İkt 216 İktisadi düşünceler tarhi ders 5

İKT 216 İktisadi Düşünceler Tarihi

Ankara Üniversitesi SBF II. Sınıf İktisat

Ders 5Altuğ Yalçıntaş

http://ayalcintas.blogspot.com.tr/altug.yalcintas@politics.ankara.edu.tr

Fizyokrasi

Physio: doğa-cracy: yönetim, idare, kurallar bütünü

DemokrasiHalkların (demos) yönetimi

BürokrasiMemurların yönetimi

Doğanın yönetimi

Fizyokrasiİktisadi değerin arttırılması sadece tarımsal faaliyet sonucu mümkündür• Merkantilizmin eleştirisi• Fransa (büyük ölçüde)• Devlet, bürokrasi, Colbert rejimi, toplumsal eşitsizlikler

Dönemleştirme:• 1750’ler - 1776: Adam Smith ve Ulusların Zenginliği ya da • 1750’ler - 1789: Fransız Devrimi

FizyokrasiBir reform hareketidir

Colbert döneminin • Baskılayıcı• Tekelleşmeyi teşvik eden• Aristokrat sınıfların çıkarlarına hizmet eden• Üretimi değil ticareti teşvik eden politikalarına karşı

Fizyokrasi ve Fransız Devrimi (1789)Aristokrasinin, monarşinin ve kilisenin otoritesi karşısında demokrasi ve milliyetçilik

Bir yorum: Fransız Devrimi bir reform hareketi olan fizyokratlar sayesinde mümkün hale gelmiştir.

İktisadi sorunlardan biri: «Üretken sınıf» karşısında aristokrasinin el koyduğu «artık»ın paylaşımı

Bir iktisat okulu olarak fizyokrasi• İç tutarlılığa sahip ilk iktisat okulu ya da iktisat ideolojisi• Smith, Ricardo ve Marx üzerindeki etkileri

• İlk defa «les économistes»• «Scientist» ilk defa William Whewell. 1840. Philosophy of Inductive Sciences

• Bundan önce düşünürler birer «natural philosopher» idi• Dikkat! Adam Smith de «moral philosopher» idi

Doğal düzen («Ordre naturel», «natural order»)Doğa yasalar tarafından yönetilir.

Düşünürün amacı:• Doğanın yasalarını keşfetmek

Böylece• Eşitsizlikler ortadan kalkacak.• Zenginlik ve refah artacak.• Toplumsal uyum sağlanacak.

Doğal düzen («Ordre naturel», «natural order»)«laissez faire, laisez aller» ya da «laissez faire, laissez passe»

• Devlet doğal düzenin parçası değildir• Ucuza alıp pahalıya satma özgürlüğü• Sadece para değil, üretim

Doğal haklar: Yaşam hakkı, mülkiyet hakkı*, serbest mübadele hakkı.

Günümüz neo-liberal düşüncenin kökeni

Marquise d’Argenson (1694-1757)

• Fransız bakan ve bürokrat• En iyi devlet en az yöneten devlettir• Devletin işlevi: hukuki ve yasal altyapıyı oluşturmak, düzenleyici

müdahaleler

Net hasıla («Produit net» ya da «net product»)Değerin kaynağı olarak «artık» ya da «doğanın armağanı»

Artık: iktisadi faaliyet sonucunda insanların geçimi ve varlığını sürdürmesi için gerekenin üzerindeki fazla, pay

• Ticaret değer (artık) üretmez.• Ticaret üretilen değerin (artığın) el değiştirilmesidir.• Değer (artık) Tarım faaliyeti• Ulusun zenginliği üretken emek stoğu

• Gift economy

«Armağan»ın antropolojik anlamı

François Quesnay (1694-1774)

• Tableau économique (1758)• Tıp doktoru. Bu nedenle Dr.

Quesnay diye de bilinir.• TE ve William Harvey’in kan

dolaşımı• «Avrupa’nın Konfiçyusu»

François Quesnay ve tableau economique

Önemi:• İlk makro iktisadi model• Toplam talep, çarpan, sektörler arası bağımlılıklar, genel denge

ve Input-output tabloları• Mirabeau’ya göre ateş ve yazıdan sonraki en önemli icat

Varsayımlar:

«Milli ekonomi»Üretken sınıfToprak sahibi sınıf«Steril» sınıf

• Nüfus (üretken) = Nüfus (toprak s. + «steril»)• Her kişi ve sınıf eşit harcama yapar• Tarımsal faaliyet girdi değeri kadar artık üretir.

Turgot

Marquis de Condercet

Richard Cantillon

• İktisadi Planlama, Leontief ve input-output tabloları• SBF’deki ders (Gazi Özhan)• Matriksler, ters almalar• Mülksüzleştirme projeleri