mİtokondrİyal dİsfonksİyon · mitokondri sayısında azalma mitokondri fonksiyonlarında azalma...

MİTOKONDRİYAL

DİSFONKSİYON

Uzm.Dr. Ercüment İLGÜZ

Klinik Biyokimya Uzmanı

Bütünsel Tıp

ENERJİ

YAŞAM=ENERJİ

OPTİMAL SAĞLIK Sağlıklı yaşam, düzenli enerjinin sağlanmasına bağlıdır.

• Max. sağlık

• Biyokimyasal disfonksiyon

• Semptomatik disfonksiyon

• Hastalığın tanısı

• İrreversibl dejenerasyon

• Kalıcı hasar ve engellilik

• Ölüm

En

erj

i Y

etm

ezli

ği

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

MİTOKONDRİ

İçimizde biri mi var?

Yaygın olan görüs, atasal bir anaerobik ökaryotik hücre

tarafından hücre içine alınan bir bakteriden orjin aldıgıdır.

ENDOSİMBİYOZ TEORİSİ

Mitokondri, hücre genomundan ayrı bir genetik sisteme sahiptir.

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

Neden?

MİTOKONDRİYAL MEMBRAN

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

Mitokondriyal Genetik

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

MİTOKONDRİNİN YAPISI

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

MİTOKONDRİYAL DİNAMİKLER

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

• Evrensel genetik koda sahip değildir

• Mitokondrial hastalıklar anne yoluyla nesillere aktarılırlar

• Ovum 200.000 mtDNA içerir

• mtDNA 37 gen içerir

• ETZ ve OXPHOS’daki 13 proteini kodlar

• C ve G bazlarından zengindir

• Oksidatif strese çok duyarlıdırlar

• Onarım mekanizmaları yok veya kısıtlıdır

• Mutasyon oranı nDNA’dan 10 kat fazladır

MİTOKONDRİ GENETİĞİ (Özet)

MİTOKONDRİ HASARA AÇIKTIR

MİTOKONDRİYAL FONKSİYONLAR

• Ca iyon akısının düzenlenmesi/tamponlanması

• İyon gradientlerinin düzenlenmesi

• ROS üretimi

• “Hem” sentezi

• Fe/Sülfür kümelerinin sentezi

• Steroid sentezi

• Hücre sinyalleri

• Büyümenin düzenlenmesi

• Biyosentez yollarının düzenlenmesi

• Termogenezis

• Apoptozun düzenlenmesi

•ATP SENTEZİ = ENERJİ

ENERJİ ÜRETİMİ

HÜCRESEL ENERJİ=ATP

ATP İHTİYACI

Dinlenme sırasında, erişkin bir erkeğin ATP ihtiyacı;

• 3x1018 mol/sn

• Günde 70-80 kg ATP üretilir

• Vücutta anlık olarak bulunan ATP miktarı 250 gr

• Üretilen ATP’nin %22-25’ini beyin kullanır

ATP İHTİYACI

Vücut Ağırlığının Sadece %7’sini Oluşturduğu Halde

Üretilen Enerjinin %60’ını Kullanırlar

KALP-BEYİN-KARACİĞER-BÖBREK

Mitokondriyal Yetmezlikte En Sık Hangi Organların Bozukluğu Görülür?

ENERJİ KAYNAKLARI

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

ENERJİ ÜRETİMİ

Acetyl-

CoA

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

Acetyl-CoA

HEDEF

MOLEKÜL

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

CARNİTİN

ENERJİ ÜRETİMİ

Acetyl-

CoA

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

Tüm Metabolizma

KREBS DÖNGÜSÜ

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

KREBS DÖNGÜSÜ

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ

ATP ÜRETİMİ

ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ

• Oksijen, ETZ’de son elektron akseptörüdür ve

ATP oluşumu için gereklidir.

• Vücuda sağlanan Oksijenin %90’ını mitokondri

OXPHOS için kullanır.

İnsanlar aşk olmadan yaşayamayacaklarını söylerler.

Onlara “Oksijenin” daha önemli olduğunu söyleyin

Dr. House

Nefes egzersizleri ve doğru nefes alma neden faydalıdır?

OKSİDATİF STRES

• En dıs yörüngelerinde paylasılmamıs (çiftlesmemis) bir elektron

içeren atom veya moleküllerdir.

• Dengesiz yapıları nedeni ile çok kısa yasam sürelidir.

• Çok aktif bilesiklerdir.

