voca
el
ca
nsa
nci
o.
El
niv
el d
e in
tensi
dad
del
esf
uer
zo s
e co
noce
com
o e
l um
bral
de
l lac
tato
.
Exi
sten
va
rias
def
inic
iones
so
bre
el
punto
de
exis
tenci
a del
um
bra
l del
la
ctat
o,
incl
uye
ndo
aquel
en
donde
la
conce
ntr
ació
n
del
LA
es
de
4
mm
ol/
litro
de
sangre
o e
l de
la v
eloci
dad
a l
a cu
al l
a fr
ecuen
cia
card
iaca
al
canza
los
200 p
pm
o e
l punto
de
inte
rrupci
ón d
e la
curv
a de
lact
ato
dura
nte
un e
jerc
icio
en a
um
ento
(Pe
rsso
n S
.G.B
., 1
983).
Con e
l en
tren
amie
nto
, au
men
tan l
os
niv
eles
de
lact
ato e
n s
angre
, deb
ido
la m
ayor
capac
idad
del
org
anis
mo e
n e
xtra
er e
ste
lact
ato d
e lo
s m
úsc
ulo
s.
Los
eritro
cito
s ac
túan
com
o r
eser
va d
e es
te l
acta
to s
anguín
eo.
El
aport
e en
ergét
ico d
ura
nte
el ej
erci
cio
der
iva
de
una
inte
gra
ción d
el m
etab
olis
mo
aeró
bic
o,
anae
róbic
o y
de
los
sust
rato
s en
ergét
icos
met
aboliz
ados.
Cuan
do
la s
ínte
sis
ener
gét
ica
no p
ued
e se
r m
ante
nid
a por
la
-oxi
dac
ión d
e lo
s ác
idos
gra
sos,
se
activa
la
glu
colis
is,
dan
do l
ugar
a u
na
acum
ula
ción d
e ac
etil-
CoA
. Se
inhib
e la
en
zim
a piruva
to
des
hid
rogen
asa
(PD
H)
y se
ac
tiva
n l
a PD
H k
inas
a por
la e
leva
ción e
n l
os
coci
ente
s ac
etil
CoA/C
oA y
N
AD
H/N
AD
+.
La PD
H ki
nas
a fo
sfori
la la
PD
H hac
ia su
fo
rma
inac
tiva
y
com
o r
esultad
o,
el p
iruva
to e
s re
duci
do h
acia
áci
do lác
tico
(Kro
nfe
ld D
.S.
y co
ls.,
1995);
(P
öso
A.R
. y
cols
.,
1995);
(B
ayly
W
.M.
y co
ls.,
1987);
(B
ellin
ghau
sen W
., 2
005).
28Val
ores
de
lact
ato
en e
jerc
icio
s d
e in
ten
sid
ades
dif
eren
tes.
Las
conce
ntr
acio
nes
de
lact
ato e
n s
angre
const
ituye
n u
n b
uen
indic
ador
del
índic
e de
glu
cólis
is a
nae
róbic
a que
se e
sta
pro
duci
endo.
Com
o h
emos
vist
o,
el á
cido l
áctico
contr
ibuye
a l
a fa
tiga
al d
ism
inuir
indir
ecta
men
te e
l pH
, que
inte
rfie
re c
on e
l pro
ceso
de
contr
acci
ón m
usc
ula
r.
Los
valo
res
de
LA e
n s
angre
en los
cabal
los
en r
eposo
(la
ctac
idem
ia b
asal
) osc
ilan
entr
e 0,3
8
y 2,0
m
mol/
l,
indep
endie
nte
men
te
del
gra
do
de
entr
enam
iento
(D
emonce
au T
. y
cols
.,1989);
(Eri
ckso
n H
.H.
y co
ls.,
1991).
En l
os
ejer
cici
os d
e in
ten
sid
ad c
reci
ente
podem
os
estim
ar e
l um
bra
l an
aero
bio
y e
l co
mie
nzo
de
la a
cum
ula
ción p
lasm
átic
a de
LA.
(Gal
loux
y co
ls.,
1995).
A i
nte
nsi
dad
es d
e es
fuer
zo b
ajas
, la
conce
ntr
ació
n d
e LA
en
pla
sma
aum
enta
lin
ealm
ente
, m
ientr
as que
cuan
do la
in
tensi
dad
cr
ece,
es
te au
men
to es
ex
ponen
cial
. (G
reen
H
. y
cols
., 1983);
(B
rooks
G
.A,
1986)
La c
once
ntr
ació
n d
e LA
en c
ada
sesi
ón d
e es
fuer
zo s
e ve
afe
ctad
a por
la s
esió
n p
rece
den
te,
que
pued
e co
nsi
der
arse
com
o u
n c
alen
tam
iento
o
bie
n c
om
o u
na
acum
ula
ción d
e tr
abaj
o (
Bro
oks
G.A
., 1
991);
(M
uñoz
A y
co
ls.,
1995).
La ac
um
ula
ción pla
smát
ica
del
LA
pro
duci
do por
el m
úsc
ulo
si
gue
una
evolu
ción
ex
ponen
cial
que
ha
dad
o
lugar
al
cá
lculo
de
los
um
bra
les
met
abólic
os,
consi
der
ando q
ue
conce
ntr
acio
nes
pla
smát
icas
de
2 m
mol/
l re
fere
nci
a a
los
um
bra
les
aero
bio
s m
ientr
as q
ue
las
de
4 m
mol/
l hac
en
refe
renci
a a
um
bra
les
anae
robio
s. P
odem
os
difer
enci
ar t
res
niv
eles
:
VLA
2 r
efle
ja,
el p
ote
nci
al o
xidat
ivo.
Por
deb
ajo d
e 2 m
mol/
l,
exis
te u
n p
redom
inio
oxi
dat
ivo,
con u
na
actu
ació
n p
refe
renci
al
de
las
fibra
s tipo I
u o
xidat
ivas
, utiliz
ándose
las
gra
sas
(AG
L)
com
o su
stra
to en
ergét
ico pre
fere
nci
al.
De
modo te
óri
co,
un
ejer
cici
o a
la in
tensi
dad
de
2 m
mol/
l podría
ser
man
tenid
o
inin
terr
um
pid
amen
te dura
nte
la
rgo tiem
po,
al as
egura
rse
el
aport
e de
oxí
gen
o h
acia
el
músc
ulo
y l
a re
tira
da
satisf
acto
ria
de
los
pro
duct
os
de
des
echo.
La
zona
met
abólic
a co
mpre
ndid
a en
tre
los
2 y
4 m
mol/
l de
LA
se
ha
consi
der
ado
com
o
la
tran
sici
ón
aero
bia
-anae
robia
, re
pre
senta
ndo
una
ruptu
ra
en
el
met
abolis
mo,
con
una
par
tici
pac
ión c
ada
vez
más
ace
ntu
ada
de
los
mec
anis
mos
no
oxi
dat
ivos.
Po
r en
cim
a de
4
mm
ol/
l,
indic
a que
se
ha
pro
duci
do
un
aum
ento
en
la
in
tensi
dad
del
es
fuer
zo,
con un in
crem
ento
gra
dual
de
la la
ctac
idem
ia,
has
ta el
um
bra
l an
aero
bio
, que
29
señal
a el
mom
ento
en e
l que
el L
A c
om
ienza
a a
cum
ula
rse
de
form
a sú
bita
y bru
sca.
Super
ando
los
4
mm
ol/
l,
y norm
alm
ente
est
á por
deb
ajo d
e VO
2m
áx.
Por
tanto
la
conce
ntr
ació
n d
e 4 m
mol/
l re
pre
senta
un e
quili
bri
o e
ntr
e la
gén
esis
y la
deg
radac
ión d
e es
te m
etabolit
o.
Una
activi
dad
fís
ica
lleva
da
a
cabo a
la in
tensi
dad
del
um
bra
l an
aero
bio
no el
eva
la ta
sa de
LA en
pla
sma.
Por
el c
ontr
ario
, una
elev
ació
n m
ínim
a so
bre
est
e um
bra
l pone
en
mar
cha
las
vías
glu
colít
icas
, es
tim
ula
la
ac
tivi
dad
de
las
fibra
s II
B
o
anae
robia
s,
con
utiliz
ació
n
pre
fere
nci
al
del
glu
cógen
o
com
o
fuen
te
ener
gét
ica.
En c
onse
cuen
cia,
la
conce
ntr
ació
n d
e LA
se
dis
par
a, lle
gan
do a
al
canza
r va
lore
s que
trip
lican
los
pre
vios
y p
or
ello
, la
act
ivid
ad f
ísic
a por
enci
ma
de
4 m
mol/
l se
ve
gra
vem
ente
co
mpro
met
ida
(Per
sson S.G
.B.,
1983);
(Snow
D.H
., V
alber
g S
.L.,
1994);
(Tri
lk J
.L.
y co
ls.,
2002).
La v
eloci
dad
de
ejer
cici
o a
la
que
se a
lcan
za u
na
conce
ntr
ació
n d
e LA
de
4
mm
ol/
l, V
LA4,
es
un i
ndic
ador
de
la c
apac
idad
atlét
ica
de
un i
ndiv
iduo o
del
es
tado de
form
a físi
ca (P
erss
on S.G
.B.,
1983);
(L
indner
A.,
1996;
2000).
La VLA
4 au
men
ta en
re
spues
ta al
en
tren
amie
nto
(s
egún su
in
tensi
dad
, dura
ción y
fre
cuen
cia)
, a
la e
dad
(au
nque
a p
artir
de
los
5 a
ños,
el ef
ecto
de
la e
dad
no p
arec
e in
fluen
ciar
las
var
iaci
ones
en V
LA4);
(Couro
ucé
A.
y co
ls.,
1997)
y a
una
die
ta r
ica
en g
rasa
s. (
Kro
nfe
ld D
S y
cols
. 1995);
(C
ouro
ucé
A.
y co
ls.,
1997);
Val
ore
s al
tos
de
VLA
4 s
e han
aso
ciad
o c
on
buen
os
resu
ltad
os
en c
aballo
s de
carr
eras
(Couro
ucé
A.
y co
ls.,
1997);
El
um
bra
l an
aeró
bic
o
esta
re
laci
onad
o co
n
las
capac
idad
es
card
iova
scula
res
y co
n l
as c
arac
terí
stic
as m
usc
ula
res.
(Val
ber
g S
. y
cols
.,
1987).
Dura
nte
lo
s ej
erci
cios
de
inte
nsi
dad
cr
ecie
nte
, ex
iste
una
rela
ción
exponen
cial
entr
e el
esf
uer
zo c
ardio
vasc
ula
r, e
xpre
sado e
n f
unci
ón d
e FC
y
la ac
um
ula
ción pla
smát
ica
de
LA.
De
esta
re
laci
ón su
rgen
dos
índic
es
utiliz
ados
en M
edic
ina
Dep
ort
iva
Equin
a: L
A150 y
LA200.
La c
antidad
de
LA a
cum
ula
do d
ura
nte
un e
jerc
icio
est
á re
laci
onad
a co
n l
a
tipolo
gía
fib
rila
r del
músc
ulo
. La
ele
vaci
ón s
ust
anci
al d
e la
conce
ntr
ació
n
de
LA p
lasm
átic
o e
n l
os
ejer
cici
os
máx
imos
se d
ebe
a la
inte
rven
ción d
e la
s fibra
s m
usc
ula
res
IIB.
Los
cabal
los
con u
n p
orc
enta
je m
ás e
leva
do d
e fibra
s tipo
IIB
suel
en
pre
senta
r va
lore
s de
VLA
4
infe
riore
s.
El
entr
enam
iento
aum
enta
los
coci
ente
s en
tre
los
porc
enta
jes
de
fibra
s I/
II,
30IIA/I
IB y
la
capac
idad
oxi
dat
iva
de
las
tres
pobla
ciones
fib
rila
res
(Snow
D
.H.
y co
ls,.
1982).
Dura
nte
un
ejer
cici
o
de
salto
se
pro
duce
una
acid
osi
s m
etab
ólic
a de
inte
nsi
dad
moder
ada,
con v
alore
s post
-esf
uer
zo d
e LA
=9,0
4±
0,9
mm
ol/
l.
Aunque
la dura
ción y
la in
tensi
dad
dura
nte
un Concu
rso de
Sal
to de
Obst
áculo
s (C
SO
) par
ecen
ser
rel
ativ
amen
te b
ajas,
la
lact
acid
emia
rev
ela
que
el
met
abolis
mo
es
man
tenid
o
de
form
a par
cial
a
trav
és
de
los
mec
anis
mos
glu
colít
icos
(Art
T.
y co
ls.,
1990).
Se
ha
suger
ido que
las
contr
acci
ones
din
ámic
as y
per
iódic
as dura
nte
lo
s sa
ltos
podrí
an ac
tuar
co
mo f
acto
res
limitan
tes
del
aport
e sa
nguín
eo a
l m
úsc
ulo
, dan
do l
ugar
a
una
acid
osi
s m
etab
ólic
a.
Dura
nte
el
se
gundo
día
de
com
pet
ició
n
de
un
Concu
rso
com
ple
to
de
Equitac
ión
(CCE),
la
s dem
andas
m
etab
ólic
as
son
más
in
tensa
s.
Las
conce
ntr
acio
nes
pla
smát
icas
de
LA v
aría
n e
ntr
e 9,0
0 m
mol/
l y
19,1
± 4
,22
mm
ol/
l. L
as d
ifer
enci
as e
ntr
e au
tore
s en
los
valo
res
med
ios
de
LA t
ras
un
CCE
podrí
an
venir
dad
as
por
los
fact
ore
s m
edio
ambie
nta
les,
la
s ca
ract
erís
tica
s del
ter
reno,
el n
ivel
com
pet
itiv
o y
la
dific
ultad
téc
nic
a del
re
corr
ido (
Am
ory
H.
y co
ls.
1993);
(W
hite
S.
y co
ls.,
1995);
(M
uñoz
A.
y co
ls.,
1999);
(Ser
rano M
.G.
y co
ls.,
2002).
Las
conce
ntr
acio
nes
de
LA e
n p
lasm
a tr
as u
na
carr
era
de
velo
cidad
var
ían
según l
os
auto
res.
Se
han
citad
o v
alor
es c
om
pre
ndid
os
entr
e 16,4
y 3
8,5
m
mol/
l en
dis
tanci
as i
nfe
riore
s a
los
2400 m
. Est
a ac
um
ula
ción
de
LA s
e ac
om
pañ
ó de
cam
bio
s im
port
ante
s en
la
s co
nce
ntr
acio
nes
par
cial
es de
gas
es e
n s
angre
y e
n e
l eq
uili
bri
o á
cido-b
ase.
La v
eloci
dad
med
ia o
sciló
en
tre
15,4
y 1
6,7
m/s
. Lo
s re
sultad
os
repre
senta
n l
as i
nte
nsa
s dem
andas
met
abólic
as d
e es
te t
ipo d
e es
fuer
zo,
a pes
ar d
e la
cort
a dis
tanci
a. S
e re
quie
re,
por
tanto
, una
resí
nte
sis
rápid
a de
ATP,
ya
que
el m
etab
olis
mo
oxi
dat
ivo y
la
deg
radac
ión d
e lo
s fo
sfat
ágen
os
rico
s en
ener
gía
acu
mula
dos
en e
l m
úsc
ulo
, re
sultan
insu
fici
ente
s. (
Snow
D.H
. y
cols
,. 1
983)
En los
ejer
cici
os s
ub
máx
imos
de
larg
a d
ura
ción
, lo
s va
lore
s m
edio
s de
LA s
on infe
riore
s a
4 m
mol/
l, y
a que
la r
uta
met
abólic
a pre
dom
inan
te e
s la
ae
robia
y
la p
roducc
ión d
e es
te m
etab
olit
o s
e eq
uili
bra
con s
u e
limin
ació
n.
Alg
unos
inve
stig
adore
s
(Gro
ssko
pf
JFW
. y
cols
.,
1983);
(E
ssen
-G
ust
avss
on B
y c
ols
., 1
984);
no h
an e
nco
ntr
ado v
aria
ciones
sig
nific
ativ
as
en l
a co
nce
ntr
ació
n d
e LA
en p
lasm
a tr
as l
a re
aliz
ació
n d
e un e
sfuer
zo d
e 160 k
m.
Sin
em
bar
go,
otr
os
(Fre
gin
G.F
. y
cols
., 1
979);
si
han
most
rado
vari
acio
nes
sig
nific
ativ
as e
n e
ste
par
ám
etro
tra
s un r
aid,
con v
alore
s de
has
ta t
res
vece
s su
per
iore
s a
los
de
reposo
. Po
r ta
nto
, par
ece
clar
o q
ue
31
incl
uso
la
s ac
tivi
dad
es
físi
cas
aero
bia
s,
tien
en
un
cier
to
gra
do
de
inte
rven
ción a
nae
robia
.
De
todo l
o pre
senta
do e
n l
os
pár
rafo
s an
teri
ore
s se
ded
uce
que
dura
nte
cu
alquie
r tipo
de
ejer
cici
o,
se
pro
duce
LA
en
el
in
teri
or
de
la
fibra
m
usc
ula
r,
ya
que
exis
te
un
mín
imo
de
met
abolis
mo
anae
robio
, si
n
embar
go e
n e
l ej
erci
cio
de i
nten
sida
d m
áxim
a es
donde
se o
btien
en l
as
conce
ntr
acio
nes
m
as
elev
adas
de
LA
en
el
músc
ulo
. El
met
abolis
mo
aero
bio
se
vu
elve
in
sufici
ente
par
a cu
bri
r la
s el
evad
as
exig
enci
as
ener
gét
icas
(M
uñoz
A.
y co
ls.
1996).
La co
nce
ntr
aci
ón m
áxim
a de
LA (L
Am
áx)
en éq
uid
os
es su
per
ior
a la
des
crita
par
a e
l at
leta
hum
ano.
Ello
se
deb
e a
dos
motivo
s: e
n p
rim
er
lugar
, a
la e
leva
da
conce
ntr
ació
n d
e glu
cógen
o i
ntr
afib
rila
r en
el
cabal
lo y
en
se
gundo lu
gar
, a
la m
ayor
capac
idad
an
aero
bia
del
m
úsc
ulo
de
los
équid
os.
En e
l ca
bal
lo s
e han
docu
men
tado c
once
ntr
acio
nes
bas
ales
de
glu
cógen
o intr
amusc
ula
res
de
500 a
600 m
mol/
kg p
eso s
eco.
(Valb
erg S
. y
cols
., 1
986),
mie
ntr
as q
ue
en e
l hom
bre
se
han
citad
o v
alore
s de
55 a
85
mm
ol/
kg
p.s
. (C
ost
ill
D.L
.y
cols
.,1981).
En
cuan
to
a la
ca
pac
idad
glu
colít
ica,
se
pone
de
man
ifie
sto
en
las
activi
dad
es
de
las
enzi
mas
glu
cógen
o f
osf
orila
sa (
PHO
S)
y la
ctat
o d
eshid
rogen
asa
(LD
H),
much
o m
ás
des
arro
lladas
en e
l m
úsc
ulo
loco
moto
r eq
uin
o q
ue
en e
l hum
ano (
Cost
ill
D.L
. y
cols
.,1981);
(Val
ber
g S
. y
cols
., 1
985).
Tan
to e
n e
l ca
bal
lo c
om
o e
n e
l hom
bre
, se
ha
dem
ost
rado q
ue
exis
te u
na
corr
elac
ión p
osi
tiva
entr
e la
pro
ducc
ión d
e LA
y la
velo
cidad
de
ejer
cici
o.
A
inte
nsi
dad
es d
e es
fuer
zo e
leva
das
, la
conce
ntr
ació
n d
e LA
pla
smático
no e
s un b
uen
pre
dic
tor
del
ren
dim
iento
dep
ort
ivo d
el i
ndiv
iduo (
Ronéu
s N
. y
cols
., 1
994);
pudie
ndo e
xplic
ar s
ola
men
te u
n 1
0%
de
las
vari
acio
nes
de
éste
(Eva
ns
DL.
y c
ols
., 2
002).
El LA
par
ece
esta
r m
ás c
orr
elac
ionad
o c
on
el r
endim
iento
dep
ort
ivo e
n l
a re
aliz
ació
n d
e es
fuer
zos
subm
áxim
os,
ya
que
al m
enos
explic
a una
vari
ació
n d
e un 3
0%
(D
avie
AJ.
y c
ols
., 2
002).
Dura
nte
los
ejer
cici
os m
áxim
os o
su
pra
máx
imos
in
term
iten
tes
el P
LA
(pic
o d
e la
ctat
o)
en p
lasm
a es
aún m
ás e
leva
do q
ue
en e
jerc
icio
s m
áxim
os
const
ante
s, (
Snow
DH
. y
cols
., 1
977);
ap
reci
ándose
una
reducc
ión m
ayor
del
pH
musc
ula
r al
com
ienzo
de
cada
carg
a de
esfu
erzo
(Kel
so T
B.
y co
ls.,
1986).
La
dep
leci
ón
de
ATP
es
más
m
arc
ada
en
los
ejer
cici
os
máx
imos
pro
longad
os
y re
pet
idos,
cifrá
ndose
has
ta e
n u
n 5
0%
(Snow
DH
. y
cols
.,
1985);
(H
arris
R.C
. y
cols
., 1
991);
(Sew
ell D
A.
y co
ls.,
1992).
32Los
cabal
los
entr
enad
os
tien
en
una
capac
idad
ae
robia
m
ayor
y una
pro
ducc
ión m
enor
de
LA d
ura
nte
un e
jerc
icio
subm
áxim
os
en c
om
par
ació
n
con
los
anim
ales
no e
ntr
enad
os,
deb
ido p
arci
alm
ente
al
aum
ento
de
las
activi
dad
es
de
las
enzi
mas
ci
trat
o
sinta
sa
(CS),
3-O
H-a
cilC
oA
des
hid
rogen
asa
(H
AD
) y
hex
oquin
asa
(HK)
(Thorn
ton J
. y
cols
., 1
983);
(C
utm
ore
CM
. y
cols
., 1
985);
(Bay
ly W
M.
y co
ls.,
1987).
El la
ctat
o en
san
gre
du
ran
te e
l eje
rcic
io d
e la
nat
ació
n.
Los
valo
res
de
lact
ato e
n s
angre
tom
ados
dura
nte
el
ejer
cici
o d
e nad
ar y
tr
as u
n p
reca
lenta
mie
nto
osc
ilan e
ntr
e va
lore
s de
2,8
mm
ol/
l y
9,3
mm
ol/
l,
no
sobre
pasa
ndo
este
va
lor
en
nin
gún
caso
, co
n
una
med
ia
apro
xim
adam
ente
5 m
mol/
l. E
stos
valo
res
indic
an q
ue
no s
e re
aliz
a un
ejer
cici
o d
e in
tensi
dad
máx
ima
(Ash
eim
A.y
Cols
., 1
970).
Los
valo
res
de
LA,
y la
FC m
áxim
a, e
stán
corr
elac
ionad
os
con la
velo
cidad
de
la n
atac
ión.
La a
cum
ula
ción d
el l
acta
to e
n s
angre
com
ienza
con u
na
inte
nsi
dad
rel
ativ
a si
mila
r a
la d
el e
jerc
icio
(ap
roxi
mad
amen
te a
l 55 %
de
VO
2m
ax).
Est
os
valo
res,
junto
con los
de
FC,
nos
per
miten
afirm
ar q
ue
el
ejer
cici
o d
e nat
ació
n e
s ae
róbic
o.
Por
otr
o lad
o,
cabal
los
que
se e
ntr
enab
an
dura
nte
un
per
iodo
de
tiem
po,
pre
senta
ban
va
lore
s m
enore
s que
los
obte
nid
os
en s
us
com
ienzo
s, l
o q
ue
most
raba
el e
fect
o d
e en
tren
amie
nto
(A
shei
m A
.y C
ols
., 1
970);
(H
obo S
. y
cols
. 1998);
(M
isum
i K.
y co
ls.1
994).
Elim
inac
ión
del
lact
ato.
El LA
pro
duci
do e
n la
mio
fibrilla
exp
erim
enta
una
difusi
ón h
acia
el to
rren
te
circ
ula
torio y
hac
ia la
s fibra
s m
usc
ula
res
adya
cente
s. Exi
sten
div
erso
s m
ecan
ism
os
de
elim
inac
ión
del
LA
pro
duci
do
en
el
músc
ulo
, co
mo
la
liber
ació
n a
la
sangre
, la
cap
tura
por
los
hem
atíe
s, l
a oxi
dac
ión e
n l
as
fibra
s co
n m
etab
olis
mo oxi
dat
ivo,
la glu
coneo
gén
esis
en
el
híg
ado y
la
pér
did
a en
ori
na
y su
dor
(Har
ris
R.C
. y
cols
., 1
987).
El
pas
o del
LA
del
m
úsc
ulo
al
pla
sma
está
co
ndic
ionad
o por
difer
ente
s fa
ctore
s: pH
sa
nguín
eo,
exis
tenci
a de
un tr
ansp
ort
ador
de
mem
bra
na,
co
nce
ntr
ació
n d
e ad
renal
ina,
hem
atocr
ito y
la
hem
oglo
bin
a (M
arlin
DJ.
y
cols
., 1
991);
(M
uñoz
A.
y co
ls.,
1996).
La c
urv
a que
des
crib
e la
acu
mula
ción
pla
smát
ica
de
LA e
n p
lasm
a tr
as e
l es
fuer
zo v
iene
det
erm
inad
a por
su g
rado d
e pro
ducc
ión y
de
elim
inac
ión;
por
eso
la
inte
nsi
dad
de
la
lact
acid
emia
dura
nte
el
ej
erci
cio
y la
33
import
anci
a cu
antita
tiva
de
los
mec
anis
mos
de
elim
inac
ión c
ondic
ionan
el
tiem
po n
eces
ario
par
a la
reg
resi
ón h
asta
los
valo
res
bas
ales
de
LA.
El
ácid
o l
áctico
pued
e at
rave
sar
las
mem
bra
nas
bio
lógic
as p
or
difusi
ón,
per
o a
pH
fis
ioló
gic
o s
e dis
oci
a y
nec
esita
un t
ransp
ort
ador,
det
erm
inad
o
por
un g
radie
nte
de
conce
ntr
ació
n.
Est
e gra
die
nte
entr
e m
úsc
ulo
y p
lasm
a se
m
antien
e dura
nte
lo
s 10
min
. in
icia
les
de
la
recu
per
ació
n
tras
el
es
fuer
zo.
La i
nte
rven
ción d
e es
te t
ransp
ort
ador
par
ece
esta
r su
ped
itad
a a
la c
once
ntr
ació
n m
usc
ula
r de
LA y
podrí
a se
r sa
tura
ble
. Así
, has
ta u
nos
8-
12 m
mol/
l, s
ería
sufici
ente
la
difusi
ón p
asiv
a, p
ero c
uan
do s
e su
per
a es
te
niv
el,
se n
eces
itar
ía u
n t
ransp
ort
ador.
(Koho N
.M.
y co
ls.,
2002);
(M
arlin
D
.J.
y co
ls.,
1991).
Rec
iente
men
te,
se h
an d
escr
ito d
os
tran
sport
adore
s m
onoca
rboxi
lasa
de
mem
bra
na
en los
eritro
cito
s au
nque
has
ta e
l m
om
ento
, no s
e ha
anal
izad
o
la p
osi
ble
exi
sten
cia
de
ésto
s en
el m
iosa
rcole
ma
de
los
équid
os
(Muñoz
A.
y co
ls.,
1997).
La i
mport
anci
a del
sec
ues
tro i
ntr
aeritr
oci
tari
o del
LA s
e in
crem
enta
con l
a in
tensi
dad
del
ej
erci
cio,
si
rvie
ndo
de
modula
ción
de
su
elev
ació
n
pla
smát
ica
y m
ante
nie
ndo u
n g
radie
nte
músc
ulo
-pla
sma.
Se
ha
calc
ula
do
que
la e
limin
ació
n d
e LA
por
par
te d
e lo
s er
itro
cito
s se
cues
trados
por
el
baz
o a
l ce
se d
el e
jerc
icio
es
un 5%
del
LA t
ota
l (F
erra
nte
PL.
y c
ols
.,
1995);
(Pe
rsso
n S
GB.
y co
ls.,
1995);
(Pö
sso A
R.
y co
ls.,
1995).
Aunque
los
dos
mec
anis
mos
de
elim
inac
ión d
el L
A m
ás im
port
ante
s so
n la
oxi
dac
ión e
n l
as f
ibra
s m
usc
ula
res
aero
bia
s y
la g
luco
neo
gén
esis
hep
átic
a en
el
ca
bal
lo,
se cr
ee que
la co
ntr
ibuci
ón de
la re
sínte
sis
hep
átic
a del
glu
cógen
o a
par
tir
de
LA e
s in
cluso
infe
rior
a la
des
crita
par
a lo
s se
res
hum
anos.
Ello
se
pone
de
man
ifie
sto en
la
ve
loci
dad
ta
n re
duci
da
de
recu
per
ació
n d
e la
s re
serv
as g
luco
gén
icas
intr
amusc
ula
res
tras
un e
sfuer
zo
dep
endie
nte
m
etab
ólic
amen
te de
los
glú
cidos
(Hat
ta H
., 1990);
(M
arlin
D
.J.
y co
ls.,
1991).
Las
pér
did
as d
e LA
en s
udor
y ori
na
en c
abal
los
tras
un e
jerc
icio
par
ecen
se
r m
ínim
os
(Mar
lin D
.J.
y co
ls.,
1991);
(M
uñoz
A.
y co
ls.,
1997).
Un
fact
or
import
ante
que
def
ine
la
velo
cidad
de
elim
inac
ión
del
LA
m
usc
ula
r es
el
niv
el d
e ej
erci
cio e
fect
uad
o d
ura
nte
la
recu
per
ació
n.
Una
recu
per
ació
n a
ctiv
a, e
n e
l que
el a
nim
al e
fect
úa
un e
jerc
icio
de
inte
nsi
dad
le
ve,
favo
rece
la
el
imin
ació
n
de
LA
has
ta
en
un
50%
, fr
ente
una
34recu
per
ació
n p
asiv
a en
sin
rea
lizar
nin
gún t
ipo d
e ac
tivi
dad
fís
ica
(Bonen
A.
y co
l.,
1976).
Est
o e
s deb
ido a
que
el L
A e
s m
etab
oliz
ado p
or
las
fibra
s tipo I
, que
son
las
que
se
contr
aen
dura
nte
un
ejer
cici
o
subm
áxim
o,
usá
ndolo
co
mo
subst
rato
ener
gét
ico (
Mar
lin D
J. y
cols
., 1
991).
El
pic
o d
e LA
(PL
A)
o L
A m
áxim
o (
LAm
áx)
hac
e re
fere
nci
a al
val
or
más
el
evad
o de
la la
ctac
idem
ia.
Est
e va
lor
se pued
e co
nse
guir
bie
n tr
as el
ej
erci
cio,
bie
n d
ura
nte
los
min
uto
s in
icia
les
de
la r
ecuper
ació
n.
Así
, lo
s ej
erci
cios
que
pro
duce
n una
lact
acid
emia
in
feri
or
al um
bra
l an
aero
bio
, pre
senta
n
el
PLA
al
final
del
es
fuer
zo.
Por
el
contr
ario
, cu
ando
la
conce
ntr
ació
n p
lasm
átic
a de
LA t
ras
el e
jerc
icio
es
super
ior
a 8 m
mol/
l, e
l PL
A s
e al
canza
entr
e el
pri
mer
y e
l déc
imo m
inuto
post
-esf
uer
zo.
(Lin
dner
A.
y co
ls.,
1992);
(Val
ette
JP.
y c
ols
., 1
993);
(G
allo
ux
P. y
cols
., 1
995).
En el
ej
erci
cio de
nat
ació
n,
con va
lore
s de
LA de
2,8
m
mol/
l tr
as el
es
fuer
zo,
se c
onst
ató q
ue
a lo
s 3 m
in d
e re
cuper
aci
ón l
a la
ctac
idem
ia e
ra
de
2,3
m
mol/
l y
baj
aba
a 1,4
m
mol/
l a
los
10
min
, re
cuper
ando
rápid
amen
te los
valo
res
bas
ales
. (H
obo S
. y
cols
, 1998)
(Mis
um
i K.
y co
ls.,
1994).
4.2
.4.
Tem
per
atu
ra.
Tem
per
atu
ra c
orp
oral
.
La
tem
per
atura
co
rpora
l re
sulta
de
la
difer
enci
a en
tre
la
gan
anci
a o
pro
ducc
ión d
e ca
lor
y de
la p
erdid
a del
mis
mo.
Los
cabal
los
pro
duce
n c
alor
por
med
io d
e su
met
abolis
mo o
xidat
ivo;
son a
nim
ales
con u
n g
ran V
O2,
y co
mo t
ales
gra
ndes
gen
erad
ore
s de
calo
r. T
iene
una c
onduct
ivid
ad t
érm
ica
baj
a, l
o que
posi
bili
ta l
a co
nse
rvac
ión y
la
dis
ipac
ión d
el c
alor
y p
or
lo
tanto
una
buen
a te
rmorr
egula
ción.
La t
emper
atura
corp
ora
l en
los
equin
os,
m
edid
a en
el
rect
o (
TR),
osc
ila d
e 37,5
º C a
38,1
ºC c
on v
aria
ciones
a l
o
larg
o del
día
de
0,5
º C,
sien
do m
ás baj
as por
la m
añan
a te
mpra
no.
(Hin
chcl
iff
K.y
cols
. 2004);
(D
esm
aras
E.y
Boffi F.
, 2007)
La t
emper
atura
en r
eposo
es
pro
duci
da
en u
n 7
2%
por
los
órg
anos
vita
les,
per
o e
n e
l ej
erci
cio é
stos
solo
son r
esponsa
ble
s de
un 2
% d
e es
e ca
lor
que
llega
a in
crem
enta
rse
unas
40 a
60 v
eces
sobre
los
valo
res
bas
ales
y
esta
es
dir
ecta
men
te p
roporc
ional
a l
a ve
loci
dad
de
consu
mo d
e oxi
gen
o
VO
2 p
or
par
te d
el t
ejid
o m
usc
ula
r. C
uan
do e
l an
imal
est
a en
rep
oso
la
gen
erac
ión
de
calo
r se
pro
duce
por
los
movi
mie
nto
s vo
lunta
rios
e
35
invo
lunta
rios
(esc
alofr
íos)
, la
in
ges
ta
de
alim
ento
s,
la
secr
eció
n
de
tiro
xina,
ad
renal
ina
y nora
dre
nal
ina;
m
ientr
as
que
cuan
do
esta
en
ej
erci
cio,
el t
rabaj
o m
usc
ula
r es
el
princi
pal
pro
duct
or.
Los
valo
res
limites
es
tarí
an e
n 2
0ºC
de
TR (
por
deb
ajo,
muer
te p
or
hip
ote
rmia
) y
de
44ºC
de
TR (
por
enci
ma
de
este
val
or
muer
te p
or
hip
erte
rmia
). (
Des
mar
as E
. y
Boffi F.
, 2007).
La p
roducc
ión y
dis
ipac
ión d
e ca
lor
esta
rel
acio
nad
a co
n l
a te
mper
atura
y
la h
um
edad
am
bie
nte
. Pa
ra m
ante
ner
una
tem
per
atu
ra c
orp
ora
l co
nst
ante
, la
pro
ducc
ión d
e ca
lor
deb
e es
tar
acom
pañ
ada
por
una
pér
did
a de
igual
m
agnitud.
El
sist
ema
term
orr
egula
dor
tien
e re
cepto
res
cutá
neo
s que
ingre
san a
la
med
ula
esp
inal
en t
odos
los
niv
eles
y a
scie
nden
al si
stem
a ner
vioso
cen
tral
(l
os
centr
os
de
coord
inac
ión c
entr
al e
stán
en e
l hip
otá
lam
o).
En f
unci
ón d
e la
te
mper
atura
am
bie
nte
lo
s m
ecan
ism
os
regula
dore
s m
odific
aran
la
te
mper
atura
corp
ora
l. E
s dec
ir e
l org
anis
mo g
ener
ara
más
o m
enos
calo
r par
a m
ante
ner
la
tem
per
atura
inte
rna
den
tro d
e lo
s va
lore
s fisi
ológic
os.
El
calo
r gen
erad
o es
lib
erad
o a
l m
edio
a t
ravé
s de
cuat
ro m
ecan
ism
os
bás
icos:
Con
vecc
ión
: m
ecan
ism
o p
rom
ovi
do p
or
el m
ovi
mie
nto
de
aire
a t
ravé
s de
la
super
fici
e co
rpora
l (r
enova
ción
del
gra
die
nte
té
rmic
o).
En
otr
as
pal
abra
s, e
s la
pér
did
a de
calo
r a
trav
és d
el a
ire
que
tom
a co
nta
cto c
on la
pie
l.
Rad
iaci
ón:
es la
tran
sfer
enci
a de
calo
r por
ondas
ele
ctro
mag
nét
icas
entr
e cu
erpos
que
no e
stán
en c
onta
cto.
La t
ransf
eren
cia
radia
nte
de
calo
r se
pro
duce
cuan
do la
radia
ción
ele
ctro
mag
nét
ica
es e
mitid
a o a
bso
rbid
a en
la
super
fici
e cu
tánea
. Com
o la
tem
per
atura
corp
ora
l su
ele
ser
mas
alta
que
la
del
am
bie
nte
hay
una
per
did
a net
a de
ener
gía
ra
dia
nte
a
niv
el de
la
super
fici
e cu
tánea
. En c
aso c
ontr
ario
de
exis
tir
una
tem
per
atura
am
bie
nte
m
ayor
que
la c
orp
ora
l, la
ener
gía
rad
iante
se
abso
rbe
des
de
el a
mbie
nte
. La
rad
iaci
ón s
ola
r pued
e co
ntr
ibuir
has
ta c
on u
n 1
5%
de
la g
anan
cia
de
calo
r en
los
cabal
los
dura
nte
el
ejer
cici
o b
ajo e
l so
l. (
Hin
chcl
iff
K.y
col
s.
1998).
La tr
ansf
eren
cia
va a
dep
ender
fu
ndam
enta
lmen
te de
la m
agnitud del
gra
die
nte
té
rmic
o y
de
la su
per
fici
e to
tal
expues
ta al
in
terc
ambio
. Es
import
ante
co
nsi
der
ar la
s im
plic
acio
nes
del
flujo
sa
nguín
eo cu
táneo
en
es
te m
ecan
ism
o d
isip
atorio.
Los
aum
ento
s del
vol
um
en m
inuto
car
día
co y
36una
redis
trib
uci
ón c
utá
nea
de
la s
angre
(va
sodila
taci
ón c
utá
nea
) au
men
tan
el f
lujo
san
guín
eo c
utá
neo
(has
ta 1
0 v
eces
par
a te
mper
atura
s am
bie
nta
les
de
34°C
), p
rom
ovi
endo e
l tr
ansp
ort
e de
calo
r hac
ia l
a su
per
fici
e co
rpora
l,
faci
litan
do d
e es
ta f
orm
a l
a pér
did
a del
mis
mo c
uan
do s
u e
nto
rno e
s m
as
frío
.
Con
du
cció
n:
es l
a tr
ansf
eren
cia
dir
ecta
de
calo
r a
trav
és d
e un l
íquid
o,
sólid
o o gas
, en
tre
átom
os
y m
olé
cula
s de
obje
tos
que
se hal
lan en
co
nta
cto.
La d
isip
ació
n d
e ca
lor
al m
edio
am
bie
nte
por
este
mec
anis
mo e
s m
ínim
a, s
alvo
en c
asos
de
inm
ersi
ón e
n l
íquid
os
frío
s (t
emper
atura
del
ag
ua
de
la p
isci
na
a 20-2
2º
C)
(Mura
kam
i M
. y
cols
. 1976).
Evap
orac
ión
: es
la
pér
did
a ca
lóri
ca bas
ada
en la
difusi
ón de
mín
imas
ca
ntidad
es de
agua
des
de
la su
per
fici
e de
la pie
l, ví
as re
spirat
ori
as y
muco
sa b
uca
l, e
s el
mec
anis
mo m
ás im
port
ante
en los
cabal
los.
Funci
ona
de
form
a co
ntinua,
per
o
que
se
ve
refo
rzad
o
cuan
do
la
tem
per
atura
am
bie
nte
com
ienza
a a
cerc
arse
a la
sanguín
ea,
o c
uan
do h
ay
un
exce
so
de
pro
ducc
ión
inte
rna
de
calo
r (e
jerc
icio
).
La
tran
spir
ació
n
inse
nsi
ble
o
per
spir
ació
n,
se
pro
duce
a
trav
és
de
vías
re
spir
atori
as
y m
uco
sa b
uca
l y
su c
ontr
ibuci
ón d
epen
de
del
volu
men
min
uto
res
pir
atori
o.
En lín
eas
gen
eral
es c
ola
bora
n c
on e
l 15%
de
la p
érdid
a de
calo
r gen
erada
dura
nte
el
ej
erci
cio,
mie
ntr
as que
el 85%
re
stante
co
rres
ponde
a la
s pér
did
as p
roduci
das
por
evap
ora
ción d
el s
udor.
Los
cabal
los
pose
en g
lándula
s su
dorípar
as a
bundan
tes
y gra
ndes
, en
los
cabal
los
entr
enad
os
la c
élula
s pro
duct
ora
s de
sudor
son m
as g
randes
que
en l
os
no e
ntr
enad
os
en l
os
que
indep
endie
nte
men
te d
e la
cantidad
tota
l de
líquid
o p
erdid
o (
siem
pre
men
or
que
en u
no n
o e
ntr
enad
o),
vem
os
su
may
or
sudora
ción
dura
nte
el
ej
erci
cio,
hac
iendo
que
se
reduzc
an
las
per
did
as d
ura
nte
la
recu
per
ació
n p
ost
erio
r (L
awre
nce
LM.,
y c
ols
., 1
987).
Los
cabal
los
pued
en l
legar
a s
udar
3 l
/m2/h
, co
n u
na
super
fici
e co
rpora
l pro
med
io d
e 5 m
2 (
500 k
g);
Si bie
n la
capac
idad
met
abólic
a bas
al (
CM
B),
tie
ne
una
rela
ción 1
:1 c
on la
super
fici
e co
rpora
l, n
o s
uce
de
así co
n e
l pes
o,
cuya
rel
ació
n e
s CM
B =
P0.7
5
por
lo q
ue
el t
amañ
o c
orp
ora
l co
nst
ituye
una
des
venta
ja c
uan
do s
e quie
re
dis
ipar
el
calo
r gen
erad
o.
(Hodgso
n D
.R.y
cols
. 1994),
(M
Conag
hy
F.,
y co
ls.
2002),
(B
offi,
FM.
2006);
(G
uyt
on
AC.1
991);
(I
rwin
D
.G.H
. an
d
How
ell W
.1980);
(Ken
net
h W
, y
cols
2007).
37
Tem
per
atu
ra c
orp
oral
fre
nte
a e
jerc
icio
de
inte
nsi
dad
es d
ifer
ente
s.
La te
mper
atura
co
rpora
l re
sponde
de
form
a difer
ente
se
gún el
tipo de
ejer
cici
o a
l que
es s
om
etid
o e
l an
imal
. Así
, ej
erci
cios
de
alta
inte
nsi
dad
pro
voca
n
una
rápid
a pro
ducc
ión
de
calo
r co
n
una
elev
ació
n
de
la
tem
per
atura
corp
ora
l de
1-1
,5°
C/m
in.,
per
o e
l to
tal del
cal
or
gen
erad
o n
o
es e
leva
do,
deb
ido a
su c
ort
a dura
ción.
Los
de
inte
nsi
dad
super
ior
al 7
5%
del
VO
2m
ax y
una
dura
ción i
nfe
rior
a lo
s 3 m
in,
pro
voca
n u
n i
ncr
emen
to
entr
e 2 y
3°C
TR,
valo
res
que
sugie
ren una
rete
nci
ón,
más
que
una
dis
ipac
ión
del
ca
lor
pro
duci
do.
Por
últim
o,
los
ejer
cici
os
de
med
iana
inte
nsi
dad
y
larg
a dura
ción
(res
iste
nci
a a
8
m/s
) pro
duce
n
apro
xim
adam
ente
21°C
/hs,
re
quir
iendo
un
corr
ecto
m
ecan
ism
o
de
term
orr
egula
ción,
ya q
ue
en c
aso c
ontr
ario
se
pro
duci
ría
la m
uer
te p
or
hip
erte
rmia
.
Tem
per
atu
ra c
orp
oral
y F
recu
enci
a re
spir
ator
ia
La f
recu
enci
a re
spir
atori
a dep
ende
de
la t
emper
atura
am
bie
nte
, ta
nto
en
reposo
co
mo en
ej
erci
cio y
es la
prim
era
línea
de
def
ensa
fisi
oló
gic
a cu
ando a
um
enta
el st
ress
tér
mic
o o
str
ess
por
ejer
cici
o.
El
pap
el de
la ve
ntila
ción
en
la
te
rmorr
egula
ción
se
in
crem
enta
co
n la
dura
ción d
el e
jerc
icio
. Se
calc
ula
que
super
ados
los
40 m
inuto
s de
ejer
cici
o
con u
na
inte
nsi
dad
del
40%
del
VO
2,
la d
isip
ació
n d
e ca
lor
por
el a
par
ato
resp
irat
ori
o s
e duplic
a, e
n r
elac
ión a
la
dis
ipac
ión p
roduci
da
dura
nte
los
ejer
cici
os
de
alta
vel
oci
dad
y c
ort
a dura
ción.
La p
érdid
a de
1 l
itro
de
agua
por
evap
ora
ción d
isip
a 2,4
mJ
de
calo
r, q
ue
equiv
ale
al c
alor
pro
duci
do e
n a
pro
xim
adam
ente
6 m
inuto
s de
ejer
cici
os
de
resi
sten
cia
o
a 2
min
uto
s de
ejer
cici
os
inte
nso
s (B
offi,
F.
M.
2006);
(H
inch
cliff
K.
y co
ls.,
2008);
(H
odgso
n,
D.R
.,
Rose
, R.J
. 1994)
; (M
Conag
hy
F y
col.,.
2002).
Tem
per
atu
ra c
orp
oral
y T
emp
erat
ura
am
bie
nta
l
La p
roducc
ión y
dis
ipac
ión d
e ca
lor
esta
rel
acio
nad
a co
n l
a te
mper
atura
y
la
hum
edad
am
bie
nte
. Com
o
se
com
entó
pre
viam
ente
de
los
cuat
ro
mec
anis
mos
par
a dis
ipar
el
ca
lor
gen
erad
o,
la
evap
ora
ción
por
la
sudora
ción e
s im
pre
scin
dib
le p
ara
man
tener
el
bal
ance
tér
mic
o c
orp
ora
l.
No o
bst
ante
en f
unci
ón d
e la
tem
per
atura
ext
erna,
hab
rá m
ayor
o m
enor
par
tici
pac
ión d
e lo
s otr
os
sist
emas
.
38Tem
per
atura
am
bie
nte
(ºC
)
20º
25º
30º
35º
40º
Eva
pora
tivo
(%
del
tota
l)
17
30
30
93
100
N
o e
vapora
tivo
(%
del
tota
l)
83
70
50
7
0
La t
emper
atura
am
bie
nte
idea
l par
a lo
s ca
bal
los
ronda
entr
e lo
s 10-1
2ºC
, por
eso,
se
deb
e te
ner
en
cu
anta
la
s co
ndic
iones
am
bie
nta
les
(tem
per
atura
, hum
edad
, ra
dia
ción s
ola
r, p
resi
ón a
tmosf
éric
a y
vien
tos
de
super
fici
e) y
a que
modific
arán
los
mec
anis
mos
exte
rnos
de
dis
ipac
ión d
el
calo
r y
por
tanto
el co
ntr
ol d
e la
tem
per
atura
inte
rna.
Rea
lizar
eje
rcic
ios
en
condic
iones
de
alta
s te
mper
atura
s y
hum
edad
am
bie
nta
l, ac
ort
an a
la
mitad
el
tiem
po que
se re
quie
re para
al
canza
r te
mper
atura
ce
ntr
al de
41,5
°C
dura
nte
el
ej
erci
cio
(Boffi,
F.
2006);
(C
ott
C.M
, y
cols
.1999).
(H
inch
cliff
K.
y co
ls.
2008);
(H
odgso
n,
D.R
.y c
ols
.1994);
(M
Conag
hy
F. y
co
ls.2
002).
Tem
per
atu
ra d
el a
gu
a d
e la
pis
cin
a.
Se
han
utiliz
ado
en
difer
ente
s tr
abaj
os
de
inve
stig
ació
n,
div
ersa
s te
mper
atura
s en
el
agua
de
pis
cina,
con v
alore
s que
osc
ilan e
ntr
e 10-3
0º
C.
(Sw
anst
rom
O.G
., a
nd L
indy
M.,
1973);
(M
ura
kam
i M
. y
cols
., 1
976);
En c
ondic
iones
de
tem
per
atura
s ex
trem
as t
anto
baj
as
(10 º
C),
com
o
alta
s (
27,5
º -
31º
C)
el c
abal
lo s
e ad
apta
y
sobre
todo l
as p
rim
eras
las
so
port
an s
in p
roble
mas
.
No o
bst
ante
la
tem
per
atura
idea
l del
agua
donde
deb
en n
adar
los
cabal
los
está
ento
rno a
los
20º
C,
ya q
ue
el g
ran e
sfuer
zo q
ue
real
izan
, au
nque
sea
un ej
erci
cio de
inte
nsi
dad
su
bm
áxim
a, gen
era
una
gra
n pro
ducc
ión de
calo
r y
esta
tem
per
atura
ayu
da
a dis
ipar
lo (
Mura
kam
i M
. y
cols
. 1976);
(N
icholl
T.K
.y c
ols
., 1
978);
(Ir
win
D.G
.H.
and H
ow
ell W
., 1
980).
4.3
. EN
TREN
AM
IEN
TO
. PR
INCIP
IOS.
Un
entr
enam
iento
, co
nsi
ste
fundam
enta
lmen
te,
en
tener
un
mét
odo
med
iante
el
cual
pre
par
am
os
a un a
nim
al p
ara
que
real
ice
un e
sfuer
zo
físi
co d
eter
min
ado.
En e
ste
esfu
erzo
des
arro
llará
toda
su v
eloci
dad
, té
cnic
a y/
o r
esis
tenci
a, inte
nta
ndo,
ya s
ea c
ubri
r una
dis
tanci
a, c
ort
a (c
abal
los
de
carr
era,
tr
ote
),
larg
as
(rai
ds)
, sa
lvar
un
obst
áculo
o
cual
quie
r otr
a
activi
dad
, si
n d
emost
rar
cansa
nci
o n
i lle
gar
a l
a ex
tenuac
ión q
ue
pudie
ra
poner
en p
elig
ro s
u inte
gridad
fís
ica.
La f
inal
idad
de
todos
los
mét
odos
de
entr
enam
iento
es
que
el o
rgan
ism
o
vaya
adap
tándose
de
form
a pro
gre
siva
y f
isio
lógic
a a
real
izar
difer
ente
s
39
ejer
cici
os;
pas
ando d
e lo
s m
ás s
uav
es a
los
más
enér
gic
os
sin c
ausa
r dañ
o
y, a
l m
ism
o tiem
po,
des
arro
llando s
u v
eloci
dad
y s
u r
esis
tenci
a a
la f
atig
a y
una
mej
ora
en l
as t
écnic
as d
epen
die
ndo d
e la
act
ivid
ad q
ue
des
arro
lla
(Boff
i, F
. 2007)
(Eva
ns
DL.
2000).
