llinell amser ysbyty penley / penley hospital...

Gwlad Pwyl yn cael ei adfer ar fap Ewrop

Poland restored to map of Europe

Polska wraca na mapę Europy

1918

22.8.1939 Cytundeb Ribbentrop-Molotov – cynllun cyfrinachol

i rannu Gwlad Pwyl rhwng yr Almaen a’r Undeb Sofietaidd

Ribbentrop-Molotov Pact – secret plan to divide Poland between Germany and Soviet Union

Pakt Ribbentrop-Mołotow – tajny plan podziału Polski pomiędzy Niemcy a Związek radziecki

31.8.1939

Yr Almaen yn ymosod ar Wlad Pwyl

Germany invades Poland

Niemcy najeżdżają Polskę

3.9.1939 Prydain yn datgan rhyfel ar Yr Almaen

Britain declares war on Germany

Wielka Brytania wypowiada Niemcom wojnę

17.9.1939

Yr Undeb Sofietaidd yn ymosod ar Wlad Pwyl

Soviet Union invades Poland

Związek Radziecki najeżdża Polskę

1939-41 Allgludiad torfol o bobl Bwylaidd i wersylloedd gulag yn Siberia a Kazakhstan. Pwyliaid yn cael eu gorfodi i weithio mewn gwersylloedd llafur

Almaenaidd.

Mass Polish deportations to gulags in Siberia and Kazakhstan. Poles forced to work in

German labour camps.

Masowe deportacje Polaków do gułagów na Syberii i w Kazachstanie. Polacy zmuszani do pracy w niemieckich obozach pracy.

1941

Hitler yn lansio Ymgyrch Barbarossa, ymosodiad ar yr Undeb Sofietaidd ym mis Mehefin. Stalin yn arwyddo cytundeb gyda Llywodraeth Gwlad Pwyl. Byddin Gwlad Pwyl yn yr ysbyty Ddwyreiniol (‘Byddin Anders’) yn cael ei sefydlu yn Buzuluk, yr

Undeb Sofietaidd.

Hitler launches Operation Barbarossa, the invasion of the Soviet Union in June. Stalin signs agreement with Polish

Government. Polish Army in the East (‘Anders Army’) hospital established at Buzuluk, Soviet Union.

Hitler rozpoczyna Operację Barbarossa, inwazję na Związek Radziecki w czerwcu. Stalin podpisuje umowę z polskim rządem. W Buzułuku (Związek Radziecki) utworzono szpital

Armii Polskiej na Wschodzie („Armii Andersa”).

1942 ‘Byddin Anders’ Gwlad Pwyl a’r ysbyty yn gadael yr Undeb Sofietaidd i ymuno â lluoedd y Cymheiriaid yn y Dwyrain Canol. Mae’r Ysbyty Pwylaidd yn Irac.

Polish ‘Anders Army’ and hospital leave Soviet Union to join Allied forces in Middle East. Polish Hospital is

based in Iraq.

Armia Andersa i szpital opuszczają Związek Radziecki, aby dołączyć do sił Aliantów na Środkowym Wschodzie. Szpital Polski ma siedzibę w Iraku.

Dr Ryszard Puskiewicz, Domek Doktora, Monte Cassino, 1945

Jerwsalem 1943 Jerusalem 1943Jerozolima 1943

Gogledd Affrica, 1943North Africa, 1943Afryka Północna, 1943

1943 Daw ‘Byddin Anders’ y Corfflu Pwylaidd II yn swyddogol. Yr Ysbyty Pwylaidd yn dilyn y fyddin i dde’r Eidal. Hydref – 304fed Ysbyty milwrol yr UDA yn agor yn Llannerch Banna. Tachwedd – Cynhadledd Teheran: Y DU ac UDA yn cytuno i Wlad Pwyl

‘symud tua’r gorllewin’.