SERBEST RADİKALLER

İnsan vücudunda ne kadar süperoksit radikali oluşuyor?

Erişkin bir kişi 3.5 mL O2/kg/dak tüketir, bu günde

352.8 L (14.7 mol) eder.

Eğer %1’i süperoksit radikaline dönüşüyorsa, bu da

yılda 53.66 mol yani 1.7 kg olarak hesaplanabilir.

OKSİDATİF STRES

Bir yılda oluşan süperoksit radikali şehir hatları vapurunu oksitleyebilir

OKSİDATİF STRES

Gözle görebildigimiz organımız deri oldugundan

oksidatif stresin yaslanmadaki etkisini en iyi ciltte görürüz

Serbest Radikaller nedeni ile oluşan oksidatif stres,

birçok komponenti hasara uğratır

• Damaged Fats (Lipid Peroxides, oxidized LDL, Isoprostane F2)

• Damaged Sugars (HgbA1c, AGEs)

• Damaged Proteins (3-Nitrotyrosine)

• Damaged DNA (8-OH Deoxyguanosine)

OKSİDATİF STRES

OKSİDATİF STRES NEDENLERİ

•Aşırı Kalori

•Nitrik oksit artışı

•Enflamasyon

•Folat/B12 vit. düşüklüğü

•Mineral/Kofaktör eksikliği

•CoQ10 Eksikliği

•Aşırı glukoz

•Glutatyon eksikliği

•Carnitin eksikliği

•Çevresel Toksinler

OKSİDATİF STRES

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

MD - SEMPTOMLAR

MD, ETZ’nin aktivitesinin azalması ve

ATP sentezin bozulması ile karakterizedir

Mitokondri sayısında azalma

Mitokondri fonksiyonlarında azalma

Mitokondriyal dinamiklerin bozulması

• Çabuk ve sık yorulma

• Hastalıklara dirençsizlik

• Güçsüzlük

• Depresyon

• Konsantrasyon Bozukluğu

• Dikkat Eksikliği

• Öğrenme Güçlüğü

• Unutkanlık

• Stress ile başa çıkamama

• Çarpıntı

• Cilt sorunları

• Allerjiler

MİTOKONDRİYAL FONKSİYONLARI

ETKİLEYEN FAKTÖRLER

•Mitokondriyal Toksinler

•Disbiozis

•Vitamin-Mineral Eksikliği

•Nutritient eksiklikleri

•Genetik

•Enflamasyon

•Oksidatif Stres

• Optik atrofi

• İsitme kaybı

• Ptozis

• Nefrotik send.

• Tasikardi

• Kardiyomyopati

• Kalp Blokları

• Diabet

• Hipoglisemi

• Karaciger Yet.

• Obezite

• IU Gelisme Geriligi

• Kronik Yorgunluk Send.

• Solunum Problemleri

• Uyku Apnesi

MD - İLİŞKİLİ HASTALIKLAR

• Gelisme Geriligi

• Demans

• Parkinson Hast.

• Depresyon

• Migren

• Otizm Spektrum Boz.

• Bas agrıları

• Nöropatik agrılar

• Vücut Isısı degisimleri

• Egzersiz intoleransı

• Myalji

• Kramplar

• Kas Zayıflıgı

• Ekzokrin Pank. Yet.

• Diare/kabızlık

• IBS

ve diğer 200’e yakın hastalık veya bozukluk

ENERJİ ÜRETİMİNİ DESTEKLEYEN ÖNEMLİ

NUTRİTİENTLER

Karbonhidrat Metabolizması

• B1, B2, B3, B5, Lipoik asit

Yağ Metabolizması

• L-Carnitine

Protein Metabolizması

• B1, B2, B3, B5, Lipoik asit

Krebs Döngüsü

• Glutatyon

• Demir

• Mg

• Manganez

• B1, B2, B3, B5, Lipoik asit

• CoQ10

Enerji Transportu

• Niasin

• Riboflavin

Elektron Transport Zinciri

• CoQ10

• Vit C

• Vit K

• alfa-Lipoik asit

• Mg

• Fosfatidilkolin

Acetyl-CoA

• Pantotenik asit (B5)

MD- TEDAVİ

PHYTO-NUTRITIENTS

EGZERSİZ

Adapted from the materials of Institute for Functional Medicine

www.ercumentilguz.com

@dr.ercument

TEŞEKKÜRLER

drercument@gmail.com

dr@ercumentilguz.com