Para
lo
gra
rlo,
el
entr
enam
iento
deb
e se
r la
se
cuen
cia
de
ejer
cici
os
(mic
rotr
aum
as)
que
busc
an
una
adap
taci
ón
del
org
anis
mo
a un
det
erm
inad
o n
ivel
de
esfu
erzo
.
Un e
ntr
enam
iento
efe
ctiv
o c
onlle
va la
apar
ició
n d
e es
trés
fís
ico;
éste
hac
e ac
tiva
r lo
s si
stem
as b
ioló
gic
os
del
cuer
po (
card
iova
scula
r, m
usc
ula
r, e
tc.)
que
resp
onden
con c
ambio
s ca
pac
es d
e su
per
ar e
l si
guie
nte
eje
rcic
io y
en
conse
cuen
cia
el s
iguie
nte
est
rés.
Deb
emos
tener
m
uy
en
cuen
ta
las
cara
cter
ística
s es
pec
iale
s de
la
musc
ula
tura
esq
uel
étic
a de
los
cabal
los
donde
esta
altam
ente
des
arro
llada
y ad
apta
da
par
a al
canza
r el
pote
nci
al a
tlét
ico d
el a
nim
al y
corr
esponde,
en
los
cabal
los
adultos,
mas
del
50 %
del
pes
o c
orp
ora
l, e
n c
ontr
aposi
ción a
la
may
orí
a de
los
mam
ífer
os,
en d
onde
es d
el o
rden
del
30 a
l 40%
(Eva
ns
DL.
2000).
El
tejido óse
o pose
e dure
za,
resi
sten
cia
y el
astici
dad
, pro
pie
dad
es que
hac
en d
e él
un t
ejid
o e
spec
ialm
ente
apto
com
o a
rmad
ura
de
sost
én y
de
pro
tecc
ión a
l re
cubri
r es
truct
ura
s y
órg
anos
vita
les
del
org
anis
mo,
com
o
cere
bro
, m
edula
es
pin
al,
cora
zón y
pulm
ones
, dan
do so
port
e in
tern
o a
todo e
l cu
erpo y
pro
porc
ionan
do p
unto
s de
fija
ción a
los
tendones
de
los
músc
ulo
s nec
esar
io p
ara
el m
ovi
mie
nto
. (H
odgso
n D
R.,
y c
ols.
1986).
La d
ure
za e
sta
dad
a por
la c
alci
fica
ción
de
los
com
ponen
tes
extr
acel
ula
res
mie
ntr
as q
ue
la e
last
icid
ad la
aport
a e
l m
ater
ial org
ánic
o d
el t
ejid
o.
Para
el
pes
o d
e un c
abal
lo y
el
aum
ento
de
su d
esar
rollo
musc
ula
r se
req
uer
iría
una
super
fici
e de
apoyo
su
per
ior,
per
o e
n g
ener
al e
l au
men
to d
e pes
o
(dm
3=
Kg.)
no va
se
guid
a de
un des
arro
llo de
la su
per
fici
e donde
se
des
arro
lla la
pre
sión (
articu
laci
ones
o c
asco
s),
que
en e
l m
ejor
de
los
caso
s lo
hac
e al
cuad
rado (
cm2).
De
ahí el
im
port
ante
num
ero d
e le
siones
que
se
ori
gin
an e
n e
stas
zonas
(E
vans
D.L
. 2000).
Para
co
nse
guir
un
entr
enam
iento
ef
icaz
del
si
stem
a ca
rdio
-vas
cula
r o
resp
irat
ori
o,
se
deb
e so
met
er
al
sist
ema
músc
ulo
-esq
uel
étic
o
a un
sobre
esfu
erzo
, so
bre
todo l
as a
rtic
ula
ciones
o z
onas
de
pro
yecc
ión d
e la
s pre
siones
y p
esos
(Eva
ns
D.L
. 2000).
40En l
os
dep
ort
es h
um
anos,
hoy
en d
ía,
los
atle
tas
se p
repar
an s
obre
una
bas
e ci
entífica
co
n
seri
os
y co
mple
jos
estu
dio
s y
anál
isis
de
sus
org
anis
mos.
En
el
curs
o
de
sus
entr
enam
iento
s se
re
aliz
an
contr
ole
s per
iódic
os
par
a co
noce
r su
es
tado físi
co e
incl
uso
psí
quic
o a
trav
és de
tera
peu
tas
espec
ializ
ados
(Lopat
egui M
A.
2000).
El
mej
ora
mie
nto
de
la
capac
idad
ca
rdio
-vas
cula
r y
musc
ula
r es
un
pro
ble
ma
com
ple
jo q
ue
dem
anda
un t
iem
po c
onsi
der
able
. El
des
arro
llo y
m
ejora
mie
nto
de
la
tole
ranci
a ae
róbic
a es
tá
íntim
amen
te
vincu
lado
al
des
arro
llo d
e lo
s si
stem
as c
ircu
lato
rio
y re
spir
atori
o (M
artínez
R.
1989).
El
des
arro
llo de
esto
s si
stem
as no só
lo tien
e gra
n im
port
anci
a par
a la
to
lera
nci
a ca
rdio
rres
pirat
oria,
sin
o q
ue
tam
bié
n a
yuda
nota
ble
men
te a
las
otr
as c
ual
idad
es.
Para
des
arro
llar
y m
ejora
r la
tol
eran
cia
aeró
bic
a o c
ardio
-re
spir
atori
a nos
vale
mos
de
cual
quie
r es
fuer
zo
sost
enid
o,
com
o
la
nat
ació
n.
En v
eter
inar
ia p
odem
os
conta
r co
n s
imila
res
ayudas
a las
que
exis
ten p
ara
los
dep
ort
ista
s hum
anos,
per
o e
l gra
n h
ándic
ap e
n c
ontr
a es
la
falta
de
límite
raci
onal
, co
ndic
ión e
xclu
siva
del
hom
bre
, que
hac
e que
sea
quie
n
det
erm
ine
el t
ope
de
su e
xigen
cia
y que
adem
ás n
o t
iene
a al
guie
n q
ue
enér
gic
amen
te l
o o
blig
ue
(incl
uso
fust
igán
dolo
) par
a que
sobre
pas
e es
e lím
ite.
Por
éste
motivo
la
per
cepci
ón q
ue
deb
e des
arro
llar
la p
erso
na
que
va a
dir
igir
los
ejer
cici
os
de
un c
abal
lo,
deb
en s
er i
nfinitam
ente
may
ore
s y
se
deb
e es
tar
ate
nto
a c
ual
quie
r in
dic
io q
ue
nos
pued
a in
dic
ar s
i se
lo e
sta
oblig
ando a
tra
spas
ar e
se lím
ite
(Corv
alán
C.
2000).
Los
caso
s de
sobre
entr
enam
iento
se
pued
en c
onst
atar
a m
enudo y
com
o
no
exis
ten
par
ámet
ros
fisi
ológic
os
o
bio
quím
icos
par
a una
det
ecci
ón
pre
coz,
deb
emos
inte
rpre
tar
los
cam
bio
s de
conduct
a que
a ve
ces
son
indic
ativ
os
de
este
sobre
entr
enam
iento
(Bru
in G
., y
cols
. 1994).
Una
vari
ació
n d
el t
ipo d
e en
tren
amie
nto
hac
e que
los
cabal
los
no
caig
an e
n
la r
utina
dia
ria
del
tra
baj
o e
n p
ista
, la
nat
ació
n e
s una
buen
a al
tern
ativ
a.
Una
vez
que
el c
abal
lo h
a pas
ado e
l per
iodo d
e en
tren
amie
nto
pri
mar
io o
co
mie
nza
un
nuev
o
cale
ndar
io
dep
ort
ivo
deb
emos
emple
ar
el
mét
odo
eleg
ido p
ara l
legar
a u
n b
uen
est
ado d
e fo
rma
físi
ca,
conce
pto
que
hac
e re
fere
nci
a al
gra
do d
e fu
nci
onal
idad
de
los
div
erso
s si
stem
as c
orp
ora
les
implic
ados
en u
n e
sfuer
zo f
ísic
o.
El
esta
do d
e fo
rma
físi
co e
s el
pote
nci
al
41
dep
ort
ivo q
ue
un c
abal
lo d
e dep
ort
e pued
e des
arr
olla
r en
un m
om
ento
co
ncr
eto y
es
uno d
e lo
s det
erm
inan
tes
pri
nci
pal
es d
el r
endim
iento
en u
na
com
pet
ició
n (
Eva
ns
DL.
2000);
(Iv
ers
T.
1983).
Los
difer
ente
s tipos
de
entr
enam
iento
se
han
des
arro
llado e
n l
os
dep
ort
e que
ha
venid
o p
ract
ican
do e
l at
leta
hum
ano
(Lopat
egui
MA.
2000),
y l
a cl
asific
ació
n d
e el
los
con l
as c
orr
espondie
nte
s ad
apta
ciones
a l
os
cabal
los
son los
que
vere
mos
a co
ntinuac
ión (
Eva
ns
DL.
2000);
(Iv
ers
T.
1983).
Tip
os d
e en
tren
amie
nto
El e
ntr
enam
ien
to b
ásic
o
Es
el inic
ial por
el q
ue
pas
an t
odos
los
cabal
los
en las
prim
eras
sem
anas
o
mes
es
de
todos
los
pro
gra
mas
de
entr
enam
iento
, so
n
ejer
cici
os
de
inte
nsi
dad
red
uci
da.
Las
velo
cidad
es a
las
que
se des
arro
llan so
n de
3 a
8 m
/s (2
00-5
00
met
ros/
min
uto
) que
da
lugar
gen
eral
men
te a
ritm
os
card
íaco
s de
men
os
de
180 p
pm
, y
a poco
o n
ada
de
acum
ula
ción d
el lac
tato
en la
sangre
. Est
e en
tren
amie
nto
bás
ico p
ued
e im
plic
ar 5
min
uto
s a
vari
as h
ora
s de
ejer
cici
os
de
trote
y/o
ca
nte
r, d
epen
die
ndo d
e la
aptitu
d d
el c
abal
lo,
las
condic
iones
am
bie
nta
les,
tiem
po dis
ponib
le,
etc.
Tal
en
tren
am
iento
se
dis
eña
par
a
mej
ora
r la
fuer
za a
eróbic
a, la
capac
idad
de
los
mie
mbro
s y
par
a ed
uca
r el
ca
bal
lo.
En e
l ca
so d
e lo
s PS
I es
te p
erio
do p
ued
e abar
car
sola
men
te d
e 4 a
5 s
eman
as a
nte
s de
pasa
r a
otr
o t
ipo m
as r
ápid
o,
en I
ngla
terr
a es
com
ún
que
sea
de
dos
mes
es.
El
amplia
r a
vari
os
mes
es
de
este
tipo
de
entr
enam
iento
bás
ico s
e re
com
ienda
par
a ev
itar
les
iones
en los
mie
mbro
s,
mej
ora
r la
cap
acid
ad o
xidat
iva
de
los
músc
ulo
s, m
ejora
ndo e
n g
ener
al l
a ca
pac
idad
aer
óbic
a m
áxim
a. (
Hodgso
n D
R.
y Rose
,RJ.
1987);
(Eva
ns
DL.
2000);
(Iv
ers
T.
1983).
El e
ntr
enam
ien
to in
ten
sivo
Es
la si
guie
nte
fa
se lu
ego del
en
tren
amie
nto
bás
ico y
se re
aliz
a, por
ejem
plo
, en
ca
bal
los
de
carr
eras
y
en
los
de
concu
rso
com
ple
to
que
nec
esitan
aum
ento
s gra
dual
es e
n la
velo
cidad
de
sus
ejer
cici
os.
Las
velo
cidad
es q
ue
se u
tiliz
an s
on las
super
iore
s a
las
de
600 m
etro
s por
min
uto
(de
10 a
11 m
/s)
que
da l
ugar
a l
a ac
um
ula
ción d
el l
acta
to e
n l
a sa
ngre
. Est
o
implic
a que
un
cier
to
met
abolis
mo
anae
robio
es
tá
en
la
resí
nte
sis
del
ATP
dura
nte
la
com
pet
ició
n o
la
carr
era.
Es
pro
bab
le q
ue
el
42met
abolis
mo
anae
robio
en
una
carr
era
de
un
cabal
lo
cuar
to
de
mill
a pro
vea
la m
ayorí
a del
ATP.
En co
ncu
rso co
mple
to so
bre
dis
tanci
as de
1000
a 4000
m,
el
met
abolis
mo
anae
robio
pro
vee
pro
bab
lem
ente
so
lam
ente
20-3
0%
de
la e
ner
gía
.
La m
edid
a del
lac
tato
en s
angre
des
pués
del
eje
rcic
io e
s el
mej
or
mét
odo
de
super
visa
r la
in
tensi
dad
del
ej
erci
cio
dura
nte
es
ta
fase
del
en
tren
amie
nto
. La
inte
nsi
dad
apro
pia
da
es l
a que
dar
ía c
om
o r
esultad
o
una
conce
ntr
ació
n del
la
ctat
o de
la sa
ngre
de
apro
xim
adam
ente
4 a 8
mm
ol/
L en
los
3 a
5 m
in.
des
pués
de
ejer
cici
o.
Com
o la
dis
tanci
a a
repet
ir,
la ve
loci
dad
y
la lo
ngitud del
re
poso
so
n
cruci
ales
, deb
en s
er a
just
ados
a ca
da
ejem
pla
r. L
a la
bor
del
entr
enad
or,
en
cuan
to a
la
obse
rvac
ión d
e la
act
itud d
e ca
da
cabal
lo c
om
o r
espues
ta a
l en
tren
amie
nto
, ju
ega
un p
apel
dec
isiv
o.
En t
érm
inos
gen
eral
es,
dis
tanci
as lar
gas
a v
eloci
dad
subm
áxim
a, s
eguid
os
de
cort
os
reposo
s,
pro
duce
n
sólo
ca
pac
idad
de
resi
sten
cia
aeró
bic
a;
dis
tanci
as
co
rtas
a
velo
cidad
m
áxim
a o
supra
máx
ima,
co
n
larg
os
inte
rval
os
de
reposo
, pro
duce
n m
ejorí
a en
vel
oci
dad
; dis
tanci
as c
ort
as y
ve
loci
dad
es
subm
áxim
as,
con
larg
os
inte
rval
os
de
des
canso
, re
sultan
in
útile
s y
por
ultim
o,
dis
tanci
as la
rgas
a
velo
cidad
m
áxim
a, co
n co
rtos
des
canso
s,
det
erio
ran
en
lo
físi
co,
pudie
ndo
lleva
r a
un
sobre
entr
enam
iento
o u
na
lesi
ón (
Eva
ns
DL.
2000),
(Iv
ers
T.
1983,
1994);
(E
to D
., y
cols
. 2003).
El e
ntr
enam
ien
to d
el S
pri
nt
Es
aquel
en q
ue
se r
ealiz
an e
jerc
icio
s a
velo
cidad
es m
uy
sim
ilare
s a
las
que
se d
esar
rolla
n e
n la
com
pet
ició
n (
16 m
/s).
Es
la f
ase
final
del
entr
enam
iento
y s
e re
aliz
an s
obre
una
dis
tanci
a m
áxim
a de
800m
ya
que
las
conce
ntr
acio
nes
de
LA e
n s
angre
que
se r
ecogen
al
final
izar
el
ejer
cici
o s
obre
est
a dis
tanci
a so
n c
erca
nas
a l
as e
nco
ntr
adas
des
pués
de
una
carr
era
de
dis
tanci
a su
per
ior,
lo q
ue
quie
re d
ecir
que
no e
s nec
esar
io d
esar
rolla
r ve
loci
dad
es m
áxim
as p
or
enci
ma
de
esta
dis
tanci
a.
El
LA d
e la
san
gre
o e
l ri
tmo c
ardía
co
des
pués
del
eje
rcic
io r
ápid
o o
el
entr
enam
iento
del
sp
rint,
en
lo
s ca
bal
los
tendrá
n
ritm
os
card
íaco
s m
áxim
os
(210-2
30 p
pm
), y
altas
conce
ntr
acio
nes
del
LA d
e la
san
gre
(15-
25 m
mol/
L) (
Eva
ns
DL.
2000);
(Iv
ers
T.
1983,
1994).
43
El e
ntr
enam
ien
to a
in
terv
alos
o fr
acci
onad
o. (
Inte
rval
tra
inin
g)
Es
el si
stem
a de
entr
enam
iento
en
el
cu
al se
usa
n ej
erci
cios
múltip
les
inte
rcal
ados
con p
erio
dos
de
des
canso
par
a la
rec
uper
ació
n p
arci
al.
El
entr
enam
iento
fra
ccio
nad
o s
e bas
a e
n p
rim
er l
ugar
porq
ue
exis
te u
n
efec
to m
etabólic
o s
um
atori
o d
e lo
s tr
amos
pra
ctic
ados
y porq
ue
dura
nte
lo
s per
iodos
de
des
canso
re
lativo
la
m
áquin
a en
ergét
ica
man
tien
e en
cendid
os
sus
mec
anis
mos
de
funci
ón
musc
ula
r,
faci
litan
do
la
nuev
a re
spues
ta e
n e
l tr
abaj
o.
Por
últim
o l
a re
aliz
ació
n d
el t
rabaj
o m
usc
ula
r en
un só
lo tr
amo,
ori
gin
a ta
l la
ctac
idem
ia que,
in
evitab
lem
ente
, su
rge
un
may
or
det
erio
ro t
isula
r.
Todos
los
entr
enad
ore
s sa
ben
que
cuan
do
se
repite
un
trab
ajo,
espec
ialm
ente
si se
tra
ta d
e hac
erlo
a v
eloci
dad
que
des
ee e
l ej
empla
r,
el
tiem
po e
mple
ado e
n e
l se
gundo t
ram
o m
ejora
. La
exp
licac
ión c
ientífica
es
sim
ple
, en
el pri
mer
inte
nto
se
activa
n t
anto
la
bio
quím
ica
ener
gét
ica
com
o
los
circ
uitos
neu
ronal
es m
otr
ices
; en
el
segundo,
todo e
s m
ás f
ácil.
Est
os
ejer
cici
os
múltip
les
son n
orm
alm
ente
del
tip
o d
e en
tren
amie
nto
de
spri
nt
o
sea
de
inte
nsi
dad
máx
ima
en d
onde
los
cabal
los
ejer
cita
n c
on u
n r
itm
o
card
iaco
prá
ctic
amen
te m
áxim
o d
e m
ás d
e 200 p
pm
.
El en
tren
amie
nto
con inte
rval
os
pued
e au
men
tar
el r
iesg
o d
e le
sión,
por
lo
que
es
muy
import
ante
que
la v
eloci
dad
del
eje
rcic
io e
sté
super
visa
da
y se
a la
apro
pia
da,
y los
per
íodos
de
la r
ecuper
ació
n e
ntr
e lo
s sp
rint
sean
los
adec
uad
os.
Los
ritm
os
card
íaco
s dura
nte
la
recu
per
ació
n s
on n
orm
alm
ente
de
entr
e 110 a
120
ppm
, no s
e deb
e re
pet
ir e
l ej
erci
cio d
e ve
loci
dad
si el
ri
tmo c
ardía
co n
o b
aja r
ápid
amen
te y
lo idea
l es
que
llegue
al d
oble
de
su
FC b
asal
. La
vel
oci
dad
de
par
tida
(ace
lera
ción)
de
un c
abal
lo p
ued
e se
r m
ejora
da
entr
enan
do c
on m
últip
les
spri
nts
de
100 a
200 m
. (E
vans
DL.
2000);
(Iv
ers
T.
1983,
1994);
(H
arki
ns
JD.,
y c
ols
. 1990).
Entr
enam
ien
to d
e la
esp
ecia
lidad
(Ski
lls d
evel
opm
ent
des
arro
llo d
e la
s hab
ilidad
es)
Ést
e tipo d
e en
tren
amie
nto
consi
ste
en e
ntr
enar
las
téc
nic
as q
ue
aum
enta
n
la ca
pac
idad
del
ca
bal
lo par
a una
det
erm
inad
a ta
rea.
Po
r ej
emplo
, el
en
tren
amie
nto
esp
ecia
lizad
o d
e un c
abal
lo d
e co
ncu
rso d
e sa
lto e
n d
onde
las
técn
icas
del
sal
to s
on las
que
deb
en p
ract
icar
se p
ara
que
se c
onso
liden
en
el
entr
enam
iento
de
ese
cabal
lo e
n p
articu
lar.
Fundam
enta
lmen
te e
s ej
erci
tar
una
y otr
a ve
z la
coord
inac
ión n
euro
musc
ula
r (E
vans
DL.
2000)
44La r
ecu
per
ació
n y
el d
esca
nso
.
Los
día
s de
des
canso
los
consi
der
amos
com
o p
arte
im
port
ante
den
tro d
e un
pro
gra
ma
de
entr
enam
iento
ya
que
son
día
s se
ñal
ados
par
a la
re
cuper
ació
n d
espués
de
una
carr
era
o d
el e
ntr
enam
iento
duro
. Pe
rmiten
la
res
taura
ción d
e lo
s al
mac
enes
de
ener
gía
(glu
cógen
o)
y la
rep
arac
ión d
e le
siones
de
men
or
import
anci
a, d
eben
ser
dosi
fica
dos
de
man
era,
que
sin
caer
en
un
des
entr
enam
iento
, se
an
los
nec
esar
ios
par
a
evitar
el
so
bre
entr
enam
iento
.
En c
uan
to a
la
recu
per
aci
ón,
des
pués
de
un t
rabaj
o,
la m
arch
a has
ta l
a
vuel
ta a
la
norm
alid
ad d
e su
s co
nst
ante
s fisi
ológic
as e
s im
pre
scin
dib
le;
no
pued
e guar
dar
se e
n e
l box
un e
jem
pla
r en
cir
cunst
anci
as q
ue
se l
e pued
e ay
udar
en s
u r
ecuper
ació
n,
con e
l m
asaj
e nat
ura
l de
la s
imple
mar
cha.
Al
resp
ecto
, nad
a su
per
a a la
nat
ació
n en
una
pis
cina
circ
ula
r te
mper
ada
(Eva
ns
DL.
2000);
(Snow
DH
., y
cols
1991)
El e
ntr
enam
ien
to d
e re
sist
enci
a
Es
el
entr
enam
iento
en
donde
los
ejer
cici
os
está
n
ori
enta
dos
a que
det
erm
inad
os
gru
pos
del
músc
ulo
tra
baj
en c
on u
na
resi
sten
cia,
com
o e
n e
l le
vanta
mie
nto
de
pes
as.
Un e
jem
plo
es
el d
e lo
s ca
bal
los
que
cam
inan
lle
vando g
randes
pes
os.
Pa
ra e
sto s
e pued
en c
olo
car
pes
as e
spec
iale
s de
plo
mo e
n las
ext
rem
idad
es o
exi
sten
tre
adm
ill q
ue
lleva
n u
n a
cces
ori
o q
ue
se a
mar
ra a
l ar
nés
que
rodea
la
cavi
dad
torá
cica
y q
ue
por
med
io d
e un
moto
r ofr
ece
una
resi
sten
cia
gra
duab
le,
a es
to s
e pued
e agre
gar
la
subid
a de
pen
die
nte
que
pro
duci
ría
una
may
or
dific
ultad
y u
na
conse
cuen
te f
atig
a
(Eva
ns
DL.
2000);
(Boff
i, F
., y
cols
., 2
007);
(Iv
ers
T.
1983,
1994).
El e
ntr
enam
ien
to c
ruza
do.
Es
real
izar
el
entr
enam
iento
usa
ndo u
n e
jerc
icio
que
no e
s el
esp
ecífic
o a
la
act
ivid
ad
a la
que
se d
edic
a un c
abal
lo,
por
ejem
plo
la
nat
ació
n q
ue
es
el t
ema
que
nos
convo
ca.
Los
atle
tas
real
izan
a m
enudo s
esio
nes
de
ejer
cici
o que
no s
on e
spec
ífic
as
de
sus
dis
ciplin
as a
tlét
icas
. U
n c
iclis
ta p
ued
e nad
ar e
n u
na
pis
cina
una
vez
o d
os
vece
s por
sem
ana,
esta
prá
ctic
a, l
lam
ada
entr
enam
iento
cru
zado,
tien
e dos
met
as p
rinci
pal
es:
pri
mer
o,
pro
porc
ionar
el
acondic
ionam
iento
del
si
stem
a ca
rdio
vasc
ula
r (c
ora
zón y
circ
ula
ción);
se
gundo,
cam
bia
r o
elim
inar
la
te
nsi
ón
de
aquel
las
área
s del
cu
erpo
que
son
utiliz
adas
norm
alm
ente
. Adem
ás s
e co
nsi
gue
algo m
uy
ben
efic
ioso
s par
a to
dos
los
45
dep
ort
ista
s se
an h
um
anos
o e
quin
os,
que
es s
alir d
e la
rutina
dia
ria
que
term
ina
por
aburr
ir y
can
sar
mas
que
cual
quie
r ej
erci
cio.
La
variac
ión d
e la
nat
ura
leza
de
los
entr
enam
iento
s m
antien
e al
ca
bal
lo
inte
resa
do.
(Lopat
egui M
A.,
2000).
Dura
nte
per
íodos
de
transi
ción en
un pro
gra
ma de
entr
enam
iento
, un
atle
ta d
ebe
continuar
eje
rcitán
dose
; si
n e
mbar
go,
pued
e utiliz
ar d
ifer
ente
s m
odos
de
ejer
cici
o c
on d
ifer
ente
s pat
rones
de
activa
ción m
usc
ula
r de
los
usa
dos
dura
nte
la
com
pet
ició
n y
el
entr
enam
iento
norm
al.
Est
o a
yuda
a ev
itar
las
les
iones
por
un s
obre
entr
enam
iento
a l
a ve
z que
man
tien
e el
niv
el d
e ac
tivi
dad
fís
ica.
No d
ebem
os
rela
cionar
el
entr
enam
iento
cru
zado c
on u
na
activi
dad
que
solo
se
real
iza
cuan
do h
ay u
na
lesi
ón d
e por
med
io,
sino q
ue
deb
emos
inte
gra
rla
com
o p
arte
de
un s
iste
ma
de
entr
enam
iento
norm
al q
ue
nos
ayudar
a a
pro
gre
sar
en c
ual
quie
r dis
ciplin
as (
Lopat
egui M
A.,
2000),
(Boffi,
F.,
2007).
Los
mét
odos
de
entr
enam
iento
deb
en
pro
porc
ionar
el
ef
ecto
de
acondic
ionam
iento
des
eado si
n que
las
articu
laci
ones
, lo
s hues
os
y lo
s te
ndones
se
resi
enta
n.
Hay
un ín
dic
e m
uy
alto
de
lesi
ones
m
úsc
ulo
s es
quel
étic
os
en ca
bal
los
dep
ort
ivos.
Se
pued
e la
nza
r la
hip
óte
sis
de
que
todas
las
les
iones
son e
l re
sultad
o d
e un c
ambio
adap
tativo
inad
ecuad
o e
n l
os
tejidos,
im
plic
ando
que
no s
e es
tán a
dap
tando b
ien a
las
nuev
as f
uer
zas
que
deb
en s
oport
ar,
o q
ue
exis
te u
na
inad
ecuad
a re
par
ació
n d
e la
s m
icro
lesi
ones
que
se h
an
ido p
roduci
endo.
Si co
n e
ste
entr
enam
iento
cru
zado p
odem
os
reduci
r es
te
ries
go
de
lesi
ón
aunque
sea
en
un
peq
ueñ
o
porc
enta
je,
hab
rem
os
conse
guid
o u
n logro
muy
import
ante
(Bru
in G
. y
cols
., 1
994),
(Boff
i, F
. M
.,
2007),
(Fi
rth E
.C.y
cols
, 2005),
(Iv
ers
T.
1983:
1994).
Form
as d
e re
aliz
ar e
l en
tren
amie
nto
cru
zad
o.
Cam
inad
ores
mec
ánic
os
Cad
a día
se
ve
co
mo
clubes
híp
icos,
hip
ódro
mos
y ye
guad
as
está
n
inco
rpora
ndo
esto
s si
stem
as
auto
mát
icos.
Pr
epar
ados
par
a 6
o
más
cabal
los,
de
form
a ci
rcula
r, f
unci
onan
en a
mbas
dir
ecci
ones
. Aunque
se
usa
n p
ara
cam
inar
y t
rota
r, e
stas
máq
uin
as p
ued
en lle
gar
a f
unci
onar
a 3
0
Km
. por
hora
per
mitie
ndo t
rabaj
os
de
gal
ope
a 8 m
/s.
46Los
cabal
los
se ad
apta
n fá
cilm
ente
y
los
acci
den
tes
son ra
ros,
au
nque
siem
pre
se
deb
e su
per
visa
r el
tra
baj
o.
Al
poder
pro
gra
mar
ses
iones
con
cam
bio
de
sentido d
e la
mar
cha
(15 m
inuto
s/se
sión)
logra
mos
org
aniz
ar e
l ej
erci
cio
evitan
do
tensi
ones
in
deb
idas
en
lo
s m
iem
bro
s.
La
super
fici
e donde
ejer
cita
n,
norm
alm
ente
es
tá
cubie
rta
de
aren
a co
n
troci
tos
de
geo
text
il, t
ambié
n las
hay
de
cauch
o.
Alg
unos
entr
enad
ore
s utiliz
an
los
cam
inad
ore
s m
ecán
icos
par
a el
ca
lenta
mie
nto
y las
act
ivid
ades
de
recu
per
ació
n p
ost
eje
rcic
io,
otr
os
com
o
ejer
cici
o
liger
o
de
resi
sten
cia.
Adem
ás,
se
pued
en
utiliz
ar
par
a la
re
hab
ilita
ción d
e le
siones
de
men
or
import
anci
a (E
vans
D.L
. 2000);
(Boffi,
F.M
. y
cols
., 2
007);
(Iv
ers
T.
1983:1
994).
Trea
dm
ills
o ci
nta
s ro
dan
tes
(erg
omét
rica
s).
El
uso
de
los
trea
dm
ills
par
a en
tren
ar
cabal
los
va en
au
men
to en
lo
s últim
os
años.
Exi
sten
difer
ente
s m
odel
os
dis
ponib
les,
que
se d
istinguen
por
tam
año,
velo
cidad
(lo
s hay
de
alta
s, a
pro
x. d
e 60 k
m/h
(16 m
/s),
el
evac
ión h
idrá
ulic
a, c
on a
just
es d
e pen
die
nte
, has
ta u
n 1
0°,
car
gas
de
pes
o,
etc.
Aunque
hay
poco
s es
tudio
s so
bre
el
entr
enam
iento
en t
read
mill
, su
uso
par
a una
par
te d
e un p
rogra
ma
de
entr
enam
iento
cru
zado t
iene
vari
as
venta
jas.
Uno,
la c
inta
sob
re la
que
se d
esliz
an p
roporc
iona
una
super
fici
e lis
a, c
onst
ante
. M
uch
os
model
os
tam
bié
n t
ienen
am
ort
iguad
ore
s de
choque
deb
ajo p
roporc
ionan
do u
na
super
fici
e "a
mort
iguad
a".
Cuan
do l
as c
ondic
iones
clim
átic
as n
o lo
per
miten
, el
ten
er a
cces
o a
un
trea
dm
ill
en
un
reci
nto
cu
bie
rto
hac
e que
no
se
inte
rrum
pa
el
entr
enam
iento
de
un c
abal
lo y
ést
e se
rea
lice
en l
as m
ejore
s co
ndic
iones
. O
tra
venta
ja e
s la
cap
acid
ad d
e co
ntr
ola
r la
inte
nsi
dad
y l
a dura
ción d
e una
sesi
ón d
e ej
erci
cio.
Ést
e pued
e se
r m
ás inte
nso
, co
ntr
ola
ndo a
l ca
bal
lo c
on u
n p
uls
ómet
ro p
ara
med
ir l
a fr
ecuen
cia
card
íaca
dura
nte
el
ejer
cici
o.
Si
la f
recu
enci
a ca
rdia
ca
no s
uper
a lo
s 140-1
60 p
pm
, la
ener
gía
es
pro
porc
ionad
a so
bre
todo p
or
el
met
abolis
mo
aero
bio
; si
lle
gam
os
a lo
s 200
ppm
, el
m
etab
olis
mo
anae
robio
es
consi
der
able
.
Por
lo
tanto
, el
en
tren
amie
nto
se
pued
e adapta
r par
a ace
ntu
ar
el
entr
enam
iento
aer
obio
o a
nae
robio
. La
nat
ura
leza
del
entr
enam
iento
en e
l tr
eadm
ill d
epen
der
á en
gra
n p
arte
de
la d
isci
plin
a at
lética
y d
e la
eta
pa
de
47
un
cabal
lo
de
su
pro
gra
ma
de
entr
enam
iento
. En
gen
eral
, lo
s en
tren
amie
nto
s deb
en
pro
cura
r una
com
bin
ació
n
del
tr
abaj
o
lento
(e
ntr
enam
iento
ae
robio
) que
conso
lida
el es
quel
eto y
mej
ora
el
es
tado
gen
eral
y d
e un t
rabaj
o m
ás r
ápid
o (
entr
enam
iento
anae
robio
).
Est
udio
s re
aliz
ados
en
trea
dm
ill
a una
inte
nsi
dad
su
bm
áxim
a han
det
erm
inad
o re
spues
tas
al ej
erci
cio,
norm
ales
y
sim
ilare
s a
las
de
un
entr
enam
iento
norm
al e
n p
ista
.
Adem
ás s
e pued
e det
ecta
r pro
ble
mas
de
coje
ras
inci
pie
nte
s m
ientr
as e
l an
imal
se
está
eje
rcitan
do o
bie
n v
er e
l gra
do d
e re
cuper
aci
ón d
e una
antigua
lesi
ón,
ya q
ue
el e
jerc
icio
en t
read
mill
es
par
ticu
larm
ente
útil par
a
el tr
abaj
o de
rehab
ilita
ción par
a se
gún que
tipo de
lesi
ones
(B
off
i, F.
2007),
(Eva
ns
D.L
. 2000);
(Eto
D.
y co
ls.
2003),
(Fi
rth E
.C,
Roger
s C.W
. 2005);
(Iv
ers
T.
1983,
1994);
(Pe
rsso
n S
.G.B
., 1
997),
(Kre
gel
K.
y co
ls.
2006).
Trea
dm
ill c
on a
gu
a
Son los
de
más
rec
iente
apar
ició
n e
n e
l m
erca
do.
Est
as m
áquin
as,
son u
na
com
bin
ació
n d
e pis
cina
y ci
nta
rodan
te,
un t
anque
de
fibra
de
vidri
o, c
on
anch
ura
de
un t
read
mill
norm
al,
que
se l
lena
par
cial
men
te d
e agua
has
ta
la a
ltura
apro
xim
ada
del
codo d
el c
abal
lo.
El su
elo
es la
cinta
rodan
te y
de
los
lados
pued
en g
ener
arse
chorr
os
de
agua.
Est
e tr
eadm
ill s
e utiliz
a m
ás p
ara
el t
rabaj
o d
e re
hab
ilita
ción q
ue
par
a e
l en
tren
amie
nto
, as
í que
es
más
pro
bab
le
verl
os
en
centr
os
de
entr
enam
iento
que
se
espec
ializ
an
en
la
rehab
ilita
ción.
El
per
iodo
de
aclim
atac
ión p
ara
este
eje
rcic
io e
s si
mila
r al
de
un t
read
mill
norm
al.
Se
pued
en inye
ctar
tra
nquili
zante
s par
a la
prim
era
vez
a lo
s ca
bal
los
difíc
iles.
Com
o c
on l
a nat
ació
n,
la m
eta
fundam
enta
l es
tá e
n d
esca
rgar
el
pes
o d
el
esquel
eto.
La f
lota
bili
dad
del
agua,
en e
fect
o,
reduce
el
pes
o c
orp
ora
l del
ca
bal
lo si
endo m
enor
la te
nsi
ón en
la
s es
truct
ura
s de
soport
e de
los
mie
mbro
s, a
rtic
ula
ciones
, te
ndones
y l
igam
ento
s. E
n e
l ca
so d
e te
ndin
itis
, al
exi
stir
alg
o d
e ca
rga
de
pes
o,
es u
n e
stím
ulo
par
a la
fuer
za e
lást
ica
del
te
ndón.
El
pro
gra
ma
de
ejer
cici
os
deb
e pro
porc
ionar
al
te
ndón,
una
tensi
ón
sufici
ente
que
per
mita
la r
eorg
aniz
ació
n d
e la
s fibra
s del
colá
gen
o d
ura
nte
la
ci
catr
izac
ión,
per
o no deb
e se
r ta
n vi
goro
sa co
mo par
a re
-les
ionar
lo
(Cla
yton H
., 1
991);
(N
anke
rvis
K.L
., W
illia
ms
R.J
. 2006).
48La n
atac
ión
en
Pis
cin
as.
Por
últim
o n
os r
efer
irem
os
al t
ema
que
nos
ocu
pa:
la
nat
ació
n e
n p
isci
nas
, que
fue
el p
rim
er e
jerc
icio
que
se c
onsi
der
o c
om
o e
ntr
enam
iento
cru
zado.
La n
atac
ión d
e lo
s ca
bal
los
se p
ued
e lle
var
a ca
bo e
n a
guas
lib
re:
un r
ío,
laguna
o e
l m
ar o
en u
na
pis
cina
espec
ial par
a ca
bal
los.
Cóm
o d
ebe
ser
una
pis
cina
par
a ca
bal
los.
Es
nec
esar
ia u
na
const
rucc
ión e
spec
ial de
las
pis
cinas
de
cabal
los;
tam
bié
n
exis
ten r
equis
itos
espec
iale
s en
filt
raci
ón y
car
acte
ríst
icas
de
seguri
dad
. Exi
sten
div
ersa
s fo
rmas
de
pis
cinas
, ca
da
una
tien
e ve
nta
jas
y des
venta
jas.
Son
com
unes
la
s ci
rcula
res
con
un
tobogán
de
entr
ada
tangen
cial
. Lo
s ca
bal
los
pued
en s
alir
de
ella
sin
ten
er q
ue
dobla
r si
nad
an
en e
l se
ntido d
e la
s ag
uja
s del
rel
oj.
Sin
em
bar
go,
algunos
cabal
los
al nad
ar só
lo en
una
dir
ecci
ón,
pued
en
incr
emen
tar
coje
ras
de
las
exper
imen
tadas
en l
a pis
ta.
La d
esve
nta
ja d
e es
ta c
onst
rucc
ión e
s que
deb
e re
aliz
arse
un b
rusc
o g
iro d
espués
de
que
el
anim
al e
ntr
a en
la
pis
cina.
En p
isci
nas
circu
lare
s co
n u
n t
obogán
de
entr
ada
radia
l, los
cabal
los
deb
en
hac
er g
iros
tanto
a la
entr
ada
com
o a
la
salid
a. A
lgunas
pis
cinas
cir
cula
res
tien
en u
nos
conduct
os
de
entr
ada
y sa
lida
tangen
cial
es,
de
este
modo m
ás
cabal
los
podía
n n
adar
en e
ste
tipo d
e pis
cina,
ya
que
uno p
odrí
a es
tar
entr
ando
mie
ntr
as o
tro s
ale.
Las
hay
con u
na
isla
en e
l ce
ntr
o s
iendo u
na
pis
cina
circ
ula
r, l
a per
sona
que
nad
a al
cab
allo
no t
iene
que
cam
inar
alr
eded
or
de
la c
ircu
nfe
renci
a y
se p
ued
e lle
var
al c
abal
lo a
dos
rien
das
par
a m
ayor
seguri
dad
.
A c
ontinuac
ión v
emos
difer
ente
s tipos
de
pis
cinas
.
49
Foto
4.3
.a. C
ircu
lar
cubie
rta
con u
na
sola
entr
ada
y sa
lida.
Foto
s 4
.3.b
. Al ai
re lib
re.
Cir
cula
r co
n u
na
entr
ada
centr
al.
50
Foto
s 4
.3.c
. La
de
más
reci
ente
const
rucc
ión.
(2008,
Pci
a B.
Aires
, Arg
entina)
Foto
s 4
.3.b
. C
on c
anal y
círc
ulo
adya
cente
.
Las
Pisc
inas
de
Can
al e
ran b
asta
nte
s co
munes
y p
ued
en s
er ú
tile
s par
a el
nad
ar e
stac
ionar
io.
Pero
par
a la
Nat
ació
n l
ibre
, so
n m
ejore
s la
s de
form
a
circ
ula
r u o
void
e co
n c
onduct
os
de
entr
ada
y sa
lida
e is
la c
entr
al.
51
Una
pis
cina
par
a ca
bal
los
deb
e te
ner
un
mín
imo
de
2,1
0
met
ros
de
pro
fundid
ad,
no e
s co
nve
nie
nte
que
sea
dem
asia
do p
rofu
nda
por
el p
elig
ro
de
que
los
cabal
los
se d
en la
vuel
ta s
obre
si m
ism
os.
El
corr
al
de
entr
ada
y lo
s ca
nal
es s
on c
arac
terí
stic
as i
mport
ante
s de
una
pis
cina
de
cabal
lo.
El
corr
al d
e en
trad
a deb
e se
r de
const
rucc
ión f
uer
te y
só
lida.
Unos
tubos
unid
irec
cional
es e
n r
anura
s hori
zonta
les
a lo
s la
dos
del
co
rral
de
entr
ada
pued
e usa
rse
par
a i
mpuls
ar a
des
lizar
se a
un c
abal
lo
renuen
te h
acia
abaj
o d
el p
asill
o d
e en
trad
a. E
ste
mét
odo e
s pre
feri
ble
a
oblig
ar a
un c
abal
lo p
ara
entr
ar p
or
la f
uer
za y
el
azote
, et
c.,
porq
ue
una
lesi
ón p
ued
e ocu
rrir
en u
n s
alto
post
erio
r, p
or
no m
enci
onar
el
mie
do a
l nad
ar.
El
corr
al d
e en
trad
a deb
e se
r lo
sufici
ente
men
te l
argo (
alre
ded
or
de
3m
) par
a que
un
cabal
lo
pued
a per
manec
er
en
pie
se
co,
per
o
limitar
lo
su
fici
ente
par
a no d
ejar
lo v
olv
erse
. La
s par
edes
de
los
lados
deb
en s
er a
l m
enos
de
1,5
0 m
de
altu
ra,
qued
ando a
0,9
0m
cer
ca d
el f
inal
del
can
al
incl
inad
o.
Est
as par
edes
deb
en es
tar
recu
bie
rtas
co
n un m
ate
rial
par
a ev
itar
golp
es c
om
o e
l dac
ron-v
inilo
.
La
pen
die
nte
deb
e se
r de
apro
xim
adam
ente
un
20
° en
el
ca
nal
de
entr
ada.
Un c
anal
incl
inad
o d
e apro
xim
adam
ente
7 m
. ca
yendo a
2,4
0 m
.
de
pro
fundid
ad n
os
pro
porc
iona
una
pen
die
nte
de
20 º
. U
na
alfom
bra
de
gom
a deb
ería
abar
car
el c
anal
de
entr
ada.
Pued
en o
curr
ir l
esio
nes
en l
os
men
udill
os
si los
bord
es s
on a
ltos.
Pel
dañ
os
per
pen
dic
ula
res
har
án q
ue
los
mie
mbro
s se
des
licen
men
os
tanto
al en
trar
com
o a
l sa
lir.
Los
cabal
los
cuan
do n
adan
deb
en m
ante
ner
se lej
os
el b
ord
e de
la p
isci
na,
par
a pre
venir
le
siones
de
los
mie
mbro
s. Est
o se
pued
e lo
gra
r co
n una
repis
a-ca
lzad
a so
bre
salie
nte
, o u
sando u
n p
alo r
ígid
o a
la
cabez
ada
par
a
sost
ener
el an
imal
lej
os
del
bord
e de
la p
isci
na.
Se
reco
mie
nda
el a
colc
hado e
n la
repis
a, e
spec
ialm
ente
cer
ca d
e la
ram
pa
de
la e
ntr
ada.
La
calz
ada
alre
ded
or
de
la p
isci
na
deb
e te
ner
por
lo m
enos
tres
pie
s de
anch
o par
a la
se
guri
dad
hum
ana
y un m
ejor
contr
ol
en
situ
acio
nes
de
emer
gen
cia
(Sw
anst
rom
O.G
., y
Lin
dy
M.
1973);
(Ir
win
, D
.H.O
y H
ow
ell, O
.W.
1980);
(D
avis
M.
1993).
El e
jerc
icio
de
la n
atac
ión
del
cab
allo
en
la p
isci
na.
Conoce
mos
en u
n c
once
pto
gen
eral
que,
tan
to e
n l
os
hum
anos
com
o e
n
los
anim
ales
, el
eje
rcic
io d
e la
nat
ació
n a
yuda
a m
ejora
r la
aptitu
d g
ener
al
52y m
ejora
el
tono del
m
úsc
ulo
au
men
tando su
m
asa,
in
crem
enta
ndo su
re
sist
enci
a y
pro
porc
ionando u
n b
uen
aco
ndic
ionam
iento
car
dio
vasc
ula
r y
resp
irat
ori
o.
(Mar
tínez
R.
1989).
La n
atac
ión,
com
o e
ntr
enam
iento
, ha
sido a
cepta
da
com
o u
na
modal
idad
par
a m
ejora
r el
buen
es
tado físi
co de
los
cabal
los.
(M
isum
i K.,
y
cols
. 1994-9
5).
Los
resu
ltad
os
de
div
ersa
s in
vest
igac
iones
dem
ost
raro
n
que
el
entr
enam
iento
de
nat
ació
n e
n u
n d
eter
min
ado r
itm
o l
ibre
, tien
e un e
fect
o
posi
tivo
, ya
que
se
han
ev
aluad
o lo
s ca
mbio
s en
la
s m
edid
as
de
rendim
iento
, la
co
mposi
ción
del
m
úsc
ulo
es
quel
étic
o
y la
fu
nci
ón
resp
irat
ori
a,
obse
rvan
do
un
incr
emen
to
en
la
resi
sten
cia
y un
buen
ac
ondic
ionam
iento
ca
rdio
vasc
ula
r (S
wan
stro
m O
.G.,
y
Lindy
M.
1973);
(I
rwin
, D
H O
; H
ow
ell, O
W.1
980);
(M
isum
i K.,
et
al.
1994-9
5).
Est
o f
ue
contr
asta
do a
l en
contr
ar u
na
reducc
ión e
n l
a co
nce
ntr
ació
n d
e la
ctat
o e
n s
angre
al
real
izar
pru
ebas
de
esfu
erzo
s, s
obre
un t
read
mill
, a
cabal
los
entr
enad
os
con u
n c
om
ponen
te d
e nat
ació
n,
lo q
ue
indic
a una
mej
ora
en l
a ef
icie
nci
a m
etab
ólic
a del
músc
ulo
(M
isum
i K.,
y c
ols
. 1994-
95);
(D
avis
M.
1993).
Incl
uso
se
com
par
ó e
l pote
nci
al d
e al
tera
r la
s dim
ensi
ones
car
dia
cas
y la
to
lera
nci
a al
eje
rcic
io,
entr
e ca
bal
los
entr
enad
os
solo
en p
ista
y a
quel
los
que
tam
bié
n
nad
aban
, no
enco
ntr
ándose
difer
enci
as
apre
ciab
les
entr
e am
bos
(Dav
ie A
, y
cols
. 2008).
Hem
os
vist
o q
ue
el e
jerc
icio
de
la n
atac
ión e
s de
cará
cter
aer
óbic
o y
de
una
inte
nsi
dad
su
bm
áxim
a y
podem
os
utiliz
arlo
co
mo un co
mple
men
to
idea
l par
a el
en
tren
amie
nto
de
un
cabal
lo.
Sab
emos
que
par
a gan
ar
resi
sten
cia
en v
eloci
dad
(es
dec
ir m
ejora
r su
cap
acid
ad a
nae
róbic
a),
es
nec
esar
io prim
ero in
crem
enta
r su
ca
pac
idad
ae
róbic
a; es
dec
ir,
por
la
efic
ienci
a de
su m
etab
olis
mo a
eróbic
o,
se v
a a
recu
rrir
en m
enor
tiem
po a
l la
ctac
idém
ico y
fat
igan
te s
iste
ma
anae
róbic
o (
Mis
um
i K.,
y c
ols
. 1994-9
5);
(S
wan
stro
m
O.G
.,
y co
ls
Lindy
M.
1973);
(I
rwin
, D
H
O
; H
ow
ell,
O
W.1
980);
(H
obo S
.y c
ols
1998).
La d
ific
ultad
en la
resp
irac
ión d
ura
nte
la
nat
ació
n e
s pro
bab
lem
ente
deb
ido
a la
pre
sión a
plic
ada
al p
echo y
al
abdom
en d
el c
abal
lo p
or
el a
gua
y el
hec
ho d
e que
el c
abal
lo n
o t
iene
el r
itm
o d
el c
uer
po y
los
movi
mie
nto
s ab
dom
inal
es q
ue
sirv
en p
ara
ayudar
al
pro
ceso
de
resp
irac
ión d
ura
nte
el
entr
enam
iento
norm
al e
n la
tier
ra (
Hobo y
cols
. 1998).
Com
o t
al,
el c
abal
lo
53
tien
e que
confiar
en los
músc
ulo
s re
spir
atori
os
y pued
e se
r que
la n
atac
ión
sea
una
buen
a m
aner
a de
entr
enar
est
os
gru
pos
del
músc
ulo
. El
cora
zón
tien
e que
trab
ajar
inte
nsa
men
te p
ara
reso
lver
la
dem
anda
crec
iente
de
flujo
san
guín
eo d
e to
dos
los
músc
ulo
s que
está
n t
rabaj
ando (
Dav
is M
.,
1993);
(D
avie
A,
y co
ls.
2008).
Conoci
das
por
tanto
, es
tas
venta
jas,
deb
emos
saber
com
o a
plic
arla
s par
a que
no s
om
etam
os
a un e
jerc
icio
est
resa
nte
al
anim
al y
que
super
e su
ca
pac
idad
de
adap
taci
ón co
n el
co
nsi
guie
nte
ef
ecto
neg
ativ
o so
bre
su
ev
olu
ción
en e
l en
tren
amie
nto
La f
unci
ón c
rea
el ó
rgan
o y
hay
un s
iste
ma
de
adapta
ción y
mej
ora
de
los
difer
ente
s si
stem
as
org
ánic
os
a lo
s re
tos
que
se
les
pla
nte
an
(entr
enam
iento
) per
o
si
se
sobre
pas
an
unos
límites
(q
ue
no
está
n
det
erm
inad
os
y so
n d
istinto
s en
cad
a i
ndiv
iduo)
en l
ugar
de
pro
duci
rse
el
efec
to d
esea
do n
os
enco
ntr
amos
con u
n r
esultad
o n
egat
ivo
La n
atac
ión e
s una
form
a ex
cele
nte
de
ejer
cici
o p
orq
ue
la m
ayorí
a de
los
músc
ulo
s usa
dos
norm
alm
ente
en e
l m
ovi
mie
nto
est
án i
mplic
ados,
sin
las
te
nsi
ones
cau
sadas
funci
onan
do e
n la
tier
ra d
ura
. Lo
s ca
bal
los
no u
san los
mis
mos
gru
pos
musc
ula
res
dura
nte
la
nat
ació
n q
ue
los
que
se e
mple
an
dura
nte
los
ejer
cici
os
con a
poyo
. (D
avis
M.
1993);
(D
avie
A,
y co
ls.