‘Anders Army’ officially becomes the Polish II Corps. Polish Hospital follows the army to southern Italy. October – 304th US army hospital opens at Llannerch Panna. November – Teheran Conference: UK & USA agree to Poland ‘moving west’.

„Armia Andersa” zostaje oficjalnie mianowana 2 Korpusem Polskim. Szpital Polski podąża za armią do południowych Włoch. Październik – W Llannerch Panna zostaje otwarty 304 Szpital Armii USA. Listopad – Konferencja w Teheranie: Wielka Brytania i USA uzgadniają, że Polska „przesunie się na zachód”.

1944

Chwefror – 16fed Ysbyty Cyffredinol UDA yn cael ei sefydlu yn Llannerch Banna. Ebrill – 82fed

Ysbyty Cyffredinol UDA yn agor ym Mharc Is-coed.

February – 16th US General Hospital established at Penley. April – 82nd US General Hospital

opened at Iscoyd Park.

Luty – W Penley powstał 16 Szpital Ogólny Armii USA. Kwiecień – W Iscoyd Park otwarto 82 Szpital

Ogólny Armii USA.

Irac 1943Iraq 1943

1945

Chwefror – Cynhadledd Yalta: UDA a’r DU yn cytuno fod Gwlad Pwyl yng ‘nghylch dylanwad’ yr Undeb Sofietaidd. Mai – Y Corfflu Pwylaidd II â 55,780 o ddynion a 1,500 o ferched. Mehefin – 83fed Ysbyty Cyffredinol UDA yn cau yn Llannerch Banna. Gorffennaf – 129fed Ysbyty Cyffredinol UDA yn cau yn Llannerch Banna. Medi – Ysbyty Pwylaidd yn symud i Senigalia ar arfordir Adriatig yr Eidal.

February – Yalta Conference: USA and UK agree Poland is in Soviet ‘sphere of influence’. May – Polish II Corps numbers 55,780 men and 1,500 women. June – 83rd US General Hospital closes at Llannerch Panna. July – 129th US General Hospital leaves Penley. September – Polish Hospital moves to Senigalia on Italian Adriatic coast.

Luty – Konferencja w Jałcie: USA i Wielka Brytania zgadzają, aby Polska pozostawała w sowieckiej „strefie wpływów”. Maj – 2 Korpus Polski liczy 55 780 mężczyzn i 1500 kobiet. Czerwiec – 83 Szpital Armii USA w Llannerch Panna zostaje zamknięty. Lipiec – 129 Szpital Armii USA w Penley zostaje zamknięty. Wrzesień – Szpital Polski zostaje przeniesiony do Senigalli na włoskim wybrzeżu Adriatyku.

1946 Y lluoedd Pwylaidd yn cael eu gwagio o’r Eidal i Brydain. Sefydlu’r Corfflu Ailsefydlu Pwylaidd. Staff a chleifion yr Ysbyty Pwylaidd yn cymryd yr hen ysbytai byddin UDA drosodd yn Llannerch Banna a Pharc Is-coed. Lluoedd Pwylaidd yn cael eu heithrio o’r Orymdaith

Fuddugoliaeth yn Llundain.

Polish forces evacuated from Italy to Britain. Establishment of Polish Resettlement Corps. Polish Hospital staff and patients take over former US army hospitals at Penley and Iscoyd Park. Polish

forces excluded from Victory March in London.

Wojska polskie zostają ewakuowane z Włoch do Wielkiej Brytanii. Ustanowiono Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia. Personel i pacjenci Szpitala Polskiego przenoszą się do byłych szpitali armii amerykańskiej w Penley oraz Iscoyd Park. Wojska polskie zostają wykluczone z Marszu Zwycięstwa w Londynie.

1947

Gwersyll Pwylaidd yn y Wynnstay, Rhiwabon, tan 1956.

Polish camp at Wynnstay, Ruabon, until 1956.

Polski obóz w Wynnstay, Ruabon, do 1956.