2008);
En tier
ra,
cada
pis
ada
crea
una
onda
expan
siva
que
viaj
a en
cim
a del
m
iem
bro
y e
s ab
sorb
ida
por
los
hues
os,
los
tendones
y l
as a
rtic
ula
ciones
. M
ientr
as q
ue
esta
s te
nsi
ones
son n
eces
aria
s par
a m
ante
nim
iento
de
los
tejidos
sanos,
si so
n s
ever
as,
o r
epet
itiv
as,
esta
s ondas
exp
ansi
vas
pued
en
dañ
ar o deb
ilita
r re
alm
ente
el
m
iem
bro
, par
ticu
larm
ente
uno norm
al o
artr
ític
o q
ue
se r
ecuper
a de
lesi
ón o
de
una
ciru
gía
.
La n
atac
ión p
erm
ite
reso
lver
y c
onso
lidar
los
músc
ulo
s m
ientr
as q
ue
evita
esta
co
nm
oci
ón
pote
nci
alm
ente
per
judic
ial.
Tam
bié
n,
deb
ido
a la
re
sist
enci
a que
opone
el ag
ua
al m
ovi
mie
nto
, lo
s m
úsc
ulo
s tien
en que
trab
ajar
más
difíc
ilmen
te q
ue
si lo h
icie
sen e
n t
ierr
a (H
odgso
n D
.R,
y co
ls.
1986).
Sin
em
bar
go
todos
los
pro
gra
mas
de
entr
enam
iento
ef
icac
es
deb
en
conte
ner
los
elem
ento
s de
la t
ensi
ón a
que
el a
nim
al p
robab
lem
ente
deb
a hac
er f
rente
en la
com
pet
ició
n (
Mis
um
i K.,
y c
ols
. 1994-9
5.)
.
La n
atac
ión e
n p
isci
na
a pes
ar de
ser
muy
popula
r en
los
años
70 e
n
EE.U
U.,
hoy
en d
ía s
olo
se
utiliz
a en
aquel
los
paí
ses
donde
los
dep
ort
es
54ecues
tres
tie
ne
gra
n i
mport
anci
a co
ndic
ionad
a a
las
poca
s in
stal
acio
nes
que
exis
ten
quiz
ás
deb
ido
al
cost
o
de
inve
rsió
n
inic
ial
que
tien
e la
co
nst
rucc
ión
de
una
pis
cina.
(S
wan
stro
m
O.G
.,
y co
ls.
1973);
(I
rwin
, D
.H.O
., y
cols
1980);
(M
isum
i K.,
y c
ols
. 1994-9
5).
El e
ntr
enam
ien
to d
e la
nat
ació
n c
om
o m
étod
o d
e re
hab
ilita
ción
Des
de
muy
antiguo e
l ag
ua
es u
tiliz
ada
par
a la
ter
apia
com
o p
arte
del
en
tren
amie
nto
y r
égim
en f
ísic
o d
e lo
s ca
bal
los,
est
a pued
e va
riar
des
de
regar
con u
na
man
ga
sus
extr
emid
ades
, has
ta l
a prá
ctic
a de
la n
atac
ión.
La n
atac
ión e
s pas
iva,
ya
que
el m
ove
rse
a tr
avés
de
la r
esis
tenci
a ej
erci
da
por
el ag
ua
sin m
ovim
iento
s de
impac
to,
lo que
recu
rre
a una
may
or
activi
dad
car
dio
vasc
ula
r lo
que
conlle
va a
des
arro
llar
una
buen
a ca
pac
idad
pulm
onar
.
La flota
bili
dad
que
crea
el
ag
ua,
ben
efic
ia al
ca
bal
lo ya
que
reduce
la
fu
erza
eje
rcid
a en
el
cuer
po d
e és
te (
hues
os,
art
icula
ciones
, te
ndones
y
ligam
ento
s).
Cuan
to m
ayor
el n
ivel
de
agua,
may
or
es l
a pre
sión
eje
rcid
a
en lo
s te
jidos,
lo
cu
al ay
uda
en la
dis
per
sión del
fluid
o ac
um
ula
do en
in
flam
acio
nes
de
tendones
y m
úsc
ulo
s (S
wan
stro
m O
.G.,
y c
ols
. 1973);
(I
rwin
, D
H O
., y
cols
. 1980);
(Pe
ralta
M.
2006).
La r
ehab
ilita
ción e
n p
isci
na
de
lesi
ones
del
apar
ato l
oco
moto
r pued
e es
tar
indic
ada
por
los
vete
rinar
ios
lueg
o
de
la
nec
esar
ia
eval
uac
ión
de
su
loca
lizac
ión,
gra
do y
tip
o y
evo
luci
ón.
La n
atac
ión e
s ta
mbié
n u
n m
étodo
exce
lente
para
el
aum
ento
de
la m
ovi
lidad
art
icula
r des
pués
de
lesi
ones
o
ciru
gía
s. L
a hid
rote
rapia
es
una
de
las
más
vie
jas
y no p
or
eso m
enos
efec
tiva
, te
rapia
de
rehab
ilita
ción q
ue
se e
mple
a en
los
cabal
los.
Podem
os
utiliz
ar la
nat
ació
n en
un pro
gra
ma
de
rehab
ilita
ción
y
par
a m
ante
ner
la
condic
ión a
tlét
ica
dura
nte
una
clau
dic
ació
n,
deb
ido a
que
no
se
des
carg
a
com
ple
tam
ente
el
pes
o
del
es
quel
eto
sobre
el
su
elo.
Un
cabal
lo que
ha
sufr
ido una
oper
ació
n por
cólic
o (e
l ag
ua
man
tien
e su
vi
entr
e flota
ndo)
pued
e se
r ej
erci
tado s
in t
emor
a su
frir e
ventr
acio
nes
u
otr
o tipo de
com
plic
acio
nes
cu
ando el
ci
ruja
no l
o ac
onse
je (S
wan
stro
m
O.G
., y
cols
1973);
(Ir
win
, D
H O
., y
cols
1980);
(D
avis
M.
1993);
(Pe
ralta
M.
2006).
Lo m
ism
o q
ue
en t
raum
atolo
gía
, el
red
uci
r una
frac
tura
y c
oloca
r cl
avos
o
torn
illos
quirúrg
icos
y que
el a
nim
al e
n los
com
ienzo
s no t
enga
que
ejer
cer
55
sobre
ello
s pes
os
y tr
acci
ones
que
norm
alm
ente
se
har
ían n
ota
r en
una
pis
ta d
e en
tren
amie
nto
, har
á que
el p
orc
enta
je d
e éx
ito d
e la
inte
rven
ción
sea
may
or
con u
na
vuel
ta a
la
com
pet
ició
n m
ás r
ápid
a (D
avis
M.
1993);
(P
eral
ta M
. 2006).
En e
l ej
erci
cio d
e la
nat
ació
n s
e tr
abaj
an p
oco
los
fle
xore
s su
per
fici
al y
pro
fundo,
lo m
ism
o que
el su
spen
sor,
por
lo es
tá in
dic
ado usa
r en
la
re
cuper
ació
n
de
cabal
los
con
lesi
ones
en
es
tos
tendones
, ej
erci
cios
nat
atori
os
(Mura
kam
i M
., y
cols
1976).
Ante
cu
alquie
r in
movi
lizac
ión
por
lesi
ón,
el
der
rum
be
del
m
úsc
ulo
co
mie
nza
en e
l pla
zo d
e 3 d
ías,
la
fal
ta d
e uso
pro
duce
un d
eter
ioro
y u
na
deb
ilidad
adic
ional
que
es i
mport
ante
pre
venir
con u
n e
jerc
icio
seg
uro
. La
cl
ave
par
a vo
lver
a e
ntr
enar
a u
n c
abal
lo e
s co
mpre
nder
que
la a
ptitu
d
card
iova
scula
r dis
min
uye
en g
rado s
ignific
ativ
o d
espués
de
4 a
6 s
eman
as
de
reposo
y q
ue
la r
esis
tenci
a óse
a dis
min
uye
tam
bié
n e
n 1
2 s
eman
as d
e re
poso
. (S
wan
stro
m O
.G.,
y
cols
. 1973);
(D
avis
M
. 1993);
(P
eral
ta M
. 2006).
El re
gre
so a
l en
tren
amie
nto
pro
voca
ra u
na
nota
ble
mej
orí
a de
las
med
idas
ca
rdia
cas
en u
n lap
so d
e 6 s
eman
as y
un a
um
ento
de
la d
ensi
dad
min
eral
del
hues
o e
n 1
6,5
sem
anas
y d
e la
s dim
ensi
ones
de
los
tendones
en 1
6
sem
anas
. Se
pued
en n
eces
itar
un m
ínim
o d
e 3 a
4 m
eses
par
a re
stab
lece
r la
res
iste
nci
a de
los
tejidos
del
sis
tem
a m
úsc
ulo
-esq
uel
étic
o d
espués
de
2
o m
ás m
eses
de
reposo
abso
luto
. (H
odgso
n D
R.,
y c
ols
. 1986)
Un c
abal
lo q
ue
se r
ehab
ilita
nad
ando t
ras
una
lesi
ón,
rápid
amen
te g
ana
condic
ión co
rpora
l, no deb
emos
caer
en
el
er
ror
de
volv
er al
niv
el de
com
pet
enci
a q
ue
tenía
ante
s d
e in
med
iato
, pro
cure
mos
volv
er d
e una
man
era
pro
gre
siva
y m
edia
nte
eje
rcic
ios
den
tro d
e la
dis
ciplin
a que
este
pra
ctiq
ue.
Es
nec
esar
io p
repar
ar a
l hues
o e
n l
as á
reas
que
será
n e
stre
sadas
, as
í se
pued
e re
model
ar
y fo
rtal
ecer
en
pre
par
aci
ón
par
a la
co
mpet
enci
a
(Sw
anst
rom
O.G
., y
cols
1973);
(Ir
win
, D
H O
., y
cols
. 1980);
(Pe
ralta
M.
2006);
(D
avis
M.
1993).
La
rehabili
taci
ón
de
la
conduct
a por
med
io
de
la
nat
ació
n
es
muy
ben
efic
iosa
, doci
lidad
fac
ilidad
de
man
ejo,
cam
bio
del
tra
baj
o r
utinar
io s
on
ben
efic
ios
import
ante
s en
una
rehab
ilita
ción
“psi
quic
a del
ca
bal
lo”
(Sw
anst
rom
O.G
., y
cols
. 1973);
(Ir
win
, D
H O
., y
cols
. 1980);
(D
avis
M.
1993);
(Iv
ers
T.
1983,
1994);
(Pe
ralta
M.
2006).
56Alg
un
as p
atol
ogía
s co
ntr
ain
dic
adas
en
la n
atac
ión
Med
iante
la
obse
rvac
ión d
e la
form
a de
nad
ar d
e la
may
orí
a de
los
cabal
los
podem
os
extr
aer
que
en
teorí
a al
gunas
pat
olo
gía
s podrí
an
esta
r co
ntr
aindic
adas
en la
nat
ació
n.
Prev
iam
ente
deb
emos
conoce
r m
uy
bie
n e
l his
tori
al c
línic
o d
el c
abal
lo q
ue
se e
nfr
enta
a u
n e
ntr
enam
iento
cru
zado,
nad
ando o
va
a re
hab
ilita
rse
med
iante
est
e ej
erci
cio.
Deb
emos
evitar
ca
sos
agudos
de
las
pat
olo
gía
s del
ta
rso,
bab
illa
y
pro
ble
mas
lum
bar
es,
ya que
se e
xige
much
o s
obre
todo l
a ar
ticu
laci
ón
lum
bosa
cra,
sal
vo q
ue
sean
les
iones
cró
nic
as,
en e
se c
aso s
e lo
s pued
e hac
er n
adar
(M
ura
kam
i M
y c
ols
. 1976);
(Cau
dill
A.
2005).
Otr
a co
ntr
aindic
ació
n s
on los
cabal
los
que
sufr
en d
e hem
orr
agia
pulm
onar
in
duci
da
por
el e
jerc
icio
, EIP
H,
los
que
tien
e des
pla
zam
iento
dors
al d
el
pal
adar
bla
ndo o
alg
una
otr
a en
ferm
edad
res
pir
atori
a.
El
nad
ar d
a lu
gar
a u
n a
um
ento
de
la t
ensi
ón a
rter
ial
rela
tiva
men
te a
lta
sim
ilar
a la
s origin
adas
con e
l gal
ope
en u
n e
jerc
icio
de
máx
ima
inte
nsi
dad
y
algunos
cabal
los
han
exp
erim
enta
do e
pis
taxi
s des
pués
de
un e
jerc
icio
de
nat
ació
n (
Jones
JH
, y
cols
2003);
(Sw
anst
rom
O.G
., y
cols
1973);
(Ir
win
, D
.H.O
. y
cols
.1980);
(D
avis
M.
1993).
57
5.
MA
TER
IAL
Y M
ÉTO
DO
.
5.1
. AN
IMALE
S U
TIL
IZAD
OS.
Para
el
pre
sente
est
udio
se
han
sel
ecci
onad
o u
n t
ota
l de
15 c
abal
los
de
aptitu
d d
e sa
lto d
e obst
áculo
s, c
on e
dad
es c
om
pre
ndid
as e
ntr
e lo
s 6 y
los
12 a
ños
y de
un n
ivel
med
io a
alto e
n s
us
exig
enci
as d
eport
ivas
. O
nce
de
ello
s fu
eron m
achos
y cu
atro
hem
bra
s, de
raza
s: bel
ga,
si
lla fr
ancé
s,
cabal
lo d
e dep
ort
e H
ola
ndés
(KW
PN)
y ca
bal
lo d
e dep
ort
e es
pañol
(CD
E),
m
onta
dos
a dia
rio y
en n
ivel
es s
imila
res
de
com
pet
ició
n (
Tab
la 1
)
A to
dos
ello
s se
le
s re
aliz
ó un ex
amen
gen
eral
pre
vio al
es
tudio
par
a
const
atar
su
buen
es
tado de
salu
d.
El
Com
ité
Ético
del
H
ospital
U
AX,
apro
bó e
l es
tudio
a r
ealiz
ar.
Los
pro
pie
tari
os
fuer
on info
rmad
os
y die
ron s
u
confo
rmid
ad.
Tab
la 1
. Anim
ales
utiliz
ados
en e
l pre
sente
est
udio
nº
edad
ra
za
sexo
pes
o
aptitu
d
1
8
Zan
ger
shei
de
m
550
salto
2
8
CD
E
m c
514
salto
3
11
KW
PN
m c
500
salto
4
6
Bel
ga
h
520
salto
5
12
Bel
ga
m c
547
salto
6
7
Bel
ga
m
518
salto
7
11
SF
m c
594
salto
8
10
Bel
ga
m c
581
salto
9
6
CD
E
h
510
salto
10
10
KW
PN
h
534
salto
11
8
CD
E
m
590
salto
12
12
SF
h
500
salto
13
14
SF
m
598
salto
14
11
Bel
ga
m c
600
salto
15
10
SF
m c
520
salto
5.1
.1.
Sel
ecci
ón d
e lo
s an
imal
es.
Cri
teri
os d
e in
clu
sión
y
excl
usi
ón.
Se
sele
ccio
nar
on 1
5 c
abal
los
sobre
un t
ota
l de
80 e
n f
unci
ón d
e la
raz
a,
edad
, y
activi
dad
dep
ort
iva
a la
s que
esta
ban
des
tinad
os.
58Com
o cr
iter
io de
incl
usi
ón en
la
in
vest
igac
ión se
co
nsi
der
aron aq
uel
los
indiv
iduos
adultos,
con u
n e
stad
o d
e en
tren
amie
nto
adec
uad
o e
n f
unci
ón
de
la
his
toria
clín
ica
aport
ada
por
jinet
es
y en
tren
adore
s,
y co
n
un
morf
otipo c
om
ún d
e ca
ballo
cen
troeu
ropeo
ded
icad
o a
l co
ncu
rso d
e sa
lto
de
obst
ácu
los.
La p
obla
ción m
ás h
om
ogén
ea r
esultó e
n 1
5 c
abal
los
de
salto,
que
esta
ban
co
mpitie
ndo e
n p
rueb
as
de
sim
ilar
cate
gorí
a, e
ntr
e la
s del
Cic
lo C
lási
co d
e ca
bal
los
Jóve
nes
a l
as d
el N
ivel
Inte
rnac
ional
baj
o y
cuyo
s si
stem
as d
e en
tren
amie
nto
y s
u r
utina
dia
ria
eran
sim
ilare
s.
Com
o c
rite
rio d
e ex
clusi
ón s
e va
lora
ron a
quel
los
cabal
los
en l
os
que
el
exam
en
vete
rinar
io
pre
vio
a la
re
aliz
ació
n
del
es
tudio
pro
porc
ionó
evid
enci
as
de
pat
olo
gía
s o
alte
raci
ones
lim
itan
tes
del
re
ndim
iento
dep
ort
ivo.
Igual
men
te,
la r
aza
y la
aptitu
d d
eport
iva
mar
caro
n u
n f
acto
r lim
itan
te p
ara
la incl
usi
ón e
n e
l es
tudio
.
Se
excl
uye
ron l
os
cabal
los
de
raza
Pura
San
gre
Inglé
s (P
SI)
deb
ido a
las
difer
enci
as e
xist
ente
s en
el m
étodo d
e en
tren
amie
nto
, lo
s dis
tinto
s niv
eles
de
com
pet
ició
n y
las
dis
tanci
as r
ecorr
idas
(en
tre
1000 y
1400 m
, en
tre
1600
a 1800
m
y des
de
2200
a 2400
m).
D
e la
m
ism
a fo
rma,
se
el
imin
aron l
os c
abal
los
de
Pura
Raz
a Esp
añola
(PR
E)
ded
icad
os
a dom
a
clás
ica
o c
oncu
rsos
morf
oló
gic
os,
cuyo
s re
gím
enes
de
entr
enam
iento
son
muy
dis
par
es,
y lo
s ca
bal
los
ded
icad
os
a co
mpet
icio
nes
de
resi
sten
cia.
5.1
.2.
Rég
imen
d
e al
ojam
ien
to
y m
ante
nim
ien
to
de
los
anim
ales
.
La m
ayorí
a de
los
cabal
los
venía
n e
l día
que
tenía
n q
ue
nad
ar,
regre
sando
a su
cuad
ra c
on lo q
ue
seguía
n h
acie
ndo s
u v
ida
norm
al d
e en
tren
amie
nto
, co
mid
as,
etc.
Solo
dos
cabal
los,
por
raz
ones
de
dis
tanci
a, a
l vi
vir
en s
itio
s al
ejad
os
al
HCV,
se q
ued
aron u
na
sem
ana
en e
l hosp
ital
, en
donde
se l
es r
ealiz
o l
as
pru
ebas
de
acu
erdo a
los
pro
toco
los
des
critos.
A e
stos
cabal
los
se les
inte
nto
seg
uir
con e
l m
ism
o r
égim
en d
e act
ivid
ades
y
rutinas
dia
rias
co
mo la
s que
real
izab
an en
su
cu
adra
, re
cibie
ndo la
m
ism
a la
co
mid
a que
traí
an su
s pro
pie
tari
os
y su
plie
ndo lo
s ej
erci
cios
monta
dos
por
ejer
cici
os
en e
l ca
min
ador
mec
ánic
o.
59
5.2
. IN
STRU
MEN
TACIÓ
N Y
APA
RATAJE
.
Para
el es
tudio
fue
nec
esari
a la
utiliz
ació
n d
e va
rios
tipos
de
inst
rum
ento
s par
a la
m
edic
ión
de
las
difer
ente
s va
riab
les
y la
utiliz
ació
n
de
las
inst
alac
iones
y a
par
ataj
e que
pose
e el
Hosp
ital
Clín
ico V
eter
inar
io d
e la
U
niv
ersi
dad
Alfonso
X e
l Sab
io.
5.2
.1.
Inst
rum
ento
s p
ara
la m
edid
a d
e va
riab
les.
Frec
uen
cia
Car
dia
ca.
Para
la
med
ició
n
de
la
frec
uen
cia
card
iaca
lo
s ca
bal
los
fuer
on
monitoriza
dos
med
iante
la
colo
caci
ón d
e un puls
óm
etro
. Ést
e se
colo
có
sost
enid
o p
or
una
cinch
a se
mi-
elás
tica
alr
eded
or
del
tóra
x del
cab
allo
a
monitoriza
r. E
l re
loj
fue
inco
rpora
do a
l la
do i
zquie
rdo d
e la
cin
cha
a la
al
tura
de
la a
rtic
ula
ción e
scáp
ulo
-hum
eral
par
a fa
cilit
ar s
u lec
tura
dir
ecta
.
Foto
s 5
.2.1
.a.
Co
loca
ció
n d
el c
inch
uel
o c
on
el p
olar
.
Los
regis
tros
se inco
rpora
ban
a u
n a
rchiv
o info
rmát
ico.
60El
puls
ímet
ro
usa
do
fue
de
la
mar
ca
POLA
R
EQ
UIN
S810i
que
mid
e co
ntinuam
ente
la
frec
uen
cia
card
iaca
del
cab
allo
por
med
io d
e un i
mpuls
o
eléc
tric
o.
Fich
a té
cnic
a: T
rans
mis
ión
cont
inua
, si
n ca
bles
, de
la
Frec
uenc
ia C
ardi
aca:
Reg
istr
o de
la
FC l
atid
o a
latid
o, r
egis
tro
y tr
ansf
eren
cia
a un
PC e
n lín
ea
(vía
in
terf
ace
IR-D
ata)
. Fe
cha
y ho
ra,
dura
ción
to
tal
de
la
activ
idad
, du
raci
ón a
cum
ulad
a de
las
activ
idad
es,
FC m
edia
y m
áxim
a.
Frec
uen
cia
resp
irat
oria
.
Med
ida
por
obse
rvac
ión d
irec
ta d
e la
reg
ión d
el f
lanco
y /
o o
llare
s, d
ura
nte
60 s
egundos.
Lact
acid
emia
.
Se
ha
utiliz
ado el
an
aliz
ador
de
lact
ato La
ctat
e Sco
ut,
que
utiliz
a tira
s re
activa
s para
el
an
ális
is
del
ác
ido
láct
ico,
utiliz
ando
un
Bio
senso
r en
zim
atic
o-a
mper
om
étri
co co
mo el
emen
to de
med
ició
n.
El
inte
rval
o de
med
ició
n
va
des
de
0,5
has
ta
25,0
m
mol/
l y
el
vo
lum
en
de
sangre
nec
esar
io e
s de
0,5
mic
rolit
os
que
nec
esita
par
a su
pro
ceso
anal
ític
o.
61
Foto
s 5
.2.1
.b..
Ext
racc
ión d
e sa
ngre
de
la v
. yu
gula
r iz
quie
rda.
Lact
ate
scout
La s
angre
se
extr
ae d
e la
ven
a yu
gula
r (i
zquie
rda
o der
echa)
con u
na
jeri
nga
y ag
uja
de
insu
lina
(25G
) par
a la
s pru
ebas
de
nat
ació
n y
med
iante
un c
atét
er intr
aven
oso
de
poliu
reta
no d
e 14G
en la
vena
yugula
r iz
quie
rda
sutu
rado a
la
pie
l, e
n la
pru
eba
del
tre
adm
ill.
Tem
per
atu
ra r
ecta
l.
Med
ida
con u
n t
erm
óm
etro
clín
ico d
igital
. M
arca
Spai
nca
re c
on a
pag
ado
auto
mát
ico.
Se
tom
aron t
emper
atura
s bas
ales
con e
l ca
bal
lo e
n r
eposo
y lueg
o d
e ca
da
esca
lón d
e lo
s difer
ente
s ej
erci
cios.
Am
bie
nta
les.
Tem
pera
tura
am
bien
te.
La
tem
per
atura
am
bie
nte
se
m
idió
co
n
un
term
óm
etro
de
mer
curi
o
inst
alad
o e
n las
inst
alac
iones
de
la p
isci
na.
62Tem
pera
tura
del
agu
a.
La
tem
per
atura
del
ag
ua
se
mid
ió
con
un
term
óm
etro
de
alco
hol
intr
oduci
do e
n e
l ag
ua
de
la p
isci
na
en la
zona
de
may
or
pro
fundid
ad.
En l
a ép
oca
inve
rnal
el
sist
ema
de
clim
atiz
ació
n d
el a
gua
de
la p
isci
na
per
mitía
contr
ola
r la
tem
per
atura
en
un r
ango d
e en
tre
20º
a 22º
C.
5.2
.2.
La p
isci
na.
Es
de
form
a ci
rcula
r co
n una
is
la ce
ntr
al,
con un so
lo ac
ceso
y
dos
puen
tes
de
com
unic
ació
n que
se el
evan
por
med
io de
sendos
moto
res
eléc
tric
os
con m
ando a
dis
tanci
a.
La p
isci
na
está
const
ruid
a en
mat
eria
l de
obra
con a
cces
o p
rote
gid
o p
or
dos
muro
s de
concr
eto.
El su
elo e
s de
gre
site
y la
zona
de
acce
so y
sal
ida
está
cubie
rta c
on g
om
a par
a ev
itar
que
se e
scurr
an los
cabal
los.
Tie
ne
una
dep
ura
dora
con f
iltro
s es
pec
ialm
ente
adapta
dos
par
a p
artícu
las
gra
ndes
, dada
las
cara
cter
ística
s de
una
pis
cina
par
a ca
bal
los.
La
may
orí
a de
la
mat
eria
org
ánic
a que
deb
e el
imin
arse
pro
cede
de
estiér
col de
cabal
los
que
def
ecan
rutinar
iam
ente
dura
nte
la
nat
ació
n.
El
estiér
col
flota
nte
deb
e quitar
se c
on r
edes
con m
ango l
argo.
Pelo
s, p
iel,
excr
ecio
nes
y e
xcori
acio
nes
y los
des
echos
cuan
do n
o s
e es
carb
an b
ien los
casc
os
const
ituye
n m
ás c
onta
min
ació
n p
ara
la p
isci
na.
Ést
a se
lim
pia
unas
hora
s des
pués
de
que
el ú
ltim
o c
abal
lo n
ada
cada
día
. U
n n
úm
ero d
e hora
s de
esper
a per
mite
asen
tar
cual
quie
r se
dim
ento
en e
l ag
ua
par
a quitar
del
pis
o d
e la
pis
cina.
El
pH
del
agua
es c
ontr
ola
do p
erió
dic
amen
te c
olo
cando c
loro
den
tro d
el
sist
ema
de
filtra
ción.
El
niv
el d
e pH
suger
ido e
stá
entr
e 7.2
a 7
.4.
Los
niv
eles
de
cloro
osc
ilan d
e 2 a
4 p
pm
, pudie
ndo l
legar
a 1
0 p
pm
, por
la
may
orí
a de
los
oper
adore
s de
pis
cina.
Si
el
agua
de
la
pis
cina
es
inad
ecuad
amen
te
clora
da
se o
bse
rvan
der
mat
osi
s in
fecc
iosa
s; p
or
otr
a
par
te,
los
niv
eles
ex
cesi
vos
de
cloro
pued
en
causa
r der
mat
itis
y
conju
ntivi
tis.
Un
sist
ema
de
cale
nta
mie
nto
del
ag
ua
de
has
ta
25ºC
, nos
per
miten
m
ante
ner
dura
nte
la
época
frí
a una
tem
per
atura
de
20-2
1 º
C,
idea
l par
a
nad
ar a
los
cabal
los.
63
Sus
med
idas
son:
Entr
ada,
2 m
de
anch
o q
ue
se p
rolo
nga
dura
nte
10 m
, lu
gar
donde
se
inic
ia la
circ
unfe
renci
a; s
e en
sanch
a a
3,6
0 m
, lle
gan
do a
los
4 m
, zo
na
de
máx
ima
anch
ura
y p
rofu
ndid
ad.
Anch
o de
circ
unfe
renci
a 2,4
0 m
, has
ta lo
s 2,6
0 m
al
ju
nta
rse
con la
en
trad
a. D
iám
etro
del
cír
culo
: 20 m
.
La p
rofu
ndid
ad e
mpie
za d
e ce
ro a
190 c
m a
los
10 m
sig
uie
ndo t
oda
la
circ
unfe
renci
a a
210 c
m.
Foto
5.2
.2.a
. Vis
ta g
ener
al
64
Foto
5.2
.2.b
. Entr
ada.
Foto
5.2
.2.c
. Sal
ida.
65
5.2
.3.
El t
read
mill
o c
inta
de
alta
vel
ocid
ad.
Fig
. 5
.2.3
.a. Tre
adm
ill H
aic
o d
e la
UAX
Foto
5.2
.3.a
. Tre
adm
ill e
n f
unci
onam
iento
.
Se
utiliz
ó l
a ci
nta
de
alta
vel
oci
dad
par
a ca
bal
los
Hai
co 5
000,
(Hosp
ital
cl
ínic
o U
AX),
que
pose
e un eq
uip
o,
com
puta
riza
do y
pro
gra
mab
le par
a
velo
cidad
es q
ue
van d
esde
0 a
60 K
m/h
(eq
uiv
alen
te a
16,6
m/s
). E
n e
l pan
el
de
contr
ol
se
contr
ola
el
tiem
po
y la
s ve
loci
dad
es
a que
se
des
arro
llan l
os
difer
ente
s ej
erci
cios
en e
l tr
eadm
ill a
sí c
om
o l
as d
ista
nci
as
reco
rrid
as.
La e
ntr
ada y
la
sal
ida
está
n p
rote
gid
as c
on g
om
a e
n e
l su
elo
par
a ev
itar
des
lizam
iento
s. U
n Arn
és de
pro
tecc
ión si
empre
co
loca
do y
conec
tado a
l m
ecan
ism
o d
e par
o n
os
tran
smite
seguri
dad
a l
a hora
de
un
acci
den
te.
66
5.3
. M
ETO
DO
LOG
ÍA.
5.3
.1 .
Pro
toco
lo d
e tr
abaj
o tr
ead
mill
-pis
cin
a.
El es
tudio
const
a de
una
pru
eba
en t
read
mill
y t
res
pru
ebas
en p
isci
na
que
se r
ealiz
an e
n d
ías
conse
cutivo
s o a
lter
nos.
Se
requie
ren u
n
tota
l de
cinco
día
s, c
uat
ro p
ara
las
pru
ebas
men
cionad
as y
uno p
revi
o d
e adap
taci
ón a
l tr
eadm
ill y
pis
cina.
La p
rueb
a d
e tr
eadm
ill n
os p
erm
ite
com
pro
bar
el
gra
do d
e en
tren
amie
nto
de
cada
cabal
lo
y si
rve
com
o
model
o
de
refe
renci
a par
a el
ej
erci
cio
real
izad
o d
ura
nte
la
nat
ació
n.
1er
día
: Aco
stum
bra
mie
nto
y e
studio
del
com
port
amie
nto
.
Se
real
iza
un e
xam
en g
ener
al p
ara
com
pro
bar
el
esta
do d
el c
abal
lo.
Se
mid
en la
frec
uen
cia
resp
irat
oria,
car
dia
ca,
tem
per
atura
rec
tal, a
usc
ultac
ión
card
íaca
, au
scultac
ión p
ulm
onar
y s
e co
mple
ta c
on u
n e
xam
en d
e co
jera
s par
a el
imin
ar
cual
quie
r in
div
iduo
que
pudie
ra
pad
ecer
al
gún
tipo
de
afec
ción q
ue
le i
mpid
iera
o a
lter
ara
los
resu
ltad
os
al r
ealiz
ar l
os e
jerc
icio
s de
este
est
udio
.
Cad
a an
imal
va
a
pas
ar ca
min
ando por
el tr
eadm
ill dos
o tr
es ve
ces,
lle
vando p
ues
to e
l ar
nés
apro
pia
do d
e se
guri
dad
, a
continuac
ión,
si n
o s
e ha
enco
ntr
ado n
inguna
resi
sten
cia
y el
anim
al h
a re
aliz
ado l
as m
anio
bra
s co
rrec
tam
ente
, se
le
colo
ca e
n e
l ce
ntr
o d
e la
cin
ta,
se a
just
a el
arn
és d
e se
guri
dad
al
trea
dm
ill y
se
pone
en m
ovi
mie
nto
la
cinta
a u
n r
itm
o m
uy
lento
par
a en
señar
le a
cam
inar
, dura
nte
unos
min
uto
s.
Si
el ca
bal
lo se
ad
apta
bie
n,
poco
a poco
se
pued
e ir
au
men
tando la
ve
loci
dad
, pra
ctic
ando c
ambio
s de
ritm
os
has
ta q
ue
trote
y lueg
o g
alope.
Super
ada
la f
ase
del
tre
adm
ill p
asar
emos
a la
de
la p
isci
na.
Se
deb
e hac
er
espec
ial hin
capié
en la
explo
raci
ón d
e la
pie
l y
de
la lim
pie
za d
e lo
s ca
scos
par
a e
vita
r co
nta
min
ar e
l ag
ua
que
lueg
o s
erá
utiliz
ada
por
otr
os
cabal
los.
N
o d
eben
entr
ar a
nad
ar
cabal
los
que
hay
an c
om
ido r
ecie
nte
men
te,
se
deb
e ve
rifica
r que
ha
pas
ado u
n m
ínim
o d
e 3 h
des
de
la ú
ltim
a co
mid
a.
Es
un e
jerc
icio
que
nec
esita
de
pac
ienci
a y
cuid
ados,
una
mal
a le
cció
n
podrí
a ac
arre
ar u
n a
ccid
ente
o l
a neg
ativ
a a
entr
ar e
n l
a pis
cina
de
una
man
era
volu
nta
ria
y norm
al.
(Sw
anst
rom
O.G
., y
cols
. 1973);
(Ir
win
, D
H
O.,
y c
ols
. 1980);
(M
isum
i K.,
y c
ols
1994-9
5).
67
Es
de
sum
a i
mport
anci
a que
sean
dos
per
sonas
las
que
guíe
n a
l ca
bal
lo,
una
a ca
da
lado c
on d
os
cuer
das
lar
gas
ata
das
a la
cabez
ada,
que
deb
e se
r fu
erte
y e
star
bie
n s
uje
ta,
emple
ando h
asta
3 c
uer
das
cuan
do u
na
de
ella
s lle
va a
tada
a la
col
a. S
e deb
e in
troduci
rlo m
uy
des
pac
io p
ara
que
se v
aya
acost
um
bra
ndo a
l co
nta
cto c
on e
l ag
ua
y su
tem
per
atura
; hay
cab
allo
s que
saltan
dir
ecta
men
te den
tro de
la pis
cina
(Irw
in,
D.H
.O.,
y
cols
1980);
(D
avis
M.,
1993).
Se
deb
e m
ante
ner
el niv
el d
el a
gua
a m
uy
poco
s ce
ntím
etro
s del
niv
el d
el
bord
e, e
sto p
erm
ite
baj
ar
por
med
io d
e la
s cu
erdas
la
cabez
a del
cab
allo
m
ientr
as n
ada,
per
mitie
ndo e
quili
bra
r al
anim
al y
así
evi
tar
que
se h
unda.
Si
el
niv
el
del
ag
ua
estu
vier
a m
uch
o
mas
ab
ajo
del
niv
el
del
su
elo,
ento
nce
s físi
cam
ente
las
per
sonas
que
nad
an a
l ca
bal
lo n
o p
odrí
an b
ajar
la
cabez
a del
anim
al,
ya q
ue
no lle
gar
ían a
l niv
el d
el a
gua
con las
cuer
das
.
Al
salir
por
prim
era
vez
hay
que
inte
nta
r que
lo
hag
a le
nta
men
te,
det
enié
ndolo
en
la
sa
lida
de
la
ram
pa
con
el
agua
cubri
endo
sus
extr
emid
ades
y p
oco
a p
oco
sac
arlo
fuer
a de
la p
isci
na
(Sw
anst
rom
O.G
., y
co
ls.
1973);
(Ir
win
, D
.H.O
., y
cols
. 1980);
(M
isum
i K.,
y c
ols
. 1994-9
5).
Sie
mpre
ante
s de
nadar
deb
emos
real
izar
un c
alen
tam
iento
de
10 m
inuto
s en
un c
amin
ador
o e
n u
n t
read
mill
; in
icio
de
la
nat
ació
n:
intr
oduci
r el
ca
bal
lo e
n la
pis
cina
hac
iéndole
nad
ar u
na
vuel
ta p
ara
que
conozc
a.
Rec
uper
ació
n a
ctiv
a: a
continuac
ión s
ale
de
la p
isci
na
y ca
min
a en
una
recu
per
ació
n a
ctiv
a; v
erific
amos
en e
sta
fase
la
frec
uen
cia
card
iaca
has
ta
que
esté
por
deb
ajo d
e 60 p
pm
y a
sí p
oder
volv
er a
l ag
ua,
si
no e
s as
í,
seguir
cam
inan
do y
contr
ola
r ca
da
5 m
in.,
has
ta q
ue
baj
e a l
a in
dic
ada
frec
uen
cia
card
iaca
. Si
el c
abal
lo t
arda
más
de
15 m
in.
en b
ajar
a m
enos
de
60 p
pm
, se
guir
cam
inan
do p
ero n
o s
e in
tenta
rá n
adar
más
ese
día
.
La
tom
a de
las
const
ante
s vi
tale
s (t
emper
atura
co
rpora
l,
frec
uen
cia
card
iaca
y r
espir
atori
a) s
e lle
va a
cab
o,
tanto
en r
eposo
, co
mo a
nte
s y
des
pués
de
cada
sesi
ón (
Sw
anst
rom
O.G
., y
cols
. 1973);
(Ir
win
, D
.H.O
., y
co
ls.
1980);
(M
isum
i K.,
y c
ols
. 1994-9
5);
(D
avis
M.
1993).
Sola
rium
: al
final
izar
la
re
cuper
ació
n
colo
cam
os
al
cabal
lo
deb
ajo
del
so
lari
um
, de
10 a
20 m
in (
dep
endie
ndo d
el l
arg
o d
el p
elaje
). L
a s
alid
a d
e es
te t
ipo d
e bañ
os
y post
erio
r per
man
enci
a en
un S
OLA
RIU
M p
roduci
rán
efec
tos
tera
péu
tico
s m
uy
ben
efic
ioso
s par
a la
sal
ud d
el a
nim
al.
68El ca
lor
aum
enta
la
circ
ula
ción p
erifér
ica,
red
uce
los
espasm
os
musc
ula
res
pro
duci
endo u
na
conse
cuen
te r
elaj
ació
n m
usc
ula
r, a
l m
ism
o tiem
po q
ue
efec
tuam
os
su s
ecad
o (
Dav
is M
., 1
993).
Foto
5.3
.1.a
. Sola
rium
HC
V-U
AX.
Si
el c
abal
lo p
rese
nta
dific
ultad
par
a nad
ar,
se p
one
de
cost
ado o
inte
nta
dar
se l
a vu
elta
, no s
e deb
e in
sist
ir,
son m
uy
poco
s lo
s ca
bal
los
a lo
s que
no s
e le
s pued
e hac
er n
adar
per
o n
o j
ust
ific
a ar
ries
gar
a q
ue
se p
roduzc
a
un a
ccid
ente
, le
sión o
incl
uso
la
muer
te p
or
real
izar
un e
jerc
icio
que
en
pri
nci
pio
deb
ería
aca
rrea
r un b
enef
icio
.
La p
rueb
a en
la
pis
cina,
req
uie
re d
e m
uch
a pac
ienci
a por
par
te d
el e
quip
o,
par
a ev
itar
si
tuac
iones
neg
ativ
as co
n el
ca
bal
lo y
en nin
gún m
om
ento
pro
voca
r si
tuac
iones
vio
lenta
s.
2 d
o d
ía:
Prueb
a en
el tr
eadm
ill.
Ante
s de
empez
ar
la
pru
eba,
se
co
loca
un
caté
ter
intr
aven
oso
de
poliu
reta
no d
e 14G
en l
a ve
na
yugula
r iz
quie
rda
sutu
rado a
la
pie
l, s
e ag
rega
un ala
rgad
or
de
100 cm
hep
arin
izad
o que
nos
per
mitir
á hac
er
extr
acci
ones
de
sangre
con e
l an
imal
en m
ovi
mie
nto
.
69
A co
ntinuac
ión se
to
man
la
fr
ecuen
cia
card
iaca
, fr
ecuen
cia
resp
irat
ori
a,
tem
per
atura
rec
tal
y una
mues
tra
de
sangre
par
a det
erm
inar
el
lact
ato
pla
smát
ico
bas
al.
Com
o
ya
hem
os
vist
o
ante
riorm
ente
par
a poder
det
erm
inar
cuan
do u
n c
abal
lo t
rabaj
a en
un r
égim
en a
eróbic
o o
anae
róbic
o
deb
emos
real
izar
un t
est
de
med
ició
n d
el n
ivel
de
lact
atos
en s
angre
.
Se
anota
la
tem
per
atura
am
bie
nta
l en
el te
rmóm
etro
de
par
ed c
olo
cado e
n
las
inm
edia
ciones
del
tre
adm
ill.
Tam
bié
n s
e le
colo
ca e
l puls
óm
etro
par
a obte
ner
las
med
icio
nes
del
ritm
o
card
íaco
a i
nte
rval
os
de
5 s
egundos
dura
nte
todo e
l tiem
po q
ue
dura
la
pru
eba.
La
FC
se
m
ues
tra
en
la
pan
talla
de
un
rece
pto
r de
puls
era,
se
mej
ante
a un re
loj,
que
se fija
al
ci
nch
uel
o al
reded
or
del
per
ímet
ro
torá
cico
del
cab
allo
. (f
oto
5.1
)
El
ejer
cici
o
se
des
arro
lla
com
o
se
des
crib
e a
continuac
ión
(Tab
la
2),
ex
tray
endo u
na
mues
tra
de
sangre
al final
de
cada
etap
a del
eje
rcic
io.
Tab
la 2
. Eje
rcic
io e
n t
readm
ill.
Vel
oc.
TºLA
(m/
s)re
ctal
mm
ol/
lR
EPO
SO
PASO
1.6
m/s
960 m
960 m
10 m
inTRO
TE
3.5
m/s
1050 m
2010 m
5 m
inTRO
TE
5 m
/s900 m
2910 m
3 m
inTRO
TE
7.5
m/s
900 m
3810 m
2 m
inG
ALO
PE
9 m
/s1080 m
4890 m
2 m
inRECU
.10
RECU
.20
RECU
.30
Tiem
po
Tº
amb
.FC
FR
Num
ero d
el c
abal
lo:
AIR
ED
ista
nci
a (m
)D
ist.
Tot
al
(m)
Prim
ero s
on 1
0 m
in.,
al
pas
o a
una
velo
cidad
de
1,6
m/s
, le
sig
uen
5 m
in.
al t
rote
len
to a
vel
oci
dad
de
3,5
m/s
, lu
ego o
tros
3m
in.
a un t
rote
más
rá
pid
o a
vel
oci
dad
de
5 m
/s y
a c
ontinuac
ión
otr
os
2 m
in.,
aum
enta
ndo la
velo
cidad
a 7
,5 m
/s p
ara
inte
nta
r que
rom
pa
a gal
opar
en e
l si
guie
nte
es
caló
n d
e 9 m
/s d
onde
se l
o d
eja
galo
pan
do 2
min
uto
s. S
e to
ma
deb
ida
nota
de
los
met
ros
reco
rrid
os
en c
ada
etap
a.
Al final
izar
el últim
o e
scal
ón s
e pro
cede
a la
rec
uper
ació
n a
ctiv
a del
cab
allo
dura
nte
10-2
0 m
inuto
s al
pas
o,
tom
ando u
na
mues
tra
de
sangre
a l
os
2,
10,
20 y
30 m
in.,
post
-eje
rcic
io p
ara
contr
ola
r el
des
censo
de
las
vari
able
s a
los
valo
res
pre
vios
del
rep
oso
.
703er
día
. Pr
ueb
a de
nat
ació
n (
5 v
uel
tas)
.
Se
com
ienza
to
man
do una
mues
tra
de
sangre
pre
via
al ej
erci
cio par
a det
erm
inac
ión del
la
ctat
o pla
smát
ico bas
al.
Lo m
ism
o se
re
aliz
a co
n la
to
ma
de
la
frec
uen
cia
card
íaca
, re
spirat
oria,
te
mper
atura
re
ctal
y
a co
ntinuac
ión s
e re
gis
tra
la t
emper
atura
am
bie
nte
y la
del
agua.
Se
colo
ca e
l puls
óm
etro
alr
eded
or
del
per
ímet
ro t
orá
xico
y s
e in
troduce
al
cabal
lo e
n l
a pis
cina,
nad
ando 5
vuel
tas
(100 m
) a
man
o d
erec
ha.
A l
a sa
lida
de
la p
isci
na,
se
tom
a una
mues
tra
de
sangre
par
a d
eter
min
ació
n
de
la lac
taci
dem
ia.
Se
real
iza
un re
cuper
ació
n ac
tiva
ca
min
ando a
la m
ano y
se vu
elve
a
contr
ola
r su
s par
ámet
ro de
lact
ato
a lo
s 10 m
in.,
has
ta su
co
mple
ta
recu
per
ació
n,
en inte
rval
os d
e 10 m
in.
4to
día
. Pr
ueb
a de
nat
ació
n (
10 v
uel
tas,
200 m
etro
s).
Se
tom
an los
par
ámet
ros
bas
ales
de
LA,
FC,
FR,
TR,
Tª
ambie
nte
y T
ª del
ag
ua.
El
ejer
cici
o se
rea
lizar
a en
dos
fase
s de
5 v
uel
tas
cada
una
con u
n
inte
rval
o d
e dos
min
uto
s en
tre
cada
una
de
ella
s.
Se
colo
ca e
l puls
óm
etro
y s
e in
troduce
al ca
bal
lo e
n la
pis
cina,
nad
ando 5
vu
elta
s (1
00 m
) a
man
o d
erec
ha,
se
lo s
aca
de
la p
isci
na,
se
tom
a una
mues
tra
de
sangre
par
a det
erm
inar
el
lact
ato e
n s
angre
, y
a co
ntinuac
ión
el a
nim
al c
amin
a dos
min
uto
s. N
uev
amen
te e
s in
troduci
do e
n e
l ag
ua
y deb
e nad
ar 5
vuel
tas
(100 m
) a
man
o izq
uie
rda.
Al
final
de
las
10
vuel
tas,
se
to
ma
una
mues
tra
de
sangre
par
a la
det
erm
inac
ión d
e la
lac
taci
dem
ia.
Se
real
iza
una
recu
per
ació
n a
ctiv
a y
se
vuel
ve
a co
ntr
ola
r su
la
ctat
o
a lo
s 10
min
.,
has
ta
su
com
ple
ta
recu
per
ació
n,
en inte
rval
os d
e 10 m
in.
5to
día
. Pr
ueb
a de
nat
ació
n (
15 v
uel
tas,
300 m
etro
s).
El pro
toco
lo v
uel
ve a
indic
ar la
rutina
de
la t
om
a de
valo
res
bas
ales
. Todos
los
dat
os
se insc
riben
en la
tabla
núm
ero 3
.
Com
o e
n e
l ej
erci
cio a
nte
rior
se r
ealiz
an d
os
fase
s co
n u
n inte
rval
o d
e dos
min
uto
s de
cam
inat
a a
la m
ano.
Se
colo
ca e
l puls
óm
etro
y s
e in
troduce
al
cabal
lo e
n l
a pis
cina,
nad
ando 8
vuel
tas
(160 m
) a
man
o d
erec
ha,
y 7
71
vuel
tas
(140 m
) a
man
o iz
quie
rda.
Entr
e es
tas
dos
fase
s, s
e to
ma
una
mues
tra
de
sangre
par
a det
erm
inar
el la
ctat
o e
n s
angre
.
Al
final
de
las
15
vuel
tas,
se
to
ma
otr
a m
ues
tra
de
sangre
par
a la
det
erm
inac
ión d
e la
lac
taci
dem
ia.
Se
real
iza
una
recu
per
ació
n a
ctiv
a y
se
vuel
ve
a co
ntr
ola
r su
la
ctat
o
a lo
s 10
min
.,
has
ta
su
com
ple
ta
recu
per
ació
n,
en inte
rval
os d
e 10 m
in.
Tab
la 3
. Eje
rcic
io d
e pis
cina.
Cab
allo
edad
Raz
aS
exo
pes
oA
pti
tud
nº
de
vueltas
Tª
amb.
Tª
agua
TR
FCFR
LAbas
ales
5 v
uel
tas
10 v
uel
tas
15 v
uel
tas
recu
pera
ción
10 m
in.
20 m
in.
30 m
in.
Los
par
ámet
ros
com
par
ados
son.
FCb =
Fre
cuen
cia
card
iaca
bas
al
FCb5V =
Fre
cuen
cia
card
iaca
bas
al a
nte
s de
5 V
FC
b10V =
Fre
cuen
cia
card
iaca
bas
al a
nte
s de
nad
ar
10 v
uel
tas
FC
b15V =
Fre
cuen
cia
card
iaca
bas
al a
nte
s de
nad
ar
15 v
uel
tas.
PF
C5v
= P
isci
na
Frec
uen
cia
Car
dia
ca d
espués
de
nadar
5 v
uel
tas.
PF
C10v1
= F
recu
enci
a Car
dia
ca d
espués
de
nad
ar 1
0 v
uel
tas
(Pri
mer
as 5
vu
elta
s)
PFC10v2
= F
recu
enci
a Car
dia
ca d
espués
de
nadar
10 v
uel
tas
(Seg
undas
5
vuel
tas)
PF
C15V1 =
Fr
ecuen
cia
Car
dia
ca d
espués
de
nad
ar 1
5 V
(1as
-8 v
uel
tas)
PF
C15V2 =
Fre
cuen
cia
Car
dia
ca d
espués
de
nad
ar 1
5 V
(2das
-7 v
uel
tas)
PF
C5vR
10
=
Frec
uen
cia
Car
dia
ca
5
vuel
tas
a lo
s
10
min
uto
s de
recu
per
ació
n
PFC5vR
20
=
Frec
uen
cia
Car
dia
ca
5
vuel
tas
a lo
s 20
min
uto
s de
recu
per
ació
n
PFC5vR
30
=
Frec
uen
cia
Car
dia
ca
5
vuel
tas
a lo
s 30
min
uto
s de
recu
per
ació
n
PFC10VR10 =
Fr
ecuen
cia
Car
dia
ca 1
0 v
uel
tas
a lo
s 10 m
in.
recu
per
ació
n
PFC10VR20 =
Fre
cuen
cia
Car
dia
ca 1
0 V
a los
20 m
in.
recu
per
ació
n
PFC10VR30 =
Fre
cuen
cia
Car
dia
ca 1
0 V
a los
30 m
in.
recu
per
ació
n
72PFC15VR10
=
Frec
uen
cia
Car
dia
ca
15
vuel
tas
a lo
s 10
min
uto
s de
recu
per
ació
n
PFC15VR20 =
Fr
ecuen
cia
Car
dia
ca 1
5 V
a los
20 m
inuto
s de
recu
per
ació
n
PFC15VR30 =
Fr
ecuen
cia
Car
dia
ca 1
5 V
a los
30 m
inuto
s de
recu
per
ació
n
LAb =
Lac
tato
bas
al
LAb5V =
Lac
tato
bas
al a
nte
s de
nad
ar 5
vuel
tas
LAb10V =
Lact
ato b
asal
ante
s de
nad
ar
10 v
uel
tas
LAb15V =
Lact
ato b
asal
ante
s de
nad
ar
15 v
uel
tas
PLA5v
= P
isci
na
Lact
ato d
espués
de
nadar
5 v
uel
tas
PL
A10V1=
La
ctat
o d
espués
de
nad
ar 1
0 v
uel
tas
(Pri
mer
as 5
vuel
tas)
PL
A10V2=
Lact
ato d
espués
de
nad
ar 1
0 v
uel
tas
(Seg
undas
5 v
uel
tas)
PL
A15V1 =
Lac
tato
des
pués
de
nad
ar 1
5 V
(Pr
imer
as 8
vuel
tas)
PL
A15v2
= L
acta
to d
espués
de
nad
ar 1
5 V
(Seg
undas
7 v
uel
tas)
PL
A5vR
10 =
Lac
tato
5 v
uel
tas
des
pués
de
10 m
inuto
s de
recu
per
ació
n
PLA5vR
20 =
Lac
tato
5 v
uel
tas
des
pués
de
20 m
inuto
s de
recu
per
ació
n
PLA5vR
30 =
Lac
tato
5 v
uel
tas
des
pués
de
30 m
inuto
s de
recu
per
ació
n
PLA10VR10 =
Lac
tato
10v
a lo
s 10 m
inuto
s de
recu
per
ació
n.
PL
A10VR20 =
La
ctat
o
10v
a lo
s 20 m
in.
de
recu
per
ació
n
PLA15VR10 =
Lac
tato
15 v
uel
tas
a lo
s 10 m
in.
recu
per
ació
n
PLA15VR20 =
Lac
tato
15 v
uel
tas
a lo
s 20 m
in.
recu
per
ació
n
5
.3.2
. Es
tud
io E
stad
ísti
co.
Para
la
re
aliz
ació
n
del
an
ális
is
esta
dís
tico
se
utiliz
ó
el
pro
gra
ma
de
trat
amie
nto
est
adís
tico
SPSS®
17.0
(SPSS I
nc.
Chic
ago,
USA).
Los
resu
ltad
os
obte
nid
os
se s
om
etie
ron a
un e
studio
est
adís
tico
des
crip
tivo
y
se ex
pre
saro
n co
mo m
edia
ar
itm
étic
a, co
rreg
ida
por
una
med
ida
de
dis
per
sión,
la d
esvi
ació
n e
stán
dar
.
Se
det
erm
inó
el
tipo
de
dis
trib
uci
ón
de
los
valo
res
de
las
variab
les
med
iante
el
test
de
Shap
iro-W
ilks,
esp
ecífic
o p
ara
mues
tras
men
ore
s de
50 d
atos.
Se
eval
uó el
gra
do de
rela
ción en
tre
2 va
riab
les
utiliz
ando el
te
st de
corr
elac
ión
de
Pear
son.
La
med
ida
de
aso
ciac
ión
par
a la
va
riab
le
cuan
tita
tiva
se
valo
ró m
edia
nte
el
coef
icie
nte
de
corr
elac
ión p
rese
nta
ndo
su v
alor
y su
niv
el d
e si
gnific
ació
n,
par
ámet
ros
que
sirv
iero
n p
ara
eval
uar
la
bondad
del
aju
ste.
73
La c
om
par
aci
ón e
ntr
e lo
s gru
pos
se e
fect
uó m
edia
nte
tes
t par
amét
rico
s,
deb
ido a
que
los
resu
ltad
os
obte
nid
os
en e
l te
st d
e norm
alid
ad,
sien
do l
a pru
eba
T d
e Stu
den
t y
anál
isis
de
vari
anza
AN
OVA,
par
a dos
mues
tras
re
laci
onad
as,
la u
sada
par
a an
aliz
ar n
ues
tros
dat
os.
En t
odos
los
caso
s, s
e co
nsi
der
ó c
om
o s
ignific
ativ
o u
n v
alor
de
p<
0,0
5.
Se
ha
com
par
ado p
ara
el m
ism
o a
nim
al l
os
par
ámet
ros
de
FC y
LA,
en
reposo
, co
nsi
der
ados
valo
res
bas
ales
y
des
pués
de
nad
ar 5,
10 y
15
vuel
tas
y la
rec
uper
ació
n t
ras
un r
eposo
de
10,
20 y
30 m
inuto
s.
A s
u v
ez s
e co
mpar
ó l
os
resu
ltad
os
obte
nid
os
en l
as p
rueb
as d
e nat
ació
n
fren
te a
los
obte
nid
os
en t
read
mill
(ci
nta
) bas
ales
y a
los
difer
ente
s ai
res,
pas
o,
trote
en d
ifer
ente
s ve
loci
dad
es y
gal
ope
y en
sus
recu
per
acio
nes
a
los
2,
10,
20 y
30 m
inuto
s re
spec
tiva
men
te.
746.
RES
ULT
AD
OS
.
6.1
. VALO
RES B
ASALE
S.
6.1
.1.
Frec
uen
cia
resp
irat
oria
y t
emp
erat
ura
cor
por
al.
En
pri
mer
lu
gar
se
ex
ponen
lo
s Val
ore
s bas
ales
de
la
frec
uen
cia
resp
irat
ori
a (F
R)
y la
tem
per
atura
rec
tal bas
al (
TºR
) co
mo d
atos
obte
nid
os
ante
s de
cada
ejer
cici
o,
en e
l tr
eadm
ill y
en la
nat
ació
n,
ante
s de
las
5,
10
y 15 v
uel
tas.
Tab
la 4
. Fr
ecuen
cia
Res
pirato
ria,
Tem
per
atura
rec
tal basa
les
y te
mper
atu
ra
ambie
nte
de
la s
ala
.
cabal
lo n
º F
Res
pir
atori
a
Tª
Rec
tal
Tº
ambie
nte
1
28
37
20
2
20
37.3
20
3
26
37.7
18
4
20
37.8
24
5
16
38
24
6
20
37.7
26
7
13
37.7
24
8
28
37.6
30
9
16
37.7
27
10
24
37.8
26
11
20
38.2
22
12
24
37.7
28
13
24
37
15
14
20
37.8
20
15
20
37.9
22
med
ia
21.2
7
37.6
6
Grá
fica
6.1
.a.
Val
ore
s basa
les
de
Frec
uen
cia
Res
pirato
ria
y Tem
per
atura
rec
tal.
75
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
70,00
80,00
FRbasal
FR10min
reposo
FR20min
reposo
FR30min
Reposo
Grá
fica
6.1
.b.
Frec
uen
cia
Res
pirato
ria
en T
read
mill
, basa
l y
tras
10,
20 y
30
min
uto
s de
reposo
.
Grá
fica
6.1
.c.
Tem
per
atu
ra r
ecta
l en
Pis
cina,
basa
l y
tras
10,
20 y
30 m
inuto
s de
reposo
.
Los
dat
os
obte
nid
os
y re
flej
ados
en la
tabla
4 e
stán
den
tro d
e lo
s va
lore
s fisi
ológic
os
refe
ridos
en la
liter
atura
.
6.1
.2.-
Fre
cuen
cia
card
iaca
.
Med
ia
SD
Tre
adm
ill
34,5
3
5,8
8
Pisc
ina
5V
35,6
0
7,2
2
Pisc
ina
10v
35,4
7
9,7
5
Pisc
ina
15V
39,3
3
9,0
9
GR
ÁFI
CA
6.1
.d.
Fre
cuen
cia
Car
dia
ca b
asa
l en
Tre
adm
ill y
Pis
cina
36,537
37,538
38,539
39,5
TempRectal
Basal
TR10
min
repo
so
TR20
min
Repo
so
TR30
min
Repo
so
766.1
.3.-
Lac
taci
dem
ia.
GR
ÁFI
CA
6.1
.e.
Lac
tato
basa
l Tre
adm
ill y
Pis
cina.
Los
valo
res
bas
ales
de
la F
C y
de
la L
acta
cidem
ia e
stán
den
tro d
e lo
s va
lore
s fisi
ológic
os
y no
exis
ten d
ifer
enci
as s
ignific
ativ
as e
ntr
e si
ni co
n los
refe
ridos
en la
liter
atura
.
6.2
. PA
RÁM
ETRO
S D
E FC
y
LA,
OBTEN
IDO
S EN
EL
EJE
RCIC
IO SO
BRE
TREAD
MIL
L.
Los
valo
res
se e
xpre
san c
om
o m
edia
ari
tmét
ica,
corr
egid
a por
una
med
ida
de
dis
per
sión
(des
viac
ión
está
ndar
),
par
a ca
da
uno
de
los
índic
es
de
funci
onal
idad
.
6.2
.1.
Frec
uen
cia
card
iaca
En la
ta
bla
5,
se pre
senta
n la
s fr
ecuen
cias
ca
rdia
cas
de
los
dis
tinto
s an
imal
es,
dura
nte
y
des
pués
de
real
izar
lo
s ej
erci
cios
en ci
nta
ro
dan
te
(tre
adm
ill),
y s
u r
epre
senta
ción g
ráfica
(gra
fica
6.2
.a.)
.
Com
o s
e pued
e obse
rvar
, ta
n s
olo
des
pués
de
gal
opar
hay
4 a
nim
ales
que
super
an
las
200
ppm
(p
uls
acio
nes
por
min
uto
),
y el
per
iodo
de
recu
per
ació
n p
ara
volv
er a
los
valo
res
bas
ales
se
encu
entr
a en
tre
los
20 y
30 m
inuto
s.
M
edia
SD
Tre
adm
ill
1,2
2
1,0
4
Pisc
ina
5V
0,8
6
0,1
6
Pisc
ina
10v
0,7
6
0,1
8
Pisc
ina
15V
0,8
8
0,4
8
77
TAB
LA 5
. Fr
ecuen
cia
Car
día
ca e
n e
l ej
erci
cio s
obre
Tre
adm
ill
Grá
fica
6.2
.a.
Frec
uen
cia
card
íaca
indiv
idual.
Med
ia
0,00
50,0
0
100,
00
150,
00
200,
00
250,
00
01
23
45
67
89
10Ai
re
Frec
uenc
ia c
ardi
aca
Med
ia
Grá
fica
s.6
.2.b
. Fr
ecuen
cia
card
iaca
med
ia d
e lo
s 15 c
abal
los,
0=
basa
l; 1
=paso
, 2
=tr
ote
1;
3=
trote
2;
4=
trote
3;
5=
gal
ope,
6=
rec
uper
ació
n 2
min
., 7
=re
cup.
10
min
.;8=
recu
p.
20 m
in.;
9=
recu
p.
30 m
in.
Fre
cu
en
cia
Ca
rdia
ca
Tre
ad
mil
l
0
50
100
150
200
250
01
23
45
67
89
10
11
air
e
frec. cardiaca
caballo
1caballo
2caballo
3
caballo
4caballo
5caballo
6caballo
7caballo
8
caballo
9caballo
10
caballo
11
caballo
12
caballo
13
caballo
14
caballo
15
cab.
nº
bas
alpas
otr
ote 1
trot
e 2
trot
e 3
gal
ope
rec.
2re
c. 1
0re
c. 2
0re
c. 3
0
01
23
45
67
89
128
123
145
186
198
203
73
50
42
32
232
71
92
117
156
191
110
53
44
34
340
85
124
142
184
216
140
60
46
40
432
72
99
134
185
210
95
81
44
40
532
64
97
120
150
180
78
67
53
52
638
62
86
105
145
165
63
54
44
38
724
65
110
141
176
204
92
78
45
37
836
66
95
106
165
180
90
73
53
42
928
68
103
106
160
172
84
67
39
36
10
48
81
102
116
150
160
94
81
46
35
11
36
60
84
88
104
150
90
84
38
36
12
36
64
96
113
154
180
86
68
40
13
40
57
84
88
90
153
98
75
44
14
32
62
130
160
152
175
78
57
38
15
36
62
86
108
168
186
89
56
38
media
34.5
370.8
0102.2
0122.0
0155.8
0181.6
790.6
766.9
343.6
038.8
0
SD
5.8
816.3
218.0
526.5
928.4
120.2
817.6
511.4
24.7
94.7
8
media
na
36
65
97
116
156
180
90
67
44
37
786.2
.2.
Lact
acid
emia
.
En l
a ta
bla
6,
se p
rese
nta
n l
as v
alor
es d
e la
ctac
idem
ia d
e lo
s dis
tinto
s an
imal
es,
dura
nte
y d
espués
de
real
izar
los
ejer
cici
os
en c
inta
rodan
te,
y su
rep
rese
nta
ción g
ráfica
(gra
fica
6.2
.c y
d.)
Com
o s
e pued
e obse
rvar
, el
cab
allo
nº
4 p
rese
nta
unos
valo
res
por
enci
ma
de
la m
edia
de
los
dem
ás c
abal
los,
con
dat
os
bas
ale
s fu
era
de
los
valo
res
consi
der
ados
fisi
oló
gic
os,
al
igual
que
el c
abal
lo n
º 2,
que
dem
ues
tra
un
com
port
amie
nto
difer
ente
al re
sto d
e lo
s an
imal
es.
Com
o e
n e
l ca
so d
e la
FC,
el p
erio
do d
e re
cuper
aci
ón p
ara
volv
er a
los
valo
res
bas
ales
se
encu
entr
a en
tre
los
20 y
30 m
inuto
s.
TAB
LA 6
. Valo
res
de
Lact
aci
dem
ia o
bte
nid
os
en e
l ej
erci
cio s
obre
Tre
adm
ill
Com
o e
n e
l ca
so d
e la
FC,
el p
erio
do d
e re
cuper
aci
ón p
ara
volv
er a
los
valo
res
bas
ales
se
encu
entr
a en
tre
los
20 y
30 m
inuto
s.
LACTATO
cab.
nº
basa
lpas
otr
ote
1tr
ote
2tr
ote
3galo
pe
recu
p 2
recu
p 1
0re
cup 2
0re
cp 3
00
12
34
56
78
91
0.5
1.5
1.8
1.1
2.4
4.3
4.4
31.8
22.3
2.5
5.6
2.4
13.5
15.7
8.7
3.7
1.6
31.1
2.8
11.2
35
3.5
1.5
1.1
44.6
2.4
5.5
4.2
4.9
5.1
4.8
3.9
7.1
75
0.9
5.2
4.3
1.6
2.5
2.8
1.4
11.3
0.8
61.1
1.8
2.5
3.2
3.3
3.5
2.4
1.8
1.7
1.2
71.1
1.1
3.2
3.1
3.8
4.7
2.8
10.8
80.5
0.8
1.9
1.1
2.3
2.4
1.6
10.8
90.7
0.7
0.5
0.9
1.3
1.9
1.5
0.9
1.1
10
1.6
11.5
3.9
3.7
3.5
3.8
1.6
0.7
11
0.8
0.8
0.8
0.9
1.7
2.6
2.2
11.1
12
0.6
1.8
2.2
2.4
3.2
3.5
2.8
1.6
113
0.9
2.2
3.8
3.6
3.8
3.7
2.6
21.2
14
0.8
1.6
22.6
3.2
3.8
32.7
1.9
15
0.8
1.5
1.9
2.2
3.1
3.5
2.6
1.7
0.9
med
ia
1.2
21.8
52.5
72.2
93.7
14.4
03.2
11.8
91.6
13.0
0Sd
1.0
41.1
41.6
01.1
32.8
53.2
61.8
10.9
91.5
7
79
Lact
ato
0369
12
15
01
23
45
67
89
10
11
aires
lactacidemia
caballo
1
caballo
2
caballo
3
caballo
4
caballo
5
caballo
6
caballo
7
caballo
8
caballo
9
caballo
10
caballo
11
caballo
12
caballo
13
caballo
14
caballo
15
Grá
fica
6
.2.c
. Val
ore
s de
Lact
aci
dem
ia
de
cada
cabal
lo;
(0=
bas
al;
1=
paso
; 2=
trote
1;3
=tr
ote
2;4
=tr
ote
3;5
=gal
ope;
6=
recu
p2m
in;7
=re
cup10m
in;8
=re
cup20m
in
9=
recu
p30m
in.
Grá
fica
6.2
.d.
Val
ore
s de
la m
edia
de
los
15 c
abal
los,
exc
luid
o e
l nº
2.
6.3
. PA
RAM
ETRO
S
DE
FRECU
EN
CIA
CARD
ÍACA
Y
LACTACID
EM
IA
OBTEN
IDO
S E
N E
L EJE
RCIC
IO D
E L
A N
ATACIÓ
N.
6.3
.1.
Frec
uen
cia
card
iaca
A co
ntinuac
ión,
se pre
senta
n la
s fr
ecuen
cias
ca
rdia
cas
de
los
dis
tinto
s an
imal
es,
dura
nte
y d
espués
de
real
izar
los
ejer
cici
os
de
nat
aci
ón y
su
repre
senta
ción g
ráfica
(gra
fica
6.2
.e.)
obte
nid
os
a co
ntinuac
ión d
e nad
ar 5
Med
iaLa
ctat
o si
n C
2
0,0
01,0
02,0
03,0
04,0
05,0
0
05
10
15
Aire
mm
ol /
l
80vuel
tas
(100 m
), 10 vu
elta
s, (2
00 m
), re
aliz
ados
en dos
etap
as de
5
vuel
tas
cada
una
y 15 v
uel
tas,
(300 m
), r
ealiz
ados
en d
os
etap
as
de
8
y 7
vuel
tas
cada
una,
asi
com
o a
difer
ente
s tiem
pos
de
recu
per
ació
n.
Grá
fica
6.2
.e.
Co
nte
mp
la l
os
valo
res
de
FC e
n p
isci
na,
a l
as 5
v,
10
v y
15
v.
Tab
la 7
. Eje
rcic
io de
Pis
cina
valo
res
de
la Fr
ecuen
cia
Car
dia
ca,
bas
ale
s, tr
as
5
vuel
tas
y re
cuper
ació
n a
ctiv
a a
los
10,
20 y
30 m
inuto
s.
caballo
basa
l5 v
ueltas
10 m
in r
ec
20 m
in r
ec
30 m
in r
ec
nº
FC b
.PFC5v
PFC5vR10
PFC5vR20
PFC5vR30
128
134
44
37
36
236
146
43
34
34
340
191
71
60
48
428
145
71
65
44
534
185
68
63
56
638
185
94
63
56
728
105
40
31
30
836
161
60
48
38
924
176
92
60
40
10
50
127
80
93
55
11
48
151
40
42
40
12
36
126
44
40
38
13
40
188
86
68
28
14
32
206
64
44
38
15
36
159
66
53
2.6
81
Tab
la
8.
Eje
rcic
io
de
Pisc
ina
valo
res
de
Frec
uen
cia
Car
dia
ca,
bas
ale
s,
tras
5
prim
eras
vuel
tas
y 5 s
egundas
vuel
tas
y re
cuper
ació
n a
ctiv
a a
los
10 y
20 m
inuto
s.
Tab
la 9
. Eje
rcic
io d
e Pi
scin
a,
valo
res
de
Frec
uen
cia
Car
dia
ca,
tras
8 1
ras
vuel
tas
y 7
2das
vuel
tas
y re
cuper
aci
ón a
ctiv
a a
los
10 y
20 m
inuto
s..
En e
stas
últim
as t
abla
s no s
e an
ota
ron los
valo
res
de
recu
per
ació
n d
e lo
s 30 m
inuto
s al vo
lver
a s
us
valo
res
bas
ales
en la
med
ició
n a
nte
rior.
caballo
basa
l10v 1
ª 5
v10v 2
ª 5
v10 m
in r
ecu
20 m
in r
ecu
nº
FC b
.PFC10V1
PFC10V2
PFC10VR10
PFC10VR20
124
131
145
48
32
240
155
148
56
44
342
181
195
88
32
432
189
181
73
63
524
176
179
43
36
628
185
178
67
50
726
96
111
32
34
836
145
146
74
40
924
175
176
64
44
10
60
165
152
50
40
11
40
137
144
40
40
12
40
133
132
44
38
13
44
176
182
64
60
14
36
178
184
48
40
15
36
158
153
60
42
cabal
lobas
al15v 1
ª 8v
15v 2
ª 7
v10 m
in r
ec20 m
in r
ec
nº
FC b
.PF
C15V1
PFC
15V2
PFC15VR10
PFC15VR20
128
92
107
24
28
244
125
123
48
44
352
181
174
64
40
436
190
167
70
49
538
162
170
54
32
636
150
167
50
50
728
135
153
47
32
832
149
125
79
43
928
152
164
70
38
10
60
134
145
64
40
11
48
131
136
48
44
12
40
147
139
48
40
13
42
170
178
56
46
14
40
180
181
48
40
15
38
150
152
50
40
826.3
.2.
Lact
acid
emia
.
A c
ontinuac
ión,
se p
rese
nta
n l
os
valo
res
de
lact
acid
emia
de
los
dis
tinto
s an
imal
es e
n las
pru
ebas
rea
lizad
as e
n la
pis
cina.
Ante
s y
des
pués
de
real
izar
los
ejer
cici
os
de
nat
ació
n y
su r
epre
senta
ción
grá
fica
(gra
fico
6.2
.f.)
, O
bte
nid
os
a co
ntinuac
ión d
e nadar
5 v
uel
tas
(100
m),
10 v
uel
tas,
(200 m
), r
ealiz
ados
en d
os
etap
as d
e 5 v
uel
tas
cada
una
y 15 v
uel
tas,
(300 m
), r
ealiz
ados
en d
os
etap
as d
e 8
y 7 v
uel
tas
cada
una,
as
í co
mo e
n los
difer
ente
s tiem
pos
de
recu
per
ació
n d
e 10,
20 y
30 m
in.
Grá
fica
6.3
.c.
1=
Bas
al;
2=
1ª
serie
(5-8
v);
3=
2ª
seri
e (5
-7 v
); 4
=Rep
oso
10m
in;
5=
reposo
20m
in:
6=
rep
oso
30m
in
83
La t
abla
12
pre
senta
basa
les,
los
de
nad
ar 1
5 v
uel
tas,
(300 m
), e
n d
os
etap
as d
e 8
y 7 v
uel
tas
cada
una
y lo
s de
recu
per
aci
ón.
Tab
la
10
. Eje
rcic
io
de
Pis
cina.
Val
ore
s de
Lact
ato
, bas
ales
y
tras
5vu
elta
s y
recu
per
ació
n a
ctiv
a a
los
10,
20 y
30 m
inuto
s.
Tab
la 1
1.
Eje
rcic
io d
e Pi
scin
a.
Val
ore
s de
Lact
ato
, basa
les
y tr
as 5
1ra
s vu
elta
s y
5
2das
vuel
tas
y re
cuper
aci
ón a
ctiv
a a
los
10 y
20 m
inuto
s.
caballo
basal
5 v
ueltas
10 m
in r
ecu
20 m
in r
ec
30 m
in r
ec
nº
LA b
.PLA5V
PLA5vR10
PLA5vR20
PLA5vR30
10.8
2.0
2.1
2.3
1.0
21.1
2.1
0.7
0.7
0.7
30.9
7.5
6.0
4.0
2.9
40.7
6.3
5.1
4.0
3.1
50.9
4.1
1.9
1.1
1.1
61.1
9.3
7.6
5.8
3.0
70.9
2.4
2.2
2.5
1.1
81.0
5.5
2.4
1.3
1.1
90.6
5.8
3.0
2.1
1.7
10
0.9
4.9
3.1
2.1
1.1
11
0.9
3.5
2.4
1.4
0.9
12
0.6
1.1
1.2
0.9
0.7
13
1.0
7.7
8.8
7.3
2.6
14
0.7
4.4
3.1
1.8
0.9
15
0.8
4.7
3.5
2.6
1.5
cabal
lobas
al
10v
1ª
5v
10 v
2ª
5v
10 m
in r
ec20 m
in r
ec
nº
LA b.
PLA
10V1
PLA10V2
PLA10VR10
PLA10VR20
10.6
5.8
3.4
2.4
2.3
20.6
2.5
1.5
0.8
0.6
30.9
6.7
5.7
4.6
1.8
41.1
5.1
3.3
2.5
1.6
50.7
4.0
3.1
1.4
0.9
61.1
10.2
7.9
4.6
2.6
70.5
0.9
0.9
0.5
0.5
80.8
2.2
2.6
1.2
1.0
90.7
3.5
3.1
1.7
1.5
10
0.8
3.5
3.8
2.7
2.0
11
0.6
1.5
1.4
1.3
1.1
12
0.8
1.2
0.7
1.1
0.9
13
0.8
7.5
8.6
7.4
5.1
14
0.6
4.3
4.2
2.0
1.5
15
0.8
4.2
3.5
2.4
1.6
84Tab
la 1
2.
Eje
rcic
io d
e pis
cina.
Val
ore
s de
Lact
ato
, basa
les
y tr
as 8
prim
eras
vuel
tas
y 7 s
egundas
vuel
tas
y re
cuper
ació
n a
ctiv
a a
los
10 y
20 m
inuto
s. E
n las
tabla
s de
10 V
y 1
5V n
o s
e an
ota
ron los
valo
res
de
recu
per
aci
ón d
e lo
s 30 m
inuto
s, a
l vo
lver
a
sus
valo
res
bas
ales
en la
med
ició
n a
nte
rior.
ca
ballo
basa
l15
v 1ª
8v
15v
2 ª
7v10
min
rec
20 m
in r
ec
nºLA
b.
PLA15
V1
PLA15
V2
PLA15
VR10
PLA15
VR20
10.
85.
75.
33.
63.
4
22.
52.
32.
11.
90.
8
30.
74.
53.
62.
51.
4
40.
83.
94.
12.
31.
5
51.
03.
22.
11.
10.
9
61.
17.
15.
22.
81.
8
70.
61.
10.
70.
60.
6
80.
71.
61.
10.
70.
8
91.
02.
11.
91.
21.
1
100.
82.
11.
81.
41.
1
11
0.7
0.9
0.9
0.9
0.7
120.
61.
00.
81.
10.
9
130.
85.
55.
24.
72.
1
140.
53.
32.
71.
00.
8
150.
63.
12.
61.
81.
2
6.4
. ESTU
DIO
DE C
ORRELA
CIÓ
N
En las
tab
las
13 y
14 s
e co
mpen
dia
n los
valo
res
del
gra
do d
e co
rrel
ació
n y
sig
nific
ació
n (
entr
e par
énte
sis)
de
los
difer
ente
s par
es d
e fr
ecuen
cia
card
iaca
tra
s el
eje
rcic
io e
n p
isci
na
y so
bre
la
cinta
rodan
te.
Los
dat
os
en r
ojo
mues
tran
val
ore
s
esta
dís
tica
men
te s
ignific
ativ
os.
(p<
0,0
5)
En e
l an
exo 1
1.7
. se
pued
e obse
rvar
las
tab
las
com
ple
tas
de
este
est
udio
.
Tab
la 1
3.
Frec
uen
cia
card
iaca
Cor
rela
ción /
Sig
nific
ació
n
PFC5v
PFC
5v
PFC5v
PFC
PFC
PFC
PFC
PFC
PFC
PFC
PFC
PFC
PFC
R10
R20
R30
B10V
10V1
10V2
10VR10
10VR20
B15V
15V1
15V2
15VR10
15VR20
0,8
54
0,1
84
0,4
11
0,7
09
0,4
54
0,8
43
0,4
11
0,2
83
0,3
46
0,1
75
0,8
25
0,1
98
0,1
41
0,3
25
0,4
75
(.000)
-0,5
11
-0,1
28
-0,0
03
-0,0
89
0-0
,128
-0,3
07
-0,2
07
-0,5
33
0-0
,48
-0,6
16
-0,2
37
-0,0
74
-0,1
83
-0,2
79
-0,2
13
-0,0
70,0
38
-0,1
07
-0,1
67
-0,0
77
0,0
57
-0,3
93
-0,0
78
-0,5
25
-0,5
12
-0,4
05
-0,5
23
-0,5
15
-0,3
14
-0,4
46
-0,8
04
-0,8
94
-0,7
05
-0,5
53
-0,7
85
-0,8
4-0
,147
8,7
82)
-0,4
4-0
,051
-0,1
34
-0,0
45
-0,4
-0,0
05
-0,2
17
-0,2
34
-0,0
82
-0,2
25
-0,1
32
0,0
61
-0,0
49
-0,5
2-0
,176
-0,1
59
-0,1
09
-0,3
6-0
,624
-0,1
4-0
,985
-0,4
38
-0,4
-0,7
73
-0,4
2-0
,639
-0,8
29
-0,8
63
-0,4
7-0
,531
-0,5
7-0
,698
-0,1
87
-0,0
13
-0,4
83
-0,1
23
-0,3
12
-0,3
09
-0,0
67
-0,3
15
-0,1
63
-0,0
17
-0,1
15
-0,4
25
-0,2
55
-0,1
69
-0,1
47
-0,4
58
-0,5
85
-0,0
68
-0,6
63
-0,2
57
-0,2
62
-0,8
13
-0,2
54
-0,5
62
-0,9
52
-0,6
84
-0,1
14
-0,3
59
-0,5
47
-0,6
-0,0
86
-0,0
22
-0,5
68
-0,2
96
-0,1
92
-0,2
07
0,1
14
-0,3
68
-0,1
41
-0,1
16
0,1
94
-0,3
77
-0,3
54
-0,1
13
-0,2
5-0
,04
-0,4
28
-0,0
27
-0,2
83
-0,4
94
-0,4
59
-0,6
87
-0,1
77
-0,6
17
-0,6
8-0
,487
-0,1
66
-0,1
95
-0,6
88
-0,3
7-0
,886
-0,1
12
-0,5
48
-0,2
36
-0,3
12
-0,3
31
-0,0
92
-0,3
48
-0,1
41
-0,0
43
0,2
57
-0,2
51
-0,2
87
0,0
75
-0,1
01
-0,0
63
-0,3
31
-0,0
34
-0,3
97
-0,2
58
-0,2
29
-0,7
44
-0,2
04
-0,6
16
-0,8
79
-0,3
56
-0,3
67
-0,2
99
-0,7
91
-0,7
22
-0,8
24
-0,2
27
0,2
59
0,0
2-0
,097
0,0
65
-0,1
34
0,4
67
0,0
87
0,1
60,4
7-0
,082
0,5
11
0,2
90,1
0,3
41
0,1
28
-0,3
51
-0,9
44
-0,7
3-0
,819
-0,6
33
-0,0
79
-0,7
58
-0,5
69
-0,0
77
-0,7
72
-0,0
51
-0,2
95
-0,7
23
-0,2
13
-0,6
49
0,3
06
-0,3
42
-0,0
15
0,3
15
-0,0
32
0,3
3-0
,163
-0,2
08
-0,1
72
0,2
74
0,2
29
0,2
03
0,1
16
0,4
84
0,1
93
-0,2
67
-0,2
12
-0,9
58
-0,2
53
-0,9
11
-0,2
29
-0,5
61
-0,4
57
-0,5
4-0
,323
-0,4
11
-0,4
67
-0,6
79
-0,0
68
-0,4
90,0
73
0,0
31
0,1
07
0,2
62
0,3
34
-0,0
26
0,0
70,0
69
0,2
18
-0,0
85
0,0
10,0
98
-0,0
30,4
07
-0,0
98
-0,7
95
-0,9
12
-0,7
04
-0,3
45
-0,2
23
-0,9
26
-804
-0,8
08
-0,4
35
-0,7
64
-0,9
72
-0,7
28
-0,9
14
-0,1
32
-0,7
28
0,0
17
0,2
93
0,2
48
0,3
12
0,4
12
-0,2
21
0,2
81
0,3
12
0,1
70,0
85
-0,0
36
0,4
15
0,3
49
0,4
13
-0,0
2-0
,952
-0,2
89
-0,3
72
-0,2
57
-0,1
27
-0,4
28
-0,3
11
-0,2
58
-0,5
44
-0,7
63
-0,8
98
-0,1
24
-0,2
02
-0,1
26
-0,9
44
FC R
ep 3
0
FCgalo
pe
FC R
ep 2
FC R
ep 1
0
FC R
ep 2
0
FCpaso
FCtr
ote
1
FCtr
ote
2
FC t
rote
3
Cin
ta /
Pi
scin
aPFC
b5v
PFC
5V
FCb
86Tab
la 1
4.
Lact
ato,
gra
do d
e co
rrel
ació
n y
sig
nific
ació
n
entr
e lo
s Val
ore
s de
lact
acid
emia
tra
s el
eje
rcic
io e
n p
isci
na
(FC e
n
5V,
10 V
, 15 V
) y
los
valo
res
de
LA e
n t
read
mill
. (E
n r
ojo
los
valo
res
esta
dís
tica
men
te s
ignific
ativ
os
p<
0,0
5).
PLA
PFC
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
R10
R20
R30
B10V
10V1
10V2
10VR10
10VR20
B15V
15V1
15V2
15VR10
15VR20
-0,0
21
0,1
45
0,1
33
0,1
55
0,4
21
0,4
59
0,0
78
-0,0
43
-0,0
07
-0,0
71
0,3
03
0,0
78
0,1
94
0,1
08
-0,0
33
-0,9
42
-0,6
06
-0,6
36
-0,5
82
-0,1
18
-0,0
85
-0,7
81
-0,8
79
-0,9
8-0
,801
-0,2
72
-0,7
84
-0,4
89
-0,7
01
-0,9
06
0,1
65
0,0
69
0,0
71
0,0
47
0,1
78
0,1
59
0,2
54
0,1
69
0,1
36
-0,0
03
0,2
57
0,2
93
0,2
28
0,1
76
0,0
28
-0,5
58
-0,8
07
-0,8
02
-0,8
67
-0,5
27
-0,5
7-0
,362
-0,5
48
-0,6
3-0
,991
-0,3
56
-0,2
89
-0,4
14
-0,5
3-0
,922
0,2
95
-0,0
77
0,0
24
0,1
18
0,1
39
0,1
42
0,0
51
-0,0
18
-0,0
09
-0,0
07
0,5
35
0,1
43
0,1
94
0,2
13
-0,0
22
-0,2
86
-0,7
85
-0,9
33
-0,6
76
-0,6
21
-0,6
14
-0,8
57
-0,9
5-0
,976
-0,9
81
-0,0
4-0
,61
-0,4
88
-0,4
47
-0,9
37
0,1
13
0,2
32
0,4
04
0,4
70,3
52
0,4
06
0,2
43
0,2
98
0,3
26
0,3
37
0,0
20,2
14
0,2
60,2
55
0,0
11
-0,6
88
-0,4
04
-0,1
35
-0,0
77
-0,1
99
-0,1
33
-0,3
84
-0,2
81
-0,2
35
-0,2
19
-0,9
45
-0,4
43
-0,3
5-0
,359
-0,9
69
0,4
21
-0,2
41
-0,1
99
-0,1
32
-0,1
23
-0,0
98
-0,1
-0,1
61
-0,1
38
-0,1
72
0,8
67
-0,0
41
0,0
05
0,1
05
-0,1
48
-0,1
18
-0,3
87
-0,4
78
-0,6
39
-0,6
62
-0,7
28
-0,7
22
-0,5
68
-0,6
24
-0,5
41
0-0
,884
-0,9
86
-0,7
1-0
,599
0,4
-0,2
93
-0,2
45
-0,1
75
-0,1
45
-0,1
79
-0,1
01
-0,1
96
-0,1
66
-0,2
17
0,8
67
-0,0
21
0,0
25
0,1
19
-0,0
83
-0,1
4-0
,29
-0,3
8-0
,534
-0,6
07
-0,5
24
-0,7
21
-0,4
84
-0,5
54
-0,4
37
0-0
,94
-0,9
29
-0,6
72
-0,7
70,2
5-0
,302
-0,2
09
-0,1
28
-0,0
85
-0,0
79
-0,0
38
-0,1
74
-0,1
12
-0,1
27
0,7
38
0,0
61
0,1
61
0,2
30,1
19
-0,3
68
-0,2
74
-0,4
55
-0,6
48
-0,7
63
-0,7
78
-0,8
92
-0,5
35
-0,6
92
-0,6
51
-0,0
02
-0,8
3-0
,566
-0,4
1-0
,674
-0,0
02
-0,0
95
0,0
41
0,1
10,1
57
0,1
74
0,2
40,0
69
0,0
82
0,1
20,4
40,3
63
0,4
96
0,4
26
0,3
76
-0,9
95
-0,7
37
-0,8
85
-0,6
97
-0,5
76
-0,5
35
-0,3
9-0
,808
-0,7
71
-0,6
71
-0,1
01
-0,1
84
-0,0
6-0
,113
-0,1
67
-0,2
51
0,1
84
0,2
03
0,2
19
0,4
83
0,5
05
0,2
10,0
39
0,0
43
0,0
26
0,0
35
0,2
49
0,3
73
0,1
97
0,1
9-0
,368
-0,5
12
-0,4
68
-0,4
32
-0,0
68
-0,0
55
-0,4
53
-0,8
91
-0,8
78
-0,9
28
-0,9
-0,3
71
-0,1
71
-0,4
81
-0,4
97
-0,8
36
-0,0
31
0,1
28
0,1
91
0,5
86
0,5
49
-0,2
94
-0,4
16
-0,1
21
-0,0
44
-0,9
24
-0,2
92
0,2
22
0,2
87
0,2
45
-0,3
7-0
,98
-0,9
18
-0,8
78
-0,6
02
-0,6
3-0
,81
-0,7
27
-0,9
23
-0,9
72
-0,2
49
-0,8
11
-0,8
58
-0,8
15
-0,8
42
FC R
ep 2
0
FC R
ep 3
0
LA t
rote
3
LAgal
ope
LA R
ep 2
LA R
ep 1
0
LAb
LApas
o
LAtr
ote
1
LAtr
ote
2
Cin
ta/P
isci
na
PLA
b5v
PLA 5
V
87
6.5
. AN
ÁLI
SIS
DE V
ARIA
NZA.
En las
tab
las
15 y
16 s
e pre
senta
un c
om
pen
dio
de
los
valo
res
obte
nid
os
tras
rea
lizar
un a
nál
isis
de
varian
za c
on los
resu
ltad
os
obte
nid
os
tras
el ej
erci
cio e
n c
inta
y e
n p
isci
na
y su
corr
espondie
nte
val
or
de
signific
ació
n b
ilate
ral. E
n e
l an
exo
11.8
. se
pued
e obse
rvar
las
tab
las
com
ple
tas
de
este
est
udio
. L
os
dat
os
en r
ojo
mues
tran v
alore
s va
lore
s es
tadís
tica
men
te
signific
ativ
os.
(p<
0,0
5)
Tab
la 1
5.
FRECU
EN
CIA
CARD
IACA.
Com
pen
dio
del
anál
isis
de
vari
anza
entr
e lo
s va
lore
s de
Frec
uen
cia
card
iaca
en p
isci
na
y tr
eadm
ill.
Sig
nific
ació
n B
ilate
ral
CIN
TA/
PI
SCIN
APF
C b
5v
PFC 5
VPF
C
R10
PFC
R20
PFC
R30
PFC
B10V
PFC
10V1
PFC
10V2
PFC
10VR10
PFC
10VR20
PFC
B15V
PFC
15V1
PFC
15V2
PFC
15VR10
PFC
15VR20
FCb
,292
,000
,000
,000
,005
,540
,000
,000
,000
,009
,004
,000
,000
,000
,002
FCpaso
,000
,000
,367
,014
,000
,000
,000
,000
,024
,000
,000
,000
,000
,025
,000
FCtr
ote
1,0
00
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
FCtr
ote
2,0
00
,004
,000
,000
,000
,000
,003
,001
,000
,000
,000
,016
,007
,000
,000
FC t
rote
3,0
00
,793
,000
,000
,000
,000
,791
,655
,000
,000
,000
,575
,725
,000
,000
FCgal
ope
,000
,042
,000
,000
,000
,000
,024
,021
,000
,000
,000
,001
,003
,000
,000
FC R
ep 2
,000
,000
,002
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
,000
FC R
ep 1
0,0
00
,000
,640
,007
,000
,000
,000
,000
,074
,000
,000
,000
,000
,002
,000
FC R
ep 2
0,0
02
,000
,001
,031
,335
,012
,000
,000
,004
,653
,129
,000
,000
,003
,152
FC R
ep 3
0,3
56
,000
,000
,002
,104
,471
,000
,000
,000
,096
,564
,000
,000
,000
,215
88
Ta
bla
16
LA
CTACID
EM
IA.
Com
pen
dio
del
Anál
isis
de
vari
anza
entr
e lo
s va
lore
s de
LA e
n s
angre
en p
isci
na
y tr
eadm
ill.
Sig
nific
aci
ón B
ilate
ral
PLA
PFC
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
PLA
R10
R20
R30
B10V
10V1
10V2
10VR10
10VR20
B15V
15V1
15V2
15VR10
15VR20
LAb
0,2
09
00,0
02
0,0
15
0,2
27
0,0
89
0,0
01
0,0
03
0,0
42
0,2
94
0,2
12
0,0
03
0,0
07
0,1
26
0,8
75
LApas
o0,0
04
0,0
01
0,0
21
0,1
65
0,4
11
0,0
02
0,0
03
0,0
14
0,2
74
0,6
70,0
05
0,0
17
0,0
92
0,9
86
0,1
18
LAtr
ote
10,0
01
0,0
12
0,1
99
0,8
78
0,0
39
0,0
01
0,0
49
0,1
88
0,8
43
0,0
97
00,3
31
0,8
43
0,1
33
0,0
13
LAtr
ote
20
0,0
01
0,0
41
0,4
11
0,0
29
00,0
11
0,0
44
0,7
58
0,0
83
0,0
01
0,1
11
0,4
10,2
31
0,0
1LA
tro
te3
0,0
01
0,3
43
0,8
70,2
78
0,0
17
0,0
01
0,6
42
0,8
98
0,1
92
0,0
28
0,0
01
0,5
48
0,2
40,0
28
0,0
08
LAgal
ope
0,0
01
0,7
67
0,4
66
0,1
17
0,0
07
0,0
01
0,8
66
0,4
77
0,0
78
0,0
12
00,2
26
0,0
85
0,0
10,0
03
LA R
ep 2
00,0
97
0,6
96
0,4
58
0,0
08
00,2
45
0,6
56
0,2
93
0,0
19
00,9
44
0,3
72
0,0
15
0,0
01
LA R
ep 1
00,0
01
0,0
01
0,0
23
0,1
64
0,3
07
00,0
03
0,0
19
0,3
10,5
43
0,0
01
0,0
15
0,0
54
0,8
62
0,0
28
FC R
ep 2
00,0
95
00,0
10,0
80,8
97
0,0
44
0,0
02
0,0
15
0,1
92
0,9
05
0,1
04
0,0
13
0,0
37
0,6
15
0,4
32
FC R
ep 3
00,4
23
0,2
96
0,5
22
0,8
01
0,7
59
0,4
03
0,3
89
0,6
17
0,9
49
0,5
96
0,4
32
0,5
76
0,7
29
0,6
75
0,4
99
Cin
ta/P
isci
na
PLA b
5v
PLA
5V
7.
DIS
CU
SIÓ
N.
7.1
. M
ATERIA
L BIO
LÓG
ICO
.
El
sist
ema
de
sele
cció
n d
e lo
s an
imal
es e
mple
ados
en e
l pre
sente
est
udio
se
bas
ó e
n c
abal
los
ded
icad
os
a la
mis
ma
dis
ciplin
a, c
on u
na
condic
ión
físi
ca s
imila
r y
un g
rado d
e en
tren
amie
nto
par
ecid
o.
De
los
80 c
abal
los
que
estu
vier
on n
adan
do e
n l
a pis
cina
del
HCV d
e la
U
niv
ersi
dad
Alfonso
X el
Sab
io en
el
per
iodo en
el
que
se re
aliz
ó la
in
vest
igac
ión,
hubo v
aria
s ra
zas,
am
bos
sexo
y v
aria
s dis
ciplin
as e
cues
tres
(d
om
a cl
ásic
a,
concu
rso
de
salto
de
obst
áculo
s,
carr
eras
, co
ncu
rso
com
ple
to d
e eq
uitac
ión).
La
entr
evis
ta
inic
ial
con
sus
jinet
es
o
entr
enad
ore
s par
a ave
riguar
el
m
étodo
de
entr
enam
iento
em
ple
ado
nos
llevó
a
poder
el
egir
co
mo
este
reotipo u
n c
abal
lo d
e sa
lto d
e un n
ivel
de
form
a físi
ca c
om
pre
ndid
o
entr
e lo
s que
real
izab
an e
l Cic
lo C
lási
co d
e Cab
allo
s Jó
venes
has
ta u
n n
ivel
de
Inte
rnac
ional
baj
o.
En
fase
s post
erio
res
de
la
inve
stig
ació
n,
y a
med
ida
que
se
vaya
dis
ponie
ndo
de
un
núm
ero
sufici
ente
men
te
am
plio
de
cabal
los,
co
n
aptitu
des
difer
ente
s o
entr
enam
iento
s det
erm
inad
os,
se
podrá
n
ir
gen
eran
do
difer
ente
s su
bpobla
ciones
, ju
nto
co
n
dat
os
que
se
pued
an
obte
ner
de
la b
iblio
gra
fía
o d
e otr
os
centr
os
inte
rnac
ional
es,
que
pued
an ir
real
imen
tando e
l si
stem
a de
form
a que
con u
n s
iste
ma
bay
esia
no,
par
a
estu
dio
s pobla
cional
es,
per
mitan
aj
ust
ar de
man
era
mas
pre
cisa
y
en
funci
ón d
e la
s ca
ract
erís
tica
s de
cada
anim
al,
las
condic
iones
de
trab
ajo e
n
pis
cina
lo m
as indiv
idual
izad
as p
osi
ble
.
Es
inte
resa
nte
com
enta
r co
mo,
des
de
un n
úm
ero e
leva
do d
e an
imal
es q
ue
nad
an,
solo
de
unos
poco
se
pued
e obte
ner
todos
los
dat
os
nec
esar
ios,
bie
n p
or
que
el p
ropie
tario n
o c
onsi
ente
en q
ue
se l
e re
alic
en t
odas
las
pru
ebas
, o b
ien p
or
otr
as c
ausa
s que
hac
en q
ue
no s
e pued
a dis
poner
de
todas
las
fas
es y
al
ser
un e
studio
de
mues
tras
par
eadas
, no s
e pued
e hac
er la
com
par
ació
n q
ued
ando s
esgado e
l re
sultad
o.
No o
bst
ante
, y
a pes
ar d
e la
s dific
ultad
es,
se h
a podid
o d
isponer
de
un
núm
ero
de
anim
ales
que
resu
lta
esta
dís
tica
men
te
sufici
ente
, si
bie
n
per
tenec
en c
om
o h
emos
men
cionad
o a
un t
ipo m
uy
concr
eto d
e ap
titu
d y
en
tren
amie
nto
. Po
r ta
nto
lo
s re
sultad
os
obte
nid
os,
no
pre
tendem
os
90extr
apola
rlos
a la
pobla
ción c
om
ple
ta d
e ca
bal
los,
sin
o a
los
que
hac
emos
refe
renci
a en
nues
tro e
studio
.
Otr
a de
las
cues
tiones
im
port
ante
fu
e se
lecc
ionar
an
imal
es
con
un
adec
uad
o
esta
do
de
salu
d,
que
no
pre
senta
ran
alte
raci
ones
ca
rdio
vasc
ula
res
y/o
resp
irat
ori
as,
que
pudie
ran
in
terf
erir
en
los
resu
ltad
os,
por
ello
se
real
izo u
n a
nál
isis
hem
atoló
gic
o (
Ane
xo 1
1.2)
que
per
mitiría
des
cart
ar
aquel
los
indiv
iduos
cuyo
s par
ámet
ros
no
se
enco
ntr
aran
den
tro d
e lo
s va
lore
s co
nsi
der
ados
está
ndar
y f
isio
lógic
os
en
la liter
atura
consu
ltad
a, a
sí c
om
o t
ambié
n u
n e
xam
en e
stán
dar
de
coje
ras
que
elim
inar
a aq
uel
los
con a
lter
acio
nes
en l
a lo
com
oci
ón.
(Hod
gso
n D
.R.,
Rose
, R.J
. 1994);
(H
inch
cliff
K.y
cols
. 2004).
7.2
. M
ÉTO
DO
.
En c
uan
to a
l m
étodo,
deb
emos
difer
enci
ar p
or
un l
ado,
el e
jerc
icio
de
la
nat
ació
n y
por
otr
o e
l del
tre
adm
ill.
Al
dis
poner
en e
l H
osp
ital
de
la U
niv
ersi
dad
Alfonso
X,
de
un m
odel
o d
e pis
cina
circ
ula
r nos
dab
a la
oport
unid
ad de
contr
ola
r el
ej
erci
cio de
la
nat
ació
n d
e una
man
era
continuad
a par
a la
s difer
ente
s dis
tanci
as q
ue
se
des
arro
llaro
n,
las
condic
iones
am
bie
nta
les
com
o la
tem
per
atura
del
rec
into
al
ser
cer
rado c
om
o la
del
agua
con s
iste
ma
de
cale
nta
mie
nto
en invi
erno,
nos
lleva
ron a
ten
er c
ondic
iones
sim
ilare
s en
el
curs
o d
el a
ño y
med
io e
n
que
se r
ealiz
ó e
l tr
abaj
o.
Se
esco
gie
ron l
as d
ista
nci
as d
e 100,
200 y
300 m
etro
s por
consi
der
arla
s su
fici
ente
s,
según
nues
tra
exper
ienci
a de
hab
er
nad
ado
mas
de
80
cabal
los
en e
sta
pis
cina
y la
bib
liogra
fía
exis
tente
, par
a que
nos
die
ran
dat
os
sobre
la
inte
nsi
dad
del
esf
uer
zo,
sin l
legar
a s
er d
emas
iado i
nte
nso
que
llegar
a a
dej
arlo
s ex
hau
stos,
al
no t
ener
el
entr
enam
iento
adec
uad
o.
(Mura
kam
i, M
.y c
ols
. 1976);
(N
icholl
T.K
. y
cols
. 1978);
(Ir
win
D.G
.H.
and
How
ell
W.
1980).
Lo
m
ism
o
se
tuvo
en
cu
enta
co
n
la
man
era
de
intr
oduci
rlos
a la
pis
cina
y co
nduci
rlos
den
tro d
e el
la.
En e
l ej
erci
cio d
el t
read
mill
se
acudió
tam
bié
n a
la
bib
liogra
fía
exis
tente
, to
mán
dose
model
os
de
ejer
cici
os
de
inte
nsi
dad
cre
cien
te y
a co
ntr
asta
dos.
(P
erss
on S
GB.
1997 y
83);
(Kev
in C
y c
ols
. 2006).
Uno d
e lo
s as
pec
tos
que
siem
pre
hem
os
tenid
o e
n c
uen
ta a
la
hora
de
real
izar
las
pru
ebas
ha
sido q
ue
lo a
nim
ales
fuer
an s
om
etid
os
al m
enor
estr
és
posi
ble
, ta
nto
en
su
m
anej
o m
as
bás
ico
com
o
a la
hora
de
91
intr
oduci
rlo e
n la
pis
cina
o su
bir
los
a la
cin
ta,
ya q
ue
se h
a des
crito q
ue
el
estr
és p
ued
e pro
duci
r ca
mbio
s fisi
oló
gic
os
en las
var
iable
s hem
atoló
gic
as y
bio
quím
icas
der
ivad
os
de
las
modific
acio
nes
pla
smát
icas
de
cort
isol
y ca
teco
lam
ina
(Irv
ine
y Ale
xander
, 1994).
El es
trés
se
ha
def
inid
o c
om
o u
n a
just
e ex
trem
o e
n la
fisi
olo
gía
del
anim
al
par
a hac
er f
rente
a los
efec
tos
adve
rsos
del
am
bie
nte
o e
l m
anej
o (
Fras
er
et a
l.,
1975).
Por
tanto
co
n obje
to de
dis
min
uir
el
núm
ero de
fact
ore
s que
pudie
ran
suponer
un e
stré
s añ
adid
o a
los
anim
ales
, se
pro
curó
que
siem
pre
que
fuer
a posi
ble
, lo
s ca
bal
los
no f
uer
on h
osp
ital
izad
os
en las
inst
alac
iones
del
H
CV p
ara
evitar
un c
ambio
de
rutina
en s
u a
loja
mie
nto
y a
limen
taci
ón,
de
tal
form
a que
ingre
saban
dia
riam
ente
par
a re
aliz
ar ta
nto
la
pru
eba
en
trea
dm
ill c
om
o d
e nat
ació
n.