1949

Corfflu Ailsefydlu Pwylaidd yn cael ei ddadfyddino. Y 3ydd Ysbyty Pwyliadd yn Llannerch Banna yn cael eidrosglwyddo i’r Weinyddiaeth Bensiynau. Yr 11fed Ysbyty Pwylaidd yn Llannerch Banna yn cau.

Polish Resettlement Corps disbanded. Penley Hospital transferred to Ministry of Pensions. No.11 Polish Hospital at Llannerch Panna, Penley, closes.

Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia zostaje rozwiązany. Szpital Penley zostaje przekazany Ministerstwu Emerytur. Szpital Polski nr 11 w Llannerch Panna, Penley, zostaje zamknięty.

1950 Disgyblion Pwylaidd cyntaf i ennill ysgoloriaeth i Ysgol Sirol Parc y Llwyni, Wrecsam, ac i gael lle yng Ngholeg

Technegol Sir Ddinbych, Wrecsam.

First Polish pupils to win a scholarship to Grove Park County School, Wrexham, and to gain a place at Denbighshire Technical College, Wrexham.

Pierwszy polski uczeń zdobywa stypendium w Grove Park County School, Wrexham, oraz zostaje przyjęty do

Denbighshire Technical College, Wrexham.

1953

Meithrinfa Bwylaidd yn agor yn Llannerch Banna.

Polish nursery school opens in Penley.

W Penley zostaje otwarte polskie przedszkole.

1956 Y 4ydd Ysbyty Pwylaidd, Parc Is-coed, yn cau. Hydref

No.4 Polish Hospital, Iscoyd Park, closes.

Szpital Polski nr 4 w Iscoyd Park zostaje zamknięty.

1961

Ysbyty Pwylaidd, Llannerch Banna, yn dod yn ysbyty i’r henoed a’r rhai

a salwch cronig.

Polish Hospital, Penley, becomes a hospital for the elderly and

chronically sick.

Szpital Polski w Penley zostaje przekształcony w szpital dla osób starszych i chronicznie chorych.

1962 Ysbyty Pwylaidd, Llannerch

Banna, yn cael ei drosglwyddo i’rBwrdd GIG lleol.

Polish Hospital, Penley, transferred to local NHS board

Szpital Polski w Penley zostaje przekazany lokalnemu NHS

1987

Hen blas Llannerch Banna yn cael ei ddymchwel.

Disused Penley Hall is demolished.

Nieużywany budynek Penley Hall zostaje zburzony.

1989 Cymdeithas Cyn-frwydrwyr Pwylaidd yn codi

cofeb ym Mynwent Wrecsam.

Polish Ex-Combatants Association erect a monument in Wrexham Cemetery.

Stowarzyszenie Polskich kombatantów wznosi pomnik na cmentarzu we Wrexham.

1994

Sefydlu Canolfan Enfys yn Ysbyty Llannerch Banna

Rainbow Centre established at Penley Hospital

W Szpitalu w Penley otwarto Rainbow Centre

2002 Yr Ysbyty Pwylaidd gwreiddiol yn Llannerch Banna yn cau.

Original Polish Hospital, Penley, closes.

Oryginalny Szpital Polski w Penley zostaje zamknięty.

2004

Irena Szenderowicz yn agor Ysbyty newydd yn Llannerch Banna, drws nesaf i’r

Ganolfan Enfys.

Irena Szenderowicz opens new PenleyHospital, next door to new Rainbow Centre.

Irena Szenderowicz otwiera nowy szpital w Penley, tuż obok nowego Rainbow Centre.

Cydnabyddiaethau | Acknowledgements | Podziękowanie:

Henryk Matuszak, Krystyna Taylor, Barbara Platt, Andrzej Bereza, Theresa Boden, Jadwiga Łuczka, Michal Mazurek, Irena Szenderowicz & Wawrzyniec Wawrzyniuk