De
esta
form
a la
med
ició
n d
e lo
s par
ámet
ros
sanguín
eos
real
izad
os
en e
l pre
sente
est
udio
se
veía
men
os
influen
ciad
a posi
ble
por
el m
anej
o difer
ente
, si
endo t
an s
olo
el tr
ansp
ort
e lo
que
podía
al
tera
rlos,
si
bie
n s
on a
nim
ales
aco
stum
bra
dos
a s
ufr
ir d
espla
zam
iento
s co
n a
siduid
ad p
or
lo q
ue
se p
odía
consi
der
ar u
na
rutina
más
.
Una
vez
def
inid
o el
tipo de
cabal
lo que
podía
mos
estu
dia
r, deb
íam
os
sele
ccio
nar
lo
s par
ámet
ros
que
se
podía
n
consi
der
ar
mas
útile
s
e in
dic
ativ
os
de
los
esta
dos
de
form
a y
de
reac
ción a
l es
tim
ulo
del
eje
rcic
io.
En
la
revi
sión
bib
liográ
fica
hem
os
enco
ntr
ado
dat
os
pro
ceden
tes
de
estu
dio
s ai
slad
os
por
difer
ente
s au
tore
s so
bre
lo
s par
ámet
ros
que
const
atan
lo
s ca
mbio
s que
se pro
duce
n dura
nte
lo
s dis
tinto
s tipos
de
ejer
cici
o,
per
o a
l se
r re
aliz
ados
en c
ondic
iones
muy
difer
ente
s no s
e pued
e lle
gar
a c
om
par
acio
nes
vál
idas
.
Los
esca
sos
estu
dio
s so
bre
la
nat
ació
n f
uer
on r
ealiz
ados,
cas
i to
dos,
en
cabal
los
de
Pura
Raz
a
Ingle
sa
de
carr
eras
, en
donde
las
difer
ente
s ap
titu
des
de
ello
s, ca
bal
los
que
entr
enan
par
a co
rrer
dis
tanci
as co
rtas
, otr
os
que
entr
enan
par
a la
rgas
dis
tanci
as,
con s
iste
mas
de
entr
enam
iento
s va
riad
os,
etc
.; n
os
hac
e que
cues
tionem
os
si r
ealm
ente
est
os
par
ámet
ros
son f
ided
ignos
al s
er c
om
par
ados
entr
e si
y c
on e
l de
otr
os
cabal
los.
Los
par
ámet
ros
a el
egir
, deb
ían s
er f
áci
lmen
te m
ensu
rable
s y
sobre
todo
fiab
les
y re
pre
senta
tivo
s de
los
cam
bio
s que
tien
en l
ugar
tra
s el
eje
rcic
io.
N
um
eroso
s au
tore
s co
inci
den
en
que,
es
tas
condic
iones
se
dan
en
dos
par
ámet
ros
bie
n es
table
cidos
com
o so
n:
la fr
ecuen
cia
card
iaca
FC
y
la
conce
ntr
ació
n d
el l
acta
to e
n s
angre
LA (
Ash
eim
A.y
cols
.1970);
(Li
ndholm
92y co
ls.1
974);
(L
awre
nce
L
M
y co
ls.
1987);
(E
vans
y co
ls.
1987);
(H
inch
cliff
K.y
cols
. 2004).
En e
l pre
sente
est
udio
se
han
ten
ido e
n c
uen
ta o
tros
pro
ceso
s co
mo l
a
frec
uen
cia
resp
irat
ori
a y
la t
emper
atura
corp
ora
l, s
i bie
n
los
valo
res
de
la
frec
uen
cia
resp
irat
ori
a pued
an es
tar
un poco
por
enci
ma
de
la m
edia
deb
ido a
l es
trés
pro
duci
do p
or
enco
ntr
arse
los
cabal
los
fuer
a de
su h
ábitat
norm
al.
Guyt
on A
C.
(1991);
Hin
chcl
iff
K.,
y c
ol. (
2008);
Lek
eux
P y
col.
(1994).
Alg
unos
auto
res
consi
der
an q
ue
son p
arám
etro
s que
podrí
an c
arec
er d
e im
port
anci
a a
la h
ora
de
valo
rar
los
efec
tos
de
la n
atac
ión (
Ash
eim
A.y
co
ls.1
970);
(M
ura
kam
i M
y
cols
.1976),
(M
isum
i K.y
co
ls.1
993 y
1995),
per
o
en
nues
tro
caso
se
dec
idio
to
mar
los
porq
ue
en
algun
mom
ento
podrían
dar
nos
info
rmac
ión a
dic
ional
que
explic
ara
cier
tas
situ
acio
nes
.
No o
bst
ante
no s
e ha
hec
ho s
iste
mát
icam
ente
, co
mo c
on l
os
pará
met
ros
sele
ccio
nad
os
de
FC y
LA,
porq
ue
no s
e pre
tendía
ele
gir
un n
úm
ero m
uy
alto
de
par
ám
etro
s o ín
dic
es que
solo
pued
en co
ntr
ibuir
a
dis
per
sar
o
enm
asca
rar
los
resu
ltad
os
que
se p
ued
an d
eriv
ar d
el e
studio
.
En c
uan
to a
l si
stem
a de
reco
gid
a de
dat
os
deb
íam
os
eleg
ir m
étodos
que
no
inflin
gie
ran
un e
stré
s añ
adid
o a
l ca
bal
lo y
que
dad
as l
as c
ircu
nst
anci
as
par
ticu
lare
s del
cab
allo
en e
l ag
ua
fuer
an o
bte
nid
os
con e
xact
itud.
La e
xtra
cció
n d
e sa
ngre
, par
a la
med
ició
n d
e lo
s niv
eles
de
LA,
en e
l ca
so
del
eje
rcic
io e
n e
l tr
eadm
ill,
con l
a co
loca
ción d
e una
vía
fija
a l
a yu
gula
r iz
quie
rda,
posi
bili
taba
la m
anio
bra
sin
que
el c
abal
lo s
e per
cata
ra d
e el
la.
El ci
rcuito e
ra h
epar
iniz
ado (
solu
ción d
e hep
arin
a só
dic
a 10 U
I/m
l en
500cc
de
suer
o f
isio
lógic
o),
lav
ando y
eva
cuan
do l
a ví
a an
tes
y des
pués
de
la
extr
acci
ón.
En e
l ca
so d
e lo
s ca
bal
los
que
nad
aban
, la
ext
racc
ión s
e re
aliz
aba
con
jeri
nguill
as y
aguja
s de
aplic
ació
n de
insu
lina
que
deb
ido a
su m
ínim
o
calib
re (
25G
) no p
rovo
can n
inguna
reac
ción e
n e
l ca
bal
lo.
La m
edic
ión d
e la
FC n
o s
upuso
nin
gún inco
nve
nie
nte
dad
o q
ue
el s
iste
ma
de
monitori
zaci
ón p
or
med
io d
e un p
uls
ímet
ro,
en n
ues
tro c
aso u
sam
os
el
POLA
R E
QU
IN S
810i, a
dapta
do a
un c
inch
uel
o,
resu
ltó u
na
vía
senci
lla p
ara
obte
ner
los
dat
os
requer
idos,
tan
to e
n e
l tr
eadm
ill c
om
o e
n e
l ej
erci
cio d
e la
nat
ació
n.
93
7.3
. D
ISCU
SIÓ
N D
E L
OS R
ESU
LTAD
OS.
Com
par
ació
n d
e par
ámet
ros:
Los
dat
os
basa
les
obte
nid
os
tanto
de
la F
C c
om
o d
el L
A e
n s
angre
, ya
sea
an
tes
del
eje
rcic
io e
n t
read
mill
com
o e
n e
l de
pis
cina,
no t
ienen
difer
enci
as
esta
dís
tica
men
te s
ignific
ativ
as y
adem
ás e
stán
den
tro d
e lo
s par
ámet
ros
consi
der
ados
norm
ales
, lo
mis
mo q
ue
los
de
Fre
cuen
cia
Res
pirat
oria
y Tem
per
atura
rec
tal, a
unque
lueg
o n
o s
irva
n p
ara
com
par
ar l
os
difer
ente
s tipos
de
ejer
cici
o. El
hec
ho de
que
se ap
ort
a de
unos
valo
res
bas
ales
ig
ual
es e
n t
odos
los
caso
s nos
per
miten
hac
er c
om
par
acio
nes
vál
idas
entr
e lo
s re
sultad
os
que
se obte
ngan
a co
ntinuac
ión (s
i lo
s va
lore
s bas
ales
hubie
ran
sido
difer
ente
s la
s co
mpar
acio
nes
no
seri
an
posi
ble
en
tre
ejer
cici
os
dis
tinto
s)
Los
resu
ltad
os
obte
nid
os,
deb
emos
puntu
aliz
ar q
ue
coin
ciden
con l
os
que
la b
iblio
gra
fía
consu
ltad
a dan
por
real
es,
así
por
ejem
plo
los
valo
res
de
la
FC c
orr
esponden
a l
os
que
Mura
kam
i y
cols
public
aron e
n 1
976,
al i
gual
que
los
valo
res
de
LA
en
los
difer
ente
s ej
erci
cio
coin
cidía
n
con
los
info
rmad
os
por
Ash
eim
y c
ols
. en
1970.
Tam
bié
n c
oin
ciden
con d
ifer
ente
s es
tudio
s de
pru
ebas
est
andar
diz
adas
de
tole
ranci
a al
eje
rcic
io (
Ash
eim
y o
tros
1970,
Lindholm
y S
altin 1
974,
Mili
ne
y otr
os
1977,
Mill
er y
Law
rence
1987,
Rodie
k y
otr
os
1987,
Har
ris
y Snow
1988,
Eva
ns
y Rose
1988),
re
aliz
adas
m
ientr
as l
os
cabal
los
nad
aban
o
entr
enab
an e
n p
ista
, donde
se m
idió
la
conce
ntr
ació
n d
el lac
tato
en s
angre
in
med
iata
men
te
des
pués
del
ej
erci
cio,
mie
ntr
as
que
el
ritm
o
card
íaco
m
áxim
o er
a m
edid
o dura
nte
el
ej
erci
cio;
esta
s m
edid
as se
co
nsi
der
an
com
o
indic
adore
s co
nve
nie
nte
s y
fiab
les
de
la
capac
idad
at
lética
de
cabal
los.
Exa
ctam
ente
igual
suce
de
con los
estu
dio
s re
aliz
ados
por
Mis
um
i y
cols
en
1996 e
n d
onde
veri
fica
ron l
as c
orr
elac
iones
posi
tiva
s y
los
cam
bio
s en
el
lact
ato d
e la
san
gre
y e
l ritm
o c
ardía
co e
n c
abal
los
PSI
dura
nte
la
nat
ació
n
y el
entr
enam
iento
en p
ista
seg
ún s
u e
tapa
del
entr
enam
iento
.
Hac
iendo
refe
renci
a a
los
dat
os
obte
nid
os
dura
nte
nues
tro
estu
dio
podem
os
ver
en p
rim
er l
ugar
que
no t
odos
los
cabal
los
reac
cionan
de
la
mis
ma
man
era
fren
te a
los
tipos
de
ejer
cici
os,
así
hay
ca
bal
los
que
se
mues
tran
mas
ner
vioso
s en
la
cinta
com
o e
l ca
bal
lo n
º 1 q
ue
al p
aso s
ube
a 123 ppm
de
FC ,
o lo
s ca
bal
los
nº
2 y
4 que
alca
nza
n va
lore
s de
lact
acid
emia
no r
elac
ionad
os
con e
l ej
erci
cio,
mie
nta
s que
en e
l ej
erci
cio
94en p
isci
na
los
cabal
los
nº
6,
3,
13 y
14 d
ispar
an s
u F
C y
lac
taci
dem
ia a
l en
trar
al ag
ua
(Ej.
nº
6 =
206 p
pm
y >
9 m
m/L
), y
no a
sí e
n c
inta
.
El
estr
és
que
sufr
en
much
os
de
ello
s la
s pri
mer
as
vece
s que
nad
an
resu
ltan
en u
nos
valo
res
alto
s en
la
pri
mer
a m
edic
ión y
en a
lgunos
caso
s en
la
recu
per
ació
n,
tanto
en l
a FC
com
o e
n l
os
valo
res
del
LA e
n s
angre
. (I
rvin
e y
Ale
xander
, 1994).
7.3
.1.
Frec
uen
cia
card
iaca
.
En c
uan
to a
los
valo
res
obte
nid
os
tras
el ej
erci
cio,
en p
rim
er lugar
la
FC e
n
el t
read
mill
sig
uen
una
pro
gre
sión c
om
o c
orr
esponde
al e
jerc
icio
sum
ativ
o
que
real
izan
y
que
se pued
e obse
rvar
en
la
gra
fica
6.1
.a.,
lle
gan
do 4
cabal
los
a so
bre
pasa
r lo
s 200 p
pm
al final
izar
el gal
ope.
Es
import
ante
des
taca
r el
car
ácte
r su
mat
ori
o d
el e
jerc
icio
en t
read
mill
al
ser
de
inte
nsi
dad
cre
cien
te,
en d
onde
el c
abal
lo n
o s
e det
iene
lueg
o d
e re
aliz
ar
un
tray
ecto
a
un
aire
det
erm
inad
o
(pas
o,
trote
) si
no
que
inm
edia
tam
ente
de
consu
mid
o el
tiem
po det
erm
inad
o par
a es
e ai
re se
au
men
ta la
inte
nsi
dad
/vel
oci
dad
, ca
mbia
ndo a
otr
o a
ire
más
lig
ero.
En el
ej
erci
cio en
nat
ació
n,
al no se
r su
mat
ivo
los
resu
ltad
os
son m
ás
esta
ble
s y
lo v
alore
s m
edio
s de
la F
C e
stán
den
tro d
e un inte
rval
o e
ntr
e lo
s 149,9
a
160,4
La
t./m
in.,
in
dic
adore
s de
un
ejer
cici
o
de
inte
nsi
dad
su
bm
áxim
as,
tal co
mo h
emos
com
enta
do,
solo
el ca
bal
lo n
º 14,
sobre
pas
ó
los
200 (
206)
Lat.
/min
. y
fue
en la
prim
era
pru
eba
(5 v
uel
tas
de
nat
ació
n),
por
lo que
se pued
e at
ribuir
al
es
trés
que
le su
puso
la
m
ism
a, es
te
elev
ació
n d
el v
alor.
Hem
os
vist
o que
en
los
Eje
rcic
ios
de
inte
nsi
dad
su
bm
áxim
a,
la
FC
dep
ende,
entr
e otr
os
fact
ore
s, d
e la
inte
nsi
dad
y d
ura
ción d
el e
sfuer
zo.
(Eva
ns
DL.
1994)
y difer
enci
ábam
os
una
activi
dad
es s
ubm
áxim
as d
e co
rta
dura
ción,
com
o u
n c
oncu
rso d
e sa
lto d
e obst
áculo
s (C
SO
), o
el
segundo
día
de
un c
oncu
rso c
om
ple
to d
e eq
uitac
ión (
CCE)
y la
nat
ació
n lib
re.
(Hobo
S.
1998)
de
otr
as d
e m
ayor
dura
ción c
om
o e
l Rai
d.
Las
FCs
med
ias
de
un C
SO
tie
nen
un v
alor
de
191,4
±3,8
ppm
. y
par
a un
CCE o
scila
n e
ntr
e 163,2
y 1
71,4
ppm
., (
White
S.
y co
ls.
1995);
(M
uñoz
A.
y co
ls.
1999)
y la
s de
un c
abal
lo n
adan
do n
o s
uper
a, n
orm
alm
ente
, lo
s 200 p
pm
(H
obo S
. y
cols
. 1998).
95
El
ritm
o c
ardía
co m
áxim
o de
un c
abal
lo e
s gen
eral
men
te m
enor
en a
gua
que
en t
ierr
a,
con v
alore
s del
60-7
0%
de
la F
C m
ax,
equiv
alen
te a
la
FC
dura
nte
el tr
ote
o u
n g
alop
e le
nto
. (A
shei
m A
. y
cols
. 1970);
(M
ura
kam
i M
. y
cols
. 1976.)
; (M
isum
i H
.y c
ols
. 1994).
Com
o s
e pued
e ap
reci
ar e
n e
l ap
arta
do d
e re
sultad
os,
las
FC e
n u
n t
rote
inte
rmed
io (
5 m
/s)
pre
senta
una
med
ia d
e 122,
subie
ndo a
155 e
n u
n t
rote
ráp
ido (
7,5
m/s
) o a
181 a
l gal
ope
(9 m
/s),
m
ientr
as que
en pis
cina
no su
per
a la
s 160 ppm
(e
n
pri
mer
a fa
se 1
59,
158 y
149;
y en
seg
unda
fase
160 y
152 p
pm
), s
iendo
por
tanto
equip
arab
les
al t
rote
rápid
o.
Est
o q
ued
a r
efle
jado e
n e
l es
tudio
es
tadís
tico
que
indic
a la
au
senci
a de
difer
enci
as
esta
dís
tica
men
te
signific
ativ
as
Así
pues
, la
inte
nsi
dad
de
ejer
cici
o s
ubm
áxim
o c
om
pre
ndid
a en
tre
150 y
180 ppm
pued
e obte
ner
se al
re
aliz
ar una
sesi
ón de
nat
ació
n co
n una
dis
tanci
a co
mpre
ndid
a en
tre
100 y
300 m
, o b
ien c
on u
n t
rote
que
alca
nce
lo
s 7.5
m/s
en t
read
mill
. Ló
gic
amen
te p
ued
e no s
er e
quip
arab
le t
ota
lmen
te
al m
ism
o e
jerc
icio
de
trea
dm
ill r
ealiz
ado e
n u
na p
ista
, pues
, fa
ctore
s co
mo
el t
ipo d
e su
elo o
am
bie
nta
les
pued
en m
odific
ar e
sos
valo
res
de
FC.
En
cuan
to
a lo
s va
lore
s de
recu
per
ació
n
de
FC
(<60
ppm
) podem
os
obse
rvar
que
se c
onsi
guen
en c
inta
entr
e lo
s 10m
in (
66,9
3 p
pm
) y
20
min
uto
s (4
3,6
ppm
), m
ientr
as que
en pis
cina
a lo
s a
los
10 m
inuto
s obte
nem
os
recu
per
acio
nes
de
56 p
pm
des
pués
de
10 V
y 5
4 p
pm
des
pués
de
15 v
, m
ientr
as q
ue
en l
as 5
V s
e re
quie
ren 2
0 m
inuto
s (1
0 m
in.
= 6
4
ppm
), s
iendo p
or
tanto
equip
arab
le e
l tiem
po d
e re
cuper
ació
n e
n c
inta
con
el e
jerc
icio
en p
isci
na
de
5 V
, en
tre
otr
os
fact
ore
s posi
ble
men
te p
orq
ue
se
par
te d
e una
FC m
ayor
conse
cuen
cia
com
o y
a hem
os
com
enta
do d
e un
may
or
estr
és y
no d
el e
jerc
icio
. En c
ual
quie
r ca
so la
recu
per
ació
n a
los
30
min
uto
s tr
as 5
V e
s si
mila
r a
los
20 m
inuto
s en
cin
ta y
en p
isci
na
tras
10 V
y
15 V,
con va
lore
s al
reded
or
de
las
40 ppm
, co
nfirm
ando el
es
tudio
es
tadís
tico
que
la t
ensi
ón q
ue
supone
intr
oduci
r la
prim
era
vez
un c
abal
lo a
nad
ar (
5V)
es r
esponsa
ble
de
ese
incr
emen
to d
e fr
ecuen
cia
y co
nsi
guie
nte
tiem
po d
e re
cuper
ació
n y
que
las
vece
s si
guie
nte
s en
que
ha
des
apar
ecid
o
esa
tensi
ón,
los
tiem
pos
de
recu
per
ació
n
son
igual
es
en
todos
los
ejer
cici
os.
El
tiem
po re
quer
ido par
a la
re
cuper
ació
n de
la FC
. N
O TIE
NE re
laci
ón
dir
ecta
co
n el
tiem
po que
se ha
nad
ado,
(ya
que
tard
a lo
m
ism
o en
re
cuper
arse
5 v
que
10 0
15 V
, si
consi
der
amos
el 5
v por
estr
és),
por
tanto
el
eje
rcic
io d
e la
nat
ació
n s
e pued
e co
mpar
ar c
on e
ntr
enam
iento
s en
pis
ta d
e in
tensi
dad
subm
áxim
as.
(Ash
eim
A.y
cols
. 1970);
(M
isum
i, K
. y
cols
. R.
1994);
(H
obo S
. y
cols
. 1998).
96Rec
apitula
ndo,
la
pri
mer
a co
nse
cuen
cia
que
obte
nem
os
es
que
hay
co
rres
ponden
cias
entr
e lo
s va
lore
s de
la F
C (
frec
uen
cia
Car
dia
ca)
de
los
que
nad
an 5
vuel
tas
(100m
), 1
0 v
uel
tas
(200m
) y
15 v
uel
tas
(300m
), c
on
el t
rote
3 (
7,5
m/s
, y
un r
ecorr
ido d
e 900m
).
Vem
os
los
valo
res
de
FC d
e lo
s que
nad
an 5
vuel
tas
su c
orr
esponden
cia
con e
l tr
ote
3,
los
que
nad
an l
as p
rim
eras
5 v
uel
tas
en l
a nat
ació
n d
el
ejer
cici
o d
e la
s 10 v
uel
tas,
con e
l tr
ote
3,
los
que
nad
an l
as s
egundas
5
vuel
tas
del
eje
rcic
io d
e la
s 10 v
uel
tas
con e
l tr
ote
3.;
e igual
men
te s
uce
de
con e
l ej
erci
cio d
e nat
ació
n d
e 15 v
uel
tas
en d
onde
vuel
ven a
corr
esponder
co
n e
l tr
ote
3 l
os
valo
res
obte
nid
os
en l
as p
rim
eras
8 v
uel
tas
y en
las
se
gundas
7 v
uel
tas.
VER A
nex
o 1
1.8
.
La
FC
de
la
nat
ació
n
no
tien
e difer
enci
as
signific
ativ
as
en
cuan
to
a
inte
nsi
dad
, cu
ando s
e nada
libre
men
te s
obre
una
dis
tanci
a de
100,
200 y
300 m
etro
s co
n lo
s va
lore
s de
la FC
a
una
velo
cidad
de
trote
de
7,5
m
/seg
,.re
corr
ido d
e 900m
, so
bre
un t
read
mill
.
7.3
.2.
Lact
acid
emia
.
Los
valo
res
de
Lact
ato e
n s
angre
est
án d
entr
o d
e lo
s va
lore
s fisi
ológic
os
norm
ales
, sa
lvo e
l ca
bal
lo n
º 4 q
uie
n p
rese
nta
unos
valo
res
por
enci
ma
de
la m
edia
de
los
dem
ás c
abal
los,
con d
atos
bas
ales
fuer
a de
los
valo
res
consi
der
ados
fisi
oló
gic
os,
es
muy
posi
ble
que
este
cab
allo
hubie
ra t
enid
o
un m
al v
iaje
, ya
que
al v
enir
el se
gundo d
ía s
us
dat
os
bas
ales
de
LA f
uer
on
norm
ales
. Tam
bié
n
enco
ntr
amos
que
el
cabal
lo
nº
2,
dem
ues
tra
un
com
port
amie
nto
difer
ente
al
re
sto
de
los
anim
ales
en
el
ej
erci
cio
del
tr
eadm
ill s
ubie
ndo a
val
ore
s de
13,5
y 1
5,7
al
trote
3 y
al
gal
ope
que
no
concu
erdas
con l
a in
form
ació
n a
port
ada
por
su p
ropie
tari
o d
el g
rado d
e en
tren
amie
nto
que
tenia
en e
se m
om
ento
est
e ca
bal
lo,
nuev
amen
te e
ste
cabal
lo n
os
aport
a dat
os
sim
ilare
s a
la m
edia
en e
l ej
erci
cio
de
la n
atac
ión.
Los
niv
eles
pla
smát
icos
de
LA n
o s
e in
crem
enta
n d
e m
odo s
ignific
ativ
o so
bre
los
valo
res
bas
ales
, has
ta u
na
FC m
edia
de
158 l
at/m
in.
Est
o i
ndic
a
que,
un
esfu
erzo
a
150
lat/
min
.,
deb
ería
se
r re
aliz
ado
de
un
modo
tota
lmen
te a
erobio
por
la m
ayorí
a de
los
cabal
los.
En d
efin
itiv
a, s
abem
os
que
V150 r
epre
senta
la
capac
idad
aer
obia
del
indiv
iduo.
(Eva
ns
DL.
1994).
La zo
na
met
abólic
a co
mpre
ndid
a en
tre
los
2 y
4 m
mol/
l de
LA se
ha
consi
der
ado
com
o
la
tran
sici
ón
aero
bia
-anae
robia
, re
pre
senta
ndo
una
ruptu
ra e
n e
l m
etab
olis
mo,
con u
na
par
tici
pac
ión c
ada
vez
más
ace
ntu
ada
de
los
mec
anis
mos
no o
xidat
ivos.
97
Por
enci
ma
de
4 m
mol/
l, i
ndic
a que
se h
a pro
duci
do u
n a
um
ento
en l
a
inte
nsi
dad
del
es
fuer
zo,
con un in
crem
ento
gra
dual
de
la la
ctac
idem
ia,
has
ta
el
um
bra
l an
aero
bio
, que
señal
a el
m
om
ento
en
el
que
el
LA
com
ienza
a a
cum
ula
rse
de
form
a sú
bita
y bru
sca.
Los
valo
res
de
LA q
ue
se o
btien
en t
ras
el e
jerc
icio
en t
read
mill
(ta
bla
6)
se
man
tien
en en
gen
eral
por
deb
ajo de
4 a
lo la
rgo de
toda
la pru
eba,
incr
emen
tándose
pro
gre
siva
men
te d
esde
2,5
7 a
l tr
ote
1 (
3,5
m/s
) has
ta
4,4
al
final
del
gal
ope
(9m
/s),
ten
iendo e
n c
uen
ta,
com
o y
a hem
os
dic
ho
ante
riorm
ente
que
es u
n e
jerc
icio
sum
ativ
o.
No o
bst
ante
alg
unos
cabal
los
pre
senta
n d
ato
s par
adójico
s co
mo e
l nº
5 q
ue
al c
om
enza
r a
andar
en l
a
cinta
tie
ne
valo
res
de
5,2
y a
med
ida
que
se a
cost
um
bra
a l
a m
ism
a, a
pes
ar d
el incr
emen
to d
el e
jerc
icio
baj
a has
ta a
pro
x 2 m
mol/
L. o
el nº
4 y
a
com
enta
do q
ue
arro
ja c
once
ntr
acio
nes
bas
ales
de
4,6
mm
ol/
l e
incl
uso
se
elev
a a
7 e
n e
l per
iodo d
e re
cuper
ació
n.
Tan
solo
el
anim
al n
º 2 a
lcan
za
valo
res
de
13 y
15 t
ras
el e
jerc
icio
de
trote
3 y
gal
ope,
per
o r
ecuper
ándose
a
los
10 m
in.
Est
o n
os
pone
de
man
ifie
sto q
ue
no s
e deb
e al
eje
rcic
io s
ino
a otr
os
fact
ore
s ya
com
enta
dos,
pues
to q
ue
sus
dat
os
de
FC n
o s
iguen
un
com
port
amie
nto
par
alel
o a
los
niv
eles
de
lact
acid
emia
.
Los
valo
res
de
lact
ato s
angre
tom
ados
dura
nte
el ej
erci
cio d
e nad
ar y
tra
s un pre
cale
nta
mie
nto
par
ten de
unos
niv
eles
bas
ales
>
1 y
no su
per
an
valo
res
med
ios
de
5 m
mol, si
bie
n ex
iste
n co
mo si
empre
ca
bal
los
que
pre
senta
n
com
port
amie
nto
s par
ticu
lare
s co
mo
el
nº
6
que
ofr
ece
conce
ntr
acio
nes
super
iore
s a
9 m
mol/
len,
Est
os
valo
res
indic
an q
ue
no s
e re
aliz
a un e
jerc
icio
de
inte
nsi
dad
máx
ima.
(Ash
eim
A.y
Cols
., 1
970).
Com
o
suce
día
co
n
la
FC
los
niv
eles
de
lact
acid
emia
tr
as
5V
(pri
mer
co
nta
cto c
on l
a pis
cina)
4,7
5 m
mol/
L so
n s
uper
iore
s a
los
del
res
to d
e va
lore
s obte
nid
os
con e
jerc
icio
super
iore
s (1
0 V
= 4
,21 y
3,5
8 m
mol/
L 1ª
y 2
da
fase
re
spec
tiva
men
te)
(15 V 3,1
6 y
2,6
7 m
mol/
L 1ª
y 2
da fa
se
resp
ectiva
men
te).
Una
cues
tión q
ue
llam
a poder
osa
men
te l
a at
enci
ón y
que
se a
pre
cia
con
clar
idad
en e
l gra
fico
6.2
.b.,
es
que
los
niv
eles
de
lact
ato s
on s
uper
iore
s en
la
pri
mer
as p
rueb
as y
mues
tran
una
caíd
a a
med
ida
que
los
anim
ales
se
acost
um
bra
n a
la
pis
cina,
a p
esar
del
incr
emen
to d
el e
jerc
icio
, as
í ve
mos
com
o l
as c
inco
pri
mer
a vu
elta
s (8
en e
l ca
so d
e la
ter
cera
pru
eba)
son
net
amen
te
super
iore
s a
las
real
izad
as
a co
ntinuac
ión
(5
v y
7
v )
pre
senta
ndo v
alore
s de
4,7
5,
4,2
1 y
3,1
6 (
tras
las
1ª
fase
de
10 v
y 1
5 v
) fr
ente
a
valo
res
de
3,5
8
y 2,6
7
(10V
2ª
fase
y
15
V
2º
Fase
, re
spec
tiva
men
te).
98Lógic
amen
te e
l tiem
po q
ue
tard
an e
n d
esce
nder
has
ta los
valo
res
pró
xim
os
a lo
s bas
ales
, es
tán en
re
laci
ón co
n el
va
lor
alca
nza
do al
final
izar
el
ej
erci
cio (
recu
per
ació
n d
e 10 m
in.:
5V =
3,5
4;
10
V =
2,4
4 y
15 V
=
1,8
4.
Rec
. 20 m
in.
5V =
2,6
6;
10V =
1,6
7 y
15 V
= 1
,27).
A difer
enci
a de
lo que
suce
dió
co
n un ej
erci
cio
real
izad
o en
tr
eadm
ill
vem
os
que
éste
supuso
una
pru
eba
de
inte
nsi
dad
de
ejer
cici
o c
reci
ente
, co
mo l
o dem
ues
tra
el i
ncr
emen
to e
n F
C y
lac
taci
dem
ia e
nco
ntr
ados
en
cada
fase
de
la m
ism
a.
Est
os
valo
res
en e
l 30 %
de
los
cabal
los
eval
uad
os
no l
legan
al
um
bra
l an
aeró
bic
o d
ura
nte
el
ejer
cici
o d
e 5 v
uel
tas
en p
isci
na
mie
ntr
as q
ue
el 7
0
% lo s
obre
pasa
n,
que
son j
ust
amen
te los
que
más
ner
vioso
s en
tran
y m
ás
agitad
os
nad
an,
Est
os
porc
enta
jes
se m
odific
an t
ota
lmen
te e
n las
pru
ebas
su
cesi
vas
(10 V
1ª
fase
solo
el 33%
super
a lo
s 5 m
ilim
oles
y b
aja
al 2
0%
en
2ª
fase
y
15 V 1ª
y 2ª
) (e
sto fo
rma
par
te de
la dis
cusi
ón de
la
influen
cia
del
est
rés
sobre
la
lact
acid
emia
) ad
emás
de
ente
nder
que
se
pro
duce
un g
rado d
e en
tren
amie
nto
al ej
erci
cio d
e la
nat
ació
n,
a pes
ar d
e que
solo
se
ha
des
arro
llado la
pru
eba
en t
res
día
s.
Los
valo
res
de
lact
acid
emia
post
-eje
rcic
io
en
5
vuel
tas
de
nat
ació
n
(100m
etro
s)
son
sim
ilare
s a
los
enco
ntr
ados
en
gal
ope
(9m
/s,
1080
met
ros
en l
os
2 m
inuto
s del
eje
rcic
io)
en t
read
mill
, au
nque
no e
xist
en
difer
enci
as s
ignific
ativ
as e
n e
l es
tudio
de
vari
anza
a p
artir
del
tro
te 3
(7.5
m
/s,
900 m
etro
s en
los
2 m
inuto
s).
Los
valo
res
de
lact
acid
emia
post
eje
rcic
io e
n 1
0vu
elta
s de
nata
ción t
anto
en
la
s prim
eras
5 v
uel
tas
com
o e
n las
seg
undas
5 v
uel
tas,
son s
imila
res
a lo
s en
contr
ados
entr
e tr
ote
3 y
gal
ope
(7,5
y
9 m
/s),
a
pes
ar de
la
inex
iste
nci
a de
difer
enci
as s
ignific
ativ
as a
par
tir
de
la p
rim
era
fase
de
trote
(3
.5 m
/s).
Los
valo
res
post
eje
rcic
io e
n 1
5v
de
nat
ació
n,
son s
imila
res
a lo
s en
contr
ados
entr
e tr
ote
2 y
trote
3 (5
y
7.5
m
/s),
a
pes
ar de
la
inex
iste
nci
a de
difer
enci
as
signific
ativ
as
incl
uso
en
lo
s va
lore
s de
lact
acid
emia
de
pas
o e
n t
read
mill
. Ver
An
exo
11
.8.
En r
esum
en e
n c
uan
to a
los
valo
res
de
lact
ato e
n s
angre
, no e
nco
ntr
amos
difer
enci
as s
ignific
ativ
as e
ntr
e lo
s va
lore
s de
la n
atac
ión a
las
5 v
uel
tas,
10
vuel
tas
en la
s dos
fase
s y
15 vu
elta
s en
su
s dos
fase
s co
n el
tr
ote
3
(vel
oci
dad
de
7,5
m/s
eg.)
ni
tam
poco
en l
as c
om
par
ativ
as c
on e
l gal
ope
(9 m
/seg
.).
99
No o
bst
ante
com
pro
bam
os
el c
arác
ter
aeró
bic
o d
el e
jerc
icio
de
la n
atac
ión,
así
com
o s
u i
nte
nsi
dad
subm
áxim
a, d
eter
min
ados
ambos
aspec
tos
por
los
dat
os
de
la F
C y
de
los
niv
eles
de
LA e
n s
angre
.
Si ju
nta
mos
ambos
dat
os
aport
ados,
podrí
amos
llegar
a la
concl
usi
ón,
que
un
ejer
cici
o
de
nat
ació
n
libre
de
200
a 300
met
ros
pued
en
llegar
a
equip
arar
se a
900 a
1000 m
etro
s de
trote
lig
ero,
a una
velo
cidad
de
7,5
m
etro
s por
segundo
o
a un
gal
ope
suav
e a
una
velo
cidad
de
9
m/
segundo.
100
8.
CO
NC
LUS
ION
ES.
1.-
Los
valo
res
de
lact
ato e
n s
angre
del
tre
inta
por
cien
to d
e lo
s ca
bal
los
eval
uad
os
no lle
gan
al um
bra
l an
aeró
bic
o d
ura
nte
el ej
erci
cio d
e 5 v
uel
tas
en p
isci
na;
la
otr
a m
itad
que
lo s
obre
pas
a am
plia
men
te s
e pued
e at
ribuir
al
est
rés,
más
que
al e
jerc
icio
, co
mo s
e pued
e co
mpro
bar
en l
as
pru
ebas
suce
siva
s.
2.-
La
may
orí
a de
los
cabal
los,
(70%
) tien
en u
nos
valo
res
de
lact
ato e
n
sangre
m
ayore
s el
pri
mer
día
de
nat
ació
n que
los
siguie
nte
s día
s, co
n
med
ias
de
4,2
., 3
,5.,
des
pués
de
10 v
uel
tas
(5 +
5)
y 3
,1.y
2,6
. m
mol/
l.
des
pués
de
15 v
uel
tas
(8 +
7)
en s
us
dos
fase
s re
spec
tiva
men
te,
por
lo
que
se p
ued
e at
ribuir
las
altos
valo
res
al e
stré
s y
no a
l ej
erci
cio,
ya q
ue
la
dis
min
uci
ón s
e re
laci
ona
con la
adap
taci
ón a
l m
edio
y la
adquis
ició
n d
e un
cier
to g
rado d
e en
tren
amie
nto
.
3.-
Los
valo
res
bas
ales
de
lact
ato e
n la
fase
de
recu
per
ació
n,
se a
lcan
zan a
lo
s 30 m
inuto
s, au
nque
ya a
los
20 m
inuto
s se
ap
reci
a va
lore
s m
uy
pró
xim
os
a el
los.
4.-
La
frec
uen
cia
card
iaca
en la
may
oría
de
los
cabal
los
(solo
uno C
14,
dio
un v
alor
de
206 l
at/m
in.)
, tr
as e
l ej
erci
cio e
n p
isci
na
no s
uper
a la
s 200
lat/
min
, en
contr
ándose
por
tanto
en v
alore
s ae
róbic
os
de
ejer
cici
o.
5.-
Tan
to lo
s va
lore
s obte
nid
os
de
la FC
co
mo el
de
Lact
acid
emia
(o
La
ctat
o e
n s
angre
) co
nfirm
an e
l ca
ráct
er a
eróbic
o d
e la
nat
ació
n y
de
su
inte
nsi
dad
subm
áxim
a.
6.-
FC:
Exi
ste
una
corr
esponden
cia
entr
e la
FC d
e lo
s ca
bal
los
en p
isci
na
(indep
endie
nte
de
la inte
nsi
dad
5v,
10 v
y 1
5 v
) co
n la
FC e
n c
inta
en a
ire
de
trote
3 (
velo
cidad
de
7,5
met
ros
por
segundo,
reco
rrid
o d
e 900m
).
7.-
LA
: Lo
s va
lore
s de
Lact
aci
dem
ia o La
ctat
o en
sa
ngre
no pre
senta
difer
enci
as s
ignific
ativ
as e
ntr
e lo
s obte
nid
os
en p
isci
na
(indep
endie
nte
de
la i
nte
nsi
dad
5v,
10 v
y 1
5 v
) co
n e
l tr
ote
3 (
velo
cidad
de
7,5
m/s
eg.)
y
gal
ope
(9 m
/seg
.).
8.-
Bas
ándose
en
es
tos
dat
os
podem
os
consi
der
ar que
un ej
erci
cio de
nat
ació
n lib
re de
200 a 300 m
etro
s pued
e eq
uip
arar
se a 900 a
1000
met
ros
de
trote
lig
ero d
e 7,5
m/s
o a
un g
alope
suav
e de
9 m
/s.
101
9.
RES
UM
EN.
Se
ha
lleva
do a
cab
o u
n e
studio
sobre
la
influen
cia
del
eje
rcic
io d
e nat
ació
n
y en
tr
eadm
ill
a difer
ente
s ve
loci
dad
es
sobre
dos
par
ámet
ros
repre
senta
tivo
s del
tip
o d
e ej
erci
cio,
com
o s
on l
a Fr
ecuen
cia
card
iaca
y
niv
eles
de
lact
ato
en
sangre
, en
ca
bal
los
con ca
ract
erís
tica
s co
munes
hom
ogén
eas
de
funci
onal
idad
, ed
ad,
cate
gorí
a de
com
pet
ició
n y
gra
do d
e en
tren
amie
nto
pre
vio.
La
det
erm
inac
ión
de
la
frec
uen
cia
card
íaca
se
re
aliz
ó m
edia
nte
au
scultac
ión y
monitori
zaci
ón c
on u
n p
uls
ímet
ro q
ue
efec
túa m
edic
iones
del
ritm
o c
ardía
co a
inte
rval
os
de
5 s
egundos
dura
nte
toda
la d
ura
ción d
e la
s pru
ebas
. La
med
ició
n d
el lac
tato
en p
lasm
a se
rea
lizó c
on u
n a
nal
izad
or
de
Lact
ato (
mar
ca L
acta
te S
cout)
in s
itu e
inm
edia
tam
ente
a la e
xtra
cció
n
de
la m
ues
tra
sanguín
ea d
e la
ven
a yu
gula
r.
Las
pru
ebas
en
ci
nta
ro
dan
te (t
readm
ill)
consi
stie
ron en
una
tabla
de
ejer
cici
o d
e in
tensi
dad
es c
reci
ente
s pre
esta
ble
cida;
pas
o 1
0 m
in.,
a 1
,6
m/s
; tr
ote
1,
5m
in.,
a 3
,5m
/s,
trote
2,
3 m
in.,
a 5
m/s
, tr
ote
3,
2 m
in.
a 7,5
m/s
y g
alope,
2 m
in.
a 9m
/s,
monitori
zando l
a fr
ecuen
cia
card
íaca
en
cada
esca
lón d
e ej
erci
cio y
ext
raye
ndo u
na
mues
tra
de
sangre
a f
in d
e va
lora
r lo
s niv
eles
de
lact
acid
emia
, al
igual
que
tras
det
erm
inad
os
tiem
pos
de
recu
per
ació
n a
los
10,
20 y
30 m
inuto
s post
-eje
rcic
io.
Las
pru
ebas
de
nat
ació
n se
re
aliz
aron en
tr
es día
s difer
ente
s, co
n el
si
guie
nte
pro
toco
lo 1
er d
ía 5
vuel
tas
(100 m
etro
s),
2º
día
10 v
uel
tas
(200
met
ros)
en d
os
fase
s de
5 v
uel
tas
cada
una
y 3
er d
ía 1
5 v
uel
tas
(300
met
ros)
en
dos
fase
s de
8 y
7 vu
elta
s, re
spec
tiva
men
te.
Se
tom
ó la
fr
ecuen
cia
card
iaca
y
lo
valo
res
de
lact
ato
en
sangre
an
tes
de
cada
ejer
cici
o y
des
pués
de
cada
una
de
las
fase
s as
í co
mo a
tie
mpos
pre
fija
dos
de
reposo
10,
20 y
30 m
inuto
s.
Los
dat
os
obte
nid
os
en c
ada
una
de
las
pru
ebas
y f
ase
s se
som
etie
ron a
un
trat
amie
nto
est
adís
tico
.
Con l
os
siguie
nte
s re
sultad
os
que
nos
indic
an q
ue
no e
xist
en d
ifer
enci
as
signific
ativ
as e
n los
valo
res
de
FC d
el t
rote
3 c
on los
que
nad
an 5
vuel
tas
, en
el
ejer
cici
o d
e 5 v
uel
tas,
en e
l ej
erci
cio d
e 10 v
uel
tas
tanto
en l
as
pri
mer
as 5
vuel
tas
com
o e
n l
as s
egundas
5 v
uel
tas
e ig
ual
men
te s
uce
de
con
el
ejer
cici
o
de
nat
ació
n
de
15
vuel
tas
en
donde
vuel
ven
a co
rres
ponder
se co
n el
tr
ote
3 lo
s va
lore
s obte
nid
os
en la
s pri
mer
as 8
vuel
tas
y en
las
seg
undas
7 v
uel
tas.
102
En c
uan
to a
los
valo
res
de
lact
acid
emia
post
eje
rcic
io e
n las
10 v
uel
tas
de
nat
ació
n t
anto
en l
as p
rim
eras
5 v
uel
tas
com
o e
n l
as s
egundas
5 v
uel
tas,
so
n s
imila
res
a lo
s en
contr
ados
entr
e tr
ote
3 y
gal
ope
(7,5
y 9
m/s
), a
pes
ar d
e la
inex
iste
nci
a de
difer
enci
as s
ignific
ativ
as a
par
tir
de
la p
rim
era
fase
de
trote
(3.5
m/s
). L
os
valo
res
pos
t ej
erci
cio
en 1
5v
de
nat
ació
n,
son
sim
ilare
s a
los
enco
ntr
ados
entr
e tr
ote
2 y
tro
te 3
(5 y
7.5
m/s
), a
pes
ar
de
la in
exis
tenci
a de
difer
enci
as si
gnific
ativ
as in
cluso
en
lo
s va
lore
s de
lact
aci
dem
ia d
e pas
o e
n t
read
mill
.
Los
resu
ltad
os
ponen
de
man
ifie
sto e
l ca
ráct
er a
eróbic
o y
de
inte
nsi
dad
su
bm
áxim
a que
tien
e el
ej
erci
cio
de
la
nat
ació
n.
Igual
men
te
se
ha
obse
rvad
o
que
un e
jerc
icio
de
nat
ació
n l
ibre
de
200 a
300 m
etro
s pued
e eq
uip
arar
se a
900 a
1000 m
etro
s de
trote
lig
ero d
e 7,5
m/s
o a
un g
alope
suav
e de
9 m
/s s
in c
onsi
der
ar e
l es
tado d
el s
uel
o n
i fa
ctore
s am
bie
nta
les.
-
103
10
. B
IBLI
OG
RA
FÍA
.
01.
AG
ÜERA E
I, R
UBIO
MD
, VIV
O R
, SAN
TIS
TEBAN
R,
MU
ÑO
Z
A,
CASTEJÓ
N F
(1995):
Blo
od p
aram
eter
and h
eart
rat
e re
sponse
to t
rain
ing in A
ndal
usi
an h
ors
es.
Rev
. Esp
. Fi
siol. 5
1(2
), p
p 5
5-6
4.
02.
AM
ORY H
, ART T
, LI
ND
EN
A,
DESM
ECH
T D
, BO
NCH
ET M
,
LEKEU
X P
(1993):
Phys
iolo
gic
al R
esponse
to C
ross
-Countr
y Ph
ase
in E
venin
g H
ors
es.
J Equin
e Vet
. Sci
. 13,6
46-6
50.
03.
AN
DERSEN
P (
1975):
Cap
illar
y den
sity
in s
kele
tal m
usc
le o
f
man
. Act
a phys
iol. S
cand.
95,
pp 2
03-2
05.
04.
ART T
, AM
ORY H
, D
ESM
ECH
D,
LEKEU
X P
(1990):
Eff
ect
of
show
ju
mpin
g
on
hea
rt
rate
, blo
od
lact
ate
and
oth
er
pla
sma
bio
chem
ical
val
ues
. Equin
e Vet
. J.
suppl. 3
, pp 7
8-8
2.
05.
ART
T,
LEKEU
X
P (1
995):
re
spir
atory
ad
just
emen
ts
in
unac
clim
atis
ed
Hors
es
Exe
rcis
ed
under
H
ot,
H
um
id
Conditio
ns.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 1
8,
Pp 2
89-2
93.
06.
ARTH
UR
R
C.
(1990):
Res
pir
atory
Pr
oble
ms
of
the
Rac
ehors
e. V
et.
Clin
. N
ort
h A
m.
Equin
e Pr
act.
6,
Pp 1
79-1
96.
07.
ASH
EIM
A.,
KN
UD
SEN
O
.,
LIN
DH
OLM
A.,
RÚ
LCKER
C.,
SALT
IN B
. (1
970).
Hea
rt r
ates
and b
lood l
acta
te c
once
ntr
atio
ns
of
stan
dar
dbre
d h
ors
es.
08.
BAS A
., B
AS S
., M
UÑ
OZ A
., R
UBIO
M.
D.,
CASTEJO
N F
. M
.
(2000):
Def
inic
ión e
im
port
anci
a del
um
bra
l an
aero
bio
en e
l ca
bal
lo
de
dep
ort
e. M
edic
ina
Vet
. ,
vol.17 (
10):
247-2
56.
09.
BAYLY
W
M,
GRAN
T
BD
, PE
ARSO
N
RC.
(1987):
La
ctat
e
Conce
ntr
atio
ns
in T
horo
ughbre
d H
orse
s Fo
llow
ing M
axim
al E
xerc
ise
Under
Fi
eld C
onditio
ns.
En:
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy
2.
Icee
p
Public
atio
ns,
Dav
is,
Ca,
426-4
37.
10.
BELL
ING
HAU
SEN
W
ILFR
IED
: (2
005).
Fi
siolo
gía
del
ejer
cici
o.:
Enfe
rmed
ades
del
cab
allo
. IS
BN
: 8420008826.
11.
BO
FFI,
FE
DERIC
O
M.
(2006)
Fisi
olo
gía
del
ej
erci
cio
en
equin
os.
Inte
r.-M
édic
a. I
SBN
959.5
55-3
14-5
)
12.
BO
NEN
A,
BELC
ASTRO
AN
. (1
976):
Com
par
ison o
n S
elf-
Sel
ecte
d Rec
ove
ry M
ethods
on La
ctic
Aci
d Rem
ova
l Rat
es.
Med
.
Sci
. Sport
s 8(3
), P
p 1
76-1
78.
104
13.
BRO
OKS G
A (
1986):
The
Lact
ate
Shutt
le d
uri
ng E
xerc
ise
and R
ecove
ry.
Med
. Sci
. Sport
s Exe
rc.
18,
Pp 3
60-3
68.
14.
BRO
OKS G
A (
1986):
Lac
tate
Pro
duct
ion u
nder
Fully
Aer
obic
Conditio
ns:
The
Lact
ate
Shutt
le D
uring Res
t an
d Exe
rcis
e. Fe
d.
Proce
edin
gs.
45,
Pp 2
924-2
929.
15.
BRO
OKS
GA
(1991):
Curr
ent
Conce
pts
in
La
ctat
e
Exc
han
ge.
Med
. Sci
. Sport
s Exe
rc.
23,
Pp 8
95-9
06.
16.
BRU
IN G
, KU
IPERS H
, KEIZ
ER H
A a
nd V
AN
DER V
USSE G
J
(1994):
Adapta
tion
And
Ove
rtra
inin
g
In
Hors
es
Subje
cted
To
Incr
ease
d T
rain
ing L
oad
s. J
. Appl. P
hys
iol. 7
6,
Pp 1
908-1
913.
17.
CASTEJÓ
N
F,
VIV
O
R,
SAN
TIS
TEBAN
R,
AG
ÜERA
S,
HERRERA
F,
RU
BIO
D
, CASTEJÓ
N
FM
(1985):
Var
iaci
ones
de
Frec
uen
cia
Car
día
ca y
Res
pirat
oria
induci
das
por
el Eje
rcic
io en
Cab
allo
s. M
ed.
Vet
. 2(1
0).
18.
CAU
DIL
L AN
DREA.
(2007)
Art
iculo
: Cab
allo
s a
nad
ar.T
he
Am
eric
an Q
uar
ter
Hors
e Rac
ing J
ourn
al.
Edic
ión 1
67.
Dep
ort
es.
19.
CRIS
TO
FFERSEN
CH
RIS
TY.
(2007).
Equin
e H
idro
ther
apy
Wat
er T
her
apy
Hel
ps
Hors
es h
eal fa
ster
.
20.
CO
RVALÁ
N R
OM
ERO
, CARLO
S.
(2000)
Entr
enam
iento
del
cabal
lo de
carr
eras
. Rea
l Aca
dem
ia de
Cie
nci
as Vet
erin
aria
s de
Esp
aña.
Mad
rid.
21.
CO
STIL
L D
L, S
HERM
AN
WM
, FI
NK W
J, M
ARESH
C,
WIT
TEN
M,
MIL
LER J
M (
1981):
The
role
of
die
tary
car
bohyd
rate
s in
musc
le
gly
cogen
res
ynth
esis
aft
er s
tren
uous
runnin
g.
Am
. J.
Clin
. N
utr
ic.
34(9
), p
p 1
831-3
6.
22.
CO
URO
UCÉ
A,
GEFR
OY
O,
CH
ATARD
JC
, AU
VIN
ET
B
(1996):
Sig
nific
ance
of
hig
h
hea
rt
rate
re
cord
ed
duri
ng
stan
dar
diz
ed fiel
d ex
erci
se te
sts
in th
e det
ection of
ort
hopaed
ic
dis
ease
s in
Sta
ndar
dbre
d t
rott
ers.
Pfe
rdeh
eilk
unde
12(4
), p
p 5
88-
593.
23.
CO
URO
UCÉ A
, CH
ATARD
JC,
AU
VIN
ET B
(1997):
Est
imat
ion
of
per
form
ance
pote
ntial
of
stan
dar
dbre
d
trott
ers
from
blo
od
lact
ate
conce
ntr
atio
ns
mea
sure
d i
n f
ield
conditio
ns.
Equin
e Vet
. J.
29(5
).
105
24.
CO
TT
CM
, M
ARLI
N
DJ,
AN
D
SCH
RO
TER
RC.
(1999).
Ther
more
gula
tory
str
ateg
ies
duri
ng s
hort
ter
m e
xerc
ise
at d
iffe
rent
inte
nsi
ties
.
25.
CO
VALE
SKY
ME,
RU
SSO
NIE
LLO
CR,
MALI
NO
WSKI
K
(1992):
Effec
ts
of
show
jum
pin
g
per
form
ance
st
ress
on
pla
sma
cort
isol
and l
acta
te c
once
ntr
atio
ns
and h
eart
rat
e and b
ehav
ior
in
hors
es.
J. E
quin
e Vet
. Sci
. 12(4
), p
p 2
44-2
51.
26.
CU
TM
ORE
CM
, SN
OW
D
H,
NEW
SH
OLM
E
EA
(1985).
Act
ivitie
s of
key
enzy
mes
of
aero
bic
and a
nae
robic
met
abolis
m i
n
mid
dle
glu
teal
musc
le f
rom
tra
ined
and u
ntr
ained
hors
es.
Equin
e
Vet
. J.
17(5
), p
p 3
54-5
6.
27.
DAVIE
AJ,
PR
IDD
LE
TL,
EVAN
S
DL
(2002):
M
etab
olic
resp
onse
s to
subm
axim
al f
ield
exe
rcis
e te
sts
and r
elat
ionsh
ips
with
raci
ng p
erfo
rman
ce in p
acin
g S
tandar
dbre
ds.
Equin
e Vet
. J.
Suppl.
28.
DAVIE
A,
DRA
C.J
. (K
ATE)
SAVAG
E,
DRA
L.
FEN
NELL
.
(2008).
Efe
cto de
la nat
ació
n en
la
s dim
ensi
ones
ca
rdia
cas
en
cabal
los
PSI.
Rura
l In
dust
ries
Res
earc
h
and
Dev
elopm
ent
Corp
ora
tion P
ublic
atio
n.
ISBN
1 7
4151 7
45 1
. IS
SN
1440-6
845.
29.
DAVIS
M
IKE
DR.
(1993):
Sw
imm
ing
for
Fitn
ess.
U
S
Eve
nting.
April
1993 E
ditio
n.
United
Sta
tes
Eve
nting A
ssoci
atio
n,
Inc.
30.
DEM
ON
CEAU
T,
GU
EZEN
NEC C
Y,
BIG
ARD
X,
VALE
TTE J
P,
BARREY
E,
MIC
HAU
X
JM
(1989):
U
tilis
atio
n
des
par
am
ètre
s
musc
ula
ires
, ca
rdio
vasc
ula
ires
et
bio
chem
iques
(la
ctat
emie
) pour
la d
éter
min
atio
n d
e l’a
ptitu
de
phys
ique
chez
le
chev
al d
’endura
nce
.
En:
Com
pte
-ren
du VII
ème
Congré
s des
Pa
ys Fr
anco
phones
, pp
483-4
98.
31.
DIC
CIO
NARIO
EN
CIC
LOPE
DIC
O I
LUSTRAD
O.
(1972).
32.
EATO
N M
D,
HO
DG
SO
N D
R,
EVAN
S D
L, R
OSE R
J (1
999):
Effec
ts
of
low
an
d
mod
erat
e-in
tensi
ty
trai
nin
g
on
met
abolic
resp
onse
s to
exe
rcis
e in
thoro
ughbre
ds.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 3
0,
pp 5
21-5
27.
33.
EN
GELH
ARD
T
WW
(1
977):
Car
dio
vasc
ula
r ef
fect
s of
exer
cise
tra
inin
g in h
ors
es.
Adv.
Vet
. Sci
. 21,
pp 1
73-2
05.
106
34.
EN
CIC
LOPE
DIA
UN
IVERSAL
ESPA
SA.
(2007).
35.
ERIC
KSO
N H
H,
ERIC
KSO
N B
K,
LUN
DIN
CS,
GIL
LESPI
E J
R,
CO
FFM
AN
JR (
1991):
Per
form
ance
indic
es f
or
equin
e at
hle
te.
36th
Am
. Ass
oc.
Equin
e Pr
actn
rs.
Lexi
ngto
n,
Ken
tuck
y, p
p 4
57-4
69.
36.
ERIC
KSO
N B
K,
FOSTER L
V,
PAN
LG
, LO
WRY T
F, B
RO
WN
DR,
FOSTER M
A,
FOSTER A
L (1
991):
Ven
tila
tory
com
pen
sation f
or
lact
acid
osi
s in
ponie
s: ro
le of
caro
tid ch
emore
cepto
rs an
d lu
ng
affe
rents
. J.
Appl. P
hys
iol. 7
0,
2619-2
626.
37.
ESSÉN
-GU
STAVSSO
N
B,
KARLS
TRÖ
M
K,
LIN
DH
OLM
A
(1984):
Fib
er t
ypes
, en
zym
e ac
tivi
ties
and s
ubst
rate
utiliz
atio
n i
n
skel
etal
musc
les
of
hors
es c
om
pet
ing i
n e
ndura
nce
rid
es.
Equin
e
Vet
. J.
16,
pp 1
97-2
02.
38.
ESSÉN
-GU
STAVSSO
N B
, G
OTTLI
EB-V
ED
I M
, LI
ND
HO
LM A
(1999):
Musc
le a
den
ine
nucl
eotide
deg
radat
ion d
uri
ng s
ubm
axim
al
trea
dm
ill e
xerc
ise
to f
atig
ue.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 3
0,
pp 2
98-3
02.
39.
EVAN
S
D
L, R
OSE
RJ.
(1
987):
Car
dio
vasc
ula
r an
d
resp
irat
ory
re
sponse
s to
su
bm
axim
al
exer
cise
tr
ainin
g
in
the
thoro
ughbre
d
hors
e.
Dep
artm
ent
of
Vet
erin
ary
Clin
ical
Stu
die
s,
Univ
ersi
ty o
f Syd
ney
, Aust
ralia
.Pflüger
s Arc
hiv
Euro
pea
n J
ourn
al o
f
Phys
iolo
gy.
Spri
nger
Ber
lin/H
eidel
ber
g.0
031-6
768
(Pri
nt)
1432-
2013 V
olu
me
411 N
um
ber
3 /
1988.
40.
EVAN
S D
L (1
994):
The
card
iova
scula
r sy
stem
: an
atom
y,
phys
iolo
gy
and
adap
tations
to
exer
cise
an
d
trai
nin
g.
En:
The
athle
tic
hors
e. P
rinci
ple
s an
d p
ract
ice
on e
quin
e sp
ort
med
icin
e.
Hodgso
n D
R,
Rose
RJ
(Eds)
. W
B S
aunder
s Co,
pp 1
29-1
44.
41.
EVAN
S D
L. (
2000):
Tra
inin
g a
nd F
itnes
s in
Ath
letic
Hors
es.
Dep
artm
ent
of
Anim
al
Sci
ence
, U
niv
ersi
ty
of
Syd
ney
. Rura
l
Indust
ries
Res
earc
h a
nd D
evel
opm
ent
Corp
ora
tion.
Public
atio
n N
o
00/1
. Pr
oje
ct N
o.
US-7
7A I
SBN
0 6
42 5
8031 6
. IS
SN
1440 -
6845.
42.
ETO
D
, YAM
AN
O
S,
MU
KAI
K,
SU
GIU
RA
T,
NASU
T,
TO
KU
RIK
I M
, M
IYATA H
. (2
003):
Effec
t of
hig
h inte
nsi
ty t
rain
ing o
n
anae
robic
ca
pac
ity
of
mid
dle
glu
teal
m
usc
le
in
thoro
ughbre
d
hors
es.
Equin
e Res
earc
h I
nst
itute
, Ja
pan
Rac
ing A
ssoci
atio
n,
321-4
Toka
mi-
cho,
Uts
unom
iya.
Toch
igi 320-0
856,
Japan
.
107
43.
FERRAN
TE
PL,
TAYLO
R
LE,
WIL
SO
N
JA,
KRO
NFE
LD
DS
(1995):
Pla
sma
and e
ryth
rocy
te ion c
once
ntr
atio
ns
duri
ng e
xerc
ise
in A
rabia
n h
ors
es.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 1
8,
pp 3
06-3
09.
44.
FIRTH
EC,
RO
GERS
CW
. (2
005):
M
usc
ulo
skel
etal
Res
ponse
s of
Tw
o-Y
ear-
Old
Thoro
ughbre
d H
ors
es t
o E
arly
tra
inin
g
New
Zea
land.
Vet
erin
ary
Journ
al 5
3 (
6)
377-3
83.
45.
FOREM
AN
JH
, LA
WREN
CE L
M (
1991):
Lam
enes
s an
d h
eart
rate
ele
vation in t
he
exer
cisi
ng h
ors
e. J
. Equin
e Vet
. Sci
. 11(6
), p
p
914-9
20.
46.
FRASER S
B,
RIC
HIE
JSD
, FR
ASER A
F. T
he
term
“st
ress
” in
the
vete
rinar
y co
nte
xt.
Br
Vet
J,
131,
pp 6
53-6
62.
47.
FREG
IN
GF
(1979):
G
ener
al
dis
cuss
ion
of
phys
iolo
gic
obse
rvat
ions
reco
rded
on 1
17 h
ors
es d
uri
ng 1
00-m
ile e
ndura
nce
rides
. Am
. Ass
oc.
Equin
e. P
ract
itio
ner
s. 2
5,
pp 3
15-3
21.
48.
FREG
IN G
F, T
HO
MAS D
P (1
983):
Car
dio
vasc
ula
r re
sponse
to ex
erci
se in
th
e hors
e: a
revi
ew.
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy.
Snow
D
H,
Pers
son
SG
B,
Rose
RJ,
(E
ds.
).
Gra
nta
Editio
ns,
Cam
bri
dge,
pp 7
6-9
0.
49.
GALL
OU
X P
, BARREY E
, AU
VIN
ET B
, VALE
TTE J
P, W
OLT
ER
R
(1995):
Kin
etic
s of
blo
od
lact
ate
conce
ntr
ation
duri
ng
an
incr
emen
tal
trea
dm
ill t
est
in s
addle
hors
es.
Equin
e Vet
. J.
Suppl.
18,
pp 4
35-4
38.
50.
GO
MEZ,
C,
PETRO
N,
P, A
ND
AU
R,
M e
t al
. (2
004).
Med
ició
n
post
-eje
rcic
io d
e va
riab
les
fisi
ológic
as,
hem
atoló
gic
as y
bio
quím
icas
en eq
uin
os
de
salto H
olst
einer
. Esc
uel
a de
Med
icin
a Vet
einar
ia,
Univ
ersi
dad
Cat
ólic
a de
Tem
uco
.Fac
ultad
de
Med
icin
a Vet
erin
aria
,
Univ
ersi
dad
de
Conce
pci
ón.
Chile
. Vol.14,
no.3
, p.2
44-2
53.
ISSN
0798-2
259.
51.
GREEN
H,
HU
GH
SO
N R
L, O
RR G
W,
RAN
NERY
DA (
1983):
Anae
robic
th
resh
old
blo
od
lact
ate
and
musc
le
met
abolit
es
in
pro
gre
ssiv
e ex
erci
se.
J. A
ppl. P
hys
iol. 5
4,
pp 1
032-1
038.
52.
GREEN
HAFF
PL,
HAN
AK J
, H
ARRIS
RC,
DO
BIA
S P
, JA
HN
P,
SKALI
CKY J,
SN
OW
D
H (1
991):
Met
abolic
al
kalo
sis
and ex
erci
se
per
form
ance
in
th
e Thoro
ughbre
d
hors
e.
Equin
e Exe
rcis
e
108
Phys
iolo
gy
3.
Jeffco
tt L
, Pe
rsso
n S
, Li
ndholm
A,
(Eds.
). I
CEEP
Pub.,
Dav
is,
CA,
EE.U
U.
53.
GRO
SSKO
PF J
FW,
VAN
REN
SBU
RG
JJ,
BERTSCH
ING
ER H
J
(1983):
Hae
mat
olo
gy
and b
lood b
ioch
emis
try
of
hors
es d
uri
ng a
210 k
m e
ndura
nce
rid
e. E
n:
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy.
Snow
DH
,
Pers
son S
GB,
Rose
RJ,
(Eds.
). C
ambri
dge,
Gra
nta
Editio
ns,
pp 4
16-
424.
54.
GU
HL
A.,
LIN
DN
ER A
., V
ON
WIT
TKE P
. (1
996):
Use
of
the
rela
tionsh
ip b
etw
een b
lood lac
tate
and r
unnin
g s
pee
d t
o d
eter
min
e
the
exer
cise
inte
nsi
ty o
f hors
es.
Vet
. Rec
ord
(1996)
139,
108-1
10
55.
GU
YTO
N
AC.
(1991).
Body
tem
per
ature
, te
mper
ature
regula
tion a
nd f
ever
. In
Tex
tbook
of
Med
ical
Phys
iolo
gy,
8th e
dn,
Phila
del
phia
Sau
nder
s Co,
pp 7
97-8
08.
56.
HAM
LIN
RL,
KLE
PIN
GER
WL,
G
ILPI
N
KW
, SM
ITH
CR
(1972):
Auto
nom
ic
contr
ol
of
hea
rt
rate
in
th
e hors
e.
Am
. J.
Phys
iol. 2
22,
pp 9
76-9
78.
57.
HARKIN
S
JD,
BEAD
LE
RE,
KAM
ERLI
NG
SG
(1
993):
The
corr
elat
ion
of
runnin
g
abili
ty
and
phys
iolo
gic
al
variab
les
in
Thoro
ughbre
d r
aceh
ors
es.
Equin
e Vet
. J.
25 (
1),
pp 5
3-6
0.
58.
HARKIN
S JD
, KAM
ERLI
NG
SG
BAG
WELL
CA,
KARN
S PA
.
(1990).
Com
par
ativ
e st
udy
of
inte
rval
and c
onve
ntional
tra
inin
g.
Equin
e Vet
. J.
(9):
14-9
.
59.
HARRIS
RC,
MARLI
N
DJ,
SN
OW
D
H
(1987):
M
etab
olic
resp
onse
to
m
axim
al
exer
cise
of
800
and
2000
m
in
the
Thoro
ughbre
d h
ors
e. J
. Appl. P
hys
iol. 6
3(1
), p
p 1
2-1
9.
60.
HARRIS
RC,
MARLI
N D
J, S
NO
W D
H,
HARKN
ESS R
A (
1991):
Musc
le
ATP
loss
an
d
lact
ate
accu
mula
tion
at
diffe
rent
work
inte
nsi
ties
in
th
e ex
erci
sing
Thoro
ughbre
d
hors
e.
Eur.
J.
Appl.
Phys
iol. 6
2,
pp 2
35-2
44.
61.
HARRIS
RC,
MARLI
N
DJ,
SN
OW
D
H
(1991):
La
ctat
e
kinet
ics,
pla
sma
amm
onia
an
d
per
form
ance
fo
llow
ing
repea
ted
bouts
of
max
imal
ex
erci
se.
En:
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy
3.
Jeffco
tt
L,
Pers
son
S,
Lindholm
A,
(Eds.
).
ICEEP
Public
atio
ns,
Dav
is,
CA,
pp 1
73-1
78.
109
62.
HARRIS
PA
, SN
OW
D
H
(1992):
Pl
asm
a pota
ssiu
m
and
lact
ate
conce
ntr
atio
ns
in t
horo
ughbre
d h
ors
es d
uri
ng e
xerc
ise
of
vary
ing inte
nsi
ty.
Equin
e Vet
. J.
23,
pp 2
20-2
25.
63.
HATTA
H
(1990):
O
xidat
ive
rem
ova
l of
lact
ate
afte
r
stre
nous
exer
cise
. Ann.
Phys
iol. A
nth
ropol. 9
, pp 2
13-2
18.
64.
HIN
CH
CLI
FF
K.,
G
EO
R
RJ.
, KAN
EPS
AJ.
(2
008).
Equin
e
Exe
rcis
e Ph
ysio
logy.
Els
evie
r Li
mited
. IS
B-1
39780702028571.
65.
HIN
CH
CLI
FF
K.,
G
EO
R
RJ.
, KAN
EPS
AJ.
(2
004)
Equin
e
sport
s M
edic
ine
and S
urg
ery.
Els
evie
r Editori
al I
nte
r-M
edic
a. I
SBN
0702026719
66.
HO
BO
S,
YO
SH
IDA
K.
AN
D
YO
SH
IHARA
T.
(1998):
Char
acte
rist
ics
of
Res
pir
ato
ry F
unct
ion d
uri
ng S
wim
min
g E
xerc
ise
in
Thoro
ughbre
ds.
Equin
e Res
earc
h
Inst
itute
. Ja
pan
Raci
ng
Ass
oci
atio
n.
321-4
Toka
mi-
cho,
Uts
unom
iya-
shi, T
och
igi 320-0
856.
Japan
.
67.
HO
DG
SO
N
DR,
RO
SE
RJ,
ALL
EN
JR
(1
983):
M
usc
le
gly
cogen
dep
letion
and
reple
tion
pat
tern
in
hors
es
per
form
ing
vari
ous
dis
tance
s of
endura
nce
ex
erci
se.
En:
Equin
e Exe
rcis
e
Phsy
iolo
gy.
Snow
D
H,
Pers
son
SG
B,
Rose
RJ
(Eds.
).
Gra
nta
Editio
ns,
Cam
bri
dge,
pp 2
29-2
35.
68.
HO
DG
SO
N D
R,
RO
SE R
.J.
DIM
AU
RO
J,
ALL
EN
J.
(1986):
Effec
ts o
f tr
ainin
g o
n m
usc
le c
om
posi
tion
in h
ors
e. A
mer
ica
Journ
al
of
Vet
erin
ary
Res
earc
h.
47:1
2-5
.
69.
HO
DG
SO
N,
D.R
.,
RO
SE,
R.J
. (1
994):
Pr
inci
ple
s an
d
pra
ctic
e of
equin
e sp
ort
s m
edic
ine:
The
Ath
letic
Hors
e.
W.B
.
Sau
nder
s Com
pan
y.
70.
IRW
IN D
.G.H
. AN
D H
OW
ELL
W.
(1980).
Som
e th
oughts
on
swim
min
g h
ors
es i
n a
pool. J
ourn
al o
f th
e South
Afr
ica
Vet
erin
ary
Ass
oci
atio
n.
51
Nº3
189-1
91.
Box
4107,
1451.
Alr
ode,
Rep
.of
South
Afr
ica.
71.
IRVIN
E C
H A
LEXAN
DER S
L. F
acto
rs a
ffec
ting t
he
circ
adia
n
rhyt
hm
in p
lasm
a co
rtis
ol co
nce
ntr
atio
ns
in t
he
hors
e D
om
est
Anim
Endocr
ino.,
11,p
p 2
27-2
38.
110
72.
IVERS,
T.
(1983):
The
Fit
Rac
ehors
e. E
quin
e Res
earc
h I
nc.
Esp
rit
Rac
ing T
eam
, LT
D,
Ohio
EE.U
U.
73.
IVERS,
T.
(1994):
The
Fit
Rac
ehors
e II
. Equin
e Res
earc
h
Inc.
, Esp
rit
Rac
ing T
eam
, LT
D,
Ohio
EE.U
U.
74.
JAM
ES
H.
JON
ES,
DVM
, an
d
JOH
N
R.
PASCO
E,
BVSc,
PhD
.(2003).
Po
r qué
los
pulm
ones
de
los
cabal
los
sangra
n.
U.C
.Dav
is C
ente
r fo
r Equin
e H
ealth.
75.
JUEL
C
(1997):
La
ctat
e-pro
ton
cotr
ansp
ort
in
sk
elet
al
musc
le.
Phys
iol. R
ev.
77,
pp 3
21-3
58.
76.
KAM
INSKI
RP,
FO
STER H
V,
BIS
GARD
GE (
1985):
Eff
ect
of
alte
red
ambie
nt
tem
per
atu
re
on
bre
athin
g
in
ponie
s.
J.
Appl.
Phys
iol. 5
8,
pp 1
585-9
1.
77.
KAZU
HIR
O
MIS
UM
I,
ATSU
SH
I H
IRAKAW
A,
HIR
OSH
I
SAKAM
OTO
, AN
D
RYO
USU
KE
SH
IMIZ
U.
(1994):
Pr
inci
pal
Com
ponen
t Anal
ysis
, U
sing t
he
Mea
sure
men
ts d
uri
ng R
unnin
g a
nd
Sw
imm
ing T
est,
in T
horo
ughbre
d H
ors
es.
Labora
tory
of
Vet
erin
ary
Surg
ery,
Dep
artm
ent
of
Vet
erin
ary
Med
icin
e, F
aculty
of
Agri
culture
,
Kag
osh
ima
Univ
ersi
ty,
Kori
moto
, Kag
osh
itna
890,
Japan
78.
KEARN
S
CF,
M
cKEEVER
KH
, JO
HN
-ALD
ER
H,
ABE
T,
BRECH
UE F
(2002):
Rel
atio
nsh
ip b
etw
een b
ody
com
posi
tion,
blo
od
volu
me
and m
axim
al o
xygen
upta
ke.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 3
4,
pp
485-4
90.
79.
KELS
O T
B,
HO
DG
SO
N D
R,
WIT
T E
H,
BAYLY
WM
, G
OLL
NIC
K
PD (
1986):
Met
abolit
es in s
kele
tal m
usc
le a
nd b
lood a
fter
rep
eate
d
bouts
of
hig
h inte
nsi
ty e
xerc
ise.
Med
. Sci
. Sport
s Exe
rc.
(Abst
ract
)
18,
pp 7
9.
80.
KEVIN
C.
KREG
EL
K,
ALL
EN
DL,
BO
OTH
FW
, FL
ESH
NER M
R,
HEN
RIK
SEN
EJ,
M
USCH
T,
O’L
EARY D
, PA
RKS CM
, PO
OLE
D
C,
RA’A
NAN
A,
SH
ERIF
F D
, STU
REK M
S,
TO
TH
LA(2
006).
. Res
ourc
e
bookf
or
the
des
ign
of
anim
al
exer
cise
pro
toco
ls.
Am
eric
an
Phys
iolo
gic
al S
oci
ety
Com
mitte
e to
Dev
elop a
n a
ps
reso
urc
e book
for
the
des
ign o
f an
imal
exe
rcis
e pro
toco
ls.
EE U
U.
81.
KIL
BRID
E E
, M
cLO
UG
HLI
N P
, G
ALL
AG
HER C
G,
HARTY H
R
(2003):
Do g
ender
diffe
rence
s ex
ist
in t
he
ventila
tory
res
ponse
to
111
pro
gre
ssiv
e ex
erci
se in m
ales
and f
emal
es o
f av
erag
e fitn
ess?
. Eur.
J. A
ppl. P
hys
iol. 8
9(6
), p
p 5
95-6
02.
82.
KIP
KE
LOTH
AR.
(1989):
D
iagnóst
ico
Méd
ico-D
eport
.,
med
iante
Tes
ts d
e La
ctato
VII
Congre
so M
undia
l de
Med
icin
a en
Nat
ació
n d
e la
FIN
A G
B.
83.
KO
HO
N
M,
VAIH
KO
NEN
LK
, PÖ
SÖ
AR
(2002):
La
ctat
e
tran
sport
in
re
d
blo
od
cells
by
mon
oca
rboxy
late
tr
ansp
ort
ers.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 3
4,
pp 5
55-5
59.
84.
KREBS H
.A.
(1970):
The
his
tory
of
the
Tri
carb
oxy
lic A
cid
Cyc
le.
Pers
pec
t.Bio
l.M
ed.
14:1
54-1
70.
85.
KRO
NFE
LD D
S,
FERRAN
TE P
L, T
AYLO
R L
E,
CU
STALO
W S
E
(1995):
Blo
od
hyd
rogen
io
n
and
lact
ate
conce
ntr
atio
ns
during
stre
nuous
exer
cise
in t
he
hors
e. E
quin
e Vet
. J.
Suppl. 1
8,
266-2
69.
86.
LACO
MBE
V,
HIN
CH
CLI
FF
KW
, G
EO
R
RJ,
BASKIN
CR
(2001):
Musc
le g
lyco
gen
dep
letion a
nd s
ubse
quen
t re
ple
nis
hm
ent
affe
ct a
nae
robic
cap
acity
of
hors
es.
J. A
ppl. P
hys
iol. 9
1,
pp 1
782-
1790.
87.
LAW
REN
CE L
M,
MIL
LER P
A,
BECH
TEL
PJ,
KAN
E R
A,
KU
RCZ
EV,
SM
ITH
JS (
1987):
The
effe
ct o
f so
diu
m b
icar
bonat
e in
ges
tion
on blo
od par
amet
ers
in ex
erci
sing hors
es.
En:
Equin
e Exe
rcis
e
Phys
iolo
gy
2.
Gill
espie
JR,
Robin
son N
E (
Eds.
). I
CEEP
Public
atio
ns,
Dav
is,
CA,
EE.U
U.
88.
LEKEU
X
P,
ART
T
(1994):
The
resp
irat
ory
sy
stem
:
anat
om
y, p
hys
iolo
gy
and a
dap
tations
to e
xerc
ise
and t
rain
ing.
En:
The
athle
tic
hors
e:
pri
nci
ple
s an
d
pra
ctic
e of
equin
e sp
ort
med
icin
e. H
odgso
n D
R,
Rose
RJ
(Eds)
. W
B S
aunder
s Co,
pp 8
0-
127.
89.
LIN
DH
OLM
A,
SALT
IN
B
(1974):
The
phys
iolo
gic
al
and
bio
chem
ical
res
ponse
of
Sta
ndar
dbre
d h
ors
es t
o e
xerc
ise
of
vayi
ng
spee
d a
nd d
ura
tion.
Act
a Vet
. Sca
nd.
15,
pp 3
10-3
24.
90.
LIN
DN
ER A
, VO
N W
ITTKE P
, SCH
MALD
M,
JUSSERO
W J
,
SO
MM
ER H
(1992):
Max
imal
lac
tate
conce
ntr
atio
ns
in h
ors
es a
fter
exer
cise
of
diffe
rent
dura
tion an
d in
tensi
ty.
J. Equin
e Vet
. Sci
.
12(1
), p
p 3
6-3
9.
112
91.
LIN
DN
ER
A
(1996):
D
eter
min
atio
n
of
max
imal
la
ctat
e
stea
dy
stat
e in
blo
od o
f hors
es.
Am
. Ass
oc.
Equin
e Pr
actn
rs.
42,
pp
326-3
27.
92.
LIN
DN
ER A
(2000):
Use
of
blo
od b
ioch
emis
try
for
posi
tive
per
form
ance
dia
gnosi
s of
sport
hors
es i
n p
ract
ice.
Rev
. M
éd.
Vét
.
151,
pp 6
11-6
18.
93.
LIN
DN
ER
A.,
BRERO
L.
, SIG
NO
RIN
I R.
(2005)
Conce
ntr
acio
nes
de
lact
ato
en
caballo
s de
carr
era
des
pués
de
inte
rval
os
de
100
met
ros
a m
áxim
a ve
loci
dad
. Fa
cultad
de
Vet
erin
aria
U
niv
ersi
dad
Nac
ional
del
Litora
l Esp
eran
za,
Arg
entina
94.
LOPA
TEG
UI
CO
RSIN
O M
A.
(2000).
Fis
iolo
gia
del
eje
rcic
io
Univ
ersi
dad
In
tera
mer
ican
a,
Facu
ltad
de
Educa
cion
Fisi
ca.
San
Juan
PR.
95.
LOVELL
D
K,
RO
SE
RJ
(1995):
Effec
ts
of
post
ex
erci
se
activi
ty o
n r
ecove
ry f
rom
max
imal
exe
rcis
e. E
quin
e Vet
. J.
Suppl.
18,
pp 1
88-1
90.
96.
MARLI
N D
J, H
ARRIS
RC,
SN
OW
DH
(1991):
Rat
es o
f blo
od
lact
ate
dis
appea
rance
follo
win
g e
xerc
ise
of
diffe
rent
inte
nsi
ties
. En:
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy
3.
Pers
son S
GB,
Lindholm
A,
Jeffco
tt L
B
(Eds.
). I
CEEP
Public
atio
ns,
Dav
is,
CA,
pp 1
88-1
94.
97.
MARTIN
EZ R.
(1989).
Base
s fisi
olo
gic
as par
a el
m
anej
o
hip
ico d
el e
quin
o F
SC.
Mon
ogra
fias
de
Med
icin
a Vet
erin
aria
, Vol
11.
98.
MAZZA
JC.
(1994).
Act
ual
izac
ión
de
los
efec
tos
de
la
nat
ació
n h
um
ana.
.
99.
MAZZA JC
. (1
997).
M
édic
o es
pec
ialis
ta en
m
edic
ina
del
dep
ort
e. A
cido L
áctico
y e
jerc
icio
I y
II.
Act
ual
izac
ión e
n C
ienci
a del
Dep
ort
e, V
ol 5 N
º 14.
.
100.
McC
ON
AG
HY
FF,
HO
DG
SO
N
DR
HALE
S
JRS,
RO
SE
RJ
(2002):
Ther
more
gula
tory
-induce
d
com
pro
mis
e of
musc
le
blo
od
flow
in p
onie
s duri
ng inte
nse
exe
rcis
e in
the
hea
t: a
contr
ibuto
r to
the
onse
t of
fatigue.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 3
4,
pp 4
91-4
95.
101.
MIS
UM
I K.,
SAKAM
OTO
H
.,
SH
IMIZ
U
R.
(1993):
The
Val
idity
of
Sw
imm
ing Tra
inin
g fo
r Tw
o-Y
ear-
Old
Thoro
ughbre
ds.
Labora
tory
of
Vet
erin
ary
Surg
ery,
D
epar
trnen
t of
Vet
erin
ary
113
Med
icin
e,
Facu
lty
of
Agri
culture
, Kag
osh
ima
Univ
ersi
ty,
1-
24.K
ori
moto
, Kag
osh
inia
890,
Japan
102.
MIS
UM
I K,
SAKAM
OTO
H,
SH
IMIZ
U R
. (1
994):
Chan
ges
in
bllo
d
lact
ate
and
hea
rt
rate
in
Thoro
ughbre
d
Hors
es
duri
ng
swim
min
g an
d ru
nnin
g ac
cord
ing to
th
eir
stag
e of
trai
nin
g.V
et.
Rec
ord
135,2
26-2
8.
103.
MIS
UM
I K,
SAKAM
OTO
H,
SH
IMIZ
U R
. (1
994):
Pri
nci
pal
Com
ponen
t Anal
ysis
, U
sing t
he
Mea
sure
men
ts d
uri
ng R
unnin
g a
nd
Sw
imm
ing T
est,
in T
horo
ughbre
d H
ors
es.
J Vet
Med
Sci
1994
104.
MIS
UM
I K,
SAKAM
OTO
H
, an
d
SH
IMIZ
U
R.
(1995).
Chan
ges
in s
kele
tal
musc
le c
om
posi
tion
in r
esponse
to s
wim
min
g
trai
nin
g
for
young
hors
es.
Labora
tory
of
Vet
erin
ary
Surg
ery,
Dep
artm
ent
of
Vet
erin
ary
Med
icin
e Fa
culty
of
Agricu
lture
,
Kag
osh
ima
Univ
ersi
ty,
21-2
4,
Kori
moto
J,
Kag
osh
ima
890,
Japan
.
105.
MU
ÑO
Z
A
(1997):
Eva
luac
ión
de
la
capac
idad
de
rendim
iento
fís
ico e
n c
abal
los
de
div
ersa
s ra
zas
med
iante
índic
es
de
funci
onal
idad
. Res
pues
ta a
un e
ntr
enam
iento
pro
longad
o.
Tes
is
Doct
ora
l. F
acultad
de
Vet
erin
aria
. U
niv
ersi
dad
de
Córd
oba.
106.
MU
ÑO
Z A
, RIB
ER C
, AG
ÜERA E
I, E
SCRIB
AN
O B
M,
RU
BIO
MD
(1
997):
Pa
pel
de
la
funci
ón
resp
irat
ori
a en
el
ca
bal
lo
de
dep
ort
e.
Modific
acio
nes
dep
endie
nte
s del
ej
erci
cio
y
entr
enam
iento
. Cie
nc.
Vet
., 2
0,
pp 1
7-3
2.
107.
MU
ÑO
Z
A,
SAN
TIS
TEBAN
R,
RU
BIO
M
D,
VIV
O
R,
ESCRIB
AN
O
BM
, CASTEJÓ
N
FM
(1997):
Fu
nct
ional
ev
aluat
ion
indic
es in t
he
Andal
usi
an h
ors
e. J
. Vet
. M
ed.
Sci
. 59(9
), 7
47-7
52.
108.
MU
ÑO
Z A
, RIB
ER C
, SAN
TIS
TEBAN
R,
VIV
O R
, AG
ÜERA S
,
CASTEJÓ
N F
M.
(1999):
Inve
stig
atio
n o
f st
andar
diz
ed e
xerc
ise
test
acco
rdin
g t
o f
itnes
s le
vel fo
r th
ree-
day
eve
nt
hors
es.
J. E
quin
e Sci
.
9(1
), p
p 1
-7.
Car
dio
vasc
ula
r an
d m
etab
olic
adap
tations
in h
ors
es
com
pet
ing in c
ross
-countr
y ev
ents
. J.
Vet
. M
ed.
Sci
. 61.
109.
MU
ÑO
Z A
, RIB
ER C
, BEN
ITO
M,
LÓPE
Z M
M,
CASTEJÓ
N F
(2000):
D
iagnóst
ico
pre
coz
de
pat
olo
gía
s lig
adas
al
ej
erci
cio
med
iante
tes
t de
funci
onal
idad
en e
l ca
bal
lo d
e dep
ort
e. S
EM
IV.
24-2
6 d
e novi
embre
. M
urc
ia.
Esp
aña.
114
110.
MU
ÑO
Z A
., B
EN
ITO
, G
ÓM
EZ L
UCAS R
, RO
VIR
A C
ARD
ETE
S.,
SATU
É A
MBRO
JO K
. (2
004):
Est
imac
ión d
el e
stad
o d
e fo
rma
físi
ca en
ca
bal
los
de
dep
ort
e m
edia
nte
ín
dic
es de
funci
onal
idad
.
Dep
arta
men
to d
e M
edic
ina
y Cir
ugía
Anim
al.
Univ
ersi
dad
Car
den
al
Her
rera
. Val
enci
a, E
spañ
a.
111.
MU
RAKAM
I, M
., I
MAH
ARA,
T.,
IN
UI,
T.
(1976):
Sw
imm
ing
exer
cise
s in
hors
es.
Exp
Rep
Equin
e H
ealth L
ab N
º13,
27-4
9.
112.
MU
RAKAM
I M
, IM
AH
ARA T
, IN
UI
T.
(1976):
H
ors
e Tra
inin
g
Usi
ng Sw
imm
ing an
d H
eart
Rat
es.
Exp
Rep
Equin
e H
ealth.
Lab
13:2
7,
Red
legs
C N
eil's
Docu
men
ts P
erfo
rman
ce M
atte
rs P
ty L
td
Equin
e Ph
ysio
logy
Hors
e.
113.
NAN
KERVIS
KL,
W
ILLI
AM
S
RJ.
(2
006):
H
eart
ra
te
resp
onse
s duri
ng a
cclim
atio
n o
f hors
es t
o w
ater
tre
adm
ill e
xerc
ise.
Equin
e Vet
erin
ary
and
Ther
apy
Cen
tre,
H
artp
ury
Colle
ge,
Glo
uce
ster
shir
e, U
K.
Equin
e Vet
J S
uppl. 2
006 (
36):
110-2
.
114.
NAVARRO
F.,
ARELL
AN
O R
., C
ARN
ERO
C.,
GO
SÁLV
EZ M
.
(1990);
Nat
aci
ón;
CO
E.
115.
NIC
HO
LL
T.K
.,
FREG
IN
G.F
.,
GERBER
N.H
. (1
978):
Sw
imm
ing-
a m
ethod to
st
udy
the
phys
iolo
gic
re
sponse
of
the
hors
e to
ex
erci
se.
Journ
al
of
the
South
Afr
ican
Vet
erin
ary
Ass
oci
atio
n 1
978.
49 n
º4 3
13-1
5
116.
PAN
LG
, FO
STER H
V,
BIS
GARD
GE,
MU
RPH
Y C
L, L
OW
RY T
F
(1986):
Indep
enden
ce o
f ex
erci
se h
yper
pnea
and a
cidosi
s duri
ng
hig
h-i
nte
nsi
ty e
xerc
ise
in p
onie
s. J
. Appl. P
hys
iol. 6
0,
1016-1
024.
117.
PERALT
A P
ACH
ECO
M.
(2006).
Fis
iote
rapia
y r
ehab
ilita
ción
Equin
a. 2
0/9
/2006.
118.
PELA
YO
PATRIC
K.
(1999).
Del
art
e de
nad
ar a
la
Cie
nci
a de
la N
atac
ión.
Lab.
de
la M
otr
icite
Hum
aine,
Univ
de
Lille
, Fr
ance
.
119.
PELL
ETIE
R N
, BLA
IS D
, VRIN
S A
, RO
BIN
SO
N N
E (
1987).
Effec
t of
subm
axim
al
exer
cise
an
d
trai
nin
g
on
dea
d
spac
e
ventila
tion in t
he
hors
e. E
quin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy
2.
Gill
espie
JR,
Robin
son N
E (
Eds.
). I
CEEP
Public
atio
ns,
Dav
is,
CA,
pp.
225-2
34.
120.
PERSSO
N
SG
B
(1967):
O
n
blo
od
volu
me
and
work
ing
capac
ity
in t
he
hors
e. A
cta
Vet
. Sca
nd.
(suppl. 1
7),
pp 1
- 189.
115
121.
PERSSO
N
SG
B,
ULL
BERG
LE
(1
974):
Blo
od
volu
me
in
rela
tion t
o e
xerc
ise
tole
rance
in t
rott
ers.
J.
S.
Afr
. Vet
. Ass
. 45(4
),
pp 2
93-2
99.
122.
PERSSO
N
SG
B.
(1997):
H
eart
ra
te
and
blo
od
lact
ate
resp
onse
s to
su
bm
axim
al
trea
dm
ill
exer
cise
in
th
e norm
ally
per
form
ing
stan
dar
dbre
d
trott
er--
age
and
sex
vari
atio
ns
and
pre
dic
tabili
ty f
rom
the
tota
l re
d b
lood c
ell
volu
me.
Dep
artm
ent
of
Med
icin
e an
d
Surg
ery,
Fa
culty
of
Vet
erin
ary
Med
icin
e,
Sw
edis
h
Univ
. of Agri
cultura
l Sci
ence
s, U
ppsa
la,
Sw
eden
.
123.
PERSSO
N S
GB (
1983):
Eva
luat
ion o
f ex
erci
se t
ole
rance
and
fitn
ess
in t
he
per
form
ance
hors
e. E
n:
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy.
Snow
D
H,
Per
sson
SG
B,
Rose
RJ
(Eds.
).
Gra
nta
Editio
ns,
Cam
bri
dge,
pp 4
41-5
7.
124.
PERSSO
N
SG
B,
ESSÉN
-GU
STAVSO
N
B,
FUN
QU
IST
P,
BLA
NCO
RO
MERO
L
(1995):
Pl
asm
a,
red
cell
and
whole
blo
od
lact
ate
conce
ntr
atio
ns
duri
ng p
rolo
nged
tre
adm
ill e
xerc
ise
at V
La4.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 1
8,
pp 1
04-1
07.
125.
PERSSO
N
SG
B.
(1997).
H
eart
ra
te
and
blo
od
lact
ate
resp
onse
to
su
bm
axim
al
trea
dm
ill
exer
cise
in
th
e norm
ally
per
form
ing
stan
dar
bre
d
trott
er.
Zen
tral
bl
Vet
ernar
med
A.
1997
May
; 44 (
3):
125-3
2.
126.
POLL
MAN
N
U,
HÖ
RN
ICKE
H
(1987):
Char
acte
rist
ics
of
resp
irat
ory
ai
r flow
duri
ng
exer
cise
in
hors
es
with
reduce
d
per
form
ance
due
to p
ulm
onar
y em
phys
ema
or
bro
nch
itis
: Equin
e
Exe
rcis
e Ph
ysio
logy
2.
Gill
espie
JR
, Robin
son N
E (E
ds.
). IC
EEP
Public
ations,
Dav
is,
CA,
EE.U
U.
127.
POLL
OCK
ML,
W
ILLM
ORE
JH
(1990):
Body
com
posi
tion
alte
ration w
ith e
xerc
ise.
En:
Exe
rcis
e in
hea
lth a
nd d
isea
se.
2ª
Ed,
WB S
aunder
s Co,
Phila
del
phia
, pp 1
61-2
01.
128.
PON
CE,
J;
PASCU
AL,
F.
; ÁLV
AREZ,
A.;
M
ARTÍN
, J.
; &
RO
DRÍG
UEZ,
L.P.
(1
997):
Rel
ació
n
entr
e fr
ecuen
cia
card
iaca
y
lact
ato s
anguín
eo d
ura
nte
el
per
iodo d
e re
cuper
ació
n d
el e
jerc
icio
aero
bio
-anae
robio
de
cort
a dura
ción.
Dep
arta
men
to de
Med
icin
a
Físi
ca
y de
Reh
abili
taci
ón.
Hid
rolo
gía
M
édic
a.
Univ
ersi
dad
116
Com
plu
tense
de
Mad
rid.
Rev
ista
motr
icid
ad:
ISSN
0214-0
071,
Nº.
3,
1997,
pag
s. 3
3-4
3.
129.
PÖSSO
AR,
LAM
PIN
EN
KJ,
RÄSÄN
EN
LA
(1
995):
Dis
trib
ution o
f la
ctat
e bet
wee
n r
ed b
lood c
ells
and p
lasm
a af
ter
exer
cise
. Equin
e Vet
. J.
Suppl. 1
8,
pp 2
31-2
34.
130.
RID
GW
AY,
K.
(1994):
Tra
inin
g e
ndura
nce
hors
es.
En:
The
athle
tic
hors
e: P
rinci
ple
s an
d p
ract
ice
of
equin
e sp
ort
s m
edic
ine.
Hodgso
n,
DR,
Rose
, RJ
(Eds.
). W
B S
aunder
s Co,
Phila
del
phia
, pp
409-4
19.
131.
RID
GW
AY
K.,
H
ARM
AN
J.
(1999):
Equin
e bac
k
rehab
ilita
tion.
Vet
erin
ary
Clin
ics
of
Nor
th A
mer
ica.
Equin
e Pr
actice
Volu
me
15 n
º1.
132.
RO
BERTS C
, BEN
AM
ON
-SM
ITH
A,
LECLE
RC J
L (2
002):
Use
of
reco
very
chec
k in
long d
ista
nce
endura
nce
rid
es.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 3
4,
pp 1
06-1
11.
133.
RO
DRÍG
UEZ L
ÓPE
Z J
. (2
000).
His
toria
del
dep
ort
e; E
dit.
Inde
pub.
134.
RO
NÉU
S
M,
ESSÉN
-GU
STAVSSO
N
B,
LIN
DH
OLM
A,
PERSSO
N
S
(1987):
A
fiel
d
study
of
circ
ula
tory
re
sponse
an
d
musc
le
char
acte
rist
ics
in
young
Thoro
ughbre
ds.
En:
Equin
e
Exe
rcis
e Ph
ysio
logy
2.
Gill
espie
JR
, Robin
son N
E (E
ds.
). IC
EEP
Public
atio
ns,
Dav
is,
CA,
pp 3
76-3
83.
135.
RO
NÉU
S
M,
ESSÉN
-GU
STAVSSO
N
B,
LIN
DH
OLM
A,
PERSSO
N SG
B (1
992):
Ske
leta
l m
usc
le ch
arac
terist
ics
in yo
ung
trai
ned
an
d untr
ained
Sta
ndar
dbre
d tr
ott
ers.
Equin
e Vet
. J.
24,
292-2
94.
136.
RO
NÉU
S
N,
ESSÉN
-GU
STAVSSO
N
B,
LIN
DH
OLM
A,
ERIK
SSO
N Y
(1994):
Pla
sma
lact
ate
resp
onse
to s
ubm
axim
al a
nd
max
imal
ex
erci
se
test
s in
tr
ainin
g,
and
its
rela
tionsh
ip
to
per
form
ance
and m
usc
le c
har
acte
rist
ics
in S
tandar
dbre
d t
rott
ers.
Equin
e Vet
. J.
26,
pp 1
17-2
1.
137.
RO
NÉU
S
N,
ESSÉN
-GU
STAVSSO
N
B,
JOH
NSTO
N
C,
DREVEM
O S,
PERSSO
N S (1
995):
La
ctat
e re
sponse
to
m
axim
al
117
exer
cise
on
the
trac
k:
rela
tion
to
musc
le
char
acte
rist
ics
and
kinem
atic
var
iable
s. E
quin
e Vet
. J.
Suppl. 1
8,
pp 1
91-1
94.
138.
RO
SE
RJ,
EVAN
S
DL
(1987):
Car
dio
vasc
ula
r an
d
resp
irat
ory
fu
nct
ion
in
the
athle
tic
hors
e.
En:
Equin
e Exe
rcis
e
Phys
iolo
gy
2.
Gill
espie
JR,
Robin
son N
E (
Eds)
. IC
EEP
Publ.,
Dav
is,
CA,
1-2
4.
139.
SEEH
ERM
AN
H
, M
ORRIS
E
(1990):
Applic
atio
n
of
stan
dar
dis
ed tr
eadm
ill ex
erci
se te
st fo
r cl
inic
al ev
aluat
ion in
10
Thoro
ughbre
d r
aceh
ors
es.
Equin
e Vet
. J.
Suppl. 9
, pp 2
6-3
4.
140.
SERRAN
O M
G,
EVAN
S D
L, H
OD
GSO
N J
L (2
002):
Hea
rt r
ate
and
blo
od
lact
ate
resp
onse
duri
ng
exer
cise
in
pre
par
ation
for
even
ting c
om
pet
itio
n.
Equin
e Vet
. J.
34,
pp 1
35-1
39.
141.
SEW
ELL
D
A,
HARRIS
RC
(1992):
Aden
ine
nucl
eotide
deg
radat
ion in
th
e Thoro
ughbre
d hors
e w
ith in
crea
sing ex
erci
se
dura
tion.
Eur.
J.
Appl. P
hys
iol. 6
5,
pp 2
71-2
77.
142.
SN
OW
DH
, M
ACKEN
ZIE
G (
1977):
Som
e m
etab
olic
effec
ts
of
max
imal
exe
rcis
e in
the
hors
e an
d a
dapta
tions
with t
rain
ing.
Equin
e Vet
. J.
9,
pp 1
34-1
40.
143.
SN
OW
D
H,
KERR M
G,
NIM
MO
M
A,
ABBO
TT EM
(1
982):
Alter
atio
ns
in b
lood,
swea
t, u
rine
and m
usc
le c
om
posi
tion d
uri
ng
pro
longed
exe
rcis
e in
the
hors
e. V
et.
Rec
. 110,
pp 3
77-3
84.
144.
SN
OW
DH
(1983):
Ske
leta
l m
usc
le a
dap
tations:
a r
evie
w.
En:
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy.
Snow
DH
, Pe
rsso
n S
GB,
Rose
RJ
(Eds.
). C
ambri
dge,
Gra
nta
Editio
ns,
pp 1
60-1
83.
145.
SN
OW
D
H
(1983):
H
aem
atolo
gy.
Ph
ysio
logic
al
fact
ors
affe
ctin
g
rest
ing
hae
mat
olo
gy.
En:
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy.
Snow
D
H,
Pers
son
SG
B,
Rose
RJ
(Eds.
).
Gra
nta
Editons,
Cam
bri
dge,
pp 3
18-3
20.
146.
SN
OW
D
H,
MASO
N
DK,
RIC
KETTS
SW
, D
OU
GLA
S
TA
(1983):
Post
-rac
e blo
od b
ioch
emis
try
in t
horo
ughbre
ds.
En:
Equin
e
Exe
rcis
e Ph
ysio
logy.
Snow
D
H,
Pers
son
SG
B,
Rose
RJ
(Eds.
).
Cam
bri
dge,
Gra
nta
Editio
ns,
pp 3
89-3
99.
147.
SN
OW
D
H,
RIC
KETTS
SW
, M
ASO
N
DK
(1983):
Hem
atolo
gic
al
resp
onse
to
ra
cing
and
trai
nin
g
exer
cise
in
118
thoro
ughbre
d hors
es,
with par
ticu
lar
refe
rence
to
th
e le
uko
cyte
resp
onse
. Equin
e Vet
. J.
15,
pp 1
49-1
54.
148.
SN
OW
DH
(1985):
Bio
chem
ical
bas
is o
f fa
tigue
in r
acin
g
anim
als
and
com
pounds
that
m
ay
influen
ce
per
form
ance
by
affe
ctin
g m
usc
le m
etab
olis
m.
6th
. In
t. C
onf.
Rac
ing A
nal
. Vet
., p
p
15-2
1.
149.
SN
OW
D
H,
HARRIS
RC,
GASH
S
(1985):
M
etab
olic
resp
onse
of
equin
e m
usc
le to
in
term
itte
nt
max
imal
ex
erci
se.
J.
Appl. P
hys
iol. 5
8,
pp 1
689-9
7.
150.
SN
OW
D
H,
VALB
ERG
SL
(1994):
M
usc
le
anat
om
y,
phys
iolo
gy
and
adap
tations
to
exer
cise
an
d
trai
nin
g.
En:
The
athle
tic
hors
e:
Prin
ciple
s an
d
pra
ctic
e of
the
equin
e sp
ort
s
med
icin
e. H
odgso
n D
R,
Rose
RJ
(Eds.
). W
B S
aunder
s Co,
PA,
USA,
pp 1
45-1
79.
151.
STAN
LEY W
C,
GERTZ W
, W
ISN
ESKI
JA,
MO
RRIS
DL,
NEESE
RA,
BRO
OKS
GA
(1986):
La
ctat
e ex
trac
tion
duri
ng
net
la
ctat
e
rele
ase
in l
egs
of
hum
ans
duri
ng e
xerc
ise.
Appl. P
hys
iol. 6
0,
pp
1116-1
120.
152.
SW
AN
STRO
M
O.G
.,
and
LIN
DY
M.
(1973).
Ther
apeu
tic
Sw
imm
ing.
Proce
edin
gs
Annual
Conve
ntion A
AEP.
315-3
22.
153.
MIS
UM
I K,
SAKAM
OTO
H
, an
d SH
IMIZ
U R.
Chan
ges
in
skel
etal
musc
le c
om
posi
tion i
n r
esponse
to s
wim
min
g t
rain
ing f
or
young hors
es.
Labora
tory
of
Vet
erin
ary
Surg
ery,
D
epar
tmen
t of
Vet
erin
ary
Med
icin
e Fa
culty
of
Agricu
lture
, Kag
osh
ima
Univ
ersi
ty,
21-2
4,
Kori
moto
J,
Kag
osh
ima
890,
Japan
.1995.
154.
TAYLO
R
CR,
HEG
LUN
D
NC,
MALO
LY
GM
O
(1982):
Ener
get
ics
and m
echan
ics
or
terr
estr
ial
loco
motion
1.
Met
abolic
ener
gy
consu
mption a
s a
funct
ion o
f sp
eed a
nd b
ody
size
in b
irds
and m
amm
als.
J.
Exp
t. B
iol. 9
7,
pp 1
-21.
155.
TEJA
CASU
CO
RAM
ÓN
, (1
972):
La
s O
limpia
das
gri
egas
;
Edit.
San
tilla
na.
Dic
cionar
io E
nci
clopéd
ico I
lust
rado.
156.
TH
IEL
M,
TO
LKM
ITT
G,
HÖ
RN
ICKE
H.
(1987).
Body
tem
per
ature
ch
anges
in
hors
es
duri
ng
ridin
g:
tim
e co
urs
e an
d
effe
cts
on
hea
rt
rate
an
d
resp
irat
ory
fr
equen
cy.
En:
Equin
e
119
Exe
rcis
e Ph
ysio
logy
2.
Gill
espie
JR
, Robin
son N
E (E
ds.
). IC
EEP
Public
ations,
Davi
s, C
A,
USA.
157.
TH
OM
AS,
D.P
., F
REG
IN,
G.F
., G
ERBER,
N.H
., A
ILES,
N.B
.
(1980):
Car
dio
resp
irat
ory
ad
just
men
ts to
te
ther
ed sw
imm
ing in
the
hors
e. P
fluger
s Arc
hiv
385:6
5-7
0.
158.
TH
ORN
TO
N
J,
ESSÉN
-GU
STAVSSO
N
B,
LIN
DH
OLM
A,
McM
IKEN
D,
PERSSO
N S
(1983):
Effec
ts o
f tr
ainin
g a
nd d
etra
inin
g
in
oxy
gen
upta
ke,
card
iac
outp
ut,
blo
od
gas
te
nsi
ons,
pH
an
d
lact
ate
conce
ntr
atio
ns
during a
nd a
fter
exe
rcis
e in
the
hors
e. E
n:
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy.
Snow
D
H,
Pers
son
SG
B,
Rose
RJ
(Eds.
). G
ranta
Editio
ns,
Cam
bridge,
GB.
159.
TH
ORN
TO
N J
R (
1985):
Horm
onal
res
ponse
s to
exe
rcis
e an
d
trai
nin
g.
Vet
. Clin
. N
ort
h A
mer
ica:
Equin
e Pr
act.
1(3
), 4
77-4
96.
160.
M.
TO
KU
RIK
I, R
. O
HTSU
KI,
M.
KAI,
A.
HIR
AG
A,
H.
OKI,
Y.
MIY
AH
ARA an
d O
. A0KI.
(1
999).
EM
G,
Act
ivity.
D
epar
tmen
t of
Vet
erin
ary
Med
icin
e, F
aculty
of
Agri
culture
, Yam
aguch
i U
niv
ersi
ty,
Equin
e Res
earc
h I
nst
itute
JRA,
and H
ors
e Shoei
ng A
ssoc.
, Ja
pan
.
161.
TRIL
K
JL,
LIN
DN
ER
A,
GREEN
E
HM
, ALB
ERG
HIN
A
D,
WIC
KLE
R S
J (2
002):
A l
act
ate
-guid
ed c
onditio
nin
g p
rogra
mm
e to
impro
ve e
ndura
nce
per
form
ance
. Equin
e Vet
. J.
34,
pp 1
22-1
25.
162.
TYLE
R C
M,
GO
LLAN
D L
C,
EVAN
S D
L, H
OD
GSO
N D
R,
RO
SE
RJ
(1996):
Chan
ges
in m
axim
um
oxy
gen
upta
ke d
uring p
rolo
nged
trai
nin
g,
ove
rtra
inin
g a
nd d
etra
inin
g in h
ors
es.
J. A
ppl. P
hys
iol. 8
1,
pp 2
244-4
9.
163.
VALB
ERG
S.
(1986):
G
lyco
gen
dep
letion pat
tern
s in
th
e
musc
le
of
Sta
ndar
dbre
d
trott
ers
afte
r ex
erci
se
of
vary
ing
inte
nsi
ties
and d
ura
tions.
Equin
e Vet
. J.
18,
pp 4
79-4
84.
164.
VALB
ERG
S.,
ESSÉN
-GU
STAVSSO
N
B
(1987):
M
etab
olic
resp
onse
to r
acin
g d
eter
min
ed in p
ools
of
type
I, I
IA a
nd I
IB f
iber
s.
En:
Equin
e Exe
rcis
e Ph
ysio
logy
2.
Gill
espie
JR,
Robin
son N
E (
Eds.
).
ICEEP
Public
atio
ns,
Dav
is,
CA,
pp 2
90-3
01.
165.
VALE
TTE J
P, B
ARREY E
, AU
VIN
ET B
, G
ALL
OU
X P
, W
OLT
ER
R (
1993):
Exe
rcis
e te
st i
n s
addle
hors
e 2:
the
kinet
ics
of
blo
od
120
lact
ate
duri
ng c
onst
ant
exer
cise
tes
t on t
read
mill
. J.
Equin
e Vet
.
Sci
. 13,
pp 4
65-6
7.
166.
VIL
LE C
LAU
DE.
(1985).
Bio
logía
.7m
a. e
dic
ión.
167.
WAG
NER PD
, G
ILLE
SPI
E JR
, LA
ND
GREN
G
L, FE
DD
E M
R,
JON
ES BW
, D
eBO
WES RM
, PI
ESCH
L RL,
ERIC
KSO
N H
H (1
989):
Mec
han
ism
of
exer
cise
-induce
d
hyp
oxe
mia
in
hors
es.
J.
Appl.
Phys
iol. 8
8,
pp 1
227-3
3.
168.
WAKIL
S.J
. STO
OPS
J:
K.
AN
D JO
SH
I V.C
. (1
983).
Fa
tty
acid
sín
tesi
s an
d its
reg
ula
tion.
Ann.
Rev
. Bio
chem
. 52:
537-5
79.
169.
WASSW
ERM
AN
K,
BEAVER
WL,
W
HIP
P BJ
(1986):
Mec
han
ism
s an
d p
att
erns
of
blo
od l
acta
te i
ncr
ease
duri
ng e
xerc
ise
in m
an.
Med
. Sci
. Sport
s Exe
rc.
18(3
), p
p 3
44-3
52.
170.
WAU
GH
SL,
FREG
IN G
F, T
HO
MAS D
P, G
ERBER N
, G
RAN
D
BD
, CAM
PBELL
KB
(1980):
Ele
ctro
mag
net
ic
mea
sure
men
ts
of
card
iac
outp
ut
duri
ng e
xerc
ise
in t
he
hors
e. A
m.
J. V
et.
Res
. 41,
pp
812-8
15.
171.
WH
ITE S
, W
ILLI
AM
SO
N L
, M
AYKU
TH
P,
CO
LE S
, AN
DREW
S
F (1
993):
Hea
rt r
ate
resp
onse
and p
lasm
a la
ctat
e co
nce
ntr
atio
ns
of
hors
es
com
pet
ing
in
the
endura
nce
phas
e of
3-d
ay
com
bin
ed
trai
nin
g e
vents
. Am
. Ass
oc.
Equin
e Pr
actn
rs.
39,
pp 1
91-1
92.
172.
WH
ITE S
, W
ILLI
AM
SO
N L
, M
AYKU
TH
P,
CO
LE S
, AN
DREW
S
F (1
995):
H
eart
ra
te
and
lact
ate
conce
ntr
atio
ns
duri
ng
two
diffe
rent
cross
countr
y ev
ents
. Eq.
Vet
. J.
Suppl. 1
8,
pp 4
63-6
7.-
121
11
. A
NEX
O
AN
EXO
11.1
.
Tab
la d
e lo
s an
imal
es q
ue
se e
mple
aron e
n e
ste
trabaj
o.
nº
edad
ra
za
sexo
pes
o
aptitu
d
1
8
Zan
ger
shei
de
m
550
salto
2
8
CD
E
m c
514
salto
3
11
KW
PN
m c
500
salto
4
6
Bel
ga
h
520
salto
5
12
Bel
ga
m c
547
salto
6
7
Bel
ga
m
518
salto
7
11
SF
m c
594
salto
8
10
Bel
ga
m c
581
salto
9
6
CD
E
h
510
salto
10
10
KW
PN
h
534
salto
11
8
CD
E
m
590
salto
12
12
SF
h
500
salto
13
14
SF
m
598
salto
14
11
Bel
ga
m c
600
salto
15
10
SF
m c
520
salto
Los
cabal
los
par
tici
pan
tes
fuer
on r
econoci
dos
en u
n e
xam
en g
ener
al d
onde
no s
e ap
reci
aro
n c
oje
ras
ni sí
nto
mas
de
enfe
rmed
ad a
par
ente
que
pudie
ra
imped
ir s
u in
clusi
ón.
Se
les
extr
ajer
on
sangre
de
la
vena
yugula
r par
a re
aliz
ar
pru
ebas
an
alític
as
sanguín
eas
en
el
Labora
tori
o
del
H
osp
ital
Vet
erin
ario
de
la
Univ
ersi
dad
Alfonso
X e
l Sab
io.
AN
EXO
11.2
. A
NALÍ
TIC
AS.
Los
resu
ltad
os
de
las
Anal
ític
as s
e public
an a
continuac
ión,
esta
ndo t
odos
los
valo
res
den
tro d
e lo
s lím
ites
fis
ioló
gic
os
norm
ales
de
los
15 a
nim
ales
usa
dos
en e
l tr
abaj
o.
122
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 1
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. .. 7,81 x 1 0 ^ 6 / u L 6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 35,0 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
.
. . .
12,7 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
45,0 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
.
. . .
. . 36,4 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
16,3 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. .
. . .
. . .
. . .
. . 21,0 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . 8,58 x 1 0 ³ / • l ( 5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*81,6 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. .
. . .
. . .
. . .
. *13,5 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. .
.
. . .
. . .
. . .
. . .
4,8 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,0 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,3 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. .
. 7,01 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. *1,16 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. .
. . .
. . . 0,42 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
.. . 106 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
123
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 2
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 9,23 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 33,4 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 12,5 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . *36,2 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. *37,4 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
13,5 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*25,7 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 7,09 x 1 0 ³ / • l ( 5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 60,9 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 30,9 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*7,9 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,0 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,3 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. .
. . .
. 4,32 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,6)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 2,19 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,56 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,00 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,20 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 181 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
124
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 3
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . ..
8,41 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 37,9 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
14,2 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
45,1 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . *37,5 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
16,9 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*24,0 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. .. .
. . 7,32 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 68,2 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 25,1 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
4,4 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 1,9 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,4 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. .
. . .
. 4,99 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 1,84 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,32 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,14 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,30 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 128 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
125
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 4
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 8,62 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 41,4 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . 14,6 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
48,0 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 35,3 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
16,9 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*23,7 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . 9,73 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 44,3 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 50,1 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
4,5 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,8 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,3 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
4,31 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 4,87 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,44 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
.. . .
. . .
0,08 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. .. .
. . .
0,30 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
121 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
126
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 5
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 7,56 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 35,0 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 12,2 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
46,3 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 34,9 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
16,1 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*23,6 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 6,32 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 63,4 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 30,9 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
4,1 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 1,3 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,3 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 4,01 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
.. . .
. . .
. 1,95 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,26 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,08 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,20 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 145 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
127
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº
6
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
7,79 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 34,4 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. . 12,2 g / d l (11,00 - 19,00 )
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
44,2 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 35,5 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
15,7 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*23,4 % (17,00 - 21,70)
RE
TIC
ULO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,014 x 1 0 ^ 6 / u L
RE
TIC
ULO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
0,2 %
RE
TIC
ULO
CIT
OS
INM
AD
UR
OS
(%) .
. . .
. . .
44,80 %
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . . 7,13 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 56,0 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 38,0 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
4,9 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,8 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,3 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
3,99 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 2,71 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,35 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,06 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,20 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 157 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
128
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 7
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . ..
. . .
. .
. 8,60 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 34,1 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 12,9 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
40,0 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*37,9 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
15,0 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
21,5 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . ..
. . .
. . .
. 10,25 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . *73,8 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 22,6 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
3,5 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 1,3 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,3 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. .
. . .
. . 7,57 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 2,32 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,36 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 112 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
129
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 8
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .9,57 x 1 0 ^ 6 / u L ( 6,80 - 12,9 )
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 43,9 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. . . 16,5 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
45,9 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. *37,6 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
17,2 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*25,4 % (17,00 - 21,70)
RE
TIC
ULO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,016 x 1 0 ^ 6 / u L
RE
TIC
ULO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
0,2 %
RE
TIC
ULO
CIT
OS
INM
AD
UR
OS
(%) .
. . .
. . .
58,80 %
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. 10,11 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 65,2 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 28,9 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
5,3 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,5 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,1 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 6,59 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 2,92 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,54 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . 0,05 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,01 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. 225 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
130
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 9
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 9,56 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 34,5 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. .. .
. . .
. . 13,6 g / d l ( 11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . *36,1 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. *39,4 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
14,2 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*27,8 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 8,17 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 44,0 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 46,8 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
5,6 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 3,5 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,1 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
3,59 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 3,82 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. ..
. .. .
. . .
. . 0,46 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. .. .
. . .
. 0,29 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,10 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 182 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
131
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 1
0
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. .. .
9,88 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 33,2 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . ..
. . 12,8 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. ..
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . *33,6 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . *38,6 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
13,0 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*30,0 % (17,00 - 21,70)
RE
TIC
ULO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,023 x 1 0 ^ 6 / u L
RE
TIC
ULO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
0,2 %
RE
TIC
ULO
CIT
OS
INM
AD
UR
OS
(%) .
. . .
. . .
43,80 %
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
13,26 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 41,5 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 53,8 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
3,8 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,7 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,2 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. .
. . .
. 5,50 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. .. .
. . .
. . .
. 7,14 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,51 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
0,09 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,20 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 174 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
132
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 1
1
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 11,16 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 47,6 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. . . 17,7 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
42,7 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . *37,2 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
15,9 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*27,3 % (17,00 - 21,7)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 8,55 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 51,8 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 38,0 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*7,1 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 2,7 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,4 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. ..
. . .
. 4,43 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 3,25 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,61 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
.. . .
. . .
0,23 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,30 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 165 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
133
Hosp
ital C
línic
o Ve
terin
ario
UAX
.La
bora
torio
de
Anál
isis
Clín
icos
Cab
allo
nº
12
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 10,15 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 39,6 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. . . 15,8 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
39,0 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*39,9 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
15,6 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*27,9 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 10,63 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 54,7 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 34,8 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*7,1 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 2,7 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,7 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 5,82 x 1 0 ³ / • l ( 2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 3,70 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,75 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 0,29 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. *0,70 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. 201 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
134
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 1
3
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
7,78 x 1 0 ^ 6 / u L 6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 34,8 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 12,0 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
45,0 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 34,4 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
15,4 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*21,8 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 8,28 x 1 0 ³ / • l ( 5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 67,3 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 29,7 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
3,0 % (0,00 - 7,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. ..
. . 5,57 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . 2,46 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,25 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 171 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
PLA
QU
ETO
CR
ITO
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*0,13 % (0,08 - 0,12)
135
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
C
abal
lo n
º 14
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 7,62 x 1 0 ^ 6 / u L ( 6,80 - 12,90 )
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 32,8 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . .
. 12,1 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
43,0 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
.. . .
. . .
36,9 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
15,9 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*24,5 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
8,69 x 1 0 ³ / • l ( 5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 67,1 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 26,0 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
4,5 % 0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 1,6 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,8 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. .
. 5,83 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. . .
. . . 2,26 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. .
. 0,39 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,14 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. .. .
. . .
*0,70 x 1 0 ³ / • l 0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. 180 x 1 0 ³ / • l ( 100,00 - 350,00 )
136
Hos
pita
l Clín
ico
Vete
rinar
io U
AX.
Labo
rato
rio d
e A
nális
is C
línic
os
Cab
allo
nº 1
5
HEM
OG
RA
MA
SER
IE R
OJA
H
EM
ATI
ES
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 9,11 x 1 0 ^ 6 / u L (6,80 - 12,90)
HE
MA
TOC
RIT
O .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. 39,6 % (32,00 - 50,00)
HE
MO
GLO
BIN
A .
. . .
. . .
. . 15,1 g / d l (11,00 - 19,00)
V.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
43,5 f l (37,00 - 59,00)
C.H
.C.M
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*38,1 g / d l (31,00 - 37,00)
H.C
.M. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
16,6 p g (12,30 - 19,70)
R.D
.W. .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
*25,1 % (17,00 - 21,70)
SER
IE B
LAN
CA
LE
UC
OC
ITO
S .
. . .
. . .
.. . .
. . .
. 7,52 x 1 0 ³ / • l (5,40 - 14,30)
Valores Porcentuales
NE
UTR
ÓFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 59,9 % (22,00 - 72,00)
LIN
FOC
ITO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 34,4 % (17,00 - 68,00)
MO
NO
CIT
OS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
4,7 % (0,00 - 7,00)
EO
SIN
OFI
LOS
(%) .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,7 % (0,00 - 10,00)
BA
SO
FILO
S (%
) . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . . 0,3 % (0,00 - 4,00)
Valores Absolutos
NE
UTR
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
4,51 x 1 0 ³ / • l (2,30 - 8,60)
LIN
FOC
ITO
S .
. . .
. . .
. .. .
. . .
. . .
. 2,59 x 1 0 ³ / • l (1,50 - 7,70)
MO
NO
CIT
OS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,35 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
EO
SIN
OFI
LOS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,05 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 1,00)
BA
SO
FILO
S .
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 0,20 x 1 0 ³ / • l (0,00 - 0,30)
SER
IE P
LAQ
UET
AR
P
LAQ
UE
TAS
. . .
. . .
. . .
. . .
. . 111 x 1 0 ³ / • l (100,00 - 350,00)
AN
EXO
11.3
. Tab
las
de
esta
dís
tico
s bás
icos
obte
nid
os
en e
l tr
eadm
ill.
137
1
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
ºam
bTº
rec
tal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O25º
37.0
º 28
20
0.5
PASO
1.6
960 m
960 m
10 m
in123
1.5
TR
OTE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in145
1.8
TR
OTE
5900 m
2910 m
3 m
in186
1.1
TR
OTE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in 1
98
2.4
G
ALO
PE
91080 m
4890 m
2 m
in203
4.3
RECU
.10
50
3.0
RECU
.20´
42
22
1.8
RECU
.30
32
Nº
del
cabal
lo:
2
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
ºam
bTº
rec
tal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O 2
0º
37.3
º 32
20
2.3
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in71
2.5
TR
OTE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in92
5.6
TR
OTE
5900 m
2910 m
3 m
in117
2.4
TR
OTE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in156
13.5
GALO
PE
91080 m
4890 m
2 m
in191
15.7
RECU
.10
53
3.7
RECU
.20
44
1.6
RECU
.30
34
Nº
del
cabal
lo:
3
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
ºam
bTº
rec
tal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O 1
8º
37.7
º40
26
1.1
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in85
2.8
TR
OTE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in124
1.0
TR
OTE
5900 m
2910 m
3 m
in142
1.2
TR
OTE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in184
3.0
GALO
PE
91080 m
4890 m
2 m
in 2
16
5.0
RECU
.10
60
1.5
RECU
.20
46
22
1.1
RECU
.30
40
Nº
del
cabal
lo:
138
4
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O 2
4º
37.8
º 3
220
4.6
PASO
1.6
960 m
960 m
10 m
i72
2.4
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in 9
9 5
.5TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in 1
34
4.2
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in 1
85
4.9
GALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in 2
10
5.1
RECU
.10
81
3.9
RECU
.20
44
28
7.1
RECU
.30
37.8
40
24
7.0
Nº
del
cab
allo
:
5
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O24.0
38.0
32
16
0.9
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in64
5.2
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in97
4.3
TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in120
1.6
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in150
2.5
GALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in 1
80
2.8
RECU
.10
38.9
67
80
1.0
RECU
.20
38.4
53
44
1.3
RECU
.30
37.3
52
36
0.8
Nº
del
cab
allo
:
6
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O 2
6º
37.7
38
20
1.1
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in 6
21.8
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in86
2.5
TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in105
3.2
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in 1
45
3.3
G
ALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in 1
65
3.5
RECU
.10
54
1.8
RECU
.20
44
1.7
RECU
.30
38
18
1.2
Nº
del
cab
allo
:
139
Nº
del
cab
allo
: 7
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O24
37.7
24
13
1.1
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in65
1.1
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in110
3.2
TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in141
3.1
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in 1
76
3.8
G
ALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in204
4.7
RECU
.10
78
1.0
RECU
.20
45
0.8
RECU
.30
37
8
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O30.0
37.6
36
28
0.5
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in66
0.8
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in95
1.9
TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in106
1.1
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in165
2.3
GALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in180
2.4
RECU
.10
39,2
73
88
1.0
RECU
.20
39,1
53
76
0.8
RECU
.30
38,6
42
36
Nº
del
cab
allo
:
N
º del
cab
allo
: 9
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O27.0
37.7
28
16
0.7
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in68
0.7
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in103
0.5
TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in106
0.9
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in160
1.3
GALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in172
1.9
RECU
.10
39.0
67
64
0.9
RECU
.20
39.2
39
40
1.1
RECU
.30
38.8
36
28
140
Nº
del
cab
allo
:10
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O26º
37.8
48
24
1.6
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in81
1.0
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in102
1.5
TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in116
3.9
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in150
3.7
G
ALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in160
3.5
RECU
.10
39.3
81
1.6
RECU
.20
39.1
46
24
0.7
RECU
.30
38.7
35
20
N
º del
cab
allo
:11
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O22º
38,2
36
20
0,8
PASO
1.6
300 m
300 m
10m
in 6
00,8
TRO
TE
3.5
500 m
800 m
5 m
in 8
4 0
,8TRO
TE
5900 m
1700 m
3 m
in 8
8 0
,9TRO
TE
7.5
800 m
2500 m
2 m
in 1
04
1,7
GALO
PE9
900 m
3400 m
2 m
in150
2,6
RECU
.10
39,1
84
1,0
RECU
.20
38,7
38
18
1,1
RECU
.30
36
N
º del
cab
allo
:12
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O28º
37.7
36
24
0.6
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in64
1.8
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in96
2.2
TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in 1
13
2.4
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in 1
54
3.2
GALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in 1
80
3.5
RECU
.10
68
1.6
RECU
20
40
1.0
141
Nº
del
cab
allo
:13
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O15º
37.0
º 40
24
0.9
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in57
2.2
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in 8
4 3
.8TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in 8
83.6
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in 9
0 3
.8G
ALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in 1
53
3.7
RECU
.10
75
2.0
RECU
20
44
20
1.2
N
º del
cab
allo
:14
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O 2
0º
37.8
32
20
0.8
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in62
1.6
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in130
2.0
TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in160
2.6
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in152
3.2
GALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in175
3.8
RECU
.10
57
2.7
RECU
.20
38
1.9
N
º del
cab
allo
:15
Air
eV
elm
/sD
ist.
mD
ist
tota
lTi
emp
oT
º am
bT
º re
ctal
FCFR
Lact
ato
mm
ol/
lR
EP
OS
O22º
37.9
36
20
0.8
PASO
1.6
960 m
960 m
10m
in62
1.5
TRO
TE
3.5
1050 m
2010 m
5 m
in86
1.9
TRO
TE
5900 m
2910 m
3 m
in108
2.2
TRO
TE
7.5
900 m
3810 m
2 m
in168
3.1
GALO
PE9
1080 m
4890 m
2 m
in186
3.5
RECU
.10
56
1.7
RECU
.20
38
0.9
142
AN
EXO
11.4
. TABLA
S D
E E
STAD
ÍSTIC
OS B
ÁSIC
OS E
N L
A N
ATACIÓ
N.
Frec
uen
cia
Car
día
ca
en
el
ejer
cici
o d
e n
atac
ión
en
p
isci
na.
FC P
ISCIN
A
5 V
UELT
AS
Min
ima
Max
ima
Med
ia
N
Des
viac
ión
típic
a
Err
or
típic
o
de
la m
edia
PFCb5v
24
50
35,6
0
15
7,2
19
1,8
64
PFC5V
105
206
159,0
0
15
29,0
34
7,4
97
PFC5VR10
40
94
64,2
0
15
18,8
04
4,8
55
PFC5VR20
31
93
53,4
0
15
16,3
92
4,2
32
PFC5VR30
28
56
41,4
0
15
8,8
46
2,2
84
10 V
UELT
AS
Min
ima
Máx
ima
Med
ia
N
Des
viac
ión
típic
a
Err
or
típic
o
de
la m
edia
PFCb10v
24
60
35,4
7
15
9,7
53
2,5
18
PFC10V1
96
189
158,6
7
15
25,9
33
6,6
96
PFC10V2
111
195
160,4
0
15
23,5
79
6,0
88
PFC10VR10
32
88
56,7
3
15
15,1
26
3,9
05
PFC10VR20
32
63
42,3
3
15
9,1
31
2,3
58
15 V
UELT
AS
Mín
ima
Máx
ima
Med
ia
N
Des
viac
ión
típic
a
Err
or
típic
o
de
la m
edia
PFCb15V
28
60
39,3
3
15
9,0
92
2,3
48
PFC15V1
92
190
149,8
7
15
25,1
42
6,4
92
PFC15V2
107
181
152,0
7
15
22,3
43
5,7
69
PFC15VR10
24
79
54,6
7
15
13,2
54
3,4
22
PFC15VR20
28
50
40,4
0
15
6,1
62
1,5
91
143
Lact
ato
en e
l eje
rcic
io d
e n
atac
ión
LACTATO
PIS
CIN
A
5 V
UELT
AS
Min
ima
Máx
ima
Med
ia
N
Des
viac
ión
típic
a
Err
or
típic
o de
la m
edia
PLAb5v
0.6
1.1
,8
60
15
,1595
,0412
PLA5V
1.1
9
.3
4,7
5
15
2,3
39
,604
PLA5VR10
0.7
8.8
3,5
40
15
2,3
302
,6016
PLA5VR20
0.7
7.3
2,6
60
15
1,8
769
,4846
PLA5VR30
0.7
3.1
1,5
6
15
,881
,227
10 V
UELT
AS
Mín
ima
Máx
ima
Med
ia
N
Des
viac
ión
típic
a
Err
or
típic
o de
la m
edia
PLAb10v
0.5
1.1
,7
60
15
,1765
,0456
PLA10V1
0.9
1
0.2
4
,20
7
15
2,5
580
,6605
PLA10V2
0.7
8
.6
3,5
80
15
2,3
128
,5972
PLA10VR10
0.5
7.4
2,4
40
15
1,8
306
,4727
PLA10VR20
0.5
5.1
1,6
67
15
1,1
242
,2903
15 V
UELT
AS
Mín
ima
Máx
ima
Med
ia
N
Des
viac
ión
típic
a
Err
or
típic
o de
la m
edia
PLAb15v
0.5
2.5
,8
80
15
,4784
,1235
PLA15V1
0.9
7
.1
3,1
60
15
1,8
757
,4843
PLA15V2
0.7
5
.3
2,6
73
15
1,6
390
,4232
PLA15VR10
0.6
4.7
1,8
40
15
1,1
642
,3006
PLA15VR20
0.6
3.4
1,2
73
15
,7245
,1871
144
AN
EXO
11.5
. ESTAD
ÍSTIC
OS B
ÁSIC
OS E
N T
READ
MIL
L.
Fre
cuen
cia
card
iaca
eje
rcic
io e
n t
read
mill
.
FC T
READ
MIL
L
Mín
ima
Máx
ima
Med
ia
N
Des
viac
ión
típic
a
Err
or
típic
o
de
la
med
ia
Fc
bas
al
24
48
34,5
3
15
5,8
78
1,5
18
FCP
57
123
70,8
0
15
16,3
19
4,2
14
FCT
84
145
102,2
0
15
18,0
48
4,6
60
FCT2
88
186
122,0
0
15
26,5
92
6,8
66
FCT3
90
198
155,8
0
15
28,4
13
7,3
36
FCG
150
216
181,6
7
15
20,2
83
5,2
37
FCR2
63
140
90,6
7
15
17,6
50
4,5
57
FCR10
50
84
66,9
3
15
11,4
23
2,9
50
FCR20
38
53
43,6
0
15
4,7
93
1,2
38
FCR30
32
52
37,7
3
15
4,9
06
1,2
67
LACTATO
TREAD
MIL
L
Mín
ima
Máx
ima
Med
ia
N
Des
viac
ión
típic
a
Err
or
típic
o d
e
la m
edia
Lab
0.5
4.6
1,2
20
15
1,0
421
,2691
LAP
0.7
5.2
1,8
47
15
1,1
370
,2936
LAT
0.5
5.6
2,5
67
15
1,5
958
,4120
LAT2
0.9
4.2
2,2
93
15
1,1
317
,2922
LAT3
1.3
13.5
3,7
13
15
2,8
518
,7363
LAG
1.9
15.7
4,4
00
15
3,2
599
,8417
LAR2
1.4
8.7
3,2
07
15
1,8
148
,4686
LAR10
0.9
3.9
1,8
9
15
,990
,256
LAR20
0.7
7.1
1,6
07
15
1,5
659
,4043
145
AN
EXO
11.6
. ESTU
DIO
DE C
ORRELA
CIÓ
N
Val
ores
FC
en
5V
fre
nte
a v
alor
es d
e FC
en
tre
adm
ill.
Cor
rela
cion
es d
e m
ues
tras
rel
acio
nad
as
Pi
scin
a FC
bas
al
ante
s de
5 V
N
Corr
elac
ión
Sig
nific
ació
n
Par
1
PFCb5v
y Fc
b
15
,854
,000
Par
2
PFCb5v
y FC
P 15
-,183
,515
Par
3
PFCb5v
y FC
T
15
-,400
,140
Par
4
PFCb5v
y FC
T2
15
-,483
,068
Par
5
PFCb5v
y FC
T3
15
-,568
,027
Par
6
PFCb5v
y FC
G
15
-,548
,034
Par
7
PFCb5v
y FC
R2
15
,259
,351
Par
8
PFCb5v
y FC
R10
15
,306
,267
Par
9
PFCb5v
y FC
R20
15
,073
,795
Par
10
PFCb5v
y FC
R30
15
,017
,952
Pisc
ina
FC d
espués
de
5 V
uel
tas
N
Corr
elac
ión
Sig
nific
ació
n.
Par
1
PFC5V y
Fcb
15
,184
,511
Par
2
PFC5V y
FCP
15
-,279
,314
Par
3
PFC5V y
FCT
15
-,005
,985
Par
4
PFC5V y
FCT2
15
-,123
,663
Par
5
PFC5V y
FCT3
15
-,296
,283
Par
6
PFC5V y
FCG
15
-,236
,397
Par
7
PFC5V y
FCR2
15
,020
,944
Par
8
PFC5V y
FCR10
15
-,342
,212
Par
9
PFC5V y
FCR20
15
,031
,912
Par
10
PFC5V y
FCR30
15
,293
,289
146
Pi
scin
a FC
des
pues
de
10
min
uto
s de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC5vR
10 y
Fcb
15
,411
,128
Par
2
PFC5vR
10 y
FCP
15
-,213
,446
Par
3
PFC5vR
10 y
FCT
15
-,217
,438
Par
4
PFC5vR
10 y
FCT2
15
-,312
,257
Par
5
PFC5vR
10 y
FCT3
15
-,192
,494
Par
6
PFC5v
R10 y
FCG
15
-,312
,258
Par
7
PFC5vR
10 y
FCR2
15
-,097
,730
Par
8
PFC5vR
10 y
FCR10
15
-,015
,958
Par
9
PFC5vR
10 y
FCR20
15
,107
,704
Par
10
PFC5vR
10 y
FCR30
15
,248
,372
Pi
scin
a FC
des
pues
de
20
min
uto
s de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC5vR
20 y
Fcb
15
,709
,003
Par
2
PFC5vR
20 y
FCP
15
-,070
,804
Par
3
PFC5vR
20 y
FCT
15
-,234
,400
Par
4
PFC5vR
20 y
FCT2
15
-,309
,262
Par
5
PFC5vR
20 y
FCT3
15
-,207
,459
Par
6
PFC5vR
20 y
FCG
15
-,331
,229
Par
7
PFCR5v2
0 y
FCR2
15
,065
,819
Par
8
PFC5vR
20 y
FCR10
15
,315
,253
Par
9
PFC5vR
20 y
FCR20
15
,262
,345
Par
10
PFC5vR
20 y
FCR30
15
,312
,257
147
Pi
scin
a FC
des
pues
de
30
min
uto
s de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC5vR
30 y
Fcb
15
,454
,089
Par
2
PFC5vR
30 y
FCP
15
,038
,894
Par
3
PF5vC
R30 y
FCT
15
-,082
,773
Par
4
PFC5vR
30 y
FCT2
15
-,067
,813
Par
5
PFC5vR
30 y
FCT3
15
,114
,687
Par
6
PFC5vR
30 y
FCG
15
-,092
,744
Par
7
PFC5vR
30 y
FCR2
15
-,134
,633
Par
8
PFC5vR
30 y
FCR10
15
-,032
,911
Par
9
PFC5vR
30 y
FCR20
15
,334
,223
Par
10
PFC5vR
30 y
FCR30
15
,412
,127
Val
ores
FC
en
10
V f
ren
te a
val
ores
de
FC e
n t
read
mill
Pi
scin
a FC
bas
al
ante
s de
10 V
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFCb10v
y Fc
b
15
,843
,000
Par
2
PFCb10v
y FC
P 15
-,107
,705
Par
3
PFCb10v
y FC
T
15
-,225
,420
Par
4
PFCb10v
y FC
T2
15
-,315
,254
Par
5
PFCb10v
y FC
T3
15
-,368
,177
Par
6
PFCb10v
y FC
G
15
-,348
,204
Par
7
PFCb10v
y FC
R2
15
,467
,079
Par
8
PFCb10v
y FC
R10
15
,330
,229
Par
9
PFCb10v
y FC
R20
15
-,026
,926
Par
10
PFCb10v
y FC
R30
15
-,221
,428
148
Pi
scin
a FC
des
pués
de
nad
ar 5
pri
mer
as V
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC10V1 y
Fcb
15
,411
,128
Par
2
PFC10V1 y
FCP
15
-,167
,553
Par
3
PFC10V1 y
FCT
15
-,132
,639
Par
4
PFC10V1 y
FCT2
15
-,163
,562
Par
5
PFC10V1 y
FCT3
15
-,141
,617
Par
6
PFC10V1 y
FCG
15
-,141
,616
Par
7
PFC10V1 y
FCR2
15
,087
,758
Par
8
PFC10V1 y
FCR10
15
-,163
,561
Par
9
PFC10V1 y
FCR20
15
,070
,804
Par
10
PFC10V1 y
FCR30
15
,281
,311
Pi
scin
a FC
des
pués
de
nad
ar 5
seg
undas
V
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC10V2 y
Fcb
15
,283
,307
Par
2
PFC10V2 y
FCP
15
-,077
,785
Par
3
PFC10V2 y
FCT
15
,061
,829
Par
4
PFC10V2 y
FCT2
15
-,017
,952
Par
5
PFC10V2 y
FCT3
15
-,116
,680
Par
6
PFC10V2 y
FCG
15
-,043
,879
Par
7
PFC10V2 y
FCR2
15
,160
,569
Par
8
PFC10V2 y
FCR10
15
-,208
,457
Par
9
PFC10V2 y
FCR20
15
,069
,808
Par
10
PFC10V2 y
FCR30
15
,312
,258
149
Pi
scin
a FC
des
pués
de
10 m
in d
e re
poso
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC10VR10 y
Fcb
15
,346
,207
Par
2
PFC10VR10 y
FCP
15
,057
,840
Par
3
PFC10VR10 y
FCT
15
-,049
,863
Par
4
PFC10VR10 y
FCT2
15
-,115
,684
Par
5
PFC10VR10 y
FCT3
15
,194
,487
Par
6
PFC10VR10 y
FCG
15
,257
,356
Par
7
PFC10VR10 y
FCR2
15
,470
,077
Par
8
PFC10VR10 y
FCR10
15
-,172
,540
Par
9
PFC10VR10 y
FCR20
15
,218
,435
Par
10
PFC10VR10 y
FCR30
15
,170
,544
Pi
scin
a FC
des
pués
de
20
min
de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC10VR20 y
Fcb
15
,175
,533
Par
2
PFC10VR20 y
FCP
15
-,393
,147
Par
3
PFC10VR20 y
FCT
15
-,520
,047
Par
4
PFC10VR20 y
FCT2
15
-,425
,114
Par
5
PFC10VR20 y
FCT3
15
-,377
,166
Par
6
PFC10VR20 y
FCG
15
-,251
,367
Par
7
PFC10VR20 y
FCR2
15
-,082
,772
Par
8
PFC10VR20 y
FCR10
15
,274
,323
Par
9
PFC10VR20 y
FCR20
15
-,085
,764
Par
10
PFC10VR20 y
FCR30
15
,085
,763
150
Val
ores
FC
en
15
V f
ren
te a
val
ores
de
FC e
n t
read
mill
Pi
scin
a FC
bas
al a
nte
s de
15 V
uel
tas
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFCb15v
y Fc
b
15
,825
,000
Par
2
PFCb15v
y FC
P 15
-,078
,782
Par
3
PFCb15v
y FC
T
15
-,176
,531
Par
4
PFCb15v
y FC
T2
15
-,255
,359
Par
5
PFCb15v
y FC
T3
15
-,354
,195
Par
6
PFCb15v
y FC
G
15
-,287
,299
Par
7
PFCb15v
y FC
R2
15
,511
,051
Par
8
PFCb15v
y FC
R10
15
,229
,411
Par
9
PFCb15v
y FC
R20
15
,010
,972
Par
10
PFCb15v
y FC
R30
15
-,036
,898
Pi
scin
a FC
des
pués
de
nad
ar 8
-1ª
Vuel
tas
(tota
l 15V)
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC15V1 y
Fcb
15
,198
,480
Par
2
PFC15V1 y
FCP
15
-,525
,044
Par
3
PFC15V1 y
FCT
15
-,159
,570
Par
4
PFC15V1 y
FCT2
15
-,169
,547
Par
5
PFC15V1 y
FCT3
15
-,113
,688
Par
6
PFC15V1 y
FCG
15
,075
,791
Par
7
PFC15V1 y
FCR2
15
,290
,295
Par
8
PFC15V1 y
FCR10
15
,203
,467
Par
9
PFC15V1 y
FCR20
15
,098
,728
Par
10
PFC15V1 y
FCR30
15
,415
,124
151
Pi
scin
a FC
des
pués
de
nad
ar
7-
2ª
Vuel
tas
t.15V
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC15V2 y
Fcb
15
,141
,616
Par
2
PFC15V2 y
FCP
15
-,512
,051
Par
3
PFC15V2 y
FCT
15
-,109
,698
Par
4
PFC15V2 y
FCT2
15
-,147
,600
Par
5
PFC15V2 y
FCT3
15
-,250
,370
Par
6
PFC15V2 y
FCG
15
-,101
,722
Par
7
PFC15V2 y
FCR2
15
,100
,723
Par
8
PFC15V2 y
FCR10
15
,116
,679
Par
9
PFC15V2 y
FCR20
15
-,030
,914
Par
10
PFC15V2 y
FCR30
15
,349
,202
Pi
scin
a FC
des
pués
de
10
min
de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC15VR10 y
Fcb
15
,325
,237
Par
2
PFC15VR10 y
FCP
15
-,405
,134
Par
3
PFC15VR10 y
FCT
15
-,360
,187
Par
4
PFC15VR10 y
FCT2
15
-,458
,086
Par
5
PFC15VR10 y
FCT3
15
-,040
,886
Par
6
PFC15VR10 y
FCG
15
-,063
,824
Par
7
PFC15VR10 y
FCR2
15
,341
,213
Par
8
PFC15VR10 y
FCR10
15
,484
,068
Par
9
PFC15VR10 y
FCR20
15
,407
,132
Par
10
PFC15VR10 y
FCR30
15
,413
,126
152
Pi
scin
a FC
des
pués
de
20
min
de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PFC15VR20 y
Fcb
15
,475
,074
Par
2
PFC15VR20 y
FCP
15
-,523
,045
Par
3
PFC15VR20 y
FCT
15
-,624
,013
Par
4
PFC15VR20 y
FCT2
15
-,585
,022
Par
5
PFC15VR20 y
FCT3
15
-,428
,112
Par
6
PFC15VR20 y
FCG
15
-,331
,227
Par
7
PFC15VR20 y
FCR2
15
,128
,649
Par
8
PFC15VR20 y
FCR10
15
,193
,490
Par
9
PFC15VR20 y
FCR20
15
-,098
,728
Par
10
PFC15VR20 y
FCR30
15
-,020
,944
Val
ores
LA
en
5V
fre
nte
a v
alor
es d
e LA
en
tre
adm
ill
Pi
scin
a LA
bas
al a
nte
s de
5 V
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLAb5v
y LA
b
15
-,021
,942
Par
2
PLAb5v
y LA
P 15
,165
,558
Par
3
PLAb5v
y LA
T
15
,295
,286
Par
4
PLAb5v
y LA
T2
15
,113
,688
Par
5
PLAb5v
y LA
T3
15
,421
,118
Par
6
PLAb5v
y LA
G
15
,400
,140
Par
7
PLAb5v
y LA
R2
15
,250
,368
Par
8
PLAb5v
y LA
R10
15
-,002
,995
Par
9
PLAb5v
y LA
R20
15
-,251
,368
Par
10
PLAb5v
y LA
R30
3
-,836
,370
153
Pi
scin
a LA
des
pues
de
nad
ar d
e 5 V
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLA5V y
Lab
15
,145
,606
Par
2
PLA5V y
LAP
15
,069
,807
Par
3
PLA5V y
LAT
15
-,077
,785
Par
4
PLA5V y
LAT2
15
,232
,404
Par
5
PLA5V y
LAT3
15
-,241
,387
Par
6
PLA5V y
LAG
15
-,293
,290
Par
7
PLA5V y
LAR2
15
-,302
,274
Par
8
PLA5V y
LAR10
15
-,095
,737
Par
9
PLA5V y
LAR20
15
,184
,512
Par
10
PLA5V y
LAR30
3
-,031
,980
Pi
scin
a LA
des
pués
de
10 m
in d
e re
poso
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLAR10 y
Lab
15
,133
,636
Par
2
PLAR10 y
LAP
15
,071
,802
Par
3
PLAR10 y
LAT
15
,024
,933
Par
4
PLAR10 y
LAT2
15
,404
,135
Par
5
PLAR10 y
LAT3
15
-,199
,478
Par
6
PLAR10 y
LAG
15
-,245
,380
Par
7
PLAR10 y
LAR2
15
-,209
,455
Par
8
PLAR10 y
LAR10
15
,041
,885
Par
9
PLAR10 y
LAR20
15
,203
,468
Par
10
PLAR10 y
LAR30
3
,128
,918
154
Pi
scin
a LA
des
pués
de
20 m
in d
e re
poso
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLAR20 y
Lab
15
,155
,582
Par
2
PLAR20 y
LAP
15
,047
,867
Par
3
PLAR20 y
LAT
15
,118
,676
Par
4
PLAR20 y
LAT2
15
,470
,077
Par
5
PLAR20 y
LAT3
15
-,132
,639
Par
6
PLAR20 y
LAG
15
-,175
,534
Par
7
PLAR20 y
LAR2
15
-,128
,648
Par
8
PLAR20 y
LAR10
15
,110
,697
Par
9
PLAR20 y
LAR20
15
,219
,432
Par
10
PLAR20 y
LAR30
3
,191
,878
Pi
scin
a LA
des
pués
de
30 m
in d
e re
poso
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLAR30 y
Lab
15
,421
,118
Par
2
PLAR30 y
LAP
15
,178
,527
Par
3
PLAR30 y
LAT
15
,139
,621
Par
4
PLAR30 y
LAT2
15
,352
,199
Par
5
PLAR30 y
LAT3
15
-,123
,662
Par
6
PLAR30 y
LAG
15
-,145
,607
Par
7
PLAR30 y
LAR2
15
-,085
,763
Par
8
PLAR30 y
LAR10
15
,157
,576
Par
9
PLAR30 y
LAR20
15
,483
,068
Par
10
PLAR30 y
LAR30
3
,586
,602
155
Val
ores
LA
en
10
V f
ren
te a
val
ores
de
LA e
n t
read
mill
Pi
scin
a LA
bas
al a
nte
s de
10 V
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLAb10v
y La
b
15
,459
,085
Par
2
PLAb10v
y LA
P 15
,159
,570
Par
3
PLAb10v
y LA
T
15
,142
,614
Par
4
PLAb10v
y LA
T2
15
,406
,133
Par
5
PLAb10v
y LA
T3
15
-,098
,728
Par
6
PLAb10v
y LA
G
15
-,179
,524
Par
7
PLAb10v
y LA
R2
15
-,079
,778
Par
8
PLAb10v
y LA
R10
15
,174
,535
Par
9
PLAb10v
y LA
R20
15
,505
,055
Par
10
PLAb10v
y LA
R30
3
,549
,630
Pi
scin
a LA
des
pues
de
nad
ar 1
0 V
(5-1
ª V)
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLA10V1 y
Lab
15
,078
,781
Par
2
PLA10V1 y
LAP
15
,254
,362
Par
3
PLA10V1 y
LAT
15
,051
,857
Par
4
PLA10V1 y
LAT2
15
,243
,384
Par
5
PLA10V1 y
LAT3
15
-,100
,722
Par
6
PLA10V1 y
LAG
15
-,101
,721
Par
7
PLA10V1 y
LAR2
15
-,038
,892
Par
8
PLA10V1 y
LAR10
15
,240
,390
Par
9
PLA10V1 y
LAR20
15
,210
,453
Par
10
PLA10V1 y
LAR30
3
-,294
,810
156
P
isci
na
LA d
espues
de
nad
ar 1
0 V
(5-2
ª V)
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLA10V2 y
Lab
15
-,043
,879
Par
2
PLA10V2 y
LAP
15
,169
,548
Par
3
PLA10V2 y
LAT
15
-,018
,950
Par
4
PLA10V2 y
LAT2
15
,298
,281
Par
5
PLA10V2 y
LAT3
15
-,161
,568
Par
6
PLA10V2 y
LAG
15
-,196
,484
Par
7
PLA10V2 y
LAR2
15
-,174
,535
Par
8
PLA10V2 y
LAR10
15
,069
,808
Par
9
PLA10V2 y
LAR20
15
,039
,891
Par
10
PLA10V2 y
LAR30
3
-,416
,727
Pi
scin
a LA
des
pués
de
10
min
de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLA10VR10 y
Lab
15
-,007
,980
Par
2
PLA10VR10 y
LAP
15
,136
,630
Par
3
PLA10VR10 y
LAT
15
-,009
,976
Par
4
PLA10VR10 y
LAT2
15
,326
,235
Par
5
PLA10VR10 y
LAT3
15
-,138
,624
Par
6
PLA10VR10 y
LAG
15
-,166
,554
Par
7
PLA10VR10 y
LAR2
15
-,112
,692
Par
8
PLA10VR10 y
LAR10
15
,082
,771
Par
9
PLA10VR10 y
LAR20
15
,043
,878
Par
10
PLA10VR10 y
LAR30
3
-,121
,923
157
Pi
scin
a LA
des
pués
de
20
min
de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLA10VR20 y
Lab
15
-,071
,801
Par
2
PLA10VR20 y
LAP
15
-,003
,991
Par
3
PLA10VR20 y
LAT
15
-,007
,981
Par
4
PLA10VR20 y
LAT2
15
,337
,219
Par
5
PLA10VR20 y
LAT3
15
-,172
,541
Par
6
PLA10VR20 y
LAG
15
-,217
,437
Par
7
PLA10VR20 y
LAR2
15
-,127
,651
Par
8
PLA10VR20 y
LAR10
15
,120
,671
Par
9
PLA10VR20 y
LAR20
15
,026
,928
Par
10
PLA10VR20 y
LAR30
3
-,044
,972
Val
ores
LA
en
15
V f
ren
te a
val
ores
de
LA e
n t
read
mill
.
Pi
scin
a LA
bas
ales
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLAb15v
y La
b
15
,303
,272
Par
2
PLAb15v
y LA
P 15
,257
,356
Par
3
PLAb15v
y LA
T
15
,535
,040
Par
4
PLAb15v
y LA
T2
15
,020
,945
Par
5
PLAb15v
y LA
T3
15
,867
,000
Par
6
PLAb15v
y LA
G
15
,867
,000
Par
7
PLAb15v
y LA
R2
15
,738
,002
Par
8
PLAb15v
y LA
R10
15
,440
,101
Par
9
PLAb15v
y LA
R20
15
,035
,900
Par
10
PLAb15v
y LA
R30
3
-,924
,249
158
Pi
scia
nLa
des
pués
de
nad
ar 8
-1ª
V (
tota
l 15)
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLA15V1 y
Lab
15
,078
,784
Par
2
PLA15V1 y
LAP
15
,293
,289
Par
3
PLA15V1 y
LAT
15
,143
,610
Par
4
PLA15V1 y
LAT2
15
,214
,443
Par
5
PLA15V1 y
LAT3
15
-,041
,884
Par
6
PLA15V1 y
LAG
15
-,021
,940
Par
7
PLA15V1 y
LAR2
15
,061
,830
Par
8
PLA15V1 y
LAR10
15
,363
,184
Par
9
PLA15V1 y
LAR20
15
,249
,371
Par
10
PLA15V1 y
LAR30
3
-,292
,811
Pi
scin
a La
des
pués
de
nad
ar 7
-2ª
V (
tota
l 15)
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLA15V2 y
Lab
15
,194
,489
Par
2
PLA15V2 y
LAP
15
,228
,414
Par
3
PLA15V2 y
LAT
15
,194
,488
Par
4
PLA15V2 y
LAT2
15
,260
,350
Par
5
PLA15V2 y
LAT3
15
,005
,986
Par
6
PLA15V2 y
LAG
15
,025
,929
Par
7
PLA15V2 y
LAR2
15
,161
,566
Par
8
PLA15V2 y
LAR10
15
,496
,060
Par
9
PLA15V2 y
LAR20
15
,373
,171
Par
10
PLA15V2 y
LAR30
3
,222
,858
159
Pi
scin
a LA
des
pués
de
10
min
de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLA15VR10 y
Lab
15
,108
,701
Par
2
PLA15VR10 y
LAP
15
,176
,530
Par
3
PLA15VR10 y
LAT
15
,213
,447
Par
4
PLA15VR10 y
LAT2
15
,255
,359
Par
5
PLA15VR10 y
LAT3
15
,105
,710
Par
6
PLA15VR10 y
LAG
15
,119
,672
Par
7
PLA15VR10 y
LAR2
15
,230
,410
Par
8
PLA15VR10 y
LAR10
15
,426
,113
Par
9
PLA15VR10 y
LAR20
15
,197
,481
Par
10
PLA15VR10 y
LAR30
3
,287
,815
Pi
scin
a LA
des
pués
de
20
min
de
reposo
N
Corr
elac
ión
Sig
.
Par
1
PLA15VR20 y
Lab
15
-,033
,906
Par
2
PLA15VR20 y
LAP
15
,028
,922
Par
3
PLA15VR20 y
LAT
15
-,022
,937
Par
4
PLA15VR20 y
LAT2
15
,011
,969
Par
5
PLA15VR20 y
LAT3
15
-,148
,599
Par
6
PLA15VR20 y
LAG
15
-,083
,770
Par
7
PLA15VR20 y
LAR2
15
,119
,674
Par
8
PLA15VR20 y
LAR10
15
,376
,167
Par
9
PLA15VR20 y
LAR20
15
,190
,497
Par
10
PLA15VR20 y
LAR30
3
,245
,842
160
AN
EXO
11.8
. D
IFEREN
CIA
S R
ELA
CIO
NAD
AS.
Media
Desv
ia
ción t
íp.
Err
or
típ.d
e
la m
edia
Infe
rior
Superi
or
Par
1PFC
b5v
- Fc
b1,0
67
3,7
70,9
73
-1,0
21
3,1
54
1,0
96
14
0,2
92
Par
2PFC
b5v
- FC
P-3
5,2
19,0
12
4,9
09
-45,7
29
-24,6
71
-7,1
71
14
0
Par
3PFC
b5v
- FC
T-6
6,6
21,9
54
5,6
68
-78,7
58
-54,4
42
-11,7
49
14
0
Par
4PFC
b5v
- FC
T2
-86,4
30,7
36
7,9
36
-103,4
21
-69,3
79
-10,8
87
14
0
Par
5PFC
b5v
- FC
T3
-120,2
33,0
52
8,5
34
-138,5
04
-101,8
96
-14,0
85
14
0
Par
6PFC
b5v
- FC
G-1
46,0
67
24,9
81
6,4
5-1
59,9
01
-132,2
32
-22,6
45
14
0
Par
7PFC
b5v
- FC
R2
-55,0
67
17,2
52
4,4
54
-64,6
21
-45,5
13
-12,3
62
14
0
Par
8PFC
b5v
- FC
R10
-31,3
33
11,4
93
2,9
68
-37,6
98
-24,9
69
-10,5
59
14
0
Par
9PFC
b5v
- FC
R20
-88,3
67
2,1
6-1
2,6
33
-3,3
67
-3,7
03
14
0,0
02
Par
10
PFC
b5v
- FC
R30
-2,1
33
8,6
59
2,2
36
-6,9
29
2,6
62
-0,9
54
14
0,3
56
Media
Desv
iaci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Superi
or
Par
1PFC
5V -
Fc
b124,4
67
28,5
43
7,3
7108,6
6140,2
73
16,8
89
14
0
Par
2PFC
5V -
FC
P88,2
37,0
69,5
69
67,6
77
108,7
23
9,2
17
14
0
Par
3PFC
5V -
FC
T56,8
34,2
66
8,8
47
37,8
24
75,7
76
6,4
214
0
Par
4PFC
5V -
FC
T2
37
41,7
08
10,7
69
13,9
03
60,0
97
3,4
36
14
0,0
04
Par
5PFC
5V -
FC
T3
3,2
46,2
54
11,9
43
-22,4
15
28,8
15
0,2
68
14
0,7
93
Par
6PFC
5V -
FC
G-2
2,6
67
39,1
46
10,1
07
-44,3
45
-0,9
89
-2,2
43
14
0,0
42
Par
7PFC
5V -
FC
R2
68,3
33
33,6
76
8,6
95
49,6
84
86,9
83
7,8
59
14
0
Par
8PFC
5V -
FC
R10
92,0
67
34,6
46
8,9
46
72,8
8111,2
53
10,2
92
14
0
Par
9PFC
5V -
FC
R20
115,4
29,2
79
7,5
699,1
86
131,6
14
15,2
65
14
0
Par
10
PFC
5V -
FC
R30
121,2
67
27,9
94
7,2
28
105,7
64
136,7
69
16,7
78
14
0
Media
Desv
iaci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Superi
or
Par
1PFC
R10 -
Fc
b29,6
67
17,2
41
4,4
52
20,1
19
39,2
14
6,6
64
14
0
Par
2PFC
R10 -
FC
P-6
,627,3
96
7,0
74
-21,7
71
8,5
71
-0,9
33
14
0,3
67
Par
3PFC
R10 -
FC
T-3
828,7
48
7,4
23
-53,9
2-2
2,0
8-5
,119
14
0
Par
4PFC
R10 -
FC
T2
-57,8
37,0
52
9,5
67
-78,3
19
-37,2
81
-6,0
42
14
0
Par
5PFC
R10 -
FC
T3
-91,6
36,9
57
9,5
42
-112,0
66
-71,1
34
-9,5
99
14
0
Par
6PFC
R10 -
FC
G-1
17,4
67
31,6
78,1
77
-135,0
05
-99,9
28
-14,3
65
14
0
Par
7PFC
R10 -
FC
R2
-26,4
67
27,0
16
6,9
75
-41,4
27
-11,5
06
-3,7
94
14
0,0
02
Par
8PFC
R10 -
FC
R10
-2,7
33
22,1
47
5,7
18
-14,9
98
9,5
31
-0,4
78
14
0,6
4
Par
9PFC
R10 -
FC
R20
20,6
18,9
01
4,8
810,1
33
31,0
67
4,2
21
14
0,0
01
Par
10
PFC
R10 -
FC
R30
26,4
67
18,2
16
4,7
03
16,3
79
36,5
55
5,6
27
14
0
Difere
nci
as
rela
cionadas
tgl
Sig
. (b
ilat.
)
95%
Inte
rv.d
e
confianza
para
la d
if.
Difere
nci
as
rela
cionadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e
confianza
para
la d
if.
Difere
nci
as
rela
cionadas
tgl
Sig
.(bila
tera
l)
95%
Inte
r.de c
onfianza
para
la d
if.
161
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PF
CR20 -
Fc
b18,8
67
12,9
06
3,3
32
11,7
226,0
14
5,6
62
14
0
Par
2PF
CR20 -
FC
P-1
7,4
23,9
25
6,1
77
-30,6
49
-4,1
51
-2,8
17
14
0,0
14
Par
3PF
CR20 -
FC
T-4
8,8
27,0
77
6,9
91
-63,7
95
-33,8
05
-6,9
814
0
Par
4PF
CR20 -
FC
T2
-68,6
35,2
88
9,1
11
-88,1
42
-49,0
58
-7,5
29
14
0
Par
5PF
CR20 -
FC
T3
-102,4
35,6
21
9,1
97
-122,1
26
-82,6
74
-11,1
34
14
0
Par
6PF
CR20 -
FC
G-1
28,2
67
29,9
99
7,7
46
-144,8
79
-111,6
54
-16,5
614
0
Par
7PF
CR20 -
FC
R2
-37,2
67
23,2
98
6,0
15
-50,1
68
-24,3
65
-6,1
95
14
0
Par
8PF
CR20 -
FC
R10
-13,5
33
16,7
71
4,3
3-2
2,8
21
-4,2
46
-3,1
25
14
0,0
07
Par
9PF
CR20 -
FC
R20
9,8
15,8
26
4,0
86
1,0
36
18,5
64
2,3
98
14
0,0
31
Par
10
PFCR20 -
FC
R30
15,6
67
15,5
73
4,0
21
7,0
43
24,2
91
3,8
96
14
0,0
02
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PF
CR30 -
Fc
b6,8
67
8,0
96
2,0
92,3
83
11,3
53,2
85
14
0,0
05
Par
2PF
CR30 -
FC
P-2
9,4
18,2
67
4,7
17
-39,5
16
-19,2
84
-6,2
33
14
0
Par
3PF
CR30 -
FC
T-6
0,8
20,7
37
5,3
54
-72,2
84
-49,3
16
-11,3
55
14
0
Par
4PF
CR30 -
FC
T2
-80,6
28,5
87,3
79
-96,4
27
-64,7
73
-10,9
22
14
0
Par
5PF
CR30 -
FC
T3
-114,4
28,7
82
7,4
31
-130,3
39
-98,4
61
-15,3
94
14
0
Par
6PF
CR30 -
FC
G-1
40,2
67
22,8
61
5,9
03
-152,9
27
-127,6
07
-23,7
63
14
0
Par
7PF
CR30 -
FC
R2
-49,2
67
20,7
79
5,3
65
-60,7
74
-37,7
59
-9,1
83
14
0
Par
8PF
CR30 -
FC
R10
-25,5
33
14,6
67
3,7
87
-33,6
56
-17,4
11
-6,7
42
14
0
Par
9PF
CR30 -
FC
R20
-2,2
8,5
37
2,2
04
-6,9
28
2,5
28
-0,9
98
14
0,3
35
Par
10
PFCR30 -
FC
R30
3,6
67
8,1
56
2,1
06
-0,8
58,1
83
1,7
41
14
0,1
04
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PF
Cb10v
- Fc
b0,9
33
5,7
51,4
85
-2,2
51
4,1
18
0,6
29
14
0,5
4
Par
2PF
Cb10v
- FC
P-3
5,3
33
19,8
84
5,1
34
-46,3
45
-24,3
22
-6,8
82
14
0
Par
3PF
Cb10v
- FC
T-6
6,7
33
22,3
62
5,7
74
-79,1
17
-54,3
5-1
1,5
58
14
0
Par
4PF
Cb10v
- FC
T2
-86,5
33
31,0
71
8,0
23
-103,7
4-6
9,3
27
-10,7
86
14
0
Par
5PF
Cb10v
- FC
T3
-120,3
33
33,2
67
8,5
89
-138,7
56
-101,9
11
-14,0
114
0
Par
6PF
Cb10v
- FC
G-1
46,2
25,3
78
6,5
52
-160,2
54
-132,1
46
-22,3
12
14
0
Par
7PF
Cb10v
- FC
R2
-55,2
15,6
81
4,0
49
-63,8
84
-46,5
16
-13,6
34
14
0
Par
8PF
Cb10v
- FC
R10
-31,4
67
12,3
28
3,1
83
-38,2
94
-24,6
4-9
,886
14
0
Par
9PF
Cb10v
- FC
R20
-8,1
33
10,9
82,8
35
-14,2
14
-2,0
53
-2,8
69
14
0,0
12
Par
10
PFCb10v
- FC
R30
-2,2
67
11,8
47
3,0
59
-8,8
27
4,2
94
-0,7
41
14
0,4
71
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilat)
95%
Inte
rv d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilat.
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
162
Media
Desv
iaci
ón
típ.
Err
or
típ. de
la m
edia
Infe
rior
Superior
Par
1PFC
10V1 -
Fc
b124,1
33
24,1
21
6,2
28
110,7
75
137,4
91
19,9
31
14
0
Par
2PFC
10V1 -
FC
P87,8
67
32,8
63
8,4
85
69,6
68
106,0
66
10,3
55
14
0
Par
3PFC
10V1 -
FC
T56,4
67
33,4
96
8,6
49
37,9
17
75,0
16
6,5
29
14
0
Par
4PFC
10V1 -
FC
T2
36,6
67
40,0
55
10,3
42
14,4
85
58,8
48
3,5
45
14
0,0
03
Par
5PFC
10V1 -
FC
T3
2,8
67
41,0
75
10,6
05
-19,8
825,6
13
0,2
714
0,7
91
Par
6PFC
10V1 -
FC
G-2
335,1
02
9,0
63
-42,4
39
-3,5
61
-2,5
38
14
0,0
24
Par
7PFC
10V1 -
FC
R2
68
30,0
71
7,7
64
51,3
47
84,6
53
8,7
58
14
0
Par
8PFC
10V1 -
FC
R10
91,7
33
29,9
94
7,7
44
75,1
23
108,3
43
11,8
45
14
0
Par
9PFC
10V1 -
FC
R20
115,0
67
26,0
46,7
23
100,6
46
129,4
87
17,1
14
14
0
Par
10
PFC
10V1 -
FC
R30
120,9
33
25,0
04
6,4
56
107,0
86
134,7
818,7
32
14
0
Media
Desv
iaci
ón
típ.
Err
or
típ. de
la m
edia
Infe
rior
Superior
Par
1PFC
10V2 -
Fc
b125,8
67
22,6
35,8
43
113,3
35
138,3
99
21,5
41
14
0
Par
2PFC
10V2 -
FC
P89,6
29,6
93
7,6
67
73,1
56
106,0
44
11,6
87
14
0
Par
3PFC
10V2 -
FC
T58,2
28,8
05
7,4
37
42,2
48
74,1
52
7,8
25
14
0
Par
4PFC
10V2 -
FC
T2
38,4
35,8
39
9,2
53
18,5
53
58,2
47
4,1
514
0,0
01
Par
5PFC
10V2 -
FC
T3
4,6
38,9
74
10,0
63
-16,9
83
26,1
83
0,4
57
14
0,6
55
Par
6PFC
10V2 -
FC
G-2
1,2
67
31,7
55
8,1
99
-38,8
52
-3,6
82
-2,5
94
14
0,0
21
Par
7PFC
10V2 -
FC
R2
69,7
33
27,0
96
6,9
96
54,7
28
84,7
39
9,9
67
14
0
Par
8PFC
10V2 -
FC
R10
93,4
67
28,2
56
7,2
96
77,8
19
109,1
14
12,8
11
14
0
Par
9PFC
10V2 -
FC
R20
116,8
23,7
37
6,1
29
103,6
55
129,9
45
19,0
57
14
0
Par
10
PFC
10V2 -
FC
R30
122,6
67
22,5
38
5,8
19
110,1
86
135,1
48
21,0
814
0
Des
via
ción t
íp.
Par
1PFC
10VR10
-Fc
b22,2
14,2
09
3,6
69
14,3
32
30,0
68
6,0
51
14
0
Par
2PFC
10VR10
-FC
P-1
4,0
67
21,6
08
5,5
79
-26,0
33
-2,1
-2,5
21
14
0,0
24
Par
3PFC
10VR10
-FC
T-4
5,4
67
24,1
07
6,2
24
-58,8
16
-32,1
17
-7,3
05
14
0
Par
4PFC
10VR10
-FC
T2
-65,2
67
32,0
63
8,2
79
-83,0
23
-47,5
11
-7,8
84
14
0
Par
5PFC
10VR10
-FC
T3
-99,0
67
29,4
78
7,6
11
-115,3
91
-82,7
43
-13,0
16
14
0
Par
6PFC
10VR10
-FC
G-1
24,9
33
21,9
69
5,6
72
-137,0
99
-112,7
67
-22,0
25
14
0
Par
7PFC
10VR10
-FC
R2
-33,9
33
17,0
14,3
92
-43,3
53
-24,5
13
-7,7
26
14
0
Par
8PFC
10VR10
-FC
R10
-10,2
20,4
63
5,2
84
-21,5
32
1,1
32
-1,9
31
14
0,0
74
Par
9PFC
10VR10
-FC
R20
13,1
33
14,8
37
3,8
31
4,9
17
21,3
53,4
28
14
0,0
04
Par
10
PFC
10VR10
-FC
R30
19
15,0
85
3,8
95
10,6
46
27,3
54
4,8
78
14
0
Media
Err
or
típ. de
la m
edia
Difere
nci
as r
elac
ionad
as
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e
confianza
par
a la
dif.
Infe
rior
Superior
Difere
nci
as r
elac
ionad
as
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv d
e
confianza
par
a la
dif.
Difere
nci
as r
elac
ionad
as
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e
confianza
par
a la
dif.
163
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PF
C10VR20
-Fc
b7,8
9,9
58
2,5
71
2,2
85
13,3
15
3,0
34
14
0,0
09
Par
2PF
C10VR20
-FC
P-2
8,4
67
21,6
06
5,5
79
-40,4
32
-16,5
01
-5,1
03
14
0
Par
3PF
C10VR20
-FC
T-5
9,8
67
24,0
95
6,2
21
-73,2
1-4
6,5
23
-9,6
23
14
0
Par
4PF
C10VR20
-FC
T2
-79,6
67
31,5
77
8,1
53
-97,1
53
-62,1
8-9
,771
14
0
Par
5PF
C10VR20
-FC
T3
-113,4
67
32,9
56
8,5
09
-131,7
17
-95,2
16
-13,3
34
14
0
Par
6PF
C10VR20
-FC
G-1
39,3
33
24,2
42
6,2
59
-152,7
58
-125,9
09
-22,2
61
14
0
Par
7PF
C10VR20
-FC
R2
-48,3
33
20,5
24
5,2
99
-59,6
99
-36,9
67
-9,1
21
14
0
Par
8PF
C10VR20
-FC
R10
-24,6
12,5
17
3,2
32
-31,5
32
-17,6
68
-7,6
11
14
0
Par
9PF
C10VR20
-FC
R20
-1,2
67
10,6
67
2,7
54
-7,1
74
4,6
4-0
,46
14
0,6
53
Par
10
PFC10VR20
-FC
R30
4,6
9,9
91
2,5
8-0
,933
10,1
33
1,7
83
14
0,0
96
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PF
Cb15v
- Fc
b4,8
5,3
88
1,3
91
1,8
16
7,7
84
3,4
514
0,0
04
Par
2PF
Cb15v
- FC
P-3
1,4
67
19,2
91
4,9
81
-42,1
49
-20,7
84
-6,3
18
14
0
Par
3PF
Cb15v
- FC
T-6
2,8
67
21,5
95,5
74
-74,8
23
-50,9
11
-11,2
78
14
0
Par
4PF
Cb15v
- FC
T2
-82,6
67
30,2
27,8
03
-99,4
02
-65,9
31
-10,5
95
14
0
Par
5PF
Cb15v
- FC
T3
-116,4
67
32,7
59
8,4
58
-134,6
08
-98,3
26
-13,7
714
0
Par
6PF
Cb15v
- FC
G-1
42,3
33
24,4
94
6,3
24
-155,8
98
-128,7
69
-22,5
06
14
0
Par
7PF
Cb15v
- FC
R2
-51,3
33
15,1
69
3,9
17
-59,7
34
-42,9
33
-13,1
07
14
0
Par
8PF
Cb15v
- FC
R10
-27,6
12,8
66
3,3
22
-34,7
25
-20,4
75
-8,3
08
14
0
Par
9PF
Cb15v
- FC
R20
-4,2
67
10,2
36
2,6
43
-9,9
35
1,4
02
-1,6
14
14
0,1
29
Par
10
PFCb15v
- FC
R30
1,6
10,4
87
2,7
08
-4,2
07
7,4
07
0,5
91
14
0,5
64
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PF
C15V1 -
Fc
b115,3
33
24,6
62
6,3
68
101,6
76
128,9
91
18,1
12
14
0
Par
2PF
C15V1 -
FC
P79,0
67
36,4
62
9,4
15
58,8
75
99,2
59
8,3
98
14
0
Par
3PF
C15V1 -
FC
T47,6
67
33,2
04
8,5
73
29,2
79
66,0
55
5,5
614
0
Par
4PF
C15V1 -
FC
T2
27,8
67
39,5
65
10,2
16
5,9
56
49,7
77
2,7
28
14
0,0
16
Par
5PF
C15V1 -
FC
T3
-5,9
33
40,0
13
10,3
31
-28,0
92
16,2
25
-0,5
74
14
0,5
75
Par
6PF
C15V1 -
FC
G-3
1,8
31,0
99
8,0
3-4
9,0
22
-14,5
78
-3,9
614
0,0
01
Par
7PF
C15V1 -
FC
R2
59,2
26,2
03
6,7
66
44,6
89
73,7
11
8,7
514
0
Par
8PF
C15V1 -
FC
R10
82,9
33
25,4
12
6,5
61
68,8
61
97,0
06
12,6
414
0
Par
9PF
C15V1 -
FC
R20
106,2
67
25,1
36,4
88
92,3
5120,1
83
16,3
78
14
0
Par
10
PFC15V1 -
FC
R30
112,1
33
23,5
34
6,0
76
99,1
01
125,1
66
18,4
54
14
0
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
164
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PF
C15V2 -
Fc
b117,5
33
22,2
87
5,7
54
105,1
91
129,8
75
20,4
25
14
0
Par
2PF
C15V2 -
FC
P81,2
67
33,7
46
8,7
13
62,5
79
99,9
54
9,3
27
14
0
Par
3PF
C15V2 -
FC
T49,8
67
30,2
18
7,8
02
33,1
33
66,6
01
6,3
91
14
0
Par
4PF
C15V2 -
FC
T2
30,0
67
37,1
68
9,5
97
9,4
83
50,6
53,1
33
14
0,0
07
Par
5PF
C15V2 -
FC
T3
-3,7
33
40,2
93
10,4
04
-26,0
47
18,5
8-0
,359
14
0,7
25
Par
6PF
C15V2 -
FC
G-2
9,6
31,6
49
8,1
72
-47,1
27
-12,0
73
-3,6
22
14
0,0
03
Par
7PF
C15V2 -
FC
R2
61,4
27,0
52
6,9
85
46,4
19
76,3
81
8,7
914
0
Par
8PF
C15V2 -
FC
R10
85,1
33
23,8
86,1
66
71,9
09
98,3
58
13,8
07
14
0
Par
9PF
C15V2 -
FC
R20
108,4
67
22,9
93
5,9
37
95,7
33
121,2
18,2
714
0
Par
10
PFC15V2 -
FC
R30
114,3
33
21,1
34
5,4
57
102,6
29
126,0
37
20,9
52
14
0
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PF
C15VR10
-Fc
b20,1
33
12,6
31
3,2
61
13,1
38
27,1
28
6,1
73
14
0
Par
2PF
C15VR10
-FC
P-1
6,1
33
24,8
45
6,4
15
-29,8
92
-2,3
75
-2,5
15
14
0,0
25
Par
3PF
C15VR10
-FC
T-4
7,5
33
25,9
58
6,7
02
-61,9
09
-33,1
58
-7,0
92
14
0
Par
4PF
C15VR10
-FC
T2
-67,3
33
34,7
25
8,9
66
-86,5
63
-48,1
03
-7,5
114
0
Par
5PF
C15VR10
-FC
T3
-101,1
33
31,8
34
8,2
2-1
18,7
62
-83,5
04
-12,3
04
14
0
Par
6PF
C15VR10
-FC
G-1
27
24,9
17
6,4
34
-140,7
99
-113,2
01
-19,7
414
0
Par
7PF
C15VR10
-FC
R2
-36
18,0
99
4,6
73
-46,0
23
-25,9
77
-7,7
04
14
0
Par
8PF
C15VR10
-FC
R10
-12,2
67
12,6
35
3,2
62
-19,2
64
-5,2
7-3
,76
14
0,0
02
Par
9PF
C15VR10
-FC
R20
11,0
67
12,1
21
3,1
34,3
54
17,7
79
3,5
36
14
0,0
03
Par
10
PFC15VR10
-FC
R30
16,9
33
12,0
86
3,1
21
10,2
423,6
26
5,4
26
14
0
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PF
C15VR20
-Fc
b5,8
67
6,1
74
1,5
94
2,4
47
9,2
86
3,6
814
0,0
02
Par
2PF
C15VR20
-FC
P-3
0,4
20,2
37
5,2
25
-41,6
07
-19,1
93
-5,8
18
14
0
Par
3PF
C15VR20
-FC
T-6
1,8
22,4
16
5,7
88
-74,2
13
-49,3
87
-10,6
78
14
0
Par
4PF
C15VR20
-FC
T2
-81,6
30,6
08
7,9
03
-98,5
5-6
4,6
5-1
0,3
25
14
0
Par
5PF
C15VR20
-FC
T3
-115,4
31,5
45
8,1
45
-132,8
69
-97,9
31
-14,1
68
14
0
Par
6PF
C15VR20
-FC
G-1
41,2
67
23,0
75,9
57
-154,0
42
-128,4
91
-23,7
16
14
0
Par
7PF
C15VR20
-FC
R2
-50,2
67
17,9
34
4,6
31
-60,1
98
-40,3
35
-10,8
55
14
0
Par
8PF
C15VR20
-FC
R10
-26,5
33
11,8
86
3,0
69
-33,1
15
-19,9
51
-8,6
46
14
0
Par
9PF
C15VR20
-FC
R20
-3,2
8,1
72,1
09
-7,7
24
1,3
24
-1,5
17
14
0,1
52
Par
10
PFC15VR20
-FC
R30
2,6
67
7,9
52
2,0
53
-1,7
37
7,0
71,2
99
14
0,2
15
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
165
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
Ab5v
- La
b-0
,36
1,0
575
0,2
73
-0,9
456
0,2
256
-1,3
18
14
0,2
09
Par
2PL
Ab5v
- LA
P-0
,9867
1,1
218
0,2
896
-1,6
079
-0,3
654
-3,4
07
14
0,0
04
Par
3PL
Ab5v
- LA
T-1
,7067
1,5
563
0,4
018
-2,5
685
-0,8
448
-4,2
47
14
0,0
01
Par
4PL
Ab5v
- LA
T2
-1,4
333
1,1
248
0,2
904
-2,0
562
-0,8
104
-4,9
35
14
0
Par
5PL
Ab5v
- LA
T3
-2,8
533
2,7
885
0,7
2-4
,3975
-1,3
091
-3,9
63
14
0,0
01
Par
6PL
Ab5v
- LA
G-3
,54
3,1
995
0,8
261
-5,3
118
-1,7
682
-4,2
85
14
0,0
01
Par
7PL
Ab5v
- LA
R2
-2,3
467
1,7
816
0,4
6-3
,3333
-1,3
6-5
,101
14
0
Par
8PL
Ab5v
- LA
R10
-1,0
333
1,0
033
0,2
591
-1,5
89
-0,4
777
-3,9
89
14
0,0
01
Par
9PL
Ab5v
- LA
R20
-0,7
467
1,6
133
0,4
165
-1,6
401
0,1
467
-1,7
93
14
0,0
95
Par
10
PLAb5v
- LA
R30
-2,1
3,6
387
2,1
008
-11,1
39
6,9
39
-12
0,4
23
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
A5V -
La
b3,5
333
2,4
186
0,6
245
2,1
94
4,8
727
5,6
58
14
0
Par
2PL
A5V -
LA
P2,9
067
2,5
291
0,6
53
1,5
061
4,3
072
4,4
51
14
0,0
01
Par
3PL
A5V -
LA
T2,1
867
2,9
313
0,7
569
0,5
634
3,8
12,8
89
14
0,0
12
Par
4PL
A5V -
LA
T2
2,4
62,3
497
0,6
067
1,1
588
3,7
612
4,0
55
14
0,0
01
Par
5PL
A5V -
LA
T3
1,0
44,1
007
1,0
588
-1,2
309
3,3
109
0,9
82
14
0,3
43
Par
6PL
A5V -
LA
G0,3
533
4,5
343
1,1
707
-2,1
577
2,8
643
0,3
02
14
0,7
67
Par
7PL
A5V -
LA
R2
1,5
467
3,3
66
0,8
691
-0,3
173
3,4
107
1,7
814
0,0
97
Par
8PL
A5V -
LA
R10
2,8
62,6
25
0,6
78
1,4
06
4,3
14
4,2
214
0,0
01
Par
9PL
A5V -
LA
R20
3,1
467
2,5
643
0,6
621
1,7
266
4,5
667
4,7
53
14
0
Par
10
PLA
5V -
LA
R30
3,5
67
4,4
06
2,5
44
-7,3
79
14,5
12
1,4
02
20,2
96
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
AR10 -
La
b2,3
22,4
226
0,6
255
0,9
784
3,6
616
3,7
09
14
0,0
02
Par
2PL
AR10 -
LA
P1,6
933
2,5
192
0,6
505
0,2
982
3,0
884
2,6
03
14
0,0
21
Par
3PL
AR10 -
LA
T0,9
733
2,7
93
0,7
211
-0,5
734
2,5
21,3
514
0,1
99
Par
4PL
AR10 -
LA
T2
1,2
467
2,1
397
0,5
525
0,0
617
2,4
316
2,2
57
14
0,0
41
Par
5PL
AR10 -
LA
T3
-0,1
733
4,0
254
1,0
393
-2,4
025
2,0
558
-0,1
67
14
0,8
7
Par
6PL
AR10 -
LA
G-0
,86
4,4
466
1,1
481
-3,3
225
1,6
025
-0,7
49
14
0,4
66
Par
7PL
AR10 -
LA
R2
0,3
333
3,2
388
0,8
362
-1,4
602
2,1
269
0,3
99
14
0,6
96
Par
8PL
AR10 -
LA
R10
1,6
467
2,4
942
0,6
44
0,2
654
3,0
279
2,5
57
14
0,0
23
Par
9PL
AR10 -
LA
R20
1,9
333
2,5
297
0,6
532
0,5
324
3,3
343
2,9
614
0,0
1
Par
10
PLA
R10 -
LA
R30
1,8
667
4,2
028
2,4
265
-8,5
736
12,3
069
0,7
69
20,5
22
Difer
enci
as r
elaci
onadas
Tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
166
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
AR20 -
La
b1,4
42,0
01
0,5
167
0,3
319
2,5
481
2,7
87
14
0,0
15
Par
2PL
AR20 -
LA
P0,8
133
2,1
477
0,5
545
-0,3
76
2,0
027
1,4
67
14
0,1
65
Par
3PL
AR20 -
LA
T0,0
933
2,3
162
0,5
98
-1,1
894
1,3
76
0,1
56
14
0,8
78
Par
4PL
AR20 -
LA
T2
0,3
667
1,6
749
0,4
325
-0,5
609
1,2
942
0,8
48
14
0,4
11
Par
5PL
AR20 -
LA
T3
-1,0
533
3,6
15
0,9
334
-3,0
553
0,9
486
-1,1
28
14
0,2
78
Par
6PL
AR20 -
LA
G-1
,74
4,0
355
1,0
42
-3,9
748
0,4
948
-1,6
714
0,1
17
Par
7PL
AR20 -
LA
R2
-0,5
467
2,7
733
0,7
161
-2,0
825
0,9
891
-0,7
63
14
0,4
58
Par
8PL
AR20 -
LA
R10
0,7
667
2,0
237
0,5
225
-0,3
54
1,8
873
1,4
67
14
0,1
64
Par
9PL
AR20 -
LA
R20
1,0
533
2,1
646
0,5
589
-0,1
454
2,2
521
1,8
85
14
0,0
8
Par
10
PLA
R20 -
LA
R30
0,6
333
3,8
109
2,2
003
-8,8
336
10,1
003
0,2
88
20,8
01
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
AR30 -
La
b0,3
41,0
432
0,2
694
-0,2
377
0,9
177
1,2
62
14
0,2
27
Par
2PL
AR30 -
LA
P-0
,2867
1,3
087
0,3
379
-1,0
114
0,4
381
-0,8
48
14
0,4
11
Par
3PL
AR30 -
LA
T-1
,0067
1,7
119
0,4
42
-1,9
547
-0,0
586
-2,2
77
14
0,0
39
Par
4PL
AR30 -
LA
T2
-0,7
333
1,1
641
0,3
006
-1,3
78
-0,0
887
-2,4
414
0,0
29
Par
5PL
AR30 -
LA
T3
-2,1
533
3,0
866
0,7
97
-3,8
626
-0,4
44
-2,7
02
14
0,0
17
Par
6PL
AR30 -
LA
G-2
,84
3,4
975
0,9
031
-4,7
769
-0,9
031
-3,1
45
14
0,0
07
Par
7PL
AR30 -
LA
R2
-1,6
467
2,0
836
0,5
38
-2,8
005
-0,4
928
-3,0
61
14
0,0
08
Par
8PL
AR30 -
LA
R10
-0,3
33
1,2
18
0,3
14
-1,0
08
0,3
41
-1,0
614
0,3
07
Par
9PL
AR30 -
LA
R20
-0,0
467
1,3
768
0,3
555
-0,8
091
0,7
158
-0,1
31
14
0,8
97
Par
10
PLA
R30 -
LA
R30
-0,6
2,9
55
1,7
06
-7,9
46,7
4-0
,352
20,7
59
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
Ab10v
- La
b-0
,46
0,9
738
0,2
514
-0,9
993
0,0
793
-1,8
314
0,0
89
Par
2PL
Ab10v
- LA
P-1
,0867
1,1
224
0,2
898
-1,7
082
-0,4
651
-3,7
514
0,0
02
Par
3PL
Ab10v
- LA
T-1
,8067
1,5
804
0,4
081
-2,6
819
-0,9
314
-4,4
27
14
0,0
01
Par
4PL
Ab10v
- LA
T2
-1,5
333
1,0
722
0,2
768
-2,1
271
-0,9
396
-5,5
39
14
0
Par
5PL
Ab10v
- LA
T3
-2,9
533
2,8
745
0,7
422
-4,5
452
-1,3
615
-3,9
79
14
0,0
01
Par
6PL
Ab10v
- LA
G-3
,64
3,2
961
0,8
51
-5,4
653
-1,8
147
-4,2
77
14
0,0
01
Par
7PL
Ab10v
- LA
R2
-2,4
467
1,8
373
0,4
744
-3,4
641
-1,4
292
-5,1
58
14
0
Par
8PL
Ab10v
- LA
R10
-1,1
333
0,9
752
0,2
518
-1,6
734
-0,5
933
-4,5
01
14
0
Par
9PL
Ab10v
- LA
R20
-0,8
467
1,4
846
0,3
833
-1,6
688
-0,0
245
-2,2
09
14
0,0
44
Par
10
PLAb10v
- LA
R30
-2,0
333
3,3
486
1,9
333
-10,3
518
6,2
851
-1,0
52
20,4
03
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
167
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
A10V1 -
La
b2,9
867
2,6
854
0,6
934
1,4
996
4,4
738
4,3
08
14
0,0
01
Par
2PL
A10V1 -
LA
P2,3
62,5
221
0,6
512
0,9
633
3,7
567
3,6
24
14
0,0
03
Par
3PL
A10V1 -
LA
T1,6
42,9
452
0,7
604
0,0
09
3,2
71
2,1
57
14
0,0
49
Par
4PL
A10V1 -
LA
T2
1,9
133
2,5
337
0,6
542
0,5
102
3,3
165
2,9
25
14
0,0
11
Par
5PL
A10V1 -
LA
T3
0,4
933
4,0
174
1,0
373
-1,7
314
2,7
181
0,4
76
14
0,6
42
Par
6PL
A10V1 -
LA
G-0
,1933
4,3
414
1,1
209
-2,5
975
2,2
109
-0,1
72
14
0,8
66
Par
7PL
A10V1 -
LA
R2
13,1
926
0,8
243
-0,7
68
2,7
68
1,2
13
14
0,2
45
Par
8PL
A10V1 -
LA
R10
2,3
133
2,5
119
0,6
486
0,9
223
3,7
044
3,5
67
14
0,0
03
Par
9PL
A10V1 -
LA
R20
2,6
2,7
048
0,6
984
1,1
022
4,0
978
3,7
23
14
0,0
02
Par
10
PLA10V1 -
LA
R30
3,4
333
5,4
537
3,1
487
-10,1
145
16,9
812
1,0
92
0,3
89
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
A10V2 -
La
b2,3
62,5
773
0,6
655
0,9
327
3,7
873
3,5
46
14
0,0
03
Par
2PL
A10V2 -
LA
P1,7
333
2,3
987
0,6
193
0,4
05
3,0
617
2,7
99
14
0,0
14
Par
3PL
A10V2 -
LA
T1,0
133
2,8
332
0,7
315
-0,5
556
2,5
823
1,3
85
14
0,1
88
Par
4PL
A10V2 -
LA
T2
1,2
867
2,2
519
0,5
814
0,0
396
2,5
338
2,2
13
14
0,0
44
Par
5PL
A10V2 -
LA
T3
-0,1
333
3,9
496
1,0
198
-2,3
206
2,0
539
-0,1
31
14
0,8
98
Par
6PL
A10V2 -
LA
G-0
,82
4,3
507
1,1
234
-3,2
294
1,5
894
-0,7
314
0,4
77
Par
7PL
A10V2 -
LA
R2
0,3
733
3,1
786
0,8
207
-1,3
869
2,1
336
0,4
55
14
0,6
56
Par
8PL
A10V2 -
LA
R10
1,6
867
2,4
527
0,6
333
0,3
284
3,0
449
2,6
63
14
0,0
19
Par
9PL
A10V2 -
LA
R20
1,9
733
2,7
424
0,7
081
0,4
547
3,4
92
2,7
87
14
0,0
15
Par
10
PLA10V2 -
LA
R30
1,7
667
5,2
205
3,0
14
-11,2
017
14,7
35
0,5
86
20,6
17
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
A10VR10
-La
b1,2
22,1
13
0,5
456
0,0
499
2,3
901
2,2
36
14
0,0
42
Par
2PL
A10VR10
-LA
P0,5
933
2,0
197
0,5
215
-0,5
251
1,7
118
1,1
38
14
0,2
74
Par
3PL
A10VR10
-LA
T-0
,1267
2,4
388
0,6
297
-1,4
772
1,2
239
-0,2
01
14
0,8
43
Par
4PL
A10VR10
-LA
T2
0,1
467
1,8
11
0,4
676
-0,8
562
1,1
496
0,3
14
14
0,7
58
Par
5PL
A10VR10
-LA
T3
-1,2
733
3,5
947
0,9
282
-3,2
64
0,7
174
-1,3
72
14
0,1
92
Par
6PL
A10VR10
-LA
G-1
,96
3,9
95
1,0
315
-4,1
723
0,2
523
-1,9
14
0,0
78
Par
7PL
A10VR10
-LA
R2
-0,7
667
2,7
178
0,7
017
-2,2
718
0,7
384
-1,0
93
14
0,2
93
Par
8PL
A10VR10
-LA
R10
0,5
467
2,0
085
0,5
186
-0,5
656
1,6
589
1,0
54
14
0,3
1
Par
9PL
A10VR10
-LA
R20
0,8
333
2,3
57
0,6
086
-0,4
719
2,1
386
1,3
69
14
0,1
92
Par
10
PLA10VR10
-LA
R30
-0,1
667
4,0
054
2,3
125
-10,1
167
9,7
833
-0,0
72
20,9
49
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
168
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
A10VR20
-La
b0,4
467
1,5
865
0,4
096
-0,4
319
1,3
252
1,0
914
0,2
94
Par
2PL
A10VR20
-LA
P-0
,18
1,6
014
0,4
135
-1,0
668
0,7
068
-0,4
35
14
0,6
7
Par
3PL
A10VR20
-LA
T-0
,91,9
581
0,5
056
-1,9
844
0,1
844
-1,7
814
0,0
97
Par
4PL
A10VR20
-LA
T2
-0,6
267
1,2
986
0,3
353
-1,3
458
0,0
925
-1,8
69
14
0,0
83
Par
5PL
A10VR20
-LA
T3
-2,0
467
3,2
399
0,8
365
-3,8
409
-0,2
525
-2,4
47
14
0,0
28
Par
6PL
A10VR20
-LA
G-2
,7333
3,6
716
0,9
48
-4,7
666
-0,7
-2,8
83
14
0,0
12
Par
7PL
A10VR20
-LA
R2
-1,5
42,2
532
0,5
818
-2,7
878
-0,2
922
-2,6
47
14
0,0
19
Par
8PL
A10VR20
-LA
R10
-0,2
267
1,4
063
0,3
631
-1,0
055
0,5
521
-0,6
24
14
0,5
43
Par
9PL
A10VR20
-LA
R20
0,0
61,9
041
0,4
916
-0,9
944
1,1
144
0,1
22
14
0,9
05
Par
10
PLA10VR20
-LA
R30
-1,3
3,6
097
2,0
841
-10,2
67
7,6
67
-0,6
24
20,5
96
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
Ab15v
- La
b-0
,34
1,0
063
0,2
598
-0,8
973
0,2
173
-1,3
09
14
0,2
12
Par
2PL
Ab15v
- LA
P-0
,9667
1,1
146
0,2
878
-1,5
839
-0,3
494
-3,3
59
14
0,0
05
Par
3PL
Ab15v
- LA
T-1
,6867
1,3
994
0,3
613
-2,4
616
-0,9
117
-4,6
68
14
0
Par
4PL
Ab15v
- LA
T2
-1,4
133
1,2
20,3
15
-2,0
889
-0,7
377
-4,4
87
14
0,0
01
Par
5PL
Ab15v
- LA
T3
-2,8
333
2,4
485
0,6
322
-4,1
893
-1,4
774
-4,4
82
14
0,0
01
Par
6PL
Ab15v
- LA
G-3
,52
2,8
554
0,7
373
-5,1
013
-1,9
387
-4,7
74
14
0
Par
7PL
Ab15v
- LA
R2
-2,3
267
1,4
969
0,3
865
-3,1
556
-1,4
977
-6,0
214
0
Par
8PL
Ab15v
- LA
R10
-1,0
133
0,8
903
0,2
299
-1,5
064
-0,5
203
-4,4
08
14
0,0
01
Par
9PL
Ab15v
- LA
R20
-0,7
267
1,6
211
0,4
186
-1,6
244
0,1
71
-1,7
36
14
0,1
04
Par
10
PLAb15v
- LA
R30
-2,0
333
3,6
116
2,0
851
-11,0
049
6,9
383
-0,9
75
20,4
32
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
A15V1 -
La
b1,9
42,0
739
0,5
355
0,7
915
3,0
885
3,6
23
14
0,0
03
Par
2PL
A15V1 -
LA
P1,3
133
1,8
867
0,4
872
0,2
685
2,3
582
2,6
96
14
0,0
17
Par
3PL
A15V1 -
LA
T0,5
933
2,2
817
0,5
891
-0,6
703
1,8
569
1,0
07
14
0,3
31
Par
4PL
A15V1 -
LA
T2
0,8
667
1,9
722
0,5
092
-0,2
255
1,9
588
1,7
02
14
0,1
11
Par
5PL
A15V1 -
LA
T3
-0,5
533
3,4
772
0,8
978
-2,4
79
1,3
723
-0,6
16
14
0,5
48
Par
6PL
A15V1 -
LA
G-1
,24
3,7
953
0,9
799
-3,3
417
0,8
617
-1,2
65
14
0,2
26
Par
7PL
A15V1 -
LA
R2
-0,0
467
2,5
295
0,6
531
-1,4
475
1,3
541
-0,0
71
14
0,9
44
Par
8PL
A15V1 -
LA
R10
1,2
667
1,7
751
0,4
583
0,2
837
2,2
497
2,7
64
14
0,0
15
Par
9PL
A15V1 -
LA
R20
1,5
533
2,1
23
0,5
481
0,3
777
2,7
29
2,8
34
14
0,0
13
Par
10
PLA15V1 -
LA
R30
1,7
333
4,5
369
2,6
194
-9,5
369
13,0
036
0,6
62
20,5
76
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
Tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
169
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
A15V2 -
La
b1,4
533
1,7
635
0,4
553
0,4
768
2,4
299
3,1
92
14
0,0
07
Par
2PL
A15V2 -
LA
P0,8
267
1,7
69
0,4
567
-0,1
53
1,8
063
1,8
114
0,0
92
Par
3PL
A15V2 -
LA
T0,1
067
2,0
534
0,5
302
-1,0
305
1,2
438
0,2
01
14
0,8
43
Par
4PL
A15V2 -
LA
T2
0,3
81,7
33
0,4
474
-0,5
797
1,3
397
0,8
49
14
0,4
1
Par
5PL
A15V2 -
LA
T3
-1,0
43,2
819
0,8
474
-2,8
575
0,7
775
-1,2
27
14
0,2
4
Par
6PL
A15V2 -
LA
G-1
,7267
3,6
116
0,9
325
-3,7
267
0,2
734
-1,8
52
14
0,0
85
Par
7PL
A15V2 -
LA
R2
-0,5
333
2,2
407
0,5
786
-1,7
742
0,7
076
-0,9
22
14
0,3
72
Par
8PL
A15V2 -
LA
R10
0,7
81,4
339
0,3
702
-0,0
141
1,5
741
2,1
07
14
0,0
54
Par
9PL
A15V2 -
LA
R20
1,0
667
1,7
955
0,4
636
0,0
724
2,0
61
2,3
01
14
0,0
37
Par
10
PLA15V2 -
LA
R30
0,8
3,4
771
2,0
075
-7,8
375
9,4
375
0,3
99
20,7
29
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
A15VR10
-La
b0,6
21,4
761
0,3
811
-0,1
974
1,4
374
1,6
27
14
0,1
26
Par
2PL
A15VR10
-LA
P-0
,0067
1,4
772
0,3
814
-0,8
247
0,8
114
-0,0
17
14
0,9
86
Par
3PL
A15VR10
-LA
T-0
,7267
1,7
641
0,4
555
-1,7
036
0,2
503
-1,5
95
14
0,1
33
Par
4PL
A15VR10
-LA
T2
-0,4
533
1,4
015
0,3
619
-1,2
294
0,3
228
-1,2
53
14
0,2
31
Par
5PL
A15VR10
-LA
T3
-1,8
733
2,9
649
0,7
655
-3,5
152
-0,2
314
-2,4
47
14
0,0
28
Par
6PL
A15VR10
-LA
G-2
,56
3,3
282
0,8
593
-4,4
031
-0,7
169
-2,9
79
14
0,0
1
Par
7PL
A15VR10
-LA
R2
-1,3
667
1,9
178
0,4
952
-2,4
287
-0,3
046
-2,7
614
0,0
15
Par
8PL
A15VR10
-LA
R10
-0,0
533
1,1
637
0,3
005
-0,6
977
0,5
911
-0,1
78
14
0,8
62
Par
9PL
A15VR10
-LA
R20
0,2
333
1,7
573
0,4
537
-0,7
398
1,2
065
0,5
14
14
0,6
15
Par
10
PLA15VR10
-LA
R30
-0,9
333
3,3
262
1,9
204
-9,1
96
7,3
293
-0,4
86
20,6
75
Med
iaD
esvi
aci
ón
típ.
Err
or
típ.
de
la m
edia
Infe
rior
Super
ior
Par
1PL
A15VR20
-La
b0,0
533
1,2
889
0,3
328
-0,6
604
0,7
671
0,1
614
0,8
75
Par
2PL
A15VR20
-LA
P-0
,5733
1,3
312
0,3
437
-1,3
105
0,1
639
-1,6
68
14
0,1
18
Par
3PL
A15VR20
-LA
T-1
,2933
1,7
673
0,4
563
-2,2
721
-0,3
146
-2,8
34
14
0,0
13
Par
4PL
A15VR20
-LA
T2
-1,0
21,3
369
0,3
452
-1,7
604
-0,2
796
-2,9
55
14
0,0
1
Par
5PL
A15VR20
-LA
T3
-2,4
43,0
444
0,7
861
-4,1
259
-0,7
541
-3,1
04
14
0,0
08
Par
6PL
A15VR20
-LA
G-3
,1267
3,3
974
0,8
772
-5,0
081
-1,2
453
-3,5
64
14
0,0
03
Par
7PL
A15VR20
-LA
R2
-1,9
333
1,8
726
0,4
835
-2,9
703
-0,8
963
-3,9
99
14
0,0
01
Par
8PL
A15VR20
-LA
R10
-0,6
20,9
829
0,2
538
-1,1
643
-0,0
757
-2,4
43
14
0,0
28
Par
9PL
A15VR20
-LA
R20
-0,3
333
1,5
954
0,4
119
-1,2
168
0,5
502
-0,8
09
14
0,4
32
Par
10
PLA15VR20
-LA
R30
-1,6
3,3
867
1,9
553
-10,0
131
6,8
131
-0,8
18
20,4
99
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
Difer
enci
as r
elaci
onadas
tgl
Sig
. (b
ilate
ral
)
95%
Inte
rv.d
e co
nfian
za p
ara
la d
if.
170
AN
EXO
11.8
. ESTAD
ÍSTIC
AS S
IGN
IFIC
ATIV
AS.
Bas
ales
Bas
ales
Bas
ales
PLAb5v
LAb
PLAb10v
LAb
PLAb15v
LAb
PLAb5v
LAR20
PLAb10v
LAR30
PLAb15v
LAR
20
PLAb5v
LAR30
PLAb15v
LAR
30
PLA10v1
LAT3
PLA15v2
LAP
PLA5v
LAT3
PLA10v1
LAG
PLA15v1
LAT
PLA15v2
LAT
PLA5v
LAG
PLA10v1
LAR2
PLA15v1
LAT2
PLA15v2
LAT2
PLA5v
LAR2
PLA10v1
LAR30
PLA15v1
LAT3
PLA15v2
LAT3
PLA5v
LAR30
PLA10v1
LAT
PLA15v1
LAG
PLA15v2
LAG
PLA15v1
LAR
2PL
A15v2
LAR2
PLA15v1
LAR
30
PLA15v2
LAR10
PLA15v2
LAR30
PLAR10
LAT
PLA10vR
10
LAP
PLAR10
LAT3
PLA10vR
10
LAT
PLA15vR
10
LAB
LAT2
LAR
PLAR10
LAG
PLA10vR
10
LAT2
PLA15vR
10
LAP
LAR10
PLAR10
LAR2
PLA10vR
10
LAT3
PLA15vR
10
LAT
LAR20
PLAR10
LAR30
PLA10vR
10
LAG
PLAR20
LAP
PLA10vR
20
LAb
PLA15vR
20
LAb
PLAR20
LAT
PLA10vR
20
LAP
PLA15vR
20
LAP
PLAR20
LAT2
PLA10vR
20
LAT
PLA15vR
20
LAR
20
PLAR20
LAT3
PLA10vR
20
LAT2
PLA15vR
20
LAR
30
PLAR20
LAG
PLA10vR
20
LAR10
PLAR20
LAR2
PLA10vR
20
LAR20
PLAR20
LAR10
PLA10vR
20
LAR30
PLAR20
LAR20
PLAR20
LAR30
PLAR30
LAb
PLAR30
LAP
PLAR30
LAR10
PLAR30
LAR20
PLAR30
LAR30
PFCb5v
FCb
PFCb5v
FCR30
PFC5v
FCT3
PFCR10
FCP
PFCR10
FCR10
PRCR
20
PFCR30
FCR20
PFCR30
FCR30
PFCb10v
FCb
Bas
ales
PFCb10v
FCR30
PFC10v1
FCT3
PFC10v2
FCT3
PFC10VR10
FCR10
PFC10R20
FCR20
PFC10R20
FCR30
PFCb15v
FCR20
PFCb15v
FCR30
PFC15v1
FCT3
PFC15v2
FCT3
PFC15vR
10
PFC15vR
20
FCR20
PFC15vR
20
FCR30
15 v
seg
unda
fase
con t
rote
315 v
rec
u d
e 10 m
in n
o t
iene
sig
15 v
rec
u d
e 20 m
in c
on r
ecu d
e 20 m
in.
15 v
rec
u d
e 20 m
in c
on r
ecu d
e 30 m
in.
10 v
rec
u 2
0 m
in c
on r
ecu 3
0 m
in
bas
al c
on r
ecu d
e 20 m
inbas
al c
on r
ecu d
e 30 m
in
15 v
prim
era fas
e co
n t
rote
3
10 v
prim
era
fase
con t
rote
3.
10 v
2da
fase
con t
rote
3
10 v
rec
u c
on r
ecu 1
0 m
in10 v
rec
u 2
0 m
in c
on r
ecu 2
0 m
in
recu
de
20 m
in n
o t
iene
sig.
recu
de
30 m
in c
on r
ecu 2
0 m
inre
cu d
e 30 m
in c
on r
ecu 3
0 m
in
bas
al c
on r
ecu d
e 30 m
in.
Bas
ales
coin
ciden
5 v
con t
rote
3re
cuper
acio
n 1
0 m
inuto
s co
n p
aso
recu
per
acio
n 1
0 m
inuto
s co
n r
ecu 1
0 m
in.
